dento
*dent/o
- [
ANATOMIO ] Elstara eta organo el
osteca substanco (
dentino), tegita de
emajlo de la
krono, troviĝanta en
makzelo de homo k servanta por
mordi kaj
maĉi la nutraĵon: infano ricevas (Z), kreskigas dentojn; premi inter la dentoj (Z); ŝiaj dentoj perle brilis; putra (X), karia dento; nuksoj venis, kiam dentoj elfalis (Z); eltiri denton; baznudigita, hokradika dento; falsa, artefarita dento; se li elbatos denton de sklavo [...] (X). [VIDU] dentobroso, dentopasto, dentotirilo,dentopuŝi,
agaci,
plombi,
tartr o.
- [ZOOLOGIO] Analoga organo de la aliaj vertebruloj: la dentoj de leono estas akraj (Z); vi varmigos serpenton, ĝi al vi enpikos la denton (Z); dentoj de ezoko; (f) la dento de l' tempo; kiam la kokinoj ricevos dentojn (neniam).
dentego.
- Elstara pinto aŭ
tranĉaĵo de la rando aŭ supraĵo de io: akcipitro noktas sur dento de roko (X); dentoj de
kombilo,
rado,
forko,
segilo, muro, poŝtmarko.
- [BOTANIKO] Pintforma parto de iuj organoj: dentoj de la rando de folio.
dentoj
Homaj dentoj, rigardataj kiel esprimilo de sentoj: kunpremi la dentojn (Z) (obstineco); montradi la dentojn (Z) (minaco); grincigi la dentojn (Z) (sufero aŭ kolerego); tie estos la plorado k la
grincado de dentoj (N) (ŝeolo); batali per ungoj k dentoj; armita ĝis la dentoj; li havas dentojn ne por parado (Z) (li scias sin defendi); murmuri tra la dentoj (Z); kio el la dentoj elsaltas, en la lipoj ne haltas (Z) (ne tro babilu!); liaj dentoj klakas (de malvarmo, de timo). denta - Rilata al dento: denta
absces o,
alveol o,
ebur o,
emajl o,
kav o,
kron o,
medol o,
nerv o; denta konsonanto (Vd
dental o); denta medicino (scienco pri
kuracado, riparado aŭ anstataŭigo de dentoj).
- Havanta dentojn: denta rado (Z); [BOTANIKO] denta folio (kun rando denta); duoble denta folio (kies rando havas dentojn, kiuj mem estas dentohavaj).
denti (tr)
Provizi per dentoj: denti segilon, dentita rado, falbalo. dentaĵo - Parto dentita de objekto: dentaĵo de poŝtmarko.
- [TEKNIKOJ] Mekanismo funkcianta per kunigo de la dentoj de du aŭ pluraj dentradoj: ligna, ŝtala dentaĵo; dentaĵo de horloĝo, de kriko.
dentaro
Tuto de la dentoj de persono aŭ de dentohava objekto: sana, mankhava dentaro; falsa dentaro; dentaro de poŝtmarko. dentego
Longa dento elstaranta el la buŝo de iuj bestoj: dentegoj de
apro,
elefant o,
rosmaro,
narvalo. denteto
Malgranda dento. dentino
[ANATOMIO] (dentinum) Malmola
histo de la dentoj de la dentoj vertebruloj (samkonsista kiel
eburo), tegita de ĉemento sur la radikoj k de emajlo 3 (nur ĉe la mamuloj) aŭ de vitrodentino sur la dent
krono. dentingo = denta alveolo. dentisto
Kuracisto pri dentoj. dentizi
[TEKNIKOJ] Provizi (radon ks) per dentoj. dentizilo
Maŝino por dentizi metalpecojn. dentumo
Karakterizaĵo de la dentaro de poŝtmarko, t.e. nombro de dentoj en 2 cm: dentumo 12. dentumita
[HERALDIKO] Provizita per malgrandaj triangulaj dentoj de la rando (j). dentobreĉa
Suferinta elfalon de unu aŭ pluraj el la frontaj dentoj. dentvica
Prezentanta vicon de dentformaj elstaraĵoj: dentvica koka kresto (Z); dentvicaj frontonoj de kastelo (Z). endentigi
Meti en kontakton la dentojn de du aŭ pluraj radoj. sendenta
Ne havanta, aŭ ne plu havanta dentojn. sendentuloj (ark.)
