Stranga heredaĵo

Bel'eg'a, pac'a vid'aĵ'o etend'iĝ'is antaŭ la okul'o'j de mal'jun'a sinjor'in'o, kuŝ'ant'a sur mal'san'ul'a puŝ'vetur'il'o en la ombr'o de grand'a ulm'o. Ĉirkaŭ ŝi reg'is dolĉ'a trankvil'o; kaj ŝi'a'j sent'o'j, laŭ ŝi'a poz'o kaj la seren'a esprim'o de la pal'a vizaĝ'o, est'is en plen'a harmoni'o kun la pac'a pejzaĝ'o. Sur ŝi'a'j genu'o'j kuŝ'is libr'o, sed jam de kelk'a temp'o ŝi ĉes'is leg'i por for'don'i si'n al la ĝu'o de la bel'a vesper'o. Inter trunk'o'j de kelk'a'j ar'et'o'j da majest'a'j ulm'o'j ŝi pov'is vid'i, ĉi tie kaj tie en la mal'proksim'ec'o, si'n paŝt'ant'a'j'n bov'in'o'j'n kaj ŝaf'o'j'n. Ĉe unu flank'o vid'iĝ'is glat'a dekliv'o, form'ant'a kun kontraŭ'a mont'et'ar'o vast'a'n, herb'o'riĉ'a'n val'o'n, en kies fund'o rid'et'is bel'a lag'et'o, el kiu en tiu moment'o pentr'ind'e re'bril'is or'a'j radi'o'j de la sub'ir'ant'a sun'o. Mal'antaŭ'e de la sinjor'in'o trov'iĝ'is buks'a'j arb'et'aĵ'o'j, art'e tond'it'a'j kiel verd'a mur'o. Post tiu bar'il'o est'is vid'ebl'a'j flor'ĝarden'o kaj, pli mal'proksim'e, la mal'antaŭ'a part'o de kamp'ar'a dom'eg'o.

La rev'a, pac'a medit'o de la mal'jun'ul'in'o inter'romp'iĝ'is per mal'proksim'a bru'o de kariol'o sur la ĉef'a voj'o de la vilaĝ'o. Ŝi bon'e kon'is la bru'o'n de tiu'j rad'o'j kaj la frap'ad'o'n de tiu'j huf'o'j; ebl'e ŝi jam du'on'konsci'e atend'is aŭd'i ĝi'n. Tuj ŝi'a pens'em'a, bon'kor'a vizaĝ'o al'pren'is iom mal'trankvil'a'n aspekt'o'n. Pli ol unu foj'o'n ŝi turn'is si'a'n preskaŭ blank'har'a'n kap'o'n en la direkt'o al la dom'o. Post kelk'e da minut'o'j aper'is en mal'ferm'aĵ'o de la buks'a bar'il'o figur'o de vir'in'o, bon'gust'e vest'it'a per mal'hel'e blu'a kostum'o kaj larĝ'rand'a ĉapel'o kun mult'e'kost'a strut'a plum'eg'o, kiu bel'kurb'e kaj iom koket'e super'pend'is ĝi'a'n mal'dekstr'a'n flank'o'n. Ŝi hav'is la aĝ'o'n de ĉirkaŭ tri'dek jar'o'j, kvankam en tiu moment'o ŝi aspekt'is kelk'a'j'n jar'o'j'n pli aĝ'a. Tio'n kaŭz'is, ebl'e, mal'seren'a humor'o kaj mal'dolĉ'a esprim'o ĉirkaŭ buŝ'o, ali'e bel'form'a.

La sinjor'in'o kuŝ'ant'a sur la lit'seĝ'o si'n turn'is al la ven'ant'in'o kaj per zorg'o'plen'a rigard'o pen'is ek'kapt'i ŝi'a'j'n okul'o'j'n kvazaŭ por diven'i ŝi'a'j'n hodiaŭ'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n. Tiu'n rigard'o'n la pli jun'a vir'in'o tuj kompren'is; tamen ŝi vol'is ŝajn'ig'i, ke ŝi ne rimark'as ĝi'n. Pen'ant'e al'pren'i pli gaj'a'n mien'o'n, ŝi ek'parol'is kun bon'kor'a ton'o:—

—Bon'a'n vesper'o'n, onkl'in'o Id'a. Mi bedaŭr'as, ke mi mal'fru'as; sed ni'a vagon'ar'o dev'is halt'i sen'pacienc'ig'e long'a'n temp'o'n ĉe la last'a dis'kruc'iĝ'ej'o por las'i preter'pas'i skot'a'n poŝt'vagon'ar'o'n el Londono. Ni'a'j mal'rapid'eg'a'j vagon'ar'o'j est'as tiel sen'ceremoni'e flank'e'n'ŝov'it'a'j, kvazaŭ ni'a temp'o kaj ni'a'j afer'o'j est'as ne'konsider'ind'aĵ'o'j. Sed, kio'n vi far'is ĉi tiu'n long'a'n tag'o'n?

La sufer'ant'in'o ankoraŭ zorg'o'plen'e rigard'is la vizaĝ'o'n de la nev'in'o, en kiu ŝi vid'is ne nur mal'bon'a'n humor'o'n, sed ankaŭ nerv'a'n streĉ'it'ec'o'n kaj fort'a'n mal'trankvil'o'n. Post moment'o ŝi respond'is per bel'son'a, mild'a voĉ'o:—

—Antaŭ la te'manĝ'o mi komenc'is leg'i unu el la nov'a'j, ĵus al'ven'int'a'j roman'o'j, ĝis mi lac'iĝ'is, kaj post'e mi for'don'is mi'n al la ĝu'o de ĉi tiu bel'a vesper'o. Kiel bel'eg'a est'as ĉi tiu pec'et'o de la mond'o, kaj kiel dolĉ'a la pac'o, kiu'n oni pov'as ĝu'i ĉi tie kun ripoz'em'a kor'o, Delfino. Ĉu vi vizit'is sinjor'in'o'n Standring?

—Jes, onkl'in'o Id'a.—Delfino respond'is kun iom da hezit'o kaj mal'trankvil'o en la voĉ'o.—Sed okaz'is neni'a laŭ'form'a kun'ven'o por psik'a'j enket'o'j.

—Kar'ul'in'o,—ŝi dir'is mild'e,—mi tre dezir'us, ke vi ĉes'u part'o'pren'i tiu'j'n ... mister'a'j'n spirit'ist'a'j'n kun'sid'o'j'n. Mi, ver'dir'e, ne kompren'as tia'j'n afer'o'j'n; efektiv'e mi ne vol'as kompren'i ili'n, ĉar mi est'as konvink'it'a, ke la bon'a Di'o ne vol'as, ke ni sci'u pri la mond'o de spirit'o'j kaj pri la okup'o'j de la mort'int'o'j pli, ol Li mal'kaŝ'is al ni en la Sankt'a Skrib'o. Mi tut'e ne pov'as kompren'i, kial vi tiel fervor'e interes'iĝ'as pri tiu'j terur'a'j okult'aĵ'o'j. Cert'e est'as, ke ili mal'klar'ig'as al vi la spirit'a'n perspektiv'o'n kaj ke ili fin'e difekt'os vi'a'n tut'a'n viv'o'n.

Delfino nur du'on'e aŭskult'is. Jam mult'foj'e ŝi aŭd'is simil'a'j'n avert'o'j'n kaj ŝi kompat'is la kar'a'n, simpl'anim'a'n mal'jun'ul'in'o'n pro ŝi'a tim'em'o kaj pro ŝi'a kor'tuŝ'a ortodoks'ec'o. Dum'e ŝi'a kap'o est'is plen'a de ali'a'j prem'ant'a'j pens'o'j. Ne'atent'e ŝi el'tir'is la pingl'eg'o'j'n el si'a ĉapel'o, met'is ili'n ambaŭ sur mal'grand'a'n ĝarden'tabl'o'n kaj post kelk'a temp'o dir'is:

—Ne, ni tut'e ne pri'parol'is psik'a'j'n afer'o'j'n. Sed, ho, kar'a onkl'in'o, mi est'as pli mal'feliĉ'a, pli turment'at'a, ol iam antaŭ'e. Prezent'u al vi: Ester'o akompan'is mi'n ĝis la staci'o kaj sur'voj'e sci'ig'is mi'n, ke ŝi klar'e vid'as, kial ŝi'a frat'o Roberto for'ĵet'is mi'n. Ho! est'as terur'e; sed mi ankaŭ jam klar'e vid'as ĝi'n: Hug'o, mi'a propr'a du'on'frat'o, venen'is li'a'j'n pens'o'j'n kontraŭ mi kaj insid'e, mensog'e kalumni'is mi'n.

—Sen'senc'aĵ'o, kar'a knab'in'o, vi dev'as ne aŭskult'i tia'j'n konjekt'o'j'n.

—Tio est'as pli ol nur'a konjekt'o, onkl'in'o; pli ol suspekt'o. Roberto skrib'is al mi tiu'n eks'fianĉ'iĝ'a'n leter'o'n la sam'a'n vesper'o'n, tuj post vizit'o de Hug'o, kiam ili hav'is long'a'n, serioz'a'n inter'parol'o'n. La sekv'int'a'n maten'o'n Roberto sci'ig'is al Ester'o pri si'a subit'a decid'o entrepren'i long'a'n vojaĝ'o'n ekster'land'a'n. Krom tio, rekt'e pri'demand'it'e, Roberto ne ne'is ŝi'a'n konklud'o'n; kio, laŭ ŝi'a opini'o, est'is plen'a konfes'o.

—Ho, vi kar'a simpl'anim'ul'in'o,—respond'is la pli jun'a vir'in'o kun tre mal'dolĉ'a rid'et'o lud'ant'a ĉirkaŭ ŝi'a buŝ'o,—kial? Li pli'vol'as hav'i fraŭl'in'a'n firm'an'o'n, ol edz'in'a'n, kaj fraŭl'in'a'n onkl'in'o'n por si'a'j infan'o'j, ol edz'in'a'n kun ŝi'a propr'a id'ar'o. Mi ja kon'as li'n pli bon'e, ol vi. Kiel li'a kun'firm'an'in'o mi observ'as li'n de flank'o, laŭ kiu vi li'n ne kon'as, kaj mi sci'as, ke li est'as tut'e kapabl'a tiel ag'i. Malgraŭ li'a ekster'a skrupul'a rekt'ec'o, li'a famili'a fier'o kaj li'a religi'ec'o, mi oft'e rimark'is en li fort'a'j'n em'o'j'n al tro'a mon'avid'o kaj ekspluat'em'o, kiu'j ĝis'ir'as mal'honest'ec'o'n. Pli ol unu foj'o'n mi tre mal'kaŝ'e kaj energi'e esprim'is mi'a'n mal'aprob'o'n pri tia'j em'o'j.

—Jes,—akcent'e respond'is Delfino Haverford. Ŝi ek'silent'is kaj vid'ebl'e pen'is reg'i si'n.—Li bon'e sci'as, kiom mi am'as Roberton; ke mi'a tut'a anim'o perd'iĝ'is en li. Li prav'e konjekt'as, ke neniam mi pov'os am'i ali'a'n vir'o'n. Kaj jam Roberto est'as for, for, ebl'e, sam'e kiel mi, kun romp'it'a kor'o, serĉ'ant'e distr'iĝ'o'n, forges'o'n.

En tiu moment'o mal'help'is plu'a'j'n plend'o'j'n ek'son'o de gaj'a rid'o el la apud'a ĝarden'o kaj aper'o, tuj post'e, de du infan'o'j, dek'du'jar'a knab'o kaj ok'jar'a knab'in'o, sekv'at'a'j de jun'a vir'o. La infan'o'j bru'e kur'is al la sinjor'in'o'j kaj am'e salut'is ili'n. Ĉirkaŭ'brak'int'e kaj kis'int'e Delfinon, la knab'in'o ek'kri'is:—

—Ho, onkl'in'o Delfino, ni ven'is kun sinjor'o Marston kaj ni mult'eg'e amuz'iĝ'is sur'voj'e! Nun ni tre vol'as, ke vi ven'u kun ni tra la park'o'n ĝis ni'a dom'o.

Fraŭl'in'o Haverford kares'is la bukl'a'n kap'o'n de la knab'in'o, kaj rid'et'ant'e respond'is:

—Kaj ĉu mi dev'os ir'i hejm'e'n tut'e sol'a, en la krepusk'o, tra la dens'ej'o, kie est'as tiom da terur'a'j kobold'o'j, kar'ul'in'et'o?

—Ho!—re'dir'is, gaj'e rid'ant'e, la infan'o,—vi ne est'as tim'em'a, onkl'in'o. Krom tio, kobold'o'j ja nur ekzist'as en fe'rakont'o'j; tio'n vi bon'e sci'as.

La infan'o est'is plen'san'a, rond'vang'a knab'in'o, el kies bel'a'j, blu'a'j okul'o'j radi'is infan'a feliĉ'o kaj varm'a, impuls'em'a kor'am'o. La knab'o, de'pren'ant'e si'a'n ĉap'o'n, unu'e al'ir'is la sinjor'in'o'n kuŝ'ant'a'n sur la mal'san'ul'a lit'seĝ'o kaj am'e kis'is ŝi'n. Ĝentil'e li dir'is:

—La patr'o ordon'is al mi salut'i vi'n li'a'part'e kaj demand'i, kiel vi fart'as. Ĉu vi fart'as pli bon'e, onkl'in'o Id'a?

—Jes, dank'o'n, kar'a Malkomo, mi fart'as sufiĉ'e bon'e, almenaŭ mi ne sent'as dolor'o'j'n, kuŝ'ant'e sen'mov'e sur ĉi tiu mol'a kuŝ'ej'o. Salut'u la patr'o'n kaj dank'u li'n en mi'a nom'o, mi pet'as.

Simil'a'j am'a'j salut'o'j inter'ŝanĝ'iĝ'is inter la knab'o kaj la pli jun'a onkl'in'o, kaj inter la knab'in'o kaj la mal'san'ul'in'o.

La jun'a sinjor'o, Leon'ard'o Marston, atend'int'e, ĝis la inter'salut'o'j fin'iĝ'os, nun al'paŝ'is, ten'ant'e en unu man'o ĉapel'o'n kaj port'ant'e en la ali'a paper'uj'o'n. Li est'is alt'kresk'a, rimark'ind'e bel'tali'a vir'o de ĉirkaŭ du'dek du jar'o'j, kun bel'form'a, rond'a kap'o, kovr'it'a de krisp'a'j hel'brun'a'j har'o'j. Li'a vizaĝ'o montr'is honest'ec'o'n kaj sincer'ec'o'n; kaj li'a'j'n trajt'o'j'n mult'a'j nom'is klasik'a'j. La si'n'ten'ad'o de la jun'a vir'o est'is sam'temp'e modest'a kaj trankvil'e mem'konsci'a.

—Bon'a'n vesper'o'n, sinjor'in'o'j,—li dir'is tre ĝentil'e, tamen kun iom'a, sen'ĝen'a familiar'ec'o. Si'n turn'ant'e al fraŭl'in'o Haverford, li al'dir'is:

—Sinjor'o Vincent pet'is mi'n, sur'voj'e hejm'e'n, trans'don'i al vi la dokument'o'j'n pri la aĉet'o de la patent'o Hildebrand. Li tre dezir'as, ke vi bon'vol'u de'nov'e tra'rigard'i ili'n kaj re'don'i antaŭ la dek'a morgaŭ maten'e.

Ĉe ĉi tiu'j vort'o'j la vizaĝ'o de Delfino Haverford al'pren'is kontraŭ ŝi'a vol'o mal'bon'humor'a'n aspekt'o'n, kaj kun nuanc'o de mal'plezur'o en la voĉ'ton'o ŝi respond'is:

Fraŭl'in'o Leggat rigard'is kun mal'trankvil'o la mal'seren'a'n vizaĝ'o'n de la nev'in'o kaj, por mal'help'i sen'pri'pens'a'j'n, mal'agrabl'a'j'n dir'o'j'n, ŝi demand'is la jun'a'n vir'o'n bon'kor'e:

Leon'ard'o Marston rimark'is la subit'a'n ŝanĝ'o'n en la vizaĝ'o de la pli jun'a sinjor'in'o kaj la mal'afabl'ec'o'n en ŝi'a mal'long'a respond'o, sed li ne tre mir'is pri tio, ĉar li bon'e sci'is, ke la kun'firm'an'in'o de li'a estr'o, sinjor'o Hug'o Vincent, kvankam kutim'e ĝentil'a kaj por li tre afabl'a, hav'as ŝanĝ'iĝ'em'a'n humor'o'n kaj kelk'a'foj'e mal'konsent'is kun si'a du'on'frat'o pri komerc'a'j afer'o'j, sol'e pro kapric'o. Sed li'a serioz'a vizaĝ'o ne montr'is li'a'j'n pens'o'j'n. Li ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n al la lit'seĝ'o kaj, facil'e salut'int'e, respond'is:

—Dank'o'n, fraŭl'in'o Leggat; mi tre tim'as, ke li est'as eĉ pli mal'fort'a, ol hieraŭ. Post la tag'manĝ'o li aspekt'is tre mal'gaj'a kaj prem'it'a, kvazaŭ li jam tut'e ĉes'is esper'i, ke li re'san'iĝ'os. Mi sent'as kresk'ant'a'n mal'trankvil'o'n pro li'a stat'o.

Li parol'is, tamen, trankvil'e per bel'son'a voĉ'o; sed ambaŭ sinjor'in'o'j, kiu'j li'n bon'e kon'is, rimark'is la profund'a'n emoci'o'n si'n montr'ant'a'n en li'a'j blu'a'j, pens'em'a'j okul'o'j.

Delfino Haverford, Leon'ard'o Marston kaj la du infan'o'j ir'is kun'e trans la dekliv'o'n, preter la lag'et'o kaj de tie trans mal'grand'a'n mont'et'o'n kovr'it'a'n per arb'et'aĵ'o'j. La infan'o'j gaj'e lud'is, ŝerc'is kaj petol'is de temp'o al temp'o, sukces'ant'e part'o'pren'ig'i en la sport'o la du plen'kresk'ul'o'j'n, kiu'j, tamen, tiu'n vesper'o'n sent'is pro tre mal'sam'a'j kaŭz'o'j mal'inklin'o'n al ŝerc'aĵ'o'j. Ne'vid'at'a kun'ir'ant'o pov'us sub'aŭd'i okaz'a'j'n fragment'o'j'n de la oft'e inter'romp'it'a konversaci'o inter tiu'j last'a'j, kiel ekzempl'e, la jen'a'j'n:

—Jes, fraŭl'in'o Haverford, mi'a patr'o oft'e pri'parol'as kun mi psik'a'j'n afer'o'j'n. Ili tre interes'as li'n... Ne, kontraŭ'e, li plej serioz'e, insist'e avert'ad'as mi'n, neniel en'miks'iĝ'i en tiu'j enket'o'j... Nu, li ne absolut'e ne'as la ebl'o'n komunik'i kun la spirit'o'j de mort'int'o'j. Laŭ li'a opini'o oni dev'as ne ne'i la real'ec'o'n de ia asert'it'a okaz'aĵ'o. "Ne kred'u", li dir'ad'as, "se atest'aĵ'o'j ne kontent'ig'as vi'n; sed pro tio ne asert'u la ne'ebl'ec'o'n..."

—Mi est'as cert'a, ke jes; sed, laŭ kelk'a'j alud'o'j li'a'j, mi tim'as, ke li'a'j eksperiment'o'j pri psik'a'j afer'o'j est'is tre'eg'e mal'feliĉ'a'j. Ceter'e, li opini'as, ke nur mal'oft'e est'as cert'ig'ebl'e, kun kia'spec'a spirit'o oni hav'as afer'o'n. Li neniel dub'as, ke unu foj'o'n li kontakt'iĝ'is kun terur'a'j demon'o'j. Tio okaz'is en Mez'afrik'o, kiam li tra'pas'is distrikt'o'n de sovaĝ'a, demon-ador'ant'a gent'o. Ŝajn'e tiu'j tra'viv'aĵ'o'j ankoraŭ nun plen'ig'as li'n per terur'o'j...

—Sed, mi'a amik'o, ĉu vi ne opini'as, ke tiu'j mister'a'j afer'o'j est'as tre el'serĉ'ind'a'j; ke ni, kiel inteligent'a'j est'aĵ'o'j, dot'it'a'j per anim'o'j kaj destin'it'a'j al post'mort'a viv'o, dev'as el'serĉ'i ili'n?

Post kelk'moment'a silent'o ven'is la respond'o de la jun'a vir'o, mild'a, tamen dign'o'plen'a kaj fervor'a:

—Jes, mi interes'iĝ'as pri tia'j demand'o'j, sed kvazaŭ apart'e, sen'kontakt'e. Ceter'e, mi sent'as, ke mi pov'as pli util'e uz'i mi'a'n temp'o'n. Almenaŭ nun'temp'e mi ankoraŭ pen'as pli'fund'e kompren'i spirit'a'j'n afer'o'j'n, por ke post'e, kiam mi'a intelekt'o est'os pli firm'e star'ig'it'a, mi pov'u pli klar'e rigard'i tiu'j'n mister'a'j'n afer'o'j'n el spirit'a, sen'danĝer'a vid'punkt'o. Plu'e, ali'a'j ambici'o'j jam de long'e instig'as mi'a'n anim'o'n.

—Supr'e'n'lev'i prem'it'a'j'n popol'o'j'n; dis'vast'ig'i la ide'o'n pri universal'a frat'ec'o; anstataŭ'ig'i ĵaluz'o'n, mal'pac'o'n, batal'em'o'n per am'o, sankt'a frat'am'o. Kaj ĉiu'j ĉi tiu'j afer'o'j per help'o de Esperant'o.

— ... ĉar mi ne pov'as ne admir'i vi'a'n patr'o'n pro li'a'j mult'a'j estim'ind'a'j ec'o'j ... mi pens'as, ke li est'as ekster'ordinar'a hom'o; cert'e mi neniam renkont'is nek aŭd'is pri modest'a farm-administr'ant'o kun tia kler'ec'o kaj tia filozofi'em'o. Mi oft'e ricev'is impres'o'n, ke li pen'as kaŝ'i si'a'n super'ec'o'n eĉ super ne'dub'ebl'a'j intelekt'ul'o'j; efektiv'e, ke li ne est'as tia, kia li ŝajn'ig'as est'i.

— ... Tio est'as ver'a; ni hav'as preskaŭ neni'a'j'n amik'o'j'n, krom unu la ali'a'n. Strang'e, ni'a reciprok'a am'o tiu'rilat'e tut'e kontent'ig'as ni'n. Ni ĉiam est'as kun'e, kiel du ne'dis'ig'ebl'a'j amik'o'j. Kiel vi prav'e dir'as, li'a kler'ec'o est'as ekster'ordinar'a, kaj li est'as mult'e pli profund'a, pli alt'anim'a pens'ul'o, ol konjekt'as li'a'j kon'at'o'j. Li est'as nobl'a, pur'anim'a hom'o, fraŭl'in'o Haverford. Mi est'as tre fier'a pri li.

—Kaj, sen'dub'e, vi'a patr'o est'as fier'a pri vi... Mi est'as tre kontent'a, ke vi tiel bon'e progres'as en ni'a ofic'ej'o. Sinjor'o Vincent tre ŝat'as vi'a'n labor'o'n.... Ĉu vi jam ricev'is la fin'a'j'n dokument'o'j'n pri vi'a patent'o?

—Mi esper'as, ke mi'a frat'o dec'e rekompenc'os vi'n.... Jes, jes, vi est'as tro modest'a. Ne tim'u postul'i salajr'o'n kaj pozici'o'n en la ofic'ej'o laŭ vi'a valor'o.

—Mi tre dank'as vi'n pro vi'a afabl'ec'o kaj vi'a'j bon'dezir'o'j. Mi esper'as, ke mi trov'os mi'a'n patr'o'n pli fortik'a. Se vi permes'os, fraŭl'in'o Haverford, mi for'rapid'os hejm'e'n; mi sent'as, ke mi dev'as, kiom ebl'e, est'i apud li.

La infan'o'j, vid'ant'e, ke la onkl'in'o kaj sinjor'o Marston halt'as kaj adiaŭ'e man'prem'as unu la ali'a'n, tuj al'kur'is.

—Ho, sinjor'o Marston,—ek'kri'is la knab'o, mal'plezur'e sulk'ig'ant'e la frunt'o'n,—ĉu vi jam for'ir'os? Vi promes'is lud'i kun ni, sed vi preskaŭ nur parol'is kun onkl'in'o Delfino.

—Ne est'u postul'em'a'j, infan'o'j,—dir'is la onkl'in'o,—sinjor'o Marston dev'as tuj ir'i hejm'e'n al si'a mal'san'a patr'o.

—Ho kompat'ind'a, kar'a sinjor'o Marston!—kor'tuŝ'e murmur'et'is la knab'in'o.

—Mi tre bedaŭr'as, kar'ul'in'o, ke mi dev'as rapid'i for; mi'a kar'a patr'o est'as tre mal'san'a. Ebl'e mi ven'os kaj lud'os kun vi morgaŭ aŭ iu'n ali'a'n tag'o'n.

Ankoraŭ al'kroĉ'iĝ'int'e al la brak'o de la jun'a vir'o, la knab'in'o konsent'is:

—Bon'e; sed memor'u plen'um'i vi'a'n promes'o'n kaj ne forges'u kun'port'i la papili'o'j'n, kiu'j'n vi promes'is al mi. Adiaŭ.

Tiam kun ĉarm'a infan'a el'montr'o de am'o ŝi lev'is la vizaĝ'o'n por ricev'i adiaŭ'kis'o'n. La alt'kresk'a vir'o si'n klin'is kun kontent'a rid'et'o kaj, kis'int'e ŝi'n, respond'is:

—Ne. Mi ne forges'os mi'a'n promes'o'n, Lorn'a, mi'a dolĉ'a sinjor'in'et'o; bon'a'n vesper'o'n.

Delfino Haverford adiaŭ'is la gaj'a'j'n, petol'em'a'j'n infan'o'j'n ĉe la ĝarden'pord'eg'o de ili'a patr'a dom'o kaj mal'rapid'e trans'paŝ'is long'form'a'n, tri'angul'a'n ter'pec'o'n, far'ant'e al si voj'o'n inter rubus'arb'et'o'j kaj ter'alt'aĵ'et'o'j. Ŝi volont'e akompan'is ili'n kaj la jun'a'n vir'o'n, kies dign'o'plen'a serioz'ec'o al'log'is ŝi'n, por for'ig'i dum kelk'a temp'o la obtuz'a'n dolor'o'n, mord'et'ant'a'n ŝi'a'n kor'o'n, kaj la mal'dolĉ'a'j'n pens'o'j'n, kiu'j de temp'o al temp'o kontraŭ ŝi'a vol'o reg'is ŝi'n. Sed nun ek'posed'is ŝi'a'n tut'a'n est'aĵ'o'n ne'ordinar'a kor'prem'at'ec'o, kiu'n eĉ ŝi'a natur'a viv'ec'o ne pov'is venk'i.

Post kelk'a'j minut'o'j ŝi al'proksim'iĝ'is al la pint'o de la tri'angul'a ter'pec'o ĉe voj'o'fork'o. Subit'e ŝi'a dolor'a medit'o inter'romp'iĝ'is. De mal'antaŭ dens'a arb'et'aĵ'o ŝi ek'aŭd'is du vir'o'j'n konfid'e inter'parol'ant'a'j'n, kaj tuj re'kon'is la voĉ'o'j'n de si'a du'on'frat'o Hug'o kaj de la vilaĝ'a pastr'o, sinjor'o Dent. Ili star'is ĉe la voj'o'fork'iĝ'o, konjekt'ebl'e inter'ŝanĝ'ant'e la last'a'j'n vort'o'j'n, antaŭ ol ili dis'iĝ'os. Delfino preskaŭ ne konsci'is, kial ŝi ek'halt'is, kial ŝi si'n kaŝ'is mal'antaŭ la arb'et'aĵ'o kaj aŭskult'is; sed ŝi tio'n far'is. En tiu moment'o Hug'o Vincent parol'is:

—Mi est'as al vi tre dank'a, sinjor'o Dent; la elekt'o de guvern'ist'o por mi'a fil'o est'as grav'a afer'o. Malkomo est'as ja mi'a sol'a infan'o—Lorn'a est'as, kiel vi sci'as, nur mi'a du'on'fil'in'o—kaj li est'as al mi pli kar'eg'a, ol mi pov'as el'dir'i. Mi kares'as pro li agrabl'a'j'n esper'o'j'n, alt'a'j'n ambici'o'j'n, sinjor'o Dent. Li posed'as, ŝajn'as al mi, pli da mem'fid'o, pli da ambici'o, ol kiom mi hav'is ĉe li'a aĝ'o. Ebl'e vi, kiel fraŭl'o, rid'et'os je la ambici'a'j rev'o'j de am'ant'a, fier'a patr'o, sed mi tre dezir'as iam vid'i li'n ne nur grav'a industri'ist'o kaj land'sinjor'o de li'a patr'a bien'o, sed ankaŭ parlament'an'o por ni'a distrikt'o.

—Ne, ne,—re'dir'is la pastr'o,—tio tut'e ne est'as rid'ind'aĵ'o, sinjor'o Vincent, tio est'as tre laŭd'ind'a, patr'a ambici'o, tre laŭd'ind'a.

—Dank'o'n. Mi ripet'as, ke mi dezir'as dung'i guvern'ist'o'n, kiu sent'ig'os al li la grav'ec'o'n de li'a est'ont'a pozici'o, kaj eduk'os li'n sever'e laŭ la alt'a'j princip'o'j de la eklezi'o kaj de bon'a, saĝ'a konserv'at'ism'o.

—Mi de'nov'e cert'ig'as vi'n, amik'o mi'a, ke la nom'it'a sinjor'o plen'e respond'os al vi'a'j postul'o'j,—dir'is sinjor'o Dent.

—Tre bon'e. Nu, pri unu afer'o plu mi dezir'as parol'i: Malkomo, kvankam bon'a knab'o, alt'anim'a kaj am'em'a, est'as ekscit'em'a kaj iom nerv'a, kaj, mi dev'as konfes'i, ebl'e pro tio, oft'e iom obstin'a.

—Mi bedaŭr'as. Vi dev'as atent'ig'i sinjor'o'n Adams pri tio. Nu, bon'a'n vesper'o'n, sinjor'o Vincent. Sed halt'u moment'o'n; mi renkont'is hodiaŭ vesper'e fraŭl'in'o'n Haverford, re'ven'ant'a'n de la staci'dom'o, kaj al mi ŝajn'is, ke ŝi aspekt'as tre'eg'e mal'seren'a. Efektiv'e ŝi ne rimark'is mi'n, kvankam mi tut'e apud'e preter'pas'is kaj salut'is ŝi'n.

—Ho, ver'e?—demand'is la ali'a vir'o kun ŝajn'ig'it'a mir'o. Li tiom mal'laŭt'ig'is la voĉ'o'n, ke Delfino ne pov'is kompren'i la sekv'ant'a'j'n vort'o'j'n. Ŝi do antaŭ'e'n'klin'is si'n kaj fort'e streĉ'is la aŭd'o'n. Nun ŝi re'e aŭd'is:

— ... kaj kred'u mi'n, sinjor'o Dent, mi tut'e ne bedaŭr'as, ke ili mal'pac'iĝ'is—tio est'u konfidenci'e dir'it'a. Ili est'as, laŭ mi'a opini'o, tre mal'akord'em'a par'o. Mi ja intim'e kon'as ili'n, kaj mi sent'is, ke est'as mi'a dev'o avert'i ambaŭ pri la mal'konsil'ind'ec'o de ili'a intenc'o. Sed rest'ig'u ĉi tiu'n afer'o'n tut'e inter ni, mi pet'as.

Delfino ek'prem'is per ambaŭ man'o'j si'a'j'n febr'e bat'ant'a'j'n tempi'o'j'n kaj kun flam'a indign'o en la kor'o rigard'eg'is la mal'aper'ant'a'n figur'o'n de la du'on'frat'o.—Mi jam ne pov'as dub'i pri li'a perfid'em'o,—ŝi dir'is al si mem.—"Mal'akord'em'a par'o"?! Hont'ind'a kontraŭ'ver'aĵ'o! Li dir'is, ke li avert'is ni'n ambaŭ: kia mensog'o! Ke vi mensog'is al Roberto pri mi, est'as ver'e, perfid'ul'o.... Ho! kiel terur'e, sci'i, ke mi'a du'on'frat'o mem intenc'e ĵet'is mi'n en tia'n abism'o'n de mal'feliĉ'o.... Kiu'n mi nun hav'as en la mond'o, krom la onkl'in'o,—ŝi demand'is si'n mal'gaj'e,—kaj kiel long'e viv'os la kar'a, dolĉ'a vir'in'o? Tia kaduk'a est'aĵ'o!

La pens'o pri la mal'san'ul'in'o, kiu kred'ebl'e jam atend'is ŝi'n en si'a ter'etaĝ'a dorm'o'ĉambr'o, el'tir'is Delfinon el ŝi'a mal'dolĉ'a medit'o. Vigl'e ŝi sur'ir'is la ĉef'voj'o'n, konduk'ant'a'n al la vilaĝ'o, kaj sekv'is ĝi'n dum kelk'a temp'o. Al'ven'int'e al mur'o, kiu border'is la voj'o'n preskaŭ du'on'mejl'o'n, ŝi mal'ferm'is pord'et'o'n kaj en'ir'is si'a'n propr'a'n bien'o'n. Krepusk'iĝ'is; la aer'o est'is balzam'a, sen'vent'a, kaj ĉie en la vast'a, park'o'simil'a ter'aĵ'o reg'is dolĉ'a rev'ig'a silent'o. Sed la poezi'a'j ĉirkaŭ'aĵ'o'j neniel seren'ig'is la pens'o'j'n de la kor'prem'at'a vir'in'o. Mal'e, la preskaŭ solen'a trankvil'o ŝajn'is mal'bon'efik'i sur ŝi'a'n spirit'o'n. La est'ont'ec'o, kiu antaŭ nur kelk'e da semajn'o'j aspekt'is tiel roz'o'kolor'a kaj lum'a, nun est'is mal'lum'a, sen'esper'a. Kiam ŝi tra'pas'is mal'grand'a'n, ne'dens'a'n arb'ar'et'o'n dekliv'et'iĝ'ant'a'n ĝis la jam nom'it'a lag'et'o en la val'o, ŝi'a kor'o pli kaj pli sen'konsol'iĝ'is. Ven'is al ŝi la pens'o, ne'klar'e, preskaŭ sen'konsci'e, ke la mort'o est'us por ŝi pli dezir'ind'a, ol la viv'o. Ir'ant'e mal'rapid'e kaj en profund'a en'pens'iĝ'o, ŝi preter'pas'is la ekstrem'aĵ'o'n de la lag'et'o kaj al'proksim'iĝ'is al ar'et'o da mal'jun'a'j ulm'o'j. Subit'e ŝi halt'is kaj rapid'mov'e prem'is la man'o'n sur la kor'o'n. Ŝi'a vizaĝ'o mort'e pal'iĝ'is kaj ŝi'a'j vitr'ec'iĝ'ant'a'j okul'o'j ŝajn'e rigard'eg'is objekt'o'n, ek'aper'ant'a'n en larĝ'a, pli lum'a inter'spac'o inter du dik'a'j trunk'o'j. Al ŝi'a febr'a vid'o montr'iĝ'is dum moment'o la figur'o de vir'o, sufiĉ'e klar'a, tamen strang'e eter'a figur'o. Ĝi ir'is mal'rapid'e, fiks'e rigard'ant'e la kvazaŭ al la ter'o al'glu'it'a'n vir'in'o'n kun ne'dir'ebl'e mal'gaj'a kaj grav'a mien'o. Moment'o'n post'e ĝi mal'aper'is mal'antaŭ la arb'o'j. La pal'a'j lip'o'j de Delfino mal'ferm'iĝ'is, por el'ig'i kri'eg'o'n, sed neni'a son'o aŭd'iĝ'is dum kelk'a temp'o. Kun furioz'e bat'ant'a kor'o ŝi atend'is, tamen preskaŭ ne esperant'e, ke la figur'o re'aper'os ĉe la ali'a flank'o de la arb'o. Neni'o aper'is. Apenaŭ spirant'e, ŝi murmur'et'is:

Pal'a kaj rapid'e spirant'e, Delfino en'ir'is la ĉambr'o'n de la onkl'in'o kaj ŝlos'is post si la pord'o'n. Grand'a lamp'o kun ruĝ'a ŝirm'il'o, star'ant'a en la mez'o de du'on'rond'aĵ'o de el'star'a fenestr'eg'o, ĵet'is agrabl'a'n, hejm'ec'a'n lum'o'n sur la profund'o'n de vast'a salon'o. Fraŭl'in'o Leggat kuŝ'is sur si'a lit'seĝ'o en la roz'o'kolor'a ombr'o de la lamp'ŝirm'il'o ĉe mal'grand'a tabl'o, sur kiu trov'iĝ'is kelk'e da libr'o'j, kaj sur kiu'n la lamp'o ĵet'is si'a'n plen'a'n blank'a'n lum'o'n. Turn'ant'e la kap'o'n al la ven'int'in'o, ŝi dir'is laŭ si'a mild'a, kares'a parol'manier'o:

—Kial vi ŝlos'is la pord'o'n, Delfino? Mario al'port'os mi'a'n vesper'manĝ'et'o'n post kelk'a'j minut'o'j.

Delfino ek'parol'is rapid'e kun febr'a pen'o, kvazaŭ ŝi vol'us el'ig'i la vort'o'j'n, antaŭ ol ŝi perd'os si'n'reg'ad'o'n. Kun sign'o'j de grand'a ekscit'ec'o ŝi al'ir'is la kuŝ'ej'o'n kaj ĵet'is si'n genu'e antaŭ ĝi. Terur'o kaj dolor'eg'o esprim'iĝ'is per ĉiu'j trajt'o'j de ŝi'a esprim'o'plen'a vizaĝ'o. Post dolor'ĝem'o ŝi ek'kri'is:

—Ho! onkl'in'o... onkl'in'o, vi ne pov'as diven'i, kio'n mi ĵus vid'is apud la mal'jun'a'j ulm'o'j en la lag'o'val'o!

—Trankvil'iĝ'u, kar'ul'in'o,—dir'is la mal'san'ul'in'o per trem'et'ant'a voĉ'o, ek'pren'ant'e la man'o'n de la am'at'a nev'in'o,—vi ja est'as tro ekscit'it'a...

—Ne, kar'a onkl'in'o, fakt'e mi est'is tut'e trankvil'a kaj sobr'anim'a; sed kred'u mi'n aŭ ne, kiel vi vol'as: preter'pas'ant'e la last'a'n ar'et'o'n de la ulm'o'j mi subit'e vid'is, klar'e, sen ebl'a iluzi'o, la spirit'o'n de Roberto Travers. Ver'e, onkl'in'o...

—Mi'a kar'a infan'o,—respond'is fraŭl'in'o Leggat, pen'ant'e firm'ig'i si'a'n trem'et'ant'a'n voĉ'o'n,—prudent'iĝ'u kaj ne las'u al vi'a imag'em'o tiom super'reg'i vi'n. Ho ve! kar'ul'in'o, tio est'as ja la fatal'a sekv'o de vi'a tro'a okup'iĝ'o pri super'natur'a'j afer'o'j.

—Ne, onkl'in'o, aŭskult'u, mi pet'as. Mi ne erar'is. Okaz'is ja mult'a'j simil'a'j aper'o'j, plen'e atest'it'a'j. La oficial'a'j raport'o'j de la Societ'o por Psik'a'j Enket'o'j est'as plen'a'j de ili. Sed ho, mi'a kor'o romp'iĝ'as, ĉar mi tut'e ne dub'as, ke Roberto ĵus mort'is kaj ke li'a spirit'o, antaŭ ol for'las'i la ter'a'n mond'o'n, ven'is por adiaŭ'i mi'n.

—Vi tim'ig'as mi'n. Tamen mi ne pov'as kred'i tia'j'n fantazi'a'j'n asert'o'j'n. Ili est'as ja tiom kontraŭ'a'j al ĉiu'j ĝis'nun'a'j spert'o'j; krom tio, Delfino, memor'u, ke ver'ŝajn'e vi trov'iĝ'is en fort'a kor'prem'at'ec'o kaj ekscit'ec'o; vi'a kap'o est'is plen'a de la bild'o de Roberto, kaj, iel—mi ne sci'as, kiel,—iel fantazi'a bild'o projekci'iĝ'is antaŭ vi. Mi ne sci'as... mi sent'as mi'n tro tim'ig'it'a por klar'e pens'i.

Efektiv'e ŝi'a dolĉ'a, ordinar'e pal'et'a vizaĝ'o est'is mort'e pal'a, kaj ŝi'a'j mal'dik'a'j man'o'j ek'trem'is. Delfino nur du'on'e aŭskult'is la vort'o'j'n de la onkl'in'o; met'ant'e la vizaĝ'o'n sur ŝi'a'j'n genu'o'j'n, ŝi ek'plor'eg'is kaj dum kelk'a temp'o for'don'is si'n al ne'reg'ebl'a kor'dolor'o.

Post si'a dis'iĝ'o de fraŭl'in'o Haverford kaj de la du infan'o'j, Leon'ard'o Marston rapid'is hejm'e'n laŭ la vilaĝ'a ĉef'voj'o kun ĉiam pli mal'ĝoj'a antaŭ'sent'o, ke li'a patr'o fart'as pli mal'bon'e. La voj'o konduk'is la jun'a'n vir'o'n laŭ'long'e de la mur'o, ĉirkaŭ'ant'a la ter'aĵ'o'n de fraŭl'in'o Haverford, kaj post'e tra ĉef'a part'o de iom grand'a, dis'e konstru'it'a vilaĝ'o, okup'ant'a du'on'o'n de vast'a, bel'a val'o tra kiu flu'is larĝ'a, sed mal'profund'a river'et'o. Mal'dekstr'e dom'et'o'j, pentr'ind'e lok'it'a'j, kaj kelk'e da ne'grand'a'j kamp'o'dom'o'j kares'e al'prem'iĝ'is al foli'o'riĉ'a dekliv'o kaj, kis'at'e de la sub'ir'ant'a sun'o, ŝajn'e pen'is al'log'i Leon'ard'o'n al si. Dekstr'e, bel'son'a, rev'ig'a plaŭd'o de la dorm'em'a river'et'o kontraŭ ŝton'aĵ'o'j invit'is li'n mal'rapid'ig'i si'a'j'n paŝ'o'j'n por aŭskult'i. Ali'okaz'e ĉi tiu'j ĉarm'aĵ'o'j de temp'o al temp'o halt'ig'us li'n, kaj est'ig'us en li'a kor'o feliĉ'a'j'n, poezi'a'j'n pens'o'j'n, ebl'e trankvil'a'n ekstaz'o'n; sed tiu'vesper'e li'a kap'o est'is tro plen'a de zorg'em'a'j pens'o'j pro divers'a'j kaŭz'o'j. Ĉef'e okup'is li'n la danĝer'a san'stat'o de li'a am'at'a patr'o, sed ankaŭ la ĵus'a inter'parol'o kun fraŭl'in'o Haverford kaj kresk'ant'a antaŭ'sent'o, ke la rilat'o'j kun li'a estr'o, sinjor'o Hug'o Vincent, pov'as far'iĝ'i, en la est'ont'ec'o, mal'pli agrabl'a'j pro ties pli kaj pli fort'e si'n montr'ant'a mank'o de sincer'ec'o kaj honest'ec'o.

Jun'a Marston jam tre rapid'e progres'is en la grav'a fabrik'ej'o de fotograf'a'j kaj ali'a'j scienc'a'j aparat'o'j, eĉ preter ses'o da mult'e pli aĝ'a'j komiz'o'j en la ofic'ej'o kaj la labor'ej'o.

La vilaĝ'an'o'j, kiu'j'n li preter'pas'is, por kiu'j li est'is antaŭ nur kvin jar'o'j "Lenĉjo", kiam li al'ven'is en la vilaĝ'o'n kun'e kun si'a patr'o, respekt'o'plen'e salut'is "sinjor'o'n Leon'ard'o'n", kaj kelk'a'j vir'o'j eĉ ek'tuŝ'is la ĉap'o'n, por montr'i si'a'n estim'o'n. La farm'dom'o de li'a patr'o trov'iĝ'is apud la ekstrem'aĵ'o de la vilaĝ'o. Kiam li al'proksim'iĝ'is al la pord'eg'ej'o, konduk'ant'a al la antaŭ'dom'a kort'o, ŝajn'is al li, ke la mien'o'j de ar'o da inter'babil'ant'a'j vir'in'o'j est'as signif'o'plen'e serioz'a'j kaj kun'sent'em'a'j, kaj tio antaŭ'sent'ig'is al li'a am'zorg'a kor'o, ke mal'bon'a sci'ig'o pri li'a patr'o atend'as li'n. Li ne erar'is. Ĉe la pord'o renkont'is li'n Anjo, la mez'aĝ'a, fidel'a dom'ist'in'o, kies bon'kor'a kaj simpl'anim'a vizaĝ'o klar'e montr'is, ke ŝi hav'as mal'ĝoj'a'n sci'ig'o'n por li. Dum moment'o ŝi rigard'is la jun'a'n vir'o'n kompat'em'e, ne parol'ant'e. Ŝi'a'j lip'o'j trem'et'is, kvazaŭ ŝi re'ten'is la parol'o'n, por ke ŝi ne ek'plor'u. Jam leg'int'e en la vizaĝ'o de la vir'in'o la ricev'ot'a'n nov'aĵ'o'n, Leon'ard'o demand'is:

—Mi prefer'us, Leon'ard'o, ke doktor'o Maitland sci'ig'u al vi propr'a'buŝ'e tio'n, kio'n li ordon'is al mi dir'i. Li ordon'is al mi prepar'i vi'n por fatal'aĵ'o. Li dir'is, ke la mastr'o jam ne pov'as viv'i du'dek kvar hor'o'j'n plu.

Sen'vort'e la jun'a vir'o preter'pas'is la serv'ist'in'o'n kaj mal'laŭt'e supr'e'n'ir'is mal'larĝ'a'n ŝtup'ar'o'n. Sen'bru'e li mal'ferm'is pord'o'n kaj en'ir'is vast'a'n, sed mal'alt'a'n ĉambr'o'n, kiu don'is vid'o'n sur kviet'a'n angul'o'n de kuir'ej'a ĝarden'o. Li'a'n am'plen'a'n rigard'o'n renkont'is rigard'o el vigl'a'j, tamen trankvil'a'j okul'o'j de vir'o, kuŝ'ant'a en la du'on'lum'o de mal'nov'mod'a, kurten'a lit'o. La vizaĝ'o de la vir'o est'is tre mal'gras'a kun kav'a'j vang'o'j kaj alt'a frunt'o de intelekt'ul'o. Long'a'j, preskaŭ blank'a'j lip'har'o'j kovr'is la buŝ'o'n, kaj la menton'o montr'is kelk'tag'a'n, stopl'ec'a'n kresk'aĵ'o'n de griz'a'j har'o'j.

—Kar'a knab'o,—respond'is bas'a voĉ'o de el la kurten'o'j,—vi jam sci'as. Anjo star'is ĉe la dom'pord'o en la daŭr'o de pli ol tut'a hor'o por mild'e sci'ig'i al vi la konstat'o'n de la kurac'ist'o. Nun mal'supr'e'n'ir'u kaj vesper'manĝ'u. Post'e re'ven'u. Mi dev'as far'i al vi grav'a'j'n komunik'o'j'n. Tio mal'pez'ig'os al mi la kor'o'n; kaj mi pov'os tiom pli trankvil'e dorm'i mi'a'n long'a'n dorm'o'n, ĝis la grand'a trumpet'o ek'son'os, kaj la mort'int'o'j re'lev'iĝ'os. Mi ne tim'as la mond'fin'a'n juĝ'o'n, knab'o mi'a, ĉar jam de long'e mi "est'as pas'int'a de mort'o al viv'o". Sed mi ŝuld'as al vi konfes'o'n.

Tut'e lac'a la mal'san'ul'o ek'silent'is kaj ĝem'et'is. Leon'ard'o sid'iĝ'is sur seĝ'o'n ĉe la lit'o kaj, prem'ant'e la blank'a'n, mal'gras'a'n man'o'n de la patr'o, kuŝ'ant'a'n sur la lit'kovr'il'o, li dir'is per kor'tuŝ'e kares'a voĉ'ton'o:

—Ne, kar'ul'o, far'u laŭ mi'a dezir'o. La rakont'o est'as long'a. Vol'u Di'o don'i al mi fort'o'j'n kaj ... kuraĝ'o'n ir'i ĝis la fin'o.

Leon'ard'o ne pov'is trov'i vort'o'j'n por el'dir'i la pens'o'j'n, kiu'j profund'e emoci'is li'a'n kor'o'n. Silent'e li klin'is si'n super la man'o de la patr'o, am'e kis'is ĝi'n kaj sen'vort'e el'ir'is el la ĉambr'o. Post kvar'on'hor'o li re'ven'is, port'ant'e ne'grand'a'n lamp'o'n kun mal'hel'a ŝirm'il'o. Li'a bel'a vir'a vizaĝ'o aspekt'is preskaŭ kiel skulpt'aĵ'o el marmor'o, kaj montr'is solen'ec'o'n kaj spirit'ec'o'n, kiu'j'n pov'as inspir'i nur la konsci'at'a sankt'ec'o de mort'o'ĉambr'o. Sen'bru'e li met'is la lamp'o'n sur komod'o'n, star'ant'a'n apud la lit'o, tiel ke la kurten'o de'ten'is la lum'o'n de la vizaĝ'o de la mal'san'ul'o. Sid'iĝ'int'e, la jun'a vir'o am'e rigard'is en la okul'o'j'n de la patr'o kaj, vid'ant'e en ili pli da trankvil'o kaj anim'pac'o, ol li kuraĝ'is atend'i, li ek'dir'is:

—Nu, kar'a patr'o, se vi pens'as, ke la komunik'o, kiu'n vi intenc'is far'i, iom mal'pez'ig'os al vi la kor'o'n, parol'u; kaj Di'o don'u al vi seren'ec'o'n.

—Aŭskult'u, do, pacienc'e kaj indulg'em'e. Antaŭ du'dek ses jar'o'j mi est'is jun'a, ambici'a guvern'ist'o, M. A.[1] en la dom'o de tre fier'a, sed ŝuld'o'prem'at'a land'sinjor'o, Sir Albert Hamilton, en izol'a part'o de la graf'land'o Roxburgh en Skot'land'o, ne mal'proksim'e de la angl'a land'lim'o. Li'a sol'a fil'in'o est'is en tiu temp'o dek'naŭ'jar'a knab'in'o de ekster'ordinar'a bel'ec'o. Sed la ĉarm'o de ŝi'a person'ec'o, la pur'ec'o kaj poezi'em'o de ŝi'a anim'o eĉ super'is tiu'n bel'ec'o'n. Bel'a flor'o de dolĉ'a, sen'makul'a vir'in'ec'o tia, kia'n pov'as produkt'i nur delikat'ec'o en kontakt'o kun la sen'difekt'a natur'o en poezi'o'riĉ'a kamp'ar'o. De l’ komenc'o ni am'is unu la ali'a'n kun profund'a, sen'mort'a am'o.—

La en'kav'iĝ'int'a'j okul'o'j de la mal'san'ul'o ek'bril'et'is, kaj sur li'a pal'a vizaĝ'o aper'is febr'a ruĝ'et'o.

—Ho! Kiel dolĉ'a'j est'is la ŝtel'it'a'j du'on'hor'o'j, kiu'j'n ni pas'ig'is kun'e en la bibliotek'o aŭ en la park'o; moment'o'j de pur'a feliĉ'eg'o, ĉar ni'a'j kor'o'j est'is pur'a'j, sen'artifik'a'j kaj sen'zorg'a'j. Sed kiel mal'saĝ'a'j ni est'is, rev'ant'e, ke la ĉiel'o super ni ĉiam est'os blu'a kaj gaj'a! Jam la nigr'a'j nub'o'j de sen'kompat'a sort'o kolekt'iĝ'is ĉe la horizont'o.

La parol'ant'o ek'silent'is de lac'iĝ'o, aŭ de emoci'o; kaj Leon'ard'o uz'is la okaz'o'n por dir'i:

—Las'u ĉi tiu'n part'o'n de vi'a rakont'o, se ĝi re'memor'ig'as al vi tro mal'gaj'a'j'n epizod'o'j'n.

—Ne, fil'o mi'a, mi decid'iĝ'is, ke, per la help'o de Di'o, mi ĝis'fin'e rakont'os ili'n. Nur las'u mi'n de temp'o al temp'o kolekt'i mi'a'j'n pens'o'j'n ... kaj fort'o'j'n. Kiom da mal'feliĉ'eg'o kaŭz'is al tiu sen'kompar'a flor'o de bel'ec'o kaj alt'anim'ec'o mi'a pasi'a am'o kaj mi'a ek'flam'em'o! ... Neni'u suspekt'is mi'a'n am'o'n krom ĵaluz'a am'ind'um'ant'o, jun'a oficir'o de gvardi'a regiment'o. La riĉ'a, lord'a bien'eg'o de li'a patr'o est'is najbar'a al la bien'o de Sir Albert Hamilton. Mi sci'is, ke li est'as mi'a mal'amik'o kaj ke li fort'e mal'am'as mi'n pro mi'a sen'hont'a arogant'ec'o konkur'i kun li pri la am'o de Mart'a. Cert'a kaj fier'a pri la posed'o de ŝi'a kor'o, mi ... ho, kia sort'o'plen'a mal'saĝ'aĵ'o! ... mi incit'ad'is li'n. Sed kial de'nov'e tra'viv'i tiu'n jun'ec'a'n mal'saĝ'aĵ'o'n? Sufiĉ'u dir'i, ke ni okaz'e renkont'iĝ'is unu tag'o'n en sol'ec'a lok'o, kvazaŭ en la ombr'o de ruin'ig'it'a kastel'o, la lul'il'o de li'a'j fier'a'j antaŭ'ul'o'j. Li mok'rid'is, kaj mi incit'eg'is li'n. Li la unu'a kuraĝ'is met'i man'o'n sur mi'n, kaj ni sovaĝ'e inter'batal'is. Di'o sol'e sci'as, kio est'is en ni'a'j kor'o'j; ĉu nur dezir'o venk'i por montr'i super'ec'o'n, ĉu mort'ig'em'a mal'am'o. Fin'e per pez'a baston'o mi fal'ig'is li'n ter'e'n. Di'o pardon'u al mi tiu'n bat'o'n! Ja, laŭd'o est'u al Li'a Nom'o, Li jam de long'e pardon'is. De tiam mi neniam plu port'is baston'o'n.—

Dum kelk'e da minut'o'j la mal'san'ul'o silent'is kaj en'pens'iĝ'e rigard'is en la spac'o'n, kvazaŭ li forges'us la ĉe'est'o'n de si'a fil'o. Leon'ard'o rest'is sen'mov'e, ten'ant'e la man'o'n de la patr'o. Li'a vizaĝ'o est'is pal'a, kiel statu'o; nur li'a'j esprim'o'plen'a'j okul'o'j montr'is profund'a'j'n am'o'n kaj kompat'o'n. Fin'e la mal'san'ul'o re'e parol'is:

—Li tiam ankoraŭ viv'is. Vund'it'a kaj dolor'e lac'a mi tren'is mi'n ĝis la dom'o de la vilaĝ'a polic'an'o kaj las'is li'n arest'i mi'n. Help'o al'ven'is tro mal'fru'e; la jun'a nobel'o jam est'is sen'viv'a. Ho ve! mank'as al mi la fort'o'j pri'skrib'i la rapid'e si'n sekv'ant'a'j'n okaz'int'aĵ'o'j'n. Ĉiu'j mal'favor'is mi'n, ĉiu'j, krom mi'a am'at'in'o. Sed tio'n mi tiam ne sci'is. Dank’ al la lert'ec'o de mi'a advokat'o, la verdikt'o est'is, laŭ strang'a skot'a leĝ'o, "ne pruv'it'a". Oni ne pov'is pruv'i intenc'o'n mort'ig'i, kaj la supoz'o venk'is, ke, defend'ant'e mi'a'n propr'a'n viv'o'n, mi mal'feliĉ'e mort'ig'is la atak'int'o'n. Mi do est'is kovr'it'a de hont'o, tamen liber'a mi'n kaŝ'i ie, kie mi est'os ne'kon'at'a. Mi ne vol'as dolor'ig'i al vi la kor'o'n per pri'skrib'o de la terur'a stat'o de mi'a anim'o en la daŭr'o de la sekv'int'a'j jar'o'j. Terur'a'j tra'viv'aĵ'o'j! Oni mensog'is al mi, dir'ant'e, ke ĉiu'j kon'at'o'j, ĉiu'j, eĉ Mart'a, mal'estim'eg'as mi'n. Ili mensog'is. Tio est'is la fatal'aĵ'o, kiu dum mult'a'j jar'o'j mal'ben'is mi'a'n viv'o'n. La plej mal'bon'a afer'o est'is la anim'a mal'dolĉ'ec'o, kiu tiam reg'is mi'n. Ho! kiom da van'a'j, mal'saĝ'a'j, eĉ pek'a'j pen'ad'o'j forges'i, forges'i la pas'int'aĵ'o'n! Kiel tio est'us ebl'a! Sed mi ne vol'as pri'skrib'i ili'n detal'e ... kial far'i tio'n? Mi vojaĝ'ad'is ekster'land'e; mi febr'e dron'ig'is mi'n en ne'bon'a'j distr'aĵ'o'j kaj entrepren'o'j. Pri ĉi tiu'j last'a'j mi parol'os post'e. Du jar'o'j'n post tiu mal'feliĉ'a okaz'int'aĵ'o mi edz'iĝ'is, van'e serĉ'ant'e forges'o'n en edz'ec'o. Ĝi est'is tre mal'feliĉ'a edz'ec'o. Neniam, fil'o mi'a, en'ir'u tiu'n sankt'a'n kun'ul'ec'o'n sen ver'a, reciprok'a am'o; far'i tio'n est'as pek'o kontraŭ Di'o kaj kontraŭ la vir'in'o. Ne'long'e post vi'a nask'iĝ'o vi'a patr'in'o mort'is, kaj, kiel vi re'memor'as, vi'a onkl'in'o Johana, bon'a vir'in'o, pren'is sur si'n vi'a'n eduk'o'n en la daŭr'o de ses aŭ sep jar'o'j. Dum'e mi de'nov'e tra'vag'is la mond'o'n kiel Kain kun terur'a ŝarĝ'o sur la anim'o, van'e pen'ant'e for'kur'i de mi mem, van'e pen'eg'ant'e pruv'i al mi mem, ke Di'o ne ekzist'as. Vort'o'j mank'as al mi por pri'skrib'i la terur'ec'o'n ... ne, ne, mi ne vol'as turment'i vi'n sen'bezon'e. Mi dub'is pri la ekzist'o de Di'o, sed mi far'iĝ'is absolut'e cert'a pri la ekzist'o de Satan'o.—

La parol'ant'o de'nov'e silent'is kaj ferm'is la okul'o'j'n. Li'a tut'a korp'o ek'trem'et'is kaj post'e sen'mov'iĝ'is. Tim'o ek'kapt'is Leon'ard'o'n, ke la anim'o de la am'at'a patr'o jam for'flug'is. Sed ne; ankoraŭ li spir'et'is. Post kelk'a'j minut'o'j da pez'a silent'o la jun'a vir'o lev'iĝ'is kaj ir'is al la fenestr'o. Li el'rigard'is en la nokt'o'n kun dolor'plen'a kor'o, demand'ant'e si'n, ĉu ne pli bon'e est'us dezir'i, preĝ'i, ke la patr'o tiel for'dorm'u la last'a'n hor'o'n, ne sci'ig'int'e al li la ceter'a'n part'o'n de si'a dolor'ig'a rakont'o. Du'on'hor'o pas'is. Ĝi ŝajn'is al Leon'ard'o etern'ec'o. Fin'e li vol'is el'ŝtel'i si'n el la ĉambr'o por parol'i kun Anjo, kiam li'a patr'o vok'is li'n per trankvil'a voĉ'o:

—Ne, neni'o'n, krom trink'o da akv'o ... Dank'o'n. Mi sent'as mi'n nun pli fort'a, sufiĉ'e fort'a por daŭr'ig'i mi'a'n rakont'o'n ĝis la fin'o. Sopir'o al vi, kar'ul'o, ig'is mi'n re'ven'i Angl'uj'o'n, kiam vi est'is sep'jar'ul'o. Tiam mi sci'iĝ'is de mi'a iam'a advokat'o, ke unu jar'o'n antaŭ'e Mart'a est'is pro sol'ec'o kaj mal'riĉ'ec'o dev'ig'at'a edz'in'iĝ'i kun, laŭ supoz'o, riĉ'a sinjor'o en Londono, kaj ke la edz'ec'o est'is mal'feliĉ'a. Ŝi hav'is tri infan'o'j'n, el kiu'j nur unu, la plej jun'a fil'in'o, ankoraŭ viv'as. Unu jar'o'n post la nask'iĝ'o de tiu fil'in'o ŝi far'iĝ'is vidv'in'o sen mon'rimed'o'j, sen proksim'a'j parenc'o'j, krom kuz'o de la mort'int'a edz'o, preskaŭ mez'aĝ'a vidv'o kun unu infan'o, tri- aŭ kvar-jar'a knab'o. Ŝi edz'in'iĝ'is kun li. Ne'long'e post'e mi el'trov'is tio'n. De'nov'e tro mal'fru'e. Sed inter'temp'e, trov'int'e per la mir'ind'a, ne'merit'it'a favor'o de Di'o pac'o'n en Li, mi pov'is el'port'i tiu'n sort'o'bat'o'n. Tamen, pel'at'e de ne'venk'ebl'a am'o mi serĉ'is oportun'a'n okaz'o'n est'i apud ŝi, sub nov'a, laŭ'leĝ'e al'pren'it'a nom'o. Malgraŭ tre grand'a ŝanĝ'o, kiu'n la pas'int'a'j dek ok jar'o'j far'is je mi'a ekster'aĵ'o, ŝi tuj re'kon'is mi'n. Konsent'e kun ŝi mi akcept'is vak'ant'a'n ofic'o'n kiel farm-administr'ant'o de ŝi'a edz'o, sinjor'o Hug'o Vincent...

—Ho! patr'o,—Leon'ard'o ek'dir'is mal'laŭt'e kun grand'a surpriz'o,—ĉu do, la mort'int'a sinjor'in'o Vincent est'is vi'a Mart'a? Nun mi sci'as, kial ŝi est'is por mi ĉiam tiom bon'kor'a.

—Neni'u en la vilaĝ'o sci'is i'o'n pri mi'a mal'feliĉ'a histori'o, kaj eĉ hodiaŭ neni'u, krom Anjo, suspekt'as, kiu mi est'as. Ni neniam renkont'iĝ'is, krom en la ĉe'est'o de ali'a'j person'o'j. Nu, ne'mult'a'j'n hor'o'j'n antaŭ ŝi'a mort'o mi ricev'is sekret'a'n pet'o'n de sinjor'in'o Vincent, ke mi tuj ven'u. Anjo kaŝ'e konduk'is mi'n en ŝi'a'n dorm'o'ĉambr'o'n. Tuj mi vid'is, ke ŝi est'as mort'ont'a. Ho, mi'a kor'o preskaŭ romp'iĝ'is! Per mal'mult'a'j vort'o'j ŝi sci'ig'is mi'n, ke la pas'int'a'n nokt'o'n ŝi hav'is terur'a'n, real'simil'a'n vizi'o'n en sonĝ'o: Ŝi vid'is Lorn'a'n kiel jam plen'kresk'int'a'n fraŭl'in'o'n en grand'a moral'a danĝer'o. Ŝi vol'is dir'i al mi, kiel kaj de kiu, sed en tiu sam'a moment'o ni aŭd'is la voĉ'o'n de sinjor'o Vincent en la vestibl'o, kaj ŝi nur pov'is kun larm'o'j pet'eg'i kaj ĵur'ig'i mi'n, ke mi gard'u la am'at'a'n knab'in'o'n post ŝi'a mort'o. Plej fervor'e mi ĵur'is, adiaŭ'e kis'is ŝi'a'n man'o'n kaj rapid'is el la ĉambr'o.—

Sinjor'o Marston ĝem'is kaj post kelk'e da moment'o'j parol'is plu'e per jam pli mal'fort'iĝ'int'a voĉ'o:—Mi am'as la dolĉ'a'n knab'in'o'n, kvazaŭ ŝi est'us mi'a propr'a infan'o. Sed nun, ho ve! mi mem ne pov'os plen'um'i mi'a'n ĵur'promes'o'n... Tio prem'as al mi la kor'o'n... —Turn'ant'e si'n al Leon'ard'o kun pet'eg'ant'a rigard'o en la okul'o'j, kiu'j jam montr'is sign'o'j'n de proksim'iĝ'ant'a mort'o, li dir'is:—Ĉu vi, kar'a knab'o ... por pli'dolĉ'ig'i al vi'a patr'o la tra'pas'o'n tra la mal'lum'a val'o de l’ mort'o ... ĉu vi vol'as pren'i sur vi'n la plen'um'o'n de tiu ĵur'promes'o?

—Koncern'e ĉi tiu'n dezir'o'n, kar'a patr'o, vi pov'as mort'i trankvil'e. Plej volont'e kaj solen'e mi ĵur'as, ke mi vol'as pren'i sur mi'n tiu'n dev'o'n. Lorn'a est'as dolĉ'a infan'o, kaj tio est'os por mi sankt'a kaj agrabl'a dev'o.

La mort'ont'o de'nov'e ferm'is la okul'o'j'n, kaj solen'a silent'o reg'is en la ĉambr'o en la daŭr'o de du'on'hor'o. Leon'ard'o rigard'is la kar'a'n, pal'a'n vizaĝ'o'n de la patr'o kun profund'a am'o kaj akr'a kor'dolor'o.—Nur mal'mult'a'j'n minut'o'j'n plu,—li dir'is al si'a trem'et'ant'a kor'o,—kaj la plej kar'eg'a est'aĵ'o, kiu'n la mond'o en'ten'as por mi, est'os for.—Subit'e la mal'san'ul'o re'e mov'iĝ'is. Lac'e mal'ferm'int'e la okul'o'j'n, li ek'parol'is:

—Unu afer'o'n plu, knab'o mi'a. Mi ne est'as tia ne'riĉ'ul'o, kia oni mi'n supoz'as. Efektiv'e mi posed'as... Ne, ne "posed'as", mi dispon'as sufiĉ'eg'a'n riĉ'aĵ'o'n... Sed mi nur rigard'as mi'n kiel administr'ant'o'n, ĉar ... kar'a knab'o ... jam mank'as al mi la fort'o'j por rakont'i pli detal'e .... post'e ven'is al mi la ... la terur'a konvink'o, ke tiu'j riĉ'aĵ'o'j ne akir'iĝ'is honest'e, tio est'as ne per rimed'o'j, kiu'j'n Di'o pov'as aprob'i... Or'amas'ig'a'j entrepren'o'j en Sta. Tomas'o kaj Putumajo. Ho ve! afer'o'j, kiu'j'n mi post'e ne pov'is mal'far'i... Leon'ard'o, vi trov'os ĉiu'j'n detal'o'j'n kaj inform'o'j'n pri la uz'o, kiu'n mi farad'is el tiu mon'o ... jen en la fort'a kofr'o ... bon'far'a'j instituci'o'j kaj ali'a'j afer'o'j... Lenĉjo, de la tag'o de mi'a re'nask'iĝ'o mi ne uz'is eĉ unu penc'o'n el tiu mal'bon'e akir'it'a mon'o por mi'a person'a profit'o, nek por vi'a. Ne tuŝ'u ĝi'n, mi pet'as. Mi dezir'as, kar'ul'o, ne dev'ig'as vi'n, nur dezir'as, ke vi daŭr'ig'u... Vi pov'as plen'e fid'i mi'a'j'n administr'ant'a'j'n prokur'ist'o'j'n, sinjor'o'j'n Hunter kaj Inman en Londono... Ĉu....

La voĉ'o de la mort'ant'o far'iĝ'is pli kaj pli mal'fort'a kaj fin'e tut'e ne'aŭd'ebl'a. Leon'ard'o si'n klin'is antaŭ'e'n kaj dir'is:

—Jes, patr'o, tre volont'e mi promes'as, ke mi tuŝ'os tiu'n mon'o'n por neni'a person'a profit'o.

Li apenaŭ rimark'is ek'balanc'et'o'n de la kap'o de la patr'o; neni'o'n plu. Dum long'a temp'o li rigard'is la kar'a'n vizaĝ'o'n. En la du'on'lum'o ŝajn'is al li, ke ĝi'a'j trajt'o'j far'iĝ'is pli kaj pli pac'a'j, ke la aspekt'o de dolor'o mal'aper'is el ĝi, kaj ke eĉ la sulk'o'j iom glat'iĝ'is. Fin'e Leon'ard'o ek'sci'is, ke la spirit'o de li'a patr'o jam for'las'is si'a'n ter'a'n uj'o'n kaj ir'is al si'a etern'a ripoz'o.

Fraŭl'in'o Leggat kaj Delfino Haverford oft'e pas'ig'is varm'a'n somer'a'n post'tag'mez'o'n en la ombr'o de la grand'a ulm'o, sub kiu ni kon'at'iĝ'is kun ili antaŭ kelk'a'j semajn'o'j. Prefer'e ili leg'is kun'e nov'a'n roman'o'n aŭ klasik'a'j'n poezi'aĵ'o'j'n; ambaŭ altern'e voĉ'leg'is kelk'a'j'n paĝ'o'j'n. Hodiaŭ post'tag'mez'e Delfino leg'is la unu'a, sed, kontraŭ si'a kutim'o, ne'atent'e, kaj jam post leg'ad'o de ne'mult'a'j paĝ'o'j ŝi don'is la libr'o'n al la onkl'in'o, pet'ant'e ŝi'n, ke ŝi daŭr'ig'u la leg'o'n. Fraŭl'in'o Leggat pens'is, ke ŝi kompren'as la kaŭz'o'n de la mal'gaj'ec'o kaj pri'okup'it'ec'o de la nev'in'o kaj pro tio antaŭ'e elekt'is por la leg'ad'o atent'o'dev'ig'a'n, nov'a'n roman'o'n de ek'fam'iĝ'ant'a aŭtor'o, kies lert'e kaj ĉarm'e pentr'it'a'j rol'ul'o'j cert'e ten'ad'os ŝi'a'n interes'o'n. Ŝi daŭr'ig'is la leg'o'n, pen'ant'e per zorg'a modul'ad'o de la voĉ'o re'kapt'i la atent'o'n de la pli jun'a vir'in'o. Tiom ŝi est'is absorb'it'a, ke dum kelk'a temp'o ŝi preskaŭ ne atent'is la nev'in'o'n. Ial tamen ŝi lev'is la okul'o'j'n kaj ek'rigard'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n. Terur'it'e ŝi las'is fal'i la libr'o'n el la man'o, kaj en la daŭr'o de kelk'e da moment'o'j ŝi'a kor'o preskaŭ ĉes'is bat'i. La okul'o'j de Delfino, kvazaŭ vitr'ig'it'a'j, rigard'eg'is en la spac'o'n. Si'a vizaĝ'o est'is pal'a kaj ŝi'a'j trajt'o'j montr'is tia'n mal'mol'ec'o'n kaj tia'n strang'a'n esprim'o'n de mal'bon'ec'o, ke la kompat'ind'a mal'san'ul'in'o ek'sent'is kap'turn'iĝ'o'n pro konstern'eg'o. Fin'e ŝi ek'kri'is:

—Delfino, kio est'as al vi? ... Respond'u! Ho, mi'a Di'o, kio'n signif'as tio?—

Plen'a minut'o pas'is. Post'e la vizaĝ'o de Delfino subit'e mal'rigid'iĝ'is kaj al'pren'is preskaŭ si'a'n kutim'a'n mien'o'n. Vag'pens'e ŝi respond'is:

—Sed, kar'a knab'in'o, vi'a vizaĝ'o aspekt'is tiel ... mi ne pov'as trov'i vort'o'j'n por pri'skrib'i ĝi'n, tiel strang'eg'a, terur'a!

—Jes. Io tre terur'a okaz'is, kio aspekt'ig'is vi'n tiel'e. Ĉu vi ne pov'as konfid'i al mi, kio okaz'is?

Iom pli natur'e kaj laŭ si'a kutim'a parol'manier'o Delfino parol'is, pli kaj pli varm'iĝ'ant'e:

—Mi ne vol'is dolor'ig'i vi'n, onkl'in'o Id'a; mi tim'is tro ekscit'i vi'n. Sed se vi vol'as sci'i, kio okaz'is, mi parol'os. Roberto Travers efektiv'e mort'is, laŭ ni'a nun'a sci'o, en tiu sam'a tag'o, kiam mi vid'is li'a'n spirit'o'n en la lag'o'val'o. Ne trem'u, kar'a onkl'in'o. Mi ne dub'is pri tio eĉ unu moment'o'n. Tial, kiam la nov'aĵ'o al'ven'is pri li'a mort'o, mi jam est'is tut'e prepar'it'a. Antaŭ tri semajn'o'j, do iom pli ol unu semajn'o'n post la aper'aĵ'o, Ester'o Travers ricev'is oficial'a'n komunik'o'n de la brit'a konsul'o en Tanĝer'o, ke iu sinjor'o Roberto Travers est'as mort'ig'it'a de ar'o da Berber'o'j. Ester'o tuj pet'is plu'a'j'n inform'o'j'n pri la preciz'a dat'o kaj hor'o de li'a mort'o. Ni nun sen'pacienc'e atend'as la respond'o'n de la konsul'o.

Delfino ek'silent'is, kaj ŝi'a vizaĝ'o de'nov'e iom mal'mol'iĝ'is. Fraŭl'in'o Leggat pen'is parol'i, sed ne pov'is. Nerv'e ŝi tord'is kvast'o'n de si'a ŝal'o kaj eĉ ne kuraĝ'is rigard'et'i la vizaĝ'o'n de la nev'in'o. Post moment'o ĉi tiu re'e parol'is:

—Mi ne pov'as mal'help'i ĝi'n. Ĉu vi vol'as aŭd'i la daŭr'ig'o'n, onkl'in'o?

En la kor'o de la am'em'a mal'jun'ul'in'o inter'batal'is divers'a'j emoci'o'j: tim'eg'o, sci'vol'em'o pro am'o al la nev'in'o, kaj ne'klar'e sent'at'a esper'o el'trov'i argument'o'j'n kontraŭ ŝi'a strang'a kred'aĵ'o. Fin'e ŝi dir'is hezit'em'e:

—Vi sci'as, ke tia'j okult'aĵ'o'j plen'ig'as mi'n per terur'o, kvankam mi tut'e ne pov'as kred'i, ke ili est'as real'a'j; sed se mi iel pov'os al vi help'i re'trov'i vi'a'n anim'pac'o'n, mi volont'e aŭskult'os.

—Nu, onkl'in'o, mi mem du'foj'e komunik'iĝ'is kun la spirit'o de Roberto, kaj tiel...

—Ho, Delfino, malgraŭ vi'a promes'o, ne plu sub'met'i vi'n al tiu'j strang'a'j halucinaci'o'j? Kial, kar'ul'in'o, kial vi persist'as el'met'i vi'n al tia'j danĝer'o'j?

—Mi antaŭ'vid'as neni'a'n terur'a'n sekv'o'n; kaj en ĉi tiu okaz'o la tent'o est'is tro grand'a; sopir'eg'o komunik'iĝ'i kun la am'at'a vir'o super'reg'is mi'n. Mi vol'is demand'i li'n, ĉu li ankoraŭ am'as mi'n; ĉu li est'as feliĉ'a ktp. Ho, kia tra'vibr'a ĝoj'o, ricev'i la cert'ec'o'n, ke li ankoraŭ ekzist'as, ke li pov'as est'i kun mi, almenaŭ kelk'a'foj'e. Ebl'e li'a kar'a spirit'o est'as apud ni en la nun'a moment'o. La unu'a'n foj'o'n Ester'o kaj mi kun'e uz'is la "planchette", sed post'e mi sol'a uz'is liber'a'n krajon'o'n. Kiel ordinar'e, mi'a man'o mov'iĝ'is facil'e, kaj mi ricev'is tuj'a'j'n respond'o'j'n al ni'a'j demand'o'j. Ester'o konserv'as la komunik'aĵ'o'j'n. Li sci'ig'is al ni, ke li ankoraŭ ne est'as feliĉ'a, sed ne est'as permes'at'e al li pri'skrib'i si'a'n nun'a'n stat'o'n. Ankaŭ ke ni ne pov'us kompren'i; ni sci'os pli post'e. Respond'e al demand'o de Ester'o ven'is la sci'ig'o, ke Hug'o mensog'is al li pri mi. Pli ol tio'n mi ne vol'as ripet'i, vi ne pov'us el'port'i ĝi'n. Sed, onkl'in'o, mi jam kon'as li'a'j'n dezir'o'j'n, kaj mi plen'um'os ili'n je kia ajn kost'o...

Ŝi'a'j okul'o'j de'nov'e al'pren'is terur'a'n, vitr'ec'a'n rigard'o'n, kaj ĉiu trajt'o en ŝi'a vizaĝ'o montr'is furioz'ec'o'n. Kvazaŭ parol'ant'e al si mem, ŝi plu'e dir'is, mal'laŭt'e, tamen per voĉ'ton'o, kiu trem'ig'is la mal'jun'a'n sinjor'in'o'n, kuŝ'ant'a'n sur la lit'seĝ'o:

—Mi ja sci'as, kia'manier'e mi pov'as pun'i li'n ... eĉ se mi pag'us por tio per mi'a anim'o.

La last'a'j vort'o'j est'is parol'at'a'j tiel mal'klar'e, ke fraŭl'in'o Leggat ne kompren'is ili'a'n signif'o'n. Efektiv'e dum kelk'a'j minut'o'j ŝi est'is tro terur'it'a por parol'i, eĉ por klar'e pens'i. Fin'e, reg'at'e de fort'a dezir'o al'port'i iom'a'n trankvil'o'n al la turment'at'a, du'on'frenez'a anim'o de la am'at'a nev'in'o, ŝi ek'parol'is mild'e, kvankam ŝi'a propr'a kor'o preskaŭ romp'iĝ'is:

—Mi'a kar'a Delfino, mi pet'eg'as vi'n, kar'ul'in'o, ne las'u venĝ'em'a'j'n pens'o'j'n tiom super'reg'i vi'n. Mi bon'e kon'as vi'n, kaj mi sci'as, ke pro tro'ekscit'ec'o vi ne est'as respond'a pri vi'a dir'o. Ho, trankvil'iĝ'u; post kelk'a temp'o vi est'os pli seren'a kaj rigard'os vi'a'n el'rev'iĝ'o'n jam el pli raci'a vid'punkt'o. Mi ankaŭ spert'is kruel'eg'a'n el'rev'iĝ'o'n, kiam mi est'is jun'ul'in'o, sed per la help'o de Di'o mi for'pel'is la mal'lum'a'j'n pens'o'j'n el mi'a kor'o, kaj trov'is en rezignaci'o kaj viv'o dediĉ'it'a al bon'farad'o pli grand'a'n anim'pac'o'n, ol mi iam antaŭ'e imag'is ebl'a. Kviet'ig'it'e mi el'trov'is, ke mult'a'j ali'a'j sufer'ad'as eĉ pli akr'a'j'n kor'dolor'o'j'n kaj pli profund'a'n mizer'o'n, ol mi, kaj, pri'zorg'ant'e tia'j'n, mi plen'ig'is mi'a'n kor'o'n per kontent'o kaj feliĉ'o. La plej feliĉ'a viv'o est'as si'n'ofer'a viv'o por ali'a'j. Tial mi labor'is, ĝis tiu sur'fer'voj'a mal'feliĉ'aĵ'o kuŝ'ig'is mi'n sur lit'o'n de sufer'ad'o. Sed mi ne plend'as. Di'o favor'kor'e for'pren'is el mi'a kor'o ĉi'a'n em'o'n al plend'o, kaj nun la memor'o mem de bon'far'o'j, al'port'int'a'j feliĉ'o'n al mult'a'j mizer'ul'o'j, est'as tre dolĉ'a kaj mir'ig'e sub'ten'as mi'n.

Ŝi ek'silent'is kaj kun rigard'o, esprim'ant'a kor'tuŝ'a'n am'o'n kaj pet'eg'o'n, serĉ'is la okul'o'j'n de la kor'prem'at'a nev'in'o. Delfino intenc'e for'turn'is du'on'e la vizaĝ'o'n por evit'i la rigard'o'n de la onkl'in'o. Dum mal'long'a moment'o star'iĝ'is en ŝi'a dolor'ŝir'it'a kor'o akr'a batal'o: Ŝi'a am'o al tiu si'n'don'em'a, nobl'a est'aĵ'o kaj ŝi'a'j natur'a'j pli bon'a'j ec'o'j pen'is gajn'i super'ec'o'n super ĉiu al ŝi fremd'a impuls'o, ĉiu strang'a, apenaŭ konsci'at'a reg'ant'aĵ'o.

Rigard'eg'ant'e, preter la mal'san'ul'in'o sur la lit'seĝ'o, en la direkt'o al la ar'et'o'j da ulm'o'j apud la lag'et'o, ŝi ek'parol'is:

—Tre kred'ebl'e ni'a'j karakter'o'j est'as sufiĉ'e mal'simil'a'j. Vi est'as tro bon'a por ĉi tiu mond'o; tia mi ne est'as. La vund'o en mi'a kor'o est'as tro profund'a por cikatr'iĝ'i per bon'farad'a plastr'o.

—Mi vol'as sci'iĝ'i, kial Mario ankoraŭ ne al'port'as la te'manĝ'il'ar'o'n.

Ĉapitr'o II

Grand'a inter'naci'a kongres'o de Esperant'o ĵus fin'iĝ'is, kaj cent'o'j da gaj'a'j fest'int'o'j prepar'is si'n for'las'i la kongres'urb'o'n la morgaŭ'a'n tag'o'n en mult'a'j direkt'o'j. Ĉie ĉe la Esperant'ist'a popol'o reg'is gaj'a, kor'a frat'ec'o kaj plen'a kontent'o pro la bel'a sukces'o de la tiu'jar'a fest'o. Ĉi tie kaj tie, sur la strat'o'j, en la vestibl'eg'o'j de la staci'dom'o'j, apud publik'a'j konstru'aĵ'o'j ktp. vid'iĝ'is sen'ĝen'e babil'ant'a'j grup'et'o'j da Esperant'ist'o'j, kies lingv'o kaj mult'e'naci'ec'o al'tir'is la atent'o'n de la preter'pas'ant'o'j.

La veter'o dum la kongres'o est'is bril'a, sed tre varm'a, kaj mult'a'j part'o'pren'int'o'j, precip'e kelk'a'j el la ĉef'o'j kaj bon'e kon'at'a'j labor'em'ul'o'j, sent'is streĉ'o'n de si'a'j fort'o'j. Mult'a'j do sopir'is al post'kongres'a ripoz'o en kviet'a liber'temp'ej'o, kie ili pov'os en zorg'e elekt'it'a rond'et'o da sam'ide'an'o'j trankvil'e re'ĝu'i la feliĉ'a'j'n tag'o'j'n per inter'ŝanĝ'o de tra'viv'it'aĵ'o'j.

En ĝarden'angul'o de unu el la mal'pli luks'a'j hotel'o'j mal'proksim'e de la centr'o de la urb'o, sid'is ĉirkaŭ rond'a tabl'o ar'o da kongres'an'o'j, ses sinjor'o'j kaj kvar sinjor'in'o'j, ven'int'a'j el kvin mal'sam'a'j naci'o'j. Tri el la sinjor'o'j est'is gazet'ist'o'j kaj unu est'is fam'a rus'a literatur'ist'o. La vesper'manĝ'o fin'iĝ'is, kaj kelner'in'o, for'port'int'e la manĝ'il'ar'o'n, ek'lum'ig'is kelk'a'j'n lampion'o'j'n, pend'ant'a'j'n de branĉ'o'j super la tabl'o. Dum kelk'e da minut'o'j la ĝis tiam vigl'a inter'parol'o iom kviet'iĝ'is, kaj la pli'mult'o de la kun'tabl'an'o'j, lac'ig'it'e de la mult'afer'a tag'o, for'don'is si'n al la ĝu'o de la rav'a bel'ec'o kaj trankvil'ec'o de la vesper'a pejzaĝ'o, kiu si'n etend'is trans mal'alt'a mur'o apud ili.

Unu el la sinjor'in'o'j, german'a fraŭl'in'o, si'n apog'ant'e sur la supr'o de la mur'o, kaj rev'e rigard'ant'e en mal'lum'iĝ'ant'a'n val'o'n, ek'parol'is kun sincer'a fervor'o:

—Hom'o, kiu, al'rigard'ant'e tia'n vid'aĵ'o'n en tia'j perfekt'a'j cirkonstanc'o'j, ne sent'as inklin'o'n el'spir'i poem'o'n... ne ind'as nom'iĝ'i hom'o.

