La blankĉevala rajdanto - Verkis Theodor Storm

La blank'ĉeval'a rajd'ant'o
Theodor Storm
Traduk'is en la german'a Heino Heitmüller
Lingv'e revizi'it'a en 2001
Aranĝ'is: Frank'o Luin
ISBN 91-7303-103-8
ink'o@omnibus.se
http://www.omnibus.se/ink'o
Ink'o · Se-13542 TYRESÖ · Svedi'o
Juli'o 2001

En'hav'o

Ĉapitr'o 1

Tio'n, kio'n mi intenc'as rakont'i, mi ek'sci'is antaŭ pli ol du'on'a jar'cent'o en la dom'o de mi'a pra'av'in'o, la mal'jun'a senat'an-edz'in'o Feddersen, dum mi, sid'ant'e apud si'a fotel'o, okup'is mi'n per leg'ad'o de revu'o, blu'karton'e bind'it'a. Mi ne plu memor'as, ĉu est'is Leipziger aŭ Pappes Hamburger Lesefrüchte. Ankoraŭ nun mi sent'as kvazaŭ trem'o'n, memor'ant'e, kiel kelk'foj'e la kviet'ig'a man'o de la pli ol ok'dek'jar'ul'in'o kares'is la kap'o'n de ŝi'a pra'nep'o. Ŝi mem kaj la tiam'a temp'o jam de'long'e est'as en'ter'ig'it'a'j. Van'e mi de tiam ankaŭ serĉ'is en tiu'j revu'o'j. Pro tio mi ne pov'as garanti'i la ver'o'n de la okaz'int'aĵ'o'j kaj ankaŭ ne pov'us defend'i ĝi'n kontraŭ ia pri'dub'o. Nur tiom mi pov'as cert'ig'i, ke mi, kvankam neni'a ekster'a kaŭz'o re'viv'ig'is la rakont'o'n en mi, neniam perd'is ĝi'n el mi'a memor'o.

Ĉapitr'o 2

Est'is dum oktobr'a post'tag'mez'o en la tri'a jar'dek'o de ni'a jar'cent'o — komenc'is la tiam'a rakont'ant'o — kiam mi dum mal'bon'eg'a veter'o rajd'is sur nord'fris'land'a dig'o. Mal'dekstr'e mi vid'is jam dum pli ol unu hor'o la dezert'a'n, de ĉiu'j best'o'j jam for'las'it'a'n marsk'o'n, dekstr'e, eĉ en plej mal'agrabl'a proksim'ec'o, la Watten-part'o'n de la Nord'a Mar'o. Laŭ'dir'e oni pov'as vid'i de la dig'o send'ig'a'j'n insul'et'o'j'n kaj ali'a'j'n insul'o'j'n; sed mi neni'o'n vid'is krom la flav-griz'a'j ond'o'j, kiu'j sen'ĉes'e kun furioz'a muĝ'ad'o supr'e'n'salt'is al la dig'o kaj kelk'foj'e sur'ŝpruc'ig'is mi'n kaj la ĉeval'o'n per mal'pur'a ŝaŭm'o. Fon'e reg'is dezert'a krepusk'o. Oni ne pov'is diferenc'ig'i ĉiel'o'n kaj ter'o'n; ĉar ankaŭ la du'on'a'n lun'o'n, nun kulmin'ant'a'n, preskaŭ daŭr'e kovr'is preter'flug'ant'a'j nigr'a'j nub'o'j. Est'is mal'varm'eg'e. Mi'a'j rigid'a'j man'o'j apenaŭ pov'is ten'i la konduk'il'o'n kaj mi kompren'is la kornik'o'j'n kaj mev'o'j'n, kiu'j sen'ĉes'e grak'ant'e kaj kri'ant'e las'is land'e'n'pel'i si'n de la ŝtorm'o. Jam nokt'iĝ'is; kaj mi ne plu pov'is klar'e vid'i la huf'o'j'n de mi'a ĉeval'o. Neni'u hom'o renkont'is mi'n. Krom la kri'ad'o de la bird'o'j, preskaŭ tuŝ'et'ant'a'j mi'n kaj mi'a'n fidel'a'n ĉeval'in'o'n per si'a'j long'a'j flug'il'o'j, kaj la furioz'ad'o de ŝtorm'o kaj akv'o, mi neni'o'n aŭd'is. Mi ne mal'konfes'as, ke mi kelk'foj'e dezir'is est'i en sekur'a loĝ'ej'o.

La mal'bon'eg'a veter'o daŭr'is jam la tri'a'n tag'o'n, kaj mi las'is gast'ig'i mi'n jam tro long'e de parenc'o tre kar'a al mi en li'a bien'o, kiu'n li posed'is en unu el la pli nord'a'j land'distrikt'o'j.

Sed hodiaŭ mi ne pov'is rest'i pli long'e. Mi dev'is plen'um'i afer'o'j'n en la urb'o, kiu ankoraŭ nun est'is mal'proksim'a de mi kelk'a'j'n hor'o'j'n en sud'a direkt'o. Malgraŭ ĉiu'j prov'o'j de la kuz'o kaj de li'a kar'a edz'in'o konsent'ig'i mi'n al rest'ad'o; malgraŭ la al'log'a'j mem'kultur'it'a'j Perinette- kaj Grand Richard-pom'o'j, ankoraŭ gust'um'ot'a'j, mi est'is for'rajd'int'a post'tag'mez'e. Li el la dom'pord'o ankoraŭ post'vok'is mi'n: ”Rajd'u! Ating'int'e la mar'o'n, vi cert'e re'ven'os; vi'a ĉambr'o rest'os rezerv'it'a por vi!”

Kaj efektiv'e dum moment'o, kiam nigr'a nub'ar'o kaŭz'is mal'lum'eg'o'n ĉirkaŭ mi, kaj sam'temp'e la kri'eg'ant'a'j blov'eg'o'j minac'is mal'supr'e'n'prem'i mi'n kun mi'a ĉeval'in'o for de la dig'o, mi pens'is: ”Ne est'u mal'saĝ'ul'o! Re'turn'rajd'u kaj sid'ig'u vi'n ĉe vi'a'j amik'o'j en la varm'a'n nest'o'n!” Sed post'e mi pri'pens'is, ke la re'voj'o cert'e est'as pli long'a ol tiu al la cel'o de mi'a vojaĝ'o; kaj pro tio mi plu'trot'is, kovr'ant'e mi'a'j'n orel'o'j'n per la mantel'a kol'um'o.

Subit'e sur la dig'o io al'proksim'iĝ'is. Mi neni'o'n aŭd'is; sed kiam la du'on'a lun'o teren'send'is si'a'n pal'a'n lum'o'n, ŝajn'is al mi ĉiam pli klar'e, ke mi vid'as mal'hel'a'n figur'o'n; kaj kiam ĝi ven'is pli proksim'e'n, mi vid'is, ke ĝi sid'as sur ĉeval'o, sur alt'krur'a mal'dik'a blank'a ĉeval'o. Mal'hel'a mantel'o ĉirkaŭ'flirt'is ĝi'a'j'n ŝultr'o'j'n; kaj kiam ĝi preter'flug'is, rigard'is mi'n el pal'a vizaĝ'o du ard'a'j okul'o'j!

Kiu est'is tio? Kio'n intenc'is tiu? Kaj nun mi pens'is, ke mi aŭd'is nek huf'o'bat'o'n, nek spir'ad'o'n de la ĉeval'o, kvankam ĉeval'o kaj rajd'ant'o tre proksim'e preter'pas'is mi'n.

Pri'pens'ant'e tio'n, mi plu'rajd'is, sed por pens'i mi ne hav'is mult'e da temp'o'n. De mal'antaŭ'e jam de'nov'e ”ĝi” preter'flug'is mi'n. Mi sent'is, kvazaŭ la flirt'ant'a mantel'o tuŝ'et'as mi'n, kaj la aper'aĵ'o est'is, kiel la unu'a'n foj'o'n, mut'e preter'rapid'int'a. Post'e mi vid'is ĝi'n antaŭ mi pli kaj pli mal'proksim'e. Subit'e ŝajn'is al mi, kvazaŭ mi vid'us mal'supr'e'n'ir'i ĝi'a'n ombr'o'n ĉe la land'flank'o de la dig'o.

Iom hezit'e mi post'rajd'is. Ating'int'e tiu'n lok'o'n, mi vid'is bril'i proksim'eg'e apud la dig'o en la polder'o la akv'o'n de grand'a Wehle, — tiel oni nom'as tie la el'kav'aĵ'o'j'n, kiu'j'n fos'is la ŝtorm'a'j flus'o'j, post'las'ant'e ili'n kiel mal'grand'a'j'n sed profund'a'j'n lag'et'o'j'n.

Mi ne plu vid'is li'n; sed i'o'n ali'a'n, pri kio mi ĝoj'is. Antaŭ mi el la polder'o lum'is mult'e da dis'a'j lum'bril'et'o'j. Ver'ŝajn'e ili ven'is el la long'a'j fris'land'a'j dom'o'j, lok'it'a'j izol'it'e sur pli-mal'pli alt'a'j ter'alt'aĵ'o'j. Sed proksim'e antaŭ mi, mez'alt'e de la en'land'dig'a dekliv'o, kuŝ'is grand'a dom'o sam'spec'a. Lum'o bril'is el ĉiu'j fenestr'o'j, trov'iĝ'ant'a'j ĉe la sud'a flank'o, dekstr'e de la dom'pord'o. Mal'antaŭ'e de ili mi vid'is hom'o'j'n, kaj malgraŭ la ŝtorm'o mi opini'is aŭd'i ili'n parol'ant'a'j. Mi'a ĉeval'o jam propr'a'vol'e est'is ek'ir'int'a tiu'n voj'o'n ĉe la dig'o, kiu konduk'is mi'n antaŭ la pord'o'n de la dom'o. Mi vid'is, ke ĝi est'as gast'ej'o; ĉar antaŭ la fenestr'o'j mi vid'is la tiel nom'at'a'j'n ricks, t. e. sur du apog'il'o'j kuŝ'ant'a'j trab'o'j kun grand'a'j fer'o'ring'o'j por al'lig'i brut'o'n kaj ĉeval'o'j'n.

Lig'int'e mi'a'n ĉeval'o'n al unu el ili, mi las'is ĝi'n al la serv'ist'o, renkont'int'a mi'n ĉe la en'ir'o en la vestibl'o'n. — Ĉu ĉi tie oni kun'ven'as? — mi demand'is li'n; ĉar el la ĉambr'o'pord'o son'is hom'voĉ'o'j kaj glas'tint'ad'o.

—Ŝajn'as, — respond'is la serv'ist'o plat'german'e kaj post'e mi ek'sci'is, ke ĉi tiu dialekt'o krom la fris'a est'as parol'at'a ĉi tie jam de pli ol cent jar'o'j, — la dig'o'graf'o kaj rajt'ig'it'o'j kaj kelk'a'j el la ali'a'j interes'it'o'j. Est'as pro la alt'e star'ant'a akv'o.

En'ir'ant'e mi vid'is proksim'um'e dek'o'n da vir'o'j, sid'ant'a'j ĉe tabl'o star'ant'a sub la fenestr'o'j. Punĉ'uj'o star'is sur ĝi, kaj rimark'ind'e bel'statur'a vir'o ŝajn'is prezid'is ili'n.

Mi salut'is kaj pet'is permes'o'n sid'i ĉe ili, kio'n oni permes'is komplez'em'e. — Vi gard'o'star'as ĉi tie, — mi dir'is, al'parol'ant'e tiu'n vir'o'n, — est'as mal'bon'eg'a veter'o, la dig'o'j est'as en danĝer'o!

—Cert'e, — li respond'is, — sed ni — ĉi tie ĉe la okcident'a flank'o — nun opini'as est'i ekster danĝer'o; sed trans'e, ĉe la ali'a flank'o, ne est'as sen'danĝer'e. Tie la dig'o'j pli'part'e ankoraŭ est'as laŭ mal'modern'a model'o. Ni'a ĉef'dig'o est'as nov'e konstru'it'a jam en la pas'int'a jar'cent'o. Ni frost'o'trem'is ekster'e, kaj vi, — li al'don'is, — cert'e sent'is la sam'o'n; sed ni dev'as rest'i ĉi tie ankoraŭ dum kelk'a'j hor'o'j. Ekster'e ni posten'ig'is fid'ind'a'j'n vir'o'j'n, kiu'j raport'os al ni. — Kaj antaŭ ol mi pov'is far'i mend'o'n ĉe la mastr'o, vapor'ant'a glas'o jam est'is al'ŝov'it'a al mi.

Mi baldaŭ ek'sci'is, ke mi'a afabl'a najbar'o est'as la dig'o'graf'o. Ni inter'parol'is kaj mi komenc'is rakont'i al li mi'a'n strang'a'n tra'viv'aĵ'o'n sur la dig'o. Li far'iĝ'is atent'em'a kaj mi subit'e rimark'is, ke ĉiu ĉirkaŭ'a inter'parol'o silent'iĝ'is. — La blank'ĉeval'a rajd'ant'o! — kri'is iu el la ĉe'est'ant'ar'o kaj la ceter'a'j mov'iĝ'is pro tim'o.

— Tio ne koncern'as nur ni'n. En la jar'o 17 tio ankaŭ koncern'is ili'n trans'e, ili est'u pret'a'j je ĉio!

Terur'eg'o post'e est'is kapt'ont'a mi'n. — Pardon'u, —mi dir'is, — kio'n signif'as ’la blank'ĉeval'a rajd'ant'o’?

Flank'e, mal'antaŭ la forn'o, sid'is iom klin'iĝ'int'a, mal'grand'a, mal'dik'a vir'o, vest'it'a en el'uz'it'a nigr'a jak'o. Unu ŝultr'o ŝajn'is est'i iom ĝib'a.

Li eĉ ne per unu vort'o est'is part'o'pren'int'a la inter'parol'o'n de la ali'a'j; sed li'a'j okul'o'j, ankoraŭ border'it'a'j de mal'hel'a'j okul'har'o'j, kontrast'ant'a'j kun la mal'dens'a, griz'a kap'har'ar'o, klar'e montr'is, ke li ne sid'as ĉi tie por dorm'i.

Al ĉi tiu la dig'o'graf'o etend'is si'a'n man'o'n. — Ni'a instru'ist'o — li dir'is akcent'ant'e, — plej bon'e el ni pov'as rakont'i al vi pri tio, kvankam nur si'a'manier'e kaj ne tiel vigl'e, kiel tio'n pov'us far'i mi'a mal'jun'a mastr'um'ant'in'o Antje Vollmers!

—Vi ŝerc'as, dig'o'graf'o, — son'is la iom mal'fort'a voĉ'o de la instru'ist'o de mal'antaŭ la forn'o, — kompar'ant'e mi'n kun vi'a mal'saĝ'a babil'em'ul'in'o!

—Cert'e, cert'e, instru'ist'o, — dir'is la ali'a, — sed ĉe babil'em'ul'in'o'j tia'j rakont'aĵ'o'j laŭ'dir'e est'as plej bon'e konserv'at'a'j.

—Ja, — dir'is la mal'grand'a sinjor'o, — pri tio ni ne hav'as la sam'a'n opini'o'n, — kaj iom fier'a rid'et'o vid'iĝ'is sur li'a vizaĝ'o.

—Vi do rimark'as, — flustr'is la dig'o'graf'o en mi'a'n orel'o'n, — li ĉiam est'as ankoraŭ iom tro'fier'a. En si'a jun'aĝ'o li stud'is teologi'o'n kaj nur pro sen'esper'a am'ind'um'aĵ'o li rest'is ĉi tie en si'a hejm'land'o kiel instru'ist'o.

La instru'ist'o dum'e el'ven'is el si'a forn'a angul'o kaj ek'sid'is apud mi ĉe la long'a tabl'o. — Rakont'u, rakont'u do, instru'ist'o! — kri'is kelk'a'j el la pli jun'a'j ĉe'est'ant'o'j.

—Nu do, — dir'is la mal'jun'ul'o, si'n turn'ant'e al mi, — mi volont'e plen'um'as vi'a'n dezir'o'n, sed la rakont'o'j pri la blank'ĉeval'a rajd'ant'o grand'part'e baz'iĝ'as sur superstiĉ'o; kaj est'as mal'facil'e el'las'i tio'n.

—Mi pet'as, ne el'las'u! — mi dir'is. — Kred'u, ke mi mem ’apart'ig'os la gren'vent'aĵ'o'n for de la tritik'o’.

La mal'jun'ul'o, rigard'ant'e mi'n kun kompren'plen'a rid'et'o, rakont'is: — Nu do, en la mez'o de la pas'int'a jar'cent'o aŭ, pli preciz'e, antaŭ kaj post ĝi, ĉi tie est'is dig'o'graf'o, kiu pri dig'a'j kaj kamp'de'flu'il'a'j afer'o'j est'is pli spert'a, ol kamp'ar'an'o'j kaj bien'ul'o'j kutim'e est'as. Tamen eĉ tio apenaŭ sufiĉ'is; ĉar tio'n, kio'n stud'int'a'j fak'ul'o'j skrib'is pri tio, li nur mal'mult'e leg'is. Li est'is aŭtodidakt'o. Vi cert'e jam aŭd'is, sinjor'o, ke la fris'o'j bon'e sci'pov'as kalkul'i, kaj cert'e ankaŭ jam aŭd'is pri ni'a Hans Mommsen de Fahretoft kiu, kamp'ar'an'o, tamen est'is kapabl'a, far'i kompas'o'j'n, kronometr'o'j'n, teleskop'o'j'n kaj orgen'o'j'n. Al li iom simil'is la patr'o de la post'a dig'o'graf'o. Li posed'is kelk'a'j'n kamp'o'j'n, sur kiu'j li kultur'is kolz'o'n, fazeol'o'j'n kaj ankaŭ paŝt'is bov'in'o'n. Kelk'foj'e dum aŭtun'o kaj printemp'o li ankaŭ okup'is si'n per ter'mezur'ad'o; sed vintr'e, kiam la nord'okcident'a vent'o blov'eg'is kaj sku'is li'a'j'n fenestr'o-kovr'il'o'j'n, tiam li sid'is en si'a ĉambr'o, kalkul'ant'e kaj model'ant'e. La knab'o preskaŭ ĉiam sid'is apud'e kaj rigard'is trans si'a'n alfabet'libr'o'n aŭ bibli'o'n al la patr'o, mezur'ant'a kaj kalkul'ant'a, kaj glit'ig'is si'a'j'n fingr'o'j'n tra si'a blond'a har'ar'o. Kaj iu'vesper'e li demand'is la patr'o'n, kial tio, kio'n li ĵus skrib'is, dev'as est'i ĝust'e tia, kaj ne pov'as est'i ali'a; kaj post'e li esprim'is si'a'n propr'a'n opini'o'n. Sed la patr'o, ne sci'ant'e respond'o'n, kap'ne'is, dir'ant'e: ”Tio'n mi ne pov'as dir'i al vi; sufiĉ'u, ke ĝi est'as tia, kaj vi erar'as. Se vi vol'as ek'sci'i pli mult'e, serĉ'u morgaŭ libr'o'n en la kest'o star'ant'a en la sub'tegment'ej'o. Iu, kiu nom'iĝ'is Eŭklid'o, skrib'is ĝi'n; ĝi dir'os al vi pli mult'e.”

La proksim'a'n tag'o'n la knab'o supr'e'n'ir'is al la sub'tegment'ej'o kaj baldaŭ trov'is la libr'o'n, ĉar ne mult'e da libr'o'j trov'iĝ'is en la dom'o. La patr'o rid'is, kiam la knab'o met'is ĝi'n sur la tabl'o'n. Est'is holanda Eŭklid'o, kaj holand'an lingv'o'n ambaŭ ne sci'pov'is, kvankam ĝi est'as du'on'e german'a. ”Ja, ja,” li dir'is, ”la libr'o'n jam posed'is mi'a patr'o. Li kompren'is ĝi'n; ĉu tie ne est'as german'a el'don'o?”

La mal'parol'em'a knab'o trankvil'e rigard'is la patr'o'n kaj nur dir'is: ”Ĉu mi pov'as konserv'i ĝi'n por mi? German'a el'don'o ne est'as trov'ebl'a.”

Kaj kiam la patr'o kap'jes'is, la knab'o montr'is ali'a'n libr'et'o'n, du'on'e dis'ŝir'it'a'n. ”Ĉu ankaŭ ĉi tiu'n?” li re'e demand'is.

Sed la du'a libr'o est'is mal'grand'a holand'lingv'a gramatik'o; kaj, ĉar la vintr'o daŭr'is ankoraŭ long'e, ĝi — kiam fin'e ek'flor'is la gros'arb'et'aĵ'o'j — est'is akcel'int'a la knab'o'n tiom, ke li preskaŭ tut'e kompren'is la Eŭklid'o'n, kiu tiu'temp'e est'is mult'e legat'a.

—Ne est'as ne'kon'at'a al mi, sinjor'o, — inter'romp'is si'n la rakont'ant'o, — ke ĉi tiu fakt'o ankaŭ est'as rakont'at'a pri Hans Mommsen; sed antaŭ ties nask'iĝ'o ĉi tie oni jam rakont'is la afer'o'n pri Hauke Haien — tiel nom'iĝ'is la knab'o. Vi cert'e ankaŭ sci'as ke, se iam ven'as eminent'ul'o, oni atribu'as al li ĉio'n grav'a'n, kio'n li'a'j antaŭ'ul'o'j ebl'e far'is serioz'e aŭ ŝerc'e. — — — —La patr'o, konvink'it'a, ke la knab'o interes'as si'n nek pri bov'in'o'j, nek pri ŝaf'o'j, kaj apenaŭ rimark'as la flor'ant'a'j'n fab'o'j'n, kiu'j signif'as ĝoj'o'n por ĉiu marsk'an'o, kaj pli'e pri'pens'ant'e, ke la bien'et'o cert'e prosper'os per kamp'ar'an'o kaj jun'a help'ant'o, sed ne per du'on'scienc'ul'o kaj serv'ist'o, kaj krom'e, ke li mem ankaŭ ne sufiĉ'e sukces'is, li send'is si'a'n grand'a'n knab'o'n al la dig'o, por ke li transport'u ter'o'n per puŝ'ĉar'o, kun'e kun ali'a'j labor'ist'o'j de pask'o ĝis Martentago. Tio ĉes'ig'os la stud'ad'o'n en la Eŭklid'o, li dir'is al si mem.

Kaj la knab'o transport'is ter'o'n per puŝ'ĉar'o; sed la Eŭklid'o'n li ĉiam port'is en si'a poŝ'o. Kiam la labor'ist'o'j maten- aŭ vesper'manĝ'is, tiam li sid'is sur renvers'it'a puŝ'ĉar'o kun la libr'o en la man'o. Kaj kiam aŭtun'e la flus'o'j pli kaj pli kresk'is kaj oft'e inter'romp'is la labor'o'n, tiam li ne hejm'e'n'ir'is kun la ali'a'j, sed rest'is sid'ant'a ĉe la mar'flank'o de la dig'o, ĉirkaŭ'pren'ant'e la genu'o'j'n per la man'o'j. Dum hor'o'j li rigard'is, kiel la mal'klar'a'j nord'mar'a'j ond'o'j ĉiam pli alt'e'n ond'eg'is al la herb'kovr'aĵ'o de la dig'o. Nur kiam la akv'o super'lav'is li'a'j'n pied'o'j'n kaj ŝpruc'ig'is ŝaŭm'o'n en li'a'n vizaĝ'o'n, li iom supr'e'n'ŝov'is si'n kaj re'e rest'is sid'ant'a. Li aŭd'is nek la plaŭd'eg'ad'o'n de la akv'o, nek la kri'ad'o'n de la mev'o'j kaj bord'bird'o'j ĉirkaŭ- aŭ super'flug'ant'a'j kaj preskaŭ tuŝ'et'ant'a'j li'n per si'a'j flug'il'o'j. Li ankaŭ ne rimark'is la nokt'o'n, dis'vast'iĝ'ant'a'n super la vast'a, sovaĝ'a akv'o'dezert'o. Li vid'is nur la muĝ'ant'a'n rand'o'n de la akv'o, konstant'e frap'ant'a'n, ĉe halt'o de la flus'o, la sam'a'n lok'o'n kaj vid'ebl'e for'lav'ant'a'n la herbkovrajon de la krut'a dig'o.

Post long'a fiks'a rigard'ad'o li kelk'foj'e mal'rapid'e kap'jes'is, aŭ skiz'is, sen lev'i la rigard'o'n, per man'o lini'o'n en la aer'o, kvazaŭ li vol'us don'i al la dig'o mal'pli krut'a'n dekliv'o'n. Kiam tiom mal'lum'iĝ'is, ke li ne plu pov'is vid'i la ter'objekt'o'j'n kaj nur aŭd'is la tondr'ad'o'n de la akv'eg'o, tiam li ek'star'is kaj hejm'e'n ir'is du'on'e mal'sek'ig'it'a.

Kiam li iu'n vesper'o'n tia en'ir'is la ĉambr'o'n al si'a patr'o, kiu est'is pur'ig'ant'a si'a'j'n mezur'il'o'j'n, ĉi tiu dir'is koler'e: ”Kial vi rest'is ekster'e tiel long'e? Vi ja est'us pov'int'a dron'i; la akv'o'j hodiaŭ en'mord'as la dig'o'n!”

”Ne,” post paŭz'o respond'is la patr'o, rigard'ant'e li'n kvazaŭ sen'pens'e, ”ĉi'foj'e ne!”

li dir'is; ”se iam okaz'os, kiel okaz'is jam kelk'foj'e, ni eĉ tie ĉi, mal'antaŭ la dig'o, pov'os dron'i!”

La patr'o el'poŝ'ig'is si'a'n maĉ'tabak'o'n, de'pren'is pec'o'n kaj ŝov'is ĝi'n mal'antaŭ la dent'o'j'n. ”Kaj kiom da ter'o vi hodiaŭ transport'is?” li demand'is koler'et'e, rimark'int'e ke ankaŭ la labor'o sur la dig'o ne for'pel'is ĉe la knab'o la spirit'a'n labor'o'n.

”Mi ne sci'as, patr'o,” respond'is ĉi tiu; ”tiom, kiom la ali'a'j; ebl'e iom pli; sed — la dig'o'j est'as ali'form'ig'ot'a'j.”

”Nu,” dir'is la patr'o rid'ant'e, ”vi ebl'e grad'alt'iĝ'os je dig'o'graf'o, tiam vi ali'ig'u ili'n!”

La patr'o rigard'is li'n kaj kelk'foj'e glut'is; post'e li el'ir'is, ne sci'ant'e kio'n respond'i.

Ĉapitr'o 3

Ankaŭ, kiam je la fin'o de oktobr'o la dig'a labor'o est'is fin'it'a, la voj'o al la dig'o ĉiam rest'is la plej interes'a temp'o'pas'ig'il'o por Hauke Haien. La tag'o'n de ĉiu'j sankt'ul'o'j, ĉirkaŭ kiu kutim'e bru'eg'as la ekvinoks'a'j ŝtorm'o'j kaj pri kiu oni dir'as ke Fris'land'o rajt'as pri'plend'i ĝi'n, tiu'n li sopir'atend'is, kiel la infan'o'j Krist'nask'o'n. Kiam salt'flus'o* minac'is, tiam oni pov'is est'i cert'a, ke li kuŝ'as tut'e sol'a mal'proksim'e sur la dig'o, malgraŭ vent'eg'o kaj mal'bon'eg'a veter'o. Kaj kiam la mev'o'j kri'is kaj la mar'o kontraŭ'furioz'is la dig'o'n, kaj re'salt'ant'e for'ŝir'is pec'eg'o'j'n for de la herb'kovr'aĵ'o, tiam oni pov'is aŭd'i la koler'a'n mok'rid'ad'o'n de Hauke. ”Vi ne est'as kapabl'a'j far'i i'o'n perfekt'a'n!” li kri'eg'is en la bru'eg'o'n, ”sam'e kiel ankaŭ la hom'o'j ne est'as kapabl'a'j far'i i'o'n taŭg'a'n!”

Kaj fin'e, oft'e en mal'lum'eg'o, li hejm'e'n'ir'is el la vast'a dezert'o, ĝis li'a alt'a statur'o al'ven'is ĉe la mal'alt'a pord'o sub la pajl'o'tegment'o de la patr'o kaj tra ĝi en'ir'is la ĉambr'et'o'n.

Kelk'foj'e li kun'port'is plen'man'o'n da argil'o. Kaj li ek'sid'is apud si'a patr'o, kiu nun ne plu ĝen'is li'n, kaj kned'is ĉe la lum'o de mal'dik'a seb'a kandel'o divers'spec'a'j'n dig'o'model'o'j'n; met'is ili'n en plat'a'n vaz'o'n plen'a'n je akv'o kaj prov'is imit'i la el'kav'ig'ad'o'n de la ond'o'j. Aŭ li pren'is si'a'n skrib'tabul'et'o'n kaj skiz'is sur ĝi la profil'o'n de dig'o, kia laŭ li'a opini'o ĝi dev'us est'i ĉe la al'mar'a flank'o.

Inter'rilat'i kun si'a'j sam'klas'an'o'j li ne em'is; ŝajn'is, ke ankaŭ ili ne ŝat'is la rev'em'ul'o'n.

Kiam de'nov'e ven'is vintr'o kaj frost'o reg'is, li migr'is sur la dig'o ankoraŭ pli mal'proksim'e'n — kie li antaŭ'e neniam est'is, ĝis antaŭ li kuŝ'is la ne'trans'vid'ebl'a glaci-kovr'it'a eben'aĵ'o de Watten*.

En februar'o, post long'daŭr'a frost'o, oni trov'is kadavr'o'j'n al'bord'iĝ'int'a'j'n. Mal'proksim'e sur la ĉe'mar'a rand'o de la glaci'iĝ'int'a'j Watten ili trov'iĝ'is. Jun'a vir'in'o, kiu ĉe'est'is, kiam oni al'port'is ili'n en la vilaĝ'o'n, star'is parol'em'a antaŭ la mal'jun'a Haien. ”Ne opini'u, ke ili aspekt'is kiel hom'o'j — ne, kiel mar'diabl'o'j! Tiel grand'a'j kap'o'j!” ŝi dir'is, man'montr'ant'e konform'a'n distanc'o'n. ”Nigr'eg'a'j kaj bril'a'j kiel freŝ'bak'it'a pan'o! Kaj krab'o'j jam mord'is ili'n, kaj la infan'o'j, vid'ant'e ili'n, laŭt'e kri'is!”

Io tia ja ne est'is ekster'ordinar'a al la mal'jun'a Haien. ”Ili cert'e driv'is en la mar'o jam de'post novembr'o!” li dir'is sen'emoci'e.

Hauke silent'e star'is apud'e; sed tuj, kiam est'is ebl'e, li ne'vid'at'e sur'ir'is la dig'o'n. Ĉu li vol'is serĉ'i pli'a'j'n kadavr'o'j'n aŭ ĉu li'n log'is nur la terur'eg'o, kiu cert'e ankoraŭ reg'is ĉe la lok'o'j, nun re'e sol'ec'a'j? Li kur'is kaj kur'is, ĝis li sol'ec'e star'is en la dezert'o, kie nur la vent'o trans'blov'is la dig'o'n kaj neni'o est'is krom la plend'o'kri'o'j de la grand'a'j bird'o'j, rapid'eg'e preter'flug'ant'a'j.

* Watt aŭ Watten (pr.: vat, vat'e'n) = mal'profund'a'j, dum temp'o de mal'flus'o preskaŭ tut'e sen'akv'a'j apud'bord'a'j ŝlim- aŭ sabl'o'kovr'it'a'j part'o'j de la Nord'a Mar'o.

** marsk'o = en river'val'o'j kaj mar'bord'a'j eben'aĵ'o'j sur'fund'iĝ'int'a frukt'o'riĉ'a grund'o, dig'ŝirm'it'a kontraŭ inund'o'j kaj dren'at'a per kluz'o'j.

ne'trans'vid'ebl'a bord'o kun si'a eben'aĵ'o de Watten, bril'ant'a pro la glaci'o. Est'is, kvazaŭ la tut'a mond'o ripoz'is sen'viv'a en blank'a mort'kitel'o.

Hauke halt'is supr'e sur la dig'o, kaj li'a'j akr'e'vid'a'j okul'o'j vag'is ĉirkaŭ'e'n; sed li ne plu vid'is post'sign'o'j'n de la mort'int'o'j.

Nur kie la ne'vid'ebl'a'j Watt-river'et'o'j prem'is si'n el'sub la glaci'o, tie ĝi lev'is kaj mal'lev'is si'n en flu'o'simil'a'j lini'o'j. Krom tio li neni'o'n vid'is.

Li hejm'e'n'ir'is, sed je unu el la sekv'int'a'j vesper'o'j li de'nov'e est'is ekster'e. Tiu'lok'e la glaci'o nun est'is fend'it'a. Io, kvazaŭ fum'kolon'o'j, lev'iĝ'is el la fend'o'j; kaj super la tut'a Watt etend'iĝ'is ret'o el vapor'o kaj nebul'o, strang'e kun'iĝ'ant'a kun la vesper'a krepusk'o. Hauke fiks'e rigard'is tio'n; ĉar en la nebul'o strang'a'j nigr'a'j aper'aĵ'o'j, grand'a'j kiel hom'o'j, paŝ'is tie'n kaj re'e'n. Majest'e, sed kun strang'a'j, terur'a'j gest'o'j, kun long'a'j naz'o'j kaj kol'o'j li vid'is ili'n ir'ant'a'j mal'proksim'e ĉe la fum'ant'a'j fend'o'j. Subit'e ili komenc'is kurioz'e salt'i kiel arleken'o'j; la grand'a'j trans la mal'grand'a'j'n kaj la mal'grand'a'j trans la grand'a'j'n. Post'e ili vast'iĝ'is kaj sen'form'iĝ'is.

pens'is Hauke. ”Hoiho!” li laŭt'e kri'eg'is en la nokt'o'n; ili tamen ne atent'is li'a'n vok'o'n sed daŭr'ig'is si'a'n strang'a'n kondut'o'n.

Subit'e li memor'is pri la terur'a'j norveg'a'j mar'fantom'o'j, pri kiu'j mal'jun'a ŝip'estr'o iam rakont'is al li; kiu'j port'as sur la nuk'o tuf'o'n de zoster'o anstataŭ vizaĝ'o. Tamen li ne for'kur'is, sed fort'e en'ig'is la kalkan'um'o'j'n de si'a'j bot'o'j en la argil'o'n de la dig'o, fiks'e rigard'ant'e ili'a'n burlesk'a'n kondut'o'n, kiu daŭr'is antaŭ li'a'j okul'o'j dum komenc'iĝ'is la nokt'o. ”Ĉu vi est'as ankaŭ ĉe ni?” li kri'is akr'a'voĉ'e; ”vi ne for'tim'ig'os mi'n!” — Nur kiam la mal'lum'eg'o ĉio'n kovr'is, li mal'rapid'e hejm'e'n'ir'is. Sed li'n sekv'is kvazaŭ flug'il'bru'o kaj akr'a kri'ad'o. Li ne re'rigard'is, sed ankaŭ ne ir'is pli rapid'e. Nur mal'fru'e li ven'is hejm'e'n. Laŭ'dir'e li neniam rakont'is pri tio al si'a patr'o aŭ al iu ali'a. Nur mult'e da jar'o'j pli post'e li kun'pren'is si'a'n idiot'a'n fil'in'o'n, per kiu Di'o li'n ŝarĝ'is, je la sam'a'j tag'hor'o kaj jar'sezon'o sur la dig'o'n, kaj la sam'a'j aper'aĵ'o'j laŭ'dir'e montr'is si'n sur Watten. Sed li dir'is al ŝi: ”Ne tim'u, est'as nur arde'o'j kaj kornik'o'j, aspekt'ant'a'j en la nebul'o tiel grand'a'j kaj tim'ig'a'j; ili nur kapt'as fiŝ'o'j'n el la fend'o'j.”

—Est'as ver'e, sinjor'o, — inter'romp'is si'n la instru'ist'o, — ekzist'as sur'ter'e mult'spec'a'j strang'aĵ'o'j, konfuz'ant'a'j la hom'o'j'n; sed Hauke est'is nek naiv'eg'ul'o nek mal'saĝ'ul'o. — Ĉar mi ne respond'is, li vol'is daŭr'ig'i; sed la ceter'a'j gast'o'j, ĝis nun atent'e aŭskult'int'a'j, kaj nur per tabak'fum'o plen'ig'int'a'j la mal'alt'a'n ĉambr'o'n, subit'e mov'iĝ'is. Unu'e kelk'a'j, sed baldaŭ preskaŭ ĉiu'j turn'is si'n al la fenestr'o'j. Ekster'e — oni pov'is tio'n vid'i tra la ne'kovr'it'a'j fenestr'o'j — la ŝtorm'o pel'is la nub'o'j'n, kaj lum'o kaj mal'lum'o altern'iĝ'is ĥaos'e. Sed ankaŭ al mi ŝajn'is, kvazaŭ mi est'us vid'int'a la mal'dik'eg'a'n rajd'ant'o'n preter'rapid'eg'i sur si'a blank'a ĉeval'o.

—Ne tim'u, dig'o'graf'o! — respond'is la mal'grand'a rakont'int'o, rigard'ant'e li'n per si'a'j mal'grand'a'j, saĝ'a'j okul'o'j, —mi ne insult'is li'n, kaj ankaŭ ne hav'as kaŭz'o'n.

—Ja, ja, — respond'is la ali'a, — ig'u nur de'nov'e plen'ig'i vi'a'n glas'o'n!

Tio okaz'is. Post kiam la aŭskult'ant'o'j, preskaŭ sen'escept'e iom konstern'it'a'j, re'e est'is turn'int'a'j si'n al li, li daŭr'ig'is si'a'n rakont'o'n.

—Hauke plej volont'e est'is tut'e sol'a kaj inter'rilat'is nur kun vent'o, akv'o kaj sol'ec'o. Tiel li far'iĝ'is long'a, mal'dik'a bub'o.

Kiam li est'is konfirm'it'a jam de pli ol unu jar'o, li ali'iĝ'is. Tio'n kaŭz'is la mal'jun'a grand'a angor'a kat'o de la mal'jun'a Tri'n Jans.

Ŝi'a fil'o, kiu pli post'e dron'is, kun'port'is ĝi'n de hispan'a mar'vetur'o. Tri'n loĝ'is mal'proksim'e sur la dig'o, en kaban'et'o. Kiam la mal'jun'ul'in'o labor'is en si'a dom'et'o, tiu monstr'o de kat'o kutim'e sid'is antaŭ la dom'pord'o kaj palpebr'um'is en la somer'tag'o'n aŭ al la preter'flug'ant'a'j vanel'o'j. Kiam Hauke preter'ir'is, la kat'o miaŭ'is kaj Hauke kap'jes'is. Ili kompren'is unu la ali'a'n.

Est'is printemp'o. Hauke kiel kutim'e kuŝ'is sur la dig'o'dekliv'o apud la akv'o inter armeri'o'j kaj odor'ant'a mar'a artemizi'o kaj sun'um'is si'n en la printemp'a sun'bril'o. En la pas'int'a tag'o li supr'e sur la sek'land'o* est'is plen'ig'int'a si'a'j'n poŝ'o'j'n per silik'o'j; kaj kiam dum mal'flus'o la Watten est'is sen akv'o, kaj la mal'grand'a'j griz'a'j vad'bird'o'j** kri'ant'e trans'flug'is ili'n, tiam li subit'e el'poŝ'ig'is ŝton'et'o'n kaj ĵet'is ĝi'n al la bird'o'j. Li tio'n ekzerc'is jam kiel bub'et'o kaj tial preskaŭ ĉiu'foj'e unu bird'o rest'is mort'traf'it'a sur la ŝlim'ej'o. Sed preskaŭ sam'e oft'e ne est'is ebl'e al li pren'i ĝi'n de tie. Hauke jam intenc'is kun'pren'i la kat'o'n kaj dres'i ĝi'n kiel ĉas'hund'o'n. Sed jen kaj jen trov'iĝ'is ankaŭ firm'a'j lok'o'j kaj sabl'ej'o'j. Tiu'okaz'e li ir'is por pren'i mem si'a'n akir'aĵ'o'n. Se la kat'o dum li'a re'ven'o ankoraŭ sid'is antaŭ la dom'pord'o, ĝi miaŭ'eg'is pro ne're'ten'ebl'a rab'em'o tiom long'e, ĝis Hauke ĵet'is al ĝi la kapt'it'a'n bird'o'n.

* pli alt'e kuŝ'ant'a diluv'i-de'ven'a grund'o, ĉef'e konsist'ant'a el sabl'o, argil'o kaj rok'fragment'o'j; mal'pli frukt'o'don'a ol marsk'o.

** bird'o'j el la sub'famili'o tring'id'o'j aŭ ĥaradri'id'o'j el la famili'o ĥaradri'id'o'j.

li kun'port'is nur unu bird'o'n, al li ankoraŭ ne'kon'at'a, sed kovr'it'a kvazaŭ per mult'kolor'a'j silk'o kaj metal'o.

La kat'o, vid'ant'e li'n, miaŭ'eg'is kiel kutim'e. Sed hodiaŭ Hauke ne em'is for'don'i si'a'n ĉas'aĵ'o'n, kiu ebl'e est'is alcion'o; kaj li ne atent'is la avid'o'n de la best'o. ”Altern'e!” li kri'is. ”Hodiaŭ por mi, morgaŭ por vi; ĉi tio ne est'as manĝ'aĵ'o por kat'o!” Sed la best'o si'n'gard'e al'ŝtel'ir'is kaj Hauke, halt'ant'e, rigard'is ĝi'n. La bird'o pend'is ĉe li'a man'o. La kat'o halt'is, lev'ant'e la krur'o'n.

Sed ŝajn'is la bub'o ankoraŭ ne sufiĉ'e kon'is si'a'n kat'a'n amik'o'n; ĉar, turn'ant'e al ĝi la dors'o'n por for'ir'i, li subit'e rimark'is, ke li'a ĉas-akir'aĵ'o est'as tir'at'a kaj sam'temp'e akr'a ung'eg'o penetr'is en li'a'n karn'o'n. Furioz'eg'o, kiel rab'o'best'a, kapt'is la jun'ul'o'n.

Fulm'rapid'e li kapt'is la rab'int'o'n ĉe la nuk'o. Per la pugn'o tir'ant'e supr'e'n la grand'a'n best'o'n, li strangol'is ĝi'n, tiel ke ĝi'a'j okul'o'j el'kav'iĝ'is, ne atent'ant'e, ke la fort'a'j mal'antaŭ'a'j krur'o'j dis'ŝir'is li'a'n brak'o'n. ”Ho! ho!” li kri'eg'is, prem'ant'e pli fort'e.

Hauke iom re'ir'is kaj ĵet'is ĝi'n kontraŭ la dom'et'o'n de la mal'jun'ul'in'o. Ĉar la best'o ne mov'iĝ'is, li plu'ir'is hejm'e'n.

Sed la angor'a kat'o est'is la trezor'o de si'a estr'in'o. Ĝi est'is ŝi'a kun'ul'o kaj la sol'a post'las'aĵ'o de ŝi'a fil'o, mar'ist'o. Dum ŝtorm'o, help'ant'e al si'a patr'in'o kapt'i salikok'o'j'n, li ĉe la bord'o subit'e mort'is pro akcident'o.

Hauke apenaŭ est'is for'ir'int'a cent paŝ'o'j'n, for'viŝ'ant'e per tuk'o la sang'o'n el si'a'j vund'o'j, kiam li aŭd'is akr'e son'ant'a'j'n kri'eg'ad'o'n kaj insult'ad'o'n de la kaban'o. Li turn'is si'n kaj vid'is la mal'jun'a'n vir'in'o'n kuŝ'ant'a sur la ter'o. Ŝi'a griz'a har'ar'o en la vent'o ĉirkaŭ'flirt'is la ruĝ'a'n kap'tuk'o'n. ”Mort'a!” ŝi kri'eg'is, ”mort'a!” minac'e lev'ant'e si'a'n mal'dik'a'n brak'o'n. ”Est'u mal'ben'at'a! Vi mort'bat'is ĝi'n, vi, sen'taŭg'a bord'vag'ant'o! Vi ne est'as ind'a, bros'i ĝi'a'n vost'o'n!” Ŝi ĵet'is si'n super la best'o'n, kares'e for'viŝ'ant'e per antaŭ'tuk'o la sang'o'n, ankoraŭ flu'et'ant'a'n el naz'o kaj buŝ'o. Post'e ŝi de'nov'e insult'is.

