plej
*plej
I- Partikulo esprimanta: - gradon superan al ĉiaj kompareblaĵoj: vi devus esti la plej feliĉa el ĉiuj viroj (Z); sed la najtingalo estas tamen la plej bona el ĉio! (Z); ŝi estas la plej bela en la mondo (Z); neniam mortas tiu, kiu ekvidis tiun rozon, la plej belan sur la tero (Z); ŝi prenis la plej belan arĝentan vazon, kiu estis en la domo (Z);
- absolute altan gradon (sen esprimita komparo kun aliaĵoj): sur la tablo troviĝis plej bongustaj ĉerizoj (Z); ŝin ĉirkaŭis plej malluma nokto (Z); ĉio sia estas plej ĉarma (Z); plej juna katido musojn jam pelas (Z); ni ne havis eĉ la plej malgrandan suspekton, ke li havas ian kaŝitan intencon (Z); en la plej bona okazo (Z); al li tiu malnova domo plaĉis plej multe (Z); vi komprenas?-plej perfekte! (Z); mi petas vin plej insiste (Z); mi simple elpensadis vortojn, penante, ke ili estu kiel eble plej mallongaj (Z); ŝi hontis siajn larmojn kaj deziris kaŝi ilin kiel eble plej rapide (Z).
treege.
II- Samsignifa kombinebla morfemo: pleje - En la alta grado, plejmulte: por kia okupo vi sentas vin pleje kapabla kaj taŭga? (Z); kial? Mi diros al vi, ke verŝajne pleje kaj antaŭ ĉio tial, ke la viroj estas kapo de domoj (Z).
precipe, ĉefe.
- En la plej oftaj okazoj, plejparte: oni povis nur malofte vidi ŝian ĉapelon sur tiu loko, kiun tiu ĉi vestaĵo pleje okupas ĉe la aliaj homoj (Z); la ellernado de lingvoj pleje devas esti farata kun perdo por la aliaj regionoj de scienco (Z); en nia lingvo la vortoj pleje estas pli naturaj kaj pli bonsonaj, se ili estas ne kunligataj (Z); trankvilaj ili (infanoj) estas pleje tiam, kiam oni ilin enlitigis (Z).
*malplej
Partikulo, esprimanta gradon malsuperan al ĉiuj aliaj, aŭ absolute malaltan: el ĉiuj siaj fratoj Antono estas la malplej saĝa (Z); ĝi estus la malplej taŭga rimedo. III- Pref. kun la sama signifo: urba plejaĝulo (Z); sia plejamato (Z); la Plejpotenca (Z); la Plejaltulo (X); la plejsanktejo (X).
PMEG: [plej]
- Akceptu mian plej koran dankon.
- Dezirante plej bonan jaron al vi.
- Kanajlo de la plej bela akvo!.
- la plej valoraĵo.
- Oferti je plej bonaj kondiĉoj.
- Ripetado estas la plej bona lernado.
- absolute altan gradon.
- ĉefe.
- plejofte, pleje.
- precipe.
- supera.
alta. grava. kvanto. pli.
Iel rilatitaj:
altx
aĝx
grandx
gravx
kvantx
pli
plus