Mar'vir'in'strat'o

al mi'a edz'in'o, meg

Or'fiŝ'et'o kaj la Glaci'a Mont'o

Post'e Or'fiŝ'et'o sekv'is la river'et'o'n ĝis la river'eg'o, kaj la river'eg'o flu'is tra dezert'a lok'o. Strang'e, pens'is Or'fiŝ'et'o, ke apud la akv'o'flu'o ne kresk'as arb'o'j aŭ arbust'o'j. Ĝi lev'is la kap'o'n en la aer'o'n kaj tuj konstat'is la kial'o'n. Varm'eg'a'j vent'o'j el la okcident'o pik'is la haŭt'o'n de la kompat'ind'a Or'fiŝ'et'o.

Proksim'iĝ'is al la river'bord'o barb'ul'o, kiu tren'is kamel'o'n per brid'il'o. Li'a'j barb'o kaj har'o'j est'is long'a'j kaj blank'a'j. Sur la kamel'o pend'is hak'il'o, mantel'o, kaj pajl'o'ŝtop'it'a skatol'o. La barb'ul'o genu'is por trink'i. Or'fiŝ'et'o, pro si'a kutim'a sci'vol'em'o, en'naĝ'is en li'a'j'n man'o'j'n, kiam li tremp'is ili'n en la akv'o'n.

“Sinjor'o”, pet'is Or'fiŝ'et'o, “kial vi port'as hak'il'o'n en tiu ĉi sen'arb'a lok'o?”

“Por la glaci'o, Or'fiŝ'et'o”, respond'is la barb'ul'o.

“Kaj sinjor'o, kial vi kun'port'as mantel'o'n en tiu ĉi varm'eg'a dezert'o?”

“Pro la mal'varm'a'j orient'a'j vent'o'j”, respond'is la barb'ul'o.

“Kaj, sinjor'o, kial vi kun'port'as pajl'o'ŝtop'it'a'n skatol'o'n?”

“Por konserv'i la glaci'o'n”, respond'is la barb'ul'o. “Sed mi jam for'don'is ĝi'n, kaj mi ek'ir'as de'nov'e al la nord'o. La reĝ'o ĉiam bezon'as glaci'o'n.”

Or'fiŝ'et'o jam vid'is sufiĉ'e de la mond'o por kompren'i, kia reĝ'o ĉiam bezon'as glaci'o'n. Kruel'a reĝ'o en ruĝ'a silk'o sid'as sur or'a tron'o. Vent'um'as li'n sklav'o'j; al'port'as vin'ber'o'j'n al li sklav'in'o'j. Luks'e li viv'as; mizer'e viv'as li'a popol'o. Or'fiŝ'et'o memor'is la vort'o'j'n de la saĝ'a balen'o antaŭ si'a for'ir'o: “Viv'i avid'e kaj avar'e est'as la cel'o de la hom'a kor'o.” Jes, Or'fiŝ'et'o vid'is mult'a'j'n kruel'aĵ'o'j'n dum si'a'j aventur'o'j. Or'fiŝ'et'o koler'iĝ'is en si'a blu'a kor'o, sed ĝi ne pov'is far'i mal'bon'o'n al hom'o, nur bon'o'n. Ĉar koler'o est'as sen'util'a, Or'fiŝ'et'o ced'is la kor'o'n de'nov'e al sci'vol'em'o.

“Mi vol'as vizit'i la nord'o'n kaj vid'i, de kie ven'as tiu glaci'o. Se vi kun'port'os mi'n, mi plen'um'os unu pet'o'n vi'a'n per mi'a ĉiel'ark'a vost'o.”

Dir'it'e, konsent'it'e! Kaj la barb'ul'o met'is Or'fiŝ'et'o'n en tas'o'n plen'a'n je river'akv'o. Long'e ili ir'is kun'e kun la kamel'o, sekv'ant'e la river'o'n al for'a haven'urb'o. “Kial vi ne uz'as boat'o'n por ir'i laŭ la river'o?” demand'is Or'fiŝ'et'o'n.

“Est'as tim'ig'a'j monstr'o'j en la river'o, se oni kred'as je monstr'o'j. Kaj se ne, est'as akv'o'fal'o'j kaj kirl'akv'o'j, kiu'j far'as la river'o'n ne'navig'ebl'a.”

“Neniam en la viv'o mi vid'is monstr'o'n en la akv'o”, dir'is Or'fiŝ'et'o, “sed pri akv'o'fal'o'j kaj kirl'akv'o'j mi bon'e konsci'as.” Kaj pri kruel'a'j reĝ'o'j, al'don'is la Or'fiŝ'et'o en si'a kor'o.

Fin'e la barb'ul'o kaj Or'fiŝ'et'o ating'is la haven'urb'o'n. Tie star'is grand'a nigr'a ŝip'o kun kvar mast'o'j. Mar'ist'o'j kur'is laŭ la ŝip'o'ŝnur'o'j kiel formik'o'j sur miel'o. “Salut'o'n, kapitan'o!” dir'is la mar'ist'o'j al la barb'ul'o. “Salut'o'n, Or'fiŝ'et'o! Ĉu vi vel'os kun ni al la polus'o?”

“Jes”, dir'is Or'fiŝ'et'o, kaj la mar'ist'o'j komenc'is kant'i.

“La ni'a est'as bon'a ŝip'o, kaj la vir'o'j en ĝi bon'a'j hom'o'j”, dir'is la barb'ul'o. “Dek foj'o'j'n jam ni vel'is al la polus'o por la glaci'o de ni'a reĝ'o; dek foj'o'j'n ni re'ven'is.”

“Dek unu est'as mal'feliĉ'a cifer'o!” kant'is la mar'ist'o'j. “Ĝi signif'as avid'o'n kaj tro'plen'o'n. Sed kun Or'fiŝ'et'o, ni cert'e re'ven'os hejm'e'n!”

Or'fiŝ'et'o zorg'is pri la mar'ist'o'j, ĉar ĝi vol'is nur bon'o'n por hom'o'j. Sed la kruel'a reĝ'o send'is ili'n al danĝer'a vojaĝ'o; la kruel'a reĝ'o en si'a tut'a korp'o ne hav'is tiom da kompat'o, kiom la mal'grand'a Or'fiŝ'et'o.

La mar'ist'o'j lev'is la blank'a'j'n vel'o'j'n, kaj la ŝip'o ek'ir'is al la blu'a horizont'o. Mult'a'j'n monat'o'j'n ĝi vel'is. Foj'foj'e minac'is la ŝip'o'n ŝtorm'a'j vent'o'j; foj'foj'e minac'is pac'a'j tag'o'j, kiam ne blov'is eĉ la plej et'a spir'o de mev'o. Tiu'j tag'o'j est'is terur'a'j, kaj la amik'em'a'j mar'ist'o'j far'iĝ'is koler'em'a'j, komenc'is vet'lud'i, eĉ pri'parol'is ribel'o'n kontraŭ la barb'ul'o. Sed ribel'o ne blov'ig'as vent'o'n, dir'is la barb'ul'o. De'nov'e la vent'o'j ek'blov'is, kaj ond'o'n post ond'o oni al'proksim'iĝ'is al la polus'o.

“Jen la glaci'o!” dir'is mar'ist'o de sur la plej alt'a mast'o. La mar'ist'o'j brajl'is la vel'o'j'n. Pord'et'o'j en la flank'o'j de la ŝip'o mal'ferm'iĝ'is, kaj la mar'ist'o'j tremp'is grand'a'j'n rem'il'o'j'n en la mar'o'n.

“Ĉu vi pren'os nun la glaci'o'n?” demand'is Or'fiŝ'et'o.

“Ĉi tie ĝi est'as du'on'fand'it'a”, dir'is la barb'ul'o. “Ĝi ne rest'os solid'a tra la dezert'o. Ni dev'os ir'i pli nord'e'n.” La barb'ul'o sur'met'is la mantel'o'n.

Ju pli nord'e'n vel'is la ŝip'o, des pli dik'a far'iĝ'is la glaci'o, ĝis la ŝip'o ne pov'is plu vetur'i per la fort'o'j de la rem'il'o'j. La mar'ist'o'j el'salt'is el la ŝip'o kaj pren'is ĉen'o'j'n lig'it'a'j'n al ĝi'a pru'o. “Kaj, ek! Kaj, ek! Kaj, ek!” la barb'ul'o kri'is – dum “kaj” la mar'ist'o'j pret'iĝ'is, kaj dum “ek” ili tir'eg'is la ĉen'o'j'n, kaj la ŝip'o ramp'is antaŭ'e'n. La mar'ist'o'j ŝvit'eg'us, sed la mal'varm'a'j orient'a'j vent'o'j glaci'ig'is ĉiu'n ŝvit'gut'o'n sur la brov'o'j.

“Strang'e”, dir'is Or'fiŝ'et'o, “ke hom'o'j nun vetur'ig'as ŝip'o'n!” La mar'ist'o'j rid'is de mal'antaŭ la glaci'kovr'it'a'j lip'har'o'j.

Dum tri tag'o'j la mar'ist'o'j tiel vetur'ig'is la ŝip'o'n. Fin'fin'e la barb'ul'o ordon'is, ke oni far'u bivak'ad'o'n, ĉar la glaci'o est'is solid'a plat'o, kaj oni est'is sufiĉ'e proksim'e al la glaci'a mont'o. La mar'ist'o'j per si'a'j talent'o'j ek'flam'ig'is fajr'o'n en barel'o'j sur la glaci'o. Ili varm'ig'is si'a'j'n fingr'o'j'n kaj rost'is fiŝ'o'j'n kapt'it'a'j'n el tru'o'j fos'it'a'j en la glaci'o.

“Ĉu ĝen'as vi'n, Or'fiŝ'et'o, ke ni manĝ'as vi'a'j'n kuz'o'j'n?” demand'is la mar'ist'o'j.

“Ne ĝen'as mi'n”, dir'is Or'fiŝ'et'o, “ĉar la fiŝ'o'j nur vol'as far'i al vi bon'o'n.”

Distanc'e oni vid'is i'o'n, kiu simil'is al grand'a nub'o tuŝ'ant'a la ter'o'n.

“Jen la glaci'a mont'o, Or'fiŝ'et'o”, dir'is la barb'ul'o. La mont'o'n la vent'o skulpt'is dum jar'o'j da konstant'a blov'ad'o. Ĝi est'is rond'a, glat'a kaj polur'it'a – sen'difekt'a krom la cikatr'o, de kie la barb'ul'o kun si'a'j mar'ist'o'j el'pren'is glaci'o'n por la reĝ'o. Or'fiŝ'et'o bedaŭr'is, ke oni dev'as vund'i la mont'o'n por el'pren'i la glaci'o'n. Per la hak'il'o la barb'ul'o el'tranĉ'is grand'a'n pec'o'n kaj montr'is ĝi'n al Or'fiŝ'et'o. Ĝi est'is dik'a kaj fort'a, jen blu'blu'a jen kristal'klar'a, kiel la okul'o'j de bon'kor'a knab'in'o. Princ'in'a glaci'o, reĝ'a glaci'o.

“Ĉu ne bel'e?” dir'is la barb'ul'o, kaj Or'fiŝ'et'o konsent'is.

Ĉiu'j mar'ist'o'j pren'is hak'il'o'j'n, kaj dum semajn'o ili plen'ig'is la ŝip'o'n per glaci'o. La grand'a hold'o, iam plen'plen'a je biskvit'o'j, rum'o kaj oranĝ'o'j, est'is nun plen'plen'a je glaci'o. Inter la ŝip'ŝel'o kaj la glaci'o la mar'ist'o'j met'is tavol'o'n de pajl'o, por konserv'i la mal'varm'ec'o'n. Al Or'fiŝ'et'o tia'j labor'o'j est'is preskaŭ ne'kompren'ebl'a'j – ĝi apenaŭ pov'is memor'i la varm'eg'o'n de la dezert'o.

Kun la hold'o plen'a je la kar'a karg'o, la ŝip'o ek'ir'is sud'e'n, unu'e per hom'a fort'o, post'e per rem'il'o'j, post'e per vent'o. Kiam la vel'o'j puf'iĝ'is pro mild'a blov'o, la mar'ist'o'j ek'kant'is. Sun'radi'o'j varm'ig'is fingr'o'j'n kaj naz'o'j'n.

Bel'a'j tag'o'j tamen ced'is al terur'a'j. Ŝtorm'o'j taŭz'is la kompat'ind'a'n ŝip'o'n. “Or'fiŝ'et'o, ni tim'as!” dir'is la mar'ist'o'j, sed ili est'is kuraĝ'a'j dum la ond'o'j bat'eg'is. La mar'o bol'is kaj muĝ'is. En la ond'o'j Or'fiŝ'et'o vid'is i'o'n, kiu dev'as est'i monstr'o, ĉar en la mar'o ne est'as akv'o'fal'o'j. Ĉiu'j tim'is, sed Or'fiŝ'et'o ne pov'is help'i per si'a ĉiel'ark'a vost'o. Ĝi'a ĉiel'ark'a vost'o est'is promes'it'a al la barb'ul'o, kiu pren'is Or'fiŝ'et'o'n el la river'o. Sed la barb'ul'o rest'is en la hold'o, kie la glaci'o mal'rapid'e ŝrump'is. Tag'o'n kaj nokt'o'n ŝtorm'o'j minac'is, sed pel'is la ŝip'o'n hejm'e'n.

Fin'e griz'a stri'o aper'is ĉe la horizont'o – la pont'o'j, flag'o'j kaj lum'o'j de la haven'a urb'o. La ŝip'o alkaj'iĝ'is, sed la barb'ul'o ne atend'is re'ven'a'n fest'o'n. Li met'is la glaci'o'n sur long'a'n plat'a'n vetur'il'o'n. Knab'et'o'j vol'is tuŝ'i la glaci'o'n, kaj knab'in'o'j prov'is kapt'i pec'et'o'j'n inter si'a'j mal'dik'a'j fingr'o'j, sed la barb'ul'o for'bat'is la fingr'o'j'n per branĉ'et'o. Ne est'is ebl'e defend'i la glaci'o'n kontraŭ ĉiu'j for'rab'o'j, kaj ĝi ŝrump'is. La barb'ul'o kovr'is la glaci'o'n per ruĝ'a silk'o kaj tavol'o'j de tol'o kaj pajl'o.

Ĉeval'o'j tir'is la vetur'il'o'n el la haven'a urb'eg'o laŭ la ĉef'a voj'o. Hom'o'j kaj best'o'j kur'ad'is ambaŭ'direkt'e, tir'ant'e sak'o'j'n, barel'o'j'n, kest'o'j'n kaj vagon'o'j'n. Tia'n frenez'o'n Or'fiŝ'et'o vid'is nur en la plej fort'a'j ocean'a'j flu'o'j, kiam salikok'o'j, moru'o'j kaj polp'o'j migr'as por manĝ'ad'o aŭ nask'ad'o.

“Kie'n ir'as ĉiu'j ĉi?” demand'is Or'fiŝ'et'o el si'a tas'o.

“Ne grav'as”, dir'is la barb'ul'o. “Ĉiu'j kon'as si'a'n propr'a'n destin'o'n.”

Sed ĉiu'j kon'is ankaŭ la valor'o'n de la glaci'o sub la ruĝ'a silk'o. La glit'ad'o de la vetur'il'o kaj susur'o de ruĝ'a silk'o est'is kiel tint'ad'o de or'a'j mon'er'o'j. La orel'o'j de saĝ'vizaĝ'a'j marĉand'ist'o'j pint'iĝ'is kiam la vetur'il'o preter'pas'is. Or'fiŝ'et'o memor'is la vort'o'j'n de la saĝ'a balen'o: “Viv'i avid'e kaj avar'e est'as la cel'o de la hom'a kor'o”. Sed la plej avid'a, jes, est'as tiu kruel'a reĝ'o, kiu for'send'is la barb'ul'o'n kaj li'a'j'n mar'ist'o'j'n al la for'a nord'o, al danĝer'o kaj aventur'o'j!

Oni vetur'is sen'ĉes'e ĝis la ĉef'a voj'o far'iĝ'is kot'a pad'o, kaj post'e ĝis la kot'a pad'o far'iĝ'is sabl'a neni'o. La barb'ul'o ating'is la rand'o'n de la dezert'o, kaj ĉe la last'a halt'ej'o antaŭ la sabl'a mar'o li inter'ŝanĝ'is la ĉeval'o'j'n kaj la vetur'il'o'n por kamel'o kaj grand'a sak'o. En la sak'o'n la barb'ul'o met'is la rest'int'a'n part'o'n de la glaci'o, kiu est'is ne pli grand'a, ol bulk'o da pan'o. Kaj la glaci'o daŭr'e ŝrump'is.

Nun la barb'ul'o kaj Or'fiŝ'et'o vojaĝ'is tag'e kaj nokt'e. En la tag'o'j la akr'a sun'o est'is minac'o por ĉiu'j – barb'ul'o, Or'fiŝ'et'o kaj glaci'o. Ili ben'is la nokt'o'j'n malgraŭ la mal'varm'eg'o. La lun'o bril'is blu'e kaj far'is el la dezert'o frost'a'n pejzaĝ'o'n. Or'fiŝ'et'o pens'is, ke ĝi vid'as de'nov'e la glaci'a'n mont'o'n. Tamen, ne: tio est'is la kurb'a tegment'o de la reĝ'a palac'o. Jen, ring'it'a de dom'o'j, vend'ej'o'j kaj kaduk'a'j griz'a'j konstru'aĵ'o'j, la blank'marmor'a reĝ'a palac'o.

Ĉe la pord'eg'o la barb'ul'o for'las'is si'a'n kamel'o'n. Rest'is nur pec'et'o da glaci'o, nur tiel grand'a, kiel pugn'o. Herold'o'j renkont'is la barb'ul'o'n kaj per trumpet'o'j anonc'is la al'ven'o'n. Soldat'o'j kun kurb'a'j glav'o'j cert'ig'is, ke la strat'o'j al la palac'o est'is sen'obstakl'a'j. De mal'antaŭ la bril'ant'a'j kling'o'j, ĉifon'ul'o'j rigard'is la glaci'o'n kaj ties posed'ant'o'n kun avid'o kaj envi'o.

“Or'fiŝ'et'o, kia ben'o! Glaci'o, kiom pli!” dir'ad'is la ĉifon'ul'o'j.

La pord'eg'o'j de la palac'o larĝ'e mal'ferm'iĝ'is, kaj la barb'ul'o kun Or'fiŝ'et'o en'ir'is la grand'a'n hal'o'n. Granit'a'j statu'o'j de la antikv'a'j hero'o'j kaŝ'is si'a'j'n vizaĝ'o'j'n mal'antaŭ ŝton'a'j kask'o'j. “Kred'ebl'e ili konker'is monstr'o'j'n”, pens'is Or'fiŝ'et'o, “sed mi dub'as, ĉu ili konker'is akv'o'fal'o'j'n aŭ kirl'akv'o'j'n. Aŭ la glaci'a'n mont'o'n.” Danc'ist'in'o'j aper'is kaj mal'aper'is. Ankaŭ ili kaŝ'is si'a'j'n vizaĝ'o'j'n, sed per bunt'a'j tol'o'j, ne per mal'varm'a ŝton'o.

La last'a pord'o est'is mal'ferm'it'a por mal'kovr'i arme'o'n de kort'eg'an'o'j kaj eĉ du elefant'o'j'n, kies dent'eg'o'j est'is kovr'it'a'j per ruĝ'a silk'o. Sed oni apenaŭ atent'is la best'eg'o'j'n. Kort'eg'an'o'j, soldat'o'j, danc'ist'in'o'j kaj la barb'ul'o kun Or'fiŝ'et'o klin'is si'n antaŭ la or'a reĝ'o sur la or'a tron'o. Li'a barb'o est'is river'o de lum'o, kaj li'a har'ar'o est'is arb'ar'o de cinam'o. Li rid'eg'is, kaj ĉiu sent'is li'a'n rid'ad'o'n en si'a'j pied'o'j.

“Salut'o'n, Or'fiŝ'et'o!” dir'is la reĝ'o. “Vi'a'n rakont'o'n mi volont'e aŭd'os post'e. Sed mank'as al ni temp'o.”

Al la reĝ'o la barb'ul'o solen'e don'is la glaci'o'n.

La reĝ'o star'iĝ'is kaj per grand'a'j paŝ'o'j kur'is el la palac'o. Kun'e kun ĉiu'j si'a'j kort'eg'an'o'j kaj ornam'it'a'j elefant'o'j, danc'ist'in'o'j kun bunt'a'j vual'o'j kaj soldat'o'j kun bril'ant'a'j kling'o'j, la reĝ'o en'ir'is la labirint'o'n de mal'larĝ'a'j kaj mal'hel'a'j ale'o'j de la urb'o, zigzag'ant'e kvazaŭ hazard'e. Or'fiŝ'et'o ne sci'is, ĉu la reĝ'o sekv'is iu'n signif'o'plen'a'n voj'o'n aŭ elekt'is laŭ la kapric'o'j de si'a kor'o.

La reĝ'o halt'is antaŭ pord'o, kiu est'is ident'a al cent ali'a'j, kiu'j'n oni jam preter'pas'is. En'e mez'aĝ'ul'o pri'labor'is bot'o'j'n. Al li la reĝ'o etend'is si'a'n man'o'n. La bot'ist'o for'met'is si'a'n martel'o'n kaj pren'is la glaci'o'n, kiu fin'fin'e ne est'is pli grand'a, ol Or'fiŝ'et'o mem. Ĝi'n li met'is en si'a'n buŝ'o'n kaj ferm'is la okul'o'j'n, frand'ant'e.

“Dum si'a tut'a viv'o la reĝ'o neniam gust'um'is glaci'o'n”, dir'is la barb'ul'o al Or'fiŝ'et'o. “La plej grand'a'n trezor'o'n oni ŝpar'as por ordinar'ul'o.”

“Kaj kio'n oni far'os post'e? Ĉu fest'o'n?” demand'is Or'fiŝ'et'o.

“Kia fest'o pov'us egal'i la afer'o'n?” dir'is la barb'ul'o. Jam la reĝ'o est'is for, kaj nur la danc'ist'in'o'j pro si'a'j bunt'a'j vual'o'j est'is vid'ebl'a'j inter la griz'a'j hom'amas'o'j.

“Re'port'u mi'n al la river'o”, dir'is Or'fiŝ'et'o el si'a tas'o al la barb'ul'o, “ĉar jam mi vid'is pli, ol mi pov'as kompren'i.”

La barb'ul'o re'port'is Or'fiŝ'et'o'n al la bord'o kaj met'is la tas'o'n en la river'o'n, por ke Or'fiŝ'et'o facil'e el'naĝ'u. “Mi dank'as pro la afabl'a akompan'o”, dir'is la barb'ul'o.

“Mi dank'as pro la vojaĝ'o al la glaci'a mont'o”, dir'is Or'fiŝ'et'o. “Kaj nun mi memor'as mi'a'n promes'o'n. Mi plen'um'os unu pet'o'n vi'a'n per mi'a ĉiel'ark'a vost'o. Dir'u, kaj mi far'os.”

La barb'ul'o profund'e klin'is si'n, ĝis la lip'o'j preskaŭ tuŝ'is la akv'o'n.

“Mi vol'as est'i tiu, kiu ricev'as la glaci'o'n.”

Ni'a Best'o'ĝarden'o

Se vi, fremd'ul'o, iam vizit'os ni'a'n best'o'ĝarden'o'n, nepr'e ven'u al la feniks'o. Infan'o'j kun balon'o'j kaj glaci'aĵ'o'j ĉiam ĉirkaŭ'as ĝi'a'n lok'o'n inter la unu'korn'ul'o kaj la mar'vir'in'o. Ge'patr'o'j sen'zorg'e klaĉ'as inter si kaj ne atent'as la infan'o'j'n, ĉar la feniks'o est'as ne'danĝer'a best'o. Ĝi sid'as inter la branĉ'o'j de pokopagoarbo kaj serĉ'as insekt'o'j'n, kiu'j'n al'log'is la bon'odor'a'j flor'o'j. La infan'o'j gaj'e kri'as kiam la feniks'o trov'as blat'o'n aŭ papili'o'n, ĉar insekt'o'j dev'as est'i pli bon'gust'a'j, ol la griz'a sup'o, kiu'n propon'as la best'o'ĝarden'estr'o. La bel'eg'a'j ruĝ'a'j plum'o'j, kiu'j el'fal'as ĉiu'sezon'e, est'as aĉet'ebl'a'j en la memor'aĵ'vend'ej'o.

Tri foj'o'j'n semajn'e, la best'o'ĝarden'o okaz'ig'as spektakl'o'n pri la feniks'o. Ni'a best'o'ĝarden'o est'as nov'mod'a, kaj la vizit'ant'ar'o ne vol'as vid'i best'o'n nur en kaĝ'o. Dum la spektakl'o, tri flam'o'tur'o'j lum'ig'as la scen'ej'o'n, kaj la plum'o'j de la feniks'o re'bril'as per la tut'a ĉiel'ark'o. Mal'antaŭ si la feniks'o tren'as diafan'a'n vost'o'n, kiu tuŝ'as ni'a'j'n kap'o'j'n kiam ĝi rond'flug'as super ni. Fonograf'o aŭd'ig'as hero'a'n muzik'o'n. La feniks'o tiam sid'iĝ'as sur arbust'o'n en la mez'o de la scen'ej'o. Bel'ul'in'o vest'it'a kiel arab'a harem'an'in'o danc'as rakont'ant'e la legend'o'n: ĉiu'n jar'mil'o'n la feniks'o mort'as en flam'o'j kaj re'nask'iĝ'as el la cindr'o kun korp'o bel'a kaj jun'a. Vir'in'o'j aŭskult'as tiu'j'n vort'o'j'n kaj rav'iĝ'as, kaj vir'o'j rigard'as la ŝultr'o'j'n de la bel'ul'in'o. Ŝi ten'as tuk'o'n inter la spekt'ant'o'j kaj la feniks'o, kaj ni ĉiu'j atend'as kun streĉ'it'a'j kor'o'j. Cimbal'o'j sonor'as kaj piroteknik'aĵ'o'j salt'as de mal'antaŭ la tuk'o. La tol'o fal'as, kaj ni buŝ'apert'e vid'as nur cindr'o'n. La bel'ul'in'o kovr'as la cindr'o'n, kaj dum kelk'a'j terur'a'j moment'o'j ni kuraĝ'as nek spir'i nek esper'i. Subit'e la lum'o'j ek'bril'as kiel sun'o'j, kaj la tuk'o lev'iĝ'as kaj mal'aper'as en verd'a'j fajr'er'o'j – la feniks'o viv'as! Ĝi raŭk'e kri'as si'a'n venk'o'n super la mort'o kaj de'nov'e rond'flug'as super ni'a'j kap'o'j. Se kelk'a'j cindr'er'o'j fal'as sur ni'n, ni taks'as tio'n ben'o pro ni'a fid'o.

La mar'vir'in'o est'as ne mal'pli popular'a, ol la feniks'o. Dum somer'a'j tag'o'j ŝi naĝ'as en la lag'et'o, kaj ni sid'as en sub'ter'a ĉambr'o kun vitr'a mur'o kaj spekt'as ŝi'a'j'n sub'akv'a'j'n piruet'o'j'n. En la vesper'o ŝi sid'as sur rok'o kaj komb'as si'a'n or'a'n har'ar'o'n, aŭ kuŝ'as en la grot'o kaj kant'ad'as dolĉ'a'j'n mar'vir'in'a'j'n fabel'o'j'n traduk'it'a'j'n el la mar'a lingv'o. Ŝi'a naz'o est'as tiu de nobel'ul'in'o, kaj ŝi dir'as, ke sub la ond'o'j ŝi est'is princ'in'o kaj ven'is al la best'o'ĝarden'o por lanĉ'i karier'o'n kiel film'stel'ul'in'o. Volont'e ŝi for'port'us gast'o'n al si'a palac'o en la mar'o – vi pov'as long'e ten'i la spir'o'n, ĉu ne? Jes, ni dir'as, kaj ni ek'konkurs'as pri spir'ten'ad'o. Sub la umbilik'o la mar'vir'in'o hav'as bel'a'n verd'a'n fiŝ'vost'o'n. Super la umbilik'o ŝi port'as nur mam'zon'o'n el alg'o kaj konk'o'j, kiu sufiĉ'as por aspekt'ig'i ŝi'n dec'a sed bel'e proviz'as la imag'o'pov'o'n.

En la best'o'ĝarden'o est'as ankaŭ tri'o de bazilisk'o'j, sed por protekt'i la vizit'ant'o'j'n ili viv'as trans nigr'a kurten'o. De mal'antaŭ la kurten'o aŭd'iĝ'as foj'foj'e laŭt'eg'a son'o kiel ronk'ad'o, sed ŝild'o klar'ig'as, ke tem'as pri vok'o al par'iĝ'o. Ni kred'as, ke la bazilisk'o'j est'as la mal'plej interes'a'j el ĉiu'j best'o'j en ni'a best'o'ĝarden'o, sed ni leg'as la ŝild'o'n kaj star'as kiel statu'o'j antaŭ la kurten'o por respekt'i la best'o'j'n, ĉar ili ja est'as ni'a'j.

Kamp'o en angul'o de la best'o'ĝarden'o est'as fekund'a ter'o por flor'ant'a plant'o, kies frukt'o simil'as al ŝaf'id'o'j sed hav'as purpur'a'n haŭt'o'n glat'a'n kiel melongen'o. Sam'kiel ŝaf'id'o'j, la frukt'o'j blek'as. De temp'o al temp'o la blek'ad'o simil'as balbut'a'n lingv'aĵ'o'n kaj rid'ig'as la spekt'ant'o'j'n. Se unu el la ŝaf'id'o-frukt'o'j putr'as, ankoraŭ pend'ant'e de la plant'o, la ali'a'j frukt'o'j pli akr'e kaj laŭt'e blek'as, kaj por ni tio est'as komedi'o unu'a'rang'a. Ni permes'as, ke oni for'tranĉ'u la putr'a'n frukt'o'n nur kiam la odor'o super'as la amuz'o'n. La best'o'ĝarden'estr'o dum aŭtun'o rikolt'as la ŝaf'id'o-frukt'o'j'n kaj far'as el ili marmelad'o'n, kiu'n li vend'as sub la propr'a mark'o en la memor'aĵ'vend'ej'o. La ge'jun'ul'o'j en la urb'o am'as ĝi'n kaj ŝmir'as sur pan'o'n aŭ kuk'o'j'n, sed la mal'jun'ul'o'j evit'as la marmelad'o'n. Ili memor'as la mal'facil'a'j'n jar'o'j'n, kiam man'drag'or'o ek'flor'is en la urb'a plac'o. Por la mal'jun'ul'o'j kri'ant'a'j frukt'o'j diferenc'as nur en detal'o'j.

La unu'korn'ul'o dum si'a long'a viv'o hav'is mult'a'j'n aventur'o'j'n. Kompren'ebl'e ĝi mem ne pri'parol'as ili'n. Ĝi nur manĝ'as herb'aĵ'o'j'n la tut'a'n tag'o'n. La best'o'ĝarden'estr'o sid'as apud la kaĝ'o de la unu'korn'ul'o kaj rakont'as. Foj'foj'e ĝi'a'j aventur'o'j est'as streĉ'a'j: la unu'korn'ul'o kapt'iĝ'is en milit'a mal'liber'ej'o kaj help'is si'a'j'n kamarad'o'j'n eskap'i, aŭ pro mal'bon'eg'a veter'o ĝi fuĝ'is en dom'et'o'n kaj tie amik'iĝ'is kun divers'a'j interes'a'j hom'o'j. Sed pli oft'e la rakont'o'j est'as amuz'a'j: la unu'korn'ul'o manĝ'is ĉokolad'a'n biskvit'o'n kaj ĉagren'iĝ'is, aŭ ne'vol'e aper'is en aĉ'a spektakl'o anstataŭ fam'a kant'ist'o. Kvankam ni aplaŭd'as la unu'korn'ul'o'n, ni'a'n plej am'at'a'n ĉeval'o'n, ĝi neniam klin'iĝ'as nek eĉ hen'as por agnosk'i ni'n. La best'o'ĝarden'estr'o klar'ig'as, ke dres'i unu'korn'ul'o'n est'as tre mal'facil'e kaj tial ĝi hav'is tiom da aventur'o'j. Dres'it'a'j best'o'j hav'as nur proz'aĉ'a'j'n viv'o'j'n.

Tamen, neniu'j el la nun'a'j en'loĝ'ant'o'j de la best'o'ĝarden'o egal'as en ni'a'j memor'o'j la du fe'in'o'j'n, kiu'j nom'iĝ'is Vol'a kaj Vel'a. Ili star'is ne pli alt'a'j, ol tag'mez'a'j ombr'o'j, kaj hav'is nur po unu flug'il'o'n. Sed kiam la du fe'in'o'j brak'um'is unu la ali'a'n, ili pov'is flug'i preter la pint'o de la preĝ'ej'o. Dum la somer'o Vol'a kaj Vel'a lud'is koncert'o'j'n. Vol'a hav'is violon'o'n el skarab'o'karapac'o kun arĉ'o el la propr'a'j har'o'j; Vel'a lud'is bek'flut'o'n, kiu'n ŝi far'is el volv'it'a herb'o. Ĉar la instrument'o'j est'is tiel mal'grand'a'j, la aŭskult'ant'ar'o dev'is sid'i tre proksim'e, kaj tial bilet'o'j est'is mal'mult'a'j kaj kar'a'j. Nur mal'fru'e en ili'a karier'o la best'o'ĝarden'estr'o far'is scen'ej'o'n el fonograf'o, kaj per la korn'o la son'o pli'laŭt'iĝ'is. De tiu temp'o konserv'iĝ'is fot'o'j, ankoraŭ vend'at'a'j en la memor'aĵ'vend'ej'o. Sur la fot'o'j la fe'in'o'j hav'as tre delikat'a'j'n trajt'o'j'n – mal'dik'a'j'n naz'o'j'n, ark'it'a'j'n brov'o'j'n, orel'o'j'n kiel konk'et'o'j, kaj sulk'o'j'n ĉirkaŭ la buŝ'o'j, kvazaŭ pro konstant'a rid'et'ad'o. Vel'a ten'is si'a'j'n hel'a'j'n har'o'j'n en nod'o, kiel edz'in'o; Vol'a las'is si'a'j'n nigr'a'j'n har'o'j'n fal'i de sur la ŝultr'o'j. Ambaŭ port'is rob'o'j'n el ruĝ'a silk'o kaj aŭtun'a'j foli'o'j. La fe'in'o'j loĝ'is en vitr'a dom'et'o en la best'o'ĝarden'o, kaj ŝajn'e ne ĝen'is ili'n respond'i pet'o'j'n eĉ kiam ili ban'is si'n. Ni preskaŭ ĉes'is taks'i la fe'in'o'j'n best'o'j, ĉar ili flug'is liber'e tra la urb'o kaj vizit'is la danc'ej'o'j'n, kaj la urb'estr'o invit'is ili'n lanĉ'i nov'a'n ŝip'o'n el la haven'o. Ili eĉ vers'is, kaj kvankam la verk'o'j ne est'is el'star'a'j, ili est'is ni'a'j. La ceter'a mond'o tamen ne aprez'is la fe'in'o'j'n. Ili'a'j son'disk'o'j, fot'o'j kaj vers'aĵ'o'j vend'iĝ'as nur en ni'a urb'o – ver'dir'e, nur en la memor'aĵ'vend'ej'o.

Vol'a mort'is unu'e. Oni dir'is, ke ŝi est'is venen'it'a. Nigr'a'n tuk'o'n la best'o'ĝarden'estr'o met'is sur la vitr'a'n dom'o'n. Nur kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e mort'is Vel'a. Lern'ej'o'j kaj danc'ej'o'j est'is ferm'it'a'j dum semajn'o, kaj ŝip'o'j his'is nigr'a'j'n flag'o'j'n. La best'o'ĝarden'estr'o aranĝ'is memor'koncert'o'n, sed li mem est'is tro mal'gaj'a por ĉe'est'i. Ĝis hodiaŭ ne'kon'at'o met'as flor'o'j'n ĉiu'semajn'e ĉe la tomb'o'j de la fe'in'o'j – et'a'j kvadrat'o'j ĉe la en'ir'ej'o de la best'o'ĝarden'o.

Ne'long'e post la mort'o'j de la fe'in'o'j est'is skandal'o en la best'o'ĝarden'o. La du'kap'a'j serpent'o'j venen'is esplor'em'a'n kaj elast'a'n knab'o'n, kiu ramp'is super la bar'il'o'n de la kaĝ'o. La patr'in'o kri'eg'is, kaj respond'is dek'o da help'em'ul'o'j kun hak'il'o'j. Per komun'a fort'o ili sukces'is mal'ferm'i la pord'o'n de la kaĝ'o, sed est'is tro mal'fru'e. La knab'o est'is jam mord'it'a, kaj kelk'a'j serpent'o'j fulm'rapid'e el'ramp'is el la kaĝ'o tra la mal'ferm'it'a pord'o. Rapid'e la serpent'o'j est'is re'kapt'it'a'j. Tamen, montr'iĝ'is al la spekt'ant'ar'o, ke ne est'is ver'a'j du'kap'a'j serpent'o'j, sed nur unu'kap'a'j serpent'o'j kun'lig'it'a'j per ŝnur'o. La hom'amas'o marŝ'is protest'ant'e al la best'o'ĝarden'estr'o. Per trem'ant'a voĉ'o li klar'ig'is, ke ĉiu'j du'kap'a'j serpent'o'j en la best'o'ĝarden'o mort'is pro mal'san'o en la sam'a temp'o, kiam mort'is la fe'in'o'j Vol'a kaj Vel'a. La urb'o jam est'is en tia funebr'a humor'o, kaj la best'o'ĝarden'estr'o ne vol'is al'don'i al ni'a'j ŝancel'iĝ'ant'a'j anim'o'j pli'a'n mal'feliĉ'o'n. Tial li fals'is du'kap'a'j'n serpent'o'j'n el la lok'a'j unu'kap'a'j variant'o'j. La hom'amas'o el'ig'is larm'o'j'n pro la kar'a'j Vol'a kaj Vel'a, kaj la best'o'ĝarden'estr'o publik'e pardon'pet'is. Nov'dung'it'a psil'o iom sukces'is re'popular'ig'i la serpent'o'j'n inter la vizit'ant'o'j, kaj la mord'it'a knab'o re'san'iĝ'is. Broŝur'o kun la tut'a histori'o est'as aĉet'ebl'a en la memor'aĵ'vend'ej'o.

De temp'o al temp'o fremd'ul'o'j ven'as al ni'a best'o'ĝarden'o kaj ne est'as tiel rav'it'a'j, kiel ni. Pri la feniks'o, mar'vir'in'o, bazilisk'o'j kaj serpent'o'j, la fremd'ul'o'j hav'as nur mal'estim'o'n; tamen la ŝaf'id'o-frukt'o'j'n ili ne pov'as tiel facil'e ignor'i, kaj ni ne el'ten'as fi'a'j'n oni'dir'o'j'n pri Vol'a kaj Vel'a. La fremd'ul'o'j invit'as ni'n vizit'i si'a'j'n best'o'ĝarden'o'j'n en Berlino, San'dieg'o, Moskvo aŭ Londono, kie oni'dir'e vid'ebl'as enorm'a'j best'o'j kun du'metr'a'j naz'o'j, oranĝ'a'j ĉevalsimiliaj best'o'j kun kol'o pli long'a, ol la korp'o, kaj nigr'e'blank'a'j bird'o'j kiu'j ne flug'as nek manĝ'as insekt'o'j'n, sed naĝ'as en akv'o kaj viv'as en for'a land'o, kie est'as nur glaci'o. La fremd'ul'o'j parol'as en'sorĉ'it'e pri si'a'j fantast'ec'a'j best'o'j, kvazaŭ ili est'us pli bon'a'j, ol la ni'a'j. Fin'fin'e la fremd'ul'o'j for'ir'as, murmur'ant'e pri ni'a obstin'o kaj ni'a'j fals'a'j kred'o'j.

Ho, kar'a! Ni'a best'o'ĝarden'o ne dev'as bon'ven'ig'i fremd'ul'o'j'n por viv'ten'i si'n.

Tri Ruĝ'a'j Knab'in'o'j

“Unu nokt'o'n, li sonĝ'is, ke li est'as sur kamp'o kun kelk'a'j ali'a'j person'o'j, apud arb'ar'o. Unu el li'a'j kun'ul'o'j avert'is li'n, ke io terur'a okaz'os, se tri ruĝ'a'j knab'in'o'j el'ir'os el la arb'ar'o. Dum la hom'o'j rigard'is la arb'ar'o'n, subit'e tri ruĝ'a'j knab'in'o'j ja aper'is el ĝi, kaj la avert'int'o, tim'ig'it'e, ek'kri'is, ‘Jen la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j!’. La ne'konsci'a mens'o de knab'o solv'is la problem'o'n dum dorm'o.” Boulton, Zamenhof, Aŭtor'o de Esperant'o.

En la kviet'o'n de ni'a ale'o en'ŝtel'iĝ'is nur mal'oft'a klak'ad'o de ŝu'o'j sur ŝton'o'j. Aŭtomobil'o'j evit'is la ale'o'n, kaj festival'o neniam penetr'is ĝi'n. Eĉ ni, knab'o'j, sci'is, ke ne ind'as laŭt'e kri'ad'i. La sun'o est'is ĉiam kaŝ'it'a mal'antaŭ dom'pint'o'j, kaj strat'lamp'o'j sibl'is la tut'a'n tag'o'n. Tiu fakt'o mal'help'is ni'a'j'n lud'o'j'n. Est'is mal'facil'e sekv'i pilk'o'n pro la ombr'o'j. Ni pet'is ni'a'j'n patr'in'o'j'n port'i ni'n en la kamp'ar'o'n. Tie, ni pov'is pilk'lud'i sur verd'a'j gazon'o'j kaj karambol'i en fal'int'a'j foli'o'j aŭ falĉ'it'a pajl'o. Sed mal'oft'e ni vizit'is la kamp'ar'o'n.

En ni'a ale'o, gvat'is ni'n malic'a'j mal'amik'o'j kiel Vidv'in'o Pint'a'naz'o. Se ni'a'j pied'frap'o'j aŭd'iĝ'is tro proksim'e al ŝi'a'j fenestr'o'j, ŝi aper'is kun pugn'a man'o kaj griz'a sen'vid'a okul'o. Ni tuj for'kur'is kaj ŝpruc'is ni'n per la akv'o, kiu kolekt'iĝ'as en flu'ej'o'j ekster la preĝ'ej'o. Mateko kaj J'a'n iom'et'e tim'is mi'a'n dom'o'n, ĉar mi loĝ'is inter Vidv'in'o Pint'a'naz'o kaj mal'plen'a dom'o. Mi'a dom'o divid'is kun tiu'j mur'o'j'n, ĉar la tri dom'o'j est'is kun'lig'it'a'j. La najbar'o'j de Mateko est'is pli amik'a'j. Ĉe unu flank'o de Mateko viv'is Fraŭl'in'o Bov'id'o, kiu don'is al ni biskvit'o'j'n kaj tri'dek groŝ'o'j'n kiam ni trov'is ŝi'a'n kat'in'o'n. Ali'flank'e loĝ'is Keneĉjo kaj li'a famili'o. Keneĉjo est'is amik'o ni'a sed li mort'is pro tif'o kaj oni en'ter'ig'is li'n en kamp'ar'a'n tomb'ej'o'n kaj tial li ne re'ven'is kiel fantom'o, ĉar Keneĉjo est'is mult'e pli feliĉ'a en la kamp'ar'o. J'a'n ne hav'is najbar'o'j'n ĉar li'a dom'o est'is ĉe ale'o'fin'o. Tuj apud li'a dom'o tamen est'is et'a flu'ej'o, kaj tie ni foj'e trov'is hund'id'o'n kun sang'ant'a krur'o. Ni bandaĝ'is ĝi'n kaj nutr'is ĝi'n per viand'o, kiu'n ni kaŝ'is en la poŝ'o'j'n dum vesper'manĝ'o. Sed la kompat'ind'a hund'id'o mort'is post du tag'o'j. Ni vol'is en'ter'ig'i ĝi'n apud Keneĉjon, sed ni'a'j patr'in'o'j ne vol'is port'i la kadavr'o'n en la kamp'ar'o'n kaj dir'is, ke ni mal'san'iĝ'us se ni daŭr'e tuŝ'us mort'int'o'n. Efektiv'e J'a'n mal'varm'um'is.

En la mal'long'a'j tag'o'j fin'e de februar'o mi kaj J'a'n sid'is sur ŝtup'ar'o ekster mi'a dom'o kaj atend'is Matekon. Ni ĵet'is pilk'o'n inter ni, ĉar est'is pli facil'e, ol far'i neni'o'n. J'a'n tamen mal'lert'e ĵet'is, kaj la pilk'o flug'is super mi'a kap'o en ombr'o'n de apud'a dom'o. Antaŭ ol mi pov'is kur'i post la pilk'o, aper'is ten'ant'a ĝi'n ruĝ'a knab'in'o.

Ruĝ'a, ĉar de la ŝu'o'j ĝis la ŝtrump'et'o'j, ĝis la jup'o, ĝis la har'bant'o ŝi est'is vest'it'a per ruĝ'o, kaj ŝi'a'j long'a'j har'o'j flam'is kiel kamp'ar'a sun'sub'ir'o, kiel sang'o, kiel fajr'o'brigad'ist'o, kiel koler'o, kiel … nu, knab'o kon'as nur cert'a'n kvant'o'n da ruĝ'aĵ'o'j. Ŝi'a'j man'o'j est'is pur'a'j, kaj ŝi ne kaŝ'is ili'n en si'a'j'n poŝ'o'j'n. Ŝi'a rob'o eĉ ne hav'is poŝ'o'j'n. Est'us terur'e ne hav'i poŝ'o'j'n por kaŝ'i dolĉ'aĵ'o'j'n, ran'et'o'n aŭ la mal'pur'a'j'n man'o'j'n. Kaj ŝi'a'j ŝtrump'et'o'j est'is tir'it'a'j ĝis la genu'o'j. Eĉ ni'a'j patr'in'o'j ne dev'ig'is ni'n tiel alt'e port'i ŝtrump'et'o'j'n. Ĉu ali'a'j knab'in'o'j tiel port'is ŝtrump'et'o'j'n? Mi ne pov'is memor'i. Ver'ŝajn'e mi neniam atent'is.

Ŝi etend'is al mi ni'a'n pilk'o'n, sed mi rimark'is nur la har'et'o'j'n laŭ ŝi'a brak'o. El ombr'o aŭd'iĝ'is kviet'a rid'o de ali'a'j knab'in'o'j. Ŝi met'is ni'a'n pilk'o'n sur la strat'o'ŝton'o'j'n kaj mal'aper'is en mal'lum'o'n. Moment'o'n mi star'is frost'ig'it'a, sed tiam Mateko al'ven'is kun bon'eg'a nov'a fiŝ'kapt'il'o, kaj ni for'ir'is al Ŝton'a Pont'o.

Oni nur mal'oft'e kapt'is fiŝ'o'j'n de sur Ŝton'a Pont'o. Tamen en la river'o flos'is mult'a'j objekt'o'j tre interes'a'j al knab'o. Foj'foj'e ni kapt'is skatol'o'j'n kun unu aŭ du cigared'o'j, kiu'j'n ni vend'is al preter'pas'ant'o'j kontraŭ groŝ'on'o'j. Ni kapt'is ĉapel'o'j'n kaj paper'pec'o'j'n kun strang'a'j simbol'o'j. Ni kapt'is ost'o'j'n. Sed plej oft'e ni kapt'is ŝu'o'j'n, kiu'j mal'bon'odor'as kaj est'as sen'util'a'j sen si'a'j par'ul'o'j. Ni antaŭ'e re'ĵet'is tia'j'n ŝu'o'j'n en akv'o'n, sed iam polic'ist'o vid'is ni'n. Post tio ni port'is kapt'it'a'j'n ŝu'o'j'n al la rub'ej'o, kiu trov'iĝ'is apud la bazar'o.

En tiu tag'o, kiam ruĝ'a knab'in'o trov'is ni'a'n pilk'o'n, ni kapt'is mal'pur'a'n pup'o'n. Ĝi est'is preskaŭ kalv'a, kaj ŝlim'o glu'iĝ'is al ĝi'a korp'o.

“Ej bub'o, re'ĵet'u en la river'o'n”, dir'is J'a'n. “Mal'pur'aĵ'o, aĉ'aĵ'o, sen'valor'a.”

“Ne, ni pov'as pur'ig'i, ebl'e vend'i al Mal'jun'a Topor'o. Neni'o'n li ĝis nun rifuz'is”, mi dir'is.

Mi ne kred'is, ke ni pov'us pur'ig'i la pup'o'n sen grand'eg'a pen'o, kiu'n ĝi ne merit'is. Sed mi ne pov'is re'ĵet'i ĝi'n. Iam tiu pup'o hav'is mastr'in'o'n. Ebl'e ĝi est'is am'at'a sed perd'it'a, kaj iu atend'is ĝi'n plor'ant'e. Pli'a'j'n mis'aventur'o'j'n mi ne pov'is part'o'pren'i.

“Ho, tut'e jes, ni pov'as re'nov'ig'i ĝi'n”, dir'is Mateko. “Ni pentr'os nov'a'n vizaĝ'o'n – mi'a frat'in'o hav'as penik'o'j'n kaj farb'o'j'n. Kaj nov'a'n har'ar'o'n ni far'u el ŝnur'o. Pov'as est'i bel'a pup'o.”

“Est'as in'a afer'o. Kial vi vol'as lud'i per pup'o?” dir'is J'a'n.

“Nu, ĉar, ĉar ni pov'as vend'i ĝi'n”, dir'is Mateko.

Mateko prov'is pren'i la pup'o'n de mi, sed mi ne don'is ĝi'n. Rapid'e li forges'is pri ĝi kaj ek'interes'iĝ'is pri nov'a kapt'aĵ'o – lad'skatol'o kun desegn'aĵ'o de fiŝ'o port'ant'a ĉapel'o'n.

“Kial ĝi port'as ĉapel'o'n?” rid'is Mateko. “Fiŝ'o kun ĉapel'o! Bon'a'n tag'o'n, sinjor'in'o fiŝ'o!”

“Tio dev'as est'i la mark'o”, dir'is J'a'n.

“Sed kia mark'o? Kiu vol'as manĝ'i elegant'a'n fiŝ'sinjor'in'o'n?” Mateko de'nov'e rid'is.

“Jen la sol'a fiŝ'o, kiu'n ni kapt'is dum la tut'a tag'o”, dir'is J'a'n.

Fin'e la vesper'o far'iĝ'is tiel nigr'a, ke ni ne pov'is vid'i eĉ ni'a'j'n man'o'j'n. J'a'n kaj Mateko for'ir'is al si'a'j vesper'manĝ'o'j. Mi sid'ig'is la pup'o'n sur la rand'o'n de Ŝton'a Pont'o. Ebl'e preter'pas'ant'o vid'us ĝi'n kaj ek'pren'us. Sed dum la vesper'manĝ'o mi pens'is nur pri tiu pup'o. Mi dev'us re'ĵet'i ĝi'n en la river'o'n kun ceremoni'o, aŭ sav'i ĝi'n el pluv'o kaj mort'o, re'nov'ig'i ĝi'n, kaj don'i al iu mal'riĉ'a infan'o.

La post'a'n tag'o'n mal'antaŭ mi'a dom'o en la beton'a kvadrat'o kiu'n oni nom'is ĝarden'o, ni klopod'is mal'nod'i la ŝnur'o'n de ni'a fiŝ'kapt'il'o. Tia'n labor'o'n ind'as plen'um'i silent'e, ĉar ĝi est'as tre mal'facil'a. Sed de la apud'a ĝarden'o aŭd'iĝ'is kant'ad'o. Ne gaj'a kant'ad'o, sed monoton'a – “la la la la la”. Tre kurioz'a est'is tiu son'ad'o. Ankaŭ mi'a patr'in'o kant'is, sen'ŝel'ig'ant'e migdal'o'j'n kaj frap'pur'ig'ant'e tapiŝ'o'j'n, sed ŝi kant'is per ver'a'j vort'o'j. Ni ŝov'is ni'a'j'n naz'o'j'n super la bar'il'o'n.

Tie ni vid'is tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n sid'ant'a'j'n en rond'o. Ĉiu'j est'is vest'it'a'j sam'e, per ruĝ'a tut'o. Est'is ne'ebl'e sci'i, kiu'n el la tri knab'in'o'j mi vid'is la antaŭ'a'n tag'o'n. Ili est'is tiel simil'a'j, kiel tri nov'a'j kupr'a'j groŝ'o'j. Ili ek'vid'is ni'n kaj ĉes'is kant'i.

“Salut'o'n”, mi dir'is. Ili ek'star'is kaj rid'et'is.

“Kio'n vi far'as?” dir'is Mateko.

“Ni prepar'as kuk'o'j'n”, dir'is unu ruĝ'a knab'in'o, kaj ali'a lev'is kuk'uj'o'n plen'a'n de kot'o.

“Kaj kial vi kant'as?” mi demand'is.

“Tio est'as bak'ad'o.”

J'a'n tir'is si'n iom pli alt'e. “Hej, ĉu vi pov'as far'i tio'n ĉi?” kaj li volv'is si'a'n lang'o'n en tub'et'o'n. La ruĝ'a'j knab'in'o'j kap'ne'is.

Mateko komenc'is salt'ad'i. “Ĉu vi pov'as tiel alt'e'n salt'i? Ĉu?” li dir'is.

“Ĉu vi vol'as pilk'lud'i kun ni?” mi demand'is, sed la kant'ad'o re'komenc'iĝ'is, kaj ili ne plu atent'is ni'n.

Ven'ont'a'n maten'o'n mi'a patr'in'o vek'is mi'n kaj dir'is, ke mi'a'j amik'o'j jam est'as en ni'a ĝarden'o. Mi trov'is ili'n spion'ant'a'j tra la bar'il'o al la ruĝ'a'j knab'in'o'j.

“Kaj kio'n ili far'as nun?” mi demand'is, serĉ'ant'e tru'et'o'n.

La tri ruĝ'a'j knab'in'o'j sid'is en si'a ĝarden'o, ĉe'tabl'e kun kvar pup'o'j kaj et'a'j te'tas'o'j. En la mez'o est'is koto'kuk'o. Ni'a'j patr'in'o'j aranĝ'is te'fest'o'j'n kaj ĉiam mal'permes'is ni'n en'ir'i la ĉambr'o'n dum'e. Ĉu ankaŭ ili manĝ'as koto'kuk'o'j'n kaj gast'ven'ig'as pup'o'j'n?

La knab'in'o'j verŝ'is i'o'n ruĝ'a'n el te'kruĉ'o en la te'tas'o'j'n kaj komenc'is babil'i, sed tiel kviet'e, ke ni ne pov'is aŭd'i. La koto'kuk'o'n la knab'in'o'j tranĉ'is kaj dis'don'is, sed neni'u manĝ'is. Long'a'n temp'o'n ni rigard'is tra la bar'il'o. La knab'in'o'j klin'is la kap'o'j'n kaj tuŝ'is la lip'o'j'n tre delikat'e kaj zorg'em'e, kvazaŭ ĉiu mov'o est'is plan'it'a. Ni hav'is la sent'o'n, ke ili lud'as laŭ regul'o'j al ni ne'kon'at'a'j. La te'fest'o ja est'as komplik'a kaj sekret'a rit'o – je kiu aĝ'o patr'in'o'j instru'as ĝi'n al knab'in'o'j?

Fin'e, la knab'in'o'j el'verŝ'is la last'a'j'n gut'o'j'n el la te'kruĉ'o. Ni vid'is kiel herb'aĵ'o'j glu'iĝ'is al ili'a'j krur'o'j kaj far'is et'a'j'n verd'a'j'n makul'o'j'n.

Super la bar'il'o flug'is flav'a io, kaj ni lukt'is unu kontraŭ la ali'a'j por kapt'i ĝi'n. Ĝi est'is flav'a paper'o, prem'it'a en pilk'o'n. Ĉu mesaĝ'o? Mi unu'e kapt'is la paper'o'n, sed J'a'n ŝir'is ĝi'n el mi'a'j man'o'j, kaj Mateko pugn'o'bat'is li'n. Ses man'o'j batal'is, kaj la paper'o ŝir'iĝ'is. Tamen ne grav'as – ĝi est'is mal'plen'a.

Mi'a patr'in'o ne sci'is, ke ni hav'as nov'a'j'n najbar'o'j'n. “Vidv'in'o Pint'a'naz'o sci'as ĉio'n, kaj ŝi neni'o'n dir'is pri nov'a'j najbar'o'j.” Ŝi sekv'is mi'n en la ĝarden'o'n kaj rigard'is super la bar'il'o.

“Bon'a'n tag'o'n, knab'in'o'j!” ŝi dir'is.

“Bon'a'n tag'o'n, sinjor'in'o”, ili respond'is.

“Ĉu vi last'a'temp'e en'loĝ'iĝ'is ĉi tie?”

“Jes, sinjor'in'o.”

“Do, bon'ven'o'n. Kie est'as vi'a'j ge'patr'o'j?”

“Patr'o labor'as, kaj Patr'in'o bak'as kuk'o'j'n en la kuir'ej'o.”

“Fuŝ, la kuk'o'j!” kri'is mi'a patr'in'o. Sed jam est'is sen'util'e, ĉar blank'a fum'o ŝveb'is amas'e el la kuir'ej'o.

La tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n ni vid'is en la vesper'o apud la river'o. Ili sid'is sur la bord'o kaj lav'is blank'a'j'n vest'aĵ'o'j'n en la mal'pur'a akv'o. Ni sid'is sur la pont'o kaj las'is la krur'o'j'n pend'i super la akv'o.

“Est'as strang'e, ke ili lav'as en la river'o”, mi dir'is.

“Ĉu ili ne hav'as lav'maŝin'o'n en la dom'o?” dir'is J'a'n.

“Ebl'e ili est'as mal'riĉ'a'j”, dir'is Mateko.

La knab'in'o'j stern'is ĉemiz'o'j'n sur la bord'a'j ŝton'o'j, kvazaŭ por sek'ig'i ili'n, sed la trem'ant'a'j strat'lamp'o'j don'is strang'a'j'n ombr'o'j'n al la ĉemiz'o'j. Mi ek'pens'is pri dorm'ant'a'j fantom'o'j.

“Hej, vi demand'u ili'n”, dir'is J'a'n al mi.

“Kial mi demand'u ili'n?”

“Ĉar ili loĝ'as apud vi”, dir'is J'a'n.

“Mi ne vol'as”, mi respond'is. “Kial grav'as, ke ili viv'as apud mi?”

“Ni decid'u per lumbrik'o'j”, dir'is Mateko.

Li el'pren'is tri long'a'j'n mal'larĝ'a'j'n dolĉ'aĵ'o'j'n, kiu'j'n ni nom'as “lumbrik'o'j”, el si'a poŝ'o. Ni ĉiu'j pren'is po unu kaj mord'is. Ĉe Mateko la rest'aĵ'o est'is la plej long'a; ĉe J'a'n la plej mal'long'a. Tial est'is decid'it'e, ke mi al'parol'u la ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n. La lud'o est'is uz'ebl'a nur por tri'op'o. Kiam Keneĉjo est'is ankoraŭ viv'a, ni hav'is komplik'a'n rit'o'n, kiu kaŭz'is mult'e pli da disput'o.

Mi lek'is la fingr'o'j'n kaj puŝ'is ili'n tra la har'o'j, ĉar tio'n far'as jun'ul'o'j kiam ili al'parol'as jun'ul'in'o'j'n ekster la kin'ej'o. Mateko kaj J'a'n sekv'is mi'n.

“Ĉu vi est'as mal'riĉ'a'j?” mi dir'is al la knab'in'o'j. Tio est'is ne'ĝentil'a. Mi dev'us demand'i ali'manier'e.

“Ne, ni ne est'as mal'riĉ'a'j”, respond'is ili.

“Ĉu vi ne hav'as lav'maŝin'o'n en la dom'o?”

“Ni hav'as.”

“Kial vi lav'as la vest'aĵ'o'j'n en la river'o?”

“Ni ne lav'as la vest'aĵ'o'j'n; ni pur'ig'as la river'o'n.”

Mi klopod'is for'ir'i, sed J'a'n ĵet'is ŝton'o'n kiu frap'is mi'n en la krur'o, kaj mi re'turn'iĝ'is al la knab'in'o'j. Tiel facil'e ili labor'is – sen pen'o aŭ ĝen'iĝ'o.

“Ĉu vi est'as riĉ'a”, dir'is la knab'in'o'j.

Ili'a'j vort'o'j ne son'is kiel demand'o, tamen mi respond'is: “Jes, tre riĉ'a”. Mi labor'is por la onkl'in'o en ŝi'a ŝu'vend'ej'o post la lern'o'tag'o, kaj Fraŭl'in'o Bov'id'o don'is al mi tri'dek groŝ'o'j'n kiam mi trov'is ŝi'a'n kat'in'o'n. Tio est'is riĉ'ec'o. “En'tut'e, tre riĉ'a”, mi dir'is, “kaj mi pov'as aĉet'i i'o'n bon'a'n por vi, se vi vol'as.”

“Est'us bel'e, se vi vol'as”, dir'is la knab'in'o'j.

“Nepr'e mi far'os”, mi dir'is.

Ili re'ven'is al la river'o, kie ili tremp'is blank'a'j'n tol'aĵ'o'j'n en akv'o'n kaj el'tir'is griz-brun'a'j'n.

Mi re'ven'is hejm'e'n por trov'i mi'a'n mon'uj'o'n, sed mi'a patr'in'o anonc'is, ke mi en'lit'iĝ'u pro la mal'fru'a hor'o. Neni'a argument'o venk'is ŝi'a'n insist'o'n. Por rezist'i ŝi'n mi petol'is en la ban'ĉambr'o, plaŭd'is en la akv'o kaj mal'sek'ig'is la plank'o'n. Sed mi subit'e bedaŭr'is mi'a'j'n knab'ec'a'j'n ag'o'j'n kaj kuŝ'iĝ'is. Petol'aĵ'o'j tut'e ne plaĉ'us al la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j – kiel ĝentil'e ili respond'is al mi'a patr'in'o, kiel elegant'e ili gvid'is te'fest'o'n, sam'kiel plen'kresk'ul'o'j.

Mi prov'is dorm'i, sed la somer'a sun'sub'ir'o, kies last'a'j radi'o'j el'ten'is eĉ en tiu ĉi mal'fru'a hor'o, puŝ'is si'n tra la kurten'o'j, kaj ĵet'is makul'o'j'n de oranĝ'a lum'o sur mi'a'n vizaĝ'o'n. Mi lev'iĝ'is por ĝust'ig'i la kurten'o'j'n. Strang'e, ke la vintr'o tiom rapid'e for'glit'is. Ĉio est'is varm'a kaj lum'a. De ekster'e aŭd'iĝ'is kant'ad'o, kaj mi vid'is la tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n. En si'a'j'n har'ar'o'j'n ili en'plekt'is roz'o'j'n. Ili'a'j blank'a'j nokt'o'vest'aĵ'o'j lant'e sekv'is la rond'ir'a'n danc'ad'o'n. Mi ŝtel'ir'is preter la dorm'ant'a patr'in'o kaj sen'ŝu'e en'ir'is la beton'a'n ĝarden'o'n. La bar'il'o inter mi kaj la knab'in'o'j fand'iĝ'is. Kresk'is herb'aĵ'o'j kaj flor'o'j – ni en'ir'is kamp'o'n for de l’ mond'o. Anstataŭ dom'o'j la alt'a'j kaj silent'a'j arb'o'j ĉirkaŭ'is ni'n. La knab'in'o'j kapt'is mi'a'j'n man'o'j'n, tir'ant'e mi'n en si'a'n rond'ir'o'n. Ili kant'is, sed mez'e de ili'a dolĉ'a kant'ad'o mi aŭd'is sonor'il'o'n. La herb'aĵ'o'j velk'is, kaj la ruĝ'a'j flor'o'j, kiu'j'n la knab'in'o'j en'plekt'is en si'a'j'n har'o'j'n, far'iĝ'is mal'sek'a'j foli'o'j. Mi stumbl'is, kaj la ruĝ'a'j knab'in'o'j las'is mi'n fal'i. Mi'a krur'o turn'iĝ'is sub mi'a korp'o kaj frap'is ŝton'o'n. Aŭd'int'e mi'a'n ek'kri'o'n, la patr'in'o en'ir'is mi'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, kie neni'u lum'o en'penetr'is la vintr'o'frost'it'a'j'n fenestr'o'j'n.

“Ĉu inkub'sonĝ'o, kar'ul'et'o?”

Kio'n dir'i? Mi ne pov'is pri'plor'i la perd'it'a'n sonĝ'o'n. Sed post ĝi'a mal'aper'o rest'is dolor'o, kiu daŭr'is eĉ post kiam mi'a patr'in'o port'is al mi varm'a'n te'o'n kun lakt'o kaj miel'o.

Maten'e, antaŭ ol mi'a patr'in'o vek'iĝ'is, mi renkont'is Janon kaj Matekon ekster la dom'o. La maten'a aer'o dens'iĝ'is antaŭ ni'a'j buŝ'o'j. Mateko fort'e el'spir'is por kre'i nub'et'o'j'n kaj muĝ'is kiel drak'o, sed nek mi nek J'a'n rid'is.

Ni laŭ'ir'is Vronski Prospekt'o'n, apenaŭ atent'ant'e la afiŝ'o'j'n por nov'a'j film'o'j. En la bazar'o la bud'o'j ĵus mal'ferm'iĝ'is. La bak'ist'o zum'ant'e bala'is la hieraŭ'a'j'n bulk'o'j'n en la akv'o'flu'ej'o'n. La ombrel'vend'ist'o rigard'is la ĉiel'o'n kaj decid'is met'i la plen'a'n stok'o'n sur la bret'o'j'n, anticip'ant'e aĉet'ant'o'j'n ĉirkaŭ tag'mez'o. Laŭ la strat'o est'is ĉiu ebl'a objekt'o – sed neces'is trov'i i'o'n taŭg'a'n por la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.

Mi ne sci'is, kial J'a'n kaj Mateko ven'is kun mi. “La knab'in'o'j ne pet'is vi'n aĉet'i donac'o'n”, mi dir'is.

“Kio'n-kio'n?” respond'is Mateko.

“Vi eĉ ne vol'is al'parol'i ili'n hieraŭ. Vi far'is tio'n nur ĉar vi mal'gajn'is lumbrik'o'j'n. Sort'o decid'is, ne vi”, dir'is J'a'n.

“Nu, kaj kia'j'n donac'o'j'n vi esper'us aĉet'i? Verm'o'j'n aŭ fiŝ'kapt'il'o-ŝnur'o'n?” mi dir'is.

“Pac'o'n, bub'aĉ'o”, dir'is J'a'n. “Est'as tri knab'in'o'j, tri knab'o'j.”

“Ĉu vi kred'as, ke ili est'as dis'part'ig'ebl'a'j, kiel tort'o'pec'o'j?” mi respond'is. “Oni ne pov'as dis'ig'i ili'n tiel'e, divid'i inter ni kiel biskvit'o'j'n aŭ groŝ'o'j'n. Kia best'aĉ'a propon'o.”

J'a'n ruĝ'iĝ'is kompren'ant'e, ke mi est'is prav'a.

Mi proksim'iĝ'is al la unu'a bud'o, kie Marzo vend'as bombon'o'j'n kaj ali'a'j'n frand'aĵ'o'j'n. Li far'is oval'o'j'n el blank'a suker'o kaj en'verŝ'is miel'o'n, kaj la tut'o est'is ov'o de iu mir'ind'a dolĉ'a bird'o. Mi'a patr'in'o ĉiam aĉet'is kelk'a'j'n por mi je la tag'o de Sankt'a Margaret'o.

“Mi ŝat'us aĉet'i du man'plen'o'j'n”, mi pet'is al la help'ant'in'o.

“Ĉu vi vol'as en sak'et'o aŭ en skatol'o?”

“En skatol'o. Kun ruĝ'a ruband'o.”

“Aha, ĉu donac'o por vi'a am'at'in'o? Kiel bel'e! Ĉu vi renkont'iĝ'is en la lern'ej'o? Ĉu vi ten'as la man'o'j'n kaj promen'ad'as laŭ la river'bord'o? Kiel bel'e! Jen por vi, Kasanovo. Ses'dek groŝ'o'j kaj du'on'o.”

Tiu'n princ'a'n sum'o'n mi ne hav'is.

“Aha, ĉu ne? Hm, mi don'os al vi unu man'plen'o'n, en sak'et'o, por du'dek naŭ.”

Sed en la poŝ'o mi hav'is nur du arĝent'a'j'n mon'er'o'j'n kaj kvar papili'o'j'n: ok kaj tri'on'o.

Mi turn'is mi'n al J'a'n kaj Mateko.

“Kiom da mon'o vi kun'port'is?”

“Mi hav'as du du'op'o'j'n kaj kelk'a'j'n on'o'j'n”, dir'is J'a'n.

“Jen mi kun'port'is”, dir'is Mateko.

Li montr'is al ni mont'et'o'n de bril'ant'a'j rond'aĵ'o'j, sed post kiam ni el'pren'is la buton'o'j'n kaj botel'ŝtop'il'o'j'n, rest'is nur sep groŝ'o'j.

“Eĉ kun'e ne sufiĉ'as”, mi dir'is.

La help'ant'in'o en la bud'o palpebr'um'is. “Kompat'ind'ul'o'j. Ĉu vi ĉiu'j hav'as am'at'in'o'j'n? Jen, por vi.”

Ŝi don'is al ni unu el la bombon'o'j. Kiel tri knab'o'j pov'as divid'i unu miel'ov'o'n, ni ne sci'is. La rezult'o est'is miel'kovr'it'a'j fingr'o'j kaj mal'sat'a'j knab'o'j.

“Ĉu ni ne hav'as tri'dek groŝ'o'j'n de post kiam ni trov'is la kat'in'o'n de sinjor'in'o Bov'id'o?” mi dir'is.

“Hav'is, sed tio est'is antaŭ semajn'o'j”, dir'is J'a'n.

“Kaj kio'n ni pov'as aĉet'i kontraŭ du'dek groŝ'o'j?” mi dir'is.

“Nun pri ni, bub'aĉ'o? Antaŭ minut'o vi taks'is ni'n super'flu'a'j”, dir'is J'a'n.

Mateko rid'is.

Ni laŭ'ir'is la tut'a'n bazar'o'strat'o'n kaj vizit'is plur'a'j'n bud'o'j'n. Tri pom'o'j est'us tut'e mal'ind'a donac'o. La flor'vend'ist'o postul'is alt'eg'a'n sum'o'n, ĉar oni dev'as dum'vintr'e rikolt'i la flor'o'j'n de la Sud'o. J'a'n propon'is, ke ni aĉet'u te'o'n, eĉ se tre mal'mult'e, ĉar oni ankoraŭ konsider'is ĝi'n luks'aĵ'o, sed en la bud'o la Vidv'in'o Pint'a'naz'o parol'is kun la vend'ist'o, kaj ni zorg'e evit'is ŝi'a'n rigard'o'n.

Je la fin'o de la strat'o, en la last'a bud'o, sid'is la Mal'jun'a Topor'o kun si'a amas'o de for'ĵet'aĵ'o'j. Mi'a patr'in'o foj'e trov'is tie arĝent'a'n kuler'o'n, kiu perfekt'e anstataŭ'is perd'it'a'n kuler'o'n. Moment'e ni hav'is esper'o'j'n, ke tie kuŝ'as la perfekt'a donac'o. Sed la Mal'jun'a Topor'o hav'is strang'a'j'n humor'o'j'n kaj foj'foj'e ne al'las'is hom'o'j'n eĉ al'proksim'iĝ'i. Oni dir'is, ke li est'as sent'em'a.

“Hej, bub'o'j, for, for! Neni'o'n bon'a'n vi trov'os por vi'a'j knab'in'o'j”, dir'is la Mal'jun'a Topor'o kiam ni est'is ankoraŭ kelk'a'j'n paŝ'o'j'n for.

Ni afekt'is konfuz'o'n. “Kiu'j knab'in'o'j?”

“La knab'in'o'j! La tri knab'in'o'j. Io mal'bon'a okaz'os pro la knab'in'o'j.”

“Kial ‘la’? Kiel vi sci'as, ke tem'as pri ‘la’ knab'in'o'j?” ni dir'is.

“Ĉar ili est'as la sol'a'j knab'in'o'j en la tut'a mond'o por vi, ĉu ne? Nun for! Mi ne part'o'pren'os vi'a'n problem'o'n.”

Por tio ne est'is respond'o, do ni re'ir'is hejm'e'n kun nur man'o'j en la poŝ'o'j.

Mi'a patr'in'o dir'is de la kuir'ej'o, ke mi las'u la ŝu'o'j'n ĉe la ŝtup'o. Ŝi demand'is, ĉu mi dezir'as kuk'et'o'n, ĉar la nov'a'j'n ŝi ĵus el'pren'is el la forn'o, sed mi ne hav'is apetit'o'n.

Mi fos'is iom'et'e en la ŝrank'o en mi'a ĉambr'o, sed inter blank'a'j ŝtrump'et'o'j, ŝnur'pec'o'j, biskvit'o'j, glat'a'j ŝton'o'j, urs'o'dent'o, lign'a agl'o kaj tri rad'o'j de trajn'o mi neni'o'n trov'is. Mi'a'j vest'aĵ'o'j neniu'j'n sekret'o'j'n kaŝ'is. En la fund'o de la tir'kest'o mi mal'kovr'is paper'o'n. Ĝi est'is desegn'aĵ'o de arb'o kaj bird'o'j, kiu'n mi komenc'is far'i en la lern'ej'o kaj post'e pri'labor'is hejm'e dum mult'a'j vesper'a'j hor'o'j. Mi vol'is, ke ĉiu lini'o est'u perfekt'a, kaj mi preskaŭ detru'is la paper'o'n per plur'foj'a re'desegn'ad'o. Mi neniam fin'is ĝi'n – ĝi ne pov'as est'i fin'it'a.

Sed eĉ tiu'n trezor'o'n, iam tre kar'a'n al mi, mi taks'is mal'ind'a por la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.

Mi'a patr'in'o en'ven'is kun kuk'et'o kaj tas'o da varm'a lakt'o. Mi ankoraŭ ne hav'is apetit'o'n, sed sent'is, ke ebl'e tio ne grav'as. La patr'in'o sid'iĝ'is apud mi sur la plank'o'n.

“Pa'nj'o, mi bezon'as i'o'n por donac'o, sed mi ne hav'as mon'o'n.”

“Kaj ne taŭg'as vi'a'j urs'o'dent'o aŭ trajn'rad'o'j, ĉu? Tre special'a donac'o. Ven'u, ven'u.”

Mi'a patr'in'o mal'ferm'is la pord'et'o'n en la plafon'o kaj mal'supr'e'n'tir'is la ŝtup'et'ar'o'n. Tio est'is la ŝtup'et'ar'o al la sub'tegment'o. Neniam antaŭ'e mi vizit'is ĝi'n, ĉar la patr'in'o taks'is ĝi'n tro danĝer'a. Grimp'int'e laŭ la ŝtup'et'ar'o, mi vid'is, ke la sub'tegment'o ne est'is tre interes'a. Plej'part'e trov'iĝ'is nur polv'o, sed sub la et'a fenestr'o en angul'o est'is tri skatol'o'j. Mi antaŭ'supoz'is pli da objekt'o'j tie. Mi vid'is film'o'j'n, en kiu'j sub'tegment'o'j en'hav'is kest'o'n kun map'o al trezor'o, aŭ mal'nov'a'j'n vest'aĵ'o'j'n kun glav'o'j kaj plum'o'j, aŭ almenaŭ monstr'o'j'n.

Mi'a patr'in'o for'blov'is tavol'o'n de polv'o'neĝ'o, mal'ferm'is unu el la skatol'o'j, kaj el'tir'is ĉapel'o'n.

“Jen, ĉu ne mod'a?” ŝi dir'is kaj met'is la ĉapel'o'n sur la kap'o'n.

“Mi ne sci'as, Pa'nj'o.”

La rid'et'o mal'aper'is. “Aŭgur'as mal'bon'e port'i ĉapel'o'n en la dom'o”, ŝi dir'is. Ŝi mal'ferm'is ali'a'n skatol'o'n kaj el'pren'is libr'o'j'n, ver'ŝajn'e plen'a'j je fot'o'j.

Mi kontrol'is la ali'a'j'n angul'o'j'n de la sub'tegment'o.

“Kar'ul'o, zorg'u!” ŝi dir'is, vid'ant'e mi'n apud tru'o en la mal'alt'a oblikv'a mur'o.

“Kio ĝi est'as?”

“Ni uz'is tiu'j'n tru'o'j'n dum la milit'o por vizit'i la najbar'o'j'n. Iam oni pov'is ir'i ĝis la ale'o'fin'o, neniam el'ir'ant'e sur'strat'e'n. Sed nun tie dev'as est'i najl'o aŭ akr'a'j lign'er'o'j aŭ io.”

Nur la mal'dik'a'j mur'o'j apart'ig'is mi'n de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j, kaj jen tru'o eĉ en tiu mal'fort'a bar'il'o. Est'us tiel facil'e trans'ir'i. Sam'e far'is mi'a patr'in'o, eĉ ĝis la ale'o'fin'o …

Mi ne pov'is el'ten'i pli long'e. Kial ŝi tir'is mi'n en tiu'n ĉi polv'ej'o'n?

“Ho, donac'o. Ne, neni'o taŭg'a ĉi tie”, dir'is la patr'in'o. “Mi pardon'pet'as. Mi pens'is, ke ebl'e vi trov'us ĉapel'o'n, pentr'aĵ'o'n, aŭ i'o'n donac'ind'a'n.”

Ŝi ne rigard'is mi'n sed rigard'is tra la et'a fenestr'o en la beton'a'j'n ĝarden'o'j'n de la najbar'o'j.

“Domaĝ'e, ke vi ne pov'us aĉet'i por ŝi flor'o'j'n. Sed ankoraŭ est'as fru'e en la jar'o. La flor'o'j est'as mult'e'kost'a'j. Tamen vid'u la flor'o'j'n de Vidv'in'o Pint'a'naz'o! Ili jam flor'as! Ŝi hav'as iu'n sorĉ'a'n pov'o'n super tiu'j viol'et'o'j.”

Sorĉ'a pov'o! Ŝajn'as, ke la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j ek'hav'is iu'n sorĉ'a'n pov'o'n super mi, se mi tiel frenez'e serĉ'as por ili donac'o'n. Flor'o'j est'us perfekt'a'j donac'o'j. Sed la Vidv'in'o Pint'a'naz'o cert'e ne don'us la flor'o'j'n al mi – ŝi est'as mal'afabl'a kaj avar'a. Tial ŝi kresk'ig'as flor'o'j'n mal'antaŭ bar'il'o, kie nur ŝi (kaj spion'o'j, kiu'j rigard'as el sub'tegment'a'j fenestr'o'j) pov'as vid'i ili'n. Se mi pov'os akir'i tiu'j'n flor'o'j'n, mi ne nur hav'os bel'a'n donac'o'n por la knab'in'o'j – mi ankaŭ liber'ig'os tiu'j'n bel'a'j'n objekt'o'j'n el ili'a mal'liber'ej'o.

Est'us tamen danĝer'e akir'i la flor'o'j'n. Mi mal'supr'e'n'ir'is laŭ la ŝtup'et'ar'o kaj ir'is en ni'a'n ĝarden'o'n, apud tiu de Vidv'in'o Pint'a'naz'o. Neces'as plan'i. Ŝi'a bar'il'o est'is alt'a, ŝajn'e ne'super'ebl'a. Mi paŝ'is al la ali'a flank'o de la ĝarden'o por stud'i la tut'o'n, sid'ant'e en la ombr'o de la bar'il'o, kiu apart'ig'as mi'a'n dom'o'n de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.

“Bon'a'n tag'o'n, sinjor'o”, dir'is knab'in'a'j voĉ'o'j de trans tiu bar'il'o. Ĉio, kio'n mi vol'is, trov'iĝ'is je ali'a flank'o de bar'il'o.

Mi'a kor'o bat'ad'is kiel tambur'o pro la surpriz'o. “Ho, bon'a'n tag'o'n, sinjor'in'o'j”, mi apenaŭ el'buŝ'ig'is.

“Kial vi nom'as ni'n sinjor'in'o'j? Ni est'as fraŭl'in'o'j.” La knab'in'o'j rid'et'is inter si, kaj unu trink'is glut'et'o'n el flav'a tas'o. Ŝi for'ŝov'is fal'int'a'j'n har'o'j'n mal'antaŭ la orel'o'n. Tiu et'a mov'o, natur'a kaj luks'a, instig'is mi'a'n kor'o'n bat'ad'i eĉ pli fort'e. Sed nun ni ne hav'is i'o'n por dir'i unu al la ali'a'j. En la silent'o, kiu ek'est'is inter ni, mi imag'is, ke la bat'ad'o de mi'a kor'o far'iĝ'is pli kaj pli laŭt'a. Mi dev'is romp'i la silent'o'n, por ke la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j ne aŭd'u mi'a'n kor'bat'ad'o'n.

“Mi trov'is por vi donac'o'n”, mi dir'is. Sed mi tuj pent'is mi'a'j'n vort'o'j'n. Kaj se ili nun pet'os ĝi'n?

“Tre bel'e”, dir'is la knab'in'o'j. “Ĉu ni pov'as pet'i ĝi'n?”

“Kompren'ebl'e. Moment'o'n.”

Mi ne plu hav'is temp'o'n por plan'i mi'a'n invad'o'n. Mi kur'is al la bar'il'o de Vidv'in'o Pint'a'naz'o. Per plen'fort'a salt'o kaj lert'a gimnastik'o mi al'ter'iĝ'is en ŝi'a'n ĝarden'o'n. Esper'ebl'e la knab'in'o'j vid'is tiu'n salt'o'n, ĉar ĝi est'is unu'a'rang'a. Mi dub'as, ĉu J'a'n aŭ Mateko pov'us sam'e salt'i.

En la ĝarden'o'n de Vidv'in'o Pint'a'naz'o jam al'ven'is printemp'o. Flor'is lili'o'j kaj viol'et'o'j. El tru'o'j en la beton'o kresk'is petuni'o'j. Mi'a patr'in'o ne sukces'us kre'i tiel pitoresk'a'n ĝarden'o'n eĉ en la somer'mez'o.

De la dom'o mi aŭd'is tus'o'n, kaj ombr'o mov'iĝ'is ĉe la fenestr'o. La Vidv'in'o hav'is dik'a'n promen'baston'o'n, kaj ŝi'a hund'o est'is la plej danĝer'a en la tut'a ale'o. Oni ne pov'as al'proksim'iĝ'i al ĝi, eĉ ten'ant'e kolbas'o'n. Mi ŝir'is grand'a'n ar'o'n da petuni'o'j per unu man'o kaj fask'o'n da viol'et'o'j kaj tulip'o'j per la ali'a. Sed la flor'o'j mal'help'is mi'a'n eskap'o'n. Kun plen'a'j man'o'j est'is mal'facil'e grimp'i la bar'il'o'n. Kelk'a'j'n flor'o'j'n mi prem'difekt'is, kaj mi'a'j membr'o'j tord'iĝ'is. Mi'a'n krur'o'n grat'is akr'a pint'o en la bar'il'o, kaj mi preskaŭ ek'kri'is pro la dolor'o.

“Jen, jen”, mi dir'is, lam'e ir'ant'e al la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.

La knab'in'o'j ne plu trov'iĝ'is tie.

Sed tio est'is bon'ŝanc'o! Pro kap'turn'iĝ'o kaj naiv'ec'o, mi est'is pret'a donac'i al la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j flor'o'j'n ĵus el'tir'it'a'j'n el fremd'a ĝarden'o, al kiu'j ankoraŭ glu'iĝ'is kot'o kaj ros'o. Velk'ant'a'j, magr'a'j, pek'a'j flor'o'j.

Mi en'ir'is mi'a'n dom'o'n kiel ŝtel'ist'o. Se mi'a patr'in'o rimark'us mi'n, est'us la fin'o. Mi re'freŝ'ig'is la flor'o'j'n per kelk'a'j gut'o'j da akv'o kaj volv'is la tig'o'j'n per flav'a paper'o kaj ruĝ'a ruband'o. Kaj nun la flor'o'j aspekt'is kiel respekt'ind'a, aĉet'it'a donac'o, kiu ven'as de riĉ'ul'o.

Mi renkont'is Janon kaj Matekon kelk'a'j'n dom'o'j'n for. Ambaŭ ten'is pak'aĵ'o'j'n.

“Ĉu ankaŭ vi hav'as donac'o'j'n por la knab'in'o'j?” mi dir'is.

J'a'n montr'is te'tas'o'n kun et'a'j flav'a'j anas'o'j sur ĝi. “La av'in'o ne plu bezon'as ĝi'n”, li dir'is.

Mateko hav'is libr'o'n kun purpur'a bind'aĵ'o kaj kun ruband'o. “Mi'a onkl'in'o vend'as tia'j'n aĵ'o'j'n en si'a butik'o, kaj ŝi don'is tio'n ĉi al mi, ĉar ĝi est'as jam eks'mod'a.”

“Kio'n ĝi en'hav'as? Ĉu poem'o'j'n?” mi dir'is.

“Ne, ĝi est'as mal'plen'a. Por verk'i la propr'a'j'n pens'o'j'n aŭ desegn'i kat'id'o'n aŭ ĉiel'ark'o'j'n aŭ mi ne sci'as kio'n.”

Pri la te'tas'o mi hav'is neniu'j'n tim'o'j'n, sed la purpur'a libr'o est'as tre taŭg'a donac'o.

“Ĝi est'as stult'a donac'o”, mi dir'is. “Kiu vol'us mal'plen'a'n libr'o'n?”

“Nu, kaj kio'n vi akir'is, riĉ'ul'o?” dir'is J'a'n.

“Flor'o'j'n”, kaj mi montr'is la buked'o'n, kies petal'o'j bril'is kolor'plen'e eĉ en la du'on'lum'o de la ale'o.

“Ho, ĉu? Sed ili est'as tiom mult'e'kost'a'j!” dir'is Mateko.

“Ja mi est'as riĉ'ul'o”, mi dir'is.