”Ĉu vi baldaŭ ĉes'os?” kri'is Hauke. ”Aŭskult'u, mi hav'ig'os al vi kat'o'n, kiu kontent'iĝ'os je mus'a kaj rat'a sang'o!”

Tiam li for'ir'is, ŝajn'e neni'o'n plu atent'ant'e. Sed la mort'int'a kat'o tamen mal'kviet'ig'is li'n; ĉar li, ating'int'e la dom'o'j'n, preter'ir'is eĉ tiu'n de si'a patr'o kaj ir'is sur la dig'o sud'e'n al la urb'o.

Dum'e ankaŭ Tri'n Jans ir'is la sam'a'n voj'o'n, port'ant'e en mal'nov'a blu-kvadrat'it'a kusen'teg'aĵ'o ŝarĝ'o'n, kiu'n ŝi zorg'em'e ten'is, kvazaŭ ĝi est'us infan'o. Ŝi'a griz'a kap'har'ar'o flirt'is en la printemp'a vent'et'o. ”Kio'n vi port'as, Tri'n?” demand'is vilaĝ'an'o, renkont'ant'a ŝi'n. ”Pli mult'e, ol valor'as vi'a'j dom'o kaj bien'o!” respond'is la mal'jun'ul'in'o, vigl'e plu'ir'ant'e.

Al'proksim'iĝ'int'e al la mal'supr'e lok'it'a dom'o de la mal'jun'a Haien, ŝi mal'supr'e'n'ir'is la akt, kiel oni nom'as ĉi tie la voj'et'o'j'n, kiu'j ĉe la dig'o'j oblikv'e supr'e'n- aŭ mal'supr'e'n'konduk'as.

La mal'jun'a Tede Haien star'is antaŭ la pord'o, rigard'ant'e la veter'o'n. ”Nu, Tri'n?” li dir'is, kiam ŝi spir'eg'ant'e star'is antaŭ li, apog'ant'e si'n sur si'a baston'o. ”Kio'n vi port'as en vi'a sak'o?”

”Ven'u!” dir'is la mal'jun'ul'o; li'n ne zorg'ig'is la okul'o'j de la mal'saĝ'ul'in'o.

Kiam ambaŭ est'is en'ir'int'a'j, ŝi daŭr'ig'is: ”For'met'u la tabak'uj'o'n kaj la skrib'il'ar'o'n de la tabl'o — kio'n vi ĉiam skrib'as? — Do, nun pur'ig'u ĝi'n!”

Kaj la mal'jun'ul'o, iom sci'vol'a, ag'is laŭ ŝi'a ordon'o. Nun ŝi kapt'is la blu'a'n kusen'teg'aĵ'o'n ĉe la angul'et'o'j kaj el'ŝut'is sur la tabl'o'n la grand'a'n kat'a'n kadavr'o'n.

”Jen!” ŝi kri'is. ”Vi'a Hauke mort'bat'is ĝi'n!” Ŝi kor'tuŝ'e ek'plor'is, kares'ant'e la mol'a'n fel'o'n de la mort'int'a best'o. Ŝi kun'met'is ĝi'a'j'n krur'o'j'n, klin'is si'a'n long'a'n naz'o'n super ĝi'a'n kap'o'n kaj flustr'is ne'kompren'ebl'a'j'n kares'aĵ'o'j'n.

Tede Haien tio'n rigard'is. ”Do,” li dir'is, ”Hauke mort'bat'is ĝi'n?” Li ne sci'is, kio'n far'i kun la plor'eg'ant'a vir'in'o.

La mal'jun'ul'in'o furioz'e kap'jes'is. ”Cert'e, cert'e, ĉe Di'o, li tio'n far'is!” For'viŝ'ant'e el la okul'o'j la larm'o'j'n per si'a man'o, kurb'a pro artr'it'o, ŝi ve'plend'is: ”Neniu'n infan'o'n, neni'o'n viv'ant'a'n plu! Vi cert'e ankaŭ sci'as, ke al ni ge'mal'jun'ul'o'j post la fest'o de ĉiu'j sankt'ul'o'j vesper'e en la lit'o la krur'o'j est'as mal'varm'a'j, kaj anstataŭ dorm'i ni aŭd'as, kiel la nord'okcident'a vent'o bru'krak'ig'as ni'a'j'n fenestr'o'kovr'il'o'j'n. Tiu'n vent'o'n mi ne volont'e aŭd'as, Tede Haien, ĉar ĝi ven'as de tie, kie la ŝlim'o en'glut'is mi'a'n fil'o'n!”

Tede Haien kap'jes'is, kaj la mal'jun'ul'in'o kares'is la fel'o'n de si'a mort'a kat'o.

”Kiam vintr'e mi sid'is antaŭ la rad'ŝpin'il'o, ĝi sid'is apud mi, zum'ant'e kaj rigard'ant'e mi'n per si'a'j verd'a'j okul'o'j. Kiam far'iĝ'is mal'varm'e al mi kaj mi en'lit'ig'is mi'n, ankaŭ ĝi salt'is en la lit'o'n kaj kuŝ'ig'is si'n sur mi'a'j'n frost'o'trem'ant'a'j'n krur'o'j'n. Ni kun'e dorm'is tiel varm'e, kvazaŭ mi ankoraŭ hav'us ĉe mi mi'a'n jun'a'n am'at'o'n.” La mal'jun'ul'in'o, kvazaŭ atend'ant'e konsent'o'n ĉe tiu ĉi re'memor'o, fajr'e rigard'is la mal'jun'ul'o'n star'ant'a apud ŝi ĉe la tabl'o.

Sed Tede Haien respond'is trankvil'e: ”Tri'n Jans, mi hav'as konsil'o'n por vi!” Li ir'is al si'a komod'o. El'pren'int'e arĝent'a'n mon'er'o'n, li dir'is: ”Vi asert'as, ke Hauke mort'bat'is la best'o'n, kaj mi sci'as, ke vi ne mensog'as, sed jen est'as kron'taler'o de Kristian'o Iv-a. Aĉet'u tan'it'a'n fel'o'n de ŝaf'id'o por vi'a'j mal'varm'a'j krur'o'j, kaj kiam ni'a kat'in'o nask'os id'o'j'n, vi elekt'u la plej grand'a'n; ambaŭ objekt'o'j kun'e cert'e do kompens'os la kaduk'a'n angor'a'n kat'o'n. Kaj nun pren'u la best'aĉ'o'n kaj pro mi port'u ĝi'n al la sen'fel'ig'ist'o en la urb'o! Silent'u, ke ĝi kuŝ'is sur mi'a honest'a tabl'o!”

Dum ĉi tiu parol'o la vir'in'o jam est'is pren'int'a la taler'o'n kaj en'poŝ'ig'int'a ĝi'n sub si'a'j jup'o'j. Nun ŝi met'is la kat'o'n en la kusen'teg'aĵ'o'n, for'viŝ'is per la antaŭ'tuk'o la sang'o'makul'o'j'n de la tabl'o kaj for'ir'is, apog'ant'e si'n sur la baston'o. ”Ne forges'u la jun'a'n kat'o'n!” ŝi ankoraŭ re'kri'is.

Iom post'e, kiam la mal'jun'a Haien en la mal'vast'a ĉambr'o paŝ'is tie'n kaj re'e'n, en'ir'is Hauke, ĵet'ant'e la mult'kolor'a'n bird'o'n sur la tabl'o'n. Ek'vid'ant'e sur la frot'eg'it'a plat'aĵ'o la sang'o'makul'o'n, ankoraŭ kon'ebl'a'n, li demand'is kvazaŭ preter'e:
”Kio est'as tio?”

Hauke nud'ig'is si'a'n sang'a'n brak'o'n. ”Pro tio!” li respond'is; ”ĝi rab'is de mi la bird'o'n!”

La patr'o neni'o'n dir'is. De'nov'e li ek'paŝ'is. Post'e li halt'is antaŭ la knab'o, rigard'ant'e li'n kvazaŭ pens'for'e. ”La afer'o'n pri la kat'o mi ord'ig'is,” li dir'is, ”sed kompren'u, ke la kaban'o ĉi tie est'as tro mal'grand'a. Du estr'o'j ne pov'as reg'i en ĝi. Est'as neces'e, ke vi hav'ig'u al vi okup'o'n!”

”Oni koler'iĝ'as, ne pov'ant'e aplik'i si'a'n fort'o'n ĉe streĉ'ig'a labor'o!”

”Ĉu ver'e?” demand'is la patr'o, ”kaj ĉu vi pro tio mort'bat'is la angor'a'n kat'o'n? Tia sent'o pov'us ankoraŭ pli'fort'iĝ'i!”

”Ebl'e vi prav'as, patr'o; sed la dig'o'graf'o for'pel'is si'a'n sub'serv'ist'o'n; ties ofic'o'n mi jam pov'us plen'um'i!”

”La dig'o'graf'o est'as mal'saĝ'ul'o, mal'saĝ'a kiel sovaĝ'a anser'o. Li nur est'as dig'o'graf'o, ĉar li'a'j patr'o kaj av'o est'is tio, kaj pro si'a'j du'dek naŭ kamp'o'j. Kiam la Martentago al'ven'as kaj post'e la faktur'o'j pri dig'o'j kaj kamp'de'flu'il'o'j dev'as est'i skrib'at'a'j, li regal'as la instru'ist'o'n per anser'a rost'aĵ'o, miel'akv'o kaj tritik'a'j kring'o'j. Kaj li sid'as apud'e kaj kap'jes'as, kiam tiu sum'ig'as la long'a'j'n nombr'o'vic'o'j'n kaj dir'as: ’Ja, ja, instru'ist'o, Di'o rekompenc'u vi'n!’ Ĉu la dig'o'graf'o pov'as kalkul'i?” li daŭr'ig'is. ”Foj'e, se al la instru'ist'o ne est'as ebl'e aŭ se li ne em'as, li mem dev'as labor'i; kaj li sid'as, skrib'as kaj for'strek'as, kaj la grand'a, mal'saĝ'a kap'o ruĝ'iĝ'as kaj varm'iĝ'as kaj la okul'o'j el'star'as kiel vitr'o'glob'o'j, kvazaŭ tra ili vol'us el'ir'i li'a prudent'et'o!”

La knab'o rekt'ig'is si'n antaŭ la patr'o, mir'ant'e pri ties parol'o, kia'n li ĝis nun ne aŭd'is de li. ”Cert'e, ĉe Di'o!” li dir'is. ”Li ja est'as mal'prudent'a; sed li'a fil'in'o Elke, ŝi pov'as kalkul'i!”

La patr'o akr'e rigard'is li'n. ”Ahoj!” li kri'is. ”Kio'n vi sci'as pri Elke Volkerts?”

La patr'o ne respond'is; li nur ŝov'is si'a'n maĉ'tabak'o'n mal'antaŭ la ali'a'n dent'vic'o'n.

”Kaj ĉu vi opini'as,” li post'e dir'is, ”ke ankaŭ vi tie pov'os kalkul'i?”

”O jes, patr'o, kial ne?” respond'is la fil'o, kaj serioz'a'n trem'o'n montr'is li'a buŝ'o.

”Dank'o'n, patr'o!” dir'is Haŭlke kaj supr'e'n'ir'is al si'a sub'tegment'a dorm'ĉambr'o. Tie li sid'is sur la lit'rand'o kaj medit'is, kial la patr'o pro Elke Volkerts tiel surpriz'it'e al'kri'is li'n. Li ja kon'as ŝi'n, la graci'a'n, dek'ok'jar'a'n knab'in'o'n kun la brun'et'a, mal'larĝ'a vizaĝ'o kaj la mal'hel'a'j brov'o'j, kun'kresk'int'a'j super la obstin'a'j okul'o'j, kaj la mal'larĝ'a naz'o; sed apenaŭ unu vort'o'n li parol'is kun ŝi. Nu, li pens'is, kiam mi ir'os al la mal'jun'a Tede Volkerts, mi pli preciz'e rigard'os ŝi'n. Kaj tuj mi ek'ir'os, por ke neni'u for'pren'u al mi la okup'o'n; ja apenaŭ est'as vesper'o. Sur'met'int'e si'a'n dimanĉ'a'n jak'o'n kaj si'a'j'n nov'a'j'n bot'o'j'n, li for'ir'is bonesper'a.

La long'a dom'o de la dig'o'graf'o est'is rimark'ebl'a jam de mal'proksim'e pro la alt'a ter'alt'aĵ'o* kaj precip'e pro la plej alt'a arb'o en la vilaĝ'o, grand'eg'a fraksen'o. La av'o de la nun'a, la unu'a dig'o'graf'o en la famili'o, plant'is tia'n en si'a jun'aĝ'o orient'e de la dom'pord'o. Sed du arb'o'j velk'is kaj pro tio li en si'a edz'iĝ'a maten'o plant'is tri'a'n arb'o'n. Tiu ankoraŭ nun, kun si'a ĉiam pli'ampleks'iĝ'ant'a kron'o, en la vent'o konstant'e murmur'et'is kvazaŭ rakont'ant'e pri temp'o'j pas'int'a'j.

Kiam post mal'long'a temp'o la alt'kresk'a Hauke supr'e'n'ir'is la ter'alt'aĵ'o'n, kultur'it'a ĉe la flank'o'j per rap'o'j kaj brasik'o, li vid'is supr'e la fil'in'o'n de la famili'estr'o, star'ant'a apud la mal'alt'a dom'pord'o. Unu ŝi'a brak'o pend'is mal'streĉ'it'e; la ali'a'n ŝi ŝajn'is etend'is al unu de la du fer'a'j ring'o'j, trov'iĝ'ant'a'j mal antaŭ ŝi ambaŭ'flank'e de la pord'o. Kiam ven'as rajd'ant'o, li pov'as

* ter'alt'aĵ'o, amas'ig'it'a por ŝirm'o kontraŭ inund'o'j, sur kiu oni konstru'as dom'o'j'n aŭ tut'a'j'n vilaĝ'o'j'n.

ĉe ili al'lig'i si'a'n ĉeval'o'n. La okul'o'j de la knab'in'o vag'is mar'e'n, kie dum tiu silent'a vesper'o ĵus mal'lev'iĝ'is la sun'o per si'a last'a bril'o or'um'ant'e la brun'et'vizaĝ'a'n knab'in'o'n.

Hauke iom mal'pli rapid'e supr'e'n'ir'is la ter'alt'aĵ'o'n, pens'ant'e: tia ŝi ne far'as mal'bon'a'n impres'o'n! Nun li est'is supr'e: ”Bon'a'n vesper'o'n!” li dir'is al'ir'ant'e. ”Kio'n vi rigard'as per vi'a'j grand'a'j okul'o'j, fraŭl'in'o Elke?”

”Mi rigard'as tio'n, kio okaz'as ĉi tie ĉiu'vesper'e, sed kio ne ĉiam est'as vid'ebl'a.” Ŝi las'is la ring'o'n el si'a man'o, tiel ke ĝi son'ant'e bat'is la mur'o'n. ”Kio'n vi dezir'as, Hauke Haien?” ŝi demand'is.

”I'o'n al vi esper'ebl'e ne mal'agrabl'a'n,” li respond'is. ”Vi'a patr'o mal'dung'is si'a'n sub'serv'ist'o'n; pro tio mi dezir'as ricev'i ties ofic'o'n.”

Ŝi rigard'is li'n. ”Vi est'as ankoraŭ iom mal'fort'a, Hauke; sed ni pli urĝ'e bezon'as du akr'e'vid'a'j'n okul'o'j'n ol du fort'a'j'n brak'o'j'n!” Dum tio ŝi serioz'e rigard'is li'n; sed Hauke el'ten'is la rigard'o'n. ”Do Hauke, ven'u!” ŝi daŭr'ig'is. ”La mastr'o est'as en la ĉambr'o, ni en'ir'u!”

Ĉapitr'o 4

La post'a'n tag'o'n Tede Haien kun si'a fil'o en'ir'is la vast'a'n ĉambr'o'n de la dig'o'graf'o. La mur'o'j est'is kovr'it'a'j per glazur'it'a'j kahel'o'j, sur kiu'j jen ŝip'o kun plen'blov'it'a'j vel'o'j aŭ fiŝ'hok'ant'o ĉe river'bord'o, jen bov'o, maĉ'ant'e kuŝ'ant'a antaŭ farm'o'dom'o, plezur'ig'is la rigard'ant'o'n. Ĉi tiu'n solid'a'n tapet'o'n inter'romp'is grand'eg'a alkov'o kun pord'o'j, nun ferm'it'a'j, kaj mur'ŝrank'o, en kiu tra du vitr'o'pord'o'j est'is vid'ebl'a'j porcelan'a'j arĝent'aĵ'o'j. Apud la pord'o, komunik'ant'a kun la apud'a vizit'ĉambr'o, est'is mal'antaŭ vitr'o met'it'a en la mur'o holanda mur'horloĝ'o.

La dik'a, iom apopleksi'a dom'estr'o sid'is sur si'a mult'kolor'a lan'kusen'o en fotel'o star'ant'a ĉe la fin'o de la frot'pur'ig'it'a tabl'o.

Li ten'is la man'o'j'n sur la ventr'o kaj li'a'j rond'a'j okul'o'j fiks'e rigard'is kontent'e la ost'o'j'n de dik'a anas'o. Fork'o kaj tranĉ'il'o kuŝ'is antaŭ li sur la teler'o.

”Bon'a'n tag'o'n, dig'o'graf'o!” dir'is Haien kaj la al'parol'it'o mal'rapid'e turn'is la vizaĝ'o'n al li.

”Ĉu vi, Tede?” li respond'is; kaj laŭ la voĉ'o oni pov'is rimark'i, ke li konsum'is dik'a'n anas'o'n, — ”ek'sid'u, est'as long'a voj'o de vi al mi!”

”Mi ven'as, dig'o'graf'o. ĉar vi hav'is ĉagren'o'n pro vi'a sub'serv'ist'o, kaj ĉar vi inter'konsent'is kun mi'a fil'o don'i al li ties ofic'o'n.”

La dig'o'graf'o kap'jes'is. ”Jes, jes, Tede; sed kio'n vi vol'as dir'i per la vort'o ĉagren'o? Ni marsk'land'an'o'j, dank’al Di'o, hav'as kontraŭ ĝi rimed'o'n.” Kun tiu'j vort'o'j li pren'is la tranĉ'il'o'n, kuŝ'ant'a antaŭ si kaj bat'is, kvazaŭ kares'e, la ost'o'j'n de la anas'o. ”Ĝi est'is mi'a prefer'at'a bird'o,” li al'don'is, kontent'e rid'ant'e, ”ĝi manĝ'is el mi'a man'o.”

”Mi opini'is,” dir'is la mal'jun'a Haien, ne atent'int'e la last'a'j'n vort'o'j'n, ”ke la fi'bub'o far'is al vi mal'util'o'n en la stal'o.”

”Jes, Tede, cert'e sufiĉ'e da ĝi! La dik'ul'o ne trink'ig'is la bov'id'o'j'n sed kuŝ'is ebri'a en la fojn'ej'o. La brut'ar'o pro soif'o blek'is la tut'a'n nokt'o'n, tiel ke mi pro tio dev'is dorm'i ĝis tag'mez'o. Tiel la mastr'um'ad'o ne pov'as funkci'i!”

Hauke star'is, la min'o'j'n en la poŝ'o'j, ĉe la pord'fost'o. Lev'ant'e la kap'o'n, li rigard'is la fenestr'o'kadr'o'j'n.

kaj, turn'ant'e si'n al la patr'o, ”vi'a Hauke ne ĝen'os mi'a'n nokt'a'n ripoz'o'n. La instru'ist'o jam antaŭ'e dir'is al mi, ke li pli volont'e sid'as antaŭ si'a kalkul'tabul'et'o ol antaŭ glas'o da brand'o.”

Hauke ne atent'is la laŭd'o'n, ĉar Elke en'ir'is la ĉambr'o'n kaj lert'man'e for'pren'is de la tabl'o la rest'int'a'j'n manĝ'aĵ'o'j'n, dum moment'o rigard'ant'e li'n per si'a'j mal'hel'a'j okul'o'j. Nun ankaŭ li rigard'is ŝi'n. ”Je Di'o kaj Jesuo,” li dir'is por si mem, ”ankaŭ tia ŝi ne impres'as mal'agrabl'e.”

La knab'in'o el'ir'is. ”Vi sci'as, Tede,” re'e komenc'is la dig'o'graf'o, ”ke ni'a Di'sinjor'o rifuz'is al mi fil'o'n.”

”Jes, dig'o'graf'o, sed ne est'u mal'ĝoj'a pri tio!” respond'is la ali'a, ”ĉar laŭ'dir'e la famili'a prudent'o degener'as en la tri'a generaci'o. Vi'a av'o — ni ĉiu'j tio'n sci'as — ŝirm'is la land'o'n.”

La dig'o'graf'o, ver'e surpriz'it'a, dir'is post mal'long'a pri'pens'o, rekt'ig'ant'e si'n en si'a apog'seĝ'o: ”Kiel mi tio'n kompren'u, Tede Haien, mi ja aparten'as al la tri'a generaci'o?”

”Ja, ne est'u ofend'it'a, dig'o'graf'o, nur est'as popol'dir'o!” kaj la mal'dik'a Tede Haien iom malic'e rigard'is la mal'jun'a'n eminent'ul'o'n. Sed tiu dir'is sen'ĉagren'e: ”Tede Haien, ne las'u kred'ig'i al vi tia'j'n sen'senc'aĵ'o'j'n de mal'jun'a'j vir'in'o'j! Vi ne est'as inform'it'a pri mi'a fil'in'o; en kalkul'ad'o ŝi tre'eg'e super'as mi'n.

Mi nur vol'as dir'i, ke vi'a Hauke mult'o'n profit'os, kiel sur la kamp'o, tiel ankaŭ en mi'a ĉambr'o kun plum'o aŭ grifel'o.”

”Jes, jes, dig'o'graf'o, vi est'as tut'e prav'a,” dir'is la mal'jun'a Haien, kaj komenc'is rezerv'i al si en la dung'o'kontrakt'o kelk'a'j'n favor'o'j'n, kiu'j'n ne pri'pens'is li'a fil'o hieraŭ vesper'e. Laŭ'kontrakt'e tiu ricev'u en aŭtun'o, krom la tol'ĉemiz'o'j, ankaŭ ok par'o'j'n da lan'ŝtrump'o'j kiel alt'ig'o'n de si'a salajr'o. En printemp'o la patr'o ricev'u si'a'n fil'o'n dum ok tag'o'j por si'a propr'a labor'o. Krom tiu'j li pet'is kelk'a'j'n ali'a'j'n favor'o'j'n. La dig'o'graf'o komplez'e konsent'is je ĉio. Li opini'is, ke Hauke Haien est'os kapabl'a sub'serv'ist'o.

”Nu, Di'o favor'u vi'n, knab'o,” dir'is la patr'o, kiam ili ĵus est'is for'las'int'a'j la dom'o'n, ”se tiu klar'ig'os al vi la mond'o'n! ” Sed Hauke respond'is trankvil'e: ”Las'u nur, patr'o, ne zorg'u pri tio!”

Ĉapitr'o 5

Kaj Hauke ne est'is mal'prav'a. Ju pli long'e li rest'is en tiu dom'o, des pli mult'e klar'iĝ'is al li la mond'o aŭ tio, kio signif'is por li la mond'o. Ebl'e tiom pli, ĉar super'a prudent'o ne help'is li'n, kaj li est'is dev'ig'at'a fid'i al si'a propr'a kapabl'o, kiu ankaŭ ĝis nun sol'e help'is li'n. Sed est'is unu en la dom'o, kiu ne ŝat'is li'n; tio est'is la ĉef'serv'ist'o Ol'e Peters, diligent'a labor'ist'o kaj babil'em'a hom'o. Al li est'is pli agrabl'a la mal'labor'em'a, mal'saĝ'a, sed fort'a sub'serv'ist'o, kiu'n li pov'is ŝarĝ'i per plen'sak'o da aven'o kaj ordon'i laŭ'plaĉ'e. Tia'manier'e li ne pov'is estr'i la ankoraŭ pli mal'parol'em'a'n sed spirit'e li'n super'ant'a'n Hauke. Tiu kutim'is strang'e rigard'i li'n. Malgraŭ tio Ol'e Peters kuraĝ'is elekt'i por li tia'j'n labor'o'j'n, kiu'j en'danĝer'ig'is li'a'n ankoraŭ ne sufiĉ'e fortik'a'n korp'o'n. Sed kiam la ĉef'serv'ist'o dir'is: ”Se vi est'us vid'int'a la dik'a'n N'is — tiu pov'is labor'i!”, Hauke komenc'is si'a'n labor'o'n per ĉiu'j fort'o'j kaj plen'um'is ĝi'n, kvankam pen'plen'e. Est'is bon'ŝanc'o, ke Elke mem aŭ ŝi'a patr'o sub'ten'is li'n. Oni rajt'as demand'i, kio kelk'foj'e kun'lig'as hom'o'j'n, al ŝi tut'e fremd'a'j'n. Ebl'e ĉar ili ambaŭ est'is natur'dot'it'a'j kalkul'ant'o'j. Krom tio la knab'in'o ne pov'is permes'i, ke ŝi'a kamarad'o per la krud'a labor'o kamp'ul'iĝ'u.

La mal'akord'o inter ĉef- kaj sub'serv'ist'o ankoraŭ pli akr'iĝ'is, kiam en la vintr'o post la Martentago al'ven'is por revizi'o la divers'spec'a'j dig'o'faktur'o'j.

Ĉapitr'o 6

Est'is maj'a vesper'o, sed novembr'a veter'o. En la dom'o oni pov'is aŭd'i la tondr'o'simil'a'n ond'o'frap'ad'o'n. ”He, Hauke,”

”Mastr'o, ”respond'is tiu, ”mi dev'as antaŭ'e manĝ'ig'i la bov'id'ar'o'n.”

”Elke!” vok'is la dig'o'graf'o. ”Kie vi est'as, Elke? Ir'u al Ol'e kaj dir'u al li, ke li manĝ'ig'u la bov'id'ar'o'n! Hauke kalkul'u!”

Elke rapid'is en la stal'o'n kaj dir'is tio'n al la ĉef'serv'ist'o, ĵus okup'at'a pend'ig'i al ĝi'a lok'o la hodiaŭ uz'it'a'n jung'il'ar'o'n.

Ol'e Peters bat'is brid'o'n kontraŭ fost'o'n, kvazaŭ li vol'us dis'pec'ig'i la brid'o'n. ”La diabl'o pren'u la mal'ben'it'a'n skrib'serv'ist'o'n!” Ŝi ankoraŭ aŭd'is la vort'o'j'n, antaŭ ol ŝi ferm'is la stal'pord'o'n. ”Nu?” demand'is la patr'o, kiam ŝi en'ir'is la ĉambr'o'n.

”Ol'e jam vol'is tio'n far'i!” dir'is la fil'in'o, mord'et'ant'e si'a'j'n lip'o'j'n. Ŝi ek'sid'is kontraŭ'e de Hauke sur krud'e skulpt'it'a lign'o'seĝ'o. Tia'j'n seĝ'o'j'n oni tiu'temp'e mem fabrik'is dum long'a'j vintr'o'vesper'o'j. Ŝi pren'is el tir'kest'o blank'a'n ŝtrump'o'n kun ruĝ'a bird'o'desegn'aĵ'o, je kiu ŝi nun daŭr'ig'is trik'i. La long'krur'a'j figur'o'j ŝajn'is est'i arde'o'j aŭ cikoni'o'j. Hauke sid'is kontraŭ'e, pri'medit'ant'e si'a'n kalkul'ad'o'n. La dig'o'graf'o ripoz'is en si'a fotel'o, dorm'em'e palpebr'um'ant'e al Hauke. Sur la tabl'o lum'is, kiel kutim'e en la dig'o'graf'a dom'o, du seb'o'kandel'o'j. La du fenestr'o'j, plumb'o'kadr'it'a'j, est'is ŝirm'it'a'j per fenestr'o'kovr'il'o'j. La ŝtorm'o nun ven'u kaj sku'u ili'n laŭ'plaĉ'e. Hauke kelk'foj'e lev'is la kap'o'n, rigard'ant'e dum moment'o la art'trik'aĵ'o'n aŭ la mal'larĝ'a'n kviet'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o.

Subit'e aŭd'iĝ'is el la fotel'o laŭt'a ronk'o, kaj la du jun'a'j hom'o'j inter'ŝanĝ'is rigard'o'n kaj rid'et'o'n. Post'e, iom post iom, sekv'is pli regul'a spir'ad'o. Nun ili pov'is iom babil'i; sed Hauke ne sci'is, kio'n.

Sed kiam ŝi lev'is la trik'il'ar'o'n, ke la tut'a'j bird'o'j montr'iĝ'is, li flustr'is trans la tabl'o'n: ”Elke, kie vi tio'n lern'is?”

”La bird'trik'ad'o'n,” dir'is Hauke. — ”Ĉi tio'n? ”De Tri'n Jans ĉe la dig'o; ŝi est'as tre lert'a. Antaŭ long'e ŝi serv'is ĉi tie ĉe mi'a av'o.”

”Ĉu ŝi do ŝat'as bird'o'j'n?” demand'is Hauke. ”Mi opini'is, ke ŝi ŝat'as nur kat'o'j'n.”

Elke kap'ne'is. ”Ŝi ja bred'as anas'o'j'n kaj vend'as ili'n. Sed en la pas'int'a printemp'o, post kiam vi mort'bat'is la angor'ul'o'n, rat'o'j ven'is en la stal'o'n mal'antaŭ la dom'o. Pro tio ŝi nun intenc'as konstru'i nov'a'n antaŭ la dom'o.”

”Ho,” dir'is Hauke, mal'laŭt'e fajf'ant'e tra la dent'o'j, ”tial ŝi al'port'is argil'o'n kaj ŝton'o'j'n. Sed tiu'okaz'e ŝi sur'konstru'as la intern'a'n voj'o'n. Ĉu ŝi hav'as permes'o'n?”

”Mi ne sci'as,” respond'is Elke. Sed li est'is el'dir'int'a la last'a'n vort'o'n tiel laŭt'e, ke la dig'o'graf'o vek'iĝ'is el si'a dorm'et'o. ”Permes'o'n?” li demand'is, preskaŭ furioz'e rigard'ant'e ili'n, ”kio'n vi dir'as pri permes'o?” Sed post kiam Hauke sci'ig'is al li la afer'o'n, li rid'ant'e frap'is li'a'n ŝultr'o'n, dir'ant'e: ”Est'as egal'e, la intern'a voj'o est'as sufiĉ'e larĝ'a. Di'o help'u la dig'o'graf'o'n, se li dev'us zorg'i ankaŭ pri por'anas'a'j stal'o'j!”

Hauke pent'is, ke li las'is la mal'jun'ul'in'o'n kun ŝi'a'j anas'id'o'j al la rat'o'j, kaj tial ne kontraŭ'dir'is.

”Sed, mastr'o,” li re'e komenc'is, ”est'us neces'e, ke tiu aŭ ali'a ricev'u mal'laŭd'et'o'n. Se vi person'e ne vol'as tio'n far'i, mal'laŭd'u la rajt'ig'it'o'n, kiu est'as respond'ec'a pri la dig'a ord'o!”

”Kio'n dir'as la knab'o?” demand'is la dig'o'graf'o, tut'e rekt'ig'ant'e si'n. Elke mal'lev'is si'a'n art'e trik'it'a'n ŝtrump'o'n kaj aŭskult'is atent'e.

”Jes, mastr'o,” daŭr'ig'is Hauke, ”vi jam fin'is la printemp'a'n revizi'o'n; tamen Peter Jansen, eĉ ĝis hodiaŭ, ne for'ig'is la herb'aĉ'o'n sur si'a dig'o'part'o. Tie en la ven'ont'a somer'o la kardel'o'j gaj'e lud'os ĉirkaŭ la ruĝ'a'j kard'o'flor'o'j. Kaj apud'e — mi ne sci'as, kies est'as tiu part'o — trov'iĝ'as en la ĉe'mar'a flank'o de la dig'o grand'a el'kav'aĵ'o. Tie ĉe bon'a veter'o lud'as mult'e da infan'o'j; sed Di'o ŝirm'u ni'n kontraŭ inund'o!”

re'komenc'is Hauke. ”Kio'n pli'e, knab'o?” demand'is la dig'o'graf'o kvazaŭ ted'it'e.

”Mastr'o,” daŭr'ig'is Hauke, ”vi ja kon'as la dik'a'n Vollina, la fil'in'o'n de la dig'o'rajt'ig'it'o Harders. Hejm'e'n'konduk'ant'e el la paŝt'ej'o la ĉeval'o'j'n de si'a patr'o, kaj sid'ant'e kun si'a'j dik'a'j krur'o'j sur la mal'jun'a flav'a ĉeval'in'o, ŝi ĉiam oblikv'e sur'rajd'as la dig'o'eskarp'o'n!”

Hauke nur nun rimark'is, ke Elke, balanc'ant'e la kap'o'n, prudent'e rigard'is li'n.

Li ne plu'parol'is, ĉar pugn'o'bat'o de la mal'jun'ul'o sur la tabl'o'n son'eg'is en li'a'j'n orel'o'j'n. ”Fulm'o'tondr'o!” li kri'eg'is, kaj Hauke preskaŭ ek'tim'is pro la subit'a, kvazaŭ urs'a blek'o. ”La dik'a jun'ul'in'o est'u pun'at'a; not'u, Hauke! Pas'int'somer'e la knab'in'o for'kapt'is de mi tri anas'o'j'n! Jes, jes, not'u!” li ripet'is, kiam Hauke hezit'is. ”Se mi ne erar'as, eĉ kvar!”

”Grand'a lutr'o!” spir'eg'ant'e kri'is la patr'o. ”Mi ja pov'as diferenc'ig'i inter dik'a Vollina kaj lutr'o! Ne, ne, est'is kvar anas'o'j, Hauke! Sed tio'n, pri kio vi antaŭ'e parol'is, mi ne rimark'is.

En printemp'o la sinjor'o super'a dig'o'graf'o kaj mi kun'e pri'rigard'is la dig'o'n, post kiam ni ĉi tie en mi'a dom'o maten'manĝ'is. Sed ni ne rimark'is i'o'n mal'ord'a'n. Vi ambaŭ” — kaj li kelk'foj'e kap'balanc'is signif'o'plen'e al Hauke kaj al si'a fil'in'o — ”dank'u al Di'o, ke vi ne est'as dig'o'graf'o. Oni hav'as nur du okul'o'j'n, sed dev'as vid'i per cent. — Pren'u la pri'dig'a'j'n faktur'o'j'n, Hauke, kaj kontrol'u ili'n; tiu'j sinjor'o'j oft'e kalkul'as tro mal'preciz'e.”

Ĉapitr'o 7

Tia'j scen'o'j okaz'is kelk'vesper'e. Hauke hav'is akr'e'vid'a'j'n okul'o'j'n; kaj dum ili kun'sid'is, li ne preter'las'is atent'ig'i la mal'jun'ul'o'n pri mal'util'a farad'o aŭ preter'las'o'j en dig'afer'o'j.

Kiu'j antaŭ'e daŭr'ig'is la mal'ord'o'n kaj subit'e sent'is la nov'a'n spirit'o'n, tiu'j serĉ'is mir'ig'it'e kaj indign'it'e la kaŭz'o'n.

Kaj Ol'e, la ĉef'serv'ist'o, ne preter'las'is kiel ebl'e plej dis'vast'ig'i tiu'n kaŭz'o'n kaj per tio kre'i mal'simpati'o'n al Hauke kaj ties cert'e kun'kulp'a patr'o. Sed la ali'a'j, kiu'j plen'um'is si'a'j'n pri'dig'a'j'n afer'o'j'n laŭ'ord'e aŭ kiu'j mem sent'is si'n respond'ec'a'j, rid'is kaj ĝoj'is, ke la jun'ul'o aktiv'ig'is la mal'jun'ul'o'n. Ili dir'is:
”Nur est'as bedaŭr'ind'e, ke la bub'o ne hav'as sub la pied'o'j sufiĉ'a'n ter'posed'aĵ'o'n; ali'okaz'e li pov'us far'iĝ'i tia dig'o'graf'o, kia'j ili est'is en la pas'int'a'j temp'o'j; sed la mal'mult'a'j kamp'o'j de li'a patr'o tio'n ne ebl'ig'as.”

Kiam en la post'a aŭtun'o la prefekt'o kaj la super'a dig'o'graf'o ven'is por revizi'o, la last'a akr'e rigard'is la mal'jun'a'n Tede Volkerts, dum tiu invit'is li'n al maten'manĝ'o. ”Ver'e, dig'o'graf'o,”

Vi ĉi'foj'e far'is mult'e da propon'o'j; se ni hodiaŭ nur pov'os ĝis'fin'e pri'parol'i ĉiu'j'n!”

”Cert'e, cert'e, super'a dig'o'graf'a moŝt'o,” respond'is kontent'e rid'et'ant'e la mal'jun'ul'o, ”la anser'a rost'aĵ'o cert'e fort'ig'os ni'n!

Li ĉirkaŭ'rigard'is, ĉu ne ebl'e Hauke est'as proksim'a; post'e li al'don'is ceremoni'e: ”Pro tio mi esper'as sukces'plen'e plen'um'i mi'a'n ofic'o'n ankoraŭ dum kelk'a'j jar'o'j.”

”Kaj je tio, kar'a dig'o'graf'o,” respond'is li'a ĉef'o ek'star'ant'e, ”ni mal'plen'ig'u ni'a'j'n glas'o'j'n!”

Elke est'is sur'tabl'ig'int'a la maten'manĝ'o'n. Kiam son'is la glas'o'j, ŝi for'las'is la ĉambr'o'n, mal'laŭt'e rid'ant'e. Post'e ŝi ir'is en la kuir'ej'o'n, pren'is plad'o'n da rest'aĵ'o'j kaj ir'is tra la stal'o por manĝ'ig'i la kort'bird'ar'o'n antaŭ la ekster'a pord'o.

En la stal'o star'is Hauke Haien, per fork'eg'o met'ant'a fojn'o'n en la rak'o'j'n por la bov'in'o'j, kiu'j pro la mal'bon'a veter'o jam est'is en'stal'ig'it'a'j. Vid'ant'e ven'i la knab'in'o'n, li puŝ'eg'is la fork'eg'o'n sur la fund'o'n kaj dir'is: ”Nu, Elke?”

Ek'halt'ant'e ŝi kap'jes'is. ”Ja, Hauke; domaĝ'e, ke vi ĵus ne est'is en la ĉambr'o!”

”Ne ruĝ'iĝ'u, Hauke; fakt'e vi est'is tiu, kiu'n laŭd'is la super'a dig'o'graf'o!”

Sed ŝi kap'ne'is. ”Ne, Hauke; kiam mi est'is la sol'a help'ant'o, oni ne laŭd'is ni'n. Mi nur pov'as kalkul'i; sed vi ekster'e rimark'as ĉio'n, kio'n dev'us vid'i la dig'o'graf'o mem, vi super'is mi'n!”

”Tio ne est'is mi'a cel'o,” dir'is Hauke iom hont'em'e. Li flank'e'n'ig'is la kap'o'n de bov'in'o. ”Ruĝ'makul'in'o, ne for'manĝ'u la fork'eg'o'n, vi ja ricev'os sufiĉ'e!”

”Ne opini'u, Hauke, ke mi envi'as vi'n!” dir'is la knab'in'o post mal'long'a pri'pens'o. ”Tio ja est'as vir'afer'o!” Haŭlke etend'is al ŝi la man'o'n: ”Elke, tio'n cert'ig'u al mi per man'prem'o!”

Purpur'a ruĝ'o vid'iĝ'is sur la vizaĝ'o de la knab'in'o. ”Kial?” ŝi demand'is. ”Mi ne est'as mensog'em'a.”

Star'ant'e, la fork'eg'o'n en la man'o, li nur aŭd'is, kiel ekster'e la anas'o'j kaj kok'o'j kri'is kaj kluk'is.

Ĉapitr'o 8

Est'is en januar'o. Hauke serv'is por la tri'a jar'o. Vintr'a fest'o est'is fest'ot'a, kiu'n oni ĉi tie nom'as Eisboseln. La mal'bord'a'j vent'o'j ne blov'is, kaj tial konstant'a frost'o kovr'is ĉiu'j'n fos'o'j'n inter'kamp'a'j'n per firm'a, eben'a, kristal'klar'a glaci'tavol'o.

La blok'form'a'j kamp'o'j do form'is vast'a'n are'o'n por ĵet'lud'ad'o per mal'grand'a'j lign'o'glob'o'j, plen'ig'it'a'j je plumb'o, kiu'j dev'as traf'i la cel'o'n. Ĉiu'tag'e blov'is mal'akr'a nord'orient'a vent'o. Ĉio est'is en ord'o. La sek'land'vir'o'j en la preĝ'ej'a vilaĝ'o est'is invit'it'a'j al konkurs'o kaj akcept'is. Ĉiu parti'o elekt'is naŭ ĵet'ont'o'j'n.

Ankaŭ la gvid'ont'o'j kaj arbitraci'ont'o'j est'is elekt'it'a'j. Kiel la last'a'j'n, kies task'o est'is, inter si pri'diskut'i dub'a'j'n ĵet'o'j'n, oni ĉiam elekt'is vir'o'j'n, kiu'j est'is kapabl'a'j plej sukces'e pled'i por si'a'j parti'o'j. Plej volont'e oni elekt'is vir'o'j'n, kiu'j krom san'a prudent'o ankaŭ hav'is gaj'ig'a'n parol'manier'o'n. Tia est'is antaŭ ĉiu'j Ol'e Peters, la ĉef'serv'ist'o de la dig'o'graf'o. ”Ĵet'u nur kiel diabl'o'j,” li dir'is, ”la babil'ad'o'n mi far'os sen'kost'e!”

Est'is fru'vesper'e antaŭ la fest'o'tag'o. En la apud'a ĉambr'o de la paroĥ'a gast'ej'o supr'e sur sek'land'o kun'ven'is kelk'a'j ĵet'ont'o'j por decid'i pri kelk'a'j, kiu'j ankoraŭ last'moment'e est'is anonc'int'a'j si'n. Inter ili ankaŭ est'is Hauke Haien. Li unu'e ne intenc'is anonc'i si'n, kvankam li pov'is fid'i al si'a ĵet'lert'a man'o.

Li tim'is, ke Ol'e Peters, okup'ant'a en la konkurs'o honor'a'n ofic'o'n, pov'us mal'akcept'i li'n. Tia'n humil'ig'o'n li vol'is evit'i; sed Elke ankoraŭ last'moment'e vol'ig'is li'n. ”Li ne kuraĝ'os,” ŝi dir'is; ”li est'as fil'o de tag'labor'ist'o; sed vi'a patr'o posed'as bov'in'o'n kaj ĉeval'o'n kaj krom tio li est'as la plej prudent'a vir'o en la vilaĝ'o!”

Rid'et'ant'e ŝi rigard'is li'n per si'a'j mal'hel'a'j okul'o'j. ”Tiu'okaz'e”, ŝi dir'is, ”mi rifuz'os, kiam li vesper'e dezir'os danc'i kun la fil'in'o de si'a estr'o!” — Post ĉi tiu'j vort'o'j Hauke kuraĝ'e kap'jes'is al ŝi.

Nun tiu'j jun'ul'o'j, kiu'j ankoraŭ dezir'is part'o'pren'i la konkurs'o'n, star'is frost'trem'ant'e kaj pied'bat'ant'e antaŭ la paroĥ'a gast'ej'o. Ili rigard'is la pint'o'n de la preĝ'ej'a tur'o, konstru'it'a el ŝton'blok'o'j, apud kiu trov'iĝ'is la gast'ej'o. La kolomb'o'j de la pastr'o, nutr'int'a'j si'n dum la somer'o sur la vilaĝ'a'j kamp'o'j, ĵus re'ven'is el la kort'o'j kaj garb'ej'o'j de la kamp'ar'an'o'j, kie ili serĉ'is gren'er'o'j'n. Ili mal'aper'is sub la ŝind'o'j de la tur'o, mal'antaŭ kiu'j trov'iĝ'is ili'a'j nest'o'j. Okcident'e, super la mar'o, ard'is vesper'a ĉiel'ruĝ'o.

”Morgaŭ est'os bon'a veter'o,” dir'is unu el la jun'ul'o'j kaj komenc'is vigl'e paŝ'i tie'n kaj re'e'n, ”sed mal'varm'e, mal'varm'e!”

