Inter'naci'a
Mond'literatur'o

Kolekt'o de la plej fam'a'j verk'o'j
el ĉiu'j naci'a'j literatur'o'j

[Ilustraĵo kun devizo: Ni fosu nian sulkon]

Ferdinand Hirt & SOHN En LEIPZIG / 1922
Esperant'o-Fak'o

WILHELM RAABE

La Nigr'a Galer'o

El la german'a original'o traduk'is
Fritz Wicke

2a, korekt'it'a el'don'o

Ferdinand Hirt & SOHN En LEIPZIG / 1922
Esperant'o-Fak'o

Kun permes'o de la el'don'ej'o:
VERLAGSANSTALT Herman'n KLEMM A.-G.
Berlin-Grunewald

Antaŭ'parol'o.

Wilhelm Raabe, la verk'int'o de "La Nigr'a Galer'o", est'as la last'a el la eminent'a'j german'a'j rakont'ist'o'j, nask'iĝ'int'a'j ĉirkaŭ la du'dek'a'j kaj tri'dek'a'j jar'o'j de la dek'naŭ'a jar'cent'o. Li nask'iĝ'is en la jar'o 1831 kaj mort'is en la jar'o 1911. Tiu'j ĉi ok'dek jar'o'j en'hav'as sol'ec'a'n poet'a'n viv'o'n. Kaj en la sol'ec'o'n gvid'as ankaŭ la verk'o'j de Raabe: en et'a'j'n nest'o'j'n, al strang'ul'o'j kaj original'ul'o'j, al ĉiu'spec'a'j ideal'ist'a'j izol'it'ul'o'j rigard'at'a'j kiel sen'senc'ul'o'j, al silent'a'j simpl'ul'o'j, kiu'j humil'e far'as la dev'o'n, al kuraĝ'a'j ne'fleks'it'a'j, kiu'j si'n ofer'as, al bedaŭr'ind'a'j sufer'ul'o'j, kiu'j si'n'don'e plend'as. — Raabe volont'e ĉirkaŭ'ŝpin'as la leg'ant'o'n kaj postul'as de li pacienc'o'n. Li volont'e for'vag'as: li kaj la hom'o'j de li'a'j verk'o'j hav'as temp'o'n. Sed kiu kun li hav'ig'as al si la temp'o'n, kiu hav'as pacienc'o'n, kiu vol'e sekv'as, ties sent'o'n vek'as la poet'o por la ĉarm'o'j de la et'ul'o'j ne'grav'a'j, ne'atent'it'a'j, al tiu li montr'as, por parol'i kun li mem, "en la plej mal'vast'a rond'o, en la plej silent'a kor'o, filozof'aĵ'o'j'n". — Raabe komenc'e est'is pesimist'o, sed pli kaj pli ĉio ĉe li far'iĝ'is am'o, varm'o, idili'o, bon'humor'o, pli kaj pli li far'iĝ'is majstr'o de la dev'ig'a fort'o bon'humor'a. Li'a'j rakont'o'j plej'part'e lud'as en la nun'temp'o, sed ke ankaŭ en la histori'a rakont'o li pruv'as art'o'n ne'atend'e dev'ig'a'n, ne mal'streĉ'ant'a'n la leg'ant'o'n, por tio precip'e "La Nigr'a Galer'o" est'as ekzempl'o ne la plej mal'bon'a.

Not'o: Ĉiu'j ne-esperant'a'j vort'o'j kaj ne-esperant'ig'it'a'j nom'o'j est'as pres'e disting'it'a'j per kursiv'a'j liter'o'j.

I.
Sur la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

Est'is mal'hel'a, vent'eg'a nokt'o en la unu'a'j tag'o'j de novembr'o dum la jar'o 1599, kiam la hispan'a gard'o'star'ant'o en la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek, sur la flandr'a bord'o de la river'o Skeld'o, alarm'is, la tambur'o vek'is la dorm'ant'a'n garnizon'o'n, kaj ĉiu — estr'o kiel soldat'o — pren'is si'a'n ofic'a'n lok'o'n sur la rempar'o'j.

La river'o Skeld'o al'tond'um'is, kaj oft'e ĝi ĵet'is la ŝaŭm'er'o'j'n trans la ŝirm'mur'o'j'n, en la vizaĝ'o'j'n de la frost'et'ant'a'j sud'land'an'o'j. Akr'e fajf'is la vent'o de la direkt'o nord'orient'a, de la "provinc'o'j", kaj la hispan'o'j jam de'long'e sci'is, ke de tiu direkt'o nur mal'oft'e ven'as io bon'a por ili.

Ankaŭ en la fortik'aĵ'et'o Lillo, sur la brabant'a bord'o de la river'o, rul'is la son'o'j de tambur'o, aŭd'iĝ'is kornet'o; klar'e oni aŭd'is tra la vent'a bru'eg'o, tra la akv'o muĝ'ant'a mal'proksim'a'n kanon'tondr'o'n, kiu pov'is de'ven'i nur de iu ŝip'batal'o sur la "Westerskeldo".

Kiom ĉagren'is tiu'n ĉi amfibi'a'n gent'o'n la vent'eg'o kaj la mal'hel'o? Ĉu vent'eg'o kaj nokt'o ne est'is ĝi'a'j plej bon'a'j kun'batal'ant'o'j? Kiam iu akvogeŭzo tim'is la vent'eg'a'n mar'o'n kaj la mal'hel'o'n, hav'ant'e okaz'o'n ruz'tromp'i la mal'amik'eg'o'j'n, eksterm'i la dezert'ig'ant'o'j'n kaj prem'eg'ant'o'j'n de la patr'uj'o, batal'e re'akir'it'a de la ond'eg'o'j?

Tri'dek'du jar'o'j'n jam nun daŭr'is tiu abomen'a puŝ'ad'o tie'n kaj tie'n ĉi de la batal'ant'a'j parti'o'j, kaj ĝis nun fin'o ne est'is vid'ebl'a. La sem'o de la drak'a'j dent'o'j riĉ'eg'e est'is ĝerm'int'a; fer'a'j vir'o'j est'is kresk'int'a'j el la sang'o'sterk'it'a ter'o, kaj eĉ la vir'in'o'j forges'is human'ec'o'n kaj dolĉ'ec'o'n. Ekzist'is jun'a generaci'o, kiu pac'o'n ne sopir'is, jam pro tio, ĉar ĝi tut'e ne kon'is ĝi'n.

Sed la milit'o, cert'e terur'a sur la ter'o, est'is ankoraŭ pli tim'ind'a sur la mar'o. Sur la ter'o est'is ankoraŭ ebl'e inter'ŝanĝ'i aŭ re'aĉet'i kapt'it'o'j'n; — urb'o'j, urb'et'o'j kaj vilaĝ'o'j pov'is si'n sav'i per mon'pag'o kontraŭ brul'ad'o kaj rab'ad'o; sur la mar'o jam long'e ekzist'is nek pardon'o nek re'aĉet'o. Kiel kompat'ag'o est'is rigard'at'e, glav'mort'ig'i sen'prokrast'e la reciprok'a'j'n kapt'it'o'j'n aŭ pend'ig'i ili'n al la vel'a'j stang'o'j kaj ne mal'rapid'e mort'turment'eg'i ili'n plej kruel'e, ne kruc'um'i ili'n sur la ferdek'o kaj sub'akv'ig'i kun la kapt'it'a ŝip'o. —

Kun zorg'a atent'o aŭskult'is sur la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek estr'o'j kaj soldat'o'j la kanon'ad'o'n kaj inter'ŝanĝ'is si'a'j'n konjekt'o'j'n. La unu tio'n ĉi, la ali'a tio'n opini'is pri la batal'ant'o'j; sed last'e inter la soldat'o'j komenc'e pli mal'laŭt'e; sed post'e pli cert'e kaj laŭt'e de buŝ'o al buŝ'o ir'is la vort'o:

Ĉirkaŭ la unu'a ĉes'is la vent'o, kaj ankaŭ la kanon'ad'o ek'silent'is; sed du'dek minut'o'j'n post la unu'a ek'flam'is mal'proksim'eg'e bril'o sang'ruĝ'a, fulm'simil'a super la mal'hel'a'j akv'o'j; la lum'o ek'trem'is sur la cent'o'j da barb'a'j, sovaĝ'a'j vizaĝ'o'j sur la mur'o'j de Liefkenhoek kaj Lillo, kaj du'on'o'n da hor'o post'e sekv'is tiu'n ĉi lum'fenomen'o'n9 la surd'a krak'o de eksplod'o pli'grand'a, per kiu la batal'ad'o ŝajn'is est'i fin'it'a, kiel tragedi'o fin'iĝ'as per katastrof'o. Oni aŭd'is kaj vid'is neni'a'n sign'o'n plu, kiu pruv'is ĝi'a'n daŭr'o'n. La garnizon'o'j en la hispan'a fortik'aĵ'o, kvankam atent'ant'e kaj aŭskult'ant'e ankoraŭ long'a'n temp'o'n, tamen neniu'n paf'ad'o'n plu aŭd'is. —

"Nu, kio'n vi pri tio juĝ'as, sen'nor Jeronimo?" demand'is la estr'o de Liefkenhoek al unu el si'a'j kapitan'o'j, mal'jun'et'a, mal'dik'a vir'o kun griz'a'j har'o'j kaj barb'o, kovr'it'a per cikatr'o'j de la kap'o ĝis la pied'o'j.

La al'parol'it'o, ĝis nun apog'it'a al la ŝirm'mur'o iom'et'e apart'e de si'a'j kun'ul'o'j, mov'et'is la ŝultr'o'j'n.

"Ne demand'u mi'n pri tio, sen'nor. Pro Di'o kaj la sankt'a Virg'ul'in'o, mi jam long'e ĉes'is cerb'um'i pri tio, kio'n al'port'as al ni tiu milit'o. La kiras'o preskaŭ kresk'is al mi'a haŭt'o kaj mi'a'n posten'o'n mi ten'os ĝis la last'a tag'o; sed — tio sufiĉ'as."

"Vi est'as tre mal'ĝentil'a, Jeronimo", dir'is la estr'o, vir'o mult'e pli jun'a ol la mal'jun'a milit'ist'o kaj nur antaŭ ne'long'e al'ven'int'a el Kastil'uj'o en Nederlando, por pren'i sur si'n la guberni'estr'a'n posten'o'n en tiu ĉi fortik'aĵ'et'o apud la Skeld'o.

"Kolonel'o," dir'is la kapitan'o, "de'post kelk'a'j long'a'j jar'o'j mi nun ten'as mi'a'n lok'o'n sur tiu ĉi ter'pint'o kaj vid'as preter'rul'i la ond'o'j'n. Vi est'as jun'ul'o, kolonel'o, sed vi'a antaŭ'ul'o ankaŭ est'is jun'a kaj nobl'a. Jen li star'is apud mi, en la sam'a lok'o, kie vi nun star'as, plen'a de jun'aĝ'a'j sonĝ'o'j kaj venk'esper'o'j. Nun li kuŝ'as mal'supr'e sub la ond'o'j, kaj tiu, kiu li'n antaŭ'ir'is, fal'is per kugl'o apud Turnhout; li ankaŭ opini'is est'i venk'kron'it'a kaj pov'i hejm'e'n ir'i en la kastel'o'n apud Tarata river'o ĉe si'a'n jun'a'n edz'in'o'n — ho! Kaj nun mi re'kalkul'as per la fingr'o'j ĝis la fin'o de la jar'o dek'kvin'cent ok'dek'kvin, kiam mi re'ven'is10 de Madrido; — sen'nor, tiam ankaŭ mi kred'is ankoraŭ pri venk'o kaj honor'o en tiu ĉi milit'o. Mi ĉes'is pri tio kred'i, kaj vi ankaŭ ĉes'os, kolonel'o, se Di'o konserv'os al vi la viv'o'n."

"Vi rev'as mal'gaj'aĵ'o'j'n, kapitan'o! Sed dir'u do, ĉu vi est'is en Madrido en tiu'j etern'e memor'ind'a'j tag'o'j?"

"Sekv'e vi kun Aleksandro Farnese en'ir'is en la urb'o'n kiel venk'int'o? Ho, vi feliĉ'ul'o!"

"Ne", dir'is la mal'jun'a milit'ist'o mal'gaj'e. "Mi ne est'is en la triumf'a procesi'o; oni est'is ordon'int'a al mi i'o'n ali'a'n, pri kiu oni tiam envi'eg'is mi'n en la tend'ar'o. Mi est'is la vir'o, kiu'n send'is la kuraĝ'a princ'o kun la nov'aĵ'o pri la kapitulac'o de la urb'o ĉe Do'n Filip'o'n — Di'o est'u favor'a al li'a anim'o!"

"Vi? Vi, kapitan'o Jeronimo, al'port'is tia'n raport'o'n al la reĝ'o; — ho, tri'foj'e feliĉ'ul'o! Mi pet'as, rakont'u pri tio, ĉar ni ja ankoraŭ ne rajt'as for'las'i la rempar'o'n."

La ali'a'j oficir'o'j de la garnizon'o est'is iom post iom proksim'iĝ'int'a'j al la estr'o kaj al la kapitan'o; nun ili form'is kiel atent'a'j aŭskult'ant'o'j rond'o'n ĉirkaŭ ili'n ambaŭ. Ne est'is oft'aĵ'o, rakont'ig'i la mal'jun'ul'o'n Jeronimo.

"Kio'n dir'i pri tio?" komenc'is la kapitan'o. "En la nokt'o de la kvar'a ĝis la kvin'a septembr'o dek'kvin'cent ok'dek'kvin mi halt'ig'is mi'a'n sen'spir'a'n ĉeval'o'n antaŭ la kastel'o Madrida — mi nask'iĝ'is en la urb'o, kaj tamen mi dir'as al vi, sinjor'o'j, ke mi'a kor'o frap'eg'is, re'aŭd'ant'e de'nov'e la bru'o'n de la river'o Manzanares. Mi antaŭ ne'long'e est'is rev'int'a pri ĝi'a muĝ'ad'o sufiĉ'e oft'e en la milit'a hospital'o dum la vund'febr'o. Kaj la cel'o ating'it'a, la fier'a11 send'aĵ'o, kiu'n mi port'is, la atend'ad'o de fabl'ec'a rekompenc'ad'o, kiu'n mi rev'is, rond'puŝ'is pli vigl'e la sang'o'n en la vejn'o'j. Mal'lum'o kaj tomb'a silent'o kuŝ'is sur la kastel'o kaj la urb'o; la hieraŭ'a'n tag'o'n, kiel mi post'e aŭd'is, est'is okaz'int'a grand'a autodafé, kaj la loĝ'ant'ar'o for'dorm'is la fest'a'n konfuz'o'n — ĉio dorm'is, eĉ la reĝ'o Do'n Filip'o. La gard'o'star'ant'o'j lev'is la partisanajn pint'o'j'n kontraŭ mi'a brust'o, en la moment'o, kiam mi'a sen'fort'ig'it'a ĉeval'o fal'eg'is sub mi sur la pavim'o'n. Mi sam'e kiel mi'a ĉeval'o est'is sen'spir'a kaŭz'e de la antaŭ'a sovaĝ'a rajd'ad'o, sed est'is ankoraŭ sufiĉ'e fort'a por spir'eg'parol'i: 'Leter'o'j el Flandr'uj'o, leter'o'j por la reĝ'o! Leter'o'j de la princ'o Aleksandro de Parm'a! Venk'o!' — La arm'il'o'j mal'lev'iĝ'is, kort'eg'an'o'j al'kur'is, demand'is mi'n, kaj post'e mi est'is gvid'at'a tra la hal'o'j de la kastel'o al la dorm'ĉambr'o de ni'a sinjor'o. Mi'a kor'o ek'trem'is kiel mi'a'j lac'eg'a'j membr'o'j. En'nub'iĝ'is antaŭ mi'a'j okul'o'j, kiam en la reĝ'a dorm'ĉambr'o mi genu'fleks'is antaŭ la lit'o de la reĝ'o kaj prezent'is al li la leter'o'n de la grand'a princ'o. Apog'it'a sur la kubut'o, ni'a sinjor'o, Do'n Filip'o, romp'is la sigel'o'n, tra'leg'is per si'a'j akr'a'j tim'em'a'j okul'o'j — la super'a ĉambelan'o ten'is la or'a'n lamp'o'n — por etern'e mi ne forges'os la vizaĝ'o'n de la reĝ'o, ne la trem'o'n, kiu super'flu'is la flav'et'pal'a'j'n trajt'o'j'n. Alt'e'n li lev'iĝ'is de si'a kuŝ'ej'o, mal'dik'a kaj mal'fort'a kaj el'puŝ'is vok'o'n, kiu preskaŭ est'is kri'o:

Kaj la lamp'o en la man'o de la kort'eg'an'o ankaŭ ek'trem'is. El la lit'o lev'iĝ'is la reĝ'o; li si'n apog'is, tut'e kontraŭ la etiket'o, sur mi'a'n ŝultr'o'n, la ŝultr'o'n de la humil'a soldat'o, kovr'it'a per la polv'o kaj la ŝvit'o de la voj'o. La nobel'o'j ĵet'is surtut'o'n ĉirkaŭ li'a'j'n ŝultr'o'j'n. De'post la nov'aĵ'o pri la venk'o apud Lepanto tia gaj'a raport'o ne est'is trov'int'a la orel'o'j'n de la monark'o. Tra la koridor'o'j de12 la kastel'o li rapid'ir'is ĝis la pord'o de si'a kar'ul'in'a fil'in'o, Donna Klar'a Isabella Eugenia, frap'is — kio'n valor'is en tiu ĉi moment'o al la katolik'a majest'o la etiket'o? — li frap'is al la pord'o de la reĝ'id'in'o, mal'ferm'is ĝi'n iom'et'e, ŝov'is la kap'o'n en la ĉambr'o'n kaj flustr'is al la dorm'kapt'it'a, ek'tim'int'a fil'in'o:

"Kaj vi? Vi, sen'nor Jeronimo?" demand'is la estr'o de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek la kapitan'o'n. "Kia est'is vi'a rekompenc'o por tia gaj'ig'a glor'a send'it'aĵ'o?"

"Jes, kia est'is vi'a rekompenc'o, Jeronimo? Vi ne est'as Calatrava kavalir'o?" demand'is la ali'a'j oficir'o'j.

"Mi ne est'as kavalir'o de la Calatrava orden'o," respond'is la mal'jun'a milit'ist'o, "kaj koncern'e mi'a'n rekompenc'o'n, nun, or'a'n ĉen'o'n ĉirkaŭ'ig'is al mi la katolik'a majest'o, kaj kolonel'a'n patent'o'n oni ankaŭ don'is al mi."