—Vi est'as prav'a, fraŭl'in'o Gundrum,—dir'is la rus'a literatur'ist'o,—kaj tio ebl'e ne est'as mal'oportun'a el'prov'il'o pri tio, ĉu iu ver'e ind'as tiu'n alt'a'n nom'o'n. Mi kor'e kompat'as ĉiu'n hom'o'n—permes'u ĉi tiu'n signif'o'n—al kiu tut'e mank'as la poezi'a vejn'o, kaj mi tut'e ne pov'as al mi prezent'i, kiel hom'o pov'as est'i ver'e feliĉ'a sen poezi'em'o.

—Se ekzist'as unu fakt'o, kiu jam antaŭ mult'a'j jar'o'j fund'e konvink'is mi'n, ke Esperant'o est'as viv'i'pov'a afer'o, ĝi est'as jen'a, ke de l’ komenc'o tiom mult'a'j adept'o'j sent'is si'n inspir'at'a'j kant'i en tiu lingv'o, kaj esprim'i per ĝi poem'e si'a'j'n plej profund'a'j'n emoci'o'j'n.

—Ĉu iu pov'as sci'ig'i al mi, ĉu sinjor'o Leon'ard'o Marston ankoraŭ est'as ĉi tie? Mi tre vol'as konsent'ig'i li'n, se ebl'e, verk'i por ni'a gazet'o seri'o'n da artikol'o'j pri si'a'j ideal'o'j. Mi pen'is kapt'i li'n tuj post li'a grandioz'a parol'ad'o en la Filharmoni'ej'o. Li est'as tro si'n'de'ten'em'a.

—Jes,—respond'is la rus'a literatur'ist'o,—li ankoraŭ est'as en la urb'o, sed li for'ir'os morgaŭ maten'e, mi pens'as, al En Allier, kviet'a, svis'a vilaĝ'o, por kelk'tag'a ripoz'o. Li merit'as ripoz'o'n, labor'int'e kiel galer'o'sklav'o. Mi intenc'as publik'ig'i, kun li'a permes'o, laŭ'vort'a'n traduk'o'n de li'a parol'o.

—Li est'as tre interes'a person'o. Kia kor'tuŝ'a elokvent'ec'o; kia'j alt'a'j ideal'o'j! Mi asert'as, ne tim'ant'e kontraŭ'dir'o'n, ke li'a parol'o pri la am'o, kiel la sol'a, sufiĉ'a dinamik'o de pac'mov'ad'o'j, est'os la plej el'star'ant'a okaz'int'aĵ'o de la tut'a kongres'o.

—Sen ia dub'o, fraŭl'in'o Gundrum, sen ia dub'o. Mi eĉ asert'as pli'e: tiu parol'o est'as epok'o'far'a; ĝi help'os met'i ni'a'n Esperant'o-mov'ad'o'n sur pli alt'a'n, nobl'a'n, ver'e spirit'a'n nivel'o'n.

Ali'a sinjor'in'o, ruman'in'o, kies naci'ec'o est'is tem'o por diskut'o'j dum la unu'a'j tag'o'j de la kongres'o, dir'is:

—Mi jam mult'foj'e bedaŭr'is, ke mi ne ĉe'est'is tiu'n kun'ven'o'n; mi part'o'pren'is fak'a'n kun'sid'o'n de la inter'naci'a asoci'o de fleg'ist'in'o'j. Kiel oft'e oni ĉe ni'a'j kongres'o'j bedaŭr'as, ke oni ne pov'as est'i en du aŭ tri lok'o'j sam'temp'e! Amik'in'o mi'a sci'ig'is al mi, ke sinjor'o Marston eĉ pli ampleks'e mal'volv'is si'a'j'n pens'o'j'n en special'a kun'ven'o de la K.E.L. (tio est'as Krist'an'a Esperant'ist'a Lig'o) kie, kompren'ebl'e, li pov'is pli sen'ĝen'e parol'i.

Franc'a gazet'ist'o:—Mi aŭd'is pri tio. En si'a grand'a parol'ad'o en la Filharmoni'ej'o sinjor'o Marston cert'e ĝis'ir'is la lim'o'n de kongres'a konven'ec'o, en'konduk'ant'e religi'a'j'n pens'o'j'n—ek'vid'ant'e, ke la mal'jun'a german'o vol'as inter'ĵet'i protest'o'n, li al'dir'is:—mi ne dir'as, ke li trans'lim'iĝ'is, tut'e ne. Kvankam mi ne pov'as kun'sent'i kun li mult'rilat'e, mi ne pov'as ne atribu'i al li nobl'a'n sincer'ec'o'n kaj tre laŭd'ind'a'n dezir'o'n nutr'i alt'a'n ideal'ism'o'n en ni'a mov'ad'o. Ambaŭ, la praktik'a kaj la ideal'em'a flank'o'j de Esperant'o dev'as est'i egal'e akcent'at'a'j. La mond'o est'as tro praktik'a, por aŭskult'i nur'a'j'n ideal'ist'o'j'n, kaj ĝi est'as tro ideal'em'a, por atent'i sol'e praktik'a'j'n afer'o'j'n. Sed, apart'e de la profund'a religi'em'o sub'kuŝ'ant'a li'a'n parol'o'n, mi plen'kor'e admir'is li'a'n ard'a'n elokvent'ec'o'n kaj li'a'n bel'a'n, flu'a'n lingv'aĵ'o'n.

Franc'a sinjor'in'o:—Mi ankaŭ. Mal'oft'e mi aŭskult'is tia'n flam'a'n kaj sam'temp'e—pri tio mi ne dub'as—tut'e sen'afekt'a'n, sen'konsci'a'n elokvent'ec'o'n. Orator'o, laŭ mi'a opini'o, neniam est'as elokvent'a, se li est'as mem'konsci'a. La bon'e elekt'it'a'j fraz'o'j el'ŝpin'iĝ'is ja sen'pen'e, glat'e kaj sen em'o kapt'aĉ'i efekt'o'j'n.

German'a instru'ist'o:—Leg'int'e kelk'a'j'n el li'a'j artikol'o'j, precip'e en german'a'j kaj angl'a'j Esperant'o-gazet'o'j, mi atend'is alt'anim'a'n parol'o'n; tamen mi dev'as konfes'i, ke ĝi super'is mi'a'n atend'o'n. Kelk'a'j el li'a'j sprit'a'j kaj sent'o'plen'a'j dir'aĵ'o'j jam est'as en ni'a land'o kaj ankaŭ en Angl'uj'o—ĉu ne, sinjor'o Lumsden?—"Household-words", hejm'a'j sentenc'o'j.

Fraŭl'in'o Gundrum:—Mi not'is stenografi'e, laŭ el'pens'it'a de mi privat'a sistem'o, kelk'a'j'n aforism'o'j'n.

Fraŭl'in'o Gundrum:—Mi ne re'memor'as mult'a'j'n laŭ'vort'e, sed unu ne'forges'ebl'e si'n gravur'is sur mi'a anim'o: Post si'a bel'a panegir'aĵ'o pri universal'a am'o li dir'is:—La vort'o "Esperant'o", ĉu parol'at'a, aŭd'at'a aŭ pri'pens'at'a, plen'ig'as ni'a'j'n anim'o'j'n per ĝoj'eg'o kaj entuziasm'o. Ĝi est'as por ni sankt'a vort'o. Tamen mi person'e, en rev'em'a humor'o, ne pov'as kelk'foj'e ne prefer'i la vort'o'n "Am'ant'o". Mi'a ideal'o por la Esperant'ist'ar'o est'as, ke ĝi far'iĝ'u ne nur popol'o "esperant'a", sed ankaŭ popol'o inter'naci'e "am'ant'a". Plu'e, neniam for'iĝ'os el mi'a memor'o la bild'o de sinjor'o Marston, kiam, paŝ'int'e antaŭ'e'n ĝis la rand'o de la estrad'o, li dir'is mild'e sed tre fervor'e, kun ambaŭ man'o'j etend'it'a'j:—"Ho, mi'a'j amik'o'j—material'ist'o'j! Vi'a si'n'don'em'o kaj vi'a entuziasm'o ne est'as ja mal'super'a'j al ĉies ajn fervor'o; sed, permes'u al mi dir'i, ke vi ne pov'as parol'i pri universal'a frat'ec'o sen universal'a patr'ec'o, la patr'ec'o de Di'o. Esperant'o—la lingv'o kaj ankaŭ la mov'ad'o—est'as Di'o'don'it'a donac'o. Parentez'e mi vol'as dir'i, ke la fakt'o, ke ĝi ven'is al ni per'e de hom'o aparten'ant'a al tiu gent'o special'e favor'at'a de Di'o, est'as por mi tre'eg'e signif'o'plen'a fakt'o. Kaj per ĉi tiu donac'o Li vol'as ben'i la tut'a'n hom'ar'o'n, sed Li ne vol'as est'i el'ŝov'it'a el ni'a mov'ad'o." Li aspekt'is majest'a, kiel grek'a di'o en modern'a drap'aĵ'o.

La franc'a gazet'ist'o:—Efektiv'e ĝust'e tia; kaj mi tim'as, ke ne mal'mult'a'j fraŭl'in'a'j kor'o'j romp'iĝ'as pro li. Ekzempl'e...

La edz'in'o de la franc'a gazet'ist'o:—Ne, Victor, ne cit'u la nom'o'n de la kompat'ind'ul'in'o; mi sci'as, pri kiu vi alud'as. Ne dec'as.

La german'a mal'jun'ul'o:—Tiom pli bon'e. Nu, kelk'a'j dir'aĵ'o'j de ni'a amik'o don'is al mi material'o'n por serioz'a medit'o. Mult'a'j pens'em'ul'o'j ne facil'e forges'os li'a'n pasi'a'n pet'eg'o'n pri al'pren'o de pli alt'e spirit'a konsci'o en ni'a mov'ad'o. Precip'e mi pri'medit'is la jen'a'j'n vort'o'j'n:—"Oni aŭd'as mult'o'n en Esperant'uj'o pri ‘Tut'mond'a Frat'ec'o’ ktp. Neni'o pov'us est'i pli aprob'ind'a, ĉar ver'a frat'ec'o est'as la plej potenc'a il'o por lev'i la prem'eg'at'a'j'n popol'o'j'n kaj klas'o'j'n. Tamen, amik'o'j mi'a'j, malgraŭ ni'a tut'a fervor'o kaj entuziasm'o kaj si'n'don'em'o, nur'a evangeli'o de human'ec'o, eĉ de hom'a am'o, neniel sufiĉ'os: Ni bezon'as Di'a'n am'o'n, klopod'ant'a'n en ni kaj per ni."

La franc'a gazet'ist'o:—Sed, mal'feliĉ'e, mult'a'j "sam'ide'an'o'j" ne pov'as simpati'i kun li, kaj kelk'a'j mal'kaŝ'e mal'aprob'as li'a'n laŭ'dir'e alt'a'n spirit'a'n nivel'o'n kaj eĉ nom'os tio'n babil'aĉ'o.

La rus'a literatur'ist'o:—Sen'dub'e; sed mi est'as tre kontent'a aŭd'i vi'n dir'i: "mal'feliĉ'e".

La franc'a gazet'ist'o:—Mi uz'is la vort'o'n tre sincer'e. Neni'u serioz'a stud'ant'o de la histori'o de l’ hom'ar'o kaj de la hom'a kor'o pov'as ne konsci'i, ke io, krom nur'e hom'a'j rimed'o'j, est'as bezon'at'a, por al'proksim'ig'i la cel'o'n, kiu'n mil'o'j da alt'anim'a'j Esperant'ist'o'j met'is antaŭ si'n.

La german'a mal'jun'ul'o:—Ĉu oni aprob'as aŭ mal'aprob'as, la parol'o okaz'is, kaj nepr'e bon'efik'os sur la Esperant'ist'ar'o'n. La efekt'o est'os ne'el'radik'ig'ebl'a.—

Neni'u el la okaz'e kun'ven'int'a amik'ar'o vol'is aŭ kuraĝ'is kontraŭ'dir'i ĉi tiu'n emfaz'e dir'it'a'n opini'o'n, kaj la konversaci'o iom post iom trans'ir'is en ali'a'j'n tem'o'j'n.

La tag'o'j, kiu'j'n Leon'ard'o Marston pas'ig'is en la ĉarm'a, kviet'a vilaĝ'o En Allier kaj ĝi'a ĉirkaŭ'aĵ'o, est'is por li tag'o'j de sen'miks'a, trankvil'a ĝoj'o kaj sen'dub'e ankaŭ por la ar'et'o da amik'o'j, kiu'j loĝ'is kun'e kun li en ne'grand'a, sed elekt'it'a pension'o.

Jam dum la du'a part'o de la kongres'a semajn'o, kiam li far'iĝ'is unu el la ĉef'a'j al'log'aĵ'o'j por mult'a'j pens'em'a'j labor'ant'o'j, li sent'is dezir'o'n for'ir'i tuj post la ferm'a kun'sid'o kaj tut'e sol'a pas'ig'i unu aŭ du semajn'o'j'n en bel'a kviet'a lok'o por ĝu'i ripoz'o'n kaj medit'ad'o'n. Sed la pet'o'j de kelk'a'j amik'o'j, kiu'j'n li jam renkont'is ĉe antaŭ'a'j kongres'o'j kaj en kun'ven'o'j en Londono, kaj kiu'j montr'is al li grand'a'n simpati'o'n, ig'is li'n venk'i tiu'n inklin'o'n kaj konsent'i part'o'pren'i ekskurs'o'n al bel'eg'a ripoz'ej'o en Svis'uj'o.

La amik'ar'o konsist'is el nur ses person'o'j. Du el ili est'is uson'an'o'j el Boston, du'nask'it'a'j fraŭl'o'j, kies aĝ'o est'is je la trans'a flank'o de kvar'dek. Sinjor'o'j Fleming est'is vir'o'j de rimark'ind'a am'ind'ec'o, am'at'a'j de ĉiu'j kaj bon'e kon'at'a'j ĉe la inter'naci'a'j kongres'o'j de Esperant'o kiel "la kar'a'j ĝemel'o'j". Ili'n akompan'is jun'a nev'in'o, dek'kvin'jar'a knab'in'o, kiu'n ambaŭ hont'ind'e dorlot'is. Fraŭl'in'o Geraldino Kennedy, ĉarm'a, sprit'a petol'ul'in'o, est'is tre kor'lig'it'a al si'a'j du mol'kor'a'j onkl'o'j, al kiu'j ŝi tre egal'mezur'e divid'is si'a'j'n kares'o'j'n kaj incit'et'o'j'n.

La ceter'a'j an'o'j de la grup'et'o est'is sinjor'in'o kaj sinjor'o Harding. Intenc'e mi skrib'is: "sinjor'in'o kaj sinjor'o", ĉar, efektiv'e, la edz'in'o majstr'e "lud'is la unu'a'n violon'o'n". Horaci'o Harding, almenaŭ dek kvin jar'o'j'n pli'aĝ'a ol ŝi, est'is tut'e kontent'a "lud'i la du'a'n violon'o'n", plen'um'i ĉiu'j'n ŝi'a'j'n dezir'o'j'n, kaj ir'i ĉi'e'n, kie'n ŝi propon'is ir'i, kondiĉ'e, ke ŝi ne sen'ig'os al li tro long'e okaz'o'j'n por lud'i vist'o'n aŭ diskut'i bien'ul'a'j'n kaj leĝ'a'j'n afer'o'j'n rilat'e al bien'o'j, pri kiu'j li opini'is si'n spert'ul'o. Li est'is am'ind'a angl'a sinjor'o kun rond'a, ruĝ'et'a, sen'barb'a vizaĝ'o kaj preskaŭ arĝent'o'blank'a'j har'o'j. Est'us mal'facil'e trov'i sur la kvin kontinent'o'j sinjor'o'n, kombin'ant'a'n en si pli perfekt'e bon'kor'ec'o'n, gaj'ec'o'n kaj simpl'anim'ec'o'n kun natur'a, sen'afekt'a dign'o. Neni'o pli feliĉ'ig'is li'n, ol vid'i si'a'n ĉarm'a'n edz'in'o'n admir'at'a, la ador'at'a kaj sen'rival'a estr'in'o de la soci'a'j rond'o'j, al kiu'j ili aparten'is. Sinjor'in'o Harding est'is sprit'a, bel'a, bril'a. Ŝi'a patr'in'o est'is ital'in'o de nobel'a, sed mal'riĉ'iĝ'int'a famili'o, kaj ŝi'a patr'o est'is oficir'o de la brit'a mar'arme'o. De la unu'a ŝi hered'is viv'ec'o'n, poezi'em'o'n, kaj de la du'a dign'o'n kaj em'o'n al alt'a'j ideal'o'j. Ŝi est'is tre fervor'a, lert'a Esperant'ist'in'o, verk'int'in'o de kelk'a'j, ĉie ŝat'at'a'j poem'o'j, por kiu'j ŝi mem kompon'is bel'et'a'j'n melodi'o'j'n. Sinjor'o Harding, ali'flank'e, kvankam li plej diligent'e stud'ad'is Esperant'o'n kaj plej laŭd'ind'e far'is si'a'n ebl'o'n entuziasm'iĝ'i pri la Esperant'o-mov'ad'o, por plaĉ'i al si'a bel'a edz'in'o, tamen ating'is nur kompat'ind'a'n grad'o'n de flu'ec'o kaj farad'is rid'ind'a'j'n gramatik'a'j'n erar'o'j'n.

Bel'a vesper'o mal'lev'iĝ'is sur la pac'a'n vilaĝ'o'n. De ĉiu'j flank'o'j re'ven'is de la labor'o farm'ist'o'j kaj labor'ist'o'j; kelk'a'j gaj'kor'e kant'is, ali'a'j, kurb'iĝ'int'e sub pez'a'j lakt'uj'o'j, en'ten'ant'a'j, mi ne sci'as kiom da litr'o'j da lakt'o, pas'ad'is sen'halt'e, konstant'e, kun sen'mov'a'j vizaĝ'o'j rigard'ant'e la voj'o'n antaŭ si. Ŝajn'e tiu'j last'a'j est'is sen'konsci'a'j pri la rav'a bel'ec'o de la pejzaĝ'o ĉirkaŭ ili.

Ĉu al'kutim'ec'o al tiu bel'ec'o indiferent'ig'is ili'n kontraŭ ĝi? Ĉu tro'a labor'ad'o obtuz'ig'is en ili'a'j anim'o'j ĉiu'n delikat'a'n sent'o'n pri natur'a'j bel'aĵ'o'j? Ĉu viv'ad'o apud tiu'j gigant'a'j mont'o'j est'ig'as pli da facil'anim'ec'o kaj poezi'em'o, aŭ, mal'e, pli da kor'prem'at'ec'o kaj iom'a'n mank'o'n de kapabl'o plen'ĝu'i la bel'ec'o'n, kiu tiom rav'as vizit'ant'o'j'n el ali'a'j land'o'j? Tia'j demand'o'j okup'is la pens'o'j'n de Leon'ard'o Marston kaj de sinjor'in'o Harding, kaj far'iĝ'is tem'o de viv'a inter'parol'o, dum ili re'ven'is, kun'e kun la ceter'a'j an'o'j de la grup'et'o, de post'tag'mez'a promen'o.

Al'proksim'iĝ'ant'e al la vilaĝ'o kaj uz'ant'e voj'et'o'n, konduk'ant'a'n tra frukt'arb'ej'o, la ekskurs'an'o'j dis'iĝ'is en tri part'o'j'n. Frat'o'j Fleming ir'is antaŭ'e, kaj, inter ili, sam'patr'uj'an'o, profesor'o de botanik'o, kiu loĝ'is en najbar'a hotel'o. La ĝemel'o'j, ne'konsci'a'j pri la bel'eg'a'j vid'aĵ'o'j ĉirkaŭ ili, pri'labor'is la profesor'o'n, por venk'i li'a'j'n antaŭ'juĝ'o'j'n kontraŭ Esperant'o. La pri'labor'at'o ankoraŭ, sed mal'pli fort'e, pen'is prav'ig'i si'a'n dir'o'n, ke, koncern'e li'n mem, li ĉiam trov'is la latin'a'n lingv'o'n sufiĉ'a por korespond'ad'o kun ali'land'a'j scienc'ul'o'j pri botanik'a'j afer'o'j. Cent'o'n da metr'o'j post ili sekv'is Leon'ard'o Marston kaj sinjor'in'o Harding, kaj sam'distanc'e mal'antaŭ'e ven'is, brak'o'n ĉe brak'o, la iom dik'a sinjor'o Harding kaj la jun'a, graci'a uson'an'in'o, Geraldino Kennedy. La sprit'a, sen'ĝen'a babil'o de la knab'in'o tre amuz'is la mal'jun'ul'o'n, kaj li atent'e aŭskult'is ŝi'a'j'n humor'a'j'n rakont'o'j'n pri tra'viv'aĵ'o'j en amerik'a eduk'ej'o. Subit'e li pli rapid'ig'is si'a'j'n paŝ'o'j'n kaj aspekt'is iom distr'it'a. Geraldino ek'sku'et'is li'a'n brak'o'n kaj dir'is:

—Ho, pardon'u, fraŭl'in'et'o,—ĝentil'e respond'is la bon'kor'ul'o,—ĵus ven'is al mi pens'o: mi vol'as demand'i la uson'a'n profesor'o'n, ĉu li lud'as vist'o'n.

Est'is aranĝ'it'e far'i nokt'a'n ekskurs'o'n sur la plej alt'a'n mont'o'n de la ĉirkaŭ'aĵ'o, "Rocher de Naye", por rigard'i de ĝi'a pint'o la sun'lev'iĝ'o'n el mal'antaŭ la neĝ'o'kovr'it'a'j supr'o'j de Ber'n’a Alpar'o. Post long'a diskut'o oni unu'e decid'is, ke Geraldino dev'os post'rest'i kaj en'lit'iĝ'i, ĉar, laŭ la opini'o de la pension-mastr'in'o, la supr'e'n'ir'o kaj, ankoraŭ pli, la mal'supr'e'n'ir'o est'as iom danĝer'a'j. La zorg'em'a'j'n onkl'o'j'n ek'trem'et'ig'is eĉ la pens'o, ke mal'feliĉ'aĵ'o pov'os traf'i la kar'eg'a'n nev'in'o'n. Geraldino est'is tre ĉagren'it'a kaj argument'is, pet'eg'is, turment'is la onkl'o'j'n, por ricev'i permes'o'n akompan'i ili'n.

—Nur imag'u, mi'a'j kar'a'j gard'ist'o'j,—ŝi petol'e ek'kri'is,—re'ven'int'e hejm'e'n, vi, kun lev'it'a'j man'o'j kaj flam'a'j vizaĝ'o'j, rapsodi'os pri la sun'lev'iĝ'o super la glor'a Ber'n’a Alpar'o, kiel la plej grandioz'a vid'aĵ'o sur ni'a mir'ind'a planed'o, kaj mi, mi dev'os star'i apud'e kaj konfes'i, ke mi ne vid'is ĝi'n, ĉar knab'in'et'o'j, kompren'ebl'e, dev'as en'lit'iĝ'i, kiam vesper'iĝ'as.

La ĝemel'o'j mal'trankvil'e kaj ne'decid'em'e rigard'et'is unu la ali'a'n; neni'u kuraĝ'is, la unu'a, ced'i; neni'u vol'is rekt'e rifuz'i. Geraldino pet'eg'is plu'e kun ŝajn'ĝem'et'o:

—Ĝust'e pro tio, ke ni am'as vi'n, kar'ul'in'o, ni dezir'as, ke vi ne risk'u fal'i kaj el'met'i vi'n al mal'feliĉ'aĵ'o—aŭ io simil'a.

—Nu, onkl'o'j,—dir'is la bel'kresk'a knab'in'o, al'ŝov'iĝ'ant'e al la du vir'o'j,—rigard'u, mi est'as preskaŭ tiel alt'kresk'a kiel vi (tamen mank'is al ŝi almenaŭ dek kvin centi'metr'o'j) kaj vi dev'as konfes'i, ke mi hav'as fort'a'j'n, fleks'ebl'a'j'n membr'o'j'n, dum vi ... nu, vi oft'e plend'as pri ek'tuŝ'o'j de reŭmat'ism'o.

Sinjor'in'o Harding propon'is, ke oni mal'supr'e'n'ir'u vagon'ar'e anstataŭ pied'e kaj, help'at'e de Leon'ard'o Marston, al'don'is si'a'n elokvent'ec'o'n al la pet'eg'ad'o de la knab'in'o. Fin'e ili venk'is, kaj Geraldino ricev'is permes'o'n part'o'pren'i la ekskurs'o'n, don'int'e fort'a'n promes'o'n, ne mal'proksim'iĝ'i de la flank'o de la onkl'o'j.

Je la du'on'o post la dek'a hor'o la grimp'ist'o'j, proviz'it'a'j per alp'o'baston'o'j kaj varm'a'j ŝal'o'j, ek'for'ir'is, kompren'ebl'e sen sinjor'o Harding, kiu en la last'a moment'o decid'is post'rest'i kaj lud'i vist'o'n kun la uson'a profesor'o kaj kelk'a'j ali'a'j gast'o'j en li'a hotel'o. La nokt'o est'is bel'eg'a, kvankam sen'lun'a, kaj varm'et'a. La voj'o konduk'is ili'n komenc'e tra frukt'arb'ej'o'j, preter izol'a'j farm'dom'o'j, el kiu'j, ĉi tie kaj tie, bril'is dolĉ'a, hejm'ec'a lum'o, iel antaŭ'sent'ig'ant'e al ili la ĉarm'o'n kaj pik'ant'ec'o'n de la aventur'et'o. Gaj'a babil'ad'o kaj feliĉ'a rid'ad'o ek'son'is tra la nokt'o, de temp'o al temp'o eĥ'e re'son'ant'a'j de rok'a'j dekliv'o'j trans valet'o. Ŝerc'o'j, incit'et'o'j kaj amuz'a'j rakont'et'o'j viv'ig'is la ir'ad'o'n kaj mal'long'ig'is la voj'o'n.

Sed iom post iom la solen'ec'o kaj la majest'a silent'o efik'is sur la kor'o'j'n de la ir'ant'o'j; la inter'parol'o far'iĝ'is mal'pli bru'a kaj kelk'foj'e ĉes'is. Eĉ ŝpruc'em'a Geraldino iĝ'is pens'em'a kaj pli ol unu foj'o'n ek'halt'is por ĝu'i la ne'ordinar'a'n sorĉ'o'n de la ĉirkaŭ'aĵ'o, aŭ por atent'ig'i la kun'marŝ'ant'o'j'n pri iu mister'a, fantom'ec'a figur'aĵ'o en la mal'lum'o.

Leon'ard'o Marston kaj sinjor'in'o Harding sen'intenc'e iom mal'rapid'is kaj ir'is kelk'dek'o'j'n da paŝ'o'j post la ali'a'j. La tem'o de ili'a inter'parol'o est'is la mister'o de la bel'o. Jam antaŭ'e unu trov'is en la pens'o'j de la ali'a plaĉ'a'n akord'o'n rilat'e al tio kaj mult'a'j parenc'a'j tem'o'j. Tiu'vesper'e, sub la influ'o de la ver'e eg'a bel'ec'o de la stel'bril'a nokt'o, ambaŭ sent'is la anim'o'n fort'e, tamen dolĉ'e reg'at'a de mister'a ekstaz'o, est'ig'ant'a en ili flu'o'n de agrabl'a'j emoci'o'j kaj vek'ant'a alt'ig'a'j'n pens'o'j'n pri la sen'lim'ec'o, la grandioz'ec'o kaj poezi'ec'o de la kre'aĵ'o de Di'o. Ambaŭ est'is ideal'ist'o'j, sam'e fervor'a'j, sam'e sincer'a'j; sed ili'a'j ideal'em'o'j montr'is ankaŭ mal'sam'a'j'n ec'o'j'n. Ŝi'a est'is ideal'ism'o, kiu ne liver'is al ŝi kontent'ec'o'n, ebl'e tial, ke ĝi est'is iom tro ambici'a kaj ne'klar'a, kaj tial, ke ŝi mem est'is tro ŝanĝ'iĝ'em'a kaj ne'pacienc'a. Kiel vir'in'o—mi esper'as, ke mi'a'j bel'a'j leg'ant'in'o'j pardon'os ĉi tiu'n person'a'n opini'o'n—sinjor'in'o Harding, pli-mal'pli konsci'e, sent'is bezon'o'n apog'i si'n sur pli fort'a vir'a person'ec'o, kies ideal'ism'o kaj cel'konsci'o pov'os inspir'i al ŝi pli grand'a'n cert'ec'o'n, ol ŝi trov'is en si mem, pri real'ig'ebl'ec'o de ŝi'a'j propr'a'j rev'o'j. La ideal'ism'o de Leon'ard'o Marston, ali'flank'e, est'is fort'a, san'a, kaj konstru'kapabl'a, kvankam mal'pli poezi'em'a, tamen des pli profund'a, pasi'a.

La voj'o, dum kelk'a temp'o konduk'ant'a laŭ'long'e de dekliv'o kaj supr'e'n'ir'ant'a ĝis la supr'o de alt'aĵ'o, est'is sufiĉ'e larĝ'a kaj sen'danĝer'a, por permes'i agrabl'a'n inter'parol'o'n. Ir'ant'e flank'o'n ĉe flank'o, ili plen'e kaj kun sent'o de ĝoj'o akord'is pri tem'o'j, tia'j, kia'j la jen'a'j:—Ĉiu'j afer'o'j, posed'ant'a'j Di'a'j'n ec'o'j'n, est'as bel'a'j; nur tial, ke la hom'a anim'o est'is en la komenc'o kre'it'a laŭ Di'a tip'o, ĝi pov'as lev'iĝ'i ĝis tiu alt'o, kie, unu'e per filozofi'a medit'o kaj post'e per pur'a am'o, ĝi pov'as ĝust'e percept'i kaj ŝat'i la bel'o'n; pur'a, Di'o'posed'at'a anim'o vid'as en mult'a'j objekt'o'j bel'ec'o'n, ne'vid'ebl'a'n por ali'a'j, ĉar bel'ec'o vid'at'a est'as plej'part'e nur re'bril'o de la pur'ec'o kaj bel'ec'o de la anim'o mem; k. a.

Ating'int'e la supr'o'n de la alt'aĵ'o, la kun'ul'ar'o halt'is moment'o'n. Antaŭ ili etend'iĝ'is vast'a val'o, form'it'a de du mont'a'j dors'o'j, kiu'j unu'iĝ'as mal'dekstr'e de ili, nord'e, dum dekstr'e ĝi mal'ferm'iĝ'as apud Territet, sur la bel'a bord'o de la lag'o de Ĝenevo. Ĉiu'j tuj sent'is la solen'ig'a'n impon'ec'o'n de la vid'aĵ'o. Nur la kontur'o de la mal'proksim'a mont'o'dors'o, trans'e, est'is vid'ebl'a kontraŭ la stel'bril'a ĉiel'o, krom kelk'e da apud'a'j objekt'o'j, kiu'j iom post iom al'pren'is fantom'simil'a'j'n form'o'j'n. Ĉio ali'a est'is unu vast'a kav'eg'o, nigr'a, silent'a, mister'a. Neni'a mov'o, neni'a son'o, nur super'eg'a silent'o, super'eg'a, abism'a nigr'ec'o. La tri vir'o'j, la vir'in'o kaj la knab'in'o sen'vort'e, sen'mov'e rigard'is en la vast'a'n, mal'lum'a'n spac'o'n, preskaŭ tim'ant'e dis'pel'i la sorĉ'o'n; ili'a'j kor'o'j est'is en la daŭr'o de kelk'a'j moment'o'j tro plen'a'j por parol'i.

Subit'e ven'is tra la silent'a nokt'o de ie el la kontraŭ'a flank'o de la val'o, aŭ el la val'o mem, dolĉ'a'j son'o'j. Port'at'e tra la pur'a, mal'dens'a aer'o el ŝajn'e grand'a distanc'o, aŭd'iĝ'is kun mir'ind'a klar'ec'o, ne'dir'ebl'e rav'e, alt'a'ton'a'j voĉ'o'j, kant'ant'a'j "Jodel"-kant'o'n. Por tiu'j kompat'ind'a'j leg'ant'o'j, kiu'j ankoraŭ ne aŭd'is jodlokanton en Svis'uj'o, vibr'ant'a'n trans bel'a lag'o aŭ salt'et'ant'a'n mal'supr'e'n de mont'a voj'et'o, est'us tut'e van'a ĉiu mi'a pen'o pri'skrib'i ĝi'n. La gaj'a'j tril'ad'o'j, la en'sorĉ'a viv'o'ĝoj'o, la ne'kontraŭ'star'ebl'a facil'anim'ec'o, la tut'a kun'a ĉarm'o est'as ekster prezent'ad'o per vort'o'j. La feliĉ'ul'o'j, kiu'j jam aŭd'is jodladon, kompren'os; ili facil'e re'vok'os al si la ne'forges'ebl'a'n ĝu'o'n.

Post kelk'a temp'o la kant'o ĉes'is, kaj de'nov'e profund'a silent'o ek'reg'is. Kun ek'kri'o de rav'iĝ'o Geraldino dir'is:

—Ho, onkl'o'j, neniam mi aŭd'is tia'n bel'a'n, tia'n bel'eg'a'n kant'ad'o'n. Ho! kiel mi bedaŭr'us, se mi est'us mal'traf'int'a tio'n!

Apenaŭ la ali'a'j hav'is temp'o'n, por don'i liber'a'n esprim'o'n al si'a'j sent'o'j, re'e aŭd'iĝ'is dolĉ'a melodi'o. Nun ĝi ven'is el pli grand'a proksim'ec'o de la apud'a flank'o de la val'o. Re'e la kun'ul'ar'o aŭskult'is kun rav'o, dum la solen'a'j, majest'a'j vort'o'j de kon'at'a german'a ĥoral'o tra'vibr'is la silent'a'n nokt'o'n:

Dum paŭz'o inter la du'a kaj tri'a strof'o'j, sinjor'in'o Harding dir'is mal'laŭt'e:

—Kiel rav'e, kiel bel'e en harmoni'o kun la solen'a grandioz'ec'o de la ĉirkaŭ'aĵ'o! Mal'facil'e est'as juĝ'i, kio est'as pli ĉarm'a, la jodlokanto aŭ la german'a ĥoral'o.

Oni pov'is disting'i, ke la ĥor'ist'ar'o konsist'as el vir'a'j kaj vir'in'a'j voĉ'o'j, bel'e kun'miks'it'a'j kaj bon'e ekzerc'it'a'j. Sed la plej grand'a ĉarm'o kuŝ'is en la sent'o'plen'ec'o kaj pi'ec'o, kun kiu'j la ĥor'ist'o'j kant'is. La efekt'o de la kant'o est'is ne'dir'ebl'e emoci'ant'a kaj anim'alt'ig'a. Post la ĉes'o de la kant'ad'o Geraldino ek'kri'is:

—Ho, sinjor'in'o Harding, kiel vi pov'as opini'i, ke ĉi tiu kant'o est'as tiel bel'a, kiel la unu'a? Mi mult'e prefer'as la ĝoj'o'plen'a'n kant'o'n kun la bel'a'j kadenc'o'j. Onkl'o Johano, kio est'as vi'a opini'o?

—Ili ambaŭ est'is tre, tre bel'a'j, sed la jodlokanto pli fort'e rav'is mi'n.

Onkl'o Hubert'o konsent'is kun si'a frat'o, sam'e hezit'em'e, kaj ek'rigard'ant'e sinjor'o'n Marston, kvazaŭ li tim'as kontraŭ'a'n opini'o'n de li. Neni'u iam aŭd'is ia du'nask'it'o'j'n mal'konsent'i unu kun la ali'a. Leon'ard'o Marston si'n apog'is per ambaŭ man'o'j sur si'a "Alpenstock" kaj kun antaŭ'e'n'klin'it'a kap'o rigard'is medit'em'e en la nigr'a'n val'o'n. Parol'ant'e laŭ si'a trankvil'a, serioz'a manier'o, li dir'is:

—Por mi ne est'as mal'facil'e decid'i, kiu el la du kant'o'j far'is sur mi'n la pli profund'a'n impres'o'n: Mi est'is rav'at'a de la bel'eg'a jodlokanto, kaj pens'is, ke neni'o pov'us est'i pli ĉarm'a; sed tiu majest'a ĥoral'o—mi kon'as la german'a'j'n vort'o'j'n kaj la Esperant'a'n traduk'o'n de sinjor'o Marx—tuŝ'is la profund'o'n de mi'a anim'o. Ebl'e tial, ke la son'o'j trov'is en mi'a kor'o oportun'a'n eĥ'o'n. Okaz'e la kord'o'j de ni'a anim'o jam est'as agord'it'a'j al la spirit'o de kant'o. Ĝi plen'ig'is mi'n per ne'dir'ebl'a ĝoj'o kaj dank'em'o. Kiel sinjor'in'o Harding saĝ'e dir'is: ĝi est'as pli mult'e en harmoni'o kun la nun'a'j cirkonstanc'o'j.

—Ĉiu'okaz'e,—re'dir'is petol'e la jun'a uson'an'in'o,—vi est'as voĉ'don'e venk'it'a'j: tri voĉ'o'j por, kaj du voĉ'o'j kontraŭ la jodlokanto; do, pli'mult'o de unu.

En tiu moment'o aŭd'ebl'iĝ'is la paŝ'o'j de la ĥor'ist'o'j. Iom post iom ili'a'j form'o'j el'ven'is kiel fantom'o'j el la ink'o'simil'a nigr'ec'o en la mal'fort'a'n du'on'lum'o'n. Fin'e oni pov'is kalkul'i la ven'ant'o'j'n: aper'is kvar sinjor'o'j, tri sinjor'in'o'j, kaj du knab'in'o'j, el kiu'j unu hav'is proksim'um'e la sam'a'n aĝ'o'n, kiel Geraldino.

—Gut'e'n Abend, meine Herrschaften[3]—ven'is plaĉ'a bas'a voĉ'o. La uson'an'o'j respond'is angl'e:

Leon'ard'o Marston, sci'iĝ'int'e, ke neni'u el la ven'int'o'j parol'as Esperant'o'n, far'is si'a'n ebl'o'n dank'i al ili german'lingv'e pro la bel'a kaj oportun'a himn'o, kaj pen'is ten'i inter'parol'o'n kun du el la sinjor'o'j. La du knab'in'o'j, aŭd'int'e la "Good evening" de la uson'an'o'j, vigl'e al'parol'is Geraldinon en la angl'a lingv'o, tre kontent'a'j uz'i la okaz'o'n, por parad'i si'a'n ne'grand'a'n lingv'a'n sci'o'n. Tuj viv'ec'a inter'parol'o komenc'iĝ'is inter la jun'ul'in'o'j. Geraldino parol'is rapid'e, per lingv'aĵ'o inter'tavol'it'a per mult'e da fort'a'j, tip'e amerik'a'j lingv'aĵ'o'j, ĝis onkl'o Hubert'o admon'is ŝi'n parol'i tre mal'rapid'e kaj simpl'e pro ĝentil'ec'o. Tiel la du grup'et'o'j, hav'ant'e la sam'a'n cel'o'n, ir'is kun'e en direkt'o al la kap'o de la val'o. Sur'voj'e ili renkont'is ar'o'j'n da kapr'in'o'j, kiu'j mir'e, sed sen'tim'e rigard'is la preter'pas'ant'o'j'n. Kiam ili ating'is oportun'a'n lok'o'n por ripoz'o, sinjor'o Johano Fleming ek'brul'ig'is alumet'o'n kaj, rigard'int'e si'a'n horloĝ'et'o'n, ek'kri'is:

—Nokt'o'mez'o, ge'sinjor'o'j; la hor'o inter'konsent'it'a pri ni'a nokt'o'manĝ'o!

Ĉar la german'a'j vojaĝ'ant'o'j jam nokt'o'manĝ'is, ili propon'is ir'i antaŭ'e'n kaj atend'i la ali'a'j'n ĉe la vid'ej'o apud la supr'o de la mont'o. Ni'a angl'a-amerik'a amik'ar'o sid'iĝ'is sur fal'int'a arb'o, kaj bon'e regal'is si'n per kun'port'it'a proviz'aĵ'o, ĝu'ant'e sam'temp'e la ĉarm'a'n bel'ec'o'n de la silent'a nokt'o kaj merit'it'a'n ripoz'o'n. Nur de temp'o al temp'o ili aŭd'is mal'laŭt'a'n, muzik'a'n tint'ad'o'n de la sonor'il'et'o'j de bov'in'o'j aŭ kapr'in'o'j. Antaŭ ili etend'iĝ'is la tut'a long'o de la nigr'a val'o, ĉe kies sud'a ekstrem'aĵ'o ili pov'is vid'i lum'et'o'j'n de elektr'a'j lamp'eg'o'j en Territet. Sinjor'in'o Harding en'pens'iĝ'e rigard'is la abism'o'n kaj dir'is:

—Bild'o de l’ mort'o?—Kun demand'a ton'o ripet'is Leon'ard'o.—Tio ne est'as mi'a koncept'o pri mort'o.

—Tamen la mi'a,—re'dir'is la vir'in'o ĉe li'a flank'o iom surpriz'it'e,—ja, long'a, nigr'a val'o, kaj lum'o, lum'eg'o ĉe la ali'a ekstrem'aĵ'o.

—Excelsior!—ek'kri'is Leon'ard'o,—jam est'as la unu'a hor'o; ni dev'as ir'i antaŭ'e'n.

Nun komenc'iĝ'is la plej mal'facil'a, efektiv'e iom danĝer'a part'o de la supr'e'n'ir'o. La voj'o far'iĝ'is en kelk'a'j lok'o'j tre krut'a kaj kovr'it'a de mal'firm'a'j ŝton'o'j. Sinjor'o'j Fleming am'e zorg'is pri si'a kar'a nev'in'o, kaj Leon'ard'o propon'is si'a'n brak'o'n al sinjor'in'o Harding. Efektiv'e la sinjor'in'o'j bezon'is ĉi'a'n hav'ebl'a'n help'o'n. Post long'a, pen'ig'a grimp'o ili ating'is la dors'o'n de la mont'o Naye. Jam maten'a krepusk'o komenc'iĝ'is. Pli kaj pli mult'e da objekt'o'j ĉirkaŭ ili akcept'is disting'ebl'a'j'n form'o'j'n. La pejzaĝ'o est'is griz'a, sen'kolor'a, kaj aspekt'is kvazaŭ ĝi vek'iĝ'us el dorm'o. La aer'o nun est'is sent'ebl'e pli freŝ'a, kaj el la nord'o ek'blov'is mal'varm'a vent'o. Sinjor'in'o Harding iom lac'iĝ'is kaj preskaŭ sen'konsci'e apog'is si'n pli fort'e sur la brak'o de Leon'ard'o. Kiam la voj'o far'iĝ'is pli oportun'a, ili pri'parol'is serioz'e rimed'o'j'n por pli'profund'ig'i ĉe Esperant'ist'o'j la konsci'o'n pri ili'a alt'a, spirit'a misi'o. Post'e la inter'parol'o si'n turn'is al amik'ec'o; unu'e al inter'naci'a, sed iom post iom al person'a amik'ec'o.

Neni'u el ili hav'is feliĉ'a'j'n spert'o'j'n pri intim'a amik'ec'o. De post la mort'o de si'a patr'o, Leon'ard'o ne trov'is vir'o'n, al kiu li pov'is sen'rezerv'e mal'ferm'i si'a'n intern'a'n mem'o'n. Tio'n kaŭz'is, part'e, li'a iom'a si'n'de'ten'em'o, la izol'ec'o de la vilaĝ'o, en kiu li loĝ'is, kaj oft'a'j vojaĝ'o'j al Uson'o por kontrol'i tie'a'n fili'o'n de la firm'o Vincent kaj Haverford, en kiu li jam de tri jar'o'j okup'is pozici'o'n de asoci'an'o.

Sinjor'in'o Harding jam hav'is mult'a'j'n amik'in'o'j'n, sed ne tre intim'a'j'n; kaj kelk'a'j el ili fort'e mal'kontent'ig'is ŝi'n. Dum oft'a'j kaj long'a'j vojaĝ'o'j kun si'a edz'o, kaj per part'o'pren'ad'o en divers'a'j filantropi'a'j, soci'a'j kaj beletr'ist'ik'a'j mov'ad'o'j ŝi inter'rilat'iĝ'is kun mult'a'j hom'o'j; sed inter ili ŝi renkont'is tre mal'mult'a'j'n, kiu'j proksim'iĝ'is al ŝi'a ideal'o de amik'ec'o. En mult'a'j ŝi trov'is tro da spirit'a mal'profund'ec'o, mem'am'a ambici'o kaj nur'a soci'a polur'o. Neni'u plen'e kompren'is ŝi'n, kaj mal'plej'e el ĉiu'j ŝi'a edz'o. Li eĉ ne pen'is kompren'i ŝi'n; sufiĉ'a est'is por li la sci'o, ke ŝi est'as ne'ordinar'e lert'a, bon'a vir'in'o, ĉiu'rilat'e—en li'a'j okul'o'j—super'a al ĉiu'j ceter'a'j vir'in'o'j, kiu'j'n li kon'as. Kial ŝi edz'in'iĝ'is kun li, neni'u pov'is al si klar'ig'i, ĉar la ĝeneral'a, mal'mol'a juĝ'o de la mond'o, ke kompar'e mal'riĉ'a vir'in'o edz'in'iĝ'as kun riĉ'ul'o pli'aĝ'a nur pro mon'o kaj soci'a pozici'o, eĉ ne sugest'iĝ'is al ŝi'a'j kon'at'o'j. La poezi'em'a, fervor'a anim'o de Maria Harding oft'e sent'is, en la daŭr'o de mult'a'j jar'o'j, mal'kontent'ec'o'n kaj izol'ec'o'n, kaj pli-mal'pli konsci'e ŝi sopir'is al intim'a amik'ec'o kun iu, kiu fund'e kompren'os ŝi'n, kaj kun kiu ŝi pov'os, kvazaŭ man'o'n en man'o, sekv'i komun'a'j'n ideal'o'j'n.

Maria Harding renkont'is Leon'ard'o'n Marston la unu'a'n foj'o'n en la antaŭ'ofic'ej'o de sinjor'o'j Hunter kaj Inman>, la prokur'ist'o'j de li kaj de ŝi'a edz'o. Sinjor'o Hunter prezent'is unu al la ali'a, kiel sam'e fervor'a'j'n Esperant'ist'o'j'n. Post la for'ir'o de Leon'ard'o la mal'jun'a jur'ist'o sci'ig'is al ŝi konfidenci'e, ke en la daŭr'o de si'a long'a, profesi'a karier'o li ne hav'is afer'o'n kun pli nobl'a'j, alt'anim'a'j hom'o'j, ol la mort'int'a Jakobo Marston kaj li'a fil'o Leon'ard'o. De tiu okaz'a inter'kon'at'iĝ'o antaŭ kvar jar'o'j ŝi'a estim'o por li ĉiam kresk'is ĝis respekt'eg'o. En Leon'ard'o Marston ŝi vid'is ideal'o'n de si'a'j rev'o'j real'ig'it'a'n; inter ili, ŝi sent'is, ekzist'as ideal'a anim'parenc'ec'o. Por ŝi li'a nobl'a entuziasm'o kaj cel'konsci'o, li'a ne'ordinar'a trankvil'ec'o kaj mem'konfid'o, ĉiu'j ĉi tiu'j ec'o'j kun'e, form'is karakter'o'n, kiu ne'kontraŭ'star'ebl'e al'log'is ŝi'n. Kaj nun, ir'ant'e ĉe li'a flank'o, apog'it'e sur li'a fort'a brak'o kaj inter'ŝanĝ'ant'e kun li simpati'a'j'n pens'o'j'n, ŝi sent'is ne'ordinar'a'n seren'ec'o'n, ne'klar'ig'ebl'e profund'a'n kontent'ec'o'n.

Ili parol'is pri amik'ec'o. Pli ol unu foj'o'n sinjor'in'o Harding vol'is demand'i si'a'n kun'voj'ir'ant'o'n, kio'n li opini'as pri la ebl'ec'o de intim'a, sed pur'a, tiel nom'at'a platon'a amik'ec'o inter vir'o kaj vir'in'o, sed ĉiam io, ia ne'klar'e sent'at'a tim'o, ek'star'ig'i konsci'a'n bar'o'n inter ili, de'ten'is ŝi'n.

Fin'e, je la kvar'a hor'o de la maten'o, ili ating'is la hotel'o'n apud la supr'o de la mont'o, ĝust'e kiam sonor'il'o aŭd'iĝ'is, por vek'i la gast'ar'o'n. Preskaŭ la sol'a cel'o, kiu'n hav'is la sep'dek aŭ ok'dek gast'o'j, loĝ'ant'a'j en tiu izol'a, kaj sufiĉ'e alt'tarif'a hotel'o, est'is, supoz'ebl'e, vid'i sun'lev'iĝ'o'n de la plej alt'a pint'o de la mont'o. Trink'int'e tas'o'n da varm'a kaf'o kaj ripoz'int'e kelk'e da minut'o'j, ni'a grup'et'o, kun'e kun ar'o da hotel'gast'o'j, en'volv'it'a'j en ŝal'o'j, supr'e'n'ir'is la last'a'n part'o'n de la voj'o ĝis la fam'e'kon'at'a vid'ej'o—kaj atend'is. La maten'o jam est'is sufiĉ'e klar'a, kaj la vast'a, neĝ'o'kovr'it'a Ber'n’a Alpar'o etend'iĝ'is antaŭ ili'a'j okul'o'j, ankoraŭ iom griz'kolor'a, tamen majest'a.

—Ho ve! Ĝust'e super la region'o, kie la sun'o lev'iĝ'os, mal'grand'a'j nub'o'j kolekt'iĝ'as. Kia mal'oportun'aĵ'o!

—Ne ĉagren'iĝ'u, Geraldino,—dir'is Leon'ard'o—, ĝi est'as nur mal'dens'a nub'et'ar'o, kiu, esper'ebl'e, for'mov'iĝ'os antaŭ ol aper'os la sun'glob'o.

Sinjor'in'o Harding met'is la brak'o'n sur la ŝultr'o'n de la knab'in'o kaj dir'is:

—Ne tim'u, mi'a kar'a, tiu'j ne'dens'a'j nub'o'tavol'o'j neniel difekt'os la vid'aĵ'o'n; mal'e, sun'lev'iĝ'o ĉe tut'e klar'a, sen'nub'a ĉiel'o est'as mult'e mal'pli bel'a, ol ĉe la al'est'o de kelk'a'j nub'et'o'j. Jen, rigard'u, la nub'o'j jam dis'romp'iĝ'as kaj pli'long'iĝ'as ambaŭ'flank'e'n.

La plumb'a kolor'o de la ĉiel'o iom post iom, preskaŭ ne'rimark'ebl'e, ŝanĝ'iĝ'is kaj al'pren'is ĉiam pli'bel'iĝ'ant'a'n, pli'hel'iĝ'ant'a'n mar'verd'a'n nuanc'o'n. La okul'o'j de ĉiu'j atent'o'plen'e fiks'iĝ'is sur lok'o, kiu'n flav'e-ruĝ'et'a ard'o ek'montr'is kiel la punkt'o'n de la baldaŭ'a sun'lev'iĝ'o. Jam la sub'a rand'o de la ĉe'horizont'a'j nub'et'o'j ek'kolor'iĝ'is, unu'e sang'o'ruĝ'e, post'e punc'e, roz'kolor'e kaj, tiel'e, tra ĉiu'j nuanc'o'j ĝis hel'a, bril'eg'a, sukcen'a kolor'o. Dum'e la mal'dens'a'j nub'o'j mem hel'iĝ'is kaj nun aspekt'is kiel lan'ec'a'j stri'o'j. La vid'aĵ'o far'iĝ'is de moment'o al moment'o pli rav'a, pli grandioz'a. La mir'ind'e bel'eg'a'j nuanc'o'j de la ĉiel'o, de la nub'o'rand'o'j, kaj de la neĝ'o'kovr'it'a'j supr'o'j de la mont'o'j ne rest'is sen'ŝanĝ'e en la daŭr'o de eĉ kvar'on'minut'o. La nub'et'o'j aspekt'is dum kelk'a temp'o, kvazaŭ ili est'as bril'eg'a amas'o da ĉiam ŝanĝ'iĝ'ant'a'j, tra'lum'ig'it'a'j gem'o'j, en'met'it'a'j en lum'radi'a or'o: Ĉi tie ard'is ruben'o'j; tie bril'et'is topaz'o'j; jen kristal'aĵ'o kaj smerald'o'j; jen ametist'o'j vid'iĝ'is, ĉirkaŭ'it'a'j de lum'a sukcen'aĵ'o.

Fin'e la ruĝ'a rand'o de la sun'o aper'is, al'don'ant'e ankoraŭ nov'a'n bel'ec'o'n: ĉio sur'verŝ'iĝ'is per delikat'a roz'kolor'a nuanc'o. Mal'antaŭ la dis'ŝir'it'a'j nub'et'o'j el'ĵet'iĝ'is bril'a'j fingr'o'simil'a'j radi'o'j, ĉe la centr'o ruĝ'et'a'j, sed grad'e pal'iĝ'ant'a'j ĝis ili perd'iĝ'is en la mar'verd'e-blu'a sen'fin'ec'o. Alt'e'n kaj pli alt'e'n la fajr'a glob'o de la sun'o lev'iĝ'is, impon'a, majest'a.

La bril'eg'o kaj grandioz'ec'o de la vid'aĵ'o plen'ig'is la kor'o'j'n de la al'rigard'ant'o'j per ne'esprim'ebl'a'j sent'o'j de pi'a ĝoj'o kaj profund'a emoci'o. Mult'a'j star'is mut'a'j. Nur ĉi tie kaj tie oni aŭd'is el la divers'naci'a'j grup'et'o'j mal'laŭt'a'j'n ek'kri'o'j'n:

Sen'dub'e kelk'a'j el la vir'o'j kaj vir'in'o'j neniam antaŭ'e konsci'is tiel fort'e la apud'est'o'n de Di'o; neniam antaŭ'e sent'is tia'n inklin'o'n, el plen'a, dank'a kor'o ador'i la Di'o'n de la Bel'o, de la Potenc'o, kaj de la Am'o.

Leon'ard'o Marston silent'is. Li'a rav'it'ec'o est'is tro fort'a por esprim'iĝ'o. Li'a'j okul'o'j, ĉiu trajt'o de li'a vir'bel'a vizaĝ'o montr'is, ke li'a tut'a anim'o ard'as de pi'a ekstaz'o. Geraldino demand'is li'n mal'laŭt'e:

—Kio'n mi pov'us, dir'i li respond'is mild'e;—antaŭ tia vid'aĵ'o oni pov'as nur silent'i, ador'i; vort'o'j profan'us.

Iom mal'proksim'e de ni'a grup'et'o star'is tri student'o'j (ne'grav'e el kiu land'o) kiu'j sen'ĝen'e el'montr'is si'a'n entuziasm'o'n; ebl'e tial, ke ĝi ne est'is sufiĉ'e profund'a, por dev'ig'i silent'o'n. Unu post ali'a deklam'is iom parad'e, grek'lingv'e, kelk'a'j'n el la sen'mort'a'j vers'o'j de Homero, kiu'j tiel ne'imit'ebl'e pri'skrib'as la lev'iĝ'o'n de la "roz'fingr'a" maten'o. Apud'e star'ant'a dik'a, pomp'a sinjor'o, kiu aspekt'is kiel bankier'o, de'pren'is binokl'o'n de antaŭ la okul'o'j, majest'e si'n turn'is al la tri jun'ul'o'j kaj direkt'is al ili rigard'eg'o'n, esprim'ant'a'n furioz'a'n indign'o'n:

—Kuŝ'iĝ'u!—li ĵet'is al ili sufiĉ'e laŭt'e, por est'i aŭd'at'a de la ĉirkaŭ'star'ant'o'j.

La student'o'j ĉes'is deklam'i kaj serĉ'is pli oportun'a'n lok'o'n por rigard'i la vid'aĵ'o'n.

Inter'temp'e la sun'a glob'o lev'iĝ'is super la nub'o'j, salut'ant'e la nov'e'nask'it'a'n, bel'a'n tag'o'n kaj sur'verŝ'ant'e la tut'a'n pejzaĝ'o'n per bril'a, ĝoj'a lum'o. Sed ju pli alt'e'n la radi'lum'a sfer'o lev'iĝ'is, des pli pal'iĝ'is la bril'ec'o de la kolor'aĵ'o, des pli la tut'a vid'aĵ'o al'pren'is ordinar'a'n aspekt'o'n; kaj mult'a'j al'rigard'ant'o'j si'n turn'is por ĝu'i la bel'ec'o'n de ali'a'j part'o'j de la vast'a panoram'o. El la buŝ'o'j de ne mal'mult'a'j el'iĝ'is ek'kri'o de ĝoj'a surpriz'o, kiam, rigard'ant'e mal'antaŭ'e'n, ili ek'vid'is ĉe la kontraŭ'a flank'o de la lag'o de Ĝenevo la neĝ'o'kovr'it'a'j'n mont'o'j'n Dent du Midi kaj Mont-Blanc, lum'ig'it'a'j'n de bel'a, delikat'e ruĝ'et'a lum'o.

Post la vesper'manĝ'o sinjor'in'o Harding en'ir'is en sufiĉ'e vast'a'n verand'o'n de la gast'ej'o "Valpaco" vest'it'a per tre moder'e dekolt'it'a kaj du'on'manik'a vest'o el nigr'a silk'o kun delikat'a sur'met'aĵ'o el gaz'o'simil'a, heliotrop'a ŝtof'o. En ŝi'a'j dens'a'j, mal'hel'a'j har'o'j vid'iĝ'is ruĝ'a roz'o, ten'at'a per diamant'o'bril'a agraf'o; kaj super ŝi'a zon'o pend'is mal'grand'a buked'o da bel'a'j roz'o'j "Marŝal'o Niel". Malgraŭ si'a'j tri'dek ses jar'o'j ŝi est'is tre al'log'a vir'in'o, graci'a, fleks'ebl'a, kaj vigl'a.

La verand'o est'is tegment'it'a per jasmen'o kaj ornam'it'a per grand'foli'a'j, kvazaŭ'tropik'a'j kresk'aĵ'o'j en barel'o'j. Kelk'a'j elektr'a'j lamp'o'j kun ruĝ'a'j ŝirm'il'o'j ĵet'is mild'a'n, bel'a'n lum'o'n sur la foli'ar'o'n. Pli bel'a'n, rev'ig'a'n vesper'o'n est'us mal'facil'e imag'i, kaj pli ĉarm'a lok'o por ĝu'i ĝi'n est'us mal'oft'e trov'ebl'a. Bril'a lun'falĉ'il'o star'is super la rand'o de herb'o'riĉ'a val'o kaj pentr'ind'e lum'ig'is per si'a facil'a, arĝent'a lum'o la el'star'ant'a'j objekt'o'j'n en ĝi.

En angul'o de la verand'o, sub palm'o, sinjor'in'o Harding trov'is Leon'ard'o'n.

—Ho, sinjor'o Marston,—ŝi ek'parol'is per ton'o, kiu montr'is kontent'ec'o'n sed ankaŭ nuanc'o'n de mal'trankvil'o,—vi est'as ĉi tie, ĝu'ant'e la bel'eg'a'n vesper'o'n! Per la last'a poŝt'o mi ricev'is du send'aĵ'o'j'n, pri kiu'j mi vol'as kun vi parol'i.

Kiam Leon'ard'o turn'is al ŝi la vizaĝ'o'n, ŝi rimark'is, ke li'a'j okul'o'j est'as mal'sek'a'j.

—Ho! amik'o mi'a,—ŝi ek'kri'is kun surpriz'o kaj kor'tuŝ'o,—larm'et'o'j en vi'a'j okul'o'j? Mi pen'is, ke vir'o'j, kiel vi, tiel trankvil'anim'a'j, firm'karakter'a'j, ne hav'as larm'o'j'n.

—En tiu okaz'o vi erar'is, sinjor'in'o Harding. La ne'ordinar'e dolĉ'a vesper'o parol'is al mi pri la sen'fin'a bon'ec'o kaj am'o de Di'o. Sed mi ne konsci'is, ke larm'et'o'j mal'sek'ig'is mi'a'j'n okul'o'j'n. Nu, parol'u, mi pet'as, pri vi'a'j interes'aĵ'o'j.

—Last'a'n semajn'o'n mi mend'is ĉe or'aĵ'ist'o objekt'o'n laŭ mi'a propr'a desegn'o. Jen...

Dir'int'e tio'n, sinjor'in'o Harding ek'pren'is delikat'a'n or'a'n kol'ĉen'o'n, el'tir'is el la fald'o'j de si'a sur'brust'aĵ'o medalion'o'n kaj rid'et'ant'e en'man'ig'is ĝi'n al Leon'ard'o. Li ten'is ĝi'n sur la man'plat'o, ankoraŭ varm'a, kaj rigard'is ĝi'n. Kontent'a, plaĉ'a rid'et'o vid'iĝ'is sur li'a trankvil'a vizaĝ'o. La medalion'o montr'is sur unu flank'o ruĝ'a'n, kvin'pint'a'n stel'o'n sur blank'a, emajl'it'a fund'o. En la mez'o de la stel'o trov'iĝ'is mozaik'a, or'a liter'o "A". Sur la dors'a flank'o est'is verd'a, kvin'pint'a stel'o, ankaŭ sur blank'a fund'o, kaj en ĝi'a mez'o or'a liter'o "E". En ĉiu inter'pint'a, blank'a spac'o bril'is mal'grand'a gem'o. Post moment'o Leon'ard'o ek'parol'is seren'e, ankoraŭ rigard'ant'e la juvel'o'n:

—La liter'o "E" signif'as, kompren'ebl'e, "Esperant'o", kaj la liter'o "A"... "Am'ant'o"; ĉu ne? Delikat'a kompliment'et'o; mi dank'as vi'n.

—Vi prav'e diven'is. La verd'a kolor'o signif'as esper'o'n, kaj la ruĝ'a kolor'o am'o'n, tut'hom'ar'a'n am'o'n.

—Ja, efektiv'e, tut'hom'ar'a'n am'o'n, tio est'as. Di'a am'o, trov'ant'a en ni'a'j hom'a'j kor'o'j il'o'j'n, por efektiv'ig'i si'a'j'n favor'a'j'n cel'o'j'n rilat'e al la hom'ar'o. Kaj ĉiu'j lojal'a'j kor'o'j est'as bezon'at'a'j por ni'a grand'a cel'o. Ekzist'as, sinjor'in'o Harding, mult'a'j sen'celul'o'j, vir'o'j kaj vir'in'o'j, kiu'j ek'ard'us, flam'iĝ'us, tuj kiam iu montr'us al ili la ebl'ec'o'n, ili'a'n propr'a'n kapabl'o'n, far'i grand'a'n, nobl'a'n serv'o'n al si'a'j kun'hom'o'j.

La bel'a vir'in'o lev'is la mal'hel'a'j'n, lum'plen'a'j'n okul'o'j'n admir'e al la vizaĝ'o de la alt'kresk'a vir'o antaŭ ŝi, kaj fervor'e dir'is:

—Prav'e, bel'e dir'it'e! Nu, tio ven'ig'as mi'n al mi'a du'a sci'ig'o. Ni ĵus ricev'is leter'o'n de ni'a'j prokur'ist'o'j. Ili sci'ig'as mi'n, ke ni'a lu'kontrakt'o kun Lord Morland est'as el'far'it'a. Ni lu'os li'a'n kamp'o'dom'o'n "Elmcroft" en la graf'land'o Hertford por unu jar'o, dum li kun Lady Morland kaj la du fil'in'o'j far'os mond'vojaĝ'o'n. Ni do loĝ'os ne tre mal'proksim'e de vi en Linkfield. Mi'a edz'o kaj mi tre esper'as, ke ni vid'os vi'n oft'e. Mi vol'as aranĝ'i kelk'a'j'n kun'ven'o'j'n.

—Dank'o'n, sinjor'in'o Harding, dank'o'n; sed vi sci'as, ke mi est'as tre mult'okup'at'a hom'o, kaj ke grand'mond'a'j kun'ven'o'j ne est'as mult'e laŭ mi'a gust'o. Do...

—Mi sci'as, amik'o mi'a, mi kon'as vi'a'n si'n'de'ten'em'o'n,—viv'e re'dir'is Maria Harding, esplor'e rigard'ant'e la vizaĝ'o'n de Leon'ard'o, en kiu, ŝajn'is al ŝi, ombr'et'o de mal'plezur'o ek'aper'is,—mi'n ankaŭ jam de long'e ted'as sen'cel'a'j vesper'kun'ven'o'j. Sed mi hav'as ambici'a'j'n plan'o'j'n por ni'a mov'ad'o, por ĉiu nobl'a cel'o, kiu'n "Esperant'o" reprezent'as: milit'ad'o kontraŭ milit'o; inter'naci'a frat'iĝ'o; dis'vast'ig'ad'o de pur'a'j, nobl'a'j viv'o'cel'o'j, instig'at'a'j de am'o; ktp. Ambici'a'j'n plan'o'j'n mi hav'as ankaŭ por vi.

—Ni'a'j ne'ag'em'a'j klas'o'j bezon'as vek'o'n, entuziasm'ig'o'n, kaj vi, Leon'ard'o Marston, kun vi'a flam'a elokvent'ec'o, kun vi'a'j alt'a'j ideal'o'j, est'as ĝust'e la person'o por tiu task'o. Ne inter'romp'u mi'n; vi don'is al mi permes'o'n parol'i el'kor'e. Vi tut'e ne el'uz'as vi'a'n talent'o'n. Vi est'as tro si'n'de'ten'em'a kaj dev'us pli sen'rezerv'e met'i vi'a'j'n natur'don'o'j'n sur la altar'o'n de ni'a mov'ad'o. Nun ili konsum'as vi'a'n kor'o'n; sed, don'ant'e al ili plen'a'n liber'ec'o'n, vi est'os pli feliĉ'a, ol vi est'as nun. Ne ne'u tio'n. Mi vol'as vid'i vi'n bril'i.

—Ne mal'pli mi. Sed mult'e da hom'o'j est'os gajn'it'a'j pli efik'e per cent'o da elokvent'a'j vort'o'j parol'at'a'j, ol per mil'o'j da kilo'gram'o'j da traktat'o'j, kiu'j'n ili ne leg'as. Mi vol'as, ke vi renkont'iĝ'u dum ni'a loĝ'ad'o en "Elmcroft" kun kelk'a'j, kun mult'a'j inteligent'ul'o'j, kun hom'o'j, kiu'j'n vi pov'os influ'i.

Vi pov'as far'i tio'n, kaj mi vol'as don'i al vi okaz'o'j'n tie por far'i parol'ad'o'j'n. Vi nur bezon'as taŭg'a'j'n okaz'o'j'n tia'j'n, por real'ig'i vi'a'j'n rev'o'j'n. Mi kon'as person'o'j'n, kiu'j, unu'foj'e gajn'it'e por ni'a mov'ad'o, nepr'e est'os grand'a'j akir'aĵ'o'j.

Leon'ard'o rigard'is en'pens'iĝ'e en la supr'e'n'turn'it'a'n, emoci'it'a'n vizaĝ'o'n de la bel'a vir'in'o.

—Ĉu vi'a Londona dom'o ne prezent'as pli oportun'a'n lok'o'n, ol kamp'ar'a dom'o, rilat'e al taŭg'a'j parol'ant'o'j kaj la dezir'ind'a'j varb'ot'o'j?

Sinjor'in'o Harding iom'et'e ek'ruĝ'iĝ'is kaj embaras'iĝ'is, sed rapid'a'pens'e respond'is:

—Mi opini'as, ke ne. La viv'o en Londono est'as tro sen'ripoz'a; la hom'o'j tie imag'as, ke ili hav'as nek la temp'o'n, nek la inklin'o'n stud'i tia'j'n afer'o'j'n. Sed ili volont'e pas'ig'os kelk'e da tag'o'j da ripoz'o en bel'a kamp'a dom'o, kaj tiam ili ĉiam plezur'e aŭskult'os kaj pri'parol'os demand'o'j'n pri komun'util'a'j aŭ nov'a'j ide'o'j.

—Mi bedaŭr'as, ke mi ne pov'as plen'e konvink'i mi'n, ke vi est'as prav'a; tamen mi est'as al vi tre dank'a, sinjor'in'o Harding, kaj tre volont'e mi konsent'as prov'i vi'a'n plan'o'n. Vi'a kun'labor'ad'o est'os por mi tre valor'a.

—"Li'a honor'ind'a moŝt'o" Algernon Villiers[4], do, ne akompan'os la ceter'a'j'n. Mi kon'as li'n. Li est'as nov'e far'it'a kapitan'o de la teritori'a volont'ul'ar'o en ni'a region'o.

—Kia honor'o por vi'a batalion'o! Li est'os oft'a vizit'ant'o ĉe ni, sed mi tim'as, ke li ne est'os unu el ni'a'j konvert'it'o'j. Mi ne sci'as kial, sed, ial, mi ne pov'as vid'i en Algernon Villiers, eĉ ne imag'e, grand'anim'a'n entuziasm'ul'o'n pri io. Tamen, kiam li okaz'e ne montr'as si'a'n pretend'it'a'n super'ec'o'n, li montr'as kapabl'o'n est'i tre agrabl'a, eĉ ĉarm'a.

—Sen'dub'e. Li sci'as perfekt'e lud'i la rol'o'n de ĝentil'ul'o, kiam li vol'as.

—Nu,—dir'is sinjor'in'o Harding,—sen'konsci'e iom mal'laŭt'ig'ant'e la voĉ'o'n,—li'a kapitan'ec'o ne est'as la sol'a afer'o, kiu mal'help'as li'n entrepren'i tut'jar'a'n vojaĝ'o'n ekster'land'e. Li'a fianĉ'in'o ne permes'us tio'n.

Leon'ard'o Marston ek'rigard'is la delikat'e ĉiz'it'a'n vizaĝ'o'n de la vir'in'o, kaj demand'is mild'e:

—Ho, mi sci'as, ke mi pov'as fid'i vi'n. Mi cert'ig'as al vi, ke mi mal'kovr'is la sekret'o'n al neni'u, krom mi'a edz'o, kompren'ebl'e, kaj...

—Tut'a'n nom'ar'o'n; efektiv'e! La tut'a nom'ar'o konsist'as el mi'a edz'o. Mi nur vol'is dir'i, kiam vi tiel ĝentil'e inter'romp'is mi'n, ke mi sci'ig'os la sekret'o'n al neni'u plu.

Ŝajn'serioz'a klin'salut'o akompan'is li'a'j'n vort'o'j'n. La sinjor'in'o respond'is per simil'a ŝerc'a riverenc'et'o, kaj dir'is:

—Ver'e ĝi est'as roman'ec'a Romeo-kaj-Juli'et-afer'o. Supoz'ebl'e vi sci'as, ke inter la du lord'a'j famili'o'j Morland kaj St. Aŭbyn ekzist'as mal'amik'a'j rilat'o'j jam de la temp'o de la kruc'milit'ir'o'j, kiel oni dir'as. Nu, "la honor'ind'a" Algernon kaj "la honor'ind'a" Melissa St. Aŭbyn reciprok'e fort'e en'am'iĝ'is, furioz'e. Kiel long'e ĉi tiu pasi'o daŭr'os ĉe Algernon, la vent'anim'ul'o, mi ne sci'as. Melissa est'as la last'a id'o de tiu tre mal'nov'a dom'an'ar'o. La titol'o kaj la ne'dispon'ebl'a hered'a bien'o trans'ir'os al kuz'o de Lord St. Aŭbyn, sed li'a propr'a, hered'ebl'a aparten'aĵ'o kaj apart'a propr'aĵ'o de la mort'int'a patr'in'o de Melissa est'as tre grand'a'j. St. Aŭbyn est'as sen'esper'a diabet'ul'o, kaj la ge'am'ant'o'j ten'os sekret'a la fianĉ'iĝ'o'n ĝis li'a mort'o. Antaŭ kelk'a temp'o Lord St. Aŭbyn suspekt'is, ke Algernon Villiers am'ind'um'ad'as li'a'n fil'in'o'n, kaj unu bel'a'n tag'o'n koler'e for'ordon'is li'n for de li'a ter'aĵ'o, minac'ant'e li'n je el'verg'ad'o.

—Kompat'ind'a Villiers! Mi nepr'e ten'os ĉi tiu'n interes'a'n sekret'o'n, se nur por ne ĉagren'i la ĉarm'a'n Juli'et'o-Melissan.

—Ne, sed mi foj'e vid'is ŝi'a'n portret'o'n en, mi ne re'memor'as kiu, mod'o'gazet'o. Ŝi aspekt'as tre graci'a, am'ind'a jun'ul'in'o.—

—Ho, Marston, mi supoz'is, ke vi est'as ĉi tie kun'e kun Maria, duet'e rapsodi'ant'e pri la ĉiel'a bel'ec'o de la vesper'o, ĉu ne? Vi ankoraŭ ne sci'as, ke ar'o da eminent'a'j Esperant'ist'o'j el du aŭ tri divers'a'j land'o'j ĵus loĝ'iĝ'is en la hotel'o "Dent du Midi". Unu el ili ven'is pet'i aŭ permes'o'n ni'n vizit'i aŭ la honor'o'n de vizit'o de ni. La "kar'a'j ĝemel'o'j" jam ek'ir'is trans'e'n. Geraldino jam kuŝ'iĝ'as. La kar'a knab'in'o est'as lac'eg'a. Ŝi pet'is mi'n ŝi'a'flank'e dezir'i al vi ambaŭ bon'a'n nokt'o'n, en la okaz'o, se vi ankoraŭ trov'iĝ'as sur ĉi tiu materi'a, proz'aĉ'a ter'o. Ĉu vi vol'as ven'i?

Ambaŭ konsent'is akompan'i sinjor'o'n Harding, kaj vizit'i la ven'int'a'j'n sam'ide'an'o'j'n, sed nur por mal'long'a temp'o, ĉar ankaŭ ili sent'is bezon'o'n de fru'a en'lit'iĝ'o. Tamen est'is preskaŭ nokt'o'mez'o, kiam fin'e ni'a'j amik'o'j adiaŭ'is la gast'o'j'n de la hotel'o "Dent du Midi". Ĉiu'j ĝu'is tre agrabl'a'n kaj vigl'a'n inter'parol'o'n. Ambaŭ grup'et'o'j trov'is en la ali'a person'o'j'n bon'e'kon'at'a'j'n en Esperant'uj'o, kaj tiu ne'atend'it'a renkont'iĝ'o far'is al ili grand'a'n plezur'o'n.

La sekv'int'a'n maten'o'n Leon'ard'o Marston sid'is en kviet'a angul'o de la ĝarden'o ĉirkaŭ'ant'a la pension'o'n "Valpaco". Li'a'j okul'o'j rigard'is al la sam'a val'o, kiu, la pas'int'a'n vesper'o'n, tiom ĉarm'is li'n, sed hodiaŭ li preskaŭ ne est'is konsci'a pri ĝi'a bel'ec'o. Li'a vizaĝ'o montr'is en'pens'iĝ'o'n kaj mal'gaj'ec'o'n. Antaŭ li, sur tabl'o, kuŝ'is leter'o, kiu'n li ĵus tra'leg'is la du'a'n foj'o'n. La skrib'int'o est'is Lorn'a Prior, kaj la en'hav'o la jen'a:

Dum kelk'a temp'o ankoraŭ Leon'ard'o Marston en'pens'e rigard'is en la spac'o'n.

—Lorn'a est'as mal'feliĉ'a,—li dir'is al si en la pens'o'j,—la gaj'a, impuls'em'a infan'o mal'gaj'iĝ'as pro sen'dank'a du'on'frat'o kaj pro ego'ist'a du'on'patr'o.—De'nov'e li leg'is la vort'o'j'n de la leter'o: "Onkl'in'o Delfino ja ankaŭ tre am'as li'n; sed mi tim'as, ke ŝi nur dorlot'as li'n".—Tio'n mi ne kred'as,—li medit'is plu'e,—mi est'as cert'a, ke ŝi ruin'ig'as li'n. Ŝi est'as por mi enigm'o; kaj, la pens'o persekut'as mi'n, ke ŝi sekret'e uz'as super li i'a'n tre malic'a'n influ'o'n. Ebl'e mi pov'os mal'help'i tiu'n mal'saĝ'a'n paŝ'o'n... Mi ankaŭ ne pov'as ne tim'i, ke ŝi akir'os tro grand'a'n influ'o'n sur la impres'ebl'a'n kor'o'n de Lorn'a.—

Tiam ek'aper'is antaŭ li'a'j anim'okul'o'j la bild'o de la am'at'a patr'o, kuŝ'ant'a sur la mort'o'lit'o, kaj pet'eg'ant'a li'n, ke li pren'u sur si'n la dev'o'n laŭ'pov'e ŝirm'i Lorn'a'n kontraŭ moral'a'j danĝer'o'j. De'nov'e li vid'is la esprim'o'j'n de pac'o, de profund'a am'o kaj dank'ec'o ek'lum'ig'ant'a'j'n li'a'n kar'a'n vizaĝ'o'n. Li re'memor'is ankaŭ, kiel volont'e li ĵur'is anstataŭ'e plen'um'i la solen'a'n promes'o'n de la patr'o, por pli'dolĉ'ig'i al li la last'a'j'n moment'o'j'n, kaj kiom la pens'o, est'i sekret'a gard'ant'o kaj zorg'ant'o de la dolĉ'a, am'ind'a infan'o ŝajn'is al li tiam al'log'a dev'o.

Ĝis nun li'a promes'o ne postul'is de li grand'a'n ofer'o'n; efektiv'e ĝi far'is al li pli da plezur'o kaj kontent'ec'o. La du infan'o'j, Malkomo kaj Lorn'a, ĉiam est'is por li tre kar'a'j, kaj inter li kaj ili ekzist'is varm'a amik'ec'o, precip'e inter li kaj Lorn'a. Kvankam la knab'o, nun far'iĝ'int'e jun'a vir'o, kelk'foj'e kondut'is strang'e antaŭ li kaj iom sen'pacienc'iĝ'is pro li'a'j bon'intenc'a'j konsil'o'j kaj avert'o'j, Leon'ard'o Marston tamen ankoraŭ am'is li'n. Li'a amik'ec'o kun Lorn'a est'is ĉiam tre feliĉ'a, kaj dum ŝi'a infan'ec'o ili'a inter'rilat'o preskaŭ neniel ŝanĝ'iĝ'is. Ŝi est'is por li ĉiam ankoraŭ la dolĉ'a, konfid'em'a, am'em'a infan'o. La sun'ec'a, mal'kaŝ'anim'a karakter'o de la knab'in'o trov'is en la kor'o de la serioz'a vir'o simpati'a'n ŝat'o'n. Lorn'a rigard'is li'n kiel parenc'o'n kaj dediĉ'is al li sincer'a'n, kvazaŭ infan'a'n am'o'n kaj mal'avar'a'n admir'o'n. Por ŝi la alt'kresk'a, serioz'a, sed mol'kor'a vir'o est'is ideal'o de alt'anim'ec'o, kaj ŝi'a konfid'o je li'a sen'erar'a just'ec'o kaj li'a ne'sku'ebl'a rekt'ec'o est'is kor'tuŝ'e fort'a. Plu'e ŝi sci'is—ne demand'ant'e al si la motiv'o'n—ke sinjor'o Marston am'zorg'e si'n interes'as pri ŝi'a spirit'a bon'stat'o. Ŝi ne demand'is al si kial—infan'o'j akcept'as tia'j'n bon'kor'aĵ'o'j'n sen'ĝen'e, sen'demand'e—kaj respond'is al li'a'j amik'aĵ'o'j varm'e, sincer'e kaj dank'em'e. Kiam Leon'ard'o Marston re'ven'is de Amerik'o post du'monat'a for'est'o antaŭ mal'pli ol du jar'o'j, Lorn'a ir'is al la staci'o kun'e kun kelk'a'j ali'a'j por bon'ven'ig'i li'n. Obe'ant'e subit'a'n ĝoj'a'n impuls'o'n, ŝi kur'is renkont'e al li kun etend'it'a'j brak'o'j kaj am'e kis'is li'n. Neni'u vid'is en tiu ĉarm'e far'it'a salut'o i'o'n ne'natur'a'n, kun escept'o de fraŭl'a onkl'in'o el Skot'land'o, kiu opini'is la ag'o'n tre ne'dec'a. Lorn'a ne kompren'is kial, kaj ne ĝen'is si'n pri tiu opini'o.

La kar'a kaj viv'a memor'o, lig'ant'a li'n al la profund'a am'o, kiu iam ekzist'is inter li kaj li'a patr'o kaj la cert'ec'o pri tio, kio'n ĉi tiu far'us sur li'a lok'o, ne las'is Leon'ard'o'n dub'i moment'o'n pri si'a dev'o. Li firm'e decid'iĝ'is tuj re'vojaĝ'i hejm'e'n. En'poŝ'ig'int'e la leter'o'n de Lorn'a, li lev'iĝ'is, por serĉ'i si'a'j'n amik'o'j'n.

Li'a subit'a anonc'o, ke li nepr'e dev'os re'ir'i per la hodiaŭ'nokt'a vagon'ar'o, kaŭz'is ĉiu'flank'e grand'a'n bedaŭr'o'n kaj laŭt'a'j'n protest'o'j'n. Sinjor'o Harding ne'kaŝ'em'e dir'is, ke li tut'e ne pov'as kompren'i, kiel fraŭl'o, sen mal'saĝ'a'j am'aĵ'o'j, kies komerc'o flor'as, pov'as hav'i sufiĉ'a'n motiv'o'n tiel ĉagren'i si'a'j'n plej bon'a'j'n amik'o'j'n. Sinjor'in'o Harding kor'prem'at'e observ'is la vizaĝ'o'n de la amik'o, en kiu ŝi vid'is, la unu'a'n foj'o'n, sign'o'j'n de profund'a mal'ĝoj'o.

—Jes, sinjor'in'o Harding; la dev'o vok'as mi'n.—La respond'o est'is mild'a, tamen firm'a.

Ŝi'a dezir'o ek'sci'i la kaŭz'o'n de li'a subit'a decid'o kaj de li'a ne'ordinar'a mal'gaj'ec'o est'is dolor'a, sed ŝi ne kuraĝ'is far'i plu'a'j'n demand'o'j'n. Mal'laŭt'e, per mal'gaj'a voĉ'o ŝi dir'is:

Post'e ŝi mir'is kun trem'ant'a kor'o pri la akr'a dolor'o kaj la strang'a kor'prem'at'ec'o, kiu'j'n ŝi tiam sent'is.

La tut'a amik'ar'o kun'e kun la nov'e al'ven'int'a'j Esperant'ist'o'j akompan'is Leon'ard'o'n vagon'ar'e ĝis Vevey, kie la nokt'a rapid'ir'a vagon'ar'o de Milano al Parizo halt'is. Ĉiu'j mult'vort'e bedaŭr'is la subit'a'n dis'iĝ'o'n, ĝust'e kiam kelk'a'j ekskurs'o'j jam aranĝ'iĝ'is. La inter'parol'o sur'voj'e kaj sur la fer'voj'a peron'o est'is tre vigl'a. Ĉiu subit'e vol'is far'i mult'a'j'n demand'o'j'n al la for'ir'ont'o kaj pri'parol'i mult'a'j'n afer'o'j'n kun li. Kiam la vagon'ar'o al'proksim'iĝ'is al la staci'o, Geraldino konduk'is onkl'o'n Hubert'o'n flank'e'n kaj, dev'ig'ant'e si'n ne rid'et'i, mal'laŭt'e pet'is:

Sinjor'o Hubert'o Fleming rapid'e turn'is si'a'n bon'kor'a'n vizaĝ'o'n al la knab'in'o, ek'rigard'is ŝi'n kun surpriz'o kaj respond'is:

—Oni neniam sci'as, vi petol'ul'in'o, ĉu vi est'as serioz'a aŭ ne. Ceter'e, kio supoz'ig'as vi'n, ke sinjor'o Marston dezir'as kis'i vi'n?

—Ĉu vi pens'as, ke li rifuz'os?—ŝi demand'is kun larĝ'e mal'ferm'it'a'j okul'o'j.

—Ofend'iĝ'i ne est'as en li'a program'o. Li est'as tro bon'kor'a kaj am'ind'a; kaj ne est'is ver'e tre bon'a'j amik'o'j.

