Instalado indikoj.
Eblas uzi la sistemon en
Vindozo, Linukso kaj Makintoŝo.
Se la klarigoj ne sufiĉas, sendu
mesaĝon
al mi: Remuŝ
(Belgio), aŭ alvoku min perSkajpe
(salutnomo: RemushBE) .
La kosto de la diversaj programoj estas fiksita al 0,00 €.
Por Vindozo:
Resumo de la procezo (por spertuloj).
- En la MBROLA
paĝo, elektu PC/Windows (aŭ la taŭgan platformon por via sistemo).
- Elŝutu la polajn fonemojn "PL1" el la jena dokumento
kaj malkompaktigu ilin en la
dosieron C:\mbrola\pl1.
- Instalu FajroVulpo
[-Angle: FireFox, el ĉina: hǔo hú (火狐), ankaŭ nomita "fulga,
ruĝa aŭ malgranda pando", latine: Ailurus fulgens -]
- Fine, instalu la prov-version de la
parolu-aldono, troveblan je ProvVersio.html
|
Instalado indikoj (por ne-spertuloj).
- Vi devas instali
MBROLI, kiu estas parto de la MBROLA projekto.
Jen la procezo por instali tion kio necesas:
- Se via sistemo estas PC/Windows, elektu
install
package (1.8 Mb) for using Mbrola with Windows.
- Lanĉu la instalado-programon MbrolaTools35.exe kiun vi ĵus
elŝutis.
- alklaku next
por
daŭrigi
- En "License agreement", elektu "I accept the agreement", kaj alklaku
next.
- Lasu la defaŭltan dosieron C:\Program
Files\Mbrola Tools en "Select Destination Location", kaj alklaku
next.
- En "Select komponent" lasu la defaŭlton: "typical installation", kaj alklaku next.
- En "Select Start Menu Folder", lasu la
defaŭlton "MBrola Tools", kaj
alklaku next.
- En "Ready to Install" , alklaku install
- Atendu la finon de la instalado.
- En "Completing the Mbrola Tools Setup
Wizard",
alklaku Finish.
- Instalu la fonemojn:
- Elŝutu la polajn fonemojn "PL1" el la jena dokumento,
malkompaktigu ilin en la
dosieron C:\mbrola\pl1 (Se necese, kreu tiun dosieron).
- Lanĉu la MBROLI-programon ĵus instalitan, kaj
menciu la
polan PL1 kiel defaŭltan lingvon.
- La program troviĝas en la grupo "MBrola
Tools"
kaj
nomiĝas
"Control panel"
- En "Mbrola Settings" / Database; alklaku Wizard.
- Elektu My
Computer
> C:
> mbrola > pl1, kaj alklaku OK
- En "Wizard's result", alklaku OK.
- Fine, alklaku OK.
- Kontrolu la bonan funkciadon de la programo:
- elŝutu la provo1.pho
dokumenton, kaj dufoje alklaku ĝin. Vi devus aŭdi la voĉon.
- Provu la diversajn butonojn por lerni la
eblecojn.
- Se vi ne jam faris, instalu la krozilon FajroVulpo
[-FireFox-]. Se vi ne deziras uzi FajroVulpo saltu al Kiel krei *.pho dokumenton se vi
ne uzas
la Parolu aldonon de FajroVulpo sube. Notu ke la krozilo de
Microsoft: Internet Explorer ne kapablas pritrakti Parolu. Vi povas tute forgesi IE.
- Kiam vi kontentas pri la funkciado de
FajroVulpo, instalu la prov-version de la parolu-aldono, troveblan je parolu_0.3.0.n.xpi
dokumenton ien en vian komputilon, kaj tenu ĝin de tie en la
Fajrovulpo-fenestron.
- Puŝu la "install now" butonon por pritrakti
la aldonon.
- La aldono ne estas tuj uzebla. Forlasu
FajroVulpon, kaj relanĉu gin. Vi nun
devas
vidi la Parolu-ikonon
sube, kaj trovi pliajn opciojn en "Tools".
Uzu FajroVulpon
kiel vian
defaŭltan
krozilon.
Ne forgesu permesi JavaScript-n kaj la fontservilon (mesaĝeto aperas
supre se vi ne faris).
Pliaj
klarigoj pri
instalado legeblas ĉe lingvo.org. |
Por uzantoj
de Mac OS X
Vizitu la paĝon de Yuko: http://www.geocities.jp/akvoju/kurso/index.html
Se vi instalis
ĉion
ĝuste,
jen kiel
funkciigi la paroladon;
- elektu el "Parolu" iun menueron ekzemple
"mesaĝon"
- "Parolu" demandas kiel kutime "Kie estas
mbrola
sur via
komputilo?", montrante la adreson de MbroliX.
La adreso povus
esti: /Applications/Mbrolix/MbroliX.app
Alklaku "OK".
- Aperas sur "Desktop" (ekrano de komputilo)
"parolu.pho"
en aspekto de mbrola-bildeto.
Se nenio aperas dum sekundoj da atendo,
musklaku
spacon
sur la
ekrano kaj tiel ĝi ekaperas.
Rim: Se
"parolu.pho" estas lokita en la unua loko en la malmola disko, ŝajnas,
ke ĝi pli frue aperas.
Tiam la adreso estas nur:
/parolu.pho
- Alklaku ĝin dufoje (dufojoj da klakoj estas
kutima
ago por malfermi ion sur MacOS).
- MbroliX stariĝas por voĉlegi la celatan
tekston.
Alklaku la butonon "Speak" kaj aŭskultu.
|
|
Por UBUNTU (Linukso)
|
- En la paĝo http://www.tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola/mbrcopybin.html
- elektu LINUX i386 / ppc / alpha / ultra1
- Malfermu ĝin per la arĥivaĵilo
- Malkompaktu ĝin en ekzistantan dosieron (ekz ~/mbrola)
- En terminal-fenestro (CTRL+ALT+T), tajpu :
- sudo cp ~/mbrola/mbrola-linux-i386 /usr/bin/mbrola
- En la sama paĝo : http://www.tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola/mbrcopybin.html
- elektu pl1: Polish Female (4.0Mb) PJWSTK
- Malfermu ĝin per la arĥivaĵilo
- Malkompaktu ĝin en ekzistantan dosieron (ekz ~/mbrola)
- En terminal-fenestro (CTRL+ALT+T), tajpu :
- sudo mkdir -p /usr/share/mbrola/voices
- sudo cp ~/mbrola/pl1 /usr/share/mbrola/voices/pl1
- Provu ĉu ĉio funkcias:
- se vi havas espeak:
- En terminal : espeak
-v mb-pl1 -s 120 "mi parolas Esperanton, sed oni devas skribi czion
pole. Ekzemple : rzurnalo, dźis, horo, choro, tehniko, szemizo, lau,
europo. Atentu pri : radjijo; ne skribu radio."
- Por malrapidigi la prononcadon : espeak
-v mb-pl1 -s 60 "mi parolas Esperanton, sed oni devas skribi czion
pole. Ekzemple : rzurnalo, dźis, horo, choro, tehniko, szemizo, lau,
europo. Atentu pri : radjijo; ne skribu radio."
- Vi povas uzi gvim por traduki esperanton al pola skribo.
- por rekte uzi la mbrola-n programon (kio permesas pli da kontrolo de la prozodio, kaj pritrakti ciferojn ktp...)
- malfermu la paĝon http://remush.be/esperanto/alunikodo.html
- premu la butonon testo (ruĝa apud parolsintezado)
- premu la butonon Konverti al Pho (por krei dokumenton pritrakteblan per mbrola)
- elektu ĉion en la fenestro kaj kopiu (CTRL+A, CTRL-C)
- gluu (CTRL-V) en novan gedit-dokumenton (ekz ~/mbrola/provo.pho)
- en terminal-fenestro, tajpu : mbrola /usr/share/mbrola/voices/pl1 ~mbrola/provo.pho ~mbrola/provo.wav
- malfermu ~mbrola/provo.wav per taūga programo (mi uzas Audacity por konverti ĝin al mp3)
Mi skribis en la Python3-lingvo programon, kiu uzas la kroatan (cr1) por la fonemoj. Vidu La Monaĥino. La programo je http://remush.be/esperanto/alunikodo.html estas skribita en Javascript.
Nun ne eblas uzi parolu en Firefox.
|
Kiel skribi
HTML-paĝojn.
Mi sekvis la regulojn kiujn
la revuo Monato konsilas al siaj redaktantoj. Krom tiuj internaciaj
reguloj, mi bezonis aldoni kelkajn pliajn. La plimultaj retaj tekstoj
estas jam sufiĉe bone legataj.
— pri ciferoj —
Skribu 2 001 724 (aŭ 2001724) anstataŭ 2.001.724, aŭ 2,001,724.
Atentu pri la diferenco inter: 1,2,3, 1, 2, 3, kaj 1 2 3. La spacoj
estas ignorataj inter ciferoj.
