historio
*histori/o
- Scienco pri la kronologio de la pasintaj okazaĵoj de la homaro kaj de la sociaj faktoj: geografio kaj kronologio estas la du okuloj de la historio.
sociologio.
- Rakonto pri gravaj memorindaj okazaĵoj, kronologie aranĝitaj: antikva historio; la historio de la Centjara milito, de Jesuo; la historio de nia vivo (Z); ilin vi konas el via Biblia historio (Z).
analoj, kroniko.
- Sufiĉe ampleksa kaj grava okazintaĵo: mi rememorigis al vi la tutan historion (Z); ĝi (la agado de la Delegacio por alpreno de helpa L.I.) estas historio, pri kiu mi ne volas paroli (Z); kion vi diros pri tia historio? (Z); vi kuraĝas ankoraŭ agi tiamaniere post la historio de antaŭe! (Z); tra la tuta mondo li disportos la historion! (Z).
aventuro.
- Fantazia rakonto por amuzi aŭ doni moralan instruon: en la tuta mondo neniu scias tiom multe da historioj, kiel la dio de dormo (Z); mi dankas vin, ke vi rakontas al la knabo historiojn (Z); la pli aĝaj jam postulas historiojn kun pli profunda enhavo (Z); li al gastoj historiojn diris belrakonte (G); sed tio ĉi estas alia historio.
anekdoto, fabelo, novelo.
- Mensoga rakonto: li diros al vi cent aliajn samspecajn historiojn, kiujn li sonĝis (Z); vi havas la arogantecon rakonti al mi centon da malsaĝaj historioj! (Z).
historia - Rilatanta historion: historia verko.
- Registrita de la historiistoj, efektiva: historia fakto.
- Tia, ke oni pri ĝi posedas skribajn dokumentojn: la historiaj tempoj.
- Registrinda de la historio, tre grava, decida: historia momento.
historieco
Eco de io, kio estas historie vera: la historieco de Jesuo estis pridubata de kelkaj verkistoj. historieto
Mallonga historia anekdoto. historiisto
Sciencisto pri historio: Tucidido estis la plej granda helena historiisto.
historiografo, analisto, kronikisto. antaŭhistorio = prahistorio 2 kaj 3. prahistorio - Studo de la originoj: la prahistorio de Tero.
- Periodo de tempo inter la ekhomiĝo kaj la apero de skribaj dokumentoj.
- La responda scienco.
paleolitiko, mezolitiko, neolitiko.
prahistoria
Rilata al la prahistorio: la prahistoriaj civilizacioj, bestoj. prehistorio = prahistorio 2 kaj 3. protohistorio - Transira periodo inter prahistorio kaj historio, kiam ekzistis nur nerektaj skribaj dokumentoj pri la koncernaj homaj socioj.
- La responda scienco.
arthistorio
Parto de la historio, kiu studas la evoluon de la arto. literaturhistorio
Scienco, pri la esploro de la historio kaj kondiĉoj de la literaturo aŭ tra la tempo en unu lando, aŭ en pluraj landoj je la sama epoko (kompara literaturhistorio). mondhistorio
Speco de historio, kiu prezentas la disvolviĝon de la homa civilizo sur la tuta tero kaj ne en unu lando aŭ nacio aparte. naturhistoriro (ark.) = natursciencoj. religihistorio
Studo pri la estiĝo kaj evoluo de la diversaj religioj.
abasido,alkado,arkebuzo,asaro,aso,avareo,azteko,Babilonio,Babilono,Baktrio,balta,balto,baptonomo,baziliko,Bizancio, Bizantio,Bizanco,brigo,brito,bulgara,bulgaro,civito,Ĉingisido,diademo,diocezo,divano,drakŝipo,dukato,duro,efesano,Efeso,egipto,eskviro,falango,Fanaro,fanarulo,faraono,fariseo,ferganto,fibulo,fiziokratismo,fregato,galero,galiono,gasmufo,gladiatoro,Gotamo,graflando,Granda Bulgarujo,ĝermano,Ĝoĉia apanaĝo,helmo,hetajro,historia materiismo,hordo,huno,ĥano,ĥanujo,ikonismo,ikonisto,ikonrompismo,ikonrompisto,imperiumo,inkvizicio,Irako,janiĉaro,kaftano,kalifo, ĥalifo,kalifujo, ĥalifujo,kapitolo,katapulto,kipĉako,klafto,klasika,klerismo,kliento,Konstantinopolo,konsulo,kontraŭpapo,konvencio,kopta,korveto,kotorno,kratero,kroniko,kumano,kurio,kvestoro,landgrafo,Latino,legio,lugro,majuskla,maŭro,Medio,medo,Medujo,Mezopotamio,karolida skribo minuskla,minuskla,mudeharo,Muhamado,musketisto,musketo, nacio,obolo,oguzo,Ora hordo,Orienta Azio,osko,patricio,patrono,pontifiko,prabulgaro, tjurkobulgaro,prefekto,presbitero,protestantismo,pruso,Prusujo,Reformacio,renaskiĝo,renesanco,rojalismo,rojalisto,romiano,Romio,Romo,sadukeo,sakso,samnito,senato,sinedrio,Skitio,skito,Skitujo,slavona,Slavono,socio,sofisto,Sovetio,Sovetunio,stato,sumero,ŝildo,talanto,talento,tataro,Tatarujo,Latina Unio,Sovetunio,Liona unio,Florenca unio,Bresta unio,Unio de Sovetaj Socialismaj Respublikoj,vandalo,Volga-Kama Bulgarujo,zeloto, prahistorio,
Iel rilatitaj:
Akadx
Alarikx
Alcibiadx
Anhaltx
Antinox
Antioĥix
Antioĥx
abevilix
alkadx
alkazabx
alkazarx
antaŭ
antecedentx
artx
biografx
bulgarx
epokx
eventx
herox
klasikx
konx
landx
librx
nacix
okazx
okcidentx
prahistorix
sciencx
socix