Kiam Leon'ard'o Marston, jam adiaŭ'int'e ĉiu'j'n amik'o'j'n, sid'is en la kupe'o, Geraldino al'paŝ'is, klin'is si'n antaŭ'e'n kaj prezent'is al li la vizaĝ'o'n kun mien'o, kiu'n li ne pov'is mal'kompren'i. Kun kontent'a rid'et'o Leon'ard'o met'is ambaŭ man'o'j'n sur la ŝultr'o'j'n de la knab'in'o kaj volont'e don'is la petit'a'n adiaŭ'kis'o'n. Am'e rigard'ant'e en la naiv'a'n vizaĝ'o'n li dir'is:

—Vi'a am'ind'ec'o, Geraldino, mal'pez'ig'as al mi la dis'iĝ'o'n kaj ir'ig'as mi'n hejm'e'n kun ankoraŭ plu'a, tre agrabl'a impres'o. Adiaŭ. Di'o ben'u vi'n, amik'in'et'o mi'a.

Unu el la sinjor'in'o'j de la last'e al'ven'int'a amik'ar'o, franc'in'o, mal'laŭt'e dir'is al sinjor'in'o Harding:

—Jes,—respond'is en'pens'e la angl'in'o,—la ag'o est'is ambaŭ'flank'e tut'e natur'a, plen'a de ĉarm'a naiv'ec'o.

En la last'a moment'o sinjor'o Harding en'ig'is la kap'o'n en la kupe'o'n, kaj dezir'em'e demand'is:

—Jes,—re'ven'is sek'a respond'o,—tri el ni'a'j labor'ist'o'j kaj la kort'ist'o de la vilaĝ'a trink'ej'o.

Ĉapitr'o III

Leon'ard'o Marston star'is sur la peron'o de la fabrik'ej'o en Linkfield, ir'ont'e hejm'e'n, la unu'a'n vesper'o'n post si'a re'ven'o. Feliĉ'ig'is li'n, vid'i ĉi tie kaj tie ar'et'o'j'n da kontent'aspekt'a'j labor'ist'o'j, hejm'e'n'ir'ant'a'j je fru'a hor'o. Kelk'a'j rapid'is por lud'i, post la te'manĝ'o, sur sport'kamp'o, dediĉ'it'a de la firm'o al la labor'ist'o'j; ali'a'j, sam'e kontent'a'j, intenc'is pac'e labor'i en si'a'j mal'grand'a'j ĝarden'o'j. Mult'a'j el li'a'j propon'o'j pri re'form'o'j kaj pli'bon'ig'o'j en la stat'o de la labor'ist'o'j renkont'is kontraŭ'star'o'n de l’ flank'o de sinjor'o Vincent kaj de fraŭl'in'o Haverford. Tamen li persist'is kaj sukces'is efektiv'ig'i unu re'form'o'n post ali'a; kaj en ĉiu okaz'o oni dev'is konfes'i la saĝ'ec'o'n kaj la rezult'ant'a'n profit'o'n de la re'form'o'j. Li fort'e kontraŭ'star'is tendenc'o'j'n mal'alt'ig'i prez'o'j'n, sed insist'is pri profit'o'don'a kalkul'ad'o por super'a'j komerc'aĵ'o'j, por ebl'ig'i la firm'o'n pag'i dec'a'j'n salajr'o'j'n al kompetent'a'j kaj feliĉ'a'j meti'ist'o'j. Ankaŭ la al'pren'o de ĉi tiu princip'o bon'efik'is kaj rezult'is je sen'egal'a reputaci'o pri fid'ind'ec'o kaj alt'a'grad'a kvalit'o de la fabrik'aĵ'o'j.

La hodiaŭ'a tag'o al'port'is al Leon'ard'o agrabl'aĵ'o'j'n kaj mal'agrabl'aĵ'o'j'n: kor'a'j'n bon'ven'ig'o'j'n de mult'a'j amik'o'j, de egal'ul'o'j, kiel ankaŭ de sub'ul'o'j,—kaj mal'agrabl'a'n inter'parol'o'n kun li'a ĉef'o, sinjor'o Vincent. Tiu'n diskut'o'n kaŭz'is la intenc'at'a el'tir'o el la firm'o de la kapital'o aparten'ant'a al Malkomo kiel de'patr'in'a hered'aĵ'o. Sinjor'o Vincent fort'e mal'plezur'iĝ'is, kiam li'a jun'a kun'firm'an'o el'dir'is la opini'o'n, ke fraŭl'in'o Haverford mal'bon'e influ'as Malkomon, kaj ke ebl'e ŝi instig'is li'n al tiu strang'a kondut'o. Mal'plaĉ'is al li la trankvil'a asert'em'o de la pli jun'a vir'o, kaj la alud'it'a supoz'o, ke tio ne est'as por li mem nov'aĵ'o. Ju pli sinjor'o Vincent sent'is, ke li perd'as la konfid'o'n kaj am'o'n de si'a sol'a, am'at'a fil'o, des pli li ĵaluz'iĝ'is pri la am'a respekt'o, kiu'n ĉi tiu montr'is al Leon'ard'o. Marston prav'e diven'is, ke mal'antaŭ ĉi tiu el'montr'o de mal'plezur'o si'n kaŝ'as ne nur ĵaluz'o kaj turment'iĝ'o, sed ankaŭ, kaj sen'fin'e pli dolor'e, kontraŭ'vol'a konfes'o al si mem, ke la konjekt'o'j de li'a jun'a kun'firm'an'o est'as tut'e ĝust'a'j. Sinjor'o Vincent mal'bon'humor'e kompren'ig'is al li, ke ekzist'as afer'o'j, kiu'j est'as tro privat'a'j por pri'trakt'ad'o en kontor'o.

Sed ĉi tiu'j mal'agrabl'a'j afer'o'j jam ne okup'is la pens'o'j'n de Leon'ard'o. La plaĉ'a vid'aĵ'o antaŭ li tro fort'e ĉarm'is li'n. Tra'pas'ant'e la ĝarden'o'n antaŭ la fabrik'ej'o, li traf'is ar'et'o'n da bon'ord'e vest'it'a'j jun'a'j vir'in'o'j. Kun afabl'a salut'o li vol'is preter'pas'i, kiam unu el la knab'in'o'j al'parol'is li'n Esperant'e per mal'rapid'e, tim'em'e el'dir'it'a'j vort'o'j:

—Ni ĝoj'as, sinjor'o Marston, ke vi jam re'ven'is. Ĉu vi vizit'os ni'a'n Esperant'o-klub'o'n hodiaŭ vesper'e?

Leon'ard'o Marston, la prezid'ant'o de la lok'a Esperant'ist'a grup'o, respond'is bon'kor'e:

—Ne, bedaŭr'ind'e, mi ne pov'as ven'i; ĵus re'ven'int'e, mi est'as tro okup'it'a de privat'a labor'o. Ceter'e, mi'a raport'o est'as far'ot'a laŭ aranĝ'o ven'ont'a'n ĵaŭd'o'n. Ĉu vi hav'is bon'a'j'n kun'ven'o'j'n dum mi'a for'est'o?

La du'a parol'int'in'o, vigl'a, gaj'aspekt'a knab'in'o, dir'is al'pren'ant'e serioz'a'n mien'o'n:

—Ne, ne tre bon'a'j'n. Ni cert'e ne tiom ĝu'as la klub'kun'ven'o'j'n, kiam vi for'est'as, sinjor'o Marston.

—Tio est'as mal'prav'a, Bessie; vi dev'as pen'i est'i sen'de'pend'a'j de iu konduk'ant'o. Nu, bon'a'n vesper'o'n,—li al'dir'is angl'e, ĉar kelk'a'j el la jun'a'j labor'ist'in'o'j ne est'is Esperant'ist'in'o'j.

—Bon'a'n vesper'o'n, sinjor'o Marston,—ek'kri'is ĉiu'j kor'e, tamen kun plen'a respekt'o.

Leon'ard'o Marston rapid'e ir'is antaŭ'e'n laŭ la ĉef'voj'o al la vilaĝ'o, preter'pas'ant'e kaj salut'ant'e kelk'a'j'n ali'a'j'n ar'et'o'j'n da labor'ist'o'j kaj labor'ist'in'o'j. Post'e, por ating'i si'a'n dom'o'n pli fru'e, li de'voj'iĝ'is kaj trans'ir'is vast'a'n ĉirkaŭ'barit'a'n herb'ej'o'n. Ĉe la kontraŭ'a ekstrem'aĵ'o de la herb'ej'o trov'iĝ'is kamp'a pord'eg'o, konduk'ant'a al ali'a part'o de la kurb'a ĉef'voj'o, apud la mur'o, kiu lim'ig'is la ter'aĵ'o'n de fraŭl'in'o Haverford. Ĉe tiu kamp'a pord'eg'o star'is du hom'o'j, knab'in'o kaj vir'o. Al'proksim'iĝ'ant'e, Leon'ard'o re'kon'is Lorn'a'n Prior kaj "the honourable" Algernon Villiers en uniform'o de kapitan'o de teritori'a[5] rot'o. Tiu last'a, antaŭ'e'n klin'it'a al la knab'in'o, du'on'sid'is sur protekt'a angul'ŝton'o. Ŝajn'is al Leon'ard'o, ke li pen'as ig'i si'n agrabl'a al si'a kun'ul'in'o. Lorn'a Prior dors'e apog'is si'n sur la trab'o'j de la pord'eg'o. Ŝi'a'j kun'plekt'it'a'j man'o'j form'is sub'ten'il'o'n por la mal'antaŭ'o de la kap'o, kiu hav'is amas'o'n da bel'a'j, or'brun'a'j har'o'j, ne'lig'it'e pend'ant'a'j sur ŝi'a'j ŝultr'o'j. Ambaŭ ne rimark'is Leon'ard'o'n. Jam li pov'is aŭd'i la arĝent'son'a'n voĉ'o'n de la knab'in'o, feliĉ'e, naiv'e rid'ant'a. Subit'e ŝi turn'is la vizaĝ'o'n al la oficir'o kaj iom dram'ec'e dis'etend'is la brak'o'j'n, kvazaŭ ŝi vol'as gest'e ampleks'i la tut'a'n mond'o'n. Unu el ŝi'a'j man'o'j Algernon Villiers lert'e ek'kapt'is kaj, spit'e barakt'o de la flank'o de la knab'in'o, li sukces'is prem'i ĝi'n al si'a'j lip'o'j. Lorn'a Prior, rid'ant'e, far'is al la kuraĝ'ul'o kelk'a'j'n, cert'e ne tro sever'a'j'n, riproĉ'o'j'n kaj jam kur'is trans la voj'o'n al pord'o en la mur'o, kiam ŝi ek'vid'is Leon'ard'o'n Marston. Tuj ŝi halt'is kaj ĝoj'e ek'kri'is:

—Ho, jen ven'as sinjor'o Marston. Vi dev'as rest'i moment'o'n por parol'i kun li, sinjor'o Villiers.

Sufiĉ'e al'proksim'iĝ'int'e al la surpriz'it'a par'o, Leon'ard'o ĝentil'e lev'is la ĉapel'o'n kaj trankvil'e dir'is:

La knab'in'o iom ruĝ'iĝ'is, sed ŝi'a ĝoj'o ĉe la ek'vid'o de la ven'int'o est'is evident'e tre sincer'a. Ili jam inter'ŝanĝ'is salut'o'j'n en la kontor'o, kie'n Lorn'a ven'is kun ia pretekst'o, aŭd'int'e pri la ne'atend'it'a re'ven'o de la amik'o. Sur la vizaĝ'o de la jun'a oficir'o ek'aper'is ombr'o de mal'plezur'o, sed li est'is tro fier'a pri si'a bon'eduk'it'ec'o, por ne pen'i tuj ŝajn'ig'i plezur'o'n kaj afabl'ec'o'n. Li do salut'is la industri'ist'o'n kun iom'a parad'o de ĝentil'ec'o, kiu, tamen, en'hav'is pli-mal'pli da ne'konsci'a si'n'mal'alt'ig'o, kaj nur mal'lert'e kaŝ'is li'a'n kutim'a'n arogant'ec'o'n kontraŭ tiu'j, kiu'j'n li rigard'is kiel soci'a'j'n sub'ul'o'j'n. Leon'ard'o klar'e vid'is tio'n, sed li sent'is nek surpriz'o'n, nek ofend'iĝ'o'n. Li re'don'is la salut'o'n kun perfekt'a ĝentil'ec'o kaj si'a kutim'a trankvil'a dign'o, kiu far'is rimark'ebl'a'n impres'o'n sur la jun'a'n aristokrat'o'n.

—Fraŭl'in'o Prior sci'ig'is al mi,—dir'is ĉi tiu kun nuanc'o de kompat'o en la voĉ'o,—ke vi ĵus re'ven'is de inter'naci'a Esperant'ist'a kongres'o. Nu, mal'kaŝ'e dir'it'e, mi ne ŝat'as tiu'n mov'ad'o'n, almenaŭ mi bedaŭr'as la part'o'pren'o'n en ĝi de angl'o'j. Se la angl'e'parol'ant'o'j si'n ten'us apart'e de ĉi tiu, ceter'e, sen'esper'a projekt'o al'trud'i al la mond'o art'e'far'it'a'n, kaj tial ne'natur'a'n, lingv'o'n, ĝi baldaŭ fiask'iĝ'us.—Iom'et'e riverenc'ant'e al Lorn'a, li dir'is plu'e kun favor'o'pet'ant'a rid'et'o:—La ĉarm'a kaj fervor'a elokvent'ec'o de fraŭl'in'o Prior tamen preskaŭ sincer'e dezir'ig'is mi'n trov'i kelk'a'j'n ec'o'j'n en vi'a mov'ad'o, kiu'j'n mi pov'us aprob'i, ne per'fort'ant'e mi'a'n sent'o'n de patriot'a dev'o. Sed mi'a patriot'ism'o est'as por mi tro sankt'a afer'o, por far'i i'o'n, kio iel pov'us mal'help'i la universal'a'n al'pren'o'n de ni'a kar'a angl'a lingv'o por inter'naci'a komunik'iĝ'ad'o kaj la el tio rezult'ant'a'n real'iĝ'o'n de tut'e just'a pen'o, far'i la angl'o-saks'an naci'o'n la ne'disput'ebl'a'n mond'potenc'o'n.

Lorn'a ek'turn'is la okul'o'j'n for de la al'log'a, delikat'e ĉiz'it'a vizaĝ'o de la parol'int'o al si'a mal'nov'a amik'o, por sci'iĝ'i, kio'n ĉi tiu dir'os respond'e al asert'o'j, kiu'j'n ŝi ne pov'is, kontent'ig'e por si mem, refut'i. La sen'pasi'a'j trajt'o'j de Leon'ard'o Marston montr'is neni'a'n emoci'o'n, nek mal'plezur'o'n, nek dezir'em'o'n konvink'i profan'ul'o'n. Preskaŭ en'pens'iĝ'e li respond'is:

—Oni ja trov'as ankoraŭ nun'temp'e en ĉi tiu land'o, kiel ankaŭ en ali'a'j land'o'j, kelk'a'j'n—jam ne mult'a'j'n—person'o'j'n, kiu'j, kun larm'o'j en la okul'o'j, bedaŭr'as, ke la mond'o rifuz'ad'as al'pren'i ili'a'n kar'a'n, bel'a'n idiom'o'n kiel sol'a'n inter'naci'a'n lingv'o'n. Sed sopir'ad'o ne al'konduk'as ni'n al la tiel urĝ'e bezon'at'a cel'o: la unu'anim'a al'pren'o de simpl'a, bel'a kaj ĉiu'rilat'e taŭg'a help'lingv'o kiel inter'naci'a'n komunik'il'o'n. Esperant'o est'as tio alt'a'grad'e. La mond'o kun si'a lingv'a konfuz'ec'o kaj la rezult'ant'a'j reciprok'a'j mal'kompren'o, mal'fid'em'o, kaj mal'am'o; la mond'o, ĝem'eg'ant'a sub sen'senc'a'j, diabl'o'inspir'it'a'j arm'il'ar'o'j, abomen'it'a'j de ĉiu'j, ne pov'as sen'fin'e atend'i la plen'um'iĝ'o'n de sen'esper'a dezir'o de miop'a'j patriot'o'j.—Fiks'e sed bon'kor'e rigard'ant'e en la vizaĝ'o'n de la pli jun'a vir'o, kaj iom pli'varm'iĝ'ant'e, li dir'is plu'e:—Mi tre tim'as, sinjor'o Villiers (pardon'u ŝajn'a'n mal'ĝentil'aĵ'o'n) ke vi'a'j ide'o'j pri patriot'ism'o est'as iom arĥaj'a'j. Mal'ver'a patriot'ism'o est'is en la daŭr'o de la histori'o de l’ mond'o unu el la plej grand'a'j mal'ben'o'j, kiu est'as hodiaŭ ekspluat'at'a de ar'eg'o da ego'ist'a'j fabrik'ant'o'j, ŝtat'ist'o'j, ĵurnal'ist'o'j, ambici'ul'o'j, kaj ali'a'j. Kred'u al mi, ke ekzist'as pli alt'anim'a spec'o de patriot'ism'o, nom'e: dezir'eg'o, vid'i si'a'n propr'a'n patr'uj'o'n okup'i ĉef'a'n lok'o'n en komun'a pen'ad'o lev'i la tut'a'n hom'ar'o'n sur bon'stat'e, moral'e, kaj spirit'e pli alt'a'n nivel'o'n. Tiel'nom'it'a patriot'ism'o, kiu cel'as nur pli'grand'ig'o'n je la mal'profit'o de ali'a'j, pli mal'fortik'a'j naci'o'j, kaj kiu sekv'ig'as mal'am'o'n al ĉiu'j ali'a'j popol'o'j, est'as tendenc'o mal'util'eg'a al la hom'ar'o, kaj ne merit'as la nom'o'n patriot'ism'o. Kia'n rajt'o'n hav'as unu popol'o per'fort'e far'iĝ'i mond'potenc'o?

—Tio est'as supr'aĵ'e tre bel'son'a fraz'et'o, sed tut'e baz'it'a sur erar'a koncept'o. "Natur'a rajt'o" est'as termin'a mal'ĝust'aĵ'o. "Rajt'o" est'as tri'spec'a: Moral'a, laŭ'leĝ'a, aŭ special'e Di'o'don'it'a. Ĉiu rajt'o, do, est'as: aŭ inter'konsent'it'aĵ'o laŭ moral'o aŭ leĝ'o'j; aŭ don'it'aĵ'o de supr'e. Ver'ŝajn'e vi inter'miks'as la pov'o'n, kiu'n liver'as fizik'a super'ec'o, kun la rajt'o liber'vol'e don'it'a pro anim'super'ec'o. Pov'o ne est'as rajt'o, kaj per'fort'a uz'o de fizik'a super'ec'o est'as mal'dec'aĵ'o. Ne, la doktrin'o de "natur'a rajt'o de super'ec'o" ne est'as akv'o'ten'ebl'a[6], kaj vi est'us, ebl'e, la unu'a, kiu laŭt'e plend'us pri ĝi en la okaz'o, se iu, kiom ajn super'a je vi, ag'us kontraŭ vi laŭ ĉi tiu doktrin'o.

—Tut'e ne, sinjor'o Marston; ĉar ĉiu'tag'e mi sub'met'as mi'n volont'e aŭ ne'konsci'e al tiu doktrin'o. Kiel oficir'o, mi est'as reg'at'a de mi'a'j super'ul'o'j, kaj, kiel politik'ist'o, de mi'a'j estr'o'j.

Leon'ard'o Marston rid'et'is.—Ĉu vi ver'e pen'as kred'ig'i vi'n,—li demand'is,—ke tiu kompar'aĵ'o est'as ĝust'a? Obe'i, kiel oficir'o, al arme'a'j super'ul'o'j kaj sekv'i, kiel politik'ist'o, propr'a'vol'e elekt'it'a'j'n estr'o'j'n, est'as afer'o'j tut'e mal'simil'a'j, ol est'i per'fort'e reg'at'a de fremd'a, mal'simpati'a popol'o. Mi bedaŭr'as, tamen, ke mank'as al mi la temp'o daŭr'ig'i la diskut'o'n.

—Mi ankaŭ tim'as, ke tut'e sen'util'e est'os de mi'a flank'o, pen'i konvink'i tia'n fervor'a'n Esperant'ist'o'n, kiel vi, sinjor'o Marston.

La jun'a oficir'o kun grand'a afabl'ec'o adiaŭ'is Leon'ard'o'n Marston kaj Lorn'a'n Prior, esprim'ant'e la esper'o'n tre baldaŭ de'nov'e renkont'i ili'n. Li hav'is elegant'a'n, tre plaĉ'a'n ekster'aĵ'o'n kun delikat'a'j vizaĝ'o'trajt'o'j. Vir'in'o'j trov'is li'a'n sen'barb'a'n vizaĝ'o'n kaj li'a'j'n pro sen'zorg'ec'o kaj facil'anim'ec'o ĉiam rid'et'ant'a'j'n blu'a'j'n okul'o'j'n tre al'log'a'j, kvankam mult'a'j ne est'is blind'a'j je la mal'profund'ec'o de li'a'j pens'o'j kaj je la ego'ism'o de li'a karakter'o, kaj al kelk'a'j mal'plaĉ'is li'a naiv'a supoz'o, ke ĉiu'j vir'in'o'j est'as ĉarm'at'a'j de li'a ne'kontraŭ'star'ebl'a person'ec'o. Li flat'is si'n, ke li jam impres'is la kor'o'n de la ĉarm'a, sprit'a knab'in'o, Lorn'a Prior. Ĉi tiu pens'o far'is al li plezur'o'n, kiam li rapid'is en la direkt'o al manovr'a tend'ar'o, sed la plezur'o'n iom difekt'is mal'agrabl'a pens'o, ke tiu impertinent'ul'o Marston ebl'e supoz'as, ke li don'is al li traf'a'n lecion'o'n. Volont'e li re'komenc'us la diskut'o'n kun li pri "Patriot'ism'o kontraŭ Esperant'o" en la ĉe'est'o de amik'o'j, kiu'j nepr'e aprob'os li'a'j'n opini'o'j'n. Li baldaŭ far'us "pajl'hak'aĵ'o'n" el li'a'j argument'o'j kaj el'met'us al mal'estim'o li'a'j'n mal'patriot'a'j'n klopod'o'j'n kaj ĥimer'a'j'n ide'o'j'n pri tut'mond'a frat'ec'o. Rid'ind'aĵ'o! Kio tiam far'iĝ'us el la nobl'ig'a milit'ist'a profesi'o? Naci'o de lakt'o'suĉ'ul'aĉ'o'j ni est'us, sen entrepren'em'o, sen fier'ec'o, sen naci'a mem'estim'o. Neniam! La jun'a kapitan'o soif'is romp'i lanc'o'n kun si'a ĵus'a kontraŭ'ul'o.

Ni'a'j mal'nov'a'j amik'o'j for'ir'is en mal'a direkt'o al la vilaĝ'o. Gaj'e rid'ant'e, Lorn'a pren'is la brak'o'n de Leon'ard'o kaj ek'kri'is:

—Ho, sinjor'o Marston, mi tre ĝu'is la diskut'o'n kun sinjor'o Villiers pri Esperant'o.

Ŝi est'is graci'a knab'in'o en la fru'printemp'o de dolĉ'a vir'in'ec'o, sed, ŝajn'e, ankoraŭ ne'konsci'a pri tio. Kvankam ŝi est'is sufiĉ'e alt'kresk'a kaj por si'a aĝ'o tre'eg'e bon'instru'it'a, ŝi'a'j ne'lig'it'a'j har'o'j, ankoraŭ iom mal'long'a'j jup'o'j kaj ĉarm'a naiv'ec'o, lum'ant'a el rimark'ind'e bel'a'j, blu'a'j, okul'o'j, aspekt'ig'is ŝi'n tre knab'in'ec'a.

Leon'ard'o rigard'is esplor'e kaj zorg'em'e en la supr'e'n'turn'it'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o. Li ne rekt'e respond'is al ŝi'a parol'o.

—De kiam ekzist'as tia'j amik'a'j rilat'o'j inter vi kaj "la honor'ind'a" Algernon Villiers?—li demand'is.

—La akcent'o sur la vort'o "tia'j" supoz'ebl'e est'as ĝentil'a alud'o pri la manovr'et'o de sinjor'o Villiers prem'i kis'et'o'n sur la dors'o'n de mi'a man'o; ĉu ne? Li nur amuz'as mi'n. Ne aspekt'u tiel serioz'a, sinjor'o Marston. Se vi aŭskult'us li'n, dum li pen'ad'as far'i el si filozof'o'n, vi ver'e amuz'iĝ'us. Filozofi'o cert'e ne est'as li'a plej bril'a fort'o. Tre afabl'e li pen'as far'i si'n agrabl'a. Sen'dub'e mi dev'us sent'i pro tio profund'a'n dank'em'o'n.

La vir'o ĉe ŝi'a flank'o ek'rid'et'is kontraŭ'vol'e, sed, moment'o'n post'e, de'nov'e al'pren'is pli serioz'a'n mien'o'n.

—"Kuraĝ'ig'u li'n!"—ek'kri'is la knab'in'o kun iom riproĉ'a voĉ'ton'o,—tia pens'o eĉ ne ven'is al mi en la kap'o'n.

—Bedaŭr'ind'e, vir'in'et'o, mi ne pov'as, hodiaŭ, kontent'ig'i vi'a'n sci'vol'ec'o'n. Fid'u al mi; mi hav'as sufiĉ'a'n motiv'o'n.

Lorn'a rigard'is en la en'pens'a'n vizaĝ'o'n de la amik'o. Ŝajn'is al ŝi, ke ŝi neniam antaŭ'e vid'is en ĝi tiom da bon'kor'ec'o, tiom da nobl'ec'o kaj firm'ec'o. Unu rigard'o sufiĉ'is: al tiu vir'o ŝi pov'as fid'i sen plu'a demand'o. Tiom ŝi jam kutim'is fid'i li'a'n saĝ'o'n kaj li'a'n si'n'don'em'o'n al ŝi, ke ŝi eĉ ne mir'is pri li'a avert'o. Post moment'a silent'o ŝi ek'parol'is fervor'e kaj grav'mien'e:

—Mi est'as tre kontent'a, ke vi re'e est'as ĉi tie. Kiel bon'kor'a kaj am'ind'a vi est'is, tuj ofer'ant'e pro ni la last'a'j'n tag'o'j'n de vi'a liber'temp'o! Mi tut'e ne vol'is tio'n, sinjor'o Marston, kaj mi tre, tre bedaŭr'as, ke tia'j bel'eg'a'j tag'o'j est'is tiel for'pren'it'a'j al vi.

—Tio ne est'as grav'a afer'o, Lorn'a. Antaŭ'sent'o, ke mi pov'os iel help'i al vi ĉiu'j, pel'is mi'n ĉi tie'n. Mi neniel pov'us ĝu'i la last'a'j'n tag'o'j'n tie post la ricev'o de vi'a leter'o.

—Vi est'as tiel bon'a, kaj mi neniam forges'os la grand'a'n bon'kor'ec'o'n, kiu'n vi ĉiam montr'as al ni.—De'nov'e ŝi silent'is moment'o'n, kaj post'e parol'is plu'e:—Est'as hont'ind'e ĝen'i vi'n per ni'a'j ĉagren'o'j tuj post vi'a re'ven'o, kiam vi'a'j pens'o'j est'as ankoraŭ plen'a'j de la plej ĉarm'a'j impres'o'j, kaj kiam vi, kompren'ebl'e, sopir'as parol'i pri ili.

—Jes, mi sci'as tio'n, kar'a sinjor'o Marston... sed vi ne pov'as prezent'i al vi, kiel kor'prem'e est'as, vid'ad'i la patr'o'n tiel mal'feliĉ'a, kaj Malkomon kondut'i tiel... strang'e. Romp'iĝ'as al mi la kor'o, kiam mi pri'pens'as, kio far'iĝ'os el li! Last'a'temp'e li mult'e pli mal'bon'iĝ'is. Ŝajn'as, ke li jam perd'is ĉi'a'n si'n'reg'ad'o'n, ĉiu'j'n antaŭ'a'j'n ambici'o'j'n, kaj oni nun jam neniel pov'as fid'i al iu promes'o, far'it'a de li. Li'a karakter'o est'as detru'it'a.

—Tio est'as tre mal'ĝoj'ig'a, sed ne sen'esper'a,—dir'is Leon'ard'o. En li'a voĉ'o est'is ton'o, kiu montr'is sam'temp'e profund'a'n kun'sent'o'n kaj trankvil'a'n esper'em'ec'o'n. Ili kviet'ig'is la turment'it'a'n kor'o'n de la sent'em'a knab'in'o.—Ni ne lac'iĝ'u en pen'ad'o el'trov'i la kaŭz'o'n de li'a mal'feliĉ'o. Sed, ebl'e, tio est'as okaz'o pli mult'e por super'natur'a help'o, ol por fizik'a'j rimed'o'j. Ni do ne forges'u li'n en ni'a'j preĝ'o'j. Ceter'e, mi hav'as mi'a'j'n propr'a'j'n konjekt'o'j'n pri li'a mal'feliĉ'o. Bedaŭr'ind'e Malkomo dum la last'a'j monat'o'j pen'is evit'i mi'n kelk'a'foj'e, kaj vi'a patr'o sci'ig'is al mi hodiaŭ laŭ ne-mal'kompren'ebl'a manier'o, ke li ne vol'as pri'parol'i ĉi tiu'n afer'o'n kun mi.

—Ver'e? Sed mi ne tre mir'as pri tio. La patr'o est'as en la last'a temp'o iom ek'koler'em'a rilat'e al ĉio, kio koncern'as Malkomon; kaj ŝajn'as al mi kelk'a'foj'e, ke li sci'as pri la kaŭz'o pli, ol li vol'as konfes'i.

Ĉi tiu dir'o firm'ig'is al Leon'ard'o la opini'o'n, ke la kaŭz'o'n de la mal'feliĉ'a stat'o de Malkomo oni dev'as serĉ'i ekster'e de li.

—Malkomo ankoraŭ oft'e vizit'as si'a'n onkl'in'o'n Delfinon; ĉu ne?—li demand'is.

—Ŝi est'as ĉiam indulg'em'a, kaj ĉiam pled'as por li. Malkomo nur bezon'as esprim'i dezir'o'n, kaj onkl'in'o Delfino tuj plen'um'as ĝi'n, aŭ pet'i mon'o'n, kaj mal'ferm'iĝ'as ŝi'a mon'uj'o. Mult'foj'e, kiam Malkomo est'as tre mal'bon'humor'a kaj vid'ebl'e ial sufer'as, li ir'as vizit'i la onkl'in'o'n kaj re'ven'as bon'humor'a kaj vigl'a.

—Efektiv'e?—dir'is Leon'ard'o, serioz'e rigard'ant'e antaŭ si. Li ek'silent'is moment'o'n; post'e, turn'ant'e si'a'n pens'em'a'n vizaĝ'o'n al la knab'in'o, li demand'is:—Kaj ĉu vi iam rimark'is, ke, post vizit'o al si'a onkl'in'o, vi'a frat'o est'as pli obstin'a kaj ne'trakt'ebl'a, ol ordinar'e?

—Mi vol'is dir'i: "Ne",—ŝi respond'is mal'rapid'e,—sed mi ek'memor'as, ke unu'foj'e aŭ du'foj'e, re'ven'int'e de "Grovelands", li est'is ne'ordinar'e mal'afabl'a kaj obstin'a; sed, cert'e, sinjor'o Marston, tio pov'as est'i nur kun'okaz'aĵ'o.

—Ebl'e.—La vizaĝ'o de la vir'o est'is mal'gaj'a, sed trankvil'a kaj sen'mov'a.

—Nu, est'u si'n'gard'a,—li dir'is, etend'ant'e la man'o'n al la knab'in'o kaj am'e rigard'ant'e en ŝi'a'n bel'a'n, mal'kaŝ'em'a'n vizaĝ'o'n.—Ne las'u iu'n mal'bon'influ'i vi'n. Vi'a kor'o est'as tre impres'ebl'a, kaj vi'a spert'o pri la mond'o ankoraŭ ne'matur'a.

Lorn'a pen'is per rid'o liber'ig'i si'n de al'trud'iĝ'ant'a mal'trankvil'o:—Ho, sinjor'o Marston,—ŝi ek'kri'is,—vi est'as tro zorg'em'a; vi met'us mi'n sub kloŝ'o'n, se vi pov'us!

—Jes, en la okaz'o, se tio est'us neces'a. Sed vi dev'as konfes'i, ke onkl'in'o Delfino ia'foj'e est'as iom strang'a; ĉu ne?

—Jes; ebl'e. Sed oni dev'as mult'e pardon'i al ŝi, ĉar ŝi est'as tre mal'feliĉ'a,—respond'is la knab'in'o hezit'em'e.

—Sen'dub'e, Lorn'a, sen'dub'e; kaj mi bon'e sci'as, ke ŝi'a strang'ec'o dat'iĝ'as de terur'a sort'o'bat'o, kiu ŝi'n traf'is. Nu, kelk'a'foj'e, kiam vi ven'is vizit'i la onkl'in'o'j'n, fraŭl'in'o Haverford rest'is en si'a ĉambr'o kaj tiam onkl'in'o Id'a aspekt'is eĉ pli mal'gaj'a, ol ordinar'e; ĉu ne?

Lorn'a re'e ek'rigard'is esplor'e la vizaĝ'o'n de la amik'o, kun surpriz'o kaj ne'kaŝ'ebl'a mal'trankvil'o. Ŝi respond'is hezit'em'e kaj dub'em'e:

—Jes, mi rimark'is tio'n unu- aŭ du-foj'e, kaj onkl'in'o Id'a dir'is, ke onkl'in'o Delfino sufer'as de kap'dolor'o. Sed kio do est'as al ŝi?

—Nu, hodiaŭ mi nur pov'as dir'i: "Est'u si'n'gard'a."—Leon'ard'o Marston si'n turn'is por for'ir'i.—Bon'a'n vesper'o'n, Lorn'a. Salut'u de mi'a flank'o onkl'in'o'n Id'a, kaj sci'ig'u al ŝi, ke mi vizit'os ŝi'n morgaŭ vesper'e, por rakont'i al ŝi mi'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n.

Leon'ard'o daŭr'ig'is sol'a si'a'n voj'o'n hejm'e'n en profund'a medit'o. Li sent'is kresk'ant'a'n konvink'o'n, kies kaŭz'o'n li apenaŭ pov'is konstat'i per rezon'ad'o, ke, ebl'e en tre proksim'a est'ont'ec'o, akr'a batal'o okaz'os inter li kaj fraŭl'in'o Haverford. Sed dum li tra'pas'is la vilaĝ'o'n, ĉi tiu'j pens'o'j jam ne pov'is plen'e okup'i li'n. Tro oft'e li dev'is inter'ŝanĝ'i amik'a'j'n salut'o'j'n kun vilaĝ'an'o'j. Unu vir'in'o invit'is li'n en'ven'i kaj vizit'i ŝi'a'n mal'san'a'n fil'in'et'o'n. Ali'a pet'is li'n leg'i la unu'a'n, ĵus al'ven'int'a'n leter'o'n de ŝi'a Joĉjo, kiu el'migr'is en Kanadon.

Post la vesper'manĝ'o Leon'ard'o sid'is ĉe si'a skrib'tabl'o apud ne'ferm'it'a fenestr'o, kiu don'is ĉarm'a'n vid'o'n sur kviet'a'n angul'o'n de bel'a ĝarden'o. La jam mal'lum'iĝ'ant'a vesper'o est'is mir'ind'e pac'a, rev'ig'a; kaj li sent'is, eĉ mez'e de tre agrabl'a'j memor'bild'o'j de la sukces'plen'a kongres'o kaj de la svis'a vojaĝ'o, dolĉ'a'n kontent'ec'o'n re'e est'i en si'a komfort'a hejm'o kun si'a am'at'a pro-esperant'a labor'o. Antaŭ li kuŝ'is ar'o da leter'o'j postul'ant'a'j, respond'o'n, plej'e de ekster'land'a'j amik'o'j kaj de du-tri esperant'ist'a'j el'don'ist'o'j kaj redaktor'o'j de gazet'o'j. Rev'e li el'rigard'is tra la fenestr'o, las'ant'e la okul'o'j'n kuŝ'i sur la pint'o'j de akaci'o'j, mov'iĝ'ant'a'j en facil'a vent'et'o. Li'a'n medit'o'n inter'romp'is la voĉ'o de li'a dom'ist'in'o, mal'jun'a, fidel'a Anjo:

—Jen, Leon'ard'o,—ŝi dir'is,—est'as poŝt'kart'o el Svis'uj'o kun mult'a'j sub'skrib'o'j.

Leon'ard'o rigard'is jen la bild'flank'o'n, jen la skrib'aĵ'o'n, kun miks'it'a'j sent'o'j de surpriz'o, plezur'o, kaj mal'kontent'ec'o. La salut'vort'o'j, skrib'it'a'j de Geraldino Kennedy, est'is jen'a'j: "Kor'a'j'n salut'o'j'n el Chamounix send'as al vi vi'a'j ador'ant'o'j." Post'e sekv'is la sub'skrib'o'j; unu'e de la sprit'a jun'a uson'an'in'o, du'e de sinjor'in'o Harding kaj sub'e, kovr'ant'e la ceter'a'n spac'o'n en divers'a'j direkt'o'j, la nom'o'j de ĉiu'j Esperant'ist'o'j loĝ'ant'a'j en En Allier, krom kelk'a'j ali'a'j, kiu'j'n li ne kon'is. La adres'o est'is skrib'it'a de sinjor'in'o Harding. Li ne pov'is ne rid'et'i; tamen li ne ŝat'is la vort'o'n "ador'ant'o'j", kaj pli'vol'is, ke ili uz'u pli dec'a'n vort'o'n. Dum moment'o Leon'ard'o sent'is fort'a'n inklin'o'n re'tir'i si'n el la lum'o de popular'ec'o, kiu promes'is al li mal'mult'e da ver'a kontent'ec'o, kaj de'nov'e klopod'i sol'e per si'a plum'o en la trankvil'o de si'a skrib'o'ĉambr'o. Sed nur moment'o'n. Li ne pov'is ne konfes'i al si, ke la efik'o, kiu'n hav'is li'a'j parol'o'j, ne'dub'ebl'e montr'is, ke li hav'as orator'a'n talent'o'n. La mond'o Esperant'ist'a postul'as, ke ĉiu plen'e uz'u si'a'j'n kapabl'o'j'n por la antaŭ'e'n'ig'o de la mov'ad'o. De'nov'e rev'e rigard'ant'e la poŝt'kart'o'n, kiu'n li ankoraŭ ten'is en la man'o, li demand'is si'n, kiu propon'is la vort'o'n "ador'ant'o'j". Ĉu Geraldino; ĉu sinjor'in'o Harding, aŭ ĉu iu ali'a?—Maria Harding: la bild'o de la ĉarm'a vir'in'o ek'aper'is antaŭ li'a'j intern'a'j okul'o'j, kaj preskaŭ sen'konsci'e li rigard'is ĝi'n dum moment'o kun rav'it'ec'o. Mult'a'j'n tre agrabl'a'j'n hor'o'j'n ili pas'ig'is kun'e, kaj nun kelk'a'j plaĉ'a'j epizod'o'j rev'e, sed viv'a'sent'e re'ven'is al li en la memor'o'n. Cert'e li ŝuld'as mult'o'n al ŝi'a nobl'a, inspir'a entuziasm'o, al ŝi'a fervor'a si'n'don'em'o, kaj—li dev'is ankaŭ konfes'i—eĉ iom al ŝi'a mal'avar'a kaj ŝajn'e tut'e sincer'a admir'o je li, admir'o kiu ne mal'mult'e kuraĝ'ig'is li'n, kaj ebl'ig'is al li el'trov'i en si natur'don'o'j'n, kiu'j'n li antaŭ'e nur tre mal'klar'e konsci'is. Est'os por li, li sent'is, grand'a plezur'o labor'i kun'e kun tia talent'a vir'in'o, kies soci'a pozici'o, ceter'e, liver'os al li tre valor'a'j'n okaz'o'j'n por pro-Esperant'a'j klopod'o'j en grav'a'j, influ'a'j sfer'o'j. Tamen li ne pov'is ne sent'i sam'temp'e i'a'n mal'trankvil'o'n, sen'dub'e—li dir'is al si—mal'saĝ'a'n, sen'bezon'a'n ĝen'at'ec'o'n. Jam unu'foj'e antaŭ'e ĝi mal'trankvil'ig'is li'n. Kvankam la amik'ec'o kun sinjor'in'o Harding, baz'it'a sur plen'a simpati'o, est'is, koncern'e li'n, anim'alt'ig'a kaj tut'e pur'a, li mal'am'is la pens'o'n, ke ĝi pov'us est'ig'i en la kor'o de ŝi'a edz'o eĉ moment'a'n sent'o'n de ĵaluz'o. Sed, li rezon'is, rid'et'ant'e, sinjor'o Harding est'as ja tiel ĉarm'e fid'em'a kaj simpl'anim'a hom'o; ĵaluz'em'o tut'e mal'est'as en li'a karakter'o. Ŝajn'as, ke li efektiv'e ŝat'as kaj kuraĝ'ig'as ĉi tiu'n amik'ec'o'n. Ceter'e, sinjor'o Harding pov'as plen'e fid'i la alt'anim'ec'o'n de la edz'in'o, kiu...

Subit'e la medit'o de Leon'ard'o de'nov'e inter'romp'iĝ'is; en tiu ĉi okaz'o per bru'a mal'ferm'o de la pord'o. En la ĉambr'o'n en'kur'is jun'a vir'o, frenez'e ek'kri'ant'e:—Help'u al mi, sinjor'o Marston, help'u al mi!

La jun'a vir'o est'is Malkomo Vincent. Leon'ard'o lev'iĝ'is de la seĝ'o kaj de'pren'is ŝirm'il'o'n de lamp'o, star'ant'a sur apud'a tabl'o. La lum'o vid'ig'is la pal'a'n, mal'san'aspekt'a'n vizaĝ'o'n de la jun'ul'o kun vitr'ec'a'j, per terur'eg'o plen'ig'it'a'j okul'o'j. La alt'a'kresk'a vir'o al'paŝ'is al li sen'ekscit'e. Firm'e ek'pren'ant'e ambaŭ li'a'j'n man'o'j'n kaj fiks'e, tamen am'e rigard'ant'e al li en la okul'o'j'n, li dir'is mal'rapid'e per trankvil'a, ordon'a voĉ'o:

—Trankvil'iĝ'u, Malkomo. Ne ekzist'as kaŭz'o por tim'o. Sid'iĝ'u ĉi tie, kaj ni raci'e pri'parol'u vi'a'n afer'o'n.—Li konduk'is la ankoraŭ trem'ant'a'n jun'ul'o'n al seĝ'o, kaj sid'iĝ'is apud li, ten'ad'ant'e li'a'n dekstr'a'n man'o'n. La firm'a'j vort'o'j de Leon'ard'o kaj li'a anim'fort'ec'o tuj bon'efik'is sur la frenez'a'n cerb'o'n de Malkomo; tamen ankoraŭ grand'a est'is la terur'o reg'ant'a li'n, kiam li ek'balbut'is:

—Ho, sinjor'o Marston, mi est'as terur'eg'at'a. Iu en Peterburgo[7] incit'ad'as mi'n mort'ig'i mi'n mem, kaj mi ne pov'os plu kontraŭ'star'i li'a'n ordon'o'n.—

Li est'is kompat'ind'a specimen'o de ruin'ig'it'a jun'ec'o. Li'a mal'gras'a, pal'a vizaĝ'o, kaj precip'e li'a'j mov'iĝ'em'a'j, tim'o'plen'a'j okul'o'j montr'is mal'fort'ig'it'a'j'n intelekt'o'n kaj vol'pov'o'n, dolor'a'n sen'ripoz'ec'o'n kaj ekscit'iĝ'em'o'n. Ne pov'ant'e el'ten'i la rigard'o'n de Leon'ard'o, li turn'is la okul'o'j'n al la plank'o.

—Kar'a Malkomo,—dir'is Leon'ard'o mild'e,—pen'u far'iĝ'i pli trankvil'a, kaj tuj vi kompren'os, ke vi'a tim'o est'as tut'e sen'baz'a.

—Jes, mi sci'as, ke ĝi est'as sen'baz'a. Vi dezir'as, ke mi help'u al vi, Malkomo. Vi est'as al mi tre kar'a. Mi vol'as kaj pov'as help'i al vi, sed mi nepr'e insist'as pri du esenc'a'j kondiĉ'o'j. Aŭskult'u, kaj fiks'e rigard'u mi'n.

Malkomo pet'eg'e kaj mal'trankvil'e lev'is la okul'o'j'n al la parol'ant'o, sen'vort'e. Leon'ard'o Marston parol'is plu'e:

—Unu'e mi postul'as vi'a'n sen'rezerv'a'n konfid'o'n kaj sincer'ec'o'n; kaj du'e est'as neces'a vi'a plen'a, tut'kor'a kun'labor'ad'o. Kun Di'a help'o ni kun'e sukces'os. Mi'a kar'a knab'o, pri'pens'u! Kia'n bril'a'n karier'o'n vi iam hav'is antaŭ vi: plen'san'o, util'ec'o al la hom'ar'o, honor'o, feliĉ'o! Sed nun, kiel mal'feliĉ'a vi est'as! Tamen, ankoraŭ est'as ebl'e, per la kor'favor'o de Di'o kaj per la el'streĉ'ad'o de ĉiu'j vi'a'j fort'o'j, venk'i...

La jun'a vir'o re'e mal'lev'is la rigard'o'n kaj mal'gaj'e ek'sku'is la kap'o'n.

—Jes, kar'a Malkomo, tio est'as ebl'a. Vir'o! Rigard'u supr'e'n kaj far'u unu pen'eg'o'n—mi help'os vi'n kaj vi venk'os.

Malkomo respond'is post moment'o mal'laŭt'e kaj hezit'em'e:—Jes, sinjor'o Marston.

—Ne, Malkomo,—re'dir'is ĉi tiu energi'e,—mi bezon'as mult'e pli fervor'a'n respond'o'n. Kuraĝ'iĝ'u. Mi kon'as vi'a'n aflikt'o'n pli bon'e, ol vi supoz'as. Nu?

En la turment'it'a cerb'o de la mal'feliĉ'a jun'ul'o okaz'is batal'o, ne'akr'a batal'o, ver'dir'e, sed tiel akr'a, kiel la cerb'o pov'is sub'ten'i. Sur li'a vizaĝ'o vid'iĝ'is, iom post iom pli klar'e, sign'o'j de intern'a konflikt'o, kiu'j nask'is en la kor'o de Leon'ard'o esper'o'n, ke li sukces'os sav'i la kompat'ind'ul'o'n el li'a terur'a stat'o. Ĉe ĉi tiu pens'o li'a am'em'a kor'o ek'plen'iĝ'is de ĝoj'a'j sent'o'j. Li ver'e am'is kaj profund'e kompat'is la jun'ul'o'n ĉe si'a flank'o, kaj li'a am'o ig'is li'n parol'i per pasi'a, pet'eg'a voĉ'o, kiu'n Malkomo ne pov'is long'e kontraŭ'star'i... Am'e met'ant'e man'o'n sur li'a'n ŝultr'o'n, li dir'is:

Ĉe tiu'j ĉi vort'o'j la jun'a vir'o ek'mov'iĝ'is kaj tim'em'e rigard'is la parol'ant'o'n. Moment'o'n post'e li koler'e ek'kri'is:

—Tut'e ne. Mi sci'as, ke vi mal'konfes'is tio'n antaŭ la kurac'ist'o, kaj mi atend'is, ke vi nun mal'konfes'os—ĉiu'j simil'e sufer'ant'a'j far'as tio'n—sed tut'e sen'util'e est'as plu'e ne'i tio'n antaŭ mi: Mi sci'as, pri kio mi parol'as.

De'nov'e Malkomo balbut'e pen'is konvink'i si'a'n amik'o'n ke li erar'as; sed ĉi tiu daŭr'e parol'is:

—Nu, vi kon'as la kondiĉ'o'j'n. El'dir'u la ver'o'n.—Post moment'a silent'o Leon'ard'o al'dir'is per voĉ'o plen'a de am'o kaj vol'pov'o:—Mi cert'ig'as vi'n, kar'a knab'o, ke mi, kiom ebl'e, gard'os vi'a'n sekret'o'n, se vi vol'as; nur konfid'u mi'n... Nu?

La jun'a vir'o re'e rigard'is en la vizaĝ'o'n de Leon'ard'o Marston. En li'a'j okul'o'j montr'iĝ'is tim'o, sopir'o kaj dolor'o. Fin'e li dir'is:

—Jes, sinjor'o Marston, ia'foj'e mi dev'as pren'i i'o'n por firm'ig'i mi'a'j'n nerv'o'j'n.

—Dank'o'n, por tiu konfid'o, Malkomo. Kiu, en la komenc'o, instig'is vi'n al'pren'i tiu'n rimed'o'n?

—Sen'util'e est'as tiel parol'i. Al knab'o'j neniel ven'as sen'per'e tia pens'o, kaj ili ne hav'as la ebl'o'n hav'ig'i al si tia'j'n rimed'o'j'n. Iu, pro mister'a'j, malic'a'j cel'o'j, instig'is vi'n. Tut'e evident'e est'as, ke ne vi sol'a est'as riproĉ'ind'a pri tio; kaj la person'o, kiu al'ven'ig'is vi'n al vi'a nun'a stat'o, ne merit'as vi'a'n indulg'o'n. Mi dev'as sci'iĝ'i el vi'a buŝ'o mem. El'dir'u!

Malkomo re'e rigard'is dub'em'e kaj tim'em'e en la vizaĝ'o'n de la amik'o. Li'a'j man'o'j ek'trem'is. Fin'e li dir'is mal'laŭt'e:

Dum moment'o la jun'ul'o mal'trankvil'e kaj nerv'e ek'mov'iĝ'is. La esprim'o, kiu'n iom post iom al'pren'is li'a pal'a vizaĝ'o, est'is simil'a al rigard'o de tim'ig'it'a, ĉas'it'a best'o, pet'eg'ant'a protekt'o'n de okaz'a, bon'kor'aspekt'a hom'o:

—Ne tim'u, Malkomo. Se nur vi trans'don'os vi'n en mi'a'j'n man'o'j'n kaj sekv'os mi'a'j'n konsil'o'j'n, vi re'akir'os kun Di'a help'o sufiĉ'e da vol'fort'o por kontraŭ'star'i ĉiu'j'n tent'o'j'n kaj mal'bon'a'j'n influ'o'j'n.—

La trankvil'a cert'ec'o en la voĉ'o de Leon'ard'o vid'ebl'e kviet'ig'is la jun'a'n vir'o'n, kaj pli'profund'ig'is li'a'n konfid'o'n. Propr'a'vol'e ĉi tiu dir'is plu'e, en'pens'e, kvazaŭ li pen'as ord'ig'i si'a'n mal'fort'ig'it'a'n memor'o'n:

—Post ĝi, pli ver'ŝajn'e. Mi tiam hav'is ia'foj'e kap'o'dolor'o'n, kaj la sol'a person'o, kiu am'e zorg'is pri mi, est'is onkl'in'o Delfino.

—Jes,—hezit'em'e,—jes, ankaŭ la patr'o; sed li kaj vi est'is ĉiam tiom okup'it'a'j en la kontor'o.

—Jes, ŝi ankaŭ ĉiam est'as tre am'a por mi. Nu, onkl'in'o Delfino ĉiam don'is al mi sekret'e bon'a'j'n suker'aĵ'o'j'n, kiu'j tuj for'pren'is la dolor'o'j'n kaj kaŭz'is sent'o'j'n de grand'a feliĉ'o. Tiam mi sent'is inklin'o'n kant'i kaj rev'i kaj ĝoj'i pri ĉio.

Leon'ard'o ek'lev'iĝ'is kaj en'pens'iĝ'e ir'is tra la ĉambr'o, tie'n kaj re'e'n. Li'a vizaĝ'o est'is sever'a, kaj en li'a'j okul'o'j brul'is pasi'a indign'o:—Jen,—li murmur'is al si,—jam tiam komenc'iĝ'is la diabl'a afer'o. Ho, kia diabl'aĵ'o, elekt'i tiu'n sen'kulp'a'n viktim'o'n! Haŝiŝ, sen'dub'e, est'is la unu'a konfit'aĵ'o uz'it'a.—Li turn'is si'n al la mal'feliĉ'a jun'ul'o kaj vol'is far'i plu'a'j'n demand'o'j'n, sed, rimark'ant'e, ke li jam montr'as sign'o'j'n de dorm'em'o kaj cerb'a lac'iĝ'o, li re'ten'is si'n kaj dir'is mild'e:

—Ĉu vi vol'as rest'i ĉe mi hodiaŭ nokt'e? Mi pet'os Anjon ir'i al vi'a dom'o por sci'ig'i vi'a'n patr'o'n.

—Bon'e. Apud mi'a dorm'o'ĉambr'o kaj inter'komunik'iĝ'ant'a kun ĝi per pord'o est'as mal'grand'a gast'o'ĉambr'o. Vi pov'as dorm'i tie, kaj morgaŭ maten'e ni plu'e pri'parol'os vi'a'n situaci'o'n. Sed, kar'a knab'o, ne forges'u met'i vi'n fid'e en la man'o'j'n de vi'a ĉiel'a Patr'o.

Jam pas'is nokt'o'mez'o. Leon'ard'o ankoraŭ ne serĉ'is tre bezon'at'a'n ripoz'o'n. En profund'a medit'o li ir'is tie'n kaj re'e'n tra si'a vast'a dorm'o'ĉambr'o. Li'a vir'ec'a vizaĝ'o montr'is emoci'o'n kaj mal'seren'ec'o'n. De temp'o al temp'o li halt'is por rigard'i tra la fenestr'o la stel'bril'a'n ĉiel'o'n. Li'a vizaĝ'o tiam al'pren'is aspekt'o'n pli mol'a'n, pli trankvil'a'n, kiel se li al'send'as al ĝi preĝ'et'o'n. Kelk'a'foj'e li halt'is antaŭ la pord'o konduk'ant'a en la ĉambr'o'n, kie kuŝ'is la mal'feliĉ'a jun'ul'o, preskaŭ plen'a ruin'aĵ'o, por aŭskult'i, ĉu li spir'as pli normal'e. Pli ol unu prem'ant'a demand'o konfuz'is li'n; sed pri jen'o li tut'e ne dub'is:—Se fraŭl'in'o Haverford, ruin'ig'ant'e la viv'o'n de esper'plen'a knab'o, est'as instig'at'a de diabl'a mal'am'o, tiu mal'am'o ne cel'as la knab'o'n mem, sed li'a'n patr'o'n. Ke ŝi ne am'as sinjor'o'n Vincent, efektiv'e, ke neni'a frat'am'o ekzist'as inter ili, ne est'is sekret'o por Leon'ard'o jam de kelk'a'j jar'o'j. Tamen, kiel terur'a est'is la pens'o, ke vir'in'o pro mal'am'o al frat'o pov'us tiel pere'ig'i, korp'e kaj anim'e, sen'kulp'a'n knab'o'n! Li'a anim'o plen'iĝ'is de ne'dir'ebl'a naŭz'o ĉe tiu pens'o.

Jam de'long'e li ne pov'is ne sent'i, ke fraŭl'in'o Haverford nutr'as ankaŭ kontraŭ li mem mal'bon'vol'o'n, kaj ke la si'n'ten'ad'o de sinjor'o Vincent ne est'as tiel bon'kor'a kaj sincer'a, kiel antaŭ'e. Kial? Ĉu pro ĵaluz'o? Cert'e, li ne pov'is ne rimark'i, ke la ne'ordinar'a'j am'o kaj konfid'o, kiu'j'n Malkomo kaj Lorn'a montr'as al li, est'as al'rigard'at'a'j per ĵaluz'a'j okul'o'j de ambaŭ, fraŭl'in'o Haverford kaj sinjor'o Vincent. Pro tio kaj pro ali'a'j kaŭz'o'j li tre oft'e, en la daŭr'o de la last'a'j kvar aŭ kvin jar'o'j, sent'is fort'a'n dezir'o'n for'las'i Linkfield kaj serĉ'i feliĉ'o'n ali'lok'e, en Londono aŭ tra'vojaĝ'ant'e la mond'o'n. Ĉirkaŭ'vojaĝ'i la tut'a'n mond'o'n pro kaj per Esperant'o est'is oft'a rev'o li'a. Sed unu'foj'o'n plu li ĵet'is for tiu'n pens'o'n. Jen star'is la lit'o, en kiu mort'is li'a am'at'a patr'o: viv'e, kiel mult'foj'e antaŭ'e, li re'memor'is tiu'n ne'forges'ebl'a'n nokt'o'n, kiam, antaŭ pli ol dek jar'o'j, la mort'ant'o mal'kovr'is al li la sekret'o'j'n de si'a viv'o. Rigard'ant'e kun am'a emoci'o kaj mal'sek'iĝ'ant'a'j okul'o'j la por li alt'valor'a'n mebl'aĵ'o'n, li dir'is al si en la pens'o'j, kvazaŭ li al'parol'as la spirit'o'n de la mort'int'o:—Ne, mi'a kar'a patr'o, mi neniam forges'os la ĵur'promes'o'n far'it'a'n al vi; mi ne for'las'os la posten'o'n, kiu'n vi difin'is por mi, kaj mi volont'e, fidel'e plen'um'os la dev'o'j'n, kiu'j'n mi pren'is sur mi'n rilat'e al la dolĉ'a knab'in'o kaj al vi'a apart'ig'it'a posed'aĵ'o.—Tiu posed'aĵ'o est'is por li'a patr'o makul'it'aĵ'o, hont'ind'aĵ'o; por li ĝi est'is sankt'a konfid'it'aĵ'o.

—Lorn'a Prior: Ĉu la sonĝ'o de ŝi'a patr'in'o,—li plu'e medit'is,—est'is ver'a, super'natur'e inspir'it'a antaŭ'vid'o, aŭ ĉu ĝi est'is nur tromp'a fantazi'aĵ'o de tro zorg'o'prem'at'a kor'o, tio ne est'as mi'a afer'o nun juĝ'i: sufiĉ'as por mi, ke mi'a patr'o kred'is je la real'ec'o de la vizi'o.

Ankoraŭ ali'a pens'o ek'prem'is la kor'o'n de Leon'ard'o. Por li, kiel ankaŭ por ĉiu'j ceter'a'j amik'o'j de la famili'o Vincent, est'is evident'e, ke en la daŭr'o de la last'a'j jar'o'j Lorn'a pli kaj pli kar'iĝ'is al si'a du'on'patr'o. Ŝi'a natur'a, knab'in'a dolĉ'ec'o, ŝi'a mal'volv'iĝ'ant'a alt'anim'ec'o kaj mal'ego'ist'a si'n'don'em'ec'o iom post iom kapt'is la kor'o'n de la kalkul'em'a vir'o, kies sol'a ambici'o antaŭ'e est'is al'centr'ig'it'a al li'a fil'o. Sed nun ŝajn'is, ke ju pli Malkomo ĉagren'is si'a'n patr'o'n, des pli ĉi tiu mal'ferm'is si'a'n kor'o'n al la fil'in'a am'o de la kun'sent'em'a knab'in'o. Tiu ŝat'at'ec'o de la karakter'o de Lorn'a ĉiam ĝoj'ig'is Leon'ard'o'n, sed nun ĝi ek'plen'ig'is li'n per antaŭ'tim'o. Por li est'is terur'e pens'i eĉ pri la ebl'ec'o, ke fraŭl'in'o Haverford, mal'help'at'e ating'i si'a'n diabl'a'n cel'o'n koncern'e Malkomon, pen'os ruin'ig'i Lorn'a'n! Mal'gaj'e li daŭr'ig'is si'a'n tra'ir'ad'o'n tra la ĉambr'o.—Kio'n li dev'as far'i?—Li diskut'is kun si, ĉu ne est'us bon'e, morgaŭ maten'e sci'ig'i la tut'a'n afer'o'n al sinjor'o Vincent. Sed post plu'a pri'pens'o li for'las'is tiu'n plan'o'n. Li ne pov'is ag'i tiel, ne romp'ant'e la promes'o'n don'it'a'n al Malkomo; plu'e la cert'ig'it'a'j fakt'o'j ŝajn'is al li ne'sufiĉ'a'j, kaj li'a'j konjekt'o'j ankoraŭ tro mal'klar'a'j, por far'i ili'n baz'o por decid'a ag'o. Krom tio la last'a'temp'a kondut'o de li'a kun'firm'an'o ne kuraĝ'ig'is li'n de'nov'e si'n en'miks'i en privat'a'j afer'o'j de li'a famili'o. Fin'e li opini'is, ke konsil'ind'e est'as, ne tro'rapid'ig'i si'a'n ag'ad'o'n: ebl'e onkl'in'o Id'a pov'os ĵet'i lum'o'n sur la problem'o'n.

Inter Leon'ard'o Marston kaj fraŭl'in'o Leggat ekzist'is, malgraŭ la diferenc'o inter ili'a'j aĝ'o'j, am'a anim'amik'ec'o, baz'it'a precip'e sur komplement'a'j karakter'trajt'o'j kaj sur delikat'a simpati'o, kiu ig'is ili'n percept'i kaj ŝat'i la bon'a'j'n kvalit'o'j'n unu de la ali'a. La dolĉ'a mal'jun'ul'in'o varm'kor'e admir'is en la jun'a vir'o li'a'n nobl'a'n vir'ec'o'n, li'a'n entuziasm'a'n fid'o'n je la potenc'o kaj fin'a venk'o de ĉio bon'a, bel'a, Di'a. Leon'ard'o sincer'e am'is si'a'n mal'jun'a'n amik'in'o'n pro ŝi'a sankt'ec'o, ŝi'a ĉiam'a mild'ec'o kaj pacienc'o, kiu'j ne mal'mult'e help'is al la form'ad'o de li'a propr'a karakter'o, don'ant'e al ĝi ĝentil'ec'o'n kaj mal'kaŝ'em'ec'o'n, kiu'j gajn'is por li tiom da kor'o'j. Kelk'a'j'n tag'o'j'n post la en'ter'ig'o de li'a patr'o ŝi pet'is li'n, pro kompat'o kaj kor'inklin'o, ke li nom'u ŝi'n onkl'in'o, propon'ant'e nom'i li'n per li'a antaŭ'nom'o. Tiu bon'kor'a propon'o plen'ig'is la mal'ĝoj'a'n kor'o'n de la jun'ul'o per profund'a kontent'ec'o kaj dank'ec'o.

Ankoraŭ dum kelk'a temp'o Leon'ard'o daŭr'ig'is la medit'o'n:—Kiel strang'e,—li demand'is si'n,—ke sinjor'o Vincent est'as tiel blind'a je la ŝanĝ'it'a karakter'o de si'a du'on'frat'in'o! Ĉu ver'e li'a avar'ec'o pov'as tiom blind'ig'i li'n? Aŭ, ĉu ebl'e fraŭl'in'o Haverford ial, iel ten'eg'as li'n per ten'il'o, tiel ke li ne kuraĝ'as spit'i ŝi'n? Strang'a mister'o!

Fin'e, for'don'int'e si'n kaj la solv'o'n de ĉi tiu'j turment'a'j demand'o'j al Di'a zorg'o, li en'lit'iĝ'is.

La sekv'int'a tag'o trov'is Malkomon jam iom pli trankvil'a, sed strang'e mal'inklin'a ir'i hejm'e'n. Ĉiu rigard'o, kiu'n li direkt'is al si'a amik'o, est'is silent'a, kor'tuŝ'a pet'eg'o, help'i al li. Per am'a'j, kun'sent'a'j vort'o'j Leon'ard'o sukces'is pli'e firm'ig'i la konfid'o'n de la jun'ul'o, kaj kre'i en li'a kor'o ne nur ek'bril'et'o'n de nov'a esper'o, sed ankaŭ decid'em'o'n, kvankam ankoraŭ tre mal'fort'a'n, venk'i si'a'j'n mal'feliĉ'a'j'n inklin'o'j'n per si'a propr'a vol'fort'o. Tio'n Leon'ard'o rigard'is kiel grand'a'n gajn'o'n. Konsent'ig'int'e li'n, ne sen pen'o, for'las'i si'a'n plan'o'n vojaĝ'i ekster'land'e'n kun sinjor'o Hold'e'n, li demand'is:—Ĉu vi memor'as, ke vi renkont'is, la tag'o'n antaŭ mi'a for'ir'o al la kongres'o, sinjor'o'n promen'ant'a'n kun mi apud la arb'ar'o Bridling? Mi kon'at'ig'is li'n al vi kiel sinjor'o'n Garner, kaj vi inter'ŝanĝ'is kun li kelk'e da vort'o'j.

—Nu, li efektiv'e est'as tre lert'a londona kurac'ist'o; sed mi ne nom'is li'n "doktor'o", por ne vek'i en vi suspekt'o'n. Li est'as bon'a amik'o mi'a, intim'ul'o de mi'a mort'int'a patr'o, kaj si'n okup'as special'e per nerv'a'j mal'san'o'j. Mi pli ol unu foj'o'n pri'parol'is kun li vi'a'n stat'o'n. Li fund'e kompren'as ĝi'n, kaj mi est'as cert'a, ke pro si'a special'a sci'o, pro si'a kun'sent'em'ec'o kaj am'em'ec'o, li est'as la plej taŭg'a person'o, en kies man'o'j'n vi pov'us vi'n met'i. Li volont'e akcept'os vi'n ĉe si, por ke vi pov'u est'i dum kelk'a temp'o sub li'a zorg'o. Ĉu vi vol'as ir'i?

Dum moment'o Malkomo rigard'is la bon'kor'a'n, vol'fort'a'n vizaĝ'o'n de Leon'ard'o kun la ne'decid'em'o propr'a al person'o'j mal'fort'ig'it'a'j per long'a ced'ad'o al fi'kutim'o'j. Post'e li respond'is pli vigl'e kaj kun pli da sincer'ec'o, ol li'a amik'o atend'is:

—Jes, mi ir'os kie'n ajn, por for'iĝ'i el ĉi tiu lok'o. Sed, sinjor'o Marston,—li dir'is plu'e, al'pren'ant'e mal'trankvil'a'n, pet'eg'ant'a'n voĉ'ton'o'n,—vi ne perfid'os mi'n?

Antaŭ ol sinjor'o Vincent al'ven'is en la kontor'o'n, Leon'ard'o jam inter'telefon'is kun doktor'o Garner en Londono, kiu volont'e konsent'is akcept'i Malkomon la morgaŭ'a'n tag'o'n kiel gast'o-pacient'o'n. Li'a inter'parol'o kun si'a kun'firm'an'o pri la jun'a vir'o est'is eĉ pli mal'agrabl'a, ol la last'a. Kvankam la subit'a esper'o, ke li'a fil'o ebl'e re'san'iĝ'os, ek'bat'ig'is pro ĝoj'o la prem'at'a'n kor'o'n de la patr'o, li'a mal'gras'a, sulk'a vizaĝ'o montr'is pli da mal'plezur'o, eĉ mal'bon'vol'o, ol ĝoj'o. Per voĉ'ton'o, en'hav'ant'a sent'ebl'a'n nuanc'o'n de riproĉ'o kaj mal'kontent'ec'o, li dank'is Leon'ard'o'n pro li'a si'n'don'em'o, sed iom mal'dolĉ'e al'dir'is la opini'o'n, ke pli dec'e est'us de la flank'o de la knab'o, ven'i al si'a patr'o kun fil'a konfid'o.—La patr'o est'as,—li dir'is,—la plej taŭg'a person'o por pri'zorg'i la bon'stat'o'n de erar'int'a fil'o, ĉar li plej fund'e kon'as li'n, kaj vi dev'us atent'ig'i li'n pri tio.—

Post plu'a mal'agrabl'a diskut'o, kiu streĉ'is la pacienc'o'n de Leon'ard'o, sinjor'o Vincent don'is permes'o'n por Malkomo si'n met'i sub la zorg'o'n de ge'sinjor'o'j Garner kaj rest'i ĉe sinjor'o Marston, ĝis ĉi tiu konduk'os li'n en la dom'o'n de si'a amik'o.

Dum la diskut'o la pli mal'jun'a vir'o montr'is grand'a'n mal'trankvil'o'n. Sid'ant'e kontraŭ si'a kun'firm'an'o ĉe du'sid'lok'a skrib'tabl'o, li nerv'e lud'is kun si'a plum'ing'o kaj preskaŭ ne'konsci'e kovr'is si'a'n sorb'a'n paper'o'n per strang'a'j figur'aĵ'o'j. Ili atend'is la al'ven'o'n post kelk'a'j minut'o'j de fraŭl'in'o Haverford, kies aprob'o pri iu entrepren'o est'is neces'a antaŭ la for'send'o de la koncern'a'j dokument'o'j. Leon'ard'o rimark'is ŝtel'rigard'et'o'j'n, kiu'j'n la ali'a vir'o de temp'o al temp'o ĵet'as al la pord'o, kaj li konjekt'is, ke li'a'j pens'o'j okup'iĝ'as per la mal'trankvil'a demand'o, kio'n dir'os li'a kapric'em'a, akr'a'lang'a frat'in'o. Tiu'n konjekt'o'n prav'ig'is la unu'a'j vort'o'j, ven'ant'a'j post kelk'minut'a, pez'a silent'o de la kontraŭ'a flank'o de la skrib'tabl'o:

—Mi tim'as,—ek'parol'is sinjor'o Vincent,—ke mi'a frat'in'o ne aprob'os vi'a'n propon'o'n.

—Ebl'e ne, sed ŝi dev'us ĝoj'i pri la plej mal'grand'a ebl'ec'o, ke la "kar'a knab'o" el'iĝ'os el si'a terur'a stat'o.

Plu'a'n diskut'o'n mal'help'is la en'ven'o de la sinjor'in'o mem. La pas'int'a'j dek jar'o'j est'ig'is pli grand'a'n ŝanĝ'o'n en ŝi'a ekster'aĵ'o, ol la temp'o'pas'o pri'respond'is. Ŝi'a'j brun'a'j har'o'j jam klar'e montr'is griz'a'j'n stri'o'j'n, aspekt'ig'ant'e ŝi'n antaŭ'temp'e mal'jun'a. Tio'n akcent'is ŝi'a iom mal'nov'mod'a, mal'jun'fraŭl'in'a vest'ar'o. Ambaŭ vir'o'j tuj vid'is, ke ŝi est'as en mal'bon'a humor'o, kaj ke ŝi'a'j nerv'o'j sufer'as de ne'ordinar'a streĉ'it'ec'o. Post formal'a, mal'varm'a "Bon'a'n maten'o'n", fraŭl'in'o Haverford al'ir'is mal'grand'a'n, apud sinjor'o Vincent star'ant'a'n tabl'o'n, kaj de'met'is sur ĝi'n paper'uj'o'n kaj mantel'et'o'n.

Leon'ard'o Marston rigard'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n kun pli'vigl'ig'it'a interes'o kaj kun fort'a dezir'o esplor'i la fund'o'n de tia, por li ne'kompren'ebl'a, mister'a anim'o. La iam bel'form'a'j lip'o'j est'is ankoraŭ pli kun'prem'it'a'j, ol ordinar'e, kaj far'is mal'agrabl'a'n impres'o'n de mal'mol'ec'o kaj decid'em'ec'o. La plej rimark'ind'a part'o de la mal'gaj'a vizaĝ'o est'is ŝi'a'j okul'o'j. Ili hav'is jen rev'em'a'n, jen sen'pens'a'n aspekt'o'n; kelk'a'foj'e ili montr'is ekster'ordinar'a'n mal'dolĉ'ec'o'n de l’ anim'o. Tiam ili pov'is el'ĵet'i rigard'o'j'n de terur'a mal'am'o; kaj tamen de temp'o al temp'o ili kapabl'is esprim'i preskaŭ la sam'a'n bon'kor'ec'o'n, kiu karakteriz'is ŝi'a'j'n trajt'o'j'n, antaŭ ol traf'is ŝi'n la sort'o'bat'o, rab'ant'a al ŝi la fianĉ'o'n kaj kun li ĉi'a'n viv'o'cel'o'n krom venĝ'o. Tiu'n maten'o'n ŝi'a'j okul'o'j est'is tre'eg'e mal'trankvil'a'j kaj mal'seren'a'j, kvazaŭ en ŝi'a kor'o bol'as ar'o da eksplod'ont'a'j sent'o'j. Kun vid'ebl'a intenc'o ŝi ignor'is Leon'ard'o'n Marston, si'n turn'ant'e al si'a frat'o kun la vort'o'j:

Sinjor'o Vincent respond'is per voĉ'ton'o, per kiu li sen'sukces'e pen'is mal'kaŝ'i si'a'n mal'trankvil'o'n:

—La kompat'ind'a knab'o hav'is hieraŭ vesper'e tre fort'a'n nerv'atak'o'n, sed li fart'as mult'e pli bon'e hodiaŭ maten'e. Li pas'ig'is la nokt'o'n ĉe sinjor'o Marston. Malkomo ŝajn'e hav'as grand'a'n konfid'o'n al li, kaj konsent'is ir'i kun li Londonon por met'i si'n sub la zorg'o'n de doktor'o Garner, kies gast'o-pacient'o li est'os dum kelk'a temp'o. D-ro Garner est'as lert'a special'ist'o, intim'a amik'o de sinjor'o Marston.

Fraŭl'in'o Haverford si'n turn'is rapid'e al Leon'ard'o kaj demand'is akr'e, preskaŭ mal'ĝentil'e:

Dum kelk'a'j moment'o'j Leon'ard'o fiks'e rigard'is en la penetr'em'a'j'n okul'o'j'n de la vir'in'o, esplor'e, tamen trankvil'e. Fin'e li respond'is kun signif'o'plen'a emfaz'o:

Delfino Haverford tuj respond'is al tiu dir'o per penetr'ant'a ek'rigard'o de flam'a, ne'hom'a mal'am'o—silent'a deklar'o de ĝis'mort'a mal'amik'ec'o. Ĝi est'is nur moment'a ek'bril'o de la okul'o'j, ne rimark'it'a de sinjor'o Vincent; sed Leon'ard'o plen'e sent'is ĝi'a'n terur'ec'o'n, kaj strang'a'j emoci'o'j, mir'o kaj ĝen'at'ec'o, ek'reg'is li'a'n kor'o'n. Tamen li ne re'tir'is la rigard'o'n, kaj li'a vizaĝ'o ne perfid'is la sent'o'j'n, kiu'j reg'is li'n. Dum'e sinjor'o Vincent daŭr'ig'is la desegn'ad'o'n sur si'a sorb'a paper'o. Ne supr'e'n'lev'ant'e la okul'o'j'n, li dir'is:

—Ĉar Malkomo montr'as tiom da konfid'o al sinjor'o Marston, mi aprob'as la far'it'a'n aranĝ'o'n, kvankam mi tre dezir'us, ke la knab'o hav'u pli da mal'kaŝ'em'o antaŭ si'a patr'o.

—Kompren'ebl'e!—Delfino Haverford ek'parol'is kun akr'a sarkasm'o.—Tio ja est'as vi'a afer'o, Hug'o; sed mi ne el'las'us el mi'a'j man'o'j la zorg'ad'o'n pri la kar'a knab'o.—Dir'int'e tio'n, ŝi ek'pren'is kun sen'pacienc'a mov'o si'a'n mantel'et'o'n kaj la paper'uj'o'n, kaj ir'is al la pord'o.

—Delfino!—Sinjor'o Vincent al'vok'is ŝi'n mal'trankvil'e kaj ĉagren'it'e,—mi ne pov'as kompren'i vi'n. Vi ankoraŭ ne tra'rigard'is ĉi tiu'j'n dokument'o'j'n, kaj ili ja bezon'as vi'a'n aprob'o'n. Ni nepr'e dev'as for'send'i ili'n hodiaŭ maten'e.

Jam ten'ant'e la pord'o'ten'il'o'n, fraŭl'in'o Haverford si'n turn'is kaj respond'is ne'ĝentil'e:

—Ne'grav'e, mi ne est'as en taŭg'a humor'o hodiaŭ maten'e por aprob'i dokument'o'j'n.

Ŝi for'ir'is. Post la ferm'o de la pord'o reg'is de'nov'e pez'a silent'o en la kontor'o dum kelk'a'j minut'o'j. Leon'ard'o la unu'a romp'is ĝi'n:

—Nu, fraŭl'in'o Haverford ĵaluz'iĝ'as, kiel vi vid'as, pri la influ'o, kiu'n vi gajn'as sur la ge'jun'ul'o'j. Ŝi tre am'as, ebl'e dorlot'as, Malkomon.

La pli mal'jun'a vir'o pen'is parol'i apologi'e kaj mal'kaŝ'e, sed ton'o de mal'sincer'ec'o kaj de profund'a mal'gaj'ec'o ne evit'is la orel'o'j'n de la ali'a.

—Ĉu efektiv'e?—La demand'o de Leon'ard'o ne postul'is respond'o'n; ĝi est'is sci'ig'o, ke li ne part'o'pren'as la opini'o'n de si'a kun'ul'o.

De'nov'e reg'is silent'o. Kiom Leon'ard'o dezir'is "ek'pren'i la vir'bov'o'n ĉe la korn'o'j" kaj sci'ig'i al sinjor'o Vincent ĉio'n, kio'n li jam el'trov'is kaj kio'n li el tio konjekt'is! Li'a mal'kaŝ'em'a, honest'a anim'o ribel'is kontraŭ la silent'o, kiu'n met'is sur li'n li'a promes'o al la mal'feliĉ'a jun'ul'o kaj la prudent'o. Li ja ne pov'is ne sent'i, ke pli saĝ'e est'as, antaŭ'e kolekt'i ĉiu'j'n ebl'a'j'n pruv'o'j'n kaj post'e ag'i mal'kaŝ'e en konsent'o kun Malkomo. Subit'e sinjor'o Vincent lev'iĝ'is, dir'ant'e, ke li vol'as kontrol'i la kun'met'ad'o'n de nov'a aparat'o.

Ir'ant'e hejm'e'n por la tag'manĝ'o, Leon'ard'o sur'voj'e renkont'is Lorn'a'n, re'ven'ant'a'n kun amik'in'o de bicikl'a ekskurs'et'o. Ŝi de'salt'is kaj ĝoj'e salut'is la amik'o'n:

—Ho, sinjor'o Marston, mi parol'is kun Malkomo hodiaŭ maten'e. Ĉu est'as ver'e, ke vi konduk'os li'n al amik'o vi'a en Londono, kiu est'as lert'a special'ist'o?

—Ho, mi tre ĝoj'as. Kiel bon'kor'a vi est'as, kar'a sinjor'o Marston! Ŝajn'as, ke Malkomo hav'as sen'lim'a'n konfid'o'n al vi. Li est'is preskaŭ gaj'a. Nu, onkl'in'o Id'a send'as al vi am'a'j'n salut'o'j'n, kaj kun grand'a plezur'o atend'as vi'a'n vizit'o'n hodiaŭ vesper'e. Ne ĉagren'u la kar'ul'in'o'n.

—Ne; mi ir'os. Ĉu vi pov'os pas'ig'i unu hor'o'n kun vi'a frat'o por distr'i li'n dum mi'a for'est'o?

Jam krepusk'iĝ'is, kiam la alt'kresk'a figur'o de Leon'ard'o Marston tra'pas'is pord'et'o'n, konduk'ant'a'n en la bel'a'n park'o'n de fraŭl'in'o Haverford. Li trov'iĝ'is en ne'seren'a humor'o. Kiom ajn li am'is si'a'n dolĉ'a'n mal'jun'a'n amik'in'o'n, kaj kiom ajn li dezir'is plezur'ig'i ŝi'n per rakont'o de si'a'j liber'temp'a'j tra'viv'aĵ'o'j, li iom mal'volont'e ir'is vizit'i ŝi'n hodiaŭ vesper'e. Sekv'ant'e voj'et'o'n laŭ herb'o'kovr'it'a dekliv'o, en la direkt'o al la lag'et'o en la val'o, li sent'is la aer'o'n sufok'a, kaj ŝajn'is al li kvazaŭ li'a kor'o prem'iĝ'as pro la mal'vast'ec'o de li'a viv'o en Linkfield. La fort'a'j, anim'alt'ig'a'j impres'o'j, kiu'j'n far'is sur li'n la liber'a aer'o kaj la grandioz'ec'o de la etern'a'j mont'eg'o'j en Svis'uj'o, viv'e re'ven'is al li en la pens'o'j'n, kaj ne mal'pli viv'e la memor'o pri la ĉie trov'it'a simpati'o de mult'a'j alt'anim'a'j Esperant'ist'o'j. Neniam antaŭ'e li sent'is tiel akr'e la antipati'o'n kaj mal'harmoni'o'n ekzist'ant'a'j'n inter li kaj li'a'j du kun'firm'an'o'j; neniam antaŭ'e ven'is al li tiel fort'e la dezir'eg'o serĉ'i ag'ad'kamp'o'n ali'lok'e por si'a'j ambici'a'j viv'o'cel'o'j. Kvankam li'a ĝis'nun'a karier'o de industri'ist'o est'is tre sukces'plen'a, li oft'e sent'is, ke la providenc'o ne destin'is li'n por komerc'a okup'o.

La inter'salut'o'j kun fraŭl'in'o Leggat est'is tre kor'a'j, kaj far'is al ambaŭ sincer'a'n ĝoj'o'n.

—Est'as tre am'ind'e,—ŝi dir'is,—ven'i tiel fru'e post vi'a re'ven'o, kiam, mi est'as cert'a, vi dev'as mult'o'n far'i.—

Ŝi kuŝ'is, kiel kutim'e, sur vetur'il'a kanap'o en tiu sam'a, vast'a ĉambr'o, en kiu ni jam antaŭ'e renkont'is ŝi'n. La pas'int'a'j dek jar'o'j ne efik'is sur ŝi pli grand'a'n ŝanĝ'o'n, ol kiom oni pov'is atend'i. Ŝi est'is ankoraŭ pli kaduk'a kaj pal'a, kaj ŝi'a dolĉ'a, mal'gras'a vizaĝ'o montr'is sulk'et'o'j'n gravur'it'a'j'n de kor'prem'ad'o. El ŝi'a'j griz'e'blu'a'j okul'o'j ankoraŭ bril'is tiu sam'a simpl'anim'a bon'kor'ec'o, kiu kapt'is la kor'o'j'n de ŝi'a tut'a kon'at'ar'o. Ia'foj'e en ili kuŝ'is profund'a pac'o, sed hodiaŭ, malgraŭ la ĝoj'o sent'at'a pro la vizit'o de Leon'ard'o, ili kelk'a'foj'e perfid'is la mal'trankvil'o'n, reg'ant'a'n ŝi'a'j'n pens'o'j'n.

Onkl'in'o Id'a aŭskult'is kun kor'tuŝ'a interes'o la rakont'o'n de la amik'o; tamen la kaŝ'it'a'j rigard'et'o'j, kiu'j'n ŝi pli ol unu foj'o'n ĵet'is al la pord'o kaj tra la fenestr'o en la mal'lum'iĝ'ant'a'n ĝarden'o'n, konjekt'ig'is al Leon'ard'o, ke sekret'a anim'dolor'o for'tir'as ŝi'a'n atent'o'n. Tio ig'is ankaŭ li'n distr'it'a. Kiam li fin'is si'a'n rakont'o'n, la mal'jun'a sinjor'in'o demand'is:

—Ĉu ni ambaŭ ne ŝajn'ig'as facil'anim'ec'o'n, dum ni'a'j'n kor'o'j'n prem'as mal'gaj'a'j pens'o'j?

Jam de long'e,—dir'is fraŭl'in'o Leggat pens'em'e,—mi sopir'is mal'kaŝ'e parol'i kun vi. Mi dev'as mal'ŝarĝ'i mi'a'n kor'o'n al iu, kaj vi, kar'a Leon'ard'o, est'as la sol'a person'o, al kiu mi kuraĝ'as mal'kovr'i ĝi'a'n oft'e terur'a'n prem'at'ec'o'n. Vi de'nov'e hav'is mal'agrabl'a'n scen'o'n kun Delfino; ĉu ne? Mi jam aŭd'is pri tio. Mi tre bedaŭr'as tio'n, Leon'ard'o. Kiel fart'as Malkomo? Anjo rakont'is al mi, kio okaz'is hieraŭ vesper'e.

—Dank’ al Di'o, li fart'as pli bon'e; sed Anjo dev'us ne babil'i pri tia okaz'int'aĵ'o. Mi pet'is ŝi'n silent'i pri ĝi. Tamen mi est'as kontent'a, ke vi jam sci'as.—

Ne esenc'e romp'ant'e la promes'o'n don'it'a'n al Malkomo, Leon'ard'o rakont'is al si'a mal'jun'a amik'in'o la tra'viv'aĵ'o'j'n, kiu'j okaz'is de post li'a re'ven'o el Svis'uj'o. Li ankaŭ klar'ig'is al ŝi, ke li ne vol'is mal'kaŝ'e ag'i kontraŭ fraŭl'in'o Haverford, ne antaŭ'e inter'konsil'iĝ'int'e kun ŝi por el'trov'i, kia'n lum'o'n ŝi pov'os ĵet'i sur tiu'n strang'a'n kondut'o'n. En la daŭr'o de kelk'a'j moment'o'j fraŭl'in'o Leggat ne parol'is. Ne'esprim'ebl'a mal'gaj'ec'o montr'iĝ'is sur ŝi'a delikat'a vizaĝ'o. Fin'e ŝi dir'is varm'e:

—Vi est'as bon'a hom'o, Leon'ard'o. Vi el'met'as vi'n al mult'a'j mal'agrabl'aĵ'o'j pro la infan'o'j, kaj vi trakt'as ĉi tiu'n mal'feliĉ'a'n afer'o'n tre takt'e.

