buŝo

  1. [ ANATOMIO ] kav o en la kap o de hom o, kiu entenas la dent ojn k lang on, k estas la unua parto de la digest a kanalo: mi lasis vian buŝon al mia buŝ' premiĝi (w).
    faŭk o, muzel o, rostro .
    i
  1. A) [ ZOOLOGIO ] kavo en la kapo de besto, tra kiu estas enigataj la nutr aĵoj; buŝo de homo, ĉevalo (z), hundo (z), rato; eĉ malgranda muŝo ne estas sen buŝo (z); ne fermu la buŝon al bovo draŝanta (x); mia dio baris la buŝon de la leonoj (x).
    faŭko, muzelo, rostro

b) [ZOOLOGIO] apertur o en la ĉelmembrano de protozoo, tra kiu estas enigata la nutraĵoj en digestan vakuolon.
  1. tiu sama parto de la homa kapo, rigardata kiel organo de la nutrado: ĉiuj laboroj de homo estas por lia buŝo (x); dio donis buŝon, dio donos manĝon (z); pano buŝon ne serĉas (z); venigi akvon en la buŝon (eksciti la apetiton); ĝi iris al li preter la buŝon (z) (li ne kaptis la okazon). [VIDU] buŝtuko.
  1. tiu sama parto de la homa kapo, rigardata kiel organo de la parolo: mi aŭdis tion el lia propra buŝo (z); fermita buŝo ne enlasas muŝon (sekreton oni prisilentu); ne movi la buŝon! (z); teni sian langon en la buŝo (z); al la buŝo de oni neniu povas ordoni (z); ofte mano forgesas kion buŝo promesas (z); mi havas nelertan buŝon (x); en via buŝo la sankta vorto 'amo' malpuriĝas (z); (f) kovri la buŝon de sia konscienco (z); tiu oficiala deklaracio fermu la buŝon al niaj kontraŭuloj (z).
    lango, lipo. [VIDU] silentigi.
  1. Tiu sama parto de la homa kapo, rigardata kiel esprimpova parto de la vizaĝo: havi rondan, larĝan, rozan buŝon; ho, li kisu min per kisoj de sia buŝo! (X).
  1. Enira aŭ elira aperturo: buŝo de forno, de pafilo (Z), de rivero (Z), de kloako, de seruro, de boltilo (makzeloj).
  • buŝa
    1. Rilata al buŝo: buŝa kavo (cavitas oris).
    1. Parola, voĉa: buŝa interparolado, literaturo (Z); taŭgeco de nia lingvo por buŝaj komunikiĝoj (Z).
    1. [LINGVOSCIENCO] (pp parolsono) Tia, ke dum ĝia prononco la velo estas levita k baras la pasejon inter la buŝo k la naza kavaĵo: buŝa vokalo.
      naza.
  • buŝaĉo
    Malŝata nomo de buŝo: tenu la buŝaĉon, vi sovaĝa besto, k dormu! (Z).
  • buŝaĵo
    Parto de instrumento, kiun oni enmetas en la buŝon, aŭ al kiu oni proksimigas la buŝon: buŝaĵo de pipo, cigaringo, de fluto; buŝaĵo de mikrofono.
  • buŝego
    Faŭko: (f) stari kun malfermitaj buŝegoj (Z).
    gapi .
  • *buŝumo
    Ingo, kiu tenas fermita la buŝon de bestoj k malhelpas la mordojn: (f) la gazetaro portas buŝumon (ne povas libere paroli). SIN. muzelingo.
  • buŝpeco
    1. = buŝaĵo.
    1. [TEKNIKOJ] Aparta tubeto, fiksebla sur la buŝon de pli granda aparato: buŝoŝarga pafilo.
      ajuto .
  • enbuŝaĵo
    Mord aĵo.
  • enbuŝigi
    Preni en la buŝon: ne indas enbuŝigi la tutan penison, sed nur ties supran trionon aŭ kvaronon (KA).
  • enbuŝiĝi
    1. Veni en la buŝon de io: la ŝipo enbuŝiĝis en la riveron; tubo, kiu bone enbuŝiĝas en aperturon.
    1. (Z) Enflui, konduki en ion.
  • prabuŝuloj
    [ZOOLOGIO] Grupego (Protostomia) de animaloj, kies malfermaĵo de la gastrulo respondas ordinare al la buŝo de la plenkreskulo, neniam al la anuso: plej multaj senvertebruloj estas prabuŝuloj.
  • novbuŝuloj
    [ZOOLOGIO] Grupego (Deuterostomia) de animaloj, kies malfermaĵo de la gastrulo respondas al la anuso de la plenkreskulo k kies buŝo formiĝas ĉe la kontraŭa ekstremaĵo: ekinodermoj k ĥorduloj estas novbuŝuloj.
  • perbuŝa
    [MEDICINO] Tia, ke oni uzas nur suĉeblajn, trinkeblajn, gluteblajn medikamentojn: perbuŝa kuracado; perbuŝe ('per os').
  • postbuŝo
    [ANATOMIO] Buŝa parto de faringo .
  • plenbuŝo
    Kvanto, kiun povas enteni la buŝo: plenbuŝo da lakto (Z).
  • rondbuŝuloj
    [ZOOLOGIO] Ciklostom oj.
  • serurbuŝo
    Vd seruro .
    buŝo

    buŝo


    Kelkaj kunmetaĵoj

    buŝa, buŝaĉo, buŝaĵo, buŝbridaĵo, buŝego, buŝharmoniko, buŝkovrilo, buŝo, buŝoŝtopilo, buŝpeco, buŝtuko, buŝumo, enbuŝaĵo, enbuŝigi, enbuŝiĝi, novbuŝuloj, perbuŝa, plenbuŝo, postbuŝo, prabuŝuloj, rondbuŝuloj, serurbuŝo

    El la malnova greka: σωμα/σωματος ( korpo )

    Krizostomo , ambistomo , amblistomo , , anastomozo , anastomozo , ancilostomo , ankilostomo , brankiostomo , ciklostomoj , distomo , filostomo , kondrostomo , lagostomo , merostomoj , plagiostomoj , stomako , stomato , stomo , ĥondrostomo

    Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto

    aperturo
    beko
    elfluejo
    estuaro
    faŭko
    muzelo
    orifico
    rostro
    truo

    blovi
    digesti
    eniri
    esprimi
    gluti
    kisi
    koleri
    kraĉi
    manĝi
    maĉi
    mordi
    paroli
    ronĝi
    silenti
    spiri
    ajuto

    anatomio
    dento
    deserto
    gingivo
    kapo
    kavo
    korpo
    kraĉospruĉo
    lango
    lipo
    oratorio
    oratoro
    palato
    restoracio
    salivo
    vizaĝo

    Iel rilatitaj:

    ANATOMIO Krizostomx ZOOLOGIO aftx ajutx ambistomx amblistomx anastomozx anatomix ancilostomx ankilostomx aperturx aŭdx bekx blovx brankiostomx ciklostomx dentx desertx digestx distomx enirx esprimx estuarx faringx faŭkx filostomx flux fruktx gapx gingivx glutx harx homx kapx kavx kisx kolerx kondrostomx korpx kraĉx kuirx lagostomx langx legomx likvx lipx manĝx maĉx merostomx mordx muzelx nutrx oratorix oratorx orificx palatx parolx plagiostomx plenx restoracix ronĝx rostrx salivx satx serurx silentx spicaĵx spirx stomakx stomatx stomx trinkx trux viandx vizaĝx ĥondrostomx