Du'a jun'ul'o, ne plu vid'ant'e flug'ant'a'n kolomb'o'n, en'ir'is la dom'o'n kaj halt'is apud la ĉambr'o'pord'o, por kaŝ'aŭskult'i la disput'ad'o'n. Ankaŭ la sub'serv'ist'o de la dig'o'graf'o al'ir'is. ”Aŭskult'u, Hauke,” li dir'is, ”nun ili disput'as pri vi!” Klar'e est'is aŭd'ebl'a la knar'voĉ'o de Ol'e Peters: ”Sub'serv'ist'o'j kaj knab'o'j ne est'as ind'a'j part'o'pren'i!”

”Ven'u,” li flustr'is, prov'ant'e tir'i Hauken ĉe la manik'o al la ĉambr'o'pord'o, ”ĉi tie vi pov'os ek'sci'i, kiom alt'e ili taks'as vi'n!”

Sed Hauke liber'ig'is si'n kaj re'ir'is antaŭ la dom'o'n. ”Ili ne ŝlos'is la dom'pord'o'n, por ke ni aŭd'u la decid'o'n!” li kri'is re'turn'e.

Antaŭ la dom'o star'is la tri'a el la anonc'int'o'j. ”Mi tim'as, ke ili mi'n ne akcept'os,” li dir'is al Hauke; ”mi est'as apenaŭ dek'ok'jar'a. Se ili nur ne postul'os bapt'atest'o'n. Vi, Hauke, cert'e est'os akcept'at'a help'e de vi'a ĉef'serv'ist'o!”

”Cert'e ne!” murmur'is Hauke, pied'ĵet'eg'ant'e ŝton'o'n trans la voj'o'n.

La bru'o en la ĉambr'o pli'laŭt'iĝ'is; sed iom post iom est'iĝ'is silent'o. Ili ekster'e re'aŭd'is ta mal'laŭt'a'n nord'orient'a'n vent'o'n, kiu ĉirkaŭ'lud'is la preĝ'ej'a'n tur'o'n. La kaŝ'aŭskult'int'o re'ir'is al ili. ”Pri kiu ili disput'is?” demand'is la dek'ok'jar'ul'o. ”Pri tiu!” li respond'is, montr'ant'e al Hauke. ”Ol'e Peters taks'is li'n knab'o; sed ĉiu'j kontraŭ'dir'is. Li'a patr'o posed'as brut'o'n kaj kamp'ar'o'n, dir'is Jes Hans'e'n. Jes, kamp'ar'o'n, kri'is Ol'e Peters, tiom, ke oni pov'as for'transport'i ĝi'n sur dek'tri ĉar'o'j. Fin'e Ol'e Hensen kri'is: Silent'u, mi vol'as klar'ig'i la afer'o'n. Kiu est'as la plej eminent'a vir'o en la vilaĝ'o? Ili silent'is kaj ŝajn'is pri'pens'is. Post'e iu dir'is: Tiu cert'e est'as la dig'o'graf'o! La ceter'a'j kri'is: Nu do, pro ni la dig'o'graf'o! Kaj kiu est'as la dig'o'graf'o? de'nov'e demand'is Ol'e Hensen; sed akr'e pri'pens'u ĉi'foj'e! — Subit'e iu mal'laŭt'e rid'et'is; nun ali'a, ĝis fin'e est'is aŭd'ebl'a laŭt'a rid'ad'o. — Nu do, vok'u li'n, dir'is Ol'e Hensen, ĉar vi ja ne vol'as mal'akcept'i la dig'o'graf'o'n! Mi opini'as, ke ili rid'as ankoraŭ nun; sed la voĉ'o de Ol'e Peters ne plu est'is aŭd'ebl'a.” Per tio la jun'ul'o fin'raport'is.

Preskaŭ sam'moment'e en la dom'o oni bru'mal'ferm'is la ĉambr'o'pord'o'n kaj: ”Hauke! Hauke Haien!” oni vok'is laŭt'e kaj gaj'e en la mal'varm'a'n nokt'o'n.

Hauke en'ir'is la dom'o'n. Li ne aŭd'is, kiu est'as la dig'o'graf'o, sed neni'u kon'is li'a'j'n pens'o'j'n.

Kiam, post mal'long'a temp'o, li proksim'iĝ'is al la dom'o de si'a estr'o, li vid'is Elken, star'ant'a'n ĉe la bar'il'o antaŭ la supr'e'n'ir'ej'o. La lun'lum'o bril'et'is sur la ne'trans'vid'ebl'a, per blank'a prujn'o kovr'it'a paŝt'ej'o. ”Vi star'as ĉi tie?” li demand'is.

”Bon'a'n nokt'o'n, Hauke!” Kaj facil'paŝ'e ŝi supr'e'n'kur'is kaj mal'aper'is en la dom'o.

Ĉapitr'o 9

Sur la vast'a paŝt'ej'o, etend'iĝ'ant'a orient'e laŭ'long'e de la land'flank'o de la dig'o, oni vid'is en la sekv'int'a post'tag'mez'o nigr'a'n hom'amas'o'n. Jen ĝi star'is sen'mov'e, jen, post kiam lign'a glob'o du'foj'e est'is ĵet'it'a trans la ter'o'n, sen'prujn'ig'it'a'n de la sun'o, ĝi mov'iĝ'is kaj ir'is antaŭ'e'n. La parti'o'j de Eisbosler est'is en la mez'o. Ili'n ĉirkaŭ'is vir'in'o'j, vir'o'j kaj infan'o'j. Ĉiu, kiu iel pov'is ven'i, ĉe'est'is. La mal'pli jun'a'j vir'o'j, vest'it'a'j en long'a'j redingot'o'j, ĝu'e fum'is el mal'long'a'j pip'o'j. La vir'in'o'j en tuk'o'j kaj jak'o'j; kelk'a'j eĉ konduk'is infan'o'j'n, aŭ port'is li'n sur la brak'o'j. El la glaci'kovr'it'a'j fos'o'j, kiu'j'n nun trans'ir'is la hom'amas'o, bril'et'is inter kan'pint'o'j la pal'a lum'o de la post'tag'mez'a sun'o. Frost'eg'is, sed la lud'o sen'inter'romp'e daŭr'is. Ĉies rigard'o ĉiam de'nov'e sekv'is la flug'ant'a'n glob'o'n, ĉar de ĝi de'pend'is por la tut'a vilaĝ'o la honor'o de la tag'o. La arbitraci'ant'o de la marsk'vir'o'j port'is blank'a'n; tiu de la sek'land'vir'o'j nigr'a'n sign'o'baston'o'n kun fer'a pint'o. Kie la glob'o fin'is si'a'n kur'o'n, tie oni en'bat'is la baston'o'n en la frost'mal'mol'ig'it'a'n ter'o'n. Laŭ tio, ĉu la ĵet'o est'is bon'a aŭ ne, oni silent'e admir'is aŭ la kontraŭ'parti'o rikan'is. Kies glob'o kiel unu'a ating'os la cel'o'n, tiu est'os venk'int'o por si'a parti'o.

La ĉe'est'ant'o'j nur mal'mult'e parol'is; nur se okaz'is ĵet'o ekster'ordinar'a, oni aŭd'is vok'o'n de la jun'a'j vir'o'j aŭ vir'in'o'j. Aŭ iu el la mal'jun'ul'o'j el'buŝ'ig'is si'a'n pip'o'n, frap'is per ĝi kun kelk'a'j afabl'a'j vort'o'j la ŝultr'o'n de la ĵet'int'o, dir'ant'e: ”Jen, kia ĵet'o, dir'is Zaĥario, ĵet'int'e si'a'n edz'in'o'n tra la plank'o'pord'o; aŭ: Tiel ĵet'is ankaŭ vi'a patr'o, Di'o etern'e favor'u li'n!” aŭ ili parol'is i'o'n ali'a'n.

Ĉe li'a unu'a ĵet'o la feliĉ'o ne favor'is Hauken. Ĝust'e kiam li sving'is si'a'n brak'o'n por ĵet'i la glob'o'n, la sun'o, ĝis nun nub'o'kovr'it'a, sen'vual'iĝ'is kaj blind'ig'a bril'o traf'is li'a'j'n okul'o'j'n.

La ĵet'o est'is tro mal'long'a. La glob'o fal'is sur fos'o'n kaj en'ŝov'is si'n en la kavglacion.

”Ne valid'as! Ne valid'as! Hauke ĵet'u re'foj'e!” kri'is li'a'j sam'parti'an'o'j.

Sed la arbitraci'ant'o de la sek'land'vir'o'j kontraŭ'dir'is :
”Dev'as valor'i, ĵet'it'e est'as ĵet'it'e!”

”Est'as tut'e egal'e! Hauke ĵet'u re'foj'e; nun montr'u, ke vi est'as kapabl'a pled'i por vi'a parti'o!”

”Tio'n mi pov'as!” kri'is Ol'e kaj, ir'ant'e al la arbitraci'ant'o de la sek'land'vir'o'j, li super'ŝut'is li'n per amas'o da sen'senc'aĵ'o. Sed li'a'j vort'o'j ĉi'foj'e ne est'is tiel akr'a'j kaj efik'a'j. Apud li star'is la knab'in'o kun la strang'a'j brov'o'j kaj rigard'is li'n akr'e kaj koler'e. Sed vir'in'o ne rajt'is parol'i.

”Vi parol'as sen'senc'aĵ'o'n!” kri'is la al la arbitraci'ant'o, ”ĉar vi est'as mal'prav'a. Sun'o, lun'o kaj stel'o'j ĝen'as ni'n ĉiu'j'n sam'e. La ĵet'o est'is mal'lert'a, kaj ĉiu'j mal'lert'a'j ĵet'o'j valid'as!”

Tiel ili ankoraŭ plu'disput'is; sed la decid'o est'is, ke laŭ sci'ig'o de la gvid'ant'o Hauke ne rajt'is ripet'i si'a'n ĵet'o'n.

”Daŭr'ig'u!” kri'is la sek'land'vir'o'j, kaj ili'a arbitraci'ant'o el'tir'is el la ter'o la nigr'a'n baston'o'n. La ĵet'ont'o, kies vic'o est'is, ven'is kaj ĵet'is la glob'o'n. Kiam la ĉef'serv'ist'o de la dig'o'graf'o vol'is rigard'i la ĵet'o'n, li dev'is preter'ir'i Elke Volkerts. ”Kial tiel sen'prudent'a?” ŝi flustr'is al li.

Preskaŭ furioz'e li rigard'is ŝi'n, kaj ĉiu mal'serioz'ec'o mal'aper'is el li'a larĝ'a vizaĝ'o. ”Pro vi!” li respond'is, ”ĉar ankaŭ vi est'as tia!”

”For'ir'u, mi diven'as vi'a'j'n pens'o'j'n, Ol'e Peters!” respond'is la knab'in'o, rekt'ig'ant'e si'n. Sed li, kvazaŭ neni'o'n aŭd'int'e, si'n de'turn'is.

La lud'o kaj la nigr'a kaj blank'a baston'o'j ir'is antaŭ'e'n. Kiam re'e est'is la vic'o de Hauke, li'a glob'o flug'is jam tiom mal'proksim'e'n, ke la cel'o, grand'a kalk'um'it'a barel'o, klar'e vid'ebl'iĝ'is.

Nun li est'is energi'a, fort'a jun'ul'o, kaj matematik'o'n kaj ĵet'lert'ec'o'n li ekzerc'is ĉiu'tag'e dum si'a infan'aĝ'o. ”Ho, Hauke!” vok'is iu el la amas'o, ”tio ja est'is, kvazaŭ la ĉef'anĝel'o Miĥaelo mem ĵet'is!” Mal'jun'a vir'in'o kun kuk'o kaj brand'o prem'is si'n tra la amas'o al Hauke. Plen'ig'int'e glas'o'n, ŝi prezent'is ĝi'n al li.

”Jen,” ŝi dir'is, ”ni re'pac'iĝ'u; hodiaŭ est'as pli gaj'a tag'o ol tiu, en kiu vi mort'bat'is mi'a'n kat'o'n!” Rigard'ant'e ŝi'n, li re'kon'is, ke est'as Tri'n Jans. ”Mi dank'as al vi, mal'jun'ul'in'o,” li dir'is, ”sed tio'n mi ne trink'os.” El'poŝ'ig'int'e nov'e stamp'it'a'n taler'o'n, li en'man'ig'is ĝi'n al ŝi, dir'ant'e: ”Pren'u kaj trink'u mem, Tri'n, per tio ni est'os re'pac'iĝ'int'a'j!”

”Prav'e, Hauke,” trink'ant'e respond'is la mal'jun'ul'in'o, ”tio est'as ankoraŭ pli bon'a por mal'jun'a vir'in'o kiel mi!”

”Kiel stat'as vi'a'j anas'o'j?” li ankoraŭ post'kri'is al ŝi. Sed ŝi, sen turn'i si'n, kap'ne'is kaj man'sign'is. ”Mal'bon'e, mal'bon'e, Hauke; est'as tro mult'e da rat'o'j en la fos'o'j. Di'o favor'u mi'n, oni dev'os nutr'i si'n per ali'a okup'o!” Per ĉi tiu'j vort'o'j ŝi de'nov'e prem'is si'n en la hom'amas'o'n kaj re'e laŭd'is si'a'j'n brand'o'n kaj miel'kuk'o'n.

Fin'e la sun'o mal'lev'iĝ'is mal'antaŭ la dig'o'n, post'las'ant'e ard'a'n, ruĝ'viol'a'n bril'o'n. Kelk'foj'e nigr'a'j kornik'o'j, dum moment'o aspekt'ant'a'j kvazaŭ or'um'it'a'j, preter'flug'is. Vesper'krepusk'is.

Sur la kamp'o'j la nigr'a hom'amas'o pli kaj pli al'proksim'iĝ'is al la barel'o. Ekster'ordinar'a ĵet'o jam pov'is ating'i ĝi'n. Est'is la vic'o de la marsk'vir'o'j. Hauke dev'is ĵet'i.

La blank'a barel'o akr'e kontrast'is kontraŭ la larĝ'a vesper'a dig'o'ombr'o. ”Hodiaŭ vi de'nov'e dev'os las'i al ni la venk'o'n!”

kri'is unu el la sek'land'vir'o'j; ĉar ili hav'is avantaĝ'o'n de minimum'e dek fut'o'j. Oni akr'e konkur'is.

La mal'dik'a statur'o de la antaŭ'a nom'it'o ĵus el'ir'is el la amas'o. La griz'a'j okul'o'j en la long'a fris'a vizaĝ'o rigard'is al la barel'o. En la mal'streĉ'it'a man'o kuŝ'is la glob'o.

”La cel'o cert'e est'as tro grand'a al vi!” li aŭd'is en tiu moment'o la knar'voĉ'o'n de Ol'e Peters proksim'e antaŭ si'a'j orel'o'j, ”ĉu ni anstataŭ'ig'u ĝi'n per griz'a pot'o?”

Hauke turn'is si'n kaj rigard'is li'n fiks'e. ”Mi ĵet'as pro la honor'o de la marsk'o,” li dir'is, ”sed pro kio vi?”

”Flank'e'n!” kri'is Hauke, pret'ig'ant'e si'n por ĵet'i. Sed Ol'e ankoraŭ pli proksim'iĝ'is. Subit'e, antaŭ ol Hauke kompren'is la situaci'o'n, ies man'o kapt'is la al'trud'int'o'n kaj tir'is li'n mal'antaŭ'e'n, tiel ke la jun'ul'o ŝancel'iĝ'is kontraŭ si'a'j rid'ant'a'j kamarad'o'j. Ne est'is grand'a man'o, kiu tio'n far'is; ĉar kiam Hauke por moment'o turn'is la kap'o'n, li vid'is apud si Elke Volkerts, kiu est'is ord'ig'ant'a si'a'n manik'o'n, kaj ŝi'a'j mal'hel'a'j brov'o'j kvazaŭ koler'trem'et'is en la ekscit'it'a vizaĝ'o.

La brak'o'j de Hauke far'iĝ'is kvazaŭ ŝtal'a'j. Li iom klin'is si'n, kelk'foj'e mov'ant'e la glob'o'n en la man'o. Nun li ĵet'is, kaj ambaŭ'parti'e reg'is mort'a silent'o. Ĉies okul'o'j rigard'is la flug'ant'a'n glob'o'n. Oni pov'is aŭd'i la zum'ad'o'n, kun kiu ĝi rapid'is tra la aer'o. Subit'e, jam mal'proksim'e de la ĵet'lok'o, ĝi'n kovr'is la flug'il'o'j de arĝent'mev'o, kri'ant'e preter'flug'ant'a. Sed sam'moment'e oni pov'is aŭd'i, kiel la glob'o tondr'is kontraŭ la barel'o'n.

”Hur'a por Hauke!” kri'is la marsk'an'o'j, kaj la sci'ig'o: ”Hauke, Hauke Haien venk'is en la konkurs'o!” bru'e tra'kur'is la tut'a'n popol'amas'o'n.

Sed tiu, ĉirkaŭ'it'a de ĉiu'j, nur est'is pren'int'a la man'o'n ĉe si'a flank'o. Ankaŭ tiam, kiam ili de'nov'e kri'is: ”Kial vi star'as tiel sen'mov'a, Hauke? La glob'o ja kuŝ'as en la barel'o!” li nur kap'jes'is, sed ne mov'iĝ'is. Sed sent'ant'e, ke la mal'grand'a man'o firm'e prem'is li'a'n, li dir'is: ”Vi prav'as, ankaŭ mi opini'as, ke mi venk'is!”

Post'e la tut'a hom'amas'o re'ir'is. Elke kaj Hauke est'is dis'ig'it'a'j de la amas'o kaj for'prem'it'a'j sur la voj'o'n al la trink'ej'o. Sed kie la voj'o dis'iĝ'as al la ter'alt'aĵ'o de la dig'o'graf'o, tie ili ambaŭ el'ig'is si'n el la inter'prem'o. Dum Elke en'ir'is si'a'n ĉambr'o'n, Hauke star'is antaŭ la stal'pord'o kaj vid'is, kiel la nigr'a hom'amas'o mal'rapid'e supr'e'n'ŝov'is si'n al la paroĥ'a trink'ej'o, kie danc'ej'o est'is pret'a. La krepusk'o iom post iom mal'lev'iĝ'is sur la vast'a'n region'o'n. Far'iĝ'is ĉirkaŭ li pli kaj pli silent'e; nur la brut'ar'o en la stal'o bru'et'is. Li opini'is, ke li aŭd'as el la trink'ej'o jam muzik'o'n de klarnet'o'j. Subit'e li aŭd'is susur'ad'o'n de rob'o, kaj mal'long'a'j, energi'a'j paŝ'o'j mal'supr'e'n'ir'is la voj'et'o'n, konduk'ant'a tra la kamp'o'j supr'e'n al la sek'land'o.

Nun li ankaŭ vid'is en la krepusk'o la statur'o'n, kaj re'kon'is ke est'as Elke. Ankaŭ ŝi ir'is al la danc'o en la trink'ej'o. Sang'o al'flu'is li'a'n kap'o'n. Ĉu li sekv'u kaj akompan'u ŝi'n? Sed rilat'e al vir'in'o'j Hauke ne est'is hero'o. Pens'ant'e tio'n, li rest'is star'ant'a, ĝis ŝi mal'aper'is en la mal'lum'o.

Post'e, kiam li ne plu bezon'is tim'i ating'i ŝi'n sur'voj'e, li ir'is la sam'a'n voj'o'n, ĝis li est'is antaŭ la trink'ej'o apud la preĝ'ej'o.

Tie li'n jam ĉirkaŭ'bru'is la babil'ad'o kaj kri'ad'o de tiu'j, kiu'j prem'is si'n en la koridor'o aŭ antaŭ la dom'o; kaj la akr'a son'o de violon'o'j kaj klarnet'o'j. Ne'atent'it'e li en'prem'is si'n en la gild'o'ĉambr'o'n. Ĝi est'is mal'grand'a kaj tiel plen'a, ke oni apenaŭ pov'is ating'i unu paŝ'o'n antaŭ si. Silent'e li star'is ĉe la pord'fost'o, rigard'ant'e la vigl'e mov'iĝ'ant'a'n svarm'o'n. La hom'o'j ŝajn'is al li mal'saĝ'ul'o'j. Li ankaŭ est'is cert'a pri tio, ke neni'u plu memor'as pri la post'tag'mez'a konkurs'o kaj pri la venk'int'o. Ĉiu nur rigard'is si'a'n knab'in'o'n kaj rond'mov'is si'n kun ŝi. Li'a'j okul'o'j serĉ'is nur ŝi'n! Kaj fin'e — jen! Ŝi danc'is kun si'a kuz'o, jun'a dig'o'rajt'ig'it'o. Sed jam li ne plu vid'is ŝi'n; li nur vid'is knab'in'o'j'n, kiu'j ne interes'is li'n. Subit'e violon'o'j kaj klarnet'o'j silent'is. La danc'o fin'iĝ'is, sed tuj komenc'iĝ'is ali'a. Hauke pens'is, ĉu Elke plen'um'os si'a'n promes'o'n; ĉu ŝi ne danc'os preter li kun Ol'e Peters. Li preskaŭ kri'is ĉe la nur'a pens'o. Tiu'okaz'e — ja, kio'n far'i? Sed ŝajn'is, ke ŝi ne danc'as; kaj fin'e ankaŭ ĉi tiu danc'o fin'iĝ'is. Ali'a, du'paŝ'o ĵus mod'iĝ'int'a ĉi tie, sekv'is. Kvazaŭ furioz'e la muzik'o ek'lud'is. La jun'ul'o'j rapid'eg'is al si'a'j knab'in'o'j, tiel ke la kandel'lum'o'j ĉe la mur'o'j flagr'is. Hauke preskaŭ el'artik'ig'is si'a'n kol'o'n por vid'i la par'o'j'n. Kaj jen — en la tri'a par'o est'is Ol'e Peters; sed kiu est'as li'a danc'ant'in'o? Lar ̧ŝultra marsk'jun'ul'o, star'ant'a antaŭ ŝi, kovr'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n. La danc'o daŭr'is kaj Ol'e kun si'a danc'ant'in'o el'iĝ'is el la svarm'o. ”Vollina! Vollina Harders!” kri'is Hauke preskaŭ laŭt'e, por tuj post'e trankvil'iĝ'e ĝem'i. Sed kie est'as Elke? Ĉu ŝi ne hav'as danc'ant'o'n aŭ rifuz'as ĉiu'j'n, ne vol'ant'e danc'i kun Ol'e? La muzik'o re'ek'son'is kaj nov'a danc'o komenc'iĝ'is; sed de'nov'e li ne vid'is Elken. Sed jen ven'is Ol'e ankoraŭ ĉiam ĉe la brak'o konduk'ant'e la dik'a'n Vollina. ”Nu, nu;” dir'is Hauke por si mem, ŝajn'e Jes Harders kun si'a'j du'dek-kvin dematoj* ankaŭ baldaŭ far'iĝ'os mal'jun-aliment'ul'o**! Sed kie est'as Elke?”

— subit'e li star'is antaŭ ŝi, kiu kun mal'pli jun'a amik'in'o sid'is en angul'o.

”Hauke,” ŝi dir'is, lev'ant'e si'a'n mal'larĝ'a'n vizaĝ'o'n, ”ĉu vi ĉi tie? Mi ja ne vid'is vi'n danc'i!”

”Kial ne, Hauke?” — kaj du'on'e star'ant'e ŝi al'don'is: ”Ĉu vi dezir'as danc'i kun mi? Mi rifuz'is danc'i kun Ol'e Peters; li ne de'nov'e pet'os!”

Sed Hauke ne mov'iĝ'is. ”Mi dank'as, Elke,” li dir'is, ”mi ne sufiĉ'e sci'pov'as la danc'ad'o'n; ebl'e oni pri'rid'us vi'n; kaj pli'e ...”

Li subit'e silent'is, nur bon'kor'e rigard'ant'e ŝi'n per si'a'j griz'a'j okul'o'j, kvazaŭ ili dev'us komplet'ig'i la fraz'o'n.

”... Elke, mi opini'as, ke ĉi tiu tag'o ne pli pov'as favor'i mi'n, ol ĝi jam far'is!”

* ter'mezur'o.

** iu, kiu trans'don'is si'a'n hav'aĵ'o'n al si'a(j) infan'o(j) sed rezerv'is por si part'o'n de ĝi.

Sed kiam jun'ul'o for'konduk'is ŝi'a'n amik'in'o'n al danc'o, Hauke dir'is pli laŭt'e: ”Mi atend'is pli valor'a'n premi'o'n!” — Ankoraŭ kelk'a'j moment'o'j ŝi'a'j okul'o'j rigard'is ter'e'n. Post'e ŝi mal'rapid'e lev'is ili'n kaj, trankvil'e sed kor'profund'e rigard'ant'e li'n, kiu sent'is la rigard'o'n kvazaŭ somer'a'n aer'o'n, ŝi dir'is:
”Hauke, ag'u laŭ vi'a kor'o; ni ja kompren'as ni'n!” — Elke dum ĉi tiu vesper'o ne plu danc'is. Hejm'e'n'ir'ant'e ili ten'is si'n man'o ĉe man'o. Sur la ĉiel'o la stel'o'j trem'bril'is super la silent'a marsk'o. Blov'is mal'fort'a orient'a vent'o, kun'port'ant'a akr'a'n frost'o'n. Sed ambaŭ ir'is sen mult'e da tuk'o'j kaj ĉirkaŭ'pend'aĵ'o'j, kvazaŭ subit'e printemp'o est'us ven'int'a.

Ĉapitr'o 10

Hauke cerb'um'is pri objekt'o, kies uz'o ja est'is en ne'cert'a est'ont'ec'o, sed per kiu li intenc'is aranĝ'i al si sekret'a'n solen'o'n. Pro tio li ir'is la sekv'int'a'n dimanĉ'o'n en la urb'o'n al la mal'jun'a or'aĵ'ist'o Andersen, kaj postul'is pez'a'n or'a'n ring'o'n.

”Montr'u la fingr'o'n, por ke mi mezur'u!” dir'is la mal'jun'ul'o, pren'ant'e li'n ĉe la ring'fingr'o. ”Nu,” li dir'is, ĝi ne est'as tiel dik'a, kiel ili kutim'e est'as ĉe vi'a'spec'a'j hom'o'j.”

”Bon'vol'u mezur'i la mal'grand'a'n fingr'o'n!” dir'is Hauke, etend'ant'e ĉi tiu'n.

La or'aĵ'ist'o iom frap'it'e rigard'is li'n; sed li'n ja ne koncern'is la pens'o'j de la vil'a ̧junuloj. ”Tia'n oni cert'e trov'os inter la por'vir'in'a'j ring'o'j!” al dir'is, kaj Hauke ruĝ'iĝ'is. La ring'et'o est'is konform'a. Rapid'e pren'int'e ĝi'n, li pag'is per bril'a arĝent'a mon'o. Kun fort'a'j kor'bat'o'j kaj kvazaŭ plen'um'ant'e solen'a'n ag'o'n, li met'is ĝi'n en la veŝt'poŝ'o'n. Tie li port'is ĝi'n, mal'trankvil'e, sed tamen fier'e; kvazaŭ la poŝ'o nur est'us destin'it'a port'i ring'o'n.

Li port'is ĝi'n dum jar'o'j; ja, la ring'o eĉ dev'is migr'i en nov'a'n veŝt'poŝ'o'n, ĉar okaz'o por ĝi'a liber'iĝ'o ne vol'is ven'i. Li ja pens'is ir'i rekt'e al la estr'o, ĉar li'a patr'o ankaŭ est'as bien'ul'o sam'gent'a. Sed, pli trankvil'a, li opini'is, ke la mal'jun'a dig'o'graf'o pri'rid'us si'a'n sub'serv'ist'o'n, kaj pro tio li kaj la fil'in'o de la dig'o'graf'o plu'e viv'is unu apud la ali'a, ankaŭ ŝi en knab'in'a si'n're'ten'o; kaj tamen ambaŭ, kvazaŭ ili ĉiam ir'us man'o en man'o.

Unu jar'o'n post tiu vintr'o'fest'o, Ol'e Peters eks'iĝ'is el si'a serv'o kaj edz'in'ig'is Vollinan Harders. Hauke prav'is. La patr'o far'iĝ'is mal'jun-aliment'ul'o, kaj anstataŭ la dik'a fil'in'o nun la vigl'a bo'fil'o rajd'is la flav'a'n ĉeval'in'o'n sur la paŝt'ej'o'n kaj, kiel oni dir'is, re'turn'e ĉiam tuŝ'ant'e la dig'eskarp'o'n. Hauke far'iĝ'is ĉef'serv'ist'o, kaj iu pli jun'a ek'okup'is li'a'n ofic'o'n. Unu'e la dig'o'graf'o ne em'is avanc'ig'i fi'n. ”Sub'serv'ist'o est'as pli util'a,” li murmur'is, ”mi bezon'as li'n pro mi'a'j libr'o'j.” Sed Elke riproĉ'is: ”Patr'o, tiu'okaz'e ankaŭ Hauke for'ir'os.” Nun la mal'jun'ul'o tim'is, kaj Hauke far'ig'is ĉef'serv'ist'o. Malgraŭ tio li, kiel antaŭ'e, help'is en la pri'dig'a administr'ad'o.

Post pli'a jar'o Hauke dir'is al Elke, ke li'a patr'o kaduk'iĝ'as kaj ke la mal'mult'a'j tag'o'j, dum kiu'j la estr'o for'permes'as li'n help'i la patr'o'n, nun ne plu sufiĉ'as. ”La patr'o pen'eg'ad'as, kaj mi ne plu pov'as tio'n permes'i!”

Est'is somer'a vesper'o. Ambaŭ star'is en la vesper'a bril'o sub la majest'a fraksen'o antaŭ la dom'pord'o. La knab'in'o silent'e rigard'is en la foli'ar'o'n de la arb'o. Post'e ŝi respond'is: ”Mi tio'n ne vol'is tuŝ'i, Hauke; mi opini'is, ke vi mem ag'os, kiel est'as neces'e!”

”Mi dev'os for'las'i vi'a'n dom'o'n, kaj ne pov'os re'ven'i!” — Dum kelk'a'j moment'o'j ili silent'is, rigard'ant'e la vesper'a'n ĉiel'ruĝ'o'n, mal'lev'iĝ'ant'a mal'antaŭ la dig'o en la mar'o'n. — ”Vi sci'u,” ŝi dir'is, ”ke mi hodiaŭ maten'e est'is ĉe vi'a patr'o kaj trov'is li'n dorm'ant'a en si'a fotel'o, kun la lini'il'o en la man'o.

La desegn'o'tabul'o kun du'on'fin'it'a desegn'aĵ'o kuŝ'is antaŭ li sur la tabl'o. Li vek'iĝ'is kaj pen'e babil'is kun mi kvar'on'hor'o'n, sed kiam mi vol'is for'ir'i, li tim'plen'e re'ten'is mi'n ĉe la man'o, kvazaŭ tim'ant'e, ke est'as last'foj'e, sed ...”

Larm'o'j flu'is sur la vang'o'j'n de la knab'in'o. ”Mi nur pens'is pri mi'a patr'o,” ŝi dir'is; ”kred'u, li fort'e sent'os vi'a'n for'est'o'n!”

Kaj kvazaŭ ig'ant'e si'n kuraĝ'a por tio'n el'dir'i, ŝi al'don'is: ”Mi tim'as, ke ankaŭ li baldaŭ mort'os!”

Hauke ne respond'is. Est'is subit'e al li, kvazaŭ mov'iĝ'us la ring'o en li'a poŝ'o; sed antaŭ ol li reg'is si'a'n ĉagren'o'n pro la subit'a sent'o, Elke daŭr'ig'is: ”Ne koler'u, Hauke; mi fid'as, ke ankaŭ tiam vi ne las'os ni'n sol'a'j!” — Emoci'e li kapt'is ŝi'a'n man'o'n, kaj ŝi ne for'tir'is ĝi'n. Ankoraŭ dum iom da temp'o la jun'a'j hom'o'j star'is kun'e en la nokt'iĝ'o; ĝis kiam ili'a'j man'o'j liber'iĝ'is kaj ĉiu hejm'e'n'ir'is si'a'n voj'o'n. — Vent'ek'blov'o muĝ'is tra la fraksen'a foli'ar'o, bru'krak'ig'ant'e la fenestr'o-kovr'il'o'j'n ĉe la antaŭ'a flank'o de la dom'o. Sed iom post iom la nokt'o ven'is, kaj silent'o reg'is la vast'eg'a'n eben'aĵ'o'n.

Ĉapitr'o 11

Kun la help'o de Elke Hauke eks'iĝ'is el la serv'o de la mal'jun'a dig'o'graf'o, kvankam li ne ĝust'a'temp'e est'is mal'dung'int'a si'n; kaj du nov'a'j serv'ist'o'j nun est'is en la dom'o.

Post kelk'a'j monat'o'j Tede Haien mort'is; sed antaŭ'e li vok'is la fil'o'n al si'a lit'o. ”Ek'sid'u ĉe mi, mi'a infan'o!” dir'is la mal'jun'ul'o per mal'fort'a voĉ'o. ”Ne tim'u, nur la anĝel'o de la mort'o est'as ĉe mi por for'vok'i mi'n!”

Kaj la emoci'it'a fil'o ek'sid'is proksim'e apud la mal'lum'a mur'lit'o: ”Parol'u, patr'o, kio'n vi ankoraŭ intenc'as dir'i al mi!”

”Ja, mi'a fil'o, ankoraŭ i'o'n!” dir'is la patr'o, etend'ant'e si'a'j'n man'o'j'n sur la lit'kovr'il'o. ”Kiam vi, preskaŭ ankoraŭ infan'o, ek'serv'is ĉe la dig'o'graf'o, vi rev'is iam mem est'i dig'o'graf'o. Tio influ'is mi'n; kaj iom post iom ankaŭ mi opini'is, ke vi est'os la taŭg'a vir'o. Sed vi'a hered'aĵ'o est'is tro mal'grand'a por tia ofic'o.

Dum vi'a serv'temp'o mi viv'is tre modest'e, intenc'ant'e pli'grand'ig'i ĝi'n.”

Hauke kor'tuŝ'it'e kapt'is la man'o'j'n de si'a patr'o, kiu pen'is rekt'ig'i si'n, por ke li vid'u la fil'o'n. ”Ja, ja, mi'a fil'o,” li dir'is, ”jen, en la supr'a tir'kest'o de la ŝrank'o, kuŝ'as dokument'o. Vi sci'as, ke la mal'jun'a Antje Wohlers posed'as kamp'o'n, ampleks'ant'a kvin kaj du'on'a'n dematojn, sed ŝi en si'a kaduk'ec'o ne plu pov'is viv'i nur per la farm'mon'o. Pro tio mi regul'e don'is al la kompat'ind'a vir'in'o je Martentago cert'a'n sum'o'n, kaj pli mult'e, se mi pov'is; kaj por tio ŝi trans'don'is al mi la kamp'o'n; ĉio est'as valid'a. Nun ankaŭ ŝi baldaŭ mort'os. La mal'san'o de ni'a marsk'o, la kancer'o, kapt'is ŝi'n. Vi ne plu est'os dev'ig'at'a pag'i.”

Dum moment'o li ferm'is la okul'o'j'n; post'e li ankoraŭ dir'is:
”Ne est'as mult'e; sed vi posed'os pli mult'e, ol vi hav'is ĉe mi, ĝi serv'u por vi'a sur'ter'a viv'o!”

Dum la dank'parol'o'j de la fil'o la patr'o ek'dorm'is. Li ne plu hav'is i'o'n por dir'i; kaj jam post kelk'a'j tag'o'j la Di'a anĝel'o por etern'e ferm'is li'a'j'n okul'o'j'n; kaj Hauke ek'posed'is si'a'n patr'a'n hered'aĵ'o'n.

La tag'o'n post la en'ter'ig'o Elke en'ir'is li'a'n dom'o'n. ”Dank'o'n, ke vi rigard'as ĉe mi!” salut'ant'e al'vok'is ŝi'n Hauke. Sed ŝi respond'is: ”Mi ne ven'is por rigard'i, mi iom vol'as ord'ig'i, por ke vi loĝ'u komfort'e en vi'a dom'o. Vi'a patr'o pro si'a'j kalkul'ad'o kaj desegn'ad'o ne mult'e atent'is ord'o'n kaj krom tio la mort'o kaŭz'as mal'ord'o'n.”

El si'a'j griz'a'j okul'o'j konfid'o'plen'e rigard'ant'e ŝi'n, li dir'is: ”Ja, do ord'ig'u, ankaŭ mi tio'n ŝat'as!”

Kaj post'e ŝi ord'ig'is. Sen'polv'ig'int'e la desegn'o'tabul'o'n, ŝi port'is ĝi'n al la sub'tegment'o. Lini'o'tir'il'o'j'n, krajon'o'n kaj kreton ŝi zorg'em'e en'ŝlos'is en ŝrank'o. Nun ŝi vok'is la jun'a'n serv'ist'in'o'n kaj kun ŝi'a help'o ŝi transport'is la tut'a'n mebl'ar'o'n de la ĉambr'o en ali'a'n kaj star'ig'is ĝi'n pli konven'e, tiel ke ŝajn'is, kvazaŭ ĉi tiu ĉambr'o nun est'as pli lum'a kaj grand'a. Rid'et'ant'e Elke dir'is: ”Tio'n far'i, nur ni vir'in'o'j est'as kapabl'a'j”, kaj Hauke, malgraŭ si'a funebr'o pro la patr'o, feliĉ'e est'is rigard'int'a kaj ankaŭ help'int'a laŭ'bezon'e.

Kaj kiam vesper'krepusk'is — est'is en la komenc'o de septembr'o — ĉio est'is en tia stat'o, kia'n ŝi intenc'is. Kapt'ant'e li'a'n man'o'n kaj kap'jes'ant'e al li kun si'a'j mal'hel'a'j okul'o'j, ŝi dir'is:
”Ven'u kaj vesper'manĝ'u ĉe ni; al mi'a patr'o mi dev'is promes'i kun'ir'ig'i vi'n; hejm'e'n'ven'ont'e vi trankvil'e pov'os en'ir'i vi'a'n dom'o'n!”

Kiam ili en'ir'is la vast'a'n loĝ'o'ĉambr'o'n de la dig'o'graf'o, kie ĉe ferm'it'a'j fenestr'o'kovr'il'o'j jam lum'is sur la tabl'o du kandel'o'j, tiu vol'is ek'star'i el si'a fotel'o, sed re'fal'ant'e li nur vok'is si'a'n eks'serv'ist'o'n: ”Bon'e, bon'e, Hauke, ke vi vizit'as vi'a'j'n mal'nov'a'j'n amik'o'j'n. Ven'u pli proksim'e'n, ankoraŭ pli!” Kaj kiam Hauke ven'is al li'a seĝ'o, li kapt'is per si'a'j dik'a'j man'o'j la man'o'n de la jun'ul'o, dir'ant'e: ”Trankvil'iĝ'u nun, ĉiu dev'as mort'i, kaj vi'a patr'o ver'e ne est'is mal'bon'ul'o. Sed, Elke, sur'tabl'ig'u la rost'aĵ'o'n, ni dev'as pli'fort'ig'i ni'n! Est'as por ni mult'e da labor'o, Hauke! La aŭtun'a revizi'o baldaŭ komenc'iĝ'os. La faktur'o'j pri dig'o'j kaj kamp'de'flu'il'o'j tre amas'iĝ'is pro la dig'o'difekt'o en la okcident'a distrikt'o antaŭ ne'long'e. Mi ne sci'as, kio'n far'i pro tro'a okup'it'ec'o. Sed vi, dank’al Di'o, est'as mult'e pli jun'a. Hauke, vi est'as brav'a jun'ul'o!”

Post ĉi tiu el'kor'a parol'o li las'is re'fal'i si'n kaj palpebr'um'is sopir'e al la pord'o, tra kiu Elke ĵus en'ir'is kun rost'aĵ'plad'o.

”Ek'sid'u!” dir'is la dig'o'graf'o, ”por ke mi ne perd'u temp'o'n, mal'varm'a — tio ne bon'gust'as!”

Kaj Hauke ek'sid'is. Ŝajn'is al li mem'kompren'ebl'e help'i la patr'o'n de Elke; kaj kiam la aŭtun'a revizi'o ven'is kaj post ĝi kelk'a'j monat'o'j pas'is, li est'is plen'um'int'a la plej grand'a'n part'o'n de ĝi. —

Ĉapitr'o 12

La rakont'ant'o ek'silent'is kaj ĉirkaŭ'rigard'is. Mev'a kri'o est'is son'int'a kaj de la koridor'o aŭd'iĝ'is pied'bat'ad'o, kvazaŭ iu pur'ig'us si'a'j'n pez'a'j'n bot'o'j'n. La dig'o'graf'o kaj rajt'ig'it'o'j turn'is la kap'o'j'n al la pord'o. — Kio est'as? kri'is la unu'a.

Fort'a vir'o, kun ŝtorm'o'ĉapel'o'n sur la kap'o, en'ir'is. — Estr'o, — li dir'is, — ni ambaŭ, Hans Nickels kaj mi, vid'is, ke la blank'ĉeval'a rajd'ant'o ĵet'is si'n en Wehle.

—Ja ekzist'as nur unu Wehle, tiu en la kamp'o de Jansen, tie kie etend'iĝ'as la polder'o de Hauke Haien!

—Nur unu foj'o'n; ankaŭ tio est'is vid'ebl'a nur kiel ombr'o, kaj tial ne est'as cert'e, ke ĝi est'is la unu'a foj'o!

La dig'o'graf'o ek'star'is. — Bon'vol'u pardon'i! — li dir'is, turn'ant'e si'n al mi. —Ni ekster'e dev'as atent'i, kie la mal'feliĉ'o okaz'os. — Post'e li kun la send'it'o ir'is el la ĉambr'o kaj ankaŭ la ceter'a'j ĉe'est'ant'o'j ek'star'is kaj sekv'is.

Mi kaj la instru'ist'o rest'is en la grand'a, mal'hejm'ec'a ĉambr'o. Tra la sen'kurten'a'j fenestr'o'j, nun ne plu kovr'it'a'j per la dors'o'j de la sid'ant'a'j gast'o'j, oni hav'is liber'a'n rigard'o'n kaj vid'is, kiel la ŝtorm'o pelad'as la mal'hel'a'j'n nub'o'j'n.

La mal'jun'ul'o ankoraŭ sid'is sur si'a lok'o kun super'a, preskaŭ kompat'em'a rid'et'o. — Tro mal'plen'iĝ'is ĉi tie, — li dir'is.

— Ĉu est'as permes'at'e invit'i vi'n en mi'a'n ĉambr'o'n? Mi loĝ'as ĉi tie, kaj kred'u, ke mi kon'as la tajd'o'j'n ĉi tie ĉe la dig'o; ni ne bezon'as tim'i!

Mi dank'e akcept'is; ĉar ankaŭ mi ek'sent'is mal'varm'o'n. Kun lum'ant'a kandel'o ni supr'e'n'ir'is la ŝtup'ar'et'o'n al sub'tegment'a ĉambr'o, ankaŭ lok'it'a okcident'e, sed kies fenestr'o'j nun est'is kovr'it'a'j per mal'hel'a'j lan'tapiŝ'o'j. Sur libr'o'bret'ar'o mi vid'is mal'grand'a'n bibliotek'o'n, kaj apud ĝi portret'o'j'n de du mal'jun'a'j profesor'o'j. Antaŭ tabl'o star'is grand'a orel-fotel'o.

—Est'u sen'ĝen'a! dir'is mi'a afabl'a gast'ig'ant'o, ĵet'ant'e en la ankoraŭ varm'a'n forn'et'o'n kelk'a'j'n torf'brik'o'j'n. Sur forn'et'o star'is te'bol'ig'il'o. — Nur moment'o'n, baldaŭ ĝi bol'os, tiam mi brog'os grog'o'n, kiu vigl'ig'os vi'n!

—Ne est'as neces'e, — mi dir'is, — mi ne dorm'em'os, akompan'ant'e Hauken sur li'a viv'o'voj'o.

—Ĉu ver'e? — kaj li kun si'a'j saĝ'a'j okul'o'j kap'jes'is al mi, post kiam mi oportun'e ek'sid'is en li'a fotel'o.