Skribu 3,141 592 653 anstataŭ 3.141 592 653, kaj 3,12300 anstataŭ
3.12300.
tel. 032.4567.0078.
tempo: 12:01:14. Ne skribu 12:1:14. Ne forgesu la sekundojn.
Skribu: 12,34 €; ne €12,34.
dato: 2005-08-19. Ne skribu: 2005-8-19, aŭ 8/19/05.
— Uzo de diversaj streketoj —
Ekzistas kvar malsamlongaj streketoj: intervokala, ĝisa, minusa kaj
paŭziga.
La plej mallonga streketo (- la intervokala) estas pritraktita kiel
spaco. Ĝi troviĝas sur la klavaro.
La aliaj streketoj ne troviĝas sur la klavaro.
La plej longa streketo — kaŭzas paŭzon. Ĝia unikodo estas \u2014, aŭ
8212 decimale.
La du mezlongaj streketoj estas legataj "minus" kaj "ĝis" sed nur tuj
antaŭ ciferoj. En aliaj okazoj, ili estos pritraktitaj kiel paŭzo,
ĉar evidentiĝas ke multaj redaktantoj tute ne zorgas pri la
diferenco.
La "minus" signo [- − -] havas unikodon \u2212, aŭ 8722 decimale kaj
staras iom pli alte sur la linio.
La "ĝis" signo [- – -] havas unikodon \u2013, aŭ 8211 decimale.
Kalkulado: 12+34=50−4. Sed 50 − 4.
La milito de 1914–1918 ne estis la lasta. Sed 1914 – 1918.
— Paŭzoj —
Ne forgesu la punkton post titoloj. Alie, ne estos paŭzo antaŭ la sekva
paragrafo.
Alternative, vi povas skribi:
— Titolo —
se vi trovas la aspekton pli bela.
— Partoj ne legataj —
La vortoj inter [ - kaj - ] estos ignorataj.
Ekz: La sekvo [-vi ne aŭdos tion-] estas [-vi ne aŭdos tion-] ignorata.
— Nomoj —
La literoj Q, W, X, Y, ne ekzistas en esperanto.
Tamen ili estos prononcitaj.
Ne-Esperantaj vortoj estos iel legataj , sed ne necese ĝuste laŭ la
lingvo.
Ekz. whysky, xylofon, Quatro.
Gdańśk, Kraków, Białestok.
Prefereble skribu : Ĝoĝ Buŝ [-Georges Bush-] anstataŭ Georges Bush [Ĝoĝ
Buŝ] aŭ Ĝoĝ Buŝ [Georges Bush] kiel foje iuj faras nun. La rektaj
krampoj estas pritraktitaj kiel simplaj parentezoj.
(Se vi trovis simplan sistemon, kiu aspektas pli bela, avertu min).
— Asimilado —
Notu la asimiladon en mia, sed ne en MIA; via, VIA, lia, LIA, ŝia, ŜIA,
ĝia, ĜIA, nia, NIA, ilia, ILIA.
Do skribu majuskle se vi deziras insisti pri strikta prononco.
— Poezio —
Poezi': taksi', famili', revolver', metro'.
La kapro pli saĝa ol l'azen' obstina.
Pro tiu pritrakto del'apostrofo, ne skribu 'inter' apostrofoj, ĉar la
akcento estos mislokita; sed ‘inter’ citiloj, aŭ "inter" duoblaj
citiloj.
[- kodo de ‘(maldekstra citilo) : \u2018, "eleft; kodo de ’
(dekstra citilo) : \u2019, "eright; -]
— Kiel kelkaj specialaj signoj estas legataj —
1. %. 2. &. 3. <. 4. =. 5. >. 6. @. 7. $. 8. *. 9. /. 10. \.
11. £. 12. §. 13. °. 14. €. 15. −. 16. +.
— Pritraktitaj mallongigoj —
— atm. — a. Kr. — Bv. — cit — malcit — D-ino — D-ro — ekz. — ekz: —
Eld. — F-ino — GMT — i.a. — inkl. — int. — k. sekv. — k.a. — k.c. —
k.s. — k.t.p. — ktp — ktp. — MET — n-ro — NB — Ndlr — OET — P-ro —
p.123 — Prez. — Prof. — PS — ptm. — PV — Rim. — S-ino — S-ro — S-ta —
str. — t.e. — t.n. — tel. — tn. — TV — Univ. — vd — vol. — ĉ.123.
— cm — Hz — kg — KB — kHz — km/h. — m2
— html — http — mp3 — www.
— BBC — DNA — EEU — EU — IBM — IJK — LKK — MBROLA — MBROLI — UEA — UK —
UN — XP.
Eblas aldoni konataj nomoj: Blair. Bush.
— Literumado —
A.B.C.Ĉ.D.E.F.G.Ĝ.H.Ĥ.I.J.Ĵ.K.L.M.N.O.P.Q.R.S.Ŝ.T.U.Ŭ.V.W.X.Y.Z.
Skribu A.B.C. anstataŭ ABC (eble mi plibonigos tion poste).
— Demando —
Ĉu vi bone aŭdas ke tio estas demando?
— Ekkrio —
Vi tute bone komprenas!
Ĝis! Ĉu?
La ekkrioj kiuj komencas per H estas malfacile kodeblaj en SAMPA.
Aŭskultu mian unuan provon:
ha! he! he ho! hej! help! hihi! hik! hm! ho! hoj!
hola! hop! hu! hu ha! hu hu! huj! hura! huŝ! hu-u-u!
— Hiatoj —
aa, ae, ai, ao, au, ea, ee, ei, eo, eu, ia, ie, ii, io, iu, oa, oe, oi,
oo, ou, ua, ue, ui, uo, uu —
Krii insultojn, balauu ungerojn, praa arbaro, nee eksigni, centro
OOmoto.
— Vibrado —
Kiu partoprenis la okupacion?
— Aldonaj testoj —
La sekvo povas esti uzata por kontroli la bonan prononcon de kelkaj
specialaj kazoj, kiuj iam kaŭzis problemojn.
Vaŝintono, Ûaŝintono.
Norda Irlando.
Ili iris krii iru for!
Finan, akuzativon.
Aŭ unu, aŭ du, aŭ tri. Aŭ unu aŭ du aŭ tri.
91a kongreso. 91-a kongreso.
finaĵoj. usono. revenis.
F11, F12, 1-a, 2-a, 12-a, 22-a, 1000-a, 1000000-a.
nuloj: 00. 000. 0000.
00:00:00.
Ne ĉio estas kontrolita. Povas resti kelkaj eraroj.
|
Problemoj
- La elparolado estas iom malrapida, kiel
taŭgas por komencanto. Ni aldonos poste opcion por plirapidigi ĝin. Nun
vi devos fari tion mane en la MBROLI fenestro. Uzu Time 0.9 aŭ 0.85.
- La pola ne bone distingas inter H kaj
Ĥ .
Tamen mi preskaŭ alvenis al la ĝusta sono. La
aliaj fonemoj taŭgas. Ŝajnas, ke en la pola la transiroj "ni", "li"
ktp. palataligas la konsonanton, kio ne okazus en la kroata.
Mi ankoraŭ serĉas lingvon, kiu havas similajn fonemojn al Esperanto. La
Itala kaj Portugala lingvoj donas pli da problemoj ol la Pola.
La Germana estas bona krom la R, kiu estas elparolata kartave kiel en
la
franca, kaj pro tio, konfuziĝas kun Ĥ . La Germana permesas ankaŭ
laŭtigi
aŭ mallaŭtigi fonemon, kaj entenas pliajn fonemojn por kelkaj
fremdaj vortoj. Tion ni devus havi por Esperanto.
Mi provos la kroatan voĉon, sed unuaaŭde, la vira voĉo de MBROLA
malplaĉas al mi. Notu ke la SAMPA kodo por la kroata ne kongruas kun la
pola, do mi devos ŝanĝi tion, kaj plejeble multajn alĝustigojn kiuj mi
faris por la pola.
Necesas aŭdi tutan tekston por havi opinion.
- Mi serĉas pli bonan solvon por emfazi
kelkajn vortojn, kiuj ne
estas
bone aŭdeblaj se ne. Temas pri unusilaboj.
La Pola ne havas la saman eblecon kiel la Germana (pli aŭ
malpli laŭtigo).
- La plej bona solvo estas: konstrui Esperantan
informobankon de la fonemoj,
aŭ pli bone, vere internacian bankon (sed tio postulas gigantan
laboron).
|
Farote
- plilongigi la paŭzon fine de paragrafo.
- aldoni pliajn mallongigojn
- Pliaj modifoj eblas, sed mi devas atenti pri la
daŭro
de la
procezo.
|
|
Kiel krei *.pho
dokumenton
Se vi deziras konservi vian
voĉan dokumenton, kaj eble plibonigi
kelkajn vortojn, antaŭ krei *.wav aŭ *.MP3 dokumenton elŝuteblan por
tiuj kiuj ne instalis MBROLA.
se
vi uzas la Parolu aldonon
de FajroVulpo.