[ZOOLOGIO] Grupo de mamuloj sendentaj aŭ kun dentaro homogena k senemajla, kiu ampleksas la ksenartrojn, la manisulojn k tubetodentulojn. hundodento
Komunuza nomo de la hundodenta eritronio k de pluraj sp-oj de
cinodonto.
kojnodento
Kanin o. labirintodentuloj
[PALEONTOLOGIO] Subklaso (Labyrinthodontia) de fosiliaj amfibioj kun forta, ostkirasa kranio, kiuj vivis de devonio ĝis triaso. SIN. stegocefaloj. laktodento
ĉiu nedefinitiva dento de la infano. mueldento (Z)
Molar o. murdento
[ARKITEKTURO] Ortangula bloko de masonitaj ŝtonoj inter du kreneloj. okuldento
Supra kanino. saĝodento
ĉiu el la kvar lastaj molaroj de homo, plej malfrue kreskantaj. simetridentuloj
[PALEONTOLOGIO] Ordo (Symmetrodonta) de malgrandaj fosiliaj mamuloj el la subklaso de terioj. tranĉdento
Inciziv o. tridento
Forko, kun tri dentoj, i.a. emblemo de
Neptun o. trikonusdentuloj
[PALEONTOLOGIO] Ordo (Triconodonta) de mezozoikaj praterioj. tubetodentuloj
[ZOOLOGIO] Ordo (Tubulidentata) de mamuloj kun dentoj kvazaŭ kunmetitaj el tubetoj; nur unu g. , orikteropodo. vangodentoj (Z)
La molaroj k antaŭmolaroj. vitrodentino
[ZOOLOGIO] Vitrobrila, malmola substanco, kiu tegas la dentinon de la denta krono de nemamulaj vertebruloj.
Bildvortaro
29-01 : dentisto; dentkuracisto
29-02 : paciento
29-03 : dentista fotelo; dentista kuŝoseĝo
29-04 : pendanta movebla tableto; pendotableto
29-05 : instrumentopleto
29-06 :
boriloj kun akcesoraĵoj
29-07 : multfunkcia ŝprucigilo (por varma kaj malvarma akvo, por aero, por medikamentoj)
29-08 : helpantinaj laboriloj (9-11)
29-09 : kraĉujo
29-10 : akvoglaso kun aŭtomata plenigo
29-11 : salivforsuĉa aparato
29-12 : instrumentoŝranko
29-13 : tirkesto de borilaro
29-14 : lavabo; lavpelvo
29-15 : dentista helpantino; asistantino
29-16 : operacia lampo
29-17 : plafonlumo
29-18 : iksradia aparato; rentgenaparato por panoramaj tavolfotoj
29-19 : mikroonda aparato; priradia lampo
29-20 : sidloko
29-21 :
proteza dentaro (elprenebla)
29-22 : dentoponto (fiksita, neelprenebla)
29-23 : tajlita dentostumpo
29-24 : krono kiel pontankro; specoj:
ceramika krono, tegita krono, plena krono
29-25 : pontoparto
29-26 :
plombaĵo
29-27 : stiftotutaĵo;
stifto-stumpa komplekso
29-28 : krono
29-29 : dentostumpo
29-30 : stifto; radikstifto
29-31 : karba ŝlifodisko
29-32 :
freziloj: globkapa kaj konuskapa
29-33 : flamforma frezilo
29-34 : noĉhavaj freziloj
29-35 : diamanta smirgilo; diamanta polurilo
29-36 :
buŝospegulo
29-37 : buŝolumigilo; buŝlumo
29-38 : termokaŭtero; galvanokaŭtero
29-39 : elektrodo el iridia plateno; operacia elektrodo
29-40 : dento
skrapiloj
29-41 : sondilo
29-42 : dentoprenilo; eltira
tenajlo
29-43 : radiklevilo
29-44 : osto
ĉizilo
29-45 :
spatelo; langospatelo
29-46 : plombomiksa aparato
29-47 : kronografo; tempomezurilo
29-48 :
injektilo por
anestezado
29-49 : injektonadlo
29-50 : sennadla injektsistemo; sen-
nadla injektilo
29-51 : adaptebla matricoportilo
29-52 : enpremokulero
29-53 : alkoholbrulilo
Iel rilatitaj:
ANATOMIO
Neptunx
abscesx
agacx
akrx
alveolarx
alveolx
anestezx
aprx
artx
bekx
biciklx
borx
brosx
buŝx
ceramikx
cervikx
cinodontx
dentalx
dentinx
dentx
eburx
edentatx
elefantx
emajlx
folix
forkx
frezx
grincx
histx
horloĝx
incizivx
injektx
kaninx
kavx
kojnx
kombx
korpx
kronx
kuracx
langx
lipx
makzelx
maĉx
medolx
minacx
molarx
montx
mordx
nadlx
narvalx
nervx
ostx
pastx
plombx
protezx
radx
rosmarx
segx
skrapx
spatelx
stiftx
tartrx
tenajlx
tranĉx
ĉementx
ĉizilx