—Hauke est'is ek'posed'int'a si'a'n patr'a'n hered'aĵ'o'n. La mal'jun'a Antje Wohlers mort'is. Ŝi'a kamp'o est'is pli'ampleks'ig'int'a ĝi'n. Sed post la mort'o, aŭ pli ĝust'e post la last'a'j vort'o'j de la patr'o, io kresk'is en li, kies ĝerm'o'n li port'is en si jam de si'a jun'aĝ'o. Li sen'ĉes'e rev'is pri tio, ke li est'u la taŭg'a vir'o, kiam oni bezon'os nov'a'n dig'o'graf'o'n. Li'a patr'o, la la plej prudent'a vir'o en la vilaĝ'o, al'don'is al la hered'aĵ'o tiu'n vort'o'n kiel last'a'n donac'o'n. La kamp'o de Wohlers, por kiu li ankaŭ dank'is al li, est'u la unu'a ŝtup'o al tiu rang'o; ĉar eĉ kun la nov'a kamp'o li'a ter'posed'aĵ'o ne sufiĉ'os, por ke li far'iĝ'u dig'o'graf'o. Sed li'a patr'o viv'is tre modest'e, kaj per tio, kio'n li ŝpar'is, li far'iĝ'is estr'o de si'a nov'a posed'aĵ'o. Tio'n li ankaŭ cert'e pov'os. Li pov'os eĉ pli mult'e; ĉar la fort'o'j de li'a patr'o jam est'is konsum'it'a'j; sed li est'os kapabl'a labor'eg'i ankoraŭ long'e. Nur per ĉi tiu voj'o li pov'os real'ig'i si'a'n rev'o'n; ĉar pro la nov'a spirit'o, kiu'n li port'is en la administr'ad'o'n de si'a est'int'a estr'o, li ne hav'is amik'o'j'n en la vilaĝ'o, kaj Ol'e Peters, li'a mal'nov'a kontraŭ'ul'o, antaŭ ne'long'e est'is ricev'int'a hered'aĵ'o'n kaj far'iĝ'is bon'hav'a.

Mult'e da vizaĝ'o'j pas'is antaŭ li'a intern'a vid'o kaj ĉiu'j rigard'is li'n mal'amik'e. Koler'eg'o kontraŭ tiu'j hom'o'j kapt'is li'n. Kvazaŭ defend'ant'e si'n, li etend'is la man'o'j'n, ĉar ili intenc'is for'prem'i li'n de la ofic'o, por kiu nur li est'as destin'it'a. Kaj tia'j pens'o'j ne for'las'is li'n. Ili ĉiam re'ven'is, kaj pro tio en li'a jun'a kor'o apud honest'ec'o kaj am'o ankaŭ ĝerm'is ambici'eg'o kaj mal'am'o; sed la du last'a'j'n li profund'e kaŝ'is en si'a intern'o; eĉ Elke neni'o'n rimark'is pri ili.

Kiam la nov'a jar'o ven'is, okaz'is ge'edz'iĝ'a fest'o. La fianĉ'in'o est'is parenc'in'o de la famili'o Haien. Hauke kaj Elke est'is invit'it'a'j; ja, ĉe la ge'edz'iĝ'a festen'o ili ricev'is lok'o'n unu apud la ali'a; ĉar iu parenc'in'o for'rest'is. Nur rid'et'o montr'is ili'a'n ĝoj'o'n pri tio. Sed Elke hodiaŭ indiferent'e sid'is en la bru'o de babil'ad'o kaj glas'tint'ad'o.

Pro ŝi'a silent'ad'o preskaŭ ĵaluz'o ek'est'is en li, kaj sekret'e, sub la super'pend'ant'a tabl'o'tuk'o, li kapt'is ŝi'a'n man'o'n. Ŝi ne ek'trem'is, sed prem'is ĝi'n konfid'o'plen'e. Ĉu sent'o de sol'ec'o reg'is ŝi'n, ĉar ŝi'a'j okul'o'j ĉiu'tag'e vid'is la kaduk'a'n patr'o'n? — Hauke ne pens'is demand'i ŝi'n pri tio; sed li'a spir'o halt'is, kiam li nun el'poŝ'ig'is si'a'n or'a'n ring'o'n. Ŝov'ant'e ĝi'n sur la ring'o'fingr'o'n de la mal'larĝ'a man'o, li trem'ant'e demand'is: ”Ĉu vi konsent'as?”

Kontraŭ'e ĉe la tabl'o sid'is la edz'in'o de la pastr'o. Ŝi subit'e for'met'is si'a'n fork'o'n kaj, turn'ant'e si'n al si'a najbar'o, ŝi kri'is:
”Je Di'o, la knab'in'o ja mort'e pal'iĝ'as!”

Sed la sang'o jam flu'is en la vizaĝ'o'n de Elke. Mal'laŭt'e ŝi demand'is: ”Ĉu vi pov'as atend'i, Hauke?”

”Vi prav'as,” li respond'is; ”jes, Elke, mi pov'as atend'i, sed ne tro long'e!”

”Je Di'o; mi tim'as, ne long'e. Ne parol'u tiel, Hauke; vi parol'as pri la mort'o de mi'a patr'o!”

Met'ant'e la ali'a'n man'o'n sur la brust'o'n, ŝi dir'is: ”Ĝis tiam mi port'os la or'a'n ring'o'n ĉi tie; ne tim'u re'ricev'i ĝi'n dum mi'a viv'o!”

Ambaŭ rid'et'is, kaj ili'a'j man'o'j kun'prem'iĝ'is tiel fort'e, ke la knab'in'o en ali'a okaz'o cert'e laŭt'e kri'us.

Dum'e la edz'in'o de la pastr'o sen'ĉes'e est'is rigard'int'a la okul'o'j'n de Elke, fajr'e ard'ant'a'j'n sub la punt'a border'o de la or'ŝtof'a kuf'et'o. Sed pro la pli'laŭt'iĝ'ant'a bru'o ĉe la tabl'o ŝi neni'o'n est'is kompren'int'a. Ankaŭ al si'a najbar'o ŝi ne plu turn'is si'n, ĉar ĝerm'ant'a'j'n ge'edz'ec'o'j'n — ankaŭ ĉi tie ŝajn'e unu ĝerm'is — ŝi ne ĝen'is pro la honorari'o ricev'ot'a de la edz'o por la ge'edz'iĝ'a solen'o.

Ĉapitr'o 13

La antaŭ'sent'o de Elke plen'um'iĝ'is. Iu'n maten'o'n post pask'o oni trov'is la dig'o'graf'o'n Tede Volkerts sen'viv'a en la lit'o. Li'a vizaĝ'o montr'is, ke li mort'is trankvil'e. Dum la last'a'j monat'o'j li oft'e esprim'is viv'ted'o'n. Li'a plej ŝat'at'a manĝ'aĵ'o, forn'rost'aĵ'o, eĉ de anas'o, ne plu bon'gust'is al li.

Kaj nun est'is en la vilaĝ'o grand'a funebr'a ceremoni'o. Supr'e sur la sek'land'o ĉirkaŭ la preĝ'ej'o est'is la tomb'ej'o. Ĉe la okcident'a part'o trov'iĝ'is famili'a tomb'o, ĉirkaŭ'it'a de forĝ'it'a krad'o. Larĝ'a, blu'kolor'a tomb'a kovr'il'ŝton'o nun star'is apog'it'a al branĉ'pend'a fraksen'o. Sur ĝi est'is ĉiz'it'a kiel simbol'o de mort'o krani'o kun grand'dent'a'j makzel'o'j.

Sub ĝi oni pov'is leg'i en grand'a'j liter'o'j:
De art'o kaj scienc’ la mort’ For'pren'as hom'o'n — jen la sort’!

Nun est'is fos'it'a nov'a tomb'o por ties fil'o, la nun mort'int'a dig'o'graf'o Tede Volkerts. De mal'supr'e de la marsk'o jam al'proksim'iĝ'is la en'ter'ig'a procesi'o; mult'e da vetur'il'o'j el ĉiu'j vilaĝ'o'j de la paroĥ'o. Sur la antaŭ'a star'is la pez'a ĉerk'o. Ambaŭ bril'nigr'a'j ĉeval'o'j el la dig'o'graf'a stal'o jam supr'e'n'tir'is ĝi'n sur la sabl'a dekliv'o al la sek'land'o. Vost'o'j kaj kol'har'o'j flirt'is en la akr'a printemp'a vent'o. La tomb'ej'o ĉirkaŭ la preĝ'ej'o ĝis la rempar'o'j est'is plen'a de hom'o'j, eĉ sur la mason'it'a pord'eg'o kaŭr'is bub'o'j, ten'ant'a'j infan'et'o'j'n sur la brak'o'j. Ili ĉiu'j vol'is rigard'i la en'ter'ig'o'n.

En la dom'o, mal'supr'e en la marsk'o, Elke est'is aranĝ'int'a la funebr'a'n manĝ'o'n en vizit- kaj loĝ'o'ĉambr'o'j. Mal'nov'a vin'o star'is ĉe la manĝ'il'ar'o; por la super'a dig'o'graf'o — ankaŭ li hodiaŭ ne for'rest'is — kaj la pastr'o po unu botel'o da ĉampan'o.

Sur'voj'e ŝi neniu'n renkont'is. La serv'ist'o'j kun du jung'o'par'o'j est'is en la en'ter'ig'a procesi'o. Ŝi'a funebr'a vest'o flirt'is en la printemp'a vent'o. Halt'ant'e ŝi vid'is, ke ĉe la vilaĝ'o nun la last'a'j vetur'il'o'j supr'e'n'vetur'as al la preĝ'ej'o. Post iom da temp'o tie ek'est'is bru'o, sekv'at'a de mort'a silent'o. Elke kun'met'is la man'o'j'n. Nun ili cert'e est'as en'tomb'ig'ant'a'j la ĉerk'o'n. — Kaj re'e vi far'ig'u ter'o! Sen'vol'e, mal'laŭt'e, kvazaŭ ŝi est'us aŭd'int'a la vort'o'j'n de tie, ŝi ripet'is ili'n. Ŝi'a'j okul'o'j plen'iĝ'is je larm'o'j kaj la man'o'j, kun'met'it'a'j sur la brust'o, mal'lev'iĝ'is. ”Patr'o ni'a, kiu est'as en la ĉiel'o!” ŝi preĝ'is ard'e. Post'e ŝi ankoraŭ star'is sen'mov'e, ŝi, la nun'a estr'in'o de grand'a marsk'bien'o; kaj pens'o'j pri mort'o kaj viv'o inter'batal'is en ŝi'a kor'o.

Mal'proksim'a rul'bru'o vek'is ŝi'n. Mal'ferm'int'e la okul'o'j'n, ŝi vid'is, ke unu vetur'il'o post la ali'a jam re'ven'as al la bien'o. Ŝi rekt'ig'is si'n. Ankoraŭ'foj'e atent'e tie'n rigard'int'e, ŝi re'ir'is la sam'a'n voj'o'n tra la stal'o en la solen'e ornam'it'a'j'n ĉambr'o'j'n. Ankaŭ ĉi tie est'is neni'u; nur el la kuir'ej'o ŝi aŭd'is la bru'et'ad'o'n de la serv'ist'in'o'j. Ĉe la fest'o'tabl'o reg'is silent'o kaj sol'ec'o. La spegul'o inter la fenestr'o'j est'is kovr'it'a per blank'a tuk'o kaj sam'manier'e la latun'a'j ornam'aĵ'o'j ĉe la grand'a forn'o. Neni'o bril'is en la ĉambr'o. Elke rimark'is, ke la pord'o'j de la mur'lit'o, en kiu ŝi'a patr'o dorm'is si'a'n last'a'n dorm'o'n, est'as mal'ferm'it'a'j. Ŝi al'ir'is kaj ferm'is ili'n. Sen'vol'e ŝi leg'is la sentenc'o'n, or'liter'e skrib'it'a'n sur ili inter roz'o'j kaj diant'o'j:
Post diligent'a tag'labor’ Tuj ek'dorm'ig'as nokt'a hor’.

Ĝi'n sur'skrib'ig'is la av'o. Ŝi rigard'is la mur'ŝrank'o'n, preskaŭ mal'plen'a'n; sed tra la vitr'o'pord'o'j ŝi ankoraŭ vid'is la fac'et'it'a'n pokal'o'n. Ŝi'a patr'o, kiel li volont'e rakont'is, iam en si'a jun'aĝ'o gajn'is ĝi'n kiel premi'o'n ĉe rajd'konkurs'o. Ŝi el'pren'is kaj met'is ĝi'n al la manĝ'il'ar'o de la super'a dig'o'graf'o. Nun ŝi ir'is al la fenestr'o, ĉar ŝi jam aŭd'is, ke supr'e'n'rul'iĝ'as la vetur'il'o'j al la ter'alt'aĵ'o. Unu post la ali'a ili halt'is antaŭ la dom'o, kaj pli gaj'a'j ol kiam ili est'is ven'int'a'j, nun la gast'o'j el'salt'is. Man'frot'ant'e kaj babil'ant'e ili en'prem'is si'n en la loĝ'o'ĉambr'o'n. Post ne'long'e oni sid'is ĉe la solen'a tabl'o, sur kiu vapor'is la manĝ'aĵ'o'j, bon'gust'e prepar'it'a'j. En la vizit'ĉambr'o sid'is la super'a dig'o'graf'o kaj la pastr'o. Bru'o kaj laŭt'a babil'ad'o reg'is ĉe la tabl'o, kvazaŭ la mort'o ne est'us dis'vast'ig'int'a ĉi tie si'a'n tomb'a'n silent'o'n. Silent'a, pri'atent'ant'e la gast'o'j'n, Elke kun la serv'ist'in'o'j ir'is ĉe la tabl'o'j tie'n kaj re'e'n, por ke neni'o mank'u. Ankaŭ Hauke Haien sid'is en la log'o'ĉambr'o, apud Ol'e Peters kaj ali'a'j mal'pli bon'hav'a'j bien'ul'o'j.

Post la manĝ'o oni pren'is la blank'a'j'n argil'pip'o'j'n el la angul'o kaj brul'ig'is ili'n. Elke don'is kaf'o'n al la gast'o'j; ĉar ankaŭ je tio oni hodiaŭ ne ŝpar'is. En la loĝ'o'ĉambr'o, ĉe la pupitr'o de la ĵus en'ter'ig'it'o, star'is la super'a dig'o'graf'o, inter'parol'ant'e kun la pastr'o kaj la blank'har'a dig'o'rajt'ig'it'o Jeve Manners. ”Sinjor'o'j,” dir'is la unu'a, ”la est'int'a'n dig'o'graf'o'n ni en'ter'ig'is kun honor'o'j, sed kiu est'u la nov'a? Mi opini'as, ke vi, Manners, est'as ind'a!”

La mal'jun'a Manners rid'et'ant'e lev'is la nigr'a'n velur'ĉap'et'o'n de si'a'j blank'a'j har'o'j. ”Super'a dig'o'graf'a moŝt'o,” li dir'is, ”mi tro mal'long'e pov'us okup'i mi'a'n ofic'o'n; ĉar kiam la mort'int'a dig'o'graf'o Tede Volkerts far'iĝ'is dig'o'graf'o, tiam mi far'iĝ'is rajt'ig'it'o, kaj ĉi tiu'n ofic'o'n mi plen'um'as jam de kvar'dek jar'o'j!”

”Tio est'as avantaĝ'o, Manners, ĉar pro tio vi pov'os plen'um'i la administr'ad'o'n des pli bon'e!”

Sed la mal'jun'ul'o kap'ne'is. ”Ne, ne, vi'a moŝt'o, las'u al mi tiu'n ofic'o'n, kiu'n mi okup'as; ĝi'n mi plen'um'os ankoraŭ dum kelk'a'j jar'o'j!”

La pastr'o sub'ten'is li'n. ”Kial”, li dir'is, ”ni ne don'u la ofic'o'n al tiu, kiu fakt'e gvid'is ĝi'n dum la last'a'j jar'o'j?”

La super'a dig'o'graf'o rigard'is li'n. ”Mi ne kompren'as, pastr'a moŝt'o.”

Sed la pastr'o fingr'e montr'is al la vizit'ĉambr'o, kie Hauke ŝajn'is est'is i'o'n serioz'e klar'ig'ant'a al du mal'pli jun'a'j vir'o'j. ”Jen li star'as,” li dir'is, la long'a fris'a statur'o kun saĝ'a'j, griz'a'j okul'o'j, akr'a naz'o kaj fort'a, alt'a frunt'o. Li est'is serv'ist'o de la mort'int'a dig'o'graf'o kaj nun mastr'um'as si'a'n propr'a'n bien'et'o'n; nur iom tro jun'a li est'as.”

”Li aspekt'as kiel tri'dek'jar'ul'o,” dir'is la super'a dig'o'graf'o, rigard'ant'e la jun'ul'o'n montr'it'a'n al li.

”Li apenaŭ est'as du'dek'kvar-jar'a,” dir'is la rajt'ig'it'o Manners, ”sed la pastr'o prav'as; ĉar kio'n util'a'n la dig'o'graf'a ofic'ej'o dum la last'a'j jar'o'j propon'is pri dig'o'j, kamp'de'flu'il'o'j kaj tia'j afer'o'j, tio de'ven'is de li; ĉar la fort'o de la mal'jun'ul'o last'a'temp'e tre mal'pli'iĝ'is. ”

”Ĉu ver'e?” demand'is la super'a dig'o'graf'o, ”kaj ĉu vi opini'as, ke li est'us la taŭg'a vir'o, grad'alt'iĝ'i al la ofic'o de si'a est'int'a estr'o?”

”Tre kapabl'a li est'as, sen'dub'e; sed mank'as al li sufiĉ'e grand'a ter'posed'aĵ'o. Li'a patr'o posed'is proksim'um'e dek'kvin, li nun ĉirkaŭ du'dek dematojn, sed per tio ĉi tie ĝis nun neni'u far'iĝ'is dig'o'graf'o!”

La pastr'o jam mal'ferm'is la buŝ'o'n, kvazaŭ li vol'us kontraŭ'dir'i, kiam Elke Volkerts, kiu est'is en la ĉambr'o jam dum kelk'a temp'o, subit'e al'ir'is. ”Ĉu vi'a moŝt'o permes'as al mi i'o'n dir'i?”

ŝi al'parol'is la super'a'n ofic'ist'o'n, ”nur por ke ne okaz'u mal'just'aĵ'o!”

”Parol'u, fraŭl'in'o Elke,” respond'is tiu, ”aŭd'i saĝ'ec'o'n, el'parol'it'a'n de bel'et'a'j knab'in'a'j lip'o'j, ĉiam est'as agrabl'e!”

La mal'hel'a'j okul'o'j de la knab'in'o ankoraŭ'foj'e vag'is ĉirkaŭ'e'n, kvazaŭ ŝi vol'us konvink'i si'n, ke sci'vol'a'j kaŝ'aŭskult'ant'o'j ne ĉe'est'as. ”Vi'a moŝt'o,” ŝi tiam komenc'is, kaj ŝi'a brust'o lev'iĝ'is kaj mal'lev'iĝ'is pli fort'e, ”mi'a bapt'o'patr'o lev'e Manners dir'is al vi, ke Hauke Haien posed'as nur proksim'um'e du'dek dematojn. Tio est'as ĝust'a; sed nur en ĉi tiu moment'o; ĉar tuj kiam est'os neces'e, Hauke posed'os tiom pli, kiom ampleks'as la bien'o de mi'a patr'o, nun mi'a, kaj ĉio kun'e ja sufiĉ'os por dig'o'graf'o!”

La mal'jun'a Manners turn'is al ŝi si'a'n blank'har'a'n kap'o'n, kvazaŭ por vid'i, kiu parol'is. ”Kio'n?” li dir'is, ”Jun'ul'in'o, kio'n vi dir'is?”

Elke el'tir'is el si'a kamizol'o per nigr'a ruband'et'o bril'a'n or'a'n ring'o'n. ”Mi fianĉ'in'iĝ'is, bapt'o'patr'o Manners,” ŝi dir'is, ”jen la ring'o; kaj Hauke Haien est'as mi'a fianĉ'o!”

”Kaj kiam, Elke Volkerts, — cert'e do est'as permes'at'e demand'i vi'n kiel bapt'o'patr'o — tio okaz'is?”

”Jam antaŭ kelk'a temp'o; sed mi est'is jam plen'aĝ'a, bapt'o'patr'o Manners,” ŝi respond'is, ”mi'a patr'o jam est'is kaduk'a kaj, kon'ant'e li'n, mi ne vol'is ig'i li'n mal'trankvil'a. Nun, est'ant'e ĉe Di'o, li cert'e kompren'as, ke li'a infan'o bon'stat'os ĉe tiu ĉi vir'o. Mi ankaŭ est'us silent'int'a pri tio dum la funebr'a jar'o; sed nun, pro Hauke kaj pro la polder'o, mi est'is dev'ig'at'a parol'i!”

Turn'ant'e si'n al la super'a dig'o'graf'o, ŝi al'don'is: ”Bon'vol'u pardon'i, vi'a moŝt'o!”

La tri vir'o'j rigard'is unu la ali'a'n. La pastr'o rid'is, la mal'jun'a rajt'ig'it'o nur dir'is: ”Hm, hm!”, dum la super'a dig'o'graf'o, kvazaŭ antaŭ grav'a decid'o, frot'is si'a'n frunt'o'n. ”Ja, kar'a fraŭl'in'o,” li fin'e dir'is, ”sed kia'j est'as ĉi tie en la polder'o la edz'ec'a'j hav'aĵ'o-rajt'o'j? Mi dev'as konfes'i, ke mi moment'e ne preciz'e est'as inform'it'a en tiu konfuz'aĵ'o!”

”Ankaŭ ne est'as neces'e por vi'a moŝt'o,” daŭr'ig'is la fil'in'o de la dig'o'graf'o, ”mi trans'don'os mi'a'n posed'aĵ'o'n antaŭ la ge'edz'iĝ'o al mi'a fianĉ'o. Mi ankaŭ est'as iom fier'a pri tio,” ŝi al'don'is rid'et'ant'e, ”mi vol'as edz'in'iĝ'i al la plej riĉ'a vir'o en la vilaĝ'o!”

”Nu, Manners,” dir'is la pastr'o, ”mi opini'as, ke ankaŭ vi kiel bapt'o'patr'o ne kontraŭ'star'os, se mi edz'ig'os la jun'a'n dig'o'graf'o'n al la fil'in'o de la est'int'a!”

La mal'jun'ul'o mal'fort'e kap'ne'is, pi'e dir'ant'e: ”Di'o don'u si'a'n ben'o'n!”

”Ver'e kaj prudent'e vi parol'is, Elke Volkerts, mi dank'as vi'n pro vi'a'j klar'ig'o'j kaj esper'as ankaŭ est'ont'e kaj ĉe pli gaj'a'j okaz'o'j ol hodiaŭ est'i gast'o en vi'a dom'o; sed — ke tiel jun'a fraŭl'in'o far'is dig'o'graf'o'n, tio est'as la mir'ind'a en la afer'o!”

”Vi'a moŝt'o,” respond'is Elke, ankoraŭ'foj'e rigard'ant'e la bon'kor'a'n super'a'n ofic'ist'o'n per si'a'j serioz'a'j okul'o'j, ”al ver'a vir'o ankaŭ vir'in'o rajt'as help'i!” Post'e ŝi en'ir'is la apud'a'n vizit'ĉambr'o'n kaj silent'e met'is si'a'n man'o'n en tiu'n de Hauke Haien.

Ĉapitr'o 14

Est'is kelk'a'j'n jar'o'j post'e. En la mal'grand'a dom'o de Tede Haien nun loĝ'is fortik'a labor'ist'o kun edz'in'o kaj infan'o.

La jun'a dig'o'graf'o Hauke Haien mastr'um'is kun si'a edz'in'o Elke Volkerts ŝi'a'n patr'a'n bien'o'n. Somer'vesper'e, dum la majest'a fraksen'o ĉe la dom'o susur'is kiel ĉiam antaŭ'e, oni pov'is vid'i sur la benk'o, nun star'ant'a sub ĝi, la jun'a'n edz'in'o'n man'labor'ant'a. Sed preskaŭ ĉiam ŝi sid'is sol'a; ĉar ankoraŭ infan'o mank'is al ili, kaj la edz'o ne pov'is ripoz'e pas'ig'i la vesper'o'n antaŭ la dom'o. Malgraŭ li'a antaŭ'a help'o rest'is el la administr'ad'o de la mal'jun'ul'o mult'e da afer'o'j, kiu'j'n ankaŭ li tiu'temp'e ne vol'is plen'um'i; sed nun li iom post iom dev'is fin'i ĉiu'j'n labor'o'j'n. Li ’bala'is per akr'a bala'il'o’. Krom'e li dev'is mastr'um'i la pli'grand'ig'it'a'n bien'o'n; tamen li prov'is ŝpar'i sub'serv'ist'o'n.

Pro tio la ge'edz'o'j, krom dimanĉ'e, kiam oni ir'is al la preĝ'ej'o, vid'is si'n nur dum la rapid'e manĝ'at'a tag'manĝ'o de Hauke kaj je tag'iĝ'o kaj nokt'iĝ'o. Est'is viv'o de sen'ĉes'a labor'o; sed tamen kontent'ig'a.

Sed iu'tag'e ek'est'is mal'trankvil'ig'a dir'o. Kiam kelk'a'j jun'a'j bien'ul'o'j el la marsk'a'j kaj sek'land'a'j komun'um'o'j iu'dimanĉ'e post la di'serv'o rest'is supr'e en la trink'ej'o, ili post la kvar'a kaj kvin'a glas'o ja ne parol'is pri reĝ'o kaj reg'ad'o — pri tia'j tem'o'j oni tiu'temp'e ankoraŭ ne disput'is — sed pri komun'um'a'j kaj super'a'j ofic'ist'o'j; precip'e pri komun'um'a'j impost'o'j kaj — dev'o'j; kaj ju pli long'e ili debat'is, des pli mal'mult'e oni aprob'is ili'n; precip'e la nov'a'j'n dig'o-impost'o'j'n. ”Ĉiu'j kamp'de'flu'il'o'j kaj kluz'o'j, kiu'j ĝis nun ĉiam est'is en ord'o, nun subit'e bezon'as ripar'o'n. En la dig'o ĉiam de'nov'e est'as part'o'j postul'ant'a'j cent'o'j'n da plen'ĉar'o'j da ter'o. La diabl'o pren'u la tut'a'n afer'o'n!”

”Tio'n kaŭz'as vi'a saĝ'a dig'o'graf'o,” mok'is iu el la vir'o'j, ”kiu ĉiam cerb'um'as kaj si'n en'miks'as en ĉiu'j'n afer'o'j'n!”

”Jes, Mart'e'n,” dir'is Ol'e Peters, kiu sid'is kontraŭ'e de la parol'int'o, ”vi prav'as, li est'as ambici'ul'o kaj vol'as hav'ig'i al si bon'a'n reputaci'o'n ĉe la super'a dig'o'graf'o; sed kio'n far'i, li nun ja est'as ni'a dig'o'graf'o!”

”Kial vi permes'is, ke oni elekt'is li'n?” dir'is la ali'a. ”Nun el'manĝ'u la sup'o'n!”

Ol'e Peters rid'is. ”Jes, Mart'e'n Fedders, ja est'as ĉiam la sam'a afer'o. La mort'int'o far'iĝ'is dig'o'graf'o pro si'a patr'o; kaj la nov'a pro si'a edz'in'o!” La rid'ad'o ĉirkaŭ la tabl'o konfirm'is la aplaŭd'o'n, kiu'n la dir'o ricev'is.

La mok'o, el'parol'it'a publik'e, dis'vast'iĝ'is de lok'o al lok'o. Ankaŭ Hauke ek'sci'is pri ĝi. Kaj de'nov'e preter'pas'is li'a'n intern'a'n vid'o'n la mal'bon'vol'a'j vizaĝ'o'j; kaj eĉ pli mok'a, ol ĝi est'is, li imag'e aŭd'is la rid'ad'o'n ĉe la trink'ej'a tabl'o. ”Hund'o'j!” li kri'is, kaj li'a'j okul'o'j koler'eg'e flank'e'n'rigard'is, kvazaŭ li vol'us vip'i ili'n!

Elke met'is la man'o'n sur li'a'n brak'o'n. ”Las'u ili'n, ili ĉiu'j volont'e est'us, kio vi est'as!”

”Kaj”, ŝi daŭr'ig'is, ”ĉu Ol'e Peters ne mem akir'is bien'o'n per edz'iĝ'o?”

”Pli ver'e dir'u, li mem ne sufiĉ'as,” kaj Elke turn'is si'a'n edz'o'n tiel, ke li dev'is rigard'i en spegul'o'n. ”Jen la dig'o'graf'o!” ŝi dir'is, ”nun rigard'u li'n; nur tiu, kiu est'as kapabl'a, okup'u ofic'o'n!”

”Vi ne est'as mal'prav'a,” li dir'is medit'em'e, ”tamen — nu, Elke, mi dev'as ir'i al la orient'a kluz'o, la pord'o'j re'e ne tut'e ferm'iĝ'as.”

Ŝi prem'is li'a'n man'o'n. ”Jen, antaŭ'e rigard'u mi'n! Kio'n vi pens'as? Vi'a'j okul'o'j rigard'as tiel mal'proksim'e'n!”

Li for'ir'is; sed li est'is ir'int'a nur mal'long'e, kiam la kluz'o'ripar'o jam est'is forges'it'a. Ali'a plan'o, nur du'on'e fin'pri'pens'it'a, kiu'n li est'is kun'port'int'a kun si jam dum jar'o'j sed kiu pro urĝ'a'j administr'a'j dev'o'j ne pov'is est'i real'ig'at'a, de'nov'e kapt'is li'n, eĉ pli fort'e ol iam antaŭ'e, kvazaŭ ĝi subit'e est'us ricev'int'a flug'il'o'j'n.

En'pens'e ir'int'e li subit'e trov'iĝ'is sur la mar'dig'o. Li jam preter'ir'is la vilaĝ'o'n je ĝi'a dekstr'a flank'o kaj proksim'iĝ'is al la urb'o. Ankoraŭ li plu'paŝ'is, sen'ĉes'e rigard'ant'e la ekster'dig'a'n grund'o'n. Li'a spirit'o intens'e labor'is. Fin'e li halt'is. La ekster'dig'a grund'o ĉi tie est'is nur mal'larĝ'a stri'o. ”Cert'e est'os ebl'e!”

li dir'is al si mem. ”Sep jar'o'j'n en la ofic'o; ili ne plu dir'u, ke mi est'as dig'o'graf'o nur pro mi'a edz'in'o!”

Ankoraŭ li star'is. Esplor'e kaj medit'em'e li rigard'is la verd'a'n ekster'dig'a'n grund'o'n. Post'e li re'ir'is ĝis tie, kie la ekster'dig'a grund'o sam'e form'iĝ'as je mal'larg'a stri'o. Ĝi'n tra'ir'is, proksim'e de la dig'o, torent'a mar'flu'o, dis'ig'ant'e ĝi'n preskaŭ tut'e for de la firm'a ter'o kaj far'ant'e ĝi'n insul'o. Krud'a lign'o'pont'o trans'konduk'is.

Est'is mal'flus'o. La or'a septembr'a sun'o bril'et'is sur la proksim'um'e cent paŝ'o'j'n larg'a ŝlim'ej'o kaj sur la profund'a Priehl en ĝi'a mez'o, kiu'n eĉ nun tra'ir'is la mar'akv'o.

”Est'os ebl'e ĉirkaŭ'dig'i ĝi'n!” dir'is Hauke al si mem. Lev'int'e la rigard'o'n, li imag'e ĉirkaŭ'is la dis'ig'it'a'n grund'o'n per nov'a dig'o kun nov'a, de li el'pens'it'a profil'o.

”Oni ricev'us mil'o'n da dematoj,” rid'et'ant'e li dir'is al si mem, ”ja ne tre mult'e, sed — ”

Ali'a'n projekt'o'n li ek'pens'is. La ekster'dig'a grund'o ĉi tie aparten'is al la komun'um'o. Al ĉiu an'o aparten'is kvant'o da part'o'j, laŭ la ampleks'o de li'a ter'posed'aĵ'o en la komun'um'a distrikt'o. Li sum'ig'is, kiom da part'o'j li ricev'is de la patr'o; kiom de la patr'o de Elke, kaj kiom li jam aĉet'is dum la edz'ec'o — part'e, antaŭ'sent'ant'e est'ont'a'n profit'o'n, part'e pro la pli'ig'o de si'a ŝaf'bred'ad'o. Jam est'is grand'a kvant'o; ĉar ankaŭ ĉiu'j'n part'o'j'n de Ol'e Peters li aĉet'is. Ĉi tiu ĉagren'iĝ'is pro si'a plej valor'a vir'ŝaf'o, dron'int'a okaz'e de part'a inund'o. Est'is mal'oft'a akcident'o; ĉar Hauke pov'is memor'i, ke eĉ fort'a'j flus'o'j tie kovr'is nur la rand'o'n. — Kiom da bon'eg'a'j, alt'valor'a'j paŝt'ej'o'j kaj gren'kamp'o'j oni gajn'us! Kvazaŭ ebri'o kapt'is li'n; sed prem'ant'e la ung'o'j'n en la man'plat'o'j'n, li dev'ig'is si'a'j'n okul'o'j'n rigard'i klar'e kaj sen'iluzi'e tio'n, kio kuŝ'as antaŭ li. — Est'is vast'a, send'ig'a are'o, ĉe kies ekstrem'o nun paŝt'is si'n ar'o da mal'pur'a'j ŝaf'o'j. Kiu sci'is, kia'j ŝtorm'o'j kaj tajd'o'j jam ven'ont'jar'e atak'os ĝi'n. Krom tio, por li ven'us mult'eg'e da labor'o, batal'ad'o kaj ĉagren'o. Tamen —. Hejm'e'n'ir'ant'e est'is al li, kvazaŭ li port'us grand'a'n trezor'o'n.

En la koridor'o Elke renkont'is li'n. ”Kiel stat'is la kluz'o?” ŝi demand'is.

Mister'e rid'et'ant'e li rigard'is ŝi'n. ”Ni baldaŭ bezon'os ali'a'n kluz'o'n,” li respond'is, ”kaj kamp'de'flu'il'o'j'n kaj nov'a'n dig'o'n!”

”Mi ne kompren'as vi'n,” respond'is Elke en'ir'ant'e kun li la ĉambr'o'n. ”Kio'n vi vol'as dir'i per tio, Hauke?”

”Mi vol'as,” li dir'is mal'rapid'e kaj post'e silent'is moment'o'n, ”mi vol'as, ke la grand'a ekster'dig'a are'o, etend'iĝ'ant'a de ni'a bien'o okcident'e'n, est'u firm'e dig'o'ŝirm'at'a. La tajd'o preskaŭ dum generaci'o indulg'is ni'n; sed se iam re'ven'os terur'a flus'o, detru'ant'a la herb'o'kovr'aĵ'o'n, ĝi pov'os pere'ig'i la tut'a'n frukt'o'n de ni'a pen'a labor'o. Nur la mal'ben'it'a mal'ord'o est'as kulp'a, ke tiu'rilat'e oni neni'o'n entrepren'is!”

”Tio'n mi far'as, Elke; sed ĝis nun mi dev'is plen'um'i tro mult'e da ali'a labor'o.”

Li est'is ek'sid'int'a en la fotel'o de la mort'int'a dig'o'graf'o, kaj li'a'j man'o'j firm'e ĉirkaŭ'pren'is la apog'il'o'j'n. ”Ĉu vi kuraĝ'as tio'n far'i?” li'n demand'is la edz'in'o.

”Ne ag'u tro rapid'e, Hauke; est'as far'ot'aĵ'o je mort'o kaj viv'o, kaj preskaŭ ĉiu'j kontraŭ'star'os vi'n kaj oni ne dank'os al vi vi'a'j'n pen'o'j'n kaj zorg'o'j'n!”

”Kaj se vi'a plan'o ne sukces'os?” ŝi re'e demand'is. ”De'post mi'a infan'aĝ'o mi aŭd'is dir'i, ke Priehl ne est'as flus'halt'ig'ebl'a; kaj pro tio oni las'u ĝi'n.”

”Tio nur est'as el'turn'iĝ'o por mal'labor'em'ul'o'j!” dir'is Hauke. ”Kial Priehl ne est'us halt'ig'ebl'a?”

”Pri tio mi neni'o'n aŭd'is; ebl'e, ĉar ĝi rekt'e tra'ir'as; la flu'o est'as tro rapid'a.” Ŝi memor'is — kaj preskaŭ ruz'et'a'n rid'et'o'n montr'is ŝi'a'j serioz'a'j okul'o'j: ”Kiam mi est'is infan'o, mi foj'e aŭd'is, ke la serv'ist'o'j parol'is pri tio. Por ke la dig'o tie kontraŭ'star'u, ili opini'as neces'e en'ĵet'i kaj en'dig'ig'i viv'aĵ'o'n. Ĉe dig'o'konstru'o ĉe la ali'a flank'o, ebl'e antaŭ cent jar'o'j, laŭ'dir'e oni aĉet'is cigan'a'n infan'o'n de ĝi'a patr'in'o kaj en'dig'ig'is ĝi'n; sed nun'temp'e cert'e neni'u patr'in'o vend'us si'a'n infan'o'n!”

Hauke kap'balanc'is. ”Do est'as bon'e, ke ni ne posed'as infan'o'n, ali'e oni cert'e postul'us ĝi'n!”

Kaj Hauke rid'et'is. Sed de'nov'e ŝi demand'is: ”Kaj ĉu vi pri'pens'is la alt'eg'a'j'n kost'o'j'n?”

”Mi far'is, Elke, sed la gajn'o mult'obl'e super'os ili'n; ankaŭ oni ŝpar'os grand'part'e la ripar'kost'o'j'n por la mal'nov'a dig'o. Ni ja mem labor'as kaj hav'as en la komun'um'o pli ol ok'dek jung'o'par'o'j'n kaj, krom tio, labor'pov'a'j man'o'j ne mank'as al ni. oni dir'as, ke vi, Elke, far'is mi'n dig'o'graf'o; do mi vol'as pruv'i, ke mi est'as ind'a!”

Ek'kaŭr'int'e antaŭ li, ŝi zorg'o'plen'e rigard'is li'n. Ĝem'ant'e ŝi nun ek'star'is. Mal'rapid'e man'kares'ant'e li'a'n vang'o'n, ŝi dir'is:
”Mi dev'as daŭr'ig'i mi'a'n tag'labor'o'n; far'u la vi'a'n, Hauke!”

”Am'e'n, Elke!” li dir'is, serioz'e rid'et'ant'e. ”Labor'o'n ni ambaŭ hav'as!”

Kaj ver'e, est'is sufiĉ'e da labor'o por ambaŭ; sed la plej grand'a ŝarĝ'o kuŝ'is sur la ŝultr'o'j de la edz'o. Dimanĉ'e post'tag'mez'e, oft'e ankaŭ post labor'fin'o, Hauke sid'is kun'e kun kapabl'a ter'mezur'ist'o en'profund'iĝ'int'e en kalkul'ad'o, skiz'o'j kaj desegn'aĵ'o'j. Est'ant'e sol'a, li far'is la sam'o'n, kaj oft'e li labor'is ĝis post nokt'mez'o. Post'e li ŝtel'ir'is en la komun'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, ĉar la mucid'a'j alkov'o'j en la loĝ'o'ĉambr'o ne est'is plu uz'at'a'j. Li'a edz'in'o, por ke li fin'e ripoz'u, ŝajn'ig'is dorm'i, kvankam ŝi atend'is li'n kun trem'ant'a kor'o. Tiam li kis'is ŝi'a'n frunt'o'n, flustr'ant'e kares'a'n vort'o'n. Post'e li mem kuŝ'ig'is si'n, sed oft'e ek'dorm'is nur je la unu'a kok'o'kri'o.

En vintr'a vent'eg'o li sur'ir'is la dig'o'n, kun krajon'o kaj paper'o en la man'o. Kaj li desegn'is kaj not'is, dum vent'puŝ'eg'o for'pel'is li'a'n ĉap'o'n kaj la long'a, hel'a har'ar'o ĉirkaŭ'flirt'is li'a'n varm'eg'a'n vizaĝ'o'n. Se la glaci'o ne bar'is la voj'o'n, li kun serv'ist'o boat'vetur'is en la Watten-mar'o'n, tie per sond'o'plumb'o kaj stang'o sond'ant'e la mar'torent'o'j'n.

Elke oft'e tim'trem'is pro li; sed kiam li de'nov'e est'is hejm'e, nur ŝi'a firm'a man'prem'o kaj la bril'o en ŝi'a'j ali'e tiel trankvil'a'j okul'o'j montr'is ŝi'a'n antaŭ'a'n zorg'o'n. ”Trankvil'iĝ'u, Elke!”

li dir'is, kiam foj'e li sent'is ke ŝi ne pov'as las'i li'n. ”Antaŭ ol mi far'os mi'a'n propon'o'n, mi mem ĝis'fund'e pri'pens'os mi'a'n projekt'o'n!” Tiam ŝi kap'jes'is kaj las'is li'n. Oft'e li rajd'is en la urb'o'n al la super'a dig'o'graf'o. Post tia'j klopod'o'j kaj post la en'dom'a'j kaj sur'kamp'a'j pen'ad'o'j ĉiam sekv'is la ĝis post'nokt'mez'a labor'o. La inter'rilat'o'j kun ali'a'j hom'o'j, escept'e de tiu'j en labor'o kaj administr'ad'o, preskaŭ tut'e ĉes'is; eĉ tiu'j kun li'a edz'in'o.

”Est'as zorg'o'plen'a temp'o, daŭr'ont'a ankoraŭ long'e,” dir'is Elke por si mem, plen'um'ant'e si'a'n labor'o'n.

Fin'e, kiam sun'o kaj printemp'a'j vent'o'j jam est'is romp'int'a'j la glaci'o'n, ankaŭ la last'a antaŭ'labor'o est'is fin'it'a. La el'labor'aĵ'o al la super'a dig'o'graf'o, por ke li rekomend'u ĝi'n al la plej super'a instanc'o, est'is zorg'e skrib'it'a. Ĝi en'hav'is la propon'o'n pri la ĉirkaŭ'dig'o de la nom'it'a antaŭ'grund'o kun detal'a pruv'o de util'ec'o kaj profit'o. Al'don'it'a'j est'is mult'a'j detal'a'j skiz'o'j kaj desegn'aĵ'o'j. Ĉio'n li met'is en firm'a'n kovert'o'n kaj sigel'is ĝi'n per la dig'o'graf'a sigel'o.

Elke met'is si'a'n man'o'n en li'a'n, dir'ant'e: ”Harmoni'o est'u inter ni!”

Ĉapitr'o 15

—Bon'vol'u atent'i, kar'a sinjor'o, — la instru'ist'o inter'romp'is si'a'n rakont'o'n, fiks'e rigard'ant'e mi'n afabl'e, — ke mi kolekt'is la material'o'n ĝis nun rakont'it'a'n al vi dum mi'a preskaŭ kvar'dek'jar'a ag'ad'o en ĉi tiu polder'o el la rakont'o'j de prudent'a'j hom'o'j aŭ ili'a'j ge'nep'o'j aŭ pra'ge'nep'o'j. Kio'n mi de nun rakont'os al vi, tio est'is si'a'temp'e kaj est'as ankoraŭ nun, kiam ĉirkaŭ la tag'o de ĉiu'j sankt'ul'o'j la rad'ŝpin'il'o'j ek'zum'as, la babil'aĵ'o de la tut'a marsk'a vilaĝ'o.

En la Watten-mar'o tiu'temp'e kuŝ'is insul'et'o, nom'at'a Jeversand aŭ Jevershallig. Star'ant'e sur la dig'o, en la proksim'ec'o de la dig'o'graf'a bien'o, oni pov'is vid'i ĝi'n. Iam, kiam ankoraŭ herb'o kresk'is sur ĝi, la av'o'j uz'is la insul'o'n kiel ŝaf'past'ej'o'n. Sed tio ĉes'is, ĉar la mal'alt'a insul'o kelk'foj'e, eĉ somer'mez'e, est'is super'lav'it'a de la mar'akv'o; kaj pro tio la herb'o pere'is kaj la insul'o ne plu est'is uz'ebl'a kiel ŝaf'paŝt'ej'o. Krom mev'o'j kaj ali'a'j bord'bird'o'j — tre mal'oft'e fiŝ'agl'o — neni'a viv'aĵ'o vizit'is ĝi'n.