Tio okazas tute
aŭtomate,
kaj
kaŝe. Ekzistas pluraj eblecoj kiujn vi povos mem eksperimenti.
La plej bona maniero (por mi) estas jena:
- mi elektas parton de la teksto kiun mi volas
aŭskulti
(ne ĉion
sur la paĝo)
- mi kopias ĝin [- per CTRL-C-]
- kaj
uzas kurtilon [-ALT-F12-] por aŭdi la elektitan tekston.
- Altenative, vi povas treni la elektitan
tekston sur
la suban
piktogramon nomitan Parolu.
- Tiam, malfermiĝos MBROLI-fenestreton kie vi
vidos
la pho kodigo
|
se vi ne uzas
la Parolu aldonon de
FajroVulpo.
Se ial
vi ne uzas Parolu, sekvu la
sekvantajn instrukciojn:
Alvoku la jenan paĝon
.
Tajpu la parolotan tekston en la fenestron, aŭ elektu testo.
Konvertu al unikodo (ĉĝĥĵŝŭ) se necesas.
Alklaku la " Konverti al Pho"-butonon.
Kopiu la rezulton en la fenestron de Mbroli (unue uzu Kontrolo-N
[- Ctrl-N-] por krei
novan dokumenton).
Lernu mem la uzon de la diversaj butonoj. Mi ne kredas ke oni
bezonas multe da klarigoj pri tio.
|
|
Kiel
plibonigi la prozodion.
Al la bonvolemaj
kunlaborantoj : la gustoj malsamas, kaj malfacilas kontentigi ĉiun.
Tamen eblas trovi solvon kiu kontentigas la plejmulton.
Aŭtomata kreado
de la *.pho dokumento
Alvoku la jenan paĝon
kaj konservu ĝin ie en via
komutilo, ekzemple sur la
labortabulo.
Kiam vi konservas la dosieron, bone menciu ke vi volas konservi la
kompletan retpaĝon, en la kampo: konservi kiel tipo...
Vi ricevos la dokumenton alunikodo.html
kaj la dosieron alunikodo_files
kiu entenos la dokumenton pho.js
(la JavaSkripton kiu zorgas pri la prozodio).
En tiu dokumento, vi facile trovos plurajn parametrojn kiujn vi povos
alĝustigi al via propra gusto. Bonvolu sciigi al mi viajn eltrovojn.
Por redakti tiun JavaSkripton, vi bezonas redaktilon kiu pritraktas
UTF-16 (Unikodon).
Notu ke vi ne profitos de la lastaj ŝanĝoj kiam ili estas
disponeblaj en la retejo. Pro tio, mi konsilas regule ĝisdatigi vian
lokan kopion.
La kopio disponebla en la "Parolu" aldono de FajroVulpo, ankaŭ ne estas la plej lasta.
|
Rektaj ŝanĝoj en la *.pho dokumento
Per la SAMPA notacio kaj la libera
programo MBROLI, oni pova difini la longecon kaj la altecon de la
fonemoj.
Mi ankoraŭ serĉas lingvon, kiu havas similajn fonemojn al Esperanto. La
Itala kaj Portugala lingvoj donas pli da problemoj ol la Pola.
La Germana estas bona krom la" r", kiu estas elparolata kiel en la
franca, kaj pro tio, konfuziĝas kun "ĥ"
Se vi ne jam instalis la MBROLI programon, kiel mi klarigis
supre, faru
tion nun.
Dum la sekva ekzerco, vi mane plibonigos la prononcadon, plilongigante
kaj eble plialtigante la tonojn de kelkaj vortoj.
Tio ebligos vin kompreni la kodigon uzita de MBROLA.
- elŝutu la dokumenton ĉe provo1.
- lanĉu la sintezadon, alklakante sur la
provo1.pho dokumenton,
kiun vi elŝutis.
- Nun aŭdacu ŝanĝi la lastan nombron apud
la konsonantoj, la
tonon altecon (Hz), per valoro inter 250 kaj 150, pli malpli sekvante
la intonacion de la frazo.
- Poste, ŝanĝu laŭplaĉe la unuan nombron
post litero, ĝia longeco
(milisekundoj). Ĉiam tuj aŭskultu la rezulton.
- Aldonu silenton antaŭ aŭ post vorto. Vi
jam divenis ke silento
estas _
- Aldonu linion ;;t=1.2 kiel
unua linio. Tio
plilongigos ĉiun fonemon de 20%.
- La dua nombro indikas kiam vi deziras
ke la tono estas
atingita, en procentoj de la tuta longeco. Tio permesas uzi tonojn kiel
por la aziaj lingvoj.
Vi povas havi plurajn difinojn (procento, alteco) sur la sama linio por
la sama fonemo. Eksperimentu mem. Bona ekzemplo de la uzo ĉe himno.
- Kreu *.au aŭ *.wav dokumento,
alklakante la antaŭlastan
piktogramon. Estas pli agrable aŭskulti tiajn dokumentojn ol *.pho, ĉar
oni povas paŭzigi ilin,
aŭ reaŭskulti la lastajn vortojn.
|
Kreado de *.mp3 sondokumentoj.
Unue bonvolu aŭskulti la tekston ĉe provo1.mp3
(546 KB).
Se vi deziras produkti similan dokumenton, jen la
procezo:
- Se necese, konvertu vian tekston al unikodo
per alunikodo.html..
- Konvertu la unikodan tekston al pho
dokumento, per la sampaĝa butono Konverti
al Pho. La pho dokumento
estas kodita laŭ la
SAMPA kodo.
- Mi uzis la MBROLI programon, rete
disponeblan, por krei
provo1.wav el la pho dokumento. Oni ne bezonas ion pli. MBROLI
ankaŭ bone prononcas la *.pho dokumentojn. Klarigoj pri
instalado
troviĝas supre.
- Ĉar *.wav dokumentoj voras diskspacon,
mi plue konvertis ĝin al
provo1.mp3 per FreeRip.
- Vi povas alŝuti la *.mp3 dokumentojn al via
servilo per la
programo WS_FTP el ipswitch.com.
Mi uzas Windows "add a network place".
Estas facile kantigi la komputilon, aldonante la altecon de la sonoj
kaj ilian longecon, sed mi ne havas tempon okupiĝi pri tio nun. Bv.
aŭskulti ekzemplon de kio oni povas fari : La
Espero (Himno Esperantista).
Tio estas pli facila ol aŭtomate paroligi ĝin, ĉar oni devas mem
instrukcii al ĝi kiun noton kanti kaj kiom longe.
|
|
Disponeblaj
sondokumentoj.
Tio permesos al vi pli bone
pritaksi la sonkvaliton ol la malonga provo de Parolunjo.
*.au dokumentoj
Manifesto de Prago pri la lingvo Esperanto : texto - sono
Don Kiĥote de la Manĉa : Ĉapitro unu
*.mp3 dokumentoj.
Vizitu la retpaĝon http://www.geocities.jp/akvoju/paroloj/index.html
dank'al Yuko.
Foje vi aŭdos nur la komencon kaj la elŝutado ŝajnas ĉesi. La elŝutado
de la tuta mp3 sondokumento povas daŭri plurajn minutojn. Bv. pacienci.
|
|
Pri MBROLA.
La ĉefa parto de la sintezada
procezo dependas de programo de MBROLA.
MBROLA uzas minimuman foneman informobankon kiu entenas ĉiujn difonojn
(fonemoj kaj fonemo-al-fonemo transiroj) troveblajn en iu lingvo. La
nombro da difonoj dependas de la prononco-maniero de la lingvo: la
Hispana havas pli-malpli 800 difonojn, la Germana 2500. En difona
sintezo, nur unu ekzempleron de ĉiu difono ekzistas en la banko.
Aliaj pli kostaj metodoj uzas bankon de silaboj aŭ eĉ de kompletaj
vortoj. Tamen la rezultoj, kiujn MBROLA povas atingi estas bonaj, ĉar
oni povas kontroli la intonacion de la frazo.
Vizitu http://tcts.fpms.ac.be/synthesis/mbrola.html
por lerni pli pri tio (en la angla).
|
Utileco de la parolsintezo MBROLA.
- La programo MBROLI (parto de la MBROLA
projekto) estas libera.
- La programo MBROLI funkcias sub
diversaj platformoj : Windows,
Linux, MAC OS 9, ktp...
- La fonta teksto uzita de MBROLI (*.pho)
estas multe pli
kompakta ol *.au, *.wav, *.mp3 dokumentoj.
- MBROLI ebligas krei *.au, *.wav kaj
*.raw dokumentojn.
- Oni povas plirapidigi aŭ malrapidigi la
eldiradon, sen ŝanĝi la
tonaltecon.
