okazi
*okaz/i (ntr)
Estiĝi en iu loko aŭ tempo - akcidente aŭ hazarde: inter pokalo kaj lipoj povas multe okazi (Z); diru do, kio okazis plue? (Z); la infano rakontis naive ĉion, kio okazis al ŝi (Z); hazarde okazis, ke li genuis apude de fraŭlino K. (Z); facile povus okazi, ke iu rekonus mian skribon (Z); se okazos, ke li mortos, tuj telegrafu; se okazus, ke Dio prenus al si ŝian animon!; en la posttagmezo antaŭ la okazota hommortigo (Z).
- pro ies volo: La internacia teatro festivalo [...] estonte okazos ĉiun duan jaron (M).
aperi, havi lokon, estiĝi.
*okazo - Tio, kio okazas: stranga okazo trafis min (Z); vi tremas pro okazo la terura (Z); la okazo konfirmis la suspekton; la interligo de la okazoj.
akcidento, epizodo, evento, incidento, sperto, fariĝo, travivaĵo.
- Difinita aparta cirkonstanco: en plej bona okazo ni povos alveni nur noktomeze; en tiaj okazoj ni uzas la finiĝon 'n' (Z); por tre multaj okazoj ambaŭ esprimoj ŝajnas al mi egale bonaj (Z); por la okazo, se iu volos [...] (Z); forlasi iun sufikson [...] ni povas nur en tiaj okazoj, se la neceseco de la sufikso estas iom duba (Z); en tiuj tre maloftaj okazoj, kiam ni povas timi malkompreniĝon (Z); komitato, kiu, en ekstrema okazo, povus ĉiam [...] (Z).
- Favora, helpa cirkonstanco, ebliganta fari ion: okazon kaptu ĉe l' kapo, ĉar la vosto estas glita (Z); fordormi la okazon (Z); tiaspecan okazon mi ne volas preterlasi (Z); li atendas, ke la okazo venu al lia nazo (Z); okazo kreas ŝteliston (Z); se la naskiĝo de homo estas produkto de bruta ekdeziro, de simpla okazo [...] (Z); mi uzas nun la bonan okazon, por [...] (Z); uzante la okazon, mi sciigas, ke [...] (Z); tio donis al mi la okazon turni la atenton de niaj amikoj sur [...] (Z); li havis la okazon vidi Hispanujon (Z); mi ne havis okazon paroli E-e kun fremduloj (B); estus al mi agrable, se vi volus ĉe okazo komuniki mian leteron al [...] (Z).
- = kazo 3: tio estis bela okazo de hemiplegio (B).
*okaza
Renkontata aŭ okazanta ekster ĉia sistemeco: okaza komplimento ne iras al testamento (Z) (ne indas heredaĵon); tio dependas de pure okazaj cirkonstancoj (Z); kvankam, li silentas, tamen okazaj vortoj al mi montris, ke [...] (Z). okaze - En tia okazo, ĉe la okazo: okaze de tio, mi deklaros, ke [...] ; mi okaze uzos vian afablan permeson.
- Pro la okazo: oni iluminaciis okaze de la nacia festo.
- Senplane, depende de hazardo: okaze mi iris sur la strato (B); la naturaj lingvoj konstruiĝis okaze kaj senkonscie (Z).
okazaĵo
Io, okazinta pli-malpli hazarde: tiu regulo ne estas ia misteraĵo, kaj estas simpla okazaĵo (Z).
RIM. Per la participaj suf-oj, oni povas precizigi la tempon: tio estis grava okazantaĵo (Z); Mordeĥaj priskribis ĉiujn tiujn okazintaĵojn kaj sendis leterojn (X); ĝi estis granda okazintaĵo kaj beno por la lando (Z); ni ĉiuj febre atendas la okazontaĵon. okazejo
Tiu loko, kie io okazis: la okazejo de la murdo, de la ribelo. okazigi
Fari, ke io okazu: la societo okazigis kongreson en la pasinta monato; tiu katastrofo okazigis la morton de tridek pasaĝeroj. ĉiaokaze
Kia ajn estas la okazo: mi ne scias ankoraŭ, ĉu mi povos veni: ĉiaokaze mi skribos al vi morgaŭ. ĉiuokaze
Je ĉiu okazo: ĉiuokaze li rakontadis sian malsaniĝon. interokazaĵo
Flanka okazaĵo, ofte malgrava kaj malhelpa, kiu neatendite aperas en difinita cirkonstancaro.