"Jes," dir'is la mal'jun'ul'o, "mi tut'e kompren'as, kio'n esprim'as vi'a rigard'o, sen'nor Coronnello; ĝi vol'as dir'i: nun kial vi est'as tie ĉi kiel mi'a sub'ul'o, kiel kompat'ind'a du'on'invalid'a dung'at'o? Ĉu ne ver'e?" demand'is li kaj ĉirkaŭ'rigard'is en la rond'o. "Nu, mi ĝi'n ankaŭ dir'os al vi, ĉar mi est'as rakont'ant'a. Mal'ferm'u la orel'o'j'n, jun'ul'ar'o, tio est'u instru'o por vi. La dek'tri'a'n de juli'o dek'kvin'cent naŭ'dek'unu konstru'is princ'o Farnese si'a'n tend'ar'o'n antaŭ la fortik'aĵ'et'o Knodsenburg kontraŭ Nijmegen, por sieĝ'i ĝi'n; sed Gerhard de Jonge, la nederlanda estr'o, est'is kuraĝ'ul'o kaj kaŭz'is al ni sang'ig'a'n labor'o'n. Por li'n mal'sieĝ'i marŝ'is ankaŭ Morico de Oranujo tra Arnhem13 en la Betuve kaj embusk'int'a li al'proksim'iĝ'is al ni'a tend'ar'o, esplor'ont'a. Nun ni rajd'is, sep kornet'o'j, hispan'a'j kaj ital'a'j lanc'rajd'ist'o'j, kontraŭ la mal'amik'o'n. Ver'e, kuraĝ'a'j rajd'ist'o'j el'ir'is: Francesco Nicelli, Alfons'o Dovales, Padilla, Jeronimo Caraffa, Deci'o Manfredi kaj ali'a'j. La kar'ul'a'j'n kornet'o'j'n de la duk'o mi komand'is en tiu tag'o — mal'ben'o'n al ĝi! Antaŭ'e'n ni ir'is kontraŭ la mal'amik'o'n, kaj rapid'e tiu ĉi re'marŝ'is — ĝis kiam ni fal'is en la embusk'o'n kaj est'is for'ig'at'a'j ĝis la last'a vir'o. Ho, sankt'a Di'o, tri'dek vund'o'j'n, honest'a'j'n cikatr'o'j'n mi jam tiam port'is sur la korp'o, en ĉiu batal'o mi est'is verŝ'int'a sang'o'n, kaj nun — nun, kiam ĉiu'j kun'ul'o'j mort'int'a'j kaj vund'it'a'j kovr'is la ter'o'n, mi sol'a rest'is ne'vund'it'a. Sed la venk'kutim'a standard'o de la duk'o de Parm'a, kiu'n mi port'is, rest'is en la man'o'j de la mal'amik'o'j! Krist'o'n brod'it'a'n ĝi en'hav'is kun la ĉirkaŭ'skrib'o: 'Hic fortium divid'et spolia'[1]. — Tiam pere'is mi'a milit'ist'honor'o. La morgaŭ'a'n tag'o'n oni for'ŝir'is de mi la or'a'n honor'ĉen'o'n, don'it'a'n de Do'n Filip'o; mi'a'n posten'o'n ricev'is iu ali'a pli feliĉ'a; mi kiel simpl'a dung'at'o mal'aper'is en la grand'a ar'o; mi'a'n nom'o'n mi for'ĵet'is kaj dung'iĝ'is en german'a regiment'o; griz'a kaj fleks'it'a kiel mal'jun'ul'o mi est'is en unu sol'a hor'o; kapitan'o sub mi'a nun'a nom'o de'nov'e, kaj tiel vi'a sub'ul'o, komand'ant'o, vi'a kun'ul'o, sinjor'o'j — ne vi'n for'turn'u de mi!"

La estr'o de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek don'is al la rakont'int'o la man'o'n kaj sku'is ĝi'n mut'e kaj kor'e; ankaŭ la ali'a'j si'n al'prem'is por don'i al li la man'o'j'n.

"Ho ne", dir'is la mal'jun'ul'o. "Kiom grav'a io est'as, fin'e do ĉio est'as vant'a. Kiom da bril'o, honor'o kaj glor'o mi vid'is esting'iĝ'i — en Escorial dorm'as Do'n Filip'o II., en Parm'a kuŝ'as la eminent'a princ'o Aleksandro; kie rest'is Fernand'o14 Alvarez de Toledo, duk'o de Alb'a? Kie rest'is ni'a potenc'a mal'amik'o Vilhelm'o la Silent'ul'o?" "Quo pi'us Aeneas, quo divus Tull'us et Anc'us?[2]" rid'is jun'a standard'ist'o, kiu ĵus est'is for'ir'int'a de la universitat'o en Salamanco; sed neni'u li'n atent'is, kaj la kapitan'o Jeronimo daŭr'ig'is: "Kio grav'a, kun'ul'o'j; ĉiu far'u la dev'o'n kaj estim'u si'n kiel honest'ul'o! Sen'nor komand'ant'o, ig'u la soldat'o'j'n for'met'i la arm'il'o'j'n, ali'e morgaŭ la disenteri'o for'strek'os ili'n de vi'a varb'it'list'o. La afer'o sur la akv'o'j tie trans'e est'as fin'it'a. — Li'a katolik'a majest'o Do'n Filip'o III. kaj li'a Ĝenova Moŝt'o Signor Feder'ig'o Spinola hav'as iu'n bon'a'n ŝip'o'n mal'pli. Ig'u la soldat'o'j'n dorm'i, kolonel'o; morgaŭ vi ek'sci'os la detal'aĵ'o'j'n."

"Ĉu vi opini'as tio'n, profet'o de fatal'aĵ'o'j? Ha, vi'a diabl'a mal'feliĉ'o tro'e dis'romp'is vi'a'n fort'a'n kuraĝ'o'n. Kuraĝ'iĝ'u, brav'a Jeronimo."

"Nu, est'u", dir'is la estr'o. "Ig'u don'i sign'o'n, ke oni for'las'u la rempar'o'j'n. Post'e vi'n ĉiu'j'n mi atend'os, sinjor'o'j, por trink'i glas'o'n da vin'o, neni'u ja plu dorm'os en tiu ĉi nokt'o. Kuraĝ'o'n! sinjor'o'j, kaj Hispan'uj'o por ĉiam!"

La oficir'o'j ripet'is la last'a'n vort'o'n de la estr'o, sed per voĉ'o sufiĉ'e prem'at'a. Post'e son'rul'is la tambur'o'j, kaj la trup'o'j re'marŝ'is de la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

Sed la estr'o ankoraŭ rest'is, apog'is ĝem'ant'e la kubut'o'j'n sur la mur'supr'o'n kaj met'is la menton'o'n en la man'o'j'n. Tiel li fiks'e rigard'is la akv'o'j'n kaj la mal'lum'o'n kaj murmur'is:

"Li est'as prav'a; est'as fi'aĵ'o pri tiu ĉi milit'o. Dek'kvar jar'o'j'n nun de'nov'e flirt'as la hispan'a standard'o sur tiu'j15 ĉi rempar'o'j kaj sur la mur'o'j kaj tur'o'j de Antverpeno; sed ĉu nur unu paŝ'o'n ni progres'is en la venk'ad'o de tiu ĉi hero'a rigid'ul'a popol'o? Kia'j vir'o'j batal'is kaj verŝ'is la sang'o'n sur tiu ĉi mal'grand'eg'a ter'pec'o, al'naĝ'ig'it'a de l’mar'o! Kia'j vir'o'j batal'is pro tiu ĉi lok'o! Kiel lum'ant'a'j stel'o'j bril'as tra la temp'o'j la nom'o'j amik'a'j kaj mal'amik'a'j, la nom'o'j Aleksandro Farnese, Mansfeld, Mondragone, Johano Pettin de Utrecht, Aldegonde, Gianibelli, Johano Baptist'a, Plat'o, Barrai, Capisucchi, Oliver'a, Paz, La Mot'ta, Delmonte kaj ali'a'j cent'o'j! Mil'o'j kaj re'e mil'o'j da ne'nom'it'a'j kuŝ'as tie mal'supr'e sub la sabl'o, sub la ond'o'j, — kiom ankoraŭ tie mal'aper'os?"

La garnizon'o si'n jam de'long'e est'is re'tir'int'a, kaj oni aŭd'is neni'o'n plu sur la rempar'o de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek, escept'e la vok'o'j'n kaj la paŝ'o'j'n de la kontrol'ir'ant'o'j kaj la muĝ'ad'o'n de la ond'o'j kaj de la re'vek'iĝ'ant'a vent'eg'o.

Re'e la estr'o ĉirkaŭ'ir'is la mur'o'j'n kaj ordon'eg'is al la du'obl'ig'it'a'j gard'ist'o'j, zorg'em'e atent'i; post'e ankaŭ li mal'supr'e'n'ir'is kaj en'ir'is la loĝ'ej'o'n, kie li trov'is laŭ si'a invit'o ĉiu'j'n si'a'j'n oficir'o'j'n jam kun'ven'int'a'j. Nur la kapitan'o Jeronimo for'est'is; li kutim'is ĉiam for'est'i de la trink'kun'sid'o'j de si'a'j kun'ul'o'j; oni indulg'is li'n, bedaŭr'is li'n kaj pri'rid'is li'a'j'n antaŭ'dir'o'j'n.

Sed la mal'jun'ul'o tamen est'is prav'a! Efektiv'e en tiu ĉi vent'eg'a nokt'o la katolik'a reĝ'o kaj Feder'ig'o Spinola de Ĝenova est'is perd'int'a'j brav'a'n ŝip'o'n. La morgaŭ'a maten'o ĵet'is la brul'nigr'ig'it'a'j'n ruin'o'j'n de la Immacolata Concezione sur la sabl'o'mont'et'o'j'n de Sudbeveland antaŭ la pied'o'j'n de la herez'a popol'o, kaj la vesper'a tajd'o port'is pli ol unu difekt'it'a'n kadavr'o'n kun la hispan'a milit'skarp'o al la mur'o'j de la fortik'aĵ'et'o Bats. La mal'bon'a antaŭ'dir'o de la kapitan'o Jeronimo est'is si'n plen'um'int'a, la akvogeŭzoj est'is gajn'int'a'j la venk'o'n en la nokt'a batal'ad'o.

II.
Sur la ŝip'o "Andre'a Doria".

En la urb'o'n Antverpeno fiŝ'ist'o'j al'port'is la nov'aĵ'o'n de la nokt'a okaz'int'aĵ'o, kaj grand'a pri tio est'is, laŭ la parti'an'ec'o, la kaŝ'it'a ĝoj'o aŭ la laŭt'a koler'o de la loĝ'ant'ar'o.

Ankaŭ en la urb'o baldaŭ ek'kapt'is la popol'amas'o'n la nom'o de la "Nigr'a Galer'o" kaj oni inter'rilat'is ĝi'n kun pli aŭ mal'pli grand'a cert'ec'o kun la okaz'int'a mal'feliĉ'o.

Kiu ali'a en tia vent'eg'a nokt'o, kia la pas'int'a, pov'is est'i far'int'a tia'n far'o'n, ol la "Nigr'a Galer'o"?

Sur la plac'o'j, en la strat'et'o'j, en la meti'ej'o'j, en la preĝ'ej'o'j, en la magistrat'a dom'o kaj en la citadel'o est'is aŭd'at'a la vort'o. Sur la milit'a'j kaj komerc'a'j ŝip'o'j, kiu'j est'is ankr'ig'it'a'j al la kaj'o tut'e proksim'e apud la dom'o'j kaj mur'o'j de la urb'o, ĝi rond'ir'is. Ĉie oni vid'is konfuz'o'n aŭ kaŝ'it'a'n ĝoj'eg'o'n sur la vizaĝ'o'j.

Est'is Feder'ig'o Spinola, nobel'a ĝenova patrici'o, entrepren'em'a id'o de la fam'kon'at'a gent'o de tiu riĉ'a respublik'o, kiu kun la reĝ'o de Hispan'uj'o, Filip'o III., est'is kontrakt'int'a, arm'i por la serv'o de la katolik'a majest'o ŝip'ar'o'n kontraŭ la nederlandaj ribel'ant'o'j kaj konduk'i ĝi'n en la nord'a'n mar'o'n. Ĉiu kapt'aĵ'o, ĉiu'j ŝip'o'j for'pren'it'a'j de la herez'ul'o'j, est'is propr'aĵ'o de la admiral'o Feder'ig'o, kaj tial, kun grand'eg'a nombr'o da galer'o'j kaj galeonoj ekip'it'a'j de dek'ses'cent mal'tim'em'a'j vir'o'j, li for'ir'is el Ĝenova,17 vetur'is tra la mar'strat'o de Gibraltar, ĉirkaŭ'kur'is la promontor'o'n Finisterre, varb'is en la golf'o de Bizcaya grand'a'n nombr'o'n da kuraĝ'eg'a'j bizcayaj pirat'o'j kaj kaper'ŝip'o'j por si'a sekv'ant'ar'o, sam'e grand'a'n nombr'o'n da Dunkerkaj rab'ist'o'j, kaj la 11an de septembr'o 1599 li al'ven'is en la haven'o de Sluis, kie li ankr'iĝ'is, kaj de kie li komenc'is si'a'j'n ag'o'j'n en la nord'a mar'o.

La unu'a'n foj'o'n la ond'o'j de la nord'mar'o est'is vip'at'a'j per tiu'j roman'a'j rem'vetur'il'o'j, kiu'j'n ĝis tiam est'is uz'int'a'j nur la ĉirkaŭ'loĝ'ant'o'j de la mez'a'land'a mar'o. Tial okaz'is, ke komenc'e eĉ la kuraĝ'a'j, neni'o'n tim'ant'a'j zeelandaj ŝip'ist'o'j sent'is la terur'o'n pro io ne'kon'at'o, pro tiu'j ital'a'j galer'o'j, kiu'j egal'e al gigant'a'j akv'a'j skarab'o'j per cent rem'il'pied'o'j bat'is la ond'o'j'n.

Tia'manier'e komenc'e Feder'ig'o Spinola bon'eg'e prosper'is kaj gajn'is kelk'a'n riĉ'e ŝarĝ'it'a'n komerc'a'n ŝip'o'n, kelk'a'n mal'riĉ'a'n ŝip'ist'boat'o'n de la nederland'an'o'j; ĝis kiam la unu'a terur'o est'is venk'it'a de tiu'j ĉi, kaj ili risk'is atak'i la mal'amik'o'n pli kuraĝ'e. Mult'nombr'a'n ŝip'ar'o'n for'send'is la ĉef'ŝtat'o'j, kaj per akr'a batal'o ne nur grand'a nombr'o da kaper'ŝip'o'j mal'amik'a'j est'is detru'at'a, sed eĉ unu el la terur'a'j galer'o'j kapt'at'a.

En triumf'o oni al'port'is la strang'a'n ŝip'o'n al Amsterdam, kaj tie laŭ tiu model'o simil'a vetur'il'o est'is konstru'at'a kaj arm'at'a per la plej kuraĝ'a'j kor'o'j kaj man'o'j. Minac'ant'e nigr'a est'is ĝi'a kolor'o kaj sufiĉ'e baldaŭ la "Nigr'a Galer'o" far'iĝ'is terur'a por la hispan'o'j kaj la admiral'o Feder'ig'o Spinola. La spekulaci'o de la Ĝenov'an'o de tiam ne plu est'is tiel profit'don'a kiel en la komenc'o. —

Do, la Nigr'a Galer'o ne est'is fantom'a ŝip'o, sed aĵ'o de fer'o kaj lign'o, kaj ĝi'a ŝip'ar'o ankaŭ ne est'is fantom'ar'o. Est'aĵ'o'j el karn'o kaj sang'o ramp'is inter la ŝnur'eg'o'j, direkt'is18 la vel'o'j'n, ŝarĝ'is la turn'paf'il'o'j'n, brul'ig'is la meĉ'aĵ'o'j'n, kapt'is la mal'amik'a'j'n ŝip'o'j'n kun la sovaĝ'a kri'eg'o:

Pri la Nigr'a Galer'o inter'parol'ad'is la loĝ'ant'ar'o sur la plac'o'j kaj en la strat'et'o'j de la grand'a komerc'urb'o Antverpeno, kaj ĉiu najbar'o pretend'is sci'i pli'a'n detal'o'n pri la fam'o, ke la bon'eg'a rem'ŝip'o, la Immakulata Koncepcio, en la hieraŭ'a nokt'o per la zeelandanoj est'is krev'ig'e alt'e'n ĵet'at'a.

Post'e pli kaj pli vesper'iĝ'is; dens'a nebul'o supr'e'n'ir'is de la Skeld'o kaj kuŝ'iĝ'is sur la tut'a'n urb'o'n Antverpenon. La kaj'a'j lum'o'j bril'et'is ruĝ'et'e tra la vapor'plen'a aer'o, gut'et'o'j fal'is de la ŝnur'aĵ'o de la galeono Andre'a Doria, ankr'iĝ'int'a sub la mur'o'j kaj dom'o'j apud la kaj'o, kaj sur kies ferdek'o la ŝip'estr'o Antonio Val'an'i, jun'ul'o de ĉirkaŭ tri'dek jar'o'j, kovr'it'a per si'a mantel'o paŝ'is ĉi tie'n kaj tie'n, dum la ond'o'j de la river'o mal'laŭt'e plaŭd'ant'e ĉirkaŭ'lav'is la ventr'o'n de la ŝip'o, kaj de la kaj'o kaj de la urb'o surd'e la bru'eg'o de la vigl'a loĝ'ant'ar'o ĉi-trans'e'n zum'is.

Ĵus la ŝip'estr'o halt'ig'is la marŝ'o'n kaj fiks'e rigard'is la lum'o'j'n de la urb'o bril'ant'a'j'n super la mur'o, kiam aper'is apud li'a flank'o li'a leŭtenant'o Leon'e della Rot'a, el'jun'aĝ'a amik'o el la Strada Giulia, kaj met'is sur li'a'n ŝultr'o'n la man'o'n:

"Jes, sed bedaŭr'ind'e mal'bon'eg'a'n. Ĝi ven'is de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek al la admiral'o; la afer'o de la pas'int'a nokt'o cert'iĝ'is. La "Immacolata’n" for'pren'is la diabl'o, ŝip'o'n kaj ŝip'ist'ar'o'n, vir'o'n kaj mus'o'n. Nur la19 kajut'ist'o apud la fortik'aĵ'et'o Bats sur mal'plen'a akv'o'barel'o viv'a rajd'is al la ter'o. Jen est'is grand'a ĝoj'o inter la herez'ul'o'j, kaj la zeelandaninoj, — mal'bel'eg'a'j est'aĵ'o'j, Antonio — sek'ig'is delikat'e la knab'o'n kaj kun di'mal'ben'at'a kompliment'o send'is li'n tie'n ĉi al li'a moŝt'o la guberni'estr'o. Ili hav'as li'n supr'e sur la citadel'o; nun, ebl'e ni baldaŭ ek'sci'os i'o'n per la admiral'o."

"Don'u Di'o", ek'dir'is la estr'o de Andre'a Doria, ĉagren'e frap'ant'e la ferdek'o'n per la pied'o. "Leon'e, mi ne plu pov'as sufer'i est'i ankr'ig'it'a tie ĉi tiel sen'okup'e."

"Sen'okup'e?" rid'is la ŝip'a leŭtenant'o. "Nu, pro la bel'a korp'o de Venus'o, tio'n do mi ne sci'as. Mi opini'as, ke ni la temp'o'n, dum kiu ni est'as tie ĉi ankr'ig'it'a'j, ne pas'ig'is tiel ne'uz'at'e. Corpo di Bacco, kia'n bel'a'n akir'o'n mi far'is je la gras'a signora, tie en la tavern'o de la 'Blazon'o de Alcantara'. Mi pet'as vi'n, Antonio."

"Al vi la viv'o est'as ankoraŭ mal'pez'a, Leon'e!" dir'is la estr'o ĝem'ant'e.

"Ojmej," rid'is la leŭtenant'o, "frap'u do vi'a'n propr'a'n brust'o'n, amik'o, kaj ne kant'u al mi tia'j'n fraz'o'j'n. Ha, ne for'turn'u la rigard'o'n de mi tiel mizer'e ĝem'ant'e. Mi pet'as, vid'u laŭ mi'a fingr'o — jen, vid'u tiu'n lum'o'n super la urb'mur'o, en tiu angul'a fenestr'o! Sekv'u nur mi'a'n fingr'o'n, ĉu vi vid'as? Ohe, Antonio, Antonello, kapitan'o, kapitan'et'o, kiu loĝ'as tie? Dir'u al mi, kiu brul'ig'is tiu'n lum'et'o'n? Ĉu ne la infan'o plej dolĉ'a, kiu'n nask'is dum la tut'a temp'o, ke tie ĉi pluv'as — kaj tio est'as tre long'a temp'o, kiel ŝajn'as al mi — tiu ĉi hiperbore'a land'o, mi dev'us dir'i, tiu ĉi hiperbore'a marĉ'o? He, ĉu ne Antonio Val'an'i, estr'o de tiu ĉi bon'a galeono Andre'a Doria, est'as kapt'it'a kun korp'o kaj anim'o al la du blu'a'j okul'o'j kaj al la blond'a'j plekt'har'o'j, al tiu ĉi bel'a flam'land'an'in'o? De'nov'e sopir'o? ho Antonio, Antonio,20 pro ni'a kar'a sinjor'in'o de Cythere, vi do est'as bub'o tro mal'gaj'a."

"Ho, las'u mi'n, Leon'e, — mi pet'as, ir'u ĉe vi'a'n gras'a'n signora. Mi don'os al vi for'permes'o'n por la tut'a nokt'o ĝis la unu'a kok'o'kri'o, por ke mi liber'ig'u la ŝip'o'n de vi kaj de vi'a fi'buŝ'o. Ir'u, mi pet'as vi'n, ir'u kaj ne turment'u mi'n pli long'e per vi'a gaj'a vizaĝ'o. Ver'e, mi ne envi'as vi'n pro la mal'pez'a sang'o kaj la gaj'a humor'o; sed nun las'u ankaŭ al mi la sol'ec'a'n hor'o'n, se vi est'as mi'a amik'o. Mi'a anim'o prezent'as dezert'ec'a'n aspekt'o'n."