“Nu, dir'u ver'e, bub'aĉ'o. De kie vi akir'is tiu'j'n flor'o'j'n?” dir'is J'a'n.

“Neniam mi mal'kaŝ'os.”

“Kio okaz'is al vi'a krur'o?” Mateko demand'is.

Mi rigard'is – mi'a krur'o sub la genu'o aspekt'is terur'a, kun nigr'a kontuz'o kaj profund'a fingr'o'long'a vund'o. La sang'o jam ĉes'is flu'i, sed ĝi sek'iĝ'is en tim'ig'a'j ruĝ'a'j makul'o'j.

“Ho, neni'o”, mi respond'is.

Sed intern'e mi blasfem'is. Kial mi ne port'is pantalon'o'n? Kulot'o'j en vintr'o est'as plen'a mal'saĝ'o, konven'a'j nur por lud'ant'a'j knab'o'j kiu'j um'as per pilk'o'j kaj fiŝ'kapt'il'o'j. Sed dum mi pri'pens'is, ĉu mi risk'u en'ir'i la dom'o'n de'nov'e por pantalon'o aŭ almenaŭ por for'viŝ'i la sang'o'n, Mateko frap'is ĉe la pord'o de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.

Ni ĉiu'j rekt'iĝ'is sur la ŝtup'o, kaj mi prov'is glat'ig'i la har'o'j'n per mal'sek'a man'o.

“Nu, kaj kio, se aper'as ili'a patr'in'o?” dir'is J'a'n. Ni'a'j okul'o'j larĝ'iĝ'is pro tim'o.

“Kaj kio, se la patr'o?” dir'is Mateko. Ni'a'j krur'o'j komenc'is ŝancel'iĝ'i.

Sed neni'u ven'is al la pord'o. Mi frap'is de'nov'e, du'foj'e. De intern'e ni aŭd'is paŝ'o'j'n, sed ili ne pov'is est'i hom'a'j – ebl'e hund'a'j aŭ kat'a'j. J'a'n en'rigard'is la fenestr'o'n, sed dik'a nigr'a kurten'o kovr'is la tut'o'n.

Dum la sekv'a'j minut'o'j ripet'iĝ'is la jen'a scen'o:

“Neni'u est'as hejm'e. Ni for'ir'u”, dir'is iu el ni.

“Ne, vi tromp'as!” dir'is ali'a. “Vi re'ven'os post kelk'a'j minut'o'j, trov'os la knab'in'o'j'n, kaj sol'e donac'os al ili vi'a'n aĉ'aĵ'o'n.”

“Ni dev'as ĉiu'j atend'i kun'e”, dir'is la tri'a.

Tiel vesper'iĝ'is. Vesper'manĝ'o'j fin'iĝ'is, kaj aper'is en la ale'o infan'o'j, kiu'j prov'is sekv'i pilk'o'j'n en la ombr'o'j. Ni'a'j stomak'o'j plend'is, kaj la flor'o'j tro firm'e ten'at'a'j en mi'a man'o aspekt'is iom velk'a'j – la bunt'a'j kolor'o'j pal'iĝ'is.

Sed subit'e la pord'o mal'ferm'iĝ'is kaj el'las'is mal'freŝ'a'n spir'o'n.

“Bon'a'n vesper'o'n, sinjor'o'j”, dir'is la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. “Ĉu vi frap'is ĉe la pord'o?”

“Bon'a'n vesper'o'n, knab'in'o'j”, ni respond'is.

El for'a dom'o el'ir'is sinjor'in'o kun nigr'a ĉapel'o. Ŝi ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n kaj, sent'ant'e, ke ŝi'a'j ŝu'o'j est'as tro bru'a'j kontraŭ la ŝton'o'j de la ale'o, de'pren'is ili'n kaj plu'ir'is nud'pied'e.

“Ĉu al vi ne est'as mal'varm'e?” dir'is la knab'in'o'j. “Ja vi port'as kulot'o'j'n.”

“Nu, ni ekzerc'as la korp'o'n”, mi dir'is. “Ni fort'ig'as la pulm'o'j'n per freŝ'a nokt'a aer'o.”

“Aĥ, ĉu?” dir'is la knab'in'o'j.

Boj'is hund'o.

“Jen, mi hav'as donac'o'n por vi”, mi dir'is.

“Ankaŭ mi”, dir'is J'a'n kaj Mateko.

“Aĥ, ĉu?” dir'is la knab'in'o'j.

Mi prezent'is la flor'o'j'n al ili.

“Tre bel'a'j ili est'as”, dir'is la knab'in'o'j.

“Sam'e mi dir'as pri vi”, mi respond'is. J'a'n kaj Mateko ĝem'is.

“Kaj mi hav'as por vi te'tas'o'n”, dir'is J'a'n. “Ĉar mi vid'is vi'a'n te'fest'o'n hieraŭ kaj vid'is, ke vi ĝu'as te'o'n, kaj mi vol'us aĉet'i por vi te'o'n, tamen oni for'trink'as te'o'n, sed te'tas'o daŭr'as por ĉiam.”

“Tre util'a”, dir'is la knab'in'o'j.

Mateko star'is fiks'e kun si'a libr'o en la man'o. Fin'fin'e li sen'vort'e trans'don'is ĝi'n.

“Mult'a'j'n dank'o'j'n”, ili dir'is, tra'foli'um'ant'e la mal'plen'a'n libr'o'n. “Jam ĝi est'as plen'ŝtop'it'a de verk'ot'aĵ'o'j.”

Ni'a'j ofer'o'j est'is akcept'it'a'j.

“Ĉu vi vol'as en'ir'i? Est'as tro mal'varm'e por vi ekster'e.”

Ni en'ir'is. J'a'n ferm'is la pord'o'n mal'antaŭ ni.

Ni trov'iĝ'is en grand'a kaj mal'lum'a salon'o. La ĉambr'o plen'is je miks'it'a odor'o, dolĉ'a sed mal'freŝ'a, kvazaŭ oni bak'is frand'aĵ'o'j'n en la pas'int'ec'o, sed neniam mal'ferm'is la fenestr'o'j'n por el'ig'i la fum'o'n. La nur'a lum'o ven'is de kvar kandel'o'j en alt'a'j fer'a'j kandel'ing'o'j. Pli kaj pli ni'a'j okul'o'j al'kutim'iĝ'is al la mal'lum'o. Unu mur'o'n kovr'is ŝton'a kamen'o, kaj super ĝi pend'is pentr'aĵ'o de arb'ar'a river'et'o. Libr'o'bret'ar'o ten'is ne libr'o'j'n, sed ali'a'j'n objekt'o'j'n: grand'a'n lign'a'n ĉeval'o'n, flut'o'n, ruband'o'j'n, tas'o'n da akv'o. La libr'o'j kuŝ'is sur la plank'o. Iu Bibli'o aŭ vort'ar'o apud mi'a pied'o hav'is ŝir'it'a'n kovr'il'o'n, kaj la paĝ'o'j est'is ĉif'it'a'j pro oft'a uz'ad'o.

En la mez'o de la ĉambr'o est'is la mal'alt'a tabl'o, kiu'n la knab'in'o'j uz'is dum la hieraŭ'a te'fest'o (ĉu nur hieraŭ? ŝajn'is al mi kiel jar'dek'o). Ĉirkaŭ'is ĝi'n ok blank'a'j seĝ'o'j kun pentr'it'a'j flor'et'o'j kaj kresk'aĵ'o'j. La tabl'o kaj teler'o'j – kruĉ'o, tas'o'j, sub'tas'o'j, eĉ vaz'o en la mez'o – hav'is la sam'a'j'n desegn'aĵ'o'j'n, kiel la seĝ'o'j. Oni far'is la tut'o'n kiel komplet'o'n, ver'ŝajn'e antaŭ mult'a'j jar'o'j. Kvar pup'o'j okup'is kvar seĝ'o'j'n. Sur la mur'o'j pend'is fot'o'j – kalv'a vir'o kun okul'vitr'o'j kaj barb'o, dik'et'a vir'in'o kun mal'hel'a'j har'o'j en nod'o, serioz'mien'a mal'jun'ul'in'o ten'ant'a pes'il'o'n. En kadr'o'j est'is kelk'a'j infan'a'j bild'o'j. Ses rid'et'ant'a'j makul'o'j lig'it'a'j per lini'o'j. Kat'o. Kamp'o kun flav'a'j fask'o'j de tritik'o. Ĉiel'ark'o super arb'o'j. La last'a ne est'is en kadr'o. Ĝi est'is desegn'it'a sur la mur'o mem. Unu el la knab'in'o'j star'is antaŭ ĝi por kaŝ'i ĝi'n de ni. Sed la bild'o est'is grand'a, kaj ŝi ne pov'is kovr'i la tut'o'n.

Mi'a'j'n flor'o'j'n knab'in'o met'is en la vaz'o'n sur la te'tabl'o, kie ili aspekt'is profund'e mizer'a'j. La te'tas'o de J'a'n est'is rid'ind'e mal'taŭg'a apud la ali'a'j, sed la knab'in'o, kiu met'is ĝi'n sur la tabl'o'n, rid'et'is kontent'ig'e. La purpur'a'n libr'o'n knab'in'o met'is sur la bret'o'n super la kamen'o.

“Bon'vol'u atend'i, sinjor'o'j”, dir'is la knab'in'o'j kaj mal'aper'is en la koridor'o'n. Ili'a'j'n nud'a'j'n kalkan'o'j'n ni vid'is last'e, sed la susur'o de ili'a'j jup'o'j est'is aŭd'ebl'a kelk'a'j'n pli'a'j'n moment'o'j'n.

J'a'n ekzamen'is la pentr'aĵ'o'n de ĉiel'ark'o.

“La kolor'o'j est'as renvers'it'a'j”, li dir'is.

“Ĉu la kolor'o'j ĉiam est'as en la sam'a vic'o?” dir'is Mateko. Li pied'bat'is i'o'n, sed ĝi est'is pli mal'pez'a, ol li supoz'is, kaj ĝi flug'is en la apud'a'n kuir'ej'o'n. Ni sekv'is ĝi'n ĝis la sojl'o de la ĉambr'o sed ne en'ir'is. Sur bret'o en la kuir'ej'o star'is kelk'a'j vin'glas'o'j, ankoraŭ plen'a'j. Pan'o tranĉ'it'a por sandviĉ'o'j form'is tur'o'n apud uj'o da popular'a marmelad'o. Du'on'a kuk'o, kun ruĝ'a'j ĉeriz'o'j, fin'is la panoram'o'n. Ni ne vol'is ĝen'i la aranĝ'o'n, kiu ŝajn'is preskaŭ perfekt'a.

La knab'in'o'j re'ven'is en la salon'o'n, nun port'ant'e ĉapel'o'j'n kaj ali'a'j'n rob'o'j'n. Ne plu ili port'is nur ruĝ'o'n! La rob'o'j est'is verd'a'j kun mal'long'a'j jup'o'j, kiu'j mal'kaŝ'is la genu'o'j'n. Kia'j genu'o'j! Sen ajn'a vund'o aŭ difekt'o, kvazaŭ el marmor'o aŭ vaks'o.

“Ĉu ne elegant'e?” dir'is la knab'in'o'j.

“Tre”, ni dir'is.

“Tiu'j jup'o'j kaj ĉapel'o'j est'as por somer'a promen'ad'o. En la kamp'ar'o. Oni ne pov'as promen'ad'i en la urb'o en tia'j jup'o'j”, dir'is la knab'in'o'j.

La knab'in'o'j turn'iĝ'is dekstr'e'n kaj mal'dekstr'e'n por montr'i la jup'o'j'n.

“Kaj la ĉapel'o'j … perfekt'e por la sun'o!” ili dir'is.

La ĉapel'o'j ja est'is ruĝ'a'j, kun fals'a'j flor'o'j en'plekt'it'a'j en la rand'aĵ'o'j'n. Trankvil'ig'is mi'n, ke la ĉapel'o'j est'is ruĝ'a'j.

“Tre ĉarm'a'j ĉapel'o'j”, ni dir'is.

La knab'in'o'j atend'is, ke ni dir'u i'o'n pli.

“Ĉu vi ŝat'as ĉeval'o'j'n?” dir'is Mateko.

“Jes, mult'e”, dir'is la knab'in'o'j.

“Mi vid'is grand'a'n ĉeval'o'n sur la bret'ar'o”, dir'is Mateko.

“Tie est'as mult'a'j ĉeval'o'j!” dir'is unu el la knab'in'o'j kaj pren'is la ĉeval'o'n de sur la bret'ar'o.

“Ne, est'as ne'interes'e”, dir'is ali'a knab'in'o.

Sed la unu'a jam prem'is buton'o'n en la ventr'o de la grand'a ĉeval'o, kaj ĝi divid'iĝ'is en du pec'o'j'n. Kelk'a'j'n ĉeval'et'o'j'n la knab'in'o el'ŝut'is sur la te'tabl'o'n.

“Jen la viol'et'a, kiu'n mi plej ŝat'as, kaj purpur'a, kaj blu'a, verd'a, flav'a, oranĝ'a, kaj ruĝ'a!”

Por Mateko tio est'is fascin'a, kaj li pren'is la viol'et'a'n.

“Tiu'j ĉi lud'il'o'j ne est'as ĉeval'o'j”, dir'is ali'a knab'in'o. “Ĉeval'o'j viv'as en la kamp'ar'o kaj est'as sovaĝ'a'j. Neni'u brid'as ili'n, kaj ili kur'as tra la arb'ar'o kaj neniam est'as vid'at'a'j de hom'o'j.”

“For'ig'u la ĉeval'o'j'n de la tabl'o”, dir'is la tri'a knab'in'o. “Ĉio est'u ord'ig'it'a kiel antaŭ'e.”

Mateko help'is la knab'in'o'n re'met'i la ĉeval'et'o'j'n en ili'a'n patr'in'o'n.

“Kiel nom'iĝ'as vi'a'j pup'o'j?” mi dir'is. “Pup'o dev'as hav'i nom'o'n, ĉu ne?”

“Ili ne plu hav'as nom'o'j'n”, dir'is la knab'in'o'j.

Unu el ili palpebr'um'is ne'normal'e.

“Do, kiel nom'iĝ'is la pup'o'j, kiam ili hav'is nom'o'j'n?” mi dir'is.

“Tulip'o, Lili'o, Petuni'o, kaj Viol'et'a”, ili respond'is.

“Tre bel'a'j nom'o'j por pup'o'j”, mi dir'is.

“La nom'o'j est'as ankaŭ ni'a'j.”

“Ĉu ver'e? Bel'a'j nom'o'j!” dir'is mi, J'a'n kaj Mateko sam'temp'e.

Kiu nom'o aparten'as al kiu knab'in'o? Mal'facil'a decid'o. La knab'in'o'j est'is tiom simil'a'j – kaj disting'o'j'n inter flor'o'j ni ne tre bon'e kon'is. Kaj kio pri la kvar'a nom'o?

“Sed vi est'as tri, ĉu ne?” mi dir'is.

“La kvar'a est'as en la arb'ar'o”, dir'is la knab'in'o'j. “Ŝi est'as flor'o. Ni ĉiu'j est'as flor'o'j.”

Kaj la knab'in'o'j ĝust'ig'is si'a'j'n ĉapel'o'j'n. Tiel solen'e! Sed mi kontraŭ'vol'e, kontraŭ'anim'e, rid'et'is. Ili port'is verd'a'j'n rob'o'j'n (tig'o'j!) kaj ruĝ'a'j'n ĉapel'o'j'n (petal'o'j'n)! Ili ja simil'is al flor'o'j, al roz'o'j.

“Est'as ŝerc'o”, dir'is la knab'in'o'j kaj ek'rid'is. “Kia'j strang'a'j nom'o'j por knab'in'o'j.”

Ni ĉiu'j rid'is.

Tri sonor'o'j'n de for'a sonor'il'o mi aŭd'is, kaj la knab'in'o'j ĉes'is rid'i.

“Est'as fuŝ'e port'i ĉapel'o'j'n en la dom'o. Aŭgur'as mal'bon'e”, dir'is unu el la knab'in'o'j. La ali'a'j kap'jes'is kaj de'met'is la ĉapel'o'j'n.

“Ni'a patr'in'o re'ven'os baldaŭ”, dir'is la knab'in'o'j.

“Ĉu ŝi butik'um'as, vizit'as najbar'o'j'n?” mi demand'is, nur por daŭr'ig'i.

“Ni ne sci'as, sed ĉio dev'as est'i ord'ig'it'a antaŭ ol ŝi re'ven'os”, ili dir'is.

“Ni help'os!” dir'is Mateko. Li kolekt'is libr'o'j'n kaj port'is ili'n al la libr'o'bret'o.

“Dank'o'n, sed ni mem far'os”, dir'is la knab'in'o'j. “Bon'a'n nokt'o'n, sinjor'o'j.”

“Sed ĉu ni ne renkont'iĝ'os morgaŭ?” mi dir'is.

“Ĉu renkont'iĝ'os, ĉu ne renkont'iĝ'os, ne ebl'as sci'i”, dir'is la knab'in'o'j. “Sed bon'vol'u hast'i.”

“Nepr'e ni renkont'iĝ'os!” dir'is J'a'n. “Ni ir'u al la kin'ej'o … ”

“Ne est'as ebl'e”, dir'is la knab'in'o'j, kaj ili'a voĉ'o est'is plen'a je mal'trankvil'o kaj bedaŭr'o.

“Nu, ni ir'u en la kamp'ar'o'n por promen'i”, dir'is Mateko.

“Ĉu vi pov'as flug'i kaj flug'ig'os ni'n?” dir'is la knab'in'o'j akr'e. “Ĉu vi trans'form'os la beton'o'n al herb'ej'o'j kaj eben'ig'os la urb'o'n?” La knab'in'o'j mal'ferm'is la pord'o'n. La subit'a ŝanĝ'o en ili'a mien'o est'is fort'e sku'a. Neniam antaŭ'e la knab'in'o'j parol'is mal'ĝentil'e. Ili'a hast'o'plen'a voĉ'o pel'is ni'n el ili'a dom'o.

Sed mi ne pov'is for'ir'i sen promes'o pri re'vid'o.

“Mi invit'as vi'n al te'fest'o!” mi dir'is. “En mi'a dom'o. Tut'e apud'e.”

La knab'in'o'j paŭz'is.

“Tut'e apud'e?”

“Jes, nur unu mur'o'n for.”

“Kaj vi'a patr'in'o ne est'os hejm'e?”

“Ebl'e jes, ebl'e ne, sed ŝi ne ĝen'os ni'n”, mi dir'is.

“Ĉu vi est'as cert'a?” ili dir'is.

“Jes, jes!” mi dir'is.

“Tiam ĉe vi morgaŭ je la kvar'a post'tag'mez'e”, ili dir'is.

Jen mi, J'a'n kaj Mateko star'is en la ale'o, en la frost'a vent'o. La pord'o jam est'is ŝlos'it'a mal'antaŭ ni. Sed eĉ la rapid'a fuĝ'o ne mal'feliĉ'ig'is ni'n, ĉar am'ind'a'j est'as la knab'in'o'j – bel'a'j kaj am'ind'a'j, kaj ni morgaŭ trink'os te'o'n kun ili kiel plen'kresk'ul'o'j.

Est'os bel'e, kiam mi est'os plen'kresk'a kaj la knab'in'o'j est'os plen'kresk'a'j. Ni ir'os en la kamp'ar'o'n per aŭtobus'o aŭ eĉ mi'a propr'a aŭt'o. Sur la herb'ej'o rand'e de la arb'ar'o ni stern'os lit'kovr'il'o'n kaj sur ĝi'n ni dis'met'os banked'o'n el sandviĉ'o'j kaj vin'o en verd'a'j botel'o'j. Por ĉiu ruĝ'a sinjor'in'o mi pluk'os ros'o'ban'it'a'n roz'o'n kaj ĝi'n don'os kun klin'o kaj man'kis'o. Ebl'e ili vol'os rid'et'i, ĉar mi'a'j lip'har'o'j iom'et'e tikl'os. Jes, kis'i la man'o'n, tio'n mi dev'os memor'i. Kaj vek'iĝ'int'e el la post'banked'a dorm'et'o en la mol'a sun'lum'o, ni ten'os la man'o'j'n kaj gaj'e en'ir'os la arb'ar'o'n, kaj tie ni lud'os kaj kant'ad'os kaj pas'ig'os sen'fin'a'j'n vesper'o'j'n kaj nokt'o'j'n.

Tiel mi rev'is ĝis la frost'a vent'o far'iĝ'is ne'el'ten'ebl'a. Mi'a patr'in'o ne salut'is mi'n, sed mi aŭd'is ŝi'a'n voĉ'o'n el la salon'o, kiu verŝ'is flav'a'n lum'o'n en la mal'hel'a'n koridor'o'n.

“Ver'ŝajn'e pro la najbar'a'j knab'in'o'j”, ŝi dir'is.

Mi en'ir'is la salon'o'n, kaj la frost'o, kiu'n la hejm'a varm'o for'ig'is, tuj re'ven'is. La Vidv'in'o Pint'a'naz'o sid'is ĉe la tabl'o kaj trink'is te'o'n kun mi'a patr'in'o.

Jen mi traf'as en saŭc'o'n, mi pens'is.

“Bon'a'n vesper'o'n”, la patr'in'o dir'is al mi. “Vidv'in'o Pint'o … , nu Sinjor'in'o Fanensen, vi kon'as mi'a'n fil'o'n, ĉu ne?”

La Vidv'in'o Pint'a'naz'o klin'is la kap'o'n al mi. Per si'a griz'a sen'viv'a okul'o ŝi rigard'is mi'n de la kap'o ĝis la pied'o'j. Mi sent'is kvazaŭ ombr'o'j kaj fantom'o'j lek'us mi'a'j'n membr'o'j'n.

“Bon'e mi kon'as li'n, sinjor'in'o, ĉar ĝust'e tiu'n figur'o'n mi vid'is en mi'a ĝarden'o antaŭ kelk'a'j hor'o'j.”

“Kaj Sinjor'in'o Fanensen, ĉu vi bon'vol'us ripet'i, kio'n tiu figur'o far'is en vi'a ĝarden'o?” dir'is mi'a patr'in'o.

“Tiu figur'o, vi'a fil'o, ŝtel'is flor'o'j'n. Kaj mi ven'is ĉi tie'n por sci'ig'i vi'n pri la okaz'aĵ'o kaj pet'i rekompenc'o'n, ĉar kiel vi sci'as, tia'j flor'o'j est'as tre mult'e'kost'a'j en tiu ĉi sezon'o.”

Mi'a mens'o tuj proviz'is al mi dek'o'n da sen'kulp'ig'o'j. Ne mi'n ŝi vid'is en si'a ĝarden'o, sed Janon aŭ Matekon. Ebl'e mi'a patr'in'o kred'us tio'n, ĉar ŝi sam'e bon'e sci'is, ke la Vidv'in'o Pint'a'naz'o est'as mal'jun'a kaj hav'as nur unu okul'o'n. Mi en'ir'is ŝi'a'n ĝarden'o'n nur por re'pren'i la pilk'o'n, mi ne ŝtel'is flor'o'j'n. Aŭ eĉ pli bon'e, mi vid'is la perd'it'a'n kat'id'o'n de Fraŭl'in'o Bov'id'o sed antaŭ ol mi pov'is sav'i ĝi'n vi'a boj'ant'a hund'o for'tim'ig'is ĝi'n.

Sed tiu'j mensog'o'j ne plaĉ'us al la ruĝ'a'j knab'in'o'j. Ili aprob'us kuraĝ'o'n, ne sen'kulp'ig'o'j'n.

“Jes, mi pren'is la flor'o'j'n. Mi re'kompens'os al vi, kvankam mon'o'n mi ne hav'as nun.”

La koler'o de mi'a patr'in'o mild'iĝ'is iom'et'e. La vidv'in'o tamen ne est'is kontent'a.

“En mi'a jun'aĝ'o oni draŝ'is knab'o'j'n, kiu'j ŝtel'is de mal'jun'ul'in'o'j, kaj se mi ankoraŭ hav'us la fort'o'n, mi mem draŝ'us vi'n.”

Mi'a patr'in'o balanc'is la kap'o'n por esprim'i mal'aprob'o'n.

La vidv'in'o daŭr'ig'is si'a'n admon'o'n al mi. “Do, kiel vi re'kompens'os vi'a'n krim'o'n?”

“Mi labor'os laŭ vi'a bon'trov'o por vi, aŭ mi labor'os por gajn'i la mon'o'n ali'lok'e.”

Ŝi'a okul'o fiks'e rigard'is mi'n. Mi'a spirit'o est'us velk'int'a, se mi ne hav'us anim'o'n fortik'ig'it'a'n per dolĉ'a'j vort'o'j kaj am'plen'a'j rid'et'o'j.

“Kaj por kio vi pren'is la flor'o'j'n? Ĉu por tiu'j knab'in'o'j en la apud'a dom'o?”

Mi silent'is.

“Knab'o, vid'u”, dir'is la Vidv'in'o Pint'a'naz'o. Ŝi pren'is si'a'n te'tas'o'n kaj montr'is al mi, kiel la te'foli'o'j glu'iĝ'is sur la fund'o. “Vi sci'as, ke oni pov'as ek'kon'i la est'ont'ec'o'n per te'foli'o'j, ĉu ne? Jen vi, kies lok'o en la Sud'o est'as tre mal'bon'a aŭgur'o. La knab'in'o'j – jen tri nigr'a'j foli'o'j, kiu'j star'as inter vi kaj la plej profund'a part'o de la tas'o, kiu signif'as plen'um'o'n, feliĉ'o'n.”

Mi'a patr'in'o pal'iĝ'is, sed la Vidv'in'o Pint'a'naz'o ne atent'is ŝi'n. “Pri tiu'j knab'in'o'j mi hav'is strang'a'j'n sent'o'j'n, do mi dis'met'is la kart'o'j'n, verŝ'is akv'o'n en la lun'spegul'o, kaj rul'ig'is la Ostokubojn en la Kverkokruco. Mi el'prov'is ĉiu'j'n rimed'o'j'n, kiu'j'n proviz'is al ni La Mister'o'j. Kaj mi'a'j'n el'trov'o'j'n mi divid'os kun vi, kvankam la destin'o'n vi mem elekt'is. Tiu'j knab'in'o'j est'as ombr'o'j, fantom'o'j, diabl'o'j, kaj ili katen'os vi'n ĝis la mort'o.”

“Mi taks'as ili'n tut'e ĝentil'a'j kaj afabl'a'j”, dir'is mi'a patr'in'o, sed la Vidv'in'o Pint'a'naz'o ne atent'is la inter'romp'o'n.

“Neniam vi forges'os aŭ for'sku'os ili'n el vi'a memor'o. En ĉiu re'bril'o de flam'o vi vid'os nur ili'n. En ĉiu ali'a vir'in'a vizaĝ'o, kiu'n prezent'os al vi bon'ŝanc'o aŭ mal'feliĉ'o, vi vid'os nur ombr'o'j'n de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. Sed ĉio ĉi est'as ebl'e tro nebul'a por vi'a jun'a mens'o, kiu pens'as nur pri konkret'aĵ'o'j kiel pilk'o'j, fiŝ'kapt'il'o'j, ĉapel'o'j kaj ŝtel'it'a'j flor'o'j. Per la propr'a okul'o mi vid'is, ke vi vund'is la krur'o'n fuĝ'ant'e de vi'a sort'o. Per la lun'spegul'o mi vid'is, ke vi vund'os la krur'o'n grimp'ant'e al ĝi. Aŭskult'u, knab'o! Io terur'a okaz'os, se tri ruĝ'a'j knab'in'o'j el'ir'os el la arb'ar'o.”

“Kiam ĉio ĉi okaz'os?” mi demand'is.

“La foli'o'j klar'ig'as pri ver'o, ne pri temp'o”, respond'is la Vidv'in'o Pint'a'naz'o.

Mi'a patr'in'o ek'parol'is. “Sinjor'in'o, mi dank'as, ke vi sci'ig'is mi'n pri mi'a fil'o kaj vi'a'j flor'o'j, kaj mi dank'as pro la konversaci'o dum la te'trink'ad'o, kaj pro la konsil'o'j pri mi'a flor'ĝarden'o, kvankam mi ne sci'as, de kie akir'i vespert'o'polv'o'n. Tamen jam est'as mal'fru'e, kaj mi'a fil'o dev'as en'lit'iĝ'i.”

La Vidv'in'o Pint'a'naz'o re'met'is si'a'n ĉapel'o'n sur la kap'o'n, sku'is iom da polv'o de si'a kol'tuk'o, kaj lev'iĝ'is.

“Bon'a'n nokt'o'n, sinjor'in'o”, ŝi dir'is. “Post'e ni daŭr'ig'os ni'a'n konversaci'o'n, kaj mi pet'as, ke vi'a fil'o ven'u post'morgaŭ je la ok'a maten'e. Morgaŭ li est'os okup'at'a.”

Post kiam la Vidv'in'o Pint'a'naz'o for'ir'is, mi'a patr'in'o kaj mi sid'is solen'e en la salon'o. Ŝi verŝ'is por mi te'o'n.

“Ĉu por la najbar'a'j knab'in'o'j vi pren'is tiu'j'n flor'o'j'n?” ŝi dir'is.

“Jes.”

“Ĉu la flor'o'j plaĉ'is al ili?”

“Jes. Mi invit'is ili'n por te'fest'o morgaŭ post'tag'mez'e.”

“Ĉi tie? Ni dev'as pret'iĝ'i.”

La te'o est'is varm'a en mi'a'j man'o'j, sed mi ne vol'is trink'i ĝi'n. La foli'o'j flos'is en la likv'aĵ'o. Ili ankoraŭ ne trov'is si'a'n lok'o'n ĉe la fund'o.

“Ĉu vi ne koler'as, Pa'nj'o?”

“Kar'ul'et'o, la mens'o'j de ge'jun'ul'o'j est'as mister'a'j, kaj se mi koler'us je vi, mi dev'us koler'i je vi'a patr'o, je mi mem. Foj'e vi'a patr'o ven'is tra la tut'a urb'o nokt'o'mez'e dum pluv'eg'o, ĉar li kred'is, ke mi ne plu am'as li'n. Li frap'is ĉe la pord'o, vek'is mi'n. Li star'is tie ĉe la sojl'o sen ombrel'o. Li'a ĉapel'o est'is tiel mal'sek'a kaj pez'a, ke ĝi simil'is al velk'ant'a flor'o! Kor'tuŝ'e! Sed li terur'e mal'varm'um'is kaj la long'a mal'san'o mal'fort'ig'is li'a'n kor'o'n. Li neniam ver'e re'san'iĝ'is. Sed ĉio'n ĉi vi jam sci'as … ”

Ŝi trink'is el si'a te'tas'o.

“Ni vizit'is Majstr'in'o'n Saran en la bazar'o antaŭ ol ni ge'edz'iĝ'is. Est'is tradici'o, kaj mi interes'iĝ'is pri tia'j afer'o'j: kart'o'j, la Ostokuboj kaj tiel plu. Sed ni'n atend'as mal'bon'a sort'o, dir'is Majstr'in'o Sara. Iu el ni mort'os pro akv'o, ŝi dir'is. Kvankam nek vi'a patr'o nek mi ver'e kred'is je tiu aŭgur'o, ni evit'is river'o'j'n kaj neniam lu'is rem'boat'o'n ĉe la park'o. Ebl'e tio ŝajn'as tut'e stult'a al vi! Sed eĉ tiu'j, kiu'j cert'as, ke port'i ĉapel'o'n en la dom'o hav'as neniu'j'n konsekvenc'o'j'n, tamen de'met'as ĝi'n antaŭ ol en'ir'i. Kaj eĉ tiu'j, kiu'j hav'as nigr'a'n kat'o'n kiel hejm-best'o'n, moment'e hezit'as, kiam ĝi preter'ir'as la voj'o'n.”

“Do, ĉu vi kred'as al Vidv'in'o Pint'a'naz'o?”

“Ne, tut'e ne! Ŝi est'as mal'feliĉ'ul'in'o, ebl'e pli ĵaluz'a, ol koler'a, sed ĉiu'kaz'e amar'e kaj mal'zorg'e parol'is. Ni ne kred'u, ne kulp'ig'u. Sed ŝi dir'is, ke vi vund'is la krur'o'n. Ĉu ver'e?”

Mi montr'is la krur'o'n al ŝi. Ĉar mi ankoraŭ ne hav'is okaz'o'n pur'ig'i la vund'o'n, ĝi ankoraŭ aspekt'is pli serioz'a, ol ĝi ver'e est'is.

“Kar'a mi'a! Kial vi neni'o'n dir'is antaŭ'e? Ni dev'as tuj far'i i'o'n.”

Mi'a patr'in'o for'ir'is en la kuir'ej'o'n, ver'ŝajn'e por pren'i tuk'o'n aŭ bandaĝ'o'n. Ŝi est'is for dum long'a temp'o. Mi ek'star'is por serĉ'i ŝi'n, sed mi'a'j krur'o'j ŝancel'iĝ'is. Mal'facil'e mi antaŭ'e'n'ir'is; la koridor'o etend'iĝ'is long'e antaŭ mi. Por ten'i la ekvilibr'o'n mi tuŝ'is la mur'o'n, kaj tra mi'a'j fingr'o'j mi sent'is vibr'ad'o'n, mal'varm'o'n, eĉ … flustr'o'j'n, se ebl'as sent'i flustr'o'n. Mi met'is la du'a'n man'o'n al la mur'o kaj pli fort'e sent'is la vibr'ad'o'n. Ĝi est'is regul'a, kvazaŭ iu frap'et'is ĉe la mur'o. La konstant'a frap'ad'o far'iĝ'is kor'ritm'o trankvil'ig'a, kaj ĝi pac'ig'is mi'a'n mizer'a'n mens'o'n sam'kiel la patr'in'a brust'o pac'ig'as suĉ'infan'o'n. Fort'o'n pli freŝ'a'n mi akir'is. La koridor'o ne ŝajn'is tiom long'a, kaj mi'a'j krur'o'j ne tiom ŝancel'iĝ'is. Mi paŝ'o'n post paŝ'o ating'is la kuir'ej'o'n. Tamen ne la patr'in'o'n mi vid'is, sed la tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n.

“Bon'a'n vesper'o'n”, ili dir'is.

“Bon'a'n vesper'o'n, knab'in'o'j.”

“Ni vol'is dank'i pro la bel'eg'a'j flor'o'j, kiu'j'n vi akir'is rekt'e kaj kuraĝ'e, ne tim'ig'it'e de la vidv'in'o nek de la hund'o, kaj konserv'is dum la dens'a mal'varm'o ekster ni'a dom'o, kie vi pacienc'e kaj obstin'e el'ten'is nur por omaĝ'i ni'n kaj plen'um'i promes'o'n, kaj pro ĉio ĉi vi est'as la plej am'ind'a inter ĉiu'j vi'a'j amik'o'j.”

Kaj mi ricev'is tri kis'o'j'n sur la frunt'o'n, kiu'j signif'is ben'o'n kaj esper'o'n kaj feliĉ'o'n.

Sed ver'e mi fal'is en la salon'o. Mi'a patr'in'o met'is mal'varm'a'n tuk'o'n sur mi'a'n frunt'o'n.

“Ho, kar'a! Vi est'as tiom lac'a. Vi dev'as en'lit'iĝ'i post kiam ni pur'ig'os vi'a'n krur'o'n”, ŝi dir'is.

Fru'maten'e la patr'in'o vek'is mi'n. Ŝi dir'is, ke la plej bel'a'j kaj freŝ'a'j produkt'o'j por te'fest'o est'os hav'ebl'a'j nur en la fru'a'j hor'o'j en la bazar'o. Ŝi jam sur'hav'is ĉapel'o'n kaj est'is tut'e pret'a butik'um'i. List'o'n ŝi leg'is al mi dum mi bros'is la dent'o'j'n.

“Te'o, kompren'ebl'e, kaj citron'o'j, kaj mi kaj Vidv'in'o Pint'a'naz'o for'manĝ'is ĉiu'j'n kuk'o'j'n, do ni dev'os aĉet'i nov'a'j'n frand'aĵ'o'j'n … ebl'e la miel'ov'o'j'n, kiu'j'n far'as Marzo? Ili'n vi tre ŝat'as, kaj ili taŭg'as por elegant'a te'fest'o. Aŭ ĉu ni bak'u propr'a'j'n kuk'o'j'n?”

Sur'voj'e al la bazar'o ŝi ĉiam est'is unu paŝ'o'n antaŭ mi, kaj mi'a'j krur'o'j ne pov'is sekv'i ŝi'a'n rapid'a'n pied'o'takt'o'n. Ni al'ven'is al la rand'o de la bazar'o'plac'o, kaj la odor'o de nov'bak'it'a'j miel'ov'o'j plen'ig'is la aer'o'n.

“Du man'plen'o'j'n. En skatol'o kun ruĝ'a ruband'o”, mi'a patr'in'o dir'is al la help'ant'in'o.

“Tio est'as mult'e'kost'a, Pa'nj'o!” mi dir'is, sed ŝi jam don'is mon'bilet'o'n.

“Kaj nun te'o'n”, mi'a patr'in'o dir'is. Sed ne est'as just'e, ke ŝi reg'u la tut'o'n. Te'fest'o est'as afer'o por plen'kresk'ul'o'j, ne por knab'o'j, kiu'j ankoraŭ ten'as je la man'o'j si'a'j'n patr'in'o'j'n. Mi tus'is kiel grav'ul'o kaj al'parol'is la patr'in'o'n: “Ĝi dev'as est'i mi'a te'fest'o. Kaj mi tre dank'as pro vi'a help'o, sed …”

Mi'a patr'in'o tuj percept'is, pri kio tem'is. Ŝi rigard'is ne mi'n, sed la plank'o'n. “Tut'e prav'a vi est'as, kar'ul'et'o. Nu, jam ne plu kar'ul'et'o! Et'a sinjor'o, kiu am'ind'um'as tri bel'a'j'n knab'in'o'j'n. Ĉu vi hav'as propr'a'n mon'o'n?”

“Jes, sed ne'mult'e.”

“Pren'u tri bilet'o'j'n. Mi dev'os aĉet'i kelk'a'j'n aĵ'o'j'n por la dom'o.”

“Mult'a'j'n dank'o'j'n, Pa'nj'o”, mi dir'is.

Ŝi don'is la bilet'o'j'n kaj komenc'is for'ir'i, sed re'turn'iĝ'is.

“Ĉu la list'o'n vi vol'us? Mi skrib'is list'o'n por la te'fest'o”, ŝi demand'is.

“Volont'e mi pren'os la list'o'n”, mi respond'is, ĉar mi taks'is tio'n ĝentil'a.

Ni ambaŭ direkt'is ni'n al la te'vend'ist'o, mal'komfort'e kun'ir'ant'e, sed post kelk'a'j paŝ'o'j la patr'in'o halt'is por ekzamen'i iu'n ne'bezon'at'a'n bagatel'aĵ'o'n, kaj mi for'las'is ŝi'n.

En la bud'o de la te'vend'ist'o, mi kontrol'is kelk'a'j'n uj'o'j'n, flar'is kaj prem'is la te'foli'o'j'n inter mi'a'j fingr'o'j kvazaŭ mi est'is lert'a pri tiu'j afer'o'j. Sed fin'fin'e mi aĉet'is sak'et'o'n da ordinar'a te'o. La te'o ne est'is mult'e'kost'a, almenaŭ por knab'o proviz'it'a per mon'bilet'o'j, do mi vizit'is la bak'ist'o'n kaj aĉet'is nigr'a'n pan'o'n. Por la pan'o mi aĉet'is fromaĝ'o'n. Mi'a plej ŝat'at'a – mal'mol'a sal'it'a fromaĝ'o el ŝaf'lakt'o – ne est'us taŭg'a por sandviĉ'et'o'j, do mi aĉet'is facil'e tranĉ'ebl'a'n flav'a'n fromaĝ'o'n.

Inter du bud'o'j art'ist'o star'ig'is kelk'a'j'n kanvas'o'j'n. Mi paŭz'is por rigard'i la pentr'aĵ'o'j'n. Unu montr'is river'et'o'n en la profund'a arb'ar'o: blank'a akv'o rapid'e flu'as super rok'o'j, kaj or'a lum'o lum'ig'as ĉiu'n foli'o'n kaj ros'o'gut'o'n. Ĝi est'is tre trankvil'ig'a scen'o, sed, dum mi rigard'is ĝi'n, mi vid'is et'a'n mov'o'n en la arb'o'j, kaj mi re'tir'iĝ'is. La art'ist'o rikan'is al mi.

Mi kontrol'is la list'o'n. Rest'is citron'o'j, do mi ir'is al la frukt'o'vend'ist'o. Sed en'e star'is mi'a patr'in'o. Ŝi pren'is pom'o'j'n kaj kontrol'is ili'n pri difekt'o'j. Mi kviet'e ir'is al la tabl'o de citron'o'j kaj oranĝ'o'j, rapid'e elekt'is du kaj pag'is per la last'a'j groŝ'o'j de la don'it'a mon'o. La patr'in'o atend'is mi'n ekster la bud'o kaj ek'parol'is.

“Ĉu vi jam est'as pret'a?” ŝi dir'is. “Mi aĉet'is pom'o'j'n kaj bifstek'o'n. Ne por la te'fest'o, sed por ni. Mi pli ampleks'e butik'um'is hieraŭ, sed la pom'o'j est'is tiel ruĝ'a'j kaj bel'aspekt'a'j, kaj la viand'o est'is tiel freŝ'a. La buĉ'ist'o ĵus tranĉ'is ĝi'n.”

Mi dir'is, ke mi aĉet'is ĉio'n neces'a'n.

Ni trans'ir'is la bazar'o'plac'o'n, preter'pas'ant'e bud'o'n vual'it'a'n per purpur'a'j kurten'o'j. Afiŝ'o ekster'e dir'is, Majstr'in'o Eva. De intern'e son'is rid'ad'o'j vir'a kaj vir'in'a.

“La Majstr'in'o Sara hav'is si'a'n bud'o'n en la sam'a lok'o”, dir'is mi'a patr'in'o. “Ĉiu vizit'is ŝi'n antaŭ la ge'edz'iĝ'o. Tradici'o, vi kompren'as. Ĉu la knab'in'o'j en vi'a klas'o leg'as man'plat'o'j'n?”

Mi hezit'is. Pri knab'in'o'j en la lern'ej'o mi neni'o'n memor'is.

“Ne”, mi dir'is.

“Nu, tradici'o'j ŝanĝ'iĝ'as. Ebl'e ili aŭskult'as la radi'o'n aŭ vet'as je ĵet'kub'o'j aŭ praktik'as la kraĉ'art'o'n.”

Mi ne pov'is imag'i la tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n kraĉ'i aŭ vet'lud'i.

“Almenaŭ knab'in'o'j en tiu ĉi epok'o ankoraŭ hav'as te'fest'o'j'n, eĉ se kun knab'o'j kaj ne kun pup'o'j”, dir'is la patr'in'o.

Hejm'e mi aranĝ'is afer'o'j'n en la kuir'ej'o. Flank'e star'is mi'a patr'in'o, zorg'ant'e.

“Ĉu la forn'o'n vi sci'as funkci'ig'i?” ŝi demand'is mi'n.

“Jes, Pa'nj'o.”

“Kaj kiam vi romp'os la ov'o'j'n, klopod'u, ke pec'o de ŝel'o ne fal'u en la miks'aĵ'o'n.”

“Bon'e, Pa'nj'o, dank'o'n.”

“Ĉu vi serv'os tiu'n ĉi fromaĝ'o'n kun la nigr'a pan'o?” dir'is la patr'in'o. “Ne est'os bon'gust'e. La nigr'a pan'o est'as tro dolĉ'a. Prefer'e ni met'u buter'o'n sur la nigr'a'n pan'o'n kaj far'i la sandviĉ'et'o'j'n el tiu ĉi pan'o.”

Ŝi el'pren'is blank'a'n pan'o'n, kaj mi tranĉ'is ĝi'n. Tamen buter'o'n mi ne pov'is trov'i. Ĝi ne est'is en la list'o, kiu'n don'is la patr'in'o, kaj neniom trov'iĝ'is en la frid'uj'o.

“Pet'u la Vidv'in'o'n Pint'a'naz'o”, dir'is mi'a patr'in'o.

Sed ŝi'a griz'a okul'o ŝveb'is antaŭ mi. Mi ne vol'is pli'grand'ig'i mi'a'n ŝuld'o'n al ŝi.

“Do, pet'u la knab'in'o'j'n”, dir'is mi'a patr'in'o.

“Sed ĉu ne est'us mis'aŭgur'e, vid'i ili'n antaŭ … ”

“Nu, antaŭ nupt'o'fest'o, ebl'e. Mi dub'as, ke est'as simil'a kred'o pri te'fest'o'j”, dir'is mi'a patr'in'o.

Mi frap'is ĉe la pord'o de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. La pord'o tuj mal'ferm'iĝ'is, eĉ antaŭ ol mi'a frap'o ĉes'is son'i.

“Bon'a'n tag'o'n, sinjor'o”, dir'is la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. “Ĉu ĉio en ord'o?”

“Jes, kompren'ebl'e, ni atend'as vi'a'n bon'vol'a'n ĉe'est'o'n je la kvar'a post'tag'mez'e.”

“Tre bon'e. Ĉu vi'a patr'in'o for'est'os?”

“Jes, mi for'ig'os ŝi'n.”

“Tre bon'e, ĉar ali'e est'os plor'o'j kaj ĝem'o'j.”

“Kial?”

“Ĉu vi'a patr'in'o ne kri'ad'as, plor'as, muĝ'as kaj kraĉ'as mal'ben'o'j'n sur la tut'a ter'o?”

“Tut'e ne!”

“Strang'e. Ĉiu patr'in'o kri'ad'as, plor'as, muĝ'as kaj kraĉ'as mal'ben'o'j'n sur la tut'a ter'o.” La tri ruĝ'a'j knab'in'o'j rigard'is mal'antaŭ si.

“Ĉu vi hav'as buter'o'n?” mi demand'is. “Ĝi est'as ne'kutim'a pet'o, mi sci'as, sed mi bezon'as buter'o'n por la te'fest'o.”

“Kompren'ebl'e. Ĉu vi dezir'as lakt'a'n buter'o'n aŭ kot'a'n?”

“Lakt'a'n, mi pet'as.”

La tri ruĝ'a'j knab'in'o'j mal'aper'is en la profund'o'n de la dom'o, las'ant'e mi'n sur la ŝtup'o. Mi ŝov'is la naz'o'n trans la sojl'o'n kaj vid'is, ke ĉio en la salon'o iĝ'is mal'sam'a. La libr'o'j star'is sur la libr'o'bret'o, ver'ŝajn'e ord'ig'it'e laŭ la kolor'o'j, de ruĝ'o ĝis verd'o, ĝis blu'o, ĝis viol'kolor'o. Vest'aĵ'o'j kuŝ'is sur la pentr'it'a te'tabl'o; la grand'a ĉeval'o, kiu en'hav'is la ĉeval'et'o'j'n, sid'is en la brak'seĝ'o; la te'tas'o'j'n kaj kruĉ'o'n mi ne vid'is.

“Jen por vi”, dir'is la knab'in'o'j, kiu'j re'ven'is silent'e kaj surpriz'e.

Ili don'is al mi man'plen'o'n de buter'o. Tio est'as, ili'a'j man'plat'o'j est'is kovr'it'a'j per buter'ŝmir'o, kaj la fand'iĝ'ant'a substanc'o est'is preskaŭ likv'a en mi'a'j inter'plekt'it'a'j man'o'j.

“Ni pardon'pet'as, ke ĝi ne est'as en uj'o. Ni'a patr'in'o koler'iĝ'us.”

“Dank'o'n”, mi dir'is, ĉar mi ne pov'is dir'i i'o'n ali'a'n. Mi ne hav'is temp'o'n ĝust'e ĝis'i, ĉar la buter'o rapid'e for'flu'is tra mi'a'j fingr'o'j. En la propr'a dom'o mi trov'is uj'o'n.

“Almenaŭ est'os facil'e en'miks'i ĝi'n en la past'o'n por kuk'o'j”, dir'is mi'a patr'in'o. “Kia'j'n kuk'o'j'n vi vol'as prepar'i?”

“Migdal'a'j'n”, mi dir'is.

“Tiam pren'u la migdal'o'j'n el la sak'o. Man'plen'o'n vi bezon'os.”

“Mi sci'as, Pa'nj'o!”

La patr'in'o ruĝ'iĝ'is. “En ord'o. Ja vi ne est'as knab'o. Sed vi kompren'as, est'as mal'facil'e.”

Mi ŝut'is migdal'o'j'n en la farun'aĵ'o'n.

“Kar'ul'et'o! Vi ne sen'ŝel'ig'is ili'n!”

“Diabl'o pren'u la tut'o'n!” mi sakr'is.

Sed mi'a patr'in'o ne pinĉ'is mi'a'j'n orel'o'j'n nek dev'ig'is mi'n glut'i aniz'likvor'o'n por pur'ig'i la lang'o'n. Ŝi rid'is. “Ĉu mi help'u vi'n serĉ'i la migdal'o'j'n?”

“Jes, bon'vol'u.”

Unu post unu ni trov'is la migdal'o'j'n kaj sen'ŝel'ig'is ili'n. La patr'in'o mal'laŭt'e kant'is labor'ant'e: “Fiŝ'o'n kapt'is bel'a kor'o, mol'a haŭt'o, rav'a kor'o … ”

Fin'e la migdal'o'j'n sen'ŝel'a'j'n ni re'met'is en la miks'aĵ'o'n kaj verŝ'is ĝi'n en kuk'uj'o'n. Mi'a patr'in'o las'is mi'n met'i la uj'o'n en la varm'eg'a'n forn'o'n kaj star'is mal'plen'man'e, gaj'e zum'ant'e laŭ la melodi'o de si'a antaŭ'a kant'o.

“Ankaŭ la knab'in'o'j kant'is, prepar'ant'e kuk'o'j'n”, mi dir'is.

“Ho ĉu? Mi kaj mi'a'j frat'in'o'j ĉiam far'is koto'kuk'o'j'n dum ni est'is jun'a'j. Ni kant'is, ĉar en la dom'o est'is mal'nov'a forn'o, kiu ĉiam bru'is kaj knar'is iom tim'ig'e kaj mister'e dum ĝi funkci'is. Mi'a patr'in'o kant'is por kaŝ'i la son'o'n. Kaj ni imit'is ŝi'n.”

La patr'in'o ek'vid'is la horloĝ'o'n. “Vid'u! Jam temp’ está. Vi dev'as pret'iĝ'i. La gast'o'j baldaŭ ven'os. Ne zorg'u pri la mal'pur'a'j bovl'o'j. Mi lav'os ili'n kaj bol'ig'os la akv'o'n por la te'o.”

Apenaŭ mi sur'met'is la long'a'n pantalon'o'n kaj buton'um'is la kol'um'o'n, kiam son'is frap'ad'o ĉe la pord'o. Kiam mi mal'ferm'is ĝi'n, mi surpriz'iĝ'is vid'i Janon kaj Matekon.

“Pluv'as”, ili dir'is.

“Ven'os gast'o'j tre baldaŭ, kaj mi ne hav'as temp'o'n por vi”, mi dir'is al J'a'n kaj Mateko.

“Kompren'ebl'e ven'os gast'o'j! Ne nur vi est'is hieraŭ kun la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j”, dir'is J'a'n. “Ni al'ven'is por la te'fest'o!”

Mi'a patr'in'o en'port'is bon'odor'a'n kuk'o'n en la salon'o'n.

“Jen, la tri amik'o'j!” ŝi dir'is. “Kaj ĉiu'j est'as frak'e vest'it'a'j.”

“Mi kun'port'is biskvit'o'j'n”, dir'is J'a'n.

“Kaj mi kun'port'is neni'o'n, sed parker'ig'is ŝerc'o'j'n”, dir'is Mateko.

Mi'a patr'in'o rid'is kaj taŭz'is la har'o'j'n de Mateko. “Ho, vi est'as dolĉ'a et'ul'o!”

Du pli'a'j'n seĝ'o'j'n mi port'is en la salon'o'n el la kuir'ej'o. Mi met'is la kuk'o'n, kiu'n en'port'is la patr'in'o, kaj te'kruĉ'o'n en la mez'o'n de la tabl'o. La biskvit'o'j'n de J'a'n mi met'is en verd'a'n vitr'a'n uj'o'n. La miel'ov'o'j jam hav'is propr'a'n skatol'o'n sufiĉ'e elegant'a'n.

“Ĉu vi vol'as aŭskult'i ŝerc'o'j'n? Mi vol'as prov'i ili'n antaŭ ol al'ven'os … ” dir'is Mateko.

Sed en tiu moment'o aŭd'iĝ'is frap'ad'o ĉe la pord'o. Star'is ĉe la sojl'o la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j, ĝis'ost'e mal'sek'a'j, kvazaŭ ili naĝ'is de trans la mar'o, ne ir'is nur kelk'a'j'n paŝ'o'j'n de la apud'a dom'o. Sed eĉ mal'sek'a'j ili est'is tut'e bel'a'j – ebl'e pli am'ind'a'j, ĉar kompat'ind'a'j. Ili port'is blank'a'j'n rob'o'j'n kun jup'o'j super la genu'o'j kaj blank'a'j'n ŝtrump'o'j'n kaj ŝu'o'j'n. Mi rimark'is, ke mi forges'is sur'met'i ŝu'o'j'n kiam mi frak'e vestiĝ'is. La knab'in'o'j ankaŭ sur'hav'is verd'a'j'n gant'o'j'n kaj la ruĝ'a'j'n ĉapel'o'j'n, kiu'j'n ni hieraŭ vid'is. La ĉapel'o'j pez'e pend'is sur ili'a'j kap'o'j. La ruĝ'a'j har'o'j kiel river'o'j fal'is de sur ili'a'j ŝultr'o'j.

“Salut'o'n, roz'o'j”, mi dir'is. “En'ven'u, mi pet'as.”

La knab'in'o'j montr'is fingr'o'pint'o'j'n en si'a'j verd'a'j gant'o'j. “Jen la dorn'o'j”, ili dir'is.

Ni sid'iĝ'is ĉe la tabl'o. “Pluv'as kaj pluv'as!” mi dir'is, por dir'i i'o'n.

“Jes, long'e pluv'os, ĝis la vent'o ŝanĝ'iĝ'os”, dir'is la knab'in'o'j.

“Ĉu vi ne vol'as pren'i sek'a'j'n vest'aĵ'o'j'n en vi'a dom'o kaj re'ven'i? Mi ne dezir'as, ke vi mal'varm'um'u”, mi dir'is.

“De mal'varm'um'o'j oni kurac'iĝ'as”, dir'is la knab'in'o'j. Unu tern'is.

“Ĉu te'o'n vi vol'as? Ĝi varm'ig'os vi'n”, mi dir'is.

“Bon'vol'u”, dir'is la knab'in'o'j.

Ĉu est'is nur antaŭ kelk'a'j tag'o'j, kiam mi unu'e renkont'is la knab'in'o'j'n? Tiam ili'a te'fest'o ŝajn'is mister'a rit'o, kiu aparten'as nur al plen'kresk'ul'o'j. Sed nun vid'u, kiel lert'e mi reg'as la tut'a'n afer'o'n. Mi verŝ'is te'o'n en la tas'o'j'n de la knab'in'o'j kaj en la mi'a'n. J'a'n kaj Mateko murmur'is kaj mem pren'is la kruĉ'o'n por plen'ig'i si'a'j'n tas'o'j'n.

“Do, ĉu vi'a'j …” komenc'is J'a'n, sed inter'romp'is Mateko.

“Mi hav'as ŝerc'o'n! Ĉu vi vol'as aŭd'i ŝerc'o'n?”

“Bon'vol'u”, dir'is la knab'in'o'j.

“Kio est'as la diferenc'o inter fiŝ'o kaj ĉapel'o?”

“Ni ne sci'as”, dir'is la knab'in'o'j. “Kio do est'as la diferenc'o inter fiŝ'o kaj ĉapel'o?”

“Ĉu vi jam rezign'as?” dir'is Mateko. “Fiŝ'o'n kapt'as vir'o; ĉapel'o'n kapt'as vir'in'o!” dir'is Mateko kaj ek'rid'is.

“Tio est'as stult'a ŝerc'o”, dir'is J'a'n.

La knab'in'o'j rid'et'is sub si'a'j ruĝ'a'j ĉapel'o'j. Kia'j ĉarm'a'j ĉapel'o'j! Tamen, ĉu ne aŭgur'as mal'bon'e, ke ili port'as ili'n en la dom'o? Mi ne pov'as pet'i ili'n de'met'i la ĉapel'o'j'n nun – tio est'us kvazaŭ for'ŝir'i la petal'o'j'n de roz'o'j. La tri roz'o'j, kiu'j flor'as ĉirkaŭ mi'a tabl'o …

“Mi hav'as pli bon'a'n ŝerc'o'n”, dir'is Mateko. “Moment'o'n, mi prov'os re'memor'i ĝi'n.”

La knab'in'o apud mi pet'is pli da te'o per si'a rav'a, signif'o'plen'a voĉ'o. “Ĉu vi bon'vol'us verŝ'i por mi iom pli da te'o?” est'as demand'o kun mult'a'j tavol'o'j. Ĉu al ŝi'a'j okul'o'j mi pov'us ne'i, ĉu kontraŭ ŝi'a'j flustr'o'j mi pov'us ribel'i?

“Ĉu vi bon'vol'us verŝ'i por mi iom pli da te'o?” de'nov'e pet'is la knab'in'o.

Mi verŝ'is te'o'n kaj tranĉ'is por ŝi pec'o'n de la migdal'a kuk'o.

“Tiu'j ĉi dolĉ'aĵ'o'j est'as tre bon'a'j. Kiel ili nom'iĝ'as?” demand'is ali'a knab'in'o.

“Miel'ov'o'j”, mi respond'is.

“Miel'ov'o'j. Bird'o'j kaj abel'o'j. Ĉu vi sci'as, ke en la angl'a ‘bird'o'j kaj abel'o'j’ signif'as …” komenc'is la knab'in'o apud mi, sed ŝi ne fin'is si'a'n fraz'o'n.

“Ĉu vi kon'as la angl'a'n?” mi interes'iĝ'is.

“Ne”, respond'is la knab'in'o. “Sed proverb'o'j'n ni kon'as de mult'a'j lingv'o'j. Ni stud'is kamp'ar'a'n lingv'o'n.”

“Ne kamp'ar'a'n! Kompar'a'n!” korekt'is ali'a knab'in'o.

La unu'a ruĝ'iĝ'is kaj est'is ŝajn'e tiel konstern'it'a, ke ŝi renvers'is si'a'n te'tas'o'n. Sur ŝi'a jup'o dis'flu'is grand'a brun'a makul'o.

“Atend'u, mi pren'os por vi tuk'o'n”, mi dir'is.

Mi'a patr'in'o renkont'is mi'n en la koridor'o ten'ant'e mal'sek'a'n tuk'o'n.

“Ĉu i'o'n ali'a'n vi bezon'as? Pli da te'o?” ŝi demand'is.

“Ne, dank'o'n”, mi dir'is kviet'e. Sed en'e mi bol'is pro koler'o. Ŝi spion'is ni'n, sub'aŭskult'is ĉio'n. Sed kio'n dir'i? Jam ŝi mal'aper'is en la kuir'ej'o'n. Mi paŭz'is por re'trankvil'iĝ'i. Se la knab'in'o'j percept'us mi'a'n embaras'o'n, ili ebl'e pet'us mi'n pri la kial'o. Kaj tiam mi dev'us mal'kaŝ'i la ĉe'est'o'n de la patr'in'o aŭ mensog'i al la knab'in'o'j. Ambaŭ kaz'o'j hav'us terur'a'j'n konsekvenc'o'j'n.

Simpl'a te'fest'o far'iĝ'is tre komplik'a. Fiŝ'kapt'i est'us pli simpl'a.

“Jen por vi tuk'o”, mi dir'is, don'ant'e ĝi'n al la ruĝ'a knab'in'o. Sed jam la makul'o est'is preskaŭ ne'vid'ebl'a. La knab'in'o'j hav'is i'o'n sur la fingr'o'j kaj masaĝ'is ĝi'n en la teks'aĵ'o'n. La makul'o pli kaj pli hel'iĝ'is.

“Tem'as pri akv'o kaj polv'o kaj lert'a'j fingr'o'mov'o'j”, dir'is la knab'in'o'j. “Tre util'e por for'ig'i ajn'a'n makul'o'n. Ni lern'is tiu'n art'o'n kiam ni lud'is en la kamp'o'j kaj la herb'aĵ'o makul'is ni'a'j'n ŝtrump'et'o'j'n.”

“Ho, ĉiu'j vir'in'o'j kon'as tiu'j'n sorĉ'o'j'n! Mi'a patr'in'o … ” komenc'is Mateko.

“Do!” mi inter'romp'is por re'tir'i la konversaci'o'n al la kutim'a'j ĝentil'aĵ'o'j, kiu'j, mi imag'is, plen'ig'as la konversaci'o'j'n de plen'kresk'ul'o'j. “Do, ĉu vi loĝ'is en la kamp'ar'o antaŭ ol vi trans'lok'iĝ'is en la urb'o'n?”

“Jes, ni nask'iĝ'is apud la vilaĝ'o Gacbi en la nord'o”, dir'is la knab'in'o'j. “Ni hav'is tro mal'grand'a'n dom'o'n, do ni ĉiam lud'is ekster'e. Tie est'is river'et'o kaj arb'ar'o. Plaĉ'is al ni esplor'i. Foj'foj'e kiam ni vag'ad'is en la profund'o'n de la arb'ar'o, ni decid'is ne re'ven'i, sed viv'i sub la foli'o'j. Ni'a patr'in'o tre koler'iĝ'is. ‘Se tri knab'in'o'j el'ir'os el la arb'ar'o, io terur'a okaz'os!’ minac'is ni'a patr'in'o. Kiel ŝi sci'is tiu'n est'ont'ec'o'n? Per te'foli'o'j aŭ kart'o'j? Ni vol'is rest'i ĉiam en la arb'ar'o, sed tio ne ebl'as. Ni re'ven'is, kaj efektiv'e ni'a patr'in'o drast'e pun'is ni'n!”

“Ho, la kamp'ar'o!” mi dir'is. “Dolĉ'a rev'ad'o, plen'a spir'ad'o, freŝ'a aer'o.”

“Ĝi est'as tre bel'a”, dir'is la knab'in'o'j. “Se ni ricev'us permes'o'n, ni ŝat'us ir'i tie'n. Oni pov'us lu'i bicikl'o'n aŭ ĉeval'o'n kaj rajd'i, aŭ promen'ad'i laŭ la arb'ar'a'j pad'o'j.”

En la tas'o de la plej proksim'a knab'in'o la te'foli'o'j glu'iĝ'is al la fund'o.

“Ĉu vi vol'as, ke mi leg'u vi'a'j'n te'foli'o'j'n?” mi dir'is.

“Ĉu vi sci'pov'as leg'i te'foli'o'j'n?” ili demand'is.

Mi pren'is la tas'o'n kaj prov'is ŝajn'i lert'a pri la afer'o. “Jen, vid'u la foli'o'n en la Sud'o. Tio est'as tre bon'aŭgur'a. Vi far'iĝ'os pli feliĉ'a, ĉar vi renkont'is nov'a'n amik'o'n, kiu help'os vi'n kaj sav'os vi'n de ĉia mal'feliĉ'o. Nu, kaj vi'a'j frat'in'o'j, vid'u ili'n ĉi tie kaj ĉi tie. Vi rest'os proksim'a'j kaj vi ĉiu'j far'iĝ'os feliĉ'a'j. Jen gut'o'j da te'o rest'as ĉi tie, apud la kruc'it'a'j foli'o'j. Tio signif'as, ke vi vojaĝ'os baldaŭ … ”

“Ĉu en la kamp'ar'o'n?” demand'is la knab'in'o.

“Jes! En la kamp'ar'o'n, ĝust'e, bon'eg'e. Kaj ĉu vi vid'as tiu'n ĉi grand'a'n kurb'iĝ'int'a'n foli'o'n? Tio est'as plen'kresk'ul'o, ebl'e vi'a patr'in'o. Kaj ŝi est'as tut'e ĉe la rand'o, kio signif'as, ke ŝi neniel ĝen'os aŭ mal'help'os vi'n.”

“Se tio est'us ver'a”, dir'is knab'in'o.

“Kaj kio'n vi sci'as pri ni'a patr'in'o?” dir'is ali'a.

“Nur tio'n, kio'n montr'as la foli'o'j. Kaj mi fin'os: jen gut'o'j en la plej profund'a part'o de la tas'o, kio signif'as grand'a'n feliĉ'o'n. Kia bon'a est'ont'ec'o!”

Se mank'us la mal'help'o'j, kiu'j'n la mond'o met'as inter ge'jun'ul'o'j'n, mi sekv'us la tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n en la kamp'ar'o'n. Nub'o'j'n kaj griz'o'n ni las'us en tiu ĉi mal'lum'a kaj pluv'em'a urb'o, kie mur'o'j ĉiam divid'as ni'n. En la kamp'ar'o, kie la herb'o'j kaj arb'o'j kresk'as sen'lim'e, ĉio est'os proksim'a, ĉio est'os ebl'a.

Sonor'is la horloĝ'o.

“Ni dev'as for'ir'i”, dir'is la knab'in'o'j.

“Ĉu? Sed est'as ankoraŭ fru'e!” mi dir'is.

“Jes, tre fru'e, sed ni'a patr'in'o koler'iĝ'os”, ili dir'is. “Te'o'n ni ne rajt'as trink'i, ĉapel'o'j'n ni ne rajt'as port'i.”

“Sed kia patr'in'o mal'permes'as al vi trink'i te'o'n?”

“Ŝi est'as alt'a kaj bel'eg'a, kaj ŝi'a'j har'o'j brul'as kiel rand'o de ĉiel'ark'o aŭ ŝtorm'a sun'sub'ir'o. Kaj ŝi hav'as tiel elegant'a'j'n ĉapel'o'j'n, kiu'j pens'ig'us vi'n pri grand'a dam'o, kaj ŝi pov'as bak'i mil migdal'a'j'n kuk'o'j'n per unu man'o dum ŝi pun'as per la ali'a. Ŝi est'as perfekt'a kaj ĵaluz'a, kaj se vi vid'us ŝi'n, vi ek'am'us ŝi'n. Ŝi rid'et'us kaj ĝentil'e salut'us, sed, post kiam vi for'ir'us, ŝi mal'ben'us vi'n kaj dir'us, ke ni ne pens'u pri vi kaj ne al'parol'u vi'n, kaj ke ni tuj pur'ig'u ni'a'j'n ĉambr'o'j'n, ĉar ven'os baldaŭ la av'in'o, kaj ke ni kaŝ'u la mal'pur'a'j'n pied'o'j'n kaj pens'o'j'n sub ni'a'j'n jup'o'j'n.”

La knab'in'o'j jam ating'is la pord'o'n kaj mal'ferm'is ĝi'n. Ebl'e por ĉiam ili for'ir'is. Se ili'a patr'in'o est'is tiel rav'a kaj terur'a, kiel ebl'is ŝi'n kontraŭ'star'i? Jen la decid'a hor’.

“Permes'u, ke mi kis'u la man'o'n”, mi dir'is. Mi pren'is la man'o'n de unu el la knab'in'o'j kaj kis'is ĝi'n. Ŝi rid'et'is kaj ruĝ'iĝ'is. Ĉiam rigard'ant'e al mi, la knab'in'o'j paŝ'is en la pluv'o'n kaj mal'aper'is en si'a'n dom'o'n.

Mi'a patr'in'o kaj mi lav'is la teler'o'j'n kaj manĝ'is la migdal'a'j'n kuk'o'j'n, kiu'j rest'is de la te'fest'o.

“Ni for'manĝ'is la miel'a'j'n ov'o'j'n”, mi dir'is.

“Bon'e. Ili ne rest'us freŝ'a'j ĝis morgaŭ”, ŝi dir'is. “Tial ili est'as luks'aĵ'o'j. Oni ne pov'as aĉet'i amas'e kaj frand'i dum monat'o.” La patr'in'o sek'ig'is la teler'o'j'n.

“Ĉu vi sub'aŭskult'is ni'a'n tut'a'n konversaci'o'n?” mi dir'is.

“Vi loĝ'as en mi'a dom'o. Vi est'as mi'a fil'o. Kaj la mur'o'j ne est'as dik'a'j.”

“Sed mi ne sub'aŭskult'as vi'n!” mi dir'is. “Mi ne ĝen'as vi'n en vi'a'j afer'o'j.”

“Propr'a'j'n afer'o'j'n mi ne hav'as”, dir'is mi'a patr'in'o. “Nur por vi mi viv'as, kar'ul'et'o.”

“Ĉu vi tim'is, ke io mal'bon'a okaz'us? Ke la knab'in'o'j, nu, for'ŝtel'us mi'n? Mort'ig'us mi'n?”

“Ne, tut'e ne.” Sed ŝi'a voĉ'o trem'et'is. Mi bedaŭr'is mi'a'n koler'o'n.

“Dank'o'n, ke vi help'is mi'n pret'ig'i la te'fest'o'n”, mi dir'is.

“Ne dank'ind'e, kar'ul'et'o”, dir'is la patr'in'o. “Mi'a et'ul'o hav'as kor'amik'in'o'n, eĉ plur'a'j'n! Est'as dolĉ'e.”

Mi lav'is tas'o'n, je kies rand'o est'is la post'sign'o'j de knab'in'a'j lip'o'j.

“Ili est'as iom strang'a'j”, mi dir'is.

“Kial? Pro tio, ke ili lud'as per pup'o'j kaj bak'as koto'kuk'o'j'n? Se tio signif'as, ke ili est'as strang'a'j, tiam ankaŭ mi kaj mi'a'j frat'in'o'j est'is strang'a'j en la jun'aĝ'o.”

“Kaj ili'a patr'in'o?” mi demand'is.

“Kar'ul'et'o, inter patr'in'o kaj fil'in'o ĉiam est'as lukt'ad'o, de flor'ad'o ĝis mort'o. Eĉ post kiam fil'in'o'j far'iĝ'as mem patr'in'o'j. Vi'a'j am'at'in'o'j ne est'as tiel strang'a'j.”

Mi en'lit'iĝ'is sed rest'is mal'dorm'a, pens'ant'e. Fil'in'o'j, patr'in'o'j. La tri ruĝ'a'j knab'in'o'j est'is kiel et'a'j patr'in'o'j. Ili zorg'is pri pup'o'j kaj far'is la lav'ad'o'n. Ili bak'is kuk'o'j'n kaj estr'is te'fest'o'j'n mult'e pli lert'e ol mi. Ili port'is elegant'a'j'n ĉapel'o'j'n kaj kondut'is dec'e kaj rafin'it'e. Ver'ŝajn'e la knab'in'o'j ne fascin'us mi'n, se ili ne montr'us tiu'j'n trajt'o'j'n. Dum jar'o'j mi vid'is knab'in'o'j'n en la lern'ej'o kaj en la bazar'o, sed neniam antaŭ'e ili tiel kapt'is mi'n plen'anim'e, kiel nun.

Mi'a'j pens'o'j inter'plekt'iĝ'is kun la tiktak'o de horloĝ'o, sed subit'e mi konsci'is, ke mi ne hav'as horloĝ'o'n en mi'a dorm'o'ĉambr'o. Mi lev'iĝ'is kaj aŭskult'is. La son'o est'is frap'ad'o kontraŭ la mur'o.

Mi prem'is orel'o'n sur la mur'o'n. Vibr'ad'o far'iĝ'is flustr'o'j, kaj mi aŭd'is “sub'tegment'o”. Prav'e! En la sub'tegment'o est'is la tru'o inter la dom'o'j, kiu'n mi'a patr'in'o montr'is al mi. Du foj'o'j'n mi frap'is la mur'o'n kaj esper'is, ke la knab'in'o'j kompren'as tio'n kiel konsent'o'n.

Lum'o ankoraŭ bril'is en la patr'in'a dorm'o'ĉambr'o. Ŝi tamen dorm'is kun mal'ferm'it'a libr'o sur la brust'o. La ŝnur'o por la sub'tegment'a pord'o pend'is tro alt'e super mi'a kap'o. Mi dev'is star'i sur seĝ'o. Raŭk'e knar'is la pord'o dum mi tir'is ĝi'n. Ne grav'as, ĉu mi vek'us mi'a'n patr'in'o'n. La knab'in'o'j ne est'us frap'int'a'j se tem'us pri ordinar'aĵ'o. Ebl'e ili'a patr'in'o ek'sci'is, ke ili ĉe'est'is la te'fest'o'n. Por tio mi dev'us port'i la respond'ec'o'n, kaj mi dev'us far'i mi'a'n plej'a'n ebl'o'n por ŝirm'i la knab'in'o'j'n kontraŭ pun'o. Tio'n far'as hero'o, plen'kresk'ul'o.

En la sub'tegment'o mi serĉ'is laŭ'long'e de mur'o. Mi'a'j fingr'o'j palp'is lign'o'n kaj brik'o'j'n kaj fin'e trov'is la tru'o'n. Ĝi est'is pli mal'grand'a, ol mi memor'is. Sed tra la tru'o mi vid'is la tri ruĝ'a'j'n knab'in'o'j'n. Ili port'is roz'kolor'a'j'n nokt'o'vest'aĵ'o'j'n; ili'a'j har'o'j est'is mal'nod'it'a'j kaj fal'is taŭz'e ĉirkaŭ la kap'o.

Ili vok'is, kaj mi prov'is ramp'i tra la tru'o, al destin'o mi-ne-sci'as-kia. Mi'a kap'o tra'ir'is la tru'o'n, sed ne mi'a'j ŝultr'o'j. Lign'er'o'j grat'is mi'n. En moment'o de mal'esper'o, tamen, mi sent'is mal'varm'a'n man'o'n sur mi'a frunt'o. La subit'a ekscit'iĝ'o don'is impet'o'n al mi'a labor'o – ebl'e tro'a'n, ĉar mi'a krur'o traf'is najl'o'n. Plor'kri'o'n mi glut'is malgraŭ la grand'a dolor'o. Sed mi'a'j pens'o kaj turment'o kaj dolor'o'j kaj esper'o'j ne est'is efik'a'j – mi ne pov'is trans'ir'i.

Pez'a'j pied'frap'o'j aŭd'iĝ'is de sub'e, kaj la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j pal'iĝ'is.

“For, for!” ili kri'is.

Surpriz'is mi'n de la fort'a emoci'o en ili'a voĉ'o, sed mi ne re'turn'iĝ'is, ĝis mi ek'vid'is la vir'in'o'n, kiu aper'is en la sub'tegment'o de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. Eĉ en la mal'fort'a lum'o, ŝi'a'j bukl'a'j ruĝ'a'j har'o'j brul'eg'is kiel incendi'o. Jen ili'a patr'in'o, alt'a kaj terur'a.

“Kar'ul'in'et'o'j, kio'n vi far'as ĉi tie?” Sed ŝi'a voĉ'o est'is zorg'o'plen'a, ne minac'a nek koler'a.

“Ni pens'is, ke ni aŭd'is fantom'o'n en la sub'tegment'o, kaj ni vol'is kontrol'i”, dir'is la knab'in'o'j.

“Ho ven'u, kar'ul'in'et'o'j. Kuraĝ'a'j vi est'as. Mi leg'is al vi tim'ig'a'n mir'rakont'o'n. Vi sci'as, ke ĝi est'as nur rakont'o, ĉu ne? Ne est'as ver'o …”

Bru'o de fermat'a pord'o silent'ig'is la voĉ'o'n. Mi ramp'is al la ŝtup'et'ar'o kaj sub'e'n, kaj lam'is re'e'n al mi'a dorm'o'ĉambr'o. Mi prem'is orel'o'n kontraŭ la mur'o, kaj mi aŭd'is la tre mal'laŭt'a'n son'o'n de lul'kant'o.

La ven'ont'a'n maten'o'n mi vek'iĝ'is mal'fru'e.

“Pa'nj'o, mi sent'as mi'n mal'san'a.”

“Vi'a'j vang'o'j est'as pal'a'j!” Ŝi tuŝ'is mi'a'n frunt'o'n per mal'varm'a man'o. “Kaj febr'o'n vi hav'as. Ebl'e vi'a krur'o infekt'iĝ'is … ”

Mi supr'e'n'tir'is pantalon'tub'o'n, kaj la patr'in'o kap'jes'is.

“Mi dev'as vizit'i la najbar'o'j'n … ” mi dir'is.

“Ho, Vidv'in'o'n Pint'a'naz'o. Mi klar'ig'os al ŝi, ke vi ne pov'as labor'i hodiaŭ.”

“Ne, la knab'in'o'j'n”, mi dir'is.

“Kar'ul'et'o, vi est'as mal'san'a. Kuŝ'iĝ'u, kaj mi port'os al vi lakt'o'n kaj miel'o'n.”

Mi re'e kuŝ'iĝ'is en la lit'o, kaj Pa'nj'o port'is varm'a'n trink'aĵ'o'n. Sed neniel mi pov'is mal'streĉ'iĝ'i. Ĉiu'n son'o'n mi kred'is vok'o de la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j. Mi'a patr'in'o mal'ferm'is la fenestr'o'j'n malgraŭ la mal'varm'a veter'o; oni kred'is freŝ'a'n vent'o'n bon'a por febr'o. Sed la vent'o al'port'is nov'a'j'n mal'trankvil'o'j'n. La ond'iĝ'ant'a'j kurten'o'j simil'is la fajr'a'j'n har'o'j'n de la knab'in'o'j, liber'e flirt'ant'a'j'n en kamp'ar'a krepusk'o. En la sibl'ad'o de la vent'o mi aŭd'is dolĉ'a'j'n promes'o'j'n kaj sekret'a'j'n konfes'o'j'n.

Malgraŭ ĉiu'j prov'o'j de mi'a patr'in'o, mi'a febr'o ne mal'alt'iĝ'is.

“Vi dev'as ir'i al la kurac'ist'o”, dir'is mi'a patr'in'o. “Ĉu vi vol'as, ke mi mend'u aŭt'o'n?” ŝi dir'is.

“Ne, ne”, mi dir'is. “Mi marŝ'os.”

“Se vi taks'as tio'n ebl'a. Vi apog'u vi'n sur mi, kaj ni ir'os mal'rapid'e.”

Kaj tiel ni ek'ir'is laŭ la ale'o. Se la knab'in'o'j vid'us, cert'e impres'us ili'n mi'a fort'o. Ni preter'pas'is la ombr'o'plen'a'n angul'o'n, kie mi unu'e perd'is pilk'o'n kaj la knab'in'o'j re'trov'is ĝi'n. Ni trans'ir'is la river'o'n per la ŝton'a pont'o, kie la knab'in'o'j lav'is vest'aĵ'o'j'n kaj far'is la tut'a'n river'o'n pur'a. Ni en'ir'is la bazar'a'n plac'o'n, kaj aŭd'iĝ'is voĉ'o el la bud'o de Marzo.

“Ĉu ne bon'a fil'o, tiel help'ant'a si'a'n patr'in'o'n?” dir'is la help'ant'in'o.

Ŝi vok'is per kurb'a fingr'o, kaj mi kun la patr'in'o lam'is al la bud'o. La help'ant'in'o don'is al mi miel'ov'o'n en sak'et'o. La dolĉ'aĵ'o'n mi ne ek'manĝ'is. Unu dolĉ'aĵ'o por tri knab'in'o'j.

La kurac'ist'o loĝ'is en luks'a dom'o. Mult'e anhel'ant'e kaj suspir'ant'e li rond'ir'is mi'n, puŝ'is kaj tuŝ'is. Li'a edz'in'o en'ven'is port'ant'e kruĉ'o'n da akv'o kaj teler'et'o'n da sandviĉ'o'j. Ŝi hav'is larĝ'a'n post'aĵ'o'n kaj griz'a'j'n har'o'j'n. Mi'a patr'in'o sid'is apud mi kaj kares'is mi'a'n man'o'n. Ĉiu ĝem'o de la kurac'ist'o el'vok'is tim'o'n en ŝi'a'j okul'o'j.

“La krur'o ne kurac'iĝ'os en la urb'a polv'o”, dir'is la kurac'ist'o. “Ni hav'as miasm'o'n ĉi tie. Fum'o, nub'o'j kaj strat'lamp'o'j. Mi konsil'as al vi kelk'tag'a'n ripoz'o'n en kamp'ar'a lok'o. Freŝ'a aer'o, pur'a akv'o, neni'a zorg'o. Li dorm'u mult'e, fiŝ'kapt'u en la river'o, kaj vag'ad'u en la arb'ar'o post kiam la krur'o re'fort'iĝ'os. Kaj ebl'e li'a mens'o ankaŭ kurac'iĝ'os de li'a'j nun'a'j obsed'o'j pri knab'in'o'j.”

Ne nur kamp'ar'a lok'o – la kamp'ar'o, la paradiz'o de ge'knab'o'j kaj ge'am'ant'o'j, kiu est'is promes'it'a de la te'foli'o'j. Ne nur knab'in'o'j – la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j, la unu'sol'a'j knab'in'o'j, kiu'j'n mi en'las'os en mi'a'n kor'o'n. Pri la kamp'ar'o mi hav'is tiel dolĉ'a'j'n rev'o'j'n kaj esper'o'j'n! Sed sen la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j, la kamp'ar'o est'as neni'aĵ'o, van'aĵ'o, dezert'o.

Kiam la Vidv'in'o Pint'a'naz'o rigard'is tra si'a sen'vid'a okul'o, ŝi vid'is tiu'n ĉi destin'o'n. Kiam mi'a patr'in'o zorg'is pri si'a kar'ul'et'o, ŝi tim'is tiu'n apart'ig'o'n. Eĉ kiam mi, fuŝ'ant'e, prov'is leg'i la te'foli'o'j'n, mi vid'is ĝi'n – sed pro mi'a'j propr'a'j esper'o'j, mi mis'kompren'is, taks'ant'e ĝi'n la bel'a est'ont'ec'o.

Larm'o'j plen'ig'as mi'a'j'n okul'o'j'n. Mi'a patr'in'o met'is si'a'n man'o'n sur la mi'a'n. “Ĉu ni invit'u Janon kaj Matekon kun'ir'i?” dir'is la patr'in'o. “Ebl'e ili vol'os feri'i kun vi en la kamp'ar'o. Mi ne vol'as, ke vi enu'iĝ'u.” La kurac'ist'o kap'jes'is.

La afer'o'j iom pli hel'iĝ'is. Te'foli'o'j ne klar'ig'as pri bon'o aŭ mal'bon'o, nur pri ver'o.

•

En la kviet'o'n de la kamp'a lok'o en'ŝtel'iĝ'is bird'a'j kant'o'j kaj susur'o'j de vent'o. Vag'ant'a hund'o dorm'is apud ni'a lu'it'a kaban'o. La sun'o bril'is pur'e kaj fier'e en la blu'a ĉiel'o, kaj en la vesper'o palpebr'um'is stel'et'o'j. Mi kun J'a'n kaj Mateko pov'us pilk'lud'i sur verd'a'j gazon'o'j kaj karambol'i en fal'int'a'j foli'o'j. Sed mi'a krur'o mal'help'is.

“Ĉu vi kun'port'is la pilk'o'n?” demand'is J'a'n.

“Ne”, mi dir'is. “Ne dec'as pilk'lud'i per ĝi.”

“Kial?”

“Ĝi est'as la pilk'o. La pilk'o, kiu'n ili re'port'is al ni.”

“Kio mis'as, bub'aĉ’?” dir'is J'a'n. “Ĉu vi ankoraŭ sopir'as al tiu'j knab'in'o'j?”

“Kiu'j?” dir'is Mateko.

“Li'a'j najbar'in'o'j, la strang'ul'in'o'j”, dir'is J'a'n. “Nu, ne grav'as. Eĉ se ni hav'us pilk'o'n, vi ne pov'us pilk'lud'i, pro vi'a krur'o.”

“Ebl'e ni fiŝ'kapt'u?” dir'is Mateko.

Mi'a patr'in'o ven'is el la kuir'ej'o. “Jes, cert'e vi ir'u. Mal'rapid'e, por ne tro'streĉ'iĝ'i.”

“Ni re'port'os i'o'n bon'ĝust'a'n por la vesper'manĝ'o!” dir'is Mateko.

“Mi bak'os kuk'o'j'n, kaj ni hav'os et'a'n te'fest'o'n kiam vi re'ven'os”, dir'is mi'a patr'in'o. “Vi cert'e hav'os apetit'o'n.”

“Ver'ŝajn'e oni kapt'os nur pup'o'j'n, bot'o'j'n kaj fatras'o'n”, mi dir'is. Ne, tio est'as en la urb'a river'o. Ĉi tie, oni pov'as esper'i pri fiŝ'o.

La river'et'o mal'rapid'e kaj mal'profund'e kur'is tra la kamp'o'j. Mi, J'a'n kaj Mateko sekv'is ĝi'n laŭ ĝi'a flu'o, serĉ'ant'e profund'a'n lok'o'n por fiŝ'kapt'i aŭ ebl'e por naĝ'i, kaj halt'is kie ali'a river'et'o plaŭd'e al'iĝ'is al la flu'o. La fiŝ'o'j ŝat'as tia'j'n lok'o'j'n pro la bru'o, kirl'ad'o kaj aer'um'ad'o. Mult'a'j tia'j river'et'o'j kun'iĝ'as por far'i la fam'a'j'n river'eg'o'j'n. Mil komenc'o'j, sed unu'sol'a fin'o en la grand'a ocean'o.

Tamen neni'u fiŝ'kapt'is. La sun'o pik'is ni'n.

Plu sekv'ant'e la river'o'n, mi, J'a'n kaj Mateko ating'is la rand'o'n de ombr'o'plen'a arb'ar'o. Branĉ'o'j pend'is mal'alt'e super ni'a'j kap'o'j, kaj la apud'a voj'o konduk'is ni'n en krepusk'o'n. La river'et'o far'iĝ'is pli petol'em'a. Blank'a akv'o rapid'e flu'is super rok'o'j, kaj or'a lum'o lum'ig'is ĉiu'n foli'o'n kaj ros'o'gut'o'n. Oni pov'us perd'iĝ'i en tiu ĉi arb'ar'o, pas'ig'ant'e sen'fin'a'j'n vesper'o'j'n kaj nokt'o'j'n.