Dum lun'lum'a'j nokt'o'j de sur la dig'o oni vid'is nur pli-mal'pli dens'a'j'n nebul'vual'o'j'n trans'ir'i ĝi'n. oni asert'is ke, se la lum'o lum'ig'as la insul'et'o'n de orient'e, ankaŭ est'as vid'ebl'a'j kelk'a'j blank'a'j skelet'o'j de dron'int'a'j ŝaf'o'j kaj ost'ar'o de ĉeval'o, pri kiu neni'u sci'is, kia'manier'e ĝi tie'n ven'is.

Est'is fin'e de mart'o, kiam dum post'labor'a temp'o tag'labor'ist'o el la dom'o de Tede Haien kaj Iv'e'n Johns, la ĉef'serv'ist'o de la jun'a dig'o'graf'o, star'is kun'e sur la nom'it'a lok'o de la dig'o.

Sen'mov'e ili fiks'rigard'is la insul'et'o'n apenaŭ re'kon'ebl'a'n en la mal'fort'a lun'lum'o. Ŝajn'is, ke ili vid'as i'o'n ekster'ordinar'a'n. La tag'labor'ist'o en'poŝ'ig'is la man'o'j'n kaj sku'is si'n, dir'ant'e: ”Ven'u, Iv'e'n, jen strang'aĵ'o; ni ir'u hejm'e'n!”

”Ne est'as strang'aĵ'o; sed viv'a kre'aĵ'o, eĉ grand'a. Sed ĉe la diabl'o, kiu pel'is ĝi'n al la ŝlim'ej'o? Jen, nun ĝi etend'as al ni la kol'o'n; ne, ĝi mal'lev'as la kap'o'n, ĝi manĝ'as! Laŭ mi'a opini'o tie ne est'as io manĝ'ebl'a. Kio ĝi do est'as?”

”Ne koncern'as ni'n!” respond'is la ali'a. ”Bon'a'n nokt'o'n, Iv'e'n, se vi ne vol'as kun'ir'i; mi ir'os hejm'e'n!”

”Ja, ja, vi hav'as edz'in'o'n, kaj varm'a lit'o atend'as vi'n! Ĉe mi eĉ en la dorm'o'ĉambr'o nur est'as freŝ'a mart'monat'a aer'o!”

”Bon'a'n nokt'o'n do!” re'turn'e kri'is la tag'labor'ist'o, hejm'e'n'ir'ant'e sur la dig'o. La ĉef'serv'ist'o kelk'foj'e turn'is si'n al la for'ir'int'o; sed la sci'vol'em'o vid'i strang'aĵ'o'j'n ankoraŭ re'ten'is li'n.

”Mi? — neni'o'n,” li respond'is, ”sed ni'a estr'o vol'as parol'i kun vi, Iv'e'n Johns!”

La ĉef'serv'ist'o jam de'nov'e rigard'is al la insul'et'o. ”Tuj mi ven'os, tuj!” li dir'is.

”Hu!” flustr'is la knab'o. ”Tie ja ir'as ĉeval'o — blank'a ĉeval'o — ĝi'n cert'e rajd'as la diabl'o — kiel ĉeval'o pov'as ven'i al Jevershallig?”

”Cert'e, cert'e, Iv'e'n, vid'u nur, ĝi manĝ'as kiel ĉeval'o! Sed kiu konduk'is ĝi'n tie'n? Ni en la vilaĝ'o ja ne hav'as sufiĉ'e grand'a'n boat'o'n; ebl'e est'as nur ŝaf'o. Peter Ohm dir'as, ke en lun'lum'o dek torf'amas'o'j far'iĝ'as tut'a vilaĝ'o. Ne, vid'u! Nun ĝi salt'as — ĝi do est'as ĉeval'o!”

Dum kelk'a'j moment'o'j ambaŭ star'is silent'a'j fiks'e rigard'ant'e, kio mal'klar'e est'is vid'ebl'a.

La lun'o star'is alt'e sur la ĉiel'o, hel'ig'ant'e la vast'a'n Wattenmaron, kiu ĉe komenc'iĝ'ant'a flus'o ĵus kovr'is la bril'ant'a'n ŝlim'ej'o'n. Nur la mal'laŭt'a plaŭd'ad'o de la akv'o, sed neni'a best'o'kri'o est'is aŭd'ebl'a en la vast'a region'o. Ankaŭ en la marsk'o mal'antaŭ la dig'o est'is silent'o; bov'in'o'j kaj bov'id'o'j ankoraŭ trov'iĝ'is en la stal'o'j. Neni'o mov'iĝ'is escept'e de tio, kio ŝajn'is est'i ĉeval'o — blank'a ĉeval'o — sur Jevershallig. ”Hel'iĝ'as!” inter'romp'is la ĉef'serv'ist'o la silent'o'n. ”Mi klar'e vid'as bril'et'i la blank'a'j'n ŝaf-skelet'o'j'n!”

”Ankaŭ mi,” dir'is la bub'o etend'ant'e la kol'o'n. Sed tuj post'e, kvazaŭ tim'ant'e, li tir'is la ĉef'serv'ist'o'n ĉe la manik'o.

”Iv'e'n,” li flustr'is, ”kie rest'is la ĉeval'skelet'o? Mi ne plu pov'as vid'i ĝi'n!”

”Ne tiel strang'e, Iv'e'n! De temp'o al temp'o, mi ne sci'as en kiu'j nokt'o'j, laŭ'dir'e la ost'o'j lev'iĝ'as kaj far'iĝ'as viv'a'j!”

”Ĉu ver'e?” demand'is la ĉef'serv'ist'o. ”Tio est'as superstiĉ'o de mal'jun'ul'in'o'j!”

”Sed vi vol'as ven'ig'i mi'n; ni do hejm'e'n'ir'u. La ĉi'tie'a strang'aĵ'o ja rest'as ĉiam la sam'a.”

Sed la bub'o ne est'is for'ir'ig'ebl'a, ĝis la ĉef'serv'ist'o per'fort'e turn'is kaj sur'voj'ig'is li'n. ”Aŭskult'u, Carsten,” li dir'is, kiam ili trov'iĝ'is jam mal'proksim'e de la fantom'a insul'o, ”vi laŭ'dir'e ja est'as plen'kuraĝ'a bub'o; mi opini'as, ke vi plej volont'e mem esplor'us la strang'aĵ'o'n.”

”Jes,” respond'is Carsten, ek'trem'ant'e nur nun, ”jes, tio'n mi dezir'as, Iv'e'n!”

Kiam la bub'o per man'prem'o tio'n cert'ig'is, la ĉef'serv'ist'o dir'is: ”Ĉu ver'e? Do ni morgaŭ vesper'e mal'lig'os ni'a'n boat'o'n.

Ĉapitr'o 16

La post'a'n vesper'o'n, kiam je la sam'a hor'o la ĉef'serv'ist'o sid'is sur grand'a ŝton'o antaŭ la stal'pord'o, la jun'ul'o vip'o'klak'ant'e al'ir'is.

”Jes, atent'u!” respond'is la bub'o. ”Mi en'plekt'is najl'o'j'n en la ŝnur'et'o'n!”

”Ven'u do!” dir'is la ali'a. La lun'o star'is kiel hieraŭ sur la orient'a ĉiel'o, klar'e lum'ant'e el si'a alt'o. Baldaŭ ambaŭ re'e est'is ekster'e sur la dig'o kaj rigard'is trans'e'n al Jevershallig star'ant'a en la akv'o kvazaŭ nebul'aĵ'o.

”Jen de'nov'e ĝi ir'as!” dir'is la ĉef'serv'ist'o. ”Post'tag'mez'e, kiam mi est'is ĉi tie, ĝi ne est'is vid'ebl'a; sed klar'e mi vid'is kuŝ'i la blank'a'n ĉeval'skelet'o'n.”

La jun'ul'o, rekt'ig'ant'e la kol'o'n, flustr'is: ”Iv'e'n, la skelet'o nun ne est'as vid'ebl'a!”

”Nu, Carsten,” dir'is la ĉef'serv'ist'o, ”ĉu tio ankoraŭ log'as vi'n trans'vetur'i?”

Carsten dum moment'o pri'pens'is; tiam li vip'o'klak'is. ”Mal'lig'u la boat'o'n, Iv'e'n!”

Ŝajn'is, kvazaŭ tio, kio ir'is trans'e, nun etend'is si'a'n kap'o'n al la dig'o. Ili tio'n ne rimark'is; ĉar ili jam mal'supr'e'n'ir'is ĝis tie, kie kuŝ'is la boat'o. ”En'ir'u!” dir'is la ĉef'serv'ist'o, mal'lig'int'e ĝi'n.

”Mi rest'os, ĝis vi re'ven'os! Al'bord'iĝ'u ĉe la orient'a rand'o; tie oni ĉiam pov'as al'bord'iĝ'i!”

La knab'o sen'parol'e kap'jes'is kaj kun si'a vip'o for'vetur'is en la lun'lum'a'n nokt'o'n.

— — — La ĉef'serv'ist'o ir'is mal'supr'e, laŭ'long'e de la dig'o, kaj sur'ir'is ĝi'n tie, kie ili antaŭ'e star'is. Baldaŭ li vid'is, ke trans'e ĉe krut'a, mal'hel'a lok'o, al kiu flu'as larĝ'a Priehl, la boat'o al'bord'iĝ'as kaj mal'long'dik'a statur'o el'salt'as. Ĉu ne est'is, kvazaŭ la knab'o klak'as per si'a vip'o? Sed ebl'e est'is la bru'ad'o de la komenc'iĝ'ant'a flus'o. Kelk'cent paŝ'o'j'n nord'e'n li rimark'is i'o'n, kio aspekt'is kiel blank'a ĉeval'o, kaj nun — ja, la knab'o rekt'e al'ir'is ĝi'n. Nun ĝi lev'is la kap'o'n, kvazaŭ ĝi est'us surpriz'it'a; kaj la knab'o — klar'e tio est'is aŭd'ebl'a — klak'is per la vip'o. Sed — kio'n li pens'is? — Li turn'is si'n kaj ir'is la sam'a'n voj'o'n, kiu'n li ven'is. La blank'a ĉeval'o ŝajn'is daŭr'ig'i paŝt'i si'n. Neni'u ĉeval'blek'o est'is aŭd'ebl'a de trans'e. Kelk'foj'e kvazaŭ blank'a'j akv'o'stri'o'j trans'ir'is la aper'aĵ'o'n. Kiel en'sorĉ'ig'it'e la ĉef'serv'ist'o fiks'e rigard'is trans'e'n. Jen li aŭd'is la al'bord'iĝ'o'n de la boat'o ĉe la ĉi'flank'a bord'o, kaj baldaŭ post'e li en la mal'lum'et'o ek'vid'is la knab'o'n, supr'e'n'ir'ant'a la dig'o'n.

Kap'balanc'ant'e la knab'o respond'is: ”Star'ant'e en la boat'o, mi ankoraŭ vid'is ĝi'n; sed post'e, kiam mi est'is sur la insul'o — la diabl'o sci'u, kie'n ĝi kaŝ'is si'n! La lun'o cert'e lum'is sufiĉ'e hel'e; sed ating'int'e tiu'n lok'o'n, mi vid'is nur la pal'iĝ'it'a'j'n ost'o'j'n de kelk'a'j ŝaf'o'j; kaj apud'e ankaŭ trov'iĝ'is la ĉeval'skelet'o kun si'a blank'a, long'a krani'o, kaj la lun'o en'bril'is ĝi'a'j'n mal'plen'a'j'n okul'kav'o'j'n; sed neni'o krom'e!”

”Cert'e, Iv'e'n! Mi star'is apud'e, kiam vanel'o, sid'iĝ'int'a mal'antaŭ la skelet'o'n por nokt'a ripoz'o, kri'ant'e ek'flug'is, tiel ke mi ek'tim'is kaj kelk'foj'e vip'o'klak'is!”

”Ankaŭ sufiĉ'as,” dir'is la ĉef'serv'ist'o, ĉe la manik'o al'tir'ant'e al si la knab'o'n kaj montr'ant'e al la insul'et'o. ”Jen, Carsten, ĉu vi i'o'n rimark'as?”

”Re'e?” dir'is la ĉef'serv'ist'o. ”Mi daŭr'e trans'rigard'is, sed ĝi neniam est'is for; vi ja ir'is rekt'e al la monstr'o!”

La bub'o fiks'e rigard'is li'n. Terur'eg'o ek'est'is sur li'a vizaĝ'o, ali'e tiel kuraĝ'a. Ankaŭ la ĉef'serv'ist'o tio'n rimark'is. ”Ven'u!” li dir'is. ”Ni hejm'e'n'ir'u; de ĉi tie ĝi aspekt'as kiel viv'aĵ'o, kaj trans'e kuŝ'as nur la ost'o'j; tio est'as pli ol vi kaj mi pov'as kompren'i.

Ili turn'is si'n, kaj la knab'o ir'is apud li. Ili neni'o'n dir'is, kaj la marsk'o ripoz'is en mut'a trankvil'ec'o.

Sed kiam la lun'o est'is mal'kresk'int'a kaj la nokt'o'j mal'lum'a'j, okaz'is io ali'a.

Hauke Haien est'is rajd'int'a en la urb'o'n. Ĉeval'foir'o tie okaz'is; sed li ne intenc'is aĉet'i aŭ vend'i. Tamen, hejm'e'n'rajd'ant'e je vesper'iĝ'o, li kun'konduk'is du'a'n ĉeval'o'n; sed ĝi est'is hirt'a kaj tiel mal'dik'a, ke oni pov'is nombr'i la rip'o'j'n; kaj la okul'o'j kuŝ'is mal'klar'a'j kaj profund'e en la kav'o'j.

Elke ven'is antaŭ la dom'pord'o'n por salut'i la edz'o'n. ”Ĉiel'o!” ŝi vok'is. ”Kiom util'os al ni tia mal'jun'a blank'a ĉeval'o?”

Ĉar, kiam Hauke kun ĝi rajd'is antaŭ la dom'o'n kaj halt'is sub la fraksen'o, ŝi vid'is, ke la mizer'a kre'it'aĵ'o eĉ lam'as.

Sed la jun'a dig'o'graf'o rid'ant'e de'ĉeval'iĝ'is. ”Las'u nur, Elke, ĝi ja ne est'as mult'e'kost'a!”

La prudent'a edz'in'o respond'is: ”Vi ja sci'as, ke la plej mal'mult'e'kost'a plej oft'e est'as la plej mult'e'kost'a.”

”Sed ne ĉiu'foj'e, Elke. Ĉi tiu ĉeval'o est'as maksimum'e kvar'jar'a; rigard'u ĝi'n pli preciz'e! Ĝi mal'sat'is, kaj oni mal'bon'e trakt'is ĝi'n. Ni'a aven'o pli'bon'ig'os ĝi'a'n stat'o'n. Mi mem pri'zorg'os la ĉeval'o'n, por ke oni ne tro'manĝ'ig'u ĝi'n!”

Dum'e la best'o star'is kun la kap'o klin'it'a; la long'a'j kol'har'o'j preskaŭ ter'e'n'pend'is. Dum la edz'o vok'is la serv'ist'o'j'n, Elke, ĉirkaŭ'ir'ant'e la ĉeval'o'n, rigard'is ĝi'n. Sed ŝi kap'balanc'is: ”Tia ĝis nun ne est'is en ni'a stal'o!”

Kiam la sub'serv'ist'o ven'is, li subit'e halt'is kun okul'o'j tim'ig'it'a'j. ”Nu, Carsten,” vok'is la dig'o'graf'o, ”kio tim'ig'as vi'n? Ĉu mi'a blank'a ĉeval'o ne plaĉ'as al vi?”

”Do en'stal'ig'u la ĉeval'o'j'n; sed ne don'u al ili furaĝ'o'n; mi tuj ven'os!”

La bub'o si'n'gard'e pren'is la kol'brid'o'n de la blank'a ĉeval'o kaj post'e, kvazaŭ pro ŝirm'o, rapid'e la konduk'il'o'n de la rajd'ĉeval'o. Hauke en'ir'is kun si'a edz'in'o la loĝ'o'ĉambr'o'n. Ŝi est'is prepar'int'a por li varm'a'n bier'o'n, kaj ankaŭ pan'o kaj buter'o est'is sur la tabl'o.

Baldaŭ post'e, sat'iĝ'int'e, li ek'star'is kaj ir'is kun si'a edz'in'o tie'n kaj re'e'n.

La vesper'a bril'o flirt'is sur la ĉe'mur'a'j kahel'o'j. ”Permes'u, ke mi rakont'u al vi, Elke,” li dir'is, ”kiel mi aĉet'is la ĉeval'o'n. Pli ol unu hor'o'n mi rest'is ĉe la super'a dig'o'graf'o. Li hav'is bon'a'j'n sci'ig'o'j'n por mi. Mi'a'j propon'o kaj profil'o est'as akcept'it'a'j; nur kelk'a'j'n detal'o'j'n oni ŝanĝ'os. La ordon'o por la nov'a dig'o'konstru'o pov'as al'ven'i jam en la proksim'a'j tag'o'j.”

”Jes, edz'in'o,” respond'is Hauke, ”est'os akr'a batal'o; sed por tio, mi opini'as, ni'a Di'sinjor'o kun'lig'is ni'n! Ni'a mastr'um'ad'o est'as en bon'a ord'o; grand'a'n part'o'n de la labor'o vi sol'a jam pov'as pren'i sur vi'a'j'n ŝultr'o'j'n. Dek jar'o'j'n pli post'e ni mastr'um'os pli ampleks'a'n posed'aĵ'o'n.” — Je la unu'a'j vort'o'j ŝi konsent'e prem'is la man'o'n de la edz'o en la si'a'j'n; sed li'a'j last'a'j vort'o'j ne pov'is ĝoj'ig'i ŝi'n. ”Por kiu est'os ni'a posed'aĵ'o?” ŝi demand'is. ”Vi dev'us edz'in'ig'i ali'a'n vir'in'o'n; mi ne nask'os al vi infan'o'j'n.”

”Laŭ Di'a vol'o!” li dir'is. ”Tamen nun ni est'as kaj ankaŭ tiam ni est'os sufiĉ'e jun'a'j por mem ĝu'i la frukt'o'j'n de ni'a labor'o!”

Ĉirkaŭ'pren'it'a de li, ŝi long'e rigard'is li'n per si'a'j mal'hel'a'j okul'o'j. ”Pardon'u, Hauke,” ŝi dir'is, ”mi kelk'foj'e est'as sen'kuraĝ'a vir'in'o!”

Li klin'is si'n al ŝi'a vizaĝ'o kaj, kis'ant'e ŝi'n, li dir'is: ”Elke, vi est'as kaj rest'as mi'a edz'in'o kaj mi vi'a edz'o!”

Nun ŝi firm'e ĉirkaŭ'pren'is li'a'n nuk'o'n. ”Vi prav'as, Hauke, kaj kio ajn ven'os, tio ven'os por ni ambaŭ!” Ruĝ'iĝ'ant'e ŝi liber'ig'is si'n de li. ”Vi vol'is rakont'i al mi pri la blank'a ĉeval'o,” ŝi dir'is mal'laŭt'e.

’Jes, Elke. Mi jam dir'is al vi, ke mi est'is plen'ĝoj'a pro la bon'a'j sci'ig'o'j, ricev'it'a'j de la super'a dig'o'graf'o. Tia mi for'las'is la urb'o'n. Kaj jen, sur la dig'o, mal'antaŭ la haven'o, vir'aĉ'o renkont'is mi'n. Mi ne sci'as, ĉu est'is vagabond'o, kaldron'flik'ist'o aŭ kiu ajn. La vir'o tir'is post si blank'a'n ĉeval'o'n ĉe kol'brid'il'o. Sed la best'o lev'is la kap'o'n kaj rigard'is mi'n per mal'ĝoj'a'j okul'o'j.

Est'is al mi, kvazaŭ ĝi vol'us pet'i mi'n pri io; kaj tiu'moment'e mi ja est'is sufiĉ'e riĉ'a. ’He, sam'land'an'o,’ mi vok'is, ’kie'n vi intenc'as ir'i kun vi'a ĉeval'aĉ'o?’ La vir'o halt'is kaj ankaŭ la blank'a ĉeval'o. ’Vend'i!’ li dir'is, ruz'e al'kap'jes'ant'e mi'n.

’Mi opini'as, ke jes,’ li dir'is, ’est'as brav'a ĉeval'o kaj ne aĉet'ebl'a por mal'pli ol cent taler'o'j.’ Mi rid'is.

’Nu,’ li dir'is, ’ne rid'u, vi ja ne pag'os tiu'n sum'o'n; sed mi ne bezon'as la ĉeval'o'n. Ĉe mi ĝi mizer'iĝ'os; sed ĉe vi ĝi baldaŭ hav'os ali'a'n aspekt'o'n!’ Mi de'ĉeval'iĝ'is, rigard'is en la buŝ'o'n de la blank'a ĉeval'o kaj vid'is, ke ĝi est'as ankoraŭ jun'a best'o. ’Kiom ĝi kost'as?’ mi demand'is; ĉar re'e la ĉeval'o kvazaŭ pet'ant'e rigard'is mi'n.

’Sinjor'o,’ dir'is la vir'o, ’pren'u ĝi'n por tri'dek taler'o'j, kaj la kol'brid'il'o'n sen'kost'e!’ Kaj tiam, edz'in'o, mi en'bat'is en la prezent'it'a'n brun'a'n man'o'n de la vir'aĉ'o, — man'o'n, kiu aspekt'is kiel pied'eg'o. Tia'manier'e mi ricev'is la blank'a'n ĉeval'o'n kaj, mi'a'opini'e, sufiĉ'e mal'mult'e'kost'e. Sed strang'e, for'rajd'ant'e mi baldaŭ aŭd'is post mi rid'ad'o'n kaj, turn'int'e la kap'o'n, mi vid'is la slovak'o'n. Li ankoraŭ star'is larĝ'krur'e, la man'o'j'n sur la dors'o kaj post'rid'is mi'n kiel diabl'o!”

”Fi!” kri'is Elke. ”Se la blank'a ĉeval'o nur ne kun'port'os al vi i'o'n de si'a est'int'a estr'o! Ĝi prosper'u ĉe vi, Hauke!”

”Mi far'os ĉio'n ebl'a'n,” kaj la dig'o'graf'o ir'is en la stal'o'n, kiel li antaŭ'e dir'is al la sub'serv'ist'o.

Sed ne nur ĉi tiu'n vesper'o'n li manĝ'ig'is la blank'a'n ĉeval'o'n; de nun li ĉiam mem tio'n far'is; kaj li tre atent'e pri'zorg'is la best'o'n. Li vol'is pruv'i, ke li profit'e aĉet'is; ĉiu'okaz'e li neni'o'n vol'is preter'las'i. — Kaj jam post kelk'a'j semajn'o'j la aspekt'o de la best'o pli'bel'iĝ'is. La mal'glat'a'j har'o'j iom post iom mal'aper'is, bril'a blu'e-makul'it'a fel'o vid'ebl'iĝ'is, kaj iu'tag'e, kiam li ĉirkaŭ'konduk'is ĝi'n en la bien'a kort'o, ĝi paŝ'is graci'e kaj firm'krur'e.

Hauke memor'is pri la aventur'a vend'int'o. ”Li est'is mal'saĝ'ul'o aŭ fripon'o, kiu ŝtel'is la ĉeval'o'n,” li murmur'is por si mem. — Kelk'a'n temp'o'n post'e, kiam la ĉeval'o en la stal'o aŭd'is li'a'j'n paŝ'o'j'n, ĝi turn'is la kap'o'n kaj hen'is. Nun li ankaŭ rimark'is, ke ĝi posed'as tio'n, kio'n la arab'o'j ŝat'as: nom'e sen'karn'a'n vizaĝ'o'n kun brun'a'j, fajr'e bril'a'j okul'o'j. Konduk'int'e la blank'a'n ĉeval'o'n el la stal'o, li sur'met'is mal'pez'a'n sel'o'n. Sed apenaŭ li sid'is sur ĝi, la best'o kri'is kvazaŭ pro ĝoj'o, kaj post'e ĝi mal'supr'e'n'rapid'eg'is kun li la ter'alt'aĵ'o'n kaj supr'e'n sur la dig'o'n. Sed la rajd'ant'o sid'is firm'e; kaj, al'ven'int'e supr'e sur la dig'o, ĝi ir'is mal'pli rapid'e; graci'e, kvazaŭ danc'ant'e, turn'ant'e la kap'o'n al la mar'o.

Li frap'is kaj kares'is ĝi'a'n bril'a'n kol'o'n; sed tia'j kares'o'j ne plu est'is neces'a'j.

Ĉeval'o kaj rajd'ant'o jam tut'e agord'iĝ'is. Rajd'int'e voj'part'o'n nord'e'n sur la dig'o, li turn'is la ĉeval'o'n kaj rajd'is hejm'e'n al si'a bien'o.

La serv'ist'o'j, atend'ant'e la re'ven'o'n de la estr'o, star'is mal'supr'e antaŭ la sur'ir'ej'o. ”Nu, John,” vok'is la estr'o, salt'ant'e de la ĉeval'o, ”nun rajd'u ĝi'n al la ali'a'j sur la paŝt'ej'o'n; ĝi port'os vi'n kvazaŭ lul'il'o.”

La blank'a ĉeval'o sku'is la kap'o'n kaj laŭt'e kri'is en la sun'plen'a'n marsk'a'n pejzaĝ'o'n. La ĉef'serv'ist'o mal'bukl'is la sel'o'n, kiu'n la sub'serv'ist'o for'port'is en la jung'il'ar'ej'o'n. La blank'a ĉeval'o met'is la kap'o'n sur la ŝultr'o'n de si'a estr'o, las'ant'e kares'i si'n de li. Sed kiam la ĉef'serv'ist'o vol'is sur'ĉeval'ig'i si'n, ĝi subit'e salt'is flank'e'n kaj re'e star'is sen'mov'e, per la bel'a'j okul'o'j rigard'ant'e si'a'n estr'o'n. ”O, Iv'e'n,” vok'is ĉi tiu, ”ĉu vi est'as difekt'it'a?” kaj li help'is la serv'ist'o'n, lev'i si'n de sur la ter'o. Frot'ant'e si'a'n koks'o'n, li respond'is: ”Ne, estr'o, est'as ne'grav'e; sed la diabl'o rajd'u la blank'a'n ĉeval'o'n!”

”Kaj mi!” al'don'is Hauke rid'ant'e. ”Do for'konduk'u ĝi'n ĉe la konduk'il'o!”

Kaj kiam la serv'ist'o iom hont'ig'it'e obe'is, la blank'a ĉeval'o las'is konduk'i si'n tut'e sen'obstin'e.

Kelk'a'j'n vesper'o'j'n post'e la ĉef- kaj sub'serv'ist'o kun'e star'is antaŭ la stal'pord'o. Mal'antaŭ la dig'o esting'iĝ'is la vesper'a ĉiel'ruĝ'o. Nigr'a mal'lum'o kovr'is la polder'o'n. Nur mal'oft'e est'is el la mal'proksim'o aŭd'ebl'a blek'o de bov'o aŭ kri'o de alaŭd'o, kies viv'o'n fin'is atak'o de mustel'o aŭ akv'o'rat'o. La serv'ist'o, apog'ant'e si'n al la pord'fost'o, fum'is el mal'long'a pip'o; sed la fum'o'n li jam ne pov'is vid'i. Li kaj la sub'serv'ist'o neni'o'n ĝis nun dir'is.

Io prem'is la anim'o'n de la sub'serv'ist'o; sed li ne sci'is, kiel tio'n komunik'i al la ne'parol'em'a ĉef'serv'ist'o. ”Iv'e'n,” li dir'is fin'e, ”vi ja kon'as la ĉeval'skelet'o'n sur Jeversand!”

”Ja, Iv'e'n, kio'n mi sci'as pri ĝi? Ĝi ne plu trov'iĝ'as tie; nek tag'e, nek ĉe lun'lum'o; minimum'e du'dek'foj'e mi sur'ir'is la dig'o'n!”

”La putr'iĝ'ant'a'j ost'o'j cert'e dis'fal'is,” respond'is Iv'e'n, trankvil'e plu fum'ant'e.

”Sed ankaŭ ĉe lun'lum'o mi est'is sur la dig'o; neniam ĝi ir'as plu sur Jeversand.”

”Mem'kompren'ebl'e,” dir'is la ĉef'serv'ist'o; ”se la ost'o'j dis'fal'is, ili ne plu pov'as star'i!”

”Ne ŝerc'u, Iv'e'n! Mi nun sci'as kaj pov'as dir'i al vi, kie la skelet'o est'as!”

”Kie?” ripet'is la knab'o emfaz'e. ”Ĝi est'as en ni'a stal'o. Tie ĝi star'as, de kiam ĝi ne plu trov'iĝ'as sur la insul'et'o. Ankaŭ ja est'as strang'e, ke la mastr'o ĉiam mem manĝ'ig'as ĝi'n, mi kon'as la kaŭz'o'n, Iv'e'n!”

”Vi ne est'as prudent'a, Carsten!” li post'e dir'is. ”Ni'a blank'a ĉeval'o? Se iam ĉeval'o est'is viv'ant'a, tio est'as ĉi tiu! Ĉu est'as ebl'e, ke tia kuraĝ'a jun'ul'o kia vi, est'as sam'e superstiĉ'a kiel mal'jun'a'j vir'in'o'j?”

—— Sed la jun'ul'o ne est'is konvink'ebl'a. Se la diabl'o est'is en la blank'a ĉeval'o, kial do ĝi ne pov'is est'i viv'ant'a? Mal'e, des pli viv'ant'a! — Se li vesper'e en'ir'is la stal'o'n, en kiu ankaŭ somer'e la blank'a ĉeval'o kelk'foj'e trov'iĝ'is, kaj se ĝi tiam subit'e turn'is al li si'a'n fajr'a'n kap'o'n, li ĉiu'foj'e sku'iĝ'is pro tim'o. ”La diabl'o pren'u vi'n!” li tiam murmur'is. ”Ni ne plu long'e rest'os kun'e!”

Sekret'e li serĉ'is nov'a'n estr'o'n, mal'dung'iĝ'is kaj far'iĝ'is ĉirkaŭ la tag'o de ĉiu'j sankt'ul'o'j serv'ist'o ĉe Ol'e Peters. Ĉi tie li trov'is atent'a'j'n aŭskult'ant'o'j'n por si'a rakont'o pri la diabl'a ĉeval'o de la dig'o'graf'o. La dik'statur'a sinjor'in'o Vollina kaj ŝi'a spirit'e kaduk'a patr'o, la est'int'a dig'o'rajt'ig'it'o Jess Harders, aŭskult'is kun agrabl'a trem'et'ad'o. Post'e ili rakont'is pri tio al ĉiu'j, kiu'j koler'is al la dig'o'graf'o aŭ ŝat'is tia'j'n rakont'o'j'n.

Ĉapitr'o 17

Fin'e de mart'o la super'a dig'o'graf'a ofic'ej'o send'is ordon'o'n pri la nov'a inter'dig'o. Hauke unu'e kun'ven'ig'is la dig'o'rajt'ig'it'o'j'n. Ili kun'ven'is supr'e en la gast'ej'o apud la preĝ'ej'o kaj aŭskult'is, kiel li sci'ig'is la ĉef'punkt'o'j'n de si'a propon'o kaj pri la korespond'ad'o kun la super'a dig'o'graf'o. Li ankaŭ sci'ig'is la fin'a'n decid'o'n, kiu akcept'is li'a'n propon'o'n pri la nov'a dig'o'profil'o. Laŭ ĝi la ĉe'mar'a flank'o de la nov'a dig'o est'os mult'e mal'pli krut'a ol ĉe la mal'nov'a. Sed ili'a'j vizaĝ'o'j ne montr'is gaj'o'n, eĉ ne kontent'o'n.

”Ja, ja,” dir'is mal'jun'a dig'o'rajt'ig'it'o, ”nun ni vid'as la sekv'o'j'n; sed protest'o'j est'os van'a'j; ĉar la super'a dig'o'graf'o kaj ni'a dig'o'graf'o sub'ten'as unu la ali'a'n!”

”Vi prav'as, Detlev Wiens,” al'don'is du'a, ”la printemp'a labor'o baldaŭ komenc'iĝ'os, kaj krom'e ni dev'as konstru'i long'a'n dig'o'n; tiu'okaz'e ni cert'e eĉ ne pov'os plen'um'i ni'a'n propr'a'n labor'o'n!”

”Ĉi jar'e vi ankoraŭ pov'os plen'um'i vi'a'n labor'o'n sen rapid'ig'o,” dir'is Hauke, ”ĉar tiel baldaŭ la dig'o'konstru'o ne komenc'iĝ'os!”

”Sed vi'a profil'o!” dir'is tri'a. ”La ĉe'mar'a flank'o est'os tro larĝ'a; de kie ni pren'os la material'o'n? Kiam la dig'o est'os fin'konstru'it'a?”

”Se ne ĉi tiu'n jar'o'n, do la ven'ont'a'n; tio de'pend'as de ni mem!” respond'is Hauke. La ĉe'est'ant'ar'o koler'e rid'is.

”Sed kial far'i sen'util'a'n labor'o'n? — La dig'o ja ne est'os pli alt'a ol la mal'nov'a, jam kontraŭ'star'ant'a pli ol tri'dek jar'o'j'n!”

”Vi prav'as,” respond'is Hauke, ”la mal'nov'a dig'o romp'iĝ'is antaŭ tri'dek, tri'dek-kvin kaj kvar'dek-kvin jar'o'j. De'post la last'a romp'iĝ'o eĉ la plej alt'a'j flus'o'j indulg'is ni'n, malgraŭ la krut'a, ne'prudent'e konstru'it'a dig'o. Sed la nov'a dig'o kontraŭ'star'os ankoraŭ post cent kaj re'e cent jar'o'j. Ĝi ne romp'iĝ'os; ĉar la mal'krut'a dekliv'o de la ĉe'mar'a flank'o ne prezent'os al la ond'o'j atak-ebl'ec'o'n. Per ĝi vi akir'os por vi kaj vi'a'j infan'o'j ŝirm'it'a'n land'o'n, kaj pro tio ankaŭ la estr'ar'o kaj la super'a dig'o'graf'o sub'ten'as mi'n; kaj tio'n ankaŭ vi kompren'u je vi'a propr'a util'o!”

Ĉar la ĉe'est'ant'ar'o ne tuj est'is respond'o'pret'a, mal'jun'a blank'har'ul'o pen'plen'e ek'star'is. Est'is la bapt'o'patr'o de sinjor'in'o Elke, Jewe Manners, kiu pro la pet'o'j de Hauke ankoraŭ okup'is si'a'n ofic'o'n kiel dig'o'rajt'ig'it'o. ”Dig'o'graf'o Hauke Haien,” li dir'is,”vi kaŭz'as al ni mult'e da zorg'o'j kaj kost'o'j, kaj mi est'us ĝoj'int'a, se vi est'us prokrast'int'a la afer'o'n ĝis post mi'a mort'o; sed — prav'a vi est'as, nur mal'prudent'o pov'as tio'n pri'dub'i! Ni ĉiu'tag'e dank'u al Di'o, ke li malgraŭ ni'a malag'em'o ŝirm'is la mult'valor'a'n ekster'dig'a'n grund'o'n kontraŭ ŝtorm'o kaj flus'o. Nun sen'dub'e est'as plej urĝ'a temp'o, ke ni mem ag'u laŭ'sci'e kaj laŭ'pov'e kaj ne plu konfid'u al la indulg'o de Di'o.

Mi, amik'o'j, est'as mal'jun'ul'o. Mi vid'is dig'o'j'n konstru'at'a'j'n kaj romp'iĝ'ant'a'j'n; sed neni'u el vi vid'os, ke romp'iĝ'os la dig'o, kiu'n Hauke Haien projekt'is laŭ si'a prudent'o ricev'it'a de Di'o! Se vi mem ne est'os dank'em'a'j al li, vi'a'j ge'nep'o'j iam ne pov'os rifuz'i al li la honor'kron'o'n!”

Jewe Manners re'ek'sid'is. El'poŝ'ig'int'e blu'a'n naz'tuk'o'n, li for'viŝ'is kelk'a'j'n gut'o'j'n de la frunt'o. La mal'jun'ul'o est'is estim'at'a kiel vir'o labor'em'a kaj tut'honest'a. Sed ĉar tamen la kun'ven'int'o'j ne vol'is konsent'i, ili plu'silent'is.

”Mi dank'as al vi, Jewe Manners, ke vi ankoraŭ viv'as kaj pled'as por mi'a projekt'o. Sed vi, ali'a'j dig'o'rajt'ig'it'o'j, konsider'u la nov'a'n dig'o'konstru'o'n afer'o ne plu ŝanĝ'ebl'a, kaj pro tio ni decid'u, kio est'u far'at'a!”

”Parol'u!” dir'is iu el la rajt'ig'it'o'j, kaj Hauke dis'fald'is sur la tabl'o kart'o'n pri la nov'a dig'o. ”Antaŭ'e iu demand'is,” li dir'is, ”de kie ni pren'os la mult'a'n ter'o'n. Vi vid'as, ke ekster'e de la dig'o'lini'o rest'as land'stri'o. De tie kaj de la antaŭ'grund'o, trov'iĝ'ant'a nord'e kaj sud'e de la inter'dig'ot'a grund'o, ni pren'os la ter'o'n. Nur por la ĉe'mar'a flank'o ni bezon'os dik'a'n tavol'o'n da argil'o; por la intern'o sufiĉ'os sabl'o. — Sed unu'e ni bezon'as ter'mezur'ist'o'n, kiu sign'u per stang'o'j la nov'a'n dig'o'lini'o'n. Tiu, kiu help'is al mi el'labor'i la projekt'o'n, cert'e est'as la plej kompetent'a. Pli'e ni dev'as mend'i ĉe kelk'a'j vetur'il'far'ist'o'j unu'ĉeval'a'j'n renvers'ebl'a'j'n ĉar'o'j'n kun fork'o'timon'o'j, por al'port'i argil'o'n kaj ali'a'n material'o'n. Por kovr'i la supr'o'n kaj la land'flank'o'n de la nov'a dig'o kaj por flus'halt'ig'i Priehl-on, ni bezon'os mult'e da pajl'o. Mi moment'e ne pov'as dir'i, kiom da cent'o'j da plen'ĉar'o'j est'os neces'a'j; ebl'e pli mult'e ol ni ĉi tie en la marsk'o pov'os liver'i! — Ni nun decid'u, kia'manier'e ni hav'ig'u ĉi ĉio'n kaj kiel ni ĉio'n aranĝ'u. Ankaŭ la nov'a'n kluz'o'n ni pli post'e mend'u ĉe lert'a ĉarpent'ist'o.”

La kun'ven'int'o'j star'ig'is si'n ĉirkaŭ la tabl'o. Ili per du'on'a okul'o rigard'is la plan'o'n kaj iom post iom komenc'is parol'i; sed ver'ŝajn'e nur por ne silent'i. Kiam oni parol'is pri la ter'mezur'ist'o, iu el la pli jun'a'j dir'is: ”Dig'o'graf'o, vi el'pens'is la projekt'o'n; vi mem plej bon'e sci'as, kiu est'as kompetent'a!”

Sed Hauke respond'is: ”Ĉar vi est'as rajt'ig'it'o'j, vi decid'u laŭ propr'a kaj ne laŭ mi'a opini'o; kaj se vi far'os pli taŭg'a'n propon'o'n, tiu'okaz'e mi re'tir'os mi'a'n.”

Sed unu el la mal'pli jun'a'j tamen ne konsent'is. Li hav'is nev'o'n, kaj tiel talent'a ter'mezur'ist'o laŭ'dir'e ĝis nun ne est'is en la marsk'o. Li, kiel oni dir'is, super'as eĉ la patr'o'n de la dig'o'graf'o, la mort'int'a'n Tede Haien.

Pro tio oni diskut'is pri ambaŭ ter'mezur'ist'o'j kaj fin'e decid'is, ke ambaŭ kun'e plen'um'u la labor'o'n. Simil'e oni decid'is pri la ĉar'o'j, la pajl'o'liver'ad'o kaj pri ĉio ali'a. Nur mal'fru'e kaj lac'a Hauke al'ven'is hejm'e'n sur si'a brun'a ĉeval'o, kiu'n li tiu'temp'e ankoraŭ rajd'is. Kiam li ĵus est'is ek'sid'int'a sur la mal'nov'a fotel'o, hered'aĵ'o de li'a mal'pli labor'em'a, sed pli gaj'e viv'int'a antaŭ'ul'o, li'a edz'in'o jam est'is ĉe li. ”Vi est'as lac'a, Hauke,” ŝi dir'is, per si'a mal'larĝ'a man'o for'ig'ant'e la har'o'j'n de li'a frunt'o.

”Jes,” li respond'is, mal'dolĉ'e rid'et'ant'e, ”sed mi mem dev'os labor'i plej mult'e kaj dev'os ĝoj'i, se ili ne mal'help'os mi'n!”

”Ne, Elke, vi'a bapt'o'patr'o Jewe Manners est'as bon'kor'a vir'o; mi ĝoj'us, se li est'us tri'dek jar'o'j'n pli jun'a!”

Ĉapitr'o 18

Kiam post kelk'a'j semajn'o'j la dig'o'lini'o est'is sign'it'a kaj la plej grand'a part'o de la ĉar'o'j liver'it'a, ĉiu'j posed'ant'o'j de la inter'dig'ot'a polder'o kaj de la grund'o, kuŝ'ant'a mal'antaŭ la mal'nov'a dig'o, est'is kun'ven'ig'it'a'j de la dig'o'graf'o en la paroĥ'a gast'ej'o. Li vol'is prezent'i al ili plan'o'n pri la dis'don'ad'o de la labor'o'j kaj kost'o'j kaj aŭd'i ili'a'j'n eventual'a'j'n kontraŭ'dir'o'j'n. Se ebl'e la nov'a dig'o kaj la nov'a'j kamp'de'flu'il'o'j mal'grand'ig'os la ripar'kost'o'j'n por la mal'nov'a'j instal'aĵ'o'j, tiu'okaz'e ankaŭ la last'nom'it'a'j posed'ant'o'j dev'os plen'um'i la dev'o'j'n laŭ'part'e. Ĉi tiu plan'o est'is por Hauke pen'ig'a labor'o, kaj se la super'a dig'o'graf'o ne est'us dispon'ig'int'a, krom dig'o'send'it'o, ankaŭ dig'o'skrib'ist'o'n por li'a help'o, li ne tiel rapid'e est'us fin'int'a ĝi'n, kvankam nun'temp'e li re'e labor'is en la nokt'o'n. Kiam li post'e, lac'eg'a, en'lit'iĝ'is, li'a edz'in'o ne atend'is li'n kiel antaŭ'e en ŝajn'ig'it'a dorm'o. Ankaŭ ŝi plen'um'is mult'e da labor'o, tiom ke nokt'e ŝi ripoz'is en profund'a dorm'o.

Hauke est'is laŭt'leg'int'a si'a'n plan'o'n, kaj nun li re'e dis'fald'is sur la tabl'o la skiz'o'j'n kaj skrib'aĵ'o'j'n, el'met'it'a'j'n ĉi tie por en'rigard'o jam dum tri tag'o'j. la ĉe'est'is serioz'a'j vir'o'j admir'ant'a'j kun estim'o la ekster'ordinar'a'n diligent'ec'o'n. Post trankvil'a pri'pens'ad'o ili aprob'is la prudent'a'j'n instrukci'o'j'n de la dig'o'graf'o. Sed ali'a'j, kies part'o'j je la inter'dig'ot'a grund'o est'is vend'it'a'j de ili mem aŭ de ili'a'j patr'o'j aŭ ali'a'j antaŭ'ul'o'j, plend'is pri tio, ke ankaŭ ili dev'os kun'pag'i la kost'o'j'n por la nov'a polder'o. li'i ne pri'pens'is, ke la nov'a dig'o mal'grand'ig'os la kost'o'j'n por la mal'nov'a. Kelk'a'j, kiu'j posed'is en la nov'a polder'o mult'e da part'o'j, dezir'is vend'i ili'n je mal'alt'a prez'o; ĉar, kiel ili dir'is, ili ne pov'os port'i la tro'a'j'n kost'o'j'n. Sed Ol'e Peters, kun koler'eg'a vizaĝ'o apog'ant'e si'n kontraŭ pord'fost'o, kri'is: ”Pri'pens'u, antaŭ ol vi fid'as al ni'a dig'o'graf'o; li est'as ruz'ul'o. Li jam posed'is la plej mult'a'j'n part'o'j'n, kiam li ankoraŭ aĉet'is mi'a'j'n.