Post moment'a silent'o ŝi parol'is plu'e kun lip'o'j trem'et'ant'a'j pro emoci'o:

—Neni'u krom Di'o sci'as, kiel terur'e mi sufer'is en la daŭr'o de la pas'int'a'j dek jar'o'j, ne hav'ant'e person'o'n, al kiu mi kuraĝ'is konfid'i mi'a'j'n ĉiam pli'fort'iĝ'ant'a'j'n suspekt'o'j'n. Mi dev'us antaŭ'e parol'i kun vi pri tio. Ĉio ĉi tio est'as sekv'o de en'miks'iĝ'o en spirit'ist'a'j afer'o'j.

—Efektiv'e? Nu, malgraŭ mi'a'j pet'eg'o'j kaj malgraŭ la terur'a'j avert'a'j ekzempl'o'j de kelk'a'j ali'a'j viktim'o'j de okult'aĵ'o'j, Delfino persist'e kred'as, ke ŝi hav'as inter'komunik'o'j'n kun si'a mort'int'a fianĉ'o, kvankam last'a'temp'e ŝi ne oft'e, ebl'e neniam, part'o'pren'as spirit'ist'a'j'n kun'ven'o'j'n en Londono. Supoz'ebl'e ŝi tre oft'e kondut'as tre strang'e antaŭ vi kaj ali'a'j, sed mi ne pov'us pri'skrib'i la scen'o'j'n, kiu'j'n mi vid'is ĉi tie—terur'a'j'n, terur'a'j'n. Est'as mir'ind'aĵ'o, ke ŝi'a cerb'o ankoraŭ ne detru'iĝ'is—kaj la mi'a. Ankoraŭ nun ŝi pas'ig'as kelk'a'foj'e tut'a'j'n hor'o'j'n vesper'e en la lag'o'val'o, esperant'e de'nov'e renkont'i tie la spirit'o'n de si'a iam'a am'ant'o. Mi supoz'as, ke ŝi est'as tie en la nun'a moment'o, ĉar mi ek'vid'is ŝi'n ŝtel'ir'ant'a'n tra la flor'ĝarden'o'n antaŭ du'on'hor'o.

—Fraŭl'in'o Travers, la frat'in'o de la mort'int'a Roberto Travers, kiu, mi pens'as, komenc'e instig'is Delfinon si'n okup'i per spirit'ist'a'j afer'o'j, kaj kiu, sekv'e, est'as pri'respond'a pri mult'e da mal'feliĉ'o, sci'ig'is al ni, ke amik'in'o ŝi'a, bon'e kon'at'a medium'o, frenez'iĝ'is. Kelk'a'j ali'a'j ankaŭ, kutim'int'a'j si'n sub'met'i al spirit'o'j de mort'int'o'j, nun trov'iĝ'as en privat'a'j frenez'ul'ej'o'j.

Leon'ard'o lev'iĝ'is, en'pens'iĝ'e ir'is al la el'star'a fenestr'eg'o kaj el'rigard'is. Li vol'is antaŭ'e pri'pens'i si'a'j'n vort'o'j'n. Li hezit'is ankoraŭ pli mult'e aflikt'i la prem'it'a'n anim'o'n de la amik'in'o per sci'ig'o pri la kred'o, kiu'n li ten'is jam de kelk'a'j jar'o'j, nom'e, ke spirit'ist'a'j medium'o'j—kiam ili ne intenc'e praktik'as tromp'aĵ'o'j'n—ne ricev'as komunik'o'j'n de spirit'o'j de mort'int'o'j, sed de demon'o'j, person'ig'ant'a'j la mort'int'o'j'n, kaj ke si'n'don'ad'o al la influ'o de mal'bon'a'j spirit'o'j hav'as la plej terur'a'j'n sekv'o'j'n, moral'a'j'n kaj spirit'a'j'n. En la rapid'e dis'vast'iĝ'ant'a spirit'ist'a mov'ad'o li vid'is la plej danĝer'a'n el la mult'a'j nun'temp'a'j sign'o'j de spirit'a sen'ripoz'ec'o de la mond'o, kaj la plej subtil'a'n pen'ad'o'n sub'fos'i la ver'a'n krist'an'a'n fid'o'n. Antaŭ kelk'a'j jar'o'j li trov'is inter la post'las'it'a'j paper'o'j de si'a patr'o ne'fin'it'a'n manuskript'o'n de grav'a verk'o, pri'trakt'ant'a person'a'j'n spert'o'j'n kun praktik'ant'o'j de okult'aĵ'o'j, kun demon'ador'ant'o'j en divers'a'j land'o'j, kaj kun la ĉef'o'j de societ'o'j por psik'a'j enket'o'j. Zorg'e tra'stud'int'e tiu'n kaj ali'a'j'n verk'o'j'n, Leon'ard'o al'pren'is la sam'a'j'n opini'o'j'n, ten'it'a'j'n de li'a patr'o, kaj kred'is je la terur'a real'ec'o de demon'o'j kaj je la insid'a'j antaŭ-mond'fin'a'j klopod'eg'o'j far'at'a'j de la ĉef-mal'bon'ul'o. Post kelk'a'j moment'o'j li si'n turn'is kaj demand'is:

La mal'jun'a sinjor'in'o diven'is la signif'o'n de la demand'o. Mal'gaj'e ŝi respond'is:

Kun kresk'ant'a ekscit'ec'o ŝi rakont'is al Leon'ard'o la histori'o'n de la fianĉ'ec'o inter si'a nev'in'o kaj sinjor'o Travers kaj de ĝi'a tragedi'a fin'iĝ'o.

—Ĉu ne est'as tut'e ne'kompren'ebl'e, kiel Delfino eĉ unu moment'o'n pov'as kred'i, ke la spirit'o de nobl'a, bon'kor'a hom'o, kiel Roberto Travers—vi ja kon'is li'n; ĉu ne?—pov'us inspir'i al ŝi tia'j'n terur'e, ne'dir'ebl'e kruel'a'j'n venĝ'o'pens'o'j'n? Ho, Leon'ard'o, kiom mi pet'eg'is, rezon'ad'is kun ŝi, kaj kiom mi sufer'is!—Ĉiam van'e. Ia'foj'e ŝajn'as al mi, ke Delfino alud'as pri sekret'o, pend'ant'a kiel Damoklesa glav'o super la kap'o de Hug'o.

—Kompat'ind'a kar'ul'in'o,—dir'is Leon'ard'o, profund'e kor'tuŝ'it'a.—Tio ja est'as ne'esprim'ebl'e mal'ĝoj'ig'a, sed ebl'e ne tiel ne'kompren'ebl'a, kiel vi pens'as. Vi nur konfirm'as mi'a'j'n propr'a'j'n konjekt'o'j'n; sed kio'n mi pov'is far'i en tia privat'a afer'o? Nun ni dev'as ag'i kun'e. Sed vi est'as hodiaŭ vesper'e tro lac'a, kaj vi'a'j nerv'o'j tro streĉ'it'a'j por pri'parol'i plan'o'j'n. Morgaŭ maten'e mi konduk'os Malkomon al mi'a amik'o, d-ro Garner, kaj ebl'e mi rest'os en Londono dum kelk'e da tag'o'j. Mult'e jam est'os gajn'it'e, kiam la knab'o est'os for de ŝi'a influ'o.

Li vol'is lev'iĝ'i por adiaŭ'i la amik'in'o'n, kiam ĉi tiu met'is la man'o'n sur li'a'n brak'o'n por de'ten'i li'n. Kun okul'o'j plen'iĝ'ant'a'j per larm'o'j kaj kun trem'et'ant'a'j lip'o'j ŝi dir'is:

La alt'kresk'a vir'o rigard'is la sur la kanap'o kuŝ'ant'a'n, kaduk'a'n vir'in'o'n kun respekt'eg'o kaj kor'tuŝ'it'ec'o, kaj solen'e respond'is:

—Vi est'as prav'a, kar'a onkl'in'o; sen'dub'e. Ĉu vi memor'as, kio'n Jesuo iam dir'is, kiam Petro vol'is de'flank'ig'i Li'n de Li'a voj'o de sufer'ad'o? Li dir'is:—"Ir'u mal'antaŭ mi'n, Satan'o." Se ni nur pov'us ĉiam ek'kon'i la ruz'a'n instig'ant'o'n de ofend'o'j, kiom ali'manier'e ni juĝ'us, kaj kiom pli mal'oft'e ni akcept'us re'venĝ'a'j'n pens'o'j'n pri ni'a'j mal'amik'o'j; ĉu ne?

Am'e adiaŭ'int'e fraŭl'in'o'n Leggat, Leon'ard'o ek'for'ir'is hejm'e'n tra la park'o laŭ la voj'et'o, per kiu li ven'is. Plen'lun'o ĵet'is arĝent'a'n lum'o'n sur ar'o'n da lan'ec'a'j nub'o'j, rev'e naĝ'ant'a'j tra la seren'a ĉiel'o. La bel'a, lun'lum'ig'it'a park'o hav'is por li mister'a'n, fantom'ec'a'n aspekt'o'n, kiu tuj kapt'is li'a'n imag'o'n. Pen'ant'e for'pel'i la mal'gaj'a'j'n pens'o'j'n, prem'ant'a'j'n li'a'n kor'o'n, li halt'is apud la supr'o de dekliv'o, ĉe kies mal'supr'o kuŝ'is en tut'a si'a arĝent'a bel'ec'o la pac'a lag'et'o, re'spegul'ant'e la rid'et'ant'a'n vizaĝ'o'n de la lun'o. Dum kelk'a'j minut'o'j li rigard'is rav'at'e la ombr'o'j'n de la mal'pez'a'j nub'et'o'j, jen fantazi'e mov'iĝ'ant'a'j'n sur la supr'aĵ'o de la lag'o, jen lud'ant'a'j'n "Kaŝ'ad'o kaj Serĉ'ad'o" inter la rev'e aspekt'ant'a'j ulm'o'j.

Sed ne long'e li ĝu'is la pentr'ind'a'n, kor'o'ripoz'ig'a'n vid'aĵ'o'n. Subit'e li vid'is vir'in'a'n figur'o'n ek'paŝ'ant'a'n el ombr'o, cent'kelk'e da paŝ'o'j de li, en la plen'a'n lum'o'n de la lun'o. Tie ĝi star'is dum kelk'a temp'o, sen'mov'e; frap'ant'a aper'aĵ'o. Per unu el'streĉ'it'a man'o la vir'in'o apog'is si'n al arb'o'trunk'o, dum la ali'a pend'is sen'viv'ec'e ĉe ŝi'a flank'o. La kap'o est'is iom antaŭ'e'n klin'it'a, kvazaŭ ŝi est'as kor'prem'at'a kaj en profund'a medit'o. La vir'in'o est'is Delfino Haverford; tragedi'a, kor'tuŝ'ant'a figur'o. Amas'o da pens'o'j tuj en'flug'is en la kap'o'n de Leon'ard'o:—Kio est'as,—li demand'is al si,—la nun'a anim'stat'o de tiu mal'feliĉ'a, iluzi'iĝ'int'a vir'in'o? Ĉu ŝi'a kor'o dis'ŝir'iĝ'as per mal'virt'a'j pasi'o'j: venĝ'em'o, ribel'em'o kontraŭ la sort'o; du'on'frenez'a sopir'o al inter'komunik'iĝ'o kun ŝi'a mort'int'a am'at'o; aŭ, ebl'e, ĉagren'o pro tio, ke li mal'help'is ŝi'a'n mal'bon'a'n cel'o'n rilat'e al Malkomo? Li ne pov'is tut'e el'pel'i el si'a kor'o sent'o'n de indign'o kaj de spit'em'a kontent'ec'o, tial ke li intenc'as met'i la sen'kulp'a'n viktim'o'n ekster ŝi'a'n pere'ig'a'n influ'o'n, almenaŭ por kelk'a temp'o; tamen la reg'ant'a sent'o en li'a kor'o est'is profund'a kompat'o. Dum moment'o eĉ reg'is li'n fort'a inklin'o al'ir'i ŝi'n kaj kuraĝ'e batal'i kontraŭ tiu terur'a afer'o. Sed—prudent'e li demand'is si'n—kia dev'us est'i li'a si'n'ten'o? Ĉu li rezon'us, ĉu li pet'eg'us, aŭ ĉu li pen'us per sever'a'j riproĉ'o'j el'sku'i ŝi'n el ŝi'a mal'virt'a iluzi'o? Dum li hezit'is, la izol'a figur'o subit'e ek'mov'iĝ'is, kvazaŭ el'vek'iĝ'ant'e el rev'o, kaj rapid'paŝ'e ek'ir'is en la direkt'o al la dom'o. Post kelk'a'j moment'o'j ĝi mal'aper'is mal'antaŭ dens'a'j arb'et'aĵ'o'j. Leon'ard'o riproĉ'is si'n pro tio, ke li las'is preter'pas'i bon'a'n okaz'o'n.

Tri tag'o'j'n post'e Leon'ard'o re'ven'is de Londono, tre kontent'a pri la en'loĝ'ig'o de Malkomo ĉe si'a amik'o kaj pri jam rimark'ebl'a pli'bon'iĝ'o de li'a fart'o. Doktor'o Garner gajn'is la konfid'o'n de la jun'ul'o per bon'kor'ec'o kaj firm'ec'o, kaj la doktor'edz'in'o, patr'in'ec'a kaj sagac'a mal'jun'ul'in'o, tuj kapt'is li'a'n kor'o'n. Ambaŭ promes'is far'i si'a'n ebl'o'n por li pro amik'ec'o al Leon'ard'o kaj pro varm'a interes'o en la mal'feliĉ'a jun'a vir'o.

Leon'ard'o ankaŭ pas'ig'is, kiel kutim'e, kelk'a'n temp'o'n kun si'a'j prokur'ist'o'j, sinjor'o'j Hunter kaj Inman, konsil'iĝ'ant'e kun ili pri divers'a'j afer'o'j rilat'e al la dispon'ad'o kaj administr'ad'o de la hered'aĵ'o de li'a patr'o.

Sur li'a skrib'tabl'o trov'iĝ'is kelk'a'j, ĵus al'ven'int'a'j leter'o'j. Unu el ili tuj okup'is li'a'n atent'o'n. Ĝi ven'is el Rus'uj'o kaj, unu'e send'it'e al Linkfield, est'is sekv'int'a li'n de lok'o al lok'o dum li'a'j liber'temp'a'j vojaĝ'o'j. La skrib'int'o est'is alt'estim'at'a korespond'ant'o Esperant'ist'a, profesor'o Graf'o Bogdanov, sen'rival'e la plej fam'a biologi'ist'o kaj mikroskop'ist'o de la nun'a temp'o. Li est'is ankaŭ grav'a klient'o de la firm'o Haverford kaj Vincent, aĉet'int'e ĉe ĝi kelk'a'j'n mult'e'kost'a'j'n mikro-fotograf'a'j'n aparat'o'j'n. La en'hav'o de la en Esperant'o verk'it'a leter'o est'is jen'a:

Ĉi tiu leter'o kaŭz'is al Leon'ard'o grand'a'n bedaŭr'o'n, ke ĝi ne traf'is li'n antaŭ li'a for'ir'o al la kongres'o, kaj fort'a'n dezir'o'n vizit'i la fam'a'n, varm'kor'a'n rus'o'n. Li tuj traduk'is la leter'o'n angl'e'n kaj, kvankam jam mal'fru'iĝ'is, ir'is al la dom'o de sinjor'o Vincent por montr'i ĝi'n al li.

La dom'eg'o de la famili'o Vincent est'is mal'nov'a konstru'aĵ'o el la temp'o de reĝ'in'o Elizabeto, hav'ant'a, malgraŭ si'a iom unu'ton'a kaj sever'trajt'a fasad'o, nobl'a'n kaj hejm'ec'a'n aspekt'o'n. En la vast'a, per elektr'a'j lamp'o'j bril'e lum'ig'it'a vestibl'o Leon'ard'o renkont'is Lorn'a'n, mal'supr'e'n kur'ant'a'n la larĝ'a'n, masiv'a'n ŝtup'ar'o'n. Ŝi est'is vest'it'a per roz'kolor'a lit'o'ĉambr'a surtut'o, kaj ŝi'a'j har'o'j est'is vir'in'e friz'it'a'j laŭ la last'a mod'o. La riĉ'a or'brun'a har'ar'o, mal'streĉ'e aranĝ'it'a ĉe la tempi'o'j, don'is al ŝi'a vizaĝ'o apart'e vir'in'a'n ĉarm'o'n. Kiam ŝi ek'vid'is Leon'ard'o'n, ŝi'a'j lum'a'j okul'o'j al'pren'is rid'ant'a'n, preskaŭ petol'a'n aspekt'o'n. Ŝi gaj'e demand'is al si, kio'n la amik'o dir'os pri ŝi'a nov'a har'aranĝ'o. Sed tuj post'e ŝi'a vizaĝ'o far'iĝ'is serioz'a kaj, kun varm'kor'a, karakteriz'a fervor'o ŝi met'is ambaŭ man'o'j'n sur li'a'n brak'o'n ek'kri'ant'e:

—Ho, sinjor'o Marston, mi ne dub'is, ke vi ven'os hodiaŭ vesper'e por don'i al ni sci'ig'o'n pri Malkomo. Kiel li fart'as?

Feliĉ'a rid'et'o, aper'int'a sur la pens'em'a vizaĝ'o de Leon'ard'o, rest'is sur ĝi dum li respond'is:

—Bon'a'n vesper'o'n, vir'in'et'o; mi est'as tut'e kontent'a pri la trans'loĝ'iĝ'o de vi'a frat'o. Mi vizit'is li'n hodiaŭ post'tag'mez'e, antaŭ ol mi ir'is al la staci'dom'o, kaj li aspekt'is trankvil'a kaj kontent'a. Doktor'o Garner opini'as li'a'n stat'o'n sufiĉ'e esper'ig'a. Li kaj li'a edz'in'o tut'e ge'patr'e interes'iĝ'as pri li, kaj tre cert'e far'os si'a'n ebl'o'n por re'san'ig'i li'n. Kompren'ebl'e mult'o de'pend'as de Malkomo mem.

—Mi tre ĝoj'as aŭd'i tio'n. Vi est'as bon'kor'ul'o. Kaj nun, kio'n vi pens'as pri mi'a nov'a har'aranĝ'o?

Leon'ard'o aprob'e rigard'is la kap'o'n de la knab'in'o de ĉiu'j flank'o'j kaj bon'kor'e respond'is:

—Ho, onkl'in'o Maud el Harrogate ven'is hodiaŭ post'tag'mez'e kaj fort'e indign'is pro tio, ke mi ankoraŭ port'as la har'o'j'n ne'lig'it'a'j kaj mult'e tro mal'long'a'j'n jup'o'j'n ĉe mi'a aĝ'o. Ŝi insist'is, ke mi las'u ŝi'n friz'i mi'n por montr'i al mi, kia har'aranĝ'o, laŭ ŝi'a opini'o, plej bon'e konven'as por mi. Mi ĵus vol'is montr'i mi'n al la patr'o. Li est'as en la manĝ'o'ĉambr'o. En'ir'u, mi pet'as, li'a'n kabinet'o'n, kaj mi sci'ig'os al li, ke vi est'as tie.

Leon'ard'o rigard'is kun plezur'o la okul'plaĉ'a'n, facil'mov'a'n figur'o'n de la knab'in'o, kaj murmur'et'is al si mem:—Kia ĉarm'a bild'o de knab'in'a pur'ec'o!

Sinjor'o Vincent akcept'is Leon'ard'o'n kun pli grand'a afabl'ec'o, ol ĉi tiu atend'is post la last'a, tre mal'agrabl'a inter'parol'o kun li en la kontor'o. La zorg'o'prem'at'a, fru'e mal'jun'iĝ'ant'a patr'o aŭskult'is kun avid'ec'o la kontent'ig'a'n raport'o'n pri si'a am'at'a fil'o. Li'a serioz'mien'a, sulk'o'plen'a vizaĝ'o vid'ig'is kelk'a'foj'e ek'bril'et'o'j'n de esper'o kaj sign'o'j'n de re'ven'ant'a mol'kor'ec'o. Kiam Leon'ard'o fin'is si'a'n rakont'o'n, li ek'prem'is li'a'n man'o'n, kaj dir'is kun vid'ebl'a sent'em'ec'o kaj kun trem'et'ant'a'j lip'o'j:

—Mi tre dank'as vi'n, Leon'ard'o. Pardon'u, ke ia'foj'e mi ŝajn'e kondut'as iom ne'ĝentil'e aŭ ne'dank'em'e; mi'a kor'o oft'e est'as ... sol'ec'a, prem'eg'at'a. Sed—subit'e ŝanĝ'ant'e la voĉ'ton'o'n—mi ne vol'as plu'e pri'parol'i tio'n. Mi vid'as, ke vi kun'port'is leter'o'n, kiu'n, supoz'ebl'e, vi dezir'as montr'i al mi.

Leon'ard'o jam rapid'e ek'pri'pens'is, kiel li pov'os en'konduk'i la tem'o'n, kiu plej fort'e okup'is li'a'j'n pens'o'j'n. Ebl'e nun,—li pens'is,—okaz'as oportun'a moment'o, kiam la kor'o de la mal'feliĉ'a vir'o sufiĉ'e mol'iĝ'is por pacienc'e aŭskult'i. La unu'a'n foj'o'n de mult'a'j jar'o'j sinjor'o Vincent nom'is li'n per li'a antaŭ'nom'o. Tamen la subit'a ŝanĝ'o en li'a voĉ'ton'o kaj li'a decid'a, afer'em'a parol'manier'o klar'e montr'is al li, ke la hor'o por tia privat'a diskut'o ankoraŭ ne al'ven'is. Ŝajn'e li'a kor'tuŝ'it'ec'o ne daŭr'is pli ol moment'o'n, kaj li jam bedaŭr'is, ke li tiom ced'is al subit'a emoci'o.

Ili do pri'parol'is la leter'o'n el Rus'uj'o. La propon'o de la fam'a profesor'o tre plaĉ'is al sinjor'o Vincent, kaj li sen'hezit'e el'dir'is la opini'o'n, ke Leon'ard'o dev'as tuj akcept'i la invit'o'n kaj vizit'i li'n antaŭ la fin'a preciz'ig'o de si'a patent'o.—Mi'a frat'in'o,—li dir'is,—ir'os Londonon morgaŭ fru'maten'e, sed sen'dub'e ŝi plen'e aprob'os vi'a'n for'ir'o'n.

Ambaŭ vir'o'j silent'is dum kelk'a'j moment'o'j; ĉiu ŝajn'e du'on'diven'is la pens'o'j'n de la ali'a, sed opini'is, ke konsil'ind'e est'as si'n de'ten'i de disput'o pri fraŭl'in'o Haverford—pro mal'sam'a'j kaŭz'o'j.

Ankoraŭ la sam'a'n nokt'o'n Leon'ard'o skrib'is al graf'o Bogdanov, kaj telegraf'is al li la sekv'ant'a'n maten'o'n. Li ankaŭ skrib'is al Esperant'ist'a'j deleg'it'o'j en Berlino kaj Peterburgo, pet'ant'e ili'n, renkont'i li'n ĉe la al'ven'o de li'a vagon'ar'o.

Ĉapitr'o Iv

Tri tag'o'j'n post si'a el'vetur'o Leon'ard'o Marston al'proksim'iĝ'is al la fin'o de la vojaĝ'o. Kun'vojaĝ'ant'o, kun kiu li hav'is agrabl'a'n inter'parol'o'n en franc'a lingv'o, for'las'is la kupe'o'n ĉe la last'a halt'ej'o. Li nun est'is sol'a kaj sent'is si'n lac'a de la long'a vetur'o. La tiam tra'pasat'a pejzaĝ'o ne est'is interes'a, kaj nur mal'oft'e vid'iĝ'is izol'a kaban'o aŭ vilaĝ'et'o kun mizer'aspekt'a'j dom'et'o'j. Rev'e li el'rigard'is el la fenestr'o, preskaŭ ne'konsci'e pri i'a'j special'a'j, si'n'sekv'ant'a'j pens'o'j, jen antaŭ'prezent'ant'e al si la akcept'o'n, kiu'n far'os al li li'a'j ge'gast'ig'ont'o'j; jen si'n trov'ant'e en la hejm'o, aŭ re'e tra'viv'ant'e okaz'aĵ'o'j'n de la post'kongres'a'j tag'o'j en Svis'uj'o. Foj'e li pri'pens'is la viv'kondiĉ'o'j'n de la kamp'ar'an'o'j en la land'o, en kiu li nun trov'iĝ'is, kaj li demand'is si'n, ĉu ver'e la mal'gaj'a'j pri'skrib'o'j, kiu'j'n li leg'ad'is en gazet'o'j kaj libr'o'j, est'as ĝust'a'j. La vagon'ar'o iom mal'rapid'iĝ'is, kaj tio vek'is li'n el li'a rev'o. Li'a'n atent'o'n tiam al'tir'is idili'a vid'aĵ'o. Tre proksim'e de la fer'voj'a dig'o li ek'vid'is nov'e kalk'it'a'n dom'et'o'n, ĉe kies pord'o star'is jun'a par'o: li, fortik'a, larĝ'a-ŝultr'a vir'o, vest'it'a per griz'a kitel'o; ŝi, bel'et'a, ruĝ'vang'a knab'in'o-edz'in'o kun infan'et'o sur la brak'o. Per unu man'o la jun'a vir'o ten'is fos'il'o'n, kvazaŭ li nur dum moment'o inter'romp'is la labor'o'n, kaj per la dekstr'a brak'o li am'e ĉirkaŭ'is la tali'o'n de la edz'in'et'o. Feliĉ'a, kontent'a rid'et'o lum'ig'is ili'a'j'n vizaĝ'o'j'n.—Ĉarm'a bild'o de simpl'a, hejm'a feliĉ'o,—ek'pens'is Leon'ard'o, rigard'ant'e kun plezur'o la jun'a'n par'o'n tiel long'e, kiel la vagon'ar'o tio'n al li permes'is.

Re'e du'on'kuŝ'iĝ'int'e en la angul'o de la kupe'o, li rev'e demand'is al si, kial li ankoraŭ ne pri'pens'as edz'iĝ'o'n. Sen'dub'e pro tio, ke li est'as tro okup'it'a per ali'a'j afer'o'j.

Li mir'is pri si mem, kaj rid'et'is ĝust'e pro si'a mir'o. Tiam sen'konsci'e li las'is la bild'o'n de sinjor'in'o Harding en'ven'i en li'a'j'n pens'o'j'n. Viv'ad'o kun ĉarm'a, alt'anim'a vir'in'o tia, kia ŝi, kaj sekv'i kun'e kun ŝi komun'a'j'n ideal'o'j'n, est'us ver'a feliĉ'o. Sinjor'in'o Harding aper'is antaŭ li'a'j anim'okul'o'j, kiel li vid'is ŝi'n antaŭ du semajn'o'j, sur la verand'o de la pension'o en En Allier, kaj li de'nov'e aŭd'is ŝi'a'n bel'son'a'n, fervor'a'n voĉ'o'n, kuraĝ'ig'ant'a'n li'n, mal'ferm'ant'a'n al li bel'a'j'n vid'aĵ'o'j'n pri nobl'a util'ec'o. Ŝi kompren'ig'is al li pli bon'e, ol li kompren'is antaŭ'e, li'a'j'n propr'a'j'n kapabl'o'j'n, kaj rev'ig'is li'n pri pli alt'a destin'o, ol komerc'a okup'o. Sopir'e li pri'pens'is la propon'it'a'n vesper'kun'ven'o'n, kiam li de'nov'e vid'os ŝi'n. Tiam ankaŭ ven'is al li en la pens'o'j'n la simpl'anim'a, blind'e si'n'don'em'a sinjor'o Harding—ŝi'a edz'o—kaj hont'ant'e li dev'ig'is si'n pens'i pri io ali'a. Tiam al'naĝ'is al li en la memor'o'n ali'a, ne mal'pli ĉarm'a bild'o: la figur'o de Lorn'a, mal'supr'e'n'ir'ant'a la ŝtup'ar'o'n, vest'it'a per si'a lit'o'ĉambr'a surtut'o kaj kun la nov'a har'aranĝ'o. La rid'et'o el ŝi'a'j anim'o'plen'a'j okul'o'j est'is tiel sen'artifik'a, tiel al'log'a, ke li ne pov'is ne rav'iĝ'i pro la memor'bild'o. Sed ne long'e li pov'is sekv'i ĉi tiu'n plaĉ'a'n imag'aĵ'o'n. La vagon'ar'o al'proksim'iĝ'is al la staci'o, kaj tuj nov'a'j impres'o'j kaj la antaŭ'sent'o pri li'a vizit'o ek'okup'is li'a'j'n pens'o'j'n.

Jen, sur la peron'o star'is mal'grand'a grup'o da hom'o'j, vir'o'j kaj vir'in'o'j, super kiu'j gaj'e flirt'is verd'a standard'o kun blank'a kvar'on'o, en kiu est'is kvin'pint'a verd'a stel'o. Tuj kiam Leon'ard'o mal'ferm'is la pord'o'n de la kupe'o, mal'jun'a, nobl'aspekt'a sinjor'o kun blank'a barb'o dis'iĝ'is el la grup'o kaj vigl'e al'paŝ'is al li, dir'ant'e kun grand'a kor'ec'o:

De'pren'int'e la ĉapel'o'n, li ek'prem'is la man'o'n de Leon'ard'o kaj kis'is li'n sur ambaŭ vang'o'j. La pli jun'a vir'o kor'tuŝ'iĝ'is de la kor'varm'ec'o kaj ĝoj'o, kun kiu'j la eminent'a nobel'o salut'is li'n. Rigard'ant'e kun sent'o de profund'a kor'inklin'o en la nobl'a'n, intelekt'ul'a'n vizaĝ'o'n de la profesor'o, li respond'is:

—Mi dank'as vi'n, sinjor'o profesor'o. Mal'mult'a'j okaz'aĵ'o'j en mi'a viv'o far'is al mi tiel grand'a'n ĝoj'o'n, kiel ĉi tiu renkont'o. Ĉu vi jam tut'e re'san'iĝ'is?

La mal'jun'ul'o nun montr'is per facil'a man'gest'o al la mal'grand'a grup'o da Esperant'ist'o'j, kaj afabl'e dir'is:

—Jen, sinjor'o Marston, mi hav'as la honor'o'n prezent'i al vi preskaŭ la tut'a'n an'ar'o'n de ni'a lok'a klub'o Esperant'ist'a, por kiu est'as grand'a plezur'o bon'ven'ig'i vi'n. Ĝi est'as iom divers'konsist'a an'ar'o, en'kalkul'ant'e, inter'ali'e, unu kurac'ist'o'n, du ge'instru'ist'o'j'n, du poŝt'ofic'ist'o'j'n, kelk'a'j'n komiz'o'j'n, kelk'a'j'n tre fervor'a'j'n jun'ul'in'o'j'n, kaj ne mal'pli ol kvar labor'ist'o'j'n. Sed vi esper'ebl'e kon'at'iĝ'os kun ĉiu'j person'e ven'ont'a'n vendred'o'n, kiam okaz'os la ĉiu'semajn'a klub'kun'ven'o. Nun permes'u, ke mi tuj konduk'u vi'n hejm'e'n; la vagon'ar'o, kiel kutim'e, mal'fru'iĝ'is.

Leon'ard'o dum'e al'paŝ'is la tiel prezent'it'a'j'n Esperant'ist'o'j'n kaj kor'e man'prem'is ĉiu'j'n, dir'ant'e kelk'a'j'n afabl'a'j'n vort'o'j'n por dank'i ili'n pro ili'a bon'ven'ig'o. Kelk'a'j'n minut'o'j'n post'e Leon'ard'o sid'is ĉe la flank'o de si'a gast'ig'ant'o en elegant'a kaleŝ'o, tir'at'a de du bel'a'j, vigl'a'j ĉeval'o'j. Ili tra'pas'is en la daŭr'o de kvar'on'hor'a vetur'o unu'e la urb'et'o'n kaj post'e okul'plaĉ'a'n kaj bon'e kultur'it'a'n kamp'ar'o'n. La profesor'o demand'is:

—Jes, sed ĉiu'j venk'iĝ'is dank’ al la serv'em'o de kelk'a'j Esperant'ist'a'j deleg'it'o'j, kiu'j renkont'is mi'n ĉe la ĉef'a'j staci'o'j. Tre mal'agrabl'a mal'oportun'aĵ'o est'us okaz'int'a ĉe la rus'a lim'impost'ej'o, se mi ne hav'us la help'o'n de sinjor'o Klinger. La impost'ist'o'j suspekt'is la instrument'o'j'n kaj model'o'j'n, kiu'j'n mi kun'port'as, kaj vol'is re'ten'i ili'n aŭ ebl'e ankaŭ mi'n. Ni'a bon'a sam'ide'an'o facil'e klar'ig'is ili'a'n cel'o'n; kaj mi aŭd'is li'n cit'i vi'a'n nom'o'n. Tio tuj ord'ig'is la afer'o'n.

En vast'a, bel'a vestibl'o akcept'is li'n kun sen'artifik'a kor'ec'o la graf'in'o, blank'har'ul'in'o de mal'alt'kresk'a, sed graci'a statur'o:

—Est'as por ni grand'a ĝoj'o bon'ven'ig'i vi'n, sinjor'o Marston,—ŝi dir'is, parol'ant'e en flu'a, bel'son'a Esperant'o.—Kiel komplez'a vi est'as, tuj entrepren'i tiu'n long'a'n vojaĝ'o'n! Mi cert'ig'as vi'n, ke vi far'as al mi'a edz'o tre grand'a'n plezur'o'n. De kiam al'ven'is vi'a telegram'o, li rapid'e re'san'iĝ'is. Ĉu vi hav'is agrabl'a'n vojaĝ'o'n? Ho, mi tre ĝoj'as; sed nun ven'u, mi person'e pri'zorg'os vi'a'n komfort'o'n.

Ne mal'pli sincer'kor'e li'n trakt'is la serv'ist'ar'o. Inter ili kaj la ge'graf'o'j ekzist'is pli grand'a familiar'ec'o, ol ordinar'e ekzist'as en Angl'uj'o inter ge'mastr'o'j kaj ili'a'j serv'ist'o'j. Ili ŝajn'e tiom bedaŭr'is, ke ili ne pov'as parol'i kun li, kaj des pli kor'e ili vol'is atent'i ĉiu'j'n detal'et'o'j'n de li'a'j bezon'o'j.

La ĉef'a tem'o de la inter'parol'o dum la vesper'o est'is la okaz'int'aĵ'o'j de la Esperant'ist'a kongres'o kaj la post'kongres'a'j tra'viv'aĵ'o'j de Leon'ard'o. Li'a'j gast'ig'ant'o'j jam leg'is en "La Revu'o" la sprit'a'j'n kaj amuz'a'j'n raport'o'j'n, kaj aŭd'is de amik'o pri li'a epok'o'far'ant'a parol'ad'o.

Leon'ard'o rimark'ig'is, ke al'iĝ'o al la Esperant'ist'a mov'ad'o tut'e ŝanĝ'is la viv'o'direkt'o'n de mult'a'j nun'temp'a'j ĉef'o'j en "Esperant'uj'o", kaj ke, laŭ li'a sci'o, ĝi don'is nov'a'n, feliĉ'ig'a'n kaj nobl'ig'a'n cel'o'n al mult'a'j ali'a'j, kies viv'o antaŭ'e est'is preskaŭ sen'cel'a.

—Ho, sinjor'o Marston,—ek'kri'is la graf'in'o,—kia'n ŝanĝ'o'n far'is Esperant'o en ni'a viv'ad'o! Kiu supoz'us antaŭ dek du jar'o'j, ke ni iom post iom ni'n re'tir'os el ni'a kutim'a soci'a amik'ar'o kaj entuziasm'iĝ'os pri nov'a ideal'ism'a mond'mov'ad'o; ke mi'a edz'o far'iĝ'os prezid'ant'o de du klub'o'j, hav'ant'a'j inter si'a'j an'o'j labor'ist'o'j'n kaj kamp'ar'an'o'j'n!

—Efektiv'e!—al'dir'is rid'et'ant'e ŝi'a edz'o,—kaj sen influ'a amik'o ĉe la reg'ist'ar'o oni suspekt'us mi'n en la komenc'o eĉ pri danĝer'a'j social'ist'a'j tendenc'o'j.

Leon'ard'o parol'is pri la nobl'a'j klopod'o'j, kiu'j'n far'is sinjor'in'o Harding, por dis'kon'ig'i la pli alt'a'j'n ide'o'j'n de la Esperant'ist'o'j en ŝi'a'j soci'a'j rond'o'j en Londono, kaj pri la okaz'o, kiu'n li hav'os post ne long'e, parol'i ĉe vesper'kun'ven'o special'e aranĝ'ot'a de ŝi.

Graf'in'o Bogdanov rigard'is la vizaĝ'o'n de la parol'ant'o kun atent'o kaj emoci'o. Fin'e ŝi dir'is kun cert'ec'o:

—Vi efektiv'e re'memor'ig'as al mi ni'a'n kar'a'n, mort'int'a'n fil'o'n, sinjor'o Marston. Mi'a edz'o kaj mi diskut'is hieraŭ, kiom da simil'ec'o ekzist'as inter vi kaj li. Mi est'as cert'a, ke, se li ankoraŭ viv'us, li aspekt'us tre simil'e al vi.

—Kor'tuŝ'a imag'o de am'a patr'in'a kor'o, amik'o mi'a,—mild'e dir'is la profesor'o;—ni'a ne'forges'ebl'a knab'o mort'is, kiam li hav'is la aĝ'o'n de dek kvin jar'o'j. Li hav'is nobl'a'j'n, regul'a'j'n trajt'o'j'n, sed, krom la rond'a kap'form'o kaj, iom'e, la fort'a'j lini'o'j de la menton'o, mi ne pov'as el'trov'i tre rimark'ind'a'n simil'ec'o'n inter vi kaj li.—

La sep tag'o'j, kiu'j'n Leon'ard'o pas'ig'is kun la varm'kor'a'j ge'graf'o'j est'is tag'o'j de preskaŭ sen'difekt'a feliĉ'o. Preskaŭ sen'difekt'a: kelk'a'foj'e li ne pov'is ne pens'i pri Malkomo kaj demand'i si'n, kial fraŭl'in'o Haverford ir'is al Londono, kaj ĉu ŝi nun turn'os si'a'n mal'bon'vol'o'n kontraŭ Lorn'a. Unu vesper'o'n li ĉe'est'is, kun'e kun si'a gast'ig'ant'o, kun'ven'o'n de la lok'a Esperant'ist'a klub'o kaj far'is parol'o'n pri la plej alt'a cel'o, kiu'n dev'as hav'i la Esperant'ist'o'j, nom'e, la plen'um'ad'o de la Di'a mond'cel'o, la pli'fort'ig'ad'o kaj pli'vast'ig'ad'o de Li'a regn'o. Ĉi tiu tem'o sekv'ig'is interes'a'n diskut'o'n, montr'ant'a'n al Leon'ard'o en kelk'a'j an'o'j nobl'a'n entuziasm'o'n kaj mir'ind'e vast'a'n el'rigard'o'n sur la mond'o'n. Sed en ali'a'j li vid'is mal'gaj'ig'a'j'n spirit'a'j'n stat'o'j'n: skeptik'ec'o'n ĉe instru'it'ul'o'j kaj blind'a'n superstiĉ'o'n, kun'ig'it'a'n kun profund'a religi'ec'o, ĉe simpl'anim'a'j an'o'j de pli humil'a soci'a sfer'o. Preskaŭ ĉiu'j, eĉ li'a eminent'a gast'ig'ant'o, mal'kovr'is mir'ig'a'n sci'mank'o'n pri la esenc'a'j ec'o'j de la evangeli'o. Tamen li'a parol'o, kaj precip'e la sekv'int'a diskut'o, far'is sur kelk'a'j'n tre profund'a'n impres'o'n. En ĉi tiu'j li trov'is kor'tuŝ'a'n spirit'a'n mal'sat'o'n, de ili mem nur mal'klar'e konsci'at'a'n. Li promes'is send'i al ĉiu'j ĉe'est'ant'o'j ekzempler'o'n de la Nov'a Testament'o en Esperant'o, kiel memor'ig'il'o'n pri li'a vizit'o.

El komerc'a vid'punkt'o la vizit'o de Leon'ard'o est'is tut'e sukces'plen'a. La labor'o super la delikat'a'j aparat'o'j est'is por la du vir'o'j grand'a plezur'o. Ambaŭ far'is, unu al la ali'a, alt'valor'a'j'n propon'o'j'n pri pli'bon'ig'o'j, ĉiu laŭ si'a apart'a spert'ec'o. Post kvar'tag'a fort'a pen'o, mult'a'j eksperiment'o'j kaj pacienc'a'j prov'o'j ili kun'e el'labor'is aparat'o'n kun la esenc'a'j trajt'o'j de la projekt'it'a patent'o de Leon'ard'o, sed en kelk'a'j grav'a'j detal'o'j el'star'e super'a je li'a original'a model'o. La mal'jun'a profesor'o est'is tre'eg'e kontent'a pri la rezultat'o de la kun'a labor'o kaj ĝoj'e asert'is, ke tiu feliĉ'a el'labor'aĵ'o est'os epok'o'far'ant'a kaj ebl'ig'os al li pruv'i si'a'j'n plej am'at'a'j'n teori'o'j'n. Kelk'a'j skeptik'ul'o'j,—li dir'is ekscit'iĝ'e,—ja, envi'em'ul'o'j kaj obstin'a'j teori'ul'o'j, kiu'j ĝis nun mal'estim'e rifuz'is serioz'e konsider'i la ebl'ec'o'n, ke ide'o, radikal'e mal'simil'a al la ili'a, pov'as est'i ver'a, tiu'j est'os dev'ig'at'a'j konfes'i, ke ili rajd'ad'is sur lign'a ĉeval'o. Klar'a'n rezon'ad'o'n ili mal'estim'is; ili nun hav'os pruv'o'j'n, mi'a kar'a amik'o, okul'vid'ebl'a'j'n pruv'o'j'n, kiu'j'n ili dev'os atent'i. Precip'e en vi'a land'o, sinjor'o Marston, biologi'a'j antaŭ'juĝ'o'j mort'as mal'facil'e; ebl'e pro religi'a'j kaŭz'o'j.

—Ebl'e,—respond'is la gast'o mild'e,—sed, ali'flank'e, ni'a'j scienc'ul'o'j est'as mal'pli oft'e dev'ig'at'a'j "manĝ'i"—kiel ni dir'as—si'a'j'n teori'o'j'n aŭ vid'i ili'n dis'ŝir'it'a'j de ali'a'j.

La fin'o de la vizit'o de Leon'ard'o al'proksim'iĝ'is. La morgaŭ'a'n maten'o'n li vol'is sur'voj'iĝ'i hejm'e'n, malgraŭ kor'a'j pet'o'j de si'a'j am'ind'a'j ge'gast'ig'ant'o'j rest'i pli long'e. La vesper'o est'is tre bel'a kaj sufiĉ'e varm'a. Profesor'o Bogdanov propon'is al si'a gast'o aŭ promen'o'n en mal'grand'a, sed bel'a park'o ĉirkaŭ'ant'a la kamp'o'dom'o'n, aŭ pri'rigard'o'n de kolekt'o da interes'a'j scienc'a'j kurioz'aĵ'o'j. Leon'ard'o ek'rigard'is la mild'at'rajt'a'n vizaĝ'o'n de la graf'in'o kaj ĝentil'e respond'is:

—Ambaŭ propon'o'j est'as ja sam'e al'log'a'j, sed precip'e ĉar la nun'a vesper'o est'as la last'a por mi sub vi'a gast'am'a tegment'o, mi pli'vol'e unu'e vol'as ek'sci'i la prefer'o'n de vi'a graf'in'a moŝt'o.

Post inter'ŝanĝ'o de kelk'a'j ĝentil'aĵ'o'j, kutim'a'j en tia'j okaz'o'j, ili decid'is promen'i en la park'o. Tio tre plaĉ'is al Leon'ard'o, kvankam lecion'o pri scienc'a'j objekt'o'j, don'it'a de tia afabl'a kler'ul'o, est'us por li tre grand'a plezur'o. Li vol'is hav'i okaz'o'n por re'mal'ferm'i diskut'o'n pri la cel'o'j de scienc'a'j esplor'o'j, rigard'at'a'j el pli alt'a vid'punkt'o, ol tiu, kiu'n la profesor'o kutim'e okup'is. Leon'ard'o sincer'e bedaŭr'is, ke tia bon'kor'a, alt'anim'a hom'o de vast'a instru'it'ec'o hav'as tiel mal'vast'a'n sci'o'n kaj ŝat'kapabl'o'n pri spirit'a'j afer'o'j. Ankaŭ la delikat'a'sent'a, kler'a graf'in'o ŝajn'e hav'is tre lim'ig'it'a'j'n koncept'o'j'n pri ili. Facil'a promen'o, li esper'is, don'os al li oportun'a'n okaz'o'n atent'ig'i si'a'j'n ge'amik'o'j'n pri la real'ec'o kaj grav'ec'o de la spirit'a flank'o de la hom'a viv'o.

Al'port'int'e silk'a'n ŝal'o'n, la mal'jun'a nobel'o am'e met'is ĝi'n ĉirkaŭ la ŝultr'o'j'n de la edz'in'o, kaj kun ĉarm'a, natur'a kavalir'ec'o propon'is al ŝi la brak'o'n, dir'ant'e:

—Ni ĝu'u do ekster'e ĉi tiu'n bel'eg'a'n vesper'o'n, kaj util'ig'u ĝi'n per inter'ŝanĝ'o de bon'a'j pens'o'j.

Kiam ili al'ven'is al la bord'o de lag'et'o, la profesor'o halt'is ĉe benk'o, sur kiu li kaj Leon'ard'o sid'is unu fru'a'n maten'o'n, pri'parol'ant'e per'esperant'a'n pac'mov'ad'o'n. Parol'ant'e preskaŭ solen'e, li dir'is:

—Sinjor'o Marston, kar'a amik'o, vi'a vizit'o est'os por ni ne'forges'ebl'a. La kun'e pas'ig'it'a'j tag'o'j, bedaŭr'ind'e nur tro mal'long'a'j, est'is por ni tre feliĉ'a'j tag'o'j, kaj ni dank'em'e konsci'as, ke vi'a nobl'anim'ec'o plen'ig'is ni'a'j'n kor'o'j'n per dezir'o el'spez'i ni'a'j'n fort'o'j'n pli ĝoj'o'plen'e pro la hom'ar'o. Vi'a sen'afekt'a kor'ec'o ne'esprim'ebl'e kor'tuŝ'is ni'n.—Si'n turn'ant'e al si'a edz'in'o, li demand'is:—Ĉu ne, kar'ul'in'o?

La graf'in'o unu'e ek'rigard'is la edz'o'n kun aprob'a rid'et'o, kaj post'e dir'is dolĉ'e al Leon'ard'o:

—Tio est'as ver'a; ni jam pli ol unu foj'o'n konfes'is tio'n, unu al la ali'a. Mi ankaŭ tre bedaŭr'as, ke vi'a vizit'o jam fin'iĝ'as.

Ĉi tiu'j vort'o'j, parol'it'a'j kun evident'a sincer'ec'o kaj simpl'anim'ec'o, plen'ig'is la kor'o'n de Leon'ard'o per feliĉ'a sent'o, kaj ankoraŭ pli profund'ig'is la am'o'n, kiu'n li sent'is al tiu'j bon'kor'a'j kaj nobl'a'j hom'o'j. Li rigard'is dum moment'o la mal'kaŝ'anim'a'j'n vizaĝ'o'j'n de la par'o ir'ant'a ĉe li'a flank'o, kaj dir'is laŭ si'a trankvil'a, kaj pro tio impres'a parol'manier'o:

—Vi'a grand'a varm'kor'ec'o dev'as respond'i pri la iom'a danĝer'ec'o de vi'a'j parol'o'j, amik'o'j mi'a'j. Ĉu vi ne konsci'as, ke oni bezon'as ne'ordinar'a'n humil'ec'o'n por ne moral'e difekt'iĝ'i per tiom da tro'a ŝat'at'ec'o?—Rid'et'ant'e li parol'is plu'e post moment'o:—Nu, dir'int'e tio'n, kiel mi esprim'os mi'a'j'n propr'a'j'n sent'o'j'n, ne risk'ant'e akuz'o'n pri la sam'a danĝer'ec'o? Okaz'as en la hom'a viv'o el'star'ant'a'j epok'et'o'j, kiu'j est'as pro sen'nub'a feliĉ'o ne'forges'ebl'a'j, kaj kiu'j nepr'e anim'alt'ig'e influ'as la tut'a'n post'a'n viv'o'n. Tia'n feliĉ'a'n epok'et'o'n mi pas'ig'is ĉe vi; kaj mi'a kor'o est'as plen'a de dank'em'o al Di'o pro ĝi.

Leon'ard'o trov'is mal'mult'e da mal'facil'aĵ'o rilat'e al en'konduk'o de la tem'o, kiu'n li cel'is. La inter'parol'o si'n turn'is al nov'a'j amik'ec'o'j, est'ig'it'a'j sol'e de la spirit'o de Esperant'ism'o. La graf'in'o dir'is, ke Esperant'ism'o est'as nur faktor'o, tamen tre grav'a faktor'o, en la ĉiam'a pen'ad'o de la hom'ar'o liber'ig'i si'n el mem'forĝ'it'a'j soci'a'j katen'o'j.

—Jes, tio est'as tut'e ver'a, vi'a graf'in'a moŝt'o,—dir'is Leon'ard'o, rigard'ant'e de ŝi'a al li supr'e'n'turn'it'a vizaĝ'o al la vizaĝ'o de la en'pens'e kap'jes'ant'a profesor'o,—kaj simil'a'n asert'o'n oni pov'as far'i pri la scienc'o. La scienc'o en si'a tut'ec'o est'as nur unu el mult'a'j faz'o'j de la tut'hom'ar'a serĉ'ad'o al Di'o; aŭ—ĉu mi pli'vol'e dir'u?—de la tut'mond'a pen'eg'ad'o re'trov'i Di'o'n.

Profesor'o Bogdanov de'nov'e ek'halt'is kaj rigard'is la parol'ant'o'n kun esprim'o de surpriz'o kaj dub'o.

—Se tio est'as ver'a,—li dir'is mild'e,—mi cert'ig'as al vi, ke tre mal'mult'a'j scienc'ist'o'j konsci'as pri ĝi.

—Tre ver'ŝajn'e ne; sed kiom da hom'o'j, eĉ tiu'j, kiu'j pretend'as titol'o'n de pens'ul'o'j, konsci'as pri la plej alt'a destin'o de si'a propr'a viv'o?

—Kio, do, laŭ vi'a opini'o, sinjor'o Marston, est'as la plej alt'a cel'o, kiu'n pov'as aŭ dev'as hav'i, ekzempl'e, la scienc'o?

—Plen'um'i si'a'n part'o'n, difin'it'a'n kaj neces'a'n part'o'n, en la jam alud'it'a pen'eg'ad'o en la direkt'o al Di'o.

La trankvil'a cert'ec'o kaj la profund'a konvink'it'ec'o, kun kiu'j Leon'ard'o parol'is, far'is rimark'ebl'a'n impres'o'n sur la ge'graf'o'j'n. Met'ant'e man'o'n sur la brak'o'n de Leon'ard'o, la profesor'o dir'is kun grand'a mild'ec'o:

—Vi est'as tro grand'a vizi'ul'o por mi, kaj mi ne pov'us sekv'i vi'n, se mi tio'n dezir'us...

Li'a edz'in'o ĝentil'e inter'romp'is li'n, dir'ant'e kun am'a, zorg'o'plen'a rigard'o al li:

—Pro tio, kar'ul'o, ke vi tro mult'e labor'ad'as super vi'a special'a labor'o. Vi'a ĉiam'a en'profund'iĝ'o en mikroskop'aĵ'o'j for'pren'as de vi la kapabl'o'n por pli vast'a, vizi'ist'a el'rigard'o! Se vi nur pov'us kred'i je la ekzist'o de spirit'a mond'o! Ho ve, vi est'as tro obstin'a material'ist'o.

La edz'o rid'et'is.—La demand'o,—li respond'is,—ĉu spirit'a mond'o efektiv'e ekzist'as aŭ ne, ĝis antaŭ kelk'a temp'o ne interes'is mi'n, kaj tio kaŭz'is al la graf'in'o iom da mal'trankvil'o. Sed de kiam mi aŭd'is tiom pri supoz'it'a'j spirit'ist'a'j afer'o'j de unu el ni'a'j najbar'o'j, mi trov'as en ĝi sufiĉ'e da al'log'o—distr'iĝ'o, se vi vol'as—el pur'e akademi'a vid'punkt'o, kompren'ebl'e.

—Mal'mult'a'j scienc'ul'o'j en mi'a land'o dub'as en la nun'a temp'o pri la ekzist'o de spirit'a mond'o. Tre mal'ĝoj'a'j person'a'j spert'o'j ekster'dub'ig'is por mi ne nur la ekzist'o'n de la spirit'a mond'o, sed ankaŭ la kred'ind'ec'o'n de la asert'o, ke mal'bon'a'j spirit'o'j okaz'e en'loĝ'as hom'o'j'n kaj reg'as ili'a'j'n ag'o'j'n.

—Efektiv'e?—Ho!—Sam'temp'e ek'kri'is la ge'graf'o'j kun demand'a ton'o, montr'ant'a, ke ili dezir'as aŭd'i i'o'n pli pri ĉi tiu tra'viv'aĵ'o. Pens'ant'e, do, ke rakont'o pri la histori'o de fraŭl'in'o Haverford pov'os est'i util'a por li'a'j gast'ig'ant'o'j, Leon'ard'o dir'is plu'e:—Se tio pov'as interes'i vi'n, mi volont'e rakont'os al vi tre strang'a'n histori'o'n, kiu profund'e kor'tuŝ'as mi'n, kaj kiu kaŭz'as al mi grand'a'n zorg'em'o'n.

Ambaŭ avid'e kaj kun'sent'em'e pet'is li'n tio'n far'i. Dum ili mal'rapid'e re'ir'is al la dom'o, Leon'ard'o el'okup'is la atent'o'n de si'a'j bon'kor'a'j amik'o'j, parol'ant'e pri la terur'a ŝanĝ'o, okaz'int'a en Delfino Haverford sekv'e de mem'vol'a sub'met'iĝ'o al la reg'ad'o de spirit'a est'aĵ'o. Li pri'skrib'is la antaŭ'a'j'n, estim'ind'a'j'n karakter'aĵ'o'j'n de la kompat'ind'a vir'in'o, la ruin'ig'o'n de esper'ig'a knab'o, kaj la influ'o'n, kiu'n hav'is ĉi tiu mal'feliĉ'o sur la viv'o'n de ties patr'o. Li rakont'is al ili pri la promes'o, don'it'a al si'a mort'ant'a patr'o rilat'e al Lorn'a Prior, kaj pri la tim'o, kiu'n li sent'ad'is, ke fraŭl'in'o Haverford sub la influ'o de okult'a'j potenc'o'j nun pen'os moral'e ruin'ig'i la knab'in'o'n. Leon'ard'o parol'is kun grand'a serioz'ec'o kaj kor'tuŝ'it'ec'o, kiu'j tre impres'is li'a'j'n aŭskult'ant'o'j'n. Antaŭ la fin'o de la rakont'o, la tri'o ating'is, tra verand'a pord'o, la salon'o'n. Tie, en la mez'o de la ĉambr'o ili star'is dum kelk'a temp'o en la du'on'lum'o, pri'parol'ant'e vigl'e, sed kun mal'sam'a'j sent'o'j, la psikologi'a'j'n demand'o'j'n, star'ig'it'a'j'n de la ĵus aŭd'it'a rakont'o.

La blank'har'a, dolĉ'vizaĝ'a graf'in'o rigard'is la serioz'mien'a'n angl'o'n kun varm'a kor'inklin'o kaj ek'kri'is:

—Kia'n terur'a'n vid'aĵ'o'n tio mal'ferm'as antaŭ ni; sed mi tut'e kred'as je la real'ec'o de tiu'j afer'o'j.

Ŝi'a edz'o aspekt'is pens'em'a.—Kar'a amik'o,—li dir'is—, ĉi tiu afer'o tre interes'as kaj kor'tuŝ'as mi'n, unu'e ĉar ĝi koncern'as vi'n tiel intim'e; sed ankaŭ de psikologi'a vid'punkt'o ĝi est'as, sen'dub'e, tre esplor'ind'a. Nu, kiel vi jam sci'as, mi'a cerb'o, ŝajn'e, ne est'as konstru'it'a por esplor'ad'o de super'natur'a'j afer'o'j. Mi'a kamp'o est'as el'serĉ'ad'o de natur'a'j fenomen'o'j kaj leĝ'o'j. Efektiv'e pro tio, ke kelk'a'j eminent'a'j fizik'ist'o'j, si'n en'miks'int'e en psik'a'j enket'o'j, pli-mal'pli sen'taŭg'iĝ'is por la labor'o en si'a'j special'a'j fak'o'j kaŭz'e de antaŭ'juĝ'o'j, mi ten'is mi'n tut'e flank'e de tia'j demand'o'j. Almenaŭ mi pen'is far'i tio'n. Sed tio est'as por vi tre grav'a afer'o, kaj, antaŭ ol vi for'ir'os, vi nepr'e dev'as vizit'i vir'o'n, kiu pov'os, se tio est'as ebl'a, ĵet'i lum'o'n sur ĝi'n. Ĉu vi ne pens'as, mi'a kar'a,—li demand'is si'a'n edz'in'o'n,—ke vizit'o al Bazilo Musatov tre interes'os kaj ebl'e help'os sinjor'o'n Marston?

—Sen'dub'e,—respond'is la graf'in'o;—mi nur atend'is oportun'a'n okaz'o'n propon'i ĝi'n, kaj mi est'as cert'a, ke Bazilo Musatov tre interes'iĝ'os pri tiu strang'a afer'o.

—Li est'as strang'a kaj kutim'e si'n'de'ten'em'a hom'o, don'ant'a al fremd'ul'o'j impres'o'n de mal'ĝentil'ul'o. Tamen li est'as fam'e'kon'at'a, kaj de la vilaĝ'an'o'j en la ĉirkaŭ'aĵ'o respekt'eg'at'a kiel sankt'ul'o kaj kiel hom'o posed'ant'a grand'a'n potenc'o'n super ĉiu'spec'a'j demon'o'j, sorĉ'aĵ'o'j, k. t. p. Li loĝ'as en izol'a lok'o ĉirkaŭ dek verst'o'j'n de ĉi tie. Li sci'as iom la Esperant'a'n lingv'o'n kaj regul'e korespond'as kun du aŭ tri ali'land'an'o'j pri psik'a'j afer'o'j. Sed, pro mank'o de buŝ'a ekzerc'iĝ'ad'o, li parol'as iom ne'perfekt'e. Ĉu vi vol'as vizit'i li'n? Bon'e. Mi tuj ordon'os pret'ig'i la kaleŝ'o'n.

Sur'voj'e la profesor'o sci'ig'is al Leon'ard'o mult'a'j'n interes'a'j'n afer'o'j'n el la histori'o kaj pri la karakter'o de Bazilo Musatov kaj sam'temp'e kelk'a'j'n inform'o'j'n pri nun'temp'a'j religi'a'j stat'o'j de la land'o. Bazilo Musatov eduk'iĝ'is de av'o, pop'o de vilaĝ'o en Vladim guberni'o, honest'a, sever'mor'a hom'o. Ne est'ant'e fil'o de pop'o, Bazilo ne est'is dev'ig'at'a al'pren'i la sam'a'n, pastr'a'n okup'o'n. Post la mort'o de la av'o, Bazilo al'iĝ'is al raskolniki t. e. mal'ortodoks'ul'o'j. Pro si'a mal'tim'a parol'em'o li sufer'is mult'e da persekut'o kaj fin'e transport'iĝ'is en Siberion. Tie—ĉu malgraŭ, ĉu sekv'e de terur'a'j tra'viv'aĵ'o'j—mal'volv'iĝ'is en li tre strang'a, fervor'a religi'ec'o. Laŭ fam'o li sufer'ad'is ĉi'a'j'n insult'o'j'n, ĉi'a'j'n mizer'o'j'n sen'plend'e kaj ĉiam am'e ben'ant'e si'a'j'n turment'ant'o'j'n. Li hav'is, oni dir'as, mister'a'n pov'o'n san'ig'i mal'san'ul'o'j'n per simpl'a man'prem'o aŭ mild'a frot'ad'o de la dolor'ant'a lok'o. Kiam, en la jar'o 1905, el'ir'is proklam'o, star'ig'ant'a en Rus'uj'o religi'a'n liber'ec'o'n, li re'ven'is kun ar'et'o da sekv'ant'o'j. Sed cert'e est'as, ke li ŝuld'as si'a'n liber'ec'o'n ne al tiu proklam'o, sed al unu mir'ind'e nobl'a ag'o. Li san'ig'is de epilepsi'o aŭ—kiel oni asert'as—liber'ig'is de mal'pur'a spirit'o la sol'a'n, am'eg'at'a'n fil'o'n de la tie'a guberni'estr'o, kvankam ĉi tiu antaŭ'e trakt'ad'is li'n kun grand'a kruel'ec'o. Li'a'j sekv'ant'o'j, plej'part'e nur ŝajn-ortodoks'ul'o'j, nun re'ir'is mal'kaŝ'e al si'a sekret'e ten'it'a kred'ar'o. Mult'a'j far'is tio'n tuj post tiu proklam'o; kaj, laŭ ĵus'a raport'o, la ortodoks'a eklezi'o perd'is mult'e da an'o'j.

Bazilo kun si'a sekv'ant'ar'o unu'e loĝ'iĝ'is en Moskvo kaj post'e en Peterburgo. Tie ili al'iĝ'is al tiu nov'a organiz'aĵ'o, la Bratzy aŭ frat'et'o'j. La Bratzy predik'as pri divers'a'j moral'a'j tem'o'j koncern'ant'a'j la ĉiu'tag'a'n viv'o'n, kaj konsol'as tiu'j'n, kiu'j ven'as al ili kun kor'o'j vund'it'a'j kaj prem'it'a'j en batal'ad'o kontraŭ ne'egal'a'j, konfuz'a'j viv'o'kondiĉ'o'j. Sen'dub'e li cel'is inspir'i al ili si'a'n propr'a'n religi'a'n fervor'o'n kaj al'pren'ig'i al ili si'a'n apart'a'n kred'ar'o'n pri spirit'a viv'ad'o. Sed, mal'sukces'int'e, Bazilo for'las'is Peterburgon kaj si'n re'tir'is en izol'a'n kamp'o'dom'o'n, ĉagren'it'a re'form'em'ul'o. Malgraŭ si'a'j strang'a'j ide'o'j kaj bigot'a fid'o je si mem, li est'as profund'a pens'ul'o kaj sen'dub'a nobl'ul'o, al kiu oni pov'as mult'e pardon'i. Li ten'as kaj sen'tim'e dis'vast'ig'as opini'o'j'n, kiu'j nepr'e al'ven'ig'us ĉiu'j'n ali'a'j'n en konflikt'o'n kun la guberni'estr'o, sed ial oni ne vol'as aŭ ne kuraĝ'as tuŝ'i li'n.

Leon'ard'o aŭskult'is kun vigl'a interes'o la rakont'o'n de la mal'jun'a profesor'o kaj plezur'e antaŭ'rigard'is kon'at'iĝ'o'n kun tia ne'ordinar'a person'o. Subit'e la kaleŝ'o halt'is. Jam nokt'a'j ombr'o'j fal'is, kaj plen'a silent'o reg'is en la ĉirkaŭ'aĵ'o. Mal'larĝ'a, falĉ'il'form'a lun'o ĵet'is inter mal'rapid'e preter'pas'ant'a'j nub'et'o'j mal'hel'a'n lum'o'n sur la pejzaĝ'o'n, kies unu'ton'ec'o mal'rigid'iĝ'is nur per kelk'a'j strang'a'form'a'j salik'o'j, star'ant'a'j ĉe la bord'o de dorm'em'e serpent'um'ant'a river'et'o. El'kaleŝ'iĝ'int'e, la du vir'o'j ir'is laŭ mal'larĝ'a, mal'glat'a voj'o, gvid'at'a'j de serv'ist'o kun lantern'o, kaj post ne'mult'a'j minut'o'j ating'is la hejm'o'n de la sankt'ul'o. Respond'e al demand'o de Leon'ard'o, la graf'o dir'is:

—Ne, Bazilo Musatov ankoraŭ ne en'lit'iĝ'is, li for'uz'as mult'e da "nokt'o'mez'a ole'o"; sed li'a dom'ist'in'o, mal'jun'a Sonjo Dmitrijevna, tre ver'ŝajn'e jam ronk'as, met'int'e la nokt'o'manĝ'o'n en kaserol'o sur la forn'o'n. La sankt'ej'o de ni'a amik'o trov'iĝ'as ĉe la mal'antaŭ'a flank'o de la dom'o, kaj sen'dub'e ni baldaŭ vid'os lum'o'n de kandel'o lum'ig'ant'a'n ĝi'a'n fenestr'et'o'n.

En la du'on'lum'o Leon'ard'o pov'is nur vid'i, ke la dom'o est'as mal'nov'a, plej'part'e lign'a konstru'aĵ'o, iom pli bon'aspekt'a, ol la ordinar'a rus'a farm'dom'o de tiu distrikt'o. Du lign'a'j kaj iom ne'firm'a'j peron'o'j konduk'is al mal'larĝ'a verand'o, okup'ant'a la tut'a'n larĝ'o'n de la dom'o. Super ĉi tiu verand'o, kaj super part'o'j de la du apud'a'j flank'o'j de la konstru'aĵ'o, trov'iĝ'is du'a, tegment'it'a verand'o kun krud'e ornam'it'a'j, fenestr'o'simil'a'j ark'aĵ'o'j. La rus'a nobel'o la unu'a supr'e'n'ir'is la ŝtup'ar'o'n kaj frap'is la dom'pord'o'n. Leon'ard'o sekv'is, per la rigard'o esplor'ant'e la strang'a'n fasad'o'n. Post kelk'a'j moment'o'j la pord'o mal'ferm'iĝ'is, kaj sur la sojl'o aper'is mez'grand'a, larĝ'a'ŝultr'a vir'o, vest'it'a per long'a, palt'o'simil'a surtut'o el mal'hel'a ŝtof'o kun led'a zon'o. La lum'o de la lantern'o nur montr'is, ke li'a vizaĝ'o est'as kovr'it'a de nigr'a barb'o. Mal'rapid'e li mal'ferm'is la pord'o'n kaj trankvil'e, preskaŭ rev'e, rigard'is la ven'int'o'j'n. Subit'e li ek'parol'is rus'e:

—Ho! Vi'a graf'a moŝt'o. Tio est'as vi? Kun amik'o. Bon'e. En'ven'u, mi pet'as. Tia mal'fru'a vizit'o surpriz'as mi'n; sed, supoz'ebl'e, grav'a afer'o al'ven'ig'as vi'n.

La si'n'ten'o kaj parol'manier'o de la vir'o montr'is plezur'o'n kaj simpl'a'n dign'o'n kun tut'a mal'est'o de la humil'ec'o, kiu'n Leon'ard'o dum si'a vizit'o tiel oft'e rimark'is ĉe sub'ul'o'j al'parol'ant'a'j super'ul'o'j'n. Ili en'ir'is iom vast'a'n, krud'e mebl'it'a'n ĉambr'o'n, lum'ig'it'a'n per lamp'o star'ant'a sur komod'o. La profesor'o respond'is Esperant'e, parol'ant'e mal'rapid'e:

—Bon'a'n vesper'o'n, Bazilo Musatov. Mi'a amik'o, sinjor'o Leon'ard'o Marston, est'as fam'e'kon'at'a angl'a Esperant'ist'o, kaj mi konduk'is li'n ĉi tie'n, por ke li pov'u pri'parol'i kun vi tre interes'a'n okaz'aĵ'o'n, kiu, laŭ li'a opini'o, klar'e pruv'as la ebl'ec'o'n est'i reg'at'a de mal'pur'a'j spirit'o'j.

—Ho, vi'a moŝt'o,—demand'is la religi'ul'o rus'e,—ĉu li do konvert'is vi'n?

—Tut'e ne,—respond'is la profesor'o, iom'et'e embaras'it'e de la ne'atend'it'a demand'o,—tamen mi est'as jam mal'pli inklin'a asert'i la ne'ekzist'o'n de spirit'a'j est'aĵ'o'j.

—Kuraĝ'ig'a ŝanĝ'o;—dir'is solen'e la nigr'a'barb'ul'o kaj, si'n turn'ant'e al Leon'ard'o, ek'pren'is ambaŭ li'a'j'n man'o'j'n. La plen'a lum'o de la lamp'o nun montr'is al tiu last'a la rimark'ind'a'j'n trajt'o'j'n de la kamp'ar'an'o. Li'a vizaĝ'o unu'a'vid'e est'is ne'delikat'a, preskaŭ mal'delikat'a kaj ŝajn'e aparten'is al la vulgar'a tip'o de tiu part'o de la land'o. Li'a mal'hel'a har'ar'o kaj long'a barb'o est'is ne'komb'it'a'j. Sed la frunt'o est'is la frunt'o de sen'tim'a pens'ul'o, kaj li'a'j iom en'kav'ig'it'a'j, mal'hel'a'j okul'o'j, mal'antaŭ super'pend'ant'a'j, vil'a'j brov'o'j, montr'is ne'ordinar'a'j'n inteligent'ec'o'n kaj anim'plen'ec'o'n. Kelk'a'j sulk'o'j ĉirkaŭ la buŝ'o kaj en la kav'a'j vang'o'j vid'ig'is, ke mult'a'j sufer'o'j kaj ĉagren'o'j mal'dolĉ'ig'is al li la viv'o'n. Tamen por simpati'a'j okul'o'j la plej karakteriz'a'j trajt'o'j de la vir'o est'is fort'a vol'pov'o, strang'e inter'miks'it'a kun kor'tuŝ'a mild'ec'o.

Ambaŭ vir'o'j esplor'e rigard'is unu en la okul'o'j'n de la ali'a. Bazilo Musatov la unu'a ek'parol'is, uz'ant'e la Esperant'a'n lingv'o'n, mal'rapid'e, halt'ad'e:

—Ĉu la lum'o de la Di'a am'o jam lum'ig'is vi'a'n anim'o'n?—li demand'is, sed tuj al'dir'is:—mi ek'vid'as, ke ĝi lum'ig'is. Sci'ig'u al mi, frat'o, mi pet'as, kial vi ven'is ĉi tie'n. Parol'u mal'rapid'e kaj simpl'e.

Met'int'e kun dign'o'plen'a mien'o tri krud'a'j'n seĝ'o'j'n apud la forn'o'n, li invit'is si'a'j'n gast'o'j'n sid'iĝ'i.

Per mal'mult'a'j kaj simpl'a'j vort'o'j Leon'ard'o de'nov'e rakont'is si'a'n strang'a'n histori'o'n. Sent'ant'e, ke li parol'as al person'o, kiu plen'e simpati'as kun li kaj plen'e kompren'as li'n, li prezent'is la okaz'int'aĵ'o'j'n kaj si'a'j'n propr'a'j'n konklud'o'j'n el spirit'a vid'punkt'o.

Bazilo Musatov aŭskult'is serioz'mien'e kaj kun vid'ebl'a kor'tuŝ'iĝ'o, preskaŭ ne for'met'ant'e la okul'o'j'n de la al'log'a vizaĝ'o de la angl'o. Kelk'foj'e li konsent'e ek'balanc'is la kap'o'n, kaj du aŭ tri foj'o'j'n li dev'is pet'i la profesor'o'n, ke li afabl'e traduk'u por li rus'e'n fraz'o'n, kiu'n li ne tut'e kompren'is. Post'e li pen'e respond'is kun kelk'foj'a help'o de la graf'o. Li'a esprim'plen'a vizaĝ'o ard'is pro profund'a emoci'o kaj fervor'a dezir'o, ne nur don'i al si'a fremd'a vizit'ant'o la util'o'n de si'a propr'a spert'o, sed ankaŭ mal'ferm'i la okul'o'j'n de si'a najbar'o je la real'ec'o de la spirit'a mond'o. Oft'e est'is por la aŭskult'ant'o'j dolor'e vid'i li'a'n grand'a'n pen'o'n esprim'i si'a'j'n pens'o'j'n per ne'sufiĉ'a lingv'aĵ'o. Li fervor'e parol'is pri la barakt'o'j de si'a anim'o en marĉ'o'j de mal'bon'a'j pasi'o'j; pri la terur'a batal'ad'o, kiu'n li el'ten'is kun potenc'ul'o'j, vol'ant'a'j en'tir'i li'n en ankoraŭ pli profund'a'j'n abism'o'j'n.

—Mi sci'as,—li ek'kri'is pasi'e,—kio'n signif'as est'i en la ten'eg'o de mal'bon'a'j, mensog'em'a'j demon'o'j, kaj mi sci'as la ekstaz'a'n ĝoj'o'n est'i liber'ig'it'a el ili'a potenc'o de la am'a kor'favor'o de Di'o. Liber'ig'it'e, mi pet'eg'ad'is la Di'a'n Patr'o'n kun larm'o'j kaj ĝem'ad'o en la daŭr'o de mult'a'j sen'dorm'a'j nokt'o'j, ke Li don'u al mi la pov'o'n spirit'e el'trov'i mal'bon'a'j'n super'natur'ul'o'j'n por la util'o de simil'e turment'at'a'j anim'o'j, kaj liber'ig'i ili'n. Sed mult'a'j'n lecion'o'j'n mi dev'is el'lern'i, antaŭ ol mi ricev'is tiu'n kapabl'o'n. Kelk'a'j'n el tiu'j lecion'o'j mi tre dezir'us komunik'i al vi, sinjor’ angl'o.

Al la streĉ'e aŭskult'ant'a'j vizit'ant'o'j Bazilo rakont'is plu'e, kiel, post long'a'j fast'o'j kaj preĝ'o'j, li kapabl'iĝ'is kontraŭ'star'i kaj kelk'a'foj'e el'pel'i demon'o'j'n. Mal'feliĉ'e Leon'ard'o ne pov'is kompren'i ĉio'n, kio'n li dir'is, kaŭz'e de tro'a ekscit'iĝ'o, kun kiu li parol'is, kaj iom tro laŭ'vort'a traduk'o el li'a ge'patr'a lingv'o. Fin'e la nigr'a'barb'ul'o dir'is:

—Mi sufiĉ'e bon'e kon'as la ag'ad'o'n de vi'a "Societ'o por Psik'a'j Enket'o'j" per Esperant'a gazet'o "La Spirit'a Mond'o", kiu'n unu el mi'a'j korespond'ant'o'j en Parizo regul'e send'as al mi. Sen'dub'e mult'a'j honest'a'j ... Ljuboznatelnie?—vi'a graf'a moŝt'o,—li demand'is, si'n turn'ant'e al la profesor'o.

—Dank'o'n;—sci'avid'a'j hom'o'j si'n okup'as per tiu'j spirit'ist'a'j enket'o'j, sed ho! Kiom ili'n tromp'as mensog'ant'a'j demon'o'j, kaj kiom ili en'danĝer'ig'as kaj efektiv'e ruin'ig'as mult'a'j'n hom'o'j'n, plej'e mal'saĝ'a'j'n vir'in'o'j'n. Jen la mal'nov'a dezir'o ... obnaruĵit razvernut—mi pet'as, vi'a moŝt'o?

—Dank'o'n;—mal'nov'a dezir'o el'trov'i spirit'a'j'n mister'o'j'n, kiu'j'n Providenc'o saĝ'e kaŝ'is antaŭ ni. Ili uz'as danĝer'a'j'n, mal'permes'at'a'j'n rimed'o'j'n, kiu'j pov'as nur konduk'i, laŭ mal'ĝust'a'j voj'o'j, for de Di'o, al mal'feliĉ'eg'o.

Leon'ard'o est'is tre kontent'a renkont'i spert'ul'o'n, kiu tiel plen'e sam'opini'is kun li. Dir'int'e si'a'n kontent'ec'o'n, li demand'is:

El'esplor'e kaj kun vid'ebl'a kor'inklin'o rigard'ant'e en la vizaĝ'o'n de la fremd'a vizit'ant'o, la kamp'ar'an'o respond'is solen'e:

—Antaŭ ĉio, unu lecion'o'n, frat'o, la lecion'o'n pri la ... ĉio'pov'a ... ne, tio ne est'as la ĝust'a vort'o ... la ĉio'n venk'ant'a potenc'o de la am'o. Mal'am'o far'as, aŭ pli'bon'e, efik'as neniom, eĉ ne kontraŭ demon'o'j. Memor'u, ke vi hav'as afer'o'n ne nur kun mal'bon'a'j, spirit'a'j est'aĵ'o'j, sed ankaŭ kun hom'a'j est'aĵ'o'j. Se vi vol'as venk'i hom'a'j'n kor'o'j'n, eĉ kor'o'j'n en ten'eg'o de demon'o'j, las'u vi'a'n propr'a'n kor'o'n plen'iĝ'i per Di'a am'o. Neni'o pov'as kontraŭ'star'i ĝi'n. La mond'o ankoraŭ ne kon'as la potenc'o'n de la am'o. Mult'a'j mal'bon'aĵ'o'j nur venk'iĝ'as de am'o; pli mult'a'j, ol kiom hom'o'j supoz'et'as. Mal'am'o kaj mal'estim'o est'as sen'pov'a'j kontraŭ demon'o'j; ili nepr'e super'os vi'n en batal'ej'o de mal'bon'a'j pasi'o'j. Ne mal'am'u. Ĉu vi memor'as—kompren'ebl'e vi sci'as ... igumamma ... mi pet'as, mi'a graf'a amik'o ... ho, jes, cit'aĵ'o'n el la Skrib'o de Sta Judaso?—Li serĉ'is moment'o'n en si'a surtut'o kaj el'tir'is pal'e verd'a'n volum'o'n, Esperant'a'n Nov'a'n Testament'o'n.—Jen ĝi est'as: "Sed Miĥaelo, la ĉef'anĝel'o, kiam, en kontraŭ'star'o al la diabl'o, li disput'is pri la korp'o de Moseo, ne kuraĝ'is li'n akuz'i insult'e, sed dir'is: ‘La Sinjor'o vi'n riproĉ'u’."

Bazilo Musatov ferm'is la libr'o'n kaj mal'rapid'e re'en'poŝ'ig'is ĝi'n. Ambaŭ vizit'ant'o'j atend'is ĝis li parol'os plu'e. Tio'n li far'is post moment'o, dir'ant'e:

—Kaj la du'a lecion'o est'as jen'a: gard'u vi'n, ke vi'a motiv'o est'u pur'a. Vi dev'as ag'i mal... mal'ego'ist'e, en simpl'ec'o de l’ kor'o, tim'ant'e Di'o'n. Est'as ja danĝer'a afer'o kontraŭ'star'i super'natur'a'j'n potenc'ul'o'j'n kun ... kio est'as la ĝust'a vort'o? ... kun divid'it'a kor'o. La pov'o kaj la glor'o al'skrib'iĝ'u al la Etern'ul'o.

Dum kelk'a temp'o Leon'ard'o rigard'is en'pens'e en la lum'o'n de la lamp'o. Li ne pov'is mal'kompren'i la rekt'a'n inspir'o'n de la strang'a kamp'ar'an'o, nek li'a'n naiv'a'n supoz'o'n, ke li pov'os akir'i super'ec'o'n super la terur'a demon'a est'aĵ'o reg'ant'a fraŭl'in'o'n Haverford. Fin'e li dir'is:

—Frat'o Bazilo, tio est'as por mi grav'eg'a vizit'o: Vi mal'ferm'is antaŭ mi'a'j okul'o'j nov'a'n voj'o'n. Mi neniam forges'os vi'a'j'n lecion'o'j'n. Mi dank'as vi'n.—Li lev'iĝ'is kaj varm'e man'prem'is la vilaĝ'an'o'n, al'dir'ant'e:—Sed mi ek'vid'as, ke ni'a nobl'a amik'o montr'as sign'o'j'n de lac'iĝ'o, kaj, ceter'e, ni dev'as ne star'i inter vi kaj vi'a nokt'o'manĝ'o, kiu, mi tim'as, difekt'iĝ'as sur la forn'o.

En la daŭr'o de la vetur'o hejm'e'n Leon'ard'o kaj la profesor'o mal'mult'e parol'is. Ambaŭ est'is okup'it'a'j de si'a'j propr'a'j pens'o'j. Ĉiu sent'is, ke la medit'o de la ali'a est'as tro serioz'a por en'miks'iĝ'o; kaj ĉiu demand'is si'n, kia'j pens'o'j tra'pas'as la kap'o'n de la ali'a, kaj kia est'os la sekv'o de la ĵus'a vizit'o rilat'e al li'a propr'a viv'o.

Ĉapitr'o V

Leon'ard'o re'ven'is hejm'e'n post unu'tag'a rest'o en Londono. Tie li konsil'iĝ'is kun si'a'j prokur'ist'o'j pri grav'a'j afer'o'j rilat'e al la sekret'a hered'aĵ'o kaj vizit'is Malkomon Vincent ĉe si'a amik'o, doktor'o Garner. Kun ĝoj'o li trov'is, ke la pli'bon'iĝ'o de la jun'ul'o est'as, kvankam ne'rapid'a, tamen sen'inter'romp'a kaj esper'plen'a.

Sur'voj'e de la staci'dom'o Linkfield li renkont'is Lorn'a'n Prior kun hoke'o-baston'o en unu man'o kaj ĉapel'o en la ali'a. Ŝi salut'is li'n kun gaj'a rid'et'o kaj montr'o de sen'artifik'a ĝoj'o. Ricev'int'e sci'ig'o'j'n pri la feliĉ'a pas'o de li'a long'a vojaĝ'o kaj pri la fart'o de Malkomo, ŝi ek'kri'is:

—Ho, sinjor'o Marston, mi tiom sen'pacienc'e atend'is vi'a'n re'ven'o'n! Last'a'n sabat'o'n la patr'o, Malkomo kaj mi ricev'is de vi'a'j amik'o'j, ge'sinjor'o'j Harding el Elmcroft, invit'o'kart'o'j'n al fest'et'o, okaz'ont'a ven'ont'a'n merkred'o'n. Sen'dub'e vi trov'os vi'a'n invit'il'o'n inter la leter'o'j, kiu'j atend'as vi'n—tia amas'et'o, kuŝ'ant'a sur vi'a skrib'tabl'o! Bedaŭr'ind'e kompat'ind'a Malkomo ne pov'os ir'i, kaj la patr'o, malgraŭ mi'a'j pet'eg'o'j, ne vol'as akcept'i. Sed li permes'is al mi ir'i sub vi'a kompetent'a pri'zorg'o.

—Bon'e, vir'in'et'o. Mi bedaŭr'as, ke vi'a patr'o ne vol'as ir'i—la distr'iĝ'o far'us al li bon'o'n—sed, ver'dir'e, mi ne supoz'is, ke li akcept'os la invit'o'n. Nu, volont'e mi pren'os sur mi'n la grav'a'n task'o'n de'ten'i vi'n de petol'aĵ'o'j. Mi est'as tre kontent'a, ke ge'sinjor'o'j Harding ankaŭ invit'is vi'n. Ili est'as tre ĉarm'a'j kaj afabl'a'j hom'o'j. Ĉu vi jam respond'is?

—La patr'o skrib'is hieraŭ pro mi, akcept'ant'e, en la okaz'o se mi pov'os akompan'i vi'n.

—Mi supoz'as, ke ne. Ŝi ne alud'is ĝi'n. Morgaŭ aŭ post'morgaŭ ŝi ir'os i'e'n al la mar'bord'o, ver'ŝajn'e por si'a'j nerv'o'j. Sed kial vi aspekt'as subit'e tiel serioz'mien'a?

