korpo

*korp/o

  1. ĉe homoj kaj bestoj, aro de la materiaj partoj, kiuj konsistigas la organaron: pli granda ol la korpo de ordinara rano (Z); ŝi ne havis piedojn, la korpo finiĝis per fiŝa vosto (Z); tremo trakuris sian korpon (Z); ektremi per la tuta korpo (Z); (io) saniga por via korpo (Z); fortika, kaduka korpo (Z); kuraĝu nun ekpalpi mian korpon per malĉasta tuŝo! (Z); la korpo disfalis en cindron (Z); ĉeesti per propra korpo; ne la edzino, sed la edzo rajtas pri ŝia korpo; tiel same ankaŭ ne la edzo, sed la edzino rajtas pri lia korpo (N); kuri de sia propra korpo (Z) (timegi).
    karno, osto.
  1. La materia parto de homo kontraste kun la spirita: se kune kun la korpo ankaŭ la spirito kripliĝis (Z); ili vivas per unu animo en du korpoj (Z); forsavi sian korpon kaj animon (Z); klopodi sen limo per korpo kaj animo (Z); mi aliĝos per la tuta korpo kaj animo al la partio (Z); (f) se prosperus al ili, al la nomo de sia projekto ellabori ankaŭ sin teni povantan korpon (Z); [KRISTANISMO] la korpo de Jesuo Kristo (eŭkaristio).
  1. Tiu materia parto senigita de la spirita: senviva korpo (Z); mara junko, kiu aspektis kiel korpo de homo (Z); la korpon venigu do en preĝejon (Z); dissekci korpon.
    kadavro.
  1. Trunko de homa aŭ besta korpo: li detranĉis al li la kapon kaj enterigis ĝin kune kun la korpo (Z); la korpo kaj la membroj; ŝi kaptis lin ĉirkaŭ la korpo (Z).
    talio.
  1. La ĉefa parto de objekto: la korpo de ŝipo, de flugboato; la korpo de violono, gitaro; en la korpo de la dokumento.
    kerno.
  1. ĉia agregaĵo de materiaj eroj: ĉiuj korpoj havas dimension kaj pezon; organika, neorganika korpo; simpla, kombinita korpo; pura korpo; solida, likva, gasa korpo; fremda korpo en la okulo (Z); la steloj estas korpoj de universo (Z); nigra korpo (Vd nigra 6).
    substanco.
  1. [ANATOMIO] Nomo de diversaj organoj, i.a. flava korpo, stria korpo kaj vitreca korpo.
  1. (f) Relativa denseco, solideco de io: tiu ŝtofo ne havas korpon; jen vino, kiu havas korpon!
  1. [MATEMATIKO] Ringo, en kiu oni povas dividi per ajna elemento nenula: la aro de ĉiuj reelaj nombroj konsistigas korpon; per aljungo de nulejo de nemalkomponebla (nereduktebla) polinomo oni ricevas pluigaĵon, kies grado egalas al la grado de la polinomo.

RIM. Kelkaj aŭtoroj uzas la terminon nur por komutaj ringoj.
  • ĉela korpo
    [ANATOMIO] Nukleohava parto de neŭrono, eksklude de ties plilongaĵoj (t.e. ties aksono kaj dendritoj).
  • flava korpo
    [ANATOMIO] Luteo.
  • stria korpo
    [ANATOMIO] Cerba formacio, konsistanta el la kaŭdata kaj lentoforma kernoj.
  • vitreca korpo
    [ANATOMIO] (corpus vitreum) Vitreo.
  • korpa
    1. Rilata al korpo: la korpa konsisto; korpa puno (B); la korpaj bezonoj, deziroj.
      fizika, karna.
    1. Havanta relative fortan korpon: mi fariĝis tro korpa (Z).
      korpulenta.
  • korpeto
    1. Tre malgranda korpo, i.a. [ANATOMIO] etaj, globaj aŭ ovoidaj organoj.
      organeto.
    1. Tre malgranda parto de materio.
      partiklo.
  • korpigi
    Fari, ke io havu korpon: la skulptisto korpigis sian virinan idealon en la marmoran statuon.
  • korpiĝi
    Iĝi korpohava: tiuj belaj ideoj neniam korpiĝis; en la domo troviĝis la korpiĝinta gajeco kaj bona humoro, sinjoro Alfredo (Z).
  • antikorpo
    Vd antikorp/o.
  • elkorpigi
    Senigi je korpo: elkorpigita animo.
  • enkorpigi
    Doni en si mem korpan, konkretan formon al io abstrakta: lingvo internacia enkorpigas en si homofratigan ideon (Z); li sola enkorpigas la tutan aktivecon de la grupo; li aspektis kiel enkorpigita malsato (Z).
  • enkorpiĝi
    Preni, akcepti la formon de korpo: tiuj fremdaj esprimoj enkorpiĝis en E.; [KRISTANISMO] Jesuo estas la dua persono, enkorpiĝinta, de la Triunuo.
    enkarniĝi.
  • senkorpa
    Ne havanta formon korpan, konkretan: al Vi, ho potenca, senkorpa mistero! (Z).
    spirita, ideala.
  • fruktokorpo
    [BOTANIKO] Sporoproduktanta organo kiel tutaĵo, ekz. ĉe ombrelfungo ĉapelo plus stipo.
    askujo, bazidiujo.
  • levkorpo
    [TEKNIKOJ] (pp pianomekaniko) Tiu peco, kiu, levate de la klavo, transdonas movon al ĉiuj aliaj moveblaj pecoj.