Dum moment'o reg'is inter la ĉe'est'ant'ar'o tomb'a silent'o. La dig'o'graf'o star'is apud la tabl'o, sur kiu li antaŭ'e dis'fald'is si'a'j'n skrib'aĵ'o'j'n. Lev'ant'e la kap'o'n, li rigard'is al Ol'e Peters kaj dir'is: ”Vi cert'e sci'as, Ol'e Peters, ke vi kalumni'as mi'n; tamen vi ag'as tiel, ĉar vi sci'as, ke part'o de la mal'pur'aĵ'o, per kiu vi sur'ĵet'as mi'n, rest'os pend'ant'a je mi! La ver'o est'as, ke vi dezir'is vend'i vi'a'j'n part'o'j'n, kiu'j'n mi tiu'temp'e bezon'is por mi'a ŝaf'bred'ad'o; kaj pli'e — la mal'nobl'a vort'o, el'parol'it'a de vi en la trink'ej'o, ke mi est'as dig'o'graf'o nur pro mi'a edz'in'o, tiu vort'o aktiv'ig'is mi'n. Mi pruv'os, ke mi ankaŭ pro mi mem est'as kapabl'a est'i dig'o'graf'o. Pro tio mi far'os, kio'n mi'a antaŭ'ul'o jam est'us dev'int'a far'i. Sed se vi koler'as al mi pro la part'o'j, si'a'temp'e aĉet'it'a'j de mi, nu do, vi ja aŭd'as, ke est'as sufiĉ'e da tiu'j, kiu'j dezir'as vend'i la si'a'j'n por mal'mult'e da mon'o, nur ĉar la labor'o ŝajn'as al ili tro grand'a!”

Mal'grand'a part'o de la ĉe'est'ant'ar'o murmur'is aplaŭd'o'n. La mal'jun'a Jewe Manners, star'ant'a inter ili, laŭt'e kri'is: ”Brav'e, Hauke Haien! Ni'a Di'sinjor'o favor'u vi'a'n projekt'o'n!”

Sed oni ne fin'ord'ig'is la afer'o'n, kvankam Ol'e Peters ne plu parol'is kaj la vir'o'j dis'ir'is nur je vesper'manĝ'a temp'o. Nur en du'a kun'ven'o oni ĉio'n fin'ord'ig'is.

Sed oni konsent'is nur sub la kondiĉ'o, ke Hauke dum la sekv'ont'a monat'o labor'u per kvar anstataŭ tri jung'o'par'o'j.

Fin'e, kiam la pentekost'a'j sonor'il'eg'o'j sonor'is, la labor'o komenc'iĝ'is. Sen'ĉes'e la ĉar'o'j vetur'is de la ekster'dig'a grund'o al la dig'o'lini'o, por tie fal'ig'i la argil'o'n. La sam'a nombr'o da ĉar'o'j sam'temp'e vetur'is re'turn'e, por est'i re'ŝarĝ'at'a'j. Ĉe la dig'o'lini'o star'is vir'o'j kun ŝovel'il'o'j kaj fos'il'o'j por ŝovel'i la al'vetur'ig'it'a'n ter'o'n al la ĝust'a lok'o kaj eben'ig'i ĝi'n. Grand'eg'a'j'n plen'ĉar'o'j'n da pajl'o oni al'vetur'ig'is kaj de'ĉar'ig'is. Ne nur por kovr'i la mal'pez'a'n material'o'n, kiel sabl'o'n kaj sabl'a'n ter'o'n, uz'at'a'n por la land'flank'o, oni bezon'is pajl'o'n; sed ankaŭ, kiam iom post iom kelk'a'j dig'o'part'o'j est'is fin'it'a'j kaj kovr'it'a'j per pec'o'j da herb'kovr'aĵ'o, oni kelk'lok'e kovr'is la last'a'j'n per firm'a pajl'a vol'o pro ŝirm'o kontraŭ la mord'et'ant'a'j ond'o'j. Dung'it'a'j kontrol'ist'o'j ir'is tie'n kaj re'e'n. Kiam ŝtorm'is, ili star'is kun buŝ'o'j mal'ferm'it'a'j kaj kri'is si'a'j'n ordon'o'j'n tra ŝtorm'o kaj ond'o'muĝ'ad'o. Inter ili rajd'is la dig'o'graf'o sur si'a blank'a ĉeval'o, kiu'n li nun ĉiam uz'is. La best'o kun si'a rajd'ant'o kvazaŭ flug'is tie'n kaj ali'e'n, kiam li rapid'e kaj konciz'e don'is si'a'j'n instrukci'o'j'n aŭ laŭd'is labor'ist'o'n aŭ, kiel ankaŭ okaz'is, sen'kompat'e mal'dung'is mal'labor'em'ul'o'n aŭ mal'lert'ul'o'n. ”Est'as ne'evit'ebl'e,” li dir'is tiu'okaz'e, ”vi'a mal'labor'em'o ne mal'util'u ni'a'n dig'o'n!” Jam de mal'proksim'e, kiam li supr'e'n'rajd'is el la polder'o, ili aŭd'is la spir'eg'ad'o'n de li'a ĉeval'o, kaj aŭd'ant'e la vok'o'n:
”Atent'u, la blank'ĉeval'a rajd'ant'o ven'as!” ĉiu rapid'ig'is si'a'n labor'o'n.

Kiam la labor'ist'o'j ar'e sid'is sur la fund'o, maten'manĝ'ant'e, tiam Hauke rajd'is laŭ'long'e de la nun for'las'it'a'j labor'ej'o'j. Per si'a'j akr'e'vid'a'j okul'o'j li tuj rimark'is, kie oni mal'zorg'e uz'is la fos'il'o'n. Sed kiam li rajd'is al la vir'o'j kaj klar'ig'is al ili, kiel la labor'o est'u far'at'a, ili nur rigard'is li'n, sen'ĝen'e plu maĉ'ant'e.

Konsent'o'n aŭ ili'a'n opini'o'n li ne aŭd'is. Iam, je la sam'a temp'o — jam est'is mal'fru'e — li vid'is ĉe iu dig'o'lok'o ekster'ordinar'e zorg'a'n labor'o'n. Rajd'int'e al la plej proksim'a ar'o da maten'manĝ'ant'o'j kaj salt'int'e de si'a ĉeval'o, li gaj'e demand'is: ”Kiu labor'is tiel laŭd'ind'e?” Sed tim'em'e kaj mal'amik'e ili rigard'is li'n kaj nur mal'rapid'e kaj kvazaŭ kontraŭ'vol'e dir'is kelk'a'j'n nom'o'j'n. La vir'o, al kiu li trans'don'is si'a'n ĉeval'o'n, trankvil'e star'ant'a kiel ŝaf'id'o, ten'is ĝi'n per ambaŭ man'o'j. Tim'o'plen'e li rigard'is la bel'a'j'n okul'o'j'n de la best'o, per kiu'j ĝi, kiel kutim'e, rigard'is si'a'n estr'o'n.

”Nu, Mart'e'n!” vok'is Hauke. ”Kial vi star'as kvazaŭ ŝton'iĝ'int'a?”

”Estr'o, vi'a ĉeval'o est'as tiel trankvil'a, kvazaŭ ĝi intenc'us mal'bon'o'n!”

Rid'ant'e Hauke mem pren'is la ĉeval'o'n ĉe la konduk'il'o. Tuj ĝi kares'e frot'is la kap'o'n ĉe li'a ŝultr'o. Kelk'a'j el la labor'ist'o'j tim'e rigard'is ĉeval'o'n kaj rajd'ant'o'n. Ali'a'j, kvazaŭ tio ne koncern'us ili'n, ne'parol'ant'e plu manĝ'is. De temp'o al temp'o ili supr'e'n'ĵet'is pan'pec'et'o'j'n al la mev'o'j, jam kon'ant'a'j la manĝ'o'lok'o'n, kaj per si'a'j elegant'e mal'larĝ'a'j flug'il'o'j preskaŭ tuŝ'et'ant'a'j ili'a'j'n kap'o'j'n. La dig'o'graf'o dum moment'o'j kvazaŭ sen'pens'e rigard'is la almoz'pet'ant'a'j'n bird'o'j'n, kiel ili kapt'is la al'ĵet'it'a'j'n pan'pec'et'o'j'n. Post'e li sur'ĉeval'iĝ'is kaj for'rajd'is, ne re'turn'ant'e si'n al la labor'ist'o'j. Kelk'a'j vort'o'j, nur nun laŭt'ig'it'a'j de ili, ŝajn'is est'i al li mok'o. ”Kio tio est'as?” li dir'is al si mem, ”ĉu Elke prav'as dir'ant'e, ke ĉiu'j est'as kontraŭ mi? Ĉu ankaŭ tiu'j dung'it'o'j kaj mal'riĉ'ul'o'j, el kiu'j mult'a'j per la nov'a dig'o far'iĝ'os bon'hav'a'j?” — Li spron'is si'a'n ĉeval'o'n, ke ĝi kvazaŭ furioz'e rapid'is mal'supr'e'n en la polder'o'n. Pri la mister'a bril'o, per kiu li'a eks'a sub'serv'ist'o ĉirkaŭ'is la blank'ĉeval'a'n rajd'ant'o'n, li mem ja neni'o'n sci'is; sed se la hom'o'j nur est'us vid'int'a'j li'n! La okul'o'j ard'is en la mal'dik'a vizaĝ'o; la mantel'o flirt'is, kaj la blank'a ĉeval'o kvazaŭ fajr'er'is! — Somer'o kaj aŭtun'o pas'is. Ĝis fin'o de novembr'o oni labor'is; tiam frost'o kaj neĝ'o ĉes'ig'is la labor'o'n, ankoraŭ ne fin'it'a'n.

La dig'o est'is alt'a dek fut'o'j'n; nur por la nov'konstru'ot'a kluz'o rest'is mal'plen'aĵ'o. Ankaŭ Priehl ne ankoraŭ est'is flus'halt'ig'it'a.

Tial la akv'o pov'is, sam'e kiel dum la last'a'j tri jar'dek'o'j, sen'bar'e en'ir'i la polder'o'n, ne pov'ant'e tie kaŭz'i grav'a'n mal'util'o'n ĉe la nov'a dig'o. Nun oni las'is la hom'a'n far'aĵ'o'n al la ĉio'pov'a Di'o, pet'ant'e li'n pro ŝirm'o, ĝis la printemp'a sun'o ebl'ig'os ĝi'a'n fin'konstru'o'n.

Dum'e en la dig'o'graf'a dom'o ĝoj'ig'a okaz'ont'aĵ'o est'is prepar'int'a si'n; kaj en la naŭ'a jar'o post la ge'edz'iĝ'o infan'o nask'iĝ'is. Ru ̧haŭta ĝi est'is kaj pez'is sep funt'o'j'n, kiel ĝeneral'e nov'nask'it'o'j aparten'ant'a'j al la in'a seks'o. Nur ĝi'a kri'ad'o son'is strang'e kaj ne plaĉ'is al la akuŝ'ist'in'o. Plej danĝer'e est'is, ke Elke la tri'a'n tag'o'n mal'san'iĝ'is je fort'a akuŝ'a febr'o. Ŝi delir'is kaj kon'is nek si'a'n edz'o'n nek si'a'n mal'jun'a'n help'ant'in'o'n. La sen'mezur'a ĝoj'o, kapt'int'a Hauken ĉe la vid'o de si'a infan'o, far'iĝ'is aflikt'o. Kurac'ist'o, ven'ig'it'a el la urb'o, sid'is ĉe la lit'o.

Kontrol'int'e ŝi'a'n puls'o'n, li recept'is kaj ĉirkaŭ'rigard'is sen'konsil'e. Hauke kap'ne'is. ”Ĉi tiu ne help'os, nur Di'o pov'os help'i!”

Li hav'is si'a'n individu'a'n krist'an'ec'o'n; sed est'is io, kio re'ten'is li'a'n preĝ'o'n. Kiam la mal'jun'a kurac'ist'o est'is for'vetur'int'a, li star'is ĉe la fenestr'o, fiks'e rigard'ant'e en la vintr'a'n tag'o'n, kaj kiam la mal'san'ul'in'o kri'is delir'e, li inter'plekt'is si'a'j'n man'o'j'n, mem ne sci'ant'e, ĉu pro pi'ec'o aŭ por ne mal'esper'ig'i pro sen'mezur'a tim'eg'o.

”Akv'o'n! Akv'o'n!” ĝem'is la mal'san'ul'in'o. ”Gard'u mi'n,” ŝi kri'is, ”gard'u mi'n, Hauke!” La voĉ'o obtuz'ig'is kaj far'iĝ'is plor'a.

Li turn'is si'n. For'ŝov'ant'e la fleg'ist'in'o'n de la lit'o, li genu'fal'is kaj ĉirkaŭ'pren'is si'a'n edz'in'o'n. Al'tir'ant'e ŝi'n, li vok'is: ”Elke, Elke, re'kon'u mi'n, mi ja est'as ĉe vi!”

Sed ŝi nur mal'ferm'is la febr'o'ard'a'j'n okul'o'j'n kaj ĉirkaŭ'rigard'is mal'esper'e.

Re'kuŝ'ig'int'e ŝi'n sur la kusen'o'n, li konvulsi'e prem'is si'a'j'n man'o'j'n. ”Di'o, mi'a Di'o,” li kri'is, ”ne for'pren'u ŝi'n! Vi ja sci'as, ke mi ne pov'as viv'i sen ŝi!” Post'e est'is, kvazaŭ li pri'pens'us kaj mal'pli laŭt'e li al'don'is: ”Mi ja sci'as, ke Vi ne ĉiam pov'as ag'i laŭ Vi'a vol'o, eĉ ne Vi! Vi est'as ĉio'sci'a! Vi dev'as ag'i laŭ Vi'a saĝ'ec'o! ho Di'sinjor'o! Don'u al mi sign'o'n, ke Vi aŭd'as mi'n!”

Est'is, kvazaŭ subit'e ek'reg'is silent'o. Li aŭd'is nur mal'laŭt'a'n spir'ad'o'n; kaj kiam li si'n turn'is al la lit'o, li'a edz'in'o ripoz'is en trankvil'a dorm'o. Nur la vart'ist'in'o rigard'is li'n terur'it'e. Li aŭd'is, ke iu ferm'as la pord'o'n. ”Kiu est'is?” li demand'is.

”Estr'o, la serv'ist'in'o An'n Grete el'ir'is, al'port'int'e la infan'korb'o'n.”

”Mi? Mi nur ek'tim'is pro vi'a preĝ'o, per kiu vi ne sav'os iu'n de mort'o!”

Hauke per si'a'j akr'a'j okul'o'j rigard'is ŝi'n. ”Ĉu vi do ankaŭ, kiel ni'a An'n Grete, part'o'pren'as la sekret'a'j'n di'serv'o'j'n ĉe la holanda flik'tajlor'o Jantje?”

Hauke ne respond'is. — La tiu'temp'e kutim'a'j ekster'preĝ'ej'a'j di'serv'o'j tre dis'vast'iĝ'int'a'j ankaŭ inter la fris'o'j. Mal'sukces'int'a'j meti'ist'o'j aŭ instru'ist'o'j eks'ig'it'a'j pro ebri'em'o lud'is ĉe ili la ĉef'a'n rol'o'n, kaj jun'ul'in'o'j, jun'a'j kaj mal'jun'a'j vir'in'o'j, mal'labor'em'ul'o'j kaj sol'ec'a'j hom'o'j fervor'e part'o'pren'is ili'n, en kiu'j ĉiu pov'is est'i pastr'o. El la dig'o'graf'a dom'o An'n Grete kaj la sub'serv'ist'o en'am'iĝ'int'a je ŝi pas'ig'is tie si'a'j'n liber'a'j'n vesper'hor'o'j'n. Elke ja esprim'is skrupul'o'j'n pri tio; sed Hauke respond'is: ”Rilat'e al kred'o'afer'o'j ĉiu ir'u si'a'n propr'a'n voj'o'n; tio neniam mal'util'as, kaj pli bon'e tie ol en la brand'o'trink'ej'o!”

Sed pri li oni ne silent'is. Li'a'j preĝ'a'j vort'o'j dis'vast'iĝ'is de dom'o al dom'o. Li pri'dub'is la Di'a'n ĉio'pov'ec'o'n; sed kio est'as Di'o sen ĝi? Li blasfem'is Di'o'n! La afer'o pri la diabl'a ĉeval'o cert'e ankaŭ est'as ver'a!

Hauke neni'o'n sci'is pri tio. Li viv'is dum tiu'j tag'o'j nur por si'a edz'in'o; eĉ la infan'o'n li ne atent'is.

La mal'jun'a kurac'ist'o re'e ven'is, ven'is ĉiu'tag'e; oft'e eĉ du'foj'e. Tiam li rest'is la tut'a'n nokt'o'n, re'e skrib'is recept'o'n kaj la serv'ist'o Iv'e'n Johns rapid'eg'e rajd'is al la apotek'o. Post'e li far'iĝ'is pli afabl'a. Li intim'e kap'jes'is al la dig'o'graf'o: ”Ni sukces'os, sukces'os, per Di'a help'o!”

Kaj iu'tag'e — ĉu li'a art'o venk'is la mal'san'o'n, aŭ Di'o help'is pro la preĝ'o de Hauke — kiam la kurac'ist'o est'is sol'a kun la mal'san'ul'in'o, li kun rid'ant'a'j okul'o'j dir'is al ŝi: ”Sinjor'in'o, nun mi cert'e pov'as dir'i al vi, ke la kurac'ist'o hodiaŭ hav'as si'a'n fest'o'tag'o'n. Vi'a fart'o est'is danĝer'a; sed nun vi re'e aparten'as al ni, al ni viv'ant'o'j!”

Jen ŝi'a'j mal'hel'a'j okul'is lum'radi'is! ”Hauke! Hauke! Kie vi est'as?” ŝi vok'is; kaj kiam li je ŝi'a ĝoj'o'plen'a vok'o rapid'eg'is en la ĉambr'o'n kaj al ŝi'a lit'o, ŝi ĉirkaŭ'pren'is li'a'n kol'o'n. ”Hauke, mi'a edz'o, sav'it'a! Mi rest'os ĉe vi!”

La mal'jun'a kurac'ist'o el'poŝ'ig'is silk'a'n tuk'o'n, viŝ'is la frunt'o'n kaj la vang'o'j'n kaj kap'jes'ant'e for'las'is la ĉambr'o'n.

La tri'a'n vesper'o'n post ĉi tiu tag'o pi'a parol'ant'o, ŝu'ist'o for'pel'it'a de la dig'o'graf'o, parol'is en sekret'a di'serv'o ĉe la holanda flik'tajlor'o. Li klar'ig'is al la aŭskult'ant'o'j la ec'o'j'n de Di'o.

”Sed kiu pri'dub'as la Di'a'n ĉio'pov'ec'o'n, kiu dir'as ’Vi ne pov'as ag'i laŭ Vi'a vol'o’ — ni ĉiu'j ja kon'as la mal'feliĉ'ul'o'n — tiu ŝarĝ'as ni'a'n komun'um'o'n kiel ŝton'o; tiu serĉ'as la mal'amik'o'n de Di'o, la amik'o'n de la pek'o, kiel si'a'n konsol'ant'o'n; ĉar ies help'o'n ĉiu hom'o bezon'as. Sed vi, gard'u vi'n je tiu, kiu preĝ'as tiel; ĉar li'a preĝ'o est'as blasfem'o!”

Ankaŭ ĉi tiu parol'ad'o dis'vast'iĝ'is de dom'o al dom'o; ĉar kio ne far'iĝ'as publik'a en mal'grand'a komun'um'o? Ankaŭ Hauke sci'is pri ĝi, sed ne parol'is pri ĝi al si'a edz'in'o. Li nur firm'e ĉirkaŭ'pren'is ŝi'n kelk'foj'e, dir'ant'e: ”Elke, rest'u fidel'a al mi, rest'u fidel'a al mi!” Tiam ŝi'a'j okul'o'j mir'ig'it'e rigard'is li'n. ”Fidel'a al vi? Al kiu mi pov'us est'i fidel'a, se ne al vi?” — Sed post mal'long'a daŭr'o ŝi kompren'is li'a'j'n vort'o'j'n. ”Ja, Hauke, ni rest'os fidel'a'j al ni; kaj ne nur pro tio, ĉar ni bezon'as unu la ali'a'n!”

Sed malgraŭ la vigl'a labor'o li sent'is si'n sol'a. Obstin'ec'o kaj mal'societ'em'o kontraŭ la proksim'ul'o'j ĝerm'is en li'a kor'o. Nur al si'a edz'in'o li ĉiam rest'is la sam'a. Maten'e kaj vesper'e li genu'is antaŭ la lul'il'o de si'a infan'o, kvazaŭ tie est'us li'a etern'a sankt'ej'o. Al la ge'serv'ist'o'j kaj labor'ist'o'j li far'iĝ'is pli sever'a. La mal'lert'ul'o'j kaj mal'zorg'em'ul'o'j, kiu'j'n li antaŭ'e riproĉ'is per trankvil'a mal'laŭd'o, nun tim'is pro li'a'j sever'eg'a'j vort'o'j; kaj Elke oft'e est'is dev'ig'at'a trankvil'ig'i li'n.

Ĉapitr'o 19

La dig'o'rajt'ig'it'o Jewe Manners mort'is dum la vintr'o. Li'a ofic-sekv'int'o est'is Ol'e Peters. Pro tio la labor'o de la dig'o'graf'o tut'e ne pli'facil'iĝ'is. Hauke ne prov'is mal'help'i li'a'n elekt'o'n, sed anstataŭ la kuraĝ'ig'a'j vort'o'j de la mal'jun'a bapt'o'patr'o de li'a edz'in'o, la sekv'int'o nun sekret'e kaj ĉiel ag'is kontraŭ li. Li far'is ne'neces'a'j'n kontraŭ'dir'o'j'n, kiu'j'n Hauke dev'is refut'i per sam'e ne'neces'a'j argument'o'j; ĉar Ol'e Peters est'is fanfaron'ul'o sed ne kompetent'a rilat'e al pri'dig'a'j afer'o'j. Krom'e li ankoraŭ mal'am'is la iam'a'n ’skrib'serv'ist'o'n’!

La plej seren'a ĉiel'o re'e volb'iĝ'is super la mar'o kaj la marsk'o. La polder'o re'e mult'kolor'iĝ'is per la fort'a'j bov'o'j, kies blek'ad'o inter'romp'is la vast'a'n sol'ec'o'n. Alaŭd'o'j sen'ĉes'e tril'is en la aer'o. Neni'a mal'bon'a veter'o ĝen'is la labor'o'n. La nov'a kluz'o jam est'is fin'konstru'it'a. La Di'sinjor'o ŝajn'is favor'i la nov'a'n far'aĵ'o'n. Ankaŭ Elke pri'rid'is si'a'n edz'o'n, kiam li hejm'e'n'ven'is sur si'a blank'a ĉeval'o. ”Vi tamen far'iĝ'is brav'a best'o,” ŝi tiam dir'is, kares'frap'ant'e la bril'a'n kol'o'n de la ĉeval'o. Se ŝi port'is la infan'o'n, Hauke tuj de'ĉeval'iĝ'is kaj las'is la et'ul'in'o'n danc'i sur li'a'j brak'o'j. Se tiam la blank'a ĉeval'o per si'a'j brun'a'j okul'o'j rigard'is la infan'et'o'n, li dir'is, ekzempl'e: ”Ven'u, ankaŭ vi hav'u la honor'o'n!” Kaj sid'ig'int'e la mal'grand'a'n Wienke — tiu'n nom'o'n ĝi ricev'is — en la sel'o'n, li ĉirkaŭ'konduk'is la blank'a'n ĉeval'o'n. Ankaŭ la mal'jun'a fraksen'o kelk'foj'e hav'is la honor'o'n, balanc'i sur elast'a branĉ'o la et'a'n infan'o'n. La patr'in'o kun rid'ant'a'j okul'o'j star'is en la dom'pord'o, sed la infan'o ne rid'is.

Ĝi'a'j okul'o'j, inter kiu'j est'is naz'et'o, rigard'is iom mal'sprit'e; kaj la man'et'o'j ne pov'is kapt'i la branĉ'et'o'n prezent'it'a'n al ĝi de la patr'o. Hauke tio'n ne atent'is; ĉar li ja ne est'is spert'a pri infan'et'o'j. Nur Elke, vid'ant'e la hel'okul'a'n knab'in'o'n sur la brak'o de si'a help'ist'in'o, nask'int'a sam'temp'e kun ŝi, kelk'foj'e aflikt'it'e dir'is: ”Stina, la mi'a ankoraŭ ne est'as kiel la vi'a!” Kaj la vir'in'o, sku'ant'e pro am'o si'a'n dik'a'n knab'o'n, ten'at'a'n ĉe la man'o, tiam respond'is: ”Ja, sinjor'in'o, la infan'o'j est'as divers'a'j; jen, ĉi tiu jam ŝtel'is de mi pom'o'j'n, antaŭ ol li est'is du'jar'a!” Elke tiam kares'is la bukl'o'j'n de la dik'a bub'et'o kaj post'e sekret'e prem'is al si'a kor'o si'a'n silent'em'a'n infan'o'n.

Komenc'e de oktobr'o la nov'a kluz'o jam star'is en la ĉef'dig'o, kiu hav'is mal'krut'a'n ĉe'mar'a'n dekliv'o'n kaj toler'is la normal'a'n flus'o'n je dek'kvin fut'o'j. De ĝi'a nord'okcident'a angul'o oni pov'is liber'e rigard'i preter Jevershallig al la Watten-mar'o; sed la tie'a'j vent'o'j blov'is pli akr'e; la har'o'j flirt'is, kaj kiu vol'is rigard'i mal'proksim'e'n, dev'is firm'e ten'i si'a'n ĉap'o'n.

Fin'e de novembr'o, kiam ŝtorm'o kaj pluv'o komenc'iĝ'is, nur est'is ankoraŭ ferm'ot'a la mal'plen'aĵ'o, sur kies fund'o Priehl en'ir'is la nov'a'n polder'o'n. Ambaŭ'flank'e star'is la dig'o'mur'o'j. La fend'eg'o inter ili nun dev'is est'i plen'ig'at'a. Sek'a somer'a veter'o cert'e est'us facil'ig'int'a la labor'o'n; sed urĝ'is!

Subit'a ŝtorm'o pov'us en'danĝer'ig'i la tut'a'n labor'o'n. Pro tio Hauke ĉio'n far'is por plej'ebl'e baldaŭ fin'i la labor'o'n. Pluv'eg'is!

La vent'o fajf'eg'is! Sed li'a mal'dik'a statur'o sur la vigl'eg'a blank'a ĉeval'o jen ĉi tie, jen tie vid'ebl'iĝ'is inter la nigr'a'j hom'amas'o'j, okup'at'a'j apud la fend'eg'o. Nun oni vid'is li'n mal'supr'e ĉe la ĉar'o'j, al'port'ant'a'j argil'o'n de la mal'proksim'a antaŭ'grund'o.

Ĵus ar'o da ili al'ven'is ĉe Priehl kaj el'ŝut'is si'a'n ŝarĝ'o'n. Tra la plaŭd'ad'o de la pluv'o kaj la muĝ'ad'o de la vent'o son'is de temp'o al temp'o la akr'a'voĉ'a'j ordon'o'j de la dig'o'graf'o, kiu hodiaŭ vol'is reg'i sol'a. Li vok'is la ĉar'o'j'n laŭ numer'o'j, rifuz'ant'e tiu'j'n, kiu'j prem'is si'n antaŭ'e'n ekster'vic'e. Nun li kri'is: ”Halt'u!” kaj mal'supr'e la labor'o ĉes'is. ”Mal'supr'e'n'ĵet'u plen'ĉar'o'n da pajl'o!”

li supr'e'n'kri'is, kaj iu'n el la supr'e star'ant'a'j plen'ĉar'o'j oni ĵet'eg'is sur la mal'sek'a'n argil'o'n. Mal'supr'e vir'o'j al'salt'is kaj dis'tir'is ĝi'n, supr'e'n'kri'ant'e ke oni ne en'pajl'ig'u ili'n. Kaj ĉiam de'nov'e oni mal'supr'e'n'ĵet'is plen'ĉar'o'j'n. Hauke re'e jam est'is supr'e kaj de sur si'a blank'a ĉeval'o rigard'is mal'supr'e'n en la fend'eg'o'n, kiel oni ŝovel'is kaj renvers'is. Post'e li rigard'is al la mar'o.

Blov'is fort'e, kaj li rimark'is, ke la akv'o'rand'o supr'e'n'ramp'as la dig'o'n kaj la ond'o'j si'n lev'as ankoraŭ pli alt'e'n. Li ankaŭ vid'is, ke la labor'ist'o'j gut'eg'as kaj apenaŭ pov'as spir'i ĉe la pen'ig'a labor'o kontraŭ la vent'o kaj la mal'varm'a pluv'o super'flu'ant'a ili'n. ”Persist'u, labor'ist'o'j, persist'u!” li kri'is mal'supr'e'n. ”Nur ankoraŭ unu fut'o'n pli alt'e, tiam ĝi sufiĉ'os kontraŭ ĉi tiu flus'o!” Kaj malgraŭ la bru'eg'ad'o de la mal'bon'eg'a veter'o oni pov'is aŭd'i la bru'o'n de la labor'ist'o'j. La klak'ad'o de la renvers'it'a'j argil'amas'o'j, la bru'krak'ad'o de la ĉar'o'j kaj la sibl'eg'ad'o de la pajl'o daŭr'is sen'ĉes'e. Inter'miks'it'e aŭd'iĝ'is de temp'o al temp'o la ĝem'et'ad'o de mal'grand'a flav'a hund'o kiu, frost'sufer'ant'a kaj sen'estr'a, est'is puŝ'pel'at'a inter hom'o'j kaj vetur'il'o'j. Sed subit'e ve'plend'a kri'o de la best'et'o son'is el la fend'eg'o. Hauke rigard'is mal'supr'e'n. Li vid'is, ke oni mal'supr'e'n'ĵet'is la hund'et'o'n. Subit'a koler'ruĝ'o vid'ebl'iĝ'is sur li'a vizaĝ'o. ”Ĉes'u! ĉes'u!”

”Kial?” kri'is raŭk'a voĉ'o de mal'supr'e, ”ja ne pro la mizer'a hund'aĉ'o?”

Sed nenies man'o mov'is si'n. Kelk'a'j'n plen'ŝovel'il'o'j'n de la al'glu'iĝ'em'a argil'o oni ankoraŭ ĵet'is apud la kri'ant'a'n best'o'n.

Jen Hauke tiel spron'is si'a'n blank'a ĉeval'o'n, ke la best'o kri'is kaj rapid'is mal'supr'e'n. Ĉiu'j re'tir'is si'n. ”La hund'o'n!” li kri'is.

Man'o tuŝ'is li'a'n ŝultr'o'n, kiel iam tiu de la mal'jun'a Jewe Manners. Sed, turn'int'e si'n, li vid'is, ke nur est'as amik'o de la mal'jun'ul'o. ”Gard'u vi'n, dig'o'graf'o!” li flustr'is. ”Vi ne hav'as amik'o'j'n inter la labor'ist'o'j; ne ekscit'iĝ'u pro la hund'o!”

La vent'o fajf'is kaj la pluv'o plaŭd'is. La labor'ist'o'j part'e est'is met'int'a'j la fos'il'o'j'n en la argil'o'n, part'e for'ĵet'int'a'j ili'n. Hauke klin'is si'n al la mal'jun'ul'o. ”Harke Jens, ĉu vi bon'vol'as ten'i mi'a'n blank'a'n ĉeval'o'n?” Kaj apenaŭ tiu est'is pren'int'a la konduk'il'o'n, Hauke salt'is en la fend'eg'o'n kaj ten'is la plend'kri'ant'a'n best'et'o'n sur la brak'o. Preskaŭ sam'moment'e li jam re'e sid'is en la sel'o kaj re'galop'is sur la dig'o'n. Sever'e rigard'ant'e la vir'o'j'n, star'ant'a'j'n ĉe la ĉar'o'j, li kri'is: ”Kiu far'is tio'n? Kiu ĵet'is mal'supr'e'n la best'o'n?”

Dum moment'o ĉiu silent'is; ĉar el la mal'dik'a vizaĝ'o de la dig'o'graf'o fajr'er'is koler'eg'o; kaj ili superstiĉ'e tim'is li'n.

”Mi ne far'is tio'n,” li dir'is, mord'ant'e pec'o'n de si'a maĉ'tabak'o kaj en'buŝ'ig'ant'e ĝi'n mal'rapid'e, ”sed kiu tio'n far'is, tiu ag'is prav'e; se vi'a dig'o star'u firm'e, oni dev'as en'ig'i i'o'n viv'a'n!”

”El neni'u, estr'o,” respond'is la vir'o, mal'respekt'e rid'ant'e, ”jam ni'a'j pra'av'o'j tio'n sci'is, kaj ili cert'e est'is ne mal'pli bon'a'j krist'an'o'j ol vi! Ankoraŭ pli bon'e est'us en'ig'i infan'o'n; sed se tia ne est'as hav'ebl'a, ankaŭ hund'o sufiĉ'as!”

”Silent'u pri vi'a'j idol'an'ec'a'j instru'o'j!” al'kri'is li'n Hauke. ”Est'us pli bon'e en'ig'i vi'n!”

”Oho!” ek'son'is kri'o'j. Dek'du'o da gorĝ'o'j laŭt'ig'is ili'n kaj Hauke vid'is ĉirkaŭ'e nur koler'eg'a'j'n vizaĝ'o'j'n kaj pugn'ig'it'a'j'n man'o'j'n. Li rimark'is, ke ili ne est'as amik'o'j. La pens'o pri la dig'o tim'ig'is li'n. Kio'n far'i, se ĉiu'j for'ĵet'us la fos'il'o'j'n? Kaj rigard'ant'e nun mal'supr'e'n, li re'e vid'is la amik'o'n de la mal'jun'a Jewe Manners. Li tie ir'is inter la labor'ist'o'j, al'parol'ant'e ĉi tiu'n, al'rid'ant'e tiu'n aŭ kun afabl'a vizaĝ'o frap'ant'e ies ŝultr'o'n. Kaj unu post la ali'a re'pren'is si'a'n fos'il'o'n. Ankoraŭ kelk'a'j moment'o'j, kaj de'nov'e la labor'o plen'e funkci'is.

Kio'n plu far'i ĉi tie? La Priehl est'is flus'halt'ig'ot'a, kaj la hund'o'n li sekur'e kaŝ'is en la fald'o'j de si'a mantel'o. Laŭ subit'a decid'o li turn'is si'a'n blank'a'n ĉeval'o'n al la plej proksim'a vetur'il'o. ”Pajl'o'n al la rand'o!” li kri'is sever'e, kaj kvazaŭ aŭtomat'e la vetur'ig'ist'o obe'is. Baldaŭ post'e la pajl'o sibl'is profund'e'n; kaj ĉiu'flank'e kaj per ĉiu'j fort'o'j oni re'ek'labor'is.

Unu hor'o'n ankoraŭ oni labor'is. Est'is post la ses'a kaj jam nokt'iĝ'is. La pluv'o ĉes'is. Jen Hauke vok'is la inspekt'ant'o'j'n al si'a ĉeval'o kaj dir'is: ”Morgaŭ maten'e, je la kvar'a, ĉiu re'est'u ĉe si'a labor'o. La lun'o ankoraŭ est'os sur la ĉiel'o, kaj kun Di'a help'o ni fin'os la labor'o'n!” El'mantel'ig'ant'e la trem'ant'a'n best'o'n, li ankaŭ demand'is: ”Ĉu vi kon'as la hund'o'n?”

Ili ne'is; nur unu respond'is: ”Ĝi erar'vag'as en la vilaĝ'o jam dum tag'o'j; ĝi aparten'as al neni'u!”

”Do ĝi est'as mi'a,” respond'is la dig'o'graf'o for'rajd'ant'e; ”ne forges'u: morgaŭ maten'e je la kvar'a!”

Kiam li ven'is hejm'e'n, An'n Crete ven'is el la pord'o. Ŝi est'is pur'e vest'it'a, kaj li pens'is: ŝi ir'as al la sekt'a kun'ven'o de la flik'tajlor'o.

”Kavtenu vi'a'n antaŭ'tuk'o'n!” li al'vok'is ŝi'n; kaj kiam ŝi kvazaŭ ne'vol'e tio'n far'is, li en'ĵet'is la argil'mal'pur'a'n hund'et'o'n.

”Don'u ĝi'n al et'a Wienke; ĝi far'iĝ'u ŝi'a kun'lud'ant'o! Sed antaŭ'e lav'u kaj varm'ig'u ĝi'n; vi per tio ankaŭ ag'os laŭ Di'a vol'o, ĉar la kre'aĵ'o est'as tut'e rigid'iĝ'int'a!”

Kaj An'n Crete ne pov'is preter'las'i obe'i al si'a estr'o; kaj pro tio ŝi hodiaŭ ne pov'is part'o'pren'i la sekt'a'n kun'ven'o'n.

La post'a'n tag'o'n oni fin'is la nov'a'n dig'o'n. La ŝtorm'o est'is fin'furioz'int'a. Avocet'o'j kaj mev'o'j graci'e ŝveb'is super ter'o kaj mar'o. De Jevershallig son'is la mil'voĉ'a kri'ad'o de la bernikl'o'j, kaj el la blank'a maten'a nebul'o, kovr'ant'a la vast'a'n marsk'o'n, lev'iĝ'is or'lum'a aŭtun'a tag'o kaj lum'ig'is la nov'a'n far'it'aĵ'o'n de hom'a man'o.

Post kelk'a'j semajn'o'j ven'is kun la super'a dig'o'graf'o la komisar'o'j, por kontrol'i la nov'a'n dig'o'n. En la dig'o'graf'a dom'o oni aranĝ'is grand'a'n, solen'a'n manĝ'o'n — la unu'a'n post la funebr'a manĝ'o pro la mal'jun'a Tede Volkerts. Ĉiu'j dig'o'rajt'ig'it'o'j kaj la plej eminent'a'j interes'it'o'j est'is invit'it'a'j. Post la manĝ'o oni pret'ig'is ĉiu'j'n vetur'il'o'j'n de la gast'o'j kaj de la dig'o'graf'o.

La super'a dig'o'graf'o lev'is sinjor'in'o'n Elke en la kariol'o'n, antaŭ kiu huf'bat'is la brun'a ĉeval'o de la dig'o'graf'o. Salt'int'e en la vetur'il'o'n, li pren'is la konduk'il'o'n, ĉar li mem vol'is vetur'ig'i la saĝ'a'n edz'in'o'n de si'a dig'o'graf'o. Gaj'e oni for'vetur'is, unu'e sur la nov'a'n dig'o'n kaj post'e ĉirkaŭ la nov'a'n polder'o'n. Inter'temp'e ek'blov'is mal'fort'a nord'okcident'a vent'o, pel'ant'a supr'e'n la akv'o'n ĉe la nord'a kaj okcident'a flank'o'j de la nov'a dig'o.

Sed est'is evident'e, ke pro la mal'krut'a dekliv'o la ond'o'j ne pov'is bat'i la dig'o'n tiel fort'e. La komisar'o'j laŭd'eg'is la dig'o'graf'o'n, kaj la laŭd'o'j tuj for'ig'is dub'o'j'n, jen kaj jen esprim'it'a'j'n de la rajt'ig'it'o'j.

Ankaŭ tio pas'is; sed ankoraŭ unu kontent'iĝ'o'n li hav'is. Iu'tag'e la dig'o'graf'o medit'em'e rajd'is laŭ'long'e de la nov'a dig'o.

Subit'e li pens'is la jen'o'n: Kial la nov'a'n polder'o'n, kiu ja est'as mi'a merit'o, kiu postul'is de mi mult'e da ŝvit'o kaj nokt'a labor'o, oni bapt'is laŭ la nom'o de iu el la princ'in'o'j La nov'a Karolin'a polder'o? Kaj ver'e, sur ĉiu'j akt'o'j est'as skrib'it'a tiu nom'o; sur kelk'a'j eĉ en ruĝ'a fraktur'o. Lev'int'e la rigard'o'n, li vid'is du labor'ist'o'j'n, ven'ant'a'j'n renkont'e kun si'a'j instrument'o'j, unu du'dek paŝ'o'j'n post la ali'a. ”Atend'u!” li aŭd'is kri'i la post'a'n. Sed la ali'a, kiu ĵus star'is ĉe la voj'o, konduk'ant'a mal'supr'e'n al la polder'o, re'kri'is: ”Ali'foj'e, Je'us; jam est'as mal'fru'e, mi dev'as labor'i!”

Mal'supr'e'n'ir'ant'e li laŭt'e kri'is la nom'o'n, kvazaŭ la tut'a marsk'o dev'us ĝi'n aŭd'i. Sed al Hauke est'is, kvazaŭ li aŭd'is proklam'i si'a'n glor'o'n. Rekt'ig'ant'e si'n en la sel'o kaj spron'ant'e si'a'n blank'a'n ĉeval'o'n li energi'e rigard'is la vast'a'n pejzaĝ'o'n, kuŝ'ant'a mal'dekstr'e de li. ”Hauke-Haien-Polder'o,” li mal'laŭt'e ripet'is, ”tio son'as, kvazaŭ oni neniam ali'e pov'us nom'i la polder'o'n. Ili spit'u, sed ili ne pov'as pri'silent'i mi'a'n nom'o'n. La nom'o de la princ'in'o — ĉu ĝi ne est'os baldaŭ forges'it'a?”

La blank'a ĉeval'o fier'e galop'is. Antaŭ la orel'o'j de la dig'o'graf'o io zum'is: Hauke-Haien-Polder'o, Hauke-Haien-Polder'o.

En li'a'j pens'o'j la nov'a dig'o preskaŭ far'ig'is la ok'a mond'mirakl'o; en tut'a Fris'land'o ne est'is tia dig'o. Est'is al li, kvazaŭ li trov'iĝ'us inter ĉiu'j fris'o'j. Super'star'ant'e ili'n je kap'alt'ec'o, li akr'e kaj fier-bon'vol'e rigard'is ili'n.

Iom post iom pas'is tri jar'o'j de'post la inter'dig'o. La nov'a far'it'aĵ'o montr'iĝ'is taŭg'a, kaj la ripar'kost'o'j est'is nur mal'alt'a'j.

En la polder'o preskaŭ ĉie nun flor'is blank'a trifoli'o. Kiam oni promen'is tra la ŝirm'it'a'j paŝt'ej'o'j, la somer'a vent'o al'port'is al la promen'ant'o plen'nub'o'j'n da dolĉ'a bon'odor'o. Jen la temp'o ven'is por trans'don'i la land'part'o'j'n al la part'o'pren'ant'o'j kiel ĉiam'a'j'n propr'aĵ'o'j'n. Hauke ne preter'las'is, antaŭ'e akir'i kelk'a'j'n nov'a'j'n. Ol'e Peters mal'amik'e re'ten'is si'n; al li neniom aparten'is en la nov'a polder'o. Tamen la dis'don'ad'o okaz'is ne sen ĉagren'o kaj mal'pac'o; sed ĝi pas'is. Ankaŭ ĉi tiu tag'o est'is for'ir'int'a.

De nun li viv'is sol'ec'e por si'a'j dev'o'j kiel bien'mastr'o kaj dig'o'graf'o, kaj por tiu'j, kiu'j est'is parenc'a'j al li. La mal'nov'a'j amik'o'j ne plu viv'is; kaj gajn'i nov'a'j'n, li ne em'is. Sed sub li'a tegment'o reg'is pac'o, ankaŭ ne ĝen'at'a de la silent'a infan'in'o.

Tiu nur mal'mult'o'n dir'is. Persist'a demand'ad'o, ec'o de inteligent'a'j infan'o'j, aŭd'iĝ'is nur mal'oft'e kaj nur tia, ke la respond'o est'is mal'facil'a por la demand'it'o. Sed ŝi'a ĉarm'a, iom stult'a vizaĝ'o, preskaŭ ĉiam montr'is kontent'ec'o'n. Du kun'lud'ant'o'j'n ŝi hav'is, kaj tio sufiĉ'is por ŝi. Kiam ŝi promen'is, ĉiam la sav'it'a, flav'a hund'et'o salt'et'is ĉirkaŭ ŝi, kaj kiam la hund'o si'n montr'is, ankaŭ la mal'grand'a Wienke ne plu est'is mal'proksim'e. La du'a kamarad'o est'is mev'o. La hund'o'n oni nom'is Perl'o kaj la mev'o'n Klaus.

Mal'jun'ul'in'o kun'port'is la mev'o'n al la bien'o. La ok'dek-jar'a Tri'n Jans ne plu pov'is nutr'i si'n en si'a dom'et'o sur la mar'dig'o.

