sako

*sak/o

  1. Granda ujo el maldelikata teksaĵo (kanabo, juto, ks), formita el du pecoj, kunkudritaj malsupre kaj de la flankoj kaj liberaj supre, uzata por enteni ŝutaĵojn: sako malplena sin rekte ne tenas (Z); se sako tro pleniĝas, ĝi baldaŭ disŝiriĝas (Z); sakon kun truo vi neniam plenigos (Z); Jozef ordonis plenigi iliajn sakojn per greno (X).
    korbo, faro.
  1. Tia ujo rigardata kiel proksimuma mezurilo: aĉeti tri sakojn da terpomoj, du sakojn da karbo; vendi kafon po sakoj.
  1. Ujo, kies formo kaj dimensioj povas diversi, kun unu sola aperturo, el papero, ledo, plasto ks, uzata por enteni iajn aĵojn: sako de almozulo, de maristo, de lernejano, de fiŝisto; pli kostas la sako, ol la tuta pako (Z); en unu sako du katoj, ĉiam mordoj kaj gratoj (Z); (f) aĉeti katon en sako (ne vidinte la aĉetaĵon).
  1. (ss) Tia ujo, uzata por teni monerojn: vortoj sakon ne plenigas (Z); sako ne sonas-amiko ne konas (Z); edziĝo pro amo flamanta al sako sonanta (Z).
  • sakaĵo
    [BIBLIO] Pentovesto el nigraj kaproharoj (el kiuj estis teksitaj la antikvaj sakoj): sakaĵon mi kudris sur mian korpon (X); Mi metos sakaĵon sur ĉiujn lumbojn kaj kalvon sur ĉiun kapon (X); la reĝo kovris sin per sakaĵo kaj sidiĝis sur cindro (X); zonu vin per sakaĵo (X).
  • saketo
    Malgranda sako, destinita enteni diversajn aĵojn: saketo da bombonoj; ŝi portis sian kudrilaron en eleganta saketo; ne portu monujon, nek saketon, nek ŝuojn (N).
  • sakforma
    Havanta la formon de sako, kun nur unu aperturo: sakforma organo.
  • dusako
    Longa sako fermita de ambaŭ ekstremaĵoj, kun malfermo en la mezo.
  • ensakigi
    Enmeti en sakon: ensakigi grenon.
  • kromsako
    Aldona sako, kiun oni portas flanke per transŝultra rimeno.
  • almozosako
    sako, en kiun almozulo metas la ricevitaĵojn.
  • ĉassako
    Sako, en kiun la ĉasistoj metas sian ĉasaĵon.
  • dormosako = litsako.
  • dorsosako
    Sako kun du rimenoj, kiun oni portas surdorse.
    tornistro.
  • felsako
    Felo de kapro, ŝafo ks, de kiu oni kunkudris la truojn de la membroj, lasante libera la aperturon de la kolo, por enteni likvon: konsumiĝis la akvo de la felsako (X); ŝi malfermis felsakon kun lakton; vino, kiun oni elverŝis el gudrita felsako (Z).
  • kovrilsako
    Tola aŭ kotona ŝanĝebla sako, en kiun oni metas litkovrilon kaj kiu anstataŭas supran littukon.
  • kusensako
    Kusentego.
  • litsako
    Longa sako, pli-malpli bone remburita, en kiun oni sin ŝovas por dormi en kampado.
  • mansaketo
    Ujo, kiun la virinoj portas ordinare sub la brako, kaj kiu servas al ili kiel poŝo.
  • paksako
    Sako por enpaki: li enligis la tutan monon en sian antaŭtukon, prenis ĝin sur la dorson, kiel paksakon (Z).
  • poŝtosako
    Sako, en kiu la poŝistoj transportas la poŝtaĵojn.
  • polensako
    Vd poleno.
  • selsako
    Sako pendanta ĉe la selo de ĉevalo aŭ biciklo.
  • spermosako
    [ZOOLOGIO] (pp iuj senvertebruloj kaj iuj amfibioj) Speco de sako, enhavanta kungluitajn spermatozoojn, liberigita de la virseksulo aŭ apude aŭ interne de la ino.
  • sporsako = asko.
  • testiksako
    Vd testiko.
  • vojaĝsako
    Pli-malpli luksa sako, por transporti kun si la tualetaĵojn ks dum vojaĝo.
    kofro.

    sako

    Esprimoj

    Sakon kun truo vi neniam plenigos.
    Sako malplena sin rekte ne tenas.
    Joseph ordonis plenigi iliajn sakojn per greno.

    Kelkaj kunmetaĵoj

    akvosako, almozosako, aĉetsako, bisako, bokssako, bulkosako, dormosako, dusako, ensakigi, farunsako, felsako, fulgosako, grensako, haŭtsako, kovrilsako, kromsako, kusensako, larmosako, letersako, litsako, mansaketo, monsako, oleosako, paksako, paraŝutsako, piedsako, plaĝo, plumsako, polensako, polvosako, poŝtosako, retsako, sablosako, sakaĵo, saketo, sakfajfilo, sakfluto, sakforma, sako, sakperuko, sakreto, sakstrato, saktolo, saktrako, sakŝalmo, sakŝnuro, selsako, spermosako, spirsako, sporsakfungo, sportsako, testiksako, trabetsako, ventsako, vojaĝsako, ĉassako, ŝultrosako

    Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto

    balono : flugaparato (aŭ ludilo.) konsistanta el sako kun gaso aŭ varma (varmigata) aero.
    kaso.
    kesto.
    kofro
    kondomo : kaŭĉuka tegilo (saketo) por peniso, por preventi gravedigon kaj infekt(iĝ)on je (per)seksa malsano.
    korbo
    koverto : rektangula saketo el papero, en kiun oni metas leteron por povi sendi ĝin.
    kuseno : sako el ŝtofo aŭ ledo, plenigita per molaĵoj, sur kiu oni apogas sian kapon aŭ korpon, en aŭ ekster lito.
    monujo.
    poŝo.
    skroto : haŭto-saketo en kiu estas la testikoj.
    tornistro.
    ujo
    veziko : sakeca parto en la korpo (ekzemple: urinveziko); (aer-:) pli-malpli globforma kolektaĵo da aero en likvo; (sap-:) aero en maldika tavolo da sapakvo en aero.
    ĵaro

    da cemento
    da semo

    el izola materialo
    el juto
    el kanabo
    el ledo
    el papero
    el plasto
    el ŝtofo

    vesto

    Iel rilatitaj:

    -aĵ -et -uj akvx almozx aĉetx balonx biciklx bisakx boksx bulkx bursx butonx cementx dormx du en fajfx farunx felx flutx formx fulgx grenx haŭtx izolx jutx kanabx kasx kestx kofrx kolekti kondomx korbx korpx kovertx kovrx krom kusenx larmx ledx leterx litx manx monx olex pakx paperx paraŝutx perukx piedx plastx plaĝx plumx polenx polvx poŝtx poŝx retx sablx selx semx skrotx spermx spirx sportx sporx testikx tolx tornistrx trabx trakx tratx valizx ventx vestx vezikx vojaĝx ĉasx ĵarx ŝalmx ŝnurx ŝtofx ŝultrx