armi
Provizi per bataliloj, por ataki aŭ defendi: armi la laboristojn kontraŭ la polico; li armis sin per botelo k frapis; bando de preskaŭ nudaj homoj, armitaj per bastonegoj (B); kiam fortulo plene armita gardas sian palacon [...] (N); (analoge) armi urbon, citadelon. Vesti per armaĵo: armi nobelidon kavaliro (en Mezepoka ceremonio); li rapide sin armis (Z). (f) Plifortigi por peno, tasko ks: la malriĉeco k bezono de laboro trafis min-nenio armis min kontraŭ la unua (Z); teruraj krimoj, kiuj armas la lastan juĝon, ke ĝi rapide venu! (Z); armitaj per tiu ĉi fera pacienco k per la konscio de la vereco de nia ideo [...] (Z). [teknikoj] Fortikigi per diversaj rimedoj, subaĵo, ĉirkaŭvolvaĵo ktp: la brusto k dorso estis armitaj per nigraj drapaj remburaĵoj (Z); betono armita (entenanta ferajn stangojn); kablo armita (per volvaĵo el dratoj aŭ per metaltubo); rigardi ion per nearmita okulo (B) (senlorna). armo (ark.) = armilo: ne servas larmo kontraŭ armo (Z). armado
Ago de tiu, kiu armas aŭ armadas: internacia limigo de la armado; konkuro de armado; la atomnuklea armado. armaĵo Tuto de la ŝirmaj platoj, ŝtalaj aŭ ledaj, uzataj por kovri la korpon en batalo: porti armaĵon (Z); aperas la spirito en armaĵo (Z).
kiraso, kruringo, ŝildo. [teknikoj] Malmola metala kovraĵo, kiu servas por protekti kablon kontraŭ ekstera mekanika difekto. = armilaro. armiĝi
Sin armi: nevo, pri kiu li supozis, ke li armiĝas kontraŭ Polujo (Z); penso, ke gent' Soplica armiĝos unue! (G); reciproka timado k senfina armiĝado (Z). armilo
ĉio, kio povas servi, por armi iun: en tiuj tempoj ne estis malfacile kolekti armilojn: kelke da rimenoj por la ŝtonĵetilo, lanco aŭ pinta bastono (B); la armilo de la krimo estas peza paperpremilo; ataka, defenda, portebla, pafa, pika, tranĉa armilo;(speciale pp milito) orfe kuŝos ruste la armilo (Z); alpreni, demeti la armilojn; esti sub la armiloj (soldatservi); al la armiloj! (
alarmo); (f) doni armilojn en la manojn de niaj malamikoj (Z); aplombaj mensogoj estas iliaj preferataj armiloj. armilaro
Tuto de la armiloj aŭ de soldato aŭ de soldatgrupo: soldatoj armilaron purigas (G). armilejo Deponejo de armiloj. Arsenalo. armilpaĝio , armilportisto (Z)
[historio] En Mezepoko, juna servisto, kiu portadis la armilojn de sia mastro dum la rajdado. armito
Homo armita: ĉevalo eliras kontraŭ armiton (X). malarmi
Forpreni la armilojn, ekz. de venkito: malarmi kapitulacintan armeon, okupitan popolon. malarm (ad)o
Interkonsenta forigo de la armiloj: ĝenerala konferenco por la malarmado. senarma
Nearmita: senkompata soldataro montriĝis multe pli forta ol la malfeliĉa, tute senarma popola amaso (Z). senarmigi
Malarmi. senarmiĝi
Perdi siajn armilojn, (f) sian forton, rezistopovon: senarmiĝis la fortkoruloj (X). ĵetarmilo
ĉiu el la armiloj, kiujn oni ĵetas, ekz. ŝtonoj, lancoj, sagoj ks. manarmilo (G)
Iu el la armiloj, kiujn oni uzas mane, ekz. glavo. pafarmilo
Iu el la armiloj funkciantaj per pulvo, ekz. revolvero, fusilo ks. ŝnurarmi (Z)
Rigi.
