cedi

*ced/i


I- (ntr)
  1. Fleksiĝi, ne plu elteni enfali: hakilo estas tranĉa, sed la branĉo ne cedas (Z); la lito cedis sub lia pezo; ne batu la pordon, ĝi ne cedos.
  1. Ne plu kontraŭbatali, ne plu rezisti: estis videble, ke la Libianoj komencas cedi (B); leono cedas al neniu (Z); al tiu ĉio cedas, kiu monon posedas (Z); mi cedis al Ostwald en ĉiuj punktoj (Z); kiu cedas al sia infano, ĝin pereigas per propra mano (Z); (f) la rutino fine cedis al la sana prudento; la nokto cedis al griza vintra tagiĝo (Z); la tago cedas al la nokto (Z); la sento de persona indeco ne cedis en ŝi antaŭ la timo de mizero (Z); (abs) la febro cedis.
  1. Sin allasi, sin fordoni al io, ĉesante rezisti: cedi al siaj pasioj, al la admonoj, al peto (Z), al la deziro (B), al ies kaprico (B), al via insistado (Z), al nacia kutimo; cedi al dormo; (analoge) ĉiuj virinoj cedas al li.
    abdiki, rezigni, sin retiri.
  • II- (tr)
    1. Lasi al iu ion, kion oni okupis, posedis aŭ pretendis: cedi sian lokon, seĝon (B), la tronon; feliĉon oni ne heredas nek cedas (Z); (f) hidrogenperoksido facile cedas oksigenon; la espero cedis lokon al plena disreviĝo; ĝia antaŭa paleco cedis la lokon al flama ruĝo (Z).
      allasi, koncesii, permesi, transdoni.
    1. [ JURO] Formale transdoni posedaĵon, rajton ks al alia persono: cedi lukontrakton; cedi komercon al nova entreprenisto.
    1. [KOMERCO] Doni en reasekuro.
  • cedo
    1. Ago de iu, kiu cedas: disciplina cedo de la malplimulto al la plimulto (Z); oni povas riproĉi al tiu traduko tro da cedo al la apartaj kutimoj de la lingvo rusa; ne prezenti ĝin (reformproponon) en formo de timema cedo (Z).
    1. Tio, pri kio oni cedas: mi efektive volis fari cedojn, sed ĉio rompiĝis pro la kapricoj de O. (Z); doni cedon al iu (Z) (avantaĝon en ludo).
  • ceda
    [ BIOLOGIO] (pp geno) Tia, ke ĝi efikas nur, se ĝi troviĝas sur ambaŭ kromosomoj de paro: ceda karaktero estas la karaktero, kiun transdonas tia gena paro.
    rega.
  • cedado
    Daŭra aŭ ripetita cedo: ni forlasu do por ĉiam ĉiujn provojn de cedado k iru trankvile nian vojon (Z).
  • cedaĵo
    [JURO] Rajto, posedaĵo ks cedita.
  • cedebla
    [JURO] Tia, ke oni povas transdoni ĝin en la posedon de alia persono: cedeblaj valorpaperoj.
  • cedema
    Facile cedanta al ies volo: leĝo estas cedema: kien vi deziras, ĝi iras (Z); cedema diskutanto.
    akordiĝema, mola, pacema.
  • cedigi
    Fari, ke io aŭ iu cedu: la kavalerio cedigis la alon de nia armeo; cedigi sian orgojlon antaŭ la cirkonstancoj.
  • forcedi
    1. (ntr) Rezigni pri io:vi pruvis vian kuraĝon, do forcedu de vana rezisto! (G).
    1. (tr) Plene transdoni: li sub trudo forcedis sian tutan heredaĵon.
  • malcedi (ntr)
    Rezisti.
  • necedebla
    [JURO] Tia, ke oni ne povas transdoni ĝin en la posedon de alia persono: necedebla bieno, titolo, vojaĝbileto; necedebla rajto.
  • senceda
    Necedema.
    firma.

    Iel rilatitaj:

    BIOLOGIO JURO abdikx aĉetx baraktx batalx bonx devx donx fleksx genx koncesix konsentx kromosomx opinix permesx rajtx rezignx rezistx vendx volx