tri
*tri¹
- Numeralo, esprimanta la nombron post 2 en la serio de la entjeroj (3, III): tri estas duono de ses (Z); la regulo de tri (Z); li promenas kun tri hundoj (Z); tri el ni; vi iros tri fojojn en la jaro (X); dum la tri pasintaj monatoj la vesto pli eluziĝis (Z); (en komando) laŭ la komando 'tri'vi ekpafos!; unu, du, tri! nun ni flugu dekstren! (Z).
- Nomo de la cifero 3.
tria
Vicmontra numeralo, signifanta, ke la koncernataĵo venas post du antaŭaj: du militas-tria profitas (Z); la tria volumo de la kolekto Stafeto; la tria libro de la Biblio; Napoleono la Tria; la tria potenco (
kuba); la tria de Majo; vekiĝi je la tria nokte. trie
En la tria loko (en elnombrado): unue mi redonas al vi la monon [...] , due mi dankas vin [...] , trie mi petas vin ankaŭ poste prunti al mi, kiam mi bezonos (Z). trio - Aro de tri aferoj aŭ personoj: trio da asoj; trefa trio; trio plaĉas al Dio (Z); la Trio por la Tria (loka komitato por la 3a U.K. en Kembriĝo).
- La nombro aŭ cifero 3: li ricevis trion kaj estis rifuzita.
- = triteto.
- [BELETRO] Grupo de tri versoj, ripetiĝanta ene de fiksforma poemo (ekz. soneto) laŭ la sama skemo: regula soneto konsistas el du kvaroj kaj du trioj.
triobla - Prezentanta nombron aŭ kvanton, kiu estas al la antaŭa kiel tri al unu: proksime de ili staris alia figuro de triobla grandeco (Z).
- Konsistanta el tri partoj: triobla fadeno; triobla kiraso; la Triobla Korbo (Tripitako).
trioble - Multiplikite per tri: trioble kvar estas dek du.
- En triobla maniero: trioble faldi; fariĝi trioble pli riĉa.
triobliĝi
Iĝi triobla: inter la du vendoj de tiu sama pentraĵo, ĝia prezo triobliĝis. triono
ĉiu el la tri egalaj partoj de tuto: mi tuj pagos al vi du trionojn de la sumo, la trian trionon vi ricevos ĉe la livero; triono de jaro (4 monatoj); depreni al la riĉaj avaruloj la trionon de la zorgoj, kiuj forpelas de ili la oran dormon (Z). trionigi
Dividi en tri egalajn partojn. triopo - Grupo de tri aferoj aŭ personoj: triopo da spektraj linioj; triopa serio da kartoj (SIN. tercio); la Triopa Alianco.
- [MATEMATIKO] Vico kun elementoj (ordita triopo): el (a, b, c, d) oni povas formi 64 triopojn; en tridimensia spaco punkto estas determinita per triopo de reelaj nombroj.
RIM. Simile pri aliaj pozitivaj entjeroj n: konsideru n-triopon
(x1,..., xn). - Aro kun tri elementoj: el (a, b, c, d) oni povas formi 4 triopojn.
triopa
Rilata al triopo. *triope
En grupo de tri: ili promenas ĉiam triope. triopismo
Amorado fare de tri personoj. triteto - [MUZIKO] Komponaĵo konsistanta el tri partoj aŭ por tri ludantoj.
- [MUZIKO] La ludantaro de tia komponaĵo.
triulo - La tria persono, ekstera al iu negoco, diskuto ktp: deponi sumon en la manojn de triulo.
- En asekuro, (rilate al poliso) alia persono ol la subskribintoj de poliso, aŭ (rilate al damaĝo) alia persono ol la asekurpreninto kaj la kontraŭa partio.
triiliono
Miliono da duilionoj (10¹ä). trijara
Naskita antaŭ tri jaroj: trijara infano, kurĉevalo. Triunuo - [KRISTANISMO] Kuneco de tri samsubstancaj 'personoj' (Patro, Filo kaj Sankta Spirito), per kiuj Dio revelaciiĝas: la dimanĉo de la Triunuo (sekvanta la Pentekostan); ili perfidus la triunuan Dion! (Z).