Foj'foj'e io mov'iĝ'is en la ombr'o'j – ruĝ'a'j stri'o'j. Mi aŭd'is flustr'o'j'n, susur'o'j'n kaj zum'ad'o'n. Ie iu kant'is monoton'e, ripet'ant'e nur unu silab'o'n. J'a'n kaj Mateko ne ĝen'iĝ'is, sed mi'a kor'o bat'is mal'trankvil'e.

Subit'e la voj'o fin'iĝ'is ĉe ŝton'a bar'il'o.

“Hej, kio-kio? Kia afer'o! Bar'il'o en arb'ar'o, en kamp'ar'o!” dir'is J'a'n.

La bar'il'o est'is tre mal'nov'a, makul'it'a de ŝim'o kaj cindr'o. Iu far'is ĝi'n antaŭ tre long'e, antaŭ la nask'iĝ'o de la arb'ar'o. Ver'ŝajn'e la teren'o est'is iam kamp'o, kie antikv'ul'o'j paŝt'is si'a'j'n best'o'j'n. Jes, kaj la paŝt'ist'o'j far'is bar'il'o'j'n inter si'a'j kamp'o'j por defend'i kaj apart'ig'i ili'n. Sed iam incendi'o ek'brul'is, kaj la ruĝ'a'j flam'o'j sur'grimp'is la bar'il'o'j'n, pel'it'a'j de fort'a'j vent'o'j. La kamp'o'j cindr'iĝ'is. Tamen la bar'il'o'j trans'viv'is la incendi'o'n, kaj kiam arb'ar'o re'nask'iĝ'is el la cindr'o, rest'is la bar'il'o'j.

“Ni trans'grimp'u ĝi'n”, dir'is Mateko.

“Mi prefer'us, ke ne”, mi dir'is.

“Kial ne?” dir'is J'a'n.

“Ŝajn'as al mi, ke trans'grimp'i bar'il'o'j'n aŭgur'as mal'bon'e”, mi dir'is. “Almenaŭ, tiel est'as por mi.”

“Nu, vid'u!” dir'is Mateko. “La fiŝ'ŝnur'o nod'iĝ'is.”

“Neniu'n nod'o'n oni for'ig'os en tiu ĉi mal'lum'a arb'ar'o”, dir'is J'a'n. “Hejm'e'n! Mi mal'sat'as.”

“Sed ni kapt'is neni'o'n por port'i al la te'fest'o!” dir'is Mateko.

“Ĉiu'kaz'e, est'os kuk'o'j kaj te'o”, mi dir'is.

La tri lac'a'j knab'o'j el'ir'is el la arb'ar'o, al plen'a sun'lum'o. Apud la voj'o kresk'is ar'o da flor'o'j. Sovaĝ'a'j flor'o'j est'as kutim'e mal'grand'a'j kaj magr'a'j, sed tiu'j tulip'o'j, lili'o'j, petuni'o'j kaj viol'et'o'j est'is san'a'j kaj bunt'a'j. Matur'a'j flor'o'j. Iu pri'zorg'is kaj fleg'is ili'n. Ili aspekt'us bel'e en vaz'o sur la tabl'o – ĉu pluk'i ili'n, ĉu las'i por ali'a'j?

En la kamp'ar'o la flor'o'j flor'as sen'cel'e, kaj la herb'o'j kresk'as silent'e, sen'lim'e.

•

Tiu'n nokt'o'n mi sonĝ'is, ke tra mal'ferm'a kaban'a fenestr'o mi aŭd'is kant'ad'o'n monoton'a'n. Al la kant'o iom post iom al'iĝ'is ĉiu'j kant'o'j de la natur'o – susur'o'j de foli'o'j, kri'o'j de najtingal'o'j, sen'fin'a'j kant'o'j de stel'o'j. Jen mi star'is en kamp'o, kaj ĉirkaŭ mi est'is dek'o'j da hom'o'j – la Vidv'in'o Pint'a'naz'o, la Mal'jun'a Topor'o, la help'ant'in'o en la bud'o, J'a'n kaj Mateko, mi'a patr'in'o, kaj ali'a'j vizaĝ'o'j, kiu'j'n mi ne kon'is. Ni ĉiu'j rigard'is al vic'o de arb'o'j, preter kiu brul'is ruĝ'a flam'o. Tim'ant'a'j flustr'o'j ek'kovr'is la zum'ad'o'n kaj son'o'j'n de la natur'o. La tut'a hom'amas'o konjekt'is kaj oni'dir'is.

Arb'o'j klin'iĝ'is antaŭ tri ruĝ'a'j kandel'lum'o'j, kaj bar'il'o'j mal'aper'is, kaj mild'a voĉ'o flustr'is en mi'a'n orel'o'n: “Jen la tri ruĝ'a'j knab'in'o'j.”

La knab'in'o'j mal'ferm'is si'a'j'n buŝ'o'j'n, el kiu'j dev'us ven'i flam'o kaj vent'o. Flam'o, kiu brul'ig'as kor'o'j'n. Vent'o, kiu sku'as la mond'o'n.

Sed ili kant'is! “La la la la la, la la, la, la!” Kiam mi vek'iĝ'is, la son'o daŭr'e ripet'iĝ'is.

Kiu'j'n problem'o'j'n mi'a sonĝ'ant'a mens'o prov'is solv'i per tiu'j silab'o'j?

Kelk'a'j Vort'o'j de Ni'a Sub'ten'ant'o

Faraon'a Farun'o! La rid'ant'a vizaĝ'o de Amenhotep la 3-a promes'as al vi la plej alt'kvalit'a'n farun'o'n, uz'it'a'n dum jar'mil'o'j de faraon'o'j kaj reĝ'in'o'j kaj de vi'a patr'in'o. Ali'a'j mark'o'j ne sekv'as ni'a'j'n tradici'a'j'n pret'ig'manier'o'j'n, kiu'j pruv'iĝ'is en la temp'o de Antikv'a Egipt'uj'o kaj nun profit'as de ĉiu'spec'a'j modern'a'j avantaĝ'o'j, por help'i al la san'o de vi'a famili'o kaj al la sukces'o de vi'a'j bak'aĵ'o'j.

Faraon'a Farun'o! est'as uz'ind'a por ĉiu'spec'a'j dolĉ'aĵ'o'j – biskvit'o'j, keks'o'j, tort'o'j, kresp'o'j kaj kuk'o'j. Ĝi'a natur'a dolĉ'ec'o est'as percept'ebl'a per ĉiu'j lang'o'j. Kvar el kvin patr'in'o'j asert'as, ke nur Faraon'a Farun'o taŭg'as por Krist'nask'a'j bombon'o'j kaj miel'ov'o'j. El la last'a'j dek gajn'int'o'j en la Mond'a'j Tortkonkursoj, ĉiu'j uz'is Faraon'a'n Farun'o'n.

Faraon'a Farun'o! hav'as plur'a'j'n rol'o'j'n en la hejm'a viv'o, kaj saĝ'a dom'mastr'in'o aĉet'as kvar skatol'o'j'n, eĉ se ŝi bezon'as nur unu en la kuir'ej'o. Ĝi est'as uz'ebl'a en serur'o'j, por help'i mal'nov'a'j'n ŝlos'il'o'j'n turn'iĝ'i pli bon'e. Verŝ'u du'on'skatol'o'n antaŭ pez'a ŝrank'o, kaj vi pli facil'e trans'lok'os ĝi'n per glit'ad'o. Tiel la egiptoj mov'is pez'a'j'n ŝton'o'j'n por konstru'i si'a'j'n piramid'o'j'n. Miks'u Faraon'a'n Farun'o'n kaj akv'o'n por kre'i glu'ec'a'n past'o'n, kiu ŝtop'as breĉ'o'j'n en tegment'o'j kaj boat'o'j. Se io mal'aper'as el la bak'ej'o, dis'verŝ'u Faraon'a'n Farun'o'n sur la kuir'ej'a plank'o antaŭ en'lit'iĝ'o, kaj en la maten'o sekv'u la blank'a'j'n pied'sign'o'j'n al la kulp'ul'o'j. Verŝ'u cent kilo'gram'o'j'n da Faraon'a Farun'o ekster vi'a dom'o por kre'i impres'o'n de freŝ'a neĝ'o'fal'o dum pac'a mez'vintr'a nokt'o.

Faraon'a Farun'o! est'as tre util'a en la ge'edz'a lit'o – sed tio'n vi jam sci'as, ruz'ul'in'o!

Faraon'a Farun'o! komb'it'a tra la har'ar'o don'as al sinjor'o'j la ŝajn'o'n de saĝ'ec'o kaj dign'o. Naŭ el dek suĉ'infan'o'j prefer'as Faraon'a'n Farun'o'n al talk'o'pulvor'o, por post'lav'ad'a sek'ig'o.

Faraon'a Farun'o! bel'ig'as la vir'in'a'n vizaĝ'o'n per la antikv'a'j bel'ig'a'j art'o'j de stel'ul'in'o'j, de faraon'in'o'j ĝis aktor'in'o'j. Ĝi pur'ig'as peruk'o'j'n kaj kovr'as haŭt'makul'o'j'n. Kaj Faraon'a Farun'o hav'as kon'at'a'j'n pov'o'j'n por konserv'i kaj halt'ig'i la damaĝ'o'j'n de l’ Temp'o, est'ant'e esenc'a part'o de mumi'ig'ad'o.

Faraon'a Farun'o! bon'odor'as kaj freŝ'as, kaj tial ĝi for'pel'as mal'bon'a'j'n spirit'o'j'n kaj malic'a'j'n fantom'o'j'n de vi'a dom'o. Ali'a'j mark'o'j hav'as neni'a'n pov'o'n kontraŭ post'mort'a'j est'aĵ'o'j.

Faraon'a Farun'o! mal'ferm'as la mond'o'n, kiu'j'n la egiptaj mistik'ul'o'j percept'is per si'a'j mistik'a'j okul'o'j. Uz'u Faraon'a'n Farun'o'n por diven'ad'o kaj aŭgur'ad'o. En'rigard'u en la profund'a'n blank'o'n, kie kaŝ'iĝ'as sekret'o'j kaj mister'o'j. En'flar'u la freŝ'a'n odor'o'n, kiu akr'ig'as la mens'o'n por kompren'i la flustr'o'j'n de l’ natur'o. Las'u la farun'o'n tra'glit'i vi'a'j'n fingr'o'j'n, kaj la vent'o per ĝi desegn'as sign'o'j'n de la est'ont'ec'o. Pli'a'j'n klar'ig'o'j'n trov'u en la libr'o “Sekret'o'j de la Faraon'a'j Bak'ist'o'j”, hav'ebl'a kiel donac'o post aĉet'o de du'dek skatol'o'j.

Faraon'a Farun'o! promes'as al vi la plen'a'n fidel'ec'o'n de vi'a edz'o kaj la etern'a'n bon'kondut'o'n de vi'a'j ge'fil'o'j. Ne nur pro la sorĉ'e bon'gust'a'j frand'aĵ'o'j, kiu'j ĝi'n en'hav'as! Sed ankaŭ pro tio, ke Faraon'a Farun'o en'bak'as en ĉiu'j'n tort'o'j'n kaj kuk'o'j'n plur'a'j'n antikv'a'j'n sorĉ'aĵ'o'j'n kaj mal'ben'o'j'n – la sam'a'j'n, per kiu'j la faraon'o'j protekt'is si'a'j'n sen'mort'a'j'n korp'o'j'n kaj hav'aĵ'o'j'n por la Etern'o. La sorĉ'aĵ'o'j kaj mal'ben'o'j, iam sekret'o'j de la faraon'o'j, nun est'as hav'ebl'a'j ankaŭ al vi, saĝ'ul'in'o.

Faraon'a Farun'o! Sur ĉiu gren'er'o danc'as di'in'o. Faraon'a Farun'o! En ĉiu bon'a bazar'o.

Mar'vir'in'strat'o

Pa'nj'o dir'is, ke mi dev'as port'i ŝu'o'j'n, sed tio ne est'as taŭg'a por brav'a mar'ist'o. Mar'ist'o foj'foj'e port'as bot'o'j'n, sed plej oft'e li ir'as nud'pied'e, por pli facil'e naĝ'i kaj sur'grimp'i ŝnur'o'n aŭ mast'o'n. Ŝu'o'j est'us mal'help'o, kaj mi neniam port'is ŝu'o'j'n kiam mi esplor'is la strat'o'j'n de ni'a urb'o.

Ni'a urb'o est'is vast'a mar'o, kaj ĉiu strat'o est'is kvazaŭ nov'a insul'o. Odise'o vizit'is la Insul'o'n de la Lotus'manĝ'ant'o'j. Mi vizit'is Bakistostraton, kie suker'aĵ'ist'o'j kre'as tort'o'j'n kaj ali'a'j'n frand'aĵ'o'j'n. Sinbad vel'is al la Nigr'a Insul'o, kie viv'as grand'eg'a'j nigr'a'j monstr'o'j. Mi vid'is la grand'a'j'n tub'o'j'n de la Fabrikostrato, kiu'j el'spir'ad'as drak'a'n fum'o'n. Insul'o'j kaj strat'o'j ĉiam hav'is klar'a'j'n nom'o'j'n. Mi esplor'is la urb'o'n ek'de Juvelistostrato kun ties mult'e'kost'a'j trezor'o'j, ĝis la orient'e'n'kur'ant'a Sunstrato, ĝis la Haven'o, kie Fiŝstrato inter'kruc'iĝ'as kun Kaj'o-strat'o kaj Spicostrato. Tie oni dis'vend'is la kar'a'n karg'o'n de la vel'ŝip'o'j.

Sed Pa'nj'o dir'is, ke mi dev'as port'i ŝu'o'j'n, ĉar ŝi ne kompren'is la bezon'o'j'n de mar'ist'o. Iu'n merkred'o'n ŝi pet'is mi'n ir'i al la bazar'o por aĉet'i fiŝ'o'n. Mi grumbl'is, plend'is kaj rifuz'is. Ruz'e ŝi retret'is, sed kelk'a'j'n minut'o'j'n post'e anonc'is ke la reĝ'in'o hav'is ordon'o'n por la brav'a mar'ist'o. Mi ir'u al la for'a bazar'o, super'ant'e mult'a'j'n danĝer'o'j'n, por akir'i bril'e arĝent'a'n fiŝ'o'n, kiu'n la reĝ'in'o dezir'as por la vesper'manĝ'o. Tia'n vok'o'n eĉ long'barb'a pirat'o ne pov'us ignor'i.

“Tamen sur'met'u la ŝu'o'j'n!” ŝi dir'is. Mi port'is ili'n ĝis la angul'o de Pigostrato, kie ĉiam grak'is amas'o de tiu'j bird'o'j, kaj tie kaŝ'is mi'a'j'n ŝu'o'j'n mal'antaŭ ŝtup'ar'o'n.

Do mi ek'ir'is por mi'a vojaĝ'o, kiu est'is neniom mal'pli grav'a, ol tiu de Odise'o al nobl'a Troj'o. Mi sekv'is Riverostraton, kiu ja akompan'is la river'o'n laŭ si'a tut'a long'o, kaj trans'ir'is ĝi'n per Pontostrato. Mi laŭ'ir'is la long'a'n Murostraton, apud kiu la mal'nov'a urb'o'mur'o est'is ankoraŭ vid'ebl'a. Kaj dum'voj'e mi venk'is ĉiu'j'n obstakl'o'j'n, ĉu la amas'o'n de kolomb'o'j, kiu'j est'is la mar'arme'o de mi'a'j mal'amik'o'j, ĉu la pli'aĝ'a'j'n knab'o'j'n, kiu'j est'is malic'a'j pirat'o'j, ĉu koto'flak'et'o'j'n, kiu'j est'is ŝtorm'o'j kaj kirl'akv'o'j. Fin'fin'e mi ven'is al Marĉandoplaco.

Tie est'is tut'a mar'o de vizaĝ'o'j, kaj la bru'o de voĉ'o'j est'is kiel muĝ'o de ond'o'j. Kio'n far'i, krom plonĝ'i en la profund'o'n? Brak'o'j, krur'o'j, post'aĵ'o'j ĉirkaŭ'is mi'n ĉie – mi est'is sku'at'a kiel akv'o'rub'o. Ie dev'is est'i bud'o, kie oni vend'as la fiŝ'o'n postul'it'a'n de la reĝ'in'o. Sed ju pli mi barakt'is, des pli mi perd'iĝ'is kaj lac'iĝ'is. Bru'o kaj ĥaos'o! Mi tut'e kap'turn'iĝ'is en la ŝtorm'o, mi stumbl'is – prem'is mi'n la detru'ant'a'j ond'o'j …

Hel'a susur'o aŭd'iĝ'is apud'e. Blond'a'j har'o'j, re'bril'ant'a blu'o. Mi est'is lev'it'a de sur la ŝton'a pavim'o per pal'a'j vir'in'a'j brak'o'j. Rapid'e ni el'ir'is el la hom'a mar'o kaj en'ir'is kviet'a'n, ŝirm'it'a'n lok'o'n. Golfetoaleo, mi leg'is. Tie la vir'in'o graci'e re'star'ig'is mi'n sur mi'a'j'n pied'o'j'n.

“Oni sur'tret'is mi'a'j'n pied'fingr'o'j'n”, mi dir'is.

La vir'in'o respond'is per susur'o, kiu'n post streĉ'a aŭskult'ad'o mi kompren'is kiel kant'o'n. Sed la melodi'o est'is mal'kutim'a. Mi konsci'is, ke tem'is ne pri kant'o, sed pri demand'o, sed demand'o el bel'a buŝ'o, per voĉ'o kiel miel'o.

“Kar'a knab'o, kies pied'fingr'o'j est'is sur'tret'it'a'j! Mi cert'ig'as, ke pri tio mi ne est'as kulp'a. Kar'a knab'o, dir'u al mi, de kie vi ven'as kaj kio'n vi far'as?”

Mi dir'is, ke mi ven'as de Brikostrato, apud la brik'fabrik'ej'o'j. Kaj mi dir'is, ke mi est'as brav'a mar'ist'o, kiu entrepren'is terur'a'n vojaĝ'o'n al la bazar'o por aĉet'i fiŝ'o'n por la patr'in'o, kaj ke mi vojaĝ'is trans mar'o'j kaj river'o'j por al'ven'i ĉi tie'n, sed la ŝtorm'o est'is tro fort'a por mi. “Dank'o'n”, mi dir'is, “ke vi sav'is mi'n.”

“De tiom for'e vi ven'is por vi'a kar'a fiŝ'o, sed ĝi eĉ ne trov'iĝ'as ĉi tie! La rikolt'o mal'grand'is, kaj jam oni pren'is, do rest'as neni'o. Sed kar'a knab'o, pro vi'a dolor'o, mi don'os al vi, jes, la bel'a'n naĝ'ant'o'n, kiu'n mi ĉi-maten'e ĉi tie aĉet'is.”

La vir'in'o port'is tre long'a'n kaj mal'larĝ'a'n blu'verd'a'n jup'o'n, kiu tuŝ'is la ter'o'n. La tiam'a mod'o permes'is pli mal'long'a'j'n jup'o'j'n, sed tiu de la vir'in'o kaŝ'is eĉ ŝi'a'j'n pied'o'j'n. La jup'o re'bril'is, kiel fiŝ'skvam'o'j. Ĝi memor'ig'is mi'n pri fiŝ'vost'o, graci'lini'a kaj mal'varm'a. Ŝi hav'is long'a'j'n blond'a'j'n har'o'j'n, kiu'j fal'is ĝis la tali'o. Freŝ'a vent'et'o ek'blov'is, eĉ en la Golfetoaleon, kaj dis'taŭz'is ŝi'a'j'n har'o'j'n. Ŝi el'pren'is komb'il'o'n kaj komenc'is re'ord'ig'i la har'o'j'n per long'ond'a'j brak'o'mov'o'j. Dum la komb'ad'o, ŝi kant'is al mi, “Kar'a knab'o, brav'a mar'ist'o, ven'u al mi kaj fiŝ'o'n mi don'os. Post paŭz'o re'freŝ'ig'a ni vel'ig'os vi'n hejm'e'n.”

Mi pren'is ŝi'a'n etend'it'a'n man'o'n sen'hezit'e. Perd'it'a mar'ist'o ek'pren'us ajn'a'n ŝnur'o'n aŭ lign'o'pec'o'n. Ni el'ir'is el Golfetoaleo per ali'a strat'et'o, kiu nom'iĝ'is Mal'larĝ'a Voj'o. Tra ĝi mi kaj la vir'in'o dev'is ir'i vic'e, kvankam mi ne liber'ig'is ŝi'a'n man'o'n. Ŝi paŝ'is mal'facil'e, preskaŭ salt'et'ant'e, kvazaŭ paŝ'i est'is strang'aĵ'o aŭ nov'a afer'o por ŝi. Ver'ŝajn'e la jup'o mal'ebl'ig'is al ŝi'a'j krur'o'j plen'e mov'iĝ'i.

La vir'in'o gvid'is mi'n preter Orstrato – “ĉi tie oni pes'as kaj fand'as, por pruv'i la ver'ec'o'n”, dir'is la vir'in'o. Ni turn'iĝ'is je la inter'kruc'o kun Paperstrato, en kiu trov'iĝ'as mult'a'j libr'o'vend'ej'o'j kaj la urb'a bibliotek'o.

“Kar'a knab'o, kiel vi nom'iĝ'as?” Mi respond'is, kaj ŝi rid'et'is. “Mev'a est'as mi'a nom'o.”

“Ĉu vi hav'as famili'a'n nom'o'n?” mi demand'is.

“Jes, kar'a mi'a. Sed ĝi est'as strang'a nom'o por mult'a'j lang'o'j, kun mult'a'j strang'a'j son'o'j, kaj mi trov'as ĝi'n ne'komfort'a. Tial mi mi'n nom'as simpl'e Mev'a, kaj sufiĉ'as.”

Ni traf'is la long'a'n Okcidentostraton, kiu kur'as sub'e'n kaj okcident'e'n al la haven'o. La sal'a odor'o en la aer'o far'iĝ'is pli kaj pli fort'a, kaj mi aŭd'is sonor'il'o'j'n en la distanc'o. Oni sonor'ig'is por anonc'i re'ven'o'n de grand'a ŝip'o. Mev'a moment'e halt'is kaj rigard'is al la haven'o. Grand'a tri'mast'a ŝip'o ĵus aper'is ĉe la horizont'o. De la plej supr'a mast'o pend'is flag'o.

“Dir'u al mi, kar'a knab'o, kiu'n kolor'o'n port'as tiu ŝip'eg'o”, ŝi dir'is.

“Ruĝ'a'n, sinjor'in'o Mev'a. La flag'o est'as ruĝ'a. Mi ne pov'as vid'i figur'o'n aŭ stri'o'n. Kiam ĝi pli al'proksim'iĝ'os, mi pov'os vid'i pli klar'e.”

“Ne neces'as atend'i, kar'a. Ali'a'j kur'u nun al la haven'o, sed ni dum'e ir'u trankvil'e. Mi'a am'o re'ven'os sub blu'a flag'o.”

Mev'a gvid'is mi'n al mal'larĝ'a voj'o, preskaŭ ne'vid'ebl'a inter du kun'prem'it'a'j konstru'aĵ'o'j. “Jen ni al'ven'is”, ŝi dir'is. “Ven'u, ven'u, brav'a vi.” Mi rigard'is la ŝild'o'n, sed ĝi est'is romp'it'a. Nur “….nstrato” ĝi dir'as. Ĉu Havenstrato? Ne, ĉar Havenstrato est'as grand'a voj'o apud la mar'o. Ĉu “Finstrato” aŭ “Destinstrato”? Ne, tiu'j nom'o'j est'us amuz'a'j sed ne taŭg'a'j.

“Kiel nom'iĝ'as tiu ĉi strat'o?” mi demand'is.

“Ĝi nom'iĝ'as Mar'vir'in'strat'o, mi'a hejm'o kaj ripoz'ej'o”, dir'is Mev'a. Ŝi mal'ferm'is si'a'n pord'o'n.

Mi en'spir'is iom'et'e pro subit'a konstat'o. Ĉiu strat'o en la urb'o hav'as senc'o'n – Murstrato, Havenstrato, do ankaŭ Mar'vir'in'strat'o. Ĉar Mev'a est'as ne nur vir'in'o, sed mar'vir'in'o! Sub la jup'o kaŝ'iĝ'as fiŝ'a vost'o, kaj tial ŝi'a paŝ'ad'o est'as mal'facil'a kaj salt'et'ant'a. Tial ŝi parol'as preskaŭ kant'ant'e, ĉar ĉiu sci'as, ke mar'vir'in'o bel'e kant'as. Tial ŝi graci'e komb'as la har'o'j'n, ĉar mar'vir'in'o'j kutim'as komb'i si'a'j'n har'o'j'n. Kaj ŝi loĝ'as en la taŭg'a lok'o, en ĝust'e nom'it'a strat'o apud la haven'o.

Nur knab'o mi est'is kaj ne pov'is kaŝ'i mir'o'n kaj ekscit'iĝ'o'n. Mev'a ne mal'traf'is la ŝanĝ'o'n de mi'a mien'o. “Ho, kar'a knab'o, kial vi pal'iĝ'as? Ĉu vi lac'iĝ'as de la long'a voj'o? En'ven'u, en'ven'u, manĝ'u kaj ripoz'u!”

Sur la mur'o'j pend'is ole'o'pentr'aĵ'o'j de divers'a'j bird'o'j – albatros'o'j, mev'o'j kaj ŝtern'o'j. Sur bret'ar'o est'is en'botel'ig'it'a'j ŝip'et'o'j. Ankr'o star'is en angul'o, apud volv'aĵ'o de ŝnur'o. Kaj sur la tabl'o est'is map'o, kiu montr'is ne strat'o'j'n, sed grand'a'j'n mal'plen'aĵ'o'j'n kaj bild'et'o'j'n de serpent'o'j, drak'o'j kaj kirl'akv'o'j. Sur la rand'o est'is mal'grand'a nigr'aĵ'o, apud kiu est'is skrib'it'a la nom'o de ni'a urb'o – tre mal'grand'a punkt'et'o kompar'e al la vast'a mal'plen'o.

Mev'a re'ven'is el la kuir'ej'o kun plen'a'j man'o'j. “Ĉu bon'vol'e vi for'pren'us tiu'n mar'map'o'n?” ŝi dir'is. Mi rul'volv'is ĝi'n kaj met'is apud la ankr'o'n. Ŝi dum'e aranĝ'is mult'eg'a'j'n aĵ'o'j'n sur la tabl'o – du arĝent'a'j'n te'tas'o'j'n kaj te'kruĉ'o'n, dik'a'n kuk'o'n, miel'pot'o'n. “Se vi vol'as lav'i la man'o'j'n, jen.” Ŝi montr'is al bel'e pentr'it'a akv'o'kruĉ'o, kun bild'o de balen'o'j. Mi lav'is la man'o'j'n kaj la vizaĝ'o'n, kaj ŝi far'is sam'e. Ŝi'a'j man'o'j graci'e mov'is tra la akv'o. Kia konstrasto al la mal'facil'a pied'ir'o, aŭ vost'o'pint'a ir'o, kiu montr'is ŝi'n tiom mal'komfort'a sur la sek'a ter'o!

Jam en mi'a kor'o mi sci'is la ver'o'n, sed por est'i cert'a, mi dev'us vid'i la fiŝ'a'n vost'o'n, tamen ŝi'a long'a jup'o kaŝ'is ĝi'n. Mi sci'is, ke est'as mal'ĝentil'e prov'i vid'i sub la jup'o de vir'in'o, sed mi vol'is vid'i nur ŝi'a'j'n pied'o'j'n. Kutim'e oni ne kaŝ'as si'a'j'n pied'o'j'n, do ver'ŝajn'e prov'i vid'i ili'n ne est'as tre mal'ĝentil'e. Dum ŝi kaj mi trov'is propr'a'j'n lok'o'j'n ĉe la tabl'o, mi prov'is klin'i la kap'o'n preciz'e…. Tamen kiam ŝi sid'iĝ'is, ŝi ne sid'is normal'e en la seĝ'o, sed turn'is la krur'o'j'n flank'e'n, kiel la skulpt'aĵ'o en tiu nord'a urb'eg'o – la mar'vir'in'o sid'ant'a sur rok'o.

“Kar'a knab'o, bon'vol'u sid'iĝ'i. Manĝ'ad'o vok'as, kaj la te'o est'as varm'a”, ŝi kant'e pet'is.

Mal'sat'o venk'is sci'vol'em'o'n. Mi plen'ig'is teler'o'n per bon'gust'aĵ'o'j. Pec'o da tort'o. Marmelad'o el iu ne'kon'at'a purpur'a frukt'o. Nigr'a pan'o. Kiam mi gust'um'is la te'o'n, ĝi est'is amar'a kaj tikl'is mi'a'n gorĝ'o'n, sed mi met'is du kuler'o'j'n da miel'o en mi'a'n tas'o'n, kaj ĝi far'iĝ'is tiom dolĉ'a, kiom la kuk'o. Kial Mev'a sci'pov'as bak'i kuk'o'n? Mar'vir'in'o'j ne pov'as stud'i tia'j'n afer'o'j'n loĝ'ant'e en la mar'o, kie ne brul'as forn'o'j.

Mev'a hav'is simil'e plen'a'n teler'o'n, sed ŝi nur manĝ'et'is. La pan'o'n ŝi mord'et'is kaj la kuk'o'n tut'e ne tuŝ'is. Tia'j manĝ'aĵ'o'j dev'as est'is ne'kutim'a'j por mar'vir'in'o'j. Eĉ post mult'a'j jar'o'j ŝi ne hav'is apetit'o'n por ili. Ĉu ne est'us pli taŭg'e manĝ'i fiŝ'o'n kaj omar'o'n? Ebl'e tamen la mar'vir'in'o'j amik'iĝ'as kun ali'a'j mar'est'aĵ'o'j, kaj manĝ'i fiŝ'o'n est'us kvazaŭ manĝ'i dorlot'best'o'n.

“Dank'o'n, ĉio est'as tre bon'gust'a”, mi prononc'is el inter plen'ŝtop'it'a'j vang'o'j.

“Ho, jes, jes, ne dank'ind'e, kar'a knab'o”, ŝi dir'is. Ĉu mar'vir'in'o ne tro sek'iĝ'as star'ant'e apud bak'forn'o?

“La ŝip'et'o'j en la botel'o'j tre plaĉ'as al mi”, mi dir'is.

“Edz'o mi'a far'is ili'n”, respond'is la mar'vir'in'o, kaj ŝi'a vizaĝ'esprim'o pli hel'iĝ'is. Oni mal'mult'e aŭd'as pri mar'vir'o'j. Ver'ŝajn'e ili rest'as profund'e en la mar'o kaj nur la mar'vir'in'o'j ven'as al la surfac'o. Ĉu ŝi hav'as dom'o'n ankaŭ ie en la mar'o? Nur riĉ'ul'o'j hav'as du dom'o'j'n. Mar'vir'in'o pov'as est'i riĉ'a, ĉar perl'o'j est'as mult'e'kost'a'j sed mar'vir'in'o'j pov'as trov'i ili'n facil'e.

“Ĉu vi'a edz'o viv'as en la mar'o?” mi demand'is, forges'int'e pri ĝentil'ec'o.

“Sur ŝip'o”, ŝi dir'is. “Mar'ist'o li est'as, for'a vel'ant'o, kaj mult'a'j'n monat'o'j'n li mank'is al mi.”

“Vi ne ir'as kun li?”

“Volont'e, jes! Sed mar'ist'o'j'n plag'as mult'a'j kred'o'j, superstiĉ'o'j, pri veter'o kaj vir'in'o'j. Invit'i in'o'n est'as mis'aŭgur'o”, ŝi respond'is.

Ĉu mar'vir'in'o dev'as re'ven'i en la mar'o'n foj'foj'e, por ne forges'i kiel naĝ'i? Ĉu ŝi far'as ekskurs'o'j'n al la haven'o por naĝ'i en la sal'a akv'o, aŭ ĉu ie en la dom'o ŝi hav'as grand'a'n ban'kuv'o'n?

“Mi'a kar'a ven'is el la kamp'o'j, kie li labor'is en kruel'a'j muel'ej'o'j, farun'fabrik'o'j. Sent'o de mal'pur'ec'o sekv'is li'n tag'e kaj nokt'e. Tritik'o en la har'ar'o, farun'o sur la haŭt'o. Subit'e li las'is la labor'o'n, hav'ant'e nur groŝ'o'n en la poŝ'o.”

Ĉu ŝi'a vost'o hav'as la sam'a'n kolor'o'n, kiel la jup'o – blu'verd'a'n – aŭ ali'a'n?

“Kaj en la urb'o li sekv'is la strat'o'j'n, unu post ali'a, ĝis la haven'o, kie ĉiu'j strat'o'j hav'as si'a'j'n fin'o'j'n. Li en'skrib'iĝ'is por mar'vojaĝ'o. Dum ŝtorm'a vesper'o li fal'is en la mar'o'n. Du'on'mort'e li est'is sav'it'a el la ŝaŭm'o. Mi fleg'is li'n sen'ĉes'e, kaj li edz'in'ig'is mi'n. Et'a'n dom'o'n en taŭg'a lok'o ni akir'is, kaj tie ĉi kun'e viv'as, feliĉ'e sed sol'ec'e. Ĉar li vojaĝ'as sur'mar'e, sed mi sid'as sur'ter'e!”

En libr'o de fabel'o'j, kiu'n mi'a patr'in'o leg'is al mi, est'is bild'o de mar'vir'in'o, kiu ne port'as bluz'o'n, nur konk'o'j'n sur la brust'o. Ĉu tia'j'n afer'o'j'n port'as ankaŭ ver'a'j mar'vir'in'o'j, en bel'a veter'o?

“Kiam vi'a edz'o re'ven'os?” mi demand'is.

“Re'ven'i, for'ir'i, ĉe'est'i, for'est'i – li ne est'as kiel la tajd'o. Re'ven'o'n oni ne pov'as antaŭ'vid'i. Foj'foj'e oni neniam re'ven'as. Sed mi esper'as, ke baldaŭ li re'ven'os, sub blu'a flag'o.”

Re'ven'o – se mi mult'e mal'fru'os, la patr'in'o cert'e pun'os mi'n. Ebl'e ŝi mal'permes'os al mi esplor'i en la urb'o, kaj tio est'us kruel'a sort'o. Krom'e, mi ankoraŭ ne hav'is la fiŝ'o'n, por kiu ŝi send'is mi'n. Mi sci'vol'is pri la ge'patr'o'j de Mev'a. Ĉu ili ankoraŭ atend'is ŝi'n en la mar'o, aŭ ĉu Mev'a dev'is rezign'i pri la akv'a viv'o kiam ŝi en'hejm'iĝ'is en Mar'vir'in'strat'o? Tiu'j'n demand'o'j'n mi vol'is far'i, sed mi'a lang'o permes'is nur mild'a'j'n afer'o'j'n, kiel “Sinjor'in'o Mev'a, ĉu mi pov'us help'i pri la lav'ad'o?”

Ni port'is la teler'o'j'n al la kuir'ej'o, tra'pas'ant'e ĉambr'o'j'n, en kiu'j est'is skulpt'aĵ'o'j de fiŝ'o'j kaj nod'ig'it'a'j ret'o'j. Rem'il'o'j est'is kruc'ig'it'a'j en angul'o'j. Apud la kuv'o en la kuir'ej'o est'is gravur'aĵ'o de lum'tur'o. Sed kie est'is la kuv'eg'o plen'a je sal'a akv'o, en kiu mar'vir'in'o dev'us dorm'i? Ĉu ŝi hav'is grand'a'n ŝtrump'o'n por varm'ig'i si'a'n fiŝ'a'n vost'o'n dum vintr'a'j nokt'o'j? Anstataŭ tiu'j'n pruv'o'j'n mi trov'is nur bunt'kolor'a'j'n sapetojn en form'o'j de konk'o'j. Tia'j'n sapetojn mi vid'is foj'foj'e ĉe mi'a av'in'o.

La kant'a voĉ'o de Sinjor'in'o Mev'a al'parol'is mi'n. “Kar'a knab'o, jen donac'o laŭ la vol'o de vi'a reĝ'in’.” Ŝi don'is al mi bel'eg'a'n arĝent'a'n fiŝ'o'n, kiu est'is preskaŭ tiom grand'a, kiom mi. Mi barakt'is por ten'i ĝi'n, ĉar ĝi vol'is glit'i el mi'a'j man'o'j. La skvam'o'j est'is ankoraŭ mal'sek'a'j.

“Nun, kar'a knab'o, port'u ĝi'n hejm'e'n. Trankvil'a'n vent'o'n kaj feliĉ'a'j'n voj'o'n mi dezir'as al vi.”

Mi kun mi'a fiŝ'o, tiom grand'a, kiom mi, mal'facil'e el'ir'is el la mal'grand'a dom'o, navig'is laŭ la mal'larĝ'a Mar'vir'in'strat'o, kaj en'ir'is la urb'o'flu'o'n laŭ cent strat'o'j. Jes mi lac'is, lac'eg'is, sed mi sopir'is al la hejm'o. Kaj ni ir'ad'is sen'ĉes'e, la fiŝ'o kaj mi, ne'divid'ebl'a'j. Nur unu'foj'e ni halt'is, ĉe la angul'o de Pigostrato, kie mi kaŝ'is mi'a'j'n ŝu'o'j'n mal'antaŭ ŝtup'ar'o'n. Amas'o da bird'o'j grak'is kaj per si'a'j akr'a'j bek'o'j minac'is ni'n. Ili'a'j avid'a'j okul'o'j sopir'is al la re'bril'ant'a'j skvam'o'j. Sed per sving'o'j de la ŝu'o'j mi for'tim'ig'is ĉiu'j'n. Ŝu'o'j ja util'as.

Mi'a patr'in'o larĝ'e mal'ferm'is la pord'o'n al mi, kaj ŝi'a buŝ'o gap'is pri la fiŝ'o tiom grand'a, kiom mi. “De kie vi akir'is tiu'n grand'eg'aĵ'o'n?” ŝi dir'is. “Mi don'is al vi nur kelk'a'j'n groŝ'o'j'n, por mal'grand'a fiŝ'o. Ĉu vi tiom lert'e marĉand'is? Ĉu vi rab'is aŭ pirat'is? Dir'u, kar'a knab'o!”

Mi rakont'is pri la vojaĝ'o kaj kap'turn'iĝ'o, perd'iĝ'o, kaj sav'o. Mi rakont'is pri la vir'in'o kun kant'ant'a voĉ'o kaj or'a har'ar'o, kiu mal'facil'e ir'is sur la vost'o'pint'o. Kaj mi rakont'is pri la strat'o – Mar'vir'in'strat'o! – kaj pri ŝi'a dom'o, en kiu est'is tiom da mar'a'j aĵ'o'j, kaj pri ŝi'a edz'o, perd'iĝ'int'a mar'ist'o, sam'e sav'it'a el la malic'a mar'o. Mir'ind'aĵ'o'j'n mi rakont'is!

“Kaj tiu in'o, el bon'kor'ec'o, don'is al vi tiu'n ĉi fiŝ'o'n?”

“Ĉiu'j mar'vir'in'o'j est'as bon'kor'a'j.”

“De kie vi sci'as, ke ŝi est'as mar'vir'in'o?”

Mi vol'is dir'i, ĉar ŝi kant'is kaj komb'is la or'a'n har'ar'o'n, sed mult'a'j vir'in'o'j kaj knab'in'o'j kant'as kaj komb'as si'a'j'n har'o'j'n, tamen ili ne est'as mar'vir'in'o'j. Mi vol'is dir'i, ke ŝi hav'as fiŝ'a'n vost'o'n, sed ver'dir'e mi ne vid'is la vost'o'n (nek la pied'o'j'n!) – mi vid'is nur blu'verd'a'n, bril'ant'a'n, long'a'n jup'o'n. Mi vol'is dir'i, ke ŝi sav'is mi'n el la mar'o de mi'a perd'iĝ'o, kaj mar'vir'in'o'j fam'iĝ'is pro la sav'ad'o de mar'ist'o'j. Sed mar'ist'o mi ne est'as, nur knab'o kun rev'o'j. Do fin'fin'e rest'is nur unu ne'refut'ebl'a afer'o: “Ŝi viv'as en Mar'vir'in'strat'o!”

“Se afer'o'j est'us tiom simpl'a'j”, dir'is mi'a patr'in'o'n, “ni ĉiu'j pet'us loĝ'ad'o'n en Feliĉostrato, aŭ almenaŭ Riĉ'ul'a Ale'o.” Ŝi rid'et'is. “Kar'ul'o, help'u mi'n. Ni dev'as prepar'i la vesper'manĝ'o'n.” Ŝi pren'is de mi la arĝent'a'n fiŝ'o'n.

“Ĉu vi kuir'os ĝi'n, Pa'nj'o?” mi demand'is. Mi sci'is la ver'o'n, sed mi ne vol'is kred'i.

“Jes, kompren'ebl'e. Almenaŭ part'o'n. La ceter'o'n ni tranĉ'os en pec'et'o'j'n kaj konserv'os per sal'o. Ni bon'e manĝ'os dum semajn'o'j, ver'ŝajn'e. Nu, help'u mi'n en la kuir'ej'o.”

Mi help'is ŝi'n for'ig'i la skvam'o'j'n. Mi'a'j man'o'j est'is ŝlim'a'j kaj mal'pur'a'j. Post'e ni tranĉ'is plur'a'j'n pec'et'o'j'n kaj el'tir'is ost'et'o'j'n. Divers'spec'a'j'n intern'aĵ'o'j'n ni flank'e'n'met'is. Ni'a kat'o okul'um'is tiu'j'n rest'aĵ'o'j'n avid'e, kaj dum ni mal'atent'is, ek'vor'is ili'n.

“Oni pov'as lern'i mult'o'n pri fiŝ'o prepar'ant'e ĝi'n por vesper'manĝ'o”, dir'is la patr'in'o.

Fin'fin'e ni hav'is porci'o'j'n pret'a'j'n – jen por vesper'manĝ'o, jen por la frid'uj'o. Mi lav'is la man'o'j'n. Ni ne hav'is bel'e pentr'it'a'n akv'o'kruĉ'o'n, nur kutim'a'n kuv'o'n. Ĉe'tabl'e ni ne hav'is du arĝent'a'j'n te'tas'o'j'n kaj te'kruĉ'o'n, nek dik'a'n kuk'o'n, nek miel'pot'o'n – nur la kutim'a'j'n teler'o'j'n kaj manĝ'il'o'j'n, kiu'j'n makul'is dent'o'spur'o'j kaj fend'et'o'j. La fiŝ'o'n Pa'nj'o kuir'is en iu brun'a saŭc'o, kiu odor'is je ajl'o kaj herb'aĉ'o'j. La manĝ'aĵ'o ne plu aspekt'is kiel fiŝ'o, sed kiel mal'nov'a ŝu'o. Mi manĝ'is ĝi'n nur pro tio, ke mi est'is mal'sat'a.

“Morgaŭ maten'e”, dir'is mi'a patr'in'o, “vi dev'os port'i iom da mon'o al vi'a strang'ul'in'o. Ne est'as dec'e, ke oni don'as tia'n fiŝ'o'n sen'pag'e, el bon'kor'ec'o. Mi mal'trankvil'iĝ'as. Ni pag'u al ŝi la ĝust'a'n prez'o'n, ĉar ni ne est'as povr'ul'o'j, kiu'j ne kapabl'as aĉet'i por si fiŝ'o'n.”

“Sed Pa'nj'o, ŝi ne vol'as mon'o'n.”

“Ĉu vi propon'is al ŝi mon'o'n? Ebl'e vi grav'e ofend'is ŝi'n, kiam vi for'ir'is sen pag'i. Tio est'as pli ver'ŝajn'a, ol vi'a supoz'o, ke ŝi est'as iu-spec'a fabel'ul'in'o, kiu dis'don'as fiŝ'o'j'n al perd'it'a'j ge'knab'o'j.”

En la maten'o mi pren'is de Pa'nj'o kvar arĝent'a'j'n mon'er'o'j'n kaj ek'ir'is al Mar'vir'in'strat'o. Mi port'is ŝu'o'j'n, ĉar mi ne vol'is, ke oni sur'tret'u mi'a'j'n pied'o'j'n. Re'ven'i kun romp'it'a pied'fingr'o est'us dolor'ig'e – mi dev'us salt'et'i kaj barakt'i kiel … nu, kiel fiŝ'o el akv'o. Ebl'e sinjor'in'o Mev'a hav'is romp'it'a'n pied'fingr'o'n? Ebl'e ŝi kaŝ'is ĝi'n sub la blu'verd'a jup'o?

Mi ir'is per ali'a voj'o – ne tra la bazar'o, sed per la larĝ'a'j strat'o'j de la sud'a urb'o'part'o. De'nov'e mi rimark'is la strat'nom'o'j'n. Kverkostrato, sed mank'is kverk'o'j sur la griz'a trotuar'o. Nebulostrato, tra kiu oni pov'as vid'i sen'problem'e ĝis la plej for'a'j angul'o'j. Bienovojo, sed ĉiu'flank'e star'is nur butik'o'j kaj dom'o'j. Nom'o'j ne dev'as est'i ver'a'j. Do, al kiu kvartal'o aparten'as Mar'vir'in'strat'o?

Dum mi al'proksim'iĝ'is al Mar'vir'in'strat'o tra Unu'korn'ul'a Plac'o (en kiu mi rimark'is neniu'n mit'a'n best'o'n), mi aŭd'is la sonor'o'n de la haven'a'j sonor'il'o'j. Re'ven'is ali'a ŝip'o, sed mi ne pov'is vid'i la haven'o'n por kontrol'i, ĉu ĝi hav'as blu'a'j'n flag'o'j'n. La dom'o'j est'is tro alt'a'j.

Mi fin'fin'e al'ven'is Mar'vir'in'strat'o'n, aŭ almenaŭ la lok'o'n, kie mi est'is la antaŭ'a'n tag'o'n – mi ankoraŭ ne trov'is la strat'o'ŝild'o'n. Sinjor'in'o Mev'a dir'is, ke ĝi est'as Mar'vir'in'strat'o, sed ebl'e ŝi mensog'is. Mi frap'is ĉe ŝi'a pord'o, sed neni'u respond'is. Mi en'rigard'is la fenestr'o'n. La sam'a fatras'o trov'iĝ'is en'e – skulpt'aĵ'o'j de fiŝ'o'j, nod'ig'it'a'j ret'o'j, rem'il'o'j, ŝnur'o, ŝip'et'o'j en botel'o'j. Kial mar'vir'in'o tiel ornam'us ŝi'a'n dom'o'n? Mar'vir'in'o hav'as perl'o'j'n tiom grand'a'j'n, kiom pugn'o'j, kaj konk'o'j'n de ĉiu kolor'o de la ĉiel'ark'o. Tiu'j ankr'o'j, mar'map'o'j, ŝip'et'o'j, kaj gravur'aĵ'o'j pli taŭg'as por sol'ec'a edz'in'o de mar'ist'o, ol por mar'vir'in'o.

Kio'n far'i pri la mon'o, kiu'n la patr'in'o don'is al mi por la fiŝ'o? En angul'o mi trov'is mal'plen'a'n flor'pot'o'n. Mi renvers'is ĝi'n super la mon'uj'o'n, antaŭ la pord'o de sinjor'in'o Mev'a. Cert'e ŝi esplor'os kiam ŝi re'ven'os hejm'e'n, trov'os la mon'uj'o'n, kaj kompren'os. Kaj se iu ali'a ven'os kaj ŝtel'os la mon'o'n? Tio ne tre grav'as. Mi plen'um'is la ordon'o'n de la patr'in'o.

Antaŭ ol re'ven'i hejm'e'n, mi decid'is ir'i al la haven'o. La sal'a aer'o ebl'e est'os re'freŝ'ig'a, kaj almenaŭ en tiu part'o de la urb'o, la strat'o'j hav'os senc'o'n de'nov'e – Kajostrato, Spicostrato, Velostrato. Mi turn'iĝ'is al Okcidentostrato, kiu de supr'e rigard'is la haven'o'n. Jen, en distanc'o, blu'flag'a ŝip'o! Sinjor'in'o Mev'a dev'as est'i ĉe la haven'o. Mi ek'kur'is.

Amas'o da famili'an'o'j ar'iĝ'is ĉe Kajostrato dum pli kaj pli al'proksim'iĝ'is la ŝip'o. Ge'knab'o'j aplaŭd'is, patr'in'o'j plor'is, kaj iu'j komenc'is kant'i. En la aer'o, krom la arom'o de sal'o kaj fiŝ'o, est'is tiu de tort'o'j, miel'o, frand'aĵ'o'j. Kia ĝoj'a ĥaos'o! Sed kiel en tiu fest'o trov'i sinjor'in'o'n Mev'a? Mi pardon'pet'ant'e inter'puŝ'is, ĝis mi trov'is mont-et'o'n da lign'a'j skatol'o'j, kiu'j'n mi sur'grimp'is. Kelk'a'j ali'a'j knab'o'j sam'e entrepren'is, sed mi super'is ili'n kaj rigard'is de mi'a alt'a vid'punkt'o.

Sinjor'in'o Mev'a star'is ĉe la fin'o de la kaj'o. Ŝi'a blu'verd'a jup'o bril'eg'is en la plen'a sun'o. De la blu'flag'a ŝip'o oni mal'lev'is ŝalup'o'n, et'a'n boat'o'n, por help'i stir'i la grand'a'n ŝip'o'n. En ĝi est'is hom'o'j, kiu'j ek'sving'is la man'o'j'n, kaj grand'a kri'o el'ir'is de la amas'o'j. Sinjor'in'o Mev'a rest'is tamen trankvil'a, ŝajn'e streb'ant'e vid'i. Kaj subit'e, ŝi en'salt'is la akv'o'n! Ĉu ŝi vid'is la edz'o'n en la ŝalup'o? Ŝi naĝ'is fulm'rapid'e, rekt'e kaj kuraĝ'e. La blu'verd'a stri'o de ŝi'a mal'supr'o ond'iĝ'is kiel fiŝ'a vost'o, kaj la blond'a'j har'o'j re'bril'is, eĉ sub la akv'o. Kiel bel'e ŝi naĝ'is, kvazaŭ ŝi nask'iĝ'is en la mar'o! Mi kri'is kaj kant'is, kun'e kun la amas'o'j, ĝis ŝi'a'j vost'o kaj har'ar'o ne plu est'is disting'ebl'a'j, kaj nur blank'a lini'o de ŝaŭm'o rest'is por montr'i la voj'o'n al la ŝalup'o, kie sinjor'in'o Mev'a de'nov'e renkont'is si'a'n kar'a'n mar'ist'o'n. Kia fin'o por fabel'o!

Ĉe la fin'o de la kaj'o rest'is du for'las'it'a'j vir'in'a'j ŝu'o'j.

Pig'o'pag'o

Ĉiu'n vendred'o'n, tuj post la sun'lev'iĝ'o, la pig'o'j okaz'ig'as propr'a'n bazar'o'n sur la tegment'o de la hom'a bazar'o. Ambaŭ bazar'o'j – la hom'a kaj pig'a – komenc'iĝ'as per fru'a prepar'ad'o. La frukt'vend'ist'o'j ŝmir'as la mal'nov'a'j'n pom'o'j'n per vaks'o por ŝajn'ig'i ili'n freŝ'a'j, kaj la spic'vend'ist'o'j elekt'as la plej profit'don'a'j'n pes'il'o'j'n. La pig'o'j aranĝ'as si'a'j'n var'o'j'n por ke tiu'j kiel ebl'e plej mult'e re'bril'u en la maten'a krepusk'o, kaj ili kri'as kaj mord'et'as por akir'i pli bon'a'j'n lok'o'j'n.

En bel'a veter'o preskaŭ ĉiu pig'o aper'as dum la vendred'a bazar'o, ĉar ĝi est'as lok'o ne nur por akir'i kaj profit'i, sed ankaŭ por fanfaron'i. La fam'a'j kolekt'ant'o'j, kiel Bekoblek’, munt'as ekspozici'o'j'n de akir'it'a'j trezor'o'j. Bril'a'j mon'er'o'j, rond'a'j kovr'il'o'j de lad'skatol'o'j, fingr'ing'o'j kaj fingr'o'ring'o'j, kuler'o'j, fragment'o'j de spegul'o'j.

Sam'kiel ali'a'j pig'o'j, Bekoblek’ port'as al la bazar'o nur vend'aĵ'o'j'n. En si'a nest'o li las'as la plej kar'a'j'n objekt'o'j'n – la ruĝ'a'j'n paper'o'j'n, kiu'j ĉirkaŭ'as glaci'aĵ'o'j'n de la mark'o Reĝolakto. Li apenaŭ pov'as kred'i, ke hom'o'j for'ĵet'as tia'j'n aĵ'o'j'n. Jes, Bekoblek’ am'as mon'er'o'j'n, lad'skatol'o'j'n, kaj spegul'o'j'n, ĉar pig'o'j am'as bril'aĵ'o'j'n. Sed li volont'e inter'ŝanĝ'as eĉ tia'j'n kar'aĵ'o'j'n kontraŭ nov'a ruĝ'a glaci'aĵ'paper'o, kiu est'as la ver'a ĝoj'o de la kor'o.

Por ali'a'j pig'o'j la sam'a'j glaci'aĵ'paper'o'j ne est'as apart'e interes'a'j. Sci'ant'e, tamen, la prefer'o'j'n de Bekoblek’, la pig'o'j port'as la trov'it'a'j'n paper'o'j'n al la bazar'o, esperant'e inter'ŝanĝ'i ili'n kontraŭ la propr'a trezor'o – ĉu poŝt'mark'o'j, etiked'o'j aŭ ruband'o'j.

Korvokul’ akir'is grand'a'n stok'o'n da te'sak'et'o'j. Ĉe la bazar'o li inter'ŝanĝ'is ili'n kun Nuksonuk’ kontraŭ flav'a'j loteri'bilet'o'j, kaj kun Ombroov’ kontraŭ poŝt'mark'o'j. Ombroov’ est'is bon'ŝanc'a, ĉar ŝi akir'is kovert'o'j'n de Kriokrak’ kontraŭ fask'o'j da cigared'rest'aĵ'o'j. For'ŝir'int'e la adres'o'j'n de la poŝt'mark'o'j, ŝi vend'is la unu'a'j'n al Fungoflug’ kaj la du'a'j'n al Korvokul’. Korvokul’ mem ne mult'e interes'iĝ'as pri flav'a'j loteri'bilet'o'j aŭ poŝt'mark'o'j, sed li inter'ŝanĝ'as ili'n kun Randorub’ kaj Knarokor’ kontraŭ reklam'paper'o'j, kiu'j montr'as bild'o'j'n de hom'a'j knab'o'j. Tiu'j bild'o'j est'as li'a sol'a ver'a ĝoj'o, kaj li'a nest'o plen'as je ili. Kiam la serĉ'o'j de la tag'o est'as van'a'j, konsol'as li'n tra'foli'um'i si'a'j'n hav'aĵ'o'j'n kaj ĝu'i kontent'o'n kaj plen'um'iĝ'o'n.

Li hav'as konkur'ant'o'j'n, tamen, ĉar ali'a'j pig'o'j kolekt'as bild'o'j'n de knab'o'j aŭ simil'a'j'n afer'o'j'n – bild'kart'o'j'n, kiu'j montr'as famili'o'j'n, aŭ reklam'o'j'n por lud'il'o'j, oft'e montr'ant'a'j ankaŭ knab'o'j'n. Por tia'j kar'aĵ'o'j est'iĝ'as aŭkci'o'j. Foj'e Knarokor’ al'port'is al la bazar'o apart'e bel'a'n kaj hav'ind'a'n bild'o'n – plen'kolor'a'n, de famili'o kun du knab'o'j, kat'o kaj hund'o sid'ant'a'j apud fajr'o. Knarokor’ trov'is ĝi'n glu'it'a sur iu vitr'aĵ'o en hom'o'plen'a strat'o, kaj li tra'viv'is grand'a'n danĝer'o'n por port'i ĝi'n al la pig'a bazar'o. Dek'o'j da pig'o'j konkur'is por la kar'a bild'o, sed fin'e gajn'is Korvokul’, kiu pag'is dek ses flav'a'j'n loteri'a'j'n bilet'o'j'n, tri ruĝ'a'j'n buton'o'j'n kaj peruk'o'n de pup'o.

Sed post'e montr'iĝ'is, ke Korvokul’ tromp'is Knarokoron. Ne ĉiu'j el la don'it'a'j loteri'bilet'o'j est'is ver'e flav'a'j. Korvokul’ akir'is fask'o'n da roz'kolor'a'j kaj hel'blu'a'j bilet'o'j ĉe Nebulonaz’ kaj Saltosag’ kaj las'is ili'n flav'iĝ'i sub la sun'o. Post ne'long'e, Knarokor’ konsci'is, ke la simbol'o'j sur la fals'a'j bilet'o'j ne kongru'as kun la ceter'o de li'a kolekt'o kaj akuz'is Korvokulon pri tromp'ad'o kaj ŝtel'ad'o.

“Ver'e, vi est'as aĉ'a, et'anim'a est'aĵ'o”, dir'is Knarokor’. “Mi denunc'os vi'n al la Bird'kort'um'o.”

Tiu minac'o est'is sen'dent'a, ĉar la Bird'kort'um'o ne zorg'as pri mal'grand'a'j afer'o'j, kiel disput'o'j en la pig'a bazar'o. Ĝi dev'as solv'i la problem'o'n de dek'mil sen'hejm'a'j kolomb'o'j, kaj juĝ'i en proces'o'j kontraŭ kukol'o'j, kaj divid'i teritori'o'n inter sen'fin'e disput'ant'a'j agl'o'j, kaj iel brid'i la eksplod'ont'a'n milit'o'n inter kant'o'bird'et'o'j kaj karn'o'bird'eg'o'j. La Bird'kort'um'o inter'ven'as por afer'o'j de la pig'o'j nur se tem'as pri grand'a danĝer'o al la bird'a komun'um'o. Ĝis nun la pig'o'j ne mult'e agac'as la urb'o'n – almenaŭ ne pli ol la kolomb'o'j. Kaj kompar'e al la Parodibirdo la pig'o'j est'as anĝel'o'j.

Tio ne signif'as, ke la hom'o'j ĉiam kontent'as pri la pig'o'j. Ili'a'j inter'rilat'o'j est'as komplik'a'j kaj ŝanĝ'em'a'j. Kiam pig'o'j pren'as nur rub'aĵ'o'n kaj fatras'o'n, la hom'o'j bon'e toler'as ili'n. Tamen la pig'o'j oft'e interes'iĝ'as pri afer'o'j pli valor'a'j. Foj'foj'e pig'o for'pren'as grav'a'n faktur'o'n de sur tabl'o, kie'n ĝi est'is ĵus met'it'a, aŭ for'ŝir'as freŝ'e glu'it'a'n afiŝ'o'n de mur'o, aŭ ŝtel'as kuler'o'n, kiu aparten'is al valor'a kuler'komplet'o. Pig'o'j est'as mal'grand'a'j kaj rapid'a'j, do facil'e evit'as sving'at'a'j'n bala'il'o'j'n, sed ne tiom facil'e evit'as kat'o'j'n aŭ kapt'il'o'j'n. Lombard'ist'o'j, pli ol ali'a'j urb'an'o'j, sufer'as pro pig'o'j, kaj ŝmir'as venen'o'n sur iu'n re'bril'ant'a'n bagatel'aĵ'o'n. En'glut'int'e la venen'o'n, pig'o'j dolor'plen'e mort'as. Tiel mort'is Flug'foli’, inter'ali'e, kvankam ŝi'a'j mult'a'j jar'o'j da spert'o dev'us instru'i ŝi'n, evit'i tro evident'a'n trezor'o'n apud lombard'ej'o.

Tiu'j, kiu'j ne vol'as mort'ig'i pig'o'n, dis'sem'as metal'a'n fatras'o'n, part'o'j'n de romp'it'a'j lud'il'o'j aŭ pot'o'j, kaj mal'valor'a'j'n fremd'land'a'j'n mon'er'o'j'n sur la fenestr'o'bret'o'j. Tiu'j'n anstataŭ'aĵ'o'j'n la hom'o'j nom'as “pig'o'pag'o'j”. Mult'a'j jun'a'j pig'o'j ekscit'iĝ'as pro pig'o'pag'o'j kaj avid'e re'port'as ili'n al la nest'o aŭ al la bazar'o, sed ili kruel'e konsci'as post'e, ke tia'j bagatel'aĵ'o'j jam abund'as en la pig'a bazar'o kaj valor'as neniom. Jun'a'j pig'o'j dev'as lern'i, kiel reg'i la instinkt'o'j'n. “Ung'o fatras'o'n ne kapt'u”, dir'as pig'o'patr'in'o'j al si'a'j id'o'j, sed la jun'a'j pig'o'j nur mal'facil'e sekv'as tiu'n konsil'o'n – ĝis la unu'a vid'o de si'a kor'dezir'o. Post kiam Bekoblek’ vid'is si'a'n unu'a'n ruĝ'a'n glaci'aĵ'paper'o'n, aŭ Korvokul’ trov'is si'a'n unu'a'n bild'et'o'n, ili neniam plu distr'iĝ'is pro pig'o'pag'o'j.

Sed la kompat'ind'a Pepoplum’! Eĉ kiam ŝi'a'j sam'nest'an'o'j, jam renkont'int'e si'a'j'n trezor'o'j'n, ne plu ĉas'as pig'o'pag'o'j'n, Pepoplum’ tromp'iĝ'as kaj flug'as sen'cel'e. Ŝi kapt'as ajn'a'n re'bril'aĵ'o'n, sed sen entuziasm'o. Ŝi'a patr'in'o dir'as, ke Pepoplum’ est'as pig'o korp'e, sed ne mens'e, kaj tiu'n verdikt'o'n Pepoplum’ taks'as kruel'a. Jes, ebl'e ŝi post'lam'as. Sed Pepoplum’ est'as ankoraŭ jun'a, kaj ne ĉiu pig'o nask'iĝ'as sci'ant'e, kio'n li aŭ ŝi vol'as kolekt'i.

Laŭ rekomend'o'j de parenc'o'j kaj ge'amik'o'j, Pepoplum’ prov'is kolekt'i naz'tuk'o'j'n, man'skrib'it'a'j'n foli'o'j'n kaj alumet'libr'et'o'j'n, sed hav'i ili'n en la nest'o ne don'as al ŝi konsol'o'n en la mal'bon'a'j tag'o'j, nek ĝoj'o'n kaj kontent'o'n en la bon'a'j tag'o'j.

“Kial vi ne pov'as ĝu'i alumet'libr'et'o'j'n? Ili est'as tiom divers'a'j, kaj krom'e bel'a'j!” dir'ad'as la patr'in'o de Pepoplum’, kiu mem amas'ig'as alumet'libr'et'o'j'n kaj sekret'e ĝoj'as, ke ŝi ne dev'as rival'i por la plej bel'a'j kontraŭ la fil'in'o.

Fin'e onkl'o Ajloarb’ propon'is, ke se ŝi ne trov'is i'o'n por kolekt'i, ŝi almenaŭ kolekt'u i'o'n por inter'ŝanĝ'i en la bazar'o. Hav'ant'e regul'a'n stok'o'n ŝi akir'os bon'a'n klient'ar'o'n. Li rekomend'is, ke ŝi kolekt'u la bild'o'j'n de reĝ'o'j kaj reĝ'in'o'j, kiu'j trov'iĝ'as sur mult'kolor'a'j ort'angul'a'j paper'pec'o'j. Por tiu'j bild'o'j ĉiam est'as ar'o de aĉet'ant'o'j. Kvankam oni sufiĉ'e oft'e vid'as tia'j'n bild'o'j'n en la urb'o, la hom'o'j gard'as si'a'j'n “mon'bilet'o'j'n”, kaj kolekt'i ili'n est'as defi'o.

Pepoplum’ prov'as tiu'n entrepren'o'n, ĉar neni'u alternativ'o ŝajn'as pli al'log'a. Ŝi atend'as moment'o'n de mal'atent'o, kiam hom'o las'as mon'bilet'o'n sur la tabl'o por la kelner'o. Aŭ ŝi profit'as disput'o'n, kiam koler'a klient'o aŭ fil'o ĵet'as mon'bilet'o'j'n al vend'ist'o aŭ patr'o kaj tiu ne tuj genu'iĝ'as por pren'i ili'n. Foj'foj'e ŝi vid'as tra fenestr'o mon'bilet'o'j'n kuŝ'ant'a'j'n sur tabl'o. Se la fenestr'o est'as mal'ferm'it'a kaj neni'u hom'o est'as vid'ebl'a, Pepoplum’ kuraĝ'as en'ŝtel'iĝ'i kaj pren'i la mon'bilet'o'j'n. Ne mult'a'j pig'o'j sam'e kuraĝ'as, kaj la Bird'kort'um'o cert'e mal'permes'us tia'n ŝtel'ad'o'n, se ĝi sci'us.

Pro la rar'ec'o de tiu'j mon'bilet'o'j ĉe la merkat'o, la pig'o'j volont'e inter'ŝanĝ'as kun Pepoplum’. Ŝi akcept'as preskaŭ ĉio'n – krom ost'o'j'n de Verdavost’ – kaj ne postul'as alt'a'j'n prez'o'j'n. Ŝi pov'us postul'i alumet'libr'et'o'n kontraŭ la oranĝ'a mon'bilet'o kun portret'o de reĝ'o kun glav'o, sed ŝi oft'e akcept'as anstataŭ'e etiked'o'n de lad'skatol'o, aŭ stang'et'o'n de glaci'aĵ'o. Ŝi'a patr'in'o ripet'as, Pepoplum’ est'as pig'o korp'e, sed ne mens'e.

La nest'o de Pepoplum’ far'iĝ'as pul'bazar'o, plen'a je etiked'o'j, stang'et'o'j, te'sak'et'o'j kaj loteri'bilet'o'j. Ruz'a bazar'ist'o pov'us far'i el ŝi'a'j hav'aĵ'o'j komfort'a'n ekzist'o'n, sed Pepoplum’ ne est'as ruz'a bazar'ist'o, nek kontent'a kolekt'ant'o, nek feliĉ'a bird'et'o.

Iu'n vesper'o'n, pro mal'dorm'em'o, Pepoplum’ flug'as tra la krepusk'o, serĉ'ant'e mon'bilet'o'j'n kaj interes'aĵ'o'j'n. Est'as pli facil'e trov'i mon'bilet'o'j'n post nokt'iĝ'o – hom'o'j, kiu'j avar'e amas'ig'as si'a'j'n mon'bilet'o'j'n maten'e, vesper'e iĝ'as facil'anim'a'j kaj preskaŭ dis'ĵet'as mon'o'n. Tiu'n fakt'o'n ne mult'a'j pig'o'j sci'as, ĉar al pig'o'j ne plaĉ'as la vesper'o. En la mal'lum'o aper'as rat'o'j kaj blat'o'j, kun kiu'j oni foj'foj'e mal'favor'e kompar'as pig'o'j'n. Ŝi'a nokt'a serĉ'ad'o est'as sen'frukt'a, ĝis Pepoplum’ vid'as vir'o'n sid'ant'a'n sur la trotuar'o. Antaŭ li est'as renvers'it'a ĉapel'o, kaj en ĝi kuŝ'as kelk'a'j gras'a'j mon'er'o'j kaj mon'bilet'o'j. La vir'o mem dorm'as kaj ne atent'as la pig'o'n, kiu al'proksim'iĝ'as.

Pepoplum’ fin'e elekt'as el la ĉapel'o mon'bilet'o'n iom ne'kutim'a'n, kun bild'o de kastel'o. Ali'a pig'o ver'ŝajn'e pren'us mon'er'o'n, ĉar eĉ mal'nov'a mon'er'o bril'eg'as en la sun'o, sed Pepoplum’ jam hav'as reputaci'o'n. Ŝi pren'as la mon'bilet'o'n en si'a'n bek'o'n kaj for'flug'as al si'a nest'o.

Pro la dum'flug'a vent'o la mon'bilet'o en la bek'o ĝen'as ŝi'n. Pepoplum’ dev'as halt'i ĉe fenestr'o'bret'o por ĝust'ig'i ĝi'n. Trans'fenestr'e dis'volv'iĝ'as strang'a scen'o. Pig'o'j ne mult'o'n kompren'as pri la hom'a mond'o, ĉar afer'o'j de hom'o'j okaz'as tro mal'rapid'e kaj tro oft'e kaŝ'it'e mal'antaŭ mur'o'j. Sed eĉ pig'o kompren'as, ke patr'in'o kun fingr'o'j en la buŝ'o de plor'ant'a fil'in'o est'as terur'aĵ'o – tiom terur'a, ke pig'o dev'as spekt'i ĝi'n, malgraŭ la danĝer'o. La knab'in'o kri'as, barakt'as kaj ĝem'as, sed la patr'in'o ten'as ŝi'a'n kap'o'n per unu man'o, puŝ'ant'e kaj tir'ant'e per la ali'a. Kaj Pepoplum’ grak'as, ne pro tio, ke ŝi sent'as si'n kapabl'a defend'i la knab'in'o'n, sed pro konfuz'o, ĉagren'o kaj horor'o, sed ŝi'a grak'ad'o perd'iĝ'as en la inter'hom'a lukt'o.

“A-ha!” dir'as la patr'in'o kaj rekt'iĝ'as el'tir'ant'e el la knab'in'a buŝ'o et'a'n ruĝ'a'n objekt'o'n. “Moment'o'n, mi re'ven'os.” La knab'in'o tuj ĉes'as plor'i, kaj anstataŭ'e puŝ'as la vang'o'n per lang'o, esplor'ant'e la tru'o'n en si'a dent'ar'o. Ŝi'a'j okul'o'j vag'ad'as, prov'ant'e vid'i la rezult'o'n, sed kompren'ebl'e ne sukces'e. Sed ŝi vid'as Pepoplumon star'ant'a'n sur la fenestr'o'bret'o, kaj ŝi man'sving'et'as. Pepoplum’ ne sci'as, kio'n far'i. Ŝi est'as tro konfuz'it'a por for'flug'i.

La patr'in'o re'ven'as, ten'ant'e bril'e blank'a'n objekt'o'n. “Vid'u”, ŝi dir'as, kaj don'as ĝi'n al la knab'in'o. Kaj Pepoplum’ mir'as. Ĝi est'as hom'a dent'o. Perfekt'e blank'a ĝi est'as, kiel ov'o aŭ nub'o, kaj glat'a kiel maten'a vent'et'o. Ĝi est'as pli grand'a, ol ŝi supoz'us, kaj hav'as et'a'j'n krur'o'j'n, ebl'e por ten'i si'n firm'e en la buŝ'o. Sed kred'ebl'e tiu'j ne funkci'as bon'e, ĉar la patr'in'o pov'is el'tir'i la dent'o'n. La mister'o nur incit'as Pepoplumon. Neniam antaŭ'e ŝi vid'is i'o'n ajn tiom bel'a'n.

“Est'as strang'e”, dir'as la knab'in'o. “Kio'n mi far'u per ĝi?”

“En'lit'iĝ'u, kar'ul'in'o, kaj met'u ĝi'n apud vi'a'n lit'o'n, sur la tabl'et'o'n. Ĉi-vesper'e ven'os fe'in'o, kiu for'port'os la dent'o'n kaj las'os por vi i'o'n bel'a'n.”

“Mi jam vid'is ŝi'n, ŝi atend'as ekster'e”, dir'as la knab'in'o en'lit'iĝ'ant'e.

La patr'in'o rid'et'as kaj kis'as la frunt'o'n de la fil'in'o. “Se vi aŭd'os i'o'n dum la vesper'o, ne mal'ferm'u la okul'o'j'n, ĉar vi for'tim'ig'os la fe'in'o'n. Rest'u kviet'a, ŝajn'ig'u dorm'o'n, kaj vi ricev'os bon'a'n surpriz'o'n.”

Tiu'j'n vort'o'j'n Pepoplum’ ne bon'e kompren'is – la hom'a lingv'o est'as tro mol'a kaj mal'rapid'a.

La patr'in'o mal'ŝalt'as la lum'o'n kaj for'ir'as, las'ant'e la knab'in'o'n kaj Pepoplumon sol'a'j. Pepoplum’ atend'as du aŭ tri minut'o'j'n. Nur tiom ŝi pov'is el'ten'i. Fin'e, Pepoplum’ puŝ'as si'n tra la mal'larĝ'e mal'ferm'it'a fenestr'o kaj salt'et'as al la tabl'et'o. Mal'grand'a ŝi est'as, kaj mal'laŭt'a'j est'as ŝi'a'j pied'paŝ'o'j, sed la knab'in'o konsci'as pri la en'ŝtel'iĝ'int'o. La spir'ad'o de la knab'in'o far'iĝ'as rapid'a kaj mal'profund'a – cert'e ŝi ne dorm'as, nur ŝajn'ig'as. Sed Pepoplum’ ne pov'as fuĝ'i, for'las'ant'e la dent'o'n por ali'a kolekt'ant'o. Io en la kor'o de Pepoplum’ don'as al ŝi kuraĝ'o'n.

Pepoplum’ fal'ig'as la mon'bilet'o'n el si'a bek'o kaj pren'as la dent'o'n. Tre mal'mol'a ĝi est'as; glat'a kaj plaĉ'a inter la bek'o'rand'o'j. Ŝi prem'as ĝi'n zorg'em'e, nepr'e ne tro firm'e, ali'e la dent'o el'ĵet'iĝ'us el ŝi'a bek'o kiel kugl'o. Tut'e mal'ebl'as nun port'i la mon'bilet'o'n, do ŝi rezign'as pri ĝi – tem'as pri inter'ŝanĝ'o kun la knab'in'o, sen bezon'o marĉand'i.

La okul'o'j de la knab'in'o ŝajn'e salt'et'as sub la palpebr'o'j – apenaŭ ŝi brid'as la dezir'o'n ŝtel'rigard'i la en'ir'int'o'n. Pepoplum’ hav'as la dent'o'n, kaj ŝi'a kuraĝ'o ne sufiĉ'as por ali'a'j aventur'o'j. Rapid'e, rapid'eg'e, ŝi salt'et'as al la mal'ferm'it'a fenestr'o, el'ig'as si'n tra la mal'larĝ'a inter'spac'o, kaj ek'flug'as al si'a nest'o, al pac'o, ĝoj'o kaj komfort'o.

Hejm'e Pepoplum’ far'as por la dent'o lit'o'n el dis'ŝir'it'a'j loteri'bilet'o'j kaj kovr'as ĝi'n per la propr'a'j plum'o'j. Du aŭ tri foj'o'j'n ŝi vek'iĝ'as dum la nokt'o pro grak'ad'o de korv'o aŭ fajf'ad'o de agl'o, sed vid'int'e, ke la bel'a blank'a glat'a dent'o rest'as sekur'e en si'a lit'o, Pepoplum’ re'en'dorm'iĝ'as, kontent'a.

Dum la kvin tag'o'j ĝis la pig'a bazar'o, Pepoplum’ preskaŭ krev'as pro sen'pacienc'o. Ŝi intenc'as montr'i la kar'aĵ'o'n al la ali'a'j. Tio'n ne far'as matur'a'j pig'o'j, sed ankaŭ ili en la jun'aĝ'o, ĵus ek'trov'int'e si'a'n kor'ĝoj'o'n, vol'is fanfaron'i pri si'a trezor'o al la tut'a mond'o. Vendred'e, Pepoplum’ al'ven'as en la bazar'o'n fru'e, por trov'i sun'plen'a'n lok'o'n. Bekoblek’ jam est'as tie, polur'ant'e per flug'il'o kelk'a'j'n last'a'temp'e akir'it'a'j'n kuler'o'j'n. Korvokul’ vol'as disput'i kun Pepoplum’ pri la lok'o, sed kiam li vid'as la dent'o'n, li forges'as pri la propr'a'j zorg'o'j.

“Kio ĝi est'as?” li demand'as, sed eĉ post la rakont'o de Pepoplum’, Korvokul’ ne kred'as. “Ĝi hav'as krur'et'o'j'n! Ĉu oni vid'as krur'et'o'j'n en hom'a buŝ'o?” Pepoplum’ klar'ig'as pri si'a teori'o – la krur'et'o'j est'as radik'o'j por firm'ten'i la dent'o'j'n en la buŝ'o. “Do, kial la dent'o el'fal'as, se ĝi hav'as tia'j'n radik'o'j'n?” demand'as Korvokul’.

Al'ven'as ali'a'j pig'o'j, kaj la disput'o far'iĝ'as la kern'a afer'o de la bazar'o. Neni'u ali'a pig'o atent'as si'a'j'n var'o'j'n aŭ mani'o'j'n, kaj eĉ Bekoblek’ for'las'as si'a'j'n nov'a'j'n kuler'o'j'n por vid'i la trezor'o'n de Pepoplum’. La kutim'a komerc'o de la bazar'o halt'as, dum oni disput'as, ĉu ver'e dent'o pov'as est'i tir'at'a el hom'a buŝ'o, kaj ĉu ver'e hom'o volont'e las'as tia'n objekt'o'n apud si'a lit'o? Kelk'a'j detal'o'j en la rakont'o de Pepoplum’ ne hav'as senc'o'n – kio pri la patr'in'o, kiu tiel tortur'as si'a'n fil'in'o'n, kaj kio pri la fil'in'o, kiu tuj post la for'pren'o de la dent'o ne plu plor'as? Tia vund'o dev'as est'i dolor'a. Sed mal'antaŭ la disput'o est'as la universal'a kred'o, ke la dent'o est'as ver'a trezor'o – ebl'e ne tiel bril'a, kiel polur'it'a mon'er'o, sed bel'eg'a kaj hav'ind'a.

Kontraŭ la dent'o Pepoplum’ ricev'as ofert'o'j'n de alumet'libr'et'o'j, loteri'bilet'o'j, ferm'il'o de lad'skatol'o, eĉ rar'a silk'a naz'tuk'o kun bild'o de nud'a vir'in'o. Kelk'a'j pig'o'j eĉ propon'as objekt'o'j'n el si'a'j propr'a'j kolekt'o'j – ne la plej bel'a'j'n ekzempl'o'j'n, ver'dir'e, sed est'as preskaŭ ne'kred'ebl'e, ke pig'o pret'as for'don'i part'o'n de si'a propr'aĵ'o. Pepoplum’ akcept'as neniu'j'n ofert'o'j'n, eĉ ne la grand'eg'a'j'n. Alumet'libr'et'o'j'n, te'sak'et'o'j'n, bild'o'j'n, kaj etiked'o'j'n ŝi jam prov'is kolekt'i, sed neni'o tiom plaĉ'as, kiom la dent'o. Fin'e de la bazar'o Pepoplum’ port'as ĝi'n re'e'n al si'a nest'o; ŝi kov'as ĝi'n kiel ov'o'n, kares'as ĝi'n kiel bril'aĵ'o'n, bek'um'as ĝi'n kiel gren'o'n kaj polur'as ĝi'n kiel kuler'o'n.

Kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e vek'as ŝi'n grand'a'j kri'o'j de la pig'o'j. Kurier'o'j flug'as de nest'o al nest'o kaj anonc'as, ke oni far'os nov'a'n verdikt'o'n de la Bird'kort'um'o ĉe la bazar'o la ven'ont'a'n tag'o'n je sun'lev'iĝ'o. Pepoplum’ vizit'as la patr'in'o'n, por diskut'i la strang'a'n afer'o'n. La Bird'kort'um'o tre mal'oft'e tuŝ'as la pig'o'j'n.

“Nepr'e est'as afer'o de alumet'libr'et'o'j”, dir'as la patr'in'o. “La Bird'kort'um'o de'long'e kred'as, ke ili est'as la plej valor'a'j el ĉiu'j hav'aĵ'o'j, kaj nun ili vol'as star'ig'i muze'o'n. Aŭ ebl'e impost'o'n.”

Pepoplum’ tim'as, ke la verdikt'o rilat'os al la dent'o. Ŝi sci'vol'as, ĉu ŝi kaŝ'u ĝi'n nun. Sed kaŝ'i signif'as met'i en for'a'n lok'o'n, ne'sekur'a'n lok'o'n, ne'kon'at'a'n kaj ne'fid'at'a'n lok'o'n. Prefer'e ŝi atend'u ĝis la anonc'o, kaj se la afer'o'j ŝajn'os danĝer'a'j, ŝi fuĝ'os al si'a nest'o por bek'pik'e defend'i la hejm'o'n kaj propr'aĵ'o'n kontraŭ la kolomb'soldat'o'j de la Bird'kort'um'o.

En la maten'o Pepoplum’ kun'iĝ'as kun la ali'a'j pig'o'j ĉe la bazar'o. Jam al'ven'is la prezid'ant'o de la Bird'kort'um'o, kiu est'as bel'a korv'in'o kun preskaŭ purpur'a'j plum'o'j. Ŝi'a vic'ministr'o pri komerc'o kaj sekur'ec'o, kalv'a akcipitr'o star'ant'a apud ŝi, far'as la anonc'o'n:

“Pro mal'saĝ'a kondut'o, kiu risk'as vek'i mal'am'o'n kaj mal'pac'o'n kun la hom'o'j, inter kiu'j ni loĝ'as, kaj tial en'danĝer'ig'i la viv'o'n de ĉiu pac'am'a bird'o, est'is decid'it'e kaj est'u nun deklar'at'e, ke neni'u bird'o, bird'id'o, bird'in'o, aŭ reprezent'ant'o de bird'o, bird'id'o aŭ bird'in'o, rajt'as en'ir'i hom'a'n dom'o'n, ali'kaz'e tiu est'os for'pel'at'a el ni'a rond'o kaj el ni'a urb'o, kaj ties kontraŭ'soci'a kondut'o est'os dis'kon'ig'at'a inter la ĝentil'bird'o'j de la ĉirkaŭ'aĵ'o kaj apud'a'j urb'o'j. Ankaŭ est'as decid'it'e, ke la inter'ŝanĝ'ad'o de hom'a'j dent'o'j est'os mal'permes'at'a, kaj mal'atent'o de la leĝ'o kaŭz'os la sam'a'j'n konsekvenc'o'j'n.”

Plej'part'e la pig'o'j re'ag'as nur apati'e al la anonc'o – ili atend'is i'o'n pli drast'a'n, kiel mort'pun'o'n aŭ impost'o'n. Tamen Pepoplum’ trem'eg'as. Ĉu est'as ebl'e, ke ŝi'a aventur'o en'danĝer'ig'is la bird'a'n komun'um'o'n? Ĉu oni pens'as, ke ŝi dolor'ig'is la knab'in'o'n, aŭ ĉu la knab'in'o plend'is al la patr'in'o pri malic'a “fe'in'o”? Ŝi vol'as far'i demand'o'n, ĉu ankaŭ la posed'o de dent'o, ne nur “inter'ŝanĝ'ad'o”, est'as nun kontraŭ'leĝ'a, sed ŝi tim'as la respond'o'n.

La patr'in'o de Pepoplum’ al'parol'as ŝi'n. “Mi aŭd'is de onkl'o Ajloarb’, kiu hazard'e aŭskult'is konversaci'o'n inter Bekoblek’ kaj Knarokor’, ke la Bird'kort'um'o verdikt'is pro la kompat'ind'a Verdavost’. Li envi'as vi'n, ŝajn'e, kaj en'ir'is hom'a'j'n dom'o'j'n por trov'i dent'o'n. Ĉu li pens'is, ke li pov'us pren'i i'o'n el hom'a buŝ'o? Terur'e! Stult'ul'o! Dom'mastr'in'o ĉas'is li'n per bala'il'o, kaj en tiu strat'o nun aper'ad'as patrol'o de dom'mastr'in'o'j arm'it'a'j per bala'il'o'j. Iam la strat'o est'is bon'a lok'o por alumet'libr'et'o'j sed nun ĝi'n ne ebl'as esplor'i pro la danĝer'o de malic'a'j bala'il'o'j. Du kukol'o'j vid'is la tut'a'n afer'o'n kun Verdavost’ kaj raport'is la okaz'aĵ'o'n al la Bird'kort'um'o.”

La patr'in'o ne sci'as, ĉu la Bird'kort'um'o kondamn'is Verdavoston kiel iniciat'ant'o'n, aŭ las'is li'n eskap'i. Ver'dir'e, tio ne grav'as por Pepoplum’. Ŝi est'as feliĉ'a, ke ŝi ne rekt'e respond'ec'as pri la verdikt'o.

Tamen, la feliĉ'o de Pepoplum’ est'as mal'long'daŭr'a, ĉar ĉe ŝi'a nest'o atend'as ŝi'n kolomb'soldat'o'j de la Bird'kort'um'o – ili ven'is por konfisk'i la hom'a'n dent'o'n. Kaj malgraŭ ŝi'a'j antaŭ'a'j promes'o'j al si, Pepoplum’ ne bek'pik'as la mal'amik'o'j'n, nek kriĉ'as nek sakr'as nek pet'eg'as al la Bird'kort'um'o. Ŝi gvid'as la soldat'o'j'n al la kaŝ'lok'o de la dent'o, kaj la soldat'o'j pren'as ĝi'n sen'vort'e. Sovaĝ'a'j kaj sen'taŭg'a'j kolomb'o'j – se ili kapabl'us sent'i la bel'o'n kaj bon'o'n, ili mir'us pri la dent'o kaj ne pov'us pri'rab'i Pepoplumon.

Post'e Pepoplum’ sid'as inter si'a'j plum'o'j kaj ne'hav'ind'a'j kolekt'aĵ'o'j ĝis nokt'iĝ'o. Ŝi ne plor'as, ne koler'as, ne sopir'as – ŝi sent'as … neni'o'n. Mank'o'n. Mal'plen'o'n. Se komenc'us pluv'i, est'us taŭg'e, sed la nokt'o est'as klar'a kaj varm'a, kaj de ie ven'as la son'o de hom'a'j kaj bird'a'j rid'o'j.

Plur'a'j'n nokt'o'j'n Pepoplum’ apenaŭ mov'iĝ'as, kaj la vendred'a'n bazar'o'n ŝi eĉ ne ĉe'est'as. La patr'in'o vizit'as ŝi'n por don'i kuraĝ'ig'a'j'n vort'o'j'n: “Ne zorg'u, ovul'in'et'o. Vi ne dev'as kolekt'i dent'o'j'n. Vi pov'as kolekt'i alumet'libr'et'o'j'n! Vi jam hav'as du aŭ tri bel'a'j'n alumet'libr'et'o'j'n en vi'a nest'o-pul'bazar'o. Mi help'os al vi.”

