objekto

*objekt/o

1. ĉio, kio prezentiĝas al niaj sensoj: la lignaĵisto faras tablojn, seĝojn kaj aliajn lignajn objektojn (Z); ĉemizojn, kolumojn [...] kaj ceterajn similajn objektojn oni nomas tolaĵo (Z); tiu objekto, kiu alforĝis al si la rigardon de M., estis larĝa kaj alta fenestro (Z); ruĝaj ŝuoj, la plej kara objekto, kiun ŝi posedis (Z); en ĉiu objekto troviĝas difekto (Z); la artikolo 1a estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj aŭ objektoj konataj (Z); mi ne estas homo (ŝi pensis), mi estas objekto! (Z).

2. ĉio, kio prezentiĝas al nia menso: lingvo internacia kaj lingvo tutmonda estas du tute malsamaj objektoj (Z); la tutan nian civilizacion ni dankas nur al unu objekto, al la posedado de lingvo (Z); kun scienca aplombo ili kredigas, kvazaŭ lingvo estas objekto natura, organa (Z).

3. ĉio, kio okupas la intelekton, kio estas celo de pensa laboro: la objekto de la verko trapenetris sian cerbon (Z); objekto de studo (B); multajn leterojn mi ricevis pri tiu objekto (Z); ĉiun aperon, kiu servas kiel objekto por rakonto, oni povas trakti diversmaniere (Z); la ambaŭ lingvojn [...] vi konas tro malmulte, por ke vi povu manovri kun ili tiel, kiel postulis la objekto (Z); li alportis de ĉiuj ekzamenaj objektoj purajn 'kvinojn' (Z); enkonduki E-on, kiel nedevigan objekton de instruado; ŝi estis objekto de meditado por skulptisto.

4. ĉio, kio estigas ian senton, kio liveras okazon al ia ago: ĝis la morto mem ni estos objektoj de moko! (Z); mi faros ilin objekto de honto, de moko kaj de malbeno (X); virino, kiun vi bonvolis elekti kiel objekton de via amuziĝo (Z); tio estas por P. objekto de ĝojo (Z); ŝin hontigis la kompato, kies objekto ŝi estis (Z); M. ne rimarkis, ke ŝi estas objekto de ies atento (Z).

5. [FILOZOFIO] La ekstera aĵo, kiu estas pensata de la pensanta subjekto: la ideo, kiun ni havas pri iu afero, povas esti ne konforma al sia objekto.

6. [LINGVOSCIENCO] Sintaksa funkcio de komplemento, esprimanta tion, kio limigas la amplekson de la ago signifata de la verbo; en E. objekto povas esti rekta (ekz. 'ŝin' en 'mi memoras ŝin', 'legi' en 'li lernas legi') aŭ nerekta ('pri ĝi' en 'mi memoras pri ĝi').