—Jes,—respond'is la knab'in'o riproĉ'em'e,—kutim'e vi'a vizaĝ'o hav'as tre trankvil'a'n, sen'pasi'a'n aspekt'o'n, kiel statu'o ĉiz'it'a el kolor'it'a marmor'o, kvazaŭ vi viv'ad'as en anim'o'region'o'j alt'e super ni ordinar'a'j mort'em'ul'o'j. Sed kelk'a'foj'e dum la last'a'j monat'o'j mi rimark'is, ke vi aspekt'as tre serioz'a, tro serioz'a; efektiv'e. Kaj antaŭ moment'o vi'a vizaĝ'o al'pren'is mien'o'n, kvazaŭ subit'e la zorg'o'j de la tut'a mond'o sur'met'iĝ'us sur vi'a'j'n ŝultr'o'j'n.

Leon'ard'o dev'ig'is si'n rid'et'i.—Oni dir'as,—li respond'is,—ke karakteriz'a trajt'o de la tip'a, modern'a fraŭl'in'o est'as tro'a tro'ig'em'o. Mi vid'as, ke ankaŭ vi, Lorn'a, sufer'as de tiu nun'temp'a, mal'bon'a tendenc'o.

—Ho, sinjor'o Marston,—re'dir'is la knab'in'o kun ŝajn'ig'e al'pren'it'a dign'a mien'o,—oni ne lern'ig'is al vi tro'a'n ĝentil'ec'o'n en Rus'uj'o. Efektiv'e! Mi ne vid'as en mi tip'e modern'a'n fraŭl'in'o'n; dank'o'n! Sed,—ŝi al'dir'is gaj'e,—mi dev'as ne mal'pac'iĝ'i kun vi en la nun'a temp'o, pro tim'o ke vi rifuz'os konduk'i mi'n al Elmcroft. Mi dev'as konfes'i, ke mi antaŭ'sent'as grand'a'n plezur'o'n. Tio est'as ja la unu'a invit'o, kiu'n mi ricev'is al fest'et'o en mal'nov'a, histori'o'riĉ'a dom'eg'o. Ho! kiel oft'e mi dezir'eg'is rigard'i de proksim'e tiu'n bel'a'n, pentr'ind'a'n konstru'aĵ'o'n; sid'i en la kiosk'o, kie mal'feliĉ'a Lady Hilda Etherington verk'is si'a'j'n mal'gaj'a'j'n, sed tiel bel'a'j'n vers'aĵ'o'j'n; kaj tra'pas'i la herb'ej'o'n, kie la du kuz'o'j, Artur'o Hampton kaj Paŭlo Falkoner, tiel furioz'e duel'is pro la am'o de bel'a Dor'a Moffat. Mi ankaŭ tre dezir'as kon'at'iĝ'i kun sinjor'in'o Harding. Oni jam pri'parol'as ŝi'n en la ĉirkaŭ'aĵ'o kiel tre'eg'e ĉarm'a'n bon'a'n, kaj ankoraŭ tre bel'a'n vir'in'o'n. Mi ador'as bel'ec'o'n kun'ig'it'a'n kun bon'ec'o.

Leon'ard'o ek'rigard'is kun konsent'ec'o la anim'plen'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o, lum'ig'it'a'n de jun'ul'a viv'ec'o. Vesper'a vent'et'o flirt'ig'is ŝi'a'j'n brun'a'j'n har'o'j'n, kiu'j'n radi'o'j de la sub'ir'ant'a sun'o delikat'e or'ig'is. Ŝi aspekt'is bel'a, kor'pur'a, bon'a.—Jes, Lorn'a,—li dir'is,—nobl'anim'ec'o kaj bon'ec'o kun'ig'it'a'j est'as element'o'j de grand'a, mal'oft'a ĉarm'o. Bon'ec'o, precip'e en si'a plej alt'a grad'o, sankt'ec'o, ĉiam bel'ig'as; sed ekster'a bel'ec'o ne ĉiam est'as sign'o de bon'ec'o; mal'e, ĝi oft'e far'iĝ'as mal'help'o al bon'ec'o.

—Jes, mi tut'e konsent'as kun vi, kaj cert'ig'as vi'n, ke mi mult'e pli sopir'as est'i bon'a, ol est'i bel'a. Sed, ho, mi'a anim'o rav'iĝ'as de la bel'o en ĉio ĉirkaŭ mi. Mi ne pov'as ne est'i rav'at'a. En ĉio bel'a mi vid'as kvazaŭ la vizaĝ'o'n de Di'o. Jen, rigard'u, sinjor'o Marston, tiu'n bel'a'n mal'lev'iĝ'o'n de la sun'o kun tia riĉ'o da harmoni'a'j kolor'aĵ'o'j. Ĉu iu pov'as rigard'i tia'n vid'aĵ'o'n, ne sent'ant'e sankt'a'j'n emoci'o'j'n kaj inklin'o'n ador'i?—

La pens'em'a'j okul'o'j de la vir'o si'n turn'is de'nov'e, post rigard'o al la rimark'ind'e bel'a sun'sub'ir'o, kun nov'a sent'o de plaĉ'o kaj admir'o al la entuziasm'ig'it'a vizaĝ'o de la knab'in'o ĉe li'a flank'o. Lorn'a ne rimark'is li'a'n admir'a'n rigard'o'n; ŝi'a'n atent'o'n en'sorĉ'is la ard'ant'a okcident'a ĉiel'o.—Ĝoj'u,—li dir'is,—pro nobl'ig'a am'o al la bel'o; ĝi est'as alt'valor'a donac'o. Nu, vi'a'j vort'o'j re'memor'ig'as al mi kelk'a'j'n fraz'o'j'n el vi'a last'a leter'o, pri kiu de mi'a re'ven'o el Svis'uj'o mi dezir'is parol'i kun vi. En tiu leter'o vi skrib'is pri kun'ven'o'j, kiu'j'n vi ĉe'est'is en Londono, kaj kiu'j don'is al vi'a viv'o nov'a'n inspir'o'n, nov'a'n cel'o'n. Mi tre vol'us sci'i iom pli pri tiu'j kun'ven'o'j. En la nun'a temp'o tiom da ŝajn'e bon'a'j, sed ver'e insid'a'j ide'o'j el'met'iĝ'as, ke oni dev'as est'i tre si'n'gard'a.

Ili nun al'proksim'iĝ'is al voj'kruc'iĝ'o. La ĉef'voj'o konduk'is rekt'e antaŭ'e'n al la vilaĝ'o, kie trov'iĝ'is la dom'o de Leon'ard'o, kaj flank'a voj'o tra bel'a erik'ej'o al la mal'nov'a hejm'a bien'o de la famili'o Vincent. Ĉe la last'a'j vort'o'j de Leon'ard'o Lorn'a mal'rapid'ig'is si'a'j'n paŝ'o'j'n kaj kun sign'o'j de iom'a konfuz'iĝ'o sur'met'is al si la ĉapel'o'n, zorg'e fiks'ant'e ĝi'n per du pingl'eg'o'j.

—Jes,—ŝi respond'is, ne rigard'ant'e la demand'int'o'n, kaj pen'ant'e parol'i fervor'e,—mi tre ŝat'as la okaz'a'j'n kun'ven'et'o'j'n en la dom'o de sinjor'in'o Dunlop kaj ali'a'j. Oni tie renkont'as tre agrabl'a'n kaj bon'a'n societ'o'n. La tem'o'j pri'trakt'at'a'j oft'e est'as "la art'o'j en la serv'o de la religi'o" kaj ... "la dediĉ'o de ĉiu'j ... pens'o'j al la ven'ont'a glor'o de Mesi'o sur la ter'o". Sed mi dev'as ne re'ten'i vi'n; vi cert'e dezir'as rapid'i hejm'e'n, kaj mi vol'as est'i en la dom'o, kiam la patr'o re'ven'as por la te'manĝ'o.

Leon'ard'o rimark'is la embaras'o'n, tiel ne'ordinar'a'n ĉe la knab'in'o, kaj iom'a'n mal'inklin'o'n pri'parol'i tiu'j'n kun'ven'o'j'n. Li ne pov'is ne sent'i surpriz'o'n kaj ĉagren'et'o'n. Ĝis tiam Lorn'a montr'is al li ĉiam plen'a'n, kvazaŭ infan'a'n konfid'o'n kaj kun kor'tuŝ'a mal'kaŝ'em'o las'is li'n part'o'pren'i ŝi'a'j'n ĝoj'o'j'n kaj mal'ĝoj'o'j'n. La sprit'a kaj sci'am'a knab'in'o ĉiam volont'e ven'is al li kun si'a'j intelekt'a'j kaj spirit'a'j mal'facil'aĵ'o'j kaj avid'e aŭskult'is li'a'n instru'o'n pri intern'a viv'ad'o kaj mem'kultur'ad'o. La egal'anim'a vizaĝ'o de Leon'ard'o, tamen, ne montr'is la pens'o'j'n, pas'ant'a'j'n tra li'a kap'o. Laŭ si'a kutim'a mild'a parol'manier'o li dir'is:

—Bon'e, kur'u do hejm'e'n. Laŭ'vol'e vi pov'os sci'ig'i al mi iom pli pri tiu nov'a kult'o sur la voj'o al "Elmcroft".

Kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e, kabriolet'o, tir'at'a de bel'a, vigl'a ĉeval'o, laŭ'ir'is tre plaĉ'a'n ĉef'voj'o'n en la graf'land'o Hertford en la direkt'o al "Elmcroft". Leon'ard'o sid'is sur la vetur'ig'ist'ej'o, konduk'ant'e, kaj ĉe li'a flank'o, sur iom pli mal'alt'a lok'o sid'is Lorn'a. Mal'antaŭ ili, sub lake'a sid'ej'o vid'iĝ'is du mal'grand'a'j valiz'o'j. La fru'a post'tag'mez'o est'is tre bel'a; pli ideal'a'n aŭtun'a'n tag'o'n ge'sinjor'o'j Harding ne pov'us elekt'i por si'a fest'et'o. La du kun'vetur'ant'o'j babil'is gaj'e. Ambaŭ plen'e ĝu'is la rapid'a'n ir'ad'o'n tra la ĉarm'a, sun'lum'ig'it'a kamp'ar'o. En la daŭr'o de du'on'hor'o la voj'o konduk'is ili'n laŭ'long'e de la dors'o de alt'a ter'aĵ'o. Ambaŭ'flank'e etend'iĝ'is, vid'ebl'a ĝis distanc'o de preskaŭ dek mejl'o'j, tre okul'plaĉ'a, ond'o'form'a pejzaĝ'o, prezent'ant'a bel'a'j'n, ĉiam ŝanĝ'iĝ'ant'a'j'n vid'aĵ'o'j'n.

Lorn'a est'is en seren'a humor'o, plen'a de feliĉ'a'j antaŭ'sent'o'j tia'j, kia'j'n nur facil'kor'a jun'ec'o pov'as est'ig'i. Jen ŝi far'is al si'a kun'ul'o demand'o'j'n pri supoz'ebl'a'j program'er'o'j de la fest'et'o aŭ pri renkont'ot'a'j gast'o'j; jen ŝi pet'is la amik'o'n parol'i pri si'a liber'temp'a vojaĝ'o en Svis'land'o aŭ pri li'a'j tra'viv'aĵ'o'j en Ruslando. Gaj'e ŝi ek'kri'is:

—Ho, kiom mi antaŭ'ĝu'as vi'a'n parol'o'n! Mi nur aŭd'is vi'n parol'i kelk'foj'e en la vilaĝ'o kaj unu'foj'e en Londono ĉe Esperant'ist'a kun'ven'o, kiam mi ankoraŭ ne pov'is plen'e kompren'i "ni'a'n kar'a'n lingv'o'n". Nun vi est'os en vi'a element'o, kaj mi tre esper'as, ke ĉiu'j for'port'os iom el la fajr'o de vi'a entuziasm'o.

—Ni esper'u al la efik'o de tiu fajr'o,—li respond'is seren'e,—sed ne supoz'u, ke ĉiu'j el tia mult'spec'a aŭd'ant'ar'o est'as tiel impres'ebl'a'j aŭ tiel entuziasm'ig'ebl'a'j, kiel vi, Lorn'a.

Dum kelk'a temp'o ambaŭ silent'is, okup'it'a'j de si'a'j propr'a'j pens'o'j, konsci'ant'e egal'mezur'e la ĉarm'o'n de sen'ĝen'a, am'a kun'ul'ec'o. Leon'ard'o rev'em'e si'n amuz'is per si'a vip'o, lud'em'e tuŝ'et'ant'e per ĝi la dors'o'n de la ĉeval'o kaj aŭskult'ant'e la ritm'a'n son'o'n de ĝi'a'j huf'o'j. Lorn'a ĉirkaŭ'rigard'is en'pens'iĝ'e. Subit'e ŝi ek'parol'is fervor'e:

—Kiel bel'a est'as la mond'o, sinjor'o Marston! Sufiĉ'e bel'a, mi kelk'foj'e pens'as, por la "mil'jar'o", se nur la kor'o'j de la hom'o'j est'us en harmoni'o kun la bel'ec'o kaj la bon'ec'o ĉirkaŭ ni.

—Jes,—respond'is Leon'ard'o,—kaj tio de'nov'e re'memor'ig'as al mi vi'a'n last'a'n leter'o'n. Babil'u iom pri vi'a nov'a kult'o.

La jun'ul'in'o, ĵet'int'e kaŝ'it'a'n ek'rigard'o'n al la firm'a profil'o de la kun'vetur'ant'o, klin'is la kap'o'n kaj iom nerv'em'e kun'frap'et'is la lak'it'a'j'n pint'o'j'n de si'a'j nov'a'j ŝu'o'j. Pli'vol'e ŝi ne parol'us pri si'a'j nov'a'j kon'at'o'j en Londono, tim'ant'e, ke ŝi'a prudent'a, si'n'gard'em'a amik'o iel mal'aprob'os ili'n. Sed eĉ ne unu moment'o'n ŝi demand'is si'n, kia'n rajt'o'n li hav'as, kontrol'i ŝi'a'j'n afer'o'j'n.

—Ho,—ŝi respond'is kun sufiĉ'e gaj'a ton'o,—tio ne est'as nov'a kult'o, sinjor'o Marston. Mi jam sci'ig'is al vi kelk'a'j'n tem'o'j'n, kiu'j'n oni pri'trakt'as. Last'a'n foj'o'n,—ŝi dir'is plu'e kun ek'montr'o de profund'a sent'o,—sinjor'in'o Lul'a N. Hogan, vir'in'o de grand'a spirit'o'plen'ec'o kaj mir'ind'a kler'ec'o, parol'is pri baldaŭ'a du'a aper'o de la Mesi'o kaj pri jam amas'iĝ'ant'a'j sign'o'j, antaŭ'ombr'ant'a'j ĝi'n.

—Nu,—ŝi dir'is post moment'o,—la sign'o'j est'as ja mult'a'j. Antaŭ ĉio inspir'it'a sopir'o de la krist'an'ar'o kaj de kelk'a'j ali'kult'an'o'j; la pri'profet'it'a aper'o de "energi'o de erar'o", erar'ig'a'j instru'ist'o'j, ĝeneral'a pret'ec'o kaj mult'a'j ali'a'j. Post'e sinjor'in'o Selinda Paul pri'parol'is bel'eg'e kaj inspir'e la bezon'o'n pri tuj'a'j prepar'o'j por la bon'ven'ig'o per ĝis'fund'a kor'pur'iĝ'o. Iu sinjor'o Mirza M. Heilman, la ĉef'a instru'ist'o, kiu'n oni ŝajn'e respekt'eg'as, voĉ'leg'is kelk'a'j'n tre'eg'e bel'a'j'n poem'o'j'n, verk'it'a'j'n de li mem. En unu el ili li rav'e pri'skrib'as la bel'eg'ec'o'n de pur'ig'it'a'j anim'o'j kaj la el'di'ec'o'n de pur'a am'o, bel'o, ĝoj'o, ktp. En ali'a li pri'kant'as majstr'e, mi cert'ig'as vi'n, majstr'e, la mal'lum'ec'o'n de pek'o'prem'eg'at'a mond'o kaj, kontrast'e, la aper'ont'a'n, radi'bril'a'n lum'o'n de la "Sun'o de Just'ec'o". Sed la plej ĉarm'a part'o de la kun'ven'o est'is la last'a: violon'lud'o de sinjor'o Heilman. Neniam antaŭ'e mi aŭd'is—kaj mi dub'as, ĉu vi iam aŭd'is—tia'n ĉiel'ec'a'n lud'ad'o'n. Mi ne pov'as pri'skrib'i ĝi'n. Kiel mi pov'us? Mi nur sci'as, ke ĝi ek'pren'is mi'a'n tut'a'n anim'o'n; ke ĝi trem'et'ig'is ĉiu'n fibr'o'n de mi'a spirit'a est'aĵ'o, kaj, je la fin'o, ĵet'is mi'n en ekstaz'o'n de spirit'a ĝoj'o.

La vetur'il'o nun al'proksim'iĝ'is al la en'ir'ej'o de la park'o, ĉirkaŭ'ant'a la mal'nov'a'n dom'eg'o'n de la famili'o Morland. Leon'ard'o ek'streĉ'is la konduk'rimen'o'j'n kaj pov'is nur dir'i, kiam ili ating'is la du'on'rond'a'n plac'o'n ĉe la pord'ist'ej'o:

—Nu, nu, Lorn'a, nur ne perd'u la prudent'o'n. Fantazi'em'a'j entuziasm'ul'in'o'j, kiel vi, bezon'as mult'e da balast'o por ne kap'turn'iĝ'i.

Mal'rapid'e li ir'ig'is la ĉeval'o'n tra grand'a, bel'a pord'eg'o el forĝ'it'a fer'o kaj afabl'e salut'is aper'ant'a'n mal'jun'a'n pord'ist'o'n.

—Bon'a'n tag'o'n, sinjor'o,—respond'is ĉi tiu,—vol'u vi'n turn'i mal'dekstr'e'n mal'antaŭ la arb'ar'et'o.

Tuj kiam ili preter'pas'is la pord'ist'ej'o'n, Leon'ard'o demand'is Lorn'a’n:—Kiu en'konduk'is vi'n en tiu'n rond'o'n?

La vid'aĵ'o, nun prezent'iĝ'ant'a al la kun'vetur'ant'o'j, efektiv'e prav'ig'is la entuziasm'a'n ek'kri'o'n de la knab'in'o. Vast'a panoram'o de frap'ant'a ĉarm'o etend'iĝ'is antaŭ ili'a'j okul'o'j: pli ol kvadrat'a mejl'o da ond'o'form'a kaj tre divers'aspekt'a ter'aĵ'o. En ĝi'a mez'o, kvazaŭ bel'a juvel'ar'o, star'is la dom'eg'o, tur'o'hav'a kaj part'e heder'o'kovr'it'a konstru'aĵ'o. La vitr'a, kupol'simil'a tegment'o de oranĝeri'o, ĉe ĝi'a dekstr'a flank'o, bril'is en la post'tag'mez'a sun'o kiel grand'eg'a diamant'o. Antaŭ la dom'o kuŝ'is, kiel hel'verd'a tapiŝ'eg'o, glat'a, dekliv'et'a eben'o. Tie ĉi kaj tie vid'iĝ'is, en tre plaĉ'a divers'ec'o, kelk'e da herb'ej'a'j ter'pec'o'j inter arb'et'aĵ'o'j kaj ar'et'o'j da majest'a'j kverk'o'j aŭ ulm'o'j. Rimark'ind'a trajt'o de la rav'a pejzaĝ'o est'is la mult'e'divers'a'j aŭtun'a'j nuanc'o'j de la arb'o'j, variant'a'j de or'flav'a kolor'o de velk'int'a'j betul'foli'o'j ĝis mal'hel'a verd'o de pin'o'j, kiu, en la mal'proksim'ec'o, aspekt'is mal'hel'a blu'o.

Post kelk'a'j minut'o'j la kabriolet'o halt'is antaŭ la portik'o de la dom'eg'o, sur kies peron'o jam star'is ge'sinjor'o'j Harding. Serv'ist'o'j al'kur'is, por pri'zorg'i la ĉeval'o'n. La vizaĝ'o'j de la gast'ig'ant'o'j vid'ig'is sincer'a'n plezur'o'n.

—Mi ĝoj'as re'vid'i vi'n, mal'jun'a knab'o,—gaj'e ek'kri'is sinjor'o Harding, fort'e sku'ant'e la man'o'n de Leon'ard'o.

Post ĝoj'o'plen'a rigard'o en la vizaĝ'o'n de la alt'kresk'a vir'o, sinjor'in'o Harding si'n turn'is al Lorn'a:

—Bon'ven'o'n al vi,—ŝi dir'is afabl'e, prem'ant'e la man'o'n de la knab'in'o,—vi do est'as fraŭl'in'o Prior. Mi jam kon'as vi'n per la pri'skrib'o'j de sinjor'o Marston. Mi esper'as, ke ni est'os bon'a'j amik'in'o'j.

Lorn'a rigard'is la impon'a'n, bon'gust'e vest'it'a'n sinjor'in'o'n sen ĝen'o, kun natur'a sci'vol'em'o, laŭ si'a impuls'em'a, varm'kor'a karakter'o:

—Dank'o'n, sinjor'in'o Harding,—ŝi respond'is,—mi est'as cert'a, ke ni est'os. Ankaŭ mi oft'e aŭd'is sinjor'o'n Marston parol'i pri vi kaj pri sinjor'o Harding.

Dum Leon'ard'o kaj sinjor'in'o Harding inter'ŝanĝ'is salut'o'j'n, dik'mal'alt'a sinjor'o Harding propon'is si'a'j'n ĝentil'aĵ'o'j'n al Lorn'a. Li'a bon'kor'a vizaĝ'o mal'kaŝ'e montr'is la plezur'o'n, kiu'n don'is al li la al'ven'o de ĉarm'a knab'in'o. En li vid'ebl'e du inklin'o'j konkur'is: dezir'o montr'i dign'a'n ĝentil'ec'o'n, kiel gast'ig'ant'o en lord'a dom'eg'o; kaj li'a de'natur'a gaj'a sen'ceremoni'ec'o. Ili en'ir'is, gaj'e babil'ant'e, vast'a'n, preskaŭ kiel salon'o mebl'it'a'n vestibl'o'n, el kiu bel'a, marmor'a ŝtup'ar'o konduk'is al supr'a'j etaĝ'o'j. Sinjor'in'o Harding dir'is:

—Kelk'a'j el la gast'o'j ĵus ek'ir'is sub la gvid'o de sinjor'o Chapman, la fam'e'kon'at'a geolog'o, por esplor'i interes'a'n rok'aĵ'o'n en la park'o. Ali'a'j sid'as sur teras'o mal'antaŭ la oranĝeri'o, ĝu'ant'e la plaĉ'a'n sun'bril'o'n. "La honor'ind'a" Algernon Villiers—sen'dub'e vi kon'as li'n, fraŭl'in'o Prior—est'as en la bilard'ej'o, lud'ant'e kun fraŭl'in'o Douglas, lert'eg'a lud'ant'in'o, kiu pen'as humil'ig'i li'n.

Post kvar'on'hor'o Leon'ard'o kaj Lorn'a, re'freŝ'iĝ'int'e en la dorm'o'ĉambr'o'j difin'it'a'j al ili, est'is konduk'it'a'j de sinjor'in'o Harding al la teras'o kaj prezent'it'a'j tie al kelk'a'j mal'grand'a'j grup'o'j da gaj'e babil'ant'a'j gast'o'j. Leon'ard'o kon'is neniu'n el tiu'j last'a'j, sed preskaŭ ĉiu'j ŝajn'e jam sci'is, ke li ven'os kaj ke li est'as unu el la honor'at'a'j invit'it'o'j. Rimark'int'e, ke du jun'a'j sinjor'in'o'j port'as la verd'a'n stel'et'o'n, Leon'ard'o al'parol'is ili'n Esperant'e.

—Ho!—ek'kri'is la pli jun'a verd'stel'ul'in'o,—vi ne re'kon'as ni'n, sed ni ambaŭ ĉe'est'is la kongres'o'n kaj aŭd'is vi'n far'i vi'a'n bel'a'n parol'ad'o'n. Nun ni atend'as kun plezur'o vi'a'n al'parol'o'n hodiaŭ vesper'e. Kia domaĝ'o, ke vi ne pov'os parol'i en ni'a kar'a lingv'o!

—Ni ankaŭ aŭd'is, ke vi ven'os, kaj ke vi est'as lert'a sam'ide'an'in'o. Ni est'as tre feliĉ'a'j renkont'i vi'n, kaj ni ĉiu'j dev'as el'uz'i la okaz'o'n por propagand'i ni'a'n mov'ad'o'n.

Ĉe ĉi tiu'j vort'o'j en'ven'is tra fenestr'a pord'eg'o de la oranĝeri'o sinjor'o Villiers, konduk'ant'e mal'alt'kresk'a'n, mez'aĝ'a'n sinjor'in'o'n kun bon'humor'a vizaĝ'o.

—Nu,—demand'is sinjor'o Harding laŭt'e kaj petol'e,—kiu gajn'is la konkur'o'n; he, sinjor'o Villiers?

La triumf'a rigard'o ek'aper'ant'a sur la vizaĝ'o de la sinjor'in'o est'is sufiĉ'a respond'o. La honor'ind'a Algernon pen'is aspekt'i bon'humor'a kaj indiferent'a.

—Ho ve,—li respond'is kun si'n'dev'ig'a rid'et'o,—la pilk'o'j kondut'is kontraŭ mi hodiaŭ tre mal'lojal'e, dum ili sen'konscienc'e favor'is fraŭl'in'o'n Douglas, simpl'e fal'ant'e en la poŝ'o'j'n propr'a'vol'e. Sed tre ver'ŝajn'e mi est'is distr'it'a, antaŭ'sent'ant'e la plezur'o'n ĝu'ot'a'n en ĉi tiu ĉarm'a societ'o. Kaj jen, kvazaŭ kiel kron'aĵ'o'n de mi'a ĝoj'o, mi ek'vid'as sinjor'o'n Marston kun li'a ĉarm'a amik'in'o, fraŭl'in'o Prior.—Al'ir'ant'e la nov'e al'ven'int'a'j'n, li dir'is kun afekt'a ĝentil'ec'o:—Per mi'a honor'o: la leon'o kaj la flor'kron'o de la tag'o! Kiel vi fart'as? Kaj vi?

La dik'a figur'o de sinjor'o Harding al'ir'is la grup'o'n kaj, petol'e rid'et'ant'e, li dir'is, sufiĉ'e laŭt'e, por est'i aŭd'at'a de ĉiu'j sur la teras'o:

—Ho, sinjor'o Ŝimŝon,—re'dir'is li'a edz'in'o gaj'e,—ĉes'ig'u vi'a'j'n ŝerc'o'j'n; vi est'as eĉ pli mal'bon'a petol'ul'o, ol sinjor'o Villiers. Ceter'e vi cert'e ne donac'us al ĉiu diven'int'o nov'a'n vest'o'n.

—Nu, sinjor'in'o Filiŝtino,—re'dir'is sinjor'o Harding rid'ant'e,—mi cert'e donac'us, se vi ne alud'us la solv'o'n.

Sinjor'in'o Harding mild'e el'tir'is si'a'n edz'o'n el la grup'o ĉirkaŭ'ant'a li'n, ek'okup'is li'a'n lok'o'n, kaj dir'is:

—Ge'amik'o'j, kapitan'o Villiers afabl'e konsent'is gvid'i vi'n tra la park'o kaj montr'i al vi kelk'a'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n. Je la kvar'a te'o est'os serv'at'a sur la herb'ej'o, tie, apud la fontan'o. Dum la te'manĝ'o ni hav'os la plezur'o'n aŭd'i kelk'a'j'n harp'sol'o'j'n de sinjor'o Norm'a'n, deklam'o'n de fraŭl'in'o Halstaff kaj ali'a'j'n afer'o'j'n, kred'ebl'e improviz'aĵ'o'j'n. Se la ceter'a'j gast'o'j baldaŭ al'ven'os, ni al'ig'os ni'n al vi.—Al'vok'int'e al si Lorn'a'n, ŝi dir'is, met'ant'e la brak'o'n ĉirkaŭ ŝi'a'n tali'o'n:—Post la te'manĝ'o mi pov'os dediĉ'i al vi iom da temp'o. Dum'e, bon'e amuz'iĝ'u. Vi trov'os fraŭl'in'o'j'n Templ'e-Melling tre agrabl'a'j kun'ul'in'o'j. Parol'u Esperant'e pro propagand'o.

Al Leon'ard'o ŝi dir'is:—Post la vesper'manĝ'o ni hav'os muzik'aĵ'o'j'n de invit'it'a'j profesi'ul'o'j, sinjor'in'o Sarony kaj sinjor'o D’Arcy en la salon'o kaj post'e mi pet'os vi'n far'i vi'a'n parol'o'n en la libr'ej'o, kie mi jam el'met'is kelk'cent'o'j'n da Esperant'a'j libr'o'j, broŝur'o'j, gazet'o'j kaj ali'a'j Esperant'aĵ'o'j. La ceter'a part'o de la vesper'o pas'os per babil'ad'o, lud'o'j, muzik'aĵ'o'j, ktp. Kapitan'o Alderson pri'parol'os si'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n ĉe la sud'a polus'o kaj montr'os ar'o'n da kurioz'aĵ'o'j.

Sinjor'in'o Sarony ĵus fin'is fortepian'a'n sol'o'n, kaj varm'a, bon'e merit'it'a aplaŭd'o ek'son'is tra la ĉambr'ar'o. La lud'ad'o est'is prezent'it'a kun mir'ind'a delikat'ec'o kaj sent'o'plen'ec'o. Leon'ard'o sid'is sol'a en angul'o de la salon'o preskaŭ kaŝ'it'a de bel'a, palm'ec'a arb'et'aĵ'o. Li'a vizaĝ'o est'is rev'em'a kaj seren'a, kvazaŭ li las'as la sorĉ'a'n muzik'o'n lud'i sur la kord'o'j de li'a anim'o.

Kiam sinjor'in'o Harding lev'iĝ'is por ir'i en la libr'ej'o'n, Lorn'a sekv'is ŝi'n. La knab'in'o prezent'is en si'a nov'a vesper'kostum'o okul'plaĉ'a'n aspekt'o'n de ĉarm'a, freŝ'a vir'in'ec'o. Ŝi'a vest'o est'is, kompar'e kun la vest'o'j de kelk'a'j ali'a'j sinjor'in'o'j, tre simpl'a, sed elegant'a kaj bon'gust'a. Mal'vast'e al'far'it'a kostum'o el rezed'o'kolor'a, silk'ec'a ŝtof'o, ornam'it'a per arĝent'o'simil'a'j brod'aĵ'o'j, tre konven'is al ŝi. Ŝi'a'n tali'vest'o'n kaj part'o'n de la jup'o kovr'is nigr'a gaz'o'simil'a punt'aĵ'o kun'tir'it'a per zon'o, far'it'a el plekt'it'a'j arĝent'o'faden'o'j. Pren'ant'e la brak'o'n de la gast'ig'ant'in'o, Lorn'a demand'is:

—Ĉu vi ne ankaŭ opini'as, sinjor'in'o Harding, ke pasi'e am'i la muzik'o'n kaj ne posed'i la kapabl'o'n kontent'ig'i tia'n am'o'n per si'n'esprim'ad'o est'as turment'eg'o?

La graci'a vir'in'o rigard'is kor'tuŝ'it'e en la sent'o'plen'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o kaj, sub'prem'ant'e ĝem'et'o'n, respond'is mild'e:

—Est'u dank'a, mi'a kar'a, pro la kapabl'o ĝu'i la muzik'o'n. Ne pri'ĝem'u ne'posed'o'n de kapabl'o'j ne don'it'a'j al vi. De'ten'ad'o de pri'sopir'at'a'j afer'o'j est'as ja unu el la plej ben'o'plen'a'j eduk'o'j de l’ viv'o. Sen'dub'e vi hav'as ali'a'j'n natur'don'o'j'n. Uz'u ili'n plen'e pro la glor'o de la Don'int'o kaj por la util'o de la hom'ar'o, kaj vi neniel sent'os turment'o'j'n pri ne'akir'ebl'a'j kapabl'o'j.

—Dank'o'n, kar'a sinjor'in'o Harding. Mi ne forges'os vi'a'n saĝ'a'n konsil'o'n.

La libr'ej'o est'is vast'a kaj luks'e mebl'it'a ĉambr'o, en kiu, kvar'on'hor'o'n post'e, kolekt'iĝ'is la tut'a gast'ar'o. Kelk'a'j pri'rigard'is la el'met'it'a'j'n libr'o'j'n; ali'a'j, jam elekt'int'e komfort'a'j'n sid'lok'o'j'n, atend'is la komenc'o'n de la al'parol'o kaj inter'temp'e gaj'e babil'is. Sinjor'in'o Harding, bel'eg'e vest'it'a per mal'hel'e malv'o'kolor'a, silk'a kostum'o, hav'is impon'a'n aspekt'o'n. Ŝi'n ĉirkaŭ'is ar'o da sinjor'o'j, okup'it'a'j kun ŝi per serioz'a inter'parol'o. Jen vir'o'j, bon'e'kon'at'a'j en literatur'a'j, art'a'j kaj reg'ist'ar'a'j rond'o'j, vid'ebl'e ĝu'is la kun'est'o'n kun tiu ĉarm'a, sprit'a vir'in'o, kies bril'a'j talent'o'j al'tir'is sen'konsci'a'n ador'o'n de ĉiu'spec'a'j intelekt'ul'o'j. Ĉie ŝi est'is la estr'in'o, la anim'o de la societ'o, inter jun'ul'o'j, sam'e kiel inter plen'aĝ'ul'o'j. Kelk'a'j el la invit'it'o'j atent'is ŝi'a'n bon'kor'a'n edz'o'n nur pro ĝentil'ec'o kaj konven'ec'o, ali'a'j si'n amuz'is, de temp'o al temp'o, aŭskult'ant'e li'a'j'n humor'aĵ'o'j'n. En la daŭr'o de la tut'a vesper'o li vir'e pen'is est'i kontent'a kaj gaj'a, malgraŭ la ĉagren'o, ke li ne pov'as—laŭ dev'ig'a inter'konsent'o kun la edz'in'o—aranĝ'i vist'lud'o'n.

Leon'ard'o en'ir'is la ĉambr'o'n ĉe la flank'o de mal'jun'a sinjor'o en pastr'a vest'o. Tio est'is la tie'a paroĥ'estr'o, bon'e'kon'at'a verk'ist'o kaj ekzegez'ist'o. Ili vigl'e pri'diskut'is la demand'o'n, ĉu efektiv'e la profet'o Cefanja alud'as en si'a tri'a ĉapitr'o al inter'naci'a lingv'o, kiel Esperant'o, dir'ant'e: "Tiam Mi ŝanĝ'os la lingv'o'j'n de la popol'o'j per pur'a lingv'o, ke ili ĉiu'j vok'u al la nom'o de la Etern'ul'o por serv'i Li'n, ĉiu'j en konsent'o." Leon'ard'o ĵus el'dir'is si'a'n konvink'o'n, ke por la pri'profet'it'a rapid'eg'a unu'iĝ'o de la tut'a krist'an'ar'o "en la last'a'j tag'o'j" inter'naci'a lingv'o est'as nepr'e neces'a, kiam sinjor'in'o Harding al'paŝ'is por pet'i li'n, ke li bon'vol'e komenc'u si'a'n parol'ad'o'n. La blank'har'a pastr'o, dum moment'o re'ten'ant'e li'n, dir'is:

—Mi tre esper'as, sinjor'o Marston, ke ni baldaŭ hav'os okaz'o'n plu'e pri'parol'i tiu'n tre interes'a'n tem'o'n.

Leon'ard'o ir'is en la profund'o'n de la ĉambr'o kaj ek'okup'is lok'o'n antaŭ grand'a libr'o'ŝrank'o. La alt'kresk'a, bel'tali'a vir'o, facil'e si'n apog'ant'a al alt'dors'a seĝ'eg'o, prezent'is en si'a frak'vest'o impres'a'n figur'o'n. Dum kelk'e da moment'o'j li ĉirkaŭ'rigard'is. Li'a vizaĝ'o est'is eĉ pli ol kutim'e pens'em'a. El li'a'j parol'ant'a'j okul'o'j, vag'ant'a'j de unu al li turn'it'a vizaĝ'o al ali'a, lum'is ard'a rigard'o, kvazaŭ fort'a dezir'o reg'as li'n, tuŝ'i la kor'o'j'n de si'a'j aŭskult'ont'o'j. Jam ĉe li'a'j unu'a'j vort'o'j: "Sinjor'in'o'j kaj sinjor'o'j"—la tut'a aŭd'ant'ar'o est'is, ŝajn'e, sub la sorĉ'o de li'a person'ec'o. Li parol'is kun la facil'ec'o kaj la graci'ec'o de orator'o, kutim'int'a al'parol'i bon'e eduk'it'a'j'n rond'o'j'n:

—Mi vol'as baz'i mi'a'n parol'o'n sur du asert'o'j, kies akcept'o'n mi pov'as antaŭ'supoz'i. La unu'a est'as, ke ĉiu'j hom'o'j, kun escept'o, ebl'e, de person'o'j sen moral'a pri'respond'ec'o, pli-mal'pli konsci'e dezir'as pas'ig'i nobl'a'n viv'o'n. Kaj la du'a asert'o est'as jen'a: La plej nobl'a viv'o est'as viv'o de serv'ad'o, de si'n'ofer'ad'o.—En la hom'a'n kor'o'n saĝ'a, am'a Providenc'o en'met'is sent'o'n de mal'kontent'o kaj sen'ripoz'o, ĉiam'a'n pen'ad'o'n al io pli alt'a, nobl'a, di'ec'a. Ne est'as mi'a intenc'o predik'i al vi. Ĉi tie est'as por tio nek la lok'o, nek la okaz'o. Mi nur vol'as dir'i, ke nobl'ec'o est'as nepr'a kondiĉ'o de kontent'a, feliĉ'a viv'o. Kial tiom da hom'o'j est'as mal'kontent'a'j, mal'feliĉ'a'j? En tre mult'a'j okaz'o'j tial, ke ili'a viv'o est'as mem'centr'ig'it'a, aŭ, se vi vol'as, tial, ke la pli nobl'a'j aspir'o'j de la anim'o ne trov'as taŭg'a'n el'ir'ej'o'n. Tio est'as precip'e asert'ebl'a rilat'e al la super'a'j klas'o'j, almenaŭ en ĉi tiu land'o. Nur util'a, per bon'far'o'j plen'ig'it'a viv'o pov'as est'i ver'e feliĉ'a viv'o.

—Ĉu vi pens'as, ke la riĉ'a'j kaj en komfort'a'j cirkonstanc'o'j viv'ant'a'j klas'o'j est'as la plej feliĉ'a'j? Cert'e ne! Kompar'u nur, ekzempl'e, la vizaĝ'esprim'o'j'n de vetur'ant'o'j en aŭtomobil'o'j—mal'antaŭ la vetur'ig'ist'o—kun la mien'o'j de hom'o'j—ni dir'u—en ŝarĝ'vetur'il'o de sur'strat'a vend'ist'o.

—Tre kred'ebl'e neni'u el vi fort'e dub'as pri la efektiv'ec'o de post'mort'a viv'o. Vi do volont'e konsent'os, ke la grad'o de feliĉ'o en tiu trans'tomb'a viv'o mult'e de'pend'as de la ĉi'tiu'flank'a viv'ad'o, kiu est'as ja nur prepar'o kaj taŭg'ig'o por la ali'flank'a viv'ad'o. Nu, mi ne pov'us al mi prezent'i en la trans'ej'o pli mal'dolĉ'a'n mem'riproĉ'o'n, ol la pri'pens'o'n, ke mi ne uz'is ĉiu'j'n mi'a'j'n fort'o'j'n kaj oportun'a'j'n okaz'o'j'n por bon'farad'o.

De'nov'e Leon'ard'o paŭz'is moment'o'n. Ek'pren'ant'e libr'o'n, kuŝ'ant'a'n sur apud'a tabl'et'o, li voĉ'leg'is ĝi'a'n titol'o'n: "Girland'o da nobl'a'j viv'o'j. Tag'o'j el la viv'o de du'dek el la plej nobl'a'j hom'o'j kon'at'a'j." De Doroteo M. Langton, B. A. Mi rekomend'as ĉi tiu'n libr'o'n al vi.—Balanc'ant'e ĝi'n en la man'o por don'i emfaz'o'n al si'a'j vort'o'j, li parol'is plu'e kun kresk'ant'a sent'o'plen'ec'o: Ĉiu'j ĉi tiu'j hom'o'j kaj ĉiu'j ceter'a'j, kiu'j ornam'as kiel bel'eg'a'j or'a'j desegn'aĵ'o'j la paĝ'o'j'n de la histori'o, kaj kies memor'o est'as ne'taks'ebl'e riĉ'a hered'aĵ'o de la hom'ar'o, ĉiu'j gajn'is si'a'n sen'mort'a'n glor'kron'o'n per nobl'a viv'ad'o de si'n'ofer'o al si'a'j kun'hom'o'j. Ho vi, jun'a'j vir'o'j kaj jun'a'j vir'in'o'j, kun vi'a'j talent'o'j, pri kiu'j vi dev'os pri'respond'i; kun vi'a'j soci'a'j privilegi'o'j, permes'u, ke mi rekt'e al'vok'u vi'n: Plen'ig'u vi'a'n viv'o'n per am'o al Di'o kaj am'o al la hom'ar'o, am'o montr'ant'a si'n per nobl'a'j bon'far'o'j, kaj tiam vi est'os ver'e feliĉ'a'j kaj feliĉ'ig'a'j por ali'a'j.

—Tre ver'ŝajn'e kelk'a'j el vi nun pens'as, ke mi vag'as mal'proksim'e de la tem'o anonc'it'a de ni'a am'ind'a gast'ig'ant'in'o. Neniel. Inter aspir'o'j pri nobl'a viv'o kaj Esperant'o ekzist'as intim'a rilat'o, ĉar la esenc'o de la Esperant'o-mov'ad'o est'as pen'ad'o pli'bon'ig'i, pli'nobl'ig'i la hom'a'n viv'o'n. La sav'o de la hom'ar'o est'as la cel'o de la plej fervor'a'j Esperant'ist'o'j. Mi ne vol'as dir'i, ke Esperant'o pov'as sav'i la mond'o'n. Tio est'as sen'fin'e pli sankt'a afer'o. Sed jen'o'n mi kuraĝ'as asert'i: Kvankam trov'iĝ'as ja mult'a'j bon'eg'a'j mov'ad'o'j, krom Esperant'o, tamen ekzist'as preskaŭ neni'a bon'far'a mov'ad'o, ebl'e tut'e neni'a, kiu ne far'iĝ'us mult'e pli bon'efik'a kaj ben'o'plen'a per la help'o de Esperant'o. Por mult'a'j hom'alt'ig'a'j mov'ad'o'j inter'naci'a lingv'o est'as nepr'e neces'a. Mi nur bezon'as cit'i tre mal'mult'a'j'n por pruv'i mi'a'n asert'o'n: Inter'popol'a'j pac'mov'ad'o'j, misi'o'j, klopod'o'j pri for'ig'o de mult'a'j mal'virt'o'j, kiel alkohol'ism'o, blank'a'sklav'a komerc'o, ekspluat'ad'o de la mal'riĉ'a'j klas'o'j, ktp.

—Mi ne vol'as parol'i pri la komerc'a util'ec'o de inter'naci'a lingv'o, nek plu'e pri la neces'eg'o por ĝi kaŭz'e de la ĉiam mult'obl'iĝ'ant'a'j inter'popol'a'j rilat'o'j; mi eĉ silent'os pri la grand'eg'a'j ŝpar'o'j en la milit'budĝet'o'j, kiu'j'n okaz'ig'os ĝeneral'a inter'kompren'iĝ'o kaj sekv'a inter'frat'iĝ'o de la divers'a'j popol'o'j—mi vol'as far'i al'vok'o'n al pli alt'a'j motiv'o'j. Hodiaŭ vesper'e, laŭ dezir'o de ni'a'j estim'at'a'j gast'ig'ant'o'j, mi nur cel'as akcent'i la etik'a'n, la spirit'a'n valor'o'n de Esperant'o.

La parol'ant'o far'is sving'a'n man'gest'o'n, kvazaŭ li for'ŝov'as pli material'a'j'n konsider'o'j'n el si'a'j pens'o'j.—La praktik'a valor'o de Esperant'o,—li dir'is,—jam ne bezon'as argument'ad'o'n. Rigard'at'e el ĉi tiu vid'punkt'o, Esperant'o star'as nun sur firm'a, ne'mov'ebl'a baz'o. La etik'a valor'o de Esperant'o est'as ne'taks'ebl'a: Ĝi est'as re'form'em'a, nobl'ig'em'a potenc'o. Mi kon'as hom'o'j'n, vir'o'j'n kaj vir'in'o'j'n, kies viv'o per ĝi far'iĝ'is radi'ant'a, feliĉ'a. Viv'ant'e, antaŭ'e, nur por si mem, ili oft'e sent'is si'n enu'ig'at'a'j, mal'kontent'a'j, ĝis ili ven'is sub la sorĉ'o'n de ni'a mov'ad'o. Kia ŝanĝ'o! Kio kaŭz'is tiu'n ŝanĝ'o'n? Pli vast'ig'it'a perspektiv'o, sekv'e de kontakt'o kun sam'ide'an'o'j en ĉiu'j part'o'j de la ter'glob'o; kred'o je la solidar'ec'o de la hom'ar'o; nov'e'nask'it'a konvink'o, ke inter'frat'ec'o kaj komun'a, sur am'o baz'it'a labor'o por la feliĉ'ig'o de la hom'o'j est'as real'ig'ebl'a afer'o, jam intern'e de la lim'o'j de praktik'a cel'ad'o. Trov'iĝ'as en ĉiu'j land'o'j hom'o'j, kiu'j for'las'is si'a'n okup'o'n por si'n dediĉ'i kun ĝoj'o'plen'a entuziasm'o al la propagand'o de Esperant'o kaj de nov'a'j ideal'o'j per ĝi real'ig'ebl'a'j.

—Nu, amik'o'j, kio est'as la komenc'a kost'o de tiom da ben'o, ben'o ricev'ot'a kaj ben'o don'ot'a? Dediĉ'o de nur kelk'e da hor'o'j al la stud'o de tre'eg'e simpl'a, bel'a lingv'o.

Tiam sekv'is mal'long'a pri'skrib'o de la esenc'a'j gramatik'a'j trajt'o'j de Esperant'o, kaj deklam'o de la bel'a Zamenhofa himn'o "La Esper'o". Post'e Leon'ard'o far'is elokvent'a'n fin'a'n al'vok'o'n uz'i Di'o'don'it'a'n rimed'o'n por progres'ig'i ĉia'spec'a'j'n mov'ad'o'j'n, star'ig'it'a'j'n por la ben'o de sufer'ant'a hom'ar'o.

Tuj post la fin'o de la parol'ad'o far'iĝ'is vigl'a mov'o. Kor'a'n aplaŭd'o'n sekv'is dank'esprim'o'j, gratul'o'j kaj mult'a'j demand'o'j pri Esperant'a'j afer'o'j. Vid'ebl'e est'is, ke la vort'o'j de Leon'ard'o far'is profund'a'n impres'o'n sur la aŭd'ant'ar'o'n. Li'a evident'a sincer'ec'o kaj nobl'a entuziasm'o don'is al ili ne'kontraŭ'star'ebl'e konvink'a'n fort'o'n kaj aŭtoritat'ec'o'n. Ĉiu'j ne'esperant'ist'o'j promes'is komenc'i la stud'o'n de la inter'naci'a lingv'o; eĉ "la honor'ind'a" Algernon, iom bru'e; sed Leon'ard'o rimark'is mal'sincer'ec'o'n en li'a si'n'ten'ad'o, kaj ne pov'is ne sent'i kaŝ'it'a'n sarkasm'o'n en li'a voĉ'o.

Lorn'a kaj sinjor'in'o Harding okup'is kun'e lok'o'j'n sur angul'kanap'o. Sinjor'in'o Harding intenc'e elekt'is tiu'n oportun'a'n lok'o'n, ĉar el tie ŝi pov'is ne'rimark'at'e observ'i la profil'o'n de la parol'ant'o de mal'antaŭ stabl'o kun fotograf'aĵ'o. Ŝi'a kor'o strang'e bat'is, dum ŝi aŭskult'is la vir'o'n, kiu, malgraŭ ŝi'a'j konscienc'a'j riproĉ'o'j kaj intern'a barakt'ad'o, jam plen'ig'is ŝi'a'n anim'o'n per profund'a am'o. Dum la unu'a part'o de la parol'ad'o ŝi, unu foj'o'n plu, honest'e pen'is si'n reg'i kaj konvink'i, ke ŝi ag'as mal'saĝ'e; sed iom post iom ŝi'a kor'o ced'is, kaj fin'e ŝi for'don'is si'n sen kontraŭ'star'o al ĝu'eg'o de pasi'a, ador'a am'o. Ŝi propon'is al Lorn'a la sid'lok'o'n ĉe si'a flank'o pro du motiv'o'j: ŝi sent'is si'n tre al'log'at'a al tiu ĉarm'a, alt'anim'a knab'in'o, kiu tuj al'port'is al ŝi tiom da mal'kaŝ'a, varm'kor'a simpati'o, kaj kiu tiom part'o'pren'is ŝi'a'n admir'o'n al Leon'ard'o Marston. Sed ŝi'a ĉef'a cel'o, ebl'e, est'is, observ'i la vizaĝ'o'n de Lorn'a dum la parol'ad'o. La knab'in'o aŭskult'is kun streĉ'it'a atent'o kaj ne'kaŝ'it'a'j admir'o kaj ĝoj'o. Neni'o'n pli la vigl'e atent'a okul'o de sinjor'in'o Harding pov'is el'trov'i.

Fin'e Leon'ard'o pov'is liber'ig'i si'n de ar'o da admir'ant'o'j. Kvar'on'hor'o'n antaŭ'e li ek'vid'is Lorn'a'n el'ir'ant'a'n kun'e kun sinjor'o Villiers, kaj nun li sent'is mal'trankvil'o'n pro ŝi. Tra'pas'ant'e la salon'simil'a'n vestibl'o'n, li renkont'is sinjor'o'n Harding, kiu aspekt'is enu'ig'it'a.

—Ĉu vi sci'as, kie est'as fraŭl'in'o Prior, sinjor'o Harding?—li demand'is.

—Tre ver'ŝajn'e en la oranĝeri'o aŭ sur la teras'o kun'e kun "la honor'ind'a". Mi ek'vid'is ili'n antaŭ du'on'hor'o mal'aper'i mal'antaŭ la palm'o'j apud la el'ir'ej'o. Est'u gard'em'a, amik'o mi'a; li est'as diabl'a am'aĵ'ist'o. Mi'a edz'in'o ankaŭ demand'is pri ŝi.

En'ir'ant'e la palm'ej'o'n, Leon'ard'o jam ek'aŭd'is facil'kor'a'n rid'o'n de Lorn'a tra du'on'ferm'it'a pord'eg'o, konduk'ant'a al la teras'o. Al'proksim'iĝ'ant'e al la pord'eg'o, li aŭd'is la voĉ'o'n de la vir'o:

—Fin'e mi sukces'is ig'i la natur'a'n gaj'ec'o'n de vi'a kor'o romp'i la katen'o'j'n de tro'a konven'ec'o. Vi ne sci'as, kia ĉarm'a muzik'o est'as en vi'a arĝent'o'son'a rid'o. Vi kutim'e est'as tro serioz'a, vi'a fraŭl'in'a moŝt'o.

—Kaj vi tro frivol'a,—dir'is la knab'in'o kun du'on'e ŝerc'a, du'on'e riproĉ'a ton'o.

Leon'ard'o larĝ'e mal'ferm'is la pord'o'n kaj el'paŝ'is sur la rav'e lun'lum'ig'it'a'n teras'o'n. La jun'a par'o ne rimark'is li'n, kvankam la fer'a pord'o sufiĉ'e laŭt'e knar'is. Dek'kelk'e da paŝ'o'j de li, Lorn'a, sid'ant'e sur salik'a brak'seĝ'o, kubut'apog'is si'n sur la balustrad'o. Ŝi'a menton'o kuŝ'is sur la dors'o'j de la inter'plekt'it'a'j man'o'j, kaj ŝi'a iom'et'e supr'e'n'turn'it'a vizaĝ'o ricev'is la plen'a'n, arĝent'a'n lum'o'n de la hel'bril'a lun'o. Dum moment'o Leon'ard'o rav'iĝ'is de la dolĉ'a vid'aĵ'o; sed preskaŭ sam'temp'e li ek'vid'is la kun'ul'o'n de la knab'in'o, star'ant'a'n apud ŝi, ĉe la flank'o pli mal'proksim'a de li. Sinjor'o Villiers al'paŝ'is al ŝi, si'n klin'is super ŝi'n kaj etend'is la mal'dekstr'a'n brak'o'n, kvazaŭ li vol'as met'i ĝi'n ĉirkaŭ la tali'o'n de la ne'suspekt'em'a knab'in'o.

—Mi volont'e far'iĝ'os serioz'a aŭ gaj'a,—li flustr'is—; ĉio por plaĉ'i al vi, kar'a ...

Tuj Leon'ard'o ek'parol'is por mal'help'i ne'diskret'aĵ'o'n, kiu'n, li ne dub'is, Lorn'a tre bedaŭr'us:

—Pardon'u, ke mi inter'romp'as vi'n,—li dir'is trankvil'e kaj ĝentil'e,—sinjor'in'o Harding serĉ'as vi'n, Lorn'a.

—Ho, sinjor'o Marston,—kri'is la knab'in'o, ek'salt'ant'e kaj si'n turn'ant'e al li.—Kiel rav'e bel'a est'as la nokt'a vid'aĵ'o ĉi tie.

En ŝi'a voĉ'o montr'iĝ'is iom'et'a konfuz'o, sed ankaŭ ĝoj'o kaj sent'o de liber'iĝ'o. Ebl'e la last'a'j vort'o'j de la jun'a nobel'o mal'trankvil'ig'is ŝi'n. Leon'ard'o ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n antaŭ'e'n kaj respond'is zorg'em'e:

—Ja efektiv'e, sed la nokt'a aer'o est'as tro mal'varm'a por vi en vi'a mal'pez'a vest'o; vi mal'varm'um'os.

Esplor'e rigard'ant'e en la supr'e'n'turn'it'a'n, lun'lum'ig'it'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o, Leon'ard'o ek'pren'is ŝi'a'n man'o'n kaj dir'is bon'kor'e:

—Nu, infan'o, vi'a man'o est'as sufiĉ'e varm'a, sed ne est'u tro risk'em'a. Oft'e, kiam oni sent'as frost'o'trem'o'n, la mal'feliĉ'aĵ'o jam okaz'is.

—Ni ir'u do en la salon'o'n,—Lorn'a dir'is obe'em'e.—Ceter'e, jen ek'son'as la sonor'il'o; por la nokt'o'manĝ'o, supoz'ebl'e.—Sen'ĝen'e ŝi pren'is la brak'o'n de la amik'o, kaj, ne plu atent'ant'e sinjor'o'n Villiers, si'n turn'is kun Leon'ard'o al la pord'o de la oranĝeri'o.

Dum tiu dialog'o "la honor'ind'a" Algernon star'is ĉe la balustrad'o, koler'eg'a pro la mal'oportun'a inter'romp'o, kaj tiom surpriz'it'a, kiom ĉagren'it'a de la sen'ceremoni'a manier'o, laŭ kiu Lorn'a for'las'is li'n. Kun mal'am'eg'o li rigard'is la bel'tali'a'n figur'o'n de Leon'ard'o kaj murmur'is inter la dent'o'j:—Mal'am'ind'a ŝvel'kap'ul'o!

Ir'int'e nur du aŭ tri paŝ'o'j'n, Leon'ard'o ek'pens'is, ke pro ĝentil'ec'o li dev'as dir'i kelk'a'j'n vort'o'j'n plu al la post'las'it'a kun'ul'o de la knab'in'o, kaj si'n turn'is por al'parol'i li'n. Lorn'a ankaŭ halt'is kaj re'turn'e rigard'is. Ili nur vid'is la jun'a'n nobel'o'n salt'i super la balustrad'o'n kaj mal'aper'i mal'antaŭ la arb'et'aĵ'o'j en la ĝarden'o.

Post'e, ĉe la nokt'o'manĝ'o, sinjor'o Harding anonc'is, ke kapitan'o Villiers, dev'ig'at'e el'lit'iĝ'i je tre fru'a hor'o por deĵor'i kun si'a rot'o, jam si'n re'tir'is kaj per li pet'is la gast'o'j'n pardon'i li'n.

Grand'a, antikv'a horloĝ'o, star'ant'a en angul'o de la vestibl'o, bel'son'e sonor'ig'is du'on'o'n post nokt'o'mez'o. Preskaŭ ĉiu'j gast'o'j re'tir'iĝ'is. Sinjor'o Harding, kiu en la daŭr'o de la last'a hor'o ne pov'is ne osced'ad'i—li est'us sufiĉ'e vigl'a, se li pov'us aranĝ'i vist'lud'o'n—, jam ronk'et'is en si'a lanug'a lit'o.

La mez'a'n part'o'n de la vestibl'o okup'is la bel'eg'a, marmor'a ŝtup'ar'o, komenc'iĝ'ant'a per grandioz'a vic'o da ŝtup'o'j, tre larĝ'a'j kaj preskaŭ du'on'rond'a'j ĉe la mal'supr'o kaj pli'mal'larĝ'iĝ'ant'a'j ĝis la unu'a plat'aĵ'o. Ambaŭ'flank'e, sur la fin'o'j de la kurb'a'j, masiv'a'j balustrad'o'j star'is grek'a'j, klasik'a'j figur'o'j el alabastr'o, ten'ant'a'j elektr'a'j'n lamp'o'j'n en form'o de torĉ'o'j. En la mez'o de la spac'o antaŭ la ŝtup'ar'o trov'iĝ'is tri'flank'a kanap'o, ĉirkaŭ'it'a kaj preskaŭ en'ark'aĵ'ig'it'a de ses'o da grand'a'j palm'o'simil'a'j kresk'aĵ'o'j, star'ant'a'j en bronz'a'j vaz'o'j kun bel'a'j relief'aĵ'o'j. El tiu kiosk'o el'ven'is Leon'ard'o, sekv'at'a de sinjor'in'o Harding. Ĉe la mal'supr'o de la ŝtup'ar'o li halt'is, met'is pied'o'n sur la unu'a'n ŝtup'o'n kaj dir'is, etend'ant'e la man'o'n al la gast'ig'ant'in'o:

—Bon'a'n nokt'o'n, de'nov'e, sinjor'in'o Harding. Mi tre'eg'e bedaŭr'as, sed mi dev'os re'ir'i jam morgaŭ maten'e post la maten'manĝ'o.

—Jes. Krom la ne'prokrast'ebl'a fin'a labor'o rilat'e al ni'a patent'o, est'as ali'a'j kaŭz'o'j. Sinjor'o Vincent last'a'temp'e tiom mal'trankvil'iĝ'is pro kresk'ant'a ne'prosper'o de ni'a amerik'a fili'o kaj pro ali'a'j afer'o'j, ke mi ne pov'as al'trud'i al li tro mult'e da labor'o. Li ne permes'is al si liber'temp'o'n en la nun'a jar'o, kvankam mi pas'ig'is for de la kontor'o jam mult'e pli ol mi'a'n kutim'a'n difin'it'aĵ'o'n.

Sinjor'in'o Harding ten'is la man'o'n de la amik'o iom'et'e pli long'e, ol kiom la okaz'o postul'is. Ŝi sent'is akr'a'n ĉagren'o'n. Se, dum la last'a part'o de la propagand'a parol'o de Leon'ard'o, ŝi ne est'us ĵet'int'a al la vent'o'j la admon'o'j'n de la prudent'o kaj de la konscienc'o, ŝi nun, ebl'e, facil'e super'reg'us inklin'o'n, vir'in'a'n mal'fort'ec'o'n, las'i al si'a amik'o, se nur unu moment'o'n, rigard'et'i en ŝi'a'n kor'o'n. Sed, mal'fort'ig'it'e per la unu'a ced'o, ŝi de'nov'e ced'is kaj permes'is al si'a'j mal'hel'a'j, esprim'o'plen'a'j okul'o'j ek'parol'i al li pri la pasi'a am'o, plen'ig'ant'a ŝi'a'n kor'o'n.

—Kia domaĝ'o!—ŝi dir'is mal'dolĉ'e; sed tuj post'e, ek'vid'ant'e, en la nobl'a, trankvil'a vizaĝ'o de la ador'at'a vir'o surpriz'a'n kaj dolor'a'n rigard'o'n, ŝi jam bedaŭr'is si'a'n ne'si'n'gard'em'o'n. Subit'a pens'o, ke ŝi pov'us perd'i la kor'a'n estim'o'n, kiu'n Leon'ard'o mal'kaŝ'e montr'is al ŝi; ke ŝi'a per'okul'a am'konfes'o pov'us star'ig'i bar'il'o'n inter ili, frost'ig'is al ŝi la kor'o'n.—Bon'a'n nokt'o'n, do,—ŝi al'dir'is konfuz'it'e, si'n turn'is kaj kvazaŭ en'rev'iĝ'e re'ir'is en la jam sen'hom'a'n salon'o'n.

Du'on'hor'o'n post'e sinjor'in'o Harding sid'is en si'a tualet'ej'o antaŭ grand'a tri'part'a spegul'o, rev'em'e bros'ant'e al si la long'a'j'n, bril'a'j'n har'o'j'n. Ŝi'a al'log'a kaj, malgraŭ iom rond'a'j trajt'o'j, delikat'a vizaĝ'o aspekt'is mal'gaj'a. Preskaŭ ne'konsci'e ŝi halt'is en la bros'ad'o, kaj fiks'e rigard'is en la okul'o'j'n de la spegul'it'a bild'o de si mem, kvazaŭ ŝi vol'us esplor'i la fund'o'n de si'a propr'a anim'o. De kiam ŝi dis'iĝ'is de Leon'ard'o Marston ŝi perd'is grand'a'part'e si'a'n mem'fid'o'n, si'a'n fier'o'n. Ĉirkaŭ ŝi'a bel'form'a buŝ'o aper'is mal'dolĉ'a rid'et'o. Pli kaj pli persist'a, pli kaj pli mal'dolĉ'a far'iĝ'is la pens'o, ke ŝi hav'as, malgraŭ ĉio, la mal'fort'aĵ'o'j'n de si'a seks'o; ke ŝi est'as mult'e mal'pli nobl'a kaj alt'anim'a, ol kiom ŝi antaŭ'e supoz'is. Du larm'o'j kolekt'iĝ'is en ŝi'a'j okul'o'j kaj mal'klar'ig'is al ŝi la vid'o'n.—Kio nun far'iĝ'as,—ŝi demand'is si'n,—el ŝi'a'j alt'a'j ideal'o'j, el ŝi'a'j bel'a'j rev'o'j, klopod'i, kvazaŭ man'o'n en man'o kun Leon'ard'o Marston, por lev'i la Esperant'a'n mov'ad'o'n sur spirit'e pli alt'a'n nivel'o'n? Ĝust'e la plej plaĉ'a entuziasm'ig'il'o est'is por ŝi la pens'o, ke ili kun'e pov'as far'i mult'o'n en intim'a, sed pur'a kaj sen'kulp'a inter'rilat'o. Ne'konsci'e ŝi est'is star'ig'int'a en si'a kor'o du idol'o'j'n: Leon'ard'o'n Marston kaj la nobl'ec'o'n de si'a'j propr'a'j viv'o'cel'o'j. La last'a idol'o kuŝ'is, frakas'it'a, ĉe ŝi'a'j pied'o'j, kaj rilat'e la ali'a'n, ŝi ek'sent'is kun mem'akuz'ant'a dolor'o, ke ŝi ne rajt'as, ne ind'as ador'i ĝi'n. Kio'n nun li sent'os pri ŝi? Mal'estim'o'n? Ne, li est'as tro nobl'anim'a, por mal'estim'i mal'fort'a'n vir'in'a'n kor'o'n... Ho! Kio'n pens'us la edz'o, se li sci'us?

Sen'bru'e ŝi lev'iĝ'is kaj ŝtel'ir'is en apud'a'n dorm'o'ĉambr'o'n. Tie, en la du'on'lum'o de unu kandel'o, kuŝ'is la edz'o, pac'e dorm'ant'a, kiel infan'o. Infan'eg'o li ja est'is. Sinjor'in'o Harding rigard'is mal'gaj'e kaj kor'tuŝ'it'e li'a'n rond'a'n, bon'humor'a'n vizaĝ'o'n.—Bon'a, kar'a, indulg'em'a edz'et'o,—ŝi murmur'et'is,—pardon'u ĉi tiu'n mal'just'aĵ'o'n. Mi ĵur'as al vi, ke mi neniam far'iĝ'os mal'pli am'a kaj mal'pli zorg'em'a edz'in'o, ol antaŭ'e.

Met'int'e ŝal'o'n ĉirkaŭ la ŝultr'o'j'n, ŝi el'ir'is, tra'pas'is la tualet'ej'o'n kaj el'paŝ'is sur balkon'o'n. Ŝi'a kor'o est'is tro prem'it'a, kaj ŝi'a kap'o tro konfuz'it'a por dorm'i. Unu pens'o for'pel'is ali'a'n. La hom'a kor'o ja ĉiam volont'e si'n tromp'as, ĉiam volont'e silent'ig'as la akuz'ant'a'n aŭ avert'ant'a'n voĉ'o'n de la konscienc'o, kaj avid'e akcept'as ĉi'a'j'n argument'o'j'n, kiu'j ŝajn'e montr'as ĝi'a'j'n dezir'eg'o'j'n en iom'et'e pli roz'kolor'a lum'o. La nokt'o est'is tre bel'a, kaj profund'a silent'o reg'is en la vast'a, en arĝent'a lun'lum'o ripoz'ant'a park'o. Ven'is al ŝi en la memor'o'n tiu simil'e bel'a nokt'o en Svis'land'o, kiam ŝi star'is kun'e kun Leon'ard'o Marston sur la verand'o de la pension'o, kaj kiam, la unu'a'n foj'o'n, ŝi pen'is, malgraŭ mal'trankvil'e bat'ant'a kor'o, ig'i si'n kred'i, ke ŝi'a anim'o est'as ne'tuŝ'ebl'a de inklin'o'j, mal'ind'a'j je ŝi'a'j alt'a'j motiv'o'j. Apog'ant'e si'n sur la balustrad'o, ŝi rev'em'e las'is de'nov'e preter'pas'i antaŭ ŝi'a'j intern'a'j okul'o'j la dolĉ'a'j'n moment'o'j'n pas'ig'it'a'j'n en kun'ec'o kun Leon'ard'o, analiz'ant'e sam'temp'e en la plej favor'a lum'o si'a'j'n propr'a'j'n sent'o'j'n. Fin'e ŝi re'memor'ig'is al si la vojaĝ'o'n de Montreux al Par'is, kiam ŝi sent'is mal'trankvil'o'n pro ne'sub'prem'ebl'a sopir'o est'i hejm'e kaj kiel ebl'e plej baldaŭ trans'loĝ'iĝ'i al Elmcroft por est'i de'nov'e en proksim'ec'o de la am'at'a vir'o. Tiam, je mal'fru'a hor'o, ŝi pen'is ek'dorm'i en angul'o de la kupe'o. La ritm'e salt'et'ant'a'j rad'o'j ŝajn'e murmur'et'is sen'ĉes'e:—"Leon-ard'o, Leon-ard'o". Mal'kontent'a pri si mem kaj iom pent'em'e ŝi ŝtel'ir'is al si'a edz'o, pac'e dorm'ant'a en ali'a angul'o de la kupe'o, kaj al'prem'et'is la kap'o'n al li'a ŝultr'o. Ŝi ne vol'is, ke mal'varm'et'iĝ'u ŝi'a am'o, tia, kia ĝi est'is, al tiu simpl'anim'a, bon'kor'a kaj dorlot'em'a vir'o. Sed ŝi ne trov'is tie la konsol'o'n, kiu'n ŝi serĉ'is. La komfort'am'ant'a edz'o murmur'et'is dorm'em'e:—Ne est'u mal'saĝ'a, Maria; mi vol'as dorm'i. Elekt'u pli oportun'a'n temp'o'n ... por ... vi ... a ... Jam li est'is kvazaŭ sen'viv'a por la ekster'a mond'o.

Ricev'int'e iom'et'e da anim'komfort'o de la pens'o, ke ŝi honest'e pen'as est'i lojal'a al la edz'o, ŝi plu'e rezon'is kun si'a konscienc'o: Kial mi ne pov'us est'i am'em'a edz'in'o por li, tut'e kontent'ig'ant'e kaj feliĉ'ig'ant'e li'n, kaj sam'temp'e permes'i al mi'a kor'o la indulg'o'n de la konsci'o pri anim'unu'ec'o kun tiu sen'kompar'a vir'o? La natur'o kre'is ni'a'j'n anim'o'j'n, unu por la ali'a, kvazaŭ ĝemel'a'j anim'o'j. Sed ĉi tiu parenc'ec'o nepr'e kaŭz'os akr'a'j'n dolor'o'j'n, kaj tio est'u mi'a pun'o, se mi mal'prav'as.

Subit'e, ĉe la pens'o pri si'a mal'fort'ec'o, ŝi ek'trem'is.—Ho,—ŝi dir'is al si,—mi bezon'os mi'a'n spirit'fort'o'n kaj ... kaj ... Di'a'n help'o'n por reg'i mi'a'n kor'o'n. Sed, eĉ se mi ne pov'os fid'i mi'n mem, mi pov'as fid'i li'n. Li'a nobl'ec'o, li'a tur'ec'a fort'ec'o est'os mi'a defend'o kontraŭ danĝer'o.

Tiu last'a pens'o preskaŭ seren'ig'is ŝi'n. Tamen iom da mal'trankvil'o rest'is, kaj, pro tim'o ke la konscienc'o pli'grand'ig'os ĝi'n kaj dis'pec'ig'os ŝi'a'j'n mal'solid'a'j'n argument'o'j'n, ŝi rapid'is en la dorm'o'ĉambr'o'n kaj pen'is okup'i si'a'j'n pens'o'j'n per la aranĝ'o'j de la ven'ont'a tag'o.

Leon'ard'o en'ir'is luks'e mebl'it'a'n dorm'o'ĉambr'o'n en ne'seren'a humor'o. Li'a vizaĝ'o est'is serioz'a, mal'gaj'a. En'pens'e li al'ir'is mol'e rembur'it'a'n apog'seĝ'o'n, star'ant'a'n apud grand'a, el'star'a fenestr'o, el'rigard'is dum moment'o en la nokt'o'n, kaj kun decid'iĝ'a ek'mov'o sid'iĝ'is. Li vol'is honest'e pri'rigard'i la situaci'o'n, en kiu li si'n trov'is, kaj antaŭ ĉio, sen'indulg'e analiz'i si'a'j'n propr'a'j'n sent'o'j'n:—Ne,—li dir'is al si en la pens'o'j,—sen'util'e est'as pen'i ig'i mi'n kred'i, ke mi erar'is: En tiu rigard'o kuŝ'is profund'a am'o.—Sed li al'kroĉ'iĝ'is al la pens'o, ke tiu moment'a mal'kaŝ'iĝ'o est'is tut'e sen'intenc'a, sekv'o de ne'sufiĉ'e reg'it'a impuls'o. Mal'ĝoj'o kaj kompat'o plen'ig'is li'a'n kor'o'n. Kio'n ajn li pens'is pri sinjor'in'o Harding, rigard'ant'e re'turn'e al si'a long'a amik'ec'o kun ŝi, li'a alt'a estim'o al ŝi neniom ŝancel'iĝ'is. Por li ŝi rest'is bon'a, nobl'a vir'in'o, eĉ se iom pli em'a al hom'a mal'fort'ec'o, ol kiom li antaŭ'e supoz'is. Sed,—li demand'is al si,—kiom mi est'as riproĉ'ind'a rilat'e al ĉi tiu afer'o? Ĉu mi ag'is ĉiam sufiĉ'e diskret'e?—Sinjor'in'o Harding est'is por li tre simpati'a amik'in'o, eĉ intim'a amik'in'o, kun plen'a konsent'o de ŝi'a edz'o. Ĉu ver'e neni'o'n plu? Ĉu li'a kor'o en la daŭr'o de unu mal'long'a moment'o ne ek'salt'et'is pro ĝoj'o, kiam li vid'is tiu'n am'rigard'o'n ek'brul'i en ŝi'a'j okul'o'j? Li dev'is al si konfes'i, ke ŝi'a person'ec'o, ŝi'a'j mal'oft'a'j talent'o'j, ĉarm'is li'n pli, ol la al'log'aĵ'o'j de iu ali'a vir'in'o. Plu'e, li ne pov'is ne konfes'i, ke en tiu moment'o li rigard'us la am'o'n de vir'in'o tia, kia ŝi, kiel ne'taks'ebl'a'n trezor'o'n.—Tamen,—li konsol'is si'n,—mi pov'as kun trankvil'a konscienc'o dir'i al sinjor'o Harding: "Mi far'is al vi neni'a'n mal'just'aĵ'o'n, krom tio, ke mi iluzi'iĝ'is pri la simpl'ec'o de platon'a amik'ec'o."

Leon'ard'o lev'iĝ'is kaj tra'ir'is kelk'e da foj'o'j la ĉambr'o'n. Li'a vizaĝ'o de'nov'e al'pren'is si'a'n kutim'a'n trankvil'a'n aspekt'o'n. Kio'n nun far'i? Li ne vol'is tuj romp'i la amik'a'j'n rilat'o'j'n kun sinjor'in'o Harding kaj ŝi'a edz'o. Tio ja aspekt'us kiel sign'o de mal'estim'o kaj kondamn'o, kaj ne nur dolor'e vund'us la sent'em'a'n kaj sen'dub'e jam mal'feliĉ'a'n kor'o'n de la vir'in'o, sed ankaŭ pov'us kaŭz'i mal'pac'o'n inter la ge'edz'o'j. Tamen li dev'os iom ŝanĝ'i si'a'n si'n'ten'ad'o'n, mal'oft'ig'i si'a'j'n vizit'o'j'n kaj evit'i est'i sol'a kun sinjor'in'o Harding. Ceter'e li esper'is, ke ŝi mem kontraŭ'batal'os kaj venk'os tiu'n mal'feliĉ'a'n kor'inklin'o'n.

La tamtam'o ek'son'is por la maten'manĝ'o. Re'ven'int'e de fru'maten'a promen'o en la park'o, Leon'ard'o renkont'is apud la teras'o gaj'e babil'ant'a'n kvar'o'n da sinjor'in'o'j, brak'o'j'n ĉe brak'o'j en unu vic'o. Tio est'is sinjor'in'o Harding kaj Lorn'a en la mez'o kun fraŭl'in'o'j Templ'e-Melling ĉe ambaŭ flank'o'j. Tuj Lorn'a ek'kri'is:

—Bon'a'n maten'o'n, sinjor'in'o'j. Kia ĉarm'a kompliment'o!—rid'et'ant'e respond'is Leon'ard'o.—Ĉu mi pov'as demand'i, al kiu grav'a afer'o mi dank'as tia'n apart'a'n honor'o'n?

Ek'ruĝ'et'o kaj iom'a konfuz'o aper'is sur la vizaĝ'o de sinjor'in'o Harding, tuj kiam ŝi vid'is Leon'ard'o'n. Ĉi tiu, rimark'ant'e tio'n, al'pren'is ŝerc'a'n, sen'ĝen'a'n ton'o'n, por trankvil'ig'i ŝi'n, kvankam li'a propr'a kor'o ek'bat'is iom pli fort'e. Lorn'a respond'is, rigard'ant'e li'n kun mal'kaŝ'a kor'inklin'o kaj kun rid'et'o, en kiu ŝi'a natur'a gaj'ec'o kaj ĉagren'o pen'is venk'i unu la ali'a'n:

—Est'as grand'a domaĝ'o, ke vi insist'as jam for'ir'i. Sed mi bon'e sci'as, ke sen'util'a est'as pen'o ig'i vi'n ŝanĝ'i vi'a'n decid'o'n. Nu, mi ne est'as tiel vol'fort'a. Do las'u mi'n rest'i ĉi tie unu aŭ du tag'o'j'n plu. Sinjor'in'o Harding tre am'ind'e kaj ver'e fort'e pet'is mi'n post'rest'i ĝis sabat'o.

Tio'n ŝi dir'is laŭ pet'a ton'o, kvazaŭ ŝi ne vol'as ag'i kontraŭ li'a dezir'o kaj konsil'o. Sinjor'in'o Harding nun lev'is la okul'o'j'n la unu'a'n foj'o'n de la vizaĝ'o de Lorn'a kaj al'rigard'is Leon'ard'o'n. Parol'ant'e tiom trankvil'e, kiom la furioz'e bat'ant'a kor'o al ŝi permes'is, si dir'is:

—Fraŭl'in'o Prior ne vol'is konsent'i sen vi'a aprob'o. Ni ĉiu'j tre dezir'as, ke ŝi post'rest'u ĝis sabat'o maten'e. Mi mem konduk'os fraŭl'in'o'j'n Templ'e-Melling aŭtomobil'e al Maidenhead, kaj sur'voj'e ni pov'as de'met'i ŝi'n antaŭ ŝi'a pord'o. Ofer'u do la plezur'o'n vetur'i hejm'e'n kun vi'a amik'in'o kaj komplez'e sci'ig'u al ŝi'a patr'o, ke ŝi re'ven'os sabat'o'n.

Ĉi tiu propon'o ne tut'e plaĉ'is al Leon'ard'o, kvankam en tiu moment'o li preskaŭ ne konsci'is kial. Tamen li respond'is bon'kor'e:

—Nu, mi ja dev'as ag'i laŭ unu el mi'a'j propr'a'j dir'o'j, ke "la plej nobl'a viv'o est'as viv'o de si'n'ofer'o".—Tia'j "amik'o'j" kelk'a'foj'e re'ven'as por al'vok'i ni'a'n gast'am'o'n. Ceter'e mi esper'as, ke mi pov'os kviet'ig'i la koler'o'n de sinjor'o Vincent.

Post la maten'manĝ'o la tri jun'ul'in'o'j akompan'is Leon'ard'o'n ĝis la en'ir'ej'o de la park'o. Lorn'a est'is la last'a, kiu de'salt'is de la vetur'il'o. Antaŭ ol ŝi far'is tio'n, Leon'ard'o flustr'is al ŝi:

—En la okaz'o, se vi de'nov'e renkont'os sinjor'o'n Villiers, rest'ig'u li'n je dec'a distanc'o. Li'a amik'ec'o ne est'as ŝat'ind'a.

Ĉe si'a al'ven'o en la kontor'o, Leon'ard'o trov'is si'a'n kun'firm'an'o'n en grand'a mal'trankvil'ec'o. La kutim'e zorg'o'lac'a vizaĝ'o de sinjor'o Vincent montr'is sign'o'j'n de fort'a ĉagren'o. Preskaŭ ne re'don'ant'e la salut'o'n de Leon'ard'o, li turn'iĝ'is sur si'a turn'ebl'a seĝ'o kaj montr'is al li leter'o'n per etend'it'a man'o.

—Jen, leg'u tio'n; mi pet'as,—li dir'is.—Mi'a'j plej mal'ĝoj'a'j antaŭ'vid'aĵ'o'j real'iĝ'is. Mi est'is prav'a; vi est'as tro optimism'a, tro mol'kor'a, sinjor'o Marston. Jen bel'a fuŝ'aĵ'o!

Dum li'a ve'kri'o Leon'ard'o pen'is leg'i la leter'o'n. La skrib'int'o est'is la ĉef'komiz'o de la amerik'a fili'o, kiu denunc'is la administr'ant'o'n pri hont'ind'a mal'atent'o al la afer'o'j de la firm'o kaj pas'ig'ad'o de la plej grand'a part'o de la kontor'hor'o'j per drink'ad'o kaj kart'lud'ad'o. Per konciz'a kaj verv'a lingv'aĵ'o li pri'skrib'is kelk'a'j'n okaz'aĵ'o'j'n kaj fin'e el'dir'is la opini'o'n, ke la fili'o nepr'e ruin'iĝ'os, se iu ne ven'os por el'ĵet'i li'n kaj real'ĝust'ig'i la afer'o'j'n.

—Tio est'as tre'eg'e bedaŭr'ind'a afer'o,—dir'is Leon'ard'o. Cert'e est'as, ke li montr'is neni'a'j'n tia'j'n em'o'j'n, kiam mi est'is tie antaŭ du jar'o'j; kaj kiam li vizit'is ni'n ĉi tie antaŭ si'a en'ofic'iĝ'o li far'is ankaŭ sur vi'n bon'a'n impres'o'n, ĉu ne?

—Ba! Bon'a'n impres'o'n! Nur la temp'o prav'ig'as impres'o'j'n. Mi jam de'long'e suspekt'is tio'n. Est'us pli bon'e, se vi est'us ir'int'a al Milwaukee anstataŭ al vi'a Esperant'a kongres'o.

—Tamen vi ne propon'is tio'n.—Leon'ard'o fort'e sent'is la intenc'a'n pik'o'n en tiu last'a dir'o, des pli ĉar li ankaŭ jam de kelk'a temp'o pens'is, ke du- aŭ tri-monat'a rest'ad'o en Uson'o kaj kontrol'o de la tie'a fili'o far'iĝ'as pli kaj pli neces'a'j, aŭ por sinjor'o Vincent aŭ por li mem. Tamen li'a kresk'ant'a suspekt'o pri fraŭl'in'o Haverford kaj ne'difin'ebl'a tim'o pro Malkomo kaj Lorn'a mal'inklin'ig'is li'n parol'i pri tio.

La pli'aĝ'a vir'o ne tuj respond'is al la re'dir'o de si'a kun'labor'ant'o. Nerv'em'e kaj en'pens'e li re'aranĝ'is skrib'il'ar'o'n sur la skrib'o'tabl'o. Ebl'e simil'a'j pens'o'j tra'pas'is li'a'n kap'o'n. Post moment'o li subit'e lev'iĝ'is, kaj iom energi'e dir'is:

—Mi vid'as neni'a'n alternativ'o'n; vi dev'os tuj ir'i al Milwaukee kaj ord'ig'i la afer'o'j'n per firm'a man'o. Abomen'ind'a ĝen'aĵ'o!—Li frot'is al si la sulk'o'plen'a'n frunt'o'n kaj tra'ir'is la ĉambr'o'n, parol'ant'e plu'e:—Mi ne pov'as ir'i. Mi'a fart'o tio'n ne permes'as. Ceter'e tiu vir'aĉ'o est'as tro el'turn'iĝ'em'a por mi. La tut'a fabrik'ej'o tie tre ver'ŝajn'e bezon'as re'aranĝ'o'n, kaj por tio vi taŭg'as pli bon'e, ol mi.

Leon'ard'o mir'e ek'rigard'is la alt'kresk'a'n, mal'dik'a'n figur'o'n de sinjor'o Vincent kaj rimark'is, ke li est'as eĉ pli ol kutim'e nerv'em'a kaj mal'trankvil'a.

Sinjor'o Vincent pen'is parol'i sen'ĝen'e, sed ne pov'is tut'e kaŝ'i si'a'n embaras'o'n:—Jes,—li respond'is,—kaj ŝi tuj opini'is, ke vi dev'as sen'prokrast'e entrepren'i la vojaĝ'o'n. Ni pov'as hodiaŭ post'tag'mez'e fin'tuŝ'i la tekst'o'n de la patent'o. Morgaŭ vi pov'os vizit'i la patent'agent'o'j'n en Londono kaj de tie vetur'i al Southampton, por traf'i la vapor'ŝip'o'n.

Tiu respond'o ankoraŭ pli mal'agrabl'ig'is al Leon'ard'o la propon'o'n pas'ig'i kelk'e da monat'o'j en Uson'o, sed, ĉar li ne hav'is sufiĉ'a'j'n, el'dir'ebl'a'j'n kaŭz'o'j'n por mal'konsent'o, li konsent'is ir'i.

Jam vesper'iĝ'is, kiam Leon'ard'o ir'is hejm'e'n. Li rapid'is, ĉar mult'a'j'n afer'o'j'n li dev'is pri'zorg'i antaŭ la for'vetur'o. Por ŝpar'i temp'o'n li tra'pas'is la mal'grand'a'n, tri'angul'a'n erik'ej'o'n apud la dom'o de sinjor'o Vincent. Jen en mal'proksim'ec'o de iom pli ol du'on'mejl'o star'is, pentr'ind'e siluet'it'e sur ard'et'ant'a vesper'a ĉiel'o, la grand'a dom'o de fraŭl'in'o Haverford. Li'a'j pens'o'j el'ir'is al ŝi. Li ne pov'is ne sent'i kompat'o'n al ŝi, sed ankaŭ mal'trankvil'o'n pro si'a okaz'ont'a long'a for'est'o. Sed ne long'e li medit'is. Subit'e aŭd'iĝ'is bru'et'o, kvazaŭ ar'o da ek'tim'ig'it'a'j kunikl'o'j dis'kur'as. Tuj post'e li ek'vid'is mal'antaŭ arb'et'aĵ'o la figur'o'j'n de du hom'o'j, de vir'o kaj vir'in'o aŭ knab'in'o. Tiu last'a rapid'e for'kur'is en direkt'o al la dom'o, sed ne sukces'is evit'i re'kon'iĝ'o'n. Ŝi est'is unu el la serv'ist'in'o'j de sinjor'o Vincent, la plej jun'a. Leon'ard'o antaŭ'e'n'paŝ'is kaj si'n trov'is vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o kun Algernon Villiers. Dum moment'o ambaŭ ne parol'is; ambaŭ ŝajn'e sent'is, ke la renkont'o est'as kriz'a.