Se Pepoplum’ ne pov'os hav'i dent'o'n, ŝi dev'os kontent'ig'i si'n per alumet'libr'et'o'j – stult'a'j, ordinar'a'j, sen'util'a'j, mal'pur'a'j, mal'glat'a'j alumet'libr'et'o'j. Kaj Pepoplum’ ne vol'as si'n tiel kontent'ig'i. La alumet-libr'et'o'j en ŝi'a nest'o naŭz'as ŝi'n, kaj ŝi ek'flug'as el la nest'o por est'i for, por serĉ'i dent'o'n.

Pepoplum’ gvat'as lern'ej'o'j'n, kie ge'knab'o'j montr'as unu al la ali'a'j la inter'spac'o'j'n, kiu'j est'is antaŭ'ne'long'e okup'it'a'j de dent'o'j. Sed la dent'o'j mem ne est'is trov'it'a'j. Pepoplum’ ĉe'est'as funebr'o'n, sed tie la famili'o vol'as vid'i la plen'dent'a'n rid'et'o'n de la kar'a famili'an'o ĝis la en'ter'ig'o.

Apud drink'ej'o est'is pugn'o'batal'o inter jun'ul'o'j, kaj tie Pepoplum’ ek'hav'as esper'o'n. Ruz'a pugn'o'frap'o ĵet'is i'o'n el la buŝ'o de la frap'it'o, kaj dum la spekt'ant'ar'o aplaŭd'as la boks'ad'o'n, Pepoplum’ trov'as la dent'o'n. Sed ĝi est'as ruĝ'a kaj frakas'it'a, mal'pur'a kaj mal'glat'a – en'tut'e mal'perfekt'a kaj mal'ind'a ekzempler'o. Neni'u pov'us kompar'i ĝi'n kun la perfekt'a dent'o de la knab'in'o, kaj al tiu knab'in'o la pens'o'j de Pepoplum’ re'ven'as. Se ŝi perd'is jam unu dent'o'n, ebl'e ŝi perd'os pli'a'j'n, kiel pig'id'o, kiu perd'as si'a'j'n griz'a'j'n plum'o'j'n kaj akir'as nigr'a'j'n kaj blank'a'j'n.

Pepoplum’ flug'as al la kon'at'a fenestr'o'bret'o. Neni'u est'as vid'ebl'a, sed Pepoplum’ atend'as, atend'as, atend'as. Fin'e aper'as la knab'in'o, sed ŝi en'lit'iĝ'as sen atent'i Pepoplumon kaj sen met'i dent'o'n sur la tabl'et'o'n. Ebl'e est'as sen'senc'e tiel atend'i; ebl'e ŝi en'ir'u la ĉambr'o'n kaj esplor'u. Sed tio est'us danĝer'a, kontraŭ'leĝ'a, kaj sen garanti'o de rekompenc'o. Kiam en la maten'o la knab'in'o for'ir'as al la lern'ej'o, Pepoplum’ flug'as hejm'e'n al si'a nest'o por dorm'i. Sed ŝi re'ven'as al la fenestr'o'bret'o antaŭ vesper'iĝ'o por atend'i.

La tri'a'n nokt'o'n Pepoplum’ est'as sku'it'a ĝis'plum'e kiam la knab'in'o frap'as ĉe la fenestr'o. En ŝi'a man'o est'is blank'aĵ'o – dent'o! La knab'in'o mal'ferm'as la fenestr'o'n kaj en'lit'iĝ'as, kvankam est'as ankoraŭ krepusk'o. Ŝi grand'e kaj fals'e osced'as, met'as la dent'o'n sur apud'a'n tabl'o'n kaj ferm'as la okul'o'j'n. La knab'in'o mal'lert'e aktor'is.

Ĉu kapt'il'o, ĉu truk'o? Pepoplum’ ne vid'as dom'mastr'in'o'n kun bala'il'o, nek kukol'o'j'n, kiu'j raport'us al la Bird'kort'um'o. Tim'ant'e sed ekscit'o'plen'e Pepoplum’ en'ir'as tra la fenestr'o kaj salt'et'as sur la tabl'o'n.

“Jen vi!” dir'as la knab'in'o, for'sku'ant'e si'a'n ŝajn'o'dorm'o'n. Per rapid'a man'o ŝi kovr'as la dent'o'n, kaj Pepoplum’ ne kuraĝ'as tra'pik'i man'o'n. “Mi vid'is vi'n antaŭ kelk'a'j tag'o'j kaj en tiu sam'a tag'o sent'is, ke dent'o est'as el'fal'ont'a. Vi est'as la dent'o'fe'in'o, vi ven'is por pren'i, jes?”

Pepoplum’ ne plen'e kompren'is, nek pov'is respond'i per hom'a'j vort'o'j. Do, Pepoplum’ respond'as nur per pep'ad’.

“La patr'in'o dir'is, ke vi al'port'os por mi bel'a'n surpriz'o'n. Nu, pas'int'foj'e vi don'is al mi mon'bilet'o'n. Sed tio ne est'as bel'a surpriz'o. Kiam mi'a patr'in'o vid'is ĝi'n, ŝi eg'e koler'iĝ'is. ‘De kie vi pren'is tia'n grand'a'n mon'bilet'o'n? Ĉu vi ŝtel'is ĝi'n?’ Kaj mi prov'is dir'i, ke la dent'o'fe'in'o al'port'is ĝi'n, sed la patr'in'o mal'konsent'is. Ŝi dir'is, ke la dent'o'fe'in'o al'port'as nur mon'er'o'j'n, neniam valor'a'j'n mon'bilet'o'j'n, kaj krom'e la dent'o'fe'in'o ankoraŭ ne ven'is … nu, ĉiu'kaz'e, vi dev'as don'i al mi i'o'n pli bel'a'n kaj bon'a'n, ol mon'bilet'o, ĉar last'foj'e mi est'is pun'it'a.”

Pepoplum’ ne ĉio'n kompren'as, sed marĉand'o son'as simil'e en ĉiu lingv'o. Cert'e la Bird'kort'um'o ne nur ekzil'us ŝi'n pro tia trakt'ad'o, sed eĉ mort'pun'us. Tamen, jen la dent'o, sub la knab'in'a man'o, blank'a, glat'a, tiom bril'a kaj bel'a! For'las'i la dent'o'n por pren'i var'o'j'n de la nest'o est'as terur'e – Pepoplum’ pep'as tri'foj'e, por dir'i, “Mi re'ven'os tuj!”

Pepoplum’ re'ven'as fulm'rapid'e kun bek'o'plen'o da loteri'bilet'o'j kaj te'sak'et'o'j, sed la knab'in'o re'tir'iĝ'as. “Tio est'as rub'aĵ'o!” ŝi dir'as, kaj Pepoplum’ tuj pent'as pro la elekt'o. Kompren'ebl'e, la dent'o est'as eg'e valor'a kaj postul'as alt'a'n prez'o'n. Pepoplum’ port'as el si'a nest'o bril'a'n mon'er'o'n, kiu'n ŝi kapt'is de la trotuar'o kiam ĝi el'fal'is el la poŝ'o de plor'ant'a jun'ul'o ĉe la haven'o. Ĝi ne makul'iĝ'is en akv'o'flu'ej'o aŭ inter putr'ant'a manĝ'aĵ'o ĉe mal'pur'a strat'angul'o – ĝi bril'as kiel plen'a lun'o. Sed ankaŭ tio'n la knab'in'o ne vol'as. “Mi'a'j sam'klas'an'o'j ricev'as mon'er'o'j'n, kiam ili perd'as dent'o'j'n. Tio ne est'as surpriz'o, tio ne est'as bon'a aŭ bel'a.” Sed Pepoplum’ ne hav'as i'o'n pli valor'a'n, ol tiu mon'er'o. Se ŝi hav'us kuler'o'j'n, kiel Bekoblek’, ŝi volont'e don'us ili'n al la knab'in'o. Ebl'e Pepoplum’ pov'os inter'ŝanĝ'i la mon'er'o'n kun Bekoblek’ por kuler'o….

Kaj Pepoplum’ konsci'as pri si'a erar'o. Ŝi pens'as kiel pig'o, ne kiel knab'in'o. Iu ajn pig'o volont'e inter'ŝanĝ'us tia'j'n riĉ'aĵ'o'j'n, kia'j est'as loterbiletoj, te'sak'et'o'j, mon'er'o'j kaj kuler'o'j, sed hom'o'j hav'as ali'a'j'n zorg'o'j'n kaj ali'a'j'n kolekt'o'j'n. Ili vol'as i'o'n pli simil'a'n al si.

Pepoplum’ re'ven'as kun bild'o ŝir'it'a el kalendar'o. Ĝi montr'as knab'in'o'n, tre simil'a'n al la dent'o'perd'int'o, kiu lud'as en vintr'o, kaj ŝi'a'j ruĝ'a'j vang'o'j kontrast'as okul'frap'e kun la blank'blank'a neĝ'o. Pepoplum’ la unu'a'n foj'o'n ver'e rigard'as ĝi'n kaj taks'as ĝi'n bel'a – cert'e hav'ind'a. Sed la knab'in'o ne don'as la dent'o'n. Pepoplum’ eĉ iom'et'e feliĉ'as, ĉar nun ŝi ne dev'as for'don'i la bild'o'n.

Ŝi re'ven'as kun ali'a bild'o – tiu de reĝ'in'o rajd'ant'a or'a'n ĉeval'o'n, kun kron'o kaj paf'ark'o. Tio'n elekt'is Pepoplum’, ĉar ŝi kred'as ĝi'n flat'a al la knab'in'o. Sed la knab'in'o ne est'as flat'it'a. “Tia'j'n bild'o'j'n mi hav'as en mi'a'j rakont'libr'et'o'j”, dir'as la knab'in'o, sed Pepoplum’ kompren'as nur, ke la knab'in'o ne liber'ig'as la dent'o'n.

Pli'a'n foj'o'n ŝi flug'as al si'a nest'o kaj tra'bor'as la mont'et'o'j'n de kolekt'aĵ'o'j. Naz'tuk'o'j kaj etiked'o'j cert'e ne est'os akcept'at'a'j; ankaŭ fot'o'j, botel'kovr'il'o'j, metal'aĵ'o'j kaj fask'o'j de mon'bilet'o'j. El ĉio ĉi montr'iĝ'as taŭg'a nur alumet'libr'et'o. Ĝi est'as ruĝ'a, kiel buŝ'o, kaj sur ĝi est'as blank'a kvadrat'o, kiel dent'o. Kaj se la knab'in'o ne akcept'us la alumet'libr'et'o'n, Pepoplum’ fal'ig'us ĝi'n en la river'o'n – neni'o'n ali'a'n ŝi hav'as, kaj nun, vid'int'e la simil'ec'o'n kun dent'o, ŝi ne toler'us la mal'feliĉ'a'j'n re'memor'o'j'n.

Van'e ŝi zorg'as, ĉar la knab'in'o entuziasm'iĝ'as pri la alumet'libr'et'o. “Mi'a patr'in'o ne permes'as al mi hav'i alumet'o'j'n! Kia bon'a surpriz'o! Kiel bel'e!”

La knab'in'o mal'ferm'as la libr'et'o'n kaj el'pren'as alumet'o'n. Sen hezit'o, kvazaŭ spert'ul'in'o, la knab'in'o frot'as la alumet'o'n kontraŭ la libr'et'surfac'o – ek'bril'o, sulfur'o, flam'o. Strang'a'j ombr'o'j el'radi'as de la knab'in'o kaj pig'o, kaj Pepoplum’ rigard'as la flam'o'n, en'sorĉ'it'e. Ŝi ne sci'is, ke alumet'libr'et'o'j pov'as tio'n far'i … ĉu ŝi'a patr'in'o sci'as? Pepoplum’ far'as paŝ'o'n antaŭ'e'n, pli proksim'e'n al la flam'o, kaj ŝi'a pied'o tuŝ'as i'o'n mal'mol'a'n – la dent'o'n.

La knab'in'o rev'as pri la flam'o'j, kaj por ŝi jam mal'aper'is la dent'o kaj la pig'o. Evident'e ŝi taks'as la marĉand'o'n fin'it'a, kaj Pepoplum’ en'bek'ig'as la dent'o'n. Ĉe la fenestr'o'bret'o ŝi hezit'as. Ŝi dev'as cert'iĝ'i, ke ne est'as kukol'o'j, kiu'j mal'kaŝ'us ŝi'a'n kontraŭ'leĝ'a'n ag'ad'o'n. Ŝi dev'as ankoraŭ'foj'e rigard'i la flagr'ant'a'n alumet'o'n.

La pord'o de la dorm'o'ĉambr'o mal'rapid'e mal'ferm'iĝ'as, kaj la patr'in'o ŝtel'paŝ'e en'ven'as. Ĉu ŝi prov'as ne vek'i la fil'in'o'n? En ŝi'a man'o bril'as iu rond'aĵ'o – mon'er'o. Sed, rimark'int'e la fajr'o'n, la patr'in'o el'ig'as ve'kri'o'n.

“Kio okaz'as ĉi tie?” La patr'in'o preskaŭ salt'as al la lit'o kaj esting'as la flam'o'n inter si'a'j fingr'o'pint'o'j. “Alumet'o'j? De kie vi akir'is ili'n? Ĉu vi ŝtel'is el la kuir'ej'o?”

“Ne, Pa'nj'o, mi ne ŝtel'is ili'n!” dir'as la knab'in'o. “La dent'o'fe'in'o al'port'is ili'n al mi, kontraŭ mi'a dent'o. Ĉu ne unu'a'rang'a?”

“Tut'e ne unu'a'rang'a. Pri kia dent'o'fe'in'o vi parol'as?”

“Tre et'a, nigr'e-blank'a, kun flug'il'o'j … Ho, ne pren'u ili'n, Pa'nj'o! Vi jam hav'as kolekt'o'n de alumet'o'j. Mult'eg'e! Vi montr'as ili'n al vi'a'j amik'in'o'j dum te'fest'o'j.”

“Kar'ul'in'o, el tiu'j libr'et'o'j mi el'pren'is aŭ el'uz'is la alumet'o'j'n. Kial kolekt'i alumet'o'j'n? Ili ĉiam sam'as – stang'o, ruĝ'o, flam'o. Kaj krom'e, ili est'as danĝer'a'j. Nur la libr'et'o'j est'as interes'a'j …”

La rest'o'n de la konversaci'o Pepoplum’ ne aŭd'as. Kiam la hipnot'a danc'ad'o de la flam'o esting'iĝ'is, ŝi re'konsci'is pri la danĝer'o de la koler'a dom'mastr'in'o kaj spion'o'j de la bird'kort'um'o. Mult'o'n ŝi risk'as por la et'a, blank'a dent'o – mal'varm'a, pal'a, sen'viv'a. Sed trezor'o, nepr'e trezor'o! La ali'a'j pig'o'j cert'e avid'us ĝi'n. Pepoplum’ ek'flug'as kun la dent'o firm'e ten'at'a en la bek'o.

La nest'o'n ŝi ating'as ĵus je ek'pluv'o, sed malgraŭ la veter'o Pepoplum’ sent'as si'n varm'a. Profund'e'n, profund'e'n en si'a'n nest'o'n Pepoplum’ kaŝ'as la dent'o'n, sekret'e ankaŭ en la kor'o'n. Fin'e ŝi ferm'as la okul'o'j'n por ripoz'o kontent'a kaj trankvil'a.

Ŝi sonĝ'as pri fajr'o.

En'anim'ig'o

La toast'il'o de la famili'o Doppelviv’ mal'san'is. Subit'e ĝi ne plu rost'is pan'o'n, sed las'is ĝi'n tut'e blank'a kaj mal'bon'gust'a; aŭ ĝi brul'ig'is la pan'o'n ĝis cindr'o. La toast'il'o el'ig'is mal'alt'a'n son'o'n, kvazaŭ ĝi plor'us. Pa'nj'o Doppelviv’ mal'gaj'e manĝ'is ŝink'o'n sen pan'o, kaj la infan'o'j dev'is ir'i en la lern'ej'o'n sen bon'a maten'manĝ'o.

Pa'ĉj'o Doppelviv’ port'is la toast'il'o'n al kurac'ist'o, kiu don'is mal'gaj'a'n diagnoz'o'n. Ĝi'a spirit'o frenez'iĝ'is. La kurac'ist'o propon'is plur'a'j'n kial'o'j'n – ebl'e la famili'an'o'j ne sufiĉ'e aprez'is la labor'o'n de la toast'il'o, aŭ ebl'e ili ne las'is ĝi'n amik'iĝ'i kun la ali'a'j kuir'il'o'j. Sed la plej ver'ŝajn'a klar'ig'o est'is, ke ĝi'a spirit'o est'as mal'bon'kvalit'a. Pa'ĉj'o konfes'is, ke li pag'is ne'mult'e por ĝi. En tia'j mal'mult'e'kost'a'j il'o'j, dir'is la kurac'ist'o, oni oft'e trov'as spirit'o'j'n de sen'hejm'ul'o'j, forges'it'a'j frat'in'o'j aŭ kaduk'ul'o'j sen hered'ant'o'j. La leĝ'o'j de la ŝtat'o, kompren'ebl'e, mal'permes'as uz'i la spirit'o'j'n de krim'ul'o'j krom por paf'il'o'j. La kurac'ist'o konsil'is, ke la famili'o Doppelviv’ aĉet'u nov'a'n toast'il'o'n, kaj li pren'is la mal'san'a'n por viv'ĉes'ig'o kaj dec'a en'ter'ig'o.

Sabat'e la famili'o ek'ir'is al la butik'o Pluranim’, kie oni vend'as ĉiu'spec'a'j'n aparat'o'j'n. Sed ne ĉiu'j ir'is feliĉ'e. Irinjo, la dek'ses'jar'aĝ'a fil'in'o, leg'is en mod'a gazet'o plur'a'j'n artikol'o'j'n pri la “problem'o de en'anim'ig'o”. Kon'at'a aktor'o Daŝo Pavlovski nun rifuz'as vetur'i per en'anim'ig'it'a aŭt'o, sed ir'as de premier'o al premier'o per ĉar'o tir'at'a de blank'a'j ĉeval'o'j. Sara Makello, la uson'a dram'verk'ist'o, publik'ig'is pamflet'o'n post pamflet'o. Ĉio'n ĉi Irinjo prezent'is al si'a famili'o dum la bus'o anhel'is al la butik'o. Ŝi'a'j argument'o'j ne plen'e persvad'is la famili'o'n, sed pro tio, ke Pa'ĉj'o Doppelviv’ sopir'is al pac'o, li konsent'is ne en'ir'i la ĉef'a'n butik'o'n Pluranim’, sed vizit'i la apud'a'n fili'o'n, kie oni vend'as “alternativ'o'j'n”.

Tie est'is plej divers'a'j primitiv'aĵ'o'j. Forn'o'j, kiu'j brul'ig'as lign'o'n. Miks'il'o'j, kiu'j'n oni turn'as man'e. Ŝild'o, kiu prezent'as la avantaĝ'o'j'n de penik'o super fot'il'o! Cert'e neni'u modern'a kaj bon'hav'a famili'o toler'us tia'j'n antikv'aĵ'o'j'n en la propr'a dom'o. Eĉ Irinjo est'is iom embaras'it'a. En ali'a fak'o de la fili'a butik'o, ili trov'is eĉ pli strang'a'j'n aĵ'o'j'n. Jen toast'il'o, kiu funkci'as per vapor'motor'o. Frederik'o, la dek'jar'a fil'o, gust'um'is la rost'it'a'n pan'o'n kaj dir'is, ke ĝi est'as tro mol'a kaj mal'sek'a. Jen lamp'o'j, kiu'j'n lum'ig'as “elektr'o”. Pa'ĉj'o Doppelviv’ demand'is, kio est'as elektr'o, sed la deĵor'ant'o ne pov'is klar'ig'i. Ĝi est'as sen'korp'a flu'aĵ'o, li dir'is per trem'ant'a'j lip'o'j. Pa'ĉj'o Doppelviv’ kun'tir'is la brov'o'j'n, ĉar nebul'ec'a'j klar'ig'o'j kiel “sen'korp'a flu'aĵ'o” tuj pens'ig'is li'n pri kontraŭ'leĝ'a'j fuŝ'far'it'a'j aparat'o'j. Eĉ la plej mal'mult'e'kost'a'j en'anim'ig'it'a'j aparat'o'j est'as atest'it'a'j per mult'a'j dokument'o'j – kiu est'as la spirit'o, kio'n li aŭ ŝi far'is dum la viv'o, kaj sub'skrib'o'j de la hered'ant'o'j, aŭ almenaŭ de la ŝtat'a inspektor'o. Ĉio est'as tre oficial'a, tre sekur'a.

Kaj ĝust'e tio'n la famili'o trov'is en la ĉef'a butik'o Pluranim’. Ĉiu, inkluziv'e Irinjon, sent'is si'n pli komfort'a en la ĉef'a butik'o, kie butik'um'as najbar'o'j kaj pastr'o'j, eĉ la vic'urb'estr'o. Deĵor'ant'o'j port'is frak'a'n vest'o'n kaj dis'don'is keks'o'j'n al ge'knab'o'j. Jun'ul'in'o, port'ant'a ruĝ'a'n jup'o'n, vag'ad'is kun mult'kolor'a'j aer'balon'et'o'j.

Elegant'a sinjor'o kun griz'a'j har'o'j super la orel'o'j salut'is la famili'o'n Doppelviv’. Li'a'j ŝu'o'j, zon'o kaj dent'o'j est'is bril'e blank'a'j. Ĉe la bret'o'j por kuir'il'o'j li montr'is plur'a'j'n bon'aĉet'o'j'n. Jen pint'kvalit'a toast'il'o, kiu en si'a antaŭ'a viv'o est'is fajr'o'brigad'ist'o – tio promes'as sekur'a'n kaj fidel'a'n funkci'ad'o'n dum jar'o'j. Jen ali'a toast'il'o, kiu est'is en'anim'ig'it'a per dom'mastr'in'o, kiu nask'is dek du infan'o'j'n kaj kuir'is maten'manĝ'o'n por ili ĉiu'tag'e.

Sed ambaŭ toast'il'o'j est'as tro mult'e'kost'a'j, konfes'is sinjor'o Doppelviv’ ruĝ'vang'e. La elegant'a sinjor'o tamen ne ĉagren'iĝ'is. Li montr'is tre bel'a'n arĝent'a'n toast'il'o'n, kiu konsist'is nur el spegul'o'j kaj kurb'iĝ'o'j. Irinjo rid'et'is, ĉar ĝi est'is frap'e plaĉ'a al la okul'o, kaj Frederik'o pens'is pri zepelin'o'j, paf'il'o'j kaj ali'a'j bel'a'j objekt'o'j. Ĉiu'j ek'am'is ĝi'n. Sinjor'o Doppelviv’ sci'vol'is pri la kost'o, sed la prez'o est'is tut'e en ord'o. Ĉu la spirit'o est'is frenez'a aŭ mal'san'a aŭ mal'taŭg'a? La elegant'a sinjor'o ofend'iĝ'is. Tia'j'n aĵ'o'j'n oni ne vend'as en la butik'o Pluranim’, kaj li el'pren'is de mal'antaŭ la toast'il'o fask'o'n da sub'skrib'it'a'j dokument'o'j – viv'resum'o, atest'il'o'j, san'raport'o'j antaŭ kaj post la mort'o – por pruv'i, ke neni'o est'as mis'a pri la toast'il'o. La prez'o neniel rilat'as al la bel'ec'o de la ekster'aĵ'o, sed al la spirit'o de la il'o. Postul'i alt'a'n prez'o'n por toast'il'o nur pro tio, ke ĝi est'as bel'a, est'us sen'senc'e, sam'kiel edz'in'ig'i bel'ul'in'o'n kiu hav'as mal'mult'o'n en la kap'o.

La elegant'a sinjor'o klar'ig'is, ke dum la viv'o la spirit'o est'is fest'em'a fraŭl'o, kiu ne kutim'is al fru'a lev'iĝ'o kaj oft'e preter'dorm'is la maten'manĝ'o'n. Ebl'e du'dek foj'o'j'n en la viv'o li rost'is pan'o'n. Kaj tial oni atend'u kelk'a'j'n mal'lert'aĵ'o'j'n de la toast'il'o – ebl'e la pan'o est'os tro brun'a, aŭ iom tro sek'a – ĝis ĝi lern'os si'a'n nov'a'n meti'o'n. La mult'e'kost'a'j toast'il'o'j est'as jam spert'ul'o'j – fajr'o'brigad'ist'o kaj dom'mastr'in'o – kiu'j sci'pov'as pan'rost'ad'o'n. Sed la elegant'a sinjor'o ne mal'rekomend'is la aĉet'o'n. Pan'rost'ad'o ja ne est'as komplik'a art'o. Ŝpar'u vi'a'n mon'o'n por alt'kvalit'a bak'forn'o aŭ fonograf'o! Mal'lert'a bak'forn'o detru'as la tut'a'n vesper'manĝ'o'n, kaj fonograf'o, kiu ne sci'pov'as kant'i, est'as pli terur'a, ol mank'o de fonograf'o.

La famili'o Doppelviv’ jam hav'is bon'eg'a'n fonograf'o'n. La frat'o de sinjor'o Doppelviv’ est'is kon'at'a oper'kant'ist'o, kaj kiam li mort'is, li konsent'is en'anim'ig'i fonograf'o'n por si'a'j parenc'o'j. La tut'a famili'o ĝu'is ĝi'a'n sonor'a'n voĉ'o'n, sed oni dev'is iom zorg'e elekt'i la disk'o'j'n. Foj'e Irinjo prov'is aŭd'ig'i la last'a'n disk'o'n de iu kurt'jup'ul'in'o, sed la bas'a voĉ'o de la for'pas'int'a onkl'o far'is la rezult'o'n ne tre plaĉ'a.

Bedaŭr'ind'e neni'u ali'a parenc'o de la famili'o Doppelviv’ mort'is last'a'temp'e, ali'kaz'e la famili'o pov'us hav'ig'i al si nov'a'n toast'il'o'n sen vizit'o al la butik'o Pluranim’.

Sinjor'o Doppelviv’ kaj la elegant'a sinjor'o mal'aper'is en ofic'ej'o'n por far'i la bezon'at'a'j'n sub'skrib'o'j'n. Irinjo petol'e sid'is apud la bret'o'j, kie'n oni met'is la rabat'it'a'j'n, eks'mod'a'j'n kaj iom'et'e fuŝ'it'a'j'n il'o'j'n. Frederik'o prem'is ĉiu'j'n buton'o'j'n en long'a vic'o de radi'o'aparat'o'j, kaj tiu'j el'ig'is ve'kri'o'j'n. Sinjor'in'o Doppelviv’ trov'is eg'e mult'e'kost'a'n har'bukl'il'o'n, kiu port'is la nom'o'n de tre kon'at'a friz'ist'o. Moment'e, ŝi'a kap'o ŝveb'is. Sed re'foj'e leg'ant'e la ŝild'o'n, ŝi konstat'is, ke tem'is pri la kuz'o de la kon'at'a friz'ist'o, kiu hazard'e hav'is la sam'a'n nom'o'n.

Hejm'e, la famili'o met'is la nov'a'n toast'il'o'n sur la tabl'o'n. Sinjor'in'o Doppelviv’ propon'is, ke oni prov'rost'u la pan'o'n, por al'kutim'ig'i la toast'il'o'n al si'a medi'o. La toast'il'o varm'ig'is, fajf'et'is, kaj – hop! – la pan'o ek'salt'is. Sed ĝi est'is ne'pret'a, preskaŭ blank'a. La toast'il'o kvazaŭ mem konsci'is pri tio, re'en'tir'is la pan'pec'o'n, pri'labor'is ĝi'n en si'a mal'larĝ'a forn'o, kaj fin'fin'e el'ig'is akcept'ebl'e rost'it'a'n pan'o'n. Sinjor'in'o Doppelviv’ esprim'is si'a'n kontent'o'n. Almenaŭ nun oni pov'is far'i maten'manĝ'o'n, kaj la infan'o'j ne sufer'os pro mal'sat'o.

Tiel funkci'is ĉio dum kelk'a'j tag'o'j, en normal'a'j viv'ritm'o'j. La sol'a diferenc'o est'is, ke Irinjo komenc'is help'i si'a'n patr'in'o'n pri la maten'manĝ'o. Ŝi funkci'ig'is la toast'il'o'n por ĉiu'j, kaj eĉ ek'salt'is kiam ajn oni bezon'is pli'a'n pec'o'n. Sinjor'in'o Doppelviv’ vol'is, ke ŝi ek'interes'iĝ'u ankaŭ frit'i ov'o'j'n kaj lav'i teler'o'j'n, sed sinjor'o Doppelviv’ est'is kontent'a, ke Irinjo ne plu babil'aĉ'is pri la “problem'o de en'anim'ig'o”.

Iu'n tag'o'n sinjor'in'o Doppelviv’ rimark'is, ke la frid'uj'o est'as tro varm'a. La manĝ'aĵ'o'j difekt'iĝ'us, se la frid'uj'o ne bon'e funkci'us. Sinjor'in'o Doppelviv’ opini'is tio'n strang'a, ĉar ŝi preskaŭ ne mal'ferm'is la frid'uj'o'n dum la tut'a tag'o. Ŝi en'rigard'is la frid'uj'o'n por vid'i mi-ne-sci'as-kio'n, kaj la toast'il'o pep'is, kiam ŝi mal'ferm'is la pord'o'n. Sen pan'o, tamen! Du foj'o'j'n sinjor'in'o Doppelviv’ ripet'is la afer'o'n – frid'uj'o, hop! frid'uj'o, hop! La toast'il'o kaj la frid'uj'o ver'ŝajn'e far'iĝ'is iel inter'plekt'it'a'j. Ĉu tio est'as problem'o, sinjor'in'o Doppelviv’ ne sci'as. La varm'ec'o cert'e est'as zorg'ig'a, kaj ind'as esplor'i. Tamen jam est'is tro mal'fru'e en la vesper'o por ven'ig'i la kurac'ist'o'n. La post'a'n tag'o'n, zorg'o'j hejm'a'j kaj labor'a'j inter'ven'is, kaj oni dev'is prokrast'i la kurac'ist'o'n ĝis post la semajn'fin'o.

Dum la semajn'fin'o Frederik'o ramp'is tra la ĝarden'o kaj kapt'is insekt'o'j por uz'i en eksperiment'o'j. Li prunt'e'pren'is de la lern'ej'o nov'a'n amuz'aĵ'o'n – en'anim'ig'il'o'n. Kompren'ebl'e la afer'o est'is nur lud'il'o, ĉar ĝi ne hav'is sufiĉ'e da fort'o por kapt'i hom'a'n anim'o'n. Nur hom'a'j anim'o'j sufiĉ'as por en'anim'ig'i komplik'a'j'n var'o'j'n, kia'j est'as hejm'a'j aparat'o'j. Frederik'o kapt'is insekt'a'j'n anim'o'j'n kaj met'is ili'n en ŝraŭb'o'j'n, aŭt'et'o'j'n kaj buton'o'j'n. Li'a dorm'o'ĉambr'o plen'is je mov'iĝ'ant'a'j, muĝ'ant'a'j et'aĵ'o'j. Sinjor'in'o Doppelviv’ mult'e ĝen'iĝ'is, sed lern'ad'o est'as lern'ad'o, kaj scienc'o est'as scienc'o, eĉ se ĝi est'as naŭz'a.

Dimanĉ'o'n, dum la prepar'ad'o por la grand'a tag'manĝ'o, sinjor'in'o Doppelviv’ rimark'is, ke la frid'uj'o nun funkci'as pli bon'e, eĉ tro bon'e. La intern'o de la frid'uj'o est'is mal'varm'eg'a, kaj la lakt'o far'iĝ'is glaci'o. Krom'e, nun la toast'il'o kaj la forn'o hav'is iu'n simpati'o'n, ĉar kiam ajn oni rost'is pan'o'n, la forn'o ek'funkci'is, kaj invers'e. Je unu flank'o de la kuir'ej'o, apud la forn'o kaj la toast'il'o, oni ŝvit'is. Je la ali'a flank'o, apud la frid'uj'o, oni frost'is.

La kurac'ist'o ven'is la sekv'a'n maten'o'n al plen'a ĥaos'o. Nun la forn'o ne plu funkci'is, sed spruĉis fum'o'n kaj fajr'er'o'j'n ĉiu'direkt'e'n. La miks'il'o grinc'is kaj knar'is, kaj el la glad'il'o lik'iĝ'is akv'o per grand'a'j gut'o'j. La nadl'o de la fonograf'o grat'is sur disk'o kaj el'ig'is terur'a'n vir'a'n kri'o'n, kaj la lamp'o'j flagr'is. La kurac'ist'o sving'is la man'o'j'n kaj fajf'is. Li pied'bat'is kaj sakr'is. Li pled'is kaj plend'is. Fin'fin'e, li eĉ en'rigard'is kelk'a'j'n dik'a'j'n libr'o'j'n. Iom post iom la afer'o klar'iĝ'is. La nov'a toast'il'o, kiu est'is plen'a sen'taŭg'ul'o kun pli da ĉarm'o'j ol cerb'o'ĉel'o'j, uz'is si'a'j'n lert'a'j'n vort'o'j'n por am'ind'um'i al la frid'uj'o – tial ŝi varm'iĝ'is. Sed nur kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e la toast'il'o adult'is kun la forn'o, kaj la frid'uj'o frost'iĝ'is pro koler'o. Kaj sam'e subit'e, la toast'il'o ek'hav'is nov'a'n am'o'n – terur'a'n, mal'permes'at'a'n am'o'n – kaj la ali'a'j kuir'aparat'o'j indign'is. La miks'il'o, kiu de'long'e am'is la frid'uj'o'n sen'respond'e, mal'funkci'is pro koler'o. La lamp'o'j, kiu'j est'is ge'amik'o'j de la frid'uj'o kaj la forn'o, batal'is inter si. La glad'il'o mem am'eg'is la toast'il'o'n kaj ek'plor'is, kiam li ne atent'is ŝi'n. Kaj la fonograf'o nur vol'is pac'o'n, sed mank'is al li la ĝust'a disk'o de lul'muzik'o.

La kurac'ist'o hav'is simpl'a'n solv'o'n – met'i la toast'il'o'n en ŝrank'o'n, kie ĝi ne pov'is am'ind'um'i, nek romp'i kor'o'j'n. Tia'j aparat'o'j viv'as en delikat'a'j ekvilibr'o'j, sam'kiel hom'o'j. Fort'a, sen'zorg'a person'ec'o far'as batal'kamp'o'n el kuir'ej'o, sam'kiel el labor'ej'o aŭ famili'a renkont'iĝ'o. Kial la famili'o Doppelviv’ ne far'is pli da demand'o'j nek mend'is konsil'o'n de la kurac'ist'o, antaŭ ol send'i nov'a'n toast'il'o'n en tiu'n delikat'a'n medi'o'n? Tia'j hast'a'j ag'o'j pov'as est'i re'pag'at'a'j nur per ĥaos'o kaj damaĝ'o.

La famili'o met'is la bel'a'n dand'a'n toast'il'o'n en ŝrank'o'n, kaj la famili'o sufer'is kelk'a'j'n tag'o'j'n sen rost'it'a pan'o, dum la kuir'ej'o re'pac'iĝ'is. Sinjor'o Doppelviv’ plend'is ĉe la butik'o Pluranim’ pri la fuŝ'a toast'il'o. La elegant'a sinjor'o far'is mil pardon'pet'o'j'n, sed la butik'o Pluranim’ ne est'as respond'ec'a pri hejm'a'j konflikt'o'j – la toast'il'o rost'as pan'o'n, ĉu ne? Ĝi ne mis'funkci'as, nek en'danĝer'ig'as hom'a'n viv'o'n. Oni ne atend'as, ke la butik'o re'pren'u tomat'o'j'n, kiu'j'n oni fuŝ'e met'is en kuk'o'n – kial la butik'o re'pren'u toast'il'o'n, kiu'n oni fuŝ'e met'is en kuir'ej'o'n plen'a'n je emoci'plen'a'j aparat'o'j? Krom'e, la sub'skrib'o'j, kiu'j'n sinjor'o Doppelviv’ far'is kiam li aĉet'is la toast'il'o'n, est'as ne'refut'ebl'a'j.

Tamen la famili'o Doppelviv’ ne pov'is viv'i sen rost'it'a pan'o – ĉu la butik'o Pluranim’ ne hav'as tre mal'mult'e'kost'a'n, tre mal'bel'a'n toast'il'o'n, kiu neniel fuŝ'us la kuir'ej'o'n? La elegant'a sinjor'o montr'is et'a'n griz'a'n skatol'o'n. En tiu ĉi toast'il'o est'is la anim'o de mal'san'a orf'a knab'o, kiu dum la mal'long'a viv'o neniam manĝ'is rost'it'a'n pan'o'n, nur kaĉ'o'n kaj ost'o'j'n. Ĉu li en'tut'e sci'pov'is rost'i pan'o'n est'is dub'ind'a, sed la toast'il'et'o est'is tiel mild'a, ke li tut'e ne kapabl'is vek'i konflikt'o'j'n. Sinjor'o Doppelviv’ tuj aĉet'is ĝi'n.

La kompat'ind'a toast'il'et'o apenaŭ sukces'is brun'ig'i la pan'pec'et'o'n, sed ĝust'e tial ĉio en la kuir'ej'o ek'am'is li'n. La frid'uj'o kaj la forn'o montr'is patr'in'a'j'n zorg'o'j'n pri la et'a il'o. La miks'il'o kaj la glad'il'o trakt'is li'n kiel frat'et'o'n. La lamp'o'j bril'e rid'et'is al li, kaj la fonograf'o, proviz'at'a per lul'kant'o'j, help'is li'n pri bon'a'j sonĝ'o'j. De'nov'e, la famili'o Doppelviv’ hav'is ambaŭ pac'o'n kaj pan'o'n.

Sed kio pri la bel'a toast'il'o, la dand'a kaj flirt'em'a spirit'o, kiu jam romp'is tiom da kor'o'j en di'o-sci'as-kiom da kuir'ej'o'j? Kio'n far'i pri ĝi? La butik'o Pluranim’ ne vol'is re'hav'i ĝi'n, kaj ĉiu'j najbar'o'j de la famili'o Doppelviv’ hav'is in'a'j'n frid'uj'o'j'n aŭ forn'o'j'n. La ge'sinjor'o'j Doppelviv’ fin'e decid'is, ke ili donac'u la toast'il'o'n al bon'far'a organiz'o, ebl'e monaĥ'in'ej'o, kaj ju pli rapid'e, des pli bon'e.

Sed la toast'il'o ne plu trov'iĝ'is en la ŝrank'o. Frederik'o dir'is, ke Irinjo jam port'is ĝi'n en si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n. La ge'sinjor'o'j Doppelviv’ konstern'iĝ'is. Kial Irinjo bezon'us toast'il'o'n en la dorm'o'ĉambr'o? Ĉu ŝi ne vol'is maten'manĝ'i kun la famili'o? Ili trov'is la pord'o'n de ŝi'a ĉambr'o ferm'it'a, kaj sci'vol'em'e puŝ'is al ĝi la orel'o'j'n.

Hop! – la son'o de rost'it'a pan'o, ek'salt'ant'a el la toast'il'o, kaj feliĉ'a, am'o'plen'a, vir'in'a rid'o.

Ruĝ'vel'a Ŝip'o

Fajf'ant'e kaj rev'ant'e, Konrad fingr'um'is mon'er'o'n en la poŝ'o. Ĝi est'is glat'a kaj plaĉ'a, semajn'a en'spez'o, kaj li el'pren'is ĝi'n por pli bon'e ĝu'i. Iu jam mord'et'is la mon'er'o'n por kontrol'i ĝi'a'n ver'ec'o'n – kupr'a kolor'o est'is vid'ebl'a en la dent'o'spur'o'j. Konrad forges'is, ĉu tio signif'as ver'a'n aŭ fals'a'n mon'er'o'n. Sed ĉiu'j sci'as kie oni pov'as el'spez'i eĉ fals'a'n mon'er'o'n kaj ricev'i plaĉ'a'n manĝ'ad'o'n kaj al'log'a'n distr'ad'o'n. La haven'a vent'o est'is re'freŝ'ig'a; la blank'a'j vel'o'j lud'is flirt'e. Per risort'a fingr'o Konrad salt'ig'is la mon'er'o'n, kapt'is ĝi'n per rapid'a man'o, kaj ripet'is. Sed nun li fuŝ'is kaj mis'kapt'is, kaj la mon'er'o fal'is. Du'foj'e, tri'foj'e ĝi re'salt'is de la kaj'o, kaj fin'e la rand'o mal'bon'ŝanc'e trov'is spac'o'n inter la lign'a'j tabul'o'j, kaj la mon'er'o mal'aper'is en la mar'o'n per aŭd'ebl'a “plonk”.

Anstataŭ plaĉ'a'n manĝ'ad'o'n Konrad aĉet'is pom'o'n, kaj anstataŭ ĝu'i al'log'a'n distr'ad'o'n li sid'is en la park'o apud lag'et'o. La park'o est'is trankvil'a, sed la pens'o'j de Konrad est'is ŝtorm'a'j. Li grumbl'is, koler'iĝ'is, embaras'iĝ'is. Tiu ĉi mizer'a afer'o rezult'iĝ'is el la propr'a pek'o – mal'zorg'o, sen'pens'em'o, fuŝ'em'o. Kiel ĉiam! Konrad mord'is la pom'o'n, sed ĝi est'is amar'a en la buŝ'o. Pro subit'a koler'o li ĵet'is la pom'o'n kontraŭ arb'o'n, kie ĝi frakas'iĝ'is en suk'o'n.

Ankaŭ tio'n li tuj bedaŭr'is. Eĉ amar'a pom'o est'as pli bon'a, ol mal'sat'o. Nun est'as neni'o por far'i krom spekt'i la infan'o'j'n. Frat'o kaj frat'in'o flug'ig'is kajt'o'n. Knab'o persekut'is anas'o'j'n ĉe pont'et'o. Ali'a knab'o met'is ŝip'et'o'n en la lag'et'o'n kaj pied'puŝ'is ĝi'n. La mast'o ŝancel'iĝ'is, sed subit'a vent'et'o plen'blov'is la vel'o'n. La ŝip'et'o rekt'iĝ'is kaj ek'vojaĝ'is.

En si'a jun'aĝ'o ankaŭ Konrad hav'is tia'n ŝip'et'o'n, kiu'n li far'is el dent'o'pik'il'o'j kaj alumet'o'j. Tut'a'n vintr'o'n li polur'is la lign'er'o'j'n, ĉiz'is detal'o'j'n sur stir'il'o kaj ferdek'o, nod'is ŝnur'et'o'j'n. La nom'o sur la pru'o est'is “Katja”, kiu est'is ankaŭ la nom'o de li'a frat'in'o. Ŝi rav'it'e rigard'is Konrad'o'n labor'i. “Kia bel'a ŝip'et'o!” ŝi dir'is al li. Ŝi vol'is tuŝ'i ĝi'n, sed Konrad koler'iĝ'us. Koler'em'a Konrad! Li'a humor'o est'is mal'konstant'a, kaj li est'is jen kontent'a pri la ord'e vic'iĝ'ant'a'j alumet'o'j, jen pret'a detru'i la tut'o'n pro glu'makul'o aŭ et'a fend'o en la ferdek'o.

“Frat'o, ne far'u! Kia bel'a ŝip'et'o!” Mult'a'j'n foj'o'j'n la kri'o'j de Katja sav'is la sam'nom'a'n ŝip'et'o'n.

Fin'e Konrad fason'is vel'o'n el ruĝ'a silk'o, kiu rest'is de rob'o far'it'a por Katja. La vel'o eg'e plaĉ'is al ŝi, kaj ŝi brak'um'is la frat'o'n. Kiam al'ven'is la unu'a bel'a tag'o de printemp'o, Konrad vol'is sur'akv'ig'i la ŝip'et'o'n. Sed mal'fru'maten'e Katja ankoraŭ port'is la nokt'o'ĉemiz'o'n.

“Ŝi hav'as mal'varm'um'o'n”, dir'is la patr'in'o.

“Do, ŝi ne pov'as ir'i al la lag'et'o?” dir'is Konrad.

“Mi ne pov'as?” ek'plor'is Katja.

“Vi ek'hav'os pneŭmoni'o'n. Ni perd'os vi'n sam'kiel vi'a'n patr'o'n – sed vi ne bedaŭr'u la patr'o'n! Li est'is sen'taŭg'ul'o.”

“Frat'o, rapid'e mi re'san'iĝ'os!” Katja ferm'is la okul'o'j'n kaj vibr'ig'is la man'o'j'n, kvazaŭ per mens'a fort'o ŝi pov'us si'n re'san'ig'i.

Konrad pas'ig'is unu aŭ du hor'o'j'n lud'ant'e kart'o'j'n kun Katja, sed post ne'long'e li ne plu pov'is el'ten'i. Dum la patr'in'o verŝ'is medikament'o'n tra la gorĝ'o de la plor'ant'a Katja, Konrad sekret'e el'ir'is kun la ŝip'et'o.

En la park'o est'is mult'a'j hom'o'j. Infan'o'j lud'is, patr'in'o'j fleg'is, frat'in'o'j rid'et'is. Old'ul'o sid'is sur benk'o kaj rigard'is ĉio'n. Konrad genu'iĝ'is ĉe la bord'o de la lag'et'o por prepar'i ek'lanĉ'o'n.

“Hej, bub'o”, dir'is la old'ul'o de sub si'a'j lip'har'o'j. “Neni'u bon'a ŝip'o hav'as ruĝ'a'j'n vel'o'j'n. Est'as mis'aŭgur'e, kiel vir'in'o inter mar'ist'o'j.” La old'ul'o port'is flav'a'n mantel'o'n, kaj li'a'j fingr'o'j est'is ruĝ'a'j kaj vund'it'a'j pro ŝip'a ŝnur'o kaj sal'a vent'o. “La Dam'o de Kart'o'j kroz'as sub ruĝ'a'j vel'o'j, kaj mar'ist'o, kiu ŝi'n renkont'as, ĉiam est'as pli mal'feliĉ'a post'e.”

Kiom long'e Konrad labor'is pri fuŝ'a mis'aŭgur'a ŝip'et'o! Neni'u ver'a mar'ist'o al'proksim'iĝ'us al ĝi. Pli bon'e est'us, ke tia'j ŝip'o'j pere'u, ol mal'ben'i la tut'a'n haven'o'n. La larm'o'j ek'pluv'is en flak'et'o'j'n ĉirkaŭ li. Ond'o'j en la lag'et'o kirl'iĝ'is nigr'e kaj blank'e, kaj la ŝtorm'a'j man'o'j de Konrad frakas'is la ŝip'et'o'n kontraŭ la genu'o'n. Krak!

“Hej, bub'o! Tio'n vi ne dev'us far'i! Ĉu ne est'as ebl'e ŝanĝ'i la vel'o'n?” demand'is la old'ul'o.

“Ne, tut'e ne”, dir'is Konrad al si inter plor'singult'o'j. “Neniam.” La vel'o ja est'is tre kar'a al Katja.

Ven'ont'tag'e la re'san'iĝ'int'a Katja pren'is Konrad ĉe la man'o kaj prov'is tren'i li'n al la lag'et'o. Li for'sku'is ŝi'n. La sekv'a'n vintr'o'n kiam li pri'labor'is nov'a'n ŝip'et'o'n, Katja las'is li'n sol'a kun la koler'o. Tiu ŝip'o ne tra'viv'is la konstru'ad'o'n. Neni'u pli'a ŝip'et'o tra'viv'is.

Jar'o'j'n post'e Konrad sid'is sur benk'o en la park'o, bedaŭr'is la fal'ig'it'a'n mon'er'o'n kaj la ĵet'it'a'n pom'o'n, la romp'it'a'n ŝip'et'o'n kaj la perd'it'a'n frat'in'o'n kaj, hav'ant'e neni'o'n pli por bedaŭr'i en tiu ĉi mal'fru'a hor'o, ek'ir'is al la labor'o.

Malgraŭ la mal'sukces'o'j kun “Katja”, aŭ ebl'e por spit'i ili'n, Konrad vol'is far'iĝ'i mar'ist'o. Unu'e li en'skrib'iĝ'is por vojaĝ'o al Afrik'o, sed ĵus antaŭ la ek'vojaĝ'o Konrad aŭd'is en trink'ej'o kelk'a'j'n mis'fam'o'j'n pri kon'at'a jun'ul'in'o kaj ne brid'is la pugn'o'j'n kontraŭ la kulp'ul'o, kiu est'is hazard'e ali'a en'skrib'it'o. La ŝip'kapitan'o, aŭd'int'e pri la afer'o, nul'ig'is ambaŭ kontrakt'o'j'n, ĉar tia'j vund'o'j nur profund'iĝ'us dum tri monat'o'j en'mar'e.

Post'e Konrad prov'is en'vic'iĝ'i en la mar'arme'o'n, kie batal'em'a'j trajt'o'j est'us avantaĝ'o. Sed la patr'in'o rifuz'is don'i la neces'a'j'n nask'iĝ'dokument'o'j'n el si'a kest'o. “Se vi for'ir'us, kiu kart'lud'us kun mi dimanĉ'e?” ŝi dir'is. Pri tia'j rezon'ad'o'j ne ebl'as disput'i, kaj eĉ la impuls'em'o de Konrad ne sukces'is trov'i ĉirkaŭ'ir'o'n.

Fin'e li est'is dung'it'a de veteran'a fiŝ'ist'o. Sed pri'zorg'ant'e la proviz'o'j'n sur la kaj'o, Konrad en'plekt'is si'n en fiŝ'ret'o'n, kaj anstataŭ zorg'e liber'ig'i si'n li barakt'ant'e ŝir'is kaj detru'is la valor'a'n ret'o'n. Tiu last'a okaz'aĵ'o – novic'o kapt'is si'n anstataŭ fiŝ'o'j'n! – dis'vast'iĝ'is rapid'e en la haven'a'j trink'ej'o'j, kaj ĉiu'j kapitan'o'j, tim'ant'e simil'a'n fars'o'n, rifuz'is dung'i Konrad'o'n.

Unu el la haven'estr'o'j tamen kompat'is li'n kaj ofert'is posten'o'n de nokt'a deĵor'ant'o ĉe la haven'o. En tia rol'o la impuls'em'o est'as hav'ind'a: “Pli bon'e ek'kur'i kaj ven'ig'i, ol atend'i kaj perd'i temp'o'n”, dir'is la haven'estr'o.

Maten'a'j deĵor'ant'o'j mult'eg'e labor'as. Ili help'as la fiŝ'ist'o'j'n en'boat'iĝ'i, kolekt'as impost'o'j'n de la karg'o'ŝip'o'j kaj respond'as al la pugn'o'batal'o'j, kiu'j ek'est'as inter la du'on'ebri'a'j kaj du'on'dorm'ant'a'j mar'ist'o'j. Sed dum la nokt'o, kutim'e est'as neni'u ali'a en la haven'o. Konrad paŝ'is laŭ la kaj'o'j, aŭskult'is la plaŭd'ad'o'n de ond'o'j kontraŭ lign'o kaj rigard'is en la unu'ig'it'a'n nigr'ec'o'n de mar'o kaj ĉiel'o. En ambaŭ est'is lun'o, en ambaŭ est'is stel'o'j.

Mal'oft'e romp'iĝ'is tiu spegul'o. Foj'foj'e subit'a ŝtorm'o pel'is vel'boat'o'n en la haven'o'n kaj Konrad don'is kvitanc'o'n por la impost'o'j. Akcident'o en kaldron'o de nov'mod'a vapor'ŝip'o dev'ig'is ĝi'n al'bord'iĝ'i por ripar'o'j. Ŝip'o en'haven'iĝ'is montr'ant'e kriz'o'flag'o'j'n – grav'a mal'san'o, kapt'it'a krim'ul'o, mort'int'o – kaj Konrad kur'is al la polic'ej'o kaj kurac'ist'o'j, vek'ant'e ĉiu'n laŭ la voj'o per ne'brid'ebl'a'j sign'o'kri'o'j.

Sed tiu'n nokt'o'n, en kiu li perd'is la mon'er'o'n, Konrad vid'is je distanc'o lum'o'j'n de ŝip'o, kaj, kvankam pret'a kur'i kaj kri'i, li ne far'is tio'n. Hezit'ig'is li'n la sufer'o'j de la tag'o. Li'a viv'histori'o est'is jam tro plen'a je tuj'a'j decid'o'j post'e pent'it'a'j. Konrad star'is soldat'e, brems'ant'e si'a'j'n impuls'o'j'n.

La ŝip'o pli kaj pli proksim'iĝ'is. Fin'fin'e, tra la mal'lum'a nokt'o, Konrad vid'is ĝi'a'j'n vel'o'j'n. Ili est'is ruĝ'a'j. Nun Konrad dev'us vek'i iu'n – la polic'estr'o'n aŭ la pastr'o'n – sed tiu'j star'us sam'e buŝ'apert'e, kiel Konrad. Pli taŭg'e est'us trov'i tiu'n mar'ist'o'n, kiu avert'is li'n kontraŭ ruĝ'a'j vel'o'j. Pirat'o'j aŭ mal'amik'a'j soldat'o'j est'is pli ver'ŝajn'a'j, ol tiu Dam'o de Kart'o'j, sed tamen – danĝer'o! La ŝip'o rapid'e alkaj'iĝ'is, kaj de ĝi'a flank'o etend'iĝ'is lign'a tabul'o al la kaj'o – en'ir'il'o. Konrad ne vid'is kap'o'j'n aŭ man'o'j'n.

Re'bril'aĵ'o rul'iĝ'is laŭ la tabul'o, kaj Konrad pied'prem'is por halt'ig'i ĝi'n. Fuŝ! Kio, se la re'bril'aĵ'o est'us romp'ebl'a? Lev'int'e la pied'o'n li ek'konsci'is, ke li ne dev'as tim'i. Ĝi est'is valor'a mon'er'o, kaj Konrad pren'is ĝi'n. Kupr'a kolor'o vid'ebl'is en la dent'o'spur'o'j.

Pli pri'pens'em'a hom'o ne sur'ir'us ne'kon'at'a'n fantom'a'n ŝip'o'n sub mis'aŭgur'a'j vel'o'j, sed Konrad grimp'is sur la tabul'o'n. Sur la ferdek'o la nur'a hom'a post'sign'o est'is pom'o sur barel'o. Konrad frot'is ĝi'n kontraŭ la manik'o kaj mord'is ĝi'n – amar'a ĝi est'is, sed Konrad vor'is ĝi'n mal'sat'eg'e.

Apud la ĉef'mast'o est'is mont'et'o da for'ĵet'aĵ'o'j – ŝnur'pec'o'j, lign'er'o'j, ruĝ'silk'aĵ'o'j. Ili ek'mov'iĝ'is, kresk'is, kaj far'iĝ'is hom'a form'o. Kaj Konrad re'kon'is la frat'in'o'n Katja – ne la vir'in'o'n, kiu invit'is li'n al si'a edz'in'iĝ'a ceremoni'o tamen ne al la post'a fest'o, sed la knab'in'o'n, kiu larĝ'okul'e rigard'is li'n pri'labor'i la ŝip'et'o'n.

“Frat'o, ni fin'is ‘Katjan’!” Ŝi brak'um'is li'n ĉirkaŭ la tali'o. “Ĉu ne bon'eg'e? Kaj ĝi tre bon'e vel'as.”

“Sed kiel? Ĉu for'kapt'ist'o'j, pirat'o'j, mal'amik'a'j soldat'o'j?”

Kajt'a sku'is la kap'o'n. “Ni dev'is re'port'i al vi kelk'a'j'n objekt'o'j'n, kiu'j'n vi perd'is last'a'temp'e, kaj kutim'e la fantom'o'j far'as tio'n, sed mi vol'is montr'i al vi la ŝip'o'n, kiu'n mi help'is al vi konstru'i. Kompren'ebl'e tio'n la fantom'o'j ne pov'is port'i al vi!”

“Vi help'is konstru'i?” dir'is Konrad, kvazaŭ tio est'us la plej mister'a part'o de ŝi'a fraz'o. La vort'o'j est'is apenaŭ el'buŝ'ig'it'a'j, kaj Konrad pri'pens'is pardon'pet'o'n.

“Mi help'is, ĉar ali'e vi detru'us ĝi'n”, murmur'is Katja.

“Cert'e jes, jes”, kaj Konrad de'nov'e re'memor'is la romp'it'a'n ŝip'et'o'n – la for'ĵet'ind'a'j'n lign'a'j'n fragment'o'j'n.

“Tro serioz'a'j afer'o'j!” dir'is Katja, re'feliĉ'iĝ'ant'e. “Ni lud'u!” Ŝi el'pren'is kart'ar'o'n el la rob'o'poŝ'o kaj dis'don'is ili'n kruc'form'e. “Mi el'pens'is tiu'n ĉi lud'et'o'n”, ŝi dir'is. “Pren'u kvar.”

Katja kuŝ'is sur la ferdek'o kaj apog'is la menton'o'n per man'plat'o. La pied'o'j sving'iĝ'is en la aer'o, kaj ŝi ŝajn'is tiel komfort'a, kiel knab'in'o en la propr'a dorm'o'ĉambr'o.

“Frat'o, pren'u kvar!” Li obe'is.

Kiel mult'a'j lud'o'j el'pens'it'a'j de infan'o'j, ĉi tiu hav'is komplik'a'n regul'ar'o'n. Kiam Konrad erar'is, Katja mal'rid'et'is, kaj ĉiu mal'rid'et'o frap'is la kor'o'n de Konrad. Li koncentr'iĝ'is, zorg'e lern'is, kaj post kelk'a temp'o sufiĉ'e kompetent'is kaj kuraĝ'is por inter'romp'i.

“Ĉu vi'a unu'a vojaĝ'o ĉi tie'n, frat'in'o?”

“Ne, kelk'foj'e mi prov'is”, dir'is Katja. “Jen du kart'o'j'n vi pren'u! Bon'eg'e. Mi vol'is vizit'i ankaŭ Pa'nj'o'n, sed ŝi neniam ven'as al la haven'o. Kaj vi ĉiam for'kur'as!”

“Mi tuj ir'os kaj ven'ig'os ŝi'n”, dir'is Konrad.

“Frat'o, bon'vol'u ne far'i”, dir'is Katja. “Tio ne est'as la ĝust'a manier'o. Est'as tre komplik'e, kaj mi est'as nur jun'a knab'in'o, sed jen: se vi ir'us al Pa'nj'o, oni nepr'e aŭd'us vi'n, kaj tiu'j, kiu'j dev'as, lev'iĝ'us kaj ven'us al la haven'o kaj mir'ant'e ili vok'us ĉiu'j'n. Ankaŭ la ali'a'j en la ruĝ'vel'a ŝip'o vek'iĝ'us, kaj Silez la bak'ist'o man'prem'us la fil'o'n, kaj Fraŭl'in'o Marks kares'us si'a'n kat'id'o'n de'nov'e. Sed tiu'j renkont'iĝ'o'j ne est'us taŭg'a'j, ĉar ne ĉiu'j sam'e pret'as. Ebl'e la urb'an'o'j pren'us torĉ'o'j'n kaj rab'us la ŝip'o'n kiel pirat'o'j, kaj tiam oni vid'us blond'har'a'n pup'et'o'n dron'ig'it'a'n de kuz'o, kaj pentr'aĵ'o'n for'ĵet'it'a'n sen'pri'pens'e, kaj am'at'a'n tas'o'n romp'it'a'n, kiam oni koler'e frap'is ĝi'n kontraŭ tabl'o'n dum disput'o. Kaj oni re'trov'us antaŭ'temp'e la plej kar'a'j'n trezor'o'j'n – la tag'libr'o'n brul'ig'it'a'n pro knab'in'a'j sekret'o'j, la am'leter'o'j'n dis'ŝir'it'a'j'n pro mal'ĝoj'o aŭ ne'kred'em'o, la man'skrib'it'a'n roman'o'n ĵet'it'a'n en la forn'o'n. Oni pli oft'e okup'as si'n per objekt'o'j perd'it'a'j, ol per la re'ten'at'a'j. Oni rev'as ne pri la edz'o aŭ edz'in'o, kiu est'as apud'e dum la tut'a viv'o, sed pri iu renkont'it'a antaŭ jar'o'j kaj neniam re'vid'it'a. Tiu est'os re'trovit'a en la fin'o.”

Konrad ŝancel'iĝ'is. Kial ne kun'vok'i la urb'o'n en la haven'o'n? Tio est'us kor'tuŝ'a scen'ej'o, nepr'e interes'a. Sed de'ten'is li'n la konsci'o, ke Katja mal'feliĉ'us. Do li tuŝ'is la fingr'o'j'n de la frat'in'o kaj dir'is, “Sci'ant'e ĉio'n ĉi, ĉu vi ankoraŭ kred'as, ke vi est'as nur jun'a knab'in'o?”

Katja rid'et'is – en tiu rid'et'o mank'is “jes” aŭ “ne”. “La tekst'o'n mi lern'is parker'e”, ŝi konfes'is. “La fantom'o'j don'is al mi tre bon'a'n not'o'n.”

Kupr'a kolor'o de maten'a krepusk'o vid'ebl'is ĉe la horizont'o. Konrad forges'is, ĉu tio signif'is bon'a'n aŭ mal'bon'a'n veter'o'n. Li vol'is demand'i Katjan, sed ŝi osced'is kaj grimac'is al la dis'met'it'a'j kart'o'j.

“Jam tro long'e ni lud'is. Oni pri'koler'us mi'n pro la mal'rapid'em'o. Ĉu vi permes'us, frat'o, ĝis're'vid'o'n?”

“Sed kio nun, Katja? Ĉu vi re'ven'is por instru'i mi'n, aŭ por kulp'ig'i? Kio'n mi far'u? Mi ne vol'as perd'i vi'n de'nov'e.”

“Vi neniam perd'is mi'n. Vi port'as bedaŭr'o'n kaj pek'o'n, kaj tial vi neniam perd'os mi'n. La fantom'o'j re'don'os ĉio'n laŭ si'a temp'o. Ĉio atend'as vi'n.”

Ŝi'a korp'o long'iĝ'is kaj mal'larĝ'iĝ'is, kiel faden'o, kaj ŝi glit'is inter du tabul'o'j'n en la ferdek'o. Tiel rapid'e for. Konrad grat'is ĉe la lign'o sed ne trov'is pord'o'n aŭ tru'o'n, tra kiu li pov'us sekv'i.

Ĉu i'o'n li mal'ĝust'e far'is? Ĉu li las'is i'o'n ne'far'it'a'n? De la ruĝ'vel'a ŝip'o ven'is neni'u respond'o al la sen'vort'a demand'o, nur subit'a plen'blov'o de la vel'o'j, kiu kvazaŭ pet'is Konrad'o'n el'ŝip'iĝ'i. Li el'poŝ'ig'is la mon'er'o'n – mord'it'a kaj mal'varm'a ĝi est'is, semajn'a en'spez'o, sen'valor'a – kaj prem'is ĝi'n en la man'o. Neniam, neniam li las'os ĝi'n fal'i.

La Kuk'o de la Sabl'a Mar'o, La Kuk'o de l’ Plor'ant'a Ter’

Ĉi vesper'e”, dir'as mi'a edz'in'o, “mi bak'os la kuk'o'n de la sabl'a mar'o, la kuk'o'n de l’ plor'ant'a ter’.”

“Bon'eg'e, du kuk'o'j!” Mi lek'as la lip'o'j'n per lant'a lang'o.

La edz'in'o frap'as la tabl'o'n per kuler'eg'o. “Tem'as pri unu kuk'o!”

Mi pardon'pet'as sed ne pent'as. Ŝi est'as tiel bel'a kiam koler'a – la okul'o'j kiel flam'o'j, la nigr'a har'ar'o kiel fum'o. La edz'in'o mal'ferm'as ŝrank'o'j'n. “Hieraŭ en la bazar'o mi aĉet'is frukt'o'j'n kaj legom'o'j'n de la tut'a ĉiel'ark'o. Ĉu vi jam ĉio'n for'manĝ'is?” Bret'o'j etend'iĝ'as vast'e kaj vak'e, dezert'e, kaj mi'a'j palp'ant'a'j fingr'o'j trov'as nur magr'a'j'n rest'aĵ'o'j'n: kelk'a'j'n zingibr'o'keks'o'j'n kaj skatol'o'n da Faraon'a Farun'o. La rid'ant'a vizaĝ'o de Amenhotep promes'as, ke pli bon'a farun'o ne ekzist'as en tiu ĉi viv'o nek en la sekv'a. Eĉ la di'o'j avid'as tiu'n ĉi farun'o'n.

“Edz'in'o, est'as ne'ebl'e, ke mi ĉio'n ĉi for'manĝ'is. Nur unu hom'o mi est'as, kun unu buŝ'o.”

“Vi manĝ'is kaj manĝ'os!” La vort'o'j el'iĝ'as el la forn'o de ŝi'a buŝ'o, kaj ruĝ'e brul'as ŝi'a'j vang'o'j. Pro la varm'eg'o mi turn'as la vizaĝ'o'n for de ŝi.

“Kio'n vi bezon'as? Mi aĉet'os. Ov'o'j'n, buter'o'n, suker'o'n?”

La edz'in'o el'tir'as ov'o'j'n, buter'o'n kaj suker'o'n el sub la akv'o'kuv'o (kaŝ'it'a oaz'o!) kaj man'plen'o'j'n da Faraon'a Farun'o el la rid'ant'a skatol'o – eĉ la di'o'j avid'as tiu'n vizaĝ'o'n, kun perfekt'a'j alt'a'j zigom'o'j – kaj kombin'as ĉio'n per dek flam'ant'a'j fingr'o'j. Sub ŝi'a'j man'o'j la kuk'o flav'iĝ'as, kresk'as, kaj ek'arom'as. Ŝi met'as ĝi'n antaŭ mi'a'j okul'o'j.

“Jen la kuk'o de la forges'it'a nask'iĝ'tag'o, la kuk'o de la hast'a post'kaf'o, la kuk'o de la fals'a kondolenc'o. Manĝ'u kaj osced'u, edz'o!”

Mi en'buŝ'ig'as zingibr'o'keks'o'n. “Mi prefer'us, ke ne”, mi dir'as inter re'maĉ'o'j.

•

Kiel ŝanĝ'iĝ'as la mien'o de l’ edz'in'o, kiam ni al'ven'as en la bazar'o'n! De furioz'a flam'o ŝi'a vizaĝ'o mild'iĝ'as al printemp'a sun'o, kaj la edz'in'o est'as knab'in'o en ĝarden'o, ros'o'ben'it'a kaj re'freŝ'ig'it'a. La bunt'a'j bud'o'j est'as mil flor'o'j kresk'ant'a'j el kot'a konfuz'o.

“Edz'o, la kukurb'o'j!” kaj ŝi brak'um'as unu grand'eg'a'n.

“Ĉu est'as kukurb'o'sem'o'j en la kuk'o de la sabl'a mar'o, la kuk'o de l’ plor'ant'a ter’?”

“Ne, sed oni uz'as ili'n por la glaci'aĵ'o de la palpebr'um'a jar'mil’.”

Klar'ig'o'j'n pri tiu ĥaos'a kuir'libr'o mi bon'ven'ig'us, sed ŝajn'e ili est'as la nur'a ne'hav'ebl'a var'o. Mil bud'o'j propon'as mit'a'j'n frukt'o'j'n, legom'o'j'n kontraŭ'leĝ'a'j'n, fantom'a'j'n flor'o'j'n. Knab'o vend'as flav'a'j'n fab'o'j'n kontraŭ sitel'o'plen'o'j da or'o. Papag'o'j en karcer'o'j instru'as fi'vort'o'j'n al infan'o'j; av'in'o'j vend'as roz'o'j'n al en'am'iĝ'int'a'j jun'ul'o'j. La edz'in'o rav'iĝ'as, sed mi sufer'as de la hom'a prem'o, tus'o'j kaj rukt'o'j, varm'o kaj karn'o. Sur la rand'o de la bazar'o, en mal'pli prem'a'j kondiĉ'o'j, star'as respekt'ind'a'j vend'ej'o'j, el brik'o kaj marmor'o, kaj tie'n mi est'as pel'it'a.

En montr'o'fenestr'o ŝild'eg'o “Ĉi Tie Faraon'a Farun'o” fanfaron'as. Ni ĝi'n bezon'as por la kuk'o, ĉu ne? La vizaĝ'o de Amenhotep est'as san'e pal'a, freŝ'bak'it'a. Mi palp'as en la poŝ'o – mon'er'o sopir'as al el'spez'o.

“Plen'a'n skatol'o'n ni hav'as hejm'e”, dir'as la edz'in'o. Tio'n mi sci'as, kompren'ebl'e; tio ne grav'as. Faraon'a Farun'o est'as util'a por ĉio, por ĉiam re'ten'as si'a'n freŝ'ec'o'n – kiel mumi'o en dezert'o! La edz'in'o fort'e parol'as: “Edz'o, ne per tia'j ingredienc'o'j oni bak'as ver'a'j'n frand'aĵ'o'j'n. Est'as hont'ind'e, ke tiu mark'o ŝtel'as la vizaĝ'o'n de Amenhotep la 3-a. Li est'is grand'ul'o, reĝ'o de antikv'a Egipt'uj'o, kiu est'us vast'a kaj vak'a dezert'o sen li. Li kaj li'a Grand'a Reĝ'in'a Edz'in'o far'is la tut'a'n Egipt'uj'o'n fekund'a per sun'o kaj inund'o'j. Hom'o'j kaj legom'o'j viv'as kaj mort'as – terur'e, sovaĝ'e, koler'e, sabl'e, plor'e! Sed Faraon'a Farun'o kaŝ'as tiu'n histori'o'n. Jen perfekt'e bel'a blank'a farun'o, kiu promes'as ben'o'j'n sen pen'o'j – mensog'o! Kaj pro tio ĝi est'as hont'ind'a.”

La edz'in'o parol'as de mal'antaŭ vual'o el diafan'a ŝtof'o – la apenaŭ'mur'o'j de tend'o'bud'o. Ŝi el'ir'as kun plen'ŝtop'it'a sak'o. “Tropik'o'tritik'o, kaj ni muel'os ĝi'n en tajfun'farun'o'n”, ŝi dir'as.

“Kaj kiel rol'os la tajfun'farun'o en vi'a sorĉ'a kuk'o? Ĉu ĝi al'vok'os ŝtorm'o'n por kre'i mar'o'n en dezert'o? Ĉu pluv'o est'as larm'o'j de l’ plor'ant'a ter’?” Mi montr'as mok'a'n rid'et'o'n.

“Mi est'as bak'ist'in'o, ne sorĉ'ist'in'o.” Ŝi tir'as mi'n en bud'o'n de frukt'ist'o. Li salut'as ni'n per sving'o de la man'o'j. Fekund'a'j est'as li'a'j man'o'j, koto'kovr'it'a'j. Hazard'e mi pren'as frag'o'n, ruĝ'a'n kaj plump'a'n, el skatol'o. “Ĝi est'as blag'o'frag'o”, dir'is mi'a edz'in'o. “Vid'u la tig'o'n, kiel ĝi kurb'iĝ'as for de vi, kiel mensog'a lang'o. Blag'o'frag'o'j'n oni uz'as en karamel'o de kun'fand'it'a'j kor'o'j, aŭ en flan'o de feliĉ'a forges'o, aŭ en tort'o de trem'ant'a tuŝ'o.”

La frukt'ist'o ek'parol'as al mi'a edz'in'o, “Mi hav'as por vi special'aĵ'o'j'n, bel'ul'in'o”. De sub la kas'o li el'tir'as ruĝ'a'j'n pom'o'j'n. “Ses'a rikolt'o! Se mal'pli, mi'a'j ost'o'j el'salt'u el la haŭt'o.” La edz'in'o tuŝ'as li'a'n man'o'n.

Pag'int'e kar'e, ŝi klar'ig'as pri la dom'o'pom'o'j. En la roz'o'plen'a pas'int'o dom'o'pom'o'j de dek tri'a rikolt'o est'is maten'manĝ'o de fort'ul'o'j kaj fam'ul'o'j. Sed la rikolt'o'j komenc'is mal'kresk'i, kiam plen'kolor'a'j afiŝ'o'j promes'is, ke la sam'a bon'efik'o trov'iĝ'as en ĉiu skatol'o de Faraon'a Farun'o. La slogan'o dum kelk'a'j jar'o'j: “Hejm'ec'a gust'o hav'ebl'a por ĉiu piramid'o!” Post'e ŝanĝ'iĝ'is al “Por la san'o kaj ĝu'o de vi'a propr'a dinasti'o!” kaj post tio al “Eĉ di'o'j avid'as vi'a'j'n kuk'o'j'n”.

“Nur la last'a ne est'as mensog'o”, dir'as la edz'in'o, “kaj tia'j'n di'o'j'n ni ne vol'as tent'i.”

Por aĉet'i bov'ov'o'j'n ni vizit'as bud'o'n proksim'a'n al la haven'o. La mar'ist'o'j aĉet'as ili'n por vojaĝ'i. “Oportun'a oval'o”, dir'as iu, kiu ten'as bov'ov'o'n antaŭ la okul'o kiel opal'o'n. “Oni hav'as aŭ omlet'o'n hodiaŭ aŭ bifstek'o'n post monat'o!” Li'a reklam'o rid'ig'as la edz'in'o'n, kiu kis'as li'n je ambaŭ vang'o'j.

En la sekv'a bud'o jun'ul'in'o en punt'a jup'o rakont'as pri intim'aĵ'o'j de si'a var'o – laŭ etiked'o, ĝi nom'iĝ'as sufer'buter'o. “Ni pren'as la lakt'o'n de bov'in'o'j, kies id'o'j jam post'lam'as. Kirl'as ĝi'n knab'in'o'j graved'ig'it'a'j de soldat'a'j kor'amik'o'j, kiu'j nun deĵor'as en for'a land'o. Ili miks'as la kirl'aĵ'o'n per baston'o'j, tranĉ'it'a'j de fajr'o'brul'ig'it'a'j arb'o'j, en barel'o'j for'ĵet'it'a'j el pere'ant'a'j ŝip'o'j. Port'as la buter'o'n al ni'a bud'o ĉar'et'o'j tir'at'a'j de ĉeval'o'j kun kruel'a'j mastr'o'j kaj stir'at'a'j de knab'o'j kun kruel'a'j patr'in'o'j.”

“Kaj vend'as ĝi'n freŝ'vizaĝ'a jun'ul'in'o en dolĉ'et'a kostum'o?” iu akr'e dir'as.

“Kiu spert'is jam sufer'o'j'n por jar'cent'o”, ŝi respond'as larm'ant'e.

La edz'in'o aĉet'as kelk'a'j'n pak'et'o'j'n. “La mal'skrupul'ul'o'j kolor'ig'as la buter'o'n per sulfur'o, ne sufer'o.” La vort'o'n “mal'skrupul'ul'o'j” ŝi el'parol'as zorg'e, kvazaŭ ŝi ne kred'as je ĝi.

“Volont'e mi manĝ'os sulfur'buter'o'n, se liber'iĝ'os la kompat'ind'ul'o'j, kiu'j far'as kaj liver'as vi'a'n diabl'a'n sufer'buter'o'n!” mi dir'as.

“Neni'a nutr'aĵ'o est'as sen'pek'a”, ŝi dir'as, sed ŝi'a voĉ'o est'as mal'dik'e streĉ'it'a. “Ven'u, edz'o, ni bak'os kaj ne mal'ŝpar'os.” Nub'o'j sub'e'n'ŝveb'as en la strat'o'j'n, kaj pluv'o komenc'as mal'pacienc'i. Jam la bud'o'j est'as for'las'it'a'j. Montrostangoj dis'etend'as nud'a'j'n branĉ'o'j'n – la komerc'o-frukt'o'j'n oni jam pluk'is. Skatol'o'j, kiu'j antaŭ'e ten'is la tag'rikolt'o'n, rest'os mal'plen'a'j ĝis la ven'ont'a sezon'o.

•

La edz'in'o tra'blov'as la pord'et'o'n de ni'a dom'o, kaj vent'o post'kur'ant'a ŝi'n en'port'as man'plen'o'n da brun'a'j foli'o'j. Mi rigl'as la pord'et'o'n kontraŭ la mal'varm'o.

Dum ni bazar'um'is, la kuir'ej'o kresk'is kiel abund'o'korn'o. Bovl'o'j super'plen'as je jugland'o'j, sun'flor'sem'o'j, arakid'o'j, migdal'o'j. La tabl'o est'as insul'o de freŝ'a'j frukt'o'j – pom'o'j, vin'ber'o'j, framb'o'j, akv'o'melon'o'j kaj amas'o'j da ananas'o'j. De mal'antaŭ tiu'j mont'o'j da freŝ'aĵ'o'j, mi vid'as nur part'o'n de la skatol'o de Faraon'a Farun'o – nur la okul'o'j de Amenhotep est'as vid'ebl'a'j. Ili est'as feliĉ'a'j kaj avid'a'j.

La edz'in'o nur mal'facil'e trov'as lok'o'n por si'a'j sak'et'o'j kaj pak'et'o'j, kaj ni'a kontribu'aĵ'o al la banked'o ŝajn'as magr'a. “Ho, sed mi bak'os la kuk'o'n de la sabl'a mar'o, la kuk'o'n de l’ plor'ant'a ter’ kaj ne plu dev'os hont'i”, dir'as la edz'in'o.

“Kial, edz'in'o?”

“Nun'temp'a'j kuk'o'j osced'ig'as. Sed iam est'is tut'a kuir'libr'o por fest'o'j, rit'o'j kaj ofer'o'j. En tiu kuir'libr'o est'is mult'a'j paĝ'o'j – la kuk'o de la sabl'a mar'o, la kuk'o de l’ plor'ant'a ter’ est'is nur unu recept'o el mult'a'j mister'o'j. Bak'is tia'j'n kuk'o'j'n Li'a Reĝ'in'a Edz'in'o, ek'de la temp'o de ni'a'j pra'av'o'j. Iam la legom'o'j est'is mister'o'j, kiu'j kresk'is nur per la pov'o'j de faraon'o'j kaj ties potenc'a'j edz'in'o'j – sem'ad'o, flor'ad'o, rikolt'o, detru'o, mort'o. En ĉiu ingredienc'o est'is mister'a'j pov'o'j. Faraon'a Farun'o promes'as, ke sur ĉiu gren'er'o danc'as di'in'o, sed ili muel'as mensog'o'j'n. Faraon'a Farun'o ne hav'as maten'o'n aŭ vesper'o'n, nek sun'o'n nek pluv'o'n, nek sabl'o'n nek mar'o'n, nek plor'o'n, nek ter'o'n. Ĝi rid'et'as ĉiam blank'e el si'a san'a skatol'o, fals'e promes'as nutr'aĵ'o'n sen'pek'a'n.”

Ŝi ŝut'as la tropik'o'tritik'o'n en bovl'o'n kaj ĝi'n pist'as per pistil'o. Griz'a'j nub'o'j aper'as super ni, kaj ond'o de tondr'o eĥ'as en la kuir'ej'o. La tondr'o est'as bat'o'frap'o'j de la pistil'o kaj la muĝ'ad'o de mi'a sovaĝ'a stomak'o, kiu est'as mal'sat'eg'a eĉ mez'e de abund'o. Ek'pluv'as, kaj la akv'o'gut'o'j fal'as sur ŝi'a'n frunt'o'n. Por ŝirm'i la edz'in'o'n, mi lev'as ŝel'o'n de grand'eg'a akv'o'melon'o, kies roz'kolor'a karn'o est'is el'pren'it'a, kaj ten'as ĝi'n super ŝi'a kap'o.

Ŝi sen'ŝel'ig'as la dom'o'pom'o'j'n. Sub la ruĝ'a ekster'aĵ'o est'as ŝlim'a ŝton'o, kaj sub tio, lign'o. La edz'in'o for'ŝir'as ĝi'n kaj trov'as i'o'n simil'a'n al mur'paper'o kun pentr'it'a'j flor'o'j. Kaj sub'e est'as lan'o – la edz'in'o lev'as tiu'n kovr'il'o'n, kaj est'as de'nov'e ruĝ'a ŝel'o, mal'sek'a kaj trem'ant'a. Fin'e rest'as el la dom'o'pom'o'j nur et'a'j pal'aĵ'o'j – ne pli grand'a'j, ol ĉeriz'o'j. Sed mi ne pov'as ek'pren'i ili'n por ekzamen'i, ĉar est'as mi'a dev'o sub'ten'i la akv'o'melon'o'n.

Mi frost'o'trem'as pro nov'a blov'o – la mur'o'j de ni'a dom'o for'fal'as. Lign'o, mur'paper'o kaj rub'aĵ'o ĉirkaŭ'as ni'n – framb'o'j flos'as en flak'o'j. La tajfun'o kresk'as el ni'a kuir'ej'o. Nun pluv'as ĉie, sed mi ankoraŭ ten'as super la edz'in'o la plen'iĝ'ant'a'n akv'o'melon'o'n. Kial, diabl'e, mi ten'as ĝi'n la kav'o'n supr'e'n?

Kvar bov'ov'o'j'n ŝi romp'as ĉe la bovl'o'rand'o. Ov'o hodiaŭ, ne bov'o post monat'o! Mal'kiel mar'ist'o ni ne vojaĝ'os laŭ la mond'o'rond'o (kaj kiu bezon'as bov'o'n aŭ ov'o'n, se est'as omar'o'j kaj ostr'o'j en la ocean'o?). Ordinar'a'j ov'o'j kun si'a'j or'a'j ofer'o'j est'us pli oportun'a'j. “Sed ĉi tiu'j ne est'as omlet'o'j de vi'a onkl'o!” la edz'in'o respond'as. “La son'o kaj nom'o pli grav'as, ol la ov'o'flav'o. Ĝust'e kvar ni bezon'as por la kuk'o de la sabl'a mar'o, la kuk'o de l’ plor'ant'a ter’, kaj almenaŭ unu est'as nepr'a, eĉ se oni elizi'as la recept'o'n. Kvin – tro riĉ'a.”

La edz'in'o ek'miks'as la sufer'buter'o'n en la farun'kirl'aĵ'o'n. Neniel ĝi mal'simil'as al normal'a buter'o. Mi vol'as demand'i la edz'in'o'n, ĉu oni vend'as ĝi'n sub tiu nom'o nur pro reklam'a valor'o. La kompat'ind'a knab'in'o en la bud'o dev'as mal'kaŝ'i pek'o'j'n kaj sekret'o'j'n al ĉiu suspekt'em'a klient'o. Mi'a kor'o pret'as krev'i por ŝi sed, se mi fal'us, est'iĝ'us katastrof'a katarakt'o en la kuir'ej'o. Kiel antikv'a di'o do mi sub'ten'as la akv'o'melon'o'n de moment'a ŝirm'ad'o. Sed jam ĝi est'as plen'plen'a kaj pez'eg'a – est'iĝ'as akv'o'fal'et'o'j ĉe la ŝel'o'rand'o'j. Mi'a'j ŝultr'o'j plend'eg'as, kaj mi ne plu pov'as ten'i la akvomelonlagon. Mi de'met'as ĝi'n, kaj inund'o'j flu'as ĉi'e'n.

La edz'in'o kun la nask'iĝ'ant'a kuk'o fuĝ'as en la ĝarden'o'n laŭ river'o de singult'o'j – la dom'o'n de la ĝarden'o apart'ig'as nur tradici'o, ĉar jam la dom'o est'as ruin'o. Volont'e mi sekv'us ŝi'n trans la rub'o'n, sed mi'a'j krur'o'j est'as febl'a'j pro mal'sat'o kaj labor'ad'o. Persik'o'j'n mi vor'as, kaj ananas'o'j'n kaj vin'ber'o'j'n. Nuks'o'j'n mi manĝ'as per man'plen'o'j, ĝis la buŝ'o lac'as kaj la ventr'o pret'as krev'i. Fin'e rest'as neni'o, krom zingibr'o'keks'o'j kaj la skatol'o da Faraon'a Farun'o. La vizaĝ'o de Amenhotep est'as tiel al'log'a, ke mi lev'as kuler'plen'o'n da farun'o al la lip'o'j – ĉu ĝi ne est'as la plej bon'a farun'o en tiu ĉi viv'o kaj en la sekv'a? – sed vid'as, ke tiu vizaĝ'o, jun'e pal'a kaj freŝ'bak'it'a, hav'as larm'o'j'n en la okul'o'j.

La ver'a Amenhotep, kies zigom'o'j'n neni'u avid'as, sid'is kun si'a Reĝ'in'a Edz'in'o, kaj de si'a alt'a sid'ej'o ili vid'is, ke la dezert'o foj'e plen'as je sen'lim'a'j ond'o'j kiel sabl'a mar'o, kaj foj'e ĝi'n kovr'as inund'o'j kaj fekund'a kot'o. Est'as hont'ind'e, ke oni pren'as la vizaĝ'o'n de Amenhotep por Faraon'a Farun'o kaj kaŝ'as li'a'n flav'iĝ'int'a'n saĝ'ec'o'n sub fals'o-farb'o san'a kaj blank'a. Ili vend'as var'o'n sen'vari'a'n – en ĉiu kuler'o est'as la sam'a en'hav'o, san'a kaj blank'a. Oni promes'as magi'o'n, sed la magi'o est'as mensog'o.

Ho, sed la edz'in'o ne est'as mensog'o, kaj ŝi ŝanĝ'iĝ'as kun la sun'o kaj sezon'o. Maten'e ŝi est'as fajr'o'plen'a, sek'a kaj danĝer'a kiel la dezert'o; tag'e ŝi est'as knab'in'o mild'mien'a kaj am'plen'a; vesper'e ŝi mem est'as la fekund'a kot'o kaj ŝtorm'a akv'o, kaj el ŝi'a'j man'o'j ven'as la nutr'aĵ'o, la kar'a kuk'o.

Mi ir'as al la edz'in'o en la ĝarden'o'n. Ŝi genu'as kun krur'o'j du'on'kaŝ'it'a'j en la kot'o. Apud'e bovl'o gap'as al la ĉiel'o; vintr'a pluv'o for'lav'as la farun'rest'aĵ'o'n kaj las'as klar'a'n akv'o'n. En ŝi'a'j man'o'j est'as la kuk'o de la sabl'a mar'o, la kuk'o de l’ plor'ant'a ter’. Ĝi'a kuk'o'karn'o est'as flav'a kiel sabl'o; la ond'o'form'a krust'o plen'as de pluv'o kaj larm'o'j; bon'odor'a vapor'o arom'as kiel pom'o kaj frag'o.

