pendi

*pend/i (ntr)

  1. Esti alligita per unu ekstremo tiel, ke la cetero estas libera, ne tuŝante la teron aŭ plankon: ĉi tie pendis la lucerno de memoro (Z); la salono, kie pendis la portretoj de la prapatroj (Z); fruktoj pendas sur la branĉoj (Z); la sonorilo iam pendis en la preĝeja turo (Z); la haroj pendis malsupren sur la ŝultroj (Z); sur ŝnuro pendantaj fiŝoj (Z); liaj manoj pendis senforte sur la nigra vesto (Z); la malgranda ŝipo, kiu pendis malsupren de la plafono (Z); jen mi vidis Absalomon, kiu pendas de kverko (X); maljunaj salikoj pendas larĝe super la akvo (Z); li per siaj anĝelaj brakoj pendis ĉirkaŭ mia kolo (Z); glavo pendis ĉe lia flanko; (f) mia rigardo pendis je siaj lipoj; ĝis tiam nia afero pendas en la aero (Z) (estas necerta).
  1. Esti levita de sur la tero per ŝnuro ĉirkaŭ la kolo, kaj morti de premsufoko: longe ŝtelas ŝtelisto, tamen fine li pendos (Z); tajloro krimis, botisto pendas (Z); morgaŭ pendos ni ĉe l' trabo, tial nun ni gaje festas! (Z); pendonto ne dronos (Z).
  1. (f) Resti senmove super iu aŭ io, ŝvebi: super ni pendis la pura ĉielo (B); la luno pendis alte en la ĉielo (B); super la homamaso pendis polvo kaj tumulto; en la aero pendis peza griza nebulo (B); roka plataĵo, kiu arkoforme pendas super la bordo de Rejno (Z); (f) iliaj ĝemoj pendis en la venenita aero de l' kajuto (B); pendos sur li la tuta gloro de la domo de lia patro (Z); grava danĝero pendas super (minacas al) nia entrepreno.
  1. Dependi: li, al kiu mi pendas per ĉiuj miaj pensoj (Z); lia vivo pendis nur sur unu fadeno (Z).
  • pendado
    Ago de tiu, kiu pendas.
  • pendaĵo
    Io, kio pendas, precipe ornamaĵo: juvelpendaĵo; oraj orelpendaĵoj.
    breloko, kvasto.
  • *pendigi
    1. Fiksi ion ĉe unu ekstremo tiel, ke la alia ne tuŝu teron aŭ plankon: mi ne pendigis mian ĉapon sur tiu ĉi arbeto (Z); oni pendigis supre la flagon de alarmo (Z); pendigi mantelon sur hoko (B); sur la branĉoj ili pendigis malgrandajn retojn el diverskolora papero (Z); de la supra sojlo li pendigis la florpoton; la tapiŝoj estis pendigitaj kiel murornamoj (Z); eolaj harpoj estis iam pendigitaj en la branĉoj (Z).
    1. Levi de sur la tero iun per ŝnuro, ĉirkaŭanta la kolon, ĝis morto per gorĝpremado: oni pendigis Hamanon sur la arbo, kiun li pretigis por Mordeĥaj (X); ĉar pendigito esta malbenita antaŭ Dio (X); por pendigi ŝteliston, antaŭe li kaptu (Z); en dom' de pendigito pri ŝnuro ne parolu (Z).
    1. [TEKNIKOJ] Munti ĉasion sur risortoj, por malgrandigi la skuiĝojn.
  • pendigilo
    1. [TEKNIKOJ] Elasta sistemo, ebliganta pendigi aparaton, framon ks tiel, ke okazaj delokoj estas tuj kompensataj: risorta, kardana pendigilo (suspensio).
    1. = pendingo.
  • *pendiĝi
    Iĝi pendanta: la vento forblovis la ĉapon, kaj ĝi pendiĝis sur la branĉoj de la arbeto (Z).
  • pendingo
    Pendumilo: boksi sub minacanta pendingo kun la diablo mem (Z); pendingo je ŝarĝitaj kadavroj.
  • pendumi (tr)
    Pendigi 2: sin pendumi; penduminda fripono.
  • *pendumilo
    Trabaro destinita, ke tie oni pendigu kondamnitojn.
  • alpendaĵo
    Io akcesora, kiu aldoniĝas al ĉefa parto.
    apendico.
  • alpendigi
    Alkroĉi, pendigante: al ĝi ili kutimis ĉion alpendigi (Z); subite io peza alpendiĝis al ŝiaj piedoj (Z).
  • dependi
    1. Esti subigita sub ies volo aŭ povo: la filo dependas de sia patro; la sorto de homo dependas de Dio; la afero ne dependas de mia volo (Z); la decido dependas de vi (B); de vi dependos, ĉu la mondo havu de nun fortikan pacon, aŭ ĉu ni havas nur kelktempan silenton (Z).
      obei, submetiĝi.
    1. Esti ligita kun io per mallarĝa rilato de konsekvenco: ĉio ĉi dependas de la cirkonstancoj, de la sekreteco, rapideco, de via gusto, de l' kutimo (Z), de la vetero; mia feliĉo dependas de tio, ĉu mi edziĝos kun ŝi.
    1. Esti konsistiga parto de tuto: tiu ĝardeno dependas de la bieno; la aferoj, kiuj dependas de nia metio; tiu vilaĝo ne dependas de nia distrikto.
      aparteni.
  • dependa
    Tia, ke ĝi dependas de io: gento, kiu de jarcentoj sentas sin dependa; terpeco dependa de la vilaĝa komunumo; [LINGVOSCIENCO] dependa (subordigita) propozicio.
  • lineare dependa
    [MATEMATIKO] (pp aro de vektoroj) Tia, ke iu lineara kombinaĵo formita el la aro nulas, kvankam ties koeficientoj ne ĉiuj nulas.
  • depende de
    Sekve de, laŭ, konforme al: mi rezervas al mi la rajton akcepti vian decidon aŭ ne, depende de la aŭtoritateco de via komitato (Z); mi agos depende de tio, kiel li respondos.
  • dependaĵo
    Io, kio dependas de alio: vendi la kastelon kun ĉiuj ĝiaj dependaĵoj.
  • dependeco
    Stato de iu, io dependa: ili tenis la laboristaron en hontinda dependeco.
  • elpendi
    Pendi el io: azeno kun elpendanta lango (B).
  • *elpendaĵo
    ŝildo aŭ tabulo, ekstere pendanta super la pordo de butiko, firmo ktp kaj portanta ties nomon aŭ simbolon: lumigebla elpendaĵo.
  • malpendigi
    Depreni de ĝia loko ion pendigitan.
  • stokaste nedependa
    [STATISTIKO] (pp du okazaĵoj A kaj B) Tiaj, ke la probablo por B estas la sama, kiam A aperas, kiel kiam A ne aperas.
  • sendependa
    Tia, ke li, ĝi dependas de neniu aŭ nenio: sendependa lando; ĝi estas tute sendependa de tiu aŭtoro (Z); la finiĝoj (de la tabelvortoj) ne povis esti fiksitaj kiel finiĝoj sendependaj kaj ĝeneralaj (Z); plena sendependeco de ĉiu lando de (pri) la religio kaj lingvo de ĝiaj loĝantoj (Z).
  • superpendi
    Elstari, pendante super io.
  • flugpendi (Z)
    ŝvebi.

