inter
*inter
I- Prepozicio montranta: 1 La pozicion de iu aŭ io en la spaco, kiu apartigas du aŭ plurajn personojn aŭ objektojn: inter la fenestro kaj la pordo estas tablo; inter Francujo kaj Polujo kuŝas Germanujo; rompu la murojn inter la popoloj (Z); esti inter martelo kaj amboso; sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono (Z); inter la mano ĝis la buŝo ofte disverŝiĝas la supo (Z); la rivero fluas inter du vicoj da salikoj; esti enfermita inter kvar muroj; la vojo iris en la mondon, inter la misterajn altaĵojn kaj nekonatajn spacojn; inter la barojn kaj danĝerojn (Z); enŝovinte la kapon inter la arbetojn (B); (f) dum du tagoj li restis inter vivo kaj morto; heziti inter du devoj, inter sia devo kaj sia amo.
meze de. - La pozicion de io en la tempo, kiu apartigas du aŭ plurajn momentojn aŭ faktojn: venu ĉe min inter la dekdua kaj la kvara; inter la leviĝo kaj la subiro de la suno.
- La situacion de iu aŭ io en aro da personoj aŭ objektoj (en la mezo de, en la nombro de): inter lupoj kriu lupe (Z); eĉ inter piuloj ne mankas pekuloj (Z); vivi inter kamparanoj; li estas la plej juna inter la konkurantoj; estas al mi plaĉe inter vi; ili dividis inter si la profiton; inter aliaj aferoj ŝi devis iri ĉerpi akvon (Z); se vi pistas malsaĝulon en pistujo inter griaĵo, lia malsaĝeco de li ne apartiĝos (Z); elekti inter pluraj; oni lasis lin inter la mortintoj; Dio rekolektos vin el inter ĉiuj popoloj, inter kiujn li disĵetis vin (Z); vi ne povos eliri inter ilin (Z).
kun, el 4.
- La rilatecon, kiu kunigas du aŭ plurajn personojn, akordiĝantajn aŭ malakordiĝantajn: nu, ni estas inter ni! (Z); ili ne volis toleri ŝin inter si (Z); ili parolis inter si pri tio (Z); decidi (Z), konsenti (Z), komunikiĝadi (Z), inter si; ili ĉiuj estis forte ligitaj inter si (Z); ili estis fianĉigitaj inter si (Z); ili estas amikaj inter si (Z); ili vivu inter si en paco (Z); ili diferencas inter si per la aĝo (Z); la du projektoj havas inter si nenion komunan (Z); semi malpacon inter fratoj (Z); inter voli kaj fari estas grandega paŝo (Z).
II- Memstare uzata morfemo kun la sencoj 1, 2 kaj 3 de la prepozicio: intera
Troviĝanta inter du aliaj samaj objektoj: la interaj tavoloj; la unuan kaj lastan strofojn li memoris, sed la interajn li fuŝis; intera produkto estas stadio inter enira kaj fina produktoj; intera stato normaleco kaj frenezeco. intere
En la situacio de io, iu intera: intere de la fratinoj kreskis la fileto (Z). interaĵo
Parto de tutaĵo, aparato ks, kiu staras inter la aliaj partoj. III- Pref. kun la sencoj 1, 2 kaj 4 de la prepozicio; sed oni devas distingi du okazojn, laŭ tio, ĉu la rad., kiu venas post inter en la kunmetaĵo, estas ties komplemento aŭ ne. A. La komplemento, enkondukita de inter, estas la sekvanta rad.: - interkolon (ej)o (spaco inter du kolonoj); interrip(aĵ)o (viandpeco inter du ripoj); interlinio (spaco inter du linioj); interferdeko, interetaĝo; interfoliigi, ktp.
- interakto (tempo inter du aktoj); interregado (tempo inter du regadoj), ktp.
- internacia (kiu estas diversaj nacioj); interhoma lerteco.
B. La komplemento, enkondukita de inter, ne estas esprimata en la kunmetaĵo: - interaĵo (aĵo inter du objektoj); interaldoni (aldoni inter); interirejo, interspaco; interrompi (rompi ion inter du punktoj); intermiksi; intermeti.
- interrompo (tempo inter du okazoj); interrompi (rompi ian daŭron inter du momentoj); interokazaĵo.
- interhelpi (helpi por starigi akordon inter du aŭ pluraj personoj); interparolo, interkonsento, intervidiĝo (parolo, konsento, vidiĝo inter du aŭ pluraj personoj).
- Per pliampleksiĝo de tiu lasta senco, inter estas uzata por montri reciprokecon; sin interhelpi (helpi unu la alian); intersekvo (serio da objektoj aŭ okazoj, kiuj sin sekvas unu la alian); intertransmeti (ŝanĝi la reciprokan ordon de du aferoj); interago (reciproka ago, influo); sin interakuzi, interami, interfrapi; sin interligi, interbuĉi, interkruciĝi, interplektiĝi. Kun la kvin jenaj verboj oni ofte ne esprimas la refleksivan pronomon sin: interbati, interkisi, interrenkonti, interrespondi, interrigardi.
PMEG: [inter]
- Ĉi tio restu inter ni..
- Diferenco kiel inter tero kaj ĉielo.
- Disporti kalumnion inter la popolo..
- Distingi inter okaza mortigo aŭ intenca murdo..
- Dividi sian tempon inter diversaj taskoj.
- Egaligi la ŝancojn inter la ludantoj.
- Estas abismo inter tiuj du opinioj.
- Esti anĝelo inter la homoj sed satano en la domo.
- Kontente interfroti la manojn.
- La suno brilis sur lin tra inter la branĉoj.
- La vojo oblikvas tra kampoj, serpentumas inter la montetoj.
- Legi inter la linioj.
- Ne povi distingi inter sia dekstra kaj maldekstra mano.
- Ne ŝovu vin inter edzo kaj edzino.
- Pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento.
- Sekci arterion inter du ligaturoj.
- simfizo havas interostan ligamenton.
- Ŝvebi inter vivo kaj morto.
- Zorge elekti inter la diversaj nuancoj de bluo.
- interkonsento.. inter'mont'ejo. inter'reto. inter'ŝanĝi. interagi. interakto. interfaco. interkonsenti. interlingvistiko. intermanĝeto. intermeti. intermiti. intermonto. internaciismo. interpoli. interpreti. interpunkcio. interrompi paroladon per aplaŭdoj. intersekci sin. intersezonaj rabataĵoj.. interŝanĝ'valoro. interveni.
- kun.
- prepozicio.
- reciproke.
- rilato.
- situacio.
el. en. ligi. lingvo. meti. mezo. miksi. propra. tuta.
Iel rilatitaj:
el
en
interalix
intervenx
kuirx
ligx
lingvx
ludx
metx
mezx
miksx
parx
pozicix
proprx
tutx
ĉirkaŭ