du
*du
- Numeralo, esprimanta la nombron post 1 en la serio de la entjeroj (2, II): du manoj faras ĉion, sed unu nenion (Z); trafi du celojn per unu ŝtono (Z); du botoj faras paron (Z); kiu ĉasas du leporojn, kaptas neniun (Z); du militas, tria profitas (Z); kiun el la du vi volas, ke mi liberigu al Vi? (N). [VIDU] ducent, dudek.
- Nomo de la cifero 2.
dua
Vicmontra numeralo, signifanta, ke la koncernataĵo venas post unu antaŭa: sen speso unua ne ekzistas la dua (Z); ĵus eksonis la dua (horo); la duan de Marto 1961; Napoleono la dua. duo - Aro de du aferoj aŭ personoj: mi aĉetis duon da komodoj; trefa duo.
paro, garnituro.
- La nombro aŭ la cifero 2: oni enskribis duon, k ankoraŭ kian duon! duon kun minuso! (Z).
due
En la dua loko: unue mi redonas al vi la monon, due mi dankas vin (Z). dueco
Eco de tio, kio havas du partojn: la dueco de la homo (korpo k animo); la dueco de la Roma registaro ( [VIDU] konsulo). duigi
Dividi en du partojn, ne disigante: la lumo duigas lian vizaĝon; la tapiŝon faldigu (faldu) duige (Z). duiĝi
Dividiĝi en du partojn, ne disiĝante: duiĝi meteologia mapo; duiĝo de la personeco duilo
[STATISTIKO] Mediano.
duil/ ³. duobla - Prezentanta nombron aŭ kvanton, kiu estas al la antaŭa kiel du al unu: por ĉiu tago mi ricevas kvin frankojn, sed por la hodiaŭa tago mi ricevis duoblan pagon, t.e. dek frankojn (Z); venigu sur ilin tagon de mizero k frapu ilin per duobla frapo (X); Eliŝa diris: duobla parto de via spirito estu do sur mi! (X).
- Konsistanta el du partoj: duobla kaverno (X); ili faris la surbrustaĵon duobla (X); duobla fadeno estas pli forta ol unuobla (Z).
- Prezentanta du aspektojn, duvizaĝa, hipokrita: duobla ludo, diplomatio; li havas duoblan karakteron, identecon.
duoble - Multiplikate per du: certe kiel duoble du kvar (Z); duoble pli ol ĉio, kion li havis (X).
- En duobla maniero: kiu donas rapide, donas duoble (Z); kiam venis la sesa tago, ili kolektis duoble da pano (X).
duoblo
Duobla kvanto aŭ nombro. duoblaĵo - Duoblo: duoblaĵon ili ekposedos en sia lando (X).
- Dua ekzemplero: de ĉiuj miaj leteroj mi konservas duoblaĵojn.
- [LINGVOSCIENCO] ĉiu el du vortoj, devenintaj el unu sama vorto en fontlingvo: 'pezi' k 'pesi' estas duoblaĵoj el la franca 'peser'.
duobligi - Fari, ke io estu duobla: duobligu la sumon, k mi akceptos.
- = dubli.
duobliĝi
Iĝi duobla: (f) de tiu tago mia amikeco al li duobliĝis (Z). duono
Unu el la du egalaj partoj de tuto: tri estas duono de ses (Z); duonon de tiu ĉi piro mi manĝis (Z); je la tria (horo) k duono; Samario ne faris eĉ duonon de viaj pekoj (X); se duono de ni mortos (X); (f) bela vizaĝo estas duono da (de) doto (Z); vi ne havas duonon da penso en la kapo (Z). RIM. 'duon' estas uzata pref-e kun la signifoj: - de preciza aŭ proksimuma duono: duonlitro, duonhoro, duonplena; duontole bindita; duontaga plugado (X); duontribo (X).
- de nepleneco, nekompleteco: duonnuda, duonkuirita, duonlumo, duonvoĉe, duonfermita, duonsurda.
- de parenceco inter la infanoj de unua edziĝo k la dua edzino de ilia patro (resp. la dua edzo de ilia patrino) aŭ inter tiuj infanoj k la infanoj de tiu dua edziĝo: duonpatro, duonpatrino, duonfrato; Karolo estas mia nepropra filo (aŭ duonfilo), ĉar mi estas la dua edzo de lia patrino (Z).
duona - Prezentanta duonon de io: ili restis tri k duonan horojn; komenco bona-laboro duona (Z).
- (pp organo) Havanta nur la duonon de tio, el kio ĝi kutime konsistas.
duone
En duona maniero: li faris sian taskon nur duone; iele, iome, duone malbone (Z). duonigi - Fari, ke io iĝu duono: la avarulo minacis duonigi niajn salajrojn; jam la sepan tagon de la sieĝo oni devis duonigi ĉies porcion.
