1. Post verbo, por montri la objekton, okaze de kiu fariĝas la ago: elpensi, memori, paroli, kredi, dubi, sopiri, plori, zorgi, juri pri io (Z); trompi iun pri io; kunlabori pri la sukceso de; pri la apero terura ili al mi rakontis (Z); vi aŭdis jam pri la metamorfozo de la reĝido (Z); mi eraris pri mi mem (Z); li rezignis pri ĝi kaj pri si mem (Z); la abelreĝino kantis pri la venĝo de la floroj [...] kaj pri tio, ke eĉ malantaŭ la plej malgranda folio loĝas iu, kiu povas [...] (Z); ili babilis pri tio, kiel malfacile estas trovi manĝaĵon (Z).

2. Post adjektivo, por montri la kaŭzon aŭ okazon de la sento aŭ animstato kontenta, certa, ĝoja, konscia pri io; pri havo najbara oni estas malavara (Z).
   pro, de.

3. Post substantivo, por montri la temon koncernatan de la ideo: havi neniun ideon pri arto; la antaŭjuĝo pri rasoj; la deklaracio pri la homaj rajtoj; traktado pri paco; komisiono pri arbitracio; rajto pri represado; atesto pri kapableco; profesoro pri retoriko; la problemo pri malarmado; la eltrovo pri kinino; la legendo pri Faŭsto; la demando pri lingvo internacia; mi havis la senton pri io falanta; pri la lupo rakonto kaj la lupo renkonte (Z); la modo pri tio pasis jam de longe (Z).
   al, de.

1. ke oni aplikas al difinita objekto la ideon, enhavatan laŭ absoluta senco en la simpla verbo, t.e. ke oni transitivigas netransitivan verbon: priparoli demandon; priplori infanon; prifajfi aktoron; prifriponi la popolon (Z); prilabori teron (Z); pripensi, primediti (Z); prisilenti temon; prikrii gazeton; unu kampo estis pripluvata (Z); fajra kolono prilumis al ili la vojon (Z); lian palan vizaĝon la luno prilumis.

2. ke la kunmetita verbo havas komplementon de pli granda amplekso ol tiu de la simpla transitiva verbo: prifalĉi kampon (Z) (Kp faldi grenon); priplanti ĝardenon (Z) (Kp planti rozujon); priĵeti iun per ŝtonoj (Z) (Kp ĵeti ŝtonojn); prikanti heroon (Z) (Kp kanti poemon); prikonstrui monton (Z) (Kp konstrui domon); prirabi la vojaĝantojn (Z) (Kp rabi brutojn); priserĉi homon (Z) (Kp serĉi ies monon); prisemi kampon (Z) (Kp semi hordeon); priskribi pejzaĝon (Kp skribi leteron); priŝteli la mastron (Kp ŝteli monujon); mi ordonos al la lokustoj primanĝi la teron (Z) (Kp manĝi rikoltojn); David prikalkulis la popolon (Z) (Kp kalkuli la homojn); li pritondis sian kapon (Kp tondi harojn); ĉiun nokton mi priverŝas mian liton (Z) (Kp verŝi larmojn);

3. ke la kunmetita verbo havas sencon diferencan de la simpla per tio ke ĝi aludas konformecon al aludita celo: prirespondi ion (doni garantion pri) prijuĝi ion (kritiki); pritrakti ion (raporti pri), pritranĉi vinberbranĉon (Z) (tondi); ŝi ne prikalkulis sian aĝon (Z) (antaŭmezuris); la pastro pririgardu (esplorekzamenu) la infektaĵon kaj deklaru, ke ĝi estas malpura (Z); li ilin bone prifrapu (mallaŭdu) per la plumo (Z); iu kampo estos konsekrata, kiel kampo priĵurita (Z) (oferdonita).

pri