Leon'ard'o la unu'a ek'parol'is, trankvil'e, sed ne'konsci'e kun iom'a nuanc'o de mal'estim'o:

La ali'a vir'o neniel pen'is kaŝ'i si'a'n mal'bon'humor'o'n kaj mal'am'o'n. Kun ton'o, per kiu li vol'is montr'i si'a'n super'ec'o'n, li respond'is:

—Nek mi. Kaj, vid'int'e ĉe ni'a last'a renkont'o specimen'o'n de vi'a koncept'o pri soci'a konven'ec'o,—kaj tio'n en ni'a propr'a dom'o—mi sent'is neni'a'n fort'a'n dezir'o'n de'nov'e renkont'i vi'n.

—Mi sci'as pri kio "vi'a moŝt'o" alud'as. Neni'a mal'ĝentil'aĵ'o est'is intenc'at'a, nek propon'at'a; vi'a propr'a for'kur'o mal'help'is al mi el'dir'i konven'aĵ'o'n, kiu'n mi vol'is dir'i. Sed mi al'ven'is en la ĝust'a moment'o por mal'okaz'ig'i nekonven'aĵ'o'n de vi'a flank'o, sinjor'o nobel'o—kaj tio'n en vi'a propr'a dom'o.

—Kia mal'ben'ind'a arogant'ec'o,—ek'kri'is la jun'a oficir'o, pro furioz'o preskaŭ perd'ant'e si'n'reg'ad'o'n.—Kio vi est'as, sinjor'o el'salt'ul'o, kuraĝ'ant'e...?

—En ordinar'a'j cirkonstanc'o'j, ebl'e, neniel, sed kiam vi'a ag'o en'danĝer'ig'as ne'spert'a'n knab'in'o'n sub mi'a pri'zorg'ant'ec'o, mi dev'as inter'ven'i.

—Ha, ha,—ek'rid'is la jun'a nobel'o kun si'n'dev'ig'a rid'o, per kiu li vol'is kaŝ'i si'a'n koler'eg'o'n;—vi do vol'as rezerv'i tiu'n bel'et'a'n papili'o'n por vi mem? Ebl'e ŝi hav'as iom da mon'o. Ha, ha!

Leon'ard'o'n profund'e indign'ig'is kaj dolor'ig'is tiu mal'ĝentil'a, mensog'a re'dir'o, kaj kun pen'o li reg'is si'n. Iom pli atak'em'e li respond'is:

—En ĉia okaz'o vi ne pov'us honest'e am'ind'um'i ŝi'n, se tio iam en'ir'us vi'a'n frivol'a'n kap'o'n. Vi ne hav'as la rajt'o'n.

—Ne est'u tro arogant'a, sinjor'o!—ek'kri'is minac'e "la honor'ind'a" Algernon, pli firm'e prem'ant'e ĉeval'vip'o'n, kiu'n li ten'is en la dekstr'a man'o, kaj iom lev'ant'e ĝi'n.

Dum moment'o Leon'ard'o sent'is si'n sub la reg'o de varm'eg'a koler'o. Al'paŝ'ant'e si'a'n kontraŭ'ul'o'n, li dir'is sever'e:

El'dir'int'e tiu'j'n vort'o'j'n, li subit'e re'memor'is la fatal'a'n scen'o'n, kiu'n li'a mort'ant'a patr'o rakont'is al li, kaj kiu kaŭz'is al tiu tiom da mal'feliĉ'o. Ŝajn'is al li, ke li ek'vid'as, kvazaŭ magi'e, li'a'n kar'a'n vizaĝ'o'n kun li'a'j en'kav'iĝ'int'a'j, pet'eg'ant'a'j okul'o'j, avert'ant'a'n li'n. Unu sekund'o'n la kor'o de Leon'ard'o trem'is ĉe la pens'o, ke li pov'us for'ĵet'i per simil'a eksplod'o de koler'eg'o la ebl'o'n plen'um'i la solen'a'n promes'o'n, don'it'a'n al li'a am'at'a patr'o. Sent'o de hont'o ek'reg'is li'n, kaj ne'konsci'e li far'is unu paŝ'o'n mal'antaŭ'e'n. La jun'a oficir'o, tim'ig'it'e de la minac'ant'a si'n'ten'o kaj la decid'a ton'o de la pli alt'kresk'a vir'o kontraŭ li, obe'e mal'lev'is la vip'o'n. Tuj post'e li rimark'is la subit'a'n ŝancel'iĝ'o'n de Leon'ard'o, ŝancel'iĝ'o'n kiu'n li ne pov'is kompren'i, sed el kiu li volont'eg'e far'is uz'o'n. Ŝajn'ig'ant'e, ke li vid'as sign'o'n de tim'o en tiu re'tir'iĝ'o, li dir'is:

—Ne tim'u, mi ne vol'as mal'alt'ig'i mi'n per inter'bat'iĝ'o kun vi apud publik'a voj'o.—Dir'ant'e tio'n, li rapid'e paŝ'is flank'e'n kaj for'ir'is.

Sen'mov'e Leon'ard'o rigard'is la mal'aper'ant'a'n figur'o'n de la jun'a nobel'o. En li'a kor'o ond'is divers'a'j sent'o'j. La reg'ant'a sent'o est'is mal'kontent'ec'o je si mem pro tiu el'montr'o de koler'eg'o, tiel fremd'a al li'a kutim'e trankvil'a, si'n'reg'em'a temperament'o. Mir'e li demand'is si'n, kio kaŭz'is ĝi'n. Sed li ankaŭ sent'is kontent'ec'o'n pro tio, ke li for'ig'is moral'a'n mal'util'o'n, se ne efektiv'a'n danĝer'o'n, el la voj'o de Lorn'a, kaj dank'ec'o'n pro tio, ke ĝust'a'temp'a memor'o pri li'a patr'o evit'ig'is al li ag'o'n, kiu'n li pent'us en la daŭr'o de si'a tut'a viv'o.

La pens'o pri li'a patr'o rest'is kun li kelk'a'n temp'o'n, dum li mal'rapid'e ir'is hejm'e'n. Por li la patr'o ĉiam ankoraŭ est'is kvazaŭ real'aĵ'o, viv'ant'a person'o, kies bon'a influ'o neniam for'las'is li'n. La memor'o pri li'a am'o, li'a kun'ul'ec'o kaj li'a nobl'ec'o ankoraŭ est'is por li inspir'o, la plej kar'a posed'aĵ'o.

Ĉapitr'o Vi

La sun'o mal'lev'iĝ'is, unu hel'a'n tag'o'n en la monat'o Januar'o, mal'antaŭ la pint'o'j de ar'o da grand'a'j hipokaŝtan'arb'o'j apud unu el la en'ir'ej'o'j de la park'o Hyde en Londono. La ruĝ'iĝ'ant'a glob'o ĵet'is agrabl'a'n, mol'ton'a'n lum'o'n en luks'e mebl'it'a'n ĉambr'o'n de grand'a, sed iom mal'larĝ'a dom'o en Kensington, front'ant'e la bel'a'n park'o'n ne mal'proksim'e de la fam'e'kon'at'a'j "Albert Hall"[8] kaj "Albert Monument". Apud gaj'e brul'ant'a fajr'o sid'is sur mol'a'j apog'seĝ'o'j du vigl'e inter'parol'ant'a'j hom'o'j, sinjor'in'o kaj sinjor'o. La sinjor'in'o'n, kiu sur'hav'is ĉapel'o'n kaj mal'buton'um'it'a'n mantel'o'n, ni jam kon'as: Ŝi est'is fraŭl'in'o Delfino Haverford. Ŝi'a'j mal'mol'a'j kaj mal'gaj'a'j trajt'o'j de temp'o al temp'o ek'lum'iĝ'is per rid'et'o, kiu fort'e pen'is est'i agrabl'a kaj sen'artifik'a, eĉ naiv'a, sed kiu ne pov'is plen'e kaŝ'i sign'o'j'n de mal'sincer'ec'o kaj mal'bon'vol'o.

La sinjor'o sid'ant'a en la kontraŭ'a seĝ'eg'o est'is pro divers'a'j kaŭz'o'j frap'ant'a person'o. Li est'is uson'an'o, sinjor'o Mirzo Markuso Heilman, en kies dom'o okaz'is la kun'ven'o'j, pri kiu'j Lorn'a Prior iom ne'volont'e parol'is kun Leon'ard'o Marston. Mult'a'j, precip'e vir'in'o'j, ebl'e, vid'ant'e li'n sur la strat'o, sent'us inklin'o'n ek'halt'i kaj sekv'i li'n per la okul'o'j, ne pov'ant'e, tamen, el'dir'i, ĝust'e kio frap'is ili'n en li'a fizionomi'o. Li est'is bel'tali'a kaj fortik'a vir'o de mez'a kresk'o, vest'it'a kun rimark'ind'a elegant'ec'o. Li hav'is la aĝ'o'n de ĉirkaŭ kvar'dek jar'o'j; sed mult'a'j el li'a'j kon'at'o'j opini'is li'n pli jun'a pro li'a sen'barb'ec'o kaj li'a freŝ'ec'o. Li'a frunt'o est'is alt'a kaj larĝ'a, al kiu rimark'ind'e vigl'a'j, lum'a'j okul'o'j al'don'is aspekt'o'n de grand'a inteligent'ec'o kaj imag'em'o. Unu'a'vid'e, kiam li'a vizaĝ'o est'is sen'mov'a, oni pov'us rigard'i li'n kiel vir'o'n de ekster'ordinar'a vol'pov'o kaj fort'ec'o de l’ karakter'o, sed li'a'j jen rev'em'a'j, jen flam'a'j okul'o'j kaj iom dik'a'j lip'o'j iel konjekt'ig'is al atent'em'a observ'ant'o, ke fantazi'em'o kaj fort'a'j pasi'o'j form'as tro grand'a'n part'o'n de li'a karakter'o, por merit'ig'i al li tiu'n juĝ'o'n. Se li'a anim'fort'o ne est'is tiel grand'a, kiel oni ĝeneral'e supoz'is, cert'e est'is, ke ne mank'is al li mem'konsci'ec'o kaj trankvil'a pretend'em'ec'o. Li'a tut'a si'n'ten'ad'o montr'is vir'o'n, kiu kred'as, ke li est'as destin'it'a spirit'e reg'i si'a'j'n kun'hom'o'j'n, kaj kiu intenc'as reg'i. Tamen oft'e ŝajn'is, ke li fid'as pli al kapabl'o al'log'i kaj en'sorĉ'i, ol super'reg'i per fort'o de la karakter'o. Efektiv'e mult'a'j, plej'part'e vir'in'o'j, trov'is rigard'o'n el li'a'j mal'hel'a'j, esprim'o'plen'a'j okul'o'j kaj ŝajn'e sen'artifik'a'n rid'et'o'n ĉirkaŭ li'a'j lip'o'j eĉ pli ne'kontraŭ'star'ebl'a'j, ol li'a'n flam'a'n elokvent'ec'o'n, li'a'n fervor'o'n kaj afekt'a'n sincer'ec'o'n. Li'a'j intim'a'j amik'o'j rigard'is li'n kiel preskaŭ super'hom'a'n sankt'ul'o'n.

Fraŭl'in'o Haverford ne est'is reg'at'a de tia'j iluzi'o'j, kaj sinjor'o Heilman bon'e sci'is tio'n. Tamen ambaŭ ŝajn'ig'is, ke ili kred'as je la sincer'ec'o unu de la ali'a. Delfino Haverford lev'iĝ'is:

—Jes,—ŝi dir'is, malic'e rid'et'ant'e, dum ŝi buton'um'is si'a'j'n gant'o'j'n,—se mi ne el'pens'us okaz'o'j'n, kaj se mi ne help'us al fraŭl'in'o Prior, ŝi ne pov'us ven'i ĉi tie'n tiel oft'e.

Sinjor'o Heilman, ankaŭ si'n lev'int'e, respond'is kun klin'salut'o, kiu hav'is en si i'o'n afekt'em'a'n, fremd'ul'a'n:

—Sen'dub'e fraŭl'in'o Prior ŝuld'as al vi mult'o'n, kaj mi sent'as mi'n sub simil'a ŝuld'ant'ec'o. Vi'a nev'in'o est'as tre ĉarm'a jun'ul'in'o kun mal'oft'a'j kaj delikat'a'j spirit'a'j natur'don'o'j. Mi cert'ig'as vi'n, ke la sinjor'in'o'j de ni'a rond'o—inter kiu'j trov'iĝ'as kelk'a'j el la plej bel'a'j spirit'o'j de ĉi tiu favor'at'a land'o—tre am'as tiu'n tra'vid'ebl'e sincer'a'n, bel'anim'a'n knab'in'o'n. Kaj neni'u rond'an'o ŝajn'as en'iĝ'i en la spirit'o'n de ni'a'j kun'ven'o'j pli profund'e, pli ĝoj'o'plen'e, pli ekstaz'e, ol ŝi.

De'nov'e ek'aper'is ĉirkaŭ la lip'o'j de Delfino Haverford mal'bel'a mok'rid'et'o. Por kaŝ'i ĝi'n, ŝi turn'is si'n al apud'a tabl'et'o kaj pren'is de ĝi kelk'e da mal'grand'a'j magazen'pak'et'o'j.

—Tio est'as tre kred'ebl'a,—si dir'is;—cert'e est'as, ke ŝi ador'as vi'n, aŭ, ni dir'u, idol'ig'as vi'n—kompat'ind'ul'in'et'o.

Fraŭl'in'o Haverford ir'is al la pord'o, sekv'at'e de la "grand'a instru'ist'o". Dum aper'is sur li'a al'log'a vizaĝ'o rigard'o de malic'a ĝoj'o kaj si'n'gratul'o, kiu surpriz'eg'us li'a'n sekv'ant'ar'o'n, li dir'is kun kor'tuŝ'a humil'o kaj riproĉ'et'a ton'o:

—Ne uz'u tia'n tro'ig'em'a'n lingv'aĵ'o'n, fraŭl'in'o Haverford. Kvankam fraŭl'in'o Prior posed'as delikat'a'n, sent'em'a'n spirit'o'n, plen'a'n de jun'ec'a entuziasm'o, ŝi est'as apart'e prudent'a kaj diskret'a knab'in'o. Ceter'e, ŝi'a pasi'a am'o al ĉio bel'a en religi'a'j afer'o'j kaj al ĉio di'a en la art'o'j ne est'as tem'o por ŝerc'o'j.

Kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e okaz'is en la sam'a dom'o, sed en pli vast'a kaj pli luks'e mebl'it'a ĉambr'o, spec'o de estetik'a-religi'a kun'ven'o. La part'o'pren'ant'ar'o konsist'is el kelk'dek'o'j da sinjor'in'o'j kaj kvar sinjor'o'j; ĉiu'j elegant'e kaj rimark'ind'e bon'gust'e vest'it'a'j, kun escept'o de unu ne'jun'a sinjor'in'o, laŭ aspekt'o fraŭl'ul'in'o, en mal'nov'mod'a kaj iom el'uz'it'a vest'o; kaj mez'aĝ'a sinjor'o, sid'ant'a apart'e sur mal'alt'a seĝ'o kun humil'a si'n'ten'ad'o, kvazaŭ li pet'ad'as pardon'o'n pro si'a ekzist'o. Grand'a solen'ec'o reg'is en la ĉambr'o, kaj sur ĉiu'j vizaĝ'o'j montr'iĝ'is rav'it'ec'o kaj profund'a emoci'o. Lorn'a Prior sid'is sur sof'o inter dik'et'a, mez'aĝ'a sinjor'in'o de nobl'a, al'log'a aspekt'o, kies brak'o'n ŝi prem'is al si, kaj pli jun'a, mal'dik'a sinjor'in'o, kiu pro rav'it'ec'o ŝajn'e forges'is ĉio'n ĉirkaŭ si. En la fund'o de la ĉambr'o star'is sinjor'o Heilman, lud'ant'e violon'o'n, mal'laŭt'e kaj dolĉ'e akompan'at'e de sinjor'in'o ĉe bel'a orgen-harmonium'o. La lud'ad'o est'is tiel rav'a, kiel en'sorĉ'a est'is la vizaĝ'o de la violon'lud'ant'o. Ŝajn'e anim'o, reg'at'a de ard'a, nobl'a pasi'o kaj rev'ant'a en alt'a'j region'o'j, lud'is, kvazaŭ si'n el'verŝ'ant'e je seraf'a muzik'o. Subit'e li halt'is, met'is la violon'o'n kaj arĉ'o'n sub la brak'o'n, kaj ir'is antaŭ'e'n kelk'a'j'n paŝ'o'j'n:

—Ver'e, kar'a'j amik'o'j,—li ek'parol'is, kiel se la lud'ad'o est'is nur part'o de parol'ad'o aŭ ilustr'aĵ'o de profund'a, pri'trakt'at'a tem'o,—nur anim'o, pasi'e dezir'ant'a est'i sen'makul'e pur'a, efektiv'e,—li dir'is per impres'a, mal'laŭt'a voĉ'o,—nur anim'o, jam alt'a'grad'e liber'ig'it'a el mond'a'j mal'help'aĵ'o'j, pov'as sent'i tia'n ekstaz'a'n ĝoj'eg'o'n. Ho, ve! Kiel ne'sufiĉ'a, pez'a est'as la hom'a lingv'o; nur la muzik'o pov'as sent'ebl'e esprim'i la alt'ec'o'n de tia'j aspir'o'j. Pur'a kor'o! Pek'liber'ig'it'a, sankt'ig'it'a! Ĉu iu hom'a lang'o pov'us pri'skrib'i la feliĉ'o'n, kiu'n nur ĝi pov'as el'ĝu'i? Tio est'u, mi'a'j am'at'a'j amik'o'j, ni'a pasi'a dezir'o; viv'ad'i en spirit'a atmosfer'o de absolut'a pur'ec'o, liber'ig'it'a el la katen'o'j de mal'ind'a'j pens'o'j. Sen'dub'e mult'a'j mond'ul'o'j opini'us tio'n sen'senc'a, mal'humil'a ambici'o. Ĉu absolut'a kor'pur'ec'o en ni pov'as est'i kontraŭ'a al la favor'plen'a vol'o de Di'o, la spirit'o mem de la Pur'o? Cert'e ne! Kiel do oni rajt'us nom'i tia'n sankt'a'n ambici'o'n sen'senc'a kaj mal'humil'a? Sed, se ni'a ambici'o hav'as la aprob'o'n de la Etern'a Spirit'o, tiam neni'a pen'eg'ad'o, neni'a ofer'ad'o pov'as est'i tro grand'a por ĝi'a ating'o.

Post dram'ec'a paŭz'o li dir'is plu'e kun tre lert'e ŝajn'ig'it'a solen'ec'o:—Ja, neni'a ofer'o, eĉ ne la plej kar'a'j posed'aĵ'o'j; eĉ ne parenc'o'j: patr'o, patr'in'o, edz'o, infan'o, am'ant'o. Antaŭ tri semajn'o'j ni pri'parol'is la mult'a'j'n klar'vid'ebl'a'j'n temp'o'sign'o'j'n, kiu'j montr'as sur la tre, tre baldaŭ ek'aper'ont'a'n Sinjor'o'n. Neni'u el ni dub'is tiu'j'n sign'o'j'n, neni'u el ni ne sopir'is kun fervor'a sopir'o, ke Li baldaŭ ven'u! Antaŭ du semajn'o'j ni en'profund'ig'is ni'n en la mister'o'n de la alegori'o pri la kvin prudent'a'j kaj la kvin mal'prudent'a'j virg'ul'in'o'j. Kaj ni ĉiu'j bon'e kompren'is la mistik'a'n signif'o'n de virg'a anim'edz'ec'o kun ĉiel'a fianĉ'o. Ĉe ni'a last'a kun'ven'o ni pri'trakt'is la ĉiam'a'n ofend'iĝ'o'n, kiu'n sent'as ĉiel'o'cel'ant'a'j anim'o'j, en ĉi tiu mal'virt'a mond'o. Kaj ĉiu el ni pasi'e dezir'eg'is for'ŝir'i de si la mond'a'j'n, laŭ'kutim'a'j'n ĉirkaŭ'ramp'aĵ'o'j'n, kiu'j barakt'ig'as ni'a'j'n spirit'o'j'n, kaj mal'help'as ili'n alt'flug'i en seren'a'j, pur'a'j region'o'j, harmoni'ant'a'j kun ili.

De'nov'e la parol'ant'o halt'is moment'o'n, kaj kun ŝajn'e sorĉ'a intens'ec'o rigard'is en la vizaĝ'o'j'n de la streĉ'e atent'a'j aŭskult'ant'o'j. Li parol'is plu'e:

—Tiu'j tri medit'o'j est'is nur prepar'a'j stud'o'j por difin'it'a cel'o, al kiu ne'kontraŭ'star'ebl'e pelad'as mi'n, ne nur intern'a konvink'it'ec'o, sed ... ankaŭ ... la spirit'o mem de la Plej'alt'ul'o. Am'at'a'j amik'o'j, la tim'ig'a grav'ec'o de la mal'kaŝ'o, ĝi'a mir'ind'ec'o kaj la tim'o est'i mal'ĝust'e kompren'at'a, hezit'ig'is mi'n parol'i mal'kaŝ'e, ĝis mi trov'os ar'o'n da kompren'em'a'j, simpati'em'a'j kor'o'j, kiu'j'n inspir'as la sam'a sankt'a anim'ambici'o. Nun pli long'e de'ten'i mi'n mi ne kuraĝ'as, mi ne bezon'as.—Parol'ant'e mal'rapid'e kun iom'a trem'et'o en la voĉ'o kaj kun lert'e ŝajn'ig'it'a emoci'o, li dir'is:—La temp'o jam al'ven'is, kiam la Di'a send'it'o dir'as al la sopir'e atend'ant'a'j: Pret'iĝ'u, ho vi virg'ul'in'o'j, ĉar Li baldaŭ ven'os.——Mi, kiu fund'e kon'as vi'a'j'n kor'o'j'n; mi, kiu'n vi fid'as, mi vok'as al vi:—Pret'ig'u vi'a'j'n lamp'o'j'n; de'sku'u de vi ĉiu'j'n mond'a'j'n, al'kroĉ'iĝ'em'a'j'n afer'o'j'n; apart'ig'u vi'n de ĉio, kio vol'us vi'n re'ten'i aŭ de'flank'ig'i de vi'a sankt'a cel'o. Pas'ig'u la last'a'j'n, ankoraŭ rest'ant'a'j'n tag'o'j'n per ĝoj'o'plen'a anim'pret'ig'ad'o, por ke vi ind'iĝ'u aŭd'i la rav'a'n kri'o'n: "La Fianĉ'o al'ven'as"!

—"Virg'ul'in'o'j" mi nom'as vi'n ĉiu'j'n, ĉar anim'o'j, kiel la sankt'a'j anĝel'o'j, est'as sen'seks'a'j; kaj, sam'e, hom'a'j est'aĵ'o'j, kies pur'ig'it'a'j kor'o'j est'as reg'at'a'j de nur unu pens'o, unu sopir'o, nom'e la ĝoj'a, glor'o'riĉ'a al'ven'o de la Fianĉ'o. Hom'a'j est'aĵ'o'j, kies alt'iĝ'ant'a'j anim'o'j, al absolut'a pur'ec'o destin'it'a'j, est'as spirit'e kun'ig'it'a'j kun Li, jam est'as apart'ig'it'a'j, liber'ig'it'a'j el la karn'a'j katen'o'j de sur'ter'a viv'o. Ho, mi'a'j am'at'a'j sam'cel'an'o'j! Ni'a'j anim'o'j kun'e flug'u alt'e en seren'a'j, seraf'a'j alt'aĵ'o'j de pur'a, liber'a ĝoj'eg'o!

—Kultur'u en la bril'a'j ĉambr'o'j de vi'a anim'o bel'a'j'n ĝoj'o'plen'a'j'n pens'o'j'n, kaj vi'a super'eg'a, intern'a bel'ec'o lum'os el vi'a'j okul'o'j kaj ali'form'os vi'a'n vizaĝ'o'n, vi'a'n tut'a'n korp'o'n, don'ant'e al ĝi etern'a'n freŝ'o'n kaj san'o'n. Korp'a'j ne'bel'aĵ'o'j kaj mal'san'o'j hav'ig'os al si flug'il'o'j'n per ĉi tiu kultur'o de anim'bel'ec'o.

Subit'e sinjor'o Heilman halt'is kaj, ek'pren'ant'e de sub la brak'o si'a'n muzik'il'o'n, li dir'is:

—Neni'o'n plu mi vol'as dir'i hodiaŭ. Jam mi parol'is mult'e pli long'e, ol kutim'e.—Lev'int'e la dekstr'a'n man'o'n, li el'dir'is mal'long'a'n preĝ'o'n laŭ la sam'a parol'manier'o, dum la sinjor'in'o ĉe la orgen'o-harmonium'o mal'laŭt'e lud'is, mir'ig'e en harmoni'o kun li'a'j vort'o'j. Tuj post'e, daŭr'ig'e de la preĝ'o, sinjor'o Heilman de'nov'e violon'is, mol'ton'e, kvazaŭ anĝel'a ĥor'o ne'klar'e aŭd'iĝ'as en la mal'proksim'ec'o. La kap'o'j de la aŭskult'ant'o'j rest'is klin'it'a'j. La violon'lud'o ĉes'is post kelk'a'j minut'o'j, sed la akompan'ant'in'o ankoraŭ daŭr'ig'is dum kelk'a temp'o si'a'n mal'laŭt'a'n muzik'o'n. La instru'ist'o kun ŝajn'e seren'a, tamen solen'a kaj majest'a mien'o en'uj'ig'is la violon'o'n kaj ir'is rekt'e al la apart'e sid'ant'a, mal'jun'a sinjor'o, kiu'n ni jam antaŭ'e rimark'is, kaj kun grand'a afabl'ec'o al'parol'is li'n.

Dum'e la ceter'a'j ĉe'est'ant'o'j ar'et'e grup'iĝ'is, ĉi tie kaj tie, kaj mal'laŭt'e inter'ŝanĝ'is la impres'o'j'n, kiu'j'n far'is sur ili'n la ĵus aŭd'it'a parol'o. Solen'a sen'bru'ec'o ankoraŭ reg'is. Lorn'a, ard'a kun feliĉ'a emoci'o, tamen kun iom'a mal'trankvil'o en si'a'j bel'a'j, anim'plen'a'j okul'o'j, avid'e aŭskult'is flustr'it'a'n inter'parol'o'n de kvar sinjor'in'o'j, unu el kiu'j est'is sinjor'in'o Dunlop.

—Kia ĉiel'a rev'o!—dir'is jun'a vir'in'o, entuziasm'e, kun'prem'ant'e la man'o'j'n sur la brust'o,—neniam mi sent'is mi'n tiom supr'e'n'lev'it'a.

—Nek mi,—dir'is ali'a,—la alt'o, al kiu li port'as ni'n, ver'e est'as kap'turn'a.

—Sed, fraŭl'in'o Bel'mont, real'a, ĝoj'ig'e real'a,—sinjor'in'o Dunlop al'kant'is,—mi tut'e kred'as je li kaj je la super'hom'ec'o de li'a instru'o. Kia hom'o!

La ali'a'j sinjor'in'o'j ek'rigard'is la last'a'n parol'int'in'o'n kun mir'o kaj admir'o pro ŝi'a kuraĝ'o.

—Kaj vi ne est'us la sol'a person'o, kiu li'n sekv'us ĝis la fin'o de la mond'o,—dir'is mez'aĝ'a fraŭl'in'o.

—Sed,—saĝ'mien'e opini'is sinjor'in'o Dunlop,—li'a instru'o tut'e ne taŭg'as por ordinar'ul'o'j; kaj li ag'as prudent'e, mal'kaŝ'ant'e ĝi'n nur al elekt'it'a rond'o da person'o'j, kiu'j pov'as el'kompren'i li'n.

—Ho, amik'in'o'j,—dir'is la jun'a sinjor'in'o, kiu ek'parol'is la unu'a, iom pli laŭt'e kaj kun kaŝ'it'a rigard'o al sinjor'o Heilman,—kia'n feliĉ'eg'a'n ŝanĝ'o'n tiu'j tri-kvar last'a'j kun'ven'o'j efik'is en mi'a kor'o! Ver'dir'e, mi nur last'a'temp'e ek'konsci'is, pri kio mi sekret'e tiom sopir'ad'is: absolut'a kor'pur'ec'o. Kia rav'a koncept'o! Jam mi serĉ'os feliĉ'o'n en neni'o krom sekv'ad'o al ĉi tiu sankt'a ambici'o.

Lorn'a silent'e aŭskult'is. Ŝi'a kor'o est'is tro plen'a, kaj ŝi'a kap'o tro konfuz'it'a por parol'i. Post kelk'a'j minut'o'j sinjor'o Heilman, preter'pas'ant'e ĉi tiu'n grup'et'o'n, tuŝ'et'is ŝi'a'n brak'o'n kaj dir'is mild'e al la knab'in'o, kiu tuj si'n turn'is al li avid'e:

—Nu, fraŭl'in'o Prior, mi tre ĝoj'as, ke vi nun pov'as part'o'pren'i ni'a'j'n kun'ven'o'j'n tiel regul'e.

—Vi est'as tre afabl'a, sinjor'o Heilman,—Lorn'a respond'is kun feliĉ'a rid'et'o,—mi ankaŭ tre ĝoj'as.

Ambaŭ ir'is flank'e'n kelk'a'j'n paŝ'o'j'n, laŭ sen'vort'a inter'konsent'o. Las'ant'e la knab'in'o'n preter'pas'i inter du seĝ'o'j, la vir'o ĵet'is sur ŝi'n rigard'o'n plen'a'n je mal'nobl'a pasi'o kaj rapid'mov'e klin'is si'n antaŭ'e'n, kvazaŭ li vol'as tuŝ'i per la lip'o'j ŝi'a'j'n or'brun'a'j'n har'o'j'n. Kiam la ne'suspekt'em'a knab'in'o re'e turn'is al li la vizaĝ'o'n, li'a'j trajt'o'j jam al'pren'is si'a'n kutim'a'n seren'a'n, solen'a'n aspekt'o'n.

—Kiel mi pov'us dank'i al vi,—Lorn'a ek'parol'is,—por vi'a mir'ind'a instru'o. Ĝi est'as tiel ... bel'eg'a, ĉiel'a; kaj tamen vi'a'j parol'o'j—mi preskaŭ pov'us dir'i—esprim'as la sekret'a'j'n, ĝis nun ne kompren'it'a'j'n sopir'o'j'n el la profund'o de mi'a propr'a anim'o.—Ŝi rigard'is la instru'ist'o'n kun knab'in'e fid'em'a rigard'o kaj admir'o, miks'it'a kun preskaŭ pi'a tim'o.

—Neni'a mir'ind'aĵ'o, mi'a kar'a jun'a amik'in'o,—respond'is sinjor'o Heilman solen'e;—il'o'j destin'it'a'j por la sam'a alt'a cel'o inspir'iĝ'as de la sam'a'j sent'o'j.

Lorn'a, nur dum moment'o, mir'e pri'pens'is ĉi tiu'j'n vort'o'j'n; ŝi est'is tro dezir'em'a el'dir'i la demand'o'j'n, prem'ant'a'j'n al ŝi la kor'o'n.—Ĉu vi ver'e kred'as, sinjor'o Heilman,—ŝi dir'is,—ke ankaŭ mi pov'os far'iĝ'i ind'a est'i unu el la elekt'it'o'j, kiu'j ĉe'est'os la du'a'n aper'o'n de la Majstr'o?

Sinjor'o Heilman rigard'is en la supr'e'n'turn'it'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o, ard'a'n kun emoci'o, kaj respond'is mild'e kun cert'ec'a ton'o de voĉ'o:

—Mi fund'e kon'as vi'n, Lorn'a, ebl'e pli bon'e ol vi vi'n mem kaj mi dir'as al vi: Jes. Tio ne est'as nur'a opini'o; mi sci'as, ke vi jam est'as unu el la elekt'it'o'j. Ĉu mi ne evident'ig'is mi'a'n send'it'ec'o'n per profet'aĵ'o'j, post'e real'ig'it'a'j, per mir'ig'a'j diven'o'j, per mirakl'a'j san'ig'o'j, kaj ali'a'j afer'o'j? Vi nur bezon'as pli da mem'fid'o—pardon'u—pli da si'n'ofer'em'o.

—Ho, mi dub'as nek vi'a'n send'it'ec'o'n nek vi'a'n super'natur'a'n sci'o'n, sed ... mi nur tim'as est'i tro mal'humil'a. La nur'a pri'pens'o pri tiom da rav'it'ec'o tim'ig'as mi'n.

—Tut'e natur'a'j sent'o'j, kar'a fraŭl'in'o, tamen vi posed'as ĝust'e tiu'n delikat'a'n kompren'em'o'n, tiu'n kapabl'o'n prav'e diferenc'ig'i inter afer'o'j de etern'a'j bel'ec'o kaj ver'o kaj afer'o'j de supr'aĵ'a, tromp'a fi'polur'o. Sed vi trov'iĝ'as en cirkonstanc'o'j kaj vi est'as ĉirkaŭ'it'a de person'o'j, kiu'j em'as mal'help'i la dis'volv'iĝ'o'n de vi'a'j mal'oft'a'j, bril'a'j ec'o'j kaj la alt'iĝ'o'n ĉiel'e'n de vi'a ard'a, al perfekt'a anim'bel'ec'o soif'ant'a spirit'o.

Iom ruĝ'iĝ'ant'e, Lorn'a vigl'e inter'romp'is:—Ne ĉiu'j, sinjor'o Heilman, ne ĉiu'j. Sinjor'o Marston kaj sinjor'in'o Harding...

—Ne ĉiu'j sam'grad'e,—tuj re'dir'is la instru'ist'o tre mild'e kaj trankvil'e,—sed ĉiu'j, kiu'j ne posed'as la sam'a'n sankt'a'n entuziasm'o'n; kiu'j, ebl'e, ne hav'as la sam'a'n destin'o'n, efektiv'e mal'help'as.—Dir'int'e tio'n, li si'n turn'is al kelk'a'j ali'a'j vizit'ant'o'j, kiu'j jam pret'iĝ'is for'ir'i. Por ĉiu'j li hav'is agrabl'a'n vort'o'n kaj plaĉ'a'n rid'et'o'n. Ricev'i de li kor'a'n man'prem'o'n kaj afabl'a'n rid'et'o'n, tut'e propr'a'n al si, ŝajn'is por ĉiu'j grand'a ŝat'ind'aĵ'o. La kor'o'j de kelk'a'j el la sinjor'in'o'j ek'bat'is fort'e sub la fajr'o de rigard'o el li'a'j profund'a'j, sorĉ'a'j okul'o'j. Tuŝ'o de li'a man'o hav'is por ili strang'a'n, trem'ig'a'n efik'o'n, kvazaŭ magnet'a influ'o el li tra'vibr'as ili'n, mister'e pel'ant'e ili'n for'don'i si'n al li'a super'reg'o.

Ĉapitr'o Vi'i

Ĉe si'a al'ven'o en Milwaukee Leon'ard'o vid'is, ke la afer'o'j de la fili'o est'as en mult'e pli mal'bon'a stat'o, ol li supoz'is, kaj ke li dev'os pas'ig'i tie kelk'e da monat'o'j, por sufiĉ'e ord'ig'i ili'n. La tut'a maŝin'ar'o kaj instal'aĵ'o bezon'is zorg'a'n pri'rigard'o'n; mult'a'j aparat'o'j bezon'is ripar'o'n aŭ anstataŭ'ig'o'n per nov'a'j, pli perfekt'a'j il'o'j. Li tuj konstat'is, ke la administr'ad'o de la fabrik'ej'o, kiel ankaŭ de la ofic'ej'o, jam de kelk'a temp'o est'is hont'ind'e mal'ŝat'it'a, kaj ke nur radikal'a re'aranĝ'o pov'os re'ĝust'ig'i la ir'ad'o'n de la komerc'o. Kun bedaŭr'o Leon'ard'o trov'is, ke est'as neces'e mal'dung'i la administr'ant'o'n. Li do dev'ig'is li'n al'send'i al la firm'o eks'iĝ'leter'o'n, ŝajn'e propr'a'vol'a'n, kaj klopod'is pri en'ofic'ig'o kaj taŭg'ig'o de post'e'ul'o.

Tiel la tut'a temp'o kaj oft'e la pens'o'j de Leon'ard'o prem'okup'iĝ'is, el'bar'ant'e preskaŭ ĉiu'j'n ceter'a'j'n afer'o'j'n. Tamen ĉiam kun li est'is, kvazaŭ en la sekret'a profund'o de li'a anim'o, kaj sen'ĉes'e pel'ant'a li'n, zorg'ig'a pens'o pri Lorn'a kaj Malkomo kaj Delfino Haverford.

Du monat'o'j'n post si'a el'vetur'o Leon'ard'o ricev'is en unu semajn'o nov'aĵ'o'j'n pri la mort'o de du person'o'j. Ambaŭ nov'aĵ'o'j mal'ĝoj'ig'is li'n kaj, kvankam pro mal'sam'a'j kaŭz'o'j, kor'prem'is li'n. La unu'a leter'o sci'ig'is li'n, ke li'a am'at'a amik'in'o, fraŭl'in'o Id'a Leggat, est'is liber'ig'it'a el si'a'j sufer'o'j. Li akr'e sent'is la perd'o'n de tiu dolĉ'a, simpati'a amik'in'o; tamen li ne pov'is ne konfes'i, ke li'a perd'o kaj la perd'o por ali'a'j est'as ŝi'a gajn'o.—Sed,—li demand'is si'n,—kia'n efik'o'n hav'os ŝi'a mort'o sur fraŭl'in'o'n Haverford? Ĉu ĉi tiu, sen'ig'it'e je ŝi'a re'ten'em'a influ'o, far'iĝ'os eĉ pli malic'a, pli danĝer'a? La du'a leter'o ven'is de sinjor'in'o Harding kaj sci'ig'is al li la subit'a'n mort'o'n de ŝi'a edz'o sekv'e de cerb'a sang'ad'o. Ŝi'a leter'o montr'is sincer'a'n kaj profund'a'n mal'ĝoj'o'n kaj dolor'a'n sent'o'n de sol'ec'o. Ŝi skrib'is mult'e, kun kor'tuŝ'ec'o kaj dank'ec'o, pri la bon'a'j karakter'aĵ'o'j de la mort'int'o.

Per streĉ'a labor'o Leon'ard'o est'is pen'int'a forges'i la el'trov'o'n, kiu'n li far'is ĉe la amik'a kun'ven'o en Elmcroft kaj la dolor'a'n medit'o'n pri tiu el'trov'o en si'a dorm'o'ĉambr'o tuj post'e. Kaj nun simil'a mem'analiz'o de l’ kor'o komenc'iĝ'is kun pli'profund'ig'it'a kun'sent'o kun la vidv'in'o pro ŝi'a sol'ec'o. Pli ol unu foj'o'n en la daŭr'o de tiu'j medit'o'j li riproĉ'is si'n pro la mal'ind'ec'o de si'a'j pens'o'j kun'rilat'ant'a'j li'n kun sinjor'in'o Harding tiel baldaŭ post la mort'o de ŝi'a edz'o. Tamen, iom post iom pens'o'j pri Lorn'a, fraŭl'in'o Haverford, kaj Malkomo super'reg'is kaj preskaŭ el'puŝ'is konsider'o'j'n pri li'a vidv'in'iĝ'int'a amik'in'o.

Kvar monat'o'j pas'is, kaj Leon'ard'o ek'pri'pens'is baldaŭ'a'n vojaĝ'o'n hejm'e'n, kvankam sinjor'o Vincent ripet'e instig'is li'n pren'i sur si'n la administr'ad'o'n de la fili'o dum kelk'a'j monat'o'j plu. Efektiv'e ĉi tiu fort'e alud'is la dezir'ind'ec'o'n, ke Leon'ard'o daŭr'e rest'u en Amerik'o. En tiu dezir'o Leon'ard'o klar'e vid'is la influ'o'n de Delfino Haverford. Pro kelk'a'j kaŭz'o'j, kaj en mal'sam'a'j cirkonstanc'o'j, ĉi tiu aranĝ'o est'us por li sufiĉ'e agrabl'a; tamen la memor'o pri la promes'o, don'it'a al li'a mort'ant'a patr'o, mal'ebl'ig'is al li eĉ unu moment'o'n konsider'i ĝi'n. Ebl'e la pens'o pri Lorn'a, krom li'a promes'o, sufiĉ'us por mal'inklin'ig'i li'n konsent'i.

Malkomo, kiu ankoraŭ loĝ'is ĉe ge'sinjor'o'j Garner, korespond'is regul'e kun li. El li'a'j leter'o'j kaj el komunik'o'j de li'a'j zorg'ant'o'j Leon'ard'o konklud'is, ke li'a cerb'o pli'fort'iĝ'as nur tre mal'rapid'e en la last'a temp'o. Ted'iĝ'int'e de la okup'o, difin'it'a por li de doktor'o Garner, Malkomo fort'e dezir'is vojaĝ'i Amerik'o'n por est'i kun Leon'ard'o kaj por okup'iĝ'i sub li'a direkt'ad'o per pli util'a labor'o. Sed la special'ist'o kaj li'a patr'o opini'is tiu'n propon'o'n tut'e ne'taŭg'a, ĉar la jun'ul'o ankoraŭ ne kapabl'is entrepren'i sol'a tia'n long'a'n vojaĝ'o'n. Kun Lorn'a Leon'ard'o inter'ŝanĝ'is en la daŭr'o de la unu'a'j monat'o'j de si'a for'est'o tre oft'e long'a'j'n leter'o'j'n. La leter'o'j de la knab'in'o, plej'oft'e skrib'it'a'j en Esperant'o, en'hav'is kelk'foj'e, krom lok'a'j nov'aĵ'o'j, bel'e redakt'it'a'j'n traktat'et'o'j'n pri estetik'a'j-religi'a'j tem'o'j, en kiu'j Leon'ard'o vid'is la influ'o'n de strang'a instru'ist'o aŭ de kun'ul'ec'o kun ekstaz'ul'o'j, kvankam rekt'a'j alud'o'j pri tia'j person'o'j ŝajn'e est'is zorg'e evit'it'a'j. Foj'e, en la fin'o de la monat'o januar'o li serioz'e avert'is ŝi'n, ne en'volv'iĝ'i en dub'a'j ide'o'j kaj religi'a'j fantazi'aĵ'o'j. De tiu temp'o la leter'o'j de Lorn'a far'iĝ'is tre mal'oft'a'j kaj mal'pli ne'kaŝ'em'a'j. Leon'ard'o sent'is, kun kresk'ant'a mal'trankvil'o kaj dolor'o, ke inter'ven'is io, kio minac'as ili'a'j'n feliĉ'a'j'n kaj ekster'ordinar'e kor'a'j'n inter'rilat'o'j'n.

Leon'ard'o vol'is vizit'i, antaŭ ol re'ir'i Angl'uj'o'n, grav'a'n klient'o'n en ne mal'proksim'a, mal'grand'a urb'o, kun kiu li kon'at'iĝ'is en Londono la pas'int'a'n jar'o'n. Ĉi tiu sinjor'o si'n turn'is al la ĉef'ofic'ej'o en Linkfield kun detal'o'j pri nov'a, komplik'a aparat'ar'o mend'ot'a, ĉar, kiel li skrib'is, li pri'dub'is la kapabl'o'n kaj la diligent'o'n de la fili'a administr'ant'o entrepren'i la fabrik'ad'o'n. Ricev'int'e la trans'send'it'a'n leter'o'n, Leon'ard'o tuj vetur'is al Horeham kaj ek'loĝ'is en la sol'a en'loĝ'ind'a hotel'o de la urb'et'o. Sinjor'o Garrat, li'a klient'o, kiu est'is riĉ'a rent'ul'o kaj scienc'ist'o, tre pet'is li'n, ke li rest'u kelk'a'j'n tag'o'j'n en Horeham kaj trans'loĝ'iĝ'u en li'a'n dom'o'n; sed Leon'ard'o, kun sincer'a dank'o kaj bedaŭr'o, mal'akcept'is la invit'o'n. Li ne vol'is rest'i en Amerik'o unu tag'o'n pli, ol neces'e.

Pri'parol'ant'e kun sinjor'o Garrat la hotel'o'j'n en Uson'o kompar'e kun hotel'o'j en Angl'uj'o, Leon'ard'o dir'is:

—La mond'o, tamen, est'as mal'pli vast'a, ol mi pens'is. Prezent'u al vi mi'a'n surpriz'o'n: Hieraŭ nokt'e, serĉ'ant'e mi'a'n ĉambr'o'n en ne'bon'e lum'ig'it'a koridor'o, kaj preskaŭ en'ir'ant'e mal'ĝust'a'n numer'o'n, mi renkont'is du hispan'a'j'n sinjor'o'j'n, kiu'j'n, strang'e, mi renkont'is en simil'a'j cirkonstanc'o'j sur la ŝip'o antaŭ ses monat'o'j.

—Nu,—dir'is sinjor'o Garrat,—kalkul'em'a amik'o mi'a tuj kalkul'us, kiom da ŝanc'o'j en bilion'o li hav'us de'nov'e renkont'i tiu'j'n sam'a'j'n vir'o'j'n: Tiom da kun'vojaĝ'ant'o'j; tiom da urb'o'j en Uson'o; tiom da ali'a'j cirkonstanc'o'j, ktp. Bel'a problem'et'o.—

—Sur'ŝip'e mi rimark'is unu tag'o'n sur la sub'ferdek'o sinjor'o'n, port'ant'a'n la verd'a'n stel'o'n. Li est'is hispan'o, kiu sci'as nur mal'mult'e da angl'a'j vort'o'j, kaj mi pov'is far'i al li kelk'a'j'n mal'grand'a'j'n serv'o'j'n per'e de Esperant'o. La sekv'int'a'n tag'o'n mi vol'is vizit'i li'n en li'a kajut'o, aŭd'int'e, ke li mal'san'iĝ'is. Mal'feliĉ'e en ne'sufiĉ'e lum'ig'it'a tra'ir'ej'o mi frap'is la mal'ĝust'a'n pord'o'n. Unu el tiu'j vir'o'j du'on'e mal'ferm'is la pord'o'n, hispan'lingv'e murmur'eg'is kaj tuj ĵet'ferm'is ĝi'n antaŭ mi'a naz'o. Kaj hieraŭ ili'a salut'o ne est'is tro kor'a.

—Nu, rigard'o'j ne mort'ig'as. Sed evit'u ili'n kaj pas'ig'u la tut'a'n temp'o'n ĉi tie.

En la komenc'o de la vesper'o sinjor'o Garrat vetur'ig'is si'a'n gast'o'n al la staci'dom'o, voj'e de la hotel'o, kie ĉi tiu vol'is pag'i la kalkul'o'n kaj re'pren'i si'a'n valiz'et'o'n. Al'proksim'iĝ'ant'e al la gast'ej'o, ili trov'is la mal'larĝ'a'n al'ir'ej'o'n antaŭ la peron'o okup'it'a de mal'nov'mod'a kaleŝ'o, aparten'ant'a al la hotel'mastr'o, kio star'is ĉe la port'o kun cigar'o en la buŝ'o kaj la man'o'j en la poŝ'o'j. En la kaleŝ'o sid'is tri vir'o'j. Du el ili, sid'ant'a'j kontraŭ la al'ven'ant'o'j, est'is la hispan'o'j, kiu'j, ŝajn'e, ne am'is vizit'o'j'n de ne'invit'it'o'j. La tri'a vir'o, kies dors'o est'is turn'it'a al Leon'ard'o kaj sinjor'o Garrat, sur'hav'is larĝ'rand'a'n, mol'a'n ĉapel'o'n, kiu preskaŭ tut'e kaŝ'is li'a'n kap'o'n.

—Vi jam dev'as rapid'i, se vi vol'as traf'i la vagon'ar'o'n—dir'is la hotel'mastr'o iom indiferent'e al la sid'ant'o'j en la hotel'kaleŝ'o, kaj far'is ordon'a'n sign'o'n per la kap'o al si'a vetur'ig'ist'o. La sinjor'o kun la larĝ'rand'a ĉapel'o si'n turn'is al la gast'ej'estr'o kaj dir'is, per rimark'ind'e alt'ton'a, tint'a voĉ'o, dum la vetur'il'o jam ek'mov'iĝ'is:

—Adiaŭ, sinjor'o O’Mulligan. Vol'u konserv'i mi'a'n kofr'o'n, ĝis mi re'ven'os.

Ĉe tiu'j ĉi vort'o'j Leon'ard'o ek'lev'iĝ'is kaj sekv'is per la okul'o'j la mal'aper'ant'a'n kaleŝ'o'n, sen'spir'a pro mir'eg'o.

—Kio far'iĝ'is, sinjor'o Marston?—demand'is sinjor'o Garrat, ek'pren'ant'e li'a'n brak'o'n.

Ne atent'ant'e tiu'n demand'o'n, Leon'ard'o si'n turn'is al sinjor'o O’Mulligan:

—Kiu est'as la nom'o de tiu sinjor'o?—li dir'is, parol'ant'e rapid'e kaj kun ekscit'ec'o, strang'e kontrast'a kun li'a kutim'a, trankvil'a kaj si'n'reg'em'a temperament'o.

—Sinjor'o Hill; R. D. Hill,—respond'is sinjor'o O’Mulligan, ten'ant'e la cigar'o'n per la dent'o'j.

La dik'a hotel'mastr'o ek'rigard'is kun mir'o si'a'n gast'o'n, pren'is la cigar'o'n el la buŝ'o kaj respond'is mal'rapid'e kun dram'ec'a'j paŭz'et'o'j inter la unu'a'j vort'o'j:

—Ĉu mi est'as cert'a? Kompren'ebl'e. Almenaŭ tio est'as la nom'o, kiu'n li don'as al si.

Sinjor'o Garrat mir'e kaj demand'em'e al'rigard'is si'a'n vizit'ant'o'n, ankoraŭ atend'ant'e respond'o'n.

—Tio est'is,—li dir'is, kiel hom'o el'rev'iĝ'int'a,—la voĉ'o de vir'o, kiu'n ni en la daŭr'o de pli ol dek jar'o'j kred'is mort'int'a. Sed mi dev'as ne perd'i temp'o'n. Ĉu mi pov'as pet'i vi'n, sinjor'o Garrat, tuj vetur'i al la staci'dom'o? Est'as tre'eg'e grav'a afer'o por mi vid'i la vizaĝ'o'n de tiu sinjor'o.

La serv'em'a scienc'ist'o tuj ek'tuŝ'is la ĉeval'o'n per la vip'o kaj lert'e pilot'is la vetur'il'o'n tra la mov'o'plen'a'j strat'o'j. Sed, kiel tio ŝajn'e ĉiam okaz'as, oft'a'j ĉagren'a'j mal'oportun'aĵ'o'j sur'voj'e prokrast'is la ir'ad'o'n. En la daŭr'o de kelk'a'j minut'o'j Leon'ard'o silent'is, kaj li'a vizaĝ'o aspekt'is en'pens'a kaj decid'em'a. Sinjor'o Garrat kun'sent'em'e ankaŭ silent'is. Fin'e Leon'ard'o ek'parol'is per voĉ'o, impres'a pro ĝi'a trankvil'ec'o:

—Mi est'as cert'a, ke est'as li; kaj la afer'o est'as des pli ekster'ordinar'a, ĉar, laŭ asert'o, la spirit'o de tiu vir'o aper'is al sinjor'in'o en Angl'uj'o en la sam'a tag'o de li'a post'e oficial'e raport'it'a mort'o en Nord'afrik'o.

Ĉe tiu'j vort'o'j ili al'ven'is antaŭ strat'nivel'a trans'ir'ej'o de la fer'voj'o, ĝust'e en la moment'o, kiam la pez'a'j bar'il'brak'o'j bru'e kun'iĝ'is en la mez'o de la strat'o por liber'ig'i la voj'o'n al ek'vetur'ont'a vagon'ar'o, vid'ebl'a ĉe la kontraŭ'a flank'o. Sen'ŝancel'iĝ'e Leon'ard'o el'salt'is el la vetur'il'o, trans'pas'is la rel'o'j'n per ŝtup'ar'a pont'o, kaj kur'is tra la staci'dom'o'n sur la el'vetur'ej'o'n. Van'e! La vagon'ar'o jam el'mov'iĝ'is el la staci'o. Rapid'e li serĉ'is per la okul'o'j, ĉu ebl'e li pov'os sur'salt'i vagon'peron'o'n, kiam la staci'estr'o kaj sub'ofic'ist'o kri'eg'is ordon'e:—Halt'u, sinjor'o,—dum ali'a ofic'ist'o bar'is al li la voj'o'n. Sen'mov'e Leon'ard'o rigard'is la mal'aper'ant'a'n vagon'ar'o'n. Mult'a'j pens'o'j tra'kur'is li'a'n cerb'o'n. Konsci'ant'e, laŭ si'a kutim'o, ke neni'o pov'as okaz'i por li sen la bon'vol'o de Di'o, li demand'is si'n, kio pov'as est'i la kaŭz'o kaj la cel'o de tiu strang'a okaz'aĵ'o. Kvankam li ne pov'is ne sent'i, ke la ide'o sekv'i tiu'n vir'o'n aspekt'as tre ĥimer'a, kvazaŭ ĉas'ad'o post fantom'o, ne'klar'ig'ebl'a io instig'is li'n je kia ajn kost'o li'n ating'i kaj al'parol'i vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o. Ver'o est'is ja, ke ĉiu cirkonstanc'o en ĉi tiu dram'et'o, krom la frap'ant'a simil'ec'o de la voĉ'o, kontraŭ'is li'a'n supoz'o'n, ke tiu vir'o est'as Roberto Travers, kies mort'o oficial'e cert'iĝ'is de la brit'a konsul'o en Algeri'o; tamen li al'kroĉ'iĝ'is al si'a unu'a impuls'o. Tiu voĉ'o est'is la voĉ'o de Roberto Travers. Ĉiu'okaz'e, la pens'o ne est'i kapt'int'a la ebl'o'n solv'i la mister'o'n rilat'e al li'a mal'aper'o, kaj for'ig'i la terur'a'n prem'sonĝ'o'n, kiu'n tiu mal'aper'o kaŭz'is al fraŭl'in'o Haverford, persekut'us li'n ĝis la fin'o de li'a viv'o. Kial do li dev'us re'ten'i si'n aŭ ĝen'iĝ'i pro mok'o'j de ne'interes'at'o'j, eĉ en la okaz'o se li ne ating'us tiu'n vir'o'n, aŭ, ating'int'e li'n, sci'iĝ'us, ke li est'as tut'e mal'sam'a person'o?

La staci'estr'o kaj kelk'a'j ĉirkaŭ'star'ant'o'j mir'e kaj sci'vol'e rigard'is la alt'kresk'a'n fremd'ul'o'n, frap'at'e de li'a bel'a, en'pens'a vizaĝ'o. Leon'ard'o ne rimark'is tio'n. Li turn'is si'n al la en'ir'ej'o, tra kiu en tiu moment'o aper'is sinjor'o Garrat, rapid'ant'e, kaj kun ĉagren'o sur si'a akr'a sed bon'kor'a vizaĝ'o.

—Pend'iĝ'u la vag'aĉ'ad'ant'o'j sur la strat'o'j! Nur kaŭz'e de ili vi mal'traf'is li'n.

—Hm. Mi "konjekt'as", ke mi pov'os el'tir'i el li tiom da inform'o'j, kiom la pli'mult'o el la Horeham’an'o'j.

—Bon'e, demand'u li'n, mi pet'as, kie'n vojaĝ'as tiu tri'o, kaj kiam mi pov'os sekv'i ĝi'n.

Sinjor'o Garrat tuj si'n turn'is al la ofic'ist'o, mal'dik'a, soldat'aspekt'a vir'o, kiu ankoraŭ star'is sur la jam sen'hom'iĝ'int'a antaŭ'rel'ej'o, kaj kiu ŝajn'e atend'is al'parol'o'n. Ĉi tiu al'proksim'iĝ'is kaj dir'is kun komplez'a mien'o:

—Esper'ebl'e, sinjor'o Norris. Ĉu vi bon'ŝanc'e sci'as, aŭ ĉu vi pov'as el'trov'i, kie'n vojaĝ'as la tri sinjor'o'j, kiu'j ĵus el'vetur'is? Unu kun hel'griz'a, larĝ'rand'a ĉapel'o, kaj la ali'a'j kun nigr'a'j, fremd'land'e aspekt'a'j ĉapel'o'j. Jen kar'a amik'o mi'a, sinjor'o Marston,—per man'gest'o prezent'ant'e Leon'ard'o'n,—por kiu ĉi tiu inform'o est'as grav'eg'aĵ'o.

—Nu, fremd'ul'o,—dir'is la staci'estr'o, al'parol'ant'e Leon'ard'o'n,—tre ver'ŝajn'e mi pov'os met'i vi'n sur la post'e'sign'o'j'n de tiu ar'et'o. Sed ĝi est'os sufiĉ'e long'a lini'o, ĉar ili vetur'as rekt'e al Meksiko-urb'o.

—Meksiko-urb'o!—La scienc'ist'o demand'e ek'rigard'is la vizaĝ'o'n de la angl'o, sur kiu, tamen, neni'a ek'mov'o montr'is la efekt'o'n de tiu'j vort'o'j.

—Nu, las'u mi'n dir'i ĉio'n, kio'n mi sci'as: la sinjor'o kun la hel'griz'a ĉapel'o, angl'o konjekt'ebl'e, ven'is unu tag'o'n en la last'a semajn'o—ĵaŭd'o'n je la du'a post'tag'mez'e, pro preciz'ec'o—por mend'i tri bilet'o'j'n al Meksiko. Li konsult'is mi'n pri elekt'o de la plej oportun'a voj'o, kaj ni zorg'e kompar'is la divers'a'j'n hor'tabel'ar'o'j'n rilat'e al kost'o, daŭr'o de la vojaĝ'o, kaj oft'ec'o de vagon'ar'ŝanĝ'o'j. Ĉar la cel'o de ili'a vojaĝ'o ne est'as Meksiko-urb'o mem, sed iu di'for'las'it'a vilaĝ'aĉ'o apud halt'ej'o ĉe la Inter'ocean'a Fer'voj'o, li'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j konsil'is pro mal'kar'ec'o ir'i laŭ Shreveport kaj Gal'vest'o'n kaj de tie ŝip'e al Ver'a Cruz. Sed mi konvink'is li'n, ke ili ofer'us mult'a'n komfort'o'n pro mal'grand'a mon'ŝpar'o. Li do elekt'is vojaĝ'i laŭ Austin—San Antonio—Largedo kaj de tie per la Naci'a fer'voj'o de Meksikio.

—Mi tre dank'as vi'n, sinjor'o Norris,—dir'is Leon'ard'o;—tio ŝajn'as al mi feliĉ'a cirkonstanc'o. Nun, sci'ig'u al mi, mi pet'as, kiam for'ir'os la unu'a vagon'ar'o, per kiu mi pov'os sekv'i ili'n.

—Nu, mi konjekt'as,—li respond'is mal'rapid'e,—ke vi dev'os atend'i ĝis morgaŭ vesper'e je la sam'a hor'o. Neni'u antaŭ'a vagon'ar'o al'ven'ig'us vi'n pli fru'e. Tamen est'os ebl'e konsil'ind'e ir'i per la 2³³a por est'i cert'a traf'i la Pullman-vagon'ar'o'n en Austin.

—Do, ili hav'os antaŭ'kur'o'n de plen'a'j du'dek kvar hor'o'j,—dir'is sinjor'o Garrat, ĝentil'e sed sen'kuraĝ'ig'em'e.

—Ne'grav'e;—re'dir'is Leon'ard'o.—En Meksiko trov'iĝ'as deleg'it'o de la Universal'a Esperant'o-Asoci'o. Mi tuj telegraf'os al li, kaj ne dub'as, ke li aŭ iu ali'a sam'ide'an'o renkont'os mi'n ĉe mi'a al'ven'o tie. Ankaŭ mi esper'as, ke iu observ'os la vagon'ar'o'n al'port'ant'a'n la tri'o'n kaj pen'os "ombr'um'i" ĝi'n.

Sinjor'o Garrat ek'rigard'is si'a'n amik'o'n kun mir'o kaj demand'is:—Ĉu vi do kon'as tiu'n Esperant'o-deleg'it'o'n?

—Ne; mi eĉ ne sci'as li'a'n nom'o'n. Feliĉ'e mi kun'port'as en mi'a valiz'et'o la jar'libr'o'n de U.E.A., kiu liver'as ĉiu'j'n tia'j'n inform'o'j'n. Ver'ŝajn'e li kon'as mi'a'n nom'o'n, kiu ne est'as ne'kon'at'a en Esperant'uj'o, sed eĉ sen tio mi est'as cert'a, ke la sam'ide'an'o'j en Meksiko far'os si'a'n ebl'o'n por help'i al mi. La ceter'o'n mi dev'as las'i al la zorg'o de Di'o. Ĉi tiu afer'o hav'as por mi kaj ali'a'j ekstrem'a'n grav'ec'o'n. Nu, sinjor'o Garrat, mi rimark'is hodiaŭ ĉe la tag'manĝ'o, kiam mi pri'parol'is la profit'o'j'n kaj la oportun'ec'o'n de ni'a Esperant'a mov'ad'o, ke vi est'as iom skeptik'a pri ĝi. Mi tiam ne supoz'et'is, ke tiel baldaŭ post'e mi hav'os okaz'o'n el'pruv'i mi'a'j'n asert'o'j'n.

La staci'estr'o aŭskult'is tiu'n dialog'o'n kun vid'ebl'a interes'o, frot'ant'e al si la menton'o'n.—Nu, fremd'ul'o,—li dir'is,—frap'et'ant'e la verd'a'n stel'et'o'n en la buton'tru'o de Leon'ard'o,—tio decid'ig'is mi'n. Mi komenc'os lern'i Esperant'o'n. Nev'in'o mi'a jam de long'e pen'eg'is per argument'o'j kaj kares'o'j konvink'i mi'n pri la sen'kompar'a grav'ec'o, bel'eg'ec'o, oportun'ec'o, kaj mi ne sci'as kio plu, de Esperant'o. Sed tio decid'ig'as la afer'o'n. Kaj vi ankaŭ, sinjor'o Garrat, dev'os post ne long'e konfes'i vi'n konvink'it'a; ĉu ne?

—Nu,—respond'is ĉi tiu rid'et'ant'e,—kvankam mi ne hav'is antaŭ'a'n prepar'iĝ'o'n per ĉarm'a, kares'em'a nev'in'o, sinjor'o Norris, mi dev'os serioz'e pri'pens'i la stud'o'n de tiu mir'ind'a lingv'o.

Leon'ard'o est'is tre kontent'a pri tiu ne'atend'it'a varb'o kaj don'is al ambaŭ sinjor'o'j sci'ig'o'j'n pri lern'o'libr'o'j, al'iĝ'o al naci'a asoci'o, abon'ind'a'j gazet'o'j ktp. Ricev'int'e de la komplez'em'a staci'estr'o ĉiu'j'n neces'a'j'n inform'o'j'n pri la vojaĝ'o, li kaj sinjor'o Garrat re'vetur'is al la hotel'o. Sur'voj'e ĉi tiu last'a dir'is serioz'e kaj kun dub'em'a ton'o de voĉ'o:

—Kia entrepren'o, sinjor'o Marston, kun tia'j dub'a'j don'it'aĵ'o'j! Eĉ mal'sam'a nom'o.

—Mi jam tre zorg'e pes'is la "pro-kaj-kontraŭ" en ĉi tiu afer'o, kaj kalkul'is la ŝanc'o'j'n: mi dev'as ir'i; tro mult'e de'pend'as de solv'o de terur'a psik'a mister'o. Sed la ebl'ec'o entrepren'i ĉi tiu'n serĉ'o'n de'pend'as de vi.

—Jes; mi ne hav'as kun mi sufiĉ'e da mon'o. Mi do dev'as pet'i vi'n prunt'i al mi kelk'e da dolar'o'j.

—Pli, se vi vol'as; kial ne? Mi ja ŝuld'as nun'temp'e al vi'a firm'o pli ol du'on'o'n de tiu sum'o. Morgaŭ maten'e ni ir'os al mi'a bank'o, kie uson'a aŭ meksikia mon'o aŭ kredit'leter'o sur bank'o en Meksiko-urb'o est'os je vi'a dispon'o.

—Mult'a'n dank'o'n. Nun ni esplor'u, kio'n mi'a bon'a hotel'mastr'o sci'as pri tiu sinjor'o Hill. Far'u al mi la komplez'o'n en'ven'i.

—Plezur'e. O’Mulligan est'as bon'kor'a irland'an'o, kiu el'babil'os ĉio'n, kio'n li sci'as. Mi bon'e kon'as li'n. Jen li est'as.

—Ho!—ek'kri'is la irlanda amerik'an'o surpriz'it'e, el'pren'ant'e cigar'o'n el si'a buŝ'o,—mi'a kar'a sinjor'o, vi mal'traf'is la last'a'n vagon'ar'o'n!

—Des pli bon'e por vi, mi'a kar'a gast'ig'ant'o,—respond'is Leon'ard'o afabl'e,—ĉar mi dev'os rest'i unu nokt'o'n plu sub vi'a gast'am'a tegment'o.

—Se mi ne sent'us mal'inklin'o'n far'i al vi mal'serv'o'n, O’Mulligan, mi insist'us, ke sinjor'o Marston pas'ig'u la nokt'o'n ĉe ni. Li ĉiam plend'as pri sen'profit'a'j temp'o'j, sinjor'o Marston. Sed, rigard'u li'n, ĉu tiu ĉi rond'a, gaj'mien'a, ĉiam mult'e'kost'a'j'n cigar'o'j'n fum'ant'a vizaĝ'o aspekt'as kiel vizaĝ'o de vir'o minac'at'a de bankrot'o?

La hotel'mastr'o est'is tre'eg'e kontent'a pri la afabl'ec'o de la fam'a scienc'ist'o. Kun petol'a rid'et'o li el'tir'is el si'a brust'poŝ'o cigar'uj'o'n, mal'ferm'is ĝi'n, kaj propon'is al li:

—Mal'kar'a mal'avar'ec'o, sinjor'o Marston; Pat O’Mulligan bon'e sci'as, ke mi ne fum'as. Mi bezon'as tut'a'n mi'a'n cerb'o'pov'o'n por mi'a labor'o, sed mi sent'as fort'a'n inklin'o'n pren'i kelk'a'j'n por mi'a ĝarden'ist'o.

—Ne, mi'a bon'kor'a sinjor'o Garrat,—re'dir'is la dik'a irland'an'o, mal'aper'ig'ant'e la cigar'uj'o'n en si'a vast'a poŝ'o,—vi est'us tro saĝ'a far'i tio'n. Ĉi tiu'j cigar'o'j est'as mult'e tro fort'a'j por vi'a mal'jun'a ĝarden'ist'o.

—Bon'e, ĉi tiu'n foj'o'n mi ne vol'as pri'rab'i vi'n. Nun aŭskult'u, amik'o mi'a. Vi pov'as far'i al sinjor'o Marston kaj al mi grand'a'n serv'o'n.

—Ho; neni'o ig'us mi'n pli feliĉ'a, sinjor'o'j. Ĉu tio rilat'as al sinjor'o Hill?

—Jes,—respond'is sinjor'o Garrat per kap'mov'o ek'montr'ant'e sur Leon'ard'o'n.—Mi'a amik'o est'as konvink'it'a, ke tio ne est'as la ver'a nom'o de tiu sinjor'o. Li kon'as li'n, kaj per ĉia kost'o dev'as trov'i li'n, ĉar li hav'as por li tre'eg'e grav'a'n komunik'o'n.

Leon'ard'o rid'et'is pri la subit'a fervor'iĝ'o de sinjor'o Garrat. Ĉi tiu parol'is plu'e:

—Mal'feliĉ'e ni ĵus mal'sukces'is ating'i li'n je unu ĉeval'long'o. Vi pov'as prezent'i al vi la grav'eg'ec'o'n de la afer'o, sci'iĝ'int'e, ke sinjor'o Marston decid'iĝ'is sekv'i li'n ĝis ne'kon'at'a sovaĝ'ej'o en Meksikio. Ni jam el'trov'is, ke tio est'as la vojaĝ'o'cel'o de la tri'o.

—Tut'e prav'e,—jes'ig'is sinjor'o O’Mulligan,—tie'n ili vojaĝ'as. Sed bon'vol'u ven'i en la dom'o'n, sinjor'o'j, kaj trink'u tas'o'n da kaf'o! Mi tre volont'e sci'ig'os al vi ĉio'n, kio'n mi sci'as. Bedaŭr'ind'e mi sci'as nur mal'mult'e pri li.

Bel'et'a fil'in'o de sinjor'o O’Mulligan al'port'is en privat'a'n salon'o'n tri tas'o'j'n da kaf'o kaj kuk'aĵ'o'j'n kaj aranĝ'is la divers'a'j'n objekt'o'j'n antaŭ la sinjor'o'j iom pli mal'rapid'e, ol est'is neces'e. Van'e pen'int'e ricev'i de Leon'ard'o rid'et'o'n, ŝi est'is el'ir'ont'a, kiam sinjor'o Garrat re'vok'is ŝi'n.

—Unu moment'o'n, fraŭl'in'o O’Mulligan,—li dir'is ŝerc'e,—zorg'u, ke vi'a patr'o ne met'u la kost'o'n de ĉi tiu manĝ'et'o en la kalkul'o'n de sinjor'o Marston. Ni est'as invit'it'o'j.

—Bon'e, sinjor'o Garrat,—respond'is la knab'in'o, rid'ant'e,—mi pri'zorg'os sinjor'o'n Marston.

La en'pens'a vizaĝ'o de Leon'ard'o ek'gaj'iĝ'is. Si'n turn'ant'e al ŝi, li dir'is kun afabl'a kap'jes'o:

—Dank'o'n, fraŭl'in'o Mariono, mi fid'as al vi'a zorg'o. Mi sci'as, ke vi ne las'os mi'n est'i el'rab'it'a.

Post la el'ir'o de la knab'in'o Leon'ard'o pet'is la hotel'mastr'o'n unu'e pri'skrib'i la ekster'aĵ'o'n de sinjor'o Hill.

—Nu,—respond'is la irland'an'o dub'em'e kaj iom hezit'em'e,—mi ne est'as lert'ul'o je pri'skrib'o'j. En la nun'a moment'o mi tut'e ne memor'as la kolor'o'n de li'a'j okul'o'j, ĉu ili est'as blu'a'j aŭ griz'a'j. Vir'in'o'j tia'j'n afer'o'j'n pli bon'e rimark'as. Post'e mi demand'os pri tio la edz'in'o'n kaj Marionon. Li'a vizaĝ'o est'as sen'barb'a kun escept'o de tre mal'long'a'j vang'barb'et'o'j. Ceter'e ĝi est'as iom long'a kaj, mi pens'as, pal'a. Por vir'o de li'a aĝ'o—mi kalkul'as li'a'n aĝ'o'n ĉirkaŭ kvar'dek kvin—li'a'j dent'o'j est'as rimark'ind'e bon'a'j kaj blank'a'j.—El'blov'int'e kelk'a'j'n fum'nub'et'o'j'n, li kun mien'o de saĝ'ul'o parol'is plu'e:—Rilat'e al li'a si'n'ten'ad'o, li cert'e est'as de'ten'em'a kaj ... kaj distanc'konserv'em'a—vi sci'as, kio'n mi vol'as dir'i—kvankam li ĉiam kondut'as kiel ĝentil'ul'o, ĉiam, kaj ĉiam volont'eg'e pag'as si'a'n kalkul'o'n, al'don'ant'e mal'avar'a'n trink'mon'o'n por la serv'ist'ar'o. Ĉar vi dev'as sci'i, sinjor'o'j, ke sinjor'o Hill—aŭ kio ajn est'as la nom'o, kiu'n don'is al li li'a patr'in'o—jam vizit'is ni'n tri aŭ kvar foj'o'j'n. Li ĉiam far'is sur ni'n impres'o'n, kvazaŭ li est'as profund'e mal'gaj'em'a. Rilat'e al rid'o, cert'e, ŝajn'as al mi, ke li neniam rid'is en la daŭr'o de si'a tut'a viv'o. Ankoraŭ unu afer'o'n: li mal'am'as vir'in'o'j'n. Tio'n mi ne pov'as kompren'i, ĉar tio ja ne est'as ec'o de ĝentil'ul'o. Kaj la muzik'o'n li mal'am'eg'as; Mariono dir'as, ke li ne hav'as pli da muzik'o en si'a anim'o, ol ni'a kat'o; cert'e mal'pli ol vir'kat'o. Sed li est'as grand'a kler'ul'o, per mi'a honor'o! Ebl'e grand'a kler'ec'o kaj muzik'am'o ne harmoni'as, sinjor'o Garrat? Mi ne sci'as. Li ĉiam stud'as kurioz'a'j'n libr'o'j'n kaj leg'as mult'a'j'n strang'a'j'n gazet'o'j'n. Ho, jen sur la pian'o trov'iĝ'as unu el tiu'j kurioz'a'j gazet'o'j post'las'it'a de li. Rigard'u.—Li met'is antaŭ la du sinjor'o'j'n franc'lingv'a'n broŝur'o'n de egipt'ologi'a asoci'o kaj dir'is plu'e:—Nu, mi est'as mal'kler'ul'o, sed mi pens'as, ke tio est'as kurioz'aĵ'o por stud'i.

Leon'ard'o kaj sinjor'o Garrat tra'rigard'is la broŝur'o'n, kiu en'hav'is raport'o'j'n pri freŝ'dat'a'j esplor'o'j en Egipt'uj'o kaj en Meksikio kun mult'a'j kliŝ'aĵ'o'j de egiptaj, aztek'a'j[9] kaj tol'tek'a'j[10] hieroglif'o'j.

—Ĉu vi sci'as,—demand'is la amerik'a scienc'ist'o,—kio'n farad'is sinjor'o Hill dum si'a'j vizit'o'j ĉi tie?

—Leg'i, leg'i, skrib'ad'i kaj labor'ad'i super strang'a'j, antikv'a'j dokument'o'j kaj plan'o'j. Kelk'foj'e li vizit'as doktor'o'n Higgins en Oakington.

—Sed ĉi tiu'n foj'o'n li ne vizit'is li'n, ĉar doktor'o Higgins kaj li'a tut'a famili'o for'est'as. Li'a dom'o rest'os ŝlos'it'a kelk'a'j'n semajn'o'j'n plu.

—Tio est'as grand'a domaĝ'o,—dir'is sinjor'o Garrat,—ĉar mi bon'e kon'as tiu'n sinjor'o'n.

—Cert'e, kaj la sankt'ul'o'j ben'u vi'n, sinjor'o Marston,—dir'is la bon'kor'a irland'an'o,—tio est'as mal'feliĉ'aĵ'o. Nu, malgraŭ ĉio mi ne pov'as ne am'et'i sinjor'o'n Hill; sed, sinjor'o Marston, tiu'j'n du hispan'o'j'n mi mal'fid'as. Ili al'ven'is antaŭ kvin tag'o'j por atend'i ĉi tie sinjor'o'n Hill. Ili est'as suspekt'em'a'j, sekret'em'a'j fripon'o'j, kiu'j neniam vid'iĝ'as sen revolver'o'j en la koks'o'poŝ'o'j. En la okaz'o, se vi iel hav'os afer'o'j'n kun ili, est'u si'n'gard'a, mi'a kar'a amik'o.

Leon'ard'o aŭskult'is kun streĉ'it'a atent'o kaj fort'a emoci'o, kvankam li'a grav'mien'a vizaĝ'o tio'n ne montr'is. Kelk'a'foj'e li iom'et'e ek'balanc'is la kap'o'n, kiam detal'o de la pri'skrib'o ŝajn'e akord'is kun li'a memor'o pri sinjor'o Travers. En'tut'e li ricev'is nur mal'mult'a'n kuraĝ'ig'o'n. Nur unu afer'o iom pli firm'e kred'ig'is li'n, ke, malgraŭ tiom'a ceter'a ne'ver'ŝajn'ec'o, li efektiv'e trov'iĝ'as sur la post'e'sign'o'j de la iam'a fianĉ'o de fraŭl'in'o Haverford. Tio est'is la fakt'o, ke la pri'parol'it'a sinjor'o Hill diligent'e si'n okup'as per egipt'ologi'a'j kaj aztek'a'j stud'o'j. Leon'ard'o sci'is, ke sinjor'o Travers antaŭ si'a mal'aper'o jam akir'is ne'mal'grand'a'n fam'o'n kiel special'ist'o en antaŭ'histori'a'j civilizaci'o'j. Sed eĉ tia efektiv'aĵ'o pov'as ja est'i nur'a kun'okaz'aĵ'o. Tamen Leon'ard'o posed'is sufiĉ'e da optimism'o kaj risk'em'o por las'i si'a'n unu'a'n impuls'o'n reg'i li'n kaj persist'i en li'a intenc'o sekv'i tiu'n vir'o'n, ĝis li vid'os li'n vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o. Post'e li eksped'is long'a'n telegram'o'n al sinjor'o Fernand'o Diaz, la U. E. A.-deleg'it'o en Meksiko.

Ĉapitr'o VIII

Tri tag'o'j'n post'e Leon'ard'o al'ven'is en la hal'eg'o'n de la Estación de Buena Vist'a en Meksiko. Star'ant'e ĉe la sojl'o de la kupe'a pord'o, li trankvil'e ĉirkaŭ'rigard'is la inter'puŝ'iĝ'ant'a'n, bru'a'n amas'o'n da al'ven'int'o'j, bon'ven'ig'ant'o'j, pord'ist'o'j kaj oficial'em'a'j ofic'ist'o'j. Tamen li'a kor'o ek'bat'is iom'et'e pli rapid'e. Ĉu iu ven'is renkont'i li'n; kaj kia'n sci'ig'o'n li al'port'os? Jes, jen li ek'vid'is mal'grand'a'n verd'a'n flag'o'n, flirt'ant'a'n super la kap'o'j de la hom'o'j. Tre kontent'e Leon'ard'o al'paŝ'is al la port'ant'o de la Esperant'ist'a standard'o kaj per man'gest'o salut'is li'n. Tio est'is jun'a sinjor'o de elegant'a, plaĉ'a ekster'aĵ'o, kiu, de'pren'ant'e si'a'n larĝ'rand'a'n ĉapel'o'n, al'proksim'iĝ'is al la ven'int'o, kaj kun ĝentil'a klin'salut'o kaj gaj'a rid'et'o bon'ven'ig'is li'n:

—Mi hav'as la honor'o'n salut'i sinjor'o'n Leon'ard'o'n Marston; ĉu ne? Mal'feliĉ'e ni'a U. E. A.-de'lig'it'o, sinjor'o Fernand'o Diaz, ne est'as hejm'e, sed li'a patr'in'o pet'is mi'n anstataŭ'i li'n. Mi'a nom'o est'as Ju'a'n Céspedes. Jam ni, kelk'a'j el ni'a'j klub'an'o'j, sukces'plen'e labor'is por vi.

—Ho, efektiv'e!—ek'parol'is Leon'ard'o, kor'e man'prem'ant'e la jun'a'n Meksiki'an'o'n. Vi kaj vi'a'j amik'o'j est'as tre'eg'e komplez'em'a'j kaj ver'e ag'as laŭ la plej bon'a'j tradici'o'j de Esperant'uj'o.

—Ni est'as tre fier'a'j tiel serv'i al angl'a sam'ide'an'o. Mi est'as tut'e cert'a,—li dir'is pli mal'laŭt'e, kun sub'prem'it'a ekscit'o,—ke ni jam traf'is la tri vir'o'j'n, kiu'j'n vi post'kur'as.

—Jes, ili ek'loĝ'is en la hotel'o de la Constitución, tre proksim'e al la Plaza Mayor, en la centr'o de la urb'o. Kaj je mal'grand'a distanc'o, ĉe tiu sam'a plac'o, ni rezerv'ig'is por vi mal'grand'a'n, tamen sufiĉ'e komfort'a'n ĉambr'o'n. La posed'ant'o de la hotel'o parol'as Esperant'o'n. En la nun'a temp'o ĉiu'j hotel'o'j est'as ĉiam tut'e plen'a'j. Ĉu tio est'as laŭ vi'a plaĉ'o?

La jun'a Meksiki'an'o nun komenc'is ĝust'e pri'skrib'i la ekster'aĵ'o'j'n de la tri serĉ'at'o'j, kiam Leon'ard'o rimark'is, ke du Esperant'ist'o'j pen'as ating'i ili'n tra la amas'o. Sinjor'o Céspedes, sekv'ant'e la rigard'o'n de Leon'ard'o, ankaŭ vid'is ili'n, kaj inter'romp'is si'a'n pri'skrib'o'n.

—Ho,—li ek'kri'is,—jen kelk'a'j ali'a'j Esperant'ist'o'j, kaj inter ili doktor'o Lopez Cuadra. Vol'u sekv'i mi'n. Ni ir'u kun'e en la antaŭ'kort'o'n. Est'as pli oportun'e tie.

Sur la plac'o antaŭ la staci'dom'o Leon'ard'o kon'at'iĝ'is kun ar'o da entuziasm'a'j, bon'kor'a'j Esperant'ist'o'j, ĉiu'j dezir'ant'a'j help'i, ĉiu'j fier'a'j pruv'i la util'ec'o'n de Esperant'o. Unu el ili jam dung'is fiakr'o'n, dum ali'a for'ten'is kelk'a'j'n trud'em'a'j'n cargadores, ĉagren'it'a'j'n pro tio, ke la nobl'a caballero vol'as mem port'i si'a'n valiz'et'o'n. Ĉiu'j si'n prem'is en la fiakr'o'n, kaj sinjor'o Céspedes sen'kulp'ig'e klar'ig'is al Leon'ard'o, ke la lu'prez'o est'as tiom sam'a, tut'e egal'e, kiom da pasaĝer'o'j okup'as la coche de aquiler. Tuj kiam la vetur'il'o sur'voj'iĝ'is al la Plaza Mayor aŭ Plaza de la Constitución, du sinjor'o'j propon'is al Leon'ard'o sam'temp'e cigared'o'j'n, kaj montr'is grand'a'n surpriz'o'n, kiam ĉi tiu mal'akcept'is ili'n, dir'ant'e kun afabl'a rid'et'o, ke li ne fum'as.

Sinjor'o Céspedes kaj doktor'o Cuadra en'konduk'is Leon'ard'o'n en la hotel'o'n por prezent'i li'n al sinjor'o Rodriguez, la posed'ant'o. Ĉi tiu, dik'a, bon'kor'vizaĝ'a vir'o, sid'is en komfort'a seĝ'eg'o en la pati'o, la vast'a, rav'e mal'varm'et'a vestibl'o de la hotel'o, ne'ag'em'e fum'ant'e la ne'evit'ebl'a'n cigared'o'n. Li salut'is si'a'n nov'a'n gast'o'n ne nur kun tiu kavalir'ec'a afabl'ec'o, tiom karakteriz'a por Meksikio, sed ankaŭ kun ne'pri'dub'ebl'a kor'ec'o. Inter'ŝanĝ'o de ĝentil'aĵ'o'j sekv'is, mult'e'vort'a'j, tro'ig'it'a'j kaj delikat'e fraz'it'a'j unu'flank'e; dign'o'plen'a'j, trankvil'a'j ali'flank'e, sed el'dir'it'a'j kun ton'o de profund'a ŝat'o kaj dank'ec'o. Doktor'o Cuadra dir'is:

—Ni Esperant'ist'o'j ĉiu'j kun'e labor'is por cert'ig'i la sukces'o'n de vi'a admir'ind'a vojaĝ'o. Ni ver'e admir'eg'as la nobl'ec'o'n, la kavalir'ec'o'n de vi'a entrepren'o, sinjor'o Marston—riverenc'o—sed precip'e labor'is sinjor'o Céspedes—ĝentil'a klin'salut'et'o kaj rid'et'o por sinjor'o C.—Tio est'as ja tre'eg'e plaĉ'a afer'o por li. Li est'as ni'a Sherlock Holmes[11], kaj ni'a reg'ist'ar'o far'us al si grand'a'n serv'o'n, dung'ant'e li'n je grand'a salajr'o. Nu, mi tuj komunik'iĝ'is kun mi'a amik'o, sinjor'o Victoriano, la posed'ant'o de La Constitución, kaj li promes'is al mi sci'ig'ad'i sinjor'o'n Rodriguez pri la far'o'j de sinjor'o Hill kaj de li'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j.

