PAROLSINTEZADO.

Problemoj

• La elparolado estas iom malrapida, kiel taŭgas por komencanto. Ni aldonos poste opcion por plirapidigi ĝin. Nun vi devos fari tion mane en la MBROLI fenestro. Uzu Time 0.9 aŭ 0.85.
  
• La pola ne bone distingas inter H kaj Ĥ . Tamen mi preskaŭ alvenis al la ĝusta sono. La aliaj fonemoj taŭgas. Ŝajnas, ke en la pola la transiroj "ni", "li" ktp. palataligas la konsonanton, kio ne okazus en la kroata. Mi ankoraŭ serĉas lingvon, kiu havas similajn fonemojn al Esperanto. La Itala kaj Portugala lingvoj donas pli da problemoj ol la Pola. La Germana estas bona krom la R, kiu estas elparolata kartave kiel en la franca, kaj pro tio, konfuziĝas kun Ĥ . La Germana permesas ankaŭ laŭtigi aŭ mallaŭtigi fonemon, kaj entenas pliajn fonemojn por kelkaj fremdaj vortoj. Tion ni devus havi por Esperanto.
  Mi provos la kroatan voĉon, sed unuaaŭde, la vira voĉo de MBROLA malplaĉas al mi. Notu ke la SAMPA kodo por la kroata ne kongruas kun la pola, do mi devos ŝanĝi tion, kaj plejeble multajn alĝustigojn kiuj mi faris por la pola. Necesas aŭdi tutan tekston por havi opinion.
• Mi serĉas pli bonan solvon por emfazi kelkajn vortojn, kiuj ne estas bone aŭdeblaj se ne. Temas pri unusilaboj. La Pola ne havas la saman eblecon kiel la Germana (pli aŭ malpli laŭtigo).
• La plej bona solvo estas: konstrui Esperantan informobankon de la fonemoj, aŭ pli bone, vere internacian bankon (sed tio postulas gigantan laboron).

Farote

• plilongigi la paŭzon fine de paragrafo.
• aldoni pliajn mallongigojn
  
• Pliaj modifoj eblas, sed mi devas atenti pri la daŭro de la procezo.
  

se vi uzas la Parolu aldonon de FajroVulpo.

se vi ne  uzas la Parolu aldonon de FajroVulpo.

Pri MBROLA.

La ĉefa parto de la sintezada procezo dependas de programo de MBROLA. MBROLA uzas minimuman foneman informobankon kiu entenas ĉiujn difonojn (fonemoj kaj fonemo-al-fonemo transiroj) troveblajn en iu lingvo. La nombro da difonoj dependas de la prononco-maniero de la lingvo: la Hispana havas pli-malpli 800 difonojn, la Germana 2500. En difona sintezo, nur unu ekzempleron de ĉiu difono ekzistas en la banko. Aliaj pli kostaj metodoj uzas bankon de silaboj aŭ eĉ de kompletaj vortoj. Tamen la rezultoj, kiujn MBROLA povas atingi estas bonaj, ĉar oni povas kontroli la intonacion de la frazo.
Vizitu http://tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola.html por lerni pli pri tio (en la angla).

Utileco de la parolsintezo MBROLA.

• La programo MBROLI (parto de la MBROLA projekto) estas libera.
• La programo MBROLI funkcias sub diversaj platformoj : Windows, Linux, MAC OS 9, ktp...
• La fonta teksto uzita de MBROLI (*.pho) estas multe pli kompakta ol *.au, *.wav, *.mp3 dokumentoj.
• MBROLI ebligas krei *.au, *.wav kaj *.raw dokumentojn.
• Oni povas plirapidigi aŭ malrapidigi la eldiradon, sen ŝanĝi la tonaltecon.
  
