lipo¹

a) [ANATOMIO] (labia oris) ĉiu el la du moveblaj kamorandoj de la buŝaperturo, kiuj tuŝe troviĝas antaŭ la dentoj: la supra, malsupra lipo; mallarĝaj kunpremitaj lipoj; viaj lipoj estas kiel ruĝa fadeno (X); la karmina koloro de la lipoj (Z); mordeti al si la lipojn (G) (signe de ĉagreneto); plenblovi la lipojn (Z) (malafable rigardi); fari la dikan lipon (paŭti).

b) [ANATOMIO] ĉiu el duopaj lipformaj elementoj: vulvaj lipoj. SIN. labio 2.
c) [ANATOMIO] (analoge) La lipoj de vundo. [VIDU] lipangulo.

Tiu parto de la vizaĝo, rigardata kiel organo de karesado: mielo gutadas el viaj lipoj, ho mia fianĉino (X); am' svingas sian vipon, al lip' pelante lipon (K); memor' de viaj lipoj bruligas mian sangon.

(plurale) Tiu sama parto, rigardata kiel organo de sinnutrado: de la manoj ĝis la lipoj la sup' elverŝiĝis (Z); la lipoj ne montru, kion manĝis la buŝo (Z); li havas ankoraŭ lakton sur la lipoj (Z) (li estas nespertulo); leki al si la lipojn (esperante regalon); dolĉe ŝmiri al iu la lipojn (Z) (nutri per promesoj).

Tiu sama parto, rigardata kiel organo de la parolo: li ĉiam havas tiun saman vorton sur la lipoj; mi havas nelertajn lipojn: kiel do Faraono min aŭskultus? (X) ( [VIDU] balbuti); kiu retenas siajn lipojn, estas saĝa (X); malpiaĵon abomenas miaj lipoj (X); lia nomo flugos sur la lipoj de la homoj; la sankta lipo kantas nun sovaĝe! (Z).

[BOTANIKO] La lipforma supra aŭ malsupra parto de kuniĝpetala korolo aŭ de kuniĝsepala kaliko, ekz. ĉe la lamiacoj kaj skrofulariacoj. SIN. labio.

lipa
Rilata al lipo (j): lipa sono; (f) lipa kulto (ne kora, intima); [BOTANIKO] unulipa aŭ dulipa korolo, kaliko.

lipi (tr)
Tuŝi per la lipoj: lipi botelon, blovinstrumenton.

lipeto
[ANATOMIO] ĉiu el duopaj lipformaj malgrandaj elementoj: vulvaj lipetoj.

lipego
Dika, pendanta lipo: lipego de azeno.
komisuro.

faŭltlipo
Vd faŭlto.

leporlipo
[MEDICINO] Denaska misformiĝo, ĉe kiu la supra lipo estas fendita.

lip/o²
[KEMIO] Mll de lipido (pref-e uzata): lipolizo, lipoproteino.

lipazo
[KEMIO] Enzimo, katalizanta la hidrolizon de lipidoj: [BIOLOGIO] pankreata lipazo.

fosfolipazo
[KEMIO] Enzimo, katalizanta la hidrolizon de glicerofosfolipidoj.

lipolizo
[BIOLOGIO] [KEMIO] Hidrolizo de la lipidoj en la organismo.

lipomo
[MEDICINO] Negrava tumoro, konsistanta el subhaŭta grashisto.

lipoproteino
Vd proteino.

Inter pokalo kaj lipo povas okazi mŭlte.
Mordeti al si la lipojn.

faŭltlipo , leporlipo , lipa , lipangulo , lipego , lipeto , lipharoj , lipi , lipo , lipo , lipĉelo