Pro tio sinjor'in'o Elke decid'is, ke la kaduk'a serv'ist'in'o de ŝi'a av'o trov'u ankoraŭ kelk'a'j'n trankvil'a'j'n vesper'hor'o'j'n kaj hejm'ec'a'n mort'ĉambr'o'n kaj, du'on'e per dev'ig'o, Elke kaj Hauke ir'ig'is ŝi'n al la bien'o kaj loĝ'ig'is ŝi'n en nord'okcident'a ĉambr'et'o de la nov'a garb'ej'o, konstru'it'a de la dig'o'graf'o antaŭ kelk'a'j jar'o'j apud la ĉef'dom'o pro la pli'grand'ig'o de la mastr'um'aĵ'o.

Kelk'a'j el la serv'ist'in'o'j hav'is apud'e si'a'j'n ĉambr'et'o'j'n kaj pov'is help'i la mal'jun'ul'in'o'n dum la nokt'o. Ĉe la mur'o'j star'is ŝi'a mal'nov'a mebl'ar'o: komod'o el kest'a lign'o, super ĝi du kolor'a'j bild'o'j, montr'ant'a'j la mort'int'a'n fil'o'n; jam de'long'e ne plu uz'at'a rad'ŝpin'il'o kaj tre pur'a kurten'lit'o, antaŭ kiu star'is mal'graci'a skabel'o, teg'it'a per la blank'a fel'o de la iam'a kat'o. Sed ankaŭ i'o'n viv'a'n ŝi kun'port'is, nom'e la mev'o'n Klaus, kiu jam de jar'o'j est'is ĉe la mal'jun'ul'in'o. Kiam vintr'o ek'reg'is, ĝi kun la ali'a'j mev'o'j for'flug'is sud'e'n; kaj ĝi re'ven'is nur, kiam la mar'a artemizi'o bon'odor'is ĉe la mar'bord'o.

La garb'ej'o situ'is iom mal'pli alt'e sur la ter'alt'aĵ'o. Tial la mal'jun'ul'in'o tra la fenestr'o ne pov'is vid'i trans la dig'o'n al la mar'o.

”Mi trov'iĝ'as ĉi tie kiel kapt'it'o, dig'o'graf'o,” ŝi grumbl'is iu'tag'e, kiam Hauke en'ir'is. Montr'ant'e ekster'e'n per si'a'j kurb'a'j fingr'o'j, ŝi demand'is: ”Kie trov'iĝ'as Jeversand? Ĉu trans la ruĝ'a aŭ nigr'a bov'o?”

”Ne pri Jeversand,” grumbl'is la mal'jun'ul'in'o, ”sed mi vol'as vid'i la lok'o'n, kie iam mort'is mi'a fil'o!”

”Se vi dezir'as tio'n vid'i,” respond'is Hauke, ”vi dev'as sid'i sub la fraksen'o; de tie vi pov'as rigard'i la mar'o'n!”

”Ja,” dir'is la mal'jun'ul'in'o, ”ja, se mi hav'us vi'a'j'n jun'a'j'n krur'o'j'n, dig'o'graf'o!”

Tia long'e rest'is la dank'o de la mal'jun'ul'in'o por la help'o de la dig'o'graf'o kaj li'a edz'in'o. Sed subit'e tio ŝanĝ'iĝ'is. Iu'maten'e la mal'grand'a kap'et'o de Wienke montr'iĝ'is en la pord'o, du'on'e ferm'it'a. ”Nu,” vok'is la mult'jar'ul'in'o, sid'ant'e kun man'o'j kun'met'it'a'j sur si'a skabel'o, ”kio'n vi dezir'as?”

Sen'parol'e la infan'o al'ir'is, sen'ĉes'e rigard'ant'e ŝi'n per si'a'j indiferent'a'j okul'o'j.

”Ĉu vi est'as la dig'o'graf'a infan'o?” demand'is Tri'n Jans; kaj kiam tiu, kvazaŭ jes'ant'e, mal'lev'is la kap'et'o'n, ŝi daŭr'ig'is: ”Ek'sid'u ĉi tie sur mi'a skabel'o! Est'is angor'a kat'o — tiel grand'a — ; sed vi'a patr'o mort'bat'is ĝi'n. Se ĝi ankoraŭ viv'us, vi pov'us rajd'i sur ĝi.”

Wienke sen'parol'e rigard'is la blank'a'n fel'o'n. Subit'e ŝi genu'is kaj kares'is ĝi'n, kiel infan'o'j kutim'as far'i ĉe viv'ant'a'j kat'o aŭ hund'o. ”Bedaŭr'ind'a kat'o!” ŝi dir'is kaj post'e daŭr'ig'is la kares'ad'o'n.

”Nu,” kri'is la blank'har'ul'in'o post kelk'a temp'o, ”nun sufiĉ'as; sid'i sur ĝi vi pov'as ankoraŭ nun, ebl'e nur pro tio vi'a patr'o mort'bat'is ĝi'n!” Post tio ŝi lev'is la infan'o'n ĉe ambaŭ man'o'j kaj sid'ig'is ŝi'n mal'delikat'e sur la skabel'o'n. Sed ĉar Wienke rest'is silent'a kaj sen'mov'e sid'ant'a kaj nur rigard'is ŝi'n, ŝi kap'balanc'is. ”Di'sinjor'o, ja, Vi pun'as li'n,” ŝi murmur'et'is. Sed tamen kompat'o pri la infan'o ŝajn'is reg'is ŝi'n: ĉar ŝi'a ost'a man'o kares'is ŝi'a'n mal'dens'a'n har'ar'o'n, kaj la okul'o'j de la et'ul'in'o montr'is kontent'o'n.

De nun Wienke ĉiu'tag'e vizit'is la mal'jun'ul'in'o'n en ŝi'a ĉambr'o. Post ne'long'e ŝi mem'star'e ek'sid'is sur la angor'a skabel'o.

Tri'n Jans tiam en'man'ig'is al ŝi viand- kaj pan'pec'et'o'j'n — da kiu'j ŝi ĉiam hav'is proviz'o'n por ke ŝi teren'ĵet'u ili'n. Tiam la mev'o kun kri'o kaj etend'it'a'j flug'il'o'j el iu angul'o al'rapid'eg'is por bek'pren'i ili'n. Komenc'e la infan'o tim'is kaj kri'is pro la grand'a sovaĝ'a bird'o; sed tio baldaŭ ĉes'is. Tuj, kiam ŝi'a kap'et'o aper'is en la pord'o'fend'o, la bird'o al'rapid'is kaj sid'is sur ŝi'a kap'o aŭ ŝultr'o; ĝis la mal'jun'ul'in'o help'is, kaj la manĝ'ig'ad'o pov'is komenc'iĝ'i. Tri'n Jans, kiu ĝis tiam ne permes'is, ke iu etend'u la man'o'n al ŝi'a Klaus, nun neni'o'n dir'is pri tio, ke la infan'o iom post iom tut'e mal'kutim'ig'is la bird'o'n de ŝi. Ĝi volont'e las'is kapt'i si'n. La infan'o port'is kaj en'volv'is ĝi'n en si'a antaŭ'tuk'o. Kiam la flav'a hund'et'o ĉirkaŭ'salt'is ŝi'n kaj ĵaluz'e kontraŭ'salt'is la bird'o'n, tiam ŝi vok'is: ”Vi ne, Perl'o, vi ne!” kaj lev'is per si'a'j brak'et'o'j la mev'o'n tiel alt'e'n, ke ĝi, si'n mem liber'ig'ant'e, kri'ant'e for'flug'is, kaj anstataŭ ĝi nun la hund'et'o prov'is, per flat'ad'o kaj salt'ad'o ricev'i lok'o'n en la brak'o'j de Wienke.

Kiam Hauke aŭ Elke okaz'e vid'is la strang'a'n ’kvar'foli'o'n’, ili dorlot'em'e rigard'is si'a'n infan'o'n; sed, post kiam ili si'n turn'is, sur ili'a'j vizaĝ'o'j nur rest'is dolor'o, kiu'n ĉiu port'is sol'a; ĉar la sufer'ĉes'ig'a vort'o ĝis nun ne est'is el'dir'it'a.

Iu'n somer'a'n antaŭ'tag'mez'o'n, kiam Wienke kun la kaduk'ul'in'o kaj ambaŭ best'o'j sid'is sur grand'a ŝton'o antaŭ la garb'ej'a pord'o, ŝi'a'j ge'patr'o'j — la dig'o'graf'o post'tir'ant'e si'a'n blank'a'n ĉeval'o'n — preter'ir'is. Li vol'is rajd'i al la dig'o kaj mem est'is pren'int'a la ĉeval'o'n de la paŝt'ej'o. Li'a edz'in'o est'is akompan'int'a li'n sur la ter'alt'aĵ'o. La sun'o varm'e bril'is. Est'is preskaŭ sufok'e kaj kelk'foj'e vent'ek'blov'o ven'is de sud'orient'e. Ebl'e al la infan'o far'iĝ'is mal'agrabl'e sur ŝi'a lok'o. ”Wienke vol'as kun'ir'i!” ŝi kri'is, for'ig'ant'e la mev'o'n de la sin'o kaj kapt'ant'e la man'o'n de la patr'o.

”Mi ten'os ŝi'n firm'e kaj krom'e ni hodiaŭ hav'as varm'a'n aer'o'n kaj ond'iĝ'ant'a'n akv'o'n; ŝi pov'os vid'i ĝi'n danc'ant'a!”

Elke kur'is dom'e'n kaj al'port'is ankoraŭ tuk'et'o'n kaj ĉap'et'o'n por si'a infan'o. ”Sed ven'os mal'bon'eg'a veter'o”, ŝi dir'is, ”rapid'u kaj re'ven'u baldaŭ!”

Hauke rid'is. ”Ĝi ne kapt'os ni'n!” Kaj li lev'is la infan'o'n al si sur la sel'o'n. Elke ankoraŭ rest'is star'ant'a sur la ter'alt'aĵ'o. Man'ombr'um'ant'e la okul'o'j'n, ŝi ankoraŭ vid'is, ke ambaŭ for'rajd'as al la dig'o. Tri'n Jans sid'is sur la ŝton'o, murmur'ant'e per si'a'j velk'int'a'j lip'o'j i'o'n ne'kompren'ebl'a'n.

La infan'o sen'mov'e ripoz'is en la brak'o de la patr'o. Est'is, kvazaŭ ŝi mal'facil'e spir'is pro la prem'o de la fulm'o'tondr'a aer'o. Klin'ant'e al ŝi la kap'o'n, li demand'is : ”Nu, Wienke?”

La infan'o, dum moment'o'j rigard'ant'e li'n, demand'is: ”Patr'o, vi ja pov'as tio'n far'i! — Ĉu vi ne est'as ĉio'kapabl'a?”

Est'is flus'o. Kiam li sur'rajd'is la dig'o'n, la sun'bril'o sur la vast'a akv'o-eben'aĵ'o blind'ig'is ili'a'j'n okul'o'j'n. Turn'o'vent'o kirl'e alt'e'n'pel'is la ond'o'j'n; pli'a'j al'ven'is kaj plaŭd'eg'is kontraŭ la bord'o'n. Tiam ŝi tim'plen'e ĉirkaŭ'pren'is per si'a'j man'et'o'j la pugn'o'n de la patr'o, kiu est'is ten'ant'a la konduk'il'o'n, tiel ke la blank'a ĉeval'o salt'is flank'e'n. La pal'blu'a'j okul'o'j konfuz'it'e rigard'is al Hauke. ”La akv'o, patr'o, la akv'o!” ŝi kri'et'is.

Sed delikat'e li liber'ig'is ŝi'n, dir'ant'e: ”Trankvil'iĝ'u, infan'et'o, vi est'as ĉe vi'a patr'o; la akv'o ne en'danĝer'ig'os vi'n!”

For'ig'int'e la hel'blond'a'j'n har'o'j'n de la frunt'o, ŝi re'e kuraĝ'is rigard'i mar'e'n. ”Ĝi ne en'danĝer'ig'os ni'n,” ŝi dir'is trem'ant'e; ”ne; ordon'u, ke ĝi tio'n ne far'u! Vi est'as kapabl'a je tio, kaj ĝi obe'os!”

”Mi ne kapabl'as tio'n, infan'o,” respond'is Hauke serioz'e, ”sed la dig'o, — sur kiu ni rajd'as, ĝi ŝirm'as ni'n, kaj vi'a patr'o el'pens'is kaj konstru'ig'is ĝi'n.”

Ŝi'a'j okul'o'j rigard'is li'n, kvazaŭ ŝi ne tut'e kompren'is; post'e ŝi kaŝ'is si'a'n rimark'ind'e mal'grand'a'n kap'et'o'n en la vast'a surtut'o de la patr'o.

”Kial vi kaŝ'as vi'n, Wienke,” flustr'is ĉi tiu, ”ĉu vi ankoraŭ tim'as?” Kaj trem'ant'a voĉ'et'o son'is el la fald'o'j de la surtut'o:
”Wienke prefer'as ne rigard'i; sed patr'o, vi cert'e majstr'as ĉio'n?”

Re'turn'ant'e si'a'n ĉeval'o'n, li dir'is: ”Nun ni vol'as ir'i hejm'e'n al la patr'in'o!”

La infan'o spir'is profund'e; sed nur ating'int'e la hejm'o'n, ŝi lev'is la kap'et'o'n de la patr'a brust'o. Kiam post'e Elke est'is de'met'int'a de ŝi la tuk'et'o'n kaj kapuĉ'o'n, ŝi rest'is sen'mov'e star'ant'a antaŭ la patr'in'o.

”Nu, Wienke,” dir'is ĉi tiu, delikat'e sku'ant'e ŝi'n, ”ĉu vi ŝat'as la grand'a'n akv'o'n?”

Sed la infan'o, mal'ferm'eg'ant'e la okul'o'j'n, respond'is: ”Ĝi parol'as, Wienke tim'as!”

La infan'o rigard'is mal'proksim'e'n. ”Ĉu la mar'o hav'as krur'o'j'n?” ŝi re'e demand'is. ”Ĉu ĝi pov'as trans'pas'i la dig'o'n?”

”Ja,” dir'is la infan'o, man'klak'ant'e kun stult'a rid'ad'o, ”patr'o ĉio'n majstr'as, ĉio'n!” Sed subit'e for'turn'ant'e si'n de la patr'in'o, ŝi dir'is: ”Wienke vol'as al Tri'n Jans; ŝi hav'as ruĝ'a'j'n pom'o'j'n!”

Elke mal'ferm'is la pord'o'n kaj el'las'is la infan'o'n. Ferm'int'e ĝi'n, ŝi rigard'is si'a'n edz'o'n per dolor'plen'a'j okul'o'j, en kiu'j li ali'temp'e vid'is nur konsol'o'n kaj kuraĝ'o'n.

Li don'is al ŝi si'a'n man'o'n, kvazaŭ inter ili vort'o'j ne est'us neces'a'j; sed ŝi dir'is mal'laŭt'e: ”Ne, Hauke, las'u parol'i mi'n; la infan'o, kiu'n mi nask'is al vi post jar'o'j, por ĉiam rest'os infan'o; ho, kar'a Di'o, ŝi est'as idiot'a; mi dev'as tio'n dir'i al vi!”

”Mi jam de'long'e sci'as,” respond'is Hauke, firm'e ten'ant'e la man'o'n de si'a edz'in'o, kiu'n ŝi vol'is for'tir'i.

”Mi am'as ŝi'n, kaj ŝi'a'j brak'et'o'j ĉirkaŭ'pren'as mi'n kaj firm'e ŝi prem'as si'n al mi'a brust'o! Por ĉiu'j trezor'o'j mi ne vol'us mal'hav'i tio'n!”

”Ja, Elke, ankaŭ mi demand'is tiu'n, kiu sol'e pov'as tio'n sci'i; sed ankaŭ vi ja sci'as, ke la Ĉio'pov'a ne don'as respond'o'n al la hom'o — ebl'e, ĉar ni ne est'us kapabl'a'j kompren'i ĝi'n!”

Pren'int'e ankaŭ la ali'a'n man'o'n de si'a edz'in'o, li al'tir'is ŝi'n:
”Ne ĉes'u am'i kiel ĝis nun vi'a'n infan'o'n; est'u cert'a, ke ŝi kompren'as!”

Jen Elke ĵet'is si'n al la brust'o de la edz'o, sat'plor'is kaj ne plu est'is sol'a kun si'a dolor'o.

Subit'e ŝi rid'et'is al li, firm'e prem'is li'a'n man'o'n kaj for'kur'is el la ĉambr'o.

Pren'int'e si'a'n infan'o'n el la ĉambr'et'o de la mal'jun'a Tri'n Jans, ŝi sid'ig'is ŝi'n sur la sin'o'n, kares'is kaj kis'is, ĝis ŝi dir'is:
”Patr'in'o, mi'a kar'a patr'in'o!”

Ĉapitr'o 20

Tiel la hom'o'j en la dig'o'graf'a bien'o sol'ec'e viv'is kun'e. Mult'o mank'us, se ili ne hav'us la infan'o'n.

Mal'rapid'e la somer'o pas'is. La migr'o'bird'o'j for'flug'is kaj la aer'o mal'plen'iĝ'is je kant'ad'o de alaŭd'o'j. Nur antaŭ la garb'ej'o'j, kie ili bek'is gren'er'o'j'n, oni de temp'o al temp'o aŭd'is ili'n kri'ant'e for'flug'i. La ter'o jam est'is frost'mal'mol'ig'it'a.

Iu'n post'tag'mez'o'n la mal'jun'a Tri'n Jans est'is en la kuir'ej'o de la ĉef'dom'o. Ŝi sid'is sur ŝtup'ar'o konduk'ant'a al la sub'tegment'o. Vid'ebl'e dum la last'a'j semajn'o'j ŝi re'vigl'iĝ'is. Volont'e ŝi nun ir'is en la kuir'ej'o'n kaj rigard'is, kiel Elke labor'is. Ŝi'a'j krur'o'j ne plu est'is tro mal'fort'a'j, de kiam la mal'grand'a Wienke ĉiu'tag'e supr'e'n'tir'is ŝi'n ĉi tie'n ĉe la antaŭ'tuk'o. Nun la infan'o genu'is apud ŝi, rigard'ant'e per si'a'j trankvil'a'j okul'o'j al la flam'o'j, kiu'j est'is flagr'ant'a'j el la fajr'uj'a apertur'o. Unu man'et'o'n ŝi kroĉ'is al la manik'o de la mal'jun'ul'in'o; la ali'a kuŝ'is en ŝi'a propr'a hel'blond'a har'ar'o. Tri'n Jans rakont'is: ”Vi sci'as, ke mi serv'is kiel dom'serv'ist'in'o ĉe vi'a pra'av'o. Li est'is pli saĝ'a ol ĉiu'j!

Tiam okaz'is — est'is antaŭ mult'a'j, mult'a'j jar'o'j — ke ili iu'vesper'e ĉe lun'lum'o ferm'is la mar'kluz'o'n, kaj ’ŝi’ ne pov'is re'ven'i en la mar'o'n. Ho, kiel ’ŝi’ kri'eg'is, taŭz'ant'e per si'a'j fiŝ'man'o'j si'a'j'n mal'mol'a'j'n, hirt'a'j'n har'o'j'n! Ja, infan'o, mi mem tio'n vid'is kaj aŭd'is. Ĉiu'j inter'kamp'a'j fos'o'j est'is akv'o'plen'a'j. La lun'o lum'is sur ili'n, ke ili bril'eg'is kiel arĝent'o. ’Ŝi’ naĝ'is el unu fos'o en ali'a'n. Lev'ant'e la brak'o'j'n, ’ŝi’ man'klak'is kvazaŭ preĝ'ant'e, ke tio est'is aŭd'ebl'a jam de mal'proksim'e; sed, infan'o, tia'j kre'aĵ'o'j ne est'as kapabl'a'j preĝ'i. Mi sid'is antaŭ la dom'pord'o sur kelk'a'j trab'o'j, uz'ot'a'j por konstru'ad'o, kaj rigard'is mal'proksim'e'n. La ’mar'vir'in'o’ ankoraŭ ĉiam naĝ'is en la fos'o'j, kaj se ŝi lev'is la brak'o'j'n, ankaŭ tiu'j trem'bril'eg'is arĝent'e kaj diamant'e.

Fin'e mi tio'n ne plu vid'is, kaj nur sovaĝ'a'j anser'o'j kaj mev'o'j, dum la tut'a temp'o ne aŭd'it'a'j de mi, re'e fajf'ant'e kaj kri'ant'e preter'flug'is en la aer'o.”

”Ŝi ne pov'is preĝ'i?” ŝi demand'is; ”kio'n vi dir'is, kiu ŝi est'is?”

”Infan'o,” respond'is la blank'har'ul'in'o, ”est'is mar'vir'in'o; tia'j kre'aĵ'o'j est'as monstr'o'j kaj ne pov'as far'iĝ'i ĉiel'an'o'j!”

”Ne ĉiel'an'o'j” — ripet'is la infan'o, kaj profund'a ĝem'o, kvazaŭ ŝi est'us kompren'int'a, lev'is la mal'grand'a'n brust'o'n.

”Tri'n Jans!” vok'is bas'a voĉ'o de ĉe la kuir'ej'a pord'o. La mal'jun'ul'in'o trem'et'is. Est'is la dig'o'graf'o Hauke Haien, kiu tie star'is, apog'ant'e si'n kontraŭ fost'o. ”Kio'n vi rakont'as al la infan'o? Ĉu mi ne ordon'is, ke vi konserv'u vi'a'j'n fabel'o'j'n por vi mem, aŭ rakont'u ili'n al anser'o'j kaj kok'o'j?”

”Tio ne est'as fabel'o'j,” ŝi murmur'is mal'laŭt'e, ”mi'a pra'onkl'o rakont'is ili'n al mi!”

”Est'as tut'egal'e,” respond'is la mult'jar'ul'in'o. ”Sed vi ne kred'as li'n, Hauke Haien; vi do vol'as dir'i, ke mi'a pra'onkl'o est'as mensog'int'o!” Ŝov'int'e si'n pli proksim'e'n al la fajr'uj'o, ŝi ten'is si'a'j'n man'o'j'n super la flam'o'j flagr'ant'a'j el la apertur'o.

La dig'o'graf'o rigard'is tra la fenestr'o; apenaŭ vesper'krepusk'is. ”Ven'u, Wienke!” li dir'is, al'tir'ant'e si'a'n idiot'a'n infan'o'n.

”Ven'u kun mi, mi montr'os al vi i'o'n sur la dig'o. Sed ni dev'as pied'ir'i; la blank'a ĉeval'o est'as ĉe la forĝ'ist'o!”

Ili ir'is en la loĝ'o'ĉambr'o'n, kie Elke ĉirkaŭ'volv'is la kol'o'n kaj ŝultr'o'j'n de la infan'o per varm'ig'a'j lan'tuk'o'j. Baldaŭ post'e la patr'o ir'is kun ŝi sur la mal'nov'a dig'o nord'okcident'e'n. Preter'pas'int'e Jeversand, ili ir'is ĝis tie, kie la Watten larĝ'iĝ'as kaj preskaŭ est'as ne'trans'vid'ebl'a'j. Jen li port'is si'a'n fil'in'a'n, jen ŝi ir'is ĉe li'a man'o.

La krepusk'o mal'rapid'e pli'intens'iĝ'is, kaj mal'proksim'e ĉio mal'aper'is en nebul'o kaj mal'lum'o. Sed tie, kie'n oni ankoraŭ pov'is vid'i, la ne'vid'ebl'a'j flu'ant'a'j Watt-river'et'o'j est'is dis'ŝir'int'a'j la glaci-tavol'o'n; kaj sam'e kiel Hauke iam vid'is en si'a jun'aĝ'o, nun re'e el la fend'o'j supr'e'n'lev'is si'n fum'kolon'o'j; kaj laŭ'long'e.

de la fend'o'j terur'a'j burlesk'a'j figur'o'j salt'et'is unu kontraŭ la ali'a, riverenc'is kaj subit'e larĝ'iĝ'is tim'ig'e. — La infan'o tim'plen'e prem'is si'n al la patr'o, met'ant'e li'a'n man'o'n sur si'a'n vizaĝ'o'n.

”Ne, Wienke, nek mar'vir'in'o'j nek mar'diabl'o'j; tia'j est'aĵ'o'j ne ekzist'as. Kiu rakont'is al vi pri tio?”

Stult'e ŝi rigard'is li'n sed ne respond'is. Dorlot'em'e kares'ant'e ŝi'a'j'n vang'o'j'n, li dir'is: ”De'nov'e rigard'u! Nur est'as mal'sat'a'j bedaŭr'ind'a'j bird'o'j. Rigard'u, kiel la grand'a etend'as si'a'j'n flug'il'o'j'n! Ili kapt'as fiŝ'o'j'n, kiu'j trov'iĝ'as en la fulm'ant'a'j fend'o'j.”

”Jes, infan'o, ĉio tio est'as viv'ant'a kiel ni; ne ekzist'as io ali'a; sed la kar'a Di'o est'as ĉie!”

La et'a Wienke fiks'e rigard'is ter'e'n, inter'romp'ant'e la spir'ad'o'n. Est'is, kvazaŭ ŝi tim'ig'it'e vid'us en abism'o'n; sed ebl'e nur aspekt'is tiel. La patr'o long'e rigard'is ŝi'n. Post'e li klin'is si'n kaj rigard'is ŝi'a'n et'a'n vizaĝ'o'n; sed montr'iĝ'is neni'a sign'o de la silent'a anim'o.

Li lev'is ŝi'n sur la brak'o'n kaj met'is ŝi'a'j'n rigid'a'j'n man'et'o'j'n en unu el si'a'j lan'gant'o'j.

”Do, mi'a Wienke,” — sed la infan'o ne kompren'is li'a'j'n kor'eg'a'j'n vort'o'j'n — ”do, varm'ig'u vi'n ĉe mi! Vi ja est'as ni'a infan'o, ni'a sol'a! Vi am'as ni'n —!” La voĉ'o de la vir'o subit'e silent'is; sed la et'ul'in'o kares'e prem'is si'a'n kap'et'o'n en li'a'n mal'glat'a'n barb'o'n.

Ĉapitr'o 21

Post Nov'jar'o zorg'o de'nov'e en'ir'is la dom'o'n. Torf'o-febr'o kapt'is la dig'o'graf'o'n; mort'mal'san'a li est'is. Ankaŭ kiam li est'is re'san'iĝ'int'a pro la pri'zorg'o kaj fleg'o de Elke, li ne plu est'is sam'a kiel antaŭ'e. La korp'a mal'vigl'ec'o influ'is ankaŭ li'a'n spirit'o'n.

Elke kun zorg'o rimark'is, ke li est'as ĉiam facil'e kontent'ig'ebl'a. Tamen, fin'e de mart'o, io dev'ig'is li'n sur'salt'i si'a'n blank'a'n ĉeval'o'n kaj de'nov'e rajd'i laŭ'long'e de si'a dig'o. Est'is post'tag'mez'e; la sun'o, antaŭ'e bril'int'a, jam de'long'e kaŝ'is si'n post nebul'aĵ'o.

En la vintr'o kelk'foj'e oni est'is spert'int'a super'akv'iĝ'o'n, sed tio est'is ne'grav'a; nur ĉe la trans'a bord'o, sur iu insul'et'o, ar'o da ŝaf'o'j dron'is kaj pec'o de la antaŭ'grund'o est'is for'ŝir'it'a. Ĉi'flank'e kaj ĉe la nov'a polder'o la super'akv'iĝ'o'j ne kaŭz'is menci'ind'a'n domaĝ'o'n. Sed en la pas'int'a nokt'o furioz'is pli fort'a vent'o. Pro tio la dig'o'graf'o est'is dev'ig'at'a mem ir'i ekster'e'n por ĉio'n rigard'i. Li jam pas'is la sud'orient'a'n angul'o'n de la nov'a dig'o kaj trov'is ĉio'n en bon'a ord'o. Sed ating'int'e la nord'orient'a'n angul'o'n, kie la nov'a dig'o kun'iĝ'is kun la mal'nov'a, li vid'is ke la unu'a ja est'is ne'difekt'it'a, sed ke sur la mal'nov'a dig'o la super'akv'iĝ'o detru'is kaj for'ŝir'is larĝ'a'n stri'o'n de la herb'kovr'aĵ'o kaj fos'is en la dig'a korp'o grand'a'n kav'aĵ'o'n.

Krom tio la flu'eg'o mal'kovr'is labirint'o'n da mus-ir'ej'o'j. — Hauke de'ĉeval'ig'is kaj zorg'e rigard'is la difekt'o'n. La mus'ir'ej'a labirint'o evident'e est'is mult'e pli ampleks'a, sed nur part'e vid'ebl'a.

Li tre tim'is. Ĉar ĉe la konstru'ad'o de la nov'a dig'o oni ne konsider'is tia'j'n eventual'aĵ'o'j'n, oni nun dev'os ag'i. — La brut'o'j ankoraŭ ne est'is sur la paŝt'ej'o'j pro la ekster'ordinar'e mal'long'a herb'o. Kie'n li rigard'is, ĉie est'is dezert'e kaj sol'ec'e. Li de'nov'e sur'ĉeval'ig'is kaj rajd'is laŭ'long'e de la bord'o, tie'n kaj re'e'n. Est'is mal'flus'o, kaj li rimark'is ke Priehl re'e fos'is al si nov'a'n flu'ej'o'n kaj nun de nord'okcident'e traf'as la mal'nov'a'n dig'o'n. Sed la nov'a dig'o kun si'a mal'pli krut'a dekliv'o sukces'e kontraŭ'star'is la atak'o'n.

Amas'o da nov'a pen'ad'o kaj labor'o est'iĝ'is antaŭ la intern'a vid'o de la dig'o'graf'o. Oni dev'os ne nur pli'fortik'ig'i la mal'nov'a'n dig'o'n, sed ankaŭ konform'ig'i ties profil'o'n al tiu de la nov'a dig'o. Sed antaŭ ĉio oni dev'os de'voj'ig'i la danĝer'a'n Priehl-on.

Ankoraŭ'foj'e li rajd'is ĝis la plej ekstrem'a nord'okcident'a angul'o kaj re'turn'e, sen'ĉes'e rigard'ant'e la nov'e fos'it'a'n flu'ej'o'n de Priehl klar'e kon'ebl'a'n en la nun sen'akv'a ŝlim'ej'o. La blank'a ĉeval'o est'is mal'trankvil'a, spir'eg'is kaj huf'bat'is; sed la rajd'ant'o re'ten'is ĝi'n. Li vol'is rajd'i mal'rapid'e por kviet'ig'i ankaŭ si'a'n intern'a'n mal'trankvil'o'n, kiu ĉiam pli sovaĝ'e tumult'is en li.

Se de'nov'e ven'us flus'o — tia, kia okaz'is en 1665, kiu en'glut'is mult'eg'e da hav'aĵ'o kaj hom'o'j, se ven'us tia, kia'j jam kelk'foj'e ven'is — — —! Frost'o'trem'o sku'is la rajd'ant'o'n. La mal'nov'a dig'o — ĝi cert'e ne kontraŭ'star'us! Kio'n far'i? Nur unu rimed'o ekzist'us, por ebl'e sav'i la mal'nov'a'n polder'o'n, hav'aĵ'o'n kaj viv'o'n. — Hauke sent'is, ke li'a kor'o dum moment'o inter'romp'is la puls'ad'o'n. En li'a kap'o, ali'e tiel firm'a, io turn'iĝ'is. Li ne el'dir'is tio'n; sed intern'a voĉ'o dir'is: ”Vi dev'us ofer'i vi'a'n polder'o'n, la nov'a'n Hauke-Haien-Polder'o'n, kaj tra'fos'i la nov'a'n dig'o'n!” — — — Imag'e li jam vid'is, kiel la flus'o muĝ'ant'e en'ĵet'as si'n kaj kovr'as la herb'o'n kaj trifoli'o'n per si'a sal'a blank'a ŝaŭm'o! — La blank'a ĉeval'o, subit'e sent'ant'e fort'a'n spron'pik'o'n, kri'is kaj for'rapid'eg'is hejm'e'n al la dig'o'graf'a ter'alt'aĵ'o.

Kun kap'o plen'a de intern'a terur'o kaj mal'klar'a'j projekt'o'j Hauke al'ven'is hejm'e'n. Li fal'e sid'iĝ'is en si'a fotel'o; sed kiam Elke kun la fil'in'et'o en'ir'is la ĉambr'o'n, li ek'star'is, lev'is la infan'o'n kaj kis'is ĝi'n. Post'e, for'pel'int'e la flav'a'n hund'et'o'n, li dir'is: ”Mi dev'as ankoraŭ supr'e'n'ir'i al la trink'ej'o.” Pren'int'e si'a'n ĉap'o'n de sur la ĉe'pord'a hok'o, kie'n li ĵus est'is pend'ig'int'a ĝi'n, li for'rapid'is.

Zorg'o'plen'e li'a edz'in'o post'rigard'is li'n. ”Kial, Hauke? Jam vesper'iĝ'as!” — ”Dig'o'afer'o'j,” li murmur'is, ”mi tie renkont'os kelk'a'j'n dig'o'rajt'ig'it'o'j'n.”

Ŝi sekv'is li'n kaj prem'is li'a'n man'o'n. — Hauke Haien, kiu ali'temp'e propr'a'decid'e ord'ig'is ĉiu'j'n afer'o'j'n, nun dezir'is aŭd'i la opini'o'j'n de tiu'j, kiu'j'n li antaŭ'e preskaŭ tut'e ignor'is. En la gast'o'ĉambr'o li renkont'is Ol'e Peters. Li, du rajt'ig'it'o'j kaj unu polder-loĝ'ant'o lud'is kart'o'j'n.

”Vi cert'e ven'as de la dig'o, dig'o'graf'o?” dir'is la unu'a, kolekt'ant'e la part'e dis'don'it'a'n lud'kart'ar'o'n kaj re'e ĵet'ant'e ĝi'n sur la tabl'o'n.

”Jes, Ol'e,” respond'is Hauke, ”mi tie est'is; la flus'o mult'o'n detru'is!”

”Mult'o'n? — Nu ja, kelk'cent pec'o'j'n da herb'kovr'aĵ'o kaj tavol'o'n da pajl'o ni bezon'os; ankaŭ mi hodiaŭ post'tag'mez'e est'is tie!”

”Tiel mal'mult'e'kost'a la ripar'o ne est'os, Ol'e,” respond'is la dig'o'graf'o, ”Priehl re'aper'is. Ĝi nun ne plu traf'as la mal'nov'a'n dig'o'n el nord'a, sed el nord'okcident'a direkt'o!”

”Kial vi ne las'is Priehl-on tie, kie vi ĝi'n trov'is?” demand'is Ol'e malic'e.

”Per tio vi vol'as dir'i,” respond'is Hauke, ”ke la nov'a polder'o ne koncern'as vi'n, kaj tial ĝi ne est'as neces'a; tio est'as vi'a propr'a kulp'o! Sed mi dir'as: la verd'a trifoli'o mal'antaŭ la nov'a dig'o mult'obl'e kompens'os la ripar'kost'o'j'n por la mal'nov'a dig'o!”

”Kio'n vi dir'as, dig'o'graf'o?” kri'is la rajt'ig'it'o'j, ”vi ĉiam prefer'as la plej mult'e'kost'a'n!”

”Dig'o'graf'o,” de'nov'e dir'is Ol'e Peters, apog'ant'e ambaŭ man'o'j'n sur la tabl'o, ”vi'a nov'a polder'o, kiu'n vi don'is al ni, est'as vor'em'a far'it'aĵ'o. Ankoraŭ ne forges'int'e la alt'eg'a'j'n kost'o'j'n por vi'a'j larĝ'a'j dig'o'j, nun krom tio ni dev'as ripar'i la mal'nov'a'n dig'o'n, kiu'n for'manĝ'as vi'a polder'o. Nur est'as bon'e, ke ĉi tiu'n foj'o'n ĝi ankoraŭ kontraŭ'star'is; kaj cert'e ĝi ankaŭ est'ont'e tio'n far'os. Sur'salt'u de'nov'e vi'a'n blank'a'n ĉeval'o'n kaj de'nov'e rigard'u la situaci'o'n!”

Hauke ven'is ĉi tie'n el la pac'o de si'a hejm'o; sed en la vort'o'j ĵus aŭd'it'a'j, kvankam ili est'is dec'a'j, kaŝ'is si'n obstin'a kontraŭ'vol'o; kaj est'is, kvazaŭ mank'us al li kontraŭ ĝi la ĝis'nun'a fort'o. ”Ol'e,” li dir'is, ”mi ag'os laŭ vi'a konsil'o; sed mi tim'as, ke mi trov'os la situaci'o'n tia, kia mi vid'is ĝi'n hodiaŭ.”

Mal'trankvil'a nokt'o sekv'is tiu'n tag'o'n; Hauke turn'is si'n sen'dorm'e en la lit'o. ”Kio est'as al vi?” demand'is li'n Elke, mal'dorm'ant'e pro zorg'o pri la edz'o, ”se io vi'n prem'as, sci'ig'u mi'n pri ĝi; ni ja ĉiam ag'is tiel.”

”Ne est'as grav'e, Elke,” li respond'is, ”la dig'o kaj la kluz'o'j bezon'as ripar'o'j'n. Vi ja sci'as, ke tia'j'n afer'o'j'n mi ĉiam pri'pens'as nokt'e.” Li ne dir'is pli'o'n; ĉar li vol'is rezerv'i al si ag'o-liber'ec'o'n. La klar'a prudent'o kaj la fort'a spirit'o de li'a edz'in'o nun, en li'a mal'fort'ec'o, ŝajn'is al li mal'help'aĵ'o'j, kiu'j'n li instinkt'e evit'is.

La post'a'n antaŭ'tag'mez'o'n, kiam li de'nov'e est'is sur la dig'o, la mond'o hav'is ali'a'n aspekt'o'n ol la antaŭ'a'n tag'o'n. Ja re'e est'is mal'flus'o; sed est'is antaŭ'tag'mez'o, kaj la hel'a printemp'a sun'o send'is si'a'j'n radi'o'j'n vertikal'e sur la ne'trans'vid'ebl'a'j'n Watten.

Blank'a'j mev'o'j preskaŭ sen'mov'e ŝveb'is tie'n kaj re'e'n, kaj ne'vid'ebl'a'j alaŭd'o'j kant'is super ili, alt'e en la lazur'blu'a ĉiel'o, si'a'n etern'a'n melodi'o'n. Hauke ne sci'is, ke la natur'o est'as kapabl'a fort'e tromp'i ni'n per si'a ĉarm'o. Star'ant'e ĉe la nord'okcident'a dig'o'angul'o, li serĉ'is la nov'a'n Priehl-flu'ej'o'n, kiu li'n hieraŭ tiel fort'e tim'ig'is; sed pro la hel'a sun'lum'o, ter'e'n'send'it'a el la zenit'o, li komenc'e ne sukces'is. Nur post'e, man-ombr'um'ant'e si'a'j'n okul'o'j'n kontraŭ la blind'ig'a'j radi'o'j, li re'kon'is ĝi'n. Sed tamen, la krepusk'a'j ombr'o'j hieraŭ cert'e tromp'is li'n; ĉar hodiaŭ ĝi ŝajn'is nur mal'profund'a. Cert'e la mus'ir'ej'a labirint'o ĉef'e kaŭz'is la dig'o'difekt'o'n, kiu nepr'e est'os ripar'ebl'a per zorg'em'a el'fos'ad'o kaj, kiel Ol'e Peters dir'is, per nov'a'j pajl'tavol'o kaj herb'o'kovr'aĵ'o.

”Ne est'as tiel grav'e,” li dir'is trankvil'ig'e al si mem, ”hieraŭ vi do est'is mal'saĝ'ul'o!”

Li kun'ven'ig'is la rajt'ig'it'o'j'n, kaj sen kontraŭ'dir'o oni decid'is pri la neces'a labor'o, kio ĝis nun neniam okaz'is. La dig'o'graf'o sent'is en si'a ankoraŭ mal'fort'a korp'o nov'a'n re'fort'ig'a'n trankvil'o'n, kaj post kelk'a'j semajn'o'j la labor'o est'is zorg'em'e far'it'a.

La jar'o plu'pas'is; kaj ju pli la nov'e sur'met'it'a herb'o'kovr'aĵ'o sen'ĝen'e verd'iĝ'is tra la pajl'tavol'o, des pli mal'trankvil'e Hauke ir'e aŭ rajd'e preter'pas'is tiu'n lok'o'n. For'turn'ant'e la okul'o'j'n, li rajd'is proksim'eg'e ĉe la en'land'a dig'o'flank'o. Kelk'foj'e, kiam li dev'is est'i tie, li ordon'is, ke oni re'en'stal'ig'u la ĉeval'o'n, jam sel'it'a'n. Kaj ali'temp'e, kiam la dev'o ne tie'n vok'is li'n, li subit'e kaj rapid'e for'migr'is tie'n pied'e, por ke neni'u li'n vid'u. Kelk'foj'e li ankaŭ sur'voj'e si'n re'turn'is, ne plu kuraĝ'ant'e de'nov'e rigard'i la mal'trankvil'ig'a'n lok'o'n. Plej volont'e li propr'a'man'e re'e dis'ŝir'us la dig'o'n; ĉar kvazaŭ konscienc'riproĉ'o kuŝ'is tiu dig'o'part'o antaŭ li'a'j okul'o'j. Kaj tamen li'a man'o ne plu pov'is tuŝ'i ĝi'n, kaj al neni'u, eĉ ne al si'a edz'in'o, li pov'is parol'i pri tio.

Septembr'o ven'is. Iu'n nokt'o'n furioz'is mez'fort'a nord'okcident'a ŝtorm'o. La post'a'n mal'seren'a'n antaŭ'tag'mez'o'n, je temp'o de mal'flus'o, Hauke sur'rajd'is la dig'o'n. Subit'e li ek'tim'is.

Rigard'ant'e la Watten li de'nov'e kaj pli klar'a'n kaj pli profund'a'n vid'is la fantom'a'n nov'a'n flu'ej'o'n de Priehl. Kiom ajn li streĉ'is la okul'o'j'n, ĝi ne plu mal'aper'is.

Kiam li al'ven'is hejm'e'n, Elke kapt'is li'a'n man'o'n. ”Kio est'as al vi, Hauke,” — ŝi demand'is, vid'ant'e li'a'n mal'ĝoj'a'n vizaĝ'o'n, ”ĉu ebl'e nov'a ĉagren'o? Ni nun est'as tiel feliĉ'a'j, kaj vi pac'iĝ'is kun ĉiu'j!”

Kontraŭ tiu'j vort'o'j li ne est'is kapabl'a el'parol'i si'a'n mal'klar'a'n tim'o'n. ”Ne, Elke,” li respond'is, ”neni'u plu est'as kontraŭ mi; nur est'as mal'facil'e pri respond'ebl'a ofic'o ŝirm'i la komun'um'o'n kontraŭ la mar'o de ni'a Di'o!”

Li liber'ig'is si'n por evit'i pli'a'j'n demand'o'j'n de la am'at'a edz'in'o. Li for'ir'is al stal'o kaj garb'ej'o kvazaŭ por revizi'i, sed neni'o'n li atent'is. Li nur intenc'is trankvil'ig'i si'a'n konscienc-riproĉ'o'n kaj konvink'i si'n, ke li'n kapt'is nur hipokondri'a tim'o.

—— La jar'o, pri kiu mi rakont'as, — dir'is post paŭz'o mi'a gast'ig'ant'o, la instru'ist'o, — est'is la jar'o 1756. Ĉi tie oni neniam forges'os ĝi'n. Mort'o en'ir'is la dom'o'n de Hauke Haien.

Est'is je la fin'o de septembr'o. En la garb'ej'a ĉambr'et'o, dispon'ig'it'a al ŝi, kuŝ'is la preskaŭ naŭ'dek-jar'a Tri'n Jans en agoni'o. Laŭ ŝi'a dezir'o oni du'on'e rekt'ig'is ŝi'n en la kusen'o'j. Tra la mal'grand'a'j fenestr'o'j en'kadr'ig'it'a'j per plumb'o ŝi rigard'is mal'proksim'e'n. Tie cert'e kuŝ'is, sub la ĉiel'o, mal'pli dens'a aer'tavol'o super pli dens'a; ĉar est'is alt'a mar'horizont'o, kaj la fatamorgan'o en ĉi tiu moment'o lev'is la mar'o'n kiel trem'bril'a'n arĝent'o'stri'o'n super la rand'o'n de la dig'o, ke ĝi blind'ig'e bril'et'is en la ĉambr'et'o'n. Ankaŭ la sud'a pint'o de Jeversand est'is vid'ebl'a.