- [MATEMATIKO] Dividi en du egalajn partojn: duonigi strekon; duonigi angulon (bisekci ĝin).
duoniganto
[MATEMATIKO] (pp rekto) La punkto aŭ rekto, kiu duonigas strekon resp. angulon. duoniĝi
Iĝi duona: la valoro de tiuj paperoj duoniĝis dum la krizo. duopo
Grupo de du aferoj aŭ personoj: kantista duopo. duopa
Prezentanta duopon: duopa flava linio de la natrio ĉe spektroskopo; duopaj kondukiloj; [BOTANIKO] kontraŭe duopaj folioj, floroj ks (duope insertiĝantaj sur la ekstremaĵoj de diametro de tigo, pedunklo ks.
alterna, verticila). duope
En grupo de du: ili detranĉis branĉon kun unu peniko da vinberoj k ekportis ĝin sur stango duope (X); Marta restis duope kun la virino (Z). duuma
[MATEMATIKO] (pp nombrosistemo) Prezentanta la nombrojn kiel sumojn de potencoj de kun entjeraj eksponentoj: en la duuma sistemo, 4, 7 k 9 estas skribataj respektive 100, 111 k 1001. SIN. dubaza, binara 3. [VIDU] kodo. disduigi
Dividi en du partojn, disigante: disduigi kukon; disduigi la gvardion; [LUDOJ] disduigi kartojn (dividi kartoblokon en du partiojn, post la miksado). disduiĝi
Dividiĝi en du partojn, disiĝante: la vojo, trako, branĉo disiĝas.
Esprimoj
Certe kiel duoble du estas kvar.
Ĉiu medalo du flankojn posedas.
Egalaj kiel du akvogutoj.
El du malbonoj pli malgrandan elektu.
Havi du - ŝnurojn al sia arko (plurajn rimedojn por sukcesi).
Kiu ĉasas du leporojn kaptas neniun.
Kelkaj kunmetaĵoj
Jesaja la du,Lunduon,disduig,disduiĝ,du,duafoj,duafoj,duagrad,duakanon,duaklas,duarang,duavica produktant,dudrata line,du,duec,dufaden,dufoj,dufoj,dufolikl,duform,duformec,duformism,duig,duil,duiĝ,dujar,dujara enoter,duklad,duklap,dukolor,dukolora sorg,dukonkav,dukonveks,dukorn,dukorn,dukotiledon(ul)o,dulater,dulinear,dulingv,dulingvec,dulipson,dulit,dulornet,dumast(ul),dumetalism,dumezuril,dumonat,dunaskit,dunom,dunomiala koeficient,du,duobl,duobla konsonant,duobla refrakt,duobla timon,duobla v,duoblaĵ,duobl,duoblig,duobliĝ,duobl,duokulec,duonLun,duonLun,duon,duona Lun,duondut,duon,duonelitr,duonfrat,duongant,duonglob,duonhis,duoniga serĉ,duonigant,duonig,duoninsul,duoniĝ,duoniĝtemp,duonjar,duonkaleŝ,duonkarbazid,duonkomprenig,duonkovit,duonkudr,duonkuŝ,duonligna perilj,duonlignec,duonligneca kapsik,duonlitr,duonlum,duonmalmola kopal,duonmanik,duonmask,duonmetamorfoz,duonmonat,duonmondum,duonnot,duonnud,duon,duonoficial,duonoktav,duonombr,duonombropolarimetr,duonombrum,duonparazit,duonpatrin,duonpatr,duonpenetrebl,duonpermeabl,duonprofil,duonrond,duonsek,duonsemajn,duonsfer,duonsilent,duonsimio,duonton,duontralas(ant),duontralasiv,duonuma junt,duonvoj,duonvokal,duonvort,duonvort,duonvoĉ,duonvoĉ,duonŝed,duonŝu,duop,duop,duop,duparti,dupartiga serĉ,dupied,dupiedul,dupint,duploid,duploidec,duploidul,dupolus,dupolus,dupunkt,during,dusak,dusamar,dusekc,duseks,dusenc,dusencaĵ,dusencec,dusid,dusignif,dutakt,dutonalec,dutub,duum,duume kodita dekuma kod,duvalvulo,duvizaĝ,duĝemin,versduon,ĉiudujara
Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto
cifero
dubli (duobligi)
dueto
duala
entjero
hipokrita (duvizaĝa)
mediano (duilo)
mezurunuoj
nombro
numeralo
paro
rango
valoro
Ankaŭ vidu:
dimensio, kalkuli, kvanto, matematiko, mezuri, nombro, ordo, pli, prezo, sama, simila.
Iel rilatitaj:
ambaŭ
ambivalencx
amfibologix
aŭ
baskulx
bi-
bifidx
bifilarx
bikonkavx
bikonveksx
bilabialx
bimetalx
binarx
bis!
bisekcx
bitx
bo-
ciferx
dimensix
dualx
dublx
duetx
entjerx
folix
forkx
hipokritx
kalkulx
kvantx
lokx
matematikx
medianx
mezurx
neniu
nombrx
numeralx
ordx
parx
pli
prezx
rangx
sakx
samx
similx
simplx
valorx