"Antonio," dir'is la leŭtenant'o pli serioz'e, "Antonio, pro mi'a honor'o, mi ne vol'is turment'i vi'n. La gras'a mastr'in'o en la 'Blazon'o de Alcantara' atend'u kaj rigard'u al la pord'o, kiom da temp'o al ŝi plaĉ'os — mi ne ir'os. Pro diabl'o, parol'u, carissimo, kia est'as vi'a stat'o? Konfid'u al mi, kio prem'as vi'n! La mal'gaj'ig'a nov'aĵ'o de la Westerskeldo ne est'as la kaŭz'o; konfid'u al mi, ĉu efektiv'e est'as ver'aĵ'o, kio'n mi kred'is ŝerc'o kaj ŝerc'e pri'trakt'is? Ĉu serioz'e vi est'as fal'int'a en la katen'o'j'n de la blond'a sorĉ'ist'in'o?"

"Kaj ŝi est'as kruel'a al vi? Al vi, la kar'ul'o de ĉiu'j sinjor'in'o'j en la strada Balbi kaj en ĉiu'j ali'a'j strat'o'j, voj'o'j kaj voj'et'o'j de ni'a kar'a patr'a urb'o Ge'nov'a superb'a? Pro la estr'in'o de Paphos, tio merit'as pun'o'n, la plej sever'a'n pun'o'n. Ho, tiu ĉi ĉarm'a barbar'in'o! ...Antonio Val'an'i, estr'o kaj amik'o, kun glav'o, kor'o kaj kap'o mi star'as por vi'n help'i apud vi. Kio'n ni far'os, por gajn'i la dolĉ'a'n knab'in'o'n?"

Kio post'e est'is parol'at'a inter la estr'o kaj la leŭtenant'o, est'is inter'romp'at'a kaj pere'is per la al'vok'o de la21 gard'o'star'ant'a ŝip'soldat'o apud la trans'ir'ej'o; tambur'rul'iĝ'o ek'son'is de trans la kaj'o, torĉ'o'j ek'lum'is, arm'il'o'j ek'bril'is. La admiral'o Feder'ig'o Spinola ven'is por rigard'i, en kia stat'o est'as "Andre'a Doria" kaj la ali'a'j ŝip'o'j de li'a ŝip'ar'o sub la mur'o'j de Antverpeno. Li est'is en la plej mal'bon'a humor'o, kio'n Antonio kaj Leon'e bon'e sent'is, al'kur'ant'e por li'n salut'i. Furioz'eg'e pied'o'bat'is signor Feder'ig'o, ir'ant'e en la mez'o de si'a'j kapitan'o'j kolekt'iĝ'ant'a'j sur la ŝip'o "Andre'a Doria" ĉirkaŭ li. La mal'feliĉ'a batal'o de la pas'int'a nokt'o prem'eg'is li'a'n anim'o'n. Por la daŭr'o la negoc'o ne est'as tiel profit'don'a, kiel ŝajn'is sur la pergamento, en la kontrakt'o, en kiu Do'n Filip'o III. de Hispan'uj'o est'is skrib'int'a si'a'n Yo el Rey super la sub'skrib'o'j de la nobiles de Ĝenova.

"El'ir'u vi ĉiu'j!" ek'kri'is Do'n Feder'ig'o en la mez'o de si'a'j kapitan'o'j furioz'e, "for sur la mar'o'n kaj kapt'u tiu'n ĉi mal'ben'it'a'n Nigr'a'n Galer'o'n. Sur ĝi'a'j'n propr'a'j'n vel'a'j'n stang'o'j'n lig'u la tut'a'n soldat'ar'o'n, kaj la infer'o hav'u ili'a'j'n anim'o'j'n. Cospetto, morgaŭ je tag'iĝ'o lev'os la kvar galer'o'j, kiu'j est'as ankoraŭ tie ĉi, la ankr'o'j'n. Ĉu vi aŭd'as, signori? La Andre'a Doria rest'os sol'a ankoraŭ tie ĉi kaj atend'os ordon'o'j'n pli detal'a'j'n. Ĉu vi aŭd'as, sinjor'o'j de la galer'o'j? — morgaŭ maten'e! Ordon'o jam est'as don'it'a Sluis’on al la tie'a'j estr'o'j, sam'e mar'vetur'i kun ĉiu'j ne'bezon'at'a'j ŝip'o'j. La Nigr'a'n Galer'o'n, al'port'u al mi la Nigr'a'n Galer'o'n, aŭ la satan'o — —."

For'e'n pied'bat'is la admiral'o, en'glut'ant'e la rest'a'j'n vort'o'j'n, kaj la kapitan'o'j rigard'is si'n reciprok'e kun grimac'o'j mal'antaŭ la admiral'o:

"Di'a'vol'o — tio est'is hispan'a pipr'o! — Ankaŭ labor'o pli facil'e pri'parol'at'a ol far'ot'a! — Nu sinjor'o'j? — La Nigr'a Galer'o! — Ĉu hieraŭ vi pend'ig'is vi'a'n kuir'ist'o'n Francisco? — Jes, domaĝ'e! — Sluis! — Spinola! —22 Nigr'a Galer'o!" Tia'j vort'o'j est'is konfuz'at'a'j sur la Andre'a Doria, ĝis kiam fin'e unu estr'o post la ali'a for'ir'is por far'i la prepar'o'j'n por la morgaŭ'a el'vetur'o.

Antonio Val'an'i kaj Leon'e della Rot'a nur post mult'a temp'o si'n re'trov'is sol'a'j sur la ferdek'o.

"Do la ali'a'j vel'vetur'os, kaj ni rest'os tie ĉi? Ankaŭ bon'e!" dir'is Leon'e. "Ni do ir'u por ni'a propr'a ĉas'o, Antonio, sed antaŭ ĉio ni nun ir'u en la tavern'o'n. Detal'e vi rakont'os al mi tie ĉio'n, kio koncern'as vi'a'j'n rilat'o'j'n al la ĉarm'a flam'land'an'in'o."

"Ne, ne, vi dev'as nepr'e. Mi help'os vi'n, kar'ul'o; mi est'as bon'a kurac'ist'o en tia'j sufer'o'j. Kelk'unu ĝi'n spert'is, kaj vi ankaŭ ĝi'n spert'os, Tonino."

Kontraŭ'vol'e la kapitan'o las'is si'n for'tir'i de si'a ŝip'o. Ĉagren'e li sekv'is la luogotenente’n tra la strat'et'o'j de Antverpeno al la tavern'o "Al la Blazon'o de Alcantara", kie la gras'a mastr'in'o est'is en'am'iĝ'int'a je la gaj'a Leon'e della Rot'a, kaj kie la am'at'o hav'is sen'pag'a'n trink'okaz'o'n kaj — sen'pag'a'n dorm'okaz'o'n, kiel oft'e plaĉ'is al li. Sed tre oft'e est'is al li plaĉ'e kaj agrabl'e.

III.
J'a'n kaj Myga.

En unu el la alt'a'j fronton'a'j dom'o'j mal'antaŭ la urb'a mur'o ĉe la kaj'o de Antverpeno sid'is la sekv'int'a'n vesper'o'n Myga van Ber'gen apud si'a mal'grand'a lamp'o, tut'e en funebr'a'j vest'aĵ'o'j — la fil'in'o de la mort'int'a komerc'ist'o iam riĉ'eg'a kaj estim'at'a Michael van Ber'gen, pri kiu nun pov'is est'i dir'at'a: Supremum diem obiit, senex et pauper[3].

Kvazaŭ sak'o da or'mon'er'o'j nov'stamp'it'a'j est'us el'ŝut'at'a, tiel sonor'is antaŭ dek'kvin aŭ du'dek jar'o'j la firm'o van Ber'gen kaj Norris al ĉies orel'o'j. Unu el la plej riĉ'a'j dom'o'j est'is reprezent'at'a per tiu firm'o. Sur ĉiu'j mar'o'j naĝ'is ĝi'a'j ŝip'o'j, ĝi'a'j magazen'o'j est'is plen'a'j je la plej mult'e'kost'a'j trezor'o'j de Hind'uj'o kaj Amerik'o, ĝi'a ofic'ej'o est'is plen'a je lert'a'j skrib'ist'o'j. Jes, antaŭ du'dek jar'o'j vi dev'is demand'i en la bors'o aŭ en la dom'o de la Oosterlinge, de la grand'a hansatenejo pri la firm'o van Ber'gen kaj Norris; ver'e bon'a inform'o est'us far'it'a al vi.

Sed nun Johann Geerdes Norris est'is mort'int'a jam de'long'e en Amsterdam, kaj antaŭ dek'kvar tag'o'j li'a antaŭ'a kompani'an'o est'is sekv'int'a li'n en la tomb'o'n, far'iĝ'int'e almoz'ul'o.

Se vi nun en la bors'o aŭ en la dom'o de la Hans'a est'us demand'int'a'j pri la firm'o van Ber'gen kaj Norris,24 oni est'us ebl'e ig'int'a vi'n ripet'i pli ol unu foj'o'n la demand'o'n kaj sku'int'a post'e la kap'o'n. Kiu nun ankoraŭ kon'is la firm'o'n van Ber'gen kaj Norris? Nur la plej mal'jun'a'j komerc'ist'o'j kaj makler'ist'o'j re'memor'is ĝi'n.

La respond'o pri tio est'as facil'e trov'ebl'a. Kiam la dom'o van Ber'gen kaj Norris radi'is en la plej grand'a bril'o, mov'iĝ'is labor'e du'cent'mil loĝ'ant'o'j en la mur'o'j de Antverpeno; nun ili est'is kun'fand'iĝ'int'a'j ĝis ok'dek'mil. Ĉu tio sufiĉ'as al vi?

Est'is la du'dek'a de aŭgust'o de la mal'bon'a jar'o dek'kvin'cent ok'dek'kvin. En tiu tag'o la re'form'it'ul'o'j far'is la last'a'n di'serv'o'n en la katedral'o. Post la kapitulac'o, kiu'n la urb'o est'is far'int'a kun si'a potenc'a prem'ant'o, la princ'o Aleksandro de Parm'a, la katolicismo de'nov'e est'is ek'posed'ont'a la sekv'ant'a'n tag'o'n la sankt'ej'o'n de Ni'a Kar'a Sinjor'in'o, kiu'n tiom da temp'o ĝi dev'is las'i al la herez'ul'o'j.

Est'is solen'a strang'a moment'o, kiam nun, tiu'n du'dek'a'n de aŭgust'o post la last'a protest'ant'a predik'o la son'a'j ond'o'j de la protest'ant'ul'a orgen'o for'rul'iĝ'is. Silent'eg'o far'iĝ'is, la popol'o sid'is kun la kap'o'j mal'lev'it'a'j kaj preĝ'is mal'laŭt'e kaj fajr'ec'e. Sed post'e ek'romp'iĝ'is — son'o du'on'e ĝem'o, du'on'e furioz'kri'o sub'prem'it'a — long'daŭr'a — dolor'o kaj koler'eg'o! Bru'o nask'iĝ'is, de la seĝ'o'j si'n lev'is la kun'ven'int'ar'o kaj rapid'is furioz'e kaj konfuz'e kontraŭ la preĝ'ej'a'j pord'o'j, kontraŭ la alt'a'j portal'o'j, kiu'j'n la katolik'a part'o de la loĝ'ant'ar'o jam ĉirkaŭ'sieĝ'is.

Monaĥ'o'j de ĉiu'j orden'o'j si'n prem'is mok'rid'et'ant'e aŭ minac'ant'e en la voj'o'n de la humil'ig'it'a'j, mal'laŭt'e plor'ant'a'j aŭ koler'ant'a'j herez'ul'o'j, la rozari'o'j'n ĝoj'eg'e lev'ant'a'j.

Kiom da temp'o est'is pas'int'a, ke pro la kri'o: "Pap'e'n uyt! Pap'e'n uyt! pap'an'o'j'n for'e'n! for'e'n la pap'an'o'j'n!" ili est'is ced'int'a'j al tiu'j sam'a'j herez'ul'o'j?

Tiel ŝanĝ'iĝ'as la sort'o'j de la hom'o'j, tiel ŝanĝ'iĝ'as triumf'o'j kaj mal'venk'o'j en la batal'o'j de la spirit'o'j.

La du'dek'a'n de aŭgust'o la komerc'dom'o van Ber'gen kaj Norris est'is ankoraŭ en plen'a fort'o kaj grand'a ŝat'at'ec'o; — la du'dek'sep'a'n la firm'o likvid'is. Aleksandro Farnese marŝ'is kun grand'a pomp'o en la gajn'it'a'n urb'o'n, J'a'n Geerdes Norris for'las'is ĝi'n kun si'a dek'jar'a fil'et'o kaj mult'a'j ali'a'j, kiu'j ne vol'is sufer'i la hispan'a'n pli'fort'o'n. Michael van Ber'gen rest'is en la urb'o kun si'a ses'jar'a fil'in'et'o. Ĉiu el la du kompani'an'o'j ag'ad'is laŭ si'a karakter'o; la fort'kuraĝ'a koler'ul'o Norris, kaj la tim'em'a, anim'o'mol'a van Ber'gen. La unu obstin'is la sort'o'n, tiom long'e kiom est'is ebl'e, kaj ced'is, kiam la batal'o est'is decid'it'a, de tiu lok'o, por re'pren'i ĝi'n ali'e. La ali'a si'n fleks'is al la cirkonstanc'o'j kaj sufer'is silent'e, kio'n li ne pov'is ŝanĝ'i.

Sed tio est'as long'e pas'int'a, kaj ni'a'j du hero'o'j ne est'as Geerdes Norris kaj Michael van Ber'gen, sed J'a'n Norris kaj Myga van Ber'gen, la id'o'j de la firm'o antaŭ'e tiel fam'a.

En kia terur'a, dezert'ig'it'a, tim'ig'a mond'o la du bedaŭr'ind'ul'o'j est'is nask'it'a'j! Kiel oft'e la lul'il'kant'o'j de la patr'in'o est'is silent'ig'it'a'j per la krak'ad'o de la paf'il'eg'ar'o proksim'a kaj mal'proksim'a. Kiel oft'e la patr'o'j est'is de'pren'int'a'j la fil'o'n aŭ la fil'in'o'n de la genu'o'j, ĉar la nokt'a sonor'il'o el'vok'is ili'n sur la rempar'o'j'n aŭ al la magistrat'a dom'o.

Bedaŭr'ind'a'j infan'et'o'j! Neniam sam'e kiel ali'a'j infan'o'j, nask'it'a'j en temp'o'j pli feliĉ'a'j, ili lud'is sen'danĝer'e en ombr'a'j arb'ar'o'j, sur verd'a'j herb'ej'o'j. Neniam ili plekt'is koron'o'j'n el blu'a'j cejan'o'j kaj ruĝ'a'j kamp'o'papav'o'j de la kamp'rand'o'j.

La arb'ar'o'j'n ja plen'ig'is la vag'ant'a'j parti'o'j de la katolik'a reĝ'o, la sovaĝ'a'j band'o'j de la arb'ar'geŭz'o'j, la sen'rajt'a, mal'bon'a, dis'ig'it'a kanajl'ar'o de ĉiu'j popol'o'j de Eŭrop'o.

Sur la verd'a'j herb'ej'o'j la arme'o'j de Hispan'uj'o, la dung'it'ar'o'j de German'uj'o, Angl'uj'o, Franc'uj'o, Ital'uj'o, la milit'ist'o'j de la provinc'o'j, de la princ'o de Oranujo konstru'is si'a'j'n dom'et'o'j'n kaj tend'o'j'n.

La gren'kamp'o'j, antaŭ ol la or'a frukt'o matur'iĝ'is, antaŭ ol la ruĝ'a'j kaj blu'a'j flor'o'j flor'is, far'iĝ'is ofer'o'j al la ĉeval'o'j kaj pied'frap'o'j de la marŝ'ant'a'j arme'o'j.

Kie si'n trov'is pac'a lok'et'o sur tiu pied'bat'it'a ter'angul'o, kiu'n la reĝ'o de Hispan'uj'o nom'is si'a'n propr'aĵ'o'n?

En la mal'vast'a'j, mal'lum'a'j strat'et'o'j de la urb'o Antverpeno, mal'antaŭ la alt'a'j mur'o'j, rempar'o'j kaj tur'o'j de Paciotti, la bedaŭr'ind'a'j infan'o'j hav'is la lud'ej'o'j'n, kaj sufiĉ'e oft'e eĉ tiu'j est'is sen'defend'a'j kaj danĝer'a'j. Sufiĉ'e oft'e si'n ŝanĝ'is la dom'o'j de la urb'an'o'j en mal'liber'ej'o'j'n, en kiu'j'n la loĝ'ant'o'j mem si'n en'ŝlos'is, en kiu'j ili dev'is est'i si'a'j propr'a'j mal'liber'ul'gard'ist'o'j, por si'n defend'i kontraŭ la terur'o vag'ant'a ekster'e.

Tut'e ali'e ol ali'a'j pli feliĉ'a'j, tiu'j du infan'o'j sekv'e pri'rigard'is la mond'o'n, kaj kelk'a bel'a flor'et'o ĝerm'ant'a est'is esting'at'a kaj detru'at'a per la mal'hel'a, mal'varm'a nub'ar'o pend'ant'a super la temp'o'j.

Kiel oft'e J'a'n kaj Myga dum la tut'a sieĝ'o de la princ'o de Parm'a vid'is el la fenestr'o'j, en kiu'j ili met'is la mult'kolor'a'j'n pup'o'j'n kaj best'o'j'n, preter'ir'ant'a en la strat'et'o la milit'o'n kun ĝi'a'j terur'o'j.

Ke J'a'n kaj Myga far'iĝ'u ge'edz'o'j, tio'n est'is decid'int'a'j la ge'patr'o'j, kiam la grand'a firm'o van Ber'gen kaj Norris ekzist'is ankoraŭ. Sed kiam la kapitulac'o inter la princ'o Aleksandro kaj la urb'o est'is sub'skrib'at'a, J'a'n Geerdes Norris en si'a anim'o dis'ŝir'is la kontrakt'o'n pri la edz'iĝ'ad'o27 de si'a fil'et'o kun la fil'in'et'o de la kompani'an'o Michael van Ber'gen. La edz'in'o'j de la du komerc'ist'o'j tiam ambaŭ jam est'is mort'int'a'j.

La du'dek'sep'a'n de aŭgust'o de la jar'o dek'kvin'cent ok'dek'kvin la du infan'o'j est'is dis'ig'at'a'j, kaj la dek'jar'a knab'o, la ses'jar'a knab'in'o plor'eg'is pro tio; sed est'is milit'o, kaj la milit'o cert'e eĉ mult'e pli kruel'e for'ig'as kor'o'n de kor'o. Oni est'is cert'a, ke sufiĉ'e baldaŭ la du infan'o'j est'os forges'int'a'j si'a'j'n unu'a'j'n jun'aĝ're'memor'o'j'n.

La jar'o'j pas'is — mort'is Johann Geerdes Norris, mort'is Michael van Ber'gen, post kiam li'a riĉ'aĵ'o pere'is kiel neĝ'o pro la sun'o.

En si'a ĉambr'et'o mal'antaŭ la mur'o apud la kaj'o en Antverpeno sid'is Myga en la nigr'a'j funebr'a'j vest'aĵ'o'j — mir'ind'e bel'a in'et'o, ankoraŭ pal'eg'a pro la long'a'j nokt'mal'dorm'o'j apud la lit'o de la mort'ant'a patr'o. Ŝi ŝpin'is — la okul'o'j est'is plen'a'j je larm'o'j kaj la kor'o plen'a je ne laŭt'e plend'it'a'j dolor'o'j kaj zorg'o'j. De'post la mort'o de la patr'o la bedaŭr'ind'ul'in'o est'is tut'e sol'ec'a en la grand'a urb'o, en temp'o tiel sovaĝ'a, kiam la mal'fort'ul'o'j est'is liver'it'a'j preskaŭ sen'rajt'a'j al ĉiu sub'prem'o, al ĉiu petol'aĵ'o.

Bedaŭr'ind'ul'in'o! — Ke ŝi ne est'is tut'e for'las'it'a, est'is ankaŭ unu el la zorg'o'j de Myga.