- La blinduloj estis la unua celita
grupo por ĝia uzo. Bona krozilo bezonas multe pli ol kio Parolu nun oferas. Pli modeste, mi
vidas nun la uzo de "Parolu" tiamaniere: revuo, kiel Monato, jam
disponigas sondokumentojn por blinduloj. Por krei tiujn dokumentojn,
oni uzas homajn legantojn. Tio kompreneble liveras la plej bonan
kvaliton, sed ankaŭ postulas multe da laboro. La sintezilo povus
plifaciligi kaj rapidigi la kreadon de sondokumentoj. Do en la unua
fazo, blinduloj nur aŭdos la rezulton, t.e. la MP3 dokumentojn.
Mi bone konscias pri la giganta laboro postulita por pritrakti tion
kion blindulo bezonas por komforte legi ĉion en sia komputilo.
Eblas legigi la interpunkciojn, aŭ krei kelkajn novajn opciojn. Tamen
oni ne
povas paŭzigi la legadon, kaj reveni kelkajn vortojn antaŭe, ekzemple
por literumi propran nomon.
- La prononcado de MBROLI estas ofte pli
bona ol la nacia
prononcado, kun ĝiaj diversaj akĉentoj. Tamen, la prozodio de la tuta
frazo ŝajnas ankoraŭ iom robota, sed malpli ol aliaj provoj.
- Ĝi povas esti uzata por korekti
tekston. Oni povas aŭdi erarojn
kiujn oni ne vidis.
- Ĝi aparte taŭgas por krei KD-ojn aŭ
sonbendojn, aŭskulteblaj
dum veturado.
- Lernado de lingvo postulas multe da
aŭskultado. Oni povas krei
listojn da studendaj vortoj, kaj aŭskulti ilin ĝis kompleta satigo.
|
Pri la SAMPA kodigo
Pri SAMPA legu wikipedia.
La SAMPA (por la pola) uzas la samajn karaktrojn kiel Esperanto krom :
c=ts, ĉ=tS, ĝ=dZ, h=x, ĥ=x, ĵ=Z, ŝ=S, ŭ=w. Vi rimarkas ke h kaj ĥ ne
estas distingeblaj, sed eblas fari h pli mallonga ol "ĥ", por
alproksimiĝi al la ĝusta sono. Por "ĥ", mi uzis "gx" (anstataŭ simpla
"x") por diferencigi inter "h" kaj "ĥ".
|
|
Diversaj
aliaj provoj.
- Mi ankaŭ provis la sistemon kreita en
Japanio: ESPTAPI.: esptapi.
Komparu espero
al himno.
Mi kredas ke la kvalito de tiu lasta sistemo
apenaŭ estas komparebla al
tiu de MBROLI. Ankaŭ vidu HPR sube.
Kontraŭe al ESPTAPI,
mi ne uzas la italan por la fonemoj; mi uzas la polajn fonemojn, kaj
tute alian sintezilon, kiun mi kredas pli bona (kaj ankaŭ
senpaga).
En ambaŭ lingvoj, ni havas problemon kun la h/ĥ. Aldone, en la Itala,
ne ekzistas bona alproksimiĝo al ĵ kaj z.
- Esperanta Parolsintezo : cybercom.net.
Komparu rama01
al rama01
.
Tiu sistemo baziĝas sur festival
kiu uzas la saman ideon kiel
MBROLA. Ĝi nune funkcias en UNIKSaj platformoj, kaj ŝajnas al mi iom
pli komplika of MBROLA. Mi ne havas tempon por taksi la taŭgecon de tiu
solvo, sed
unuaaŭde, oni povas atingi la samajn rezultojn per ĝi.
La ĉefa diferenco kiun vi aŭdas, dependas de la fonema informobanko,
kiu
estas aparta problemo solvenda.
- HomePage Reader (de IBM).
Mi kredas ke HPR ne plu estas disponebla kaj estis antstataûita de Easy
Web Browsing. Mi ne provis ĝin.
- Esparol: Serĉu "Paroltraktado kaj
Esperanto (Ilona Koutny)".
Bedaŭrinde mi ne trovis ekzemplon de tiu sistemo.
- Mi ŝatus aldoni ĉi tie pliajn specimenojn de
sondokumentoj. Sendu al mi la ligilon.
- FireFox
kun "Parolu" aldono.
estas
ĝis nun, la plej komforta metodo por
legi retpaĝojn.
|
|
Oftaj demandoj.
- Ĉu
la kroataj fonemoj ne estas pli bonaj ol la polaj? Kelkaj kroatoj estas
famaj kiel elstaraj parolantoj.
La kroataj fonemoj de MBROLA ne konvenas. En la kroata la R povas esti
vokalo. La V estas foje prononcita kiel Ŭ. La H kaj Ĥ estas
nedistingeblaj. La "N-J" kombino ne eblas.
Duoblaj literoj ne estas permesataj. Ne facilas korekti tiujn mankojn.
Mi ne plu okupiĝas pri tio. Se vi deziras provi, elektu Konverti
al Pho (Kroata) kaj kopiu en MBROLI fenestron. Ŝanĝu la tonaltecon
al 0.6 kaj lanĉu kun la kroataj fonemoj.
- Kial ni ne uzas purajn
esperantajn fonemojn?
Mi deziris plej rapide taksi la sistemon, kaj scii ĉu simpla algoritmo
povos sufiĉi por Esperanto. En la plimulto de aliaj lingvoj, la
prozodio
estas multe pli malfacila.
Nun venas la tempo plibonigi la prononcon, kaj krei nian daten-bazon.
Sed por alveni al la sama kvalito kiel tiu de la polaj fonemoj, ne
estos facila tasko. Ne sufiĉas havi belan klaran voĉon.
|
|
Kiel kunlabori ?
Difona daten-bazo. (... konstruata ...)
Jen la listo de vortoj kiuj estos uzataj por krei la difonan
datenbazon. Dum la unua provo, ni ne pritraktos akcentojn, literumadon,
aŭ ekkriojn.
Estas 840 difonoj. Notu ke kelkaj mankantaj difonoj (-blabla-) povas
okazi
en vortkunmetaĵoj, en poezio aŭ en fremdaj nomoj. Mi aldonos ilin poste.
[-_a-] aboni,
agrabla,
[-_b-] botelo, bastono,
[-_c-] civilizacio, ceremonio,
[-_ĉ-] ĉampano, ĉokolado,
[-_d-] Danubo, doktoro,
[-_e-] editoro, elefanto,
[-_f-] familio, fotelo,
[-_g-] galaksio, gorilo,
[-_ĝ-] ĝenerala, ĝardeno,
[-_h-] hamako, honesta,
[-_ĥ-] ĥaoso, Ĥomero,
[-_i-] imagi, infano,
[-_j-] jaro, jubileo,
[-_ĵ-] ĵaluza, ĵokero,
[-_k-] katino, kolombo,
[-_l-] lanterno, Londono,
[-_m-] Madrido, Monako,
[-_n-] Napolo, normala,
[-_o-] odori, okazi,
[-_p-] papero, pokalo,
[-_r-] rakonti, romano,
[-_s-] salato, sovaĝa,
[-_ŝ-] ŝampinjono, ŝoforo,
[-_t-] tabulo, tomato,
[-_u-] Ukraino, utopio,
[-_û-] ŭato, ŭoko,
[-_v-] variablo, vokalo,
[-_z-] Zagrebo, zodiako,
[-aa-] praantropo, Kanaanano,
[-ab-] sabato, tabureto,
[-ac-] sacerdoto, braceleto,
[-aĉ-] kaĉaloto, Masaĉuseco,
[-ad-] tradicio, akademio,
[-ae-] anaerobia, Faetono,
[-af-] anafilaksio, grafologo,
[-ag-] antagonismo, bagaĝo,
[-aĝ-] flaĝoleto, pasaĝero,
[-ah-] Dahomeo, Mahaviro,
[-aĥ-] Isaĥaro, maĥinacio,
[-ai-] Dalai-lamao, elaidato,
[-aj-] bajadero, majonezo,
[-aĵ-] kaĵoli, maĵora,
[-ak-] bakarato, kakofonio,
[-al-] analogio, balustrado,
[-am-] dinamometro, salamandro,
[-an-] eŭtanazio, panoramo,
[-ao-] baobabo, maorio,
[-ap-] Budapeŝto, kapableco,
[-ar-] barometro, deklaracio,
[-as-] gasometro, pasaĝero,
[-aŝ-] maŝinisto, paraŝutisto,
[-at-] katastrofo, anatomio,
[-au-] Saud-Arabio, Emausofrato,
[-aŭ-] baŭksito, glaŭkomo,
[-av-] kavalerio, Slavonio,
[-az-] Brazavilo, amazonio,
[-ba-] kabaredo, trobadoro,
[-bb-] tombbeno, urbbatalo,
[-bc-] urbcentro, abceso,
[-bĉ-] subcxiele, bebcxareto,
[-bd-] abdomeno, rabdomancio,
[-be-] aberacio, ĉambelano,
[-bf-] labfermento, skribformo,
[-bg-] subgenuo, subgrupo,
[-bĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-bh-] la Bhagavadgito, -blabla-,