La edz'in'o en'buŝ'ig'as pec'et'o'n.

“Jen, ĝi est'as pret'a.”

Spektakl'o

Sed nun mi dev'as rakont'i al vi, kiel kant'ant'a arb'o est'is for'pel'it'a de koler'a hom'amas'o ĵet'ant'a frukt'o'j'n kaj fajr'o'j'n. Tio okaz'is antaŭ mult'a'j jar'o'j, kiam mi labor'is en bak'ej'o. Mi est'is ankoraŭ jun'ul'o kun grand'a'j rev'o'j pri ĉiel'grimp'ant'a'j kuk'o'j kaj frag'o'tort'o'j kun nub'o'j de dolĉ'a ŝaŭm'krem'o. Tamen, mi'a'j bulk'o'j neniam aspekt'is rond'a'j, la ŝel'o'j de mi'a'j ov'o'j romp'iĝ'is en mil pec'o'j'n, kaj est'is pli da farun'o en mi'a har'ar'o, ol en mi'a'j bovl'o'j. Eĉ post long'a labor'ad'o ven'is neni'a venk'o, kaj mi'a'j dolĉ'a'j rev'o'j ankoraŭ fal'is kiel fuŝ'bak'it'a mering'o. Ĉu pro mank'o de talent'o? Tio'n mi ne vol'as kred'i. La ver'o est'as, ke la viv'o dev'as mal'help'i hom'a'j'n rev'o'j'n. Se ĉio est'as glat'a, plaĉ'a kaj mir'ind'a, tiam neni'o est'as mir'ind'a. Mi est'is destin'it'a rest'i ordinar'ul'o, kiu bak'as ordinar'a'j'n, iom mis'a'j'n kuk'o'j'n. Mirakl'o'j kaj mir'ind'aĵ'o'j est'as la propr'aĵ'o'j de ali'ul'o'j, kaj mi'a rol'o est'as montr'i, ke mirakl'o'j kaj mir'ind'aĵ'o'j ne aparten'as al ĉiu'j. Tiu'n rol'o'n mi fin'fin'e akcept'is. Tiu'j, kiu'j ne akcept'as sam'e si'a'n sort'o'n, tro mult'e rev'as aŭ tro mal'mult'e labor'as.

Mi'a kar'a Greta est'is rev'em'a kaj mal'labor'em'a, kaj tial ŝi est'is du'obl'e ŝarĝ'it'a de grand'a'j esper'o'j por mir'ind'a'j trans'form'iĝ'o'j. Ŝi est'is kelner'in'o en mal'lum'a drink'ej'o, iom dik'a kun mal'obe'em'a'j har'o'j, sed tiu'j trajt'o'j est'is nur por'temp'a'j kaj baldaŭ for'viŝ'ot'a'j por pli spektakl'a viv'o. Ŝi em'is obsed'i pri film'stel'ul'in'o'j, riĉ'ul'o'j, mond'event'o'j. Sed tamen mi am'is ŝi'n, kaj ne nur dum ŝi ten'is po kvin bier'glas'o'j'n en ĉiu man'o!

Ĉiu'n ĵaŭd'o'n ni spekt'is film'o'j'n kun'e. Ŝi'a plej am'at'a hero'o est'is tiu kant'ist'o-aktor'o Daŝo Pavlovski, kaj mi akompan'is ŝi'n al ĉiu'j li'a'j film'o'j, eĉ tiu kun la elefant'o kaj la zum'ant'a bala'il'o. Kaj post'e, se mi est'is bon'ŝanc'a, ni promen'is en la park'o man-en-man'e, kaj – ebl'e – kis'o! Jes ja, ni'a am'rakont'o est'is tip'a. Simpl'a'j urb'an'o'j – bak'ist'o kaj kelner'in'o – foj'foj'e kun rev'o'j pli grand'a'j ol la propr'a'j viv'o'j, tamen trov'is am'o'n inter si. Sed mi ĉiam kred'is, ke se Daŝo subit'e aper'us, li pov'us ŝtel'i mi'a'n Gretan per buŝ'plen'o da bemol'a'j not'o'j.

Iu'n foj'o'n Daŝo preskaŭ ven'is al ni'a urb'o. Mi kutim'e ir'is hejm'e'n laŭ Vronski Prospekt'o, kie la kin'ej'o'j met'is si'a'j'n afiŝ'o'j'n. Mi dev'is raport'i al Greta pri ĉiu'j nov'a'j film'o'j, apart'e tiu'j de Daŝo. Iu'n vintr'a'n tag'o'n trov'iĝ'is preskaŭ mirakl'a anonc'o. Grand'a'j verd'a'j liter'o'j kri'is: “Nur unu nokt'o'n: la mir'ind'a Daŝo Pavlovski prezent'as spektakl'o'n!” Mi rapid'is al la drink'ej'o de Greta kaj trov'is ŝi'n kur'ant'a kun glas'o'j inter postul'em'a'j klient'o'j.

“Greta”, mi dir'is, sen'spir'e, “li ven'os, li ven'os.”

“Kiu?” ŝi dir'is, ne rigard'ant'e mi'a'direkt'e'n. “Pri kiu vi parol'aĉ'as?”

“Daŝo Pavlovski! Li ven'os al la urb'o. Nur unu nokt'o'n! Spektakl'o'n!”

La glas'o'j el ŝi'a'j man'o'j fal'is plank'e'n kaj dis'pec'iĝ'is. Kaskad'o de bier'o bril'is en la du'on'lum'o, sed eĉ la plej bril'a bier'kaskad'o ne egal'is la bril'o'n en ŝi'a'j okul'o'j. La buŝ'o de Greta trans'form'iĝ'is en larĝ'a'n rid'et'o'n, kaj ŝi kapt'is mi'n inter si'a'j dik'a'j brak'o'j.

“Hoooooooooooooooo, Daŝo!” ŝi kri'is kaj tiel fort'e brak'um'is mi'n, ke mi komenc'is plor'et'i.

Ĉu mi nun menci'u, ke mi ne pov'is el'ten'i Daŝon Pavlovski? Li'a voĉ'o est'is terur'a, kaj li far'is tut'e rid'ind'a'n klin'o'n per la ĉapel'o dum ĉiu film'o. Li'a'j aktor'a'j talent'o'j ne merit'is eĉ unu groŝ'o'n. Krom'e, li'a'j kant'o'j est'is neniel interes'a'j – “Brul'as en la kor'o mi'a / Bril'a por vi flam'o. / Ĉu vi ne help'os mi'a'n ard'o'n / Per vi'a dolĉ'a am'o?” – kaj ali'a'j stult'aĵ'o'j.

“Ni nepr'e ir'os, kar'a!” mi tamen dir'is. Ŝi ĵet'is la brak'o'j'n supr'e'n, permes'ant'e mi'n eskap'i el la mort'ig'a brak'um'o, kaj komenc'is danc'i en la drink'ej'o. Pro la am'o – kaj nur pro la am'o – mi ĵur'is, je la viv'o de ni'a unu'a nask'ot'o, ke mi ir'os la ven'ont'a'n maten'o'n aĉet'i bilet'o'j'n por la spektakl'o.

Greta ne akompan'is mi'n al la teatr'o. “Vi sci'pov'as tia'n simpl'a'n task'o'n, ĉu ne?” ŝi dir'is. “Mi dev'os ripoz'i, por aspekt'i freŝ'a.”

Jam grand'a vic'o star'is ĉe la teatr'a kiosk'o kiam mi al'ven'is antaŭ la sun'lev'iĝ'o. Neni'u aspekt'is freŝ'a. Kviet'a'j suspir'o'j kur'is inter la aĉet'ont'o'j. “Ŝtel'ist'o'j ili est'as! Ne'kred'ebl'e, ke kost'as al mi cent groŝ'o'j'n vid'i Daŝaĉon!”

Mi'a kor'o halt'is. Cent groŝ'o'j'n? Mi apenaŭ hav'is dek du, precip'e pro tio, ke antaŭ tri tag'o'j Greta kaj mi ir'is al la kin'ej'o por tri'film'a program'o, kaj post'e manĝ'is po du fung'a'j'n pasteĉ'o'j'n – ĉio, kompren'ebl'e, el mi'a poŝ'o. La kluk'ad'o de vir'o'j ĉirkaŭ'a'j prav'ig'is mi'a'n tim'o'n. Ĉiu bilet'o por la spektakl'o de Daŝo kost'is kvin'dek groŝ'o'j'n – semajn'a salajr'o! Mi el'tir'is ĉio'n el mi'a'j poŝ'o'j, sed la sum'o ne sufiĉ'is por eĉ unu bilet'o. Morn'e mi for'las'is la vic'o'n kaj aŭskult'is la grumbl'ant'a'j'n aĉet'int'o'j'n: “Cent groŝ'o'j!”

La grumbl'ant'o'j tamen est'is la feliĉ'ul'o'j. Ni, povr'ul'o'j, hav'is pli mal'bon'a'n sort'o'n, ĉar ni dev'is konfes'i ni'a'j'n mal'sukces'o'j'n al la am'at'in'o'j, kiu'j rest'is hejm'e.

“Greta!” mi kri'is.

Greta de'nov'e tord'is mi'a'n brak'o'n. “Kio, vi mizer'a povr'a ul'o?”

“Greta, mi hav'as ide'o'n!” Nun ŝi iom liber'ig'is mi'a'n brak'o'n. “Ni pov'os en'ir'i kaŝ'e”, mi dir'is.

“Kaŝ'e? Ĉu ne mal'honest'e?”

“Nu, jes, sed est'as Daŝo, nur unu nokt'o, spektakl'o, kaj tiel plu.”

Greta tuj iĝ'is am'frap'it'a knab'in'o, kaj ĉia zorg'o pri moral'o for'fuĝ'is. “Kio est'as la plan'o?” ŝi demand'is.

“Mi'a kuz'o Miko hav'as amik'o'n, kiu labor'as ĉe la teatr'o. Li pov'as en'las'i ni'n, ebl'e tra la mal'antaŭ'a pord'o.”

“Sed ni ne hav'os seĝ'o'j'n. Oni jam vend'is ĉiu'j'n bilet'o'j'n, kaj la gard'ist'o'j cert'e for'pel'os ni'n”, ŝi dir'is.

Mi per'is la dub'o'j'n al la amik'o de kuz'o Miko. “Sed ni ne hav'os seĝ'o'j'n. Oni jam vend'is ĉiu'j'n bilet'o'j'n, kaj la gard'ist'o'j cert'e for'pel'os ni'n”, mi klar'ig'is.

“Ĉu ŝi est'as mal'dik'a?” respond'is la amik'o de kuz'o Miko.

“Kiu?”

“Vi'a vir'in'o”, li dir'is. “Nur la vir'in'o'j vol'as vid'i Daŝon. Mi ankoraŭ ne vid'is vir'o'n, kiu li'n pov'as el'ten'i. Ĉu vi'a vir'in'o est'as mal'dik'a?”

“Ne, ne ver'e”, mi dir'is.

“Ĉu ŝi est'as dik'a?”

“Mi ne sci'as”, mi respond'is. “Ne, ŝi ne est'as dik'a. Ne tre dik'a.”

“Ĉu ŝi est'as tiom dik'a?” li dir'is, ten'ant'e la man'o'j'n kvazaŭ brak'um'ant'e barel'o'n.

“Ne, ne tiom dik'a.”

“Ĉu ŝi tim'as mal'lum'o'n?” li dir'is.

“Tio'n mi ne far'os”, dir'is Greta, pli fort'e tord'ant'e mi'a'n brak'o'n, post kiam mi klar'ig'is la plan'o'n.

“Kar'a, kar'a, mi jam don'is al li dek du groŝ'o'j'n, kaj li hav'as mi'a'n poŝ'horloĝ'o'n kiel garanti'o'n kontraŭ la ceter'a'j. Ni ne pov'as rezign'i nun. Ĉi tio est'as la nur'a ebl'o!”

“La nur'a?” ŝi dir'is kun larm'et'o.

“La nur'a”, mi dir'is.

“Nu, se mi dev'as kaŝ'e en'ir'i plen'plen'a'n teatr'o'n kaj grimp'i tra aer'flu'ej'o super la scen'ej'o kaj risk'i mi'a'n sen'makul'a'n nom'o'n kaj tio est'as la nur'a ebl'o vid'i Daŝon Pavlovski, nu, mi far'os!” Ŝi ĵet'is la brak'o'j'n supr'e'n. Oni nun konsci'u, ke tio est'as kutim'a ag'o de triumf'o ĉe ŝi. Kiam mi rimark'ig'is tio'n al Greta, ŝi respond'is, ke oni hav'u karakteriz'a'n ag'o'n – tiel oni est'as re'kon'at'a en film'o, eĉ kovr'it'e per amas'o da ŝmink'o. Greta ĵet'as la brak'o'j'n supr'e'n. Daŝo klin'as si'a'n ĉapel'o'n. Mi for'kur'is por dorlot'i mi'a'n kompat'ind'a'n brak'o'n.

La vesper'o'n de la event'o Greta kaj mi vestiĝ'is solen'e kaj renkont'is la amik'o'n de kuz'o Miko ĉe la mal'antaŭ'a pord'o. Li montr'is al ni la cel'it'a'n flu'ej'o'n. Star'ant'e antaŭ mi'a'j okul'o'j, kaj ne nur en la oft'e flat'em'a mens'o, Greta est'is iom'et'e pli dik'a, ol mi memor'is, kaj en'ir'ig'i ŝi'n en la flu'ej'o'n ne est'is facil'e. Konfes'ind'e, ankaŭ mi ne mal'am'as dolĉ'aĵ'o'j'n, kaj mi'a en'ir'o ne est'is pli komfort'a.

Ni iom antaŭ'e'n ramp'is kaj konsci'is, ke la amik'o de kuz'o Miko mult'e profit'is de si'a pozici'o kaj de la mal'esper'o de mal'riĉ'ul'o'j kiel mi. En la flu'ej'o est'is almenaŭ tri'dek ali'a'j tern'ant'a'j admir'ant'in'o'j de Daŝo Pavlovski kun si'a'j kor'amik'o'j. Komun'a ĝem'o inter'miks'iĝ'is kun fi'vort'o'j kaj el'ĉerp'aĵ'o'j de koler'a'j konversaci'o'j.

“Mi senbas mi'n bre mal'bon'e”, dir'is apud'a voĉ'o. Mi ne tuj kompren'is, ke est'is Greta. Ŝi sufer'is pro la polv'o, kaj ŝi'a voĉ'o ŝanĝ'iĝ'is.

“Mi bedaŭr'as, kar'a, sed ebl'e kiam vi aŭd'os Daŝon, vi sent'os vi'n pli bon'e.”

“Ho ve, mi ne el'ten'os. Mi baldaŭ vom'os”, dir'is ali'a voĉ'o, sed tiu voĉ'o ja son'is mal'san'e – kaj tre proksim'e.

Ni atend'is dum etern'o. Greta kaj mi ramp'is ĝis apertur'o en la flu'ej'o, kiu ebl'ig'is al ni vid'i la scen'ej'o'n. Ŝi'a'j okul'o'j est'is ruĝ'a'j kaj akv'o'plen'a'j pro la polv'o. Mi don'is al ŝi mi'a'n poŝ'tuk'o'n.

Sub'e komenc'iĝ'is bru'eg'o, kaj la son'o pli kaj pli kresk'is. Marŝ'ad'o de pied'o'j, aplaŭd'ad'o de man'o'j – aper'is bon'e vest'it'a vir'o sur la scen'ej'o. Sed la kurten'o ne est'is mal'ferm'it'a, kaj la teatr'a'j lum'o'j daŭr'e bril'is.

“Ĉu est'as li?” mi flustr'is.

“Mi ne sbias”, dir'is Greta. “Mi ne bov'as bid'i bre bon'e.”

“Ĉu help'os, se mi flank'e'n'ir'os iom'et'e?”

“Ne, ne ber'e.”

“Estim'at'a'j sinjor'o'j kaj sinjor'in'o'j!” anonc'is la vir'o. “Estim'at'a'j sinjor'o'j kaj sinjor'in'o'j, mi hav'as grav'a'n nov'aĵ'o'n!” La parol'ant'o star'is je la rand'o de la scen'ej'o, kaj mi aŭd'is i'o'n tim'ig'it'a'n en li'a voĉ'o. Mi ne sci'is, ĉu li est'as nervoz'a aŭ ekscit'it'a. “Estim'at'a'j sinjor'o'j kaj sinjor'in'o'j, mi est'as sam'temp'e per'ant'o de mal'bon'a nov'aĵ'o kaj de la plej mir'ind'a nov'aĵ'o, kiu iam ating'is vi'a'j'n orel'o'j'n. Unu'e, la mal'bon'a nov'aĵ'o: ĉi-vesper'e ne aper'os Daŝo Pavlovski.”

Grand'a'n ĝem'o'n el'ig'is la tut'a aŭskult'ant'ar'o, kaj kvazaŭ unu frunt'o de mal'ĝoj'o la tut'a flu'ej'o nun sulk'iĝ'is. Greta ĉes'is spir'i sed post frap'o sur la dors'o'n ŝi re'komenc'is.

“Estim'at'a'j, mi pet'as! Ni hav'as i'o'n mult'e pli mir'ind'a'n por vi'a plezur'o ĉi-vesper'e. Ver'a spektakl'o! La Ok'a Mir'ind'aĵ'o de la Mond'o! Est'aĵ'o preter vi'a'j imag'o'j! Donac'o por l’ okul'o kaj l’ orel'o, mal'ferm'il'o por vi'a'j mens'o'j al la ne'kon'at'a bel'ec'o de ni'a mond'o! Mi cert'ig'as vi'n, estim'at'a'j, ke est'os neni'a'j tromp'o'j sur la scen'ej'o ĉi-vesper'e. Ĉio, kio'n vi vid'os, est'as ver'o. Bon'ven'ig'u, mi pet'as, ver'a'n mirakl'o'n rekt'e el la paĝ'o'j de Antikv'o. La arab'o'j en si'a'j fabel'o'j rakont'as pri la sam'a mir'ind'aĵ'o, kiu'n vi spekt'os nun, tuj! Bon'ven'ig'u la Kant'ant'a'n Arb'o'n de Miozotejo!

La parol'ant'o aplaŭd'is frenez'e, sed li est'is sol'a. Post moment'o li ĉes'is, klin'is la kap'o'n kaj kur'is for. Pep'ad'o de la for'rul'at'a'j kurten'o'j eĥ'is en la teatr'a hal'o.

“Kio obabas?” flustr'is Greta.

“Mi ne sci'as … ” mi komenc'is – sed tiam mi ek'vid'is ĝi'n.

Arb'o star'is sur la scen'ej'o, alt'a je ebl'e ses metr'o'j. Nek est'is grund'o nek uj'o – la radik'o'j kur'is sur la plank'o graci'o'plen'e, kaj la arb'o tir'is si'n ĝis la ĉef'a lum'o. La branĉ'o'j'n la arb'o mal'lev'is kaj rekt'ig'is. Kaj komenc'is kant'i strang'a voĉ'o:

Aŭskult'u, amik'o'j, rakont'o'n

Pri am'o simpl'a kaj dolĉ'a!

Du am'ant'o'j feliĉ'e kun'iĝ'is

En mister'o sorĉ'a!

Vid'u knab'o'n kun am'a kor'o

Kaj grand'a'j anticip'o'j

Am'ind'um'i al egal'o si'a

Per roz'o'j kaj tulip'o'j.

Se ni kred'as la fabel'o'j'n

En si'a'j okul'o'j trov'is mir'o'n

En'am'iĝ'int'a par'o

Kaj perd'is foj'e la spir'o'n.

Est'as, kar'a'j, la plej old'a

Rakont'o en la Kant’:

La rakont'o pri jun'a in'o

Kaj ŝi'a ard'a am'ant’.

Mi rimark'is, cit'ant'e nun la tekst'o'n el mi'a kap'o, ke la kant'o est'as ŝajn'e ne'kant'ebl'a. Kie est'as la ritm'o, la takt'o? La voĉ'o ne est'is apart'e plaĉ'a, sed ĝi tut'e ne est'is hom'a voĉ'o. Ebl'e pro la strang'ec'o ĝi ne plaĉ'is al mi. Se mi aŭskult'us la arb'o'n pli long'e aŭ kon'us la tradici'o'j'n de tiu ritm'o-form'o, mi pli mult'e ĝu'us la kant'ad'o'n.

Ial la melodi'o'n mi'a cerb'o ne bon'e konserv'is. Ver'ŝajn'e ĝi est'is n'e'n-ial not'ind'a.

Sed tiom mult'e kontraŭ'star'as

Eĉ fabel'o'n tre tre simpl'a'n –

Ĉu patr'in'o tro zorg'em'a

Aŭ ies vizaĝ'o mal'pimp'a.

Aŭ ebl'e io pli komplik'a

Mal'help'as plen'a'n am'feliĉ'o'n.

La vir'o sonĝ'as dek infan'o'j'n

Kaj la vir'in'o grand'a'n riĉ'o'n.

Aŭ iu vol'as rest'i en kamp'ar'a

Kor'a pac’

Kaj al l’ ali'a tio est'as

Pur'a agac’.

Ŝi vol'as sekv'i la bril'a'j'n lum'o'j'n

De ambici'o

Kaj la am'ant'o ne hav'as ide'o'n

Kaj dir'as respond'e nur “Kio?”

Je tiu moment'o mi aŭd'is batal'kri'o'n, kaj du'on'manĝ'it'a tomat'o flug'is tra la aer'o. Mi ne sci'as, kiu manĝ'as tomat'o'j'n en teatr'o, sed jen est'is ĝi – eksplod'o de mal'sek'a ruĝ'a pulp'o. La unu'a'n frukt'o'n sekv'is mult'eg'a'j. Tomat'o'j, brasik'o'j, ter'pom'o'j, citron'o'j – i'o'n ajn ĉe'man'e la spekt'ant'o'j ĵet'is al la kompat'ind'a arb'o, kiu brav'e prov'is kant'i ali'a'n strof'o'n:

Jen la grand'a mirakl'o –

Am'o ekzist'as malgraŭ kriĉ'o,

Kaj la ver'a spektakl'o:

El am'o far'iĝ'as feliĉ'o.

“Ni hak'u ĝi'n en dek'mil pec'o'j'n!” kri'is apud'a koler'a vir'in'o.

“Ne, brul'ig'u ĝi'n!” kri'is Greta.

“Jes, brul'ig'u!” eĥ'is la tre mal'san'a voĉ'o.

“Brul'ig'u, brul'ig'u, brul'ig'u!” est'is la refren'o, kiu'n al'pren'is la loĝ'ant'o'j de la flu'ej'o. La amas'o sub'e, moment'e konfuz'it'a pro subit'a hom'a bru'o el la ĉiel'o, al'don'is si'a'n koler'o'n al la kresk'ant'a'j flam'o'j.

La kant'ant'a arb'o ĉes'is kant'i kaj el'ig'is kri'et'o'n. La foli'o'j ŝancel'iĝ'is, kaj ĝi komenc'is tir'i si'n for de la scen'ej'o, lert'e ĵet'ant'e radik'o'n preter radik'o'n. Rapid'e ĝi mal'aper'is de la scen'ej'o.

Iu jam ten'is brul'ant'a'n fask'o'n da paper'o'j, kaj ali'ul'o'j far'is torĉ'o'j'n el pec'o'j da seĝ'o'j, tapiŝ'o, io ajn brul'ig'ebl'a. Greta ŝov'is si'n el la flu'ej'o, sub'e'n'ir'is laŭ la ŝtup'ar'o, kaj en'puŝ'iĝ'is en la teatr'a'n hal'o'n. Ŝi for'pren'is brul'ant'a'n fask'o'n el la man'o de apud'a knab'o kaj kur'is post la arb'o, tren'ant'e mi'n, kiel ĉiam, je la brak'o.

La hom'amas'o verŝ'iĝ'is en la strat'o'j'n, serĉ'ant'e la kompat'ind'a'n arb'o'n. “Ĉi tie!” kri'is iu, kaj la amas'o turn'iĝ'is laŭ Vronski Prospekt'o. Sed la arb'o jam est'is je la strat'o'fin'o. Fulm'o supr'e'n'ŝveb'ant'a el la torĉ'o'j mal'help'is la fart'o'n de Greta, kies pulm'o'j jam plend'is pro la daŭr'a kur'ad'o.

“Greeeeta”, mi plend'is, ankaŭ sen spir'o, “ĉu ni dev'as plu'ir'i?”

“Kur'u!”

Kiam la amas'o ating'is la urb'o'rand'o'n, la plej'part'o de la torĉ'o'j jam esting'iĝ'is, kaj la arb'o est'is nur ombr'o en la distanc'o. La amas'o'j grumbl'is, dis'fal'is kaj ir'is hejm'e'n. Ili'a koler'o est'is venk'it'a de lac'o kaj la distanc'o. Greta hav'is pli da koler'o ol ali'a'j, sed fin'fin'e ankaŭ ŝi mal'rapid'iĝ'is kaj halt'is. Triumf'e, ŝi ĵet'is la brak'o'j'n alt'e'n.

“Do rest'u for, aĉ'a tromp'ist'o!” ŝi kri'is al la fuĝ'int'a arb'o. Pli kviet'e ŝi dir'is, “Kompren'ebl'e tem'as pri tromp'o. Daŝo neniam ven'os por mi.”

Fin'e Greta prem'is mi'a'n man'o'n, kaj ni kun'e ir'is hejm'e'n laŭ la kon'at'a voj'o.

•

“Kaj tio est'is mi'a plej proksim'a renkont'iĝ'o kun Daŝo Pavlovski, dank’ al Di'o.” Per tia'j vort'o'j mi fin'is mi'a'n rakont'o'n al la enu'ig'it'a aŭskult'ant'ar'o – mi'a'j ge'nep'o'j.

“Av'ĉj'o, vi tio'n rakont'as tro oft'e”, dir'is la mal'grand'a Mateko. “Ne est'as interes'e. Kaj Avi'nj'o Greta jam dir'is, ke la rakont'o ne plaĉ'as al ŝi.”

Anja al'don'is, “Jes ja, ne plu rakont'u tiu'n enu'a'n histori'o'n. Rakont'u pri la elefant'o kaj la zum'ant'a bala'il'o!”

Parodibirdo

La urb'estr'o fin'e decid'is, ke la Parodibirdo ne est'os for'pel'it'a el la urb'o malgraŭ la mult'a'j plend'o'j. Sukces'a kampanj'o de la mon'hav'ant'o'j – profesor'o'j, medi'protekt'ant'o'j, krist'an'o'j – sav'is la bird'o'n, sed ni, ordinar'ul'o'j, kies simpl'a'j viv'o'j ne influ'is la urb'estr'o'n, plej mult'e sufer'is. La profesor'o'j pled'is por la literatur'a valor'o de la Parodibirdo kaj argument'is des pli fort'e, ĉar ili ne sav'is la Satiroŝafon antaŭ jar'dek'o. La medi'protekt'ant'o'j proklam'is la valor'o'n de ĉiu'j id'o'j de l’ Natur'o, eĉ la ĝen'a'j – la urb'o ja ne proces'as kontraŭ krabr'o'j aŭ kreten'o'j. Kaj la krist'an'o'j alt'e honor'is la princip'o'n, ke neni'u rajt'as mort'ig'i viv'ant'a'n konsci'a'n est'aĵ'o'n. Sed la Parodibirdo, mi opini'as, hav'as nur instinkt'o'n, ne inteligent'ec'o'n, kaj ĝi'a konsci'o est'as nur kruel'ec'o.

Tiu verdikt'o ŝpar'is al la urb'o la mal'facil'a'n demand'o'n: kiel for'pel'i la bird'o'n? Ĉu per ĉas'ist'o'j, sovaĝ'best'o'j, bru'o'j? La Parodibirdo ver'ŝajn'e ĝu'us tia'j'n fars'o'j'n kaj ne ek'tim'us ili'n. Kaj kvankam est'is nur unu Parodibirdo, kiu ni'n ĝen'is, mi ne dub'is, ke aper'us ali'a'j – eĉ plur'a'j – se ni for'pel'us aŭ mort'ig'us la ni'a'n. Tiu'kaz'e, ebl'e est'is prefer'ind'e re'ten'i la unu'sol'a'n Parodibirdon, ĉar ĝi ne pov'as ĝen'i ĉiu'j'n urb'an'o'j'n sam'temp'e.

Mi est'as bird'am'ant'o – ebl'e tiu titol'o est'as pli preciz'a ol ornitolog'o, ĉar mi ne est'as profesi'ul'o – kaj tial oni taks'is strang'a tio'n, ke mi kontraŭ'is kaj mal'am'is la Parodibirdon. Kiel hobi'ist'o mi hav'as neniu'n intern'a'n motiv'o'n konserv'i ĉiu'n speci'o'n nur pro tio, ke ĝi hav'as bek'o'n kaj flug'il'o'j'n. Plaĉ'as al mi nur la dolĉ'a'j bird'o'j, kiu'j bunt'as kiel flor'o'j kaj pep'as kiel ton'o'j de la fortepian'o. En mi'a dom'o est'as gam'o da bird'o'j – tut'a ĥor'o, kiu gaj'e kant'as imit'ant'e la horloĝ'a'j'n sonor'il'o'j'n. Mi ten'as ili'n en kaĝ'o'j en mi'a labor'ĉambr'o, ĉar ili'a'j voĉ'o'j est'as pli kor'feliĉ'ig'a'j, ol iu ajn vaks'aĵ'o de Edison. Mi estim'as la mim'bird'et'o'n (al kies genr'o Mim'us la Parodibirdo aparten'as), sed al pingven'o'j kaj strut'o'j mi hav'as neni'a'n simpati'o'n, ĉar ili est'as mal'graci'a'j, raŭk'a'j bird'aĉ'o'j. Al la Parodibirdo, la plej raŭk'a kaj ĝen'a el ĉiu'j bird'o'j … nu, la kar'a leg'ant'o ver'ŝajn'e jam kon'as mi'a'n si'n'ten'o'n. Se oni kuir'us ĝi'n en frag'a saŭc'o, mi volont'e manĝ'us.

La Parodibirdo je l’ unu'a vid'o simil'as korv'o'n. Ebl'e tial ĝi plaĉ'as al la profesor'o'j, ĉar ĝi memor'ig'as pri la fam'a uson'a poem'o de Po'e. Pri ties literatur'a valor'o mi ne disput'as. La nigr'a'j plum'o'j de la Parodibirdo, se oni rigard'as de proksim'e, hav'as ole'a'n ĉiel'ark'a'n re'bril'o'n. Tio est'as sign'o de unik'a kapabl'o el inter ĉiu'j membr'o'j de la Avis-klas'o – la Parodibirdo, kiel kameleon'o, pov'as ŝanĝ'i si'a'n kolor'o'n. Kiam la Parodibirdo ripoz'as, ĝi est'as nigr'a, sed kiam ĝi lud'as, ĝi pov'as ŝanĝ'iĝ'i al iu ajn kolor'o aŭ kolor'kombinaĵ'o.

La Parodibirdo tamen uz'as si'a'n ŝanĝ'iĝ'kapabl'o'n ne por kamufl'iĝ'i, nek por al'log'i antaŭ la seks'par'iĝ'o, sed por ĝen'i kaj mok'i. Mi vid'is foj'e, ke ĝi prezent'is si'n flav'iĝ'int'e al jun'a edz'in'o, kaj tiu kompat'ind'ul'in'o tut'e ŝok'iĝ'is – flav'a bird'o, laŭ la popol'a kred'o, signif'as mal'fidel'ec'o'n inter ge'edz'o'j. Amik'o mi'a raport'is, ke brun'ruĝ'a Parodibirdo nest'is en la alt'a har'ar'o de li'a edz'in'o kaj rest'is tie dum plur'a'j hor'o'j. Post kiam oni for'ig'is ĝi'n el tiu ne'oportun'a lok'o, rest'is la kutim'a'j post'sign'o'j de bird'a ĉe'est'o. (Fek'aĵ'o, mi cel'as dir'i, kaj fek'aĵ'o sen ajn'a interes'a aŭ util'a trajt'o.)

La Parodibirdo hav'as long'a'n bek'o'n kun ne'kutim'a kurb'iĝ'o ĉe la ekstrem'o. Mi supoz'as, ke tio help'as ĝi'n pri ali'a karakteriz'a trajt'o. Kiel mim'bird'et'o, la Parodibirdo pov'as imit'i kant'o'j'n de ali'a'j bird'o'j, kaj kiel papag'o, la Parodibirdo pov'as eĉ imit'i ali'a'j'n son'o'j'n – akv'o'flu'o'n de neces'ej'o, fajf'ad'o'n de trajn'o aŭ te'kaldron'o, eĉ hom'a'j'n voĉ'o'j'n. Sed mal'kiel mim'bird'et'o aŭ papag'o, la Parodibirdo pov'as spontan'e kre'i son'o'j'n, eĉ se ĝi nur unu'foj'e aŭd'is i'o'n simil'a'n. Ĝi neniam kre'as pli ol unu-du fraz'o'j'n en hom'a lingv'o, sed tamen la profesor'o'j parol'as pri mir'ind'aĵ'o'j de kre'iv'o.

Mim'bird'et'o'j imit'as bird'kant'o'j'n por natur'a bezon'o – nest'o'ŝtel'ad'o – kaj mim'bird'et'o'j en best'o'ĝarden'o'j imit'as la son'o'j'n de fot'il'o'j kaj infan'a rid'ad'o, ĉar tia'j'n son'o'j'n la bird'et'o'j aŭd'as tag'o'n post tag'o, kaj tiu'j'n imit'aĵ'o'j'n la vizit'ant'o'j en la best'o'ĝarden'o rekompenc'as per frand'aĵ'o. Papag'o'j re'eĥ'as hom'a'j'n voĉ'o'j'n pro trejn'ad'o kaj dezir'o de sekv'in'ber'o'j aŭ nuks'o'j. Sed la Parodibirdo oft'e far'as si'a'j'n imit'o'j'n por malic'a'j cel'o'j, sen ajn'a evoluci'a avantaĝ'o aŭ eĉ esper'o de dolĉ'aĵ'o. Ĉe lag'et'o en la afrik'a'j savan'o'j oni foj'foj'e aŭd'as leon'a'n muĝ'o'n, kiu for'pel'as greg'o'n da gazel'o'j. Sed el la arbust'o'j ven'as ne sang'o'soif'a karn'o'vor'ul'o, sed Parodibirdo. Tut'e ne neces'as, ke la Parodibirdo for'pel'u la gazel'o'j'n por trink'i – la gazel'o'j neniel minac'as la bird'o'n. En la urb'o, la Parodibirdo sam'e mal'plen'ig'as trink'ej'o'n per imit'o de polic'a'j sonor'il'o'j kaj klaĉ'em'a'j edz'in'a'j voĉ'o'j. Mult'a'j rid'as kun la Parodibirdo, sed ali'a'j, kiel mi, koler'iĝ'as pri la trud'iĝ'o.

Est'as preskaŭ sen'util'e parol'i pri la flug'il'o'j, vost'o kaj krur'et'o'j de la Parodibirdo, ĉar ili oft'e ŝanĝ'iĝ'as. La Parodibirdo pov'as kresk'ig'i aŭ mal'grand'ig'i iu'n ajn part'o'n de si'a korp'o laŭ'plaĉ'e, sed ĝi plej oft'e lud'as per la flug'il'o'j, vost'o kaj krur'et'o'j. En la natur'o tiu ŝanĝ'ebl'ec'o pov'as est'i la plej util'a el ĉiu'j ĝi'a'j kapabl'o'j, ĉar per ĝi la bird'o pov'us eskap'i ĉas'ant'o'j'n, las'i ov'o'j'n en eg'e sekur'a'j lok'o'j kaj trov'i manĝ'aĵ'o'j'n en et'a'j fend'o'j. Sed la Parodibirdo ne uz'as tiu'j'n kapabl'o'j'n en manier'o kongru'a kun la kutim'a ord'o de la Natur'o. Ĝi ne far'as propr'a'n nest'o'n, sed trans'form'iĝ'as por par'iĝ'i kun ali'a'j bird'o'speci'o'j. (Tial Parodibirdidoj est'as mal'oft'a'j – ili rezult'as nur el hazard'a par'iĝ'o de Parodibirdoj, kiu'j ambaŭ kaŝ'as si'n kiel kanarioj aŭ najtingal'o'j.) Manĝ'aĵ'o'n la Parodibirdo ne dev'as trov'i en fend'et'o'j. En la savan'o'j ĝi etend'as si'a'n kol'o'n ŝajn'e nur por ĝen'i la ĝiraf'o'j'n – apart'e la ĝiraf'id'o'j'n, kiam ili streb'as kaj pen'as akir'i iu'n dolĉ'a'n foli'o'n, kiu'n fulm'rapid'e for'ŝtel'as la Parodibirdo per terur'e streĉ'it'a'j kol'o kaj bek'o. En la urb'o la Parodibirdo sufiĉ'e nutr'as si'n per ŝtel'it'a'j sandviĉ'o'j kaj for'ĵet'it'a'j pan'pec'o'j. Ni loĝ'ant'o'j de la urb'o em'as for'ĵet'i ni'a'j'n manĝ'aĵ'o'j'n, eĉ se ni ankoraŭ hav'as apetit'o'n, spekt'int'e la Parodibirdon tord'i kaj ŝvel'ig'i si'a'n korp'o'n. La Parodibirdo profit'as de ni'a naŭz'o kaj ek'manĝ'as la for'ĵet'it'a'j'n manĝ'aĵ'o'j'n.

Zorg'a analiz'o de ĝi'a ost'o'struktur'o prezent'as …

Sed ĉi-punkt'e “Klak-klak-klak!” ĉe la fenestr'o inter'romp'is mi'a'n kler'a'n ese'o'n. Mi ek'hav'is la sent'o'n, ke mi'a akademi'a esplor'o far'iĝ'os real'aĵ'o. Sur la ekster'a fenestr'o'bret'o star'is la Parodibirdo. Ĝi est'is bat'int'a la vitr'o'n per la bek'o kaj grat'is si'a'n flank'o'n kiel kat'o. Mi esper'is, ke tiu okup'o for'log'os ĝi'a'n atent'o'n, kaj mi pov'os ignor'i la bird'aĉ'o'n, sed de'nov'e ĝi pik'is ĉe la fenestr'o. Tio'n ĝi far'is ŝajn'e por instig'i la en'kaĝ'a'j'n bird'et'o'j'n en mi'a labor'ĉambr'o. La klak'son'o'j efektiv'e romp'is la harmoni'o'n de la bird'kant'ad'o, kaj mi'a'j bird'et'o'j konfuz'iĝ'is. Ili silent'iĝ'is, atend'is.

“Ne, ne aŭskult'u!” mi kri'is, sed tro mal'fru'e. La Parodibirdo el'ig'is el si'a damn'ind'a bek'o hurl'ad'o'n, kiu kombin'is la raŭk'a'n tortur'o'n de violon'o kun fajf'a skrap'ad'o de tranĉ'il'o kontraŭ metal'o. La Parodibirdo ŝir'is mi'a'j'n orel'o'j'n kaj tiu'j'n de mi'a'j kompat'ind'a'j bird'et'o'j, kaj la last'a'j komenc'is imit'i tiu'n kant'o'n. Ho, kar'a leg'ant'o, ebl'e tiu scen'ar'o aspekt'as al vi pli humur'a, ol kor'ŝir'a, sed vi bon'vol'u memor'i, ke mi est'as hobi'ist'o, kies nur'a ĝoj'o en la viv'o est'as ĉirkaŭ'i mi'n per bel'a'j kaj harmoni'a'j bird'et'o'j. Kaj la Parodibirdo detru'is mi'a'n zorg'a'n labor'o'n per unu raŭk'a kant'o. Ĝi konfuz'is mi'a'n harmoni'o'n kaj anstataŭ'ig'is ĝi'n per ĥaos'o.

“Vi kant'as bel'e!” aŭdac'is dir'i la Parodibirdo, kaj mi klar'e re'kon'is … mi'a'n voĉ'o'n! Ĝi imit'is mi'n, por eĉ pli konfuz'i mi'a'j'n bird'et'o'j'n. Mi kri'is al mi'a'j dorlot'it'a'j bird'et'o'j, ke ili ne atent'u la terur'a'j'n lecion'o'j'n de la Parodibirdo – tiu neni'o'n kon'as pri la kant'o'art'o kaj cel'as nur mok'i kaj ĝen'i, sed ne kre'i kaj harmoni'i.

Mi kri'eg'is en la bru'aĉ'o, kaj mi'a'j kri'eg'o'j ven'ig'is mi'a'n edz'in'o'n, kiu ŝov'is si'a'n kap'o'n en mi'a'n labor'ĉambr'o'n.

“Raŭk'ul'o!” ŝi dir'is. “Kio'n vi cel'as per tiu kri'ad'o? Vi est'as tiom terur'a, kiom tiu Parodibirdo.” Ruĝflama sent'o ek'brul'is sur mi'a'j vang'o'j. Mi vol'is pel'i la aĉ'a'n bird'o'n en la kuir'ej'o'n, en grand'a'n pot'o'n kun bol'ant'a akv'o.

La Parodibirdo klak'ferm'is la bek'o'n kaj ĝi'a'j vang'o'j kaj brust'o puf'iĝ'is. La kap'o ek'kresk'is kiel balon'o ĝis pez'a sfer'o ŝancel'iĝ'is sur la mal'dik'a'j krur'et'o'j. Ruĝ'e brul'is ĝi'a'j vang'o'j. Mal'facil'e ĝi ten'is tiu'n poz'o'n – io em'is eksplod'i el la pomp'e ŝvel'int'a kap'o. Ĉu ebl'e mi est'is ŝvel'kap'ul'o? Mi nur vol'is klar'ig'i la Parodibirdon al la afabl'a leg'ant'o, kaj pro tio mi merit'is tia'n mok'ad'o'n? Diabl'a bird'o! Subit'e la Parodibirdo el'spir'is torent'o'j'n de rid'o'j, kaj io simil'a al larm'o'j komenc'is gut'i el ĝi'a'j okul'o'j. Kolomb'o'j kaj kanarioj akr'e pep'ad'is, kaj mi sent'is dek'o'j'n da et'a'j nigr'a'j okul'o'j bek'pik'i mi'n.

Sovaĝ'e mi bat'mal'ferm'is la fenestr'o'n, kaj la Parodibirdo nur last'moment'e sav'is si'n de terur'a vund'o. Tiu venĝ'o ne sufiĉ'is, kaj mi salt'is el la fenestr'o, sakr'ant'e kaj kri'ant'e, por sekv'i la bird'aĉ'o'n.

“Edz'o, frenez'ul'o!” la edz'in'o kri'is post mi. “Las'u ĝi'n kaj re'ven'u tuj!” Kvankam mi aŭd'is ŝi'n, mi ne atent'is.

La Parodibirdo ne ek'flug'is, nur salt'et'is laŭ la trotuar'o, kvazaŭ ĝi promen'us post gaj'a vesper'o en la klub'o. Pro mi'a lam'a krur'o mi'a galop'o ne est'is tre rapid'a, sed per ŝvit'o kaj pen'o mi al'proksim'iĝ'is al la Parodibirdo, sving'is la man'o'n kaj – neni'o'n kapt'is! Nur aer'o'n kaj ŝveb'ant'a'j'n rub'aĵ'o'j'n. Mi sakr'is de'nov'e – kaj la Parodibirdo pli amuz'iĝ'is. “Vi kant'as bel'e!” ĝi dir'is, de'nov'e per mi'a voĉ'o. Sed eĉ tio ne sufiĉ'is. Ĝi long'ig'is iom'et'e unu el la si'a'j krur'o'j por imit'i mi'a'n paŝ'manier'o'n.

“Ĉu vi neniam las'os mi'n trankvil'a?” mi kri'is kiam ĝi de'nov'e eskap'is mi'a'j'n mal'lert'a'j'n man'sving'o'j'n.

Anhel'ant'e kaj lam'ant'e ni al'proksim'iĝ'is al la Plac'o Pavlovski. La lok'o est'as popular'a inter jun'ul'o'j, kiu'j klin'as si'n kontraŭ la statu'o de la Grand'a Pavlovski, hirt'ig'as la har'o'j'n per la fingr'o'j kaj pend'ig'as rikan'o'n sur la lip'o'j. Foj'e ili fajf'as al preter'pas'ant'a'j jun'ul'in'o'j. Se tiel jun'ul'o'j okup'as si'n, mi feliĉ'as est'i mal'jun'a.

La Parodibirdo rimark'is la jun'ul'aĉ'o'j'n kaj ĝi'a'j flug'il'o'j ĉiel'ark'e ek'bril'is. Tiu fenomen'o ŝajn'is ekscit'o'plen'a rid'et'o. Fulm'rapid'e la Parodibirdo flug'is ĝis la kap'o de la statu'o kaj de tie rigard'is si'a'j'n cel'at'o'j'n, kiu'j fum'is, trink'is i'o'n el brun'a botel'o, kaj afekt'is du'on'dorm'o'n. Mi atend'is, ke la Parodibirdo simpl'e el'las'us si'a'j'n ekskrement'o'j'n sur la sen'taŭg'ul'o'j'n, sed ĝi far'is i'o'n pli lert'a'n. Ĝi tus'is iom'et'e, kiel aktor'o antaŭ grav'a monolog'o, kaj per fum'o'ŝveb'a vir'in'a voĉ'o dir'is, “Salut'o'n, sinjor'o. Ĉu vi pov'as ek'brul'ig'i mi'a'n cigared'o'n?”

La sen'taŭg'ul'o'j ŝanĝ'iĝ'is tuj. Ili anstataŭ'ig'is rikan'o'j'n per stult'a'j rid'et'o'j kaj du'on'dorm'o'n per re'tir'iĝ'em'o. Ili rekt'iĝ'is, kiel instru'is ili'a'j patr'in'o'j, kaj ĉia'manier'e prov'is prezent'i si'n kiel bon'kondut'a'j'n, matur'a'j'n sinjor'o'j'n al la bel'a, al'log'a voĉ'o. La Parodibirdo preskaŭ krev'is pro rid'ad'o. Ĝi'a'j flug'il'o'j re'bril'is kiel piroteknik'aĵ'o'j. Ver'e, est'is amuz'e, kiel rapid'e ili for'ĵet'is la afekt'o'n. Iu'j preter'pas'ant'o'j aplaŭd'is la Parodibirdon kaj part'o'pren'is en la rid'ad'o. Sed mi pac'iĝ'is nur iom'et'e – ĝis punkt'o, kiu pov'ig'is mi'n pli lert'e plan'i. Ŝtel'paŝ'e mi al'proksim'iĝ'is al la Parodibirdo, kiu, ankoraŭ rid'ant'e, forges'is pri mi, forges'is la ĉas'ad'o'n, forges'is salt'i. Per man'sving'o surpriz'e rapid'a, mi kapt'is la Parodibirdon ĉirkaŭ la kol'o'n.

Ĝi barakt'is, grak'is kaj grat'is, sed mi ten'is ĝi'n fort'e. Tamen, ne mort'ig'e fort'e! La Parodibirdo nun prov'is ali'a'j'n truk'o'j'n. Ĝi trans'form'is si'a'n kol'o'n al long'a sed tre mal'dik'a faden'o kaj prov'is el'glit'i tra mi'a'j fingr'o'j. La faden'o-kol'o ating'is ses aŭ sep metr'o'j'n – la ceter'o'n de la Parodibirdo mi kvazaŭ tren'is per tiu faden'o sur'voj'e al mi'a dom'o. Nun la Parodibirdo prov'is la mal'a'n taktik'o'n, plen'blov'ant'e si'a'n korp'o'n pli kaj pli grand'a, ĝis ĝi far'iĝ'is pli grand'a ol korb'o, kaj post'e – ol hom'o. Kiel balon'o ĝi komenc'is ŝveb'i, kaj ĝi'a kol'o preskaŭ mal'aper'is en la rond'aĵ'o'n. Mi pov'is re'ten'i ĝi'n per du fingr'o'j. Kaj nun ĝi far'iĝ'is plen'e nigr'a, kiel sen'lun'a nokt'o, kaj subit'e blank'a kiel lav'it'a tol'o, re'e nigr'a, re'e blank'a, tre rapid'e. Mi ne sci'is, kio'n ĝi cel'is far'i per tiu truk'o. Ebl'e ĝi vol'is konfuz'i mi'n. Kiam ni en'ir'is mi'a'n dom'o'n, ĝi prov'is la last'a'n ruz'o'n. Ĝi far'iĝ'is pez'a kaj sen'mov'a, kiel pup'o. Nur tiu truk'o preskaŭ liber'ig'is ĝi'n, ĉar dum moment'o mi tim'is, ke mi mort'ig'is ĝi'n kaj tial mal'fort'ig'is mi'a'n ten'o'n. Subit'e, la Parodibirdo barakt'is, grak'is, preskaŭ eskap'is … sed ĝust'a'temp'e mi trov'is liber'a'n kaĝ'o'n – for de mi'a'j ali'a'j impres'iĝ'em'a'j bird'et'o'j – kaj ŝov'is la Parodibirdon en ĝi'n. La Parodibirdo ĉes'is kant'i kaj sid'is velk'int'a.

Tie ĝi rest'is dum plen'a tag'o, dum mi cerb'um'is. Simpl'e for'port'i la Parodibirdon al iu kamp'ar'a lok'o – krom est'i grand'a ĝen'o por mi, ĉar mi mal'am'as la knar'o'n de trajn'rad'o'j – ŝajn'is nur mal'long'daŭr'a solv'o. Est'us pli bon'e, se iu pov'us util'ig'i la rimark'ind'a'j'n kapabl'o'j'n de la Parodibirdo por la hom'a bon'o. Se ĝi pov'us imit'i mi'a'j'n bird'et'o'j'n kaj kun'kant'i, ĝi est'us valor'a bird'o, sed mi memor'is, kia'n ĥaos'o'n ĝi kaŭz'is antaŭ'e. Mi'a'j bird'et'o'j – ĉarm'a'j kaj naiv'a'j – imit'us la Parodibirdon, sed ne invers'e. Sed ebl'e oni pov'us instru'i la Parodibirdon kondut'i pli bon'e. Lert'a'j patr'in'o'j kaj psiĥ'olog'o'j sukces'as reg'i eĉ la plej terur'a'j'n infan'o'j'n. Kaj mi est'as lert'a bird'trejn'ist'o – aŭskult'u la harmoni'o'n de pep'ad'o! Ĉu mi pov'us trejn'i la Parodibirdon?

Mi port'is la kaĝ'o'n kun la deprim'it'a Parodibirdo en la gast'ĉambr'o'n, kie est'is neni'u. Se oni ne sci'us, ke tem'as pri bird'o, oni kred'us la nigr'a'n amas'et'o'n en la kaĝ'o iu'spec'a sterk'o aŭ rub'aĵ'o. Ĝi apenaŭ mov'iĝ'is kaj mi vid'is nur la et'a'n alt'iĝ'o'n kaj fal'o'n de ĝi'a brust'o dum ĝi ŝajn'e mal'facil'e spir'is. Ho, jes! Mi forges'is nutr'i ĝi'n! Bovl'et'o'j'n da akv'o kaj gren'o mi met'is en ĝi'a'n kaĝ'o'n. La Parodibirdo esplor'is ambaŭ per la bek'o kaj iom'et'e en'glut'is. Mi met'is bel'a'n, matur'a'n frag'o'n en la kaĝ'o'n apud la gren'o'n. Tio mult'e pli plaĉ'is al la bird'o. Ĝi manĝ'is ĝi'n per tri glut'o'j, kaj ĝi'a'j flank'o'j iom ruĝ'iĝ'is. Re'fort'iĝ'int'e, ĝi pret'is por lecion'o'j. Star'ig'int'e mi'a'n gramofon'o'n apud la kaĝ'o, mi ek'lud'is son'disk'o'n de bird'o'son'o'j, kiu'n oni sur'bend'ig'is en ni'a best'o'ĝarden'o. Dum du'dek minut'o'j, mi kaj la Parodibirdo aŭskult'is la kant'o'j'n de la kant'o'bird'o'j – rubekol'o'j, najtingal'o'j, pig'o'j, garol'o'j, kardinal'bird'o'j, kanarioj kaj melopsitak'o'j. Almenaŭ ni aŭd'is la kant'o'j'n. Mi ne sci'as, ĉu la Parodibirdo aŭskult'is aŭ atent'is, ĉar ĝi nur fos'is iom'et'e en si'a bovl'o kun gren'o.

La son'disk'o fin'iĝ'is, kaj la nadl'o sibl'is en la last'a kanal'et'o.

“Scscscscscsc”, murmur'is la Parodibirdo.

“Do, bon'e!” mi dir'is. “Ĉu vi pret'as nun por la lecion'o?”

“Scscscscscsc”, murmur'is la Parodibirdo.

Mi met'is la nadl'o'n sur la komenc'o'n de la son'disk'o. La rubekol'o ek'kant'is.

“Pep-pop'o-pep-pip!” mi dir'is.

“Pep-pop'o-pep-pip!” ĝi eĥ'is perfekt'e – sed ĝi eĥ'is mi'a'n fuŝ'a'n imit'o'n, ne la kant'o'n de la rubekol'o. Mi re'komenc'is la lud'ad'o'n sed mem ĉi-foj'e silent'is. La Parodibirdo kant'is perfekt'e, kiel ver'a rubekol'o. La najtingal'o'n, pig'o'n, garol'o'n, kardinal'bird'o'n, kanarion, kaj melopsitak'o'n ĝi ankaŭ perfekt'e imit'is – eĉ kiam du aŭ tri bird'et'o'j sam'temp'e kant'is. La Parodibirdo pov'as est'i tre util'a al bird'am'ant'o'j, kiel mi. Mult'a'j'n hor'o'j'n ĉiu'tag'e mi pri'zorg'is mi'a'j'n bird'et'o'j'n, kaj mult'a'j'n jar'o'j'n mi kolekt'is ili'n. Sed per unu Parodibirdo, oni pov'us anstataŭ'ig'i ĉiu'j'n kant'o'bird'et'o'j'n. La unu'a'n lecion'o'n mi taks'is sukces'a, kaj mi rekompenc'is la Parodibirdon per du'a frag'o, kiu'n ĝi tuj vor'is.

La ven'ont'a'n tag'o'n ni trans'ir'is al la du'a etap'o de mi'a eduk'plan'o. Ĉe la muzik'vend'ej'o mi aĉet'is ar'o'n da son'disk'o'j – Mozart, Beethoven kaj Brahms, kiu'j pruv'iĝ'is dum mult'a'j jar'o'j est'i bon'a'j por la hom'a mens'o. La vend'ist'o surpriz'iĝ'is, kiam li vid'is mi'a'j'n elekt'aĵ'o'j'n. “Sinjor'o, mank'as ĉi tie bird'son'o'j!” Mi ne klar'ig'is, ke la son'disk'o'j est'is por bird'o. Mi'a edz'in'o est'is feliĉ'a pro mi'a'j aĉet'o'j. “Fin'e ni hav'as hom'a'n muzik'o'n en la hejm'o”, ŝi dir'is. “Ĉiam mi dev'as aŭskult'i la pep'ad'o'n de vi'a'j bird'aĉ'o'j. Vi dev'as kompren'i, ke ili plaĉ'as ne al ĉiu'j.”

“La Parodibirdo plaĉ'as al neni'u.”

“Ĉiu'kaz'e, ne tortur'u la animal'o'n”, ŝi dir'is. “Ĝi est'as sovaĝ'a, kaj vi dolor'ig'as ĝi'n per kapt'ad'o.”

Mi kaj la Parodibirdo komenc'is la lecion'o'n per sufiĉ'e mal'rapid'a pian'lud'ad'o de Brahms, kiu'n la Parodibirdo sukces'is ripet'i fraz'o'n post fraz'o, kaj fin'e de la tag'o mi sukces'is el'ig'i el la bird'o ripet'o'n de la tut'a koncert'o. Tio ja est'as bon'a ating'o, sed mi vol'is vid'i i'o'n pli kre'iv'a'n. Bird'o'j ne ĉiam nur imit'as son'o'j'n – foj'foj'e ili kant'as pro si'a propr'a feliĉ'o aŭ bezon'o, sen imit'at'a model'o. La Parodibirdo mem mal'bon'fam'iĝ'is ne pro simpl'a ripet'ad'o, sed pro mok'ad'o, kiu est'as esenc'e kre'iv'a ag'o. Dum la silent'o de la vesper'o mi prov'is rekompenc'i sign'o'j'n de kre'iv'a spirit'o en la Parodibirdo, don'ant'e frag'o'j'n aŭ sekv'in'ber'o'j'n kiam ĝi fajf'is kelk'a'j'n harmoni'a'j'n not'o'j'n. Mi ek'esper'is, ke tiu'j not'o'j flor'us en nov'a'n koncert'o'n, sed la Parodibirdo nur grat'is si'a'n flug'il'o'n.

En la maten'o ni prov'is oper'o'n de Mozart – rapid'a takt'o, kun violon'o'j kaj vir'in'o'j – sed ĝi est'is tro komplik'a por la bird'o. La kompat'ind'ul'o kap'turn'iĝ'is, prov'is ripet'i unu'e la violon'o'j'n, sed mez'e ŝanĝ'is si'a'n kant'o'n al la voĉ'o'j kaj perd'iĝ'is. Ni turn'is ni'a'n atent'o'n al la ari'o de la tri'a akt'o. En tiu ĉi registr'ad'o la stel'ul'in'o tro'e kant'is, buĉ'is mult'a'j'n fraz'o'j'n kaj far'is el la tut'o fuŝ'aĵ'o'n. Oni el'don'is la son'disk'o'n pro ŝi'a renom'o. Nur kelk'a'j laŭd'is ŝi'a'n al'ir'o'n al la material'o, aprez'ant'e freŝ'a'n interpret'ad'o'n de mal'nov'a'j melodi'o'j. Sed tiu'j aprez'o'j ŝajn'is al mi tro'mal'fru'a'j pardon'pet'o'j pro aĉ'a spektakl'o. La ari'o'n mi son'ig'is du'foj'e, kaj la Parodibirdo sukces'e ripet'is ĝi'n per la voĉ'o de la stel'ul'in'o. Sed ĝi nur ripet'is – ĝi ne perfekt'ig'is la kant'ad'o'n, kiel ĝi cert'e kapabl'us. Ĝi eĉ ne tro'ig'is nek mok'is la kant'ist'in'o'n. Infan'o pov'us ŝi'n mok'i. Ebl'e la Parodibirdo est'is tro mal'feliĉ'a por invent'i, sprit'i aŭ lud'i, kaj en si'a griz'a kaĝ'o ĝi hav'is energi'o'n nur por sklav'e ripet'i.

Tamen, liber'ig'i la Parodibirdon mi ne intenc'is. Evident'e la Parodibirdo, en la kamp'o de muzik'o, neniam far'iĝ'os stel'ul'o kaj rest'os nur kurioz'aĵ'o – ne mult'e pli valor'a, ol gramofon'o, laŭ mi'a'j esplor'o'j.

Ĝust'e tio'n mi dir'is al mi'a edz'in'o. “Sed hieraŭ vi dir'is, ke la Parodibirdo pov'as est'i tre util'a al bird'am'ant'o'j, kiel vi. Vi fanfaron'is, ke per unu Parodibirdo oni pov'us anstataŭ'ig'i ĉiu'j'n kant'o'bird'et'o'j'n, kaj tial vi ŝpar'us mult'e da temp'o. Ĉu vi ne plu interes'iĝ'as pri tio?”

“Sed sam'e oni pov'us aĉet'i son'disk'o'j'n por aŭd'i la bird'o'j'n. Kial oni ĉe'est'as koncert'o'n en ni'a modern'a epok'o? Ne por re'foj'e aŭd'i la son'disk'o'n, sed por aŭd'i i'o'n iom'et'e nov'a'n. La Parodibirdo hav'as tiom malic'a'n inteligent'o'n, eĉ kre'iv'a'n spirit'o'n, dum ĝi mok'as. Ĝi rid'ind'ig'is tiu'j'n aĉ'a'j'n jun'ul'o'j'n en la Plac'o Pavlovski sen model'o. Mi nur vol'as, ke ĝi far'u la sam'o'n por mi, sed ebl'e tio est'as ne'real'ig'ebl'a.”

La Parodibirdo daŭr'e sid'is en si'a kaĝ'o. Ĝi eĉ ne lev'is la kap'o'n aŭd'ant'e si'a'n nom'o'n.

“Vi ignor'as la talent'o'j'n, kiu'j'n ja montr'as la bird'o,” dir'is la edz'in'o. “Vi zorg'as nur pri bird'son'o'j kaj muzik'o. Ĉu vi forges'is, ke la Parodibirdo pov'as ŝanĝ'i si'a'n kolor'o'n? Kaj ŝanĝ'i la korp'o'n? Ne, vi zorg'is nur pri vi'a'j plan'o'j, vi bird'am'ant'o kun mal'larĝ'a mens'o. Mi ne surpriz'iĝ'os, se vi vol'os bak'i la kompat'ind'ul'o'n en dolĉ'a'n tort'o'n post kelk'a'j tag'o'j plen'a'j de ali'a'j mal'sukces'o'j.”

La Parodibirdo nun lev'is la bek'o'n kaj far'is iu'n patos'o'plen'a'n bru'et'o'n. “Ho, kompat'ind'ul'o!” dir'is mi'a edz'in'o. “Mi don'os al vi frag'o'n.”

“Ne don'u al ĝi frag'o'n. Ĝi dik'iĝ'os kaj ne vol'os labor'i.”

“Sam'kiel vi”, dir'is la edz'in'o. La Parodibirdo puf'iĝ'is, kaj mi'a edz'in'o rid'is pro la rond'a'j vang'o'j. “Ĝust'e!” ŝi dir'is.

Evident'e la Parodibirdo ne perd'is si'a'n sprit'ec'o'n malgraŭ la mal'liber'ig'o. Sed tiu'n sprit'ec'o'n ĝi ne montr'is al mi. Ĝi vol'is sav'i la viv'o'n, do ĝi far'is la minimum'o'n por pac'ig'i mi'n. Kaj ĝi ne mok'is la ari'o'n pro tio, ke ĝi vol'is mok'i mi'a'n plan'o'n. Mi sent'is, ke mi'a'j vang'o'j ek'brul'os pro koler'o, sed mi prov'is re'trankvil'iĝ'i, por ne don'i al la Parodibirdo tro facil'a'n cel'o'n.

La Parodibirdo neniam est'os util'a, ĝis ĝi lern'os kiel bon'e kondut'i en la soci'o. Unu'e oni dev'us far'i el ĝi ĝentil'a'n kaj obe'em'a'n est'aĵ'o'n; post'e oni pov'us profit'i de ĝi'a'j konsider'ind'a'j talent'o'j por imit'ad'o. Ĝis tiam ĝi est'os mal'bon'kondut'a knab'o, kaj mi dev'os trakt'i ĝi'n kiel lern'ej'estr'o, kaj prezent'i al ĝi ne bird'son'o'j'n aŭ muzik'o'n, sed ver'a'j'n lecion'o'j'n pri bon'kondut'o.

“Maten'o'n!” mi kri'is, en'ir'ant'e la gast'o'ĉambr'o'n je sun'lev'iĝ'o. “Ni hav'os nov'a'n stud'program'o'n, kaj vi far'os ĝi'n perfekt'e, aŭ ni far'os keks'o'j'n el vi'a karn'o kaj sup'o'n el vi'a'j ost'o'j.” La Parodibirdo apenaŭ mi'n rigard'is, sed pri'zorg'is iu'n juk'o'n sub flug'il'o. “Atent'u, aŭ vi est'os manĝ'ot'a!” Mi frap'is ĝi'a'n kaĝ'o'n per baston'et'o kaj komenc'is voĉ'leg'i: “Abel'uj'o'n ne incit'u, amas'o'n ne spit'u.”

La Parodibirdo klin'is la kap'o'n kaj rigard'is mi'n, kvazaŭ konfuz'it'a.

“Ripet'u! Ĉu vi kompren'as?” mi dir'is, kaj re'voĉ'leg'is la proverb'o'n. La Parodibirdo ripet'is. “La ven'ont'a!” mi dir'is. “Afabl'a vort'o pli ating'as, ol fort'o. Ripet'u!” Ĝi obe'is. “Agrabl'a est'as gast'o, se ne long'e li rest'as.” La Parodibirdo mal'larĝ'ig'is la lip'o'j'n, kvazaŭ konstern'it'a, kaj mi'a edz'in'o, kiu tiu'temp'e tra'pas'is en la koridor'o, far'is la sam'a'n vizaĝ'esprim'o'n.

Dum la tut'a maten'o ni sekv'is tiu'n stud'program'o'n, sed mi hav'is la ide'o'n, ke kelk'a'j el la proverb'o'j est'as kontraŭ'dir'a'j. Tial dum la tag'mez'a paŭz'o mi vizit'is la muzik'vend'ej'o'n por aĉet'i nov'a'n stok'o'n da son'disk'o'j. Kelk'a'j aktor'o'j de la Urb'a Teatr'o registr'is infan'fabel'o'j'n – ĉiu'j kun klar'a'j lecion'o'j pri bon'kondut'o – kaj vend'is ili'n al ge'patr'o'j, por ke ili eduk'u si'a'j'n infan'o'j'n per la mal'pli streĉ'a metod'o de la modern'a epok'o. Tiu'j disk'o'j est'is perfekt'a'j por mi'a zorg'at'o. Krom'e, mi'a gorĝ'o ne est'is tiel al'kutim'iĝ'int'a al la dev'o'j de lern'ej'estr'o, kaj mi lac'is. La vend'ist'o de'nov'e surpriz'iĝ'is pro mi'a'j aĉet'o'j. “Ĉu vi'a edz'in'o nask'is infan'o'n?” li dir'is.

Mi son'ig'is la registr'ad'o'n de la fam'a rakont'o Or'fiŝ'et'o Renkont'is la Bien'ist'o'j'n, pri mal'riĉ'ul'o'j kiu'j ŝvit'eg'as kaj labor'eg'as sed ankoraŭ fajf'as bel'a'j'n kant'o'j'n. Tiu'n vesper'o'n la Parodibirdo montr'is konsider'ind'a'n progres'o'n. Ĝi iom'et'e paŝ'is en si'a kaĝ'o, sku'is la flug'il'o'j'n, kaj pep'is en maĵor'a gam'o.

La profesor'o'j ver'ŝajn'e frenez'iĝ'us sci'ant'e, ke mi instru'is al la Parodibirdo tia'j'n fabel'o'j'n. Ili trov'us en Jonathan Swift aŭ Raymond Schwartz pli bon'a'n model'o'n por la Parodibirdo. Medi'protekt'ant'o'j koler'iĝ'us, ke mi prov'is ŝanĝ'i la kondut'o'n de id'o de l’ Natur'o. Sed krist'an'o'j feliĉ'us, ke mi tiel polur'is ĝi'a'n anim'o'n.

En la maten'o la Parodibirdo aŭskult'is kaj ripet'is du'foj'e la fabel'o'n pri la ĝentil'a reĝ'id'in'o. Mal'kiel ŝi, ŝi'a'j pli aĝ'a'j frat'in'o'j ne salut'is la patr'in'o'n, ne dank'is la serv'ist'in'o'j'n por la tag'manĝ'o, ne star'is rekt'e, ne lav'is la man'o'j'n, kaj ne klin'is si'n antaŭ la reĝ'id'o'j. Sed unu el la reĝ'id'o'j est'is la reĝ'o de la drak'o'j. Li for'met'is si'a'n magi'a'n mantel'o'n kaj vor'is la mal'ĝentil'a'j'n reĝ'id'in'o'j'n. Rest'is nur la ĝentil'a reĝ'id'in'o, kiu edz'in'iĝ'is al la reĝ'o de la drak'o'j kaj reg'is en glor'o dum jar'cent'o.

La Parodibirdo ŝajn'e apart'e frand'is la part'o'n, en kiu la reĝ'o de la drak'o'j mal'kaŝ'is si'n kaj vor'is la knab'in'o'j'n. Kelk'a'j'n vort'o'j'n ĝi ne ripet'is per la sam'a takt'o, kiu'n uz'is la rakont'ant'o, sed pli mal'rapid'e, pli pez'e. Tamen ĝi ne mal'traf'is la lecion'o'j'n de la fabel'o. Mi don'is al ĝi grand'a'n frag'o'n kiel rekompenc'o'n por la labor'o, kaj ĝi afabl'e klin'is si'n – eĉ etend'is la flug'il'o'j'n, kiel knab'in'o etend'as la rand'o'j'n de la jup'o kiam ŝi riverenc'as.

La last'a'temp'a'j ŝanĝ'o'j mult'e impres'is mi'n. Mi decid'is, ke la Parodibirdo montr'is si'n pret'a el'ir'i el la gast'o'ĉambr'o. Ĝi cert'e ne taŭg'us por mi'a labor'ĉambr'o kun la kant'o'bird'et'o'j, sed met'i ĝi'a'n kaĝ'o'n en la salon'o'n ŝajn'is ne'danĝer'a.

“Mi est'as feliĉ'a”, dir'is mi'a edz'in'o. “Kiam vi ten'is la Parodibirdon en la ferm'it'a gast'o'ĉambr'o, mi tim'is, ke vi ek'koler'iĝ'us kaj de'nov'e minac'us ĝi'n per kuir'ad'o. Far'i sup'o'n el ĝi'a'j ost'o'j! Terur'e! Tio'n vi ne dir'u eĉ ŝerc'e.”

En la salon'o, la Parodibirdo montr'is ĝoj'o'n, kiu'n mi ne vid'is de post ĝi'a kapt'iĝ'o. Ĝi imit'is la pez'a'j'n, mal'regul'a'j'n ritm'o'j'n de mi'a'j pied'paŝ'o'j kaj perfekt'e disting'is inter la “po-pok” de paŝ'o'j sur la lign'a plank'o kaj la “ŝuaŝuo” de paŝ'o'j sur la tapiŝ'o. Plaĉ'is al mi'a edz'in'o tra'ir'i la salon'o'n per divers'a'j paŝ'manier'o'j – kun ŝu'o'j, sen ŝu'o'j, rapid'e, salt'ant'e, glit'ant'e, pied'pint'e. La Parodibirdo re'kon'is ĉiu'j'n nuanc'o'j'n, kaj mi'a edz'in'o rav'iĝ'is pro la bon'a amuz'aĵ'o.

Kiam la horloĝ'o anonc'is la hor'o'n, la Parodibirdo kun'kant'is harmoni'e kaj daŭr'ig'is la melodi'o'n dum kelk'a'j minut'o'j. La pluv'bat'ad'o kontraŭ la fenestr'o'j est'is fon'o por spektakl'o – la Parodibirdo al'don'is tondr'o'n, vent'eg'o'n kaj kri'ad'o'j'n de best'o'j en la ŝtorm'o.

Re'ven'is ankaŭ ĝi'a kapabl'o ŝanĝ'i la form'o'n kaj kolor'o'n. Mi'a edz-in'o met'is freŝ'a'j'n flor'o'j'n sur tabl'et'o'n, kaj la Parodibirdo mem far'iĝ'is bunt'a buked'o, kun plum'o'j roz'kolor'a'j, flav'a'j kaj purpur'a'j – ĝi'a'j krur'et'o'j verd'iĝ'is kiel tig'o'j. Kiam ĝi lac'iĝ'is de la kolor'o'j, ĝi imit'is la vaz'o'n – ĝi mal'larĝ'ig'is si'a'j'n kap'o'n kaj pied'o'j'n sed puf'ig'is la brust'o'n. Mi'a edz'in'o el'pren'is pli'a'j'n vaz'o'j'n. Unu est'is alt'a kaj svelt'a, ali'a est'is rond'a kaj dik'a, tri'a est'is modern'a kaj far'it'a el tri'angul'o'j. Ankaŭ tiu'j'n la Parodibirdo imit'is, kaj ĝi kaj mi'a edz'in'o mult'e rid'is kun'e.

Pro tiu amik'a rilat'o, la edz'in'o decid'is okaz'ig'i fest'o'n en ni'a dom'o, kaj la ĉef'a gast'o est'u la Parodibirdo. Ŝi'a'j grandioz'a'j plan'o'j mal'trankvil'ig'is mi'n. La Parodibirdo ja montr'is konsider'ind'a'n progres'o'n – oni eĉ pov'us nom'i ĝi'n bon'kondut'a – sed fest'o kun dek'o da ĉe'est'ant'o'j est'us grand'a tent'o. En la koncern'a tag'o la edz'in'o mil'man'e pur'ig'is, bak'is kaj aranĝ'is, kaj la Parodibirdo re'eĥ'is tint'o'n de la fork'o'j kaj susur'o'n de la bala'il'o. Ĝi ankaŭ ek'fajf'is gaj'a'j'n kant'o'j'n, kaj la edz'in'o pli ĝu'o'plen'e labor'is pro la feliĉ'a melodi'o.

La gast'o'j al'ven'is akurat'e, kaj mi kun la edz'in'o montr'is al ili ni'a'n nov'a'n akir'aĵ'o'n. Mult'a'j atent'is pri la bel'a'j nigr'a'j plum'o'j, kiu'j tamen hav'is iom ĉiel'ark'a'n, ole'ec'a'n re'bril'o'n. Foj'e mi komenc'is klar'ig'i pri la talent'o'j de ni'a dorlot'bird'o, sed la edz'in'o silent'ig'is mi'n.

Kiel ĉef'plad'o'n mi'a edz'in'o prepar'is bifstek'o'n, por ne mal'trankvil'ig'i la Parodibirdon. Dum la vesper'manĝ'o oni konversaci'is kviet'e, kaj la Parodibirdo ne inter'romp'is, nur mal'laŭt'e kant'is kelk'a'j'n popular'a'j'n melodi'o'j'n. Sed kiam al'ven'is desert'o – fromaĝ'a frukt'gelaten'o – la Parodibirdo far'iĝ'is sam'e ruĝ'a kaj kvadrat'a kaj vibr'iĝ'is iom'et'e. Ni'a'j gast'o'j rid'eg'is, kaj kvazaŭ oni for'pren'is vual'o'n, la festen'o far'iĝ'is gaj'a diboĉ'ad'o. La Parodibirdo mal'dik'iĝ'is kaj babil'is sopran'e kaj sen'senc'e, kiel la fi'fam'a fil'in'o de ni'a urb'estr'o. Post'e ĝi far'is parodi'o'n pri la urb'estr'o mem. “Saĝ'e voĉ'don'u! Voĉ'don'u por mi!” ĝi dir'is, pomp'e promen'ant'e ĉirkaŭ si'a kaĝ'o malgraŭ si'a'j mal'long'iĝ'int'a'j krur'o'j kaj plump'iĝ'int'a brust'o – ni'a urb'estr'o ja aspekt'is iom kiel ov'o. De'long'e mi ne aŭd'is la Parodibirdon tiel spontan'e imit'i hom'a'j'n voĉ'o'j'n, kaj ni'a'j gast'o'j rekompenc'is la art'o'n de la Parodibirdo per rid'eg'o'j.

Sekv'is laŭ'vic'a mok'ad'o de ĉiu gast'o. “Nun mi'n! Nun mi'n!” est'is la refren'o. La gast'o'j viŝ'is ĝoj'larm'o'j'n el si'a'j okul'o'j – ankaŭ mi rid'is, ĉar la gaj'a spirit'o kapt'is mi'n. Mi'a edz'in'o ricev'is ĝentil'a'n trakt'ad'o'n. La Parodibirdo kresk'ig'is la okul'har'o'j'n kaj tri'angul'ig'is si'a'n korp'o'n por simil'i jup'o'n, kaj ĝi kant'et'is kaj rid'et'is, demand'ant'e: “Ĉu vi bon'fart'as? Mi zorg'as, mi zorg'as.” Ĉarm'a parodi'o – el cert'a vid'punkt'o eĉ flat'a. Ni'a fest'o daŭr'is long'e post la nokt'o'mez'o kaj fin'iĝ'is nur kiam la font'o de mok'ind'a'j person'o'j el'ĉerp'iĝ'is. Laŭ mi, la fest'o est'is grand'a sukces'o – ne nur por ni kiel gast'ig'ant'o'j, sed ankaŭ por la Parodibirdo.

Kaj mi konsci'is, ke kvankam mi ne kre'is muzik'a'n stel'ul'o'n aŭ alt'valor'a'n art'ist'o'n, mi almenaŭ kre'is la perfekt'a'n solv'o'n al la problem'o de la Parodibirdo. Jam plur'a'j'n tag'o'j'n la Parodibirdo neniu'n ĝen'is, ŝok'is aŭ rid'ind'ig'is malic'e. Jes, ju pli mi pens'is pri la trans'form'iĝ'o de la Parodibirdo, des pli kontent'a mi est'is. Mi dev'is montr'i mi'a'n sukces'o'n al la urb'estr'o.

La ven'ont'a'n tag'o'n mi ir'is al la urb'o'dom'o por far'i la invit'o'n. La urb'estr'o en si'a ofic'ej'o labor'is pri impost'propon'o'j. “Ĉiu'j vol'as pur'a'j'n strat'o'j'n, sed neni'u vol'as pag'i. Kutim'a'j afer'o'j”, li dir'is. “Ordinar'a hom'o est'as ne'feliĉ'ig'ebl'a.” Sed li mem feliĉ'iĝ'is, kiam mi klar'ig'is pri la nov'a kondut'o de la Parodibirdo. Prefer'e oni ne mal'trankvil'ig'u la Parodibirdon per vojaĝ'o al la urb'o'dom'o; la urb'estr'o kun profesor'o'j, medi'protekt'ant'o'j kaj krist'an'o'j ven'u al mi'a dom'o, por vid'i la progres'o'n.

La urb'estr'o konsent'is ven'i kun la ali'a'j. “Konfes'ind'e, mi feliĉ'as, ke vi sukces'is brid'i ĝi'n. La Parodibirdo mal'pur'ig'as la strat'o'j'n eĉ kiam ni sukces'as pag'ig'i la urb'an'o'j'n.”

Al'ven'is reprezent'ant'o'j de la potenc'a'j klas'o'j – ili ĉiu'j inter'temp'e ne for'las'is si'a'j'n si'n'ten'o'j'n, kaj kelk'a'j ver'e koler'iĝ'is, kiam mi klar'ig'is pri mi'a'j last'a'temp'a'j eduk'a'j sukces'o'j.

“Ĉu vi ne ruin'ig'is ĝi'a'n literatur'a'n valor'o'n per vi'a'j naiv'a'j lecion'o'j? Parodi'o'j hav'as grand'a'n soci'a'n valor'o'n”, dir'is la profesor'o'j.

“Ĉu vi ne prem'is vi'a'n vol'o'n sur id'o'n de l’ Natur'o, kiu hav'as la rajt'o'n viv'i en si'a natur'a stat'o?” akuz'is la medi'protekt'ant'o'j.

“Kaj ĉu vi ne hont'as, ke vi kontraŭ'is la plan'o'n, kiu'n Di'o hav'as por ĉiu viv'ant'a est'aĵ'o? Ĝi ne pov'as est'i ali'a, ol ĝi'n kre'is la Etern'ul'o.” dir'is la krist'an'o'j.

La urb'estr'o memor'ig'is pri la hor'o kaj dir'is, ke prefer'e ili mem vid'u la rezult'o'j'n antaŭ ol debat'i kaj akuz'i.

“Sinjor'o urb'estr'o”, mi dir'is sur'voj'e. “Hieraŭ vesper'e la Parodibirdo far'is tiel bon'a'n imit'ad'o'n de vi. Kaj ankaŭ de vi'a fil'in'o! Vi cert'e rid'us, se vi vid'us. Ebl'e la Parodibirdo far'us de'nov'e …” La urb'estr'o palpebr'um'is, kio'n mi kompren'is kiel sign'o'n, ke ne est'is apart'e plaĉ'a la menci'o de li'a fil'in'o. Mi silent'e esper'is, ke la Parodibirdo sent'os la streĉ'o'n kaj si'n de'ten'os de tro traf'a'j imit'ad'o'j.

Mi invit'is ĉiu'j'n en la dom'o'n kaj ar'ig'is ili'n antaŭ la kovr'it'a kaĝ'o. Per grand'a gest'o mi for'pren'is la silk'a'n kovr'il'o'n – neni'u bird'o! Neni'o ajn! Mal'plen'a kaĝ'o! La Parodibirdo pov'as ŝanĝ'i form'o'n kaj kolor'o'n, sed ĝi ne pov'as mal'aper'i.

“Edz'in'o!” mi kri'is.

Ŝi aper'is el la kuir'ej'o kaj trem'et'is, kvazaŭ ŝok'it'a.

“Kio est'as, edz'in'o?” mi demand'is. Ŝi grinc'ig'is la dent'o'j'n kaj ŝov'is akuz'a'n fingr'o'n en mi'a'n menton'o'n. Ne pro ŝok'o ŝi trem'et'is, sed pro koler'o.

“Vi, vi – vi monstr'o! Vi sovaĝ'ul'o! Kio'n vi cel'is? Vi vol'is la kompat'ind'ul'o'n mort'ig'i, manĝ'i! Mi aŭd'is, kiel vi minac'is la bird'et'o'n. Bak'i en tort'o'n, far'i sup'o'n el la ost'o'j! Mi sci'is, ke iam vi frenez'iĝ'os kaj ek'sopir'os al bird'a karn'o!”

“Pri kio vi parol'as, sinjor'in'o?” demand'is la urb'estr'o.

La edz'in'o daŭr'ig'is, cit'ant'e mi'n. “‘Edz'in'o, prepar'u la forn'o'n!’ vi dir'is. ‘Edz'in'o, bol'ig'u ter'pom'o'j'n kaj far'u frag'o'saŭc'o'n!’ vi dir'is. ‘Edz'in'o, ni manĝ'os la Parodibirdon!’ Tio'n vi dir'is al mi antaŭ dek minut'o'j. Tag'o'j'n vi eduk'is kaj dorlot'is la Parodibirdon – ĉu nur por mol'ig'i ĝi'a'n karn'o'n? Aŭ ĉu vi vol'is pruv'i vi'a'n super'ec'o'n, serv'ant'e al tiu'j bird'protekt'ant'o'j ĉef'plad'o'n el Parodibirdo?”

La profesor'o'j, medi'protekt'ant'o'j kaj krist'an'o'j est'is horor'ig'it'a'j, kaj eĉ la urb'estr'o rigard'is mi'n per mal'amik'a'j okul'o'j.

“Tia'j'n afer'o'j'n mi neniam dir'is, edz'in'o. Vid'u, mi ven'ig'is la urb'estr'o'n kaj tiu'j'n ĉi alt'rang'a'j'n sinjor'o'j'n al ni'a dom'o.”

“Por banked'o, kun Parodibirdo kiel ĉef'plad'o?”

“Ne, tut'e ne por banked'o!” Unu el la medi'protekt'an'o'j pal'iĝ'is, naŭz'it'e. “Por vid'i la Parodibirdon, feliĉ'a'n kaj viv'ant'a'n!”

“Sed mi aŭd'is vi'n”, dir'is la edz'in'o. “Mi ven'is el la kuir'ej'o por protest'i, sed vi'n mi ne trov'is. Ver'ŝajn'e vi ir'is por lav'i la man'o'j'n aŭ akr'ig'i la hak'il'o'n, mi ne sci'is. La Parodibirdo tiel mal'gaj'e sid'is en si'a kaĝ'o – ankaŭ ĝi aŭd'is vi'n! Kaj mi decid'is far'i i'o'n kuraĝ'a'n. Mi mal'ferm'is la kaĝ'o'n, mal'ferm'is la fenestr'o'n, kaj la Parodibirdo for'flug'is! For de vi'a'j ne'natur'a'j apetit'o'j!”

“Sed edz'in'o”, mi dir'is, “ĉu ne est'as klar'e, ke la Parodibirdo tromp'is vi'n? Ĝi imit'is mi'a'n voĉ'o'n kaj uz'is ĝi'n por dir'i tia'j'n kruel'aĵ'o'j'n.”

“Kler'a plan'o”, dir'is la profesor'o'j.

“Bon'a instinkt'o”, dir'is la medi'protekt'ant'o'j.

“Feliĉ'a ben'o”, dir'is la krist'an'o'j.

“Ne grav'as, ĉu mi est'is tromp'it'a aŭ ne. Ĝi merit'is si'a'n liber'ec'o'n”, dir'is la edz'in'o.

Mi ne sci'is, ĉu la Parodibirdo plan'is tiel eskap'i ek'de kiam mi unu'e met'is ĝi'n en la kaĝ'o'n, aŭ ĉu ĝi nur profit'is de subit'a ide'o por tromp'i mi'a'n edz'in'o'n kaj re'gajn'i la liber'ec'o'n. Ĉu ĝi hav'is moment'o'n de trans'form'iĝ'o, en kiu ĝi est'is fakt'e pli bon'a kaj amik'a est'aĵ'o, aŭ ĉu ĉio est'is nur mok'ad'o de mi'a sincer'a vol'o pli'bon'ig'i ĉies viv'o'n? Efektiv'e, mi, pli ol la edz'in'o, est'is tromp'it'a, sed …

Klak-klak-klak! – est'is la son'o ĉe la fenestr'o. Sur la ekster'a fenestr'o'bret'o star'is la Parodibirdo. Ĝi iom'et'e ŝancel'iĝ'is, tiom grand'a est'is ĝi'a ĝoj'o. Popular'a'n melodi'o'n ĝi ek'fajf'is, kaj tiam ĝi tus'is, rid'et'is, kaj el'ig'is long'a'n, laŭt'a'n, furz'a'n son'o'n.

“Ho jes, tre bon'e, tre bon'e”, mi murmur'is. La profesor'o'j, medi'protekt'ant'o'j kaj krist'an'o'j prem'is reciprok'e la man'o'j'n por gratul'i, ke la Parodibirdo rest'is post la kapt'iĝ'o pli-mal'pli sam'a. Ili for'ir'is per la mal'antaŭ'a pord'o, por ne ĝen'i la Parodibirdon ĝu'ant'a'n paroksism'o'j'n de rid'eg'o. La urb'estr'o rest'is por divid'i kun mi botel'o'n da brand'o.