Ĉe la pied'a part'o de la lit'o kaŭr'is la mal'grand'a Wienke, firm'ten'ant'e si'n per unu man'o je tiu de la patr'o, star'ant'a apud'e. Ĵus la mort'o prem'is si'a'n sigel'o'n sur la vizaĝ'o'n de la mort'ont'in'o. La infan'o sen'spir'e kaj fiks'e rigard'is la mister'a'n, al ŝi ne'kompren'ebl'a'n ŝanĝ'iĝ'o'n de la ne'bel'a sed mal'fremd'a vizaĝ'o.

”Kio'n ŝi far'as? Kio est'as, patr'o?” ŝi tim'plen'e flustr'is, prem'ant'e si'a'j'n ung'o'j'n en la man'o'n de la patr'o. ”Ŝi mort'as!” dir'is la dig'o'graf'o.

”Mort'as!” ripet'is la infan'o kaj ŝajn'is profund'iĝ'i en mal'klar'a medit'ad'o.

Sed la mal'jun'ul'in'o ankoraŭ'foj'e mov'is si'a'j'n lip'o'j'n. Etend'ant'e la ost'a'j'n brak'o'j'n kontraŭ la mar-morgan'o ekster'e bril'et'ant'a, ŝi vok'is akr'a'son'e, kvazaŭ alarm'kri'o'n: ”Jins, Jins, help'u mi'n, help'u mi'n! Vi ja est'as super la akv'o! Di'o indulg'u la ali'a'j'n!

Ŝi'a'j brak'o'j mal'lev'iĝ'is. La lit'o'stabl'o krak'et'is. Ŝi ne plu viv'is!

”Ŝi fin'sufer'is!” respond'is la dig'o'graf'o, lev'ant'e la infan'o'n sur la brak'o'n; ”ŝi nun est'as mal'proksim'e de ni, ĉe la kar'a Di'o!”

”Ĉe la kar'a Di'o!” ripet'is la infan'o. Post'e ŝi silent'is dum kelk'a'j moment'o'j, kvazaŭ ŝi pri'medit'us la vort'o'j'n.

”Jes, tie est'as plej bon'e.” — Sed en Hauke post'son'is la last'a'j vort'o'j de la mort'int'in'o. ”Di'o indulg'u la ali'a'j'n!” intern'a voĉ'o mal'laŭt'e parol'is en li. Kio'n la mal'jun'ul'in'o vol'is dir'i per tio? Ĉu la mort'ont'o'j do est'as profet'o'j —?

Baldaŭ, post kiam Tri'n Jans est'is en'ter'ig'it'a supr'e apud la preĝ'ej'o, oni ĉiam pli laŭt'e parol'is pri mult'spec'a mal'feliĉ'o kaj strang'a insekt'ar'o, kiu'j laŭ'dir'e tim'ig'is la hom'o'j'n en Nord'a Fris'land'o. Cert'e est'is, ke je la fast'o'mez'a dimanĉ'o turn'o'vent'o teren'ĵet'is la or'a'n vir'kok'o'n de la preĝ'ej'a turp'int'o. Pli'e okaz'is, ke en somer'mez'o teren'fal'is grand'a'j insekt'o'j tiel amas'e, ke oni ne pov'is mal'ferm'i la okul'o'j'n, kaj post'e ili preskaŭ man-alt'e kovr'is la kamp'o'j'n. I'o'n tia'n neni'u est'is vid'int'a ĝis tiam. — Komenc'e de oktobr'o la ĉef'serv'ist'o kaj la serv'ist'in'o An'n Grete iu'tag'e est'is vetur'int'a'j en la urb'o'n al la foir'o por vend'i gren'o'n kaj buter'o'n. Re'ven'int'e ili kun tim'pal'a'j vizaĝ'o'j salt'is de la vetur'il'o.

”Kio okaz'is, kio est'as al vi?” kri'is la ali'a'j serv'ist'in'o'j kiu'j, aŭd'ant'e la rul'bru'ad'o'n, est'is kur'int'a'j ekster'e'n.

An'n Grete en si'a vojaĝ'a vest'o sen'spir'e en'ir'is la vast'a'n kuir'ej'o'n. ”Nu do, rakont'u!” re'e kri'is la serv'ist'in'o'j. ”Kie okaz'is mal'feliĉ'o?”

”Aĥ ni'a kar'a Jesuo ŝirm'u ni'n!” dir'is An'n Grete. ”Vi ja kon'as trans'e la mal'jun'a'n Mariken en Ziegelhof. Sur la foir'ej'o ni kun ni'a buter'o ĉiam star'as unu apud la ali'a ĉe la apotek'o. Ŝi tio'n rakont'is al mi, kaj Iv'e'n Johns ankaŭ dir'is: Ven'os mal'feliĉ'o, mal'feliĉ'o por tut'a Fris'land'o, kred'u, An'n Gret; kaj” — ŝi obtuz'ig'is si'a'n voĉ'o'n — ”la afer'o pri la dig'o'graf'a blank'a ĉeval'o ebl'e ankaŭ est'as suspekt'ind'a!”

”Nu, nu, kiom ĝi koncern'as mi'n! Sed trans'e, ĉe la ali'a flank'o, la aer'o est'as ankoraŭ pli mizer'o'port'a! Ne nur muŝ'o'j kaj insekt'ar'o, — ne, eĉ sang'o teren'fal'is kiel pluv'o! Kaj kiam la pastr'o la post'a'n dimanĉ'maten'o'n pren'is si'a'n lav'o'pelv'o'n, trov'iĝ'is en ĝi kvin krani-simil'a'j skarab'o'j, grand'a'j kiel piz'o'j, kaj ĉiu'j ven'is por tio'n vid'i! En aŭgust'o aper'is terur'a'j ruĝ'kap'a'j raŭp'o'j kaj for'manĝ'is la gren'o'n, farun'o'n kaj pan'o'n kaj ĉio'n, kio'n ili trov'is. Eĉ fajr'o ne kapabl'is pere'ig'i ili'n!”

La rakont'ant'in'o subit'e silent'is. Neni'u el la serv'ist'in'o'j rimark'is, ke la estr'in'o en'ir'is la kuir'ej'o'n. ”Kio'n vi babil'as?” ŝi dir'is. ”Ke nur la estr'o pri tio neni'o'n ek'sci'u!” Kaj kiam ĉiu'j nun est'is rakont'ont'a'j, ŝi al'don'is: ”Ne est'as neces'e, mi jam sufiĉ'e aŭd'is; labor'u, tio est'as pli util'a por vi!” Ŝi kun'ir'ig'is An'n Grete en la loĝ'o'ĉambr'o'n por ord'ig'i kun ŝi la foir'afer'o'j'n.

Tiel la superstiĉ'a babil'aĵ'o en la dig'o'graf'a dom'o ne trov'is re'son'o'n ĉe la ge'mastr'o'j; sed ju pli long'a'j far'iĝ'is la vesper'o'j, des pli facil'e ĝi en'ir'is la ceter'a'j'n dom'o'j'n.

Kvazaŭ mult'pez'a aer'o ĉiu'j'n sen'kuraĝ'ig'is, kaj sekret'e oni rakont'is al si: Ven'os mal'feliĉ'o, grand'a mal'feliĉ'o por tut'a Nord'a Fris'land'o.

Ĉapitr'o 22

Est'is antaŭ la fest'o de ĉiu'j sankt'ul'o'j en oktobr'o. Fort'a sud'okcident'a ŝtorm'o furioz'is jam la tut'a'n tag'o'n. Vesper'e du'on'a lun'o star'is sur la ĉiel'o. Mal'hel'brun'a'j nub'o'j preter'flug'is ĝi'n, kaj ombr'o kaj mal'klar'a lum'o kaos'e altern'iĝ'is sur la ter'o. La ŝtorm'o pli'fort'iĝ'is! En la ĉambr'o de la dig'o'graf'o star'is ankoraŭ la vesper'manĝ'a tabl'o kovr'it'a de mal'plen'a'j plad'o'j.

La serv'ist'o'j laŭ'ordon'e est'is en la stal'o por pri'atent'i la brut'ar'o'n, kaj la serv'ist'in'o'j dev'is kontrol'i en la dom'o kaj sub'tegment'o'j, ĉu pord'o'j kaj luk'o'j est'is firm'e ferm'it'a'j, por ke la ŝtorm'o ne kapt'u ili'n kaj kaŭz'u mal'util'o'n.

En la log'o'ĉambr'o ĉe la fenestr'o star'is Hauke apud si'a edz'in'o. Li est'is ĵus rapid'e manĝ'int'a si'a'n vesper'manĝ'o'n. Antaŭ'e li est'is sur la dig'o. Jam fru'post'tag'mez'e li pied'e for'ir'is. Tie, kie la dig'o ŝajn'is mal'fortik'a, li ordon'is amas'ig'i pint'a'j'n palis'o'j'n kaj plen'sak'o'j'n da argil'o. Ĉie li posten'ig'is vir'o'j'n, por ke ili en'bat'u la palis'o'j'n kaj antaŭ'dig'u per sak'o'j, tuj kiam la flus'o difekt'os la dig'o'n. Ĉe la nord'okcident'a angul'o, kie kun'iĝ'as la mal'nov'a kaj la nov'a dig'o'j, li posten'ig'is plej mult'e da vir'o'j.

Nur okaz'e de urĝ'a danĝer'o ili for'las'u si'a'j'n lok'o'j'n. Tio'n li ordon'is. Antaŭ nur kvar'on'hor'o li re'ven'is, mal'sek'a kaj har'dis'taŭz'it'a. Nun, aŭskult'ant'e la vent'puŝ'eg'o'j'n, kiu'j bru'krak'ig'is la fenestr'o-vitr'o'j'n en'kadr'ig'it'a'j'n per plumb'o, li preskaŭ sen'pens'e rigard'is en la sovaĝ'a'n nokt'o'n. La mur'horloĝ'o ĵus bat'e anonc'is la ok'a'n hor'o'n.

La infan'o, star'ant'a apud la patr'in'o, trem'is kaj kaŝ'is si'a'n kap'o'n en ŝi'a'j vest'o'j. ”Klaus!” ŝi vok'is plor'e. ”Kie est'as mi'a Klaus?”

Ŝi rajt'is tiel demand'i; ĉar la mev'o, sam'e kiel pas'int'jar'e, ne for'flug'is kun la ali'a'j. — La patr'o ne atent'is la demand'o'n; sed la patr'in'o, lev'ant'e la infan'o'n sur la brak'o'n, dir'is: ”Vi'a Klaus est'as en la garb'ej'o, tie est'as varm'e.”

La dom'estr'o ankoraŭ star'is ĉe la fenestr'o. ”Urĝ'as, Elke!” li subit'e dir'is. ”Vok'u serv'ist'in'o'n, por ke ŝi ŝraŭb'fiks'u la fenestr'o-kovr'il'o'j'n; la ŝtorm'o dis'romp'os la vitr'o'j'n!”

Laŭ ordon'o de la mastr'in'o serv'ist'in'o kur'is ekster'e'n. Oni vid'is el la ĉambr'o, kiel flirt'is ŝi'a'j jup'o'j. Kiam ŝi for'ig'is la kramp'o'j'n, la ŝtorm'o for'tir'is la kovr'il'o'n el ŝi'a'j man'o'j kaj ĵet'is ĝi'n kontraŭ la fenestr'o'n, tiel ke kelk'a'j vitr'aĵ'o'j dis'romp'it'e flug'is en la ĉambr'o'n, kaj unu el la kandel'o'j fum'e esting'iĝ'is. Hauke mem dev'is ir'i por help'i, sed nur pen'e kaj mal'rapid'e oni pov'is fiks'i la kovr'il'o'j'n. Kiam ili en'ir'is la dom'o'n, vent'puŝ'eg'o post'furioz'is, tiel ke en la mur'ŝrank'o tint'is la vitr'aĵ'o'j kaj arĝent'aĵ'o'j. Super ili'a'j kap'o'j trem'is kaj krak'is la trab'ar'o de la dom'o, kvazaŭ la ŝtorm'o vol'us for'ŝir'i la tegment'o'n for de la mur'o'j. Sed Hauke ne re'en'ir'is la ĉambr'o'n; Elke aŭd'is, ke li tra'ir'as la draŝ'ej'o'n kaj ir'as al la stal'o. ”La blank'a'n ĉeval'o'n, John, rapid'u, la blank'a'n ĉeval'o'n!” ŝi aŭd'is li'n vok'i. Post'e li en'ir'is la ĉambr'o'n. Li'a har'ar'o est'is dis'taŭz'it'a; sed la griz'a'j okul'o'j bril'is. ”La vent'o ŝanĝ'is direkt'o'n!” li kri'is. ”Ĝi far'iĝ'is nord'okcident'a! Preskaŭ salt'flus'o! — Ne plu vent'o! — Ĝis nun ni ne hav'is tia'n ŝtorm'o'n!”

Li kapt'is ŝi'a'j'n man'o'j'n kaj, konvulsi'e prem'ant'e ili'n, li respond'is: ”Jes, Elke, mi dev'as!” — Mal'rapid'e ŝi lev'is al li si'a'j'n mal'hel'a'j'n okul'o'j'n kaj rigard'is li'n dum kelk'a'j sekund'o'j; sed est'is kiel etern'ec'o. ”Jes, Hauke,”

dir'is la edz'in'o, ”mi bon'e sci'as, ke est'as vi'a dev'o!” — Jen huf'bat'ad'o antaŭ la dorm'pord'o. — Ŝi ĵet'is si'n al li'a brust'o, kaj dum moment'o est'is, kvazaŭ ŝi ne est'us kapabl'a las'i li'n; sed ankaŭ tio daŭr'is nur moment'o'n. ”Est'as ni'a batal'ad'o!” dir'is Hauke. ”Vi ĉi tie est'as ŝirm'it'a'j; ni'a'n dom'o'n neni'a ĝis'nun'a flus'o ating'is. Preĝ'u al Di'o, ke Li est'u ankaŭ kun mi!”

Hauke sur'met'is si'a'n mantel'o'n, kaj Elke zorg'em'e per tuk'o ĉirkaŭ'volv'is li'a'n kol'o'n. Ŝi vol'is parol'i; sed la trem'ant'a'j lip'o'j ne est'is kapabl'a'j.

Ekster'e kri'is la blank'a ĉeval'o, kvazaŭ trumpet'a'j fanfar'o'j en'son'us la muĝ'ad'o'n de la ŝtorm'o. Elke el'ir'is kun si'a edz'o. La mal'jun'a fraksen'o ĝem'eg'is, kvazaŭ ĝi est'us dis'romp'iĝ'ont'a!

”Sur'salt'u, estr'o!” vok'is la serv'ist'o. ”La blank'a ĉeval'o tiel furioz'as, ke la konduk'il'o pov'us dis'ŝir'iĝ'i!” — Hauke ĉirkaŭ'brak'is si'a'n edz'in'o'n. — ”Kiam la sun'o lev'iĝ'os, mi re'est'os ĉe vi!”

Li jam est'is sur'salt'int'a si'a'n ĉeval'o'n; la best'o star'is sur la mal'antaŭ'a'j krur'o'j. Post'e, kiel batal'ĉeval'o si'n ĵet'eg'as en batal'o'n, ĝi kun si'a rajd'ant'o rapid'eg'is mal'supr'e'n de la ter'alt'aĵ'o en nokt'o'n kaj ŝtorm'a'n muĝ'ad'o'n. — ”Patr'o, mi'a patr'o!” post'kri'is plor'em'a infan'voĉ'o. ”Mi'a kar'a patr'o!”

Wienke en la mal'lum'o post'kur'is la for'rajd'int'o'n; sed jam post kelk'a'j paŝ'o'j ŝi fal'et'is pro ter'bul'o kaj teren'fal'is.

La serv'ist'o Iv'e'n Johns re'port'is la plor'ant'a'n infan'o'n al la patr'in'o, kiu si'n apog'is kontraŭ la trunk'o de la fraksen'o, kies branĉ'o'j vip'is la aer'o'n. Fiks'e, kvazaŭ sen'pens'e, ŝi rigard'is en la nokt'o'n, en kiu mal'aper'is ŝi'a edz'o. Kiam la kri'ad'o de la ŝtorm'o kaj la mal'proksim'a plaŭd'eg'ad'o de la mar'o inter'romp'iĝ'is kelk'a'j'n moment'o'j'n, tiam ŝi, kvazaŭ pro tim'o, sku'iĝ'is.

Laŭ ŝi'a opini'o, ĉio nur intenc'as pere'ig'i li'n kaj subit'e fin'furioz'os, kiam ĝi est'os kapt'int'a li'n. Ŝi'a'j genu'o'j trem'is, kaj la ŝtorm'o, mal'lig'int'e ŝi'a'j'n har'o'j'n, nun lud'is per ili. ”Mastr'in'o, jen la infan'o!” al'vok'is ŝi'n Johns, met'ant'e la infan'o'n en la brak'o'j'n de la patr'in'o. ”Firm'e ten'u ŝi'n!”

”La infan'o? — mi forges'is vi'n, Wienke!” ŝi kri'is. ”Di'o pardon'u!” Kaj ŝi prem'is la infan'o'n al si'a brust'o, tiel kiel nur am'o est'as kapabl'a. Genu'e'n fal'ant'e, ŝi preĝ'is: ”Di'sinjor'o kaj vi, Jesuo, ne far'u ni'n vidv'in'o kaj orf'o! Ŝirm'u li'n, ho kar'a Di'o; nur Vi kaj mi kon'as li'n!” — Kaj la ŝtorm'o ne plu paŭz'is. Son'eg'is kaj tondr'is, kvazaŭ la tut'a mond'o pere'us en kolos'a tumult'o.

”Ir'u en'dom'e'n, mastr'in'o!” dir'is Johns. ”Ven'u!” Help'int'e ili'n ek'star'i, li konduk'is ambaŭ en la dom'o'n kaj en la ĉambr'o'n.

La dig'o'graf'o Hauke Haien sur si'a blank'a ĉeval'o rapid'eg'e al'rajd'is la dig'o'n. La voj'et'o est'is kot'eg'a, ĉar pluv'eg'is dum la tag'o'j antaŭ'a'j; tamen la argil'o, mal'sek'a kaj al'glu'iĝ'em'a, ne re'ten'is la huf'o'j'n de la ĉeval'o; est'is, kvazaŭ ĝi kur'us sur firm'a somer'sek'a grund'o.

La nub'o'j sur la ĉiel'o preter'flug'is kiel infer'a ĉas'ad'o. Mal'supr'e kuŝ'is la vast'a marsk'o simil'a al ne're'kon'ebl'a dezert'o, plen'ig'it'a de mal'trankvil'a'j ombr'o'j. La mar'o mal'antaŭ la dig'o obtuz'e sed ĉiam pli laŭt'e muĝ'is, kvazaŭ ĝi vol'us en'glut'i ĉio'n ceter'a'n. ”Antaŭ'e'n, blank'a ĉeval'o!” kri'is Hauke. ”Ni ir'as ni'a'n plej danĝer'a'n voj'o'n!”

Subit'e mort'kri'o ek'son'is sub la huf'o'j de la ĉeval'o. Re'tir'ant'e la konduk'il'o'n, li rigard'is mal'antaŭ'e'n. Apud li, proksim'e al la ter'o, du'on'e flug'ant'e, du'on'e pel'at'e de la ŝtorm'o, preter'flug'is ar'o da blank'a'j mev'o'j, laŭt'ig'ant'e mok'a'n kri'ad'o'n. Ili serĉ'is sur'land'a'n rifuĝ'ej'o'n. Unu el ili — la lun'o dum moment'o lum'is el inter la nub'o'j — kuŝ'is huf'bat'it'a apud la voj'o. Al la rajd'ant'o ŝajn'is, ke ruĝ'a ruband'o flirt'as ĉirkaŭ ĝi'a kol'o. ”Klaus!”

Ĉu ĝi, re'kon'int'e ĉeval'o'n kaj rajd'ant'o'n, vol'is kaŝ'i si'n ĉe ili? La rajd'ant'o ne sci'is. — ”Antaŭ'e'n!” li re'foj'e kri'is, kaj la blank'ĉeval'o jam de'nov'e kur'eg'is. La ŝtorm'o subit'e ĉes'is. Reg'is tomb'a silent'o! Sed nur dum sekund'o; post'e ĝi re'ven'is kun pli sovaĝ'a furioz'o. En la paŭz'o la rajd'ant'o aŭd'is hom'voĉ'o'j'n kaj mal'proksim'a'n hund'boj'ad'o'n. Turn'ant'e la kap'o'n al si'a vilaĝ'o, li en la lun'lum'o vid'is hom'o'j'n si'n okup'ant'a'j ĉe alt'e ŝarĝ'it'a'j vetur'il'o'j star'ant'a'j antaŭ la dom'o'j. Vizi'e li ankaŭ vid'is vetur'il'o'j'n, kiu'j rapid'is supr'e'n al la sek'land'o. Blek'ad'o de bov'o'j, supr'e'n'pel'it'a'j el la varm'a'j stal'o'j, est'is aŭd'ebl'a. ”Dank al Di'o, ili sav'as si'n kaj la brut'ar'o'n!” dir'is intern'a voĉ'o en Hauke; sed post'e kun tim'kri'o: ”Mi'a edz'in'o, mi'a infan'o! — Ne, ne; la akv'o ne ating'os ni'a'n dom'o'n!”

Terur'a vent'puŝ'eg'o ven'is muĝ'ant'e de la mar'o. Kontraŭ ĝi ĉeval'o kaj rajd'ant'o supr'e'n'rapid'eg'is la dig'o'n. Supr'e al'ven'int'e, Hauke per'fort'e halt'ig'is si'a'n ĉeval'o'n. Sed kie est'is la mar'o, kie Jeversand? Nur akv'o'mont'o'j'n li vid'is. En la terur'a krepusk'o ili lev'is si'n minac'e kontraŭ la nokt'a ĉiel'o, prov'ant'e amas'ig'i si'n unu trans la ali'a'n, kaj unu super la ali'a ili kontraŭbategis la firm'a'n ter'o'n. Blank'kron'it'a'j ili al'ven'is, kri'eg'ant'e, kvazaŭ en ili est'us kun'ig'it'a'j la kri'o'j de ĉiu'j rab'o'best'o'j. La blank'a ĉeval'o, bat'ant'e per la antaŭ'a'j huf'o'j, naz'tru'e spir'eg'is en la bru'eg'o'n; sed la rajd'ant'o'n preskaŭ vol'is reg'i la konvink'o: ĉi tie fin'iĝ'as ĉia hom'a pov'o, ek'reg'os nun la nokt'o, la mort'o, la neni'o!

Sed li memor'is, ke ja est'as flus'o, nur ke tia li ĝis nun ne vid'is ĝi'n. Li'a edz'in'o, li'a infan'o — ili trov'iĝ'as sekur'a'j sur alt'a ter'alt'aĵ'o, en firm'a dom'o. Sed li'a dig'o — kaj fier'o'n li sent'is — la Hauke-Haien-dig'o, kiel ĝi'n nom'as la loĝ'ant'o'j, ĝi nun pruv'u, kiel oni konstru'u dig'o'j'n.

Sed — kio'n signif'as tio? Li halt'is ĉe la inter'dig'a angul'o. Kie est'as la vir'o'j posten'ig'it'a'j de li ĉi tie'n por gard'o'star'i? Li rigard'is nord'e'n, laŭ'long'e de la mal'nov'a dig'o, ĉar ankaŭ tie'n li ordon'is kelk'a'j'n; sed nek ĉi tie nek tie li pov'is vid'i hom'o'n. Li plu'rajd'is, sed sol'a li rest'is; nur la blov'ad'o de la ŝtorm'o kaj la muĝ'ad'o de la mar'o traf'is surd'ig'e li'a'n orel'o'n. Turn'int'e la ĉeval'o'n, li re'ven'is al la for'las'it'a angul'o. Li rigard'is laŭ'long'e de la nov'a dig'o kaj klar'e rimark'is, ke la ond'o'j tie mal'pli rapid'e kaj mal'pli furioz'e kontraŭ'bat'as. Preskaŭ est'is, kvazaŭ tie est'us ali'a akv'o. ”Tiu ja star'os firm'e!” li murmur'is, intern'e rid'et'ant'e. Sed la rid'et'o mal'aper'is, kiam li rigard'is la dig'o'n ĉe la nord'okcident'a angul'o. Kio est'is tie? Mal'hel'a amas'o svarm'is kaos'e. Li vid'is, ke ili fervor'e labor'as kaj si'n inter'prem'as; sen'dub'e — est'is hom'o'j! Kio'n ili intenc'as, kio'n ili labor'as ĉe mi'a dig'o?

Jam la blank'a ĉeval'o sent'is la spron'o'j'n kaj la best'o rapid'eg'is tie'n. La ŝtorm'o blov'eg'is el la flank'o. Kelk'foj'e la puŝ'eg'o'j prem'is tiel furioz'e, ke ili preskaŭ ĵet'eg'is la ĉeval'o'n kaj rajd'ant'o'n mal'supr'e'n en la nov'a'n polder'o'n. Sed tiu'j sci'is, kie ili rajd'is. — Jam Hauke rimark'is, ke tie trov'iĝ'as kelk'a'j dek'du'o'j da hom'o'j, fervor'e labor'ant'a'j; kaj jam li klar'e rimark'is, ke flu'ej'o est'as fos'at'a tra la nov'a dig'o. Per'fort'e halt'ig'ant'e si'a'n ĉeval'o'n, li kri'eg'is: ”Halt! halt! Kia'n satan'aĵ'o'n vi ĉi tie far'as?!”

Subit'e vid'ant'e la dig'o'graf'o'n, ili tim'ig'it'e ĉes'ig'is si'a'n labor'o'n. La ŝtorm'o port'is al ili li'a'j'n vort'o'j'n, kaj li klar'e rimark'is, ke kelk'a'j prov'is respond'i. Sed li vid'is nur vigl'a'j'n gest'o'j'n; ĉar ĉiu'j star'is ĉe li'a mal'dekstr'a flank'o; kaj kio'n ili dir'is, tio'n kun'pren'is la ŝtorm'o, kiu kelk'foj'e ĵet'is la hom'o'j'n unu kontraŭ la ali'a'n, ke ili dens'e ar'iĝ'is. Hauke rapid'e okul'mezur'is la fos'it'a'n flu'ej'o'n kaj la nivel'o'n de la akv'o, kiu malgraŭ la nov'a profil'o preskaŭ supr'e'n'plaŭd'eg'is ĝis la dig'o'dors'o, sur'ŝpruc'ant'e la ĉeval'o'n kaj rajd'ant'o'n. Jam nur dek minut'o'j'n da labor'o — tio'n li cert'e sci'is — tiam la flus'o tra'furioz'os la flu'ej'o'n, kaj la Hauke-Haien-Polder'o'n kovr'os la mar'o!

La dig'o'graf'o man'sign'e ordon'is labor'ist'o'n al la ali'a flank'o de la ĉeval'o. ”Nu, parol'u!” li kri'eg'is. ”Kio'n vi far'as, kio'n tio signif'as?”

Kaj la vir'o kontraŭ'kri'eg'is: ”Estr'o, ni est'as komisi'it'a'j tra'fos'i la nov'a'n dig'o'n por ke la mal'nov'a ne romp'iĝ'u!”

”Por ke la mar'o kovr'u la nov'a'n polder'o'n? Kiu satan'o tio'n ordon'is al vi?”

”Neni'u satan'o, estr'o! La rajt'ig'it'o Ol'e Peters est'is ĉi tie; li tio'n ordon'is!”

La okul'o'j de la rajd'ant'o far'iĝ'is koler-ruĝ'a'j. ”Ĉu vi kon'as mi'n?!” li kri'eg'is. ”Kie mi est'as, tie Ol'e Peters ne rajt'as ordon'i! For'ir'u! Al vi'a'j lok'o'j, kie'n mi posten'ig'is vi'n!”

”Estr'o, gard'u vi'n!” kri'is iu el la amas'o, per fos'il'o puŝ'eg'ant'e la furioz'a'n best'o'n; sed huf'bat'o for'ĵet'is ĝi'n el li'a man'o; ali'a vir'o fal'is ter'e'n!

El la ceter'a amas'o aŭd'iĝ'is kri'eg'o! Ek'kri'o, kia'n pov'as el'ig'i nur hom'o en mort'o'tim'o. Unu moment'o'n ĉiu'j, eĉ la dig'o'graf'o kaj la blank'a ĉeval'o, est'is kvazaŭ ŝton'ig'int'a'j. Nur unu labor'ist'o brak'e montr'is al la nord'okcident'a angul'o inter ambaŭ dig'o'j, tie'n kie la nov'a dig'o kun'iĝ'as kun la mal'nov'a. Nur la muĝ'ad'o de la ŝtorm'o kaj la plaŭd'eg'ad'o de la mar'o est'is aŭd'ebl'a'j.

Hauke turn'is si'n en la sel'o. Kio est'as tie? Li'a'j okul'o'j vast'iĝ'is. ”Potenc'a Di'o! — Romp'iĝ'o! — Romp'iĝ'o en la mal'nov'a dig'o!”

”Vi'a kulp'o, dig'o'graf'o!” kri'eg'is voĉ'o el la amas'o. ”Vi'a kulp'o! Kun'pren'u ĝi'n antaŭ la tron'o'n de Di'o!”

La koler-ruĝ'a vizaĝ'o de Hauke mort'e pal'iĝ'is; la lun'o, kiu li'n lum'ig'is, ne pov'is pli'pal'ig'i ĝi'n. Li'a'j brak'o'j est'is sen'fort'a'j.

Apenaŭ li rimark'is, ke li ten'as la konduk'il'o'n. Sed ankaŭ tio daŭr'is nur moment'o'n. Jam li rekt'ig'is si'n. Profund'a ĝem'o el'iĝ'is el li'a buŝ'o; post'e li mut'e turn'is si'a'n ĉeval'o'n.

Spir'eg'ant'e la blank'ĉeval'o rapid'eg'is kun li okcident'e'n. La okul'o'j de la rajd'ant'o akr'e rigard'is ĉiu'flank'e'n, kaj la pens'o'j turn'ig'is en li'a kap'o. Kia'n kulp'o'n mi kun'pren'u antaŭ la tron'o'n de Di'o? La tra'fos'o'n de la nov'a dig'o — ebl'e ili est'us fin'int'a'j ĝi'n, se mi ne est'us dir'int'a mi'a'n ’Halt!’; sed ... Est'is ankoraŭ io, kaj li sent'is trem'o'n — li nur tro bon'e sci'is — en la pas'int'a somer'o; se tiam la kalumni'ul'o Ol'e Peters ne est'us re'ten'int'a mi'n — jen la kaŭz'o! Nur mi kon'is la mal'fortik'ec'o'n de la mal'nov'a dig'o. Malgraŭ ĉio mi'a dev'o est'us est'int'a ripar'i la dig'o'n propr'a'decid'e. ”Di'sinjor'o, mi konfes'as!” li subit'e laŭt'kri'is en la ŝtorm'o'n. ”Mi mal'zorg'em'e plen'um'is mi'a'n ofic'o'n!”

Mal'dekstr'e de li, proksim'e apud la huf'o'j de la ĉeval'o, furioz'is la mar'o. Antaŭ li, nun en plen'a mal'lum'o, etend'iĝ'is la mal'nov'a polder'o kun si'a'j ter'alt'aĵ'o'j kaj dom'o'j. La pal'a ĉiel'lum'o tut'e esting'iĝ'is. Nur de unu lok'o lum'bril'o tra'penetr'is la mal'lum'o'n. Kaj la vir'o sent'is konsol'o'n, ĉar la lum'bril'o cert'e ven'is el li'a dom'o; ĝi est'is por li kiel salut'o de edz'in'o kaj infan'o. Dank al Di'o, ili trov'iĝ'as sekur'a'j sur la alt'a ter'alt'aĵ'o. La ali'a'j cert'e jam est'as supr'e en la sek'land'a vilaĝ'o; ĉar de tie bril'et'as tiom da lum'bril'o'j, kiom mi ĝis nun neniam vid'is tie; eĉ de supr'e el la aer'o, ebl'e el la preĝ'ej'a tur'o, io radi'as en la nokt'o'n. ”Ili ĉiu'j est'as for, ĉiu'j! Kelk'a'j dom'o'j ruin'iĝ'os, mal'bon'a'j jar'o'j ven'os pro la super'akv'ot'a'j kamp'o'j. Kamp'de'flu'il'o'j kaj kluz'o'j bezon'os ripar'o'j'n. Ni dev'os tio'n sufer'i kaj mi vol'as help'i, ankaŭ tiu'j'n kiu'j ĉagren'is mi'n! Nur, Sinjor'o, mi'a Di'o, est'u indulg'a al ni hom'o'j!”

Li rigard'is flank'e'n al la nov'a polder'o. Ĝi'n ĉirkaŭ'is la ŝaŭm'ant'a mar'o; sed en ĝi reg'is nokt'a pac'o. Son'o de ĝoj'o sen'vol'e el'iĝ'is el la brust'o de la rajd'ant'o!

”La Hauke-Haien-dig'o, ĝi kontraŭ'star'os; ĝi kontraŭ'star'os ankoraŭ post cent jar'o'j!”

Tondr'o'simil'a muĝ'ad'o ĉe li'a'j pied'o'j el'rev'ig'is li'n. La blank'a ĉeval'o ne vol'is plu antaŭ'e'n. Kio est'as? La ĉeval'o salt'is mal'antaŭ'e'n, kaj li sent'is, ke antaŭ li dig'o'pec'o fal'as profund'e'n!

Mal'ferm'ant'e la okul'o'j'n, li for'sku'is ĉi'a'j'n rev'o'j'n. Li halt'is ĉe la mal'nov'a dig'o; la blank'a ĉeval'o per la antaŭ'a'j huf'o'j jam star'is sur ĝi. Instinkt'e li re'tir'is la ĉeval'o'n! — La last'a nub'a mantel'o preter'pas'is la lun'o'n, kaj la pal'a lum'o hel'ig'is la terur'aĵ'o'n, kiu ŝaŭm'ant'e kaj sibl'eg'ant'e antaŭ li si'n ĵet'is profund'e'n en la mal'nov'a'n polder'o'n.

Kvazaŭ sen'pens'e Hauke rigard'is. Est'is diluv'o por en'glut'i best'o'n kaj hom'o'n! — Lum'bril'et'o re'e traf'is li'a'j'n okul'o'j'n. Est'is la sam'a, kiu'n li antaŭ'e rimark'is. Ankoraŭ lum'is el li'a dom'o. Kaj kiam li nun kuraĝ'ig'it'a rigard'is mal'supr'e'n en la polder'o'n, li vid'is, ke mal'antaŭ la kap'turn'iĝ'a kirl'akv'o, kiu si'n ĵet'as muĝ'ant'e mal'supr'e'n, super'akv'it'a est'as nur stri'o, larĝ'a ĉirkaŭ cent paŝ'o'j'n. Post ĝi li klar'e re'kon'is la voj'o'n, konduk'ant'a supr'e'n el la polder'o. Li vid'is ankaŭ pli: vetur'il'o, du'rad'a kariol'o, furioz'e rapid'e proksim'iĝ'is al la dig'o. Vir'in'o — jes, ankaŭ infan'o sid'as en ĝi, kaj nun —; ĉu tio, kio preter'flug'is kun la ŝtorm'o, ne est'is la akr'e'son'a boj'ad'o de mal'grand'a hund'o?

— Ĉio'pov'a Di'o! Est'as li'a'j edz'in'o kaj infan'o! Jam ili est'as proksim'a'j, kaj la ŝaŭm'ant'a akv'o'lavang'o si'n rul'as renkont'e al ili. — Kri'eg'o, sen'esper'a kri'eg'o ven'is el la brust'o de la rajd'ant'o. ”Elke! — li kri'eg'is, ”Elke! — Re'turn'e! — Re'turn'e!” — Sed la ŝtorm'o kaj mar'o ne est'is kompat'em'a'j. Ili'a furioz'ad'o dis'blov'is li'a'j'n vort'o'j'n. La ŝtorm'o, kapt'ant'e li'a'n mantel'o'n, preskaŭ de'ĉeval'ig'is li'n; kaj la vetur'il'o sen'halt'e rapid'eg'is al la ĵet'iĝ'ant'a akv'eg'o. Li vid'is, ke la edz'in'o etend'as al li la brak'o'j'n:
Ĉu ŝi re'kon'is mi'n? Ĉu la sopir'o, la tim'eg'o pro mi pel'is ŝi'n el la sekur'a dom'o? Kaj nun — ĉu ŝi vok'as al mi adiaŭ'a'n vort'o'n?

— Tia'j demand'o'j turn'iĝ'is en la kap'o de la dig'o'graf'o; sed ili rest'is sen respond'o. De ŝi al li, de li al ŝi ĉiu'j vort'o'j perd'iĝ'is; nur muĝ'ad'o, kvazaŭ est'us ven'int'a la mond'pere'o, plen'ig'is ili'a'j'n orel'o'j'n kaj en'las'is ali'a'n son'o'n! — ”Mi'a infan'o! — Elke, ho fidel'a Elke!” Hauke kri'eg'is en la ŝtorm'o'n. Re'foj'e grand'a dig'o'pec'o profund'iĝ'is, kaj tondr'e la mar'o post'ĵet'is si'n!

Ankoraŭ unu foj'o'n li mal'supr'e vid'is la kap'o'n de la ĉeval'o kaj la rad'o'j'n de la vetur'il'o; post'e ĉio kirl'e mal'lev'iĝ'is en la kaos'a'n terur'aĵ'o'n. — La fiks'e rigard'ant'a'j okul'o'j de la rajd'ant'o, kiu sol'ec'e halt'is sur la dig'o, neni'o'n plu vid'is. ”La fin'o!” li dir'is mal'laŭt'e. Post'e li rajd'is al la abism'o, kie sub li la akv'o, terur'e muĝ'ant'e, inund'is li'a'n hejm'vilaĝ'o'n. Ankoraŭ li vid'is la lum'o'n bril'i el si'a dom'o, sed nun ĝi est'is preskaŭ sen'anim'a.

Rekt'ig'ant'e si'n, li fort'e spron'is la blank'a'n ĉeval'o'n. La best'o obstin'e star'is sur la mal'antaŭ'a'j krur'o'j, preskaŭ trans'kap'ig'ant'e si'n; sed la fort'o de la vir'o dev'ig'is ĝi'n kur'i mal'supr'e'n. ”Antaŭ'e'n!” li vok'is ankoraŭ unu foj'o'n, kiel oft'e li est'is vok'int'a. — ”Di'sinjor'o! pren'u mi'n! — indulg'u la ali'a'j'n!”

Ankoraŭ unu spron'pik'o kaj unu kri'eg'o de la blank'a ĉeval'o, pli laŭt'a ol la muĝ'ad'o de ŝtorm'o kaj ond'o'j; post'e el la akv'o obtuz'a son'o — mal'long'a batal'o! — La lun'o lum'ant'e rigard'is el si'a alt'o; sed mal'supr'e sur la dig'o ne plu est'is viv'aĵ'o; nur la sovaĝ'a akv'o, preskaŭ tut'e super'ond'int'a la mal'nov'a'n polder'o'n. Sed ankoraŭ la ter'alt'aĵ'o kun la bien'o de Hauke Haien el'star'is el la akv'o'dezert'o. Ankoraŭ de tie bril'et'is la lum'bril'o; kaj de sur la sek'land'o, kie la dom'o'j iom post iom far'iĝ'is mal'lum'a'j, la sol'ec'a lum'o el la preĝ'ej'a tur'o ankoraŭ ĵet'is trem'ant'a'j'n lum'er'o'j'n trans la ŝaŭm'ant'a'j'n ond'o'j'n. — La rakont'ant'o silent'is. Mi etend'is man'o'n al la plen'a glas'o, jam de'long'e star'ant'a antaŭ mi, sed ne met'is ĝi'n al la buŝ'o; mi'a man'o rest'is kuŝ'ant'a sur la tabl'o.

—Tio est'is la rakont'o pri Hauke Haien, — re'foj'e komenc'is mi'a gast'ig'ant'o, — tia kia mi ĝi'n pov'is rakont'i laŭ'sci'e. Cert'e la mastr'um'ant'in'o de ni'a dig'o'graf'o est'us rakont'int'a ĝi'n ali'tekst'e; ĉar ankaŭ tio'n oni dir'as: tiu blank'a ĉeval'skelet'o post la super'akv'iĝ'o re'e, kiel antaŭ'e, est'is ĉe lun'lum'o vid'ebl'a sur Jevershallig. La tut'a vilaĝ'an'ar'o laŭ'dir'e ĝi'n vid'is. Sed tio est'as cert'a: Hauke Haien kun edz'in'o kaj infan'o dron'is en la super'akv'iĝ'o. Eĉ ili'a'j'n tomb'o'j'n mi ne trov'is supr'e sur la tomb'ej'o.

Ver'ŝajn'e la re'turn'flu'ant'a akv'o port'is la kadavr'o'j'n en la mar'o'n, sur kies fund'o ili iom post iom solv'iĝ'is. Tie la hom'o'j ne pov'is mal'trankvil'ig'i ili'n. Sed la Hauke-Haien-dig'o star'as eĉ nun, post cent jar'o'j; kaj se vi morgaŭ vojaĝ'os al la urb'o kaj se ne ted'as vi'n la voj'o, pli long'a je du'on'a hor'o, vi hav'os ĝi'n sub la huf'o'j de vi'a ĉeval'o.

La dank'o de la ge'nep'o'j, kiu'n Jeve Manners iam promes'is al ĝi'a konstru'int'o, ne ven'is, kiel vi aŭd'is; ĉar tia'j, sinjor'o, est'as la hom'o'j: Sokrat'o est'is venen'ig'it'a kaj Jesuo kruc'um'it'a. Tio'n oni nun'temp'e ne tiel facil'e pov'as far'i; sed potenc'ul'o'n aŭ mal'bon'far'em'a'n obstin'a'n pastr'aĉ'o'n nom'i sankt'ul'o, aŭ kapabl'a'n vir'o'n, nur ĉar li super'is ni'n je kap'alt'ec'o, far'i fantom'o aŭ nokt'a re'aper'ant'o, tio est'as ebl'a ankoraŭ ĉiu'tag'e! — Dir'int'e tio'n, la vir'et'o ek'star'is kaj aŭskult'is ekster'e'n. — Tie io ŝanĝ'iĝ'is, — li dir'is, tir'ant'e la lan'kovr'il'o'n for de la fenestr'o.

Est'is hel'a lun'lum'o. — Jen, — li daŭr'ig'is, — tie re'ven'as la rajt'ig'it'o'j; ili ir'as hejm'e'n; — trans'e, ĉe la ali'a bord'o, cert'e okaz'is romp'iĝ'o, ĉar la akv'o mal'lev'iĝ'is!

Mi apud li rigard'is ekster'e'n. La fenestr'o'j trov'iĝ'is super la rand'o de la dig'o. Est'is, kiel li dir'is. — Mi pren'is mi'a'n glas'o'n kaj mal'plen'ig'is ĝi'n. — Dank'o'n pro ĉi tiu vesper'o! — mi dir'is.

—Tio'n ni pov'os, — dir'is la mal'grand'a sinjor'o, — mi el'kor'e dezir'as al vi bon'a'n nokt'o'n!

Li forges'is kart'o'n en la gast'o'ĉambr'o kaj ir'is por kun'pren'i ĝi'n hejm'e'n. — Ĉio fin'it'a! — li dir'is. — Sed ni'a instru'ist'o cert'e kred'ig'is al vi i'o'n ne'kred'ebl'a'n; li est'as an'o de la racional'ism'o.

—Jes, jes, cert'e; sed vi tamen ne pov'as mal'konfid'i al vi'a'j propr'a'j okul'o'j; kaj trans'e, ĉe la ali'a flank'o, la dig'o romp'iĝ'is, kiel mi antaŭ'dir'is!

Mi supr'e'n'tir'is la ŝultr'o'j'n. — Post tio ni dev'as dorm'i! Bon'a'n nokt'o'n, sinjor'o dig'o'graf'o!

La maten'o'n post'e, en plej or'lum'a sun'bril'o, or'um'ant'a vast'a'n kaos'o'n, mi rajd'is al la urb'o sur la Hauke-Haien-dig'o.

La blank'ĉeval'a rajd'ant'o - Verk'is Theodor Storm