[-bĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-bi-] abiseno, ambigua,
[-bj-] subjunkcio, objektivo,
[-bĵ-] abĵuri, obĵeti,
[-bk-] subkuŝi, -blabla-,
[-bl-] sublimato, biblioteko,
[-bm-] skribmaŝino, submarino,
[-bn-] abnegacio, abnorma,
[-bo-] abomeni, globoskopo,
[-bp-] subparoli, -blabla-,
[-br-] abrogacii, Labradoro,
[-bs-] absoluta, absurda,
[-bŝ-] Abŝalomo, -blabla-,
[-bt-] obtenita, subtilega,
[-bu-] globulino, tamburino,
[-bŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-bv-] subvencio, Zimbabvano,
[-bz-] -blabla-, -blabla-,
[-ca-] mocarelo, la carino,
[-cb-] Salcburgo, Spicbergo,
[-cc-] -blabla-, -blabla-,
[-cĉ-] vicĉefinspektoro, -blabla-,
[-cd-] vicdirektoro, vicdelegito,
[-ce-] braceleto, macedono,
[-cf-] vicfilo, ŝprucflakono,
[-cg-] -blabla-, -blabla-,
[-cĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ch-] -blabla-, -blabla-,
[-cĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ci-] acipensero, recitalo,
[-cj-] -blabla-, -blabla-,
[-cĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-ck-] kruckvadrilo, packontrakto,
[-cl-] viclaborestro, danclernantino,
[-cm-] vicmajstro, krucmilitisto,
[-cn-] -blabla-, -blabla-,
[-co-] Hohencolernoj, smiconito,
[-cp-] vicprezidanto, vicpatro,
[-cr-] vicreĝo, oficrajto,
[-cs-] -blabla-, -blabla-,
[-cŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ct-] kructavolita, danctrinkejo,
[-cu-] macutako, cucugamuŝio,
[-cŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-cv-] Bocvano, Ŝvarcvaldo,
[-cz-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉa-] kaĉaloto, dolĉamaro,
[-ĉb-] peĉblendo, streĉbutono,
[-ĉc-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉĉ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉd-] voĉdonado, tranĉdento,
[-ĉe-] ĉiĉerono, aĉetado,
[-ĉf-] kartoĉfilmo, spruĉfontano,
[-ĉg-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉh-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉi-] paĉinia, deĉifrado,
[-ĉj-] paĉjo, oĉjo,
[-ĉĵ-] Ĉjiĉjiharo, pacxjo,
[-ĉk-] Francxkonteo, voĉkordo,
[-ĉl-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉm-] taĉmento, falĉmaŝino,
[-ĉn-] peĉnigra, -blabla-,
[-ĉo-] la ĉokolado, la ĉotedoj,
[-ĉp-] suĉpumpilo, -blabla-,
[-ĉr-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉs-] kluĉstango, voĉsonado,
[-ĉŝ-] voĉŝanĝo, -blabla-,
[-ĉt-] -blabla-, -blabla-,
[-ĉu-] Masaĉuseco, Manĉurio,
[-ĉŭ-] Siĉŭano, -blabla-,
[-ĉv-] streĉvundo, tranĉvundo,
[-ĉz-] -blabla-, -blabla-,
[-da-] afidavito, Budapeŝto,
[-db-] handballudo, rudbekio,
[-dc-] rondcifere, -blabla-,
[-dĉ-] -blabla-, -blabla-,
[-dd-] Buddo, grandduko,
[-de-] Akademio, federala,
[-df-] Godfredo, Nordfrancio,
[-dg-] Edgaro, Podgorico,
[-dĝ-] budĝeto, studĝardeno,
[-dh-] adheraĵo, pordhoko,
[-dĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-di-] acidimetro, Stradivario,
[-dj-] adjekto, adjudanto,
[-dĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-dk-] brodkasti, vodko,
[-dl-] kvodlibeto, nadlotruo,
[-dm-] gadmeso, admiralo,
[-dn-] kidnapi, Nebukadnecaro,
[-do-] adoleski, rododendro,
[-dp-] krudpetrolo, -blabla-,
[-dr-] adrenalino, kvadraturo,
[-ds-] adsorbi, adstringi,
[-dŝ-] midŝipmano, -blabla-,
[-dt-] grandturko, -blabla-,
[-du-] adulario, tradukanto,
[-dŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-dv-] adverbo, advokato,
[-dz-] podzolo, edzino,
[-ea-] aleatora, Oceanio,
[-eb-] debitoro, halebardo,
[-ec-] antecedentoj, recesiva,
[-eĉ-] kateĉuo, peĉblendo,
[-ed-] Kaledonio, katedralo,
[-ee-] reenlitiĝi, -blabla-,
[-ef-] encefalo, elefanto,
[-eg-] eleganta, prolegomeno,
[-eĝ-] keĝerio, reĝisoro,
[-eh-] behaviorismo, vehiklo,
[-eĥ-] kateĥismo, meĥanizi,
[-ei-] fideikomiso, pleistoceno,
[-ej-] bejruto, pejzaĝo,
[-eĵ-] deĵori, reĵetita,
[-ek-] dekalogo, rekuperi,
[-el-] beladono, delegacio,
[-em-] anemometro, demarkacio,
[-en-] adenozino, denotacio,
[-eo-] alveolino, arkeopterigo,
[-ep-] departemento, telepatio,
[-er-] aferezo, ceremonio,
[-es-] desaponti, resolucio,
[-eŝ-] beŝamelo, Freŝeo,
[-et-] acetabulo, Betoveno,
[-eu-] Reunio, Seulano,
[-eŭ-] aneŭrismo, propedeŭtiko,
[-ev-] devaluto, revolvero,
[-ez-] bezoni, dezerto,
|
[-fa-]
bifadena, satisfakcio,
[-fb-] torfbulo, zizifbulo,
[-fc-] mufcirkelo, trafcerteco,
[-fĉ-] ĉifĉafo, ĉefĉambro,
[-fd-] ĉefduko, pafdistanco,
[-fe-] aferezo, efektiva,
[-ff-] huffero, kaffiltrilo,
[-fg-] Afganio, kafgrajno,
[-fĝ-] ĉefĝardeno, -blabla-,
[-fh-] agrafhoketo, ŝafhundo,
[-fĥ-] ĉefĥoro, -blabla-,
[-fi-] afidavito, anafilaksio,
[-fj-] la fjordo, -blabla-,
[-fĵ-] ĉefĵuriano, -blabla-,
[-fk-] kafkulero, pafkampo,
[-fl-] efloreski, refleksivo,
[-fm-] ĉefministro, kafmuelilo,
[-fn-] dafno, limfnodo,
[-fo-] aforismo, epifonemo,
[-fp-] kafpaŭzo, ĉefpastro,
[-fr-] Afrodito, nefrolepido,
[-fs-] bifsteko, ofseto,
[-fŝ-] pafŝtupo, ŝlifŝtonoj,
[-ft-] pufterpomoj, naftalino,
[-fu-] infuzorioj, skrofulario,
[-fŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-fv-] pufvanga, ŝafviro,
[-fz-] -blabla-, -blabla-,
[-ga-] Agamemnono, poligamio,
[-gb-] rugbeo, apogbrako,
[-gc-] sangcirkulado, -blabla-,
[-gĉ-] segĉeno, legĉambro,
[-gd-] Magdalena, amigdalino,
[-ge-] degeneri, patogenezo,
[-gf-] Sigfrido, fagfrukto,
[-gg-] taggazeto, -blabla-,
[-gĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-gh-] flughaveno, drogherboj,
[-gĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-gi-] digitalo, magistrato,
[-gj-] Varingjeno, -blabla-,
[-gĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-gk-] agkampo, flugkampo,
[-gl-] aglomeri, reglamenti,
[-gm-] migmatito, Pigmaliono,
[-gn-] agnostika, diagnostiko,
[-go-] alegorio, Dagoberto,
[-gp-] sagpinto, apogpunkto,
[-gr-] agronomo, ortografio,
[-gs-] Kenigsbergo, apogseĝo,
[-gŝ-] dragŝipo, flagŝipo,
[-gt-] ragtimo, apogtrabo,
[-gu-] tegumento, zigurato,
[-gŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-gv-] pugvergado, igvanodonto,
[-gz-] zigzago, -blabla-,
[-ĝa-] ĝardeno, juĝafero,
[-ĝb-] naĝbarelo, neĝborulo,
[-ĝc-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝĉ-] furaĝĉaro, juĝĉambro,
[-ĝd-] gorĝdoloro, horloĝdirekte,
