sango

*sang/o

1. Likvo fluanta en la arterioj, vejnoj, kapilaroj (ks vaskuloj) de animaloj, ruĝa ĉe la vertebruloj, portanta i.a. la nutrajn substancojn, oksigenon kaj la forĵetaĵojn de la ĉeloj: sango konsistas el likva parto (plasma) kaj ĉela parto (globuloj); ekbato de nazo aperigas sangon (X); la pastro aspergis la sklavojn per varma ĉevala sango (Z); la hundoj lekis la sangon de Nabot (X); nur detenu vin, ke vi ne manĝu la sangon (X); la sango malaperis el liaj vangoj kaj lipoj (Z); ricevi karnon kaj sangon (Z) (iĝi viva).
   limfo. [VIDU] sangoglobeto, sangogrupo.

2. Tiu likvo, kiel simbolo de perforto, murdo, ofero ks: ili plenigis ĉi tiun lokon per sango de senkulpuloj (X); manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon (X); Mi ebriigos miajn sagojn per sango (X); la voĉo de la sango de via frato krias al mi de la tero (X); lia sango estos sur lia kapo (X); akuzo, kiu kostis al la Hebreoj multe da sango kaj angoro (Z); virina lango buĉas sen sango (Z); atingi sian celon per fero kaj sango; miajn manojn detenu de sango! (Z).

3. Tiu likvo, kiel simbolo de temperamento, pasio: sango bolas, juneco petolas (Z); li rigardis tiun mizeron kun malvarma sango; fari al si malbonan sangon (maltrankviliĝi, koleriĝi pri io); li ne havas sangon en siaj vejnoj!; sango malkvieta la reĝon ne instigos fari tian junulan agon (Z).

4. Tiu likvo, kiel simbolo de heredeco (familia, etna, kasta ks): ĉevalo de pura sango; la sango de David (N); en lia nobela Hispana sango estis io, kio bolis (Z); (en ŝi) la homo kaj la diablo intermiksas sian sangon (Z); blua (nobela) sango; princo el reĝa sango; li, kiu naskiĝis nek el sango, nek el volo de karno [...] sed el Dio (N).

5. Tiu likvo, kiel simbolo de parenceco, ofte de deveno: sango ne silentas, sian sangon ĝi sentas (Z); sango komuna reciproke sin altiras (Z); ŝia infano, ŝia propra karno kaj sango (Z); la propra sango (filo) ŝin mortigis (Z); sangovenĝanto (X).