Jes, ankoraŭ iu si'n interes'is pri la infan'o de Michael van Ber'gen, jes, ankoraŭ sci'is la orf'in'o, ke unu fidel'a kor'o est'is rest'int'a al ŝi, ke — J'a'n Norris de Amsterdam for'don'os la last'a'n sang'o'gut'o'n por ŝi; sed J'a'n Norris est'is ekzil'it'o, kiu'n minac'is la ekzekut'o per la pend'ig'o, se iu hispan'o kapt'os li'n en la strat'et'o'j de Antverpeno. Kaj J'a'n Norris, la akvogeŭzo, si'n montr'is oft'e mult'obl'e ali'vest'it'a en la strat'et'o'j de Antverpeno.

J'a'n Norris tut'e ne est'is forges'int'a la jun'aĝ're'memor'o'j'n, kiel opini'is li'a patr'o J'a'n Geerdes Norris.

Ankoraŭ nun J'a'n kaj Myga est'is ge'fianĉ'o'j. Ke neni'a fort'o mond'a ili'n dis'ig'os, tio'n ili est'is ĵur'int'a'j al si reciprok'e; sed kio okaz'os el tio, neni'u de ili pov'is dir'i, dum la patr'o Michael viv'is ankoraŭ.

Nun Michael van Ber'gen est'is mort'int'a kaj en'ter'ig'it'a de'post dek'kvar tag'o'j; sed J'a'n est'is mal'aper'int'a de'post monat'o'j. Ĉu li viv'is ankoraŭ? Ĉu la ond'o'j est'is en'glut'int'a'j li'n? Ĉu la hispan'o'j, kapt'ant'e li'a'n ŝip'o'n, est'is kapt'int'a'j kaj pend'ig'int'a'j li'n?

Kio'n pov'is far'i la bedaŭr'ind'a sol'ec'a Myga en la sovaĝ'a mond'o, se J'a'n est'is mort'int'a!

La nokt'o pli kaj pli proksim'iĝ'is; sed Myga tim'is kuŝ'iĝ'i. Ĉar ŝi ne pov'is dorm'i pro zorg'o kaj kor'prem'o, kial kuŝ'iĝ'i? Iom post iom la ĉambr'et'o mal'varm'iĝ'is, sed la orf'in'o ne ŝajn'is sent'i ĝi'n, ŝi ne met'is nov'a'j'n karb'o'j'n en la kamen'et'o'n. Ŝi for'met'is la ŝpin'il'o'n, kaj kovr'is la vizaĝ'o'n per la man'o'j, klin'ant'e la kap'o'n al la brust'o. Tiel ŝi sid'is kelk'a'n temp'o'n, ĝis tamen ŝi ek'lev'is si'n por kuŝ'iĝ'i.

Ankoraŭ foj'e ŝi klin'iĝ'is al la rigl'il'o'j de la pord'o, por vid'i, ĉu ili est'is ekzakt'e al'ŝov'it'a'j, kiam subit'e ŝi aŭskult'is — sen'spir'e aŭskult'is.

Ek'kri'ant'e la jun'ul'in'o for'ŝov'is la rigl'il'o'n kaj turn'is la ŝlos'il'o'n en la serur'o. Mal'fermat'a est'is la pord'o, kaj jun'ul'o vest'it'a kiel oficir'o de dung'it'regiment'o kun la hispan'a skarp'o super la ŝultr'o la sekv'ant'a'n moment'o'n ten'is en la brak'o'j la bel'ul'in'o'n.

Ard'a'j kis'o'j por la sekv'ant'a'j moment'o'j anstataŭ'is la inter'parol'ad'o'n de ili ambaŭ. Sed post'e J'a'n Norris fal'is ŝajn'e tut'e sen'fort'ig'it'a, sur la apud'a'n seĝ'o'n, kaj nur nun Myga rimark'is la mal'ord'o'n de la vest'aĵ'o'j de la am'at'o, rimark'is, ke for'est'is la ĉapel'o, ke la vang'o sang'is pro ne'grav'a grat'vund'o.

"Pro Di'o, kio de'nov'e okaz'is, J'a'n? — mi trem'as — ho, vi de'nov'e furioz'e vi'n ĵet'eg'is en danĝer'o'n — ho J'a'n, J'a'n, mal'bon'a J'a'n!"

"Efektiv'e, nur unu har'o'n, kaj tiu'n ĉi foj'o'n ili est'us kapt'int'a'j mi'n, Myga! Sed ne tim'u, kar'ul'in'o, nur preskaŭ ili kapt'is mi'n — diabl'o, kiel hund'o mi est'us pend'ig'it'a, se ne tiel feliĉ'e est'us pas'int'a la afer'o."

"Ho J'a'n, kaj vi pretend'as mi'n am'i? Vi vol'as mi'n for'sav'i el tiu ĉi urb'o? Ho, kompat'em'a Di'o! Pere'os vi, kaj mi ankaŭ, kaj mi'a patr'o ankaŭ est'as mort'int'a, ho sankt'a kompat'em'a Di'o, kio'n mi far'iĝ'os? Kiu mi'n gard'os, kiu mi'n help'os?"

"Vi est'as prav'a! Bedaŭr'ind'e vi est'as prav'a, kompat'ind'a am'at'in'o! Ha, kaj vi'a patr'o ankaŭ mort'is, kaj mi ne ĉe'est'is por konsol'i vi'n pro vi'a ĉagren'o. Mi dum'e dev'is kroz'i antaŭ Dunkerke por fund'e'n pere'ig'i la rab'ist'o'j'n; ho, est'is kruel'e, Myga, kaj tamen — tamen mi ne pov'is ali'e ag'i, kaj ankaŭ ne hodiaŭ vesper'e. Por sav'i la nobl'a'n patr'uj'o'n ĉiu risk'u la viv'o'n; — ha, Myga, Myga, am'u do mi'n ankoraŭ iom'et'e, kvankam mi mal'bon'e vi'n gard'as. La bedaŭr'ind'a patr'o Michael —"

"Las'u la mort'int'a'n patr'o'n, J'a'n! Li fart'as bon'e, li hav'as ripoz'o'n kaj neniu'n plu dev'as tim'i, ho, oni dev'as envi'i la mort'int'o'j'n en tiu ĉi sang'o'plen'a terur'a temp'o!"

"Ho Myga, ne parol'u tiel! Mizer'o ebl'e est'as la mort'o de l’patr'o; sed — nun vi ja est'as tut'e la mi'a! Nun ja vi pov'as ir'i kun mi al Amsterdam, nun neni'o plu lig'as vi'n al tiu ĉi bedaŭr'ind'a Antverpeno. Myga, konsol'u vi'a'n kor'o'n, ni do vid'os gaj'a'j'n tag'o'j'n, mi'a dolĉ'a, dolĉ'a fianĉ'in'o. Nur ankoraŭ mal'long'a'n temp'o'n, kaj mi for'konduk'os vi'n — aŭskult'u, ebl'e kun majest'a edz'iĝ'akompan'ant'ar'o, ke eĉ reĝ'in'o ne dev'us hont'i. Ebl'e ili mov'os la sonor'il'o'j'n, rul'os la tambur'o'j'n, ebl'e kun paf'il'eg'tondr'o ili fest'os la feliĉ'eg'a'n hor'o'n, en kiu mi vi'n for'konduk'os el Antverpeno. Atent'u, ĉu ne est'os ver'a, kio'n mi konfid'as al vi tut'e sekret'e."

"Ha, kia'j fantazi'aĵ'o'j, sovaĝ'a, kar'a J'a'n Norris. Dir'u al mi, kiel far'iĝ'os, ke vi mi'n tiel solen'e hejm'e'n konduk'os. Ne, ne dir'u ĝi'n al mi, ja est'as van'a mal'saĝ'o; prefer'u raport'i pri la danĝer'o, el kiu vi ĵus apenaŭ for'kur'is. Vi ja pen'ad'as, kuraĝ'aĉ'a J'a'n, ke plu'a nokt'a sonĝ'o mi'n terur'os!"

"Ne tiel kuraĝ'aĉ'a, kiel vi opini'as, kar'ul'in'o!" rid'et'is la jun'ul'o. "La kapitan'o de la Nigr'a Galer'o ali'e gard'us si'n uz'i kap'o'n kaj pied'o'j'n, kor'o'n kaj brak'o'j'n de J'a'n Norris tiel kiel li far'as. Pro grand'a afer'o mi est'as en tiu ĉi urb'o — ni vol'as far'i hero'aĵ'o'n pri kiu la Antverpenaj id'o'j kant'u eĉ ankoraŭ post eĉ post cent jar'o'j. Por spion'i pro tio, mi est'as vest'it'a per tiu ĉi vest'aĉ'o, en german'a'j vast'eg'pantalon'o'j anstataŭ en zeelandaj ŝip'ist'pantalon'o'j. Nun aŭskult'u, Myga. Mi est'is apud la kaj'o fin'int'a mi'a'j'n afer'o'j'n kaj sci'iĝ'int'a, ke kvar galer'o'j de Spinola hodiaŭ maten'e mar'e'n ir'is por kapt'i la Nigr'a'n Galer'o'n, plu'e bedaŭr'ind'e mi ek'sci'is, ke patr'o Michael mort'is, ekzakt'e stud'is la last'a'n ĝenov'an ŝip'o'n, Andre'a Doria, kiu est'as tie ĉi ankr'ig'it'a, pro la konstru'ad'manier'o, kaj dum tio ven'is la vesper'o. Tag'e jam oft'e kaŝ'e mi rigard'is al vi'a fenestr'o, kar'ul'in'o,31 sed ne trov'is unu minut'o'n por ŝtel'ir'i al vi, ĉar kelk'a'j hom'o'j observ'is mi'n. Mi do intenc'as atend'i la mal'lum'o'n — mi ja hav'as la dom'ŝlos'il'o'n — kaj mal'rapid'e vag'as tra la strat'et'o'j, ĝis antaŭ lum'ig'it'a drink'ej'a pord'o mi decid'as, atend'i sid'ant'e la nokt'o'n kaj apud'e atent'i la kondut'o'n de la popol'o kaj de la fremd'ul'o'j — pro mi'a afer'o, kompren'u! — Bon'e, mi en'ir'as la tavern'o'n, demand'as botel'o'n da vin'o kaj ek'sid'as al la tabl'o, apog'ant'e la kubut'o'j'n, kvazaŭ la tut'a mond'o est'us mi'a kaj mi ne est'us en danĝer'o kaj zorg'o pri la bedaŭr'ind'a Myga, kies patr'o mort'is dum mi'a for'est'o. Ĉirkaŭ mi est'as bru'eg'o kiel dum la Babilona tur'konstru'o. German'o'j, burgund'o'j, hispan'o'j, ital'o'j, nederlandoj parol'aĉ'as kaj mal'ben'as kaj kri'as, ĉiu est'aĵ'o en si'a lingv'o, kaj drink'as ĉiu'j sam'manier'e. Ĉiu tabl'o kaj angul'o est'as okup'it'a'j, kaj nur apud mi du seĝ'o'j est'as ne'uz'at'a'j. — Jen ven'as du arogant'ul'o'j, mi ili'n kon'as bon'eg'e, la unu est'as la estr'o de Andre'a Doria, la ali'a est'as li'a leŭtenant'o. Ili paŝ'as super la tabl'o'j'n kaj benk'o'j'n kaj ek'sid'as apud mi. Mi ankaŭ volont'e las'as al ili sid'lok'o'n, ĉar ek'kon'i ili'n est'as tre valor'e por mi, kaj ĉiu'n vort'o'n parol'at'a'n de ili mi zorg'em'e pes'as. Sed mi ag'as kvazaŭ neniam mi est'us vid'int'a ili'n, met'as kiel dorm'em'e la kap'o'n sur la du brak'o'j'n kaj atent'as neni'o'n en la mond'o, sed la orel'o'j'n mi mal'ferm'eg'as. Nun la du ital'aĉ'o'j mend'as vin'o'n, kaj la plej jun'a, la leŭtenant'o ĉirkaŭ'pren'as la koks'o'j'n de la serv'ist'in'o. Sed la ali'a tut'e mizer'e kaj melankoli'e rigard'ad'as, kvazaŭ li'a petrosel'o est'us hajl'detru'it'a; — mi preskaŭ pri'rid'is li'n; sed pro la ĵur'o de la geŭz'o'j; ne est'is okaz'o por rid'i! Nun la vort'o'j est'as inter'ŝanĝ'at'a'j, kaj komenc'e oni natur'e nur parol'as pri ni'a fier'a verk'o, pri la afer'o de la antaŭ'pas'int'a nokt'o, pri la ĉiel'ir'o de la Immakulata Koncepcio. Pri tio mi kor'e32 gaj'eg'as, sed subit'e ĉiu'j puls'o'j ek'star'as, ĉar nom'o est'as nom'at'a, kiu'n mi kon'as. Pri vi, Myga van Ber'gen, ili parol'as!"

"Pri mi?" ek'kri'is la jun'ul'in'o; "ho ĉiel'o, kaj la ital'a kapitan'o pri mi parol'is? Ho Di'o, J'a'n, J'a'n, gard'u mi'n kontraŭ tiu! Ho kiel mi tiu'n tim'as!"

"Ĉu do ver'e, tiu hund'o insid'as vi'n?" ek'kri'is J'a'n kun surd'a voĉ'o, kaj Myga kaŝ'is la vizaĝ'o'n je li'a brust'o kaj kap'jes'is trem'ant'e.

"La trink'aĵ'o ne est'as trink'at'a tiel varm'eg'e, kiel ĝi est'as far'at'a; tio'n ja spert'os la ital'aĉ'o. Kviet'iĝ'u, Myga; ĉu mi ne est'as ĉe vi'a flank'o kaj mult'a'j fid'ind'ul'o'j post mi? Bedaŭr'ind'ul'in'o, kiel vi trem'as!"

"Ho Jezuo, J'a'n, mi ne pov'as help'i mi'n. Ĉu la fort'a'j petol'a'j fremd'ul'o'j ne hav'as la potenc'o'n? Kiu mal'help'as ili'n efektiv'ig'i si'a'n vol'o'n? Ho J'a'n, J'a'n, for'pren'u mi'n kun vi — en tiu ĉi nokt'o ankoraŭ, nun tuj!"

J'a'n Norris ten'is la pal'a'n, trem'ant'a'n fianĉ'in'o'n en la brak'o'j kaj prov'is kviet'ig'i ŝi'n ĉiu'manier'e. Kiam li est'is iom'et'e sukces'int'a, li plu'e'n rakont'is pri la aventur'o en la restoraci'o de la "Or'a Leon'o".

"Krut'eg'e star'iĝ'is la har'o'j, kaj ĉiu sang'o si'n prem'ad'is en la cerb'o'n. Sed mi dev'is mi'n majstr'i, ke mi ne perfid'u mi'n, kaj tio est'is mal'facil'a labor'o; sed J'a'n Norris ĝi'n tamen ating'is kaj ag'is kvazaŭ tut'e neniu'n vort'o'n de la ital'a parol'aĉ'o li kompren'us. Pro la graf'o de Lumey! Far'aĉ'o pli nigr'a ol la nokt'o tie est'is pri'konsil'at'a; sed mi sci'as ĉio'n, kaj tio sufiĉ'as. Post'morgaŭ maten'e la Andre'a Doria vel'vetur'os — la ordon'o est'as don'it'a de la admiral'o — kaj ĉar la okaz'o est'as tiel favor'a, en la morgaŭ'a nokt'o la delikat'a plan'o est'os efektiv'ig'at'a. En la morgaŭ'a nokt'o la kolomb'et'o Myga van Ber'gen est'os33 en la potenc'o de la kapitan'o Antonio Val'an'i; kun la help'o de la diabl'o kaj de la leŭtenant'o Leon'e della Rot'a. En la morgaŭ'a nokt'o tiu ĉi dom'o est'os atak'at'a; — sed tiel mal'laŭt'e, ke neni'u najbar'o vek'iĝ'os, ke neni'u kok'o en tut'a Antverpeno pri tio kri'os. Myga sur la galeonon! Lert'e lev'u la ankr'o'n, bub'o'j — hojho, ekster'e'n por ĉas'i la ribel'a'j'n herez'ul'o'j'n, — gaj'e ekster'e'n en la vast'a'n mar'o'n; kiu en la grand'a mar'o aŭd'os la help'kri'o'n kaj la plor'o'n de la et'a Myga? Ĉiel'o kaj infer'o, kaj J'a'n Norris apud'sid'as en la Leon'o kaj ne dev'as si'n mov'i, ten'as en la pugn'o la tranĉ'il'o'n kaj ne dev'as mort'ig'i la flustr'ant'a'j'n fripon'o'j'n!"

"Ho J'a'n, J'a'n, pro mi'a kaj vi'a patr'in'o — kaj pro ni'a am'o, sav'u mi'n! Ne las'u mi'n fal'i en ili'a'j'n man'o'j'n! La mort'o est'us mal'pli terur'a ol tio!"

"Est'u nur trankvil'a, infan'et'o! Est'as ankoraŭ mult'a temp'o ĝis la sekv'ant'a nokt'mez'o. En Amsterdam apud la kamen'o ni oft'e memor'os tiu'n ĉi afer'o'n. Konfid'u al mi, kor'fianĉ'in'o, neni'o vi'n ofend'os, dum J'a'n Norris ankoraŭ star'os sur la du pied'o'j. Sed nun daŭr'ig'u aŭskult'i, mi'a rakont'o ankoraŭ ne est'as fin'it'a. Mi antaŭ'e dev'as dir'i al vi, kiel okaz'is, ke ili suspekt'is mi'n kiel du'a'n direkt'il'ist'o'n de la Nigr'a Galer'o. Tio ĉi est'is afer'o pli gaj'a ol tiu, kiu'n mi ĵus rakont'is al vi."

"Ho, J'a'n, sent'u, kiel frap'eg'as mi'a kor'o; — ho kompat'em'a Di'o, kiu defend'os la bedaŭr'ind'a'n Mygan? Ho J'a'n, ni for'kur'u, nun, tuj, moment'e, tie ĉi mi jam ne pov'as spir'i — la aer'o de tiu ĉi ĉambr'o mi'n sufok'as."

"Est'u nur trankvil'a, kar'a Myga. Volont'e tuj mi vi'n for'konduk'us, kaj boat'o ankaŭ est'us pret'a por akcept'i ni'n; sed nur aŭskult'u en la strat'et'o'j'n — la tut'a urb'o en tiu ĉi moment'o sci'as, ke an'o'j de la Nigr'a Galer'o ali'vest'it'a'j est'as en ĝi'a'j mur'o'j. Aŭskult'u nur la bru'eg'o'n34 tie sub'e — la kur'ad'o est'as pro mi, nun est'as ne'ebl'e, ke ni san'e ili'n tra'ir'as. Ek'sid'u kaj ne trem'u tiel — ankoraŭ ni est'as protekt'it'a'j, kaj temp'o nask'as konsil'o'n — pens'u pri tiu ĉi minut'o, kiam en Amsterdam ni sid'os apud la vintr'a fajr'o. Hahaha, ili sub'e nur serĉ'u, tro lert'e kaj ruz'e for'kur'is de ili J'a'n Norris — est'us ankaŭ domaĝ'e pri la bub'o, se ili est'us pend'ig'int'a'j li'n, ĉu ne, Myga?"