Kun'e diskut'ant'e kaj ebri'iĝ'int'e, ni konstat'is, ke la Parodibirdo ne bezon'is komplik'a'n ruz'o'n por eskap'i. Ĝi montr'is, ke ĝi pov'as far'iĝ'i tre long'a kaj mal'dik'a, kaj ĝi cert'e pov'us el'ir'i tra la bar'il'o'j de la kaĝ'o. Sed ni ne pov'is kompren'i do, kial la Parodibirdo rest'is dum plur'a'j tag'o'j, tra'sufer'ant'e mi'a'j'n lecion'o'j'n kaj vesper'manĝ'a'n fest'o'n. Ĉu pro konfuz'o aŭ mal'san'o? Aŭ ĉu ĝi vid'is ebl'o'n por grand'a humil'ig'o?

Sovaĝ'a best'o est'as ne'brid'ebl'a. Parodibirdo est'as ne'kurac'ebl'a.

Labirint'o'j

La Dom'mastr'o ordon'is, ke mi far'u labirint'o'n en la ĝarden'o. “Vizit'ant'o'j ne aprez'as la ĝarden'o'n”, dir'is la Dom'mastr'o, “sed preter'kur'as ĝi'n sur'voj'e al banked'o aŭ lag'et'o aŭ ombr'o'j de la for'a'j mont'o'j. Pro tio sen'cel'e perd'iĝ'as ŝvit'o kaj pen'o. La labirint'o mal'hast'ig'u ni'a'j'n gast'o'j'n”, dir'is la Dom'mastr'o.

Mi vol'is komplez'i al la Dom'mastr'o, sed tia'j afer'o'j est'is fremd'a'j al mi. Dum jar'o'j mi pri'zorg'is flor'bed'o'j'n, kiu'j est'is plant'it'a'j de mi'a'j pra'ul'o'j, kaj fleg'is arb'eg'o'j'n, kies radik'o'j etend'iĝ'is al la jun'ec'o de la Dom'mastr'o – ebl'e eĉ pli long'e, sed tio'n mi apenaŭ pov'is imag'i. Nur kelk'foj'e mi komenc'is nov'a'n projekt'o'n en la ĝarden'o. Por rar'a lili'o, kiu'n la Dom'mastr'o al'port'is el la sud'a'j insul'o'j, mi kre'is panoram'o'n, kaj por la tomb'o de la Dom'mastr'in'o mi aranĝ'is kron'o'n el roz'o'j.

“Neni'u paŭz'as por admir'i la lili'o'j'n de la sud'a'j insul'o'j”, dir'is la Dom'mastr'o. “Neni'u paŭz'as por salut'i mi'a'n edz'in'o'n.”

“Ĉu mi kre'u la labirint'o'n ĉirkaŭ la lili'o'j aŭ ĉirkaŭ la tomb'o'j?” mi demand'is. La menci'it'a'j vid'ind'aĵ'o'j trov'iĝ'is je kontraŭ'a'j flank'o'j en la ĝarden'o.

“Nek tiu'n, nek la ali'a'n”, dir'is la Dom'mastr'o. “Plat'ig'u tiu'n gazon'o'n, mort'ig'u ĉio'n, kio trov'iĝ'as tie, kaj tie komenc'u vi'a'n labor'o'n. Tiel mi ordon'as!”

“Tial, sinjor'o, mi kre'os labirint'o'n el arbust'o'j kaj arb'o'j, en kiu oni pov'as medit'ant'e perd'iĝ'i dum bel'a'j tag'o'j.”

“Kiel vi dir'is, tiel vi far'u”, dir'is la Dom'mastr'o kaj las'is mi'n al la labor'o.

Unu'e mi dis'ŝut'is venen'o'n tra la gazon'o por mort'ig'i ĉio'n, kiel ordon'is la Dom'mastr'o. En la kot'o kaj sabl'o mi desegn'is kurb'a'j'n lini'o'j'n laŭ plan'o, kiu'n mi trov'is en libr'o de la 19a jar'cent'o. Mi kre'is unu'sol'a'n serpent'um'a'n pad'o'n, kiu vag'ad'is al la mez'o kaj post'e el'ir'is. La simpl'ec'o de la serpent'um'a voj'o plaĉ'is al mi, ĉar hom'o'j pov'as trankvil'e vag'ad'i sen frustr'iĝ'i. En la mez'o mi aranĝ'is fontan'o'n, benk'o'j'n kaj purpur'a'j'n flor'o'j'n. Kiam la arb'o'j kaj arbust'o'j plen'is je foli'o'j, mi anonc'is mi'a'n sukces'o'n al la Dom'mastr'o.

Okaz'is banked'o por fest'i la labirint'o'n, kaj mult'a'j rav'a'j jun'ul'in'o'j ven'is por medit'ant'e perd'iĝ'i. La Dom'mastr'o sid'is apud la fontan'o dum plur'a'j hor'o'j kaj parol'is kun la preter'pas'ant'o'j, kiu'j li'n ating'is, kaj muzik'ist'o'j lud'is ĉirkaŭ'e. Kiam la fest'o fin'iĝ'is, la gast'o'j kaj la muzik'ist'o'j for'ir'is, kaj mi re'ven'is por akv'um'i la mur'o'j'n. La Dom'mastr'o hav'is zorg'o'plen'a'n mien'o'n.

“Ĝarden'ist'o, vi far'is kompetent'e. Sed mi'a'j vizit'ant'o'j ne mult'e pli long'e rest'is, kaj mi dub'as, ĉu ili re'ven'os en la maten'o. Vi'a labirint'o est'as tro facil'a. Ŝajn'as, ke ni dev'as sekv'i ali'a'n pad'o'n.”

Mi sent'is kor'ŝir'o'n. Mi'a kre'aĵ'o mal'plaĉ'is al la Dom'mastr'o. Tro hast'e mi konstru'is la afer'o'n, ĉar mi sekv'is plan'o'n, konfes'ind'e tre simpl'a'n. Mi montr'iĝ'is pigr'a, elekt'ant'e tiu'n tro facil'a'n labor'o'n. Nun la pez'o de mi'a mal'sukces'o prem'is mi'a'j'n ŝultr'o'j'n. Jes, dev'as est'i ali'a pad'o – plur'a'j pad'o'j, mult'eg'e da voj'o'j.

“Tial, sinjor'o”, mi dir'is al la Dom'mastr'o, “mi kre'os tre mal'facil'a'n labirint'o'n – labirint'o'n de serpent'um'a'j voj'o'j, ĉiu'j tut'simil'a'j. Anstataŭ unu'sol'a'n pad'o'n al la mez'o, mi kre'os cent'o'j'n, kiu'j konduk'os unu al la ali'a'j kiel nod'o. Mi fos'os sub'ter'a'j'n voj'o'j'n kaj konstru'os pont'o'j'n, por ke la pad'o'j ne est'u lim'ig'it'a'j je la ter'o. La kap'o'j de la vizit'ant'o'j plen'e turn'iĝ'u. La labirint'o est'os defi'o por eĉ la plej kler'a'j intelekt'ul'o'j. Kaj se iu trov'os la mez'o'n – tiu dev'os el'ir'i per eĉ pli mal'facil'a voj'o.”

“Kiel vi dir'is, tiel vi far'u”, dir'is la Dom'mastr'o kaj las'is mi'n al la labor'o.

Ĉi-foj'e mi stud'is plur'a'j'n tekst'o'j'n, kiu'j'n mi trov'is en la libr'ar'o de la Dom'mastr'o. Mi far'is model'o'j'n el lign'o kaj ŝnur'o kaj stud'is ili'n de ĉiu angul'o. Mi elekt'is arbust'o'j'n laŭ dens'ec'o kaj simil'ec'o, for'ĵet'ant'e tiu'j'n, kiu'j montr'is flav'a'n foli'o'n aŭ unik'a'n kurb'iĝ'o'n de la trunk'o. Mi for'ig'is ĉiu'j'n flor'o'j'n kaj ĉiu'j'n ŝton'o'j'n, kies ŝajn'a ĥaos'o tamen pov'us sign'i aŭ memor'ig'i la voj'o'n. En la mez'o'n mi met'is nur et'a'n or'aĵ'o'n. Mank'is benk'o'j, ĉar mi ne vol'is, ke vizit'ant'o'j re'freŝ'iĝ'u antaŭ ol komenc'i la eskap'o'n. Kiam la labirint'o est'is plen'kresk'a kaj inter ĝi'a'j'n mur'o'j'n en'ven'is preskaŭ neni'a lum'o, mi anonc'is mi'a'n sukces'o'n al la Dom'mastr'o.

La Dom'mastr'o dis'don'is bilet'o'j'n al la labirint'o tra ĉiu'j danc'ej'o'j kaj drink'ej'o'j en la apud'a'j vilaĝ'o'j, kaj pend'ig'is afiŝ'o'j'n tra la ĉirkaŭ'a'j region'o'j por reklam'i la nov'a'n defi'o'n. La mal'ferm'a'n tag'o'n li anonc'is per piroteknik'aĵ'o'j kaj korus'o'j.

Gast'o'j ven'is amas'e kaj en'ir'is la labirint'o'n. Mi gvat'is ili'n, por pli bon'e aprez'i mi'a'n sukces'o'n. Mi'a'j gvat'it'o'j est'is patr'in'o kaj fil'in'o, ruĝ'har'a'j kaj mal'dik'a'j. La fil'in'o hav'is flav'a'n ruband'o'n en la har'ar'o kaj tren'is si'a'n patr'in'o'n je la man'o. Ili kuret'is kaj rid'is dum supr'e eksplod'is la piroteknik'aĵ'o'j. Pas'is minut'o'j plen'a'j je entuziasm'o, sed post'e est'is mur'o'j, angul'o'j, kaj kap'turn'iĝ'o. La patr'in'o kun fil'in'o plu kur'is sed ne plu rid'is, kaj post ĉiu nov'a ale'o'fin'o kaj rond'ir'o al neni'o la fil'in'o pli fort'e prem'is si'n al la flank'o de la patr'in'o. Io susur'is apud'e – pov'as est'i ali'a gast'o, aŭ ebl'e best'et'o kiu ven'is de ali'a part'o de la ĝarden'o. La fil'in'o kri'is, kaj la patr'in'o ek'kapt'is ŝi'n en la brak'o'j'n kaj kur'eg'is. Mi ne pov'is sekv'i ili'n. Preter'pas'is mi'n ali'a'j gast'o'j, kiu'j sam'e tim'o'plen'e kaj sen'zorg'e kur'ad'is ĉi'e'n. Sovaĝ'e, kiel best'o'j.

Kiam la maten'o ven'is, neni'u trov'iĝ'is en la labirint'o. La Dom'mastr'o trov'is mi'n ĉe la el'ir'ej'o de la labirint'o.

“Ĝarden'ist'o, vi far'is kompetent'e. Sed mi'a'j vizit'ant'o'j tra'kur'ad'is la labirint'o'n kaj ne paŭz'is por aprez'i mi'a'n ĝarden'o'n. Oni ekscit'iĝ'is pro la problem'o kaj ne brems'is si'n. Ili pov'us est'i en kavern'o, aŭ kur'ant'a'j inter ŝton'a'j aŭ metal'a'j mur'o'j. Mank'as unik'aĵ'o'j en vi'a labirint'o, kaj tial ĝi far'iĝ'is font'o de panik'o kaj tim'o. Kie la rar'a'j lili'o'j de la sud'a'j insul'o'j? Kie la tomb'o de mi'a edz'in'o?”

Mi sent'is indign'o'n. Mi intenc'e for'ig'is ĉiu'j'n unik'aĵ'o'j'n por kre'i serpent'um'a'j'n pad'o'j'n, ĉiu'j'n tut'simil'a'j'n. Ĉiu'j'n flor'o'j'n kaj ŝton'o'j'n mi for'ĵet'is por kre'i labirint'o'n mal'facil'a'n, por ke neni'u tro hast'e tra'glit'u ĝi'n. Mult'eg'e mi labor'is, sed mi ne gajn'is la aprob'o'n de la Dom'mastr'o pri mi'a'j labor'o'j. Mi ek'hav'is la sent'o'n, ke la afer'o de la labirint'o est'as truk'o – la Dom'mastr'o jam sci'as la solv'o'n, sed kaŝ'as ĝi'n de mi. Li star'ig'as por mi obstakl'o'j'n – kial? Ĉu por vid'i, kiel lert'e mi ili'n super'as?

“Tial, sinjor'o”, mi dir'is al la Dom'mastr'o, “mi kre'os labirint'o'n plen'a'n je unik'aĵ'o'j. Mi plen'ig'os ĝi'n per obstakl'o'j, kiu'j mal'rapid'ig'os la voj'o'n. Mal'antaŭ ĉiu angul'o trov'iĝ'os river'et'o sen pont'o aŭ fend'o en la ter'o, kiu'n oni dev'os trans'salt'i. Serpent'o'j kaj insekt'o'j kur'ad'os sub la pied'o'j de la gast'o'j, kaj odor'aĉ'o'j atak'os ili'n sen'ĉes'e. Mi kre'os mal'lum'a'j'n tunel'o'j'n kaj krut'a'j'n ŝtup'ar'o'j'n, kiu'j'n oni dev'os tra'pas'i. Mal'long'e, ĝi est'os defi'o tiom grand'a, ke gast'o pov'os ĝi'n tra'sufer'i nur post long'a pen'ad'o. Tial vi re'ten'os vi'a'j'n kar'a'j'n gast'o'j'n.”

“Kiel vi dir'is, tiel vi far'u”, dir'is la Dom'mastr'o kaj las'is mi'n al la labor'o.

Mi aranĝ'is liver'ad'o'n de divers'a'j venen'a'j plant'o'j. El la tropik'o'j mi mend'is grand'eg'a'n flor'o'n, kiu odor'is kiel putr'ant'a karn'o. La mur'o'j'n de la labirint'o mi kovr'is per dorn'o'j, kaj sur la ter'o'n mi ŝut'is akr'a'j'n ŝton'et'o'j'n. Per ĉiu'j rimed'o'j mi far'is mal'plaĉ'a'n, mal'am'at'a'n, naŭz'a'n lok'o'n, en kiu la temp'o ne rapid'e for'glit'as.

La Dom'mastr'o mal'ferm'is si'a'j'n pord'o'j'n al vizit'ant'o'j. Al'ven'is mal'mult'a'j, kiu'j vol'is prov'i la labirint'o'n. Jam fi'fam'o dis'kur'is en la region'o. Tiu'j, kiu'j ven'is, en'ir'is nur je kelk'a'j metr'o'j, ĝis la unu'a kot'o'plen'a kaj dorn'o'ŝirm'it'a fend'eg'o, kaj retro'ir'is, el'ir'ant'e tra la en'ir'ej'o. Infan'o'j plor'is, kaj old'ul'o'j rigard'is la Dom'mastr'o'n kun mal'estim'o. Post kiam ĉiu'j est'is for, la Dom'mastr'o sid'ig'is mi'n apud si'n.

“Ĝarden'ist'o, vi far'is kompetent'e. Sed vi'a labirint'o for'pel'as hom'o'j'n, ne al'log'as kaj mal'hast'ig'as ili'n. Eĉ se la labirint'o sukces'e kapt'us vizit'ant'o'j'n, ĝi est'us al mi mal'plaĉ'a. Mi'a ĝarden'o ne est'u hejm'o de sufer'o kaj dolor'o.”

Mi sent'is koler'o'n. De'nov'e ali'a truk'o! Li sci'is, ke la labirint'o fiask'os. Sed li permes'is al mi mal'ŝpar'i temp'o'n kaj fort'o'n; li ŝajn'ig'is mi'n mal'kompetent'a. Li ne help'is en la labor'o kaj ne don'is konsil'o'j'n, krom svag'a'j kritik'o'j de mi'a'j antaŭ'a'j prov'o'j. La Dom'mastr'o met'as mi'n en propr'a'n labirint'o'n, el kiu ne ebl'as sukces'e el'ir'i. Mi vag'ad'as blind'e, katen'it'a de la mur'o'j, kiu'j'n li star'ig'is.

“Sinjor'o, ĉu vi bon'vol'us klar'ig'i konkret'e kio'n vi vol'as kaj kiel mi pov'os tio'n real'ig'i?”

“Vi parol'as, ĝarden'ist'o, kvazaŭ mi est'as cerb'o kaj vi est'as man'o. Sed vi ne prav'as, ĝarden'ist'o. Mi dung'as vi'n pro vi'a cerb'o kaj pro vi'a man'o.”

Sed tio ne est'as just'a. Se gast'o'j ne ven'as kaj ne rest'as por ĝu'i la ĝarden'o'n, nur la Dom'mastr'o est'u kulp'a. Mi dev'is far'i i'o'n, kio montr'os li'a'n mal'lert'ec'o'n kaj ig'os li'n rid'ind'a – sam'kiel li montr'is mi'n rid'ind'a per si'a'j obstin'o kaj ŝanĝ'em'o. Jen mi ek'hav'is ide'o'n.

“Tial, sinjor'o”, mi dir'is al la Dom'mastr'o, “mi kre'os labirint'o'n, kiu'n neni'u pov'as solv'i. Tio nepr'e al'log'os amas'o'n da vizit'ant'o'j, kiu'j vol'os mem prov'i. Klar'ig'i pli nur mal'kaŝ'os mi'a'j'n sekret'o'j'n antaŭ'temp'e. Sed reklam'u ĝi'n amas'e, ĉar ĝi est'os mir'ind'aĵ'o.”

“Kiel vi dir'is, tiel vi far'u”, dir'is la Dom'mastr'o kaj las'is mi'n al la labor'o.

Mi for'brul'ig'is la labirint'aĉ'o'n kaj plat'ig'is ĝi'a'n antaŭ'a'n lok'o'n. En la mez'o de tiu mal'plen'a kamp'o mi met'is stang'o'n, kiu signif'as la cel'o'n. Ĉirkaŭ'e mi kresk'ig'is rond'a'n plant'o'mur'o'n, tiel alt'a'n, kiel tri plen'kresk'ul'o'j. La plant'o'j kresk'is dik'e kaj dens'e por kre'i solid'a'n bar'il'o'n kontraŭ ĉiu en'penetr'o. En tiu ĉi mur'o mank'is en'ir'ej'o kaj el'ir'ej'o. Ne neces'is far'i komplik'a'j'n pad'o'j'n aŭ dorn'o'kovr'it'a'j'n defi'o'j'n en'e. La labirint'o est'is ne'ir'ebl'a, kaj tial ne'solv'ebl'a!

Sci'ant'e neni'o'n pri mi'a ruz'o, la Dom'mastr'o lu'is vagon'o'j'n, kiu'j dis'kur'ad'is en la region'o por dis'don'i flug'foli'o'j'n. Li pend'ig'is afiŝ'o'j'n en ĉiu lern'ej'o. Ĵongl'ist'o'j rond'kur'is por laŭd'i la nov'a'n labirint'o'n, kaj bel'a'j jun'a'j kant'ist'in'o'j pri'kant'is la labirint'o'n je ĉiu strat'angul'o.

La anonc'it'a tag'o ven'is, kaj grand'eg'a hom'tumult'o amas'iĝ'is por vid'i la labirint'o'n, kiu kuŝ'is sub grand'a vual'o. Orkestr'o lud'is, kaj du psil'o'j distr'is infan'o'j'n. Oni manĝ'is dolĉ'aĵ'o'j'n kaj gras'aĵ'o'j'n. Fin'fin'e, la Dom'mastr'o pet'is mi'n lev'iĝ'i. Tio'n mi ne antaŭ'vid'is. Mi est'as ĝarden'ist'o, ne impresari'o, kaj mi'a mal'fort'a voĉ'o ŝancel'iĝ'is.

“Sinjor'o'j kaj sinjor'in'o'j,” mi dir'is, “mi kre'is tiu'n ĉi labirint'o'n. Ĝi est'as ne'solv'ebl'a. Eĉ la plej kler'a'j hom'o'j en la mond'o ne pov'os solv'i ĝi'n. Eĉ la plej fam'a'j kaj potenc'a'j hom'o'j, ni'a'j Grand'a'j Aleksandroj, ne pov'os solv'i ĝi'n. Mi esper'as, ke vi rest'os long'e por prov'i far'i tio'n.”

Mi sving'is la man'o'n, kaj serv'ist'o'j for'tir'is la grand'a'n vual'o'n. Hom'o'j kur'is laŭ la rand'o, iu'j dekstr'e kaj ali'a'j mal'e, serĉ'ant'e la en'ir'ej'o'n. Ili tiom surpriz'iĝ'is, kiam ili renkont'iĝ'is je la ali'a flank'o! Koler'a'j vort'o'j direkt'iĝ'is kontraŭ la Dom'mastr'o. Kelk'a'j serioz'mien'a'j ul'o'j, kiu'j port'is paper'o'n, krajon'o'j'n, kompas'o'j'n kaj ŝnur'volv'aĵ'o'j'n, ĉirkaŭ'is la Dom'mastr'o'n kaj farad'is mal'ĝentil'a'j'n akuz'o'j'n. Ali'a'j kraĉ'is kaj sakr'is.

Mi'a plan'o rid'ind'ig'i la Dom'mastr'o'n est'is sukces'a sed sen'suk'a. La Dom'mastr'o el'ten'is la vort'o'j'n de la kri'ant'o'j kaj respond'is nur per man'prem'o'j kaj kap'sku'o'j. Li ne klin'iĝ'is nek ruĝ'iĝ'is – li ne dev'is, ĉar li ne kulp'is pri la fiask'o. Tiu'n respond'ec'o'n mi port'u, sed li ne flank'e'n'ir'is por las'i la amas'o'j'n trov'i mi'n.

Subit'e ek'kri'is vir'in'o: “Kie est'as mi'a et'ul'o? Kie est'as mi'a infan'o?”

“Jen!” dir'is iu, kaj montr'is al la mur'o de la labirint'o. La infan'o iel tra'puŝ'is la dens'a'j'n branĉ'o'j'n kaj tra'ir'is la mur'o'n. La patr'in'o prov'is sekv'i, sed la tru'o est'is tro mal'grand'a. Ali'a'j ĉe'est'ant'o'j komenc'is palp'i ĉe la mur'o, sed ili sukces'is el'tir'i nur lign'er'o'j'n kaj foli'o'j'n.

La Dom'mastr'o aper'is kun tond'il'eg'o kaj tranĉ'is la branĉ'o'j'n. Rapid'e aper'is fend'o, kaj la patr'in'o tra'salt'is ĝi'n por re'kapt'i la fil'o'n.

Tiu ĉi okaz'aĵ'o mild'ig'is la atmosfer'o'n ĉirkaŭ la labirint'o, kaj la koler'a'j amas'o'j far'iĝ'is sen'viv'a'j. Ili for'ir'is unu'op'e, laŭ divers'a'j pad'o'j, pied'prem'ant'e la gazon'o'n kaj flor'bed'o'j'n. Post kiam ĉiu'j est'is for, la Dom'mastr'o al'parol'is mi'n.

“Ĝarden'ist'o, vi far'is kompetent'e”, nur tio'n dir'is la Dom'mastr'o.

“Sinjor'o”, mi dir'is al la Dom'mastr'o, “kial vi ne dir'as al mi la solv'o'n por la defi'o? Bon'vol'u desegn'i la plan'o'n, kiu'n vi hav'as en vi'a mens'o, kaj mi kre'os la labirint'o'n preciz'e laŭ vi'a ordon'o.”

“Ĝarden'ist'o, mi mem ne kon'as la solv'o'n. Se mi kon'us plan'o'n por perfekt'a labirint'o, mi verk'us dik'a'n libr'o'n kun ĉiu'j paŝ'o'j, kiu'j'n mi vol'as, ke vi sekv'u. Sed ne ĉio pov'as est'i plan'it'a antaŭ'temp'e. En'ir'int'e labirint'o'n, ĉu oni hav'as plan'o'n? Ĉu oni tuj sci'as, kie'n ir'i, kiu'j'n pad'o'j'n sekv'i? Tut'e ne! Oni dev'as erar'i, ven'ant'e al sen'el'ir'a'j ekstrem'o'j kaj re'turn'ant'e al la ĝust'a voj'o.”

“Do, vi permes'as al mi erar'i? Por ke mi lern'u?”

“Permes'i al vi erar'i signif'us, ke mi pov'as antaŭ'vid'i erar'o'n. Sed mi ne pov'as”, dir'is la Dom'mastr'o. “Se mi antaŭ'vid'us la mal'sukces'o'j'n, mi avert'us vi'n kaj prov'us instru'i al vi, kiel ili'n evit'i. Ĉar vi'a'j mal'sukces'o'j est'as ankaŭ mi'a'j. Ni kun'ir'as, ĝarden'ist'o – vi kaj mi sekv'as pad'o'j'n kun'e, kaj foj'foj'e montr'iĝ'as, ke ni elekt'is la mal'ĝust'a'n pad'o'n en ni'a labirint'o de labirint'o'j.”

Mi sent'is … mal'pez'iĝ'o'n. Mi atend'is, ke li kri'ad'os kontraŭ mi, ebl'e vok'os la polic'o'n por for'port'i mi'n kiel tromp'ist'o'n kaj fripon'o'n. Almenaŭ li mal'dung'os mi'n, kaj mi dev'os for'las'i la ĝarden'o'n. La labirint'o rest'us ĉiam la sam'a, neniam ŝanĝ'iĝ'ant'e, ĉar nenies man'o'j prov'us nov'a'j'n ide'o'j'n por re'ten'i vizit'ant'o'j'n. Rapid'e la labirint'o re'far'iĝ'us sovaĝ'a, sol'ec'a ter'o.

Post ĉiu'j mi'a'j truk'o'j, plan'o'j kaj prov'o'j nur mi kaj la Dom'mastr'o daŭr'e re'ven'ad'is al la labirint'o'j, tag'o'n post tag'o, por konstant'e re'nov'ig'i ili'n. La labirint'o'j sukces'is re'ten'i ni'n sed ne amas'o'n da vizit'ant'o'j. Kaj tiu sukces'o ŝuld'iĝ'as ne al la merit'o'j de la labirint'o'j, sed al la ŝanĝ'o'j. Vizit'ant'o'j re'aper'as pro la ŝanĝ'o'j – por ĉiu nov'a labirint'o.

Jen, mi trov'is la solv'o'n – kiel kre'i labirint'o'n, kiu'n neni'u pov'as solv'i.

“Tial, sinjor'o, mi kre'os nov'a'n labirint'o'n. Kaj ĝi'n mi trans'form'os la post'a'n tag'o'n, kaj la post'a'n. Pont'o'j al'don'iĝ'os kaj mal'aper'os. Mur'o'j star'os kie iam est'is gazon'o, kaj herb'aĵ'o'j kresk'os sen'lim'e kie iam est'is nur dorn'o'j. Kaj de temp'o al temp'o mi brul'ig'os la tut'o'n por re'komenc'i de la ter'o! Foj'foj'e la labirint'o est'os plezur'a spert'o, kun arb'o'j kontraŭ sun'o kaj pavilon'o'j kontraŭ pluv'o. Ebl'e oni trov'os rar'a'j'n lili'o'j'n de sud'a insul'o. Sed foj'foj'e la labirint'o est'os streĉ'a, plen'a je obstakl'o'j kaj mal'help'o'j, kiu'j tamen pel'os ni'a'j'n vizit'ant'o'j'n konker'i ili'n, fin'fin'e si'n trov'ant'e apud la tomb'o de vi'a edz'in'o, kun ŝi'a kron'o de roz'o'j. Ĉu la vizit'ant'o'j plor'os aŭ rid'os – ne ebl'as sci'i. Sed ĉiu'kaz'e ili re'ven'os por spert'i la nov'a'j'n ŝanĝ'o'j'n. Kaj se mi pri'labor'os la labirint'o'n de labirint'o'j dum la ceter'o de mi'a viv'o, mi ne lac'iĝ'os.”

“Kiel vi dir'is, tiel vi far'u, ĝarden'ist'o”, dir'is la Dom'mastr'o. “Jen la ĝarden'o, kiu'n ni kultiv'os kun'e.”

Fiŝ'hepat'ole'o

Kiam dum liber'a moment'o Henrik'o pens'is pri ĉio, kio'n don'is al li la afabl'a Di'o, li est'is plej feliĉ'a pro si'a pajl'o'ĉapel'o. Li feliĉ'is ankaŭ pro si'a'j fil'in'o'j, bien'o, bov'o'j kaj edz'in'o, sed nur la pajl'o'ĉapel'o neniam mal'obe'is, sen'ĉes'e labor'is kaj ĉiam rest'is kviet'a. Tamen est'us mal'saĝ'e fanfaron'i pri la pajl'o'ĉapel'o aŭ laŭd'ad'i ĝi'n dum fest'a vesper'o en la tavern'o. Ĉiu bien'ist'o hav'as pajl'o'ĉapel'o'n – tamen aĉet'it'a'n, ne man'far'it'a'n! Neni'u kompren'us la strang'a'n feliĉ'o'n de Henrik'o pri la obe'em'o kaj labor'em'o de ĉapel'o. Rezult'e Henrik'o mal'oft'e menci'is la plej kar'a'n hav'aĵ'o'n, sed babil'is pri ali'a'j fanfaron'aĵ'o'j – ĉef'e, la relativ'a'j dik'ec'o'j de la fil'in'o'j, la edz'in'o kaj bov'in'o'j.

Iu'n foj'o'n Henrik'o, re'ven'ant'e de tag'mez'a di'serv'o kun si'a famili'o kaj ŝvit'ant'e sub sen'kompat'a sun'o, renkont'is ĉar'o'n tir'at'a'n de kvar blank'a'j ĉeval'o'j. La ĉeval'o'j kaj vetur'ist'o port'is or'a'j'n ĉen'o'j'n; la vir'o en la ĉar'o sur'hav'is dik'a'n surtut'o'n el luks'a ruĝ'a ŝtof'o. Ankaŭ li'a'j vang'o'j est'is ruĝ'a'j pro la varm'eg'a veter'o, kaj li ŝvit'is kiel sklav'o. Henrik'o hav'is la impres'o'n, ke la vir'o bak'iĝ'as en la propr'a haŭt'o, kaj la arom'o ne est'is al'log'a.

“Ho, humil'a'j ge'sinjor'o'j!” dir'is la vir'o. Li'a ĉar'o halt'is apud tiu de Henrik'o kaj li'a famili'o. “Ge'sinjor'o'j, vi hav'as ĉi tie mort'ig'a'n veter'o'n! Vi el'ten'as nur per vi'a pajl'o'ĉapel'o, ŝajn'e. Ĉu vi ne don'os la vi'a'n al mi? La ombr'o est'os plaĉ'a por mi dum mi'a long'a vojaĝ'o.”

“Est'as ne'ebl'e, sinjor'o”, dir'is Henrik'o kaj plu'ir'is. Al la vir'o, ĉar'o, kaj ĉeval'o'j li ne don'is pli'a'n rigard'o'n.

Post kiam la famili'o ating'is kurb'iĝ'o'n de la voj'o, li'a edz'in'o Anita riproĉ'is Henrik'o'n. “Ĉu vi ne memor'as? Kiu montr'as bon'kor'a'n amik'ec'o'n, tiu ricev'as riĉ'a'n rekompenc'o'n! Tiu sinjor'o pov'us est'i fe'o, aŭ anĝel'o…”

“Mi dub'as”, dir'is Henrik'o.

“Almenaŭ li hav'is bon'a'j'n vest'aĵ'o'j'n, kaj li'a'j ĉeval'o'j kaj serv'ist'o port'is or'a'j'n ĉen'o'j'n. Se li don'us al vi or'a'n ĉen'o'n kontraŭ vi'a stult'a ĉapel'aĉ'o, ni pov'us manĝ'i bifstek'o'n.”

“Kar'a Anita, ni bred'as bov'o'j'n. Ni laŭ'plaĉ'e manĝ'as bifstek'o'n.”

“Kar'a Henrik'o, tio est'as nur dir'aĵ'o. Manĝ'i bifstek'o'n, trink'i vin'o'n, kudr'i per or'a faden'o…”

“Pli plaĉ'as al mi la ĉapel'o, ol vin'o”, dir'is Henrik'o.

La sekv'a jar'o por Henrik'o est'is mal'fekund'a. La tritik'o mal'abund'is en la kamp'o'j, kaj la bov'o'j mal'dik'iĝ'is. Ĉe la tabl'o mal'oft'e aper'is bifstek'o – cert'e mal'pli oft'e, ol prefer'us Henrik'o. Eĉ pli terur'e, la plej jun'a fil'in'o graved'iĝ'is pro unu el la dung'it'a'j sen'taŭg'ul'o'j, kaj Henrik'o est'is dev'ig'it'a aranĝ'i nupt'o'n kaj pag'i dot'o'n. La sum'a faktur'o est'is du'obl'o de la jar'a salajr'o de la sen'taŭg'ul'o.

“Vi vid'os, kiel mi prav'is pri la anĝel'o!” dir'is Anita al Henrik'o. “Se vi don'us al tiu vi'a'n pajl'o'ĉapel'o'n, li sen'dub'e don'us al vi ne'kalkul'ebl'a'j'n riĉ'aĵ'o'j'n en tiu ĉi viv'o kaj en la sekv'a. Sed nun Di'o pun'as vi'n pro vi'a avar'em'o.” Henrik'o ek'pens'is, ke ebl'e ŝi prav'as.

Kun tia'j griz'a'j pens'o'j Henrik'o ek'ir'is al la proksim'a vilaĝ'o kun magr'a vagon'o da tritik'o. Kiel pag'o'n li ricev'is tre mal'mult'e, ĉar en ali'a'j kamp'o'j la tritik'o bon'eg'e kresk'is. Kiam Henrik'o paŭz'is en la tavern'o por sen'soif'iĝ'i, oni eĉ laŭd'is la ne'ordinar'e bon'a'n rikolt'o'n kaj sam'temp'e plend'is pri la mal'alt'a'j vend'o'prez'o'j, kiu'j'n kaŭz'is la fekund'a jar'o. Kompat'ind'a Henrik'o! Nur man'plen'o da kupr'a'j mon'er'o'j sonor'is en li'a poŝ'o dum li ir'is hejm'e'n.

Kaj sur'voj'e li vid'is vagon'o'n tir'at'a'n de du griz'a'j ĉeval'o'j. Stir'is ĝi'n dik'a kaj ŝvit'ant'a vir'o, kaj eĉ de mal'proksim'e Henrik'o aŭd'is li'a'j'n sakr'aĵ'o'j'n pro ĉiu mal'glat'aĵ'o en la voj'o. Sur flank'o de la vagon'o est'is pentr'it'a'j liter'o'j “Ŝiŝnarfne-Var'o'j!” Se ebl'as kompren'i i'o'n ajn de tiu'j vort'o'j, oni pov'as kompren'i nur, ke la vagon'o est'as migr'ant'a vend'ej'o, kaj la gvid'ant'o est'as plej ver'ŝajn'e vend'ist'o.

“Hej, ĉeval'o'j! Halt'u!” dir'is la vend'ist'o kiam li renkont'is Henrik'o'n. “Sinjor'o, est'as evident'e, ke vi hav'as unu'a'rang'a'n pajl'o'ĉapel'o'n. Eĉ de mi'a alt'a sid'ej'o, sur la vagon'o de la plej bon'prez'a'j kaj util'a'j var'o'j en la tut'a mond'o, mi vid'as, ke vi'a pajl'o'ĉapel'o est'as obe'em'a, labor'em'a kaj kviet'a ĉapel'o, man'far'it'a kaj am'at'a. Ĉu vi permes'us, ke mi vid'u ĝi'n?”

Moment'e Henrik'o hezit'is, sed li memor'is la jar'o'n de mal'ben'o'j, kiu'j'n li sufer'is pro si'a antaŭ'a rifuz'o. De'nov'e rifuz'i invit'us sort'o'n eĉ pli mal'bon'a'n. Do, li konsent'is don'i la ĉapel'o'n.

“Jes, unu'a'rang'a ĉapel'o”, dir'is la vend'ist'o. “Util'a por mult'a'j cel'o'j. Oni pov'as pas'ig'i du hor'o'j'n rakont'ant'e pri la uz'o'j de la pajl'o'ĉapel'o, kaj ĝi'a lert'a konstru'ad'o kaj alt'a kvalit'o du'obl'ig'as ĝi'a'n valor'o'n.” Henrik'o feliĉ'is en si'a kor'o aŭd'i tiu'j'n vort'o'j'n, kaj la vend'ist'o daŭr'ig'is, “Tia'n ĉapel'o'n mi tre'eg'e vol'us hav'i, ne nur pro la sun'o. Dank'o'n, ke vi permes'is, ke mi vid'u ĝi'n”. La vend'ist'o re'don'is al Henrik'o la ĉapel'o'n. “Hur'a, ĉeval'et'o'j! Antaŭ'e'n!”

Sed Henrik'o kapt'is la brid'o'n de unu el la ĉeval'o'j. “Nu, sinjor'o, se la pajl'o'ĉapel'o est'as util'a al vi, mi volont'e don'os ĝi'n.”

La vend'ist'o rid'is. “Ĉu ver'e volont'e, sinjor'o? Vi sci'as, ke la rakont'o'j pri mal'avar'em'o est'as tro'ig'it'a'j. Nur tre mal'oft'e oni trov'as, ke sen'hejm'ul'o est'as anĝel'o, aŭ ke koto'kovr'it'a krim'ul'o fakt'e est'as kaŝ'it'a reĝ'o.”

“Ne pro esper'o'j pri rekompenc'o mi ofert'as la ĉapel'o'n”, dir'is Henrik'o. “En la last'a jar'o mi sufer'is viv'o'n plen'a'n de terur'aĵ'o'j dum ĉie ĉirkaŭ mi est'is prosper'o. Mi ne vol'as, ke iu kulp'ig'u mi'a'n avar-em'o'n, se mi'a'j sufer'o'j daŭr'os pli'a'n jar'o'n. Tial mi propon'as al vi la pajl'o'ĉapel'o'n, se ĝi util'os al vi kaj se ĝi don'os ombr'o'n al vi'a frunt'o dum vi'a vojaĝ'o.”

La vend'ist'o akcept'is la ĉapel'o'n kaj tuj sur'met'is ĝi'n sur la kap'o'n. “Mi dank'as plen'kor'e, kar'a kamp'ar'a amik'o kun mal'mult'a'j groŝ'o'j en la poŝ'o'j. Vi ne atend'as rekompenc'o'n, sed ni tromp'os la esper'o'j'n de iu – ebl'e vi'a edz'in'o? – se vi re'ven'os hejm'e'n sen ĉapel'o kaj sen ajn'a re'pag'o, krom balzam'o por vi'a konscienc'o. Bon'vol'u atend'i moment'o'n kaj zorg'i pri la ĉeval'o'j, dum mi esplor'os en la vagon'o.”

Henrik'o star'is mal'trankvil'e antaŭ la ĉeval'o'j, kiu'j bezon'is neniu'n pri'zorg'ad'o'n. Baldaŭ la vend'ist'o re'aper'is.

“Unu'e mi pens'is pri skatol'o da Faraon'a Farun'o, sed tiam mi re'memor'is, ke oni kresk'ig'as la tritik'o'n por tiu mark'o ĝust'e ĉi tie. Ebl'e vi hav'as mal'mult'o'n en vi'a viv'o, sed almenaŭ vi hav'as la plej freŝ'a'n farun'o'n, kvankam ne en tiel bel'a skatol'o. Du'e mi pens'is pri sonor'il'o'j, kiu'j'n vi pov'as pend'ig'i sur la kol'o'j'n de vi'a'j bov'o'j, kaj tiel vi facil'e trov'os ili'n, se ili mal'aper'os. Tamen tiu donac'o pov'as est'i dolor'ig'a, se vi jam dev'is vend'i aŭ manĝ'i vi'a'j'n bov'o'j'n. Kaj tri'e mi pens'is pri tiu ĉi bel'eg'a akv'o'kruĉ'o. Oni far'is ekspozici'o'n pri tia'j kruĉ'o'j, ĉu vi ne sci'as? Sed tiu'j art'aĵ'o'j ver'ŝajn'e ne hav'as util'o'n por vi. Do, fin'e mi elekt'is por vi – pardon'o'n, por vi'a edz'in'o – rekompenc'o'n, kiu'n ŝi nepr'e taks'os bon'eg'a gajn'o por vi kaj vi'a tut'a famili'o.” La vend'ist'o don'is al Henrik'o verd'a'n botel'o'n. “Mal'ferm'u, flar'u!”

Henrik'o flar'is. Frap'is li'a'j'n naz'o'tru'o'j'n terur'a odor'o de fiŝ'o.

“Fiŝ'hepat'ole'o”, dir'is la vend'ist'o. “Ĝi est'as tre ne'kutim'a var'o. Nur mal'oft'e mi pov'as akir'i ĝi'n, kaj eĉ pli mal'oft'e mi vend'as botel'o'n en la urb'a vend'ej'o, kiu ofert'as la plej kar'a'j'n trezor'o'j'n de mi'a'j esplor'o'j. Por vag'ant'a kurioz'ist'o kiel mi, hav'i vend'ej'o'n en la urb'o est'as nepr'e. Vi kompren'as, ke en la povr'a kamp'ar'o oni interes'iĝ'as nur pri viv'neces'aĵ'o'j, sed en la urb'o oni trov'as aĉet'ant'o'n por io ajn.”

“Ĉu vi opini'as, ke mi pov'as vend'i la fiŝ'hepat'ole'o'n ĉi tie?” demand'is Henrik'o.

“Tio est'as mal'facil'a”, dir'is la vend'ist'o. “Se mi pov'us vend'i la fiŝ'hepat'ole'o'n, mi aĉet'us la propr'a'n pajl'o'ĉapel'o'n, per mon'er'o'j, kiel ordinar'ul'o. Sed kial vi mal'feliĉ'as? Fiŝ'hepat'ole'o kiel tiu ĉi est'as rar'aĵ'o, preskaŭ magi'a afer'o. Se vi kapt'us acipenser'o'n kaj prem'us ĝi'a'n hepat'o'n, vi ricev'us simil'a'n fluid'aĵ'o'n, sed ĝi ne hav'us la interes'a'j'n pov'o'j'n, kiu'j'n hav'as tiu ĉi fiŝ'hepat'ole'o.”

“Ĉu vi pov'as klar'ig'i?” dir'is Henrik'o. “Se ne ĝen'as vi'n.”

“Oni dir'as, ke klar'ig'o'j post la aĉet'o est'as sen'util'a'j”, dir'is la vend'ist'o. “Pli util'e est'as trov'i nov'a'n klient'o'n. Sed tamen mi klar'ig'os. Ĉu vi iam aŭd'is pri la insul'a fiŝ'o? Fiŝ'eg'o, ver'e, kiu dum jar'cent'o'j dorm'as sur la mar'surfac'o kaj simil'as al insul'o. Ebl'e ĝi est'as balen'o aŭ keloni'o – ambaŭ ŝajn'as al mi pli ver'simil'a'j ol fiŝ'o – sed la arab'o'j nom'as ĝi'n ‘insul'a fiŝ'o’ en si'a'j rakont'o'j. Ĉiu'kaz'e, tre mal'oft'e la insul'a fiŝ'o vek'iĝ'as kaj serĉ'as par'iĝ'o'n. Vi mem facil'e imag'as, ke par'iĝ'o por tia'j est'aĵ'o'j est'as mal'facil'a. Ne nur pro tio insul'a'j fiŝ'o'j est'as sol'ec'a'j kaj eg'e rar'a'j. Se okaz'as par'iĝ'o, post kvin'dek jar'o'j nask'iĝ'as insul'fiŝ'id'o. La infan'o est'as tiel grand'a, kiel ŝip'o, sed mal'fort'a kaj sen'defend'a, kaj lert'a'j ĉas'ist'o'j pov'as kapt'i ĝi'n per ret'o'j kaj mort'ig'i per harpun'o'j. Do el la hepat'o'j de tiu'j mort'ig'it'a'j fiŝ'id'o'j oni far'as tiu'n ĉi fiŝ'hepat'ole'o'n. Mi supoz'as, ke oni pov'as far'i la ole'o'n ankaŭ el la hepat'o de plen'kresk'a insul'a fiŝ'o, sed tio simil'us min'labor'o'n en tre mal'stabil'a min'ej'o – tranĉ'ant'e la haŭt'o'n por el'pren'i la hepat'o'n, la ĉas'ant'o risk'as, ke la insul'a fiŝ'o sub'akv'iĝ'os! Ver'ŝajn'e tamen pli interes'as vi'n la uz'o de tiu ole'o, ĉu ne? Mi tuj klar'ig'os. Uz'u gut'et'o'n – neces'as nur unu gut'et'o! – kaj vi pov'os paŝ'i sur akv'o. Jen ĉio.”

“Ĉu ver'e?” dir'is Henrik'o.

“Mi ĵur'as je Di'o kaj la patr'in'o, ke mi dir'as la ver'o'n. Mi gajn'us neni'o'n se mi mensog'us al vi.”

“Sed tio est'as mirakl'o, Bibli'a mirakl'o!” dir'is Henrik'o. “Jesuo paŝ'is sur akv'o, kaj li'a'j kun'ul'o'j mir'eg'is. Kaj vi ne pov'as vend'i tiu'n ĉi ole'o'n en la urb'o al vi'a'j riĉ'a'j klient'o'j?”

“Ili prefer'as pokal'o'j'n en la form'o de krani'o'j, aŭ pentr'aĵ'o'j'n de nud'a'j fe'in'o'j seks'um'ant'a'j kun flor'o'j. Objekt'o'j'n, kiu'j'n oni pov'as diskut'i dum festen'o. Paŝ'ad'o sur akv'o ne est'as apart'e interes'a al ili, kaj la okaz'o'j por paŝ'i sur akv'o en urb'o est'as mal'abund'a'j.”

“Ĉu la pov'o long'e daŭr'as?”

“Kelk'dek minut'o'j'n”, dir'is la vend'ist'o. “Vi pov'os trans'ir'i river'o'n aŭ modest'a'n lag'o'n. Mar'o ver'ŝajn'e est'as tro vast'a. Vi dev'us hav'i hepat'o'n, kiu produkt'us la ole'o'n, sed vi ne est'as insul'a fiŝ'o! Ha-ha! Sed nun la botel'o est'as vi'a. Mi esper'as, ke vi trov'os bon'a'n uz'o'n por ĝi! Vi ŝajn'e est'as kler'a hom'o, kaj mi ne dub'as, ke al vi botel'o da fiŝ'hepat'ole'o est'os pli util'a, ol pajl'o'ĉapel'o.” La vend'ist'o okul'um'is al la sun'o. “Ho, sed est'as mal'fru'e! Mi dev'as est'i jam en Frukthaveno antaŭ nokt'iĝ'o. Hur'a, ĉeval'et'o'j! Antaŭ'e'n!” La vend'ist'o, port'ant'a la pajl'o'ĉapel'o'n, for'stir'is la “Ŝiŝnarfne-Var'o'j!”-vagon'o'n trans la voj'kurb'iĝ'o'n.

La nud'a kap'o de Henrik'o juk'is, kaj Henrik'o grat'is ĝi'n por pli bon'e pens'i. Pajl'o'ĉapel'o est'as pajl'o'ĉapel'o, sed paŝ'i sur akv'o – jen afer'o mal'pli kutim'a. Tamen ĝi ne est'is or'a ĉen'o aŭ blank'a ĉeval'o, kaj la edz'in'o Anita cert'e dir'us mal'kuraĝ'ig'a'j'n vort'o'j'n se ŝi sci'us, ke Henrik'o inter'ŝanĝ'is la pajl'o'ĉapel'o'n kontraŭ botel'o da fiŝ'hepat'ole'o. Ŝi memor'ig'us pri la riĉ'ul'o en la ĉar'o – cert'e li rekompenc'us per io pli valor'a! Tial Henrik'o decid'is far'i tromp'o'n. Li kaŝ'os la fiŝ'hepat'ole'o'n, sed nur ĝis la moment'o, kiam li trov'os iu'n taŭg'a'n uz'o'n por ĝi, kaj tiam la edz'in'o est'os mir'ig'it'a kaj dank'a. Por ne aper'i ĉe ŝi nud'kap'e, Henrik'o aĉet'is mal'bon'a'n pajl'o'ĉapel'o'n de unu el si'a'j dung'it'a'j sen'taŭg'ul'o'j.

Henrik'o trov'is Anitan en la kuir'ej'o, kie ŝi plat'ig'is past'o'n. En ŝi'a'j man'o'j plat'ig'il'o pov'as est'i mort'ig'il'o. “Kar'a edz'o”, dir'is la edz'in'o, “kie est'as vi'a kar'a pajl'o'ĉapel'o?”

“Kar'a Anita, tiu ĉi est'as la sam'a ĉapel'o, kiu'n mi port'is sur la povr'a kalv'a kap'o dum jar'dek'o'j. Mi'a am'at'a ĉapel'o, kiu'n mi far'is per la propr'a'j man'o'j.”

“Se vi prav'as – hont'u, ĉar tiu pajl'o'ĉapel'o est'as tut'e aĉ'a.”

Sed tiu'j'n ĉi vort'o'j'n Henrik'o ne pov'is el'ten'i. “Kar'a edz'in'o, vi neni'o'n dir'u kontraŭ la am'at'a pajl'o'ĉapel'o. Ĝi est'is reĝ'o de pajl'o'ĉapel'o'j – tiu ĉi pajl'o'ĉapel'o est'as neni'aĵ'o, fuŝ'aĵ'o. Ĝi ne taŭg'as eĉ por la kap'o de sen'taŭg'ul'o, sed nun mi bezon'as i'o'n por mi'a kalv'a kap'o.” Henrik'o de'met'is la ĉapel'o'n, ebl'e por emfaz'i la kalv'ec'o'n de la kap'o, sed ebl'e pro hont'o pri la plen'e fiask'int'a tromp'o, kiu daŭr'is nur kelk'a'j'n minut'o'j'n. Li klar'ig'is pri la vend'ist'o kaj pri la pajl'o'ĉapel'o, kaj la okul'o'j'n li ferm'is pret'a por kulp'ig'o kaj bat'ad'o.

Sed Anita ne bat'is li'n. “Almenaŭ tiu botel'o est'as pli interes'a, ol vi'a pajl'o'ĉapel'o. Vi am'is tiu'n stult'aĵ'o'n pli, ol vi'a'n edz'in'o'n kaj la fil'in'o'j'n. Mi feliĉ'as, ke vi for'don'is ĝi'n. Vi ne plu sufer'os la pek'o'n de mal'humil'ec'o. Kiu iam aŭd'is pri hom'o, riĉ'iĝ'int'a pro pajl'o'ĉapel'o? Ĉi-foj'e vi ne ofend'is anĝel'o'n, do ni'a sort'o pov'as nur pli'bon'iĝ'i.”

Henrik'o tim'is, ke ŝi'a'j mild'a'j vort'o'j est'is tromp'o. Li ne mal'ferm'is la okul'o'j'n, sed grinc'ig'is la dent'o'j'n.

Anita mal'ferm'is la botel'o'n kaj flar'is la en'hav'o'n. “Cert'e est'as fiŝ'aĵ'o! Ĉu vi gust'um'is ĝi'n?”

“Ne”, dir'is Henrik'o, kiu nur du'on'e mal'ferm'is la okul'o'j'n.

“Ni ir'u.” Kaj Anita kun Henrik'o ir'is al la bov'paŝt'ej'o. Bar'il'o'j ĉirkaŭ'is la paŝt'ej'o'n de tri flank'o'j; la kvar'a'n flank'o'n bar'is lag'et'o. La bov'o'j pov'is trink'i el la lag'et'o, sed ĝi est'is sufiĉ'e profund'a por mal'ebl'ig'i eskap'ad'o'n. “Nu, kiel funkci'ig'i la ole'o'n? Ĉu vi ne demand'is la vend'ist'o'n?”

“Li ne bon'e klar'ig'is”, dir'is Henrik'o. “Io pri insul'a'j fiŝ'o'j kaj fe'in'o'j seks'um'ant'a'j kun flor'o'j. Li parol'is tre rapid'e. Ebl'e oni glut'as la ole'o'n?”

Anita trink'is glut'et'o'n kaj ŝi'a vizaĝ'o tord'iĝ'is. “Kia naŭz'aĵ'o! Mi esper'as, ke vi prav'as.” Per unu pied'o Anita tuŝ'is la akv'o'n kaj por moment'o la ge'edz'o'j hav'is grand'a'j'n esper'o'j'n, sed – plop! – ŝi'a ŝu'o mal'aper'is sub la akv'o kaj la ŝtrump'o mal'sek'iĝ'is.

“Prov'u pli grand'a'n glut'o'n”, dir'is Henrik'o.

“Sen'senc'aĵ'o. Grand'a'j glut'o'j neni'ig'us ni'a'n tut'a'n stok'o'n.” Bov'o al'proksim'iĝ'is al la ali'a flank'o de la lag'o. Ĝi'a'j huf'o'j plaŭd'is en la akv'o, kaj ĝi klin'is la kap'o'n por trink'i. “Kio, se ni prov'us ŝmir'i gut'et'o'n da ole'o sur la ŝu'o'j'n?” dir'is Anita. “Tio'n vi far'u, ĉar mi'a'j pied'o'j jam est'as mal'sek'a'j.”

Henrik'o met'is du gut'o'j'n da fiŝ'hepat'ole'o sur ambaŭ ŝu'o'j'n kaj met'is trem'ant'a'n pied'o'n super la akv'o'surfac'o.

“Est'u kuraĝ'a!” dir'is Anita. “Ne tim'u la akv'o'n. Vi ne est'as solv'iĝ'em'a suker'aĵ'o.”

Henrik'o mal'lev'is la pied'o'n, kaj strang'a re'puŝ'o ven'is de la akv'o'surfac'o. “Ho, ho!” La ali'a'n pied'o'n li met'is sur la akv'o'n kaj far'is du aŭ tri paŝ'o'j'n al la mez'o de la lag'et'o. La bov'o, kiu trink'is je la ali'a flank'o, lev'is la kap'o'n kaj muĝ'is pro konstern'iĝ'o. Henrik'o, paŝ'o'n post paŝ'o, ating'is ĝi'n kaj kares'is ĝi'a'n kap'o'n.

“Nepr'e anĝel'o'n vi renkont'is”, dir'is Anita. “Ne tromp'ist'o'n aŭ mensog'ant'o'n. Ni far'iĝ'os riĉ'a'j, kar'a edz'o!”

Henrik'o danc'et'is sur la akv'o, kur'is al la edz'in'o por don'i al ŝi kis'et'o'n, post'e al la bov'o por don'i al ĝi brak'um'o'n. Tia'n super'flu'o'n da feliĉ'o Henrik'o ne sent'is de'long'e. Li rid'is kaj kant'is, kaj la bov'o de'nov'e muĝ'is.

“Vi star'u tie, ĝis ni sci'os, kiom long'e la fiŝ'hepat'ole'o daŭr'os”, dir'is la edz'in'o. “Tio est'os grav'a inform'o por ni, se ni vol'as profit'i.” Anita for'ir'is al la dom'o kaj re'komenc'is si'a'n labor'o'n en la kuir'ej'o. Post du'dek ses minut'o'j aper'is en la kuir'ej'o ankaŭ Henrik'o, mal'sek'a de la kap'o ĝis la pied'o'j.

En la sekv'a tag'o Henrik'o kaj Anita ek'ir'is al la plej proksim'a vilaĝ'o. Dum'voj'e ili rev'is pri riĉ'aĵ'o'j. Henrik'o tuj pens'is pri ĉapel'o – pli preciz'e, silk'a ĉapel'o kun du'on'metr'a ruĝ'a plum'o kaj sam'kolor'a ruband'o, kaj blank'a'j gant'o'j, kaj serv'ist'o por ten'i ĉio'n kiam Henrik'o est'as lac'a.

Tia rev'ad'o est'is mal'sat'ig'a, kaj baldaŭ la du'op'o halt'is apud river'et'o. Mal'jun'ul'o du'on'dorm'is apud fiŝ'kapt'il'o, kies ŝnur'o sen'efik'e flos'is en la akv'o. Fiŝ'kapt'il'o ek'ŝajn'is al Henrik'o tre eks'mod'a manier'o fiŝ'kapt'i. Henrik'o met'is du gut'o'j'n de la fiŝ'hepat'ole'o sur la pied'o'j'n kaj ek'paŝ'is sur la river'et'o'n. La flu'o de la river'et'o – ne tre rapid'a, sed pli fort'a, ol la stagn'ant'a bov'lag'et'o – far'is la akv'o'surfac'o'n iom glit'a, sed per zorg'a'j paŝ'o'j Henrik'o ating'is la mez'o'n de la river'o. Mal'rapid'e li met'is la man'o'n en la akv'o'n. Fiŝ'o kaŭr'ant'a mal'antaŭ la rok'o, anticip'ant'e nur la kutim'a'j'n ruz'o'j'n de la hom'o, surpriz'iĝ'is sent'i la fingr'o'j'n de Henrik'o. Sed en tiu moment'o la avantaĝ'o de Henrik'o fin'iĝ'is. La fiŝ'o for'glit'is – kaj for'glit'is ankaŭ la pied'o'j de Henrik'o, kiu – plop! – fal'is en la akv'o'n. Li ja ne ŝmir'is fiŝ'hepat'ole'o'n sur la tut'a'n korp'o'n.

Sed por ne sen'util'e mal'sek'iĝ'i, Henrik'o prov'is kapt'i fiŝ'o'n mal'antaŭ ali'a rok'o, kaj ali'a, kaj ali'a. Ĉiam la fiŝ'o'j glit'is for el inter li'a'j fingr'o'j.

Se mi hav'us la pajl'o'ĉapel'o'n! li pens'is. Kia bon'a ret'o ĝi est'us! El la lert'e plekt'it'a'j pajl'er'o'j neni'u fiŝ'o pov'us eskap'i.

Fin'e Henrik'o est'is ĝis'ost'e mal'sek'a kaj lac'a, kaj la pied'o'j komenc'is sink'i en la akv'o, kvazaŭ Henrik'o star'is en profund'a kot'o. Li re'ven'is al la ter'o, kie la edz'in'o sid'is en ombr'o de arb'o kaj manĝ'is de baston'et'o rost'it'a'n fiŝ'aĵ'o'n. “Edz'in'o, kie vi akir'is fiŝ'aĵ'o'n?”

“La mal'jun'ul'o, kiu fiŝ'kapt'is, don'is ĝi'n al mi pro vi'a amuz'a spektakl'o en la river'et'o. La unu'a en'spez'o!”

Henrik'o sid'is kaj ek'manĝ'is. “Or'o ĝi ne est'as, sed or'o'n oni ne pov'as manĝ'i.” En la ombr'o de arb'o, manĝ'ant'e i'o'n bon'gust'a'n, Henrik'o est'is kontent'a. Oni ne pov'as est'i tut'e mal'kontent'a pro freŝ'e rost'it'a fiŝ'o.

Kiam ĉiu'j fiŝ'ost'o'j rest'is sen'karn'a'j, Henrik'o kaj Anita plu'ir'is al la vilaĝ'o. Tri sakr'ant'a'j jun'ul'o'j tir'is boat'o'n el la river'o por far'i ripar'o'j'n.

“Edz'in'o, jen bon'a ŝanc'o!” dir'is Henrik'o. “Ni pov'os far'iĝ'i boat'ripar'ist'o'j.”

“Se ni vol'as riĉ'iĝ'i”, dir'is Anita, “ni dev'as uz'i la fiŝ'hepat'ole'o'n pli kre'iv'e. Ali'e ni ŝvit'os tiom mult'e, kiom ni ŝvit'is en la kamp'o'j. Far'u laŭ'plaĉ'e, sed re'ven'u kun or'o aŭ pardon'pet'o.”

Henrik'o al'proksim'iĝ'is al la jun'ul'o'j kaj ofert'is help'o'n pri la boat'ripar'ad'o. “Vi ne dev'os tren'i ĝi'n el la akv'o. Mi pov'os far'i la ripar'o'j'n dum la boat'o ankoraŭ sid'as en la river'o. Kaj la sum'o est'os tre modest'a. Vi ripoz'os, kaj mi ripar'os.” Henrik'o fier'is pro si'a nov'a vend'em'a parol'manier'o.

La jun'ul'o'j akcept'is la propon'o'n kaj sid'iĝ'is sur rok'o'n dum Henrik'o re'foj'e ŝmir'is kelk'a'j'n gut'o'j'n da fiŝ'hepat'ole'o sur la ŝu'o'j'n. Li uz'is iom pli, ol antaŭ'e, esperant'e evit'i simil'a'n fars'o'n. Henrik'o ek'pren'is martel'o'n kaj el'paŝ'is sur la akv'o'n. Aŭd'iĝ'is tamen neniu'j surpriz'o'kri'o'j, ĉar la lac'a'j jun'ul'o'j jam ek'dorm'is. Spit'e al tio, Henrik'o klin'iĝ'is por komenc'i la ripar'ad'o'n. Sed li'a'j man'o'j ne pov'is en'akv'iĝ'i por ating'i la boat'profund'o'n. Li prov'is, pen'is, sed de la akv'o est'is strang'a re'puŝ'o.

Tiam Henrik'o konsci'is, ke ankaŭ li'a'j man'o'j est'is ŝmir'it'a'j per per la fiŝ'hepat'ole'o. Kompren'ebl'e! Li ja ne ŝmir'is la ole'o'n sur si'a'j'n ŝu'o'j'n per la dent'o'j. Henrik'o viŝ'is la man'o'j'n sur la pantalon'o'n, kaj nun li iom pen'e pov'is sub'akv'ig'i ili'n. Sed tio ne mult'e help'is la afer'o'n. Est'is mal'facil'e vid'i la damaĝ'it'a'j'n part'o'j'n de la boat'o'fund'o, kaj martel'i est'is ne'ebl'e, pro la mal'help'o de la akv'o.

Henrik'o star'is sur la river'o kaj cerb'um'is pri la problem'o. La sun'o pik'is li'a'n kalv'iĝ'ant'a'n kap'o'n, kaj nur unu afer'o penetr'is li'a'n kap'o'n – ke pajl'o'ĉapel'o ŝirm'us li'n kaj help'us al li'a sun'bak'it'a cerb'o solv'i la problem'o'n.

Li'a'j pied'o'j komenc'is sink'i antaŭ ol li sukces'is trov'i manier'o'n ripar'i la flos'ant'a'n boat'o'n, kaj al'ven'int'e al la bord'o, Henrik'o vek'is la jun'ul'o'j'n. Li dev'is konfes'i, ke li ne kapabl'is ripar'i la boat'o'n, malgraŭ si'a ole'o. La jun'ul'o'j tus'is, grat'is la kap'o'j'n, kaj re'ven'is al si'a mal'facil'a labor'o tren'i la boat'o'n sur la bord'o'n. Henrik'o est'is tro embaras'it'a por pet'i almenaŭ unu rust'it'a'n mon'er'o'n.

Anita lev'is palpebr'o'n kiel demand'o'sign'o'n, sed Henrik'o ne hav'is groŝ'o'n por don'i al ŝi, kaj li ne pret'is pardon'pet'i. Ili daŭr'ig'is laŭ la voj'o, kaj post ne'long'e al'ven'is al la vilaĝ'o'pont'o. Por trans'ir'i oni dev'as pag'i la pont'impost'o'n, kaj long'a vic'o de patr'in'o'j kaj vend'ist'o'j star'is antaŭ unu'sol'a dik'a ofic'ist'o, kiu kolekt'is la tarif'o'n. Ĉiu mal'am'is la pont'impost'o'n, sed kio'n far'i? Oni dev'as trans'ir'i.

Sed Henrik'o tuj ek'pens'is alternativ'o'n. Per si'a magi'a ole'o, li port'os hom'o'j'n trans la river'o'n kaj tiel oni evit'os la pont'impost'o'n.

“Ĉu ne bon'a plan'o, edz'in'o?” li dir'is.

“Almenaŭ ĝi ne est'as tiom komplik'a, kiom boat'ripar'ad'o”, ŝi respond'is.

Henrik'o al'parol'is la last'a'n person'o'n en la vic'o, kiu est'is kurb'iĝ'int'a av'in'o kun korb'o plen'a de pom'o'j. “Av'in'o”, li dir'is, “mi pov'as konduk'i vi'n trans la akv'o'n pli rapid'e kaj mal'pli kost'e, ol tiu dik'ul'o kaj li'a pont'impost'o.”

“Aĥ, ĉu?” ŝi dir'is. “Pov'as est'i bon'aĉet'o. Mi mal'am'as tiu'n dik'ul'o'n. Kie est'as vi'a boat'o?”

Henrik'o rakont'is pri la ole'o, sed dum li klar'ig'is, la vic'o antaŭ'e'n'ir'is, kaj la av'in'o nun star'is ĉe la kap'o.

“Dank'o'n, sinjor'o”, ŝi dir'is, “sed mi jam atend'is en la vic'o sufiĉ'e long'e – la atend'ad'o ne est'u sen'cel'a!”

“Mi profit'os de vi'a ofert'o”, dir'is blank'barb'ul'o en flav'a ĉapel'o. Flav'a ŝtof'o est'is tre mod'a kaj alt'e'kost'a en tiu epok'o, kaj la mantel'o de la blank'barb'ul'o hav'is krom'e or'um'it'a'j'n rand'o'j'n. “Ĉu sufiĉ'as du'on'groŝ'o kiel tarif'o?”

La sum'o est'as tre mal'grand'a, sed Henrik'o akcept'is ĝi'n, ĉar ĝis nun li neniom en'spez'is krom rost'it'a fiŝ'aĵ'o. Ebl'e unu sukces'a trans'ir'o inspir'os ali'a'j'n klient'o'j'n. Henrik'o turn'is la dors'o'n al la blank'barb'ul'o, kiu sur'grimp'is ĝi'n kaj fort'e pren'is Henrik'o'n ĉirkaŭ la kol'o. Henrik'o vol'is kri'i, aŭ plend'i, aŭ pet'i la pasaĝer'o'n liber'ig'i li'n iom'et'e, sed Henrik'o ne pov'is bon'e spir'i, nek parol'i. Li'a'j pied'o'j sub'ir'is en la akv'o'n, kaj ond'et'o'j plaŭd'et'is kontraŭ li'a'j'n maleol'o'j'n. Moment'e Henrik'o tim'is dron'i, sed li'a'j pied'o'j fin'fin'e trov'is ekvilibr'o'n, kaj paŝ'o'n post mal'facil'a paŝ'o Henrik'o ek'trans'ir'is la river'o'n.

“Rapid'u, rapid'u!” dir'is la sur'grimp'int'a blank'barb'ul'o. “Ni jam mal'fru'as.”

Henrik'o prov'is hast'i, sed hast'a paŝ'o est'is mis'paŝ'o – li stumbl'is, glit'is, kaj ambaŭ vir'o'j trov'iĝ'is inter fiŝ'o'j kaj mar'kresk'aĵ'o'j. La mult'e'kost'a flav'a ĉapel'o for'flos'is pro la kur'ant'a akv'o.

“Stult'ul'o, stult'ul'o!” kri'is la blank'barb'ul'o. “Alt'a prez'o por aĉ'a komplez'o.”

Ambaŭ re'naĝ'is al la bord'o. La patr'in'o'j kaj vend'ist'o'j sur la bord'o taks'is la tut'a'n afer'o'n amuz'eg'a, sed la impost'ist'o ne rid'is.

“Ĉu vi hav'as permes'il'o'n por tiu ĉi ag'ad'o?” dir'is la impost'ist'o.

“Mi ne sci'is, ke mi bezon'as permes'il'o'n”, dir'is Henrik'o, sku'ant'e la kap'o'n por sek'ig'i ĝi'n.

“Do, evident'e vi ne hav'as permes'il'o'n. Fakt'e, du permes'il'o'j'n vi bezon'as. La unu'a est'as por nov'a komerc'a entrepren'o. La du'a por konstru'ad'o.”

“Konstru'ad'o? Sed mi konstru'as neni'o'n!”

“Vi konstru'is pont'o'n, per vi'a'j pied'o'j. Por'temp'a pont'o. Aŭ almenaŭ vi ag'is pont'ec'e en vi'a entrepren'o. Ĉiu'kaz'e, la permes'il'o'j est'as iom mult'e'kost'a'j, sed la pun'o'j pro labor'o sen permes'il'o'j est'as eĉ pli grand'a'j. Bedaŭr'ind'e mi dev'as skrib'i al vi faktur'o'j'n por la permes'il'o'j kaj por la pun'o'j.” La impost'ist'o en'man'ig'is al Henrik'o hel'flav'a'j'n paper'o'j'n kun oficial'a'j stamp'o'j.

La edz'in'o Anita pren'is la faktur'o'n kaj kaŝ'is ĝi'n inter la mam'o'j'n, kie ĉiu'j grav'aĵ'o'j mal'aper'ad'is. Ŝi far'is mal'aprob'a'n son'o'n per la lang'o. “Nun, ĉu vi pret'as aŭskult'i mi'n?”

“Diabl'e, edz'in'o, kial mi for'don'is mi'a'n am'at'a'n ĉapel'o'n?” dir'is Henrik'o, preskaŭ plor'ant'e. “Ĝi est'is tiom bel'a, tiom lert'e far'it'a kaj util'a kaj obe'em'a! Ĝi ĉiam trov'iĝ'is sur mi'a kap'o; ĝi est'is konstant'a amik'o kaj kun'labor'ant'o.”

“Silent'u, knab'o!” dir'is Anita. “Vi simil'as al infan'o, kiu pri'plor'as am'at'a'n lud'il'o'n. Nun aŭskult'u. Se ni vol'as riĉ'iĝ'i, ni dev'as uz'i la fiŝ'hepat'ole'o'n pli kre'iv'e. Ĉu vi neniam ĉe'est'is karnaval'o'n aŭ foir'o'n?”

“Efektiv'e, ne. Mi labor'is en la kamp'o'j kun mi'a am'at'a pajl'o'ĉapel'o.”

“Tial vi ĉiam elekt'as la plej ŝvit'o'plen'a'n voj'o'n!” dir'is la edz'in'o. “Ni dev'as ĉi tie okaz'ig'i spektakl'o'n. Reŝmiru vi'a'j'n ŝu'o'j'n per la fiŝ'hepat'ole'o kaj ir'u sur la akv'o'n.”

Henrik'o est'is tro lac'a kaj mal'feliĉ'a por kontraŭ'star'i, do li re'foj'e oleum'is la ŝu'o'j'n. Li iom'et'e bedaŭr'is, ke ankoraŭ rest'is preskaŭ la tut'a botel'o. Henrik'o pens'is, ke ebl'e li uz'u ĝi'n pli liber'e por mal'long'ig'i la fars'o'n. Li star'is en la mez'o de la river'o, ne plu mir'ig'it'e.

“Edz'o, far'u i'o'n amuz'a'n!” la edz'in'o flustr'is al si'a edz'o.

“Kio'n?” li respond'is.

“Nu, danc'u!”

“Mi ne pov'as danc'i, kaj krom'e est'as danĝer'e. Ĉu est'us bon'a spektakl'o, se mi en'fal'us la akv'o'n kaj mal'sek'iĝ'us?”

“Edz'o, tio pov'as est'i bon'a komedi'o.”

“Edz'in'o, ebl'e vi danc'u kaj mi reklam'u”, dir'is Henrik'o. Sed ŝi ne atent'is li'n.

“Ven'u! Ven'u!” kri'is Anita al ĉiu'j. Kaj kelk'a'j ven'is, ĉar vir'o star'ant'a sur la river'o ja est'as io ne'kutim'a. Mult'a'j jam vid'is li'n dum li prov'is port'i la blank'barb'ul'o'n, sed al'ven'is ankaŭ ali'a'j pro la vok'o'j de Anita.

“Kio'n vi pag'us por renkont'i tia'n talent'o'plen'a'n person'o'n?” kri'is Anita al la kresk'ant'a spekt'ant'ar'o. Henrik'o salt'et'is kaj ek'kant'is kamp'ar'a'n melodi'o'n, ĉar li sent'is la pik'ant'a'j'n okul'o'j'n de la ne'sufiĉ'e amuz'it'a'j spekt'ant'o'j.

“Ĉu tri or'a'j'n mon'er'o'j'n vi pag'os?” dir'is Anita. “Cert'e, kaj eĉ pli! Sed ni propon'os al vi rabat'it'a'n prez'o'n: du or'a'j mon'er'o'j kaj tri kupr'aĵ'o'j! Nur hodiaŭ!”

“Edz'in'o, vi son'as kiel marĉand'ist'o”, dir'is Henrik'o dum kant'o'paŭz'o.

“Oni dev'as marĉand'i”, ŝi flustr'is al si'a edz'o. “Hom'o'j respond'as al marĉand'o.”

“Ven'u!” ŝi kri'is re'e al la kolekt'iĝ'ant'a hom'amas'o. “Kia'j'n demand'o'j'n vi far'os al tiu lert'a akv'o'paŝ'ant'o? Kio'n vi pov'os lern'i de li?”

“Ĉu tem'as pri truk'o? Tromp'o?” dir'is jun'ul'in'o el la hom'amas'o. “Vitr'a plank'o sub la akv'o? Flos'ant'a'j ŝu'o'j?” Murmur'o'j kaj grumbl'o'j ven'is de la ali'a'j ge'jun'ul'o'j.

“Truk'o? Tromp'o?” dir'is Anita. “Kompren'ebl'e ne. Ni est'as honest'a'j krist'an'o'j. Ni tut'e ne sci'as, kiel far'i tia'j'n tromp'o'j'n – mal'kiel vi, kar'a fraŭl'in'o, kiu ŝajn'as hav'i kap'o'n plen'a'n de ruz'a'j tromp'o'j!”

“Do, kiel li sukces'as paŝ'i sur la akv'o?” indign'e respond'is la jun'ul'in'o.

“Tem'as pri … magi'o!” dir'is Anita.

“Jes, sorĉ'a art'o!” dir'is Henrik'o. “Abrakadabro!”

Mir'ig'it'a'j en'spir'o'j aŭd'iĝ'is de la hom'amas'o. Sorĉ'ist'o'j de'long'e for'est'is en la tut'a land'o, de'post kiam la krist'an'a reg'ist'ar'o en'konduk'is sever'a'n impost'o'n pri la neces'a'j ingredienc'o'j por sorĉ'trink'aĵ'o'j.

“Ĉu vi ankaŭ diven'as per man'plat'o'j?” pet'is vir'in'o. “Aŭ per ĵet'kub'o'j?”

“Ĉu vi leg'as la kart'o'j'n, aŭ ĉu vi diven'as per te'foli'o'j aŭ fajr'er'o'j?” pet'is vir'o.

“Ĉu baldaŭ pluv'os, sinjor'o sorĉ'ist'o? Ĉu tro pluv'os?”

“Kiel aspekt'os mi'a edz'o?” dir'is knab'in'o kun or'a'j har'o'j.

“Ĉu mi'a rikolt'o est'os grand'a? Ĉu vi pov'as kurac'i mi'a'n veruk'o'n? Ĉu vi sci'as, kiel re'san'ig'i la bov'in'o'j'n, kiu'j'n venen'is mi'a najbar'in'o?” kri'is divers'a'j voĉ'o'j. Anita rid'et'is, sed Henrik'o sent'is kap'turn'iĝ'o'n.

“Ven'u el la river'o, sinjor'o sorĉ'ist'o!” kri'is la amas'o'j. “Ni pag'os por vi'a art'o, sed ne mal'ŝpar'u ĝi'n per akv'o'paŝ'ad'o. Far'u magi'o'n pli interes'a'n kaj util'a'n!”

“Dir'u, kiel aspekt'os mi'a edz'o!” dir'is la knab'in'o de'nov'e.

Sed kio'n Henrik'o pov'us far'i? Ĉu invent'i i'o'n? Ĉu konfes'i la tromp'o'n? Kia terur'o! Henrik'o vol'is eskap'i sub la larĝ'a'n rand'o'n de la pajl'o'ĉapel'o, sed la sun'o nur pik'is li'a'n kalv'a'n kap'o'n, sam'kiel la postul'em'a'j rigard'o'j de la hom'amas'o. Ho, la kar'a pajl'o'ĉapel'o, kiu neniam mal'obe'is, sen'ĉes'e labor'is, ĉiam rest'is kviet'a kaj neniam konduk'is li'n laŭ fars'a voj'o al mensog'o'j kaj tromp'o'j!

“Ĉu tamen nigr'a magi'o?” dir'is vir'in'o el sub blank'a kapuĉ'o. Ŝi kruc'o'sign'is si'n, kaj sam'e far'is la hom'amas'o. Tiu'j, kiu'j postul'is ali'a'j'n pruv'o'j'n de la sorĉ'a art'o silent'iĝ'is. Sorĉ'ad'o est'is neŭtral'a afer'o, sed nigr'a magi'o – ho, terur'e! “Mi neniam vid'is bon'a'n sorĉ'ist'o'n, kiu tiel fanfaron'us pri iu akv'o'paŝ'kapabl'o”, daŭr'ig'is la kapuĉ'ul'in'o. Henrik'o ek'tim'is.

Sed Anita ŝanĝ'is si'a'n mien'o'n por respond'i al la facil'anim'a hom'amas'o. “Ne, ne tem'as pri magi'o. Tio est'is mensog'o, kaj mi pardon'pet'as. Mi est'as mort'em'ul'o kaj pek'ul'o, sam'kiel vi. Sed nun mi vid'as, ke vi pret'as por la ver'o. Paŝ'i sur akv'o est'as … mirakl'o!” Nun ĉiu'j en la hom'amas'o kruc'o'sign'is si'n. “Vi memor'as, kiel Ni'a Sinjor'o paŝ'is sur la akv'o kaj kviet'ig'is la ond'o'j'n. Vid'u la mirakl'o'n de la simpl'a kamp'ar'an'o, kiu kapabl'as sam'e paŝ'i sur la akv'o.”

Henrik'o pens'is, ke tiu ĉi nov'a fanfaron'a mensog'o est'is eĉ pli terur'a, ol la blag'o'j pri magi'o kaj sorĉ'art'o. Se Tiu pun'is Henrik'o'n pro avar'em'o – kiam li ne don'is la pajl'o'ĉapel'o'n al la anĝel'o, kiu ŝajn'ig'is si'n riĉ'ul'o – des pli terur'e Tiu pun'os li'n nun!

“Edz'in'o, neces'as fin'i la fars'o'n tuj!” flustr'is Henrik'o al Anita. “Kia'j'n anĝel'o'j'n ni nun ofend'as! Ne est'as sufiĉ'e da pajl'o'ĉapel'o'j en la tut'a mond'o por pac'ig'i ili'n, aŭ por ŝirm'i ni'a'j'n kap'o'j'n kontraŭ fulm'o'tondr'o kaj pluv'o el ran'o'j!”

“Ĉu vi est'as sankt'ul'o'j, anĝel'o'j?” dir'is la kapuĉ'ul'in'o. “Ven'u, kurac'u mi'a'j'n dolor'a'j'n veruk'o'j'n!”

“Ĉu mi'a edz'o est'os bel'a, di'tim'ant'a krist'an'o?” dir'is knab'in'o.

“Kompat'u mi'n kaj mi'a'j'n infan'o'j'n, sankt'ul'o'j! Re'san'ig'u la bov-in'o'j'n, kiu'j'n venen'is mi'a najbar'in'o!”

“Ven'u el la river'o, sinjor'o anĝel'o!” dir'is la hom'amas'o. “Far'u mir-aklon pli interes'a'n kaj util'a'n!”

“Edz'o, nun ni pret'as rikolt'i, riĉ'iĝ'i!” flustr'is Anita al si'a edz'o. “Don'u al mi iu'n uj'o'n – oni pret'as donac'i al mirakl'o'far'ant'o'j kaj ni dev'as kolekt'i!” Por tio la pajl'o'ĉapel'o est'us perfekt'a. Sed kompren'ebl'e ĝi mank'is.

“Kia ĥaos'o est'as ĉi tie?” son'is fort'a voĉ'o el la hom'amas'o. La kun'prem'it'o'j dis'part'iĝ'is por mal'kaŝ'i la vilaĝ'a'n pastr'o'n. Li hav'is alt'a'n blank'a'n ĉapel'o'n kun or'a kruc'o – vid'ant'e la pastr'o'n oni pov'is pens'i nur pri la ĉapel'o, ĉar ĝi est'is tre impon'a. Henrik'o forges'is pri la danĝer'o kaj admir'is la ĉapel'o'n. Ĉu mult'a'j meti'ist'o'j pri'labor'is ĝi'n? Ne, dev'as est'i nur unu geni'a art'ist'o, kiu ad'e kaj am'e fason'is la ŝtof'o'n, kudr'is la ornam'aĵ'o'j'n, skulpt'is la kruc'o'n. Mir'ind'e, ke la art'ist'o kapabl'is for'don'i si'a'n art'aĵ'o'n! Se Henrik'o tiel labor'us pri ĉapel'o, li cert'e re'ten'us ĝi'n kaj port'us ĝi'n en la kamp'o'j, por ben'i la dung'it'a'j'n sen'taŭg'ul'o'j'n per ver'a vid'ind'aĵ'o.

“De'nov'e mi demand'as, kia ĥaos'o est'as ĉi tie?” dir'is la buŝ'o el sub la impon'a ĉapel'o. “Ĉu iu kuraĝ'as respond'i?”

“Anĝel'o'j ven'is por montr'i al ni mirakl'o'j'n!” dir'is la kapuĉ'ul'in'o.

“Mi dub'as”, dir'is la pastr'o. “Plej oft'e tem'as pri tromp'ist'o'j, kiu'j nur vol'as riĉ'iĝ'i per la kred'em'o de simpl'a'j vilaĝ'an'o'j. Ver'a'j sankt'ul'o'j kaj mirakl'o'far'ant'o'j tuj re'kon'us vir'o'n de Di'o. Ĉu vi'a'j anĝel'o'j riverenc'os al mi?”

Anita lev'is la rand'o'j'n de la jup'o kaj klin'iĝ'is, laŭ la plej ĝentil'a kamp'ar'a manier'o. Henrik'o rapid'is el la river'o sur la bord'o'n, klin'iĝ'is antaŭ la pastr'o, kaj prov'is lev'i la ĉapel'o'n, sam'e laŭ la plej ĝentil'a kamp'ar'a manier'o. Sed li'a'j fingr'o'j tuŝ'is nur la kalv'a'n kap'o'n.

“Ĉu vi ne lev'os la ĉapel'o'n por riverenc'i al vir'o de Di'o?” dir'is la pastr'o.

“Sinjor'o pastr'o, mi ne hav'as ĉapel'o'n”, dir'is Henrik'o.

“Des pli mal'bon'e! Kiel vi pov'as riverenc'i, se mank'as al vi ĉapel'o por lev'i?”

“Sinjor'o pastr'o, mi ne sci'as”, dir'is Henrik'o.

“Kaj krom'e, vi est'as tut'e mal'sek'a. Se vi'a mirakl'o est'as akv'o'paŝ'ad'o – nu, vi ne tre bon'e reg'as ĝi'n, ĉu ne?”

“Sinjor'o pastr'o, mi ne…” prov'is respond'i Henrik'o, sed la vilaĝ'o jam al'iĝ'is al la parti'o de la pastr'o.

“Ĉu ver'a mirakl'o'far'ant'o ne riverenc'us al pastr'o de Di'o?” dir'is la pastr'o. “Tiu neniel montr'as respekt'o'n. Ebl'e ili est'as ne mirakl'o'far'ant'o'j, sed nigr'a'j sorĉ'ist'o'j.”

“Tiu kalv'ul'o jam parol'is pri sorĉ'ad'o – tio est'as, nigr'a magi'o!” dir'is la kapuĉ'ul'in'o.

“Jes, cert'e ne anĝel'o'j”, dir'is la mal'jun'ul'o, kiu'n renkont'is Henrik'o kaj Anita kiam li fiŝ'kapt'is apud la river'o, “Mi vid'is ili'n fuŝ'e fiŝ'kapt'i. Ni'a Sinjor'o est'is bon'eg'a fiŝ'ist'o; ĉiu'j mirakl'o'far'ant'o'j est'as bon'eg'a'j fiŝ'ist'o'j. Tio'n atest'is la Bibli'o.”

Henrik'o aŭd'is en ili'a'j voĉ'o'j la son'o'n de flagr'ant'a'j torĉ'o'j kaj la tint'ad'o'n de akr'a'j pik'il'o'j. “Prefer'e ni for'kur'u, edz'in'o”, li dir'is en ŝi'a'n orel'o'n, kaj ŝi kap'jes'is.

“Kar'a'j vilaĝ'an'o'j!” dir'is Anita, trov'ant'e malgraŭ tim'o sonor'a'n voĉ'o'n. “Vi lert'e tra'vid'is la test'o'n, al kiu Ni'a Sinjor'o sub'met'is vi'n. Vi ne tromp'iĝ'is per la facil'a'j mirakl'o'j de du anĝel'o'j, send'it'a'j de Ni'a Sinjor'o, por test'i vi'n. Kaj nun, ni for'ir'os, ben'ant'e vi'n je la ĉiel'o!”

La hom'amas'o turn'is si'n al la pastr'o por interpret'ad'o: “Kio'n far'i, sinjor'o pastr'o?”

“La test'o est'as”, dir'is li, “ke vi permes'as tromp'ist'o'j'n en vi'a vilaĝ'o. Kapt'u la diabl'et'o'j'n! Pun'u ili'n!”

Henrik'o kaj Anita ek'kur'is kiel lepor'o'j. Ek'pren'int'e la edz'in'o'n ĉirkaŭ la tali'o Henrik'o per super'hom'a fort'o lev'is ŝi'n super la kap'o'n. Henrik'o kur'is, kur'is al la river'o – la akv'o est'is spong'ec'a kaj re'puŝ'em'a, sed ĝi sub'ten'is li'n kaj la kri'ant'a'n edz'in'o'n. Kar'a fiŝ'hepat'ole'o! Dank’ al ĝi ili sekur'e kaj ne tre mal'sek'e ating'is la ali'a'n bord'o'n.

La hom'amas'o prov'is sekv'i. Sed la pont'impost'o mal'ard'ig'is la ĉas'em'o'n de mult'a'j. Grand'a grup'o prov'is trans'ir'i la river'o'n per boat'o, sed la pez'o de la hom'o'j minac'is la boat'o'n, kaj la posed'ant'o rifuz'is de'bord'iĝ'i. Kaj ali'a'j en'ir'is la river'o'n por naĝ'i, sed la akv'o est'is mal'varm'a, kaj kiam akv'o en'flu'is ili'a'j'n bot'o'j'n, la last'a'j sekv'ant'o'j rezign'is pri la ĉas'ad'o. Eĉ la pastr'o turn'is si'n al ali'a'j afer'o'j.

