vidi

*vid/i (tr)

1. Percepti per la okuloj: bone, malbone vidi; vidi duoble (du objektojn tie, kie estas nur unu-aparte pri ebriulo); malproksime vidas ĝiaj okuloj (Z); aliajn gvidas, kaj mem ne vidas (Z); blinduloj vidas, lamuloj marŝas, surduloj aŭdas (N); li ne plu vidas (blindiĝis).

2. Percepti la bildon de prilumita objekto: mi vidas ŝipon sur la lago (B); ekstere de la urbo la promenantoj vidis la vesperan ĉielon ankoraŭ pli bele (Z); vi vidos ĉion antaŭ vi kiel vivantan (Z); apenaŭ ŝi venis al la fonto, ŝi vidis sinjorinon (Z); en la klara akvo ĝi vidis sub si sian propran bildon (Z); vidi sin en spegulo; vidas okulo, sed mano ne trafas (Z); mi tre deziras, ke ŝi vidu iom la mondon (Z); vidi mil stelojn (percepti fajrerojn pro bato sur la kapo); (f) en sonĝo princinon mi vidis (Z); vidi viziojn (X).

3. Distingi per la okuloj, rimarki, observi: ni flanke sidis, ni ne aŭdis, nek vidis (Z); li vidas nur ĝis la pinto de sia nazon; pro multo da arboj li arbaron ne vidas (Z); ho popolo malsaĝa, kiu havas okulojn, sed ne vidas (X); neniu okulo min vidu! (X); 'kion mi vidas!' diris ŝia patrino kun grandega miro (Z); la nokto malhelpas nin esti vidataj (Z); infanoj devas esti vidataj, sed ne aŭdataj; la Izraelidoj vidis la Egiptojn mortintaj sur la bordo (X); neniam mi vidis lin tia (Z); mi vidis lin fali; eĉ muŝon li ne povis vidi suferi (Z); vidante, ke ŝi estas tiel bela, li [...] (Z); ili vidu, kiel eleganta ŝi fariĝis (Z); la nuna kongreso estas la lasta, en kiu vi vidas min antaŭ vi (Z).

4. (iun) Renkonti, viziti, akcepti: je la lasta fojo mi vidis lin ĉe vi (Z); jam de sep jaroj ni nin ne vidis (Z); esti en Romo kaj ne vidi la papon (Z); al ili mi demandis: ĉu vi vidis tiun, kiun mia animo amas? (X); Dina eliris, por vidi la filinojn de la lando (X); sian knabon ŝi estis vidonta post la manĝado (Z); petu lin reveni, mi ne havas nun la tempon vidi lin.

5. Koni, vidante iun; sperti, vidante ion: vi vidos la infanojn de viaj infanoj (X); la lando, kiu vidis lin naskiĝi; ĝi neniam vidos la morton; li vidis kvin reĝadojn; ŝi neniam denove vidos la tridekan jaron; soldato, kiu unuafoje vidas la pafadon; virtuloj vidos ilian falon (X); mi ne ekzistus, simile al la infanoj, kiuj ne vidis lumon (X); kiu laboron evitas, bonon ne vidas (Z).

6. Percepti per la menso, kompreni, konstati: konfidu, sed vidu (Z); kiu vivos, tiu vidos (Z); neniu vidas, kio lin insidas (Z); vi estas Jekel-Malsaĝulo, mi vidas tion per viaj vortoj (Z); cetere li vidas malproksime, kvankam li ne diras ĉion (B); mi ne vidas la signifon de tiu frazo; li neniam vidas la malfacilaĵon; fine vidi la veron; Dio vidas la fundon de nia koro (B); baldaŭ ni vidis, ke ni trompiĝis (Z); kaj Dio rigardis ĉion, kion Li kreis, kaj vidis, ke ĝi estas tre bona (X); ni vidos, ĉu li sukcesos; por vidi, kiel granda estos la ĝentileco de tiu ĉi juna knabino (Z); rigardu, ho Eternulo, kaj vidu, kun kiu Vi agis tiamaniere! (X); ŝi vidos el tio, ke ŝia filino vivas (Z); rigardu kaj vidu, ĉu ekzistas sufero simila al mia sufero! (X); li vidas, de kie venas la vento; (speciale pri skribo) el via letero mi vidas, ke vi interkonsentiĝis kun s-ro M. (Z); mi vidis el la gazeto, ke la kongreso brile sukcesis; (por atentigi) vidu, ankaŭ pri tio vi devas pensi (Z).

7. Rigardi iamaniere; opinii tia aŭ tia: juĝanto decidas, kiel li vidas (Z); ili vidis en mi nur fremdulon (Z); en la lingvo E. ni vidas la estontan lingvon de la tuta mondo (Z); mi petas vin, ke de la nuna momento vi ĉesu vidi en mi majstron (Z); mi nun vidas la vivon malsame; li vidas la aferojn nigraj; ŝi vidas ĉion en roza lumo; li kutimas vidi nur per la okuloj de sia edzino.