[-ĝe-] juĝeraro, menaĝerio
[-ĝf-] gorĝfundo, horloĝfabrikado,
[-ĝg-] plaĝgardisto, ruĝgorĝulo,
[-ĝĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝh-] ruĝharulo, ŝanĝhumora,
[-ĝĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝi-] arĝirolo, loĝistiko,
[-ĝj-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝĵ-] omaĝĵuro, -blabla-,
[-ĝk-] loĝkvartalo, horloĝkesto,
[-ĝl-] neĝleopardo, loĝloko,
[-ĝm-] reĝmortiginto, naĝmajstro,
[-ĝn-] paĝnumeri, -blabla-,
[-ĝo-] flaĝoleto, plaĝombrelo,
[-ĝp-] gorĝpremi, leĝprojekto,
[-ĝr-] eĝrubando, larĝranda,
[-ĝs-] barĝstango, manĝskatolo,
[-ĝŝ-] gorĝŝirmilo, larĝŝultra,
[-ĝt-] heĝtondilo, leĝteksto,
[-ĝu-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĝv-] loĝveturilo, naĝveziko,
[-ĝz-] -blabla-, -blabla-,
[-ha-] maharaĝo, rehabiliti,
[-hb-] -blabla-, -blabla-,
[-hc-] -blabla-, -blabla-,
[-hĉ-] -blabla-, -blabla-,
[-hd-] -blabla-, -blabla-,
[-he-] koherenco, Sankta-Heleno,
[-hf-] -blabla-, -blabla-,
[-hg-] -blabla-, -blabla-,
[-hĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-hh-] -blabla-, -blabla-,
[-hĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-hi-] Tahitio, nihilismo,
[-hj-] -blabla-, -blabla-,
[-hĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-hk-] -blabla-, -blabla-,
[-hl-] -blabla-, -blabla-,
[-hm-] Brahmo, -blabla-,
[-hn-] -blabla-, -blabla-,
[-ho-] alkoholato, mahonio,
[-hp-] -blabla-, -blabla-,
[-hr-] mihrabo, -blabla-,
[-hs-] -blabla-, -blabla-,
[-hŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ht-] -blabla-, -blabla-,
[-hu-] la humoro, mahutino,
[-hŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-hv-] -blabla-, -blabla-,
[-hz-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥa-] meĥaniko, Saĥaleno,
[-ĥb-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥc-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥĉ-] noĥĉo, -blabla-,
[-ĥd-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥe-] Aĥemeno, kaĥeksio,
[-ĥf-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥg-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥh-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥi-] maĥinacio, paĥidermo,
[-ĥj-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥk-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥl-] Meĥleno, -blabla-,
[-ĥm-] draĥmo, la ĥmero,
[-ĥn-] teĥnika, -blabla-,
[-ĥo-] triĥoptero, stiĥometrio,
[-ĥp-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥr-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥs-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥt-] iĥtiologo, Liĥtenŝtejno,
[-ĥu-] mariĥuano, kateĥumeno,
[-ĥŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥv-] -blabla-, -blabla-,
[-ĥz-] -blabla-, -blabla-,
[-ia-] Adriatiko, diademo,
[-ib-] tribadismo, ŝiboleto,
[-ic-] Cicerono, anticiklono,
[-iĉ-] feliĉulo, Miĉigano,
[-id-] afidavito, kandidatiĝi,
[-ie-] dierezo, hierarkio,
[-if-] amplifikatoro, diferenci,
[-ig-] aligatoro, oligoelemento,
[-iĝ-] Niĝerano, Fiĝiano,
[-ih-] perihelio, nihilismo,
[-iĥ-] Donkiĥoto, Miĥaelo,
[-ii-] variigebla, glaciinsulo,
[-ij-] ŝijaismo, bijekcio,
[-iĵ-] biĵuterio, Diĵonano,
[-ik-] amplifikatoro, helikoptero,
[-il-] filatelo, filologo,
[-im-] aklimatizi, limonado,
[-in-] dinamiko, linotipo,
[-io-] abiogenezo, idiotismo,
[-ip-] antipatio, manipulado,
[-ir-] aspiratoro, kiromancio,
[-is-] komisariato, disonanco,
[-iŝ-] Kiŝinevo, artiŝoko,
[-it-] citadelo, citoplasmo,
[-iu-] biureto, diurezo,
[-iŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-iv-] estivacio, rivoluo,
[-iz-] Elizabeto, divizoro,
[-ja-] bajadero, rojalismo,
[-jb-] najbaro, volejbalo,
[-jc-] krejcero, vajco,
[-jĉ-] -blabla-, -blabla-,
[-jd-] kalejdoskopo, ojdemio,
[-je-] trajektorio, vojevodo,
[-jf-] Ejfelturo, Hajfongo,
[-jg-] Sajgonano, ujguro,
[-jĝ-] Azerbajĝanano, -blabla-,
[-jh-] grejhundino, Tajhango,
[-jĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ji-] vojimposto, gajigisto,
[-jj-] Gujjangano, -blabla-,
[-jĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-jk-] bojkoti, vojkoneksa,
[-jl-] orgojlulo, vojlinio,
[-jm-] eŭdajmonismo, Majmonido,
[-jn-] Rejnaldo, dezajnistino,
[-jo-] majordomo, pejorativa,
[-jp-] Pejpuso, snajpero,
[-jr-] Fajrolando, Najrobio,
[-js-] majstroverko, Ilinojsano,
[-jŝ-] Sejŝelano, -blabla-,
[-jt-] najtingalo, Kuvajtano,
[-ju-] konjugacio, koadjutoro,
[-jŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-jv-] Tajvanano, Vojvodino,
[-jz-] pejzaĝo, Malajziano,
[-ĵa-] Rio-de-Ĵanejro, la ĵaketo,
[-ĵb-] aglomeraĵbloko, loĵbano,
[-ĵc-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵĉ-] ĉifĉafo, -blabla-,
[-ĵd-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵe-] obĵetanto, la ĵetono,
[-ĵf-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵg-] aĵgenro, -blabla-,
[-ĵĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵh-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵi-] Fuĵi-monto, ĵuĵicuisto,
[-ĵj-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵk-] ladaĵkomerco, rikoltaĵkonfisko,
[-ĵl-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵm-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵn-] Niĵni-Novgorodo, -blabla-,
[-ĵo-] kaĵolaĵo, ĵokero,
[-ĵp-] pakaĵportilo, -blabla-,
[-ĵr-] postaĵrimeno, -blabla-,
[-ĵs-] pakaĵselo, -blabla-,
[-ĵŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵt-] pentraĵtemo, -blabla-,
[-ĵu-] biĵuterio, Buĵumburo,
[-ĵŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-ĵv-] laktaĵvendejo, -blabla-,
[-ĵz-] -blabla-, -blabla-,
|
[-ka-]
Akademio, pikadoro,
[-kb-] blakbaso, Makbeto,
[-kc-] akcesora, akcidento,
[-kĉ-] rakĉaro, akĉento,
[-kd-] ekdisono, anekdoto,
[-ke-] bakelito, geokemio,
[-kf-] ekflori, rokforto,
[-kg-] -blabla-, -blabla-,
[-kĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-kh-] Stokholmano, Kirkhofleĝo,
[-kĥ-] Kirkhofo, blokhaŭso,
[-ki-] anakinezio, trokitero,
[-kj-] Ŝakjamunio, Rejkjaviko,
[-kĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-kk-] ekkanti, ekkoleri,
[-kl-] antiklinalo, proklitiko,
[-km-] bukmekro, kosmonaŭto,
[-kn-] araknoido, teknokrato,
[-ko-] krokodilo, lokomotivo,
[-kp-] ekparoli, ekpluvi,