Baldaŭ Henrik'o kaj Anita trov'is si'n sur sekur'a voj'et'o al la hejm'o. Sed Henrik'o ne pov'is trankvil'iĝ'i. “Ĉu vi vid'is, edz'in'o?” kri'is Henrik'o. “Kia'j mal'feliĉ'o'j atend'as ni'n! Mal'ben'o'j de vilaĝ'an'o'j, mal'sukces'o'j en ĉiu'j entrepren'o'j, mal'sek'ec'o kaj mal'feliĉ'o!”

La edz'in'o Anita komenc'is bat'i la frenez'a'n Henrik'o'n ĉirkaŭ la orel'o'j'n. Li kri'is kaj prov'is tir'i la ĉapel'o'n sub'e'n kiel kask'o'n, sed – terur'e! – la pajl'o'ĉapel'o mank'is. La kompat'ind'a Henrik'o sufer'is la bat'o'j'n de la edz'in'o ĝis ili al'ven'is hejm'e'n.

“Sed malgraŭ vi'a stult'ec'o, edz'o, mi kred'as, ke vi prav'as”, dir'is Anita. “Kio'n ni far'u pri vi'a aĉ'a ole'o? Mi komenc'as kred'i, ke ĝi est'as mal'bon'aĵ'o, kaj ke tiu vend'ist'o est'is La Mal'amik'o. Ĉu vi far'is inter'ŝanĝ'o'n kun la diabl'o? Kia'j'n stult'aĵ'o'j'n!”

“Edz'in'o, la ole'o ne est'as kulp'a. Vi'a'j ide'o'j insult'is la vilaĝ'an'o'j'n, koler'ig'is la pastr'o'n kaj ofend'is la anĝel'o'j'n. Vi est'as La Mal'amik'o!”

“Edz'o, se vi la unu'a'n foj'o'n aŭskult'us mi'n kaj don'us vi'a'n ĉapel'o'n al tiu unu'a anĝel'o, la dik'ul'o en la ĉar'o tir'it'a de blank'a'j ĉeval'o'j, ni neniam sufer'us tia'j'n mal'ben'o'j'n. Ni ebl'e ĝu'us riĉ'ec'o'n kaj la dank'o'n de l’ ĉiel'o'j.”

“Edz'in'o, kial vi est'as tiom cert'a, ke tiu est'is anĝel'o? Blank'a'j ĉeval'o, or'a'j ĉen'o'j kaj luks'a ŝtof'o ne est'as la kutim'a'j akompan'aĵ'o'j de sankt'ul'o'j.”

“Ne grav'as. Ebl'e li est'is riĉ'ul'o, dank'em'a pro ni'a help'o, kaj riĉ'ul'o est'as tiom grav'a, kiom sankt'ul'o.” Anita sku'is la polv'o'n el la jup'o kaj bros'is la har'o'j'n per la fingr'o'j. “Kar'a edz'o, far'u, kio'n vi vol'as. Mi okup'iĝ'os pri la vesper'manĝ'o.” Ŝi mal'aper'is en la dom'o'n, las'ant'e Henrik'o'n tut'e sol'a.

De'nov'e Henrik'o sopir'is al la pajl'o'ĉapel'o, kiu neniam mal'obe'is, sen'ĉes'e labor'is, kaj ĉiam rest'is kviet'a. Kaj tiu'n ĝoj'o'n li facil'anim'e for'don'is por tiu ĉi odor'aĉ'a ole'o, kiu al'port'is nur ĥaos'o'n kaj mal'ben'o'n. Kial? Ĉar la edz'in'o hav'is ide'o'j'n pri kaŝ'it'a'j sankt'ul'o'j, kaj li hav'is esper'o'j'n pri profit'o. Kia perfid'o al si'a am'at'a amik'o, la pajl'o'ĉapel'o!

Tiu mal'gaj'a pens'o preskaŭ plor'ig'is Henrik'o'n. Li ir'is al la bov'paŝt'ej'o kaj al la lag'et'o, kiu est'is part'o de la bar'il'o ĉirkaŭ la paŝt'ej'o. Bov'in'o'j lek'is la nigr'a'n akv'o'n per nigr'a'j lang'o'j. Botel'o da fiŝ'hepat'ole'o, eĉ mirakl'a fiŝ'hepat'ole'o, ne est'as pli util'a aŭ kar'a, ol la simpl'a pajl'o'ĉapel'o. Henrik'o far'is si'a'n plej'a'n ebl'o'n por util'ig'i la fiŝ'hepat'ole'o'n, sed ĉiam est'is mal'help'o'j kaj ĝen'o'j. Li ne far'iĝ'is riĉ'a aŭ ben'at'a – mal'e, li est'is preskaŭ mort'ig'it'a. Simpl'a plan'o tiel facil'e de'voj'iĝ'is al fars'o kaj mal'pi'ec'o! Por hom'o kiel Henrik'o, tio est'is ne'toler'ebl'a. Prefer'e li mort'u en la akv'o kaj las'u tiu'n ĉi viv'o'n, plen'a'n je tromp'o'j kaj terur'o'j.

Kaj Henrik'o ĵet'is si'n en la lag'et'o'n por dron'i, ĉar dron'i ja est'as simpl'e. Sed eĉ tio far'iĝ'is fars'o. La ŝu'o'j, tro oft'e ŝmir'it'a'j per fiŝ'hepat'ole'o, en'sorb'is tiom mult'e da ĝi, ke ili rifuz'is sub'akv'iĝ'i. Sam'e ne sink'is la man'o'j, kiu'j ek'de la unu'a renkont'iĝ'o kun la fiŝ'hepat'ole'o ne hav'is bon'a'n lav'ad'o'n. Henrik'o flos'is kiel kork'o en la mal'pur'a lag'et'o.

“Diabl'e!” Henrik'o kri'is, kaj la bov'in'o'j muĝ'is pro li'a koler'a sakr'aĵ'o. Kial ĉiam mal'help'o'j? Las'u al sen'esper'ul'o dron'i – tiu ne bezon'as la viv'sav'ad'o'n, kiu'n proviz'as la fiŝ'hepat'ole'o. Sed ne est'is solv'o. Henrik'o ne pov'us dron'i. Li el'ir'is el la lag'et'o, jam tut'e mal'sek'a, koler'a, kaj viv'a.

“Ir'u en la infer'o'n, vi aĉ'aĵ'o!” Henrik'o ĵet'is la botel'o'n en la lag'et'o'n. Sed la botel'o sam'e ne pov'is sink'i – ĝi romp'iĝ'is kontraŭ la akv'o kiel vitr'o kontraŭ brik'a mur'o, kaj la fiŝ'hepat'ole'o dis'etend'iĝ'is laŭ la akv'o'surfac'o. La krepusk'a sun'o lum'ig'is la ĉiel'ark'a'j'n kolor'o'j'n de la ole'o, kaj vitr'a'j fragment'o'j de la botel'o bril'et'is or'e kaj purpur'e.

“Iom stink'a ĉiel'ark'o, tamen”, dir'is Henrik'o ŝajn'e al la bov'in'o'j. Ili muĝ'is kaj lek'is ĉe la akv'o mal'sukces'e. Io re'puŝ'is ili'a'j'n lang'o'j'n.

Henrik'o sopir'is al sek'a'j vest'aĵ'o'j kaj vesper'manĝ'o. Post ambaŭ li sent'is si'n pli hom'a.

“Edz'in'o, tiu ole'o sav'is mi'a'n viv'o'n”, dir'is Henrik'o al si'a edz'in'o. “Tio'n eĉ pajl'o'ĉapel'o ne pov'us far'i. Almenaŭ bon'e fin'iĝ'is la afer'o.”

En la maten'o, kiam Henrik'o lev'iĝ'is por re'komenc'i la viv'o'ritm'o'n, la bov'in'o'j mank'is. Vic'o de mal'sek'a'j huf'o'sulk'o'j komenc'iĝ'is ĉe la lag'et'o, kiu far'iĝ'is pont'o pro la dis'verŝ'it'a fiŝ'hepat'ole'o. Henrik'o ek'kur'is, sekv'ant'e la huf'o'pad'o'j'n, sed tro rapid'e ili far'iĝ'is hel'a'j kaj konfuz'a'j, kaj la spur'o'j est'is plen'e perd'it'a'j ĉe la ĉef'voj'o. La bov'in'o'j dis'ir'is al ĉiu'j angul'o'j de la mond'o.

Henrik'o star'is en la mez'o de la voj'o kaj grat'is la kap'o'n, ĉar nur tio rest'is por far'i. Ĉio ali'a est'us van'a! Cent'o'j da vagon'o'j preter'vetur'is, cent'o'j da ĉeval'o'j kaj vetur'ig'ist'o'j rapid'is laŭ la voj'o al bien'o aŭ vilaĝ'o, di'serv'o aŭ pont'o, por pag'i impost'o'j'n aŭ riverenc'i pastr'o'n. Neni'u atent'is Henrik'o'n, kies okul'o'j plen'iĝ'is de larm'o'j. Al li mank'is eĉ pajl'o'ĉapel'o por kovr'i la vizaĝ'o'n.

Jen unu vagon'o halt'is! Ĝi'n tir'is magr'a azen'o, kaj la vetur'ig'ist'o port'is mal'dik'a'n, ŝir'it'a'n rob'o'n, Li'a barb'o est'is griz'a kaj mal'pur'a, sed li'a vizaĝ'o est'is seren'a kaj ben'at'a. Tiu salut'is Henrik'o'n.

“Sinjor'o”, dir'is la sankt'ul'o, “mi pet'as vi'n, pren'u mi'a'n pajl'o'ĉapel'o'n. Vi bezon'as ĝi'n pli ol mi.”

Meduz'et’

Anna mal'am'is la mar'o'n – tre ne'kutim'a si'n'ten'o en ni'a famili'o. Pro tio, ke du'on'tag'a ekskurs'o al la proksim'a plaĝ'o kost'is neniom, Pa'nj'o ĉiu'n bel'veter'a'n semajn'fin'o'n inter april'o kaj septembr'o prepar'is sandviĉ'o'j'n kaj en'aŭt'ig'is ni'n. Mi ŝat'is naĝ'i ĝis la bu'o'j kaj plonĝ'i al la sabl'a fund'o serĉ'ant'e konk'o'j'n kaj glat'a'j'n ŝton'o'j'n. Pa'nj'o rest'is en la mal'profund'a akv'o por pli bon'e vid'i Annan, aŭ sid'is sur la plaĝ'o kaj las'is la ond'o'j'n kirl'iĝ'i inter ŝi'a'j pied'fingr'o'j. Kaj Anna sid'is sur la varm'eg'a sabl'o, tus'is kaj plend'is.

Kutim'e Anna est'is la et'a ombr'o de Pa'nj'o. Ŝi ĉiam help'is bak'i la kuk'et'o'j'n por fest'o'tag'o'j kaj kant'is amuz'a'j'n kant'o'j'n kiu'j rid'ig'is Pa'nj'o'n, dum mi em'is rest'i en mi'a dorm'o'ĉambr'o kaj ŝajn'ig'i mi'n okup'at'a de hejm'o'task'o'j. Nur pri la mar'o Anna est'is mal'bon'humor'a. Ŝi sci'pov'is naĝ'i, sed la ond'ad'o en la mar'o terur'is ŝi'n, kaj la fiŝ'et'o'j naĝ'is tro proksim'e, kaj mar'kresk'aĵ'o'j glu'iĝ'is al ŝi'a'j krur'o'j – mal'long'e, la mar'o nask'is en Anna pur'a'n naŭz'o'n. Mi propon'is, ke ni las'u Annan hejm'e kiam ni vizit'is la mar'o'n. Sed Pa'nj'o tiu'n ide'o'n fort'e ne'is – tiel jun'a knab'in'o ne rest'u sol'a – kaj eĉ Anna trem'et'is, ĉar ŝi ankoraŭ tim'is la best'aĉ'o'j'n, kiu'j viv'is en la ŝrank'o, kaj kred'is je la magi'a pov'o de Pa'nj'o reg'i tiu'j'n best'aĉ'o'j'n per lul'kant'o kaj tas'o da akv'o. Do ĉe la mar'o Anna plej oft'e fos'is en la sabl'o for de la akv'o. Neni'o'n ŝi serĉ'is krom distr'o'n.

Iu'n somer'o'n Pa'nj'o aĉet'is por la kompat'ind'a Anna “flos'flug'il'o'j'n” – plast'a'j'n rond'aĵ'o'j'n, kiu'j'n infan'o port'as sur la brak'o'j por ten'i si'n en la akv'o. “Ili help'os vi'n ne tim'i la ond'o'j'n”, dir'is Pa'nj'o. “En la basen'o vi naĝ'as kiel salikok'o!”

“Sed la basen'o ne odor'as kiel mort'a fiŝ'o”, dir'is Anna. Tamen la ven'ont'a'n semajn'fin'o'n Anna sur'met'is la flos'flug'il'o'j'n, ĉar Pa'nj'o promes'is aĉet'i al ŝi i'o'n bon'gust'a'n se ŝi bon'kondut'os. Pinĉ'ant'e la naz'pint'o'n, Anna en'akv'iĝ'is. Pa'nj'o flos'is apud'e, ten'ant'e ŝi'a'j'n man'o'j'n. La akv'o est'is plaĉ'e varm'a, Anna dev'is konfes'i, kaj ĝis nun ne vid'iĝ'is ŝlim'a mar'kresk'aĵ'o.

Subit'e Anna ek'kri'is kaj renvers'iĝ'is en la akv'o. Moment'e barakt'is la brak'o'j kaj krur'o'j, sed subit'e ĉio ĉes'is. Ŝi'a kap'o mal'aper'is sub la akv'o. “Ŝi ne spir'as”, dir'is Pa'nj'o inter plor'singult'o'j, tren'ant'e la kompat'ind'ul'in'o'n re'e'n al la plaĝ'o. Sekv'is terur'a'j moment'o'j de plen'a silent'o, kaj Pa'nj'o trem'et'is kvazaŭ ŝi'n tuŝ'is io mal'varm'a. Mi vol'is plor'i, kaj gap'ant'o'j ĉirkaŭ'is ni'n. Anna stern'iĝ'is sur la sabl'o, kaj Pa'nj'o prem'is ŝi'a'n brust'o'n – unu, du, tri, unu, du, tri. Kaj tio efik'is! Anna tus'is fort'e kaj komenc'is spir'i. Tuj ŝi el'ig'is kri'eg'o'n.

“Mi'a krur'o!” plor'is la infan'o. Tie trov'iĝ'is mal'larĝ'a purpur'a vund'o – post'sign'o de meduz'a tentakl'o. En la hospital'o oni don'is al Anna injekt'o'n kontraŭ la venen'o. La vund'o ne est'is grav'a, ver'ŝajn'e de jun'a meduz'o. Sed por infan'et'o, eĉ et'a vund'o pov'as est'i danĝer'a. Hejm'e Pa'nj'o kuŝ'ig'is ŝi'n en la lit'o'n kaj sid'is zorg'o'plen'e dum la ĉiel'o mal'lum'iĝ'is.

Dum la nokt'o Anna sonĝ'is pri meduz'o, kiu naĝ'is antaŭ bril'e blu'a fon'o. Ĝi hav'is ruĝ'a'n korp'o'n kun mil'o'j da tentakl'o'j long'a'j kiel Anna mem. Al Anna ŝajn'is, ke la meduz'o en'spir'is kaj el'spir'is – je la el'spir'o la korp'o far'iĝ'is eg'e mal'larĝ'a, kvazaŭ lini'o, kaj je la en'spir'o ĝi puf'iĝ'is ĝis larĝ'o egal'a al la long'o. La metamorfoz'o vek'is unu'e terur'o'n en Anna. La ide'o, ke iu pov'as tiel rapid'e ŝanĝ'iĝ'i fort'e sku'is ŝi'n. Sed en la sonĝ'a'j'n pens'o'j'n de Anna ven'is la ide'o, ke la meduz'o simil'as al pluv'ombrel'o ferm'iĝ'ant'a kaj mal'ferm'iĝ'ant'a, kaj tio el'vok'is rid'et'o'n ĉe la dorm'a buŝ'o.

Pa'nj'o rimark'is la rid'et'o'n kaj sent'is pli da trankvil'o pri la kar'a infan'o. Ŝi kis'is ŝi'a'n frunt'o'n.

La ven'ont'a'n maten'o'n est'is griz'e kaj pluv'is, sed en la ĉambr'o de Anna bril'is blu'a lum'o. Mi vid'is la lum'o'n el'radi'ant'a'n de sub ŝi'a pord'o sed ne en'rigard'is, tim'ant'e vek'i Annan dum ŝi bezon'as dorm-ad'o'n. Ebl'e vizit'is ŝi'n lum'radi'ant'a kurac'ant'a anĝel'o – ĉiu'kaz'e ne ind'as inter'romp'i la okaz'aĵ'o'n. Post kelk'a temp'o mi aŭd'is la voĉ'o'n de Anna kaj frap'is ĉe la pord'o. En'e mi vid'is, ke Anna parol'as al mal'grand'a meduz'o, kiu el'radi'as blu'a'n lum'o'n kaj ŝveb'as en la aer'o antaŭ Anna. La meduz'o ne el'ig'is iu'n ajn son'o'n – ĝi simpl'e ŝveb'is en plen'a trankvil'ec'o.

“Ĉu ne unu'a'rang'e?” ĉirp'is Anna. “Mi renkont'is ŝi'n pas'int'nokt'e, kiam ŝi ven'is pardon'pet'i pro la vund'o. Kiel afabl'e! Kaj mi kred'is, ke kiam mi vek'iĝ'os ŝi for'ir'os, kiel Mir'land'o por Alic'o, sed mi dev'ig'is Meduz'et'o'n promes'i, ke ŝi rest'u almenaŭ ĝis la maten'manĝ'o, por ke ŝi renkont'u vi'n kaj Pa'nj'o'n.”

Pa'nj'o en'ŝov'is la naz'o'n en la dorm'o'ĉambr'o'n kaj kri'et'is pro surpriz'o. Ŝi tri'foj'e profund'e en'spir'is kaj el'spir'is, kaj laŭt'e kalkul'is ĝis dek (jen ŝi'a kutim'a manier'o trankvil'iĝ'i post io streĉ'a). Tio ŝajn'is efik'a, ĉar Pa'nj'o bon'e ek'reg'is si'n dum ni prezent'is ni'n al Meduz'et’. La tentakl'o'j iom lev'iĝ'is kiam ni salut'is, kaj mi hav'is la sent'o'n, ke tio est'as afabl'a gest'o en la mar'o. Anna demand'is, “Pa'nj'o, Meduz'et’ est'as mal'sat'a. Ĉu ŝi pov'as rest'i por la maten'manĝ'o?”

“Kar'a, mi ne sci'as, ĉu vi'a febr'a sonĝ'o manĝ'u kun ni”, dir'is Pa'nj'o.

“Mi ne sonĝ'as!” dir'is Anna. “Ankaŭ vi pov'as vid'i Meduz'et'o'n!”

“Nu, ni ĉiu'j spert'is la prem'o'n de la hieraŭ'a'j event'o'j”, dir'is Pa'nj'o. “Port'i mi'a'n kar'a'n fil'in'o'n al hospital'o – est'as terur'e! Ebl'e la meduz'o est'as ia komun'a halucin'o.”

Meduz'et’ sekv'is Annan al la kuir'ej'o, kie Pa'nj'o jam pret'ig'is ov'o'j'n kaj ŝink'o'n. Dir'is Pa'nj'o al mi: “Bon'vol'u verŝ'i pli'a'n tas'o'n da oranĝ'a suk'o kaj pren'i al'don'a'n teler'o'n.” Ĉiu'j sid'iĝ'is, krom Meduz'et’, kiu ŝveb'is super si'a teler'o kaj tentakl'um'is la frit'it'a'j'n ov'o'j'n kaj ŝink'o'n. De temp'o al temp'o ŝi pren'is pec'et'o'n da manĝ'aĵ'o kaj en'ŝov'is ĝi'n tra ne'vid'at'a faŭk'o. Dum plur'a'j moment'o'j la pec'et'o est'is vid'ebl'a en la blu'a meduz'korp'o, antaŭ ol ĝi dis'solv'iĝ'is.

Pa'nj'o tus'is por inter'romp'i la mal'ĝentil'a'n gap'ad'o'n kaj demand'is mi'n, pri kio mi lern'os morgaŭ en la lern'ej'o. Mi nur murmur'is i'o'n pri matematik'o kaj vol'is re'ven'i al la ov'o'j, sed Anna per'is de Meduz'et’ demand'o'j'n. Kia matematik'o? Algebr'o. Ĉu mal'facil'e? Ne tre. Ĉu long'e mi stud'is algebr'o'n? Ĉu matematik'o plaĉ'as al mi pli, ol ali'a'j stud'o'j? Kio'n opini'as la ali'a'j student'o'j en mi'a klas'o pri algebr'o? Anna riproĉ'is Meduz'et'o'n pro la tro'a sci'vol'em'o, kaj Meduz'et’ re'tir'iĝ'is iom'et'e. Per Anna ŝi far'is kompliment'o'n al Pa'nj'o pro la manĝ'aĵ'o.

“Ne tiel bon'e oni manĝ'as en la mar'o”, dir'is Anna.

“Kompren'ebl'e, kar'a”, dir'is Pa'nj'o. “Ĉu vi kaj kaj vi'a febr'a sonĝ'o vol'as vizit'i la kurac'ist'o'n post la maten'manĝ'o? Se jes, mi aĉet'os por vi i'o'n bon'gust'a'n ĉi-post'tag'mez'e.”

“Tio dev'as est'i du'obl'e bon'a, ĉar hieraŭ vi promes'is al mi i'o'n bon'gust'a'n se mi kuraĝ'us naĝ'i en la mar'o, kaj mi kuraĝ'is, sed ĝis nun vi aĉet'is neni'o'n por mi!”

Mi atend'is, ke la meduz'o for'ir'os antaŭ la vizit'o al la kurac'ist'o – scienc'o cert'e for'tim'ig'os tiu'n ĉi fantazi'o'n. Sed Anna dir'is, ke Meduz'et’ vol'as vid'i tiu'n kurac'ist'o'n kaj konstat'i, ĉu ŝi est'as febr'a sonĝ'o ankaŭ por li. La kurac'ist'o long'e palp'is Annan kaj stud'is ŝi'a'n vund'o'n sub lupe'o dum Meduz'et’ ŝveb'is ĉirkaŭ Anna kaj interes'it'e sekv'is la okaz'aĵ'o'n. “Ne tiel bon'e oni kurac'as en la mar'o”, dir'is Anna. Fin'e la kurac'ist'o deklar'is, ke tem'as pri san'a knab'in'o kaj san'a meduz'o, kvankam iom ne'kutim'a'j.

Pa'nj'o demand'is, ĉu pov'as est'i komun'a halucin'o, ebl'e pro ekscit'iĝ'o aŭ labor'prem'o. La kurac'ist'o dir'is, ke li ĵus re'ven'is de feri'o dum kiu li mult'e mal'streĉ'iĝ'is. Tial est'as mal'ver'ŝajn'e, ke ankaŭ li spert'is komun'a'n halucin'o'n pro ekscit'iĝ'o aŭ labor'prem'o. “Tamen, kar'a sinjor'in'o, mi konsil'as, ke vi trink'u du'on'glas'o'n da ruĝ'a vin'o ĉiu'tag'e.”

“Ĝis mal'aper'os la meduz'o?” demand'is Pa'nj'o. La kurac'ist'o grat'is la naz'o'n. Re'ven'int'e al la aŭt'o, Pa'nj'o demand'is, ĉu Anna ebl'e vol'as sid'i sur la antaŭ'a seĝ'benk'o kun ŝi. Ĝis nun Anna neniam rajt'is sid'i sur la antaŭ'a benk'o, kaj tio dev'is est'i honor'o. Anna tamen dir'is, “Mi prefer'us la mal'antaŭ'a'n kun Meduz'et’. Ebl'e la frat'in'o vol'as?” Sed por mi sid'i antaŭ'e ne est'is nov'a – jam kelk'a'j'n jar'o'j'n mi est'is sufiĉ'e aĝ'a.

Hejm'e Pa'nj'o vok'is Annan en la kuir'ej'o'n. “Ĉu vi vol'as help'i mi'n pri la kuk'o por vi'a av'in'o? Post'morgaŭ ŝi aĝ'os ses'dek du!”

Anna ne'e sku'is la kap'o'n. “Mi kaj Meduz'et’ ir'os al la bibliotek'o.”

“Kar'a, mi ne pov'as port'i vi'n kaj vi'a'n febr'a'n sonĝ'o'n al la bibliotek'o. La kuk'o'n ni dev'as bak'i, kaj … ”

“Vi ne dev'as, Pa'nj'o. Mi rajd'os la bicikl'o'n.”

“Sed est'as danĝer'e! La strat'o'j est'as aŭt'o'plen'a'j … ”

“Pa'nj'o, mi ne est'as infan'o! Mi zorg'os pri la strat'o'j kaj ĉio est'os bon'a! Meduz'et’ help'os.”

“Vi ne rajt'as ir'i. Bon'vol'u el'pren'i la ov'o'j'n kaj buter'o'n el la frid'uj'o.”

Anna for'kur'is en si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n kun Meduz'et’ kaj laŭt'e ferm'is la pord'o'n. La bru'o efik'is al Pa'nj'o kiel pistol'paf'o.

Tiu'n post'tag'mez'o'n Pa'nj'o sid'is en mi'a dorm'o'ĉambr'o kaj long'e parol'is. Mi vol'is leg'i sed sent'is la dev'o'n de bon'kondut'a fil'in'o aŭskult'i. “Ĉu vi kred'as, ke est'as danĝer'e? Ni preskaŭ perd'is Annan hieraŭ”, ŝi plor'et'is. “Kio okaz'us, se tiu meduz'aĉ'o de'nov'e vund'us ŝi'n, eĉ hazard'e?”

Mi dir'is, ke ĉi tia'j strang'aĵ'o'j neniam long'e daŭr'as. Se tem'as pri komun'a halucin'o, ni ĉiu'j baldaŭ mal'streĉ'iĝ'os, kaj se tem'as pri iu mirakl'o, nu, mirakl'o'j est'as nur por'temp'a'j, kaj se tem'as pri iu en'puŝ'iĝ'o el la fabel'a mond'o, ind'as memor'i, ke ĉiu old'ul'o kun enorm'a'j flug'il'o'j fin'fin'e for'flug'as, kaj ĉiu mal'aper'int'a naz'o re'glu'iĝ'as al la ĝust'a vizaĝ'o. Mi lern'is pri tio en mi'a kurs'o pri literatur'o.

“Kio'n vi dir'as, infan'o? Naz'o'j kaj flug'il'o'j?” Pa'nj'o sulk'ig'is la brov'o'j'n.

Lund'e Anna pet'eg'is Pa'nj'o'n skrib'i klar'ig'o'n pri la komun'a halucin'o al s-in'o Hanigan, la lern'ej'a instru'ist'o. S-in'o Hanigan grumbl'is pri la mank'o de skrib'o'tabl'o'j, sed fin'e permes'is, ke Meduz'et’ rest'u en la klas'ĉambr'o. Rikard'o, kiu sid'is apud Anna (kaj tial apud Meduz'et’), fort'e plend'is, ke li hav'as alergi'o'n kontraŭ ĉi'a'j mar'est'aĵ'o'j, ke la blu'a lum'o, kiu'n el'radi'as Meduz'et’, ĝen'as li'a'j'n okul'o'j'n, kaj ke io odor'aĉ'as. Sed tiu Rikard'o jam tro mult'e kri'ad'is pri alergi'o kontraŭ kreto, do s-in'o Hanigan ne aŭskult'is li'a'j'n plend'o'j'n, kaj Meduz'et’ prov'is mal'fort'ig'i iom si'a'n blu'a'n lum'o'n, kaj la odor'aĉ'o'n oni for'ig'is kiam Rikard'o mal'kovr'is, ke li ne for'ĵet'is sandviĉ'o'n, kiu'n li al'port'is por tag'manĝ'o la pas'int'a'n semajn'o'n. Dum la paŭz'o Anna est'is ĉirkaŭ'it'a de sci'vol'em'ul'o'j. La knab'o'j vol'is vid'i la vund'o'n, kaj la knab'in'o'j demand'is: ĉu est'is tim'ig'e en la hospital'o, kaj ĉu ŝi tim'is, ke ŝi mort'os, kaj ĉu Pa'nj'o aĉet'os por ŝi i'o'n bon'gust'a'n, ĉar ŝi tiel bon'kondut'is dum la afer'o? Nur Rikard'o demand'is pri Meduz'et’: kio'n manĝ'as Meduz'et’, kaj kio interes'as ŝi'n? Anna dir'is, ke Meduz'et’ manĝ'as ov'o'j'n kaj ŝink'o'n kaj interes'iĝ'as pri algebr'o. La respond'o'j kontent'ig'is la sci'vol'em'ul'o'j'n kaj ne el'vok'is pli'a'j'n demand'o'j'n.

Vesper'e bros'ant'e la dent'o'j'n mi aŭd'is Annan. “Meduz'et’, vi ne for'ir'os, ĉu? Bon'vol'u, bon'vol'u rest'i, almenaŭ unu tag'o'n plu! Pa'nj'o ek'ŝat'os vi'n, mi cert'as.”

Pa'nj'o, kiu sid'is ekster la dorm'o'ĉambr'o kaj aŭskult'is ĉio'n, komenc'is plor'i re'e. “Kaj kio, se la meduz'aĉ'o de'nov'e atak'os mi'a'n kar'ul'in'et'o'n?” ŝi dir'is. “Est'as mal'dec'e kaj kontraŭ'natur'e, ke meduz'o rest'u inter hom'o'j.”

La ven'ont'a'n maten'o'n Pa'nj'o ŝtel'e en'rigard'is en la ĉambr'o'n de Anna. Meduz'et’ ankoraŭ ŝveb'is apud la lit'o, kaj Anna dorm'is trankvil'e kun rid'et'o sur la vizaĝ'o. La sam'a'n bild'o'n vid'is Pa'nj'o la sekv'a'n maten'o'n, kaj la post'sekv'a'n. Tiam Pa'nj'o decid'is, ke ebl'e ŝi ignor'u Meduz'et'o'n dum la tut'a tag'o, sed eĉ post tio, Meduz'et’ akompan'is Annan ĉi'e'n. Mi neniam vid'is ili'n dis'a'j eĉ je du metr'o'j. Est'is kvazaŭ Anna est'is anstataŭ'aĵ'o por akv'o – ekster la influ'o de Anna, Meduz'et’ ne pov'us viv'i.

Post kiam Anna kaj Meduz'et’ en'glut'is la maten'manĝ'o'n kaj for'kur'is, Pa'nj'o al'parol'is mi'n. “En vi'a fabel'o, kiel oni for'ig'is la old'ul'o'n kun enorm'a'j flug'il'o'j?”

“Li for'ir'is propr'a'vol'e, post kiam li ne plu est'is util'a.”

“Nu, tio neniam okaz'us. Kio ali'a?”

“Foj'e kiam la ge'knab'o'j plen'kresk'iĝ'as la magi'a'j vizit'ant'o'j mal-aper'as.” Pa'nj'o ne'is. “Aŭ ili ek'sopir'as la hejm'o'n, aŭ konsci'iĝ'as, ke ni'a mond'o ne akcept'as ili'n, aŭ ili mort'as sav'ant'e ies viv'o'n.”

Pa'nj'o dank'is mi'n kaj komenc'is lav'i la teler'o'j'n.

La post'a'n semajn'fin'o'n Pa'nj'o propon'is al ni famili'a'n feri'o'n al la mar'o. Tio eg'e mal'feliĉ'ig'is Annan, kaj eĉ la blu'a lum'o de Meduz'et’ iom pal'iĝ'is kiam la famili'o en'aŭt'iĝ'is. “Est'as simpl'e ne dec'e”, flustr'is Pa'nj'o al mi, “ke Meduz'et’ ankoraŭ ne for'ir'is. Gast'o est'as kiel fiŝ'o – ambaŭ baldaŭ komenc'as odor'aĉ'i, kaj hazard'e tiu ĉi gast'o est'as fiŝ'o.”

“Meduz'o ne est'as fiŝ'o”, mi dir'is. “Ĝi est'as sen'vertebr'a.”

Ĉe la mar'o, Anna pet'is la flos'flug'il'o'j'n. “Kar'ul'in'et'o, flos'flug'il'o'j est'as por infan'o'j”, dir'is Pa'nj'o. “Vi ne est'as infan'o, ĉu?”

Anna indign'iĝ'is kaj rigard'is al Meduz'et’. La du'op'o en'ir'is en la akv'o'n sen flos'flug'il'o'j. Tim'em'e Anna naĝ'is iom post iom pli for'e'n de la plaĝ'o, kaj mal'aper'is sub subit'a ond'o.

Pa'nj'o ten'is la spir'o'n. Ĉu Anna est'as en mort'a danĝer'o? Ĉu la strang'a est'aĵ'o ofer'as si'n por sav'i ŝi'a'n viv'o'n?

La ond'o dis'ir'is en dek'mil blank'a'j'n gut'o'j'n laŭ la sabl'a strand'o, kaj Anna re'aper'is rid'ant'e kaj aplaŭd'ant'e, kaj Meduz'et’ ankoraŭ ŝveb'is apud ŝi. “Pa'nj'o, vi prav'as, est'as mult'e pli amuz'e sen tiu'j infan'ec'a'j flos'flug'il'o'j! Vid'u, mi pov'as naĝ'i ĝis la profund'o!” Je tiu moment'o mi vid'is en Pa'nj'o nek mal'esper'o'n nek akcept'o'n, sed rezign'o'n.

Dum la ven'ont'a'j monat'o'j la viv'o hejm'e kaj en la lern'ej'o plen'e kutim'iĝ'is al Meduz'et’. Anna lac'iĝ'is de konstant'a demand'o-per'ad'o, do ŝi akir'is por Meduz'et’ plum'o'n kaj paper'o'n. Dum long'a'j hor'o'j la du'op'o ekzerc'iĝ'is en man'skrib'ad'o; fin'e Meduz'et’ sci'pov'is skrib'i eĉ kursiv'e. Meduz'et’ fin'is la lern'ej'a'n jar'o'n kiel gast'o, sed kiam la nov'a jar'o komenc'iĝ'is, ŝi est'is en'registr'it'a kiel oficial'a student'o. Ŝi hav'is bild'o'n en la lern'ej'a jar'libr'o.

Mi tra'rigard'as la famili'a'j'n fot'o'album'o'j'n kaj vid'as Meduz'et'o'n en ĉiu bild'o, en kiu aper'as Anna: ĉe la Kamp'ar'a Foir'o, ĉe la av'in'o en la Sud'o, eĉ ĉe la fin'o de la universitat'o, kiam ambaŭ – Anna kaj Meduz'et’ – diplom'iĝ'is pri mar'biologi'o. Nun la ne'dis'ig'ebl'a'j amik'in'o'j – oni pov'us dir'i frat'in'o'j, sed Anna kaj Meduz'et’ rilat'as mult'e pli intim'e unu al la ali'a, ol al mi – part'o'pren'as scienc'a'j'n esplor'o'j'n en la Sud'a Pacifik'o. Pa'nj'o prov'as telefon'i al ili almenaŭ ĉiu'monat'e, sed la konversaci'o'j est'as mal'long'a'j kaj supr'aĵ'a'j. Eg'e mal'oft'e ili ven'as vizit'i ni'n, kaj nur je Krist'nask'o ni ricev'as leter'o'n kun la elegant'a man'skrib'o de Meduz'et’.

El la Tag'libr'o pri la Okcident'a Vojaĝ'o

Post kiam ni el'ir'is el la vilaĝ'o de la du'kap'ul'o'j, ni ir'is nord'e'n, sekv'ant'e la river'o'n Oĉahoĉe – “la river'o'n de glaci'o”. La nom'o ŝajn'is al ni strang'a, ĉar la veter'o en tiu ĉi part'o de la land'o est'as mild'a, kaj ni ne pov'is imag'i, ke glaci'o iam flos'us en la river'o Oĉahoĉe. Glaci'o est'as transport'at'a du'cent mejl'o'j'n el la nord'o kaj konserv'at'a en grot'o'j. “De kie ven'as tiu nom'o?” ni pet'is ni'a'n gvid'ant'o'n. Li dir'is simpl'e “ban'iĝ'ant'a'j jun'ul'in'o'j”.

Por komplet'ig'i mi'a'n tag'libr'o'n, mi pet'is la plen'a'n rakont'o'n – kun ĉiu'j detal'o'j pri la ban'iĝ'ant'a'j jun'ul'in'o'j. Ni'a gvid'ant'o emfaz'is, ke tem'as pri “lun'ul'in'o'j”, ne “jun'ul'in'o'j”. Ĝis la fin'o de si'a viv'o li hav'is mal'facil'aĵ'o'j'n pri ni'a lingv'o.

Ni'a gvid'ant'o klar'ig'is per mal'rapid'a voĉ'o, kvazaŭ li parol'is al infan'o'j. Lun'ul'in'o'j ven'as kompren'ebl'e de la lun'o, kiu est'as far'it'a el glaci'o. Tio est'as mem'evident'a. La sun'o est'as varm'a kaj don'as varm'o'n al la tag'o; la lun'o est'as mal'varm'a kaj frost'ig'as la nokt'a'n aer'o'n. Se oni sid'as ekster'e dum somer'a tag'o, oni sent'as pik'ad'o'n de varm'eg'a'j radi'o'j sur la kap'o; se oni kuŝ'as ekster'e dum la nokt'o, oni sent'as mal'varm'a'n el'spir'o'n. Maten'e rest'as ros'o, kiu est'as la fand'iĝ'int'a'j kristal'o'j de la lun'lum'o.

De temp'o al temp'o, la lun'ul'in'o'j ven'as al la ter'o per si'a kaŝ'it'a voj'o apud la river'o Oĉahoĉe, kie ili ban'as si'n. Kial? Por amuz'o, esplor'o, san'iĝ'o, re'freŝ'iĝ'o. Sam'e oni re'freŝ'ig'as fiŝ'o'n, kiu est'is konserv'it'a inter glaci'o kaj pajl'o. Por la lun'ul'in'o'j ban'i si'n est'as frand'aĵ'o, ĉar pro la mal'varm'o mank'as kur'ant'a akv'o sur la lun'o. La lun'ul'in'o'j rid'eg'as, plaŭd'as, las'as la akv'o'n tra'glit'i si'a'j'n har'o'j'n, kaj post'e ili kuŝ'iĝ'as sur la rok'o'j por sek'iĝ'i, ĉar ili mort'us de mal'varm'um'o se ili re'ven'us al la lun'o kun mal'sek'a haŭt'o.

Est'is iom da senc'o en la sovaĝ'a'j ide'o'j de ni'a gvid'ant'o. Ver'ŝajn'e ni'a'j pra'ul'o'j hav'is simil'a'j'n noci'o'j'n. Scienc'o kaj teknologi'o ankoraŭ for'bala'as la polv'o'n de mal'nov'a'j superstiĉ'o'j, eĉ inter ni, kler'ul'o'j. Ekzempl'e, ni nun sci'as, ke malgraŭ la kred'o'j de sovaĝ'ul'o'j, kur'ant'a akv'o trov'iĝ'as sur la lun'o. Ni'a'j modern'a'j teleskop'o'j vid'as kanal'o'j'n, tra kiu'j la akv'o flu'as. Tio'n ni prov'is klar'ig'i al ni'a gvid'ant'o, sed li insist'is pri la lun'ul'in'o'j kaj dir'is, ke li montr'os al ni ili'a'n ban'lok'o'n.

Sibley, la profesor'o, avert'is ni'n pri la grek'a'j legend'o'j, en kiu'j soldat'o'j, esplor'ist'o'j aŭ ĉas'ist'o'j hazard'e mal'kovr'as la ban'lok'o'n de di'in'o. Pozitiv'a'j rezult'o'j mal'oft'as. Plej oft'e la soldat'o'j far'iĝ'as pork'o'j aŭ sal'o'tur'et'o'j. Sed Sibley jam montr'is si'a'n tim'em'o'n. La kar'a leg'ant'o memor'u, kiom li frenez'iĝ'is apud la ŝton'a'j kap'eg'o'j. Krom'e, est'as cert'e, ke la lun'ul'in'o'j de tiu ĉi region'o neniam sur'grimp'is Olimp'o-mont'o'n.

Anslow est'is tro entuziasm'a pri la lun'ul'in'o'j, kaj mi dev'is avert'i li'n de'nov'e kontraŭ mal'pi'a'j pens'o'j.

Mi ne vol'is prokrast'i ni'a'n nord'a'n ir'o'n, sed ni'a gvid'ant'o klar'ig'is, ke ni'a voj'o pas'as proksim'e al la ban'lok'o, kie est'as krom'e bel'a ar'o de dolĉ'a'j pom'uj'o'j. Ne pro sci'vol'em'o sed pro komplez'em'o mi konsent'is.

Du'on'tag'o'n ni ir'is nord'e'n sekv'ant'e ĉas'pad'o'n inter pin'o'j, kiu konduk'is ni'n for de la river'o Oĉahoĉe. La teren'o far'iĝ'is pli kaj pli krut'a, sed la mont'o'j rest'is dens'e arb'o'kovr'it'a'j. Eĉ post tag'mez'o la sun'o ne facil'e tra'penetr'is la foli'o'plafon'o'n, kaj ni daŭr'ig'is plur'a'j'n hor'o'j'n sen bezon'o re'freŝ'iĝ'i.

Iom post la tri'a ni'a gvid'ant'o montr'is al ni mal'larĝ'a'n pad'o'n, kiu'n ni dev'os sekv'i sub'e'n, re'e'n al Oĉahoĉe kaj la ban'lok'o. Ĝi konduk'is ni'n tra mal'larĝ'a val'o. La fal'int'a'j arb'o'trunk'o'j don'us perfekt'a'n kaŝ'lok'o'n al mal'amik'o, se iu cel'us embusk'i ni'n. Sed mi ne el'pren'is la paf'il'o'n, ĉar ni'a gvid'ant'o jam montr'is, ke li est'as fid'ind'a kaj percept'em'a. Li ne konduk'us ni'n al pere'o, ĉar li jam divid'is pan'o'n kun ni.

La pad'o sekv'is la fund'o'n de la val'o, kaj mi surpriz'iĝ'is, ke mank'is obstakl'o'j. Branĉ'o'j ne bar'is ni'a'n voj'o'n, kaj neniu'j ŝton'o'j kuŝ'is sub'pied'e. La afer'o est'is nur kurioz'aĵ'o, ĝis ni rimark'is pont'et'o'n super mal'larĝ'a fend'o. Du'dek paŝ'o'j'n for, ŝtup'ar'o help'is al ni mal'supr'e'n'ir'i dekliv'o'n. Mi tre surpriz'iĝ'is trov'i tia'j'n art'e'far'it'aĵ'o'j'n en la sovaĝ'a arb'ar'o. Ni'a gvid'ant'o klar'ig'is, ke la lok'a'j trib'o'j pri'zorg'as la pad'o'n kaj ripar'as la pont'et'o'j'n kaj ŝtup'o'j'n kiam neces'as, sed la art'e'far'it'aĵ'o'j mem est'as antikv'a'j. Kiam prem'a sek'ec'o kaj sufok'a varm'eg'o al'ven'as al la lok'a'j trib'o'j, tio est'as sign'o, ke io bar'as la pad'o'n al la mal'varm'a river'o. Jun'ul'o'j ven'as por facil'ig'i la voj'o'n de la re'freŝ'ig'a'j vent'o'j kaj akv'o'j. Sibley rimark'is, ke la ŝton'o'j est'as river'a'j – rond'a'j kaj glat'a'j. Ebl'e ŝtorm'a'j vent'o'j pel'as akv'o'n el la river'o kaj en la val'o'n, li dir'is. Sed tia'j'n ŝtorm'o'j'n, kia'j pov'as ŝanĝ'i la flu'o'n de river'o, mi vid'is nur en Rusio, kiam la mar'a'j blov'o'j re'puŝ'as la river'o'n Nev'a.

Post ne'long'e ni aŭd'is la plaŭd'a'n kur'o'n de akv'o, sed subit'e, ŝton'a mur'o bar'is la pad'o'n.

La ekzist'o de la mur'o kaj la barit'a pad'o ne kongru'is kun la kred'o'j pri varm'eg'o. Antaŭ'e mi pens'is, ke la sovaĝ'ul'a mens'o ne kapabl'as vid'i tia'n mal'kongru'ec'o'n, sed dum tiu ĉi vojaĝ'o mi lern'is, ke la religi'o'j kaj superstiĉ'o'j de la sovaĝ'ul'o'j oft'e est'as surpriz'e komplik'a'j kaj hav'as klar'ig'o'j'n por mult'a'j ŝajn'a'j problem'o'j. Ni'a gvid'ant'o pens'is pri la afer'o kaj dir'is, ke ver'ŝajn'e la mur'o far'iĝ'as tra'ir'ebl'a dum neces'a'j moment'o'j. Ali'e la mal'varm'a'j vent'o'j blov'us ad'e kaj far'us frost'oval'o'n el la tut'a region'o.

La ŝton'o'j en la mur'o est'is dens'e amas'ig'it'a'j por kre'i bar'il'o'n dik'a'n je kelk'a'j fut'o'j kaj alt'a'n nur kvar aŭ kvin fut'o'j'n. La mur'o etend'iĝ'is ambaŭ'direkt'e ĝis la fin'o de ni'a vid'pov'o, kaj ni'a gvid'ant'o dir'is, ke ĝi sekv'as la river'o'n je plur'a'j mejl'o'j. Sibley emfaz'is, ke tia mur'o est'us util'a por halt'ig'i inund'o'j'n, sed la afer'o ŝajn'is al mi pli milit'aspekt'a. Tamen spert'a milit'ist'o ne konstru'us tia'n mur'o'n apud river'o, ĉar la river'o mem est'as natur'a bar'il'o al invad'ant'o'j.

Ni demand'is ni'a'n gvid'ant'o'n, ĉu li rajt'as ir'i trans la mur'o'n. Li sku'is la kap'o'n ne'e, sed Anslow jam trans'salt'is ĝi'n kaj ve'kri'is pro mal'bon'a sur'ter'iĝ'o. Sur la ali'a flank'o de la mur'o trov'iĝ'is mal'profund'a'j tru'et'o'j, sufiĉ'e grand'a'j por unu kuŝ'ant'a hom'o. Ni ne vid'is ili'n antaŭ'e, ĉar ili trov'iĝ'is tuj apud la mur'o, en ĝi'a ombr'o. La tru'et'o'j pli klar'e pruv'is mi'a'n supoz'o'n pri la milit'a cel'o de la mur'o. En tia'j tru'o'j soldat'o'j pov'as kaŭr'i inter sag'o'paf'ad'o'j aŭ atend'i ĝis mal'amik'o'j trans'salt'os la mur'o'n kaj tiam pik'i ili'n de mal'antaŭ'e. En mult'a'j tru'o'j ni trov'is mal'nov'a'j'n blu'a'j'n tol'aĵ'o'j'n. La blu'a kolor'o est'is ne'atend'it'a, ĉar mank'as al la sovaĝ'ul'o'j la bezon'at'a'j kolor'ig'il'o'j. Sibley konserv'is specimen'o'n.

Kelk'a'j'n paŝ'o'j'n trans la mur'o trov'iĝ'is larĝ'a'j plat'a'j rok'o'j kaj fin'fin'e la river'o mem, kiu en tiu ĉi lok'o vast'iĝ'as kaj mal'profund'iĝ'as. Anslow de'pren'is la bot'o'j'n, ĉar li vol'is ban'i la pied'o'j'n, sed ni'a gvid'ant'o met'is si'a'n man'o'n sur la frunt'o'n – gest'o, kiu signif'as en la sovaĝ'ul'a idiom'o “ne far'i”. Anslow ruĝ'iĝ'is kaj plend'is al mi, ke la fungus'o, kiu infekt'is li'a'j'n pied'o'j'n, bezon'as regul'a'n ban'ad'o'n. Mi silent'ig'is li'n kaj dir'is, ke prefer'e li ban'u la pied'o'j'n per akv'o el si'a propr'a akv'uj'o. Ofend'int'e ni'a'n gvid'ant'o'n, ni pere'us en la sovaĝ'a arb'ar'o.

Ni'a gvid'ant'o montr'is al ni la pom'uj'o'j'n, kiu'j trov'iĝ'is sur la permes'at'a flank'o de la mur'o. Ni ĉiu'j rikolt'is la matur'a'j'n frukt'o'j'n de la mal'alt'a'j branĉ'o'j. Anslow kuraĝ'is grimp'i pli alt'e'n – li'a'j pied'o'j ŝajn'e ne mult'e ĝen'is li'n. Dum ni plen'ŝtop'is ni'a'j'n pak'aĵ'o'j'n, la vesper'o en'ŝtel'iĝ'is. Pro la dens'a'j arb'o'j kaj la profund'a val'o, la krepusk'a sun'o rapid'e mal'aper'is el la ĉiel'o kaj las'is ni'n en kresk'ant'a mal'hel'o.

Mi ordon'is, ke ni star'ig'u la tend'o'j'n kaj vesper'manĝ'u. Ni'a progres'o est'is ne'kontent'ig'a. Mi dir'is, ke morgaŭ ni ne flank'e'n'ir'os por pom'o'j aŭ superstiĉ'o'j, sed kun du'obl'a rapid'ec'o sekv'os la ĉas'pad'o'n nord'e'n.

La lun'ul'in'o'j okup'is ni'a'j'n pens'o'j'n de'nov'e dum ni kuir'is vesper'manĝ'o'n kaj mal'pak'is la lan'kovr'il'o'j'n. Ni'a gvid'ant'o distr'is ni'n per unu el la sovaĝ'ul'a'j mit'o'j. Li rakont'is pri la mal'permes'it'a am'o inter lun'ul'in'o kaj indiĝen'o, kiu nom'iĝ'is Adakote. Neniam ili pov'us kun'viv'i en pac'o inter si'a'j popol'o'j. Do, ili konstru'is loĝ'dom'o'n en la alt'a'j mont'o'j, kiu'j en somer'o simil'as la val'o'n de la indiĝen'o kaj en vintr'o simil'as la glaci'a'n lun'o'n. Oni vid'as la tomb'o'j'n de li kaj de la rav'e bel'a edz'in'o se oni sekv'as la milit'voj'o'j'n trans la val'o. Rav'e bel'a edz'in'o! Tiu pens'o lum'ig'is ni'a'j'n sonĝ'o'j'n – krom por Sibley, kiu hav'is la unu'a'n deĵor'o'n.

Kelk'a'j'n hor'o'j'n post'e li vek'is mi'n por mi'a vic'o, kaj mi pren'is la gard'o'dev'o'n dum la ali'a'j dorm'is. La stel'o'j kaj la lun'o est'is apenaŭ vid'ebl'a'j mal'antaŭ la foli'o'j kaj branĉ'o'j. Mal'varm'a vent'o blov'is de la river'o, do mi kaŭr'is mal'antaŭ la mur'o. Sed aŭd'iĝ'is ne'atend'it'a bru'o de la ali'a flank'o, kvazaŭ plaŭd'ad'o en la river'o. Mi lev'is la okul'o'j'n super la rok'o'j'n.

La river'o est'is plen'e lum'ig'it'a de pal'a lun'lum'o. Jun'ul'in'o'j ban'iĝ'is kaj naĝ'is en la kur'ant'a akv'o. Mi klar'e vid'is ili'n, ĉar ili est'is nur dek paŝ'o'j'n for. Unu'e mi rimark'is ili'a'j'n har'o'j'n, kiu'j est'is long'a'j kaj blank'a'j. Ili'a haŭt'o est'is blu'blank'a, kaj ŝajn'is des pli pal'a pro la lun'lum'o. Ankaŭ ili'a'j lip'o'j est'is blu'a'j. Mi atend'is vid'i blu'a'j'n okul'o'j'n, sed ili'a'j okul'o'j fakt'e est'is mal'grand'a'j kaj tut'e nigr'a'j (fakt'o, kiu'n mi pov'is konfirm'i post'e). Ili'a'j orel'o'j est'is ne'kutim'e long'a'j – tri poleks'o'j'n pli long'a'j, ol normal'a'j, kaj ili'a'j naz'et'o'j est'is supr'e'n'turn'it'a'j, kiel tiu'j de kunikl'o'j. La vizaĝ'trajt'o'j'n oni ne pov'is nom'i fajn'a'j aŭ rafin'it'a'j, sed ili'a'j graci'a'j mov'o'j kompens'is la strang'ec'o'n de ili'a'j vizaĝ'o'j.

La lun'ul'in'o'j jam est'is nud'a'j, kaj ili'a'j blu'a'j rob'o'j kuŝ'is sur la river'bord'o. Mi dev'as konfes'i, ke mi permes'is kelk'a'j'n mal'ĉast'a'j'n pens'o'j'n en'ir'i mi'a'n kap'o'n. La kar'a leg'ant'o bon'vol'u pardon'i, ke mi frand'is la vid'aĵ'o'n, ĉar de'long'e ni'a ekspedici'o est'is for de la graci'a bel'ec'o, per kiu la civiliz'it'a kor'o nutr'as si'n. Dum ni'a'j vojaĝ'o'j ni renkont'is plur'a'j'n vir'in'o'j'n el inter la sovaĝ'ul'o'j, sed ili'a'j mal'facil'a'j viv'o'j far'is ili'n fort'a'j kaj dik'brak'a'j. Foj'foj'e tiu'j sovaĝ'ul'in'o'j est'is bel'a'j, sed neniam graci'a'j – nur ripoz'o kaj facil'ec'o kre'as graci'o'n. La lud'ant'a'j lun'ul'in'o'j memor'ig'is mi'n pri pac'a'j, sen'zorg'a'j hor'o'j. Kvankam la mal'varm'a aer'o ankoraŭ blov'is de la river'o, mi sent'is en la kor'o iu'n varm'ec'o'n, kiel dum re'freŝ'ig'a printemp'a tag'o. Sibley cert'e parol'us pri grek'a'j nimf'o'j, kaj ĝust'e tial mi ne vol'is vek'i li'n aŭ la ali'a'j'n. Nimf'o'j aparten'as nur al mit'o'j, al sonĝ'o'j de sol'ec'a'j ŝaf'ist'o'j.

La lun'ul'in'o'j jen flos'is en la river'o, las'ant'e la akv'o'n ĉirkaŭ'i ili'n, jen lev'iĝ'is kaj post'kur'is unu la ali'a'j'n, rid'ant'e sen'voĉ'e, per son'o simil'a al susur'ant'a'j foli'o'j. Ili'a'j mal'sek'a'j pied'frap'o'j kontraŭ la rok'o'j far'is pli da bru'o, ol ili'a rid'ad'o.

Unu el la lun'ul'in'o'j ne part'o'pren'is la kur'ad'o'n. Ŝi rest'is sub la akv'o kaj nur mal'oft'e turn'iĝ'is por kapt'i iu'n ŝanĝ'o'n en la akv'o'flu'o. Mi ne pov'is vid'i, ĉu ŝi est'is pli mal'jun'a, ol la ali'a'j. Pli kaj pli ŝi al'tir'is mi'a'n rigard'o'n. Mi rav'iĝ'is pro la klin'o de ŝi'a kap'o kaj ŝultr'o'j. El ĉiu'j lun'ul'in'o'j, ŝi ŝajn'is al mi la plej saĝ'a. Foj'e, mi hav'is la sent'o'n, ke ŝi vid'is mi'n, sed mi ne est'is cert'a. La okul'o'j de la lun'ul'in'o'j ne est'is sam'e perfid'em'a'j, kiel la ni'a'j.

Sibley dir'us, ke mi est'is en'sorĉ'it'a, kiel Odise'o. Anslow dir'us, ke ili frost'ig'us mi'a'n kor'o'n, antaŭ ol mi fand'us ili'a'j'n.

Lun'ul'in'o klin'is si'a'n kap'o'n al la saĝ'ul'in'o por aŭskult'i i'o'n, kio'n mi ne aŭd'is, kaj turn'is si'n al la mur'o, al mi. Ŝi'a blu'blank'a haŭt'o re'bril'is per akv'o'gut'o'j kaj lun'lum'o. Mi kuŝ'iĝ'is sen'mov'e, prem'ant'e mi'n al la mur'o, por ke neni'u pov'u vid'i mi'n en la ombr'o. De la ali'a flank'o mi aŭd'is spir'ad'o'n kaj snuf'ad'o'n. La lun'ul'in'o prov'is trov'i mi'n per si'a naz'o. Ju pli ŝi al'proksim'iĝ'is, des pli mal'varm'a far'iĝ'is la aer'o kaj la ter'o. Kaj jen ŝi est'is tuj trans la mur'o, kaj la mur'o mem far'iĝ'is kvazaŭ glaci'o, kaj mi'a spir'o est'is pez'a blank'a nub'o.

Mi akr'e en'spir'is tra la grinc'ant'a'j dent'o'j. Tio'n cert'e la lun'ul'in'o aŭd'is per la grand'a'j orel'o'j. Tamen la snuf'ad'o iom'et'e plu'ir'is kaj ĉes'is. Mi kuraĝ'is rigard'i super la mur'o, kaj mi vid'is ŝi'n en'salt'i la akv'o'n per risort'a'j krur'o'j. Mi ne sci'as, kial mi ne est'is mal'kovr'it'a. Pov'as est'i, ke mi'a odor'o est'is tro fremd'a al la lun'ul'in'o'j.

Kaj unu post la ali'a la lun'ul'in'o'j fin'is si'a'n ban'iĝ'ad'o'n kaj kuŝ'iĝ'is sur la ĉe'bord'a'j rok'o'j. Ali'a'j help'is al la saĝ'ul'in'o lev'iĝ'i kaj kuŝ'iĝ'i. La akv'o'gut'o'j glaci'iĝ'is sur ili'a'j vizaĝ'o'j aŭ glit'is de la mol'a haŭt'o kaj frakas'iĝ'is sur la rok'o'j. En la lun'lum'o akv'o far'iĝ'is kristal'o. Hor'o'j'n ili sek'iĝ'is en la mal'sek'a nokt'o.

Fin'fin'e ĉiu re'met'is si'a'n rob'o'n – ĉiu, krom la saĝ'ul'in'o. Ŝi ankoraŭ ne mal'ferm'is la okul'o'j'n. La ali'a'j palp'is ŝi'a'n frunt'o'n kaj flar'is ŝi'n. Unu eĉ pinĉ'is la orel'pint'o'j'n, sed tiu renkont'is mal'aprob'a'n son'o'n de la ali'a'j lun'ul'in'o'j. Ili kompren'is, sam'kiel mi, ke la saĝ'ul'in'o mort'is.

Ŝi'a'n rob'o'n la lun'ul'in'o'j uz'is por vual'i ŝi'a'n vizaĝ'o'n, kaj la kadavr'o'n ili lev'is per komun'a fort'o. Mi atend'is, ke ili port'os la mort'int'o'n hejm'e'n per si'a kaŝ'it'a voj'o. Sed ili met'is ŝi'n en unu el la mal'profund'a'j tru'et'o'j apud la mur'o – sen kant'o, sen preĝ'o, sen plor'o. La lun'ul'in'o'j mal'aper'is trans la river'o.

Fal'ant'a'j'n soldat'o'j'n oni las'as sur la batal'kamp'o'j nur pro urĝ'a bezon'o. Se ebl'e, oni port'as kamarad'o'j'n al la hejm'o por la en'ter'ig'o. Iam mi opini'is, ke las'i mort'int'o'n sur fremd'a ter'o est'as sovaĝ'a ag'o, kiu aparten'as nur al la plej primitiv'a'j kultur'o'j sen religi'o'j aŭ tradici'o'j. Sed dum ni'a'j aventur'o'j, mi'a opini'o ŝanĝ'iĝ'is. Se mi fal'us dum la ekspedici'o, mi pet'us ni'a'n gvid'ant'o'n en'ter'ig'i mi'n apud river'o, aŭ sur mont'o'pint'o. Tiel mi pov'us al'rigard'i al la hejm'o de for'e kaj kompren'i ĝi'n pli bon'e.

La lun'o pend'is en la ĉiel'o; ĝi'a lum'o est'is du'on'vual'it'a de arb'o'j kaj foli'o'j.

Mi atend'is ĝis mi aŭd'is neni'o'n krom la kutim'a'j'n son'o'j'n de la natur'o – vent'o'n, akv'o'n, ronk'ad'o'n de mi'a'j kun'ul'o'j, kri'et'o'n de strig'o. La sorĉ'aĵ'o romp'iĝ'is, kaj mi kuraĝ'is trans'ir'i la mur'o'n. Mi vol'is esplor'i la kadavr'o'n de la mort'int'o, ĉar ĝi est'is unik'a okaz'o lern'i pri la lun'ul'in'o'j. Krom'e la tag'libr'o bezon'is komplet'ig'o'n.

Mi de'pren'is la blu'a'n rob'o'n de ŝi'a vizaĝ'o. Ŝi'a haŭt'o est'is mal'sek'a, kvazaŭ ŝvit'o'kovr'it'a. Ŝi'a'j vang'o'j est'is roz'kolor'a'j, kaj ŝi'a'j lip'o'j est'is ruĝ'a'j. Mi tuŝ'is ŝi'a'n frunt'o'n kaj sent'is varm'ec'o'n. Dum moment'o mi hav'is esper'o'n, ke ŝi ankoraŭ viv'as. Sed ŝi est'is lun'ul'in'o, ne hom'o, kaj ŝi est'is kre'it'a ne el karn'o, sed el glaci'o. Jen est'is klar'e: hom'o'j far'iĝ'as pal'a'j kaj mal'varm'a'j dum ili kuŝ'as en la sin'o de mort'o; lun'ul'in'o'j roz'kolor'iĝ'as, varm'iĝ'as, kaj for'vapor'iĝ'as. Ŝi degel'is antaŭ la tag'iĝ'o. Fin'e rest'is sur la foli'o'j nur blu'a rob'o kaj sal'a'j ros'o'gut'o'j.

Baldaŭ Sibley, Anslow kaj ni'a gvid'ant'o vek'iĝ'is. Ni maten'manĝ'is frit'it'a'n sal'pork'aĵ'o'n kaj freŝ'a'j'n pom'o'j'n, kaj post'e ni direkt'is ni'a'j'n paŝ'o'j'n al la nord'o. En la tag'o'j, kiu'j sekv'is mi'a'n renkont'iĝ'o'n kun la lun'ul'in'o, mi re'leg'is mult'a'j'n paĝ'o'j'n de mi'a tag'libr'o kaj far'is plur'a'j'n korekt'o'j'n.

Akv'o'tur'o, Akv'o'kruĉ'o

Kiam mi vizit'is la urb'et'o'n Sudangulo, mi vetur'is ne laŭ la ĉef'a aŭt'o'voj'o, sed laŭ polv'o'plen'a kaj zigzag'a voj'o, kiu serpent'um'is tra la kamp'o'j. La pejzaĝ'o est'is preskaŭ ne'tuŝ'it'a dum la last'a jar'cent'o – mank'is telefon'fost'o'j, elektro'drat'o'j, kaj strat'lamp'o'j. Eĉ la pavim'o ŝajn'is antikv'a. Ĉio ĉi tre plaĉ'is al mi, ĉar mi ne am'as la metal'o'j'n kaj kolor'o'j'n de la modern'a epok'o. Plej rav'a est'is vic'o de impon'a'j mal'nov'a'j dom'eg'o'j, kiu'j subit'e aper'is apud la mal'zorg'at'a voj'o. Ili est'is veter'bat'it'a'j kaj ŝajn'e ne'loĝ'at'a'j, sed iam ili est'is grandioz'a'j kaj pomp'a'j. Kolon'o'j kaj ŝtup'ar'o'j ornam'is la ekster'aĵ'o'j'n, kaj la tegment'o'j est'is alt'a'j kaj pint'a'j. Oni uz'is luks'a'j'n konstru'material'o'j'n – fer'o'n, ŝton'o'n, brik'o'n, mult'e'kost'a'j'n fremd'a'j'n lign'o'j'n. Tia'j dom'eg'o'j nenial hont'ind'us eĉ en la plej arogant'a'j sud'uson'a'j urb'o'j – Charleston aŭ Savannah. Kia mister'o, ke ili trov'iĝ'is tamen en la mez'o de kamp'ar'o, apud mal'zorg'at'a voj'o.

Tuj mal'antaŭ la dom'eg'o'j est'is ali'a vic'o de dom'o'j. Tamen, tiu'j dom'aĉ'o'j est'is mizer'a'j, sen'valor'a'j – preskaŭ ruin'o'j. La ne'farb'it'a'j lign'a'j mur'o'j est'is griz'a'j kaj kurb'iĝ'int'a'j, kaj tru'o'plen'a'j tol'aĵ'o'j fars'e rol'is kiel tegment'o'j. Mank'is vitr'o'j en la fenestr'o'j. Alt'a'j kresk'aĵ'o'j bar'is la pord'o'j'n. La natur'o jam du'on'e re'pren'is la dom'o'j'n en la ter'o'n.

Kiam mi halt'is en Sudangulo, mi demand'is pri la dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j. La deĵor'ant'o ĉe la benzin'vend'ej'o respond'is per rikan'o. “Ili est'as la dom'o'j de la vojaĝ'ant'o'j”, li dir'is.

Fakt'e li dir'is “cigan'o'j” sed li ne cel'is tiu'n mal'feliĉ'a'n eŭrop'a'n popol'o'n. Prefer'e est'us elekt'i pli ĝeneral'a'n termin'o'n.

“Ĉu la dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j ambaŭ aparten'as al la sam'a grup'o?” mi demand'is.

Sekv'ant'e la kutim'o'n de tiu land'o'part'o, la deĵor'ant'o respond'is al simpl'a pet'o per plen'a histori'o.

La vizaĝ'o'j kaj parol'ritm'o'j de la vojaĝ'ant'o'j est'is ne'disting'ebl'a'j de kamp'ar'a'j sud'uson'an'o'j, sed ili'a'j kor'o'j tut'e mal'sam'is, kvazaŭ ili est'is far'it'a'j el polv'o kaj vent'o, ne el karn'o kaj sang'o. La urb'et'an'o'j unu'e renkont'is la vojaĝ'ant'o'j'n kiam oni konstru'is en Sudangulo akv'o'tur'o'n. Dum jar'o'j kelk'a'j famili'o'j pled'is por tia tur'o, ĉar la plej proksim'a river'o serpent'um'is tra mal'alt'a teren'o, kaj oni pov'is ven'ig'i flu'ant'a'n akv'o'n en la dom'o'n nur per mult'e'kost'a'j kaj ne'fid'ind'a'j pump'il'o'j. Ali'a'j famili'o'j kontraŭ'is la konstru'ad'o'n kaj klar'ig'is, ke la mult'e'kost'a'j kaj ne'fid'ind'a'j pump'il'o'j kutim'e nom'iĝ'as “infan'o'j”, kies eduk'iĝ'o inkluziv'as akv'o'port'ad'o'n. Akv'o'tur'o mol'ig'us ties pied'o'j'n kaj velk'ig'us la brak'o'j'n. Oni inter'konsent'is nur kiam mult'a'j pli aĝ'a'j infan'o'j est'is vok'it'a'j al la milit'o kaj rest'is por port'i akv'o'n nur infan'o'j mal'san'a'j kaj in'a'j.

La urb'et'an'o'j dung'is kompani'o'n el grand'a urb'o por konstru'i la akv'o'tur'o'n. Hogsbat, la reprezent'ant'o de la kompani'o, propon'is por la akv'o'tur'o plur'a'j'n projekt'o'j'n, ĉiu'j kun la cel'o pli'grand'ig'i la tantiem'o'n. Unu'e li propon'is tur'o'n, kiu hav'is la form'o'n de grand'eg'a sfer'o kun mal'larĝ'a stang'o el bril'ant'a ŝtal'o polur'it'a kiel arĝent'o. Tiu'n ekstravaganc'o'n la popol'o rifuz'is. Post'e Hogsbat propon'is akv'o'tur'o'n en la form'o de persik'o, la plej valor'a kresk'aĵ'o en la region'o – “tia akv'o'tur'o est'us bon'a reklam'o por la region'a'j industri'o'j!”, dir'is Hogsbat – sed ankaŭ tio'n la urb'et'an'o'j rifuz'is. Hogsbat tiam prezent'is projekt'o'n de akv'o'tur'o kun rid'ant'a vizaĝ'o, por ke ĝi est'u feliĉ'ig'o por la tut'a urb'et'o. La urb'et'an'o'j fin'fin'e koler'iĝ'is pro tiu'j lud'o'j – ili ne est'is tiel naiv'a'j, kiel opini'is Hogsbat – kaj elekt'is la plej simpl'a'n kaj mal'mult'e'kost'a'n akv'o'tur'o'n, kiu'n la kompani'o pov'is konstru'i. Eĉ farb'ad'o'n la urb'et'an'o'j rifuz'is.

“Sed vid'u”, dir'is Hogsbat, “la vent'o port'as sal'o'n de la mar'o, kaj vi'a akv'o'tur'o for'rust'iĝ'os, se vi ne farb'os ĝi'n.” Li dir'is la ver'o'n, sed la urb'et'an'o'j ne kred'is li'n. Apud'a'j urb'et'o'j ne las'is si'a'j'n akv'o'tur'o'j'n est'i farb'it'a'j – ĉu la urb'et'an'o'j de Sudangulo est'as pli naiv'a'j, ol la loĝ'ant'o'j de Clarkesville?

Hogsbat dev'is rest'i en Sudangulo por gvid'i la konstru'ad'o'n, sed li ne plu zorg'is eĉ pri baz'a'j ĝentil'aĵ'o'j. Li ne trov'iĝ'is en la hal'o apud la preĝ'ej'o dum la komun'a'j dimanĉ'a'j manĝ'ad'o'j, sed okaz'ig'is apud si'a tend'o-dom'et'o diboĉ'a'j'n vesper'o'j'n. Sen'taŭg'ul'o'j kun buŝ'harmonik'o'j kaj bier'botel'o'j vizit'is li'n. Tamen la akv'o'tur'o ek'konstru'iĝ'is. De la beton'a'j pied'o'j kresk'is ŝtal'a'j krur'o'j. Sur tiu'n skelet'a'n korp'o'n est'is met'it'a rond'a kap'o. Sur ĝi'a haŭt'o trov'iĝ'is pustul'o'j de ŝraŭb'o'j kaj cikatr'o'j pro la konstru'ad'o.

“Ĉu vi cert'as, ke vi ne vol'as farb'i ĝi'n?” demand'is Hogsbat last'a'n foj'o'n. “Nun ĝi est'as jun'ul'in'o sen ŝmink'o – la natur'o ne konsent'as, ke oni vid'u ĝi'n tiel, kun la makul'o'j kaj cikatr'o'j.”

Sed la urb'et'an'o'j de'nov'e rifuz'is. Ne plaĉ'is al ili la metafor'o – ŝmink'o est'as ne'dec'a por jun'ul'in'o.

La akv'o'tur'o est'is fin'it'a du semajn'o'j'n antaŭ'temp'e. Hogsbat kun si'a'j diboĉ'ul'o'j for'kur'is tuj. Ili ne ĉe'est'is la festen'o'n, kiu'n la urb'et'an'o'j aranĝ'is. Por modest'a kaj sufiĉ'a akv'o'tur'o, la urb'et'an'o'j okaz'ig'is modest'a'n kaj sufiĉ'a'n fest'o'n. Oni bak'is kelk'a'j'n kuk'o'j'n. La urb'et'estr'o parol'is mal'long'e. La preĝ'ej'a ĥor'o kant'is. Kaj post'e ĉiu'j ir'is hejm'e'n kaj ban'is si'n per akv'o, kiu al'ven'is sen pen'ad'o de pump'il'o'j aŭ infan'o'j.

Dum plur'a'j monat'o'j la urb'et'an'o'j viv'is trankvil'e en la ombr'o de si'a akv'o'tur'o. Sed post ne'long'e la sal'a'j vent'o'j komenc'is ronĝ'et'i ĝi'a'n nud'a'n ekster'aĵ'o'n. Rust'o makul'is ĝi'a'n haŭt'o'n. Kiam la aŭtun'a'j ŝtorm'o'j al'port'is vent'o'n kaj pluv'eg'o'n el la mar'o, la akv'o'tur'o kri'is kvazaŭ tim'ig'it'a. Ĝi ŝancel'iĝ'is pro vent'o'blov'o'j. Telegram'o'j al la kompani'o kaj al Hogsbat rest'is ne'respond'it'a'j.

Ven'is nov'aĵ'o, ke en apud'a urb'et'o la akv'o'tur'o difekt'iĝ'is kaj kolaps'is. Inund'o'j ruin'ig'is kamp'o'j'n kaj dron'ig'is tri kok'in'o'j'n kaj ŝaf'in'o'n, kiu nask'is la tri plej last'a'j'n gajn'int'o'j'n en la agrikultur'a foir'o. En ali'a urb'o aper'is fend'eg'o en la tur'o, kiu en'ten'is melas'o'n. Melas'o kun valor'o de dek mil dolar'o'j flu'is el la tur'o tra la strat'o'j. La ĉef'a kaŭz'o en ambaŭ katastrof'o'j est'is la sal'a vent'o kaj mank'o de farb'o.

Terur'o ek'kapt'is Sudangulon. Oni bezon'is tuj'tuj farb'i la akv'o'tur'o'n. Sed neni'u est'is spert'a pri tia'j komplik'a'j afer'o'j. Farb'i akv'o'tur'o'n ne est'as kiel farb'i dom'o'n. Oni bezon'as ŝnur'o'n, alt'a'j'n ŝtup'et'ar'o'j'n, grand'a'j'n penik'o'j'n kaj ali'a'j'n ekip'aĵ'o'j'n. Krom'e, oni bezon'as kuraĝ'a'j'n labor'ist'o'j'n, al kiu'j est'us komfort'e pend'i en la aer'o, sed urb'et'an'o est'is ĉiam pli feliĉ'a kun si'a'j kalkan'o'j en la mol'a ter'o.

Kvazaŭ kiel respond'o al preĝ'o al'ven'is la vojaĝ'ant'o'j. Karavan'o de rul'dom'o'j rul'is en la urb'et'o'n. Ili est'is farb'it'a'j per hel'a'j kolor'o'j kaj ornam'it'a'j per pentr'aĵ'o'j. Heder'o pentr'it'a per long'a'j graci'a'j mov'o'j de penik'o'j sekv'is la rand'o'j'n de la tegment'o'j, kaj super la pord'o'j kaj fenestr'o'j est'is viol'et'o'j. Eĉ en la mez'o'j de la rad'o'j est'is pentr'it'a'j sun'o'j, pom'o'j, erinac'o'j.

Urb'et'an'o'j kolekt'iĝ'is por gap'e rigard'i al la nov'al'ven'int'o'j. La bunt'a'j rul'dom'o'j incit'is la infan'o'j'n, kiu'j kant'is strof'o'j'n el labor'ist'a'j kant'o'j; la ge'patr'o'j ĝem'is, fajf'is, tus'is. Sed el la rul'dom'o'j aper'is ne monstr'o'j aŭ strang'ul'o'j … simpl'e hom'o'j. Mult'a'j el la vojaĝ'ant'o'j hav'is barb'o'j'n, kio pens'ig'is la jun'a'j'n urb'et'an'o'j'n pri si'a'j av'o'j kaj la mal'jun'a'j'n urb'et'an'o'j'n pri si mem. La vojaĝ'ant'in'o'j port'is bunt'a'j'n ĉapel'et'o'j'n, kiu'j simil'is al la dimanĉ'a'j ĉapel'et'o'j, kiu'j'n port'is la pi'a'j urb'et'an'in'o'j.

La vojaĝ'ant'o'j propon'is si'a'j'n serv'o'j'n al la urb'et'an'o'j. Ili farb'os la akv'o'tur'o'n per bon'kvalit'a farb'o, kiu est'is jam ĉe'man'a kaj mal'mult'e'kost'a. Dum si'a'j vag'ad'o'j la vojaĝ'ant'o'j jam far'is simil'a'j'n serv'o'j'n por plur'a'j ali'a'j urb'et'o'j kaj akir'is iu'j'n spert'o'j'n pri la afer'o. Ili'a'j vir'o'j ne tiom lig'iĝ'is al la ter'o kaj ne tim'is la alt'ec'o'n de la tur'o. La kost'o'n la vojaĝ'ant'o'j prezent'is tuj, kaj la urb'et'an'o'j, kompren'ebl'e, akcept'is la propon'o'n.

Tiu'n vesper'o'n fajr'o'j ek'lum'is en la kamp'o sub la akv'o'tur'o. La last'a'j vizit'ant'o'j okaz'ig'is diboĉ'a'j'n vesper'o'j'n, kaj la urb'et'an'o'j tim'is frenez'a'n muzik'o'n kaj ebri'iĝ'o'n. Sed el la tend'ar'o de la vojaĝ'ant'o'j ven'is nur la krak'et'ad'o de la fajr'o'j, mal'laŭt'a'j fajf'o'j de flut'o'j kaj kelk'a'j mal'jun'a'j vir'in'a'j voĉ'o'j. La urb'et'an'o'j mem far'is pli da bru'o dum la dimanĉ'a'j di'serv'o'j.

En la maten'o, la rul'dom'o'j est'is plen'a'j je industri'o. La vir'a'j vojaĝ'ant'o'j grimp'is la akv'o'tur'o'n kun pot'o'j kaj penik'o'j, kaj dum la farb'ad'o ili ripar'is kelk'a'j'n lok'o'j'n, kie la sal'a vent'o for'manĝ'is grav'a'j'n sub'ten'il'o'j'n kaj ŝraŭb'o'j'n. La vojaĝ'ant'in'o'j sid'is en la ombr'o de la akv'o'tur'o kaj martel'ad'is.

Iu'j urb'et'an'o'j ĉirkaŭ'is la vend'ej'o'n kun mal'varm'a'j kokakolaĵoj kaj kap'jes'is kontent'e unu al la ali'a'j. Neni'u plu tim'is subit'a'n inund'o'n de akv'o aŭ suk'o'saŭc'o. Dum ili trink'is, par'o da jun'a'j vojaĝ'ant'in'o'j ven'is al la urb'et'a put'o. Ĝi est'is polv'o'kovr'it'a kaj barit'a, ĉar neni'u uz'is ĝi'n ek'de la funkci'ig'o de la akv'o'tur'o. La vojaĝ'ant'in'o'j for'pren'is la ferm'il'o'n, per la mal'nov'a sitel'o ĉerp'is akv'o'n kaj verŝ'is ĝi'n en si'a'j'n akv'o'kruĉ'o'j'n. Sed kia'j akv'o'kruĉ'o'j! Tiel bel'a'j'n uj'o'j'n la urb'et'an'o'j neniam antaŭ'e vid'is. Sam'kiel la rul'dom'o'j'n, la akv'o'kruĉ'o'j'n de la vojaĝ'ant'o'j kovr'is bel'a'j pentr'aĵ'o'j inspir'it'a'j de l’ natur'o. La form'o de la akv'o'kruĉ'o'j mem est'is graci'a kaj energi'a, kiel brak'o de vir'in'o.

Grand'a ar'o da mir'ig'it'a'j urb'et'an'o'j sekv'is la knab'in'o'j'n al la rul'dom'o'j. Plej mir'ig'e est'is, ke la urb'et'an'o'j tiom profund'e rav'iĝ'is. Art'aĵ'o'j ne est'is abund'a'j aŭ oft'e aprez'at'a'j en Sudangulo. Kutim'e la plej bel'a'j plug'il'o'j kaj ĉeval'o'j est'is tiu'j, kiu'j plej efik'e labor'as.

La vojaĝ'ant'o'j afabl'e montr'is si'a'j'n hav'aĵ'o'j'n al la urb'et'an'o'j – la vojaĝ'ant'in'o'j fier'is pro si'a'j kre'aĵ'o'j. Jen mal'grand'a'j akv'o'kruĉ'o'j, por ke mal'grand'a'j man'o'j pov'u ĉerp'i akv'o'n dum plen'kresk'ul'o'j labor'as. Jen barel'simil'a'j, por la distanc'o'j inter river'o'j. Jen profund'a'j, por ten'i frukt'o'j'n kaj legom'o'j'n freŝ'a'j. Jen mal'profund'a'j, por lav'i. El la nigr'a'j fund'o'j de ĉi-last'a'j la pentr'it'a'j fiŝ'o'j kis'is la re'spegul'o'j'n de la lav'ant'o'j. Tut'e ĉarm'e.

La urb'et'an'o'j propon'is al la vojaĝ'ant'o'j inter'ŝanĝ'o'j'n – viand'o'n, legom'o'j'n, metal'aĵ'o'j'n – sed la vojaĝ'ant'o'j ne vol'is for'don'i la akv'o'kruĉ'o'j'n. Ĉiu akv'o'kruĉ'o hav'is si'a'n rol'o'n, kaj la vojaĝ'ant'o'j ne port'is ekstr'a'j'n akv'o'kruĉ'o'j'n en la mal'grand'a'j rul'dom'o'j. Kvankam la vojaĝ'ant'o'j kaj la urb'et'an'o'j parol'is sam'lingv'e, eĉ sam'akcent'e, la vojaĝ'ant'o'j ne kompren'is, kial la urb'et'an'o'j vol'as hav'i akv'o'kruĉ'o'j'n. Ĉu la urb'et'an'o'j ne konstru'ig'is akv'o'tur'o'n por ne plu dev'i port'i akv'o'n en akv'o'kruĉ'o? Ĉu ne bel'a pur'a akv'o flu'as rekt'e en la dom'o'j'n? Ĝen'is ili'n, ke la urb'et'an'o'j ne uz'us la akv'o'kruĉ'o'j'n por … port'i akv'o'n.

“Ĉu ver'e vi pag'os por tia'j kruĉ'o'j?” demand'is la vojaĝ'ant'o'j.

“Tre volont'e!” dir'is la urb'et'an'o'j.

“Do, ebl'e esplor'ind'a entrepren'o,” dir'is la vojaĝ'ant'o'j. “Ven'ont'foj'e ni hav'os kruĉ'o'j'n por vi.”

La urb'et'a'j meti'ist'o'j sekv'is la lini'o'j'n de la desegn'aĵ'o'j per avid'a'j fingr'o'j kaj okul'o'j. Sed tiu'j form'o'j kaj flor'o'j kaj foli'o'j ne est'is tiel facil'e lern'ebl'a'j.

La vojaĝ'ant'o'j fin'is si'a'n labor'o'n ĉe la akv'o'tur'o, kaj tiu'n vesper'o'n la urb'et'an'o'j okaz'ig'is dank'festen'o'n. Ĉiu'j vir'in'o'j de Sudangulo bak'is kuk'o'j'n laŭ mal'nov'a'j recept'o'j. Knab'in'o'j kolekt'is sovaĝ'a'j'n flor'o'j'n el la kamp'o'j por ornam'i la tabl'o'j'n. Tiu'j, kiu'j iam stud'is muzik'a'n instrument'o'n, port'is ĝi'n al la festen'o kaj lud'is, eĉ se mank'is spert'o. La bru'o est'is tre grand'a, sed mal'mult'a'j plend'is. En la maten'o la fru'lev'iĝ'int'o'j en la urb'et'o vid'is la polv'o'n de la last'a'j rul'dom'o'j je la horizont'o.

Dum jar'o la meti'ist'o'j en Sudangulo prov'is kopi'i la akv'o'kruĉ'o'j'n, sed mank'is al ili la flu'ec'a'j form'o'j kaj pentr'ist'a lert'o. La vojaĝ'ant'in'o'j sekv'is long'a'n tradici'o'n, kiu'n ne hav'is la urb'et'an'o'j. Monat'o'n post monat'o aper'is en la vend'ej'o'j mis'form'it'a'j vaz'o'j. Ŝrump'int'a'j kuv'o'j kolekt'is akv'o'n sub tegment'o'fend'o'j. Mispentritaj flor'o'j sur sup'bovl'o'j ne tiel impres'is la dom'mastr'in'o'j'n, kiel la memor'at'a'j akv'o'kruĉ'o'j de la vojaĝ'ant'o'j.

Do est'is kun plezur'o, ke la urb'et'an'o'j rimark'is la dis'pec'iĝ'ant'a'n farb'o'n sur la haŭt'o de la akv'o'tur'o, kaj ili ĝoj'is kiam fort'a frost'o far'is fend'et'o'j'n. Post ne'long'e re'ven'is la rul'dom'o'j, kaj post la rul'dom'o'j est'is tren'it'a'j vagon'o'j kun akv'o'kruĉ'o'j pret'a'j por aĉet'i.

Prez'o por la ripar'ad'o de la akv'o'tur'o est'is sen'zorg'e aranĝ'it'a, kaj la urb'et'an'o'j komenc'is aĉet'ad'i la akv'o'kruĉ'o'j'n. La farb'it'a'j flor'o'j kaj foli'o'j ankoraŭ ne est'is plen'e sek'a'j sur kruĉ'o, kiam urb'et'an'o el'tir'is ĝi'n el la man'o'j de vojaĝ'ant'in'o-art'ist'in'o kontraŭ sak'et'o da ŝpar'it'a'j mon'er'o'j. Sur manĝ'o'tabl'o'j aper'is bel'eg'a'j vaz'o'j, kaj sur fenestr'o'bret'o'j star'is vic'o'j de la akv'o'kruĉ'o'j. Najbar'o'j milit'is per ekspozici'o'j.

Ankoraŭ est'is tikl'a problem'o por la vojaĝ'ant'o'j, ke la urb'et'an'o'j tamen ne uz'is la akv'o'kruĉ'o'j'n por la kutim'a cel'o – tio est'as, port'i akv'o'n de lok'o al lok'o. Foj'e ar'o da vojaĝ'ant'in'o'j al'ven'is al la put'o kaj renkont'is tie urb'et'an'in'o'j'n, kiu'j ĉerp'is akv'o'n per si'a'j aĉet'it'a'j akv'o'kruĉ'o'j sed tuj verŝ'is la akv'o'n re'e'n en la put'o'n. Mir'ig'it'e la vojaĝ'ant'in'o'j demand'is la urb'et'an'in'o'j'n, kio'n ili far'as. La urb'et'an'in'o'j respond'is per alt'a'j laŭd'o'j pri la perfekt'a'j ark'o'j, kiu'j'n far'as la el'verŝ'at'a akv'o. Kaj post kelk'a'j minut'o'j la urb'et'an'in'o'j met'is la mal'plen'a'j'n kruĉ'o'j'n sur la kap'o'j'n kaj for'ir'is parad'e, perfekt'e paŝ'ant'e en bel'a vic'o.