    korpo


    Esprimoj:

    La skulptisto korpigis sian virinan idealon en la mormoranstatuon.
    Ŝi ne havis piedojn, la korpo finiĝis per fiŝa vosto.
    Ĉeesti per propra korpo

    Kelkaj kunmetaĵoj:

    Golĝokorpo, antikorpo, antikorpo, denskorpa, elkorpigi,enkorpigi,enkorpiĝi, flava korpo, fruktokorpo, graskorpa, korpa,korpeto,korpigi, korpiĝi, korpogardisto, levkorpo, senkorpa, striakorpo,vitreca korpo, ĉela korpo

    Unuaj lernendaĵoj:

    brako, brusto, buŝo, cerbo, dento, dorso, fingro, flanko, haro, haŭto, kapo, kolo, koro, korpo, kruro, lango, lipo, mano, nazo, okulo, orelo, osto, piedo, sango, sekso, spiri, voĉo, vizaĝo

    El la Malnova Greka: σωμα/σωματος ( korpo )

    aŭtosomo, centrosomo, desmosomo, diktiosomo, episomo, heterosomo, kalosomo, kromosomo, ksantosomo, lizosomo, nukleosomo, oleosomo, peroksisomo, plurribosomo, poliribosomo, psikosomata, ribosoma, ribosomo, skistosomo, skistosomozo, somata, somaterio, somato, somatogamio, tripanosomo

    Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto:

    homologa
    ideala
    korpulenta
    korpĉekorpa homdenseco (Svarmo da homoj)
    kripla
    lama

    enkarniĝi


    abdomeno
    akselo
    aksiso
    amboso
    anfrakto
    antaŭbrako
    anuso
    aorto
    apendico
    apofizo
    araknoido
    arterio
    artiko
    aŭriklo
    barbo
    brako
    bronko
    brovo
    brusto
    buŝo
    cekumo
    cerbeto
    cerbo
    cerebelo
    cerumeno
    cerviko
    cico
    dekstra duonglobo de la cerbo
    deltoido
    dentaro
    dentingo
    dentkarno
    dento
    dentokarno
    dermo
    diafizo
    diafragmo
    dikfingro
    dorso
    duodeno
    duramatro
    emajlo
    encefalo
    endo kardio
    ependimo
    epidermo
    epifizo
    epigastro
    epigloto
    epistrofo
    epitelio
    etmoido
    ezofago
    falango
    falto
    faringo
    fascio
    femuro
    feto
    fibreto
    fibro
    fibulo
    filamento
    fingro
    flanko
    foliklo
    fontanelo
    fornikso
     