    alligi. aparteni. apendicito. Balanciloj : baskulo, pendolilo. Ĉio dependas de tio, kiel oni konsideras la aferon. dependa. dependi. ekstremo. Ekzekuti : pendumi. fiksi. Ĝi pendas de la hoko. Kondamni iun je morto per ŝnuro, pendingo. konsisti. la afero dependas de tio. La luno pendis alte en la ĉielo. levi. libera. ligi. lineare dependa. lineare nedependa, lineare sendependa. Mizera, penduminda fripono. munti. nedependa. Nuboj kovras la ĉielon ; pendas supre, en aero ; vagas sur la ĉielo. obei. Oni pendigis la kanajlon, la kapon malsupren. parto. pendigi. pendumilo, galgo. pendigi. pendolo. sekvi. submetiĝi. Super ni pendis la pura ĉielo. Suspendi sian juĝon. suspensio. Tajloro krimis, botisto pendas (senkulpulo pagas por kulpulo). tio dependas de l'gusto. Vivo pendas sur unu fadeno.
    alta. ĉielo. fiksi. longa. morti. pozicio. rekta.

    Iel rilatitaj:

    altx bovx dependi ekzekutx fiksx kroĉx lipx litx longx mortx pantalonx portx pozicix rektx suprx ĉielx ĝardenx ŝnurx