dek
*dek¹
Numeralo, esprimanta la nombron post 9 en la serio de la entjeroj (10; X): homo havas dek fingrojn ĉe la manoj; la dek Diroj (Z) ( [VIDU] dekalogo); veti je dek kontraŭ unu; unu vido taŭgas pli ol dek aŭdoj (Z); dek fojojn mezuru, unu fojon detranĉu (Z). deka
Vicmontra numeralo, signifanta, ke la koncernataĵo venas post naŭ antaŭaj: estas nun la deka horo; en la konkurso li estas nur la deka; Papo Pio la deka; saltadi el unua al deka (Z) (sensekve babili). deko - Aro de dek aferoj aŭ personoj: deko da soldatoj; deko da pekoj, unu la puno (Z); [LUDOJ] kera, pika deko.
- La nombro dek aŭ ties simbola reprezento: la kolumno de la dekoj.
dekestro
Estro de deko da soldatoj, laboristoj ks.. dekilo
[STATISTIKO] (pp finia vico de nombroj) Nombro tia, ke unu, du dek aŭ naŭ dekonoj de la nombroj malsuperas ĝin.
mediano, kvarilo, centilo, plurilo. dekobla
Prezentanta nombron, kiu estas al la antaŭa kiel al unu: eĉ se vi donus al mi dekoblan sumon, mi ne konsentos; dekoble ses estas sesdek; tiu spekulacio dekobligis lian riĉon; (f) li trovis ilin dekoble pli saĝaj (X). dekono
ĉiu el la dek egalaj partoj de tuto: la du dekonoj de 120 estas 24; ĉiu dekono el la bovoj k ŝafoj estu konsekrita al la Eternulo (X). dekonaĵo
Ofero al Dio aŭ al ties pastroj de la dekono de iaspeca produkto (dismo): Abram donis al li dekonaĵon el ĉio (X). dekopo
Grupo de dek aferoj aŭ personoj. dekuma
[ MATEMATIKO] Decimala. dekumi (tr)
[ARMEOJ] Puni ribelintan trupon, ekzekutante ĉiun dekan soldaton en la vicoj. dek du
Kunmetita numeralo (12; XII): la dek du monatoj de la jaro; la leĝo de la dek du Tabeloj; la dek du laboroj de Heraklo. dekdua
Vicmontra numeralo responda al dek du: la dekdua horo. dekduo
Aro de du aferoj aŭ personoj: mi aĉetis dekduon da kuleroj (Z).
RIM. Oni formas sammaniere la sekvantajn numeralojn: dek tri, dektrio, dek kvar, dekkvara, dekkvaro ktp. dudek
Duoble dek: dek k dek faras dudek (Z); la dudeka de Februaro (Z); imposto super la dudekono de ĉies rentoj; la dudekuma nombrosistemo estis uzata de la Keltoj. tridek
Trioble dek: kvinoble sep estas tridek kvin (Z); la tridek tagoj de la monato; tridekjarulo. kvardek
Kvaroble dek: mi pluvigos sur la teron dum kvardek tagoj k kvardek noktoj (X); kvardek jarulo.
RIM. Oni formas same la sekvantajn: kvindek, sesdek ktp ĝis naŭdek. sepdek
Sepoble dek (70, LXX): la daŭro de nia vivo estas sepdek jaroj (X); sepdek jardekoj estas destinitaj por via popolo (X); la Sepdek (1: disĉiploj de Jesuo. 2: membroj de la sinedrio); sepdek jarulo; ĝis sepdekoble sep fojoj (N). naŭdek
Naŭoble dek: estos ĝojo en la ĉielo pro unu pekulo, kiu pentas, pli ol pro naŭdek naŭ justuloj, kiuj ne bezonas penton (N). jardeko - Deko da jaroj.
- Numerita dekjara periodo en jarcento: en la tria jardeko de la lasta jc.
tagdeko
Deko da tagoj: en la unua tagdeko de la monato.
*dek/²
[KEMIO] Prefikso , montranta 10-karbonan ĉenon en la nomo de hidrokarbonoj: dekano (C10H22), dekeno (C10H20), dekino (C10H18), dekilo (C10H21) ktp: (Vd alk). biciklo (4,4,0)dekano
C10H18, iomete mentodora likvo, uzata kiel industria solvanto por vaksoj, lakoj; produkto de la hidrogenado de naftaleno. SIN. dekalino.
Iel rilatitaj:
Dekapolx
MATEMATIKO
cent
deci-
decimalx
deka-
dekadx
dekalogx
dekapodx
dekatlonx
entjerx
fingrx
numeralx
tagx