muro

*mur/o

1. Kontinua, ordinare vertikala kaj solida konstruaĵo el i, brikoj, tabulegoj, betono ktp, normale pli alta ol dika, kaj servanta, por subporti la tegmenton, la etaĝojn ktp aŭ por apartigi aŭ dividi spacon de domo, kampo, urbo ktp: konstrui, detrui muron (Z); blinda muro (sen fenestro aŭ aperturo); fundamenta muro (kiu portas la tutan pezon de la konstruo); komuna muro (apartenanta komune al du proprietaĵoj); manon malkvietan ĉiu muro atakas (Z); ne pentru diablon sur la muro (Z); aŭskulti trans muro (Z); la muro havas orelojn (Z); alpremi iun al muro (Z) (meti en seneliran situacion); frapi per la kapo kontraŭ la muro (provi la neeblon).
   vando, parieto, septo.

2. (plurale) Remparoj de urbo, k, metafore, la urbo mem: mi iros kontraŭ la trankviluloj, kiuj loĝas sen muroj (X); la pardono de mia patro estas jam interne de la muroj de tiu ĉi urbo (Z); hodiaŭ inter la gastamaj muroj de Bulonjo-sur-Maro kunvenis [...] homoj kun homoj (Z).

3. (plurale) La kvar muroj de domo, rigardataj kiel simbolo de la hejmo: inter miaj muroj estu miaj plezuroj (Z); dankon al Dio, ke ni denove estas inter niaj propraj muroj! (Z); vivon privatan kaŝu la muroj (Z).

4. (f) Io simila al muro, laŭ la aspekto aŭ efiko: la krutaj muroj de la rokoj (Z); stari por iu kiel muro kaj turo (Z); mi faras vin hodiaŭ fera kolono, kupraj muroj en la tuta lando (X); la akvo estis por ili muro dekstre kaj maldekstre (X); muro el fajro; muro da bajonetoj; la nepenetrebla muro de la stulteco; ili fanatike staris kiel muro kontraŭ ĉia nova kutimo (Z).

5. [TEKNIKOJ] ĉiu el la du flankaj parietoj de mingalerio, kontraste kun la supra, la tegmento.

6. [SPORTO] Monta krutaĵo, kies deklivo estas pli ol 70°.