"Ha, bah, kis'u mi'n, kaj re'e, kaj nun mi'a rakont'o! Mi do sid'as kaj sang'mord'as la lip'o'j'n al mi, sed neni'u vort'o de la inter'parol'ad'o apud mi perd'iĝ'as por mi, kaj la fripon'o'j daŭr'ig'as parol'aĉ'i kaj ĝoj'eg'i pri la fi'atenc'o. Post'e ili el'trink'as la glas'o'j'n, ek'lev'as si'n de la seĝ'o'j kaj vol'as for'ir'i, sed est'as halt'ig'at'a'j apud la pord'o per grand'a tumult'o. Ĉar bub'o est'as en'port'at'a sur la ŝultr'o'j de du vir'aĉ'o'j, kaj grand'a hur'a! far'iĝ'as, kiam la restoraci'an'o'j li'n rigard'as. La bub'o est'as la kajut'ist'o de la Immakulata, kiu sol'a de la tut'a ŝip'an'ar'o si'n sav'is kaj al'bord'iĝ'is post frenez'a kur'ad'o tra aer'o kaj akv'o. Ĉiu vol'as vid'i la bub'o'n, ĉiu vol'as al li parol'i, kaj ĉiu'j si'n prem'eg'as al li kaj prezent'as al li pokal'o'j'n kaj kruĉ'o'j'n. Sed al mi ŝajn'is plej bon'e, uz'i la tumult'o'n kaj ne'rimark'it'e for'ir'i. Mi tial kiel ebl'e plej laŭ'long'e la mur'o'j mi'n ŝov'as, kaj preskaŭ est'as ating'int'a la pord'o'n, kiam mal'feliĉ'e la rigard'o de la bub'o ankoraŭ kaŭr'ant'a sur la ŝultr'o'j de la port'ant'o'j fal'as sur mi'n. La bub'o fiks'e mi'n rigard'is, kvazaŭ mi est'us fantom'o, li pal'iĝ'as kiel fromaĝ'o kaj kri'as fort'eg'e: 'Help'u, help'u! ecco! ecco! jen est'as unu! Help'u, halt'ig'u — halt'ig'u li'n!' — 'Kiu est'as? Kiel? Kio?' kri'as la popol'o, kaj ĉiu rigard'as la bub'o'n kaj li'a'j'n najbar'o'j'n. — 'Jen, jen, tiu apud la tabl'o — halt'ig'u li'n, li est'as la satan'o de la akvogeŭzoj, kiu mort'ig'is la35 kapitan'o'n Perazzo — unu el la Nigr'a Galer'o!' Bru'eg'o ek'far'iĝ'as, kvazaŭ krev'us la infer'o — ĉiu'j okul'o'j est'as direkt'it'a'j al mi, ĉiu'j glav'o'j el'iĝ'as el la ing'o'j, kaj ankaŭ mi el'tir'as la tranĉ'il'o'n, por vend'i en la danĝer'o la viv'o'n kiel ebl'e plej mult'kost'e. Nun ili si'n ĵet'as sur mi'n; sed mi est'as pli lert'a ol ili, pren'as la plej apud'a'n benk'o'n kaj ĵet'eg'as ĝi'n antaŭ la pied'o'j'n de la plej antaŭ'a'j, tia, ke tut'a ar'o fal'et'as pro ĝi kaj ĥaos'e rul'iĝ'as sur la plank'o. Tiu'n moment'o'n mi uz'as — est'as per alt'a salt'o en la mez'o de la tumult'o, dekstr'e'n kaj mal'dekstr'e'n la tranĉ'il'o'n mi pik'as en ili'a'j'n fi'vizaĝ'o'j'n — la pord'o est'as ating'it'a — mi est'as sur la strat'et'o — post mi mi aŭd'as la blek'eg'ad'o'n de la persekut'ant'o'j — dank’ al Di'o, ke mi kon'as Antverpenon kiel mi'a'n poŝ'o'n. Tie'n ĉi kaj tie'n ili ĉas'as, sed mi tromp'as ili'n per divers'a'j ruz'aĵ'o'j; gvid'as ili'n al mal'ĝust'a'j post'sign'o'j kaj fin'e ven'as tie'n ĉi. Al la kaj'o ankoraŭ est'as silent'eg'o — mi'a fid'a ŝlos'il'et'o mal'ferm'as dom'pord'o'n bon'e kon'at'a'n — kaj — jen mi est'as sav'it'a por sav'i vi'n, kar'a Myga, dolĉ'a fianĉ'in'o. Sed aŭskult'u do, ili ankoraŭ ne ek'mal'esper'as pend'ig'i la geŭz'o'n — diabl'o, aŭskult'u do, la tut'a garnizon'o ver'e est'as alarm'at'a — haha, grand'a honor'o, sinjor'o'j! Dank'o'n si'n'don'eg'a'n, hahaha!"

Rid'ant'e aŭskult'is J'a'n Norris, trem'ant'e aŭskult'is Myga van Ber'gen la bru'eg'o'n en la strat'et'o'j.

"Ho, kar'a J'a'n, ĉu vi est'as tut'e cert'a, ke neni'u vid'is vi'n en'ir'i tiu'n ĉi dom'o'n? Aŭskult'u do, la tut'a tumult'o rul'iĝ'as tie'n ĉi — ho Di'o, rigard'u el la fenestr'o — torĉ'o'j kaj lanc'o'j — Jezuo, ili frap'as la pord'o'n — ili serĉ'as vi'n, J'a'n, kompat'em'a ĉiel'o, defend'u ni'n, perd'it'a'j, perd'it'a'j!"

La dom'pord'o mal'ferm'iĝ'is, oni ŝajn'is penetr'i en la dom'o'n; J'a'n Norris prem'eg'is la dent'o'j'n unu sur la ali'a'n kaj kapt'is la pren'il'o'n de la arm'il'o.

"Ili ven'as, ili ven'as!" ek'kri'is la knab'in'o. "Ili supr'e'n'ir'as la ŝtup'ar'o'n, ili trov'os vi'n; J'a'n, J'a'n, mi mort'u kun vi!"

"Ĉu mal'si'n'gard'em'e mi vi'n tiel gvid'is en danĝer'o'n, Myga? Est'us terur'e. Pro la ĵur'o de la geŭz'o'j, jen ili penetr'as supr'e'n la ŝtup'ar'o'n. Myga, ho Myga!"

"Mi mort'u kun vi, J'a'n", spir'is la jun'ul'in'o, si'n kroĉ'ant'e al la brust'o de la fianĉ'o.

Iv.
La atak'o.

Ne nur en la "Blazon'o de Alcantara", ne, en ĉiu'j tavern'o'j de la mult'trink'ej'a urb'o Antverpeno la luogotenente Leon'e della Rot'a est'is hejm'e. Tiu'n vesper'o'n li est'is tren'int'a kun si si'a'n amik'o'n kaj estr'o'n Antonio Val'an'i en la trink'ej'o'n "Or'a Leon'o", kaj ne'vol'e, kiel kutim'e, la kapitan'o li'n est'is sekv'int'a tie'n.

Pli sen'pri'pens'a ol mal'bon'a, la jun'a leŭtenant'o rigard'is la mond'o'n kiel grand'a'n lud'ej'o'n, la milit'o'n kiel bel'eg'a'n okaz'o'n por sen'mal'help'e far'i petol'aĵ'o'j'n. Kiel gaj'a'n petol'aĵ'o'n li rigard'is la rab'ad'o'n de la bedaŭr'ind'a orf'in'et'o; — en li'a sen'taŭg'a petol'a kap'o la plan'o de tio est'is nask'iĝ'int'a; ĝi'n real'ig'i, post kiam li'a amik'o kun pen'ad'o est'is konvink'it'a — est'is honor'a dev'o por li. Kiom interes'is la ĝenov'an sen'taŭg'ul'o'n la afer'o de la ribel'a'j provinc'o'j kaj la katolik'a moŝt'o de Hispan'uj'o? Herez'ul'in'o'j pov'is est'i bel'a'j kaj an'in'o'j de la sol'e feliĉ'eg'ig'a eklezi'o mal'bel'eg'a'j. Leon'e prefer'is mult'e ĉarm'a'j'n herez'ul'in'o'j'n al mal'bel'a'j katolik'in'o'j, kaj pen'ad'is, ne pere'ig'i la mal'nov'a'n proverb'o'n, kiu est'is uz'at'a en Ital'uj'o pri li'a patr'o-urb'o: Ĝenovo hav'as mar'o'n sen fiŝ'o'j, land'o'n sen arb'o'j, vir'o'j'n sen fid'o kaj kred'o.

En la tavern'o "Or'a Leon'o", kiel ni jam sci'as per la rakont'o de J'a'n Norris, li est'is far'int'a la last'a'j'n inter'konsent'o'j'n kun Antonio Val'an'i pri la plan'o de rab'ad'o.38 Se ĝi est'os hav'int'a sukces'o'n, kaj se la Andre'a Doria feliĉ'e est'os re'ven'int'a de si'a entrepren'o, se la Nigr'a Galer'o est'os kapt'it'a aŭ detru'it'a, nun kiu risk'us akuz'i la venk'int'o'j'n? Sed se la galeono ne re'ven'os, tiam — tiam la last'a far'o est'is ind'a al la fin'o. Pri'pens'i, ke ankaŭ io tri'a pov'os okaz'i, ke la Andre'a Doria pov'os hejm'vetur'i ne vid'int'e la mal'amik'a'n ŝip'o'n, Leon'e della Rot'a opini'is tut'e ne'ind'a al si. Sed la kapitan'o jam las'is si'n konduk'i de li, kiel kaj kie'n li vol'is. —

Al la persekut'ad'o de la mal'tim'em'a akvogeŭzo la du ĝenov'an'o'j tut'e ne est'is part'o'pren'int'a'j. Brak'o sub brak'o ili vag'is tra la strat'et'o'j, en kiu'j la ekscit'at'a popol'o si'n puŝ'is, al la kaj'o.

"Ni do est'us mal'saĝ'ul'o'j ĉas'i la fripon'o'n", rid'is Leon'e. "Ni las'u la ali'a'j'n post'kur'i la frenez'a'n almoz'ul'o'n. Pro la kolomb'o'j de Afrodit'e, de kiam mi serv'as al la ali'e tiel sen'kor'a Antonio Val'an'i kiel gvid'ist'o en la ĉarm'a regn'o de la am'o, mi'a anim'o flug'as alt'e super tiu ĉi nebul'a land'o. Ho Amor'o, kor'dres'ist'o, vi'a'n atak'a'n standard'o'n mi sekv'as; ho Di'in'o de Cythere, don'u al ni vi'a'n ĉiel'a'n ŝirm'o'n!"

"Mi pet'as vi'n, Leon'e, est'u prudent'a, ne est'u mal'saĝ'ul'o. Mi'a anim'o est'as ne'difin'ebl'a. En mi'a tut'a viv'o mi ne port'is tia'n sent'o'n en la brust'o, Leon'e, ŝajn'as al mi — Leon'e, dum la tut'a tag'o, la tut'a'n vesper'o'n mi hav'as antaŭ'sent'o'j'n tiel ne'klar'ig'ebl'a'j'n — Leon'e, kondut'u bon'e, ebl'e baldaŭ vi est'os mi'a anstataŭ'ant'o, estr'o de Andre'a Doria ..."

"Kio? mort'antaŭ'sent'o'j? mort'antaŭ'sent'o'j sub la fenestr'o de la knab'in'o am'at'a?!" rid'is la leŭtenant'o. "Nu pro ĉio, kio okaz'as en la mond'o, tio est'as di'a. Ho, ke mi est'u39 Francesco Petrarca, por tuj far'i sonet'o'n pri tiu bel'eg'a humor'o! Jen, rev'ul'o, ni ĵus est'as sub la fenestr'o'j de vi'a innamorata; — ŝi'a lum'et'o bril'as ankoraŭ; — hola, kia ide'o! — Antonio Val'an'i, amik'o de mi'a jun'aĝ'o, por for'ĉas'i vi'a'j'n mort'antaŭ'sent'o'j'n, ni — ni tuj, tuj en tiu ĉi moment'o far'u vizit'o'n al la dolĉ'ul'in'o tie supr'e."

"Tra'serĉ'u ŝi'a'n dom'o'n. Ĉiu'j frenez'a'j ide'o'j est'u laŭd'at'a'j! Antaŭ'e'n pro la nom'o de la reĝ'o, antaŭ'e'n pro la nom'o de la am'o!"

"Las'u mi'n", rid'is la leŭtenant'o. "Mi pet'as vi'n, ĉu la geŭz'o, kiu'n la mal'lert'ul'o'j serĉ'as tie, ne pov'as est'i kaŝ'it'a sam'e en la loĝ'ej'o de la knab'in'o, kiel en iu de la ali'a'j dom'o'j de tiu ĉi urb'o? Antaŭ'e'n, antaŭ'sent'em'a Antonio, antaŭ'e'n, ni tra'serĉ'u la dom'o'n de vi'a ĉarm'a am'at'in'o kaj dum'e des pli bon'e kon'at'iĝ'u kun la en'dom'a'j rilat'o'j por la sekv'ant'a nokt'o."

Antaŭ ol la kapitan'o pov'is re'ten'i la sovaĝ'a'n amik'o'n, tiu ĉi est'is kur'int'a al la pord'o de Myga, kontraŭ kiu li frap'is per la pugn'o, kri'ant'e per laŭt'a voĉ'o:

"Mal'ferm'u! mal'ferm'u en la nom'o de li'a katolik'a moŝt'o en Hispan'uj'o! Mal'ferm'u! Perfid'ul'o'j kaj mal'amik'o'j est'as kaŝ'it'a'j en tiu ĉi dom'o!"

Tuj de ĉiu'j flank'o'j kun'flu'eg'is soldat'o'j, ŝip'an'o'j, kaj urb'an'o'j de Antverpeno al la pord'o, kiu konduk'is al la loĝ'ej'o de Myga. De moment'o al moment'o kresk'is la amas'o'j. Du'on'e mal'esper'e la kapitan'o Val'an'i serĉ'is mal'help'i la bru'eg'o'n de la sovaĝ'a amik'o; sed jam est'is tro mal'fru'e. La dom'pord'o mal'ferm'iĝ'is, kaj la loĝ'ant'o'j de la konstru'aĵ'o, en kiu loĝ'is Myga, ĉarpent'ist'o, ŝu'ist'o, urb'a skrib'ist'o kun la famili'o'j kaj kun'ul'o'j, vidv'in'o kun mult'a'j infan'o'j, si'n kaŝ'is tim'em'e en la angul'o'j, terur'it'a'j40 per la pens'o, ke unu el la nederlandaj ribel'ist'o'j est'is rifuĝ'int'a sub ili'a tegment'o. Nur kurb'ig'it'a mal'jun'ul'in'o kuraĝ'e kun la lamp'o en la trem'ant'a man'o kontraŭ'ir'is la en'trud'ul'o'j'n kaj cert'ig'is per kri'eg'ant'a voĉ'o, ke neni'u rifuĝ'is en tiu'n ĉi dom'o'n; do mal'plej'e nederlanda akv'o'diabl'o. "Di'o mal'help'u ŝi'n" — ŝi dir'is — "ŝirm'i akvogeŭzon"; ĉu ne ŝi'a edz'o, ŝi'a bedaŭr'ind'a mort'int'a edz'o est'is ĵet'at'a per la furioz'a'j monstr'o'j de si'a fiŝ'ist'boat'o en la akv'o'n kaj mizer'eg'e pere'is? Kio'n help'is al ŝi la cert'ig'o'j? Neni'u aŭskult'is, la dom'o plen'iĝ'is de hispan'a'j soldat'o'j, ital'a'j ŝip'an'o'j kaj la mizer'ul'ar'o de la strat'et'o'j. Tim'a'j kaj dolor'a'j kri'o'j baldaŭ penetr'is el la divers'a'j loĝ'ej'o'j; oni bat'ad'is kaj turment'is iom'et'e, oni rab'ad'is iom'et'e. —

"Antaŭ'e'n, Antonio! ne mal'rapid'u!" kri'is Leon'e. "Antaŭ'e'n, supr'e'n la ŝtup'ar'o'n en la ĉiel'o'n."

Li ten'is la mal'jun'ul'in'o'n je la kol'um'o kaj per la plej ŝerc'a'j minac'o'j dev'ig'is ŝi'n antaŭ'e'n lum'ig'i per la lamp'o.

"Gaj'e, gaj'e, pa'nj'o! La ali'a'j serĉ'as sub'e, ni supr'e — antaŭ'e'n, kaj ne est'u tiel ĝen'em'a, mi ne rigard'as vi'a'n tibi'karn'o'n. Ehe, Antonio, — ne rest'u mal'antaŭ'e —!"

"Ha ne, antaŭ'e'n, antaŭ'e'n, madonna! Haha, Antonio, kia lepor'o vi do est'as dum tia dolĉ'a aventur'o! Kio far'iĝ'us de vi, se vi mi'n ne hav'us? Jes — tiu ĉi ŝajn'as est'i la last'a ŝtup'ar'o — venk'o! venk'o! mille graci'e, mal'jun'a sibil'o. Tie ĉi, tie ĉi, Antonello — en la nom'o de la reĝ'o; mal'ferm'u, mal'ferm'u! Perfid'ul'o'j kaj bel'a'j knab'in'o'j tie ĉi est'as kaŝ'it'a'j; mal'ferm'u, mal'ferm'u en la nom'o de la reĝ'o! En la nom'o de la katolik'a moŝt'o de Hispan'uj'o, ven'u el la nest'et'o, dolĉ'a bird'et'o, mal'ferm'u kaj el'don'u la dolĉ'a'n ribel'a'n kor'et'o'n!"

Kun buŝ'o rid'ant'a la sovaĝ'ul'o kapt'is la kapitan'o'n je41 la ŝultr'o kaj prem'is li'n kontraŭ la pord'o, kiu'n li vast'e mal'ferm'is — rigid'e, dub'e star'is la du ĝenov'an'o'j.

Kun zorg'o kaj tim'o kresk'ant'a'j J'a'n kaj Myga est'is aŭskult'int'a'j la bru'eg'o'n en la strat'et'o'j. Kiam la sovaĝ'a tumult'o penetr'is eĉ en la dom'o'n, la fianĉ'in'o mal'esper'e pet'eg'is la fianĉ'o'n si'n kaŝ'i.

En la sekv'ant'a moment'o ĉio est'is tro mal'fru'a. Tro rapid'e Leon'e della Rot'a supr'e'n salt'is la ŝtup'ar'o'n.

En la mal'dekstr'a brak'o J'a'n Norris ten'is la sven'int'a'n fianĉ'in'o'n, konvulsi'e la dekstr'a man'o kapt'is la bril'a'n arm'il'o'n. Li ne sci'is, kio'n komenc'i, ĉia anim'a ag'em'o est'is for'las'int'a li'n en tiu'j terur'a'j sekund'o'j. Kio'n ankaŭ est'us help'int'a al li ĉiu anim'a ag'em'o? Pere'i dev'is J'a'n Norris kaj Myga van Ber'gen, almenaŭ laŭ hom'a saĝ'o.

"Pro ĉiu'j diabl'o'j, kio est'as tio?" ek'kri'is la ĝenova leŭtenant'o. "Nu, tio est'as ne mal'bon'a! tio ja est'as gaj'ig'a renkont'o, — tio'n mi nom'as frap'i du muŝ'o'j'n per unu frap'o. Holla, Antonio Val'an'i, nun akir'u al vi vi'a'n ĉarm'a'n kolombin'et'o'n! Hav'i tia'n rival'o'n vi do ne supoz'is? Ter'e'n la geŭz'o'n! pend'ig'u li'n!"

"Gard'u vi'n Di'o, Myga!" kri'is J'a'n Norris, sving'ant'e la kling'o'n. "Mal'antaŭ'e'n, vi ital'a'j fripon'o'j!"