incidento. laŭokaze
En okazo de bezono. samokaze
En la sama tempo, uzante la saman okazon: mi nun hejtados la fornon tagmeze, kaj samokaze mi kuirados iom da varma manĝo (Z). bonokaze
Pro feliĉa okazo: ĉu vi ne havas iom da mono por pruntedoni al mi?-Mi havas-Ha, kiel bonokaze! (Z). limokazo
Okazo, troviĝanta ĉe la limo inter la efikzonoj de du reguloj, leĝoj ks, el kiuj jen unu jen la alia povus aplikiĝi: tiu estas limokazo inter murdo kaj senintenca mortigo.
Esprimoj
Certe okazis al li malfeliĉo.
Distingi inter okaza mortigo aŭ intenca murdo.
En ĉiu okazo, li scias ekregi sin.
Inter pokalo kaj lipo povas okazi multe.
Jus okazis atenco per bombo, kontraŭ la caro.
La afero, kiom mi komprenas, (kiom mi scias) okazis subite.
La ekflugo okazos je nul horo kaj dek kvin minutoj.
La kongreso okazos sub la aŭspicio de la registaro.
La luiganto rezervas al si la rajton repreni por sia uzo la domon en la okazo, se.
La okazejo de la murdo.
Ne de unu okazaĵo fariĝas kutimo.
Ni gratulas vin okaze de.
Okazu, kio okazi devas.
Sur la tero se azenoj ne amasus, la milit ne okazus (Kalocsay).
Tio povas, okazi en ĉiu tago.
Kelkaj kunmetaĵoj
bonokaze,interokazaĵo,krizokaza,laŭokaze, limokazo,okaza,okazaĵo,okaze,okazejo,okazi,okazigi,okazo, samokaze,ĉiaokaze,ĉiuokaze
Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto
favora
eventuala
probabla
malgrava
akcidente
hazarde
limokaze
senplane
vole-nevole
anonci : diri, ke io okazos; formale aŭ publike sciigi
aranĝi
decidi : ne plu diskuti, sed diri: "tiel estu", "tiel okazu"
dependi
disvolviĝi
efektiviĝi
efiki
influi
koincidi
koncerni
plenumi
preterlasi okazon
prezentiĝi
realigi
revui: priparoli lastatempajn okazaĵojn
sekvi post
travivi
aktualaĵo
afero
afiŝo : granda folio (gluita sur muro) (por anonci okazaĵon)
anekdoto
aventuro
bezono
cirkonstanco
dramo : teatra verko; tre emociiga okazaĵo
elementa okazo
epizodo
evento
evoluo
fakto
feliĉo
fojo
fortuno
hazardo
historio
incidentoŝanco
kalendaro : folio aŭ libreto kun mencio de tagoj, semajnoj kaj monatoj de unu jaro aŭ de pluraj jaroj, kun aŭ sen mencio pri okazaĵoj
katastrofo
kazo
kaŭzo
kondiĉo
krizo
malfeliĉo
novaĵoj
okazi al
peripetio
precedento
preteksto
protokolo : preciza skriba raporto pri kunveno aŭ okazaĵo
rakonto
revuo : priparolo aŭ priskribo de la ĉefaj okazaĵoj lastatempaj
risko
sortoturno
sortoŝanĝoj
ŝanco
Ankaŭ vidu:
afero averti certa ebl evento eventuala fakto fojo hazardo kaŭzo rezulti sorto subita tempo
Iel rilatitaj:
-ebl
aferx
afiŝx
akcidentx
aktualx
anekdotx
anoncx
aoristx
aranĝx
aventurx
avertx
bezonx
certx
cirkonstancx
decidx
dependx
donx
dramx
efektivx
efikx
elementx
elvokx
epizodx
estigx
estx
eventualx
eventx
evolux
faktx
fariĝx
farx
favorx
feliĉx
fojx
fortunx
gravx
hazardx
historix
hodiaŭ
incidentx
influx
intervenx
kalendarx
katastrofx
kazx
kaŭzx
koincidx
koncernx
kondiĉx
krizx
lastx
lasx
limx
nenial
novaĵx
novx
okazx
peripetix
planx
plenx
precedentx
pretekstx
prezentx
probablx
protokolx
rakontx
realx
revux
rezultx
riskx
samx
se
sekvx
sortx
subitx
tempx
venx
vivx
volvx
volx
ĉiam
ŝancx