1. tion, kies efektiviĝo aŭ akiro estas celata: por kia celo? (Z); bastoneto, sur kiu oni tenas plumon por skribado (Z); la preparoj por la venonta kongreso; ni diru tion por lia laŭdo; fari ion por ies honoro; vojaĝi por plezuro; permeso por elveturo; ni devas klarigi al ni, por kio ni kunvenas (Z); dudek jaroj da laborado por E-ismo (Z); labori por komuna utilo; li riskas por la duba rezultato kuraĝe sian vivon (Z); por kio vi venis al mi? (Z); etendi la manon por almozo;

2. tion, al kio estas destinita aŭ adaptita io aŭ iu: glaso, kiun oni uzas por vino (Z); ilo el oro taŭgas por ĉiu laboro (Z); tio estas ĉambro por la gastoj; kampo por la eksperimentoj de aviadiloj; miaj sagoj, tro malmulte pezaj por tia vento, ne trafis la celon (Z); ĉu vi opinias min kapabla por tiu malnobla ago? (Z); kuracisto por virinoj; vestoj por infanoj; ne estis akvo por la popolo por trinki (X).

3. la objekton de interŝanĝo: pagi cent frankojn por sia palto; tiu drapo kostas po dek markoj por metro; por ĉiu tago mi ricevas kvin frankojn (Z); por du monatoj mi ŝuldas 30 frankojn (de luprezo); abonpago, tio estas pago por la abono (Z); (f) pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj (Z); tiuj ĉi tagoj rekompencas lin por la malfacila pasintaĵo (Z); por nenio oni faras nenion (Z).

4. la aĉet- aŭ vendo-prezon: aĉeti teon por unu franko (Z); por tiu prezo la vesto ne estas kara; ĉu vi povas lasi la ĉambron por unu spesmilo?; tiu folieto povas esti ricevita por kelke da centimoj (Z); vi kalkule enskribis lignon por dudek mil rubloj dum en efektiveco vi ne donis eĉ por cent rubloj (Z); oni donacas por speso kaj laborigas spesmilo (Z); por la mono pastra preĝo, por la mono romp' de leĝo (Z); por sia oro ĉiu estas sinjoro (Z).
   po.

5. la predikaton (kiel, kvazaŭ): mi prenis vin por iu pli merita (Z); mi prenis la danĝeron por ŝerco (Z); oni povus preni tiun ĉambron por laborejo de artisto; vi akceptas por kontanta mono vortojn, kiuj ne enhavas indon (Z); ŝtono servis al ni por seĝo; mi donos al vi la landon por eterna posedaĵo (X).

6. la personon je kies profito aŭ kontentigo oni agas: voĉdoni por iu, kolekti monon por mizeruloj; aĉeti kukojn por la infanoj; tiu libro estas por vi; kanti por si mem; la naturo, kiu longan tempon batalis kontraŭ ni, batalas nun por ni (Z); ĉiuj por si, por ĉiuj Di' (Z); la fervoro por E.; la motivoj por la akcepto de tiu propono; kiu por ĉiuj laboras pri si mem ne memoras (Z); diskuti la por kaj la kontraŭ (Z);

7. personon, kiun koncernas la ago (rilate al): tio estas por mi indiferenta; nia regimentestro estas por siaj soldatoj, kiel bona patro (Z); asigni difinitan salajron por iu (Z); tio estas granda perdo por ni; tiu ĉi grava tago restos por mi ĉiam memorinda (Z); la kongreso estis vera triumfo por E.; mia spiro fariĝis abomena por mia edzino (X); tri aferoj estas nekompreneblaj por mi (X).
   al 5, kontraŭ 6;

8. la estontan tempodaŭron, dum kiu devas daŭri la ago: forvojaĝi por tri semajnoj; pruntedonu al mi vian libron por unu momento; ŝi sidiĝis en la dometo por iomete da tempo (X); tiu manĝaĵo estis provizo por la lando por la sep jaroj (X).

por