Trinitato.
- (analoge) Kuniĝo de tri dioj, diecaj aŭ sanktaj personoj: la hindua triunuo (Bramo, Viŝnuo, ŝivao).
tri²
Prefikso , montranta: - ke substanco estas karakterizata de, aŭ konsistas el, tri samaj atomoj, funkcioj, molekuloj ks: trifosfata acido, trinitrotolueno; trimero, tripeptido, trisakarido.
mono/, di/, tetra/, oligo/, poli/. [VIDU] hiper/;
- ke sakarido, konsistas el 3-karbonatoma ĉeno: triozo (C3H6O3).
prop/.
PMEG: [nombroj]
Esprimoj
Du militas, tria profitas.
Duono antaŭ la tria.
En triangulo oni rigardas bazo la lateron oponan al la vertico.
La tria sekso (samseksemuloj).
Lasi tri provojn por diveni.
Pagi la luprezon je la unua de ĉiu trimestro.
Kelkaj kunmetaĵoj
(tri)nitroglicerino,(tri)nitroglicerolo,kromia triklorido,sulfurtrioksido,tria,triafoja,triafoje,triagrada,triblasta,tricent,triciklo,tridek,tridento,tridrata,tridrata lineo,trie,trietaĝa,trifingra mevo,trifoja,trifoje,triiliono,trijambo,trijara,trijara,triklorido,trikolora,trikolora penseo,trikoloreto,trikoloreto,trikonusdentuloj,trikorna,trikromio,trikuspida,trikuspida,trikvarone,trilineara,triliono,triloba azimeno,trilobuloj,trimast(ul)o,trimero,trimetilpentano,trimonata,trimova,trinaskito,trinitroTolueno,trinombraj,trio,triobla,trioble,triobliĝi,trionigi,triono,triopa,triope,triopismo,triopo,tripartia,tripieda,tripiedo,tripinta,triploida,triploida,tripunkto,trirapida,trisakarido,triskipa,trisoma,tritakta,triteto,tritrokeo,triulo,triunuo,triverso,trivoja,triĝemelo,triĝemina,triĝeminismo,ĉiutrijara
Vortoj uzitaj en la sama ĉirkaŭkunteksto
Marto (tria monato)
cifero
entjero
mezurunuoj
nombro
numeralo
pitagora triangulo
prop-
rango
valoro
Trinitato (Triunuo; Bramo, Viŝnuo, Ŝivao)
ĝardena atriplo
sfera trigonometrio
triado
triakontano
triaso
tribrako
tricepso
triceratopo
tricio
trifolia kuskuto
trifolio
triforio
triftongo
triglifo
trigona
trigonelo
trigono
trigonometria
trigonometrio
triklina
trili
trilo
trilobitoj (trilobuloj)
trilogio
trimarano
trimestra
trimestro
trinomo
triodo
trioleto
triolo
triplikato
triptiko
triremo
trito
tritono
triumviraro
triumviro
Ankaŭ vidu:
dimensio, kalkuli, kvanto, matematiko, mezuri, nombro, ordo, pli, prezo.
Iel rilatitaj:
-ol
Bramx
Martx
Pitagorx
Trinitatx
Viŝnux
angulx
atriplx
ciferx
deltoidx
deltx
dimensix
entjerx
kalkulx
kuskutx
kvantx
matematikx
mezurx
nombrx
numeralx
ordx
patrx
personx
pli
prezx
prop
rangx
triadx
triakontanx
triasx
tribrakx
tricepsx
triceratopx
tricix
trifolix
triforix
triftongx
triglifx
trigonelx
trigonometrix
trigonx
triklinx
trilobitx
trilogix
trilx
trimaranx
trimestrx
trinomx
triodx
trioletx
triplikatx
triptikx
triremx
tritonx
tritx
triumvirx
valorx
Ŝivax