[-kr-] anakronismo, monokromata,
[-ks-] Maksimiliano, oksonio,
[-kŝ-] trafikŝildo, kalkŝtono,
[-kt-] bakterio, doktorino,
[-ku-] fakultato, okupacio,
[-kŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-kv-] adekvata, elokventa,
[-kz-] ekzameni, ekzotika,
[-la-] Alabamo, Volapuko,
[-lb-] albanio, kolbaso,
[-lc-] kalcedono, Kalcidiko,
[-lĉ-] alĉemilo, pulĉinelo,
[-ld-] baldakeno, Eldorado,
[-le-] Kaledonio, kolektiva,
[-lf-] alfabeto, golfopilko,
[-lg-] algoritmo, Bulgario,
[-lĝ-] alĝebro, Alĝerio,
[-lh-] filharmonio, bilharzio,
[-lĥ-] alĥemio, kolĥozano,
[-li-] aligatoro, poligloto,
[-lj-] Braziljano, Goljato,
[-lĵ-] malĵaluza, elĵetindaĵo,
[-lk-] alkoholo, kolkotaro,
[-ll-] Sallagano, ellitiĝi,
[-lm-] almanako, oftalmologio,
[-ln-] kelnero, Vilnano,
[-lo-] analogio, hologramo,
[-lp-] palpitacio, kolportisto,
[-lr-] elradiki, abelregino,
[-ls-] pulsatilo, kalsono,
[-lŝ-] Belŝacaro, bolŝevismo,
[-lt-] alternativo, Poltavano,
[-lu-] alumeto, rezolucio,
[-lŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-lv-] alveolo, volvarielo,
[-lz-] balzamino, Belzebuto,
[-ma-] amatoro, Somalio,
[-mb-] ambigua, kombinacio,
[-mc-] cirkumcidanto, -blabla-,
[-mĉ-] Kamĉatkano, Urumĉiano,
[-md-] dumduma, fremdulo,
[-me-] Ameriko, promenado,
[-mf-] amfiteatro, emfazita,
[-mg-] semgrajno, amgazetaro,
[-mĝ-] legomgxardeno, -blabla-,
[-mh-] amharano, Krimhildo,
[-mĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-mi-] kamikazo, Dominiko,
[-mj-] la mjelujo, osteomjelito,
[-mĵ-] amĵuro, -blabla-,
[-mk-] ĝimkano, kromkalkuli,
[-ml-] Nova-Zemlano, kamloto,
[-mm-] spammesaĝo, kilogrammetro,
[-mn-] amnezio, somnambulo,
[-mo-] Samotraco, aŭtomobilo,
[-mp-] kampanulo, komparacio,
[-mr-] kimrio, Nimrodo,
[-ms-] talismano, kromskribi,
[-mŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-mt-] tamtamo, dumtempe,
[-mu-] samurajo, komunisto,
[-mŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-mv-] dumvoje, samvoje,
[-mz-] -blabla-, -blabla-,
[-na-] analitiki, detonacii,
[-nb-] Ulanbatoro, Edinburgo,
[-nc-] kanceliero, koncertino,
[-nĉ-] Manĉestrano, violonĉelisto,
[-nd-] banderolo, kondensatoro,
[-ne-] anemono, konestablo,
[-nf-] fanfaroni, konferenco,
[-ng-] kanguruo, longobardo,
[-nĝ-] anĝeluso, franĝipano,
[-nh-] anhidrido, enharmonaj,
[-nĥ-] Munĥenano, Sanĥeribo,
[-ni-] Hanibalo, Bonifaco,
[-nj-] Benjameno, konjugacii,
[-nĵ-] Donĵuano, Anĵuano,
[-nk-] melankolio, konkurenco,
[-nl-] Gronlandano, enlitiĝi,
[-nm-] kantonmento, Panmunĵono,
[-nn-] ennebuliĝi, ennoktiĝi,
[-no-] anonima, ekonomio,
[-np-] sanpaŭlio, enpensiĝi,
[-nr-] Henrieto, Monroviano,
[-ns-] transitiva, konsideri,
[-nŝ-] Anŝanano, enŝovi,
[-nt-] antagonismo, brontosaŭro,
[-nu-] manufakturo, monumento,
[-nŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-nv-] invalido, konvulsio,
[-nz-] Tanzanio, Zanzibaro,
[-oa-] koalicio, narkoanalizo,
[-ob-] aerobatiko, globoskopo,
[-oc-] mocarelo, cinocefalo,
[-oĉ-] fakoĉero, koĉenilo,
[-od-] aŭtodafeo, moderatoro,
[-oe-] goeleto, oligoelemento,
[-of-] aerofagio, kromofotografio,
[-og-] logaritmo, pogostemono,
[-oĝ-] apoĝaturo, loĝistiko,
[-oh-] Mohamedo, alkoholato
[-oĥ-] akroĥordo, hidroĥero,
[-oi-] troindulga, retroirigi,
[-oj-] projekcio, rojalismo,
[-oĵ-] Boĵolezo, Lojxbano,
[-ok-] apokalipso, ĉokolado,
[-ol-] polarizi, kolokazio,
[-om-] diplomatiko, aŭtomobilo
[-on-] Bonaparto, ekonomiko,
[-oo-] kooperativo, zoologo,
[-op-] propagando, hipopotamo,
[-or-] restoracio, kloroformo,
[-os-] bosanovo, posedanto,
[-oŝ-] Jehoŝafato, Hiroŝimano,
[-ot-] botaniko, fotografi,
[-ou-] noumeno, trouzi,
[-oŭ-] toŭfuo, poŭpo,
[-ov-] elektrovalenta, ovotido,
[-oz-] mozarabo, filozofio,
[-pa-] aparato, propagando,
[-pb-] -blabla-, -blabla-,
[-pc-] erupciaĵo, sepcentono,
[-pĉ-] korpĉekorpa, -blabla-,
[-pd-] kapdoloro, sepdekono,
[-pe-] apetito, alopekuro,
[-pf-] frapfermi, kampfajro,
[-pg-] skrapgumo, -blabla-,
[-pĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ph-] lipharo, luphundo,
[-pĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-pi-] kapitato, opidumo,
[-pj-] kapjesanto, -blabla-,
[-pĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-pk-] kapkuseno, ŝtipkapulo,
[-pl-] aeroplano, kataplasmo,
[-pm-] -blabla-, -blabla-,
[-pn-] hipnotisto, la pneŭmatiko,
[-po-] apokalipso, Napoleono,
[-pp-] klappordo, ŝippereo,
[-pr-] aproksimi, proprieto,
[-ps-] rapsodio, melopsitako,
[-pŝ-] Nov-Hampŝirano, lampŝirmilo,
[-pt-] baptisterio, optativo,
[-pu-] kapuceno, populacio,
[-pŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-pv-] gapvagulo, sapveziko,
[-pz-] -blabla-, -blabla-,
[-ra-] karaktero, agorafobio,
[-rb-] karbonado, borborigmo,
[-rc-] Barcelono, porcelano,
[-rĉ-] marĉandaĵo, sorĉistino,
[-rd-] tardigradoj, konkordato,
[-re-] cigaredujo, koregrafo,
[-rf-] parfumisto, morfologio,
[-rg-] margarino, organika,
[-rĝ-] arĝentano, forĝisto,
[-rh-] pirheliometro, porhonore,
[-rĥ-] arĥaismo, arĥitekturo,
[-ri-] baritono, kalorifero,
[-rj-] interjekcio, burjatio,
[-rĵ-] forĵetita, surĵeto,
[-rk-] demarkacio, orkestro,
[-rl-] dorlotado, parlamento,
[-rm-] armistico, informacio,
[-rn-] garnituro, kornemuzo,
[-ro-] karoserio, kloroformo,
[-rp-] harpagofito, korporalo,
[-rr-] forregali, forrulita,
[-rs-] Varsovio, Korsikano,
[-rŝ-] virŝafo, forŝovita,
[-rt-] apartamento, fortepiano,
[-ru-] karuselo, koruptita,
[-rŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-rv-] Darvinismo, Norvegio,
[-rz-] skorzonero, Ĵerzejano,
|
[-sa-]
desaponti, pasaĝero,
[-sb-] presbiopa, basbalisto,
[-sc-] ascensio, konscienco,
[-sĉ-] disĉiplo, kresĉendo,
[-sd-] Desdemona, disdegnita,
[-se-] kaserolo, karoserio,
[-sf-] asfodelo, fosforeski,
[-sg-] fosgeno, Glasgovano,
[-sĝ-] eksĝendarmo, misĝustigo,
[-sh-] ekshibicio, misharmonia,
[-sĥ-] Esĥilo, misĥant/o,
[-si-] asidua, fosilio,
[-sj-] disjunkcio, eksjuĝisto,
[-sĵ-] disĵetita, -blabla-,
[-sk-] askarido, basketbalo,
[-sl-] seslerio, jugoslavio,
[-sm-] plasmaferezo, dismembrigi,
[-sn-] Bosniano, gesnerio,
[-so-] masonisto, Kosovano,
[-sp-] asparago, hospitalo,
[-sr-] Israelo, Israfilo,
[-ss-] dissendita, -blabla-,
[-sŝ-] disŝirita, disŝprucigi,