El'puŝ'ant'e la sovaĝ'a'n geŭz'a'n kri'o'n: Pli'volont'e turk'o ol fi'pap'an'o! la direkt'il'ist'o de la Nigr'a Galer'o sub'kur'is la kling'o'n de Leon'e della Rot'a, puŝ'o — kun kri'o si'n turn'is la estr'o de Andre'a Doria kaj ŝancel'iĝ'is; tint'ant'e la glav'o fal'is el li'a man'o, ter'e'n fal'eg'is Antonio Val'an'i. Super la korp'o de la ĝenov'an'o salt'is la akvogeŭzo, sed du'a bat'o tuŝ'et'is nur la mal'dekstr'a'n ŝultr'o'n de la leŭtenant'o. Ŝip'an'o'j de la galeono Andre'a Doria supr'e'n'salt'is la ŝtup'ar'o'n sving'ant'e la ŝip'tranĉ'il'o'j'n. Sovaĝ'a sang'a batal'o far'iĝ'is42 en la mal'vast'a spac'o; sven'ant'e Myga van Ber'gen kuŝ'is ter'e. Hispan'a'j kaj alban'a'j soldat'o'j pli'grand'ig'is la tumult'o'n, lamp'o'j kaj torĉ'o'j esting'iĝ'is, ard'et'is sur la plank'o, est'is de'nov'e brul'ig'at'a'j. La plej mal'mult'a'j efektiv'e sci'is, kio okaz'is, kaj kiam subit'e la kri'o: fajr'o! fajr'o! son'is tra la dom'o, la konfuz'a bul'o dis'iĝ'is pro panik'a terur'iĝ'o kaj re'e mal'supr'e'n rapid'is la ŝtup'ar'o'n. Sufok'ant'a fum'o plen'ig'is ĉiu'j'n lok'o'j'n de la dom'o; tra ĝi la ĝenovaj ŝip'an'o'j tren'is la estr'o'n mort'vund'it'a'n kaj la en'katen'ig'it'a'n akvogeŭzon J'a'n Norris! Tra la fum'o Leon'e della Rot'a mal'supr'e'n la ŝtup'ar'o'n port'is la sen'konsci'a'n Mygan sur la strat'o'n, kie jam nov'a batal'o minac'is nask'iĝ'i inter la ŝip'an'o'j de Andre'a Doria kaj la hispan'a'j soldat'o'j, kiu'j vol'is for'pren'i de tiu'j la kapt'it'o'j'n. Sed tambur'rul'o anonc'is la al'ven'o'n de estr'o pli alt'rang'a, al kiu Leon'e raport'is, tiel bon'e kiel permes'is al li la sven'o, en kiu li si'n trov'is. La do'n grav'a'mien'e decid'is, ke est'as plej bon'e, al'port'i la vund'it'a'n kapitan'o'n, la geŭz'o'n kaj la knab'in'o'n sur la ŝip'o'n, morgaŭ dum la aŭskult'ad'o ĉiu'j est'os bel'e kun'ig'it'a'j; la kapt'it'o kiel pirat'o ĉiu'okaz'e dev'os est'i pend'ig'at'a al vel'stang'o, tial eĉ en tiu ĉi rilat'o est'as plej konven'e, li'n for'port'i al la galeono. — —

Kontraŭ la kaj'o rul'iĝ'is la amas'o. Torĉ'o'j lum'ig'is la sovaĝ'a'n procesi'o'n kaj ĵet'is la flagr'ant'a'n bril'et'o'n sur la vund'it'a'n Antonion, la sen'konsci'a'n Mygan kaj la en'katen'ig'it'a'n J'a'n Norris, kiu las'is si'n for'tren'i mal'sprit'e per si'a'j furioz'a'j mal'amik'o'j. Eĉ nun ankoraŭ Leon'e della Rot'a port'is Myga’n en la brak'o'j ne'sci'ant'e, kia'manier'e tio est'is okaz'int'a. Ĉio rul'iĝ'is en li'a cerb'o — kiel en sonĝ'o li port'is la mal'pez'a'n ŝarĝ'o'n sur la galeonon.

En la kajut'o oni prepar'is kuŝ'ej'o'n por la vund'it'a kapitan'o. Ĥirurg'o ven'is, por ekzamen'i la vund'o'n de Antonio eĉ nun ankoraŭ sen'konsci'a, kaj sku'is pri tiu la43 kap'o'n. Myga van Ber'gen kaŭr'is en angul'o de la kajut'o — atent'at'a de tut'e neni'u. Al la grand'a mast'o oni lig'is la direkt'il'ist'o'n de la Nigr'a Galer'o, kaj insult'ant'e ĉirkaŭ'is li'n la ne'kompat'em'a'j mal'amik'o'j.

Nur mal'fru'e ĉes'is la tumult'o en la urb'o, post kiam oni est'is esting'int'a la brul'ant'a'n dom'o'n mal'antaŭ la haven'a mur'o. Pli fru'e mal'laŭt'iĝ'is sur la galeono Andre'a Doria. Sen'mov'e kuŝ'is Antonio sur la kuŝ'ej'o, sen'mov'e sid'is Leon'e apud li, sen'mov'e kaŭr'is Myga en la plej mal'hel'a, plej mal'proksim'a angul'o. Sur la tut'a ŝip'o oni apenaŭ aŭd'is i'o'n ali'a'n ol la murmur'o'n de la river'eg'o, la bru'ad'o'n de la rig'il'ar'o en la vent'o kaj la paŝ'o'n de la gard'ist'o, kiu kun ŝarg'it'a paf'il'o kaj brul'et'ant'a meĉ'aĵ'o paŝ'is tie'n kaj re'e'n antaŭ la kapt'it'o apud la mast'o neniu'n moment'o'n ĉes'ant'e observ'i li'n.

Je la du'a maten'e ĉes'is la vent'o tut'e, tiel ke eĉ la grinc'ad'o de la ŝnur'eg'ar'o eks'iĝ'is. Est'is silent'eg'o, kiu subit'eg'e des pli terur'e est'is inter'romp'at'a per kri'o kaj paf'a krak'ad'o.

El la kajut'o rapid'is la leŭtenant'o Leon'e della Rot'a sur la ferdek'o'n, el la hamak'o'j la ŝip'an'ar'o.

La lok'o de la kapt'it'o apud la grand'a mast'o est'is for'las'it'a. Kun el'paf'int'a paf'il'o star'is la gard'ist'o, ĵet'ant'e ĉirkaŭ'e'n konfuz'a'j'n rigard'o'j'n, inter la demand'o'j, la mal'ben'o'j de la oficir'o'j kaj de la taĉment'o.

"Jen, jen! super la bord'o'n!" fin'e el'iĝ'is raŭk'a kri'o el la brust'o de la vir'o surpriz'it'a.

Viv'ig'at'a est'is la Skeld'o, lum'o'j bril'is tra la nokt'o; sed la nokt'o'j est'as mal'hel'a'j en novembr'o. Ver'e oni kapt'is kadavr'o'n naĝ'ant'a'n mal'supr'e'n en la river'o, sed ne est'is44 tiu de J'a'n Norris. Sur ambaŭ bord'o'j mal'supr'e'n de la river'o flug'is la alarm'signal'o'j; sed sen'sukces'a'j est'is ĉiu'j pen'ad'o'j de la boat'o'j el'send'it'a'j de ĉiu'j ŝip'o'j ankr'ig'it'a'j antaŭ Antverpeno.

Sed kiom Myga van Ber'gen en si'a angul'o aŭskult'ant'e lev'is la kap'o'n, aŭd'ant'e, ke la geŭz'o est'is dis'ig'int'a la lig'il'o'j'n kaj salt'int'a de la ŝip'o!

La maten'o krepusk'is, sed ĝi ne don'is sci'ig'o'n pri la for'kur'int'a akvogeŭzo.

Sur la ferdek'o de Andre'a Doria, Leon'e della Rot'a paŝ'is kaj re'paŝ'is, la brak'o'j'n kruc'ig'int'e super la brust'o, kaj murmur'et'is:

"Se nur li ne est'us dir'int'a ĝi'n! Li mort'os per mi'a kulp'o — ho Antonio, bedaŭr'ind'ul'o! Li antaŭ'dir'is ĝi'n: mi estr'o de la Andre'a Doria, li — li kadavr'o sur la mar'fund'o."

"Sed Leon'e — ĉu ne ebl'e baldaŭ — ebl'e morgaŭ — post'morgaŭ la sam'a sort'o est'os cert'a al vi? Kiu tim'as la mort'o'n? Mort'o est'as pere'o! — viv'u la viv'o. — Jen ven'as la sun'o, liber'e mi de'nov'e spir'as. — la sang'a'j nebul'o'j fal'as de mi'a'j okul'o'j! Kun fajr'a sirakusa vin'o mi trink'salut'os la maten'o'n, eĉ se ĝi est'os la last'a, kiu'n mi rigard'os!"

Leon'e della Rot'a lev'is ĝi'n kontraŭ la ard'ant'a sun'glob'o, mal'plen'ig'is ĝi'n per unu ek'trink'o kaj ĵet'is la glas'o'n mal'proksim'e'n en la river'eg'o'n: met'ant'e la pied'o'n firm'e sur la plank'o'n:

"Estr'o sur Andre'a Doria!" li dir'is, kaj apenaŭ aŭd'ebl'e li daŭr'ig'is: "Estr'o de Andre'a Doria, kaj Myga — la kron'o de la vir'in'o'j de Flandr'uj'o — mi'a — mi'a!" — —

V.
Febr'a'j sonĝ'o'j.

La tri'a'n foj'o'n post la nokt'o, en kiu la garnizon'o de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek est'is aŭd'int'a la kanon'tondr'o'n de la Nigr'a Galer'o kaj de la Immacolata Concezione kaj la aer'en'ĵet'o'n de tiu ĉi ŝip'o, la vesper'o mal'supr'e'n'iĝ'is sen'vent'a kaj ne'kutim'e varm'a. Veter'o'spert'ul'o'j pretend'is, ke plej baldaŭ est'os mult'a neĝ'o, kaj ver'ŝajn'e ili est'is prav'a'j. Post kiam la sun'o fru'maten'e est'is lev'iĝ'int'a hel'e al la ĉiel'o sufiĉ'e klar'a, ĝi est'is kaŝ'int'a si'n ĉirkaŭ'e je tag'mez'o en grav'a griz'a nub'ar'o. Tiu nub'ar'o est'is pli kaj pli kun'tir'int'a si'n, kaj dum la vesper'o ĝi pli kaj pli mal'al'ten'iĝ'is sur la urb'o'n Antverpeno, sur la ter'o'n, river'o'n kaj mar'o'n.

Re'e ni trov'as ni'n sur la ĝenova ŝip'o Andre'a Doria en la kajut'o de la estr'o.

La plafon'a lamp'o ĵet'as la ruĝ'et'a'n lum'o'n tra la kajut'o, sur la arm'il'o'j'n, kart'o'j'n al la pari'o'j, sur la plank'o'n, sur kiu la sang'a'j tuk'o'j kuŝ'as, sur la kuŝ'ej'o'n, sur kiu Antonio Val'an'i ĝem'as en la vund'febr'o kaj fantazi'as, sur Myga van Ber'gen genu'ant'a'n apud la mal'super'a part'o de la kuŝ'ej'o, sur la leŭtenant'o'n Leon'e della Rot'a, kiu star'as apud la kuŝ'ej'o de la mort'ant'a amik'o kaj vag'ig'as rigard'o'j'n sovaĝ'a'j'n kaj strang'a'j'n de la vund'it'o al la rab'it'a jun'ul'in'o.

Je tag'mez'o Leon'e della Rot'a akcept'is kun indiferent'ec'o la vort'o'j'n de la admiral'o Spinola kaj de la guberni'estr'o46 de Antverpeno, ke la for'kur'o de la mar'geŭz'o est'as diabl'a far'o, kaj li — Leon'e — est'as kulp'a pri tio. Kun indiferent'ec'o iom'et'e pli mal'grand'a li aŭd'is, ke — pro mank'o de iu pli bon'a — la super'a komand'o de la galeono Andre'a Doria est'os konfid'at'a al li por la entrepren'o de la sekv'ant'a maten'o.

Pri la knab'in'o si'n trov'ant'a je la bord'o nek la guberni'estr'o nek la admiral'o est'is si'n inform'int'a'j. —

Kun mult'a'j labor'o'j sur la ŝip'o kaj sur la ter'o por la leŭtenant'o est'is pas'int'a la tag'o, nur mal'mult'a'j'n moment'o'j'n li est'is pov'int'a dediĉ'i al la mort'ant'a amik'o. Sed sur la ŝip'o kaj sur la ter'o — ĉie sekv'is la jun'a'n ĝenov'an'o'n la portret'o de la bel'a flam'land'a knab'in'o, kiu'n li ten'is kapt'it'a sur si'a ŝip'o, kiu ne'gard'it'a kaj ne'defend'it'a est'os for'don'it'a al li'a arbitr'o, kiam — la amik'o est'os mort'int'a. Kvankam komenc'e li pen'ad'is for'ĉas'i ĉiu'j'n tia'j'n pens'o'j'n, tamen ĉiam de'nov'e ili si'n trud'is al li; nenia'manier'e li pov'is for'kur'i de ili, kaj baldaŭ li tut'e ĉes'is batal'i kontraŭ ili. En si'a mal'esper'o la ĉarm'a knab'in'o ŝajn'is al li nur des pli dolĉ'a, inter li'a'j ŝip'an'o'j kaj milit'ist'o'j, en la arm'il'ej'o, en la antaŭ'ĉambr'o de la admiral'o, en la strat'et'o'j de la urb'o ŝi est'is en li'a anim'o, genu'ant'a kun tord'it'a'j man'o'j en la kajut'o sur la Andre'a Doria. La pasi'o plej sovaĝ'a ek'brul'is en hel'a'j flam'o'j kaj per la plej sovaĝ'a'j sofism'o'j li pen'ad'is sub'prem'i la kontraŭ'star'ant'a'n konscienc'o'n.

Kiom ankaŭ util'us al Antonio, se li, Leon'e, re'send'us la knab'in'o'n de la ŝip'o al la ter'o?

Nun Leon'e della Rot'a re'vok'is al si la moment'o'j'n, kiam li est'is ten'ant'a la graci'a'n korp'o'n de la knab'in'o en la brak'o'j, kiam li est'is port'ant'a la sven'ant'a'n knab'in'o'n tra la fum'o, tra la strat'et'o'j. La vent'o tiam blov'is en li'a'n vizaĝ'o'n la blond'a'j'n bukl'o'j'n de la jun'ul'in'o. —

"Ne, ne, ne, Antonio Val'an'i, vi'a rajt'o pri la bel'a rab'aĵ'o fin'iĝ'as kun vi'a viv'o! Milit'a rajt'o, Antonio Val'an'i, de'pren'u la flag'o'n kaj mal'lev'iĝ'u — al mi nun la feliĉ'o destin'it'a al vi, kaj morgaŭ — morgaŭ al mi la pere'o kaj al iu ali'a la venk'o! Milit'a rajt'o, milit'a feliĉ'o, bedaŭr'ind'a Antonio!"

Kun tia'j pens'o'j dum la vesper'a krepusk'o la leŭtenant'o est'is ir'int'a en la kajut'o'n, kaj nun li star'is, kiel ni pri'skrib'is, inter la mort'ant'o kaj la trem'ant'a Myga, en la bril'et'o de la mal'hel'a ŝip'a lamp'o.

Oni est'is intenc'int'a port'i la vund'it'a'n kapitan'o'n sur la ter'o'n, sed kun ĉiu fort'o de esting'iĝ'ant'a est'aĵ'o Antonio Val'an'i si'n defend'is; sur si'a ŝip'o li vol'as mort'i, ne en la hospital'o. En si'a febr'a frenez'ec'o li ne est'is forges'int'a, ke Leon'e konduk'is la flam'land'a'n knab'in'o'n, kiu'n li am'as, al la bord'o de la Andre'a Doria. Ju pli proksim'iĝ'as la mort'o, des pli li kroĉ'iĝ'as al tiu ĉi am'o, des pli fort'eg'e ĝi publik'iĝ'as. En la viv'o li est'us firm'e ŝlos'int'a ĝi'n en si'a intern'o, sen la inter'ven'o de si'a kun'ul'o Leon'e della Rot'a. Mort'ant'e, febr'a'frenez'ant'e li'a anim'o for'ĵet'as ĉiu'j'n lig'aĵ'o'j'n ĝen'ant'a'j'n; neni'o'n de tio, kio'n li antaŭ'e sent'is, Antonio Val'an'i plu kaŝ'as.

Bedaŭr'ind'a Myga! Kiel ŝi genu'as apud la mal'super'a part'o de la lit'o de la mort'vund'it'a ĝenov'an'o kun dis'iĝ'ant'a'j har'o'j, fantom'pal'a, kun man'o'j vund'tord'it'a'j. Neni'a sav'o, neni'a!

La ond'o'j de la Skeld'o en'glut'is la amik'o'n, kiu sen'pov'e batal'is kontraŭ la pere'o de la am'at'in'o kaj si'n ĵet'is en la mal'varm'a'j'n akv'o'j'n, por ne vid'i ŝi'a'n mal'honor'ig'o'n.

Kaj Di'o? Ve, tro mal'hel'a est'as la nokt'o, tro'a mal'lum'o en la cerb'o de la mal'feliĉ'ul'in'o, por memor'i la grand'a'n sav'ant'o'n el ĉiu'j danĝer'o'j. Neni'u pov'o en la48 ĉiel'o kaj en la ter'o, por mal'help'i la hont'ig'o'n kaj mal'honor'ig'o'n; — ve al vi, Myga van Ber'gen!

Surd'e trans'sonor'as de la katedral'a tur'o la dek'unu'a hor'o — mal'rapid'e la unu'op'a'j bat'o'j sekv'as unu la ali'a'n kaj post'son'as en la cerb'o de la knab'in'o.

De'nov'e la bru'o de la urb'o iom post iom pli'mal'grand'iĝ'as, de'nov'e esting'iĝ'as unu lum'o post la ali'a en la dom'o'j mal'antaŭ la mur'o de Paciotti, de la ital'a inĝenier'o.

De temp'o al temp'o pli'grand'iĝ'is la mal'laŭt'ec'o. Nur ia'foj'e ek'son'is sovaĝ'a kri'o, ĝoj'eg'o; nur ia'foj'e ek'son'is la raŭk'a kant'o de brut'a soldat'ar'o aŭ la voĉ'o de la nokt'gard'ist'o'j kaj patrol'o'j.

Kaj de'nov'e bru'is la horloĝ'a radar'o en la tur'o de la katedral'o de Ni'a Kar'a Vir'in'o; — nokt'mez'o!

De si'a'j kusen'o'j lev'iĝ'is Antonio Val'an'i kaj ĵet'is frenez'a'j'n rigard'o'j'n el si'a'j febr'e ard'ant'a'j okul'o'j ĉirkaŭ si.

"Kie ŝi est'as? Leon'e, Leon'e. — Vin'o'n, lum'o'j'n kaj am'o'n. Leon'e, kie vi est'as, kie vi ŝi'n hav'as? Kie vi ŝi'n kaŝ'as? Mi'a ŝi est'as — ho perfid'ul'o — perfid'a Leon'e — mi'a, mi'a est'as la knab'in'o! Hahaha, mi ne est'as mort'int'a, kiel vi opini'as, Leon'e; — mi viv'as kaj ten'as, kio est'as mi'a propr'aĵ'o —"

La frunt'o de Myga van Ber'gen tuŝ'is la plank'o'n de la kajut'o; la leŭtenant'o Leon'e della Rot'a re'prem'is mol'e la frenez'ul'o'n en la kuŝ'ej'o'n kaj prov'is ĉiu'manier'e li'n trankvil'ig'i; sed ĉiu'j fort'o'j kaj pasi'o'j de la mort'ant'o ŝajn'is ankoraŭ unu foj'o'n ek'flam'i en ĉiu ard'o, antaŭ ol li esting'iĝ'is por etern'e.

Re'e kaj re'e la furioz'ul'o prov'is si'n liber'ig'i el la brak'o'j de Leon'o.

"Ĉiu'j man'o'j sur la ferdek'o'n! al la rem'il'o'j, al la rem'il'o'j! Viv'u la reĝ'o! — Jen ili montr'as la flag'o'n, — la almoz'ul'o'flag'o'n, paf'u, paf'u ĝi'n! Evviva Ge'nov'a — jen la admiral'o49 aer'e'n est'as krev'ig'at'a — paf'u, paf'u — infer'o, infer'o, Leon'e, gard'u la ŝip'o'n! gard'u la ŝip'o'n, Leon'e! — Est'as fin'it'e — ve, la geŭz'a flag'o — al la paf'il'eg'o — perd'it'a, perd'it'a! Gard'u la ŝip'o'n, gard'u la ŝip'o'n, Leon'e!"

La mal'san'ul'o re'fal'is; la leŭtenant'o pret'ig'is al li la kusen'o'n; post'e li ir'is al la genu'ant'a jun'ul'in'o.

"Kial vi mal'trankvil'iĝ'as, signorina? Rekt'ig'u do vi'n; — kial vi tord'as vi'n sur la plank'o? Dolĉ'a kolombin'et'o, ne ĉagren'iĝ'u; reĝ'in'o vi far'iĝ'u, ne'lim'ig'it'a estr'in'o sur tiu ĉi bon'a ŝip'o. Tio est'as la milit'o — la unu dev'as mal'supr'e'n'ig'i la flag'o'n, kaj alt'e la ali'a ig'as ĝi'n flirt'i de la plej alt'a vel'stang'o. La bedaŭr'ind'a Antonio! Li ĝi'n antaŭ'dir'is — al li far'iĝ'as la tomb'o, al mi la bel'a rab'aĵ'o; — mi vi'n am'as, mi vi'n am'as, stel'o de Flandr'uj'o, blank'a roz'o de Antverpeno. Mi vi'n am'as kaj vi'n ten'as — ne obstin'u — ne rigard'u tiel sovaĝ'e — mi'a vi est'as, kaj neni'u rab'os vi'n de mi!"