—Tio est'as ver'e bon'eg'a!—dir'is Leon'ard'o.—Vi'a ekster'ordinar'a komplez'em'o super'as ĉiu'j'n mi'a'j'n esper'o'j'n.

Decid'iĝ'is, ke Leon'ard'o post re'freŝ'iĝ'o per ban'o kaj manĝ'et'o ir'os al la hotel'o de la Constitutión, akompan'at'e de sinjor'o Rodriguez, kiu vol'is pren'i sur si'n la task'o'n, aranĝ'i inter'vid'iĝ'o'n kun sinjor'o Hill.

Leon'ard'o en'ir'is si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n kun kor'o plen'a de esper'o kaj profund'a dank'ec'o al Di'o pro Li'a ĝis'nun'a mir'ind'a help'o. Lac'a de la long'a vojaĝ'o kaj la streĉ'iĝ'o de la pens'o'j dum la last'a'j tag'o'j, li du'on'kuŝ'iĝ'is sur kanap'o apud mal'ferm'it'a fenestr'o-pord'o, konduk'ant'a al mal'grand'a balkon'o. La ĉambr'o est'is agrabl'e ombr'it'a per ŝirm'il'o el blank'a koton'o kun verd'a'j stri'o'j, pend'ant'a super la balkon'o. Tra inter'spac'o inter la franĝ'o'j de la ŝirm'il'o kaj la plank'o de la balkon'o est'is vid'ebl'a ark'aĵ'ej'o de la fam'a katedral'o, konstru'it'a sur la lok'o, kie star'is ĝis antaŭ 350 jar'o'j la grand'eg'a Teocalli, la antikv'a templ'o de la Aztek'o'j. Dum kelk'a'j minut'o'j Leon'ard'o for'don'is si'n al rev'o pri la mir'ind'a histori'o de la urb'o, en kiu li nun si'n trov'is, kaj pri la strang'a civilizaci'o ekzist'int'a en tiu land'o, neni'u sci'as kiom da cent'jar'o'j antaŭ la al'ven'o de la hispan'a'j conquistadores. Sed la dezir'o renkont'i sinjor'o'n "Hill" ig'is li'n for'sku'i lac'ec'o'n kaj rev'em'o'n kaj rapid'i pri la prepar'a'j far'ot'aĵ'o'j.

Mal'pli ol hor'o'n post'e, Leon'ard'o sid'is sol'a en ombr'a angul'o de vast'a balkon'o, form'ant'a part'o'n de la manĝ'ej'o. Li jam fin'is la manĝ'et'o'n kaj, kun'fald'ant'e si'a'n buŝ'tuk'o'n, vol'is lev'iĝ'i por sci'ig'i al sinjor'o Rodriguez si'a'n pret'ec'o'n, ir'i kun li al la hotel'o de la Constitución, kiam ĉi tiu ekscit'it'e en'kur'is en la ĉambr'o'n. Li'a rond'a, bon'kor'a vizaĝ'o montr'is ĉagren'o'n. Ek'lev'ant'e iom dram'ec'e la man'o'j'n, li kri'is:

—Ne rapid'u, vi'a moŝt'o; ne rapid'u! Ho ve! ne est'as bezon'o por rapid'o. Mi'a amik'o Do'n Victoriano ĵus sci'ig'is mi'n telefon'e, ke sinjor'o Hill el'ir'is. Li ir'as vizit'i Do'n Pedro Garcia, la direktor'o'n de ni'a muze'o, kaj ne re'ven'os ĝis tre mal'fru'e. Tio'n mi tre'eg'e bedaŭr'as, señor, ĉar vi nun dev'os pacienc'i ĝis morgaŭ maten'e. Ĉu mi inter'temp'e pov'as iel serv'i al vi?

—Mi tre pet'as vi'n, señor Marstón, ne parol'u pri ŝuld'o, kiam mi est'as tre'eg'e fier'a pro la honor'o serv'i al nobl'ul'o kaj eminent'ul'o, kiel vi.

Plaĉ'a rid'et'o vid'iĝ'is sur la serioz'a vizaĝ'o de Leon'ard'o. Li jam kutim'iĝ'is al la flor'ec'a kaj flat'em'a parol'manier'o de la bon'kor'a'j Meksiki'an'o'j.

—Nu, amik'o mi'a,—li dir'is,—mi do dev'as las'i pacienc'o'n reg'i mi'a'n anim'o'n ĝis morgaŭ. Inter'temp'e trov'iĝ'as en vi'a bel'a urb'o mult'a'j vid'ind'aĵ'o'j, kiu'j help'os al mi agrabl'e pas'ig'i la rest'o'n de la tag'o.

—Bedaŭr'ind'e, vi'a moŝt'o,—dir'is la hotel'mastr'o,—dum la nun'a mal'kviet'a temp'o mult'a'j publik'a'j konstru'aĵ'o'j de ni'a bel'eg'a urb'o ne est'as vizit'ebl'a'j, sed kelk'a'j'n vi nepr'e dev'as vid'i. Ni est'as tre fier'a'j pri ni'a ĉef'urb'o. Ĉu mi pov'as hav'i la honor'o'n, vi'a moŝt'o, konduk'i vi'n al kelk'a'j interes'aĵ'o'j ĝis la vesper'manĝ'o? Tre ver'ŝajn'e doktor'o Cuadra, Do'n Fernand'o Diaz kaj kelk'a'j ali'a'j Esperant'ist'o'j ven'os post la vesper'manĝ'o, por sci'iĝ'i, kiel prosper'is al vi trov'i vi'a'n honor'ind'a'n amik'o'n. Dezir'eg'o vi'n serv'i kaj sukces'ig'i vi'a'n entrepren'o'n, kaj ebl'e—li al'dir'is rid'et'ant'e—sci'vol'em'o, ne las'os ili'n rest'i for.

Leon'ard'o volont'e akcept'is la bon'kor'e far'it'a'n propon'o'n de la serv'em'a hotel'posed'ant'o, kaj pas'ig'is kun li du tre agrabl'a'j'n kaj instru'a'j'n hor'o'j'n.

Sinjor'o Rodriguez est'is prav'a. Dum la vesper'o al'ven'is du-tri-kvar'op'e preskaŭ la tut'a an'ar'o de la Esperant'ist'a klub'o de Meksiko; ĉiu'j ceremoni'e klin'salut'ant'e kaj dir'ant'e bel'fraz'a'n ĝentil'aĵ'o'n. Iom post nokt'o'mez'o ili ĉiu'j kun'e adiaŭ'is Leon'ard'o'n, sam'e ceremoni'e kaj kun simil'a'j graci'a'j parol'et'o'j. Tiu long'a vizit'o kaj la neces'o daŭr'e, per vigl'a inter'parol'o amuz'i ar'o'n da sprit'a'j kaj babil'em'a'j vizit'ant'o'j, tre streĉ'is la fort'o'j'n de Leon'ard'o, kiu jam sent'is si'n lac'eg'a. Sed la sincer'a dank'ec'o, kiu'n li sent'is pro ili'a kor'tuŝ'a serv'em'o, kaj li'a natur'a ĝentil'ec'o mal'permes'is al li montr'i, ke la vizit'o est'as por li tre mal'oportun'a.

Ĉu pro tro'lac'ec'o, ĉu pro sufok'ec'o de la nokt'a aer'o, aŭ la laŭt'a du'on'hor'a sonor'ad'o de la katedral'a horloĝ'eg'o, ĉu pro ĉiu'j ĉi tiu'j kaŭz'o'j kun'e, Leon'ard'o sen'dorm'e ĵet'iĝ'ad'is en la lit'o en la daŭr'o de kelk'a'j hor'o'j. Fin'e, kiam la sun'o jam komenc'is hel'ig'i li'a'n ĉambr'o'n li en'dorm'iĝ'is. Je la du'on'o post la ok'a hor'o bru'a frap'ad'o ĉe la pord'o subit'e vek'is li'n.

—Ĉu vi'a moŝt'o baldaŭ fin'os si'n vest'i?—ek'son'is la ekscit'it'a voĉ'o de sinjor'o Rodriguez.

—Ne, kial?—respond'is Leon'ard'o, frot'int'e al si la okul'o'j'n, kaj nur iom post iom konsci'ant'e, kie li si'n trov'as.

—Mi ĵus ricev'is telefon'a'n komunik'o'n de Do'n Victoriano, ke sinjor'o Hill kaj li'a'j kun'ul'o'j tuj for'vetur'os. Ili est'as en la nun'a moment'o sur'voj'e al la staci'o Lázaro.

Leon'ard'o neniam antaŭ'e el'salt'is el la lit'o kaj si'n vest'is tiel rapid'eg'e. Mal'supr'e'n'ir'ant'e la ŝtup'ar'o'n li renkont'is la hotel'mastr'o'n kur'ant'a'n ekscit'it'e el si'a ofic'ej'o. Post la kutim'a maten'salut'o:—¿Como ha pas'ad'o usted la noche?—li kri'is, ne atend'ant'e respond'o'n al si'a demand'o,—Ho ve! vi'a moŝt'o, la Fatal'o'j kruel'e mal'favor'as vi'n. Ambaŭ mi'a'j kaleŝ'o'j okaz'e est'as for, kaj en la nun'a moment'o eĉ unu fiakr'o ne est'as hav'ebl'a sur la plac'o. Mi ĵus tra'serĉ'is la fer'voj'a'n hor'ar'o'n kaj trov'is, ke ne'ebl'e est'as kur'ating'i la staci'dom'o'n antaŭ la for'vetur'o de la vagon'ar'o je la naŭ'a kaj kvin. Tio est'as mal'ben'it'a afer'o.

—Ne ĉagren'iĝ'u, mi'a bon'a sinjor'o Rodriguez,—dir'is Leon'ard'o.—Ĉu Do'n Victoriano sci'as, kie'n vetur'as ni'a tri'o?

Post rapid'e pren'it'a maten'manĝ'o ambaŭ ir'is al la Estación de San Lázaro, la fin'staci'o de Ferrocarril Inter'ocean'ic'o. La staci'estr'o volont'e inform'is ili'n, ke sinjor'o, sen'dub'e fremd'ul'o, aĉet'is tri bilet'o'j'n al Tepetlaxtoc, tre mal'grav'a staci'o en direkt'o al Ver'a Cruz, kiu'n li montr'is sur fer'voj'a land'kart'o.

—Tepetlaxtoc!—ek'kri'is sinjor'o Rodriguez,—en tia'n kot'kav'aĵ'o'n! Kio'n ajn ili pov'as serĉ'i tie? Ekzist'as en tiu region'o, kiom mi sci'as, neni'a'j esplor'ind'a'j aztek'aĵ'o'j.

—Kiam el'vetur'os la proksim'a vagon'ar'o al tiu lok'o,—demand'is Leon'ard'o,—mi dev'as sekv'i ili'n.

Respond'e al demand'o de la hotel'mastr'o, la staci'estr'o sci'ig'is Leon'ard'o'n, ke li dev'as atend'i ĝis la du'a post'tag'mez'e.

—Dank'o'n,—dir'is ĉi tiu,—tio ebl'ig'as mi'n far'i kelk'a'j'n prepar'o'j'n.

—Ho, sinjor'o Marston, se mi ne fort'e erar'as, ni'a amik'o doktor'o Cuadra ven'as el distrikt'o ne tre mal'proksim'a de tiu di'o'for'las'it'a lok'o. Ebl'e li pov'os mult'e help'i al vi per la kon'o de si'a nask'iĝ'a region'o. Ni ir'u sen'prokrast'e al li'a dom'o.

Doktor'o Cuadra, arme'a kurac'ist'o, serv'ant'a tiu'temp'e en milit'hospital'o, ĵus re'ven'is hejm'e'n por manĝ'et'o post fru'maten'a deĵor'o. Li kaj li'a jun'a edz'in'o akcept'is la du sinjor'o'j'n kun kor'a ĝentil'ec'o kaj aŭskult'is kun grand'a bedaŭr'o kaj vigl'a interes'o la rakont'o'n pri la ir'ad'o de la afer'o'j.

—Kia domaĝ'o,—ek'kri'is doktor'o Cuadra,—ke mi ne pov'as akompan'i vi'n, kar'a sinjor'o Marston! Caramba! Neni'o, mi cert'ig'as vi'a'n moŝt'o'n, far'us al mi pli grand'a'n plezur'o'n, ol ĉas'i kun'e kun vi vi'a'n interes'a'n kapt'ot'aĵ'o'n sur la sovaĝ'ej'o'j de mi'a nask'iĝ'a eben'aĵ'o. Ĝust'e tio, kio'n mi dezir'eg'us! Sed, se mi person'e ne pov'as help'i al vi, sen'dub'e mi'a'j amik'o'j pov'os. Pardon'u; moment'o'n.

Li ir'is al si'a skrib'tabl'o kaj post ne'mult'a'j minut'o'j re'ven'is, ten'ant'e en la man'o du leter'o'j'n.

—Jen du prezent'leter'o'j,—li dir'is,—kun fervor'a'j pet'o'j al la adres'it'o'j, propon'i al vi ĉi'a'n ebl'a'n help'o'n. Tiu ĉi leter'o est'as por mi'a patr'o, kies hacienda trov'iĝ'as en la mal'proksim'ec'o de unu'tag'a vojaĝ'o de Tepetlaxtoc. Kun li loĝ'as nev'in'o li'a, laŭ'nom'e Luci'a Cuadra, kiu'n li, vidv'o jam de mult'a'j jar'o'j, tiom am'as, kiom dorlot'em'a patr'o iam am'is si'a'n propr'a'n fil'in'o'n. Ŝi est'as izol'a, tamen tre flu'parol'a kaj entuziasm'a Esperant'ist'in'o, kiu kun grand'a ĝoj'o bon'ven'ig'os okaz'o'n inter'parol'i kun eminent'a Eŭrop'a sam'ide'an'o.

Leon'ard'o rid'et'ant'e montr'is per kap'klin'o ŝat'o'n pri la kompliment'o kaj dir'is:

—Mi antaŭ'rigard'as kun grand'a plezur'o la honor'o'n kon'at'iĝ'i kun sinjor'o vi'a patr'o, doktor'o Cuadra, kaj kun vi'a entuziasm'a kuz'in'o.

—La knab'in'o du'on'frenez'iĝ'os pro ĝoj'o, eĉ se ŝi ne montr'os ĝi'n. La du'a leter'o est'as adres'it'a al Do'n Miguel de Lazoda kaj li'a fil'in'o Maria. Ili est'as Indios fideles, de'ven'ant'o'j de la gent'o Marjas, la plej inteligent'a gent'o de la Aztek'o'j. Ili pretend'as rekt'a'n de'ven'o'n de reĝ'a kaj ĉef'pastr'a famili'o. En ĉia okaz'o ili est'as tre estim'ind'a'j kaj interes'a'j hom'o'j, alt'e super la nivel'o de vulgar'a'j Indios. Do'n Miguel est'as cacique de la distrikt'o kaj grav'a bien'hav'ant'o. Li'a hacienda trov'iĝ'as pli mal'proksim'e de la fer'voj'o, pli alt'e sur la grand'a plat'aĵ'o. Mi pov'as cert'ig'i al vi, ke vi trov'os tie sam'e bon'kor'a'n akcept'o'n kaj si'n'don'a'n help'o'n. Do'n Miguel, kaj sen'dub'e ankaŭ Maria, far'os por vi si'a'n ebl'o'n, ne nur pro la honor'o kaj plezur'o est'i komplez'a'j al vi, sed ne mal'pli pro dank'ec'o al mi. Mi'a plej grand'a profesi'a triumf'o est'is kapt'ad'o de Maria el la faŭk'o de l’ mort'o—tre interes'a okaz'o de intest'o'febr'o. Mi pas'ig'is el'lac'ig'a'n semajn'o'n en ili'a dom'o, batal'ant'e tag'e kaj nokt'e kontraŭ tiu kruel'a mal'san'o. Fin'e mi venk'is, kaj la ĝoj'o kaj la dank'em'ec'o de la patr'o est'is sen'lim'a'j. Ceter'e, Maria kaj mi'a kuz'in'o Luci'a est'as intim'a'j amik'in'o'j, malgraŭ la grand'a mal'sam'ec'o de ili'a'j soci'a'j stat'o'j.

Leon'ard'o jam viv'ec'e prezent'is al si vizit'o'n al tiu'j interes'a'j hom'o'j. Varm'e li dir'is:

—Vi'a kor'tuŝ'a si'n'don'em'o, kar'a'j amik'o'j, kaj ĉi tiu'j feliĉ'a'j cirkonstanc'o'j antaŭ'sign'as por mi prosper'o'n. Mi ne dub'as, ke fin'e mi vid'os vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o mi'a'n kon'at'o'n, kiu don'as al si la nom'o'n "Hill". Cert'e, sen vi'a afabl'a help'o mi'a ĉas'ad'o est'us tut'e sen'rezultat'a.

Dum manĝ'et'o, al kiu sinjor'in'o Cuadra invit'is la du vizit'ant'o'j'n, doktor'o Cuadra dir'is:

—Ĉar mi ne pov'as akompan'i vi'n, vi'a moŝt'o, vi nepr'e dev'os dung'i taŭg'a'n moz'o’n aŭ indi'an'a'n serv'ist'o'n.

—Kompren'ebl'e,—respond'is Leon'ard'o, la unu'a'n foj'o'n klar'e konsci'ant'e, ke en tia sovaĝ'a region'o li ne pov'os vojaĝ'i sen gvid'ist'o.

—Dir'u, sinjor'o Rodriguez,—demand'is la kurac'ist'o,—ĉu vi ne opini'as, ke vi'a kort'ist'o José est'os la plej taŭg'a moz'o, kiu'n ni pov'us trov'i por ni'a honor'at'a vizit'ant'o?

Ĝis nun sinjor'o Rodriguez parol'is tre mal'mult'e. Antaŭ si'a'j hotel'gast'o'j li est'is sen'ĝen'a kaj babil'em'a, ĉiam pret'a kun oportun'a'j "el'proviz'a'j" fraz'o'j, sed kiel gast'o mem ĉe tre kon'at'a societ'ul'in'o, al kiu li prezent'iĝ'is nur antaŭ kelk'a'j minut'o'j, li iom perd'is si'a'j'n viv'ec'o'n kaj mult'vort'ec'o'n.

—Vi'a moŝt'o est'as prav'a,—li respond'is vigl'e,—kaj mi jam pri'pens'is tio'n. José tre'eg'e fier'os pri tia honor'o. Est'i gvid'ant'o por el nobl'e Inglese est'os la plej memor'ind'a epizod'o de li'a viv'o. La sol'a bedaŭr'ind'aĵ'o est'os,—sinjor'o Rodriguez al'dir'is rid'ant'e,—ke José far'iĝ'os ankoraŭ pli mal'modest'a, ol li jam est'as. Pas'int'e kelk'e da jar'o'j trans la land'lim'o en Uson'o, li sufiĉ'e sci'as la angl'a'n lingv'o'n. Ceter'e, malgraŭ ke li est'as mestiz'o kun nur mal'mult'a'j gut'o'j da hispan'a sang'o, li cert'e est'as vigl'a kaj sufiĉ'e sprit'a. José est'as sen'dub'e honest'a kaj fidel'a moz'o, vi'a moŝt'o,—li dir'is al Leon'ard'o,—sed hom'o, al kiu oni dev'as okaz'e memor'ig'i si'a'n de'ven'stat'o'n.

La doktor'edz'in'o, impon'a, graci'a vir'in'o, kaj, mal'simil'e al si'a sincer'a edz'o, fier'a kaj si'n'de'ten'em'a, propon'is al Leon'ard'o jen'a'n konsil'o'n:

—Kompren'ebl'e, mi ne kon'as person'e tiu'n model'a'n moz'o'n José, señor,—ŝi dir'is kun iom'et'e mal'estim'a manier'aĵ'o,—sed laŭ mi'a opini'o oni ne pov'as est'i tro sever'a, eĉ sen'indulg'a al tiu'j Indios, precip'e se ili fier'as pri kelk'e da gut'o'j da blank'ul'a sang'o. Est'as tut'e mal'util'e montr'i al ili kia'n ajn familiar'ec'o'n. Pli bon'e prosper'as sen tio.

Leon'ard'o aŭskult'is ĝentil'e kaj dank'is afabl'e al sinjor'in'o Cuadra pro ŝi'a konsil'o, sed en la pens'o'j li decid'is ag'i laŭ si'a'j propr'a'j princip'o'j.

—Sed, doktor'o Cuadra,—dir'is la hotel'mastr'o humil'e,—kiom mi sci'as, en tiu part'o de la plat'aĵ'o ekzist'as neni'a'j antikv'a'j ruin'o'j; ĉu ne ver'e?

—Ne mult'a'j, señor,—respond'is la kurac'ist'o;—sed apud la hacienda de mi'a amik'o Do'n Miguel trov'iĝ'as monaĥ'ej'o de Anselm’an'o'j kaj, intern'e de la mur'o'j de ili'a vast'a posed'aĵ'o, star'as tre antikv'a templ'o, unu el la plej antikv'a'j kaj bel'a'j, mi supoz'as, en Meksikio. La monaĥ'o'j est'as ĉiu'j—aŭ preskaŭ ĉiu'j—Indios kaj iom mister'e sekret'em'a'j. Oni do ne sci'as mult'e pri ili kaj pri la antikv'aĵ'o'j aparten'ant'a'j al ili. Krom tio, la rid'ind'e superstiĉ'a'j peones en tiu region'o ĉiam parol'as pri grand'a'j en'ter'ig'it'a'j trezor'o'j—ceter'e tre am'at'a tem'o por inter'parol'o inter peon'o'j—kaj antikv'a'j kavern'o'j, plen'a'j de antaŭ'histori'a'j krani'o'j kaj ost'o'j kaj ŝton'a'j il'o'j; sed la esplor'ad'o'j de antikv'aĵ'ist'o'j kaj trezor'o'ĉas'ist'o'j ĝis nun est'is van'a'j; ebl'e pro la sekret'em'o de la Anselm’an'o'j kaj tial, ke la peon'o'j est'as tre mal'inklin'a'j help'i al la esplor'ist'o'j. Laŭ ili'a superstiĉ'a kred'o en'ter'ig'it'a'j trezor'o'j el antikv'a'j temp'o'j est'as ĉiam gard'at'a'j de spirit'o'j; jen bon'a'j, jen mal'bon'a'j. En ĉiu okaz'o mal'feliĉ'o nepr'e kapt'os tiu'j'n, kiu'j si'n en'miks'as en ili'n. Peon'o'j cert'ig'us al vi, ke tre proksim'e de kaŝ'it'a trezor'o oni pov'as vid'i nokt'e sur la plat'aĵ'o mister'a'n lum'o'n flug'pend'ant'a'n super ĝi, precip'e kiam la aer'o est'as mal'sek'a kaj nebul'a. Tiu'n lum'o'n ili nom'as relación. Neni'u peon'o kuraĝ'us al'proksim'iĝ'i al tia lok'o. Tio est'as aŭ mal'bon'a spirit'o, kiu vol'as gvid'i la hom'o'j'n al la trezor'o por pere'ig'i ili'n, aŭ bon'a spirit'o, kiu vol'as avert'i ili'n. Indios brav'os, t. e. la ne'kultur'it'a'j land'id'o'j, rakont'us al vi fantom'rakont'o'j'n pri spirit'o'j de la "Reĝ'o de la Mal'lum'o", kiu est'as en ili'a superstiĉ'o'riĉ'a mond'o sen'dub'a real'aĵ'o.

Aĉet'int'e kelk'a'j'n neces'aĵ'o'j'n por la vojaĝ'o, tia'j'n, kia'j serapes aŭ dik'a'j lan'a'j kovr'il'o'j, sombrero el panam'a pajl'o, dors'o'sak'o'j ktp. sinjor'o Rodriguez kaj Leon'ard'o serĉ'is José’on. Tiu ĉi tuj kun ĝoj'a vigl'ec'o pret'iĝ'is ek'for'vojaĝ'i kun la nobl'e Inglese. La hotel'mastr'o, parol'ant'e apart'e kun si'a serv'ist'o, kred'ig'is li'n, ke sinjor'o Marston ne est'as ordinar'a person'o, sed tre eminent'a angl'a nobel'o kun tre'eg'e grav'a misi'o de potenc'a societ'o, kaj admon'is li'n kondut'i antaŭ li kun profund'a respekt'o. José respond'is kun al'pren'o de grav'a mien'o, kiu tre amuz'is li'a'n mastr'o'n:

—Mi ek'kon'as nobel'o'n, precip'e angl'a'n nobel'o'n, ĉe la unu'a rigard'o, señor, kaj mi bon'e sci'as, kiom da honor'o kaj respekt'eg'o dec'as al li.

José est'is vir'o hav'ant'a la aĝ'o'n de ĉirkaŭ kvar'dek jar'o'j, de iom pli ol mez'a kresk'o kun ne'dik'a sed fort'muskol'a statur'o. Li'a preskaŭ kupr'o'brun'a vizaĝ'o montr'is bon'kor'ec'o'n kaj honest'ec'o'n, sed ne mal'pli vigl'ec'o'n kaj de'nask'a'n sagac'ec'o'n. Li tuj plaĉ'is al Leon'ard'o, kiu dir'is al li kelk'a'j'n afabl'a'j'n vort'o'j'n. Pret'iĝ'int'e por la vojaĝ'o kun dik'a dors'o'sak'o, baston'o kaj paf'il'o, José rigard'is la alt'kresk'a'n, bel'form'a'n figur'o'n kaj la vir'ec'a'n, serioz'a'n vizaĝ'o'n de la angl'o kun mal'kaŝ'a admir'o kaj sincer'a humil'ec'o. De'pren'ant'e si'a'n larĝ'rand'a'n, alt'a'pint'a'n ĉapel'o'n, li dir'is:

Post kvin'hor'a mal'rapid'a vojaĝ'o Leon'ard'o kaj li'a serv'ant'o al'ven'is ĉe la staci'o Tepetlaxtoc. Kvankam mult'a'j serioz'a'j pens'o'j okup'is la kap'o'n de Leon'ard'o dum la vetur'o, li tamen tre ĝu'is la bel'eg'a'j'n vid'aĵ'o'j'n, kiu'j'n ili preter'pas'is. La tra'vetur'it'a land'o, en la daŭr'o de la unu'a'j tri aŭ kvar hor'o'j, est'is tre interes'a kun mult'a'j vid'ind'a'j preĝ'ej'o'j kaj haciendoj. Kelk'foj'e, en la mal'proksim'ec'o, li ek'vid'is impon'a'j'n ruin'o'j'n de tiu'j grandioz'a'j templ'o'j kaj majest'a'j piramid'o'j, pri kiu'j li oft'e leg'is en vojaĝ'libr'o'j kaj gazet'o'j. Kiam, iom post iom, la vagon'ar'o ating'is pli alt'a'j'n region'o'j'n, la aspekt'o de la kamp'ar'o ŝanĝ'iĝ'is: tropik'a veget'aĵ'ar'o ced'is lok'o'n al mez'a'zon'a'j kresk'aĵ'o'j, ĝis fin'e la fer'voj'o tra'pas'is pin'arb'ar'o'j'n kaj sovaĝ'aspekt'a'j'n, sek'a'j'n region'o'j'n kun du'on'kresk'a'j arb'et'aĵ'o'j. La humil'a'n staci'dom'o'n ĉirkaŭ'is ar'o da mizer'a'j dom'et'o'j, kiu'j ne pov'is pretend'i la nom'o'n vilaĝ'o, kaj, pli mal'proksim'e, dezert'o. Leon'ard'o ordon'is al José far'i demand'o'j'n ĉe la staci'estr'o pri la serĉ'at'a tri'o kaj sci'iĝ'is, ke ĝi al'ven'is per la antaŭ'a vagon'ar'o kaj tuj for'ir'is en direkt'o al vilaĝ'o nom'at'a Calpan. Tiu vilaĝ'o kuŝ'is, laŭ plu'a inform'o, ĉe la voj'o al la hacienda de sinjor'o Cuadra. Leon'ard'o ĝoj'e bon'ven'ig'is tiu'n sci'ig'o'n.

Post long'a, lac'ig'a marŝ'o tra preskaŭ sen'hom'a region'o ili al'proksim'iĝ'is al Calpan, kiam la sun'o jam mal'lev'iĝ'is al la horizont'o. Ili'a'n al'ven'o'n anonc'is boj'eg'ad'o de legi'o da hund'o'j, kiu'j ven'ig'is la tut'a'n loĝ'ant'ar'o'n sur la strat'o'n, aŭ pli ĝust'e sur la sen'form'a'n inter'spac'o'n, kiu serv'is kiel komun'a for'ĵet'aĵ'ej'o, infan'lud'ej'o kaj tra'pas'ej'o. Neniam antaŭ'e Leon'ard'o vid'is tia'n ar'o'n da mizer'eg'a'j, mal'pur'a'j dom'aĉ'o'j kaj tia'n spec'aĵ'ar'o'n da kompat'ind'a'j, mal'gaj'a'j mizer'ul'o'j, kun mal'dik'a'j, melankoli'a'j vizaĝ'o'j. Li antaŭ'e esper'is trov'i en tiu vilaĝ'o i'a'n ripoz'ej'o'n, kiom ajn humil'a'n, kaj i'a'j'n re'freŝ'ig'aĵ'o'j'n, sed la nur'a vid'o de la ekster'aĵ'o de la jacal’oj aŭ bud'o'j, mal'lert'e kun'met'it'a'j el branĉ'plekt'aĵ'o'j kaj argil'o, kaj la mal'pur'a aspekt'o de la vilaĝ'an'o'j for'pren'is de li ĉi'a'n dezir'o'n far'i uz'o'n el la gast'am'o de la sen'dub'e bon'kor'a'j hom'o'j. Prefer'e li vol'us pas'ig'i la nokt'o'n en ia ŝirm'ej'o aŭ sub la ĉiel'o. Kiam li propon'is tio'n al José, ĉi tiu tre volont'e konsent'is, ebl'e por montr'i si'a'n super'ec'o'n super nur'a'j Indios brav'os, aŭ ebl'e pro kontent'ec'o pri la afabl'ec'o de la eminent'a angl'o, kiu "propon'is" anstataŭ "ordon'i". Sci'iĝ'int'e de la vilaĝ'estr'o, ke tri sinjor'o'j de fremd'land'a aspekt'o tra'pas'is la lok'o'n antaŭ kelk'a'j hor'o'j, ili daŭr'ig'is si'a'n voj'ir'o'n en la direkt'o al la bien'o de sinjor'o Cuadra. Leon'ard'o ne pov'is aĉet'i en la vilaĝ'o eĉ unu mul'o'n. Tio precip'e ĉagren'is la moz'o'n, kiu pens'is, ke al'ven'i al grand'a hacienda pied'ir'e tre mal'alt'ig'os la ind'o'n de la nobl'e Inglese.

Kelk'a'j "strang'aĵ'o'j" de Leon'ard'o tre mir'ig'is José’on: Li'a por'temp'a sinjor'o insist'is port'i part'o'n de la ŝarĝ'o, nom'e, si'a'n mal'grand'a'n valiz'o'n kaj si'a'n "Thermos"-botel'o'n; li ne fum'is; li neniam blasfem'is, kaj li volont'e permes'is al nur'a moz'o instru'i li'n pri mult'a'j tiu'land'a'j afer'o'j.

Leon'ard'o aŭskult'is kun interes'o kaj plezur'o la babil'ad'o'n de si'a gvid'ant'o. Jam ĉe la komenc'o de la vojaĝ'o José inform'is li'n, ke, pas'ig'int'e preskaŭ kvin jar'o'j'n en Uson'o, li tut'e liber'iĝ'is el la rid'ind'a superstiĉ'o, reg'ant'a la mal'kler'a'j'n peon'o'j'n. Ne long'e post tiu fanfaron'o li subit'e mal'lig'is kaj de'met'is si'a'n port'aĵ'o'n kaj kur'is cent'kelk'e da paŝ'o'j sur la supr'o'n de alt'aĵ'et'o. Tie li lev'is fal'int'a'n kruc'o'n kaj firm'ig'is ĝi'n en ĝi'a krud'a ing'o.

—Ni ĉiam far'as tio'n, señor. Lev'o de fal'int'a sankt'a kruc'o nepr'e don'as dum kelk'a temp'o liber'ec'o'n de mal'feliĉ'o kaj cert'ig'as prosper'o'n de entrepren'o. Atend'u, ĉu tio ne efektiv'iĝ'os. Neni'o pli bon'ŝanc'a pov'us okaz'i, señor.

—Ho, José,—dir'is Leon'ard'o rid'et'ant'e,—vi kred'ig'is al mi, ke vi tut'e liber'iĝ'is el superstiĉ'o!

—Tio ne est'as superstiĉ'o, señor,—li respond'is.—Se vi'a moŝt'o aŭskult'us inter'parol'o'n inter ar'o da Indios brav'os dum vintr'a vesper'o, vi el'trov'us, kio est'as superstiĉ'o.

La sun'glob'o al'proksim'iĝ'is al la horizont'o kaj ĵet'is ĉiam pli'long'iĝ'ant'a'j'n, grotesk'a'j'n ombr'o'j'n de la du kun'voj'ir'ant'o'j sur la voj'o'n antaŭ ili. De temp'o al temp'o José ek'halt'is kaj esplor'e ĉirkaŭ'rigard'is. La ter'o nun far'iĝ'is mal'eben'a kaj rok'a, prezent'ant'a ĉi tie kaj tie oportun'a'n lok'o'n por nokt'a ŝirm'ej'o. De'met'int'e si'a'j'n pak'aĵ'o'j'n, li rapid'e kolekt'is kelk'e da branĉ'aĵ'o'j kaj lert'e konstru'is sub super'pend'ant'a ŝton'eg'o sufiĉ'e komfort'a'n dorm'ej'o'n por Leon'ard'o. Dum'e ĉi tiu sid'is sur alt'aĵ'et'o, sorĉ'at'e de vid'o de tre'eg'e bel'a, kolor'o'riĉ'a sun-mal'lev'iĝ'o. Apenaŭ José pret'ig'is simpl'a'n vesper'manĝ'o'n sur oportun'a plat'a ŝton'o por "li'a baron'a moŝt'o", kaj por si mem je dec'a distanc'o, kiam mal'lum'ec'o sur'ven'is kun rapid'ec'o, kiu surpriz'is Leon'ard'o'n. Sam'temp'e la temperatur'o de la ĝis tiam agrabl'e varm'a aer'o tiom mal'lev'iĝ'is en la daŭr'o de nur kelk'e da minut'o'j, ke Leon'ard'o volont'e sekv'is la ekzempl'o'n de si'a moz'o kaj en'volv'is si'n en unu el la aĉet'it'a'j serap’oj.

Subit'e long'a, mal'gaj'a blek'ad'o aŭd'iĝ'is, komenc'e unu'op'a, post'e ĥor'a.

Post la vesper'manĝ'o Leon'ard'o sur'ir'is la alt'aĵ'o'n, de kie li est'is ĝu'int'a la sun'sub'ir'o'n. La ĉiel'o nun est'is stel'bril'a, kaj mir'ind'e lum'a, arĝent'a du'on'lun'o vid'iĝ'is super ar'o da nigr'a'j pin'o'j, ĵet'ant'e sorĉ'a'n bel'ec'o'n sur la pejzaĝ'o'n. Majest'a silent'o reg'is kaj preskaŭ mister'a trankvil'o. Ĉio est'is impon'a vast'ec'o, sen'lim'ec'o. Kiel mister'a, li sent'is, est'as la profund'o de sen'lim'a spac'o, kaj kiel mir'eg'ind'a la sen'erar'a ir'ad'o de la ne'nombr'ebl'a'j legi'o'j da stel'o'j, ĉiu'j lig'it'a'j, unu al la ali'a, per la sam'a, mister'a pez'o'fort'o; ĉiu'j kun'e form'ant'a'j unu grand'a'n, komplik'a'n, tamen harmoni'a'n tut'aĵ'o'n.—For'pren'u,—Leon'ard'o dir'is al si en la pens'o'j,—unu el tiu'j bril'et'ant'a'j er'o'j, kaj la tut'a vast'a kun'met'aĵ'o dis'fal'os. Kia intelekt'eg'o est'as neces'a por el'labor'i kaj konserv'i tiu'n meĥanik'aĵ'ar'o'n!

Kun profund'a ador'o li pri'medit'is si'a'n okaz'o'plen'a'n viv'o'n kaj antaŭ'e'n rigard'is kun trankvil'a konfid'o en la est'ont'ec'o'n, kiu est'as ja sub la kontrol'o de la reg'ant'o de la stel'o'j.

José rigard'is dum kelk'a temp'o kun admir'o kaj respekt'eg'o la en'pens'a'n, sen'mov'a'n figur'o'n de la angl'o. Post'e li ir'is sen'bru'e sur la pied'fingr'o'j al la ripoz'ej'o, kiu'n li prepar'is por si, kaj ĉirkaŭ'volv'is si'n per du varm'a'j serap'o'j. Pi'e far'int'e sign'o'n de l’ kruc'o sur la brust'o, li profund'e en'dorm'iĝ'is.

La sekv'int'a'n tag'o'n, je la ses'a hor'o vesper'e, la du vir'o'j al'proksim'iĝ'is al preskaŭ bon'aspekt'a vilaĝ'o, almenaŭ frap'ant'e mal'simil'a al la vilaĝ'aĉ'o, kiu'n ili tra'pas'is la antaŭ'a'n vesper'o'n. Ĉe la fin'o de la vilaĝ'o bel'a ale'o da fag'o'j konduk'is ili'n al pord'eg'o de bon'hav'ec'a hacienda, ĉirkaŭ'it'a de alt'a'j blank'ig'it'a'j mur'o'j. Ili en'ir'is vast'a'n kort'o'n, ĉe kies kontraŭ'a fin'o star'is grand'a, blank'a, unu'etaĝ'a dom'o. En tiu moment'o du vir'o'j tra'pas'is la kort'o'n, konduk'ant'e kvar mul'o'j'n, unu el kiu'j port'is cerv'o'n kaj kelk'e da bird'o'j, supoz'ebl'e la rezultat'o de tiu'tag'a ĉas'ad'o. Leon'ard'o don'is al José la leter'o'n de doktor'o Cuadra, adres'it'a al ĉi ties patr'o, kun ordon'o en'man'ig'i ĝi'n per la help'o de tiu'j vir'o'j al la hacendado, kaj mal'rapid'e ir'is en direkt'o al ark'aĵ'a en'ir'ej'o, tra kiu li ek'vid'is foli'o'riĉ'a'n, mult'e'kolon'a'n plac'o'n. Ne'mult'a'j'n minut'o'j'n post'e aper'is en ĉi tiu en'ir'ej'o nobl'aspekt'a blank'har'ul'o sekv'at'e de jun'a vir'in'o. Li al'paŝ'is kun dign'o'plen'a mien'o kaj, de'pren'ant'e si'a'n grand'a'n, or'ŝnur'e ornam'it'a'n sombreron, al'parol'is Leon'ard'o'n hispan'e kun natur'a graci'ec'o:

—Kor'eg'a'n bon'ven'o'n, caballero; mi ŝat'as, kiel mal'oft'a'n honor'o'n kaj ne'ordinar'a'n plezur'o'n, la okaz'o'n akcept'i vi'n. Amik'o de mi'a fil'o, prezent'at'a kun tiel elokvent'a laŭd'o, est'as cent'obl'e bon'ven'a. Señor,—li al'dir'is kun dram'ec'a sving'o de la sombrero,—ni'a hacienda est'as je vi'a dispon'o.

La sinjor'in'o, re'don'int'e salut'o'n de la ven'int'o, traduk'is Esperant'e'n la parol'o'n de la sinjor'o laŭ'vort'e kun rimark'ind'a flu'ec'o. Ŝi est'is bel'a knab'in'o, hav'ant'a la aĝ'o'n de ĉirkaŭ du'dek tri jar'o'j. Ŝi'a san'o'plen'a, sun'brun'ig'it'a vizaĝ'o kaj ŝi'a bel'tali'a, fortik'a figur'o supoz'ig'is ag'em'a'n viv'ad'o'n en liber'a aer'o. Tio'n plu'e montr'is paf'il'o, pend'ant'a per rimen'o de ŝi'a ŝultr'o, mal'long'a jup'o kaj alt'a'j, dik'a'pland'a'j bot'o'j. Bril'a'j, nigr'a'j okul'o'j kaj riĉ'a'j, nigr'a'j har'o'j kun'e kun mal'kaŝ'a, sen'tim'a rigard'o, don'is al ŝi impon'a'n aspekt'o'n. Kun ĉarm'a rid'et'o ŝi al'dir'is:

—Kaj al la bon'ven'ig'o de la onkl'o, mi vol'as al'don'i, ke est'as por mi apart'a ĝoj'o person'e kon'at'iĝ'i kun vi. Laŭ'fam'e mi ja jam kon'as vi'n. Ho ve! Nur tre mal'oft'e mi hav'as okaz'o'n parol'i Esperant'e, kaj mi tiom am'as ni'a'n kar'a'n lingv'o'n!

Kvankam Leon'ard'o kaj la nev'in'o de sinjor'o Cuadra jam sent'is si'n preskaŭ amik'o'j, la mal'jun'a hacendado pens'is, ke est'as neces'e ceremoni'e inter'kon'at'ig'i ili'n. Ambaŭ rid'et'ant'e riverenc'is.

Ili tra'pas'is la kolon'ej'o'n kaj en'ir'is la dom'o'n. Tie Leon'ard'o prezent'iĝ'is al mez'aĝ'a sinjor'in'o, tre ĝentil'e kaj ĝoj'e, sed iom mal'pli ceremoni'e. Tio est'is Donna Luci'a Castaños, dom'estr'in'o aŭ duenna de la jun'a sinjor'in'o, aŭ kun'ul'in'o-amik'in'o de ambaŭ. Almenaŭ ŝi mastr'um'is ĉe la vesper'manĝ'o, tamen ne mult'e part'o'pren'ant'e en la inter'parol'o. La mal'jun'a sinjor'o parol'is hispan'e kun grand'a'j viv'ec'o kaj mult'e'vort'ec'o, kvazaŭ li'a gast'o plen'e kompren'as li'n. Nur kelk'a'foj'e, memor'ant'e li'a'n ne'sci'o'n de la hispan'a lingv'o, li halt'is moment'o'n por don'i okaz'o'n al si'a nev'in'o traduk'i li'a'n parol'o'n Esperant'e'n.

—Per la leter'o de mi'a fil'o mi sci'iĝ'as, señor,—dir'is la bien'ul'o, iom grav'manier'e,—ke la sol'a cel'o de vi'a long'a vojaĝ'o est'as renkont'i unu sinjor'o'n Hill, uson'an'o'n. Se mi ne erar'as, mi aŭd'is amik'o'n mi'a'n, Do'n Miguel de Lozada, parol'i pri tiu sinjor'o, kiu est'as, oni dir'as, fam'a scienc'ist'o kaj antikv'aĵ'ist'o. Ĉu ne ver'e, kar'ul'in'o?—si'n turn'ant'e al si'a nev'in'o.

—Jes, onkl'o, li tre interes'iĝ'as pri la antikv'a histori'o de ni'a land'o. Maria asert'as, ke li kon'as ĝi'n pli bon'e, ol la profesor'o'j de ni'a propr'a universitat'o.

—Tio est'as por mi kuraĝ'ig'a sci'ig'o,—dir'is Leon'ard'o,—ĉar sinjor'o vi'a fil'o, vi'a moŝt'o, kies afabl'ec'o'n kaj komplez'em'ec'o'n mi ne pov'as sufiĉ'e laŭd'i, don'is al mi prezent'leter'o'n al tiu sam'a sinjor'o, kaj mi intenc'as vizit'i li'n morgaŭ maten'e.

—Ho, ver'e?—ek'kri'is fraŭl'in'o Cuadra kun ĝoj'a ek'bril'et'o en si'a'j nigr'a'j okul'o'j. Kar'a onkl'o,—ŝi dir'is plu'e, kares'ant'e man'o'n de la blank'har'ul'o,—ni jam de mult'a'j semajn'o'j ne vizit'is ni'a'j'n amik'o'j'n en Tulanatlan kaj post ne long'e la estación de las aguas[13] komenc'iĝ'os. Ĉu ni ambaŭ akompan'u sinjor'o'n Marston? Mi ŝuld'as vizit'o'n al Maria jam de long'e.

La mal'jun'a sinjor'o mal'rapid'e el'blov'is vic'o'n da fum'ring'et'o'j kaj rigard'is en'pens'iĝ'e la plafon'o'n.

—Plu'e, onkl'o,—al'dir'is la jun'a vir'in'o viv'e,—mi pov'os pli konven'e serv'i kiel interpret'ist'o, ol José, la moz'o de sinjor'o Marston. Ĉu ne?

—Nu, Lucinjo,—respond'is la onkl'o,—volont'e mi konsent'as. Mal'feliĉ'e mi nepr'e dev'os re'e est'i ĉi tie post'morgaŭ por akcept'i la du bov'o'spert'ul'o'j'n, kiu'j ven'os de Ver'a Cruz, kaj konsult'i ili'n. Est'os do neces'e, ke ni for'ir'u tre fru'e morgaŭ maten'e, por ke mi pov'u ir'i re'turn'e la sam'a'n tag'o'n. Se tio plaĉ'as al ni'a estim'at'a gast'o, mi est'os tre kontent'a.

Post kiam fraŭl'in'o Cuadra traduk'is tiu'n parol'o'n Esperant'e'n, Leon'ard'o el'dir'is grand'a'n ĝoj'o'n kaj ŝuld'ec'o'n al si'a'j gast'ig'ant'o'j. Akompan'o de tiu'j bon'kor'a'j kaj ĝentil'a'j Meksiki'an'o'j est'os por li tre agrabl'a kaj interes'a afer'o. Do'n Alfons'o Cuadra nun lev'iĝ'is kaj, graci'e riverenc'ant'e, al'parol'is Leon'ard'o'n:

—Bon'vol'u pardon'i al mal'jun'ul'o, vi'a moŝt'o, se lac'ec'o venk'as li'a'n grand'a'n dezir'o'n el'ĝu'i ĝis mal'fru'a hor'o la mal'oft'a'n plezur'o'n de kun'est'o de alt'estim'at'a kaj kar'a gast'o. Ni pas'ig'is tre lac'ig'a'n tag'o'n, señor, mi'a nev'in'o kaj mi, ĉas'ant'e tra vast'a kamp'ar'o—feliĉ'e kun tre kontent'ig'a rezultat'o. Permes'u do, ke mi dezir'u al vi dolĉ'a'n, re'freŝ'ig'a'n dorm'o'n. La sankt'ul'o'j gard'u vi'n sub ni'a tegment'o.

Post la el'ir'o de la blank'har'ul'o la du sam'ide'an'o'j viv'ec'e inter'parol'is pri la prosper'o de Esperant'o en la mond'o, dum señora Luci'a Castaños brav'e pen'is per kroĉ'trik'ad'o venk'i si'a'n dorm'em'ec'o'n. Leon'ard'o supoz'is, ke la kutim'o'j de la land'o postul'as la ĉe'est'o'n de gard'ist'in'o.

La maten'o est'is ankoraŭ iom mal'varm'a, kaj la sun'o apenaŭ lev'iĝ'is super la mal'alt'a'j dom'et'o'j de la vilaĝ'et'o, la vojaĝ'ant'ar'o tra'pas'is la ekster'a'n pord'eg'o'n de la hacienda. Ĉiu'j rajd'is sur bel'a'j mul'o'j. La antaŭ'gvardi'o konsist'is el jun'a serv'ist'o, indio, kaj ni'a amik'o José, kiu per dign'o'plen'a si'n'mal'alt'ig'o pen'is el'montr'i si'a'n super'ec'o'n super la kun'ul'o. Ili'n sekv'is kun'e la mal'jun'a hacendado, Leon'ard'o kaj la jun'a sinjor'in'o. Post la ge'sinjor'o'j rajd'is mez'aĝ'a kreol'o de serioz'a, sen'mov'a mien'o; kaj la fin'o'n de la kavalkad'et'o form'is du pli jun'a'j serv'ist'o'j, konduk'ant'a'j po unu mul'o, ŝarĝ'it'a per pak'aĵ'o'j. La vilaĝ'an'o'j jam vigl'is. Ĉi tie kaj tie Leon'ard'o ek'vid'is vir'in'o'n sid'ant'a'n sur la sojl'o de dom'et'o, muel'ant'e, aŭ vir'o'n, de'met'ant'a'n krud'a'n ĝarden'il'o'n por rul'far'i al si cigared'o'n. Unu mal'riĉ'e aspekt'ant'a'n vir'o'n li vid'is salt'et'ant'a'n per si'a'j sandal'e vest'it'a'j pied'o'j, konjekt'ebl'e por varm'ig'i si'n.

—La peon'o'j de la vilaĝ'o'j lev'iĝ'as tre fru'e, frost'o'trem'et'ant'e, señor—dir'is la mal'jun'a bien'ul'o.—Kun dank'o'plen'a laŭd'o kaj ĝoj'a salt'et'ad'o ili bon'ven'ig'as la sun'o'n, "la capa de los pobres"[14].

Ĉiu'j en la vilaĝ'o salut'is la ge'sinjor'o'j'n kun grand'a kaj vid'ebl'e sincer'a respekt'o, sed sen tiu humil'aĉ'a mien'o, kiu'n Leon'ard'o ordinar'e rimark'is ĉe mal'riĉ'eg'a'j peon'o'j. Dum kelk'a temp'o la vojaĝ'ant'o'j tra'pas'is bel'a'n bien'ar'o'n kun mult'a'j bon'e pri'labor'it'a'j kamp'o'j, rid'et'ant'a'j en la hel'a maten'sun'o; sed iom post iom la voj'o far'iĝ'is mal'pli agrabl'a, en'ir'ant'e dezert'a'n, mont'a'n region'o'n kun mol'a'j, fer'kolor'a'j ŝton'aĵ'o'j. Mult'jar'a pas'ad'o de ĉeval'o'j kaj mul'o'j sur la voj'o el'kav'ig'is profund'a'n sulk'o'n, ĝis'ir'ant'a'n la genu'o'j'n de la best'o'j. Kelk'a'j'n mejl'o'j'n pli mal'proksim'e la ter'o trans'ir'is en mal'sam'a'n, eĉ pli mal'agrabl'a'n spec'o'n, konsist'ant'a'n el romp'it'a'j mas'o'j da bazalt'o kaj ali'a'j vulkan'a'j substanc'o'j. Tie la mul'o'j dev'is paŝ'i tre si'n'gard'e, kaj unu'foj'e la rajd'ant'o'j est'is dev'ig'at'a'j el'sel'iĝ'i. En vast'a'j etend'aĵ'o'j neni'a post'e'sign'o de hom'a labor'o est'is vid'ebl'a. Nur du- aŭ tri-foj'e ili renkont'is ar'et'o'j'n da Indioj, port'ant'a'j al mal'proksim'a foir'ej'o produkt'o'j'n de si'a'j mal'grand'a'j farm'bien'o'j.

Ne'long'e post tag'mez'o ili al'ven'is ĉe la hacienda de Do'n Miguel de Lozada. Li'a bien'dom'o ne est'is tiel grand'a kaj impon'a, kiel la bel'a, laŭ kastilia stil'o konstru'it'a loĝ'ej'o de Do'n Alfons'o Cuadra, sed ĝi est'is ne mal'pli interes'a. Unu'a'vid'e montr'iĝ'is, ke la tut'a dom'o ne est'is konstru'it'a en la sam'a temp'o, kaj ke ĝi dat'iĝ'is je divers'a'j epok'o'j, ebl'e divers'a'j jar'cent'o'j. Ŝajn'is, ke la konstru'ist'o de la plej mal'nov'a, centr'a part'o pen'is imit'i aŭ re'memor'ig'i la pez'a'n, masiv'a'n stil'o'n de la antikv'a'j land'id'o'j, kaj ke, kontraŭ'e, la pli modern'a'j pli'bon'ig'int'o'j kaj al'don'int'o'j ver'ŝajn'e atent'is prefer'e si'a'temp'a'j'n ide'o'j'n pri komfort'o kaj oportun'ec'o. En la vast'a kort'o antaŭ la dom'o reg'is silent'o, dorm'em'o pro la varm'eg'o. Kelk'e da minut'o'j pas'is, antaŭ ol la ne'evit'ebl'a'j hund'o'j vek'is la dom'an'ar'o'n el la tag'mez'a dorm'et'o. Unu'e aper'is kun sci'vol'a'j rigard'o'j kelk'e da farm'labor'ist'o'j, vir'o'j kaj vir'in'o'j, post'e fraŭl'in'o Maria kaj fin'e Do'n Miguel de Lozada. La knab'in'o salut'is si'a'j'n amik'o'j'n, precip'e Luci'a'n, kun ĝoj'eg'o kaj—ŝajn'is al Leon'ard'o—kun apenaŭ kaŝ'it'a emoci'o. La india hacendado al'paŝ'is, kun sombrero[15] en man'o, kaj tre ĝentil'e kaj kun cert'ig'o'j de grand'a ĝoj'o akcept'is si'a'j'n najbar'o'j'n.

Li est'is frap'ant'a person'ec'o: alt'kresk'a kaj mal'dik'a, sed, malgraŭ si'a aĝ'o, fort'muskol'a kaj plen'a de energi'o. Li'a vizaĝ'o, kvankam, laŭ kelk'a'j trajt'o'j, ne mal'simil'a al la ordinar'a land'id'a tip'o, kun iom el'star'ant'a'j vang'ost'o'j, est'is vizaĝ'o de vir'o inteligent'a, fort'anim'a kaj kutim'int'a ordon'i kaj est'i obe'at'a. Sed Leon'ard'o ne pov'is ne rimark'i diferenc'o'n inter la du land'sinjor'o'j. La Indio ne posed'is la facil'a'n, natur'a'n kaj sen'konsci'a'n graci'ec'o'n, tiu'n ne'difin'ebl'a'n, kavalir'ec'a'n si'n'ten'ad'o'n de ne'pri'dub'ebl'a super'ec'o de Do'n Alfons'o Cuadra, la hered'aĵ'o'n de long'a vic'o da fier'a'j, super'reg'em'a'j pra'ul'o'j.

Leon'ard'o, prezent'it'e de Do'n Alfons'o al Do'n Miguel kaj ĉi ties fil'in'o kiel eminent'a angl'a scienc'ist'o kaj mond'vojaĝ'ant'o, trans'don'is al la dom'mastr'o la leter'o'n de la jun'a kurac'ist'o. Do'n Miguel, pet'int'e permes'o'n, leg'is ĝi'n dum la kompani'o mal'rapid'e ir'is en direkt'o al larĝ'a en'ir'ej'o en ombr'o'riĉ'a'n pati'o’n. La Indio si'n turn'is al Leon'ard'o kun perfekt'a ĝentil'ec'o kaj dir'is:

—Mi jam ŝuld'as al mi'a kar'a amik'o, doktor'o Cuadra, pli, ol viv'o'daŭr'a dank'ec'o pov'us re'pag'i; kaj nun li al'don'as al mi'a ŝuld'ec'o, far'ant'e al mi la honor'o'n kaj plezur'o'n gast'ig'i vi'n, señor. Mi tut'e est'as je vi'a dispon'o.

Fraŭl'in'o Cuadra lert'e traduk'is li'a'n parol'o'n kaj taŭg'a'n respond'o'n de Leon'ard'o. Do'n Miguel parol'is plu'e:

—Vi entrepren'is tre long'a'n vojaĝ'o'n, señor, por renkont'i ni'a'n amik'o'n, Do'n Hill. La sankt'ul'o'j vi'n gvid'is sub ni'a'n tegment'o'n. Ni'a fam'eg'a amik'o al'ven'os ĉi tie'n hodiaŭ vesper'e aŭ ne pli mal'fru'e, ol morgaŭ tag'mez'e.

Ĉi tiu'j vort'o'j est'is dir'it'a'j tre ĝentil'e, sed Leon'ard'o hav'is la sent'o'n, kvazaŭ la Indio pen'as montr'i pli da ĝoj'o, ol li efektiv'e ricev'is, kvazaŭ la al'ven'o de tiom'a'j vizit'ant'o'j kaŭz'as al li embaras'o'n. Tamen li kaj li'a fil'in'o kaj la tut'a dom'an'ar'o atent'is kun grand'a bon'kor'ec'o ĉiu'j'n bezon'o'j'n de la gast'o'j.

Post la tag'manĝ'o kaj mal'long'a ripoz'o Do'n Alfons'o Cuadra, akompan'at'e de jun'a serv'ist'o, sur'voj'iĝ'is hejm'e'n. Ambaŭ'flank'e dir'iĝ'is cert'ig'o'j pri bedaŭr'o'j kaj dank'o, kaj flor'ec'a'j ĝentil'aĵ'o'j. Kiam la du jun'a'j sinjor'in'o'j for'ir'is, por vizit'i grand'aĝ'a'n, mal'san'a'n serv'ist'in'o'n, Do'n Miguel propon'is al Leon'ard'o ĉirkaŭ'rigard'o'n al la bien'o. Nun la serv'o'j de José de'nov'e est'is bezon'at'a'j kiel interpret'ist'o, je li'a grand'a kontent'ec'o. En la daŭr'o de la last'a'j du'dek hor'o'j li'a dign'o sufer'is, laŭ li'a opini'o, ne'mal'grand'a'n humil'iĝ'o'n, ĉar ĉiu okaz'o est'is for'pren'it'a al li, person'e serv'i al la nobl'e Inglese, kiu ĝis tiam trakt'is li'n kvazaŭ kiel egal'ul'o'n kaj amik'o'n. Leon'ard'o pas'ig'is tre interes'a'n kaj en'tut'e agrabl'a'n hor'o'n. Tamen li ne pov'is for'ig'i la sent'o'n, ke la kap'o de la perfekt'e ĝentil'a kaj atent'em'a vir'o ĉe li'a flank'o est'as plen'a de mal'trankvil'a'j pens'o'j. Li'a gast'ig'ant'o pli ol unu'foj'e far'is demand'o'j'n pri sinjor'o Hill kaj pri la "sen'dub'a grav'ec'o" de li'a aventur'a vojaĝ'o, kiu'j'n Leon'ard'o trov'is iom ĝen'a'j. Kiam ili re'ven'is tra la dom'ĝarden'o, Do'n Miguel mult'vort'e pet'is si'a'n gast'o'n sen'kulp'ig'i li'n pro nepr'e pri'atent'ot'a afer'o, kaj montr'ant'e al laŭb'o, al'dir'is:

—Jen, señor, vi trov'os la jun'a'j'n sinjor'in'o'j'n, kiu'j sen'dub'e jam fort'e plend'as pro tio, ke mi tiel long'e kaj ego'ist'e for'pren'is de ili la plezur'o'n de vi'a kun'est'o. Mi tre dank'as vi'n, señor, pro vi'a afabl'a interes'o en mi'a bien'o.

Al'proksim'iĝ'ant'e al la foli'o'dens'a laŭb'o, Leon'ard'o ek'vid'is scen'o'n, kiu tuj halt'ig'is kaj for'ir'ig'is li'n. La du amik'in'o'j sid'is kun'e, si'n al'prem'ant'e unu al la ali'a. La kap'o de Maria, la aztek'id'in'o, kuŝ'is sur la ŝultr'o de fraŭl'in'o Cuadra. Ŝi'a'j rond'a'j, brun'a'j vang'o'j est'is mal'sek'a'j de larm'o'j. Luci'a, kares'ant'e la kun'fald'it'a'j'n kaj sur si'a'j genu'o'j kuŝ'ant'a'j'n man'o'j'n de la plor'ant'a knab'in'o, vid'ebl'e pen'is konsol'i ŝi'n. Kvankam Leon'ard'o ŝajn'ig'is en'pens'iĝ'o'n, ambaŭ knab'in'o'j ek'sci'is, ke li re'tir'iĝ'is pro ĝentil'ec'o.

Leon'ard'o decid'is promen'i sol'a tra al'log'a sovaĝ'ej'o en direkt'o al la monaĥ'ej'o, kies alt'a'j'n, blank'a'j'n mur'o'j'n li ek'vid'is en la mal'proksim'o de unu kilo'metr'o. Li vol'is est'i sol'a. Tre ver'ŝajn'e post ne'mult'a'j hor'o'j li renkont'os sinjor'o'n Travers, ali'nom'e Hill. Kia est'os la sekv'o de tiu inter'vid'iĝ'o sur fraŭl'in'o Haverford? De'nov'e zorg'em'a'j pens'o'j pro Lorn'a malgraŭ'vol'e ek'reg'is li'n. Jam preskaŭ sep monat'o'j'n li est'is for de Linkfield, sufiĉ'e da temp'o por Delfino Haverford, por antaŭ'e'n'puŝ'i i'a'j'n frenez'a'j'n, venĝ'em'a'j'n plan'o'j'n. Pens'int'e pri Lorn'a kun zorg'em'o kaj ankaŭ, preskaŭ sen'konsci'e, kun am'sent'o, li ne pov'is ne pens'i pri la bel'a, nobl'a vir'in'o, vidv'in'iĝ'int'a antaŭ ne'mult'a'j monat'o'j. Vir'in'o'j ĉiam est'is por li enigm'a'j est'aĵ'o'j, ebl'e des pli, ĉar li neniam spert'is la am'o'n kaj gvid'o'n de patr'in'o. Li'a patr'o, kaŭz'e de si'a'j mal'feliĉ'a'j tra'viv'aĵ'o'j, ne help'is al li kompren'i ili'n nek ŝat'i ili'n. Lorn'a kaj sinjor'in'o Harding est'as, li pens'is, escept'o'j. Ambaŭ, laŭ li'a opini'o, est'as apart'e sincer'a'j kaj nobl'anim'a'j. La zorg'ant'ec'o pri la unu'a est'is ja kvazaŭ part'o de li'a patr'a hered'aĵ'o, kaj la du'a kar'iĝ'is por li pro si'a sincer'a, varm'a amik'ec'o, al li, kaj si'a'j alt'a'j ideal'o'j rilat'e al la Esperant'ist'a mov'ad'o. Ambaŭ est'is por li ver'a'j sam'ide'an'in'o'j.

Tiel li'a atent'o divid'iĝ'is inter pens'o'j pri la amik'o'j en la hejm'land'o, la baldaŭ'a renkont'iĝ'o kun sinjor'o Hill kaj la kelk'a'j, sub sur'kresk'aĵ'o'j kaŝ'it'a'j ruin'aĵ'o'j de kred'ebl'e grand'a antikv'ec'o. Subit'e li traf'is tri monaĥ'o'j'n, du'on'kuŝ'ant'a'j'n sur mal'grand'a ter'pec'o, ĉirkaŭ'it'a de dis'ĵet'it'a'j mason'aĵ'o'j. Konjekt'ebl'e ili est'is okup'it'a'j per sekret'a inter'konsil'iĝ'o. Du el ili sur'hav'is griz'a'n sutan'o'n kaj la tri'a brun'a'n, kun long'a zon'ŝnur'o, kiu iam fier'is pri blank'ec'o. Ŝajn'is, ke ili atend'as iu'n person'o'n, kaj surpriz'iĝ'is, ek'vid'ant'e fremd'ul'o'n. Leon'ard'o tuj vol'is si'n re'tir'i kun pardon'pet'o, kiam li re'kon'is en la griz'e vest'it'a'j monaĥ'o'j, malgraŭ ili'a ekster'ordinar'a ali'vestiĝ'o, la du Hispan'o'j'n, kiu'j'n li jam tri'foj'e renkont'is, la last'a'n foj'o'n kun'e kun sinjor'o Hill. Ĉi tiu'j du vir'o'j en tiu sam'a moment'o re'kon'is Leon'ard'o'n, kaj, furioz'e rigard'eg'ant'e li'n, salt'e lev'iĝ'is. Unu el ili el'tir'is el sub si'a sutan'o revolver'o'n, kri'ant'e angl'a'lingv'e:

Sen'tim'e re'don'ant'e la rigard'o'j'n de la atak'ant'o'j, Leon'ard'o respond'is:

—Kio'n vi serĉ'as ĉi tie? Evident'e vi sekv'ad'as ni'n kun neni'a bon'a cel'o. Se ni el'trov'as vi'n perfid'ul'o, ni sen'prokrast'e esting'os vi'a'n kandel'o'n.

—Vi erar'as, sinjor'o'j,—re'dir'is Leon'ard'o kun trankvil'a dign'o,—mi'a sol'a cel'o est'as inter'parol'i kun vi'a amik'o kaj mi'a, sinjor'o Hill.

—Mi ne pov'as kred'i vi'n, señor,—dir'is la ali'a Hispan'o mal'ĝentil'e,—vi'a kondut'o est'as tro suspekt'ind'a. Vi hav'is ja oportun'a'n okaz'o'n inter'parol'i kun sinjor'o Hill en la hotel'o en Horeham, sed vi evit'is li'n.

—Vi tut'e erar'as kaj sen'pri'pens'e rapid'as al mal'ĝust'a juĝ'o. Ni'a'j antaŭ'a'j renkont'o'j est'is nur'a'j hazard'aĵ'o'j, ŝajn'e tre strang'a'j, mi dev'as konfes'i; sed mi hav'as kaŭz'o'n por rigard'i ili'n kiel providenc'a'j'n okaz'aĵ'o'j'n. Sinjor'o Hill, ceter'e, cert'ig'os vi'n, ke mi est'as sen'danĝer'a rilat'e al i'a'j vi'a'j afer'o'j, pri kiu'j mi sci'as neni'o'n, kaj neniel mi'n ĝen'as.

Leon'ard'o parol'is sen ekscit'iĝ'o, ne montr'ant'e ofend'iĝ'o'n, sed mal'varm'e, kun iom'a mal'estim'o en la voĉ'o. Dum li parol'is, la tri'a monaĥ'o—aŭ monaĥ'e vest'it'a vir'o—fajf'is, kaj, moment'o'n post'e, ek'aper'is de ĉiu'j flank'o'j dek'kelk'e da krud'aspekt'a'j vir'o'j, arm'it'a'j per paf'il'o'j, kaj ŝajn'e pret'a'j obe'i kia'j'n ajn ordon'o'j'n. La monaĥ'o, kiu antaŭ'e minac'is Leon'ard'o'n per revolver'o, dir'is:

Sinjor'o Hill jam avert'iĝ'is pri vi'a'j suspekt'ind'a'j ir'ad'o'j. Ĉiu'okaz'e ni dev'as sen'ig'i vi'n je vi'a liber'ec'o, ĝis sinjor'o Hill ven'os.—Al la ĉirkaŭ'star'ant'a'j vir'o'j li ordon'is hispan'e:—Konduk'u ĉi tiu'n sinjor'o'n en la mal'nov'a'n galeri'o'n kaj tie ten'u li'n gard'e.

La band'o tuj ĉirkaŭ'is Leon'ard'o'n, kaj unu el ili ek'pren'is li'n ĉe la brak'o. Ni'a amik'o for'tir'eg'is si'n kun gest'o kaj rigard'o, kiu'j ig'is la vir'o'n paŝ'i mal'antaŭ'e'n kun preskaŭ humil'a, pardon'pet'ant'a mien'o. Li'n turn'ant'e al la meksikia monaĥ'o, Leon'ard'o dir'is sever'e kaj dign'o'plen'e:

—Bon'vol'u ordon'i al vi'a'j gard'ist'o'j si'n de'ten'i de per'fort'aĵ'o'j. Mi dev'as ja ced'i al super'a fort'o, sed sen'bezon'e est'as al'don'i per'fort'o'n al ofend'eg'o.

La brun'a monaĥ'o direkt'is penetr'em'a'n rigard'o'n al la parol'ant'o, kaj post moment'o el'dir'is la dezir'it'a'n ordon'o'n per komand'a voĉ'o. Far'int'e tio'n, li lev'iĝ'is kaj for'konduk'is la gard'ist'ar'o'n kun ĝi'a mal'liber'ul'o. Li est'is mez'aĝ'a, mal'dik'a vir'o de asket'a, pens'em'a mien'o. Ili en'ir'is mal'eben'a'n dens'ej'o'n kaj mal'facil'e far'is al si voj'o'n tra dorn'o'plen'a'j sub'kresk'aĵ'o'j kaj dis'pec'ig'it'a'j mason'aĵ'o'j, mult'a'j el kiu'j aspekt'is kiel ŝton'eg'aĵ'o'j. Post kelk'a'j minut'o'j la monaĥ'o halt'is apud masiv'a de'romp'aĵ'o, kiu ver'ŝajn'e antaŭ mult'a'j jar'cent'o'j form'is part'o'n de grand'eg'a pord'o'kadr'o. Flank'e'n'puŝ'int'e kelk'a'j'n dens'a'j'n branĉ'o'j'n de arb'et'aĵ'o, li vid'ig'is iom ruin'ig'it'a'n ŝtup'ar'o'n, konduk'ant'a'n mal'supr'e'n en mal'lum'a'n kavern'o'n. Ĉiu'j en'ir'is, unu post ali'a, kaj pas'is tra mal'long'a, tunel'simil'a ir'ej'o en grand'a'n mal'plen'a'n spac'o'n, sed ne'larĝ'a'n kaj sen'tegment'a'n, krom kelk'e da super'pend'ant'a'j arb'o'j, arb'et'aĵ'o'j kaj ali'a'j ramp'a'j kresk'aĵ'o'j.

Leon'ard'o ĉirkaŭ'rigard'is kun grand'a interes'o, forges'ant'e dum kelk'a temp'o la strang'a'j'n kaj ne sen'danĝer'a'j'n cirkonstanc'o'j'n, en kiu'j li si'n trov'as. Unu flank'o'n de ĉi tiu vast'a, long'form'a spac'o okup'is alt'a, rok'a mur'o kun bon'e konserv'it'a'j, bel'a'j skulpt'aĵ'o'j en regul'a'j kaj ripet'iĝ'ant'a'j vic'o'j. La tri ceter'a'j flank'o'j est'is preskaŭ tut'e ruin'iĝ'int'a'j; efektiv'e ili montr'is mal'mult'a'j'n post'e'sign'o'j'n, ke ili iam form'is mur'o'j'n. Sur la mal'eben'a fund'o kuŝ'is, ĉi tie kaj tie, sur'skulpt'it'a'j de'romp'aĵ'o'j, ver'ŝajn'e rest'aĵ'o'j de en'fal'int'a tegment'o. Li si'n trov'is konjekt'ebl'e en iam'a sub'ter'a ĉambr'eg'o aŭ grand'a galeri'o.

Don'int'e ordon'o'j'n al la gard'ist'o'j, la monaĥ'o for'ir'is kun'e kun du'on'o de la vir'o'j. La post'rest'ant'a'j sid'iĝ'is sur ŝton'o'j aŭ kuŝ'iĝ'is sur la ter'o apud la sol'a el'ir'ej'o, kaj nur mal'oft'e ek'rigard'is sci'vol'e kaj mir'e la figur'o'n de la en'pens'a fremd'ul'o. Tuj ĉiu'j el'pren'is tabak'uj'o'j'n kaj far'is al si cigared'o'j'n el sek'ig'it'a'j maiz'foli'o'j kun sur'pulvor'aĵ'o de fort'a tabak'o. Anstataŭ alumet'o'j ili uz'is mal'nov'mod'a'j'n fajr'il'o'j'n. Post kelk'a temp'o unu el la vir'o'j al'proksim'iĝ'is al Leon'ard'o kaj, ĝentil'e de'pren'int'e si'a'n ĉapel'o'n, propon'is al li cigared'o'n.

—Graci'as, señor, yo ... no ... fum'as,—respond'is Leon'ard'o afabl'e, per kap'sku'o kaj man'gest'o traduk'ant'e la last'a'n, angl'e parol'it'a'n vort'o'n. Li'a akir'aĵ'o da hispan'a'j vort'o'j jam el'ĉerp'iĝ'is.

La gard'ist'o rigard'is li'n kun mal'kaŝ'a surpriz'o kaj vid'ebl'a mal'plezur'o. Sen'dub'e li kaj li'a'j kun'ul'o'j vid'is ofend'o'n en li'a mal'akcept'o de la cigared'o.

Esplor'int'e, kiom la du'on'lum'o tio'n ebl'ig'is, kelk'e da skulpt'it'a'j hieroglif'o'j, supoz'ebl'e post'las'it'a'j de la antaŭ'histori'a'j Toltecatl’oj, Leon'ard'o sid'iĝ'is sur renvers'it'a'n kolon'plat'o'n kaj en'fal'is en medit'o'n sub la pens'ig'a influ'o de la ne'kon'ebl'a'j jar'cent'o'j, kiu'j, li sent'is, kvazaŭ al'rigard'as li'n el tiu'j silent'a'j, tamen elokvent'a'j ruin'aĵ'o'j. Kia est'is la popol'o, kaj kia ĝi'a spirit'o, kiu star'ig'is tiu'j'n mir'ind'a'j'n konstru'aĵ'o'j'n, kiel sen'mort'a'n memor'ig'il'o'n pri si'a'j hero'aĵ'o'j, si'a'j kultur'a'j akir'aĵ'o'j? Est'as do ebl'e, ke sen'dub'e grand'a naci'o pov'as tiel plen'e mal'aper'i, post'las'ant'e, krom tiu'j ŝton'a'j atest'aĵ'o'j de alt'a kultur'o, nur nom'o'n, kred'ebl'e eĉ nur legend'a'n nom'o'n? Ĉu ven'os temp'o, kiam li'a propr'a grand'a naci'o est'os nur nom'o; kiam ĝi'a'n pas'int'a'n ekzist'ad'o'n atest'os nur kelk'a'j monument'o'j, mirakl'e kontraŭ'star'int'a'j la dent'o'j'n de la temp'o? Ne—li dir'is al si en la pens'o'j,—ne'kalkul'ebl'a'j jar'mil'o'j est'os bezon'at'a'j por tio, kaj la fin'o de la nun'a temp'aĝ'o ne pov'as est'i tre mal'proksim'a. La intens'a sopir'o de li'a anim'o kaj, laŭ li'a konvink'o, de la anim'o de la tut'a krist'an'ar'o al la ek'ven'o de la regn'o de just'ec'o, est'is por li sufiĉ'a garanti'aĵ'o, ke ĝi baldaŭ ven'os. Mir'e li demand'is si'n plu'e, kial kaj kiel tia supoz'ebl'e alt'kultur'a naci'o pere'is. Ĉu sam'e kiel mult'a'j antikv'a'j regn'o'j de la ali'a du'on'sfer'o, eksterm'it'a'j per la furioz'o de fremd'a naci'o, terur'a il'o de la just'a koler'o de obstin'e mal'obe'it'a Di'o? Se nur tiu'j mur'o'j pov'us parol'i; se nur tiu'j sfinks'o'simil'a'j skulpt'aĵ'o'j pov'us mal'kaŝ'i si'a'j'n sekret'o'j'n, kia'n terur'a'n avert'o'n ili el'dir'us eĉ al kelk'a'j laŭ'nom'e krist'an'a'j naci'o'j de la nun'a temp'o!

Ek'rid'eg'o de li'a'j kapt'int'o'j vek'is li'n el li'a medit'o kaj re'memor'ig'is al li li'a'n nun'a'n ne'cert'a'n stat'o'n: En kia'j strang'a'j cirkonstanc'o'j li si'n trov'as! Kia est'os li'a sort'o, en la okaz'o, se sinjor'o Hill kaj sinjor'o Travers ne est'as la sam'a person'o? De la temp'o de si'a al'ven'o tie li ne pov'is ne sent'i, ke ial li'a vizit'o ĝen'as Do'n Miguel’on. Io mister'a okaz'as aŭ okaz'os.—Tia'j kaj mult'a'j ali'a'j demand'o'j prezent'iĝ'is al li. Post'e li'a'j pens'o'j de'nov'e si'n turn'is al la person'o'j en la hejm'land'o, pro kiu'j li entrepren'is tiu'n aventur'a'n vojaĝ'o'n.

Dum'e la tag'lum'o ankoraŭ pli pal'iĝ'is, kaj post kelk'a'j minut'o'j plen'a mal'lum'o reg'is en la galeri'o. La gard'ist'o'j ĉe la ali'a ekstrem'aĵ'o far'iĝ'is pli kaj pli bru'a'j kaj gaj'a'j. Subit'e li'a medit'o inter'romp'iĝ'is per susur'a bru'et'o ĉe li'a flank'o. Mal'pez'a man'o tuŝ'is li'a'n ŝultr'o'n, kaj voĉ'o tre proksim'e de li'a orel'o flustr'is:

En la mal'varm'iĝ'int'a aer'o Leon'ard'o pov'is sent'i sur si'a vang'o varm'a'n spir'o'n de la knab'in'o.

—Ven'u sen'bru'e,—Luci'a Cuadra flustr'is plu'e.—Jen ek'pren'u ŝnur'o'n pend'ant'a'n de el'star'ant'a arb'o. Met'u pied'o'n en ĉi tiu'n ŝnur'o'ring'o'n. José help'os al vi. Grimp'u. Mi sekv'os.

Leon'ard'o palp'e, kun man'o gvid'at'a de la man'o de la knab'in'o, ek'kapt'is la sav'il'o'j'n.—Ĉu est'as neces'e for'sav'iĝ'i?

Li obe'is kaj, unu minut'o'n post'e, trov'iĝ'is sur arb'o'trunk'o, pend'ant'a super la kavern'o. De tie, gvid'at'e de firm'a vir'a man'o, li facil'e ating'is la nivel'o'n de la supr'a dens'ej'o. Post ne long'e Luci'a star'is ĉe li'a flank'o. Ek'pren'ant'e la man'o'n de Leon'ard'o, ŝi flustr'is:

Tra'labor'o en la mal'lum'o tra la sovaĝ'ej'o est'is tre pen'ig'a afer'o, precip'e por la knab'in'o pro ŝi'a jup'o. Leon'ard'o kun dank'o'plen'a kor'o admir'is la sen'tim'ec'o'n kaj energi'o'n de la jun'a vir'in'o, dum li ne pov'is ne sent'i i'a'n humil'iĝ'o'n pro la situaci'o, en kiu li si'n trov'as. Sed tiam ne est'is oportun'a okaz'o por pri'pens'i tio'n. Tuj kiam ili ating'is liber'a'n lok'o'n, Luci'a Cuadra ek'parol'is:

—Nun las'u mi'n sci'ig'i al vi per kiel ebl'e plej mal'mult'a'j vort'o'j, kiel star'as la afer'o'j.—José,—al'parol'ant'e la moz'o’n,—rapid'u antaŭ'e'n; zorg'u, ke la voj'o est'u sen'danĝer'a; sci'ig'u al Donna Maria, ke ni ven'os, kaj, demand'u, ĉu sinjor'o Hill jam al'ven'is.

Antaŭ ol de'las'i la man'o'n de la jun'a vir'in'o, Leon'ard'o kor'e prem'is ĝi'n kaj sincer'e dank'is ŝi'n pro ŝi'a hero'a help'o.—Sed,—li demand'is,—ĉu ver'e mi'a viv'o est'is en danĝer'o?

—Jes, sinjor'o Marston,—respond'is Luci'a kun emoci'o en la voĉ'o, kiu tuŝ'is li'a'n kor'o'n.—Feliĉ'e mi okaz'e sub'aŭd'is inter'parol'o'n inter la tri padres, kiu'j mal'liber'ig'is vi'n. Kiam mi ek'aŭd'is, ke ili pri'parol'as vi'n mal'amik'e, mi ne pov'is ne aŭskult'i avid'e. Nu, laŭ fragment'o'j de la inter'parol'o, kiu'j'n mi kapt'is, mi konklud'is, ke almenaŭ la du hispan'a'j monaĥ'o'j vol'as far'i atenc'o'n kontraŭ vi'a viv'o—mi ne sci'as kial, ĉu pro ĵaluz'o, ĉu pro tim'o—en la okaz'o, se sinjor'o Hill ne kon'as vi'n, aŭ dir'os, ke li ne kon'as vi'n.—Iom hezit'em'e ŝi parol'is plu'e post moment'o:—Tio sufiĉ'is por mi. Mi'a kor'o plen'iĝ'is de terur'o, kaj mi ne perd'is moment'o'n, decid'iĝ'int'e, kiel help'i al vi for'sav'i vi'n el vi'a mal'liber'ec'o.

—Vi el'far'is tio'n mir'ind'e lert'e kaj kuraĝ'e, fraŭl'in'o Cuadra,—varm'e dir'is Leon'ard'o,—kaj neniam mi forges'os vi'a'n nobl'anim'ec'o'n.

—Aŭskult'u. Ni al'ven'is ĉi tie'n en tre grav'a, tragedi'a temp'o, sinjor'o Marston, plen'a de mister'o'j. Ĉiu'j hom'o'j en la land'o kred'as, ke la monaĥ'o'j en la apud'a antikv'a monaĥ'ej'o est'as fervor'a'j kaj fidel'a'j fil'o'j de la Eklezi'o, sed el'trov'iĝ'is—precip'e per la vigl'ec'o de padre Alano, la monaĥ'o en la brun'a sutan'o—, ke ili est'as sekret'e idol'an'o'j, kred'ant'a'j je la antikv'a religi'o de la Aztek'o'j. Tio est'as terur'a el'trov'aĵ'o! Ĉar vi dev'as sci'i, ke ni est'as lojal'a'j katolik'o'j. Maria sci'ig'is mi'n, ke ili aparten'as al la Totonac’aj pastr'o'j. Ili'a'j du ĉef'pastr'o'j dediĉ'iĝ'is al di'o, nom'it'a Cintotl, kaj est'as, laŭ supoz'o, apart'e grand'a'j sankt'ul'o'j, ĵus plen'um'int'a'j kvar jar'o'j'n de sen'inter'mank'a preĝ'ad'o—altern'e, kompren'ebl'e—kun fast'ad'o. Ili si'n de'ten'as de ĉi'a'j bon'gust'aĵ'o'j kaj pren'as nur po unu manĝ'o en tag'o. Oni kred'as, ke ĉi tiu'j ĉef'pastr'o'j komunik'iĝ'ad'as kun la di'o'j, kaj ke la di'o'j konfid'is al ili si'a'j'n orakol'o'j'n. Kiel vi sen'dub'e sci'as, tre mult'a'j land'id'o'j ankoraŭ kred'as, pli-mal'pli mal'kaŝ'e, je la antikv'a'j di'o'j, kaj ankoraŭ atend'as la promes'it'a'n re'ven'o'n de la di'ig'it'a sankt'ul'o Gucumatz aŭ Quetzalcoatl. Tiu sankt'ul'o, tre sever'mor'a virt'ul'o, pas'ig'is, laŭ tradici'o, du'dek jar'o'j'n en la land'o kaj post'e for'ir'is en ne'kon'at'a'n land'o'n, nom'it'a'n Tlapallan, promes'int'e re'ven'i post mult'a'j jar'o'j.

—Efektiv'e? Mi dev'as kun hont'o konfes'i, ke ankoraŭ okaz'as sekret'a'j hom'ofer'o'j al la di'o'j. Plu'e, en la daŭr'o de la jar'cent'o'j mult'a'j fervor'a'j indiaj pastr'o'j pen'is okaz'ig'i revoluci'o'n kaj re'star'ig'i la antikv'a'j'n idol'serv'o'j'n. Nu, padre Alano el'trov'is, ne nur ke tiu monaĥ'ej'o, kiu en la nun'a temp'o en'kalkul'as nur land'id'a'j'n monaĥ'o'j'n, est'as nest'o de revoluci'a mov'ad'o, sed ankaŭ, ke en ĝi de temp'o al temp'o hom'ofer'o'j far'iĝ'as. Abat'o Ram'o'n, kiu est'as sam'temp'e estr'o de tiu monaĥ'ej'o kaj ĉef'pastr'o de la Totonac’oj, antaŭ'dir'ad'is, ke baldaŭ post la ven'ont'a grand'a fest'o kun hom'ofer'o la long'e pri'sopir'at'a sankt'ul'o ven'os. La ofer'buĉ'ot'o dev'as est'i en ĉi tiu grav'a okaz'o, laŭ la sci'at'a vol'o de la di'o'j, unu el la monaĥ'o'j-Cintotl’an'o'j de sen'makul'a viv'ad'o. La pastr'a kolegi'o jam elekt'is, laŭ di'a inspir'o, la pastr'o'n, kiu'n la di'o'j vol'as honor'i per la apart'a, glor'a privilegi'o, far'iĝ'i la ofer'aĵ'o. Ĉiu'j monaĥ'o'j promes'is, per la plej terur'a'j ĵur'o'j, si'n sub'met'i al la tranĉ'il'o en la okaz'o, se la elekt'o li'n traf'os. Hodiaŭ nokt'e komenc'iĝ'os la grand'a fest'o, kaj morgaŭ maten'e, en la moment'o de la sun'lev'iĝ'o—laŭ ili'a program'o—ĉef'pastr'o Ram'o'n el'tranĉ'os la kor'o'n de la viktim'o, lig'it'a sur antikv'a altar'o, por brul'ofer'i ĝi'n post'e en apart'a sankt'ej'o, dediĉ'it'a al la lun'di'o Tetzcatlipoca. Ĉi tiu antikv'a altar'o, makul'it'a per mult'a'j mil'o'j da abomen'a'j hom'a'j ofer'buĉ'o'j, ĉiam trov'iĝ'is sub la ĉef'a altar'o de la preĝ'ej'o. Ĉu vi pov'as prezent'i al vi pli abomen'a'n, pli terur'a'n mal'sankt'ig'o'n?