[-st-] anastomozo, nostalgio,
[-su-] kasuleto, presurizi,
[-sŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-sv-] bosvelio, disvolvita,
[-sz-] -blabla-, -blabla-,
[-ŝa-] eŝafodo, beŝamelo,
[-ŝb-] fiŝbazaro, kuŝbenko,
[-ŝc-] -blabla-, -blabla-,
[-ŝĉ-] puŝĉareto, fiŝĉasaĵo,
[-ŝd-] akuŝdoloroj, freŝdata,
[-ŝe-] la ŝerifo, la Ŝetlandoj,
[-ŝf-] fiŝfadeno, tapiŝfabriko
[-ŝg-] fiŝgluo, -blabla-,
[-ŝĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-ŝh-] buŝharmoniko, afiŝhomo,
[-ŝĥ-] Aŝĥabado, -blabla-,
[-ŝi-] maŝinisto, Hiroŝimano,
[-ŝj-] vaiŝjo, -blabla-,
[-ŝĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-ŝk-] buŝkovrilo, afiŝkolono,
[-ŝl-] kaŝlingvo, tuŝlinio,
[-ŝm-] draŝmaŝino, buŝmalfermilo,
[-ŝn-] Kriŝnano, maŝnodo,
[-ŝo-] eŝolzio, la ŝoseo,
[-ŝp-] kaŝpasaĝero, fuŝpentri,
[-ŝr-] fiŝriĉa, draŝrulo,
[-ŝs-] tuŝŝtono, puŝsarkilo
[-ŝŝ-] poŝŝtelisto, puŝŝipo,
[-ŝt-] buŝtukoringo, afiŝtabulo,
[-ŝu-] paraŝutisto, Fuŝunano,
[-ŝŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-ŝv-] kuŝvagono, kaŝvojaganto,
[-ŝz-] -blabla-, -blabla-,
[-ta-] batalanto, botaniko,
[-tb-] futbalisto, rostbefaĵo,
[-tc-] kurtcirkvito, litcimo,
[-tĉ-] matĉo, litĉielo,
[-td-] platdiĉo, profitdona,
[-te-] matematiko, hipotenuzo,
[-tf-] platformo, Vestfalio,
[-tg-] katguto, Stutgarto,
[-tĝ-] eksperimentgxardeno, -blabla-,
[-th-] anthelio, nemathelmintoj,
[-tĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ti-] antipatio, ciklotimio,
[-tj-] entjero, katjono,
[-tĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-tk-] Kamĉatkano, platkuko,
[-tl-] Atlantido, Ŝetlandoj,
[-tm-] atmosfero, aritmetiko,
[-tn-] etnografo, vjetnamano,
[-to-] patologo, fotografi,
[-tp-] postpozicio, platpano,
[-tr-] patriarko, urotropino,
[-ts-] Potsdamo, Getsemane,
[-tŝ-] platŝipo, platŝtono,
[-tt-] ghetto, -blabla-,
[-tu-] naturalismo, protuberanco,
[-tŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-tv-] softvaro, latvio,
[-tz-] -blabla-, -blabla-,
[-ua-] aktuario, situacio,
[-ub-] inkubatoro, Rubikono,
[-uc-] Lucifero, cucugamuŝio,
[-uĉ-] kapuĉino, buĉisto,
[-ud-] Budapeŝto, Abudabio,
[-ue-] Buenos-Ajreso, muezino,
[-uf-] manufakturo, insuficienco,
[-ug-] konjugacii, portugalio,
[-uĝ-] guĝarato, Peruĝano,
[-uh-] Vuhanano, -blabla-,
[-uĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-ui-] anuitato, suicido,
[-uj-] bujabeso, tujopso,
[-uĵ-] Buĵumburo, Fuĵi-monto,
[-uk-] Bukareŝto, Jukatano,
[-ul-] akumulatoro, artikulacio,
[-um-] akumulatoro, iluminacio,
[-un-] lunatiko, funikularo,
[-uo-] duodeno, fluoreski,
[-up-] okupacio, Jupitero,
[-ur-] burokrato, kuracisto,
[-us-] Jerusalemo, brusonetio,
[-uŝ-] Metuŝelaĥo, fuŝulo,
[-ut-] butikumi, futuristo,
[-uu-] duumviro, -blabla-,
[-uŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-uv-] puvaterapio, suvereno,
[-uz-] akuzativo, infuzorioj,
[-ŭa-] antaŭaranĝi, -blabla-,
[-ŭb-] ĉirkaŭbraki, ĉirkaŭbari,
[-ŭc-] -blabla-, -blabla-,
[-ŭĉ-] ĉirkaŭĉizita, -blabla-,
[-ŭd-] antaŭdiri, antaŭdestini,
[-ŭe-] Sulaŭesio, kontraŭefika,
[-ŭf-] eŭforio, ĉirkaŭflugi,
[-ŭg-] inaŭguracio, eŭgeniko,
[-ŭĝ-] laŭĝustigi, -blabla-,
[-ŭh-] antaŭhieraŭ, -blabla-,
[-ŭĥ-] antaŭhistoria, -blabla-,
[-ŭi-] ĉirkaŭiranto, -blabla-,
[-ŭj-] antaŭjuĝo, -blabla-,
[-ŭĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-ŭk-] antaŭkuri, ĉirkaŭkovri,
[-ŭl-] antaŭlasta, ĉirkaŭligita,
[-ŭm-] ĉirakaŭmordi, kontraŭmeti,
[-ŭn-] kontraŭnagi, -blabla-,
[-ŭo-] -blabla-, -blabla-,
[-ŭp-] antaŭpagi, ĉirkaŭpreni,
[-ŭr-] kvazaŭrimo, -blabla-,
[-ŭs-] antaŭsendi, ĉirkaŭsieĝi,
[-ŭŝ-] antaŭŝovi, -blabla-,
[-ŭt-] antaŭtimi, antaŭtempa,
[-ŭu-] ĉirkaŭurbano, -blabla-,
[-ŭŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-ŭv-] antaŭvidi, kontraŭvizaĝe,
[-ŭz-] antaŭzorgi, ĉirkaŭzoni,
[-va-] avataro, kovalenta,
[-vb-] flavbekulo, novbakito,
[-vc-] klavceno, -blabla-,
[-vĉ-] lavĉambro, -blabla-,
[-vd-] vivdaŭro, -blabla-,
[-ve-] navedanto, juvelisto,
[-vf-] ŝovfenestro, -blabla-,
[-vg-] Niĵni-Novgorodo, savgarantiaĵo,
[-vĝ-] -blabla-, -blabla-,
[-vh-] blovharmoniko, -blabla-,
[-vĥ-] sovĥozano, -blabla-,
[-vi-] avitaminozo, movimento,
[-vj-] Novjorkano, Levjatano,
[-vĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-vk-] Nov-Kaledonio, vivkondiĉoj,
[-vl-] Novlandano, novluno,
[-vm-] flavmalsano, blovmuzikilo,
[-vn-] ŝovnodo, -blabla-,
[-vo-] Avogadro, ovocito,
[-vp-] novplatonismo, lavpulvoro,
[-vr-] levrelino, povrulino,
[-vs-] novsoldato, levstango,
[-vŝ-] -blabla-, -blabla-,
[-vt-] Nov-Terano, klavtelefono
[-vu-] bravuraĵo, zidovudino,
[-vŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-vv-] -blabla-, -blabla-,
[-vz-] Nov-Zelando, savzono,
[-za-] Brazavilo, mozarabo,
[-zb-] uzbekio, Vizbadeno,
[-zc-] pezcentro, -blabla-,
[-zĉ-] -blabla-, -blabla-,
[-zd-] Mazdaismo, almozdonema,
[-ze-] kazemato, prozelito,
[-zf-] nazfluo, -blabla-,
[-zg-] mezgrada, -blabla-,
[-zĝ-] rozĝardeno, -blabla-,
[-zh-] mezhalfo, -blabla-,
[-zĥ-] -blabla-, -blabla-,
[-zi-] Bazilano, pozitiva,
[-zj-] -blabla-, -blabla-,
[-zĵ-] -blabla-, -blabla-,
[-zk-] rizkampo, cxemizkolumo,
[-zl-] Vazlavisto, puzlo,
[-zm-] cxemizmaniko, frezmaŝino,
[-zn-] meznokto, baznudigita,
[-zo-] vazopresino, filozofio,
[-zp-] almozpetanto, pavezpordo,
[-zr-] Izraelo, frazrolo,
[-zs-] spezsako, -blabla-,
[-zŝ-] krozŝipo, -blabla-,
[-zt-] naztuko, cxeriztigo,
[-zu-] Mazurio, uzukapi,
[-zŭ-] -blabla-, -blabla-,
[-zv-] mezvalora, mezvoĉo,
[-zz-] -blabla-, -blabla-,
[-a_-] agrabla, fortika,
[-b_-] arab', mikrob',
[-c_-] donac', negoc',
[-ĉ_-] apaĉ', voĉ,
[-d_-] aŭbad', rapsod',
[-e_-] agrable, ĝuste,
[-f_-] ĝiraf', apostrof',
[-g_-] papag', katalog',
[-ĝ_-] fromaĝ', horloĝ',
[-h_-] ŝah', Utah',
[-ĥ_-] Andromaĥ', Antioĥ',
[-i_-] sidi, kanti,
[-j_-] bonsaj', samuraj',
[-ĵ_-] korsaĵ', -blabla-,
[-k_-] almanak', fonetik',
[-l_-] karnaval', akropol',
[-m_-] Birmingam', slalom',
[-n_-] roman', amazon',
[-o_-] parolo, sintezo,
[-p_-] Eskulap', Antiop',
[-r_-] Baltazar', Ekvador',
[-s_-] kantas, parolis,
[-ŝ_-] Bangladeŝ', Karkonoŝ',
[-t_-] Mitridat', Donkiĥot',
[-u_-] parolu, aŭskultu,
[-û_-] ankoraŭ, apenaŭ,
[-v_-] Gustav', Krakov',
[-z_-] La-Paz', Zaragoz',
|
|
|
|