"J'a'n, J'a'n! Help'u! sav'u!" kri'is la knab'in'o, ne sci'ant'e, kio'n ŝi vok'is.

"Las'u la geŭz'o'n", murmur'is Leon'e. "Ĉu li ne venĝ'is, ĉu ne la bedaŭr'ind'a Antonio est'os mort'int'a post unu hor'o? Kiom vi'n interes'as la korp'o de la geŭz'o, las'u ĝi'n naĝ'i en la ond'o'j — lev'iĝ'u, lev'iĝ'u, mi dir'as, ne plu vi vund'prem'u vi'a'n blank'a'n frunt'o'n sur la fund'o. Kio'n vi vol'as? Mort'int'a est'as la geŭz'o, mort'as Antonio Val'an'i: nun ĉirkaŭ'brak'u Leon'e’n, la viv'a'n Leon'e’n kiel bel'a, fier'a estr'in'o."

"Aŭskult'u, la unu'a hor'o! Je la kvin'a ni lev'os la ankr'o'j'n; ĝis tiam vi hav'os temp'o'n por fin'i la plor'ad'o'n; sed tiam ĉes'ig'u la plend'o'j'n kaj ĝem'o'j'n! Ĝis la kvin'a est'os sufiĉ'e da temp'o por mort'i, bedaŭr'ind'a Antonio,50 bedaŭr'ind'a amik'o; — ne lev'iĝ'u, vi'a'j vund'o'j sang'as de'nov'e — kuŝ'iĝ'u — kio'n vi ankaŭ dezir'as pri la knab'in'o?"

"Leon'e, Leon'e, gard'u la ŝip'o'n! La Nigr'a Galer'o — gard'u la ŝip'o'n!" kri'eg'is la mort'ant'o febr'e sonĝ'ant'e.

"Ha, la Nigr'a Galer'o!" murmur'et'is Leon'e della Rot'a, "nur je la kvin'a komenc'iĝ'os la ĉas'o; — kviet'iĝ'u, kviet'iĝ'u, Antonio — ĉio est'as laŭ'ord'a sur la ŝip'o — ne zorg'u, dorm'u — ek'dorm'u!"

De'nov'e la kapitan'o re'fal'is kaj ferm'is la okul'o'j'n. Post la last'a sovaĝ'a emoci'o sekv'is vid'ebl'e la last'a el'ĉerp'iĝ'o. Fin'is la viv'o'n Antonio Val'an'i, estr'o de l’Andre'a Doria.

"Bedaŭr'ind'a Antonio! Bedaŭr'ind'a amik'o! Tiel baldaŭ vi dev'is mal'lev'i la vel'o'j'n? Sed pro kio plend'i, kaj tamen — mi dezir'us, ke jam la maten'o krepusk'u, mi dezir'us, ke tiu ĉi nokt'o jam est'u pas'int'a! Nur sur la vast'a mar'o — se — se la kadavr'o est'os ĵet'it'a super la bord'o'n, mi pli'bon'fart'os. Mi ver'e dezir'us, ke la maten'o ven'u!"

Li paŝ'is kaj re'paŝ'is en la mal'larĝ'a kajut'o, pli ol unu foj'o'n li tuŝ'et'is la mal'feliĉ'a'n Myga, kaj ĉiu'foj'e la bedaŭr'ind'ul'in'o ek'trem'is kaj si'n pli dens'e prem'is al la mur'o.

"Mort'i, mort'i!" flustr'is Myga van Ber'gen — "ho, ke ven'u do la mort'o, por sav'i mi'n — ke kapt'u mi'n la mort'o, kiel ĝi kapt'is la am'at'o'n!" La lamp'o minac'is esting'iĝ'i, Leon'e della Rot'a de'nov'e postul'is lum'o'n, vin'o'n. Li bezon'is ili'n ambaŭ en tiu nokt'o; li'a anim'o prezent'is sovaĝ'a'n kaj brut'a'n aspekt'o'n.

Vi.
La Nigr'a Galer'o.

Sur la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek fier'e flirt'as la flag'o kun la leon'o de Le'o'n kaj la tur'o'j de Kastil'uj'o. La sam'a flag'o flirt'as sur la fortik'aĵ'et'o Lillo kaj ĉiu'j ali'a'j fortik'aĵ'o'j plen'eg'a'j da paf'il'eg'o'j ĝis la grand'eg'a'j mur'o'j de la citadel'o de Antverpeno.

Akr'a'j okul'o'j gard'as sur ĉiu'j tiu'j mur'o'j kaj rempar'o'j, kaj vok'o kaj re'vok'o nek tag'e, nek nokt'e silent'as.

Sed proksim'a kaj vigl'a est'as ankaŭ la mal'amik'o. Ĉiu'moment'e li pov'as aper'i. Kiu kon'as la hor'o'n, je kiu li ven'os?

Ĉirkaŭ la bord'o'j de Zeeland frap'ad'as la ond'o'j de la Nord'mar'o. Loĝ'as sur Tholen, sur Schouwen, sur nord'a kaj sud'a Beveland, sur Walcheren la sovaĝ'a fer'a ras'o, kiu, unu'a, ĵur'is pli'volont'e far'iĝ'i turk'a ol pap'a, kiu la arĝent'a'n du'on'lun'o'n port'as sur la ĉapel'o kaj la ne'esting'ebl'a'n ĝis'mort'a'n mal'am'o'n kontraŭ la hispan'o'j en la kor'o. Kia'j'n infan'o'j'n nask'as la patr'in'o'j sur tiu'j sabl'o'mont'et'o'j ĉirkaŭ'lav'at'a'j per la mar'o! Defend'u nur, tur'o'j de Kastil'uj'o, bon'e nur gard'u antaŭ la bastion'o de Flandr'uj'o, Leon'o de Le'o'n; — "pli'volont'e pere'ig'it'a ol perd'it'a est'u la ter'o" — tio est'is zeelandaj ŝip'an'o'j, kiu'j de la venk'it'a'j hispan'o'j apud Veere, apud Leyden ŝir'is la kor'o'j'n el la brust'o'j, mord'is kaj ĵet'is ili'n antaŭ la hund'o'j'n:

Sur la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek, sur la fortik'aĵ'et'o Lillo, sur la redut'o Cruys, sur la fortik'aĵ'et'o'j Perl'e kaj Sankt'o Filip'o, sur la fortik'aĵ'et'o'j Maria, Ferdinand kaj Isabella, son'is sen'inter'romp'e la vok'o:

La paf'il'eg'o'j sur la bord'o de Brabant, la paf'il'eg'o'j sur la flandr'a'j bord'o'j est'as pret'a'j kraĉ'i mort'ig'o'n kaj pere'ig'o'n sur la kuraĝ'eg'a'n ŝip'o'n, kiu spit'e al ili serĉ'as la voj'o'n kontraŭ'flu'e al Antverpeno.

Sed la nokt'o est'as mal'hel'a, nek lun'lum'o nek stel'bril'et'o hel'ig'as ĝi'n. Est'as mal'facil'e bon'e gard'i en tiu nokt'o.

Kiom est'as mal'laŭt'e kaj varm'e! Nur la muĝ'ad'o de la grand'eg'a river'o konstant'e sonor'as en la avert'a'n vok'o'n de la milit'ist'o'j sur la rempar'o'j:

Kio kroz'as de la sud'a Beveland la Westerskeldon, kie mar'o kaj river'o si'n reciprok'e renkont'as kaj ne plu est'as diferenc'ig'ebl'a'j unu de la ali'a? Kio glit'as super la ond'o'j en la mal'hel'a nokt'o? Cent terur'ig'a'j'n brak'o'j'n ĝi mov'as, kiel sag'o flug'as, egal'e al la fantom'a ŝip'o, egal'e al la Flug'ant'a Holand'an'o. Grand'eg'a ŝip'a korp'o tra'tranĉ'as la ond'o'j'n, ĝi'n sekv'as ali'a'j mal'pli grand'a'j.

Kiom mal'help'as la zeelandanojn la mal'hel'o? Ili sci'as trov'i la voj'o'n sur la akv'o'j, si'a patr'uj'o. Unu mal'hel'a ombr'o sekv'as la ali'a'n; en unu lini'o ili glit'as — neni'u son'o al la bord'o, eĉ la rem'il'o'j sen'bru'e sub'akv'iĝ'as en la ond'o'j'n. Flustr'at'a'j ir'as la ordon'o'j de buŝ'o al buŝ'o! Ĉiu sci'as, kio'n li dev'as far'i, ĉiu per grav'a ĵur'o est'as dev'ig'at'a trud'i la tranĉ'il'o'n en la gorĝ'o'n de la najbar'o, se li per bru'o, per ne pri'pens'it'a vok'o met'os en danĝer'o'n la sukces'o'n de la entrepren'o.

Ĉiu sen'kondiĉ'e plen'um'os la ĵur'o'n, kaj se patr'o'n, frat'o'n, fil'o'n li dev'us mort'ig'i.

Klar'e kaj aŭd'ebl'e la vok'o'j de la hispan'a'j gard'ist'o'j frap'as ĉiu'n orel'o'n sur la — Nigr'a Galer'o kaj sur la ŝip'o'j ĝi'n akompan'ant'a'j.

Ĉiu tranĉ'il'o, ĉiu trans'ramp'il'o est'as pret'a — ard'et'as la kaŝ'it'a'j meĉ'aĵ'o'j apud la paf'il'eg'o'j; — fort'eg'e bat'as la kor'o'j de la kuraĝ'eg'a'j vir'o'j.

"Bon'e gard'u! Bon'e gard'u!" re'son'as en la mal'proksim'o; grand'a'n danĝer'o'n hav'as post si la kuraĝ'a'j mar'ist'o'j. Viv'u la geŭz'a feliĉ'o!

Kia mal'laŭt'o nun est'as en tiu lok'o, kie la pont'o, la Estakada de Aleksandro Farnese iam lev'iĝ'is, la mirakl'o de la cent'jar'o. Kia geni'o lum'is tie! Kiom da sang'o flu'is tie.

En tiu lok'o verk'is Johann Baptist'a Plat'o kaj Barocci; en tiu lok'o krev'is la fajr'o'ŝip'o de Frederik'o Giabinelli kaj plen'ig'is aer'o'n, ter'o'n kaj mar'o'n per ruin'o'j kaj dis'ŝir'it'a'j hom'a'j korp'o'j.

Ankoraŭ nun, post tiom da jar'o'j, kelk'a respublik'em'a urb'an'o de Antverpeno nokt'e ek'salt'as el la dorm'o kaj opini'as, ke ĵus li est'as vek'at'a per la krak'ad'o de la grand'a eksplod'o, kiu pov'is sav'i la grand'a'n urb'o'n kaj ne sav'is.

Sen'son'e for'glit'as la Nigr'a Galer'o kun la ombr'o'simil'a sekv'ant'ar'o super la terur'a lok'o —

"Gard'u! Bon'e gard'u!" ek'son'as la voĉ'o de la redut'o'j de San Pedro kaj Sankt'a Barbar'a.

La lum'o'j de Predigerhof! la lum'o'j de la fortik'aĵ'et'o Maria, la lum'o'j de la fortik'aĵ'et'o Ferdinand — sonor'il'o, surd'e kaj solen'e, ek'son'as en la mal'lum'o — — la sonor'il'o de la tur'o de Ni'a Kar'a Vir'in'o de Antverpeno. —

Je si'a lok'o star'as la estr'o de la Nigr'a Galer'o, la bril'a'n glav'o'n en la man'o; sed ali'a konduk'as en tiu nokt'o la ŝip'o'n kaj la ŝip'an'ar'o'n.

Se nur la plej mal'mult'a lum'er'o fal'us sur la vizaĝ'o'n de tiu konduk'ant'o, vi ek'tim'us pro tiu vizaĝ'o.

J'a'n Norris, la fianĉ'o de Myga, kiu est'as kapt'it'a sur la Andre'a Doria; J'a'n Norris, la akvogeŭzo, kiu las'is la fianĉ'in'o'n en la man'o'j de la mal'amik'eg'o'j; J'a'n Norris konduk'as en tiu nokt'o la Nigr'a'n Galer'o'n!

La okul'o de J'a'n Norris vid'as en la nokt'o, ĝi penetr'as la mal'lum'o'n kiel la plej hel'a'n tag'o'n.

Gard'u vi'n, Leon'e della Rot'a, mal'feliĉ'o'n kov'as la nokt'o. Gard'u vi'n, Leon'e della Rot'a, ne est'as la temp'o, por si'n surd'ig'i per vir'in'am'o kaj sicila vin'o! Gard'u vi'a'n ŝip'o'n, Leon'e della Rot'a, gard'u vi'n — gard'u vi'n kontraŭ la — Nigr'a Galer'o! — — —

Sur la Andre'a Doria ĉio est'is ordon'it'a kaj far'it'a. Ankoraŭ tri hor'o'j'n, kaj la ĝenova ŝip'o est'os ek'marŝ'int'a, por si'n kun'ig'i kun la kvar antaŭ'ir'int'a'j galer'o'j apud Biervliet por la ĉas'o al la Nigr'a Galer'o. La ŝip'an'ar'o uz'is la mal'long'a'n temp'o'n, kiu ankoraŭ est'is don'it'a al ĝi, por dorm'i, eĉ la gard'ist'o'j dorm'is sur la ferdek'o, kaj la meĉ'aĵ'o de la soldat'o apud la trans'ir'ej'o est'is esting'iĝ'int'a kiel ĉiu'j ali'a'j meĉ'aĵ'o'j sur la ŝip'o. Ĉu la ŝip'o ne55 sufiĉ'e est'is gard'it'a sub la mur'o'j de la urb'o kaj la rempar'o'j de la citadel'o?

De la ĉef'a mast'o la ŝip'lantern'o ĵet'as mal'kviet'a'n flagr'ant'a'n lum'o'n sur la ferdek'o'n. El la fenestr'o'j de la kajut'o fal'as mal'fort'a lum'et'o sur la mal'hel'a'j'n ond'o'j'n de la Skeld'o, kiu'j preter'rapid'as.

En la kajut'o si'n lev'as alt'e'n de la kuŝ'ej'o de Antonio Val'an'i, la leŭtenant'o Leon'e della Rot'a.

"Est'as fin'it'e!" dir'is li. "Li est'as mort'int'a, ĉu vi aŭd'as, bella fiamminga, li est'as mort'int'a kaj — estr'o de tiu ĉi ŝip'o est'as Leon'e della Rot'a! Ĉu vi aŭd'as, bel'ul'in'o; mi ek'posed'as la hered'aĵ'o'n, — eĉ vi est'as la mi'a; per la last'a spir'ad'o de la amik'o vi far'iĝ'is la mi'a."

"Kial vi vi'n for'turn'as kaj ek'trem'as, bel'a Myga? Li est'as mort'int'a, li'a kor'o fin'bat'is. Sed la mi'a ankoraŭ sovaĝ'e kaj fort'e bat'as. Cert'e li est'is mi'a amik'o; sed per vi'a am'o mi venĝ'as ja li'a'n mort'o'n."

"Al vi'a memor'o, bedaŭr'ind'a Antonio — sur la vast'a mar'o vi hav'os nobl'a'n mar'ist'a'n tomb'o'n. Ne sur la land'o ili dev'as vi'n en'ŝovel'i, sub la gaj'a'j ond'o'j vi dorm'os, kiel dec'as al ĝenova id'o. En la brak'o'j de la mar'a'j vir'in'et'o'j vi dorm'os —"

"Kompat'u, sankt'a Di'o, send'u la mort'o'n, sav'u mi'n, sav'u mi'n!" plor'is la mal'esper'a knab'in'o; sed la ebri'a Leon'e rid'is sovaĝ'e kaj fi'son'e.

"Ne rigard'u mi'n tia'manier'e, reĝ'in'o — hodiaŭ al mi la sort'o, morgaŭ al ali'a — tio est'as la milit'o, tio est'as la viv'o. Ĉu vi opini'as, ke mi ĝem'u kaj murmur'u preĝ'o'j'n kiel pastr'aĉ'o apud la kadavr'o de la amik'o? Ha, se ni est'us apud la bord'o de la ligur'a mar'o, per roz'o'j kaj mirt'o'j56 ni ornam'us la har'o'j'n por fest'i la bel'a'n nokt'o'n! En la nom'o de la venĝ'o, en la nom'o de la venk'o, ven'u en mi'a'j'n brak'o'j'n, sovaĝ'a geŭz'in'o, ven'u kaj est'u la mi'a, bel'a herez'ul'in'o."

Kun fi'son'a kri'o Myga van Ber'gen si'n kroĉ'is al la fost'o'j de la kuŝ'ej'o, en kiu kuŝ'is etend'it'e la pal'a sang'makul'it'a korp'o de Antonio Val'an'i. Ĉe la mort'int'o ŝi serĉ'is ŝirm'o'n! Sed sovaĝ'e rid'ant'e Leon'e della Rot'a tir'eg'is la mal'feliĉ'ul'in'o'n alt'e'n kaj en si'a'j'n brak'o'j'n. Per ard'ant'a'j kis'o'j li kovr'is ŝi'a'n buŝ'o'n kaj ŝi'a'j'n nud'a'j'n ŝultr'o'j'n — kiam surd'a fal'o ek'son'is super li'a kap'o, ke la lamp'o sub la plafon'o per tio ek'trem'is. Kri'o — lukt'o — du'a fal'o — pied'bat'o kaj paŝ'ad'o de mult'a'j pied'o'j — sovaĝ'a kri'ad'o — kaj akr'a krak'o de karaben'o — terur'plen'a, mal'feliĉ'plen'a vok'o:

"La geŭz'o'j! la geŭz'o'j! la geŭz'o'j sur la ŝip'o! Perfid'o! perfid'o! All’ arm'e! all’ arm'e!"

"Kio est'as tio? di'a'vol'o!" ek'kri'is la leŭtenant'o, las'ant'e la knab'in'o'n kaj ek'kapt'ant'e la glav'o'n. — — De'sur la sang'o'plen'a kuŝ'ej'o ankoraŭ unu foj'o'n si'n lev'is la korp'o de Antonio Val'an'i, ankoraŭ unu foj'o'n si'n mal'ferm'is la okul'o'j vast'e kaj rigid'e kaj fiks'is la leŭtenant'o'n:

"Defend'u la ŝip'o'n — perfid'ul'o! Mal'nobl'ul'o —" subit'e nigr'a sang'o ek'flu'eg'is el la buŝ'o, re'e'n fal'is Antonio Val'an'i — la mort'o nun efektiv'e ten'is si'a'n kapt'aĵ'o'n.

Sur la ferdek'o post la fal'ig'o de la unu'a gard'ist'o la tumult'o far'iĝ'is pli kaj pli ĝeneral'a kaj laŭt'a; la konfuz'it'a, surpriz'it'a ŝip'an'ar'o el'rapid'is, la arm'il'o'j'n hazard'e pren'it'a'j'n en la man'o'j —

Genu'e'n de'nov'e si'n ĵet'is Myga van Ber'gen, dum la leŭtenant'o, kun la glav'o en la man'o, supr'e'n rapid'is. Sur57 la ferdek'o li'a pied'o jam fal'et'is pro kadavr'o'j kaj vund'it'o'j plank'e'n kuŝ'ant'a'j. Sovaĝ'a est'is la batal'o, kaj la triumf'a kri'ad'o de la nederland'an'o'j kaj la terur'a geŭz'a vok'o: "Prefer'e turk'o'j ol fi'pap'an'o'j!" jam komenc'is sufok'i la arm'kri'o'n de la ĝenov'an'o'j, terur'e vek'it'a'j el la dorm'o.

Kaj eĉ nun ankoraŭ kat'o'simil'e ili supr'e'n'ramp'is la pari'o'j'n de la Andre'a Doria. Ankaŭ la plej proksim'a'j komerc'ŝip'o'j kaj mal'grand'a'j milit'ŝip'o'j ŝajn'is est'i atak'it'a'j, ĉar ankaŭ sur ili ek'son'is batal'kri'o, est'is paf'at'a, ek'lum'is torĉ'o'j.

Mal'esper'e Leon'e della Rot'a si'n ĵet'is kontraŭ la plej proksim'a'j mal'amik'o'j, per vort'o'j kaj ag'ad'o kuraĝ'ig'ant'e la si'a'j'n al rezist'o. En la gard'a dom'o apud la kaj'o vek'iĝ'is tambur'o kaj rul'is la hispan'a'n vek'signal'o'n.