Sed tio ne est'is la nur'a enigm'o por la vojaĝ'ant'o'j. Pro si'a'j divers'a'j labor'o'j kaj ŝpar'em'o la vojaĝ'ant'o'j jam hav'is sufiĉ'e da mon'o por si'a'j ĉiu'tag'a'j bezon'o'j. Al'don'iĝ'is al tiu'j sum'o'j la nov'a'j kaj ne'atend'it'a'j en'spez'o'j pro la akv'o'kruĉ'o'j. Ili'a'j rul'dom'o'j est'is last'a'temp'e ripar'it'a'j kaj ili'a'j vest'aĵ'o'j far'it'a'j el nov'a ŝtof'o. Do, kio'n far'i kun la mon'o?

Dum varm'a post'tag'mez'o, kiam la labor'o pri la akv'o'tur'o ne est'is prem'a, kelk'a'j vojaĝ'ant'o'j al'ven'is al bien'mastr'o kaj aĉet'is tri hektar'o'j'n je kelk'a'j mejl'o'j for de la urb'et'o. Ĉe la urb'et'a vend'ej'o ili aĉet'is seg'il'o'j'n, najl'o'j'n, ĉar'um'o'j'n, kaj martel'o'j'n. La rul'dom'o'j trans'lok'iĝ'is el sub la akv'o'tur'o en la aĉet'it'a'n kamp'o'n. Tie ili ek'konstru'is dom'o'j'n.

Neni'u memor'is, kial preciz'e la vojaĝ'ant'o'j decid'is konstru'i dom'o'j'n. Cert'e ili ne vol'is en'hejm'iĝ'i. Kvankam ne'spert'a'j pri dom'o'j, la vojaĝ'ant'o'j est'is kompetent'a'j ĉarpent'ist'o'j. La nov'a'j dom'o'j simil'is al la rul'dom'o'j – kvadrat'a'j form'o'j, mal'krut'a'j tegment'o'j, mal'dik'a'j mur'o'j. Sed eĉ kiam la dom'o'j est'is pli mal'pli fin'it'a'j – krom la detal'o'j kaj dekor'aĵ'o'j, kiu'j karakteriz'as la art'o'n de la vojaĝ'ant'o'j – ili ne trans'lok'iĝ'is el la rul'dom'o'j.

“Pro kio konstru'i dom'o'n, se oni ne loĝ'as en ĝi?” demand'is la urb'et'an'o'j.

“Kial aĉet'i akv'o'kruĉ'o'n, se oni ne bezon'as port'i akv'o'n?” respond'is la vojaĝ'ant'o'j.

Ne'long'e post'e grand'a trajn'o el Augusta al Greenville halt'is en Sudangulo. Tia'j trajn'o'j port'is komerc'ist'o'j'n kaj societ'an'o'j'n al divers'a'j event'o'j. Nek Augusta nek Greenville est'is sufiĉ'e grand'a'j por sub'ten'i si'a'j'n propr'a'j'n fest'sezon'o'j'n, kvankam la urb'et'an'o'j parol'is pri ambaŭ urb'o'j kvazaŭ pri Londono kaj Parizo. La knab'in'o'j de Sudangulo ĉiam salut'is la preter'pas'ant'a'j'n trajn'o'j'n per delikat'a'j man'sving'et'o'j, ne per la plen'brak'a'j salut'o'j, kiu'j'n ili uz'is inter si. Eĉ la knab'o'j, met'int'e verd'iĝ'int'a'j'n mon'er'o'j'n sur la rel'o'j'n, ĝentil'e de'met'is la ĉapel'o'j'n antaŭ la pasaĝer'o'j.

Sudangulo ne est'is laŭ'plan'a halt'ej'o por tia'j trajn'o'j. Tem'is pri meĥanik'a fuŝ'o. La kaldron'eg'o de la trajn'o romp'iĝ'is. Ĝi ne eksplod'is, sed la difekt'o est'is tiom grand'a, ke la trajn'o dev'is halt'i dum kelk'a'j hor'o'j kaj atend'i meĥanik'ist'o'n el Augusta. La urb'et'an'o'j ne mal'ŝpar'is temp'o'n. La preĝ'ej'a ĥor'o prezent'is himn'o'j'n dum la pastr'o ir'ad'is de vagon'o al vagon'o kun la or'a mon'plet'o. Knab'in'o'j en si'a'j dimanĉ'a'j rob'o'j vend'is flor'o'j'n al la pasaĝer'in'o'j kontraŭ kupr'aĵ'o'j, kaj knab'o'j polur'is ŝu'o'j'n kaj bot'o'j'n.

Eĉ la vojaĝ'ant'o'j part'o'pren'is la tuj'a'n foir'o'n. Ili ven'is kun si'a'j akv'o'kruĉ'o'j plen'a'j de mal'varm'a akv'o el la profund'o de la put'o. La soif'ant'a'j pasaĝer'o'j bon'vol'e plen'ig'is la man'et'o'j'n de la infan'o'j per mon'er'o'j. Sed est'is pli da entuziasm'o pri la akv'o'kruĉ'o'j mem. La dam'o'j vol'is hav'i ili'n por ĉe'tabl'a'j dekoraci'o'j dum la aŭtun'a sezon'o. La komerc'ist'o'j vol'is hav'i ili'n por vend'i al ali'a'j dam'o'j, kiu'j nun ne est'is en la trajn'o. Hazard'e ĉe'est'is ankaŭ profesor'o pri art'o. Li pri'skrib'is la akv'o'kruĉ'o'j'n kiel bel'eg'a'j'n ekzempl'o'j'n de uson'a popol'a art'o kaj vol'is akir'i kelk'a'j'n por la muze'o ĉe la universitat'o. La nombr'o da aĉet'ant'o'j tuj'tuj super'is la kvant'o'n de hav'ebl'a'j akv'o'kruĉ'o'j. La prez'o'j rapid'e alt'iĝ'is, kaj aper'is mon'bilet'o'j kun mult'a'j cifer'o'j.

Fajf'eg'is la trajn'o de'nov'e. Ĝi'a kaldron'eg'o est'is ripar'it'a kaj re'plen'ig'it'a el la akv'o'tur'o, kiu nun est'is preskaŭ mal'plen'a. La profesor'o'j, dam'o'j, kaj komerc'ist'o'j man'sving'is kaj pet'eg'is per laŭt'a'j voĉ'o'j, ke oni far'u pli da kruĉ'o'j. Baldaŭ ven'os ali'a trajn'o, kiu far'os special'a'n halt'o'n en Sudangulo.

Tiu'n vesper'o'n la urb'et'an'o'j ne hav'is akv'o'n en si'a'j dom'o'j. Rest'is iom'et'e da akv'o en la akv'o'tur'o, sed la prem'o ne sufiĉ'is por pump'i ĝi'n en la dom'o'j'n. Unu'a'foj'e dum kelk'a'j jar'o'j la infan'o'j de la urb'et'o aper'is ĉe la put'o, apud la vojaĝ'ant'o'j, por ĉerp'i akv'o'n per la bel'a'j kruĉ'o'j.

Kelk'a'j tag'o'j ne sufiĉ'is por far'i mult'a'j'n nov'a'j'n akv'o'kruĉ'o'j'n, do kiam al'ven'is dek'o da kaleŝ'o'j el Augusta, la prez'o'j de'nov'e est'is alt'a'j. Aĉet'ant'o'j konstant'e al'ven'is, kaj la vojaĝ'ant'in'o'j est'is okup'at'a'j la tut'a'n tag'o'n per farad'o, bak'ad'o kaj pentr'ad'o. Sed farad'o de akv'o'kruĉ'o'j est'is labor'o nur vir'in'a. La vir'o'j, fin'int'e la farb'ad'o'n de la akv'o'tur'o en Sudangulo kaj ne pov'ant'e vetur'i al ali'a'j urb'et'o'j, pri'labor'is si'a'j'n hobi'a'j'n dom'o'j'n. Modest'a'j mur'o'j iĝ'is mur'eg'o'j, kaj el tegment'o'j el'kresk'is gabl'o'fenestr'o'j kaj tur'o'j. Foj'foj'e patr'o kaj fil'o pri'labor'is mal'sam'a'j'n dom'o'j'n sed post'e lig'is ili'n per arkad'o'j. Baldaŭ brik'o'j anstataŭ'is lign'o'n. Mult'a'j dom'o'j est'is mal'konstru'it'a'j ĝis la ter'o kaj post'e re'konstru'it'a'j per nov'a'j material'o'j aŭ laŭ pli koher'a'j form'o'j.

Eĉ en tiu'j brik'a'j dom'o'j la vojaĝ'ant'o'j ne loĝ'is. La rul'dom'o'j ankoraŭ est'is ili'a'j hejm'o'j, sed de'long'e la rad'o'j sink'is en la kot'o'n. La vojaĝ'ant'o'j ne vojaĝ'is, pro amas'o da klient'o'j kaj far'end'a labor'o. Tamen la rul'dom'o'j dev'is iom'et'e adapt'iĝ'i al tiu nov'a viv'o'ritm'o. Pro nov'a nask'iĝ'o aŭ ge'edz'iĝ'o la vojaĝ'ant'o'j konstru'is al'don'o'j'n al la rul'dom'o'j. Sed tiu'j nov'a'j ĉambr'et'o'j ne hav'is propr'a'j'n rad'o'j'n. Ili star'is sur la ter'o. La lign'a'j mur'o'j est'is ne'pentr'it'a'j kaj ĉe la angul'o'j ne renkont'iĝ'is rekt'e. Herb'o'j kresk'is supr'e'n por firm'ten'i la rul'dom'o'j'n; la rul'dom'o'j en'profund'iĝ'is sub'e'n por firm'ten'i la ter'o'n. Oni nom'is ili'n rul'dom'o'j nur pro tradici'o.

Sudangulo apenaŭ atent'is la trans'form'iĝ'o'n de la dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j, ĉar ankaŭ la urb'et'an'o'j est'is tre okup'at'a'j pro la al'flu'o de vizit'ant'o'j. La restoraci'o hav'is rekord'a'n klient'ar'o'n, kaj ĝi'a'j posed'ant'o'j al'konstru'is portik'o'n kun dek nov'a'j tabl'o'j. Aĉet'ant'o'j de la akv'o'kruĉ'o'j, dum ili est'is en la kamp'ar'o, vol'is spert'i kamp'ar'a'n etos'o'n, do la urb'et'an'o'j agord'is si'a'j'n gitar'o'j'n kaj streb'is re'memor'i la mal'nov'a'j'n kamp'ar'a'j'n melodi'o'j'n. La restoraci'o serv'is plet'o'n post plet'o kun trut'o kaj kaĉ'o, ŝink'o kaj brasik'o, kaj omlet'o'j el freŝ'a'j ov'o'j kaj fromaĝ'o. La preĝ'ej'o ricev'is per'e de donac'o'j nov'a'n turp'int'o'n. Ge'knab'o'j vend'is flor'o'j'n kaj polur'is bot'o'j'n kaj tiel per'labor'is mon'er'o'j'n por dolĉ'aĵ'o'j kaj lud'il'o'j.

Grand'a ĝoj'o ven'is iu'n bril'a'n tag'o'n. Oni anonc'is, ke la ŝtat'a reg'ist'ar'o far'is nov'a'n oficial'a'n map'o'n, kaj Sudangulo aper'is kiel urb'et'o-punkt'et'o. Antaŭ'e ĝi eĉ ne merit'is menci'o'n, ĉar ĝi est'is oficial'e nur “lok'o por la popol'nombr'ad'o”, kiu signif'as, ke la lok'o est'as grav'a nur por la lok'ul'o'j. Punkt'et'o sur la map'o signif'as, ke la lok'o hav'as signif'o'n por iu grav'a ekster'ul'o.

En la sam'a jar'o est'is eĉ pli grav'a nov'aĵ'o. La ŝtat'a muze'o decid'is star'ig'i ekspozici'o'n pri la akv'o'kruĉ'o'j. Oni mend'is de la vojaĝ'ant'o'j cent'o'j'n da akv'o'kruĉ'o'j ne nur por la ekspozici'o, sed ankaŭ por vend'i en apud'a'j butik'o'j. La vojaĝ'ant'in'o'j plen'ŝtop'is plur'a'j'n vagon'o'j'n per si'a'j akv'o'kruĉ'o'j. Plur'a'j el la akv'o'kruĉ'o'j est'is el'star'a'j ekzempl'o'j de la art'o, sed tre mult'a'j est'is mal'grand'a'j, mis'a'j, kaj tro hast'e far'it'a'j. La temp'o ne permes'is, ke ĉiu est'u majstr'o'verk'o.

Memor'u, ke la akv'o'kruĉ'o'j est'is far'it'a'j nur de vir'in'o'j! La vir'o'j hav'is neni'o'n por far'i dum tiu'j frenez'a'j monat'o'j, krom okup'iĝ'i pri si'a'j hobi'a'j dom'o'j. Kolon'o'j kaj arkad'o'j kresk'ad'is, kaj oni al'don'is grand'a'j'n, pomp'a'j'n fenestr'o'j'n special'e mend'it'a'j'n en la ĉef'urb'o. La el'spez'it'a'j sum'o'j est'is alt'a'j, kaj la dom'eg'o'j far'iĝ'is tre impon'a'j. Kiel art'aĵ'o'j kelk'a'j preskaŭ egal'is la akv'o'kruĉ'o'j'n.

Kiam la ekspozici'o mal'ferm'iĝ'is, ĝi est'is ĉiu'flank'e laŭd'at'a kun entuziasm'o. Ven'is ne nur la soci'a'j alt'ul'o'j, sed ankaŭ membr'o'j de pli mal'alt'a'j soci'a'j tavol'o'j, kiu'j vol'is part'o'pren'i la ŝik'a'n etos'o'n. Aper'is ge'knab'o'j el la baz'lern'ej'o, patr'in'o'j kun suĉ'infan'o'j, kaj plend'ant'a'j edz'o'j. Kaj, subit'e, la akv'o'kruĉ'o'j ne plu est'is rar'aĵ'o'j mal'kovr'it'a'j en la man'o'j de sovaĝ'a popol'o en la sovaĝ'a'j rand'o'j de la uson'a civilizaci'o. La akv'o'kruĉ'o'j star'is sur ĉiu fenestr'o'bret'o kaj en ĉiu tabl'o'aranĝ'o. Ĉiu mez'klas'ul'o ŝajn'e hav'is plur'a'j'n akv'o'kruĉ'o'j'n. La societ'ul'in'o'j pri'skrib'is la akv'o'kruĉ'o'j'n nun per ali'a'j vort'o'j: banal'a, ordinar'a, ĉiu'tag'a.

Kaj antaŭ ol ferm'iĝ'is la ekspozici'o, la komerc'ist'o'j, dam'o'j kaj profesor'o'j pri uson'a popol'a art'o jam entuziasm'is pri nov'a'j lud'il'o'j – inter ali'a'j lit'kovr'il'o'j de la Pensilvani'a'j mont'et'o'j kaj la arĝent'a'j manĝ'il'ar'o'j de seks'komun'um'o Oneida en la kamp'ar'a Nov'jork'o.

Post la ekspozici'o ven'is neniu'j mend'o'j por akv'o'kruĉ'o'j, nek aĉet'ant'o'j al Sudangulo. Oni kvazaŭ mal'ŝalt'is la kran'o'n. Sen klient'o'j kaj sen labor'o la vojaĝ'ant'o'j ne plu est'is lig'it'a'j al Sudangulo. Tamen ili'a'j rul'dom'o'j ne plu est'is pret'a'j por la voj'o. Kaj io ŝanĝ'iĝ'is en ili'a'j kor'o'j, kiu'j iam ŝajn'is tiom mal'simil'a'j, ol tiu'j de la urb'et'an'o'j. Dum oni atend'is aĉet'ant'o'j'n en Sudangulo, la vojaĝ'ant'o'j al'kutim'iĝ'is vek'iĝ'i ĉiu'maten'e vid'e al kon'at'a'j vizaĝ'o'j, arb'o'j, ombr'o'j. Est'us bel'e en'hejm'iĝ'i kaj ne plu port'i akv'o'n per kruĉ'o.

La dom'eg'o'j'n oni ne vol'is makul'i per tub'o'j aŭ kuv'o'j. Tiu'j'n afer'o'j'n oni instal'is en la iam'a'j'n rul'dom'o'j'n – la dom'aĉ'o'j'n. Dum jar'dek'o'j la infan'o'j de la vojaĝ'ant'o'j far'iĝ'is plen'kresk'a'j kaj konstru'is propr'a'j'n, tut'e ordinar'a'j'n dom'o'j'n en Sudangulo. Dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j est'is for'las'it'a'j. La nov'a generaci'o al'iĝ'is al la preĝ'ej'o kaj la viv'o de Sudangulo, aŭ trans'loĝ'iĝ'is al Clarks Hill, Parksville, aŭ eĉ Augusta aŭ Greenville, kie oni fabrik'as bot'o'j'n kaj vend'as asekur'o'n.

Jen ĉio, kio'n kon'is la deĵor'ant'o ĉe la benzin'vend'ej'o. Ceter'a'j'n detal'o'j'n mi kolekt'is de ali'a'j urb'et'an'o'j en la restoraci'o, preĝ'ej'o, aŭ poŝt'ofic'ej'o. Kred'ebl'e inter tiu'j est'is post'e'ul'o'j de la vojaĝ'ant'o'j. Ebl'e inter la plej aĝ'a'j eĉ est'is vir'in'o'j, kiu'j help'is si'a'j'n patr'in'o'j'n pentr'i flor'o'j'n kaj foli'o'j'n sur la akv'o'kruĉ'o'j. Sed tiu'j ne mal'kaŝ'is si'n al mi.

Dum la jar'o'j 1946 ĝis 1956 oni konstru'is grand'eg'a'n dig'o'n, kiu si'a'vic'e kre'is la lag'o'n Clarks Hill, tiel nom'it'a pro la proksim'a sam'nom'a urb'et'o. Mal'mult'e'kost'a'j pump'il'o'j est'is aĉet'ebl'a'j ek'de la ses'dek'a'j jar'o'j. La pump'il'o'j facil'e liver'is la akv'o'n el la lag'o al la restoraci'o, vend'ej'o, poŝt'ofic'ej'o, preĝ'ej'o kaj ĉiu'j dom'o'j, dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j en Sudangulo. La akv'o'tur'o ne plu est'is bezon'at'a. Oni ne mal'konstru'is ĝi'n sed ankaŭ ne plu ripar'is ĝi'n. Ĝi ankoraŭ star'as en Sudangulo, stri'it'a de rust'o. Sub ĝi oni konstru'is tre mal'mult'e'kost'a'n gast'ej'o'n, kaj tie mi decid'is tra'nokt'i. Ver'dir'e, mi elekt'us pli bel'a'n lok'o'n, sed tio est'as la nur'a gast'ej'o apud Sudangulo. La urb'et'o ne ricev'as mult'a'j'n vizit'ant'o'j'n.

Sur'voj'e al la gast'ej'o mi de'nov'e preter'pas'is la vic'o'n de dom'eg'o'j kaj dom'aĉ'o'j. La dom'eg'o'j ankoraŭ fanfaron'is pri si'a'j kolon'o'j, ŝtup'ar'o'j kaj alt'a'j tegment'o'j. Sed neni'e est'is flu'ec'a form'o, natur'a lini'o, flor'o aŭ foli'o. Pli interes'a'j est'is la dom'aĉ'o'j. La vesper'a lum'o kaj akr'a'j ombr'o'j mal'kaŝ'is detal'o'j'n, kiu'j'n mi ne rimark'is en la post'tag'mez'o. Jen kudzu-herb'aĵ'o'j nod'iĝ'is ĉirkaŭ la iam'a'j rad'o'j, kiu'j nun du'on'e mal'aper'is en la kot'o'n. Jen viol'et'o'j kresk'is el la fend'o'j super fenestr'o'j kaj pord'o'j. Kaj jen kurb'a'j graci'a'j sulk'o'j en la tegment'o'j. Ili'n desegn'is jar'dek'o'j da pluv'o serĉ'ant'a util'o'n en la kor'o de la ter'o.

Estim'at'a Vi!

Pint'a'j'n esper'o'j'n de la semajn'o, plej kar'a amik'in'o. Mi skrib'as al vi kun esper'o, ke tiu ĉi afer'o trov'os vi'a'n plen'a'n atent'o'n, kvankam ni neniam antaŭ'e kon'at'iĝ'is. Mi'a nom'o est'as s-ro advokat'o Maksim'o Tovar-Q. Mi est'is kon'at'a al la last'a'temp'e mort'int'a sam'ide'an'o K., kiu for'las'is la viv'o'n sen hered'ant'o'j aŭ klar'a testament'o. Kiel li'a advokat'o kaj amik'o, mi hav'as moral'a'n dev'o'n ag'i laŭ mi'a koncept'o de li'a'j last'a'j dezir'o'j. Tial mi pet'as vi'a'n kiel ebl'e plej rapid'a'n kun'labor'o'n en tiu ĉi afer'o. Okaz'e de la en'tomb'ig'o de s-an'o K. mi aranĝ'as trans'don'o'n kaj invest'ad'o'n de li'a tut'a hav'aĵ'o en vi'a'n Esperant'o-klub'o'n, propagand'a'n projekt'o'n aŭ fak'a'n organiz'aĵ'o'n, pri kiu mi vast'e aŭd'is kaj kiu'n mi mult'e estim'as.

La last'a'temp'e mort'int'a s-an'o K. post'las'is mon'bilet'o'j'n, or'aĵ'o'j'n, aŭt'o'j'n, juvel'um'it'a'j'n ov'o'j'n, silk'a'j'n ĉapel'o'j'n, krani'o'j'n de sankt'ul'o'j, specimen'o'j'n de rar'a'j plant'o'j kaj akci'o'j'n kun valor'o de tri'cent naŭ'dek ok milion'o'j sep'cent naŭ'dek du mil'o'j tri'cent kvin'dek unu stel'o'j (398.792.351), por taks'i ĝi'n en la kurz'o de vi'a etn'o.

S-an'o K. riĉ'iĝ'is jun'e, kiam mal'grand'a sum'o invest'it'a en mal'grand'a komput'il'a firma'o subit'e far'iĝ'is grand'a sum'o invest'it'a en grand'a komput'il'a firma'o. S-an'o K. klar'ig'is si'a'n sukces'o'n jen'e: “grand'a ag'o kun grand'a risk'o por grand'a rezult'o”. Li vol'is, ke mi ĉiz'u tiu'n fraz'o'n sur li'a'n tomb'o'n, ĉar li pren'is ĝi'n kiel viv'o'stil'o'n. Ĝi far'iĝ'is apart'e grav'a, kiam la bors'o'j far'iĝ'is mal'stabil'a'j. Tiu'j, kiu'j las'is la mon'o'n putr'i, sufer'is ruin'iĝ'o'n, sed s-an'o K., salt'ig'ant'e grandioz'a'j'n sum'o'j'n ĉiu'hor'e, rikolt'is milion'o'n post milion'o.

Li sent'is tamen, ke per mis'paŝ'o li perd'us la tut'o'n, do li dung'is mi'n kiel brems'il'o'n. Mi kon'as la valor'o'n de mon'er'o! Mi'a di'tim'ant'a famili'o de pac'am'a'j vegetar'an'o'j-profesor'o'j perd'is ni'a'n konsider'ind'a'n hav'aĵ'o'n dum la Milit'o en mi'a land'o. Kontraŭ'leĝ'a'j tromp'em'a'j grand'komerc'ist'o'j, kiu'j est'is mal'amik'o'j de la demokrati'a elekt'it'a reg'ist'ar'o publik'e sub'ten'it'a de mi'a'j ge'patr'o'j, ŝtel'is ĉio'n. Sed ver'e est'is ne'ebl'e brems'i s-an'o'n K. Ŝpar'i mon'o'n ne interes'is li'n, kaj mi far'iĝ'is nur help'ant'o por li'a'j grand'a'j plan'o'j.

S-an'o K. aplik'is si'a'n komerc'e sukces'a'n ag'ad'manier'o'n – “grand'a ag'o kun grand'a risk'o por grand'a rezult'o” – al si'a'j am'intrig'o'j, sed neniam sukces'e. Li opini'is, ke pli util'as briliant'o, ol sen'fin'a vic'o da bombon'o'j, flor'o'j kaj vort'o'j, por ating'i la am'kulmin'o'n. Ĉiu vir'in'o, al kiu li ĵet'is la okul'o'n, unu'e akcept'is la briliant'o'n sed fin'fin'e re'ĵet'is ĝi'n al li'a naz'o. Mi, post'e parol'ant'e kun li'a'j am'at'in'o'j super kaf'o ĉe kandel'lum'o, lern'is, ke ili ne est'is frid'kor'a'j – nur esper'o'plen'a'j kaj naiv'a'j.

Vi, kar'a leg'ant'in'o, cert'e profit'us de pli klar'a ekzempl'o. Foj'e s-an'o K. mal'kovr'is en kaf'ej'o ĉeriz'lip'a'n ĉarm'ul'in'o'n. Ŝi'a mens'o est'is sorb'it'a de libr'o'leg'ad'o, kaj ŝi apenaŭ atent'is s-an'o'n K, ĝis li met'is antaŭ ŝi grand'a'n el'tranĉ'aĵ'o'n de ĉokolad'a kuk'o. Komenc'iĝ'is konversaci'o; fin'e li el'tir'is el la ĉeriz'a'j lip'o'j, ke ŝi'a nom'o est'as Doroteo kaj ŝi vizit'ad'as tiu'n ĉi kaf'ej'o'n kelk'foj'e semajn'e. Sed, hont'ant'e pro la tro grand'a konfes'o al tiu ne'kon'at'o, ŝi klak'ferm'is si'a'n libr'o'n, balbut'is i'o'n pri la mal'san'a patr'in'o, kaj fulm'o'rapid'e for'las'is la kaf'ej'o'n. La fuĝ'o pint'ig'is la atent'o'n de s-an'o K., kaj li send'is mi'n real'ig'i plan'o'n hast'e skiz'it'a'n sur buŝ'tuk'o. Ven'ont'tag'e la ĉeriz'lip'a ĉarm'ul'in'o re'ven'is al si'a kaf'ej'o, sed nun ĝi funkci'is sub nov'a nom'o, Kaf'ej'o “Doroteo”. Oni ofert'as tas'o'j'n da (a)doroteo – bon'gust'a trink'aĵ'o sed stult'a vort'lud'o eĉ en la angl'a (“ador'e-a-te'a / Dorothy”). Ŝi'a vizaĝ'o ornam'is la tas'o'j'n kaj buŝ'tuk'o'j'n. Aĉet'int'e la kaf'ej'o'n, s-an'o K. produkt'ig'is nov'a'j'n akcesor'aĵ'o'j'n, kopi'is fam'a'n te'trink'aĵ'o'n de kon'at'a inter'naci'a kaf'ej'ĉen'o kaj don'is al ĝi nov'a'n nom'o'n. Sed Doroteo ne sent'is flat'o'n pro la vizaĝ'o sur la buŝ'tuk'o'j. Tio'n ŝi konfes'is al mi dum mi pacienc'e aŭskult'is sur ŝi'a sof'o. Mal'komfort'o – en la am'at'a kaf'ej'o! Kaj kiam s-an'o K. met'is si'a'n man'o'n sur la ŝi'a'n kaj flustr'is al ŝi iu'n alud'o'plen'a'n fraz'o'n, al ŝi ek'juk'is en la haŭt'o. Ŝi ĵet'is la (a)doroteon plank'e'n. S-an'o K. mal'laŭt'e murmur'is kelk'a'j'n fi'vort'o'j'n kaj pet'is mi'n pac'ig'i la ĉeriz'lip'a'n ĉarm'ul'in'o'n, ĉar “neni'o for'rab'as riĉ'aĵ'o'j'n pli rapid'e, ol leĝ'kort'um'a proces'o pro esper'tromp'it'a knab'in'o”. Est'is tamen la esper'o'j de s-an'o K., kiu'j tromp'iĝ'is. Li ĵur'is al mi, ke ven'ont'foj'e li far'os i'o'n pli grandioz'a'n, ĉar klar'e la problem'o est'is, ke la donac'o ne est'is sufiĉ'e grand'a.

En tiu'j grand'a'j am'o'ag'o'j est'as grand'a risk'o! Kio okaz'us, se Doroteo hav'us paf'il'o'n, aŭ fianĉ'o'n kun paf'il'o? Neni'u mon'sum'o sub'aĉet'us koler'a'n fianĉ'o'n. Pli mal'risk'e est'as am'ind'um'i pli simpati'e, pli afabl'e.

Ali'a'n foj'o'n s-an'o K. renkont'is en vic'o antaŭ teatr'o grand'mam'a'n jun'ul'in'o'n. Tre plaĉ'is al s-an'o K. ŝi'a mol'a voĉ'o, la mol'a vizaĝ'o kaj apart'e la mol'a'j kusen'o'j de ŝi'a brust'o! Ŝi'a'j fingr'o'j jam bril'is per ring'o'j, do s-an'o K. ne el'poŝ'ig'is la briliant'o'n, kiu'n li kutim'e kun'port'is. Li'a flat'a voĉ'o en ŝi'a'j naiv'a'j orel'o'j sukces'is el'vok'i promes'o'n re'ven'i al la teatr'o post du tag'o'j, kiam okaz'os la premier'o de nov'a dram'o, kiu est'os por ŝi tre interes'a. Ŝi kun si'a'j trezor'o'j aper'is por la premier'o, kaj ŝi vid'is la propr'a'n nom'o'n en lamp'lum'o'j super la teatr'a pord'o: “La Viv'o de [Grand'mam'a Jun'ul'in'o] per Kant'ad'o kaj Danc'ad'o”. La ĉef'a'n rol'o'n lud'is la grand'mam'a film'stel'ul'in'o Scarlett (kiu est'is tro fam'a por hav'i famili'a'n nom'o'n), kiu en intervju'o'j taks'is la rol'o'n la plej mal'facil'a, kiu'n ŝi far'is dum si'a karier'o – neniam antaŭ'e ŝi dev'is lud'i la rol'o'n de ver'a person'o. La grand'mam'a jun'ul'in'o tamen mal'trankvil'iĝ'is pro la atent'o kaj pro la tekst'o, kiu konfes'ind'e ne est'is de la plej alt'a literatur'a rang'o. Mi dev'is verk'i ĝi'n konform'e al la cel'o'j de s-an'o K. Mez'e de la tri'a akt'o s-an'o K. klin'is si'n al ŝi kaj flustr'is, ke li aranĝ'is “post'spektakl'a'n spektakl'o'n, kun du lud'ant'o'j”. Li kon'is tiu'n fraz'o'n de iom fam'a film'o, kaj la fraz'o perfekt'e funkci'is en tiu film'o, ĉar la knab'in'o hav'is kontrakt'a'j'n dev'o'j'n. Sed la grand'mam'a jun'ul'in'o – ebl'e pli jun'a kaj naiv'a, ol supoz'is s-an'o K. – ŝok'iĝ'is kaj fuĝ'is. Mez'e de la kvar'a akt'o li send'is mi'n por trov'i kaj pac'ig'i ŝi'n antaŭ ol ŝi trov'us advokat'o'n. Ŝi kaŭr'is sub ŝtup'ar'o, kaj mi don'is al ŝi viŝ'tuk'o'n, viski'o'n kaj apog'o'ŝultr'o'n kaj gvid'is ŝi'n al la kaf'ej'o “Doroteo”, kie ni pas'ig'is du'on'o'n de la nokt'o. Ŝi demand'is, ĉu ŝi ag'is naiv'e kiam ŝi aper'is ĉe la spektakl'o – efektiv'e, kio'n oni atend'u de hom'o'j kiel s-an'o K., kiu promes'as grand'a'j'n afer'o'j'n al jun'ul'in'o? – sed mi dir'is, ke ne: ŝi ne est'as naiv'a, nur esper'o'plen'a.

Mi ĵur'as, ke est'as ali'a'j ekzempl'o'j de li'a super'el'spez'em'o jen tut'simil'a'j, jen eĉ pli frap'a'j, sed vort'o'spac'o'n mi ne mal'ŝpar'os per pli'a'j pruv'o'j krom la sekv'a, kiu est'as la kern'o de mi'a leter'o al vi, plej kar'a amik'in'o.

Foj'e mi kaj s-an'o K. trov'iĝ'is en trajn'o vojaĝ'ant'a inter grand'a'j uson'a'j ĉef'urb'o'j. Uson'a'j'n trajn'o'j'n uz'as nur povr'ul'o'j, kiu'j ne hav'as mon'o'n por aviad'bilet'o, kaj riĉ'eg'ul'o'j, kiu'j ŝat'as la klasik'epok'a'n etos'o'n de la trajn'o pli ol la kri'ant'a'j'n suĉ'infan'o'j'n kaj mustard'arom'o'n de flug'haven'o'j. S-an'o K. aparten'is al la du'a grup'o, sed eĉ riĉ'eg'ul'o'j ne est'as ŝirm'it'a'j kontraŭ enu'o, kiu ek'posed'as trajn'vojaĝ'ant'o'n. Por for'sku'i la enu'o'n s-an'o K. ir'is en la manĝ'o'vagon'o'n (kie ceter'e ne mank'is kri'ant'a'j suĉ'infan'o'j kaj mustard'arom'o). Tie sid'is jun'ul'in'o.

Ŝi'a har'ar'o est'is kolor'ig'it'a per verd'a farb'o, kaj ŝi port'is verd'a'n jup'o'n, kiu fin'iĝ'is super la genu'o'j. Tie ĝi renkont'is verd-blank'a'j'n ŝtrump'o'j'n. Tre pint'a jun'ul'in'o. S-an'o K. tuj interes'iĝ'is kaj dir'is al ŝi: “Plaĉ'us al mi trink'i glas'o'n da bon'a vin'o kun vi, fraŭl'in'o”. Tuj mi hav'is la sent'o'n, ke post ne'long'e mi sek'ig'os ŝi'a'j'n vang'o'j'n kaj mol'ig'os ŝi'a'n koler'a'n kor'o'n per rakont'o'j pri la tri mal'san'a'j hund'et'o'j, kiu'j'n mi fleg'as hejm'e.

“Mi ne trink'as alkohol'aĵ'o'j'n”, dir'is la jun'ul'in'o. Ne tiel facil'e ŝi est'us venk'it'a.

“Ĉu vi trink'os kaf'o'n, aŭ te'o'n aŭ manĝ'os kuk'o'n? I'o'n ajn mi aĉet'os por vi”, dir'is s-an'o K.

“Dank'o'n, verd'a'n te'o'n”, dir'is la knab'in'o, kaj s-an'o K. mend'is du tas'o'j'n.

S-an'o K. demand'is, dum la te'o star'is ne'tuŝ'it'a, pri la intim'aĵ'o'j de la verd'har'ul'in'o. Ŝi nom'iĝ'is Eliza kaj vetur'is tra Uson'o al kongres'o de esperant'ist'o'j. Respond'e al la lev'it'a'j palpebr'o'j de s-an'o K., Eliza ard'e kaj entuziasm'e prezent'is la detal'o'j'n de vi'a Lingv'o Inter'naci'a. Vag'em'a'n ekzist'o'n ŝi hav'is, vojaĝ'ant'e de kongres'o al kongres'o – la viv'o de ver'a esperant'ist'o!

“Se vi ĉiam vetur'as de aranĝ'o al aranĝ'o sen ajn'a hejm'o, kie do vi'a popol'o nask'as si'a'j'n id'o'j'n? Ĉu en trajn'o'j?” dir'is s-an'o K. Tiom embaras'it'a est'is la kar'a Eliza, malgraŭ ŝi'a modern'a har'o'farb'o, ke ŝi fuŝ'palp'is la lev'it'a'n tas'o'n kaj verŝ'is la varm'a'n te'o'n inter la krur'o'j'n de s-an'o K. Kiel ibis'o li kriĉ'is! Ambaŭ – s-an'o K. kaj Eliza – montr'is ruĝ'a'j'n vang'o'j'n – pro embaras'o, ne en'am'iĝ'o – sed est'is facil'e mis'kompren'i.

Por dir'i i'o'n, Eliza respond'is: “Do, vi'a demand'o – kie ni nask'as? – est'as mal'facil'a demand'o por ni ĝis'ost'a'j esperant'ist'o'j, ĉar ni ne hav'as land'o'n aŭ urb'o'n. Ĉiam ni dev'as varb'i nov'ul'o'j'n por viv'ten'i ni'n, ĉar de'nask'a'j parol'ant'o'j est'as mal'mult'a'j, kaj ili nur mal'oft'e rest'as esperant'ist'o'j”. Ŝi tus'is pro konstern'iĝ'o. “Tamen mi mal'bon'e inform'ad'as vi'n. Mi dev'as dir'i, ke Esperant'o jam est'as parol'at'a ĉie, se ne de ĉiu'j, kaj ke la fort'o de Esperant'o est'as en la bunt'ec'o kaj dis'sem'it'ec'o de ĝi'a'j parol'ant'o'j.”

“Sed ĉu vi tio'n kred'as, knab'in'o?”

“Ho jes, mi kred'as – tamen, ne tut'e. Mi vetur'as mult'e da mejl'o'j kaj el'spez'as mult'e da mon'o por pas'ig'i eĉ nur kelk'a'j'n tag'o'j'n kun esperant'ist'o'j. Viv'i en tia medi'o – kia bel'a sonĝ'o! Esperant'ist'o'j est'as la plej bon'a'j hom'o'j en la mond'o – pac'am'a'j, inter'naci'em'a'j, inteligent'a'j kaj interes'a'j. Mult'a'j eĉ est'as vegetar'an'o'j. Se ni hav'us urb'o'n – en tiu urb'o ne est'us mal'feliĉ'o, kaj se ni hav'us land'o'n – en tiu land'o neniam est'us milit'o.”

“Ĉar vi ne trink'as alkohol'aĵ'o'n, kaj ĉar vi evident'e ne ŝat'as la te'o'n”, kaj li fingr'o'montr'is al la mal'sek'a flak'et'o inter la krur'o'j, “mi aĉet'os por vi i'o'n special'a'n kaj plej kar'a'n. Vi vetur'u per la sam'a trajn'o laŭ la sam'a fer'voj'o post vi'a Esperant'o-kongres'o, kaj vi el'ir'u je konven'a staci'o.”

Eliza hav'is kler'a'n mens'o'n, kaj en ali'a okaz'o ŝi kraĉ'us sur tia'n strang'a'n postul'o'n. Sed ŝi est'is ankaŭ sci'vol'em'a kaj krom'e vid'is ebl'ec'o'n varb'i s-an'o'n K al la Esperant'a etn'o. Tial ŝi dir'is al li, “Bon'e, mi far'os”.

Post kelk'a'j semajn'o'j Eliza vojaĝ'is en la sam'a trajn'o. Pro mal'kon'o de geografi'o kaj mal'atent'o ŝi ne rimark'is, ke en iam'a'j bien'kamp'o'j aper'is konstru'aĵ'o'j. Sed akr'iĝ'is ŝi'a'j orel'o'j kiam la laŭt'parol'il'o'j kri'is:

“Elizujo! Ven'ont'a staci'o, Elizujo!” La laŭt'parol'il'o ĝust'e prononc'is “uj” – ne “uĝ” aŭ “uĵ”, kiel oni foj'e aŭd'as el uson'a'j buŝ'o'j. La trajn'o en'ir'is sub luks'a'n vitr'a'n plafon'o'n kaj halt'is ĉe kaj'o. La ŝild'o'j konfirm'is, Elizujo. Kaj, sen grand'a pri'pens'o, Eliza pren'is si'a'n valiz'o'n.

Atend'is ŝi'n sur la kaj'o s-an'o K. kaj mi, s-ro advokat'o Maksim'o Tovar-Q.

“Bon'a ven'o'n en ni'a urb'o!” dir'is s-an'o K. – Esperant'e! Eliza apenaŭ rimark'is la mal'gramatik'aĵ'o'n. Ŝi rid'et'is vast'e. Tio est'as tre kurioz'a trajt'o de vi'a etn'o – vi feliĉ'as aŭd'i eĉ fuŝ'a'n Esperant'o'n, eĉ el la buŝ'o de plen'a sen'taŭg'ul'o. Mi ankoraŭ ne decid'is, ĉu nombr'i tiu'n trajt'o'n inter vi'a'j pek'o'j aŭ vi'a'j virt'o'j.

“Vi parol'as Esperant'e!” ŝi dir'is (en la angl'a, tamen), kvazaŭ tio est'is pli mirakl'a, ol staci'dom'o kun la propr'a nom'o. “Mi kun'port'is lern'o'libr'o'j'n por vi kaj vi'a amik'o. Post'e mi trans'don'os ili'n, kiam mi hav'os moment'o'n por mal'ferm'i la valiz'o'n.”

S-an'o K. pren'is Elizan je la man'o kaj tir'is ŝi'n tra la staci'dom'o. Alt'kvalit'a'j verd'a'j ŝton'o'j kovr'is la plank'o'n, kaj la plafon'o est'is far'it'a el verd'a vitr'o. Kvin'pint'a'j smerald'a'j rub'uj'o'j star'is gard'o'vic'e, kaj Eliza en'rigard'is ili'n dum ni preter'pas'is. Strang'a knab'in'o, kiu ignor'as la arkitektur'o'n sed atent'as la rub'uj'o'j'n!

“La loĝ'ant'o'j est'as re'cikl'em'a'j”, dir'is Eliza. “Mank'as rub'aĵ'o.” Dum ŝi en'rigard'is, s-an'o K. kaj mi admir'is ŝi'a'n post'aĵ'o'n, kiu est'is klasik'e bel'form'a kaj merit'o'plen'a. S-an'o K. cert'e taks'is ĝi'n ind'a je la el'spez'it'a mon'sum'eg'o. “Ankaŭ hom'o'j mank'as. Ĉu hodiaŭ est'as feri'a tag'o?” ŝi demand'is.

“Nun'temp'e, la trajn'o'j ir'as mal'regul'e”, dir'is s-an'o K. “La urb'o est'as tiel bel'a, ke neni'u vol'as ĝi'n for'las'i.”

Ni el'ir'is el la staci'dom'o kaj en'ir'is la freŝ'a'n aer'o'n. Eliza halt'is ĉe la sojl'o kaj rigard'is buŝ'apert'e la kvartal'o'n, kiu etend'iĝ'is antaŭ ŝi. Verd'vizaĝ'a'j konstru'aĵ'o'j ord'iĝ'is vic'e ĝis la horizont'o.

“Ĉu la urb'o Oz?” ŝi demand'is, mir'ig'it'e.

“Ne, la urb'o Elizujo”, mi dir'is. “Fundament'a nom'o.”

“Kiel vi konstru'is ĉio'n tiel rapid'e?” dir'is Eliza.

“Pri afer'o'j de ŝton'o kaj beton'o vi ne okup'iĝ'u, kar'a fraŭl'in'o”, dir'is s-an'o K., kaj li tir'is ŝi'n al la verd'a centr'a plac'o, rand'um'it'a per kvar larĝ'a'j bulvard'o'j. Ne makul'is la pejzaĝ'o'n aŭt'o'j, lud'ant'a'j infan'o'j aŭ strat'vend'ist'o'j – spir'is en la urb'o nur s-an'o K., Eliza kaj mi.

“Jen Plac'o Zamenhof”, dir'is s-an'o K. “Kaj ĉirkaŭ ĝi kur'as kvar strat'o'j omaĝ'e al la kvar Zamenhof-frat'o'j – Ljudovik , Eliezer, Ludwik kaj Ludovik'o.”

En la okul'o'j de Eliza est'is la re'bril'o de la smerald'a urb'o. “Kio, kio? Ne, tem'as nur pri unu person'o, unu'sol'a Majstr'o!”

“Ĉu ver'e?” dir'is s-an'o K. “Strang'e. Mi leg'is mult'a'j'n libr'o'j'n kaj vid'is la kvar nom'o'j'n.” Fakt'e est'is mi, kiu leg'is la libr'o'j'n kaj vid'is kvar nom'o'j'n. Honest'a erar'o!

“Ili est'as divers'a'j form'o'j de la sam'a nom'o – rus'a, hebre'a, pol'a, Esperant'a”, dir'is Eliza.

“Ho ve”, dir'is s-an'o K. “Mi esper'as, ke mi ne ofend'as. Do, ni pri-pens'u ali'a'n kial'o'n por la kvar nom'o'j.”

“Ebl'e omaĝ'i al la inter'naci'ec'o de ni'a Majstr'o? Kun'iĝ'o de mult'a'j etn'o'j?” dir'is Eliza. Kaj de'nov'e ŝi'a'j okul'o'j lum'iĝ'is verd'e.

“Do, bon'e”, dir'is s-an'o K. “Ni met'os klar'ig'a'j'n afiŝ'o'j'n je ĉiu Plac'o Zamenhof.”

“Ĉu est'as plur'a'j plac'o'j tiu'nom'a'j?” dir'is Eliza.

“Dek'o'j. Ĉu li ne est'is tre bon'a hom'o?” dir'is s-an'o K.

“Ho jes, sed…nu, est'as mal'facil'e parol'i pri divers'ec'o”, ŝi dir'is.

Sed kio'n far'i? Vi'a etn'o, kar'a leg'ant'in'o, hav'as mal'mult'a'j'n sankt'ul'o'j'n kaj ŝajn'e nur unu, pri kiu ĉiu'j konsent'as.

S-an'o K. tir'is ŝi'n en la mez'o'n de unu el la Plac'o'j Zamenhof, kie star'is skulpt'aĵ'o. Mi akir'is ĝi'n bon'prez'e de fam'a art'ist'o – la skulpt'aĵ'o'n mend'is Unu'iĝ'int'a'j Naci'o'j, tamen UN ne pov'is pag'i sed la art'ist'o dev'is manĝ'i. La fund'o de la skulpt'aĵ'o est'is mal'ferm'it'a libr'o el granit'o kaj el ĝi'a'j paĝ'o'j kresk'is arb'o'simil'a kresk'aĵ'o. Ĝi'a korp'o divid'iĝ'is je dek ses brak'o'j, kiu'j est'is alt'a'j kaj mal'alt'a'j – kelk'a'j'n pov'is tuŝ'i eĉ infan'o. Puŝ'o aŭ vent'o komenc'is danc'ad'o'n de la brak'o'j, kaj kiam la brak'o'j frap'is unu la ali'a'n, aŭd'iĝ'is sonor'il'simil'a son'o.

“Por memor'ig'o pri la Fundament'o de ni'a lingv'o!” dir'is s-an'o K. “Dek ses regul'o'j, dek ses brak'o'j, kaj ĝi mov'iĝ'as en feliĉ'a vent'o – pardon'u, facil'a vent'o. Ĉi tie, tie kaj tie ĉi oni pov'as al'fiks'i nov'a'j'n brak'o'j'n.”

“Rigard'u, la infan'o'j pov'as lud'i per ĝi!” mi dir'is. “Infan'o'j est'as esper'o'plen'a'j kaj sen'makul'a'j – ni fleg'u ili'a'n kre'iv'o'n.”

“Ĉu est'as infan'o'j, kiu'j loĝ'as ĉi tie?” demand'is Eliza. “Mi ne vid'as ili'n.”

“Ili stud'as. Hodiaŭ est'as lern'o'tag'o”, dir'is s-an'o K. “Bel'a skulpt'aĵ'o, ĉu ne?”

“Ĝi est'as bel'a”, dir'is Eliza. “Tamen mi ne sci'as, ĉu ĝi ver'e omaĝ'as la Fundament'o'n. Tuŝebleco, fleks'ebl'ec'o, kaj al'don'ebl'ec'o ne est'as trajt'o'j de la Fundament'o.”

“Do, ni pri'pens'u ali'a'n kial'o'n por la skulpt'aĵ'o”, dir'is s-an'o K. “Ebl'e inter'naci'ec'o? Inter'naci'ec'o tuŝ'as ni'n ĉiu'j'n; oni dev'as est'i fleks'ebl'a en inter'naci'a situaci'o; ĉiu'tag'e al'don'iĝ'as nov'a element'o al la inter'naci'ec'o de la mond'o.”

“Jes, inter'naci'ec'o, tre bon'e … la brak'o'j est'as simbol'o'j de mult'a'j etn'o'j, kiu'j sonor'as kiam ili frap'as unu kontraŭ la ali'a'j … ” dir'is Eliza, sed ŝi ne est'is plen'e konvink'it'a. Mi decid'is demand'i al ŝi dum pli intim'a moment'o pri taŭg'a skulpt'aĵ'o por omaĝ'i la Fundament'o'n. Ebl'e io kovr'it'a per pik'il'o'j?

Rigard'is ni'n en la plac'o kelk'a'j alt'a'j konstru'aĵ'o'j kun plej bel'a'j vizaĝ'o'j, kaj nun s-an'o K vok'is ŝi'a'n atent'o'n al tiu'j. “La Hotel'o ‘Pasport'a Serv'o’! Mi pens'is pri Hotel'o ‘Zamenhof’ aŭ Hotel'o ‘Esperant'o’. Sed en la najbar'a'j strat'o'j est'is jam Teatr'o ‘Zamenhof’, Restoraci'o ‘Esperant'o’, Universitat'o ‘Zamenhof’, Teatr'o ‘Esperant'o’, Restoraci'o ‘Zamenhof’ kaj Universitat'o ‘Esperant'o’.”

“Kaj kaf'ej'o'j!” dir'is mi, ĉar en kaf'ej'o est'as intim'a atmosfer'o kaj foj'foj'e pro bru'o bel'ul'in'o dev'as al'proksim'iĝ'i por pli bon'e aŭd'i. En kaf'ej'o oni pov'as mal'kaŝ'i kor'o'n plen'a'n de sent'em'o dum la daŭr'o de tri tas'o'j da te'o – mal'mult'e'kost'e kaj tre efik'e.

“Ĉu en tiu'j kaf'ej'o'j est'as labor'ant'o'j aŭ klient'o'j?” dir'is Eliza.

“Ne. Hodiaŭ est'as feri'a tag'o”, dir'is s-an'o K. “Nun, ĉu ni esplor'u la Hotel'o'n ‘Pasport'a Serv'o’?” dir'is s-an'o K. “Ĝi est'as tre luks'a kaj proksim'a al ĉio, kaj neni'u ĝen'os vi'n dum vi'a rest'ad'o.”

Eliza rid'is. “Neni'u ĝen'os, ĉar la urb'o est'as mal'plen'a. Sen'hom'a.”

“Sed ĉu vi ne opini'as, ke Elizujo est'as bel'a urb'o, plen'a aŭ mal'plen'a?” dir'is s-an'o K.

“Se vi pov'as amuz'i vi'n sol'e aŭ du'op'e, tiam ĝi est'as la plej bel'a urb'o en la tut'a mond'o”, dir'is Eliza.

“Ni cert'e pov'as amuz'i ni'n du'op'e”, dir'is s-an'o K. Jen karakteriz'a fraz'o, risk'a fraz'o! Per tia'j fraz'o'j ebl'e oni venk'as komerc'a'j'n entrepren'o'j'n, sed mort'ig'as am'esper'o'j'n. Por Eliza, tiu fraz'o est'is “la romp'a ran'o”, kiel oni dir'as en mi'a land'o. El'spez'i kvar'on'hor'o'n kun pork'aĉ'o kiel s-an'o K. neniel plaĉ'is al ŝi, sed toler'i li'a'j'n fi'propon'o'j'n est'is ne'ebl'e. Per mal'ferm'it'a man'o Eliza frap'is la vang'o'n de s-an'o K. Krak!

“Vi, stult'a kaj insult'em'a sen'taŭg'ul'o! Vi mal'pur'ig'is mi'a'n lingv'o'n, mi'a'j'n simbol'o'j'n, la kvar Zamenhof-frat'o'j'n…”

“Se mi ofend'is vi'n per mi'a ŝerc'o, mi pardon'pet'as”, dir'is s-an'o K.

“Vi ofend'as per tiu ĉi tut'a urb'aĉ'o, fuŝ'a kaj vak'a. Vi perfid'is mi'a'j'n rev'o'j'n.”

Kaj ŝi fuĝ'is al unu el la kaf'ej'o'j, ebl'e forges'ant'e, ke ankaŭ ili ĉiu'j est'is mal'plen'a'j.

“S-ro advokat'o Maksim'o Tovar-Q”, formal'e adres'is mi'n s-an'o K., “kiel mi erar'is ĉi-foj'e?”

“Mi'a'opini'e, ni ne konstru'is sufiĉ'e grand'a'n afer'o'n ĉi tie, kaj ĝi ŝrump'is antaŭ vi'a grand'anim'ec'o kaj am'lert'ec'o.” Flat'aĵ'o, jes! “Ven'ont'foj'e vi prov'u i'o'n pli grand'a'n, kiu pov'us star'i apud vi, kaj vi nepr'e al'log'os ĉarm'ul'in'o'n pli mond'o'saĝ'a'n kaj ind'a'n, ol tiu ĉi naiv'a Eliza.”

Est'us sen'util'e prov'i ŝanĝ'i li'a'n kondut'o'n rilat'e al vir'in'o'j, kaj se li iam trov'us bel'ul'in'o'n, kiu el'ten'us li'a'j'n mal'lert'aĵ'o'j'n, mi ne plu hav'us labor'o'n. Li'a'j mal'sukces'o'j vir'in'a'j est'is font'o de mi'a'j rekompenc'o'j.

Mi'a'j vort'o'j hav'is la dezir'at'a'n efik'o'n je s-an'o K. – ne'surpriz'e, ĉar jam mult'foj'e antaŭ'e ili bon'e funkci'is. “Do, bon'e”, li dir'is. “Mi for'ir'os hejm'e'n. Mult'as fiŝ'o'j en la mar'o, ĉu ne? Oni ne dev'as flat'i al ĉiu naiv'a in'o, kiu ne sci'as, kiel lud'iĝ'as la lud'o. Ĉu vi bon'vol'os pri'zorg'i la knab'in'o'n?”

“Plezur'e”, mi dir'is.

Mi trov'is Elizan en la Kaf'ej'o Zamenhof. Ŝi prov'is far'i propr'a'n te'o'n, sed la akv'o ne est'is sufiĉ'e varm'a.

“Varm'et'a verd'a te'o ne est'as bon'gust'a”, ŝi dir'is. “Ĉu vi hav'as i'o'n pli fort'a'n?”

Ĉiam mi port'as kun mi botel'et'o'n. Mi verŝ'is en ŝi'a'n tas'o'n kelk'a'j'n fingr'o'j'n da fort'a likv'aĵ'o.

“Kial vi labor'as por tiu pork'ul'o?” demand'is Eliza post long'a glut'o.

“Ĉar li ŝajn'ig'as mi'n sankt'ul'o”, mi respond'is. Eliza rid'is, sed mi ne ŝerc'is.

“Mi ne kompren'as, kiel mi pov'is tiel grav'e erar'i, ven'ant'e ĉi tie'n”, ŝi dir'is. “Kiam li al'parol'is mi'n Esperant'e kaj ŝajn'ig'is interes'o'n pri la lingv'o – mi perd'is ĉi'a'n raci'o'n. Ĉu vi kred'as, ke mi est'as naiv'a?”

“Kar'a fraŭl'in'o, vi est'as nur esper'o'plen'a. Vi hav'is rev'o'n pri Esperant'a urb'o. Nun, ne zorg'u plu. Ĉu mi iam rakont'is al vi pri la tri mal'san'a'j hund'et'o'j, kiu'j'n mi fleg'as hejm'e?” La kaf'ej'o est'is plaĉ'e mal'plen'a, sen'son'a krom ni'a'j rid'em'a'j voĉ'o'j, sed Eliza al'proksim'iĝ'is al mi, kvazaŭ por pli bon'e aŭd'i.

Fin'fin'e mi aranĝ'is por ŝi taksi'o'n. Ĉar mank'is ŝofor'o'j en Elizujo, mi dev'is mend'i ĝi'n el apud'a urb'o, kaj jam est'is post nokt'o'mez'o kiam la taksi'o aper'is ĉe la en'ir'ej'o de Hotel'o “Pasport'a Serv'o”. Mi dev'us establ'i taksi'kompani'o'n en Elizujo, ĉar ven'is al mi en la kap'o'n perfekt'a nom'o – Taksi'o “Kab'e”!

Tiu'n sam'a'n vesper'o'n, mend'int'e helikopter'o'n el Elizujo, s-an'o K. si'n trov'is en Los Angeles. En iu drink'ej'o sur konstru'aĵ'o'pint'o li ek'parol'is kun graci'ul'in'o rav'o'har'a pri neni'aĵ'o'j – kaj fin'e ankaŭ pri la lun'o, kiu est'is iom magr'a lum'o en la losanĝelesa mez'nokt'a ĉiel'o. La graci'ul'in'o dir'is, ke ŝi ne vid'as en la lun'o iu'n ajn figur'o'n, ĉu hom'a'n, best'a'n aŭ abstrakt'a'n. Sed s-an'o K. ĵur'is al ŝi, ke tie est'as vid'ebl'a la plej bel'a vir'in'a vizaĝ'o. Tamen la graci'ul'in'o ne kred'is, kaj mi ne est'is tie por brems'i aŭ protekt'i li'n. S-an'o K. met'is man'o'n sur la ŝi'a'n kaj dir'is: “Kar'a, rigard'u morgaŭ vesper'e, kaj tie'n vi rigard'os kvazaŭ en spegul'o'n”. Kaj ŝi rigard'is li'n larĝ'okul'e, ĉar mal'antaŭ li star'is ŝi'a fianĉ'o kaj – Krak! – s-an'o K. est'is mort'paf'it'a.

Nun ni re'ven'as al mi'a'j komenc'a'j aline'o'j kaj pet'eg'o al vi, kar'a leg'ant'in'o. Kiel mi dir'is, s-an'o K. ne post'las'is hered'ant'o'j'n por si'a'j vast'a'j mon'sum'o'j. Ĉu ne unu el vi'a'j eminent'ul'o'j dir'ad'is, ke “Esperant'o bezon'as riĉ'ul'o'j'n pli ol kler'ul'o'j'n”? Kaj mi liver'as al vi la plej bon'a'n riĉ'ul'o'n – tiu'n sen la propr'a opini'o.

La urb'o Elizujo est'as part'o de la hered'aĵ'o. Sed mi mal'konsil'as, ke vi prov'u iniciat'i amas'a'n trans'loĝ'iĝ'o'n de esperant'ist'o'j. La prez'o'j por eĉ mal'grand'a apartament'o en mal'luks'a kvartal'o de Elizujo est'us alt'eg'a'j. Oni pov'us vag'ad'i sen'hejm'e tra Eŭrop'o per bicikl'o kaj Pasport'a Serv'o dum dek jar'o'j por la sam'a sum'o. Laŭ vi'a bon'trov'o, mi vend'os la mal'plen'a'n urb'o'n por kre'ad'o de nov'a amuz'o'park'o.

Rest'as la ceter'o de la hered'aĵ'o, kiu'n mi afabl'e post'las'as al vi'a'j ag'ad'o'j, kar'a leg'ant'in'o. Cert'a'n el'cent'aĵ'o'n de la riĉ'aĵ'o'j mi, s-ro advokat'o Maksim'o Tovar-Q, re'ten'os por administr'a'j bezon'o'j kaj sub'aĉet'o'j, kiu'j est'os neces'a'j por evit'i impost'o'j'n. Kaj mi bezon'os iom'et'e da mon'o por la tri mal'san'a'j hund'et'o'j, kiu'j'n mi fleg'as hejm'e. Tamen mi cert'ig'as, ke vi'a Esperant'o-klub'o, propagand'a projekt'o aŭ fak'a organiz'aĵ'o ricev'os almenaŭ 200.000 stel'o'j'n. Tiam vi pov'os mem mal'ferm'i kaf'ej'ĉen'o'n “Esperant'o” kun dek ses spec'o'j de ĉokolad'a'j biskvit'o'j, aŭ ebl'e vi reĝisor'os spektakl'o'n pri la Inter'naci'a Lingv'o inter la mond'milit'o'j, aŭ ebl'e vi gravur'os verd'a'n stel'o'n sur la lun'o'n por inspir'i hom'o'j'n al lingv'o'lern'ad'o. Bon'vol'u trans'send'i vi'a'n bank'kont'cifer'o'j'n kaj sub'skrib'it'a'n permes'leter'o'n kiel ebl'e plej rapid'e, kaj mi ek'ig'os la afer'o'n tuj'tuj.

Antaŭ'parol'o al la Plen'a Verk'ar'o de Yvette Swithmoor

Antaŭ'parol'o al ĉef'verk'o de Esperant'o-literatur'o kutim'e komenc'iĝ'as per fakt'o'j pri la verk'ist'o. Ekzempl'e, la dat'o'j de nask'iĝ'o kaj mort'o, kial'o esperant'ist'iĝ'i, hejm'urb'o kaj labor'posten'o. Sed ver'dir'e tia'j fakt'o'j est'as mal'grav'a'j por ni post'e'ul'o'j. La Plen'a Verk'ar'o de Yvette Swithmoor ne est'as ŝarĝ'it'a per tia'j bagatel'o'j, ĉar ĉio pri Yvette Swithmoor, krom ŝi'a nom'o, est'as supoz'o. El vid'punkt'o de Esperant'a viv'o, ŝi preskaŭ ne ekzist'as. Ŝi'a nom'o ne aper'as en iu ajn membr'o'list'o de UEA aŭ land'a organiz'aĵ'o, nek inter la arkiv'o'j de la universal'a'j, jun'ul'ar'a'j, aŭ kultur'a'j kongres'o'j. Neniam ŝi abon'is revu'o'n aŭ mend'is libr'o'n. Neni'u klub'o aŭ kurs'o list'ig'as ŝi'n kiel part'o'pren'int'o'n. Eĉ la bild'o de la verk'ist'in'o sur la libr'o'kovr'il'o est'as art'ist'a fantazi'o kiu'n oni far'is sur'baz'e de ŝi'a verk'ar'o. Sed tiu'j mister'o'j fakt'e est'as avantaĝ'o por kritik'ist'o'j kaj leg'ant'o'j. Pro mank'o de aŭtor'a viv'o, la verk'ar'o de Yvette don'as al ni unik'a'n ebl'o'n atent'i la tekst'o'n – t.e. la pur'a'n literatur'o'n – sen la influ'o de person'a'j aŭ biografi'a'j antaŭ'juĝ'o'j.

La Plen'a Verk'ar'o konsist'as el tri'dek rakont'o'j, dek unu poem'o'j, unu teatr'aĵ'o, kvar'dek sep leter'o'j (la plej'mult'o al iu Karlo, sed ankaŭ al la frat'o, av'in'o, pastr'o, kaj du al la ĉeval'o Seabiscuit), ok kruc'enigm'o'j (solv'it'a'j), tri limerik'o'j, kvar list'o'j por butik'um'ad'o, kaj paper'pec'o kun la fam'a du'vort'a poem'o, “Sabat'o'n trajn'o.” La verk'ad'o komenc'iĝ'is kiam Yvette est'is dek'ok'jar'a (du leter'o'j menci'as la dek'naŭ'a'n nask'iĝ'fest'o'n) kaj daŭr'is almenaŭ du'dek jar'o'j'n, laŭ ali'a'j alud'o'j. Sed ĉio ven'is al la nun'temp'a Esperant'a leg'ant'o antaŭ nur kelk'a'j jar'o'j.

Jen la histori'o de la mal'kovr'o. En 2001 pur'ig'ist'in'o vetur'ont'e de Parizo al Triest'o por vizit'i si'a'n nep'in'o'n en'dorm'iĝ'is atend'ant'e la trajn'o'n. La fajf'ad'o subit'e vek'is ŝi'n, kaj pro hast'o ŝi pren'is mal'ĝust'a'n valiz'o'n. Nur tro mal'fru'e ŝi mal'kovr'is la erar'o'n. Mi, ŝi'a sam'kupe'an'o, est'is vojaĝ'ant'a al la UK en Zagrebo. Kun'e ni esplor'is la valiz'o'n por inform'o pri la ver'a posed'ant'o. Imag'u mi'a'n surpriz'o'n, kiam ni trov'is cent'o'j'n da paĝ'o'j de ne'kon'at'a Esperant'a literatur'o!

Antaŭ ol la verk'ar'o de Yvette ebl'ig'is mi'n sur'pren'i la rol'o'n de redaktor'o, mi est'is mem verk'ist'o, sed mi'a'j'n prov'o'j'n en la Bel'art'a'j Konkurs'o'j, Inter'naci'a'j Flor'a'j Lud'o'j, Lir'o, Muz'o, Premi'o Harlow, kaj Fel-konkurs'o'j oni tut'e preter'atent'is. Mi'a'j verk'ist'a'j esper'o'j tamen help'is mi'n re'kon'i la valor'o'n de la mister'a valiz'o. Mal'pli kler'a esperant'ist'o ebl'e ne aprez'us la literatur'o'n kaj tiel perd'iĝ'us alt'valor'a kultur'aĵ'o. En Zagrebo mi prezent'is la verk'o'j'n de Yvette dum special'a EVA-kun'ven'o. La ĉe'est'ant'o'j est'is tiel rav'it'a'j, ke oni tuj voĉ'don'is kre'i komitat'o'n pri la verk'ar'o. Mi kiel ĉef'o de la komitat'o direkt'is la labor'o'n, kiu inkluziv'as redakt'ad'o'n kaj polur'ad'o'n de la tekst'o'j, for'ĵet'o'n de fragment'o'j kiu'j ne taŭg'as por plen'a verk'ar'o, koment'ad'o'n per pied'not'o'j, antaŭ'parol'o'j kaj post'parol'o'j, kaj artikol'o'j'n en divers'a'j publik'aĵ'o'j, de Esperant'o ĝis Magdeburg'a Foli'o kaj Bulten'o de la Esperant'a Asoci'o de Nov-ĵerzej'o. Kompren'ebl'e, tiu labor'o est'is lac'ig'a kaj temp'o'rab'a. Unu post la ali'a la komitat'an'o'j, kiu'j unu'e entuziasm'e al'iĝ'is, rezign'is. Je la fin'o de la du'a semajn'o post la kongres'o mi est'is la sol'a rest'ant'a membr'o de la komitat'o. Tial la tekst'o ating'as vi'n nur jar'o'j'n post la cel'it'a dat'o.

Dum la jar'o'j mi'a labor'o trov'is plur'a'j'n mal'amik'o'j'n. Prezent'o de la Plen'a Verk'ar'o de Yvette Swithmoor est'us ne'komplet'a se ĝi ne trakt'us la divers'a'j'n diskut'o'j'n, dub'o'j'n, batal'o'j'n, polemik'o'j'n kaj ĝis'ost'a'j'n mal'amik'ec'o'j'n, kiu'j est'iĝ'is post la mal'kovr'o de la verk'ar'o. Feliĉ'e, esperant'ist'o'j ŝajn'e tre ĝu'as akr'a'j'n polemik'o'j'n, se juĝ'i laŭ ni'a histori'o. Ni diskut'as afer'o'j'n nur se ebl'as disput'i pri ili.

Est'as nur mal'mult'a'j plend'o'j pri la kvalit'o de la verk'ar'o mem – kritik'ist'o'j prikl'aĉ'as la abund'o'n de erar'o'j (gramatik'a'j kaj ortografi'a'j), stil'a'j'n mal'glat'aĵ'o'j'n kaj la ne-Esperant'a'j'n vort'ord'o'n kaj fraz'o'konstru'ad'o'n. Tamen, oni dev'as memor'i, ke Yvette est'is izol'it'a esperant'ist'o, sen lig'o al la literatur'a mond'o. Sol'a esperant'ist'o pov'as redakt'i nur ĝis kiam la propr'a'j okul'o'j far'iĝ'as blind'a'j al erar'o'j. Feliĉ'e, redakt'ist'o pov'as kurac'i tiu'j'n vund'o'j'n en ŝi'a tekst'o. Kiam tem'as pri evident'a erar'o aŭ facil'e korekt'ebl'a problem'o pri stil'o, mi silent'e ĝust'ig'is la tekst'o'n. Kiam tem'as pri re'ord'ig'o de tut'a'j fraz'o'j aŭ aline'o'j, for'pren'o de rol'ant'o'j aŭ ŝanĝ'o'j en la intrig'o aŭ simbol'ism'o, mi met'is pied'not'o'n. Mi esper'as, ke tiu ĉi el'don'o de la Plen'a Verk'ar'o silent'ig'os ĉiu'j'n plend'o'j'n pri erar'o'j.

Ali'a'j plend'o'j est'as pli mal'facil'e solv'ebl'a'j. Ĵaluz'a'j kritik'ist'o'j, kiu'j last'a'temp'e pli'fort'ig'is si'a'n kampanj'o'n kontraŭ Yvette en la literatur'a'j gazet'o'j, lev'as mal'grav'a'j'n demand'o'j'n pri la original'a'j manuskript'o'j, kiu'j est'is el'tir'it'a'j el la valiz'o. Oni pri'dub'as la paper'o'n, la skrib'manier'o'n, eĉ la ink'o'n uz'it'a'n. Se mi sci'us, ke tiu'j afer'o'j kaŭz'us tiom da ĝen'o kaj akr'a'j sent'o'j, mi rifuz'us montr'i la original'aĵ'o'j'n al ali'a'j esperant'ist'o'j. Nur pro entuziasm'o kaj mal'saĝ'o mi permes'is tio'n, kaj nun mi bedaŭr'as tiu'n decid'o'n.

La dub'o'j kaj klaĉ'o'j nask'as strang'a'j'n asert'o'j'n. Kelk'a'j strang'ul'o'j dir'as, ke la verk'ar'o est'as ne majstr'o'verk'o de Yvette Swithmoor, sed fals'aĵ'o, verk'it'a de modern'a esperant'ist'o. La plej akr'a'j atak'o'j en'plekt'as mi'n en iu'n grand'a'n konspir'o'n, kiu, laŭ divers'a'j teori'o'j, inkluziv'as ankaŭ la redaktor'o'j'n de Liber'a Foli'o aŭ la senat'an'o'j'n de la Civit'o, UEA-estr'ar'an'o'j'n kaj ofic'ist'o'j'n, reg'ist'ar'o'j'n, Unesk'o'n, sekret'a'j'n mond'a'j'n organiz'aĵ'o'j'n, mit'ologi'a'j'n best'o'j'n kaj ekster'ter'ul'o'j'n.

Sed neni'u kritik'ist'o al'front'as la demand'o'n, kia'n profit'o'n oni hav'us de tiu tromp'o. Ne ekzist'as Esperant'a'j kultur'a'j instanc'o'j, kiu'j pag'us por mal'nov'a'j manuskript'o'j. Fals'it'a verk'o de Esperant'a literatur'o neniel kompar'us al fals'it'a pentr'aĵ'o de Van Gogh aŭ poem'o de Emily Dickinson. La sol'a valor'o de la Plen'a Verk'ar'o de Yvette Swithmoor est'as ĝi'a en'hav'o, kaj tio ne pov'as est'i fals'it'a – la pez'a volum'o en la man'o'j est'as la pruv'o. Fin'e la leg'ant'o fid'u, ke la literatur'a valor'o tra'bril'as ĉiu'n histori'a'n nebul'o'n.

Sed ne ind'as tro long'e stud'i tiu'n ĉi histori'o'n. Ni re'ven'u al la verk'ar'o – ĝi'a'j ĉef'a'j trajt'o'j, stil'o'j kaj tem'o'j, kaj klar'ig'u, kial ĝi valor'as por la Esperant'o-publik'o.

Unu'e, ni dev'as decid'i, ĉu Yvette est'is fin'venk'ist'o aŭ raŭm'ist'o. Menci'o pri “ven'ont'a bel'a epok'o” oft'e est'as citat'a de fin'venk'ist'o'j, kiu'j vol'as akapar'i la verk'ist'in'o'n. Tamen, “ven'ont'a bel'a epok'o” ver'ŝajn'e referenc'as la ek'konstru'o'n de kin'ej'o proksim'a al la hejm'o de Yvette. Laŭ la rakont'o'j ŝi tre am'is film'o'j'n – vid'u “Sur scen'ej'o” (p. 421-443), kiam Karlo vol'as konfes'i si'a'n am'o'n al la du'on'kuz'in'o dum ili spekt'as film'o'n, kaj ankaŭ “Kiu'j dorm'as plej long'e” (p. 562-568), kiam la soldat'o'j est'as insult'at'a'j kiam ili pri'serĉ'as kin'ej'o'n por la rifuĝ'int'o'j.

Kvankam Yvette est'is ekster la flu'o de Esperant'a literatur'o, plur'a'j ŝi'a'j rakont'o'j est'as spegul'it'a'j de ali'a'j Esperant'o-verk'ist'o'j. La rakont'o “Karlo kaj ge'amik'o'j sur la nov'a planed'o” (p. 614-673) aŭgur'as rakont'o'n de Auld (ial en'ig'it'a'n en la Nov'a'n Krestomati'o'n). En “Nov'a epok'o, mal'nov'a'j pens'o'j” (p. 314-343) ok'op'o da jun'a'j esperant'ist'o'j ek'labor'as por milit'spion'a organiz'o, unu'e kun cel'o protekt'i la esperant'ist'a'n komun'um'o'n en sud'amerik'a urb'et'o, sed suspekt'em'o kaj diboĉ'a'j tendenc'o'j detru'as la rond'et'o'n. La novel'o “Ve, la veter'o!” (p. 286-301) prezent'as mal'jun'a'n kuir'ist'o'n de ĉin'a restoraci'o kiu mort'as pro trafik'akcident'o. Vid'u la rakont'o'n “La mal'plen'a kaban'o” (p. 230-242), kiu montr'as kaban'o'n dum neĝ'o'ŝtorm'o, en kiu renkont'iĝ'is revoluci'ist'o, vend'ist'o de bros'o'j, poet'in'o, ĉeĥ'a danc'ist'o, lingv'ist'o, pastr'o, urs'o, kaj ar'o da larĝ'okul'a'j knab'in'o'j. Jen preskaŭ panoram'o de la nun'a Esperant'o-literatur'o.

Ek'de la komenc'o la ĉef'a'j tem'o'j de ŝi'a verk'ad'o est'as evident'a'j. La plej fru'a novel'o en la Plen'a Verk'ar'o (almenaŭ oni supoz'as, ĉar ĝi montr'as la plej knab'in'ec'a'n skrib'manier'o'n) nom'iĝ'as “Rakont'o sen'titol'a” (p. 143-144). Komenc'e ĝi est'as ĉarm'a fabel'o, en kiu orient'eŭrop'a jun'ul'o ĉas'as ĉiel'ark'o'j'n kaj don'as la plej bel'a'j'n al larĝ'okul'a'j knab'in'o'j de ali'a'j gent'o'j, kaj ili komunik'as la kresk'ant'a'n amik'ec'o'n per krud'a gest'lingv'o, sed post'e ĉio montr'iĝ'as est'i sonĝ'o dum ter'trem'o, kaj tiu orient'eŭrop'a jun'ul'o fakt'e est'as mort'kuŝ'ant'a old'ul'o, kiu sopir'as la amor'aventur'o'j'n de la universitat'a'j jar'o'j. Bon'ŝanc'a'j afer'o'j fand'iĝ'as kun katastrof'o'j, amik'ec'o romp'iĝ'as pro bagatel'o'j, kaj am'o velk'as ĉar ĝi neniam est'as konfes'it'a aŭ almenaŭ plen'e koncept'it'a. Tiu'j tem'o'j re'eĥ'as tra la tut'a verk'ar'o.

La mal'feliĉ'o font'as el mal'kompren'o. Tamen ne mal'kompren'o inter popol'o'j – tem'o, kiu'n oni oft'e trov'as en Esperant'a literatur'o – sed mal'kompren'o inter ge'amik'o'j kaj ge'am'ant'o'j. La rol'ul'o'j, uz'ant'e komun'a'n vort'ar'o'n, parol'as kvazaŭ mal'sam'a'j'n lingv'o'j'n. Dum Anna rev'is pri la dolĉ'a kis'o de la am'ant'o, Karlo pens'is, ke ŝi ne ŝat'as la mal'sek'a'n tuŝ'o'n sur'vang'a'n (“Ven'u, kar'a, jen, jen!”, p. 165-181). En “Tarok'o'j” (p. 345-368) la jun'a Karlo ŝajn'ig'as interes'o'n pri tarok'kart'ar'o, kiu'n kre'is la bel'a Anna, sed dum ŝi klar'ig'as, ŝi pli kaj pli en'am'iĝ'as al la atent'em'a aŭskult'ant'o, dum Karlo tamen profund'iĝ'as en la kart'ar'o'n kaj forges'as pri si'a'j am'esper'o'j. La amik'ec'o'n de Karlego kaj Karleto (“Du Karloj karambol'as”, p. 994-1013) romp'as ok jar'o'j da sen'ĉes'a pluv'o. Antaŭ ol al'ven'as la veter'aĉ'o, la du'op'o ĉiam plej bon'e inter'rilat'is dum ĉas'ad'o kaj tend'um'ad'o; post'e ili ne pov'as trov'i komun'a'j'n sub'tegment'a'j'n interes'o'j'n. En “Du'on'plen'a tas'o” (p. 678-992) la re'tir'iĝ'em'a protagonist'o decid'as fin'trink'i si'a'n kaf'o'n antaŭ ol al'parol'i la bel'ul'in'o'n ĉe apud'a tabl'o. Tamen li ne tre ŝat'as kaf'o'n (la kelner'in'o al'port'is la tas'o'n al li erar'e) kaj kiam li'a tas'o est'as nur du'on'mal'plen'a, la bel'ul'in'o for'ir'as, grumbl'ant'e ke ŝi ne ĝis'atend'os la mend'it'a'n kaf'o'n. Ironi'o ja rol'as, sed post tri'cent dek kvar paĝ'o'j la ĉef'a'j sent'o'j est'as mal'esper'o kaj tragedi'o, kiu'j font'as el la sol'ec'o de la hom'a kor'o.

Kiom pli kor'ŝir'e por esperant'ist'o est'i sol'a kaj ne'kompren'at'a! La propagand'o prov'as kred'ig'i ni'n, ke “neni'u ie iam sent'u si'n sol'a” post ek'lern'o de Esperant'o. La lok'a'j klub'organ'o'j plen'as je bild'o'j de esperant'ist'o'j kun'manĝ'ant'a'j kaj kun'lud'ant'a'j. Kaj eĉ la literatur'o sugest'as, ke ĉiu ĉe'est'ant'o de UK aŭ IJK pov'as trov'i seks'partner'o'n. Ĉio ĉi kre'as grand'a'j'n esper'o'j'n por sol'ec'a'j esperant'ist'o'j – esper'o'j, kiu'j est'as tromp'it'a'j. Ĉu oni rigard'u la ne'real'iĝ'o'n kiel propr'a'n pek'o'n aŭ kulp'o'n de la Lingv'o kaj kultur'o? En la rakont'o'j de Yvette ne est'as klar'a respond'o, kaj tio est'as trajt'o de majstr'o'verk'o. Nur la plej simpl'a'j fabel'o'j montr'as unu'sol'a'n rimed'o'n aŭ ide'o'n pri la hom'a viv'kondiĉ'o.

La poem'o “Balad'o de Vag'ant'a Esperant'ist'o” (p. 1082) cert'e ne est'as simpl'a fabel'o. En ĝi oni trov'as la plej emoci'a'n prezent'o'n de vojaĝ'ad'o en la tut'a Esperant'o-literatur'o. La poem'o est'as eĉ pli interes'a pro la antaŭ'e menci'it'a fakt'o, ke Yvette neniam ĉe'est'is Esperant'a'n kongres'o'n, konferenc'o'n, aŭ klub'vesper'o'n. Mi cit'u:

Rajd'ant'e en kupe’

Laŭ'long'e de land'lim’

Kun pens'o'j tiel griz'a'j, kiel ĉiel’,

Mi sonĝ'as pri Ĵanin’ –

Ĉu ŝi sopir'as mi'n?

Mi ŝat'us dorm'i laŭ la rel'o'j ĝis la mar’.

Se morgaŭ en Pariz’

Mal'aper'us la valiz’

Mi pov'us pet'vetur'i tuj al haven’.

Sed post ĉiu rul'o'klak’

Kaj ĉiu hortiktak’

Mi plu'ir'os orient'e'n de Eden’.

La poem'o lev'as pli da demand'o'j, ol ĝi solv'as. Kial la vojaĝ'ant'o daŭr'e vojaĝ'as, se est'as tiom mal'agrabl'e? La vojaĝ'ant'o est'as kvazaŭ katen'it'a al la vojaĝ'o – mal'aper'o de la valiz'o est'us la nur'a el'ir'o. Ebl'e la hejm'o ne est'as pli bon'a – ankaŭ tie hom'o'j ne kompren'as. La vojaĝ'ant'o for'ir'as por trov'i la inter'naci'a'n amik'ec'o'n kaj la bel'a'n paradiz'o'n promes'it'a'j'n de esperant'ist'a'j fabel'ist'o'j. Evident'e la vojaĝ'ant'o trov'as, ke tio est'as mensog'o aŭ almenaŭ tro'ig'o. Se eĉ pont'o'lingv'o, kies plej oft'e laŭd'at'a cel'o est'as inter'kompren'iĝ'o, ne pov'as trans'pont'i hom'a'j'n kor'o'j'n, tiam Esperant'o far'iĝ'as por la vojaĝ'ant'o font'o de mal'esper'o. Valiz'o est'as simbol'o de tiu'j tromp'it'a'j esper'o'j – for'don'int'e ĝi'n al ali'a'j, kiu'j ankaŭ rev'as, la vojaĝ'ant'o est'as liber'a ir'i hejm'e'n aŭ eĉ plen'e mal'aper'i.

Pro la redaktor'a dev'o rest'i neŭtral'a mi dev'as bedaŭr'ind'e en'ŝov'i en tiu'n ĉi antaŭ'parol'o'n la tem'o'n gurd'it'a'n de kelk'a'j kritik'ist'o'j, kiu'j rimark'as, ke la poem'o neni'e menci'as Universal'a'n Kongres'o'n aŭ eĉ Esperant'o'n, kaj la titol'o “Balad'o de Vag'ant'a Esperant'ist'o” ne est'as part'o de la manuskript'o sed al'don'o de la redakt'a komitat'o (t.e. mi). La atak'o'j est'as mal'just'a'j, ĉar la verk'o sufer'us se la nom'o ne est'us ĝust'ig'it'a nun. Leg'ant'e verk'o'n sub la origin'a titol'o “Apostrof’” la mal'kler'a leg'ant'o vid'us nur fuŝ'a'n rim'ekzerc'o'n verk'it'a'n sur'baz'e de la Parnas'a Gvid'libr'o (kiu'n Yvette laŭ ni'a sci'o eĉ ne posed'is), ne kor'ŝir'a'n kaj stud'end'a'n verk'o'n. Sed kiel “Balad'o de Vag'ant'a Esperant'ist'o”, la verk'o akir'as pli emoci'plen'a'n fon'o'n. Per al'don'o de kultur'riĉ'a kun'tekst'o la redakt'ist'o fin'as la verk'o'n komenc'it'a'n de la verk'ist'o.

Inter la mult'a'j mister'o'j de Yvette star'as super ĉio la jen'a: pov'as est'i, ke ŝi ankoraŭ viv'as en iu mal'lum'a angul'o de la mond'o, kie'n ne ating'as Beletr'a Almanak'o aŭ Literatur'a Foir'o. Est'as mi'a fort'a esper'o, ke ŝi neniam aper'u sur la inter'naci'a scen'ej'o, kaj ke neni'u serĉ'u ŝi'n. La Esperant'o-literatur'o jam plen'as je amar'a'j mal'jun'ul'o'j, kies last'a'j verk'o'j est'as nur re'eĥ'o'j el pas'int'a glor'o, kiam la seks'organ'o'j re'ag'is akurat'e kaj esperant'ist'o'j est'is ankoraŭ plen'a'j je esper'o. Se Yvette ven'us hodiaŭ al kongres'o kiel honor'a gast'o, kaj se la Bel'art'a'j Konkurs'o'j pri'kant'us ŝi'n kaj don'us cent'eŭr'a'j'n premi'o'j'n, ŝi kiel mult'a'j ali'a'j verk'us ve-kant'o'j'n kaj plend'em'a'j'n poem'o'j'n, kiu'j'n ni'a'j revu'o'j sent'us la dev'o'n publik'ig'i, kaj post'e ŝi el'don'ig'us ĉe UEA tut'a'n poem'ar'o'n pri la iam'a bel'ec'o kaj la vir'o'j, kiu'j'n ŝi konker'is, kaj pri la bon'a'j hor'o'j pas'ig'it'a'j en Universal'a'j Kongres'o'j, kiu'j aspekt'as bon'a'j nur pro la al'proksim'iĝ'int'a kaduk'iĝ'o. Ŝi prov'us trov'i amik'ec'o'n kaj feliĉ'o'n en la pas'int'ec'o, por konvink'i si'n, ke ŝi iam est'is feliĉ'a. Mal'long'e – ŝi perfid'us si'a'n verk'ar'o'n.

Mi esper'as, ke Yvette mort'is fidel'a je la sent'o'j, kiu'j plen'ig'as la rakont'o'j'n, poem'o'j'n, leter'o'j'n, limerik'o'j'n kaj solv'it'a'j'n kruc'enigm'o'j'n de ŝi'a Plen'a Verk'ar'o. Ŝi est'u simbol'o de tiu'j, kiu'j rest'as ne'kompren'at'a'j de la popol'o, kies nur'a cel'o est'as inter'kompren'iĝ'o.

Esperant'o bezon'as tia'n verk'ist'o'n, kiel la Yvette Swithmoor en'e prezent'it'a'n. Ĉu fakt'e ŝi est'is tia, est'as demand'o por histori'o, ne por literatur'o.

Dank'o'j

Mi hav'as grand'a'n ŝuld'o'n al mult'a'j afabl'a'j esperant'ist'o'j, kiu'j prov'leg'is, kuraĝ'ig'is, inspir'is, kaj help'is dum monat'o'j, eĉ jar'o'j, por real'ig'i tiu'n ĉi novel'ar'o'n.

• Viktor'o Aroloviĉ (Rusio)
• Dorota Burchardt (Pollando)
• Marian'a Evlogieva (Bulgario)
• Hoss Firooznia (Uson'o)
• Heidi Goes (Belgi'o)
• Paul Gubbins (Briti'o)
• Sten Johansson (Svedi'o)
• François Lorrain (Kanado)
• Le'e Miller (Uson'o)

Kor'a'n dank'o'n al ĉiu'j!