• La blinduloj estis la unua celita grupo por ĝia uzo. Bona krozilo bezonas multe pli ol kio Parolu nun oferas. Pli modeste, mi vidas nun la uzo de "Parolu" tiamaniere: revuo, kiel Monato, jam disponigas sondokumentojn por blinduloj. Por krei tiujn dokumentojn, oni uzas homajn legantojn. Tio kompreneble liveras la plej bonan kvaliton, sed ankaŭ postulas multe da laboro. La sintezilo povus plifaciligi kaj rapidigi la kreadon de sondokumentoj. Do en la unua fazo, blinduloj nur aŭdos la rezulton, t.e. la MP3 dokumentojn.
  Mi bone konscias pri la giganta laboro postulita por pritrakti tion kion blindulo bezonas por komforte legi ĉion en sia komputilo.
  Eblas legigi la interpunkciojn, aŭ krei kelkajn novajn opciojn. Tamen oni ne povas paŭzigi la legadon, kaj reveni kelkajn vortojn antaŭe, ekzemple por literumi propran nomon.
• La prononcado de MBROLI estas ofte pli bona ol la nacia prononcado, kun ĝiaj diversaj akĉentoj. Tamen, la prozodio de la tuta frazo ŝajnas ankoraŭ iom robota, sed malpli ol aliaj provoj.
• Ĝi povas esti uzata por korekti tekston. Oni povas aŭdi erarojn kiujn oni ne vidis.
• Ĝi aparte taŭgas por krei KD-ojn aŭ sonbendojn, aŭskulteblaj dum veturado.
• Lernado de lingvo postulas multe da aŭskultado. Oni povas krei listojn da studendaj vortoj, kaj aŭskulti ilin ĝis kompleta satigo.

Pri la SAMPA kodigo

Pri SAMPA legu wikipedia. La SAMPA (por la pola) uzas la samajn karaktrojn kiel Esperanto krom : c=ts, ĉ=tS, ĝ=dZ, h=x, ĥ=x, ĵ=Z, ŝ=S, ŭ=w. Vi rimarkas ke h kaj ĥ ne estas distingeblaj, sed eblas fari h pli mallonga ol "ĥ", por alproksimiĝi al la ĝusta sono. Por "ĥ", mi uzis "gx" (anstataŭ simpla "x") por diferencigi inter "h" kaj "ĥ".

Diversaj aliaj provoj.

• Mi ankaŭ provis la sistemon kreita en Japanio: ESPTAPI.: esptapi.
  

  Komparu espero al himno.

  Mi kredas ke la kvalito de tiu lasta sistemo apenaŭ estas komparebla al tiu de MBROLI. Ankaŭ vidu HPR  sube.
  Kontraŭe al ESPTAPI, mi ne uzas la italan por la fonemoj; mi uzas la polajn fonemojn, kaj tute alian sintezilon, kiun mi kredas pli bona (kaj ankaŭ senpaga). En ambaŭ lingvoj, ni havas problemon kun la h/ĥ. Aldone, en la Itala, ne ekzistas bona alproksimiĝo al ĵ kaj z.

• Esperanta Parolsintezo : cybercom.net.
  

  Komparu rama01 al rama01 .

  Tiu sistemo baziĝas sur festival kiu uzas la saman ideon kiel MBROLA. Ĝi nune funkcias en UNIKSaj platformoj, kaj ŝajnas al mi iom pli komplika of MBROLA. Mi ne havas tempon por taksi la taŭgecon de tiu solvo, sed unuaaŭde, oni povas atingi la samajn rezultojn per ĝi.
  La ĉefa diferenco kiun vi aŭdas, dependas de la fonema informobanko, kiu estas aparta problemo solvenda.

• HomePage Reader (de IBM).

  
  Mi kredas ke HPR ne plu estas disponebla kaj estis antstataûita de Easy Web Browsing. Mi ne provis ĝin.

• Esparol: Serĉu "Paroltraktado kaj Esperanto (Ilona Koutny)". Bedaŭrinde mi ne trovis ekzemplon de tiu sistemo.
• Mi ŝatus aldoni ĉi tie pliajn specimenojn de sondokumentoj. Sendu al mi la ligilon.
  

• FireFox kun "Parolu" aldono.