"La geŭz'o'j, la geŭz'o'j! La geŭz'o'j antaŭ Antverpeno! Perfid'o, perfid'o, la geŭz'o'j en la urb'o!"

Torĉ'o'j supr'e'n kaj mal'supr'e'n erar'is apud la river'bord'o, lum'o'j aper'is en la dom'o'j mal'antaŭ la urb'mur'o'j.

"Prefer'e turk'o'j ol fi'pap'an'o'j! Venk'o, venk'o! La Nigr'a Galer'o! la Nigr'a Galer'o! venk'o! venk'o!" ek'kri'is la geŭz'o'j sur la ĝenova galeono, ĉiu'j'n fal'ig'ant'e antaŭ si. Pardon'o'n oni ne don'is; kiu ne est'is plank'e'n pik'at'a kaj batat'a, est'is ĵet'at'a de la ŝip'o en la akv'o'n. La vort'o: la Nigr'a Galer'o! plen'ig'is la kor'o'j'n de la ital'o'j per sovaĝ'a terur'o kaj pli ol ĉio ali'a ili'n mal'kuraĝ'ig'is. Part'o sen'esper'e for'kur'is, pli grand'a part'o per la unu'a atak'o est'is fal'ig'at'a; apud la ĉef'a mast'o, lum'ig'at'a per la ŝip'lantern'o ankoraŭ batal'is mal'esper'a ar'o. Tie ĉi kontraŭ'star'is la leŭtenant'o Leon'e della Rot'a kun la plej kuraĝ'a'j el si'a'j soldat'o'j, kaj fin'e tie ĉi la tut'a batal'o si'n kun'ig'is. Jam la plank'o est'is glit'ig'a per sang'o kaj kovr'it'a de kadavr'o'j; mult'a'j sovaĝ'a'j geŭz'o'j fal'is per la glav'o de la ital'a leŭtenant'o.

"Kuraĝ'iĝ'u, kuraĝ'iĝ'u, brav'a'j kun'ul'o'j — al'iĝ'u al mi! Ven'os help'ant'o'j de la land'o! Kuraĝ'iĝ'u, kuraĝ'iĝ'u!" kri'is Leon'e, zeelandanon fal'ig'ant'e; sed anstataŭ tiu ek'star'is nov'a batal'ant'o, paŝ'ant'e super la mort'ig'it'a'j.

"Antaŭ'e'n, antaŭ'e'n, vi mar'geŭz'o'j! Fal'ig'u la ital'a'j'n tiran'o'j'n — mal'supr'e'n la fi'flag'o'n; mal'supr'e'n de la mast'o! Ĉu vi kon'as mi'n, ital'aĉ'a fripon'o, — mal'kuraĝ'a knab'in'rab'ist'o?"

"Di'a'vol'o!" ek'kri'is la leŭtenant'o, rigid'a pro terur'o kaj mir'eg'o; sed tuj li trankvil'iĝ'is. "Ĉu vi ne dron'is, pet'eg'ist'o? Ha, des pli bon'e — manĝ'u mal'varm'a'n fer'o'n do — jen!"

"Jen, jen! Myga! sav'o! Myga! venĝ'o! jen, fi'hund'o, ir'u al la infer'o kaj salut'u vi'a'n kun'ul'aĉ'o'n de J'a'n Norris, la mar'geŭz'o!"

Plank'e'n en si'a'n sang'o'n fal'is Leon'e della Rot'a, la ĝenov'an'o, kaj J'a'n Norris met'is la pied'o'n sur la brust'o'n de la fal'int'o kaj kri'is en li'a'n vizaĝ'o'n:

"Sav'it'a est'as Myga! Al'milit'it'a est'as la Ŝip'o! Rakont'u ĝi'n en la infer'o!"

Mort'ig'it'a'j dum'e est'is ankaŭ la ali'a'j ĝenov'an'o'j, kiu'j ne est'is si'n sav'int'a'j per for'kur'o; la batal'o sur la Andre'a Doria est'is fin'it'a, kaj jam la geŭz'o'j mal'lig'is la katen'o'j'n, kiu'j lig'is la ŝip'o'n al la kaj'o.

En la kajut'o kuŝ'is Myga van Ber'gen sven'e en la brak'o'j de J'a'n, kiu supr'e'n'port'is la fianĉ'in'o'n el la terur'a lok'o, el la kun'est'o de la mort'int'a kapitan'o Antonio Val'an'i, al la freŝ'a aer'o.

La batal'o daŭr'is ankoraŭ sur kelk'a'j ŝip'o'j sam'e atak'it'a'j per la nederland'an'o'j, sed jam kelk'a'j el ili, direkt'at'a'j per geŭz'a'j man'o'j, el'glit'is en la river'eg'o'n, kaj59 sovaĝ'harmoni'e son'is la kant'o de la venk'int'o'j tra la nokt'o:

De la mal'antaŭ'a part'o de la Andre'a Doria nun la trumpet'ist'o de la Nigr'a Galer'o trumpet'is la sam'a'n melodi'o'n trans'e'n al la urb'o, kaj en sovaĝ'a ĥor'o la venk'int'a'j soldat'o'j kant'is:

Eĉ la mort'vund'it'a'j geŭz'o'j si'n lev'is de la plank'o je la solen'a'j, harmoni'a'j son'o'j — kaj tiu'j, kiu'j ne plu pov'is kant'i, tamen mov'is la lip'o'j'n laŭ la vort'o'j de la kant'o. Ankaŭ Myga van Ber'gen per tio re'vek'iĝ'is el la sven'o, kaj rid'ant'e kaj plor'ant'e en la brak'o'j de J'a'n ŝi kun'kant'is la himn'o'n de liber'ec'o.

"Jen, mi do plen'um'as la promes'o'n; kun kanon'tondr'o kaj sonor'il'kant'o kaj trumpet'son'o mi edz'in'ig'as vi'n! Sav'it'a, sav'it'a!" ĝoj'eg'is J'a'n Norris.

De la citadel'o ek'son'is unu alarm'paf'o post la ali'a. Tambur'o post tambur'o sur la mur'o'j kaj la rempar'o'j de la urb'o akompan'is la tim'a'n vok'o'n de la unu'a'j apud la kaj'a gru'o. Kaj pli kaj pli laŭt'a far'iĝ'is la mov'ad'o de la grand'a flandr'a urb'o mal'antaŭ la mur'o'j kaj rempar'o'j, kaj kelk'a prem'it'a, koler'a kor'o pli fort'e bat'is je la fier'a'j mal'permes'it'a'j melodi'o'j, kiu'j obstin'eg'e ond'um'is kontraŭ la hispan'a'j tambur'o'j, kaj des pli fort'iĝ'is, ju pli60 tiu'j kontraŭ'batal'ad'is. La alarm'sonor'il'eg'o'j akompan'e ek'son'is de ĉiu'j tur'o'j. Kaj nun de la urb'o kaj de la citadel'o oni aŭd'is kontraŭ la kaj'o bru'krak'ad'o'n kaj tint'ad'o'n; ar'et'o post ar'et'o marŝ'is sur la urb'mur'o'j'n, ar'et'o post ar'et'o rapid'is kontraŭ la river'o'n.

Mil'o'j kaj mil'o'j da kor'o'j aŭskult'is mal'antaŭ la mur'o'j, kiu'j'n Paciotti konstru'is ĉirkaŭ la urb'o Antverpeno, en dolĉ'a trem'ad'o tiu'j'n son'o'j'n: mil'o'j kaj mil'o'j da okul'o'j mal'sek'iĝ'is pro tio.

Sed nun neniu'n mal'rapid'o'n plu! La Nigr'a Galer'o est'is fin'int'a la plej bel'a'n verk'o'n, nun est'is neces'e gard'ad'i la venk'kapt'aĵ'o'n. Defend'it'a per la paf'ad'o de la Nigr'a Galer'o J'a'n Norris, la estr'o sur la Andre'a Doria, ating'is la mez'o'n de la Skeld'o kaj mal'rapid'e mal'supr'e'n vetur'is laŭ'long'e de la urb'o. Sep kapt'it'a'j mal'pli grand'a'j ŝip'o'j jam kun la geŭz'a'j ŝip'o'j antaŭ'vetur'is; la Nigr'a Galer'o fin'is la procesi'o'n.

Kia fulm'ad'o kaj krak'ad'o de'sur la rempar'o'j de Antverpeno; kiel bon'e respond'is la geŭz'a'j ŝip'o'j kaj la Andre'a Doria, kiu nun sub la almoz'ul'o-flag'o, per vel'o'j gaj'e ŝvel'it'a'j de la maten'a vent'o, vetur'is la river'o'n laŭ'flu'e; kiel ŝir'eg'is Do'n Feder'ig'o la har'o'j'n pro tia ne'aŭd'it'a far'o!

Paf'ad'o el ĉiu'j redut'o'j kaj fortik'aĵ'et'o'j laŭ'long'e de la river'eg'o!

Hojho, hojho, geŭz'a feliĉ'o, geŭz'a feliĉ'o! Kiom ne interes'as la mar'geŭz'o'j'n, ĉu la hispan'o'j paf'as bon'e aŭ mal'bon'e? La vund'it'a'j'n sub la ferdek'o'n, la mort'int'a'j'n en la akv'o'n — hojho, hojho, jen de'nov'e oni paf'as de la Nigr'a Galer'o, antaŭ la fortik'aĵ'et'o Filip'o! Bum — bum, jen redut'o Cruys sur la brabant'a bord'o.

Sed nun kondut'u bon'e, nederland'an'o'j, la last'a rigl'il'o, sed ankaŭ la plej fort'a dev'as est'i for'ig'at'a.

Nun, vi geŭz'o'j, al la paf'il'eg'o'j, kiu ajn ankoraŭ pov'as mov'i man'o'j'n kaj pied'o'j'n.

Ĉio est'is pret'a en Liefkenhoek; la estr'o hav'is sufiĉ'e da temp'o, por si'n prepar'i; jam ĉirkaŭ la du'a la kapitan'o Jeronimo est'is vek'int'a li'n. "Nu, kio est'as, sen'nor?" est'is demand'int'a la kolonel'o, kaj la mal'jun'ul'o est'is lev'int'a la ŝultr'o'j'n kaj dir'int'a: "Ebl'e est'as ribel'ad'o en Callao, ebl'e tumult'o en Antverpeno, ĉiu'okaz'e mi pet'eg'as vi'n ven'i sur la rempar'o'j'n, sen'nor." Koler'et'e la estr'o est'is ven'int'a al la sud'orient'a bastion'o de la fortik'aĵ'et'o kaj long'temp'e est'is aŭskult'int'a. Kvar'on'o'n da hor'o post'e la tambur'o de'nov'e est'is vok'int'a la garnizon'o'n sur la rempar'o'j'n, kaj hor'o'n post'e la kapitan'o est'is dir'int'a:

"Sen'nor kolonel'o, mi mort'paf'ig'us ĉiu'j'n dum'nokt'a'j'n gard'ist'o'j'n." —

Kiom da temp'o nun jam daŭr'is la paf'il'eg'tondr'o laŭ'flu'e de la Skeld'o? Ne est'is mir'ig'e, ke ĉio est'is bon'eg'e pret'a sur la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek, por bon'e akcept'i la Nigr'a'n Galer'o'n!

Antaŭ si'a kompani'o la kapitan'o Jeronimo paŝ'is kun mal'hel'a mien'o, kaj ju pli proksim'iĝ'is la paf'ad'o, des pli mal'hel'a ĝi far'iĝ'is, laŭ li'a kutim'o. Li tiom da temp'o est'is lud'int'a la lud'o'n, ĝis tiu li'n ted'is — ne, ne ted'is — ĝis li est'is tiel indiferent'a pri ĝi, kiel pri la — spir'ad'o. La kapitan'o Jeronimo laŭ kutim'o nur est'is mov'et'int'a la ŝultr'o'j'n, kiam la send'it'o rajd'ant'a tra la land'o al'port'is de la fortik'aĵ'et'o Perl'e la unu'a'n pli detal'a'n inform'o'n pri la okaz'int'aĵ'o'j apud Antverpeno. Kiom ajn koler'eg'a'j si'n est'is montr'int'a'j la kun'ul'o'j; la mal'jun'a soldat'o de Alb'a, Requesens kaj Farnese nur turn'is la dors'o'n al la send'it'o kaj paŝ'is al si'a kompani'o.

"Kaj tiu'n popol'o'n ili opini'as ankoraŭ pov'i venk'i?" li murmur'et'is. "Kiom da temp'o jam est'as en'ter'ig'it'a en tiu ter'o la flor'o de Hispan'uj'o, la kern'o de ĝi'a fort'o. Ve al vi, bedaŭr'ind'a patr'uj'o!"

La kanon'o'j de la redut'o Cruys inter'romp'is li'a'n mem'parol'ad'o'n. Ek'neĝ'is en la maten'a nebul'o, oni vid'is ne tri paŝ'o'j'n distanc'e.

"Jes, jes," murmur'et'is la mal'jun'a soldat'o, "paf'u nur ne vid'ant'e! kaj jen — de'nov'e est'as tiu mal'ben'eg'it'a melodi'o, la tomb'o'kant'o de la potenc'o kaj estim'o de Hispan'uj'o — paf, paf, ŝpar'u do vi'a'n pulv'o'n, vi per ĝi ili'n do ne eks'ig'os — jes, jes, paf'u nur, paf'u, la kant'o nur des pli laŭt'e son'as! Ho diabl'o, oni ĝi'n jam parker'e lern'is."

En la paf'il'eg'tondr'o'n kaj la son'o'n de la nederlandaj trumpet'o'j zum'is la kapitan'o Jeronimo:

Li ne jam fin'is, kiam kugl'o fal'eg'is apud li en li'a'n kompani'o'n kaj ter'e'n fal'ig'is de ĝi ses vir'o'j'n, mort'ig'it'a'j'n aŭ vund'it'a'j'n. De la ĝenova galeono est'is for'paf'it'a tiu kugl'o; J'a'n Norris sur la ferdek'o komenc'is paf'i preter'vetur'ant'e la fortik'aĵ'et'o'n Liefkenhoek. La fortik'aĵ'et'o tuj fort'eg'e respond'is, sed nur mal'mult'e mal'util'is la geŭz'o'j'n.

Ŝi'a'j okul'o'j bril'eg'is; la kugl'o'j de la hispan'o'j ŝi'n tut'e ne ĝen'is. Super la kap'o'j de la ge'fianĉ'o'j flirt'is venk'e la geŭz'a flag'o, la flag'o de Spinola, mal'supr'e'n ŝir'it'a, kuŝ'is sub la pied'o'j de ili ambaŭ.

"Ankoraŭ plen'a'n ŝarg'o'n, kun'ul'o'j! Paf'u! paf'u! — paf'u! por honor'i Myga’n, mi'a'n fianĉ'in'o'n!" vok'is J'a'n Norris, sving'ant'e la ĉapel'o'n. "Jen la mez'a vel'stang'o fal'as en la akv'o'n! Ne domaĝ'e! Hoj ho! Myga, dolĉ'a fianĉ'in'o — liber'a vetur'o! liber'a vetur'o! Aŭd'u, kiel la Nigr'a Galer'o apud Lillo paf'eg'as! Hojho! hojho! Prefer'e turk'o ol fi'pap'an'o! Liber'a vetur'o! Liber'a mar'o! Ho dolĉ'a, dolĉ'a Myga, ho ĉarm'a kar'a fianĉ'in'o, kiel mi am'as vi'n!"

"Ho J'a'n, J'a'n, en tia fier'a manier'o neniam ankoraŭ fianĉ'in'o est'is al'milit'at'a! Kio'n vi far'is por mi!"

"Ha, kio do ĝi est'as?" rid'is J'a'n Norris. "Ital'a'n ŝip'leŭtenant'o'n mi mort'ig'is kaj la kadavr'o'n de ital'a kapitan'o mi ĵet'is en la mar'o'n. La Nigr'a Galer'o sav'is vi'n kaj mi'n — etern'e viv'u la Nigr'a Galer'o!"

"Viv'u! Viv'u la Nigr'a Galer'o!" ĝoj'eg'is la ŝip'an'ar'o sur Andre'a Doria, kaj antaŭ'e mal'dekstr'e tondr'ig'is la dank'salut'o'n la nigr'a ŝip'o, vetur'ant'e sub la mur'o'j de la fortik'aĵ'et'o Lillo. —

"Las'u nur", dir'is la kapitan'o Jeronimo al la kun'ul'o'j, kiu'j vol'is for'port'i li'n de la rempar'o. "Mi mort'u en la vast'a aer'o, far'iĝ'os al mi pli facil'e. Adiaŭ kun'ul'o'j, adiaŭ al vi ĉiu'j — kaj kondut'u bon'e. Mi vid'as ĉirkaŭ mi nur jun'a'j'n, jun'ec'a'j'n vizaĝ'o'j'n, kun'ul'o'j, mi dezir'as al vi pli da feliĉ'o, ol ating'is la pas'int'a arme'o. Ni far'is ni'a'n dev'o'n, — fos'u nur sur la kamp'o de Jemmingen, sur la Mockerheide, apud Gemblours kaj apud Antverpeno — — ne ni est'as kulp'a'j, ke — ni — ankoraŭ — est'as — en la antaŭ'a situaci'o! — Adiaŭ, kun'u—loj — la ĝis'nun'a arme'o — pere'as! Adiaŭ, kaj Hispan'uj'o — por ĉiam, la kompat'ind'a Hispan'uj'o! ..."

La kapitan'o Jeronimo est'is mort'int'a kaj sen'vort'e ĉirkaŭ'is li'n oficir'o'j kaj soldat'o'j de la garnizon'o de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

La paf'il'eg'a tondr'o est'is silent'iĝ'int'a. Feliĉ'e ĉiu'j nederlandaj ŝip'o'j kun si'a kapt'aĵ'o est'is pas'int'a'j la hispan'a'j'n fortik'aĵ'et'o'j'n. Sed de mal'proksim'e ankoraŭ ĉiam son'is la kant'o de dek'kvin'cent'ses'dek'ok:

La son'o'j mal'laŭt'iĝ'is mar'e'n, kiam la fier'a geŭz'a ŝip'ar'o kun si'a kapt'aĵ'o, si'a'j sang'ant'a'j vund'o'j kaj si'a glor'o vetur'is laŭ'flu'e de la river'eg'o en la pli'dens'iĝ'ant'a'n nebul'o'n.

Pied'not'o'j.

[1] Latin'a lingv'o (Tiu divid'os la kiras'o'j'n eĉ de la kuraĝ'ul'o'j).

[2] Latin'a lingv'o (cit'aĵ'o el Eneiso).

[3] El la latin'a lingv'o (Li'a viv'o'fin'o trov'is li'n mal'jun'a kaj mal'riĉ'a).

Not'o'j de tekst'prepar'ant'o.

Mi ŝanĝ'is ĉi-sub'a'j'n detal'o'j'n en la tekst'o:

Paĝ'o	Original'tekst'o	Korekt'aĵ'o
12	la nederlando estr'o	la nederlanda estr'o
31	apud mi du ŝegoj	apud mi du seĝ'o'j
42	knab'in'o'n ŝur la ŝip'o'n	knab'in'o'n sur la ŝip'o'n
43	brul'et'ant'a meĉajo	brul'et'ant'a meĉ'aĵ'o

WILHELM RAABE

La Nigr'a Galer'o

Antaŭ'parol'o.

I.
Sur la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

II.
Sur la ŝip'o "Andre'a Doria".

III.
J'a'n kaj Myga.

Iv.
La atak'o.

V.
Febr'a'j sonĝ'o'j.

Vi.
La Nigr'a Galer'o.

Pied'not'o'j.

Not'o'j de tekst'prepar'ant'o.

WILHELM RAABE

La Nigr'a Galer'o

Antaŭ'parol'o.

I. Sur la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

II. Sur la ŝip'o "Andre'a Doria".

III. J'a'n kaj Myga.

Iv. La atak'o.

V. Febr'a'j sonĝ'o'j.

Vi. La Nigr'a Galer'o.

Pied'not'o'j.

Not'o'j de tekst'prepar'ant'o.

I.
Sur la rempar'o'j de la fortik'aĵ'et'o Liefkenhoek.

II.
Sur la ŝip'o "Andre'a Doria".

III.
J'a'n kaj Myga.

Iv.
La atak'o.

V.
Febr'a'j sonĝ'o'j.

Vi.
La Nigr'a Galer'o.