Al la armiloj!. Antaŭpreparita, armita betono. Atomnuklea armado. Demeti la armilojn. Esti sub la armiloj. Konkurado de armado ( vetarmado). La problemo pri malarmado, pri internacia limigo de la armadoj. Nova, sekreta armilo.
armo : armilo; armilaro; il(ar)o por batali arsenalo ataki batalilo ĉasi defendi ferbetono, subferigita betono, armita betono kasko kiraso Komandoj : Marŝ'! Halt'! Front'! Dekstren! "Liven"! Antaŭen! Al kune! Po ses en vicoj! Al la armiloj! Densigu la vicojn!. lukti : batali sen armiloj (ankaŭ kiel sporto); pene provi venki malfacilaĵojn militi : per multaj homoj kaj armiloj batali kontraŭ malamika lando (aŭ kontraŭ enlandaj malamikoj) minaci mortigi pafarko pafilo ŝildo ŝirmarmo vundi
armeo . armilo . avio . batali . militaferoj . militi . paco . soldato . venki .
Bidvortaro
63-01 -96 : armilaro de la armeo
63-01 -28 : manarmiloj
63-02 : pafiltubo
63-03 : celgrajno
63-04 : ĉano
63-05 : ellasilo; ekpafilo
63-06 : manpreno; mantenilo
63-07 : magazenujo; ŝargilujo
63-08 : mitraleto MP2
63-09 : ŝultroapogilo
63-10 : framo
63-11 : tubotenilaro; tuboŝraŭbingo
63-12 : streĉoŝovilo; ŝargoŝovilo
63-13 : manŝirmilo; manapogilo
63-14 : tenara sekurilo
63-15 : magazeno; ŝargilo
63-16 : sturmofusilo G36
63-17 : pafilbuŝa dampilo
63-18 : pafiltenilo kun ellasilaparato
63-19 : optika celilo
63-20 : manŝirmilo
63-21 : ŝultroapogilo
63-22 : leĝera bazuko 44 2A1
63-23 : grenado
63-24 : celadlorno
63-25 : vangoŝirmilo
63-26 : maŝinpafilo; mitralo MG3
63-27 : gasopiŝta repuŝfortigilo
63-28 : tuboŝanĝa klapo
63-29 -61 : artileriarmiloj kun motorizitaj afustoj
63-29 : memmova haŭbizo SF M 100 A2
63-30 -32 : ĉasio; rulekipaĵo
63-30 : movrado; pelrado
63-31 : ĉeno
63-32 : ĉenrado; portorado
63-33 : kuvo
63-34 : ŝovelaparato; ŝovelsprono
63-35 : ŝovelcilindro
63-36 : hidraŭla* aparato
63-37 : levcilindro
63-38 : kulasbloko
63-39 : kanontubo
63-40 : buŝa bremso
63-41 : tubobuŝa bremso
63-42 : memmova haŭbizo M 109 13 G
63-43 : kirasturo; blendita turo; kanonturo
63-44 : batalkupeo
63-45 : tubapogilo
63-46 : fum(for)suĉilo
63-47 : tuborepuŝilo
63-48 : kontraŭaviadila mitralo
63-49 : raketolanĉa sistemo (raketo- lanĉilo) SF Lance
63-50 : ĉenŝirmilo; ĉenkovrilo; ĉenkiraso
63-51 : raŭpveturilo; raŭpĉaro
63-52 : raketo (misilo)
63-53 : raketoleva ekipaĵo
63-54 : lanĉoramplo
63-55 : raketolanĉilo 110 SF 2
63-56 : celindikaparataro; celindika aparato
63-57 : raketotubo
63-58 : tubokiraso
63-59 : turnoringa afusto
63-60 : veturilapogilo; veturilapoga piedo; apogpiedo
63-61 : ŝoforejo; stirkabino
Iel rilatitaj:
-il
armex
armilx
arsenalx
avix
bakterix
batalx
betonx
konstrux
militaferx
militx
minacx
pacx
portx
soldatx
venkx
ĝendarmx