    frunto
    fruntosto
    funiklo
    gala veziko
    galo
    galveziko
    gambo
    ganglio
    gangliono
    generaj organoj
    genuo
    gingivo
    glabelo
    glando
    glano
    gloto
    glutejo
    gluteo
    gorĝo
    haro
    haŭto
    helikso
    hepato
    himeno
    histo
    humero
    ileo
    iliumo
    incizivo
    ingveno
    inkudo
    intesto
    iskio
    kalkaneo
    kalkano
    kamero
    kanino
    kardio
    karno
    karpeo
    kartilago
    kerno
    klaviklo
    klitoro
    kloako
    kojlo
    kojnodento
    kokcigo
    kokso
    koksosto
    koledoko
    kolo
    kolostro
    komisuro
    kompakta histo
    konjunktivo
    korneo
    koro
    korpo
    kranio
    kropo
    kruro
    kubuto
    lakrimalo
    lango
    laringo
    leŭkocito
    ligamento
    limfa angio
    limfo
    lipo
    lumbo
    luteo
    makzelo
    maleo
    maleolo
    mamo
    mandiblo
    mano
    manplato
    medolo
    membrano
    membro
    meningo
    mentono
    metakarpo
    metatarso
    mieno
    mjelo
    muko
    muskolo
    nazo
    naĝilo
    nervo
    nervuro
    neŭrono
    nimfo
    nukleo
    nuko
    okcipito (= postkranio)
    okulglobo
    okullenso
    okulo
    orbito
    orelo
    oreltamburo
    organo
    orkido
    ostaro
    osto
    ovario
    ovujo
    ovulo
    palato
    palpebro
    pankreato
    parietosto
    pario
    patelo
    pelvo
    peniso
    perikardio
    perineo
    periosto
    peritoneo
    piamatro
    piedo
    placento
    plando
    plasmo
    pleŭro
    polekso
    polmo
    poplito
    postpalato
    postvango
    prepucio
    prostato
    pubo
    pugno
    pugo
    pulmo
    pulpo
    pupilo
    radiuso
    rektumo
    reno
    retino
    ripo
    sakro
    sango
    sekso
    sensoj
    sfinktero
    sidvango
    sino
    skapolo
    skeleto
    spermo
    spino
    spirito
    spiro
    stapedo
    sternumo
    stomako
    substanco
    suro
    talio
    tarso
    teksaĵo
    tempio
    temporalo
    tendeno
    testiko
    tibio
    timpano
    tonsilo
    torako
    torso
    tranĉodento
    traĥeo
    trunko
    umbilika ŝnuro
    umbiliko
    ungo
    uretero
    uretro
    urino
    uvulo
    vagino
    vango
    vazo
    vejno
    velo
    ventriklo
    ventro
    vertebraro
    vertebro
    verto
    veziko
    viscero
    vitreo
    vizaĝo
    vosto
    voĉkordo
    voĉo
    vulvo
    ĉelo
    ĝibo
    ŝultro
    ŝvito



    angio
    antikorpo
    atlaso
    barto
    besto
    brakicefalo
    diartrozo
    dilatanto
    dolikocefalo
    ekskrecio
    ekskremento
    ektopio
    fekaĵo
    homo
    kiso
    mukozo
    nekropsio
    partiklo
    sklerozo
    sana

    Eble rilatitaj:

    animx, dikx, fruktxpart, personx, sensx, tra, tra, tuŝx, vizaghx,

    Iel rilatitaj:

    abdomenx akselx aksisx algebrx altx ambosx anfraktx angix animx antikorpx anusx aortx apendicx apofizx araknoidx arterix artikx atlasx atomx aŭriklx aŭtosomx barbx bartx bestx brakicefalx brakx bronkx brovx brustx bustx buŝx cekumx centrosomx cerbx cerebelx cerumenx cervikx cicx cingulx deltoidx dentx dermx desmosomx diafizx diafragmx diartrx diktiosomx dikx dorsx duodenx duramatrx ekskrecix ekskrementx ektopix emajlx encefalx endx ependimx epidermx epifizx epigastrx epiglotx episomx epistrofx epitelix estx etmoidx ezofagx falangx faltx faringx fascix femurx fetx fibrx fibulx filamentx fingrx flankx foliklx fontanelx forniksx fruktx fruntx funiklx galx gambx ganglionx ganglix genux gingivx glabelx glandx glanx glotx glutex gorĝx harx haŭtx heliksx hepatx heterosomx himenx histx homx humerx ilex iliumx incizivx ingvenx inkudx intestx iskix kadavrx kalkanex kalkanx kalosomx kamerx kaninx kapx kardix karnx karpex kartilagx kernx kisx klaviklx klitorx kloakx kojlx kokcigx koksx koledokx kolx komisurx konjunktivx kornex korpx korx kranix kromosomx kropx krurx ksantosomx kubutx lakrimalx langx laringx leŭkocitx ligamentx limfx lipx lizx lumbx lutex makzelx maleolx malex mamx mandiblx manx medolx membranx membrx meningx mentonx metakarpx metatarsx mienx mjelx mukozx mukx muskolx nazx nekropsix nervurx nervx neŭrx nimfx nuklex nukx okcipitx okulx olex orbitx orelx organikx organx orkidx ostx ovarix ovx palatx palpebrx pankreatx parietx parix part partiklx patelx pelvx penisx perikardix perinex periostx peritonex peroksx personx piamatrx piedx placentx plandx plasmx pleŭrx poleksx polmx poplitx prepucix prostatx psikx pubx pugnx pugx pulmx pulpx pupilx radiusx rektumx renx retinx ribx ripx sakrx sakx sangx sanx seksx sensx sfinkterx sinx skapolx skeletx skistosomx sklerx somaterix somatx spermx spinx spiritx spirx stapedx sternumx stomakx substancx surx talix tarsx teksx tempix temporalx tendenx testikx tibix timpanx tonsilx torakx torsx tra traĥex tripanosomx trunkx tuŝx umbilikx ungx ureterx uretrx urinx uvulx vaginx vangx vazx vejnx velx ventriklx ventrx vertebrx vertx vezikx viscerx vitrex vizaghx vizaĝx vostx voĉx vulvx ĉelx ĝibx ŝultrx ŝvitx