Luci'a ek'halt'is, el'dir'int'e tiu'n demand'o'n kun profund'a emoci'o. En la mal'fort'a lun'lum'o Leon'ard'o rigard'is mal'supr'e'n en la vizaĝ'o'n de la bel'a knab'in'o kaj respond'is kun'sent'e:

—Ne, tio est'as preskaŭ ne'kompren'ebl'e abomen'a kaj mal'ĝoj'a afer'o. Sed la ten'eg'o de la mal'bon'a'j potenc'o'j est'as terur'a, kaj la hom'a kor'o, ne-re'nask'iĝ'int'a, est'as kapabl'a je far'o'j, kies mal'bon'eg'ec'o'n ĝi mem eĉ ne konsci'as.

Luci'a Cuadra, paŝ'ant'e tra long'a kaj sek'a herb'aĵ'o, rigard'is en'pens'iĝ'e antaŭ si. Post kelk'e da moment'o'j ŝi respond'is:

—Vi est'as prav'a. Mi'a konfes'pren'ant'o ĉiam pri'plor'as la mal'bon'eg'ec'o'n de la natur'a—kiel vi dir'as ne-re'nask'iĝ'int'a kor'o. Li est'as apart'e sankt'a vir'o, tre mal'simil'a al, ho ve! tiom da ali'a'j padres. Sed mi dev'as rapid'i kun mi'a rakont'o. Ĝi'a plej mal'ĝoj'a part'o est'as jen'a: Do'n Miguel de Lozada, unu el la plej alt'estim'at'a'j hacendados de Hidalg'o kaj, ceter'e, tre ĉarm'a vir'o, ankaŭ est'as sekret'a ador'ant'o de la antikv'a'j spirit'o'j kaj ne, kiel ni kred'is, bon'a, lojal'a krist'an'o. Efektiv'e ŝajn'as, ke li est'as unu el la estr'o'j de tiu kult'o. Mi est'as terur'e ĉagren'it'a, sinjor'o Marston, ĉar mi ĉiam tre ŝat'is tiu'n nobl'aspekt'a'n vir'o'n. Li pretend'as rekt'a'n de'ven'o'n de la antikv'a imperi'estr'a famili'o, de la grand'a Moctheuzouma aŭ Montezuma mem. Ebl'e tio tent'is li'n. Eĉ mi'a kar'a, dolĉ'a Maria ĝis antaŭ kelk'a'j monat'o'j sekv'ad'is la voj'o'n de si'a patr'o. Ho! mi neniel pov'as kompren'i, kiel ni tiel long'e tromp'iĝ'ad'is! Sed per Di'a favor'kor'ec'o kaj la sankt'ec'o de padre Andre'o, ŝi konvert'iĝ'is. Ŝi ne kuraĝ'as konfes'i tio'n al si'a patr'o; ceter'e, padre Alano—pro si'a'j propr'a'j cel'o'j, sen'dub'e—ne permes'as al ŝi tio'n far'i. Padre Alano est'as tre rimark'ind'a hom'o, tre'eg'e lert'a kaj fervor'a, kaj neni'o mal'pli ol sekretari'o kaj dekstr'a man'o de kardinal'o Felix Martinez. Maria est'as natur'e poezi'em'a, entuziasm'o'plen'a kre'it'aĵ'o, kaj jam tiel fervor'a krist'an'in'o, kiel antaŭ'e ŝi est'is fervor'a ador'ant'in'o de spirit'o'j. Nu, mi pardon'is al mi'a amik'in'o ŝi'a'n tromp'ad'o'n. Al bel'a vizaĝ'o oni pardon'as mult'o'n.

—Mi pardon'is kaj, se ebl'e, am'as ŝi'n pli, ol antaŭ'e. Mi'a'n kor'inklin'o'n pli'grand'ig'is profund'a kompat'o.

—Kaj nun mi ven'as al la plej tragedi'a part'o de la tut'a afer'o: La elekt'it'a, ofer'ot'a pastr'o est'as jun'a, bel'a vir'o, kiu'n mi'a kompat'ind'a Maria am'as per si'a tut'a pasi'a anim'o; kaj li reciprok'as ŝi'a'n am'o'n. Do'n Miguel mem sci'ig'is al ŝi la elekt'o'n kiel sekret'o'n, tut'e ne supoz'et'ant'e, ke la sci'ig'o preskaŭ romp'os la kor'o'n de la am'eg'at'a fil'in'o. Kompat'ind'a knab'in'o; ŝi'a sent'em'a kor'o est'as dis'ŝir'it'a per akr'e konflikt'ant'a'j emoci'o'j: am'o kaj respekt'eg'o al ŝi'a patr'o, unu'flank'e kaj, ali'flank'e, pasi'a am'o al la jun'a monaĥ'o Ju'a'n, kaj lojal'ec'o al la Eklezi'o. Kiom ŝi'a kar'a anim'o sufer'eg'as, est'as ne'imag'ebl'e!

Luci'a ek'ĝem'is kaj halt'is moment'o'n, met'ant'e man'o'n sur la brak'o'n de Leon'ard'o:—Ni dev'as sav'i la jun'a'n monaĥ'o'n, sinjor'o Marston,—ŝi dir'is solen'e kaj firm'e.—Tre konjekt'ebl'e la plan'o de padre Alano est'as, kun la help'o de la du hispan'a'j monaĥ'o'j kaj dek'kelk'e da arm'it'a'j vir'o'j, kiu'j'n vi vid'is, subit'e inter'romp'i la ceremoni'o'n, ĝust'e en la moment'o, kiam la ofer'buĉ'o okaz'os, por kulp'ig'i la monaĥ'ar'o'n, kaj tiel el'radik'ig'i tiu'n mal'ver'a'n kult'o'n, almenaŭ el la frat'ar'o de San Anselmo. Inter ĉi tiu hacienda kaj la monaĥ'ej'o ekzist'as sekret'a, sub'ter'a pas'ej'o, kon'at'a al neni'u krom Do'n Miguel kaj Maria. Oni supoz'as, ke tio est'is antikv'a ir'ej'o inter reĝ'a palac'o kaj sekret'a trezor'ej'o. Kia ajn est'u la plan'o de padre Alano, ni nepr'e dev'os mal'help'i la mort'ig'o'n de Ju'a'n, la am'ant'o de Maria. Ni bezon'as ĉiu'n hav'ebl'a'n help'o'n. Vi est'as fort'eg'a, alt'anim'a vir'o, sinjor'o Marston; ĉu vi vol'as help'i al ni? Mi pet'eg'as pro la iluzi'it'a viktim'o, pro dolĉ'a Maria ... pro mi.

En ĉi tiu moment'o Leon'ard'o kaj Luci'a ating'is ĝarden'a'n pord'et'o'n, super kiu pend'is mal'grand'a, bril'ant'a lamp'o kaj sankt'figur'o en vitr'a uj'o. Leon'ard'o halt'is kaj kor'tuŝ'it'e rigard'is en la elokvent'e pet'eg'ant'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o. Laŭ si'a trankvil'a parol'manier'o li respond'is:

—Kun mi'a tut'a kor'o mi help'os. Pri tio vi ne bezon'is dub'i eĉ unu moment'o'n. Nur unu pens'o iom ĝen'as mi'n.

—Mi sent'as, ke, decid'int'e part'o'pren'i ag'o'n kontraŭ la vol'o de Do'n Miguel de Lozada, mi ne pov'as pli long'e rest'i li'a gast'o. Mi do prefer'as pas'ig'i la nokt'o'n ekster li'a dom'o. Mi bedaŭr'as, ke mi jam manĝ'is ĉe li'a tabl'o.

—Sinjor'o Marston!—ek'kri'et'is Luci'a per voĉ'o, montr'ant'a surpriz'o'n, ĉagren'o'n kaj admir'o'n,—cert'e vi est'as tro, tro konscienc'a! Pri'pens'u la bon'o'n, kiu'n ni cel'as.

Leon'ard'o est'is ne'ŝancel'ebl'a, kaj post plu'a sen'util'a pen'o Luci'a propon'is proviz'i li'n per manĝ'aĵ'o'j rest'int'a'j en ŝi'a vojaĝ'a korb'o.

La diskut'o en tiu moment'o inter'romp'iĝ'is. La pord'o du'on'e mal'ferm'iĝ'is, kaj la kap'o de José aper'is en la inter'spac'o:

—Pardon'u, vi'a moŝt'o,—li flustr'is,—la voj'o est'as tut'e sen'danĝer'a. Sinjor'o Hill al'ven'is jam antaŭ kelk'a temp'o. Li nun trov'iĝ'as en si'a dorm'o'ĉambr'o. Señor Do'n Miguel si'n re'tir'is en si'a'n preĝ'o'ĉambr'o'n por tie pas'ig'i la nokt'o'n antaŭ la morgaŭ'a fest'o.

Leon'ard'o traduk'is la inform'o'n de José al Luci'a sen la plej mal'grand'a sign'o de ekscit'iĝ'o.

Ĉapitr'o IX

Akr'a'ton'a voĉ'o ek'son'is tra masiv'a, mal'nov'a pord'o kun vic'o'j da dik'kap'a'j najl'o'j.

Leon'ard'o en'ir'is la ĉambr'o'n. Ĝi est'is vast'a loĝ'ej'o kun mal'alt'a plafon'o, komfort'e mebl'it'a kiel dorm'o'ĉambr'o kaj salon'o, kaj lum'ig'it'a per sufiĉ'e grand'a lamp'o, pend'ant'a de trab'o super tabl'o en la mez'o. La lamp'o hel'e pri'lum'is la vizaĝ'o'n de vir'o, sid'ant'a ĉe la tabl'o kaj rigard'ant'a desegn'aĵ'o'n. Li hav'is la aĝ'o'n de ĉirkaŭ kvar'dek kvin jar'o'j. Li'a alt'a frunt'o montr'is sulk'o'j'n, kiu'j'n la lamp'lum'o super li ig'is ankoraŭ pli rimark'ebl'a'j. La iom long'a, preskaŭ sen'barb'a vizaĝ'o hav'is en'pens'a'n, mal'gaj'a'n aspekt'o'n, kaj posed'is lini'o'j'n, precip'e ĉirkaŭ la buŝ'o kaj la okul'o'j, kiu'j supoz'ig'is bon'kor'a'n kaj sincer'a'n karakter'o'n, sed ne tre firm'a'n. La sinjor'o al'rigard'is la en'ven'int'o'n kaj mal'rapid'e lev'iĝ'is, montr'ant'e nek interes'o'n, nek mal'plezur'o'n pri la vizit'o de ne'kon'at'o.

Leon'ard'o paŝ'is antaŭ'e'n kaj ek'parol'is per plaĉ'i'vol'a, gaj'et'a voĉ'ton'o, kiu, tamen, en'hav'is en si iom'et'o'n da ŝancel'iĝ'o:

La vizaĝ'o de la tiel al'parol'it'a vir'o mort'e pal'iĝ'is. Unu'e vid'iĝ'is sur ĝi, en la daŭr'o de moment'o, konstern'o kaj mir'eg'o, post'e profund'a mal'gaj'ec'o, preskaŭ sen'esper'ec'o. Li aspekt'is kiel vir'o el'rev'iĝ'int'a el long'a dorm'o, kaj subit'e si'n trov'ant'a de'nov'e vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o kun mal'agrabl'eg'a'j real'aĵ'o'j. Li'a'j griz'a'j okul'o'j si'n direkt'is ne'decid'em'e kaj esplor'e al la honest'a vizaĝ'o de la vizit'ant'o kaj post'e al ties al li etend'it'a man'o. Ĉirkaŭ li'a buŝ'o ek'lud'is dolor'a, trem'et'ant'a rid'et'o. Paŝ'ant'e antaŭ'e'n kaj ŝancel'iĝ'e pren'ant'e la man'o'n de Leon'ard'o, li demand'is funebr'e:

—Kiu vi est'as, sinjor'o, kiu al'parol'as mi'n per nom'o, kiu'n mi for'met'is antaŭ mult'a'j jar'o'j?

Leon'ard'o vol'is ŝajn'ig'i, ke li ne rimark'as la anim'dolor'o'n, kiu'n li'a subit'a al'parol'o vid'ebl'e kaŭz'is al tiu mal'feliĉ'a vir'o, sed la ton'o de li'a respond'o perfid'is la bedaŭr'o'n kaj kompat'o'n, kiu'j'n li sent'is:

—El Linkfield, cert'e,—sinjor'o Travers komplet'ig'is la respond'o'n.—Strang'e,—li dir'is plu'e per iom rev'em'a sed ankoraŭ mal'trankvil'a voĉ'o,—sed mi est'is tro surpriz'it'a, por klar'e pens'i.

—Mi tre'eg'e bedaŭr'as, sinjor'o Travers, ke tre mal'ĝoj'a'j afer'o'j dev'ig'as mi'n en'trud'i en vi'a'n sekret'o'n kaj ŝajn'e mal'respekt'i vi'a'n privat'ec'o'n. Vol'u kred'i, ke nur la plej urĝ'a neces'o ig'is mi'n sekv'i vi'n ĉi tie'n de Horeham.

—Jes. Kiam vi, kun'e kun du hispan'a'j sinjor'o'j, adiaŭ'is sinjor'o'n O’Mulligan antaŭ la pord'o de li'a hotel'o, mi ek'aŭd'is—ne hazard'e, sed providenc'e, mi fort'e kred'as—vi'a'n voĉ'o'n. Mi ne pov'is vid'i vi'a'n vizaĝ'o'n, sed tiel cert'a mi est'is, ke la parol'ant'o est'as la de'long'e mal'aper'int'a kaj kiel mort'int'o pri'plor'at'a sinjor'o Travers, ke mi tuj decid'is sekv'i vi'n je kia ajn kost'o, malgraŭ ĉiu'j kontraŭ'argument'o'j de la prudent'o. Mal'feliĉ'e la vagon'ar'o, kiu'n vi traf'is, jam ek'mov'iĝ'is el la staci'o, antaŭ ol mi pov'is ating'i ĝi'n. Sed mi vol'as rakont'i al vi post'e per kia'j feliĉ'a'j cirkonstanc'o'j mi prem'sekv'is vi'a'n voj'o'n.

—Mir'eg'ind'aĵ'o! Daŭr'ig'u, mi pet'as.—Sinjor'o Travers parol'is kun tre mal'gaj'a, sed jam pli firm'a ton'o de voĉ'o, kiel hom'o, kiu pret'iĝ'as aŭd'i la plej mal'bon'a'n nov'aĵ'o'n. Li al'port'is seĝ'o'n kaj per gest'o invit'is Leon'ard'o'n sid'iĝ'i apud li ĉe la tabl'o.

—Ĉu mi pov'as parol'i tut'e mal'kaŝ'e?—La ali'a vir'o jes'e ek'balanc'is la kap'o'n.—Ĉar mi dev'as tuŝ'i afer'o'j'n, kiu'j, mi tre'eg'e bedaŭr'as, mal'ĝoj'ig'os vi'n.

Sinjor'o Travers esplor'e rigard'is en la vizaĝ'o'n de Leon'ard'o, kaj post moment'o respond'is:

—Ni ne ĉiam pov'as antaŭ'vid'i la sekv'o'j'n de ni'a'j ag'o'j, sinjor'o Travers; kaj mi est'as cert'a, ke vi est'us ag'int'a ali'manier'e, se vi tiam hav'us supoz'et'o'n, ke tiel grand'a mal'feliĉ'o rezult'os el vi'a mal'aper'o. Kiam al'ven'is la erar'a sci'ig'o pri vi'a mort'o en Algeri'o, fraŭl'in'o Haverford, anstataŭ akcept'i la sort'o'n kaj antaŭ'rigard'i la ĝoj'o'n re'vid'i vi'n en la trans'tomb'a viv'o, pen'is sen'per'e komunik'iĝ'i kun vi'a spirit'o. Ŝi asert'as, ke, ĝust'e la tag'o'n de vi'a supoz'it'a mort'o, ŝi klar'e vid'is vi'n kiel fantom'a'n aper'aĵ'o'n. Tio okaz'is en la vesper'o de la dek'a de Juli'o. Mi memor'as la preciz'a'n dat'o'n, ĉar en la sekv'int'a nokt'o mi'a bon'a patr'o mort'is.

Sinjor'o Travers ek'ĝem'et'is:—Aj! ... la dek'a de Juli'o. Kiel mi pov'us forges'i tiu'n tag'o'n! En la vesper'o de tiu tag'o mi kuŝ'is, vund'it'a kaj du'on'konsci'a, ĉe la flank'o de mi'a mort'ig'it'a anim'parenc'o, Georg'o Hill. Du'on'konsci'a, memor'u, ebl'e apenaŭ tia. Kia'j turment'a'j dub'o'j de'nov'e mi'n atak'as! Ĉu ver'e, malgraŭ ĉio dir'ad'at'a kontraŭ'e, la hom'a anim'o pov'as, dum temp'o'spac'o, for'vag'i; aŭ ĉu ni hav'as afer'o'n ĉi tie kun nur'a kun'okaz'aĵ'o? Sed daŭr'ig'u, mi pet'as.

—De tiu temp'o fraŭl'in'o Haverford iluzi'is si'n, kred'ant'e, ke vi'a sen'korp'ig'it'a spirit'o de temp'o al temp'o reg'as ŝi'n. La sekv'o'j de tiu iluzi'o est'is, kaj ankoraŭ nun est'as, terur'a'j, rilat'e al ŝi mem kaj ankaŭ rilat'e al ali'a'j. Est'as ne'ebl'e imag'i pli mal'ĝoj'ig'a'n ali'iĝ'o'n en person'o. Por mi ne pov'as ekzist'i dub'et'o, ke iu mal'bon'a demon'a spirit'o posed'as ŝi'n, spirit'o, kiu ŝajn'ig'as, ke ĝi est'as vi, kaj kiu instig'ad'as ŝi'n al la plej profund'a mal'am'o. Iel fraŭl'in'o Haverford ricev'is la ide'o'n, ke ŝi'a du'on'frat'o, sinjor'o Vincent, malic'e kaŭz'is, pro mal'nobl'a'j, person'a'j cel'o'j, ke vi romp'is vi'a'n fianĉ'ec'o'n kun ŝi, kaj mal'aper'is. Kvankam fraŭl'in'o Haverford ankoraŭ rest'as aktiv'a membr'o de la firm'o Haverford kaj Vincent—mi ankaŭ jam de kvin jar'o'j est'as kompani'an'o—est'as por mi tre evident'e, ke ŝi persekut'as li'n per sen'kompat'a mal'am'o. Kompat'ind'a vir'o! Li sen'dub'e sci'as tio'n. Li'a kor'o est'as prem'tord'at'a; tamen ŝajn'as, ke, pro ia mister'a kaŭz'o, li trov'iĝ'as en kruel'a prem'ten'il'o de si'a frat'in'o, kaj ne kuraĝ'as si'n defend'i. Ŝi uz'as satan'e subtil'a'j'n rimed'o'j'n por pel'i li'n en abism'o'n de mal'feliĉ'eg'o.

—Vi memor'as Malkomon Vincent, tiam dolĉ'a dek'jar'a knab'o, nobl'a, lert'a kaj alt'esper'ig'a, la idol'o kaj fier'aĵ'o de li'a patr'o. Nu, iom post iom ŝi far'is el li per drog'ad'o—kaj mi ne sci'as, per kia'j plu'a'j rimed'o'j—plen'a'n ruin'aĵ'o'n, korp'a'n kaj anim'a'n. Pri'plor'ind'aĵ'o!

Sinjor'o Travers fiks'e rigard'is en la spac'o'n. Li'a'j okul'o'j al'pren'is vitr'ec'a'n aspekt'o'n, kaj ili'a'j rand'o'j ek'ruĝ'iĝ'is. La buŝ'o nerv'e mov'iĝ'ad'is, kaj la tut'a pal'a vizaĝ'o vid'ig'is akr'a'n anim'dolor'o'n kaj mal'dolĉ'a'n mem'riproĉ'o'n. Leon'ard'o silent'is dum moment'o, profund'e kor'tuŝ'it'e. Post'e li dir'is plu'e:

—Mi tre mal'ĝoj'as, ke mi'a parol'o tiom aflikt'as vi'n, sinjor'o Travers, sed...

Leon'ard'o daŭr'ig'is, rakont'ant'e al la kor'prem'at'a vir'o per mal'mult'a'j vort'o'j pri si'a'j kresk'int'a'j suspekt'o'j; pri la iom-post-iom'a ruin'iĝ'o de Malkomo; pri la vizit'o al la rus'a religi'ul'o, ktp. Li parol'is pri Lorn'a Prior, am'e prezent'ant'e ĉarm'a'n bild'o'n de la knab'in'o, kaj montr'is la tim'o'n, kiu jam de kelk'a temp'o reg'as li'n, ke fraŭl'in'o Haverford, far'int'e si'a'n ebl'o'n kontraŭ Malkomo, nun ankaŭ pen'os pere'ig'i ŝi'n, ĉar sinjor'o Vincent am'as ŝi'n kiel propr'a'n fil'in'o'n. La nov'aĵ'o pri la mort'o de fraŭl'in'o Leggat el'ig'is el la brust'o de la aŭskult'ant'o ek'ĝem'o'n kaj la vort'o'j'n:—Dolĉ'a mal'jun'ul'in'o. Ne'anstataŭ'ebl'a perd'o por ŝi. Ha! se ni tiam atent'us ŝi'a'j'n avert'o'j'n! Tro mal'fru'e.

De'nov'e sinjor'o Travers rigard'is en'pens'iĝ'e en la spac'o'n. Post kelk'a'j silent'a'j moment'o'j Leon'ard'o re'komenc'is parol'i:

—Nu, tre cert'e est'as, ke ni dev'as ne las'i la afer'o'j'n vag'naĝ'i. Ni dev'as ag'i.—Tiam si'n klin'ant'e antaŭ'e'n, li dir'is kun pet'eg'ant'a serioz'ec'o:—Re'ir'u kun mi hejm'e'n. Nur vi'a re'ven'o pov'as dis'pel'i la sorĉ'o'n, kiu ten'eg'as ŝi'n, kaj mal'help'i plu'a'n mal'feliĉ'o'n.

Sinjor'o Travers mal'rapid'e sku'is la kap'o'n kun ne'esprim'ebl'e mal'gaj'a rigard'o en la okul'o'j. Dum kelk'a temp'o pez'a, dolor'ig'a silent'o reg'is en la ĉambr'o. Nur la tik-tak'ad'o de mal'grand'a horloĝ'o, star'ant'a sur apud'lit'a komod'et'o, aŭd'iĝ'is, kaj kelk'a'foj'e, el proksim'a stal'o, mal'laŭt'a bru'o de brut'o'j tir'ant'a'j si'a'j'n kol'ĉen'o'j'n tra mur'ring'o'j. Fin'e li lev'is la rigard'o'n al la vizaĝ'o de Leon'ard'o kaj respond'is mal'gaj'e sed firm'e:

—El'kor'e mi dank'as vi'n, sinjor'o Marston, sed ir'i hejm'e'n kun vi mi ne pov'as... Mi konfid'as al vi, kaj se vi hav'as sufiĉ'e da pacienc'o por aŭskult'i al konfes'o de erar'iĝ'int'a, perd'it'a, sed iom sen'iluzi'it'a hom'o, mi las'os vi'n en'rigard'i en la profund'o'n de mi'a anim'o... Strang'a rakont'o est'as la mi'a, sinjor'o Marston, tre strang'a. Ankoraŭ mi pen'as kompren'i mi'n mem. Neniam mi pens'is, ke mi renkont'os anim'o'n, krom unu, perd'it'a por ĉiam, kiu kun'sent'e el'kompren'os mi'n. Mi esper'as, ke vi indulg'os mi'n. En ĉia okaz'o la konfes'o iom mal'pez'ig'os al mi la kor'o'n. Aŭskult'u.

—Antaŭ dek du jar'o'j, ced'ant'e al insist'o de amik'o'j, ni—tio est'as fraŭl'in'o Haverford kaj mi—okup'is ni'n pri spirit'ist'a'j afer'o'j. Mi'a propr'a intenc'o est'is serioz'e trakt'i ili'n objektiv'e, kiel scienc'ist'o kaj kritik'ist'o. Fatal'a iluzi'o! Oni ne pov'as tuŝ'i mal'pur'aĵ'o'n, ne mal'pur'iĝ'ant'e. La influ'o de la mister'a'j potenc'o'j, kun kiu'j oni inter'rilat'iĝ'as, est'as tiel subtil'a, ke eĉ la plej si'n'gard'em'a'j kaj sen'pasi'a'j esplor'ist'o'j ne pov'as kontraŭ'star'i ĝi'n. Eĉ kvankam mi ne plen'e konvink'iĝ'is pri la ver'ec'o de spirit'ist'a'j pretend'o'j—fraŭl'in'o Haverford, ho ve! en'ĵet'iĝ'is kap'antaŭ'e'n—tamen la esplor'o'j efik'is sur mi plej terur'e, ven'ig'ant'e mi'n preskaŭ al mal'esper'eg'o. Ne pov'as est'i pli grand'a, pli fatal'a iluzi'o, ol serĉ'i per okult'a'j rimed'o'j cert'ec'o'n pri trans'tomb'a ekzist'ad'o, aŭ pli'firm'ig'o'n de la kred'o al la ekzist'o de Di'o. Nepr'e la mal'o okaz'os. Nepr'e. Mi perd'is la tut'a'n mal'grand'a'n kred'o'n, kiu'n mi posed'is, kaj ricev'is anstataŭ'e nur dub'o'j'n, konfuz'ec'o'n, mal'lum'a'n sen'esper'ec'o'n. Fin'e ven'is tord'it'a'j, fantazi'a'j, sen'senc'a'j ide'o'j pri la hom'a anim'o. Kred'u mi'n, amik'o mi'a, neni'o en ĉi tiu mond'o, nek en la ven'ont'a, pov'as est'i pli terur'a, ol konsci'o pri sen'mort'a anim'o kaj Di'o, inter kiu'j ekzist'as ne'trans'pas'ebl'a profund'eg'o.

Leon'ard'o vol'is ek'parol'i, sed sinjor'o Travers de'ten'is li'n per man'gest'o kaj parol'is plu'e:

—Tiam pli kaj pli reg'ad'is mi'n spirit'o de sen'ripoz'ec'o, mal'kontent'ec'o, preskaŭ hipoĥondri'o. Ek'kapt'is mi'n du'on'frenez'a dezir'o for'iĝ'i de mi mem, de mi'a memor'o; dezir'o for'kur'i i'e'n, kie'n ajn, for de mi'a kon'at'ar'o, kaj komenc'i nov'a'n viv'o'n ali'lok'e. Plu'e, mi pen'is el'pel'i el mi'a kap'o la pens'o'n pri Di'o. Van'aĵ'o! Ĉiam ven'is al mi en la memor'o'n la spert'o de David kaj la bon'e'kon'at'a'j vers'o'j de la 139^a Psalm'o:

—Por David tiu'j vort'o'j est'is konsol'o, inspir'o; sed por mi persekut'ant'a prem'sonĝ'o.

—Nu, en tiu temp'o mi'a anim'stat'o al'kriz'iĝ'is pro pli ol unu cirkonstanc'o: kelk'a'j ag'o'j de mi'a'j parenc'o'j, precip'e de mi'a frat'in'o, tre mal'plaĉ'is al mi, kaj mal'pac'iĝ'o ŝajn'is ne'evit'ebl'a. Plu'e fraŭl'in'o Haverford pli kaj pli ĵaluz'iĝ'is pri amik'o, kiu'n mi am'is kun la tut'a fervor'o de mi'a anim'o. Li'a'n am'o'n—por dir'i la ver'o'n—mi ŝat'is pli alt'e, ol vir'in'a'n am'o'n. Tio est'is Georg'o Hill, uson'an'o de mal'oft'a, nobl'a karakter'o. Ekster'aĵ'e ni mult'e simil'is unu la ali'a'n. Mi nom'is li'n David, ĉar ni'a amik'ec'o est'is tiel fort'a, kiel la amik'ec'o inter David kaj Jon'at'a'n. Li'a est'is la pli fort'a, vir'a karakter'o; ver'e reĝ'a anim'o. Kiam mi ricev'is de David leter'o'n el Lisboa, sci'ig'ant'a'n mi'n, ke li est'as sur'voj'e al Algeri'o por entrepren'i esplor'ad'o'n de antikv'aĵ'o'j, kaj pet'ant'a'n mi'n akompan'i li'n, mi avid'e kapt'is la okaz'o'n for'las'i mi'a'n tut'a'n kon'at'ar'o'n kaj al'iĝ'i al mi'a amik'o. Mi tuj likvid'is kiom ebl'e plej mult'e el mi'a hav'aĵ'o kaj vetur'is Algeri'o'n. Mi ne vol'as ted'i vi'n per rakont'o pri ni'a'j kun'a'j labor'o'j, ĉar ili ne rekt'e rilat'as al la aktual'aĵ'o'j. Sufiĉ'as dir'i, ke, per la perfid'o de ni'a'j land'an'a'j gvid'ist'o'j, ni fal'is en embusk'o'n de mort'ig'em'a'j Kabil'o'j. Preskaŭ ĉiu'j el ni'a kun'ul'ar'o perd'is la viv'o'n. La bandit'o'j las'is mi'n sen'konsci'a kaj preskaŭ sen'viv'a, flank'o'n ĉe flank'o kun mi'a amik'o, du'op'e en sovaĝ'ej'o. Li'a stat'o est'is ankoraŭ pli mal'bon'a, ĉar, re'konsci'iĝ'int'e, mi vid'is kun terur'o, ke la kar'a vir'o antaŭ nur ne'mult'a'j minut'o'j el'spir'is la last'a'n spir'o'n. Est'as destin'it'e al mal'mult'a'j hom'o'j spert'i—kaj neniam pli ol unu'foj'e—tia'n super'eg'a'n kor'dolor'o'n, kiu las'as la kor'o'n dezert'o, velk'int'a, preskaŭ ne'kapabl'a sent'i plu'a'n dolor'o'n. Tia'n dolor'eg'o'n mi spert'is tiu'n vesper'o'n en la daŭr'o de kelk'a'j hor'o'j. Mi ne vol'as ofend'i vi'a'j'n orel'o'j'n per cit'o de la ribel'a'j, mal'pi'a'j pens'o'j, kiu'j uragan'e tra'furioz'is mi'a'n kap'o'n; ceter'e mi mal'dezir'eg'us re'vok'i ili'n en la memor'o'n.

—Preskaŭ subit'e ven'is al mi ali'a'j pens'o'j. En ne'klar'ig'ebl'a manier'o mi ek'sent'is—aŭ imag'is, ke mi sent'as—la al'est'o'n de la spirit'o de la ĵus mort'int'a amik'o. Aj! ne sur la al'est'o'n, sed, iel, la en'est'o'n de li'a anim'o en la mi'a. Ĝoj'o'trem'o ek'kapt'is mi'n, kaj post'e, kiam mi'a'j sent'o'j far'iĝ'is pli trankvil'a'j, dezir'eg'o pri ĉiam'a kun'fand'iĝ'o de ni'a'j ambaŭ anim'o'j. Kial ne?—mi rezon'is. Ĉu ni'a'j intern'a'j est'aĵ'o'j ne est'is kun'lig'it'a'j pli fort'e, ol per edz'ec'o? Ĉu est'is ebl'e, ke tiel proksim'e lig'it'a'j anim'o'j pov'as est'i dis'ig'it'a'j per nur'a trans'ir'o, kiu'n ni nom'as mort'o? ... Aj! ĝust'e la fort'o de mi'a dezir'eg'o, kaj li'a, mal'ebl'ig'os dis'iĝ'o'n. Tiel mi rev'is tiu'n nokt'o'n sub la stel'lum'ig'it'a algeri'a ĉiel'o, ankoraŭ ten'ant'e la mal'varm'iĝ'int'a'n kaj rigid'iĝ'int'a'n man'o'n de mi'a David.

—Mi lev'iĝ'is, mal'fort'a, ŝancel'iĝ'ant'e, kaj ek'pri'pens'is, kio'n mi nun dev'as far'i: Serĉ'i mi'a'n voj'o'n re'turn'e al La Cala kaj met'i plend'o'n ĉe la plej proksim'a konsul'o. Antaŭ ol mi for'ir'is, mi unu foj'o'n plu rigard'is li'a'n ankoraŭ seren'a'n kaj nobl'aspekt'a'n vizaĝ'o'n.—Kial la sort'o ne kapt'is mi'n anstataŭ li, kiu est'is ja mult'e pli nobl'a, feliĉ'a hom'o?—mi demand'is mi'n mal'dolĉ'e. Ho! Ĉu li'a kar'eg'a, pli nobl'a kaj pli fort'a anim'o ne pov'us viv'ad'i en mi? Aŭ, prefer'e, ĉu mi'a mem'o ne pov'us perd'iĝ'i en li'a? Tiu fantazi'a ide'o ek'kapt'is kaj trem'ig'is mi'n. Sen'dub'e prudent'a, afer'em'a hom'o, kiel vi, vid'as en ĉio ĉi tio erar'vag'ant'a'n cerb'o'n, sed pen'u prezent'i al vi la cirkonstanc'ar'o'n: La akr'a, frenez'ig'a dolor'o pri la perd'o de la amik'o, mi'a'j tord'it'a'j ide'o'j pri la spirit'a mond'o, la mizer'a, mal'kontent'a stat'o de mi'a kor'o, ĉiu'j ĉi tiu'j influ'o'j kun'e las'is liber'a'j'n konduk'il'o'j'n al mi'a'j fantazi'a'j dezir'o'j, ĝis, iom post iom, mi firm'e kred'is, ke la anim'o de mi'a amik'o ne for'las'is mi'n, kaj ke mi jam al'pren'is li'a'n mem'o'n. Strang'a iluzi'o, sen'dub'e, kiu, tamen, oft'e pli'dolĉ'ig'is al mi la ali'e mal'gaj'a'n viv'o'n. Dank’ al Di'o, tiu iluzi'aĵ'o, kompren'ebl'e, jam de long'e mal'aper'is; sed mi dev'as konfes'i, ke ankoraŭ nun kelk'a'foj'e du'on'konsci'e mi imag'e inter'parol'as kun li, kvazaŭ kun al'est'ant'a person'o. Nu, por komplet'ig'i la si'n'tromp'o'n, mi al'pren'is li'a'n nom'o'n, aŭ pli ĝust'e la nom'o'n, kiu'n mi don'is al li—David Hill. Mi profund'iĝ'is en li'a'j'n stud'o'j'n kaj daŭr'ig'is li'a'n viv'labor'o'n, nom'e, la esplor'ad'o'n de antikv'aĵ'o'j en ĉi tiu part'o de la mond'o kaj la deĉifr'ad'o'n de hieroglif'o'j de ĝi'a'j pra'loĝ'ant'o'j. Ĉiu'j'n pens'o'j'n pri mi'a antaŭ'a mem'o mi pen'is per ĉi'a'j rimed'o'j for'ig'i el mi'a kap'o. Mi eĉ al'pren'is la religi'o'n de mi'a amik'o; li est'is lojal'a an'o de la rom'katolik'a eklezi'o. Sed mi ne vol'as daŭr'ig'i ĉi tiu'n tem'o'n. Jam mi tre tim'as, ke mi tro'uz'is vi'a'n pacienc'o'n kaj vi'a'n ĝentil'ec'o'n.

—Dank'o'n. Tamen mi vol'as fin'i mi'a'n rakont'o'n, ĉar post ne'mult'a'j minut'o'j mi dev'os el'ŝtel'iĝ'i, por part'o'pren'i grav'a'n dram'o'n, okaz'ont'a'n je sun'lev'iĝ'o.

—Jes; fraŭl'in'o Luci'a Cuadra en'las'is mi'n en la sekret'o'n, kaj pet'is mi'a'n help'o'n pro mild'a Maria de Lozada, kies sekret'a am'ant'o est'as la difin'it'a viktim'o...

—Kio?—li ek'kri'is,—kiel prosper'is al vi tiom el'far'i en tiel mal'long'a temp'o?

—Nu, tio est'as part'o de la rakont'o, kiu'n mi promes'is al vi. Tiu renkont'o ne efektiv'iĝ'is sen aventur'et'o. Vi'a'j du kun'vojaĝ'int'o'j est'as iom suspekt'em'a'j hom'o'j. Kvankam ili sur'met'is la sankt'a'n sutan'o'n de monaĥ'ec'o, ili minac'is mi'a'n viv'o'n, en la okaz'o, se vi ne plen'e garanti'os mi'a'n sen'kulp'ec'o'n. Sed plu'a'j'n sci'ig'o'j'n post'e. Daŭr'ig'u, mi pet'as.

—Mi nun vol'as nur al'dir'i, ke—feliĉ'e aŭ mal'feliĉ'e; Di'o sci'as—prosper'is al mi, dank’ al kelk'a'j oportun'a'j cirkonstanc'o'j, send'ig'i oficial'a'j'n, konsul'a'j'n inform'o'j'n al Angl'uj'o, ke mi mort'is, kaj al Uson'o, ke Georg'o Hill mort'is. La cel'o de mi'a vojaĝ'o ĉi tie'n est'as sol'e scienc'a, arĥeologi'a. Per tre zorg'a'j kaj long'a'j tra'serĉ'o'j en mal'mult'e kon'at'a'j arĥiv'ej'o'j, precip'e en mal'nov'a'j hispan'a'j monaĥ'ej'o'j, mi ricev'is fort'a'n konvink'o'n, al'proksim'iĝ'ant'a'n al cert'ec'o, ke intern'e de la mur'o'j de la ĉi tie'a monaĥ'ej'o trov'iĝ'as ne sur kelk'a'j el la plej bon'e konserv'it'a'j kaj plej ĵaluz'e gard'at'a'j konstru'aĵ'o'j de la Tol'tek'o'j kaj Aztek'o'j, sed ankaŭ antikv'a'j trezor'o'j de grand'eg'a valor'o kaj, por mi, de eĉ pli grand'a interes'o. Pli ol unu afer'o est'ig'is en mi suspekt'o'n, ke tie trov'iĝ'as, plu'e, sekret'a sid'ej'o de land'id'a societ'o, klopod'ant'a re-en'konduk'i la antikv'a'n idol'kult'o'n kaj ferment'ig'i la land'o'n per ribel'em'a'j ide'o'j. Mi komunik'is mi'a'n suspekt'o'n al la sekretari'o de kardinal'o Felix Martinez, padre Alano, vir'o de ne'ordinar'a fervor'o, kun'ig'it'a kun sen'dub'a honest'ec'o. La du hispan'o'j, pri kiu'j vi plend'as, est'as send'it'o'j de la alt'a estr'ar'o de la frat'ar'o San Anselmo en Hispan'uj'o, proviz'it'a'j per plen'a aŭtoritat'o detru'i la tut'a'n nest'o'n da mal'fidel'ul'o'j kaj, precip'e, hav'ig'i al la centr'a sid'ej'o de la frat'ar'o la trezor'o'j'n, trov'ot'a'j'n en la ĉi tie'a monaĥ'ej'o. Tio ebl'e klar'ig'os ili'a'n tro'a'n suspekt'em'ec'o'n. Ili sci'ig'is mi'n pri suspekt'ind'ul'o, kiu ŝajn'e post'flar'as ni'a'j'n post'e'sign'o'j'n. Nu, la ceter'o'n vi jam sci'as.—Rigard'ant'e si'a'n poŝ'horloĝ'o'n, li dir'is:

—La temp'o al'proksim'iĝ'as, sinjor'o Marston. Ni dev'as prokrast'i ni'a'n inter'parol'ad'o'n ĝis post la lud'ot'a dram'o.

Li klin'is si'n kaj frap'et'is la plank'o'n per ŝlos'il'o. Minut'o'n post'e iu mal'laŭt'e frap'is la pord'o'n.

—Kompren'ebl'e, vi promes'is al la jun'ul'in'o'j vi'a'n help'o'n, sinjor'o Marston?

En la preskaŭ mal'lum'a koridor'o star'is du vir'in'a'j figur'o'j, Luci'a Cuadra kaj Maria de Lozada. Sen'vort'e kaj ir'ant'e sur la pied'fingr'o'j, ili konduk'is la du vir'o'j'n en sub'ter'a'n ĉambr'o'n kaj de tie tra mal'larĝ'a el'ir'ej'o, form'it'a per grand'a, pivot'ebl'a ŝton'o, en long'a'n, mal'sek'a'n pas'ej'o'n. Post kvar'on'hor'a lac'ig'a ir'o la knab'in'o'j halt'is. Maria palp'e serĉ'ad'is sur la mur'o kaj post moment'o turn'is de'nov'e grand'a'n pri'vot'ig'it'a'n ŝton'o'n. Tra'ir'int'e la tiel far'it'a'n mal'ferm'aĵ'o'n, la mal'grand'a kompani'o si'n trov'is en la long'a galeri'o, kie Leon'ard'o pas'ig'is kelk'a'j'n hor'o'j'n en mal'liber'ec'o. La kvazaŭ-sub'ter'a'n ĉambr'eg'o'n lum'ig'is du lign'o'fajr'o'j. Ĉirkaŭ unu, apud la al'ir'ej'o de supr'e, star'is la tri monaĥ'o'j, kun kiu'j Leon'ard'o jam far'is kon'at'ec'o'n, dum ĉirkaŭ la ali'a, en la profund'o de la spac'o, sid'is aŭ kuŝ'is la gard'ist'o'j, kiu'j, sen'dub'e, jam dev'is aŭd'i akr'a'j'n riproĉ'o'j'n pro si'a mank'o de vigl'ec'o. Ĉi tiu'j last'a'j, vest'it'a'j per sombreroj kaj serap'o'j, form'is pentr'ind'a'n grup'o'n. La salt'et'ant'a'j flam'er'o'j ĵet'is grotesk'a'j'n ombr'o'j'n sur la jam grotesk'e sur'skulpt'it'a'j'n mur'o'j'n de la antikv'a konstru'aĵ'o. Sinjor'o Hill, paŝ'ant'e antaŭ'e'n brak'o'n ĉe brak'o kun Leon'ard'o, ek'parol'is:

—Permes'u, vi'a'j moŝt'o'j, ke mi prezent'u al vi mal'nov'a'n angl'a'n amik'o'n, sinjor'o'n Leon'ard'o Marston, kiu kun ekster'ordinar'a kaj nobl'a si'n'don'em'o sekv'is mi'n ĉi tie'n por komunik'i al mi sci'ig'o'j'n de ne'taks'ebl'a grav'ec'o kaj ekstrem'a urĝ'ec'o. Pro tio mi est'os li'a viv'o'daŭr'a ŝuld'ant'o. Pri li'a honest'ec'o mi pren'as sur mi'n plen'a'n respond'ec'o'n. Plu'e, jam antaŭ ol li renkont'is mi'n, li promes'is al ni'a'j sinjor'in'o'j tut'kor'a'n help'o'n.

Padre Alano tuj antaŭ'e'n'paŝ'is kaj rapid'mov'e etend'is al Leon'ard'o la man'o'n. Li'a'j iom akr'a'j vizaĝ'o'trajt'o'j al'pren'is mild'a'n kaj sincer'a'n aspekt'o'n, kaj en li'a'j mal'hel'a'j okul'o'j ek'bril'is honest'a ĝoj'o: li est'is tre kontent'a, ke li, malgraŭ la asert'o'j de la suspekt'em'a'j Anselm'an'o'j, ĝust'e taks'is la karakter'o'n de la vir'o antaŭ li. Parol'ant'e angl'e kun sufiĉ'a flu'ec'o, li dir'is:

—Sinjor'o, bon'vol'u kred'i, ke plej sincer'e mi bedaŭr'as, ke ar'o da mal'feliĉ'a'j cirkonstanc'o'j ŝajn'e dev'ig'is ni'n far'i al vi ofend'eg'o'n. Las'u, mi pet'as, pled'i por ni la grand'a grav'ec'o de ni'a entrepren'o ĉi tie kaj tro'a fervor'o pri la honor'o de ni'a glor'a eklezi'o. Mi esper'as, ke vi akcept'os ni'a'n pardon'pet'o'n kun tiom da bon'kor'ec'o, kiom ni propon'as ĝi'n kun sincer'ec'o kaj humil'ec'o.

La du ali'a'j monaĥ'o'j, sur kies sever'mien'a'j vizaĝ'o'j aspekt'o de mal'plezur'o nur pen'e mal'aper'is, montr'is per ĝentil'a'j riverenc'o'j si'a'n konsent'o'n kun la vort'o'j de la parol'int'o. Unu el ili dir'is:

Rid'et'ant'e kaj kor'e prem'ant'e la man'o'n de padre Alano, Leon'ard'o respond'is:

—La plezur'o, kiu'n don'as al mi ĉi tiu renkont'o, plen'e kompens'as la iom'a'n mal'agrabl'ec'o'n de la unu'a. Ceter'e, mi tra'viv'is tre interes'a'n kaj memor'ind'a'n aventur'et'o'n.

Dum'e la du knab'in'o'j star'is kun'e en kelk'a mal'proksim'ec'o. La kap'o de la jun'a indi'an'in'o kuŝ'is sur la brust'o de ŝi'a iom pli alt'kresk'a amik'in'o. La unu'a mal'dolĉ'e plor'is, kvazaŭ okup'it'a sol'e de anim'batal'o; la atent'o de la ali'a divid'iĝ'is inter la plor'ant'a knab'in'o kaj la apud'a grup'o da vir'o'j. De temp'o al temp'o la knab'in'o'j inter'ŝanĝ'is kelk'e da vort'o'j en la antikv'a anahuac’a lingv'o.

—Ho, Luci'a,—Maria ĝem'is mal'laŭt'e,—kiel mi pov'os tiel perfid'i mi'a'n kar'a'n patr'o'n!

Ĉe tiu'j vort'o'j padre Alano si'n turn'is kaj al'paŝ'is al la mal'feliĉ'a jun'ul'in'o. Met'ant'e man'o'n sur ŝi'a'n ŝultr'o'n, li dir'is kun pli grand'a mild'ec'o, ol kiom, el li'a'j trajt'o'j, oni supoz'us, ke li est'as kapabl'a, tamen kun la firm'ec'o de vir'o, konsci'ant'a ne'ordinar'a'n reg'ec'o'n super ordinar'ul'o'j:

—Mi'a fil'in'o, vi'a kor'prem'at'ec'o ne mal'plaĉ'as al mi. Ĝi est'as natur'a. Sed ju pli grand'a la si'n'ofer'o, des pli grand'a la Di'a konsol'o; des pli glor'a la kron'o de rekompenc'o. Sci'u, ke la sankt'ul'o'j kaj la sankt'a'j anĝel'o'j de Di'o amas'e mal'supr'e'n rigard'as vi'n en ĉi tiu moment'o kun am'a favor'o. Akcept'u la konsol'o'n, kiu'n ili propon'as al vi. Precip'e San Anselmo neniam forges'os la rol'o'n, kiu'n vi lud'as en la el'pur'ig'o de la sankt'ej'o, dediĉ'it'a al li. Ĝis nun vi est'is tre fidel'a, hero'e fidel'a, kaj vi posed'as la fort'o'j'n el'ten'i ĝis la fin'o. Pro vi ni trakt'os vi'a'n patr'o'n, kiel mi jam cert'ig'is al vi, kun la plen'a mild'ec'o kaj pardon'em'o, kiu'j'n la sankt'a eklezi'o pov'as montr'i al nobl'a'j sed erar'int'a'j hom'o'j, se ili vid'ig'as nur la plej mal'grand'a'n inklin'o'n re'ven'i en ĝi'a'j'n am'a'j'n brak'o'j'n. Vid'ant'e, ke li'a'j esper'o'j pere'is, ke li'a'j plan'o'j dis'fal'is, li re'ven'os. Ceter'e, vi'a'j kaj mi'a'j preĝ'o'j pro li nepr'e plen'um'iĝ'os.

La indi'an'in'o lev'is la kap'o'n, kaj per larm'o'plen'a'j okul'o'j rigard'is la trankvil'a'n, serioz'a'n vizaĝ'o'n de la religi'ul'o. Tiam, ek'prem'int'e kaj kis'int'e li'a'n man'o'n, ŝi plor'pet'is:

—Indulg'u li'n, padre, li est'as nobl'a vir'o, sed li ag'as sub la mal'bon'a influ'o de la Totonac’aj pastr'o'j.

Ŝi vol'is dir'i i'o'n plu, sed ek'silent'is, kaj si'n turn'is kun demand'a rigard'o al si'a amik'in'o, kvazaŭ ŝi serĉ'as konsol'o'n pri afer'o, pri kiu ŝi ne kuraĝ'as parol'i al la padre. La silent'a respond'o de Luci'a est'is plen'a de am'a cert'ig'o, ke ŝi tut'e kompren'as, kaj ke ĉio bon'e prosper'os. Sen'vort'e ŝi met'is la brak'o'n ĉirkaŭ la jam pli trankvil'a'n knab'in'o'n kaj konduk'is ŝi'n for en la mal'lum'a'n, sub'ter'a'n pas'ej'o'n. La scen'o profund'e tuŝ'is la kor'o'n de Leon'ard'o. Kvankam li kompren'is nur tre mal'mult'a'j'n el la hispan'e parol'it'a'j vort'o'j, li sufiĉ'e diven'is ili'a'n signif'o'n.

Intern'e de la monaĥ'ej'a'j mur'o'j, en arb'ar'et'o da betul'o'j, ek'mov'iĝ'is silent'e, antaŭ vek'iĝ'ant'a krepusk'o, mal'lum'a'j figur'o'j de vir'o'j. Tie ĉi kaj tie star'is grup'et'o'j, mal'laŭt'e inter'parol'ant'a'j. Sinjor'o Hill kaj padre Alano pen'is konsent'ig'i Leon'ard'o'n pren'i arm'il'o'n por okaz'o de bezon'o, sed ĉi tiu rifuz'is, dir'ant'e, ke li esper'as plen'um'i la al li difin'it'a'n task'o'n sen arm'il'o'j, kies uz'o'n li ne aprob'as.—Precip'e kontraŭ'ul'o'j religi'a'j,—li al'dir'is, si'n turn'ant'e al la monaĥ'o en la brun'a sutan'o,—dev'us est'i venk'it'a'j sen al'pren'o de mort'ig'a'j arm'il'o'j.

La religi'ul'o al'ir'is al la du Anselm'an'o'j por last'a'moment'a inter'konsil'iĝ'o, dum Leon'ard'o kaj sinjor'o Hill daŭr'ig'is du'op'e la mal'laŭt'a'n inter'parol'o'n. Tiu last'a, frot'ant'e al si la man'o'j'n, rigid'iĝ'int'a'j'n pro la mal'varm'o, dir'is:

—Se vi vol'as sav'i la viv'o'n de la am'at'o de Maria, vi dev'os vigl'i, ĉar mi tim'as, ke la tri monaĥ'o'j prefer'e las'os la ofer'buĉ'o'n efektiv'e okaz'i antaŭ ili'a'j okul'o'j, por hav'i al'don'a'n, ne'ne'ig'ebl'a'n atest'aĵ'o'n pri la kulp'o de la pseŭdo-Anselm'an'o'j.

—Rigard'u, jen, sinjor'o Marston, dekstr'e, vi nun pov'as ek'vid'i la kontur'o'j'n de du-tur'a preĝ'ej'o, konstru'it'a ĉirkaŭ sep'dek jar'o'j'n post la venk'akir'o de Corteso, ĝust'e sur la supr'o de la piramid'o'form'a Teocalli. Sur tiu supr'o sen'dub'e sen'nombr'a'j mil'o'j da ofer'buĉ'o'j, liber'vol'a'j kaj kontraŭ'vol'a'j, okaz'is en la daŭr'o de—Di'o sci'as kiom da jar'cent'o'j. Mal'antaŭ la Teocalli, kaŝ'it'a en arb'ar'et'o, trov'iĝ'as kred'ebl'e la plej bel'a kaj bon'e konserv'it'a templ'o de la Aztek'o'j, ver'a juvel'o de ne'taks'ebl'a valor'o por arĥeolog'o'j. Ĝi en'ten'as bel'eg'a'n statu'o'n de Quetzalcoatl, solen'a, Buddh'a-simil'a figur'o, sid'ant'a kun kruc'ig'it'a'j krur'o'j kaj man'o'j ripoz'ant'a'j sur la genu'o'j. Li'a frunt'o est'as ĉirkaŭ'it'a de riĉ'eg'e juvel'plen'a diadem'o kun super'pend'ant'a mult'e'kolor'a plum'aĵ'o. Krom tio, ni trov'os tie en alkov'o'j statu'o'j'n de Tezcatlipoca, el polur'it'a nigr'a ŝton'o kun or'teg'it'a ŝild'o, kaj de Huitzilopochtli, la di'o de la milit'o. Laŭ inform'o de Maria, tiu last'a ĵus en'port'iĝ'is el sekret'a lok'o. Mi precip'e dezir'as pri'rigard'i ĝi'n, por vid'i, ĉu ĝi est'as konform'a al la pri'skrib'o'j de la hispan'a'j histori'ist'o'j. Mi posed'as apart'a'n aŭtoritat'o'n de la alt'a estr'ar'o de la monaĥ'ar'o, scienc'e esplor'i ĉiu'j'n antikv'aĵ'o'j'n trov'ot'a'j'n ĉi tie.

—Mi esper'as, ke la trov'ot'aĵ'o'j respond'os al vi'a atend'o. Ĉu vi sci'as, kie okaz'os la ofer'buĉ'o?

—Jes, en tiu idol'ej'o. Mi est'as tre kontent'a, ke ĝi ne okaz'os en la preĝ'ej'o, kvankam la nur'a al'est'o en ĝi de tia'j sang'a'j, perfid'em'a'j idol'an'o'j jam mal'sankt'ig'us la plej sankt'a'n sankt'ej'o'n. Tie, en la val'o, ankoraŭ pli mal'proksim'e, kaj de ĉi tie ne'vid'ebl'e, kuŝ'as la monaĥ'ej'o kun'e kun la farm'konstru'aĵ'o'j, aparten'ant'a'j al ĝi. Aŭskult'u!—li dir'is, si'n klin'ant'e antaŭ'e'n, kvazaŭ por penetr'i per la okul'o'j la preskaŭ-mal'lum'o'n,—la muzik'o komenc'iĝ'as. Ni dev'as ek'mov'iĝ'i si'n'gard'e, ĉar la tag'iĝ'o est'as ĉi tie afer'o de nur kelk'e da minut'o'j.

El la direkt'o, montr'it'a de sinjor'o Hill, aŭd'iĝ'is son'o'j de vir'a ĥor'o, kaj moment'o'n post'e aper'is ruĝ'a flagr'ad'o de torĉ'lum'a procesi'o. Tuj komenc'iĝ'is vigl'a mov'ad'o. Gvid'at'e de unu el la dung'it'a'j brav'ul'aĉ'o'j, ŝtel'ir'ant'e laŭ la rand'o de la arb'ar'et'o, la konspir'ant'ar'o al'ven'is post kelk'a'j minut'o'j al mur'o de flank'a konstru'aĵ'o form'ant'a part'o'n de la grand'a kaj iom ne'regul'e konstru'it'a templ'o. El la ĉef'a part'o de la templ'o ven'is son'o'j de la ĥor'kant'ad'o, altern'e kun ek'kri'o'j kaj laŭt'a bat'ad'o de tambur'o'j.

Padre Alano de tiu moment'o energi'e pren'is sur si'n la fin'a'n direkt'ad'o'n de la entrepren'o malgraŭ mal'bon'e kaŝ'it'a ĉagren'o de la hispan'a'j monaĥ'o'j, kiu'j vol'us si'n apog'i sur la plen'a aŭtoritat'o, don'it'a al ili de la estr'ar'o en Hispan'uj'o. Tamen ili'a kontraŭ'star'o est'is mal'fort'a; la evident'a kaj de ili sent'at'a super'ec'o de la Meksiki'an'o kaj li'a firm'a, mem'fid'a al'pren'o de estr'ec'o ne las'is lok'o'n por kontraŭ'star'o.

Sekv'ant'e la monaĥ'o'j'n kaj sinjor'o'n Hill tra breĉ'o'n en la mur'o, kaŭz'it'a'n de dis'lok'iĝ'o de du grand'eg'a'j ŝton'o'j, Leon'ard'o si'n en'ŝov'is en ĉambr'o'n, kies grand'o'n kaj aspekt'o'n li ne tuj pov'is konjekt'i pro en ĝi reg'ant'a mal'lum'o. Unu flank'o'n de la ĉambr'o form'is ar'o da dik'a'j, mal'delikat'a'j kurten'o'j, mal'antaŭ kiu'j ĉe'est'ant'o'j pov'is ne'rimark'at'e vid'i la strang'a'n scen'o'n okaz'ant'a'n en la templ'o. La centr'a part'o de la konstru'aĵ'o est'is vast'a, rekt'angul'a ĉambr'eg'o, ĉirkaŭ'it'a ĉe tri flank'o'j de majest'a'j, sur'skulpt'it'a'j kolon'o'j. La tut'a spac'o est'is bril'eg'e lum'ig'it'a per du vic'o'j da vaz'o'form'a'j flam'ing'o'j sur masiv'a'j piedestal'o'j, en kiu'j brul'is ia ken'aĵ'o. Inter la kolon'o'j kaj la flam'ing'o'j marŝ'is procesi'e ar'o da flav'e kaj ruĝ'e vest'it'a'j pastr'o'j, solen'e kant'ant'e. Post moment'o la procesi'o halt'is, kaj Leon'ard'o ek'vid'is, star'ant'a'j'n inter la flam'a'j vaz'o'j, la figur'o'j'n de du mal'jun'a'j pastr'o'j en long'a'j, skarlat'a'j mantel'o'j kun sur'ŝultr'aĵ'o'j el bel'eg'e kolor'it'a'j, bril'et'ant'a'j plum'o'j. Ili'a'j'n kap'o'j'n ĉirkaŭ'is arĝent'a'j ornam'o'j, prezent'ant'a'j serpent'o'j'n. La fort'a lum'o klar'e montr'is ili'a'j'n mal'gras'a'j'n, asket'a'j'n vizaĝ'o'j'n. Unu el la ruĝ'mantel'ul'o'j antaŭ'e'n'paŝ'is kaj, lev'ant'e preskaŭ sen'karn'a'n brak'o'n, komenc'is fervor'eg'e al'parol'i la ĉirkaŭ'star'ant'o'j'n per akr'a, alt'a'ton'a voĉ'o en anahuac’a lingv'o. Li'a'j gest'o'j far'iĝ'is pli kaj pli energi'a'j, ĝis li salt'ad'is, kiel frenez'ul'o, kaj li'a'j okul'o'j ard'is, kiel karb'o'j. Kelk'foj'e la du vic'o'j de flav'a'j kaj ruĝ'a'j pastr'o'j respond'is ĥor'e per laŭt'a'j ek'kri'o'j kun du'on'frenez'a'j gest'o'j kaj sving'ad'o de la torĉ'o'j.

Subit'e la super'a ĉef'pastr'o—tia sen'dub'e li est'is—halt'is, si'n turn'is kaj al'parol'is person'o'n riĉ'eg'e vest'it'a'n per mult'e'kolor'a mantel'o el sen'nombr'a'j, kolibr'a'j plum'o'j, kaj ornam'it'a'n per grand'a ĉen'o el altern'e or'a'j kaj arĝent'a'j kor'o'j. Ĉi tiu, supoz'ebl'e ĉef'a alt'rang'ul'o, sid'is sub baldaken'o el plum'eg'o'j sur tron'simil'a brak'seĝ'o, star'ant'a en la mez'o de la templ'o sur alt'ig'it'a plat'aĵ'o. Arĝent'a, per bril'a'j gem'o'j bel'ig'it'a serpent'o ĉirkaŭ'is li'a'n kap'o'n. Li apog'is la vizaĝ'o'n sur la man'plat'o de la dekstr'a man'o kaj fiks'e rigard'is en la spac'o'n kun esprim'o de mal'trankvil'o kaj mal'bon'humor'o. Post moment'o Leon'ard'o re'kon'is en la trajt'o'j de la vir'o si'a'n gast'ig'ant'o'n, Do'n Miguel de Lozada, kiu, do, supoz'ebl'e, okup'is la sekret'a'n tron'o'n de si'a'j pra'patr'o'j, kaj prezid'is la grand'a'n idol'serv'o'n. Sed la okup'ad'o de la antikv'a imperi'estr'a tron'o ŝajn'e ne plen'ig'is li'n per feliĉ'a'j sent'o'j en tiu moment'o. Li aspekt'is ne'decid'em'a kaj mal'gaj'a, kaj la fervor'a parol'o de la ĉef'pastr'o evident'e ne pov'is vek'i en li respond'a'n entuziasm'o'n. Pov'as est'i, ke li aparten'is al tiu'j ador'ant'o'j de Quetzalcoatl, kiu'j mal'aprob'as hom'a'j'n ofer'buĉ'o'j'n.

Leon'ard'o kompren'is neniom de la parol'ad'o, krom la nom'o Tetzcatlipoca, kiu'n li aŭd'is du aŭ tri-foj'e, el'parol'at'a'n kun grand'a respekt'o kaj al'vok'e supr'e'n'lev'it'a'j man'o'j. Fin'e Do'n Miguel respond'is per mal'mult'a'j vort'o'j, kaj montr'is per la dekstr'a man'o sur objekt'o'n, kiu'n Leon'ard'o ne pov'is vid'i. Preskaŭ en la sam'a moment'o en'kur'is en la ĉambr'eg'o'n jun'a pastr'o laŭt'e kri'ant'e kelk'a'j'n vort'o'j'n, kiu'j'n la tut'a pastr'ar'o tuj viv'ec'e ripet'is. Supoz'ebl'e li anonc'is, ke tag'iĝ'o komenc'iĝ'as. Ĉiu'j okul'o'j si'n turn'is en la direkt'o, en kiu la okup'ant'o de la tron'o montr'is. Leon'ard'o tuj serĉ'is pli oportun'a'n lok'o'n por el'rigard'i. Tia'n lok'o'n li trov'is ĉe la fin'o de la kurten'o kaj nun vid'is, ne sen ek'trem'et'o, je distanc'o de ĉirkaŭ dek kvin paŝ'o'j, du'on'e nud'a'n vir'o'n kuŝ'ant'a'n sur ŝton'a altar'o kun konveks'a, polur'it'a supr'o. La brak'o'j kaj la krur'o'j de la vir'o est'is lig'it'a'j per ruĝ'a'j ŝnur'o'j. Li'a kupr'o'kolor'a korp'o est'is bel'kresk'a, vir'ec'a, kaj li'a vizaĝ'o, kiom Leon'ard'o pov'is vid'i, est'is jun'a kaj plaĉ'a. La du ĉef'pastr'o'j tiam al'proksim'iĝ'is al la altar'o. Tiu el ili, kiu far'is la parol'o'j'n, alt'e'n lev'is per ambaŭ man'o'j mal'dik'a'n ponard'o'n kaj solen'e kant'is recitativ'e.

Leon'ard'o pret'iĝ'is tuj el'salt'i, spit'e avert'a murmur'o de la hispan'a'j monaĥ'o'j:—Ankoraŭ ne, sinjor'o.—Li si'n'gard'e for'tir'is la kurten'o'n kaj serĉ'is per la okul'o'j kaŝ'ej'o'n pli proksim'a'n al la altar'o. La atent'o de la tut'a pastr'ar'o est'is fiks'it'a sur la preĝ'ant'a mal'jun'ul'o kaj la ofer'ot'a viktim'o. Leon'ard'o el'ŝtel'iĝ'is, kaj ne'rimark'it'e si'n kaŝ'is mal'antaŭ kolon'o, ĝust'e kontraŭ la altar'o.

Ĉi tiu ag'o dev'ig'is la monaĥ'o'j'n en la flank'a ĉambr'o pli'fru'ig'i la inter'romp'o'n de la idol'an'a rit'o. Tuj post'e, do, padre Alano el'paŝ'is el la alkov'o, sekv'at'e de si'a'j hispan'a'j koleg'o'j kaj sinjor'o Hill. Kun dign'o'plen'a, sen'tim'a mien'o li ir'is antaŭ'e'n tra la vic'o da pastr'o'j ĝis la unu'a ŝtup'o de la altar'o. Lev'ant'e la dekstr'a'n man'o'n, li ek'kri'is dram'ec'e:

—En la nom'o de la sankt'a eklezi'o de la sol'a, viv'ant'a Di'o, mi mal'permes'as ĉi tiu'n idol'serv'a'n mort'ig'o'n!

Tuj reg'is konstern'o inter la pseŭdo-Anselm'an'o'j. Kelk'a'j el ili impuls'e vol'is si'n ĵet'i kontraŭ la si'n'en'trud'ant'o'j'n, sed subit'a aper'o de dek'kelk'e da arm'it'a'j vir'o'j kaj la sen'tim'a si'n'ten'ad'o de la du ĉef'pastr'o'j de'ten'is ili'n. La preĝ'int'a ruĝ'mantel'ul'o turn'is al padre Alano rigard'o'n, en kiu fanatik'ec'o, mal'am'o kaj mal'esper'o konkur'is. Parol'ant'e per voĉ'o, trem'et'ant'a pro ekscit'ec'o, li kri'is:

—La sol'a etern'a di'aĵ'o, kiu'n ni ĉi tie ador'as laŭ la kutim'o de ni'a'j pra'ul'o'j, Tloque-Nahuaque, humil'iĝ'as por akcept'i mem'vol'a'j'n si'n'ofer'ant'o'j'n kaj don'as al ili en'sorb'iĝ'i en la di'a est'aĵ'o.

—Ĉes'ig'u vi'a'n blasfem'o'n!—re'dir'is kun indign'o la inkvizitor'o,—vi'a di'aĵ'o est'as neni'o ali'a, ol Satan'o mem, tromp'e'vest'it'a. Mi permes'as nek liber'vol'a'j'n buĉ'ofer'o'j'n nek kontraŭ'vol'a'j'n. Ceter'e, liber'vol'a'j'n ofer'aĵ'o'j'n oni ne bezon'as lig'i per ŝnur'o'j.

En tiu moment'o la du'a ĉef'pastr'o, star'ant'a mal'antaŭ la unu'a, rapid'mov'e el'pren'is el sub si'a mantel'o long'a'n ponard'o'n, salt'is antaŭ'e'n sur la ŝtup'ar'et'o'n de la altar'o, kaj vol'is puŝ'eg'i ĝi'n en la brust'o'n de la mal'feliĉ'a viktim'o; sed tio'n mal'help'is la vigl'ec'o de Leon'ard'o. Ĉi tiu ankaŭ si'n ĵet'is antaŭ'e'n en tiu sam'a moment'o, kaj sukces'is per la brak'o de'flank'ig'i la mort'ig'il'o'n, ne, tamen, mal'help'ant'e al ĝi far'i long'a'n kaj iom profund'a'n tranĉ'vund'o'n sur la brust'o de la jun'a pastr'o, el kiu ŝpruc'is flu'o da sang'o. Uz'ant'e preskaŭ herkules'a'n fort'o'n, li lev'is la lig'it'a'n vir'o'n de la altar'o kaj turn'is si'n por for'port'i li'n.

La ĉagren'it'a ĉef'pastr'o el'ig'is furioz'a'n ek'kri'o'n, kaj, salt'ant'e antaŭ'e'n kiel sovaĝ'a best'o, ek'frap'is per la ponard'o la ŝultr'o'n de Leon'ard'o. Se li est'us sufiĉ'e proksim'e, li sen'dub'e mort'ig'us li'n; efektiv'e li far'is al li profund'a'n, danĝer'a'n karn'vund'o'n. Ne atent'ant'e la dolor'o'n, Leon'ard'o port'is la fort'e sang'ant'a'n viktim'o'n ĝis la kurten'o'j, kaj zorg'e met'is li'n sur la plank'o'n.

Subit'e la kurten'o'j dis'puŝ'iĝ'is, kaj Maria kun vizaĝ'o plen'a de terur'o ĵet'is si'n genu'e antaŭ la am'at'o'n. Pen'ant'e per blank'a antaŭ'tuk'o halt'ig'i la el'flu'o'n de la sang'o, ŝi ĝem'is:

Ĝis tiam Do'n Miguel de Lozada rigard'is la rapid'mov'a'n scen'o'n sen'mov'e, sed kun pli kaj pli mal'dolĉ'iĝ'ant'a mien'o. Nun, ĉe la vid'o de si'a fil'in'o, am'zorg'e si'n klin'ant'a super la sang'ant'a preskaŭ-viktim'o, li lev'iĝ'is de la tron'o. Li'a poz'o est'is majest'a kaj sen'tim'a, malgraŭ intens'a anim'dolor'o, pentr'iĝ'ant'a en li'a mal'gras'a vizaĝ'o. Per ton'o de voĉ'o, per kiu sent'iĝ'is tiom da sub'met'iĝ'o, kiom da mal'dolĉ'ec'o, li ek'parol'is:

—Perfid'it'a de mi'a propr'a fil'in'o—mi'a sol'a infan'o! Tio komplet'ig'as la sort'o'bat'o'n.

Mal'rapid'e li nud'ig'is al si la brust'o'n, kaj el'pren'is el sub la fald'o'j de si'a mult'e'kolor'a mantel'o mal'grand'a'n ponard'o'n. Rigard'ant'e supr'e'n, preskaŭ rev'em'e, kvazaŭ li jam trov'iĝ'as en la pens'o'j ekster la templ'o en la sen'lim'a spac'o, li dir'is solen'e:

—Sen'cel'a jam est'as mi'a viv'o. Ho, long'e al'sopir'at'a Quetzalcoatl, kompat'u vi'a'n serv'ant'o'n kaj kor'favor'e akcept'u mi'a'n spirit'o'n en vi'a'n glor'a'n, di'a'n est'aĵ'o'n.

Dir'int'e tio'n, li tra'pik'is al si la kor'o'n. Sen'viv'a li fal'is ter'e'n, kaj rul'iĝ'ad'is mal'supr'e'n de la ŝtup'ar'et'o de la tron'o.

Pri la sekv'ant'a ekscit'iĝ'o kaj tumult'o Leon'ard'o sci'is mal'mult'e. La sang'el'flu'o pli kaj pli sen'fort'ig'is li'n, kaj fin'e perd'ig'is al li la konsci'o'n. Post'e li nur mal'klar'e re'memor'is la okaz'int'aĵ'o'j'n, kvazaŭ ĝi est'is mal'bel'a sonĝ'o.

Preskaŭ tri semajn'o'j pas'is. En angul'o de verand'o de la hacienda dorm'is Leon'ard'o sur mal'alt'a salik'a kanap'o. Bel'a kaj seren'a post'tag'mez'o al'proksim'iĝ'is al la fin'o, kaj la sub'ir'ant'a sun'o ek'penetr'is ne'dens'a'n foli'ar'o'n de ramp'a kresk'aĵ'o, pend'ant'a de la verand'a tegment'o. Petol'em'a'j radi'o'j lud'et'is sur li'a ankoraŭ pal'a vizaĝ'o, ig'ant'e li'n mal'trankvil'a kaj mov'iĝ'em'a. En ali'a part'o de la verand'o sid'is du vir'in'o'j, Luci'a Cuadra kaj Maria de Lozada, mal'laŭt'e inter'parol'ant'a'j kaj okup'it'a'j de kudr'o'labor'o. Ambaŭ aspekt'is mal'gaj'a'j. Subit'e Luci'a lev'iĝ'is kaj ir'is sur la pied'fingr'o'j al la dorm'et'ant'a vir'o. Zorg'e kaj sen'bru'e ŝi mal'supr'e'n tir'is sun'kurten'o'n por ŝirm'i li'a'n vizaĝ'o'n. Far'int'e tio'n, ŝi si'n klin'is super li kaj ek'tuŝ'et'is per la lip'o'j li'a'n man'o'n.

La tuŝ'o vek'is Leon'ard'o'n. Rev'em'e li mal'ferm'is la okul'o'j'n, kaj dum kelk'a temp'o rigard'is en la spac'o'n. Luci'a, ek'tim'ig'it'e, tuj re'tir'iĝ'is, kaj ruĝ'o ek'kovr'is ŝi'a'j'n vang'o'j'n. Vid'ant'e, tamen, ke Leon'ard'o ne rimark'as ŝi'a'n ĉe'est'o'n, ŝi paŝ'is antaŭ'e'n, kaj per mild'a, preskaŭ am'perfid'a voĉ'o dir'is:

—Ĉu vi sent'as vi'n pli fort'a post vi'a dorm'o, sinjor'o Marston? Sen'dub'e vi tro'taks'is vi'a'j'n fort'o'j'n. Vi ankoraŭ est'as iom pal'a.

—Ebl'e vi est'as prav'a, mi'a bon'a fleg'ist'in'o,—lac'e respond'is la re'san'iĝ'ant'o,—sed, plen'um'int'e la cel'o'n de mi'a aventur'a vojaĝ'o ĉi tie'n, mi dev'as re'san'iĝ'i kaj re'fort'iĝ'i kiel ebl'e plej rapid'e. Tre urĝ'a'j afer'o'j vok'as mi'n hejm'e'n.

—Ver'e?—La knab'in'o parol'is kun pli mal'gaj'a ton'o, ol kiom ŝi konsci'is.—Mi tim'as, ke mi vek'is vi'n el san'ig'a dorm'o, mal'supr'e'n tir'ant'e la rul'kurten'o'n por ŝirm'i vi'a'n vizaĝ'o'n kontraŭ la ĝen'a'j radi'o'j de la sun'o.

—Ne'grav'e, fraŭl'in'o Cuadra; mi tre dank'as vi'n. Mi sonĝ'is, ke io terur'a vol'as tra'pik'i al mi la kor'o'n per flam'a arm'il'o, kaj ke, iel, mi ne pov'as defend'i mi'n. Tiam fe'in'o- aŭ anĝel'o'simil'a est'aĵ'o sur'ven'is kaj for'pel'is la monstr'o'n. Tuj kiam ŝi tuŝ'is mi'n per mol'a, varm'a man'o, por for'konduk'i mi'n en sen'danĝer'a'n lok'o'n, mi vek'iĝ'is. Ebl'e vi est'is tiu ... fe'in'o'simil'a est'aĵ'o. Vi ja unu foj'o'n jam sav'is mi'a'n viv'o'n.

Luci'a hav'is sent'o'n, kvazaŭ ŝi ruĝ'iĝ'as kaj pal'iĝ'as altern'e. Leon'ard'o rimark'is la konfuz'iĝ'o'n de la knab'in'o, kaj li'a vizaĝ'o, kiu'n rid'et'o lum'ig'is, tuj serioz'iĝ'is. Pen'ant'e el'pel'i el si'a'j pens'o'j la sol'a'n, mem'evident'a'n signif'o'n de tiu embaras'iĝ'o, kaj akuz'ant'e si'n pri ne'konven'aĵ'o, li dir'is pent'em'e:

Dum moment'o aper'is ek'bril'o en la mal'hel'a'j okul'o'j de la knab'in'o, kaj, al'pren'ant'e iom si'n'de'ten'em'a'n, ind'ec'a'n si'n'ten'o'n, ŝi respond'is:

—Cert'e ne. Nur ... kelk'a'j vir'in'o'j en Meksikio ebl'e vid'us en vi'a'j vort'o'j pli, ol vid'us vi'a'j sam'land'an'in'o'j. Tamen, ne'grav'e; vi ja sopir'eg'as re'ir'i en vi'a'n propr'a'n land'o'n. Ceter'e, jen ven'as vi'a amik'o, sinjor'o Hill. Sen'dub'e li pli bon'e kompren'as vi'n. Li est'as vir'o ne tro afabl'a por vir'in'o'j, tamen sincer'a.

Luci'a vol'is montr'i indiferent'ec'o'n, sed ŝi'a ond'ad'ant'a brust'o kaj la dolor'a rid'et'o ĉirkaŭ ŝi'a bel'a buŝ'o perfid'is la akr'a'n ĉagren'o'n, kiu'n ŝi sent'is. Ne atend'ant'e re'dir'o'n, ŝi turn'is si'n, re'ir'is al la ali'a part'o de la verand'o kaj re'komenc'is si'a'n labor'o'n apud la amik'in'o.

Leon'ard'o tut'kor'e bedaŭr'is, ke li sen'intenc'e ĉagren'is tiu'n ĉarm'a'n kaj fier'a'n knab'in'o'n, al kiu li tiom ŝuld'is, kaj por kiu li sent'is sincer'a'n respekt'o'n kaj amik'ec'o'n. Sed la al'ven'o de sinjor'o Hill mal'help'is long'a'n, mal'gaj'a'n medit'o'n. Post kelk'e da minut'o'j ĉi tiu en'ven'is tra en'ir'ej'o en la mez'o de la balustrad'o. Ignor'ant'e la sinjor'in'o'j'n, li al'ir'is Leon'ard'o'n, kaj kun iom pli bon'a humor'o, ol kutim'e, dir'is:

—Grand'a'j'n esplor'o'j'n mi far'is hodiaŭ, amik'o mi'a. Riĉ'a'j kaj bel'eg'a'j trov'aĵ'o'j mal'kaŝ'iĝ'is; sed precip'e alt'valor'a por mi est'as grand'a ar'o da tol'tek'a'j hieroglif'o'j, bon'eg'e konserv'it'a'j. Tio de'nov'e esper'ig'as mi'n, ke fin'e mi sukces'os deĉifr'i tiu'j'n hieroglif'o'j'n, kaj tiel mal'kovr'i la sekret'o'n de tiu antikv'a civilizaci'o. Glor'a labor'o! Ĝi okup'os mi'n ĉi tie mult'a'j'n semajn'o'j'n. Se nur mi pov'us ... sed, ne'grav'e.

Leon'ard'o, du'on'sid'iĝ'int'e, rigard'is en la zorg'o'sulk'a'n vizaĝ'o'n de la scienc'ist'o, kaj rimark'is subit'a'n al'pren'o'n de tre mal'gaj'a esprim'o. Diven'ant'e li'a'j'n pens'o'j'n, li dir'is mild'e:

—Ĉu mi pov'as, unu foj'o'n plu, pet'eg'i vi'n, sinjor'o Hill, re'ir'i kun mi Angl'uj'o'n?

Sinjor'o Hill mal'gaj'e, sed energi'e sku'is la kap'o'n. Tamen Leon'ard'o parol'is plu'e:

—Pri'pens'u, kiom'eg'e de'pend'as de vi'a re'ven'o; nom'e la sav'o el super'imag'e terur'a, anim'a kaj spirit'a sklav'ec'o de vir'in'o, kiu'n iam vi am'is; la ĉes'ig'o de akr'a'j sufer'eg'o'j de vir'o, kiu jam dek'obl'e el'pag'is ĉiu'j'n mal'laŭd'ind'aĵ'o'j'n, kiu'j'n li far'is kontraŭ vi; esper'ebl'e pli'bon'ig'o de la stat'o de tre'eg'e kompat'ind'a jun'ul'o; kaj fin'e—kiu sci'as?—mal'help'o de ruin'iĝ'o de alt'anim'a, pur'kor'a knab'in'o.

La vizaĝ'o de la pli'aĝ'a vir'o, ordinar'e pal'a kaj sen'ĝoj'a, dolor'tord'iĝ'is. Ĉiu vort'o de Leon'ard'o ŝajn'e tra'pik'is li'a'n anim'o'n. De'nov'e li sku'is la kap'o'n, sed nun mal'rapid'e, kvazaŭ sen'konsci'e. Kun profund'a kun'sent'o, Leon'ard'o daŭr'ig'is la pet'eg'o'n:

—Pardon'u al mi. Mi bon'e kompren'as, kia'n terur'a'n mal'inklin'o'n vi dev'os venk'i, kaj kia'n mal'agrabl'a'n temp'o'n vi tra'viv'os; sed ju pli grand'a kaj nobl'a est'os la mem'vol'a sufer'o, des pli plen'a est'os post'e la kontent'ec'o, kiam vi memor'os, ke vi far'is vi'a'n dev'o'n. Vi ne est'as feliĉ'a, sinjor'o Hill, kaj vi neniam est'os feliĉ'a, ĝis vi far'os tio'n, al kio vi'a pli nobl'a mem'o, vi'a konscienc'o vi'n pel'as.

—Eĉ ne tiam,—re'dir'is la mal'gaj'ul'o.—Krom la kontent'ec'o, kiu'n liver'as al mi mi'a'j arĥeologi'a'j stud'o'j, mi jam ne serĉ'as feliĉ'o'n.—Li al'port'is por si seĝ'o'n, sid'iĝ'is ĉe la kanap'o, kaj parol'is plu'e:—Mi'a konscienc'o ankoraŭ ne est'as mal'viv'a, sinjor'o Marston, kaj mi plen'kor'e admir'as vi'a'n mal'oft'a'n nobl'ec'o'n kaj si'n'don'em'ec'o'n, kiu'j—mi dolor'e ĝi'n sent'as—mi'n kovr'as per hont'o. Tamen, ir'i kun vi nun mi nepr'e ne pov'as. Kun escept'o de tio, mi volont'eg'e far'us ĉio'n por montr'i al vi mi'a'n kor'inklin'o'n. Mi pov'as don'i al vi objekt'o'n, per kiu vi nepr'e pov'os konvink'i ŝi'n, ke mi ankoraŭ viv'as. Ceter'e, mi fid'as al la influ'o, kiu'n vi'a person'ec'o sen'dub'e hav'as sur ŝi, kaj al vi'a kor'tuŝ'a elokvent'ec'o. Vi cert'e sukces'os.

—Mal'feliĉ'e,—li dir'is,—mi pov'as pretend'i neni'a'n influ'o'n sur fraŭl'in'o Haverford. Ŝi sci'as, ke mi kon'as ŝi'a'n sekret'o'n, ke mi per ĉiu'j rimed'o'j kontraŭ'batal'as ŝi'a'j'n mal'bon'ag'o'j'n. Ŝi mi'n fort'e mal'fid'as kaj mal'am'as kaj, ebl'e, tim'as. Mi neniom fid'us elokvent'ec'o'n, se mi ĝi'n posed'us. Prefer'e mi vol'as fid'i super'a'n potenc'o'n, kiu sol'a pov'as efik'i en tia'j afer'o'j. Sed en la okaz'o, se mi mal'sukces'os, ĉu vi ven'os, tuj, respond'e al telegram'o?—Trankvil'e kaj konfid'em'e Leon'ard'o rigard'is en la vizaĝ'o'n de la turment'it'a vir'o. Post moment'o li al'dir'is:

Ĉe tiu'j ĉi vort'o'j rimark'ind'a ŝanĝ'o ek'vid'iĝ'is en la mien'o de la mal'gaj'aspekt'a vir'o. Supoz'ebl'e la anim'penetr'ant'a rigard'o de Leon'ard'o kaŭz'is tiu'n efik'o'n tiom, kiom li'a'j vort'o'j. La aspekt'o de sen'esper'ec'o kaj kor'prem'at'ec'o for'las'is li'n kaj ced'is lok'o'n al pli trankvil'a, natur'a mien'o. Dum kelk'a'j moment'o'j li rigard'is rev'em'e antaŭ si, kvazaŭ li'a'j pens'o'j trans'lok'iĝ'as mal'proksim'e'n en la dom'o'n de fraŭl'in'o Haverford. Fin'e li respond'is kun firm'a ton'o de voĉ'o:

—Bon'e, sinjor'o Marston, en la okaz'o, se vi mal'sukces'os, mi nepr'e ven'os tuj post ricev'o de vi'a telegram'o.

Leon'ard'o parol'is trankvil'e; li tut'e ne dub'is, ke li venk'os. La vir'o ĉe li'a flank'o ek'ĝem'et'is.

—La voj'o'j de la hom'a viv'o,—li dir'is,—oft'e de'flank'iĝ'as per et'aĵ'o'j, nur'a'j sabl'er'o'j, kaj la hazard'o de viv'o'daŭr'a feliĉ'o aŭ mal'feliĉ'o oft'e de'pend'as de ŝajn'e la plej sen'signif'a okaz'aĵ'o. Vetur'ant'e ĉi tie'n, mi vol'is sen'enu'ig'i al mi la vojaĝ'o'n per leg'ad'o de tre interes'a roman'o, kiu'n mi komenc'is leg'i antaŭ pli ol dek jar'o'j: "La Fil'in'o de la Faraon'o" de grand'a german'a verk'ist'o, Georg'o Ebers. Ĉar mi'n tiam plen'okup'is ali'a'j kaj pli grav'a'j afer'o'j, mi prunt'e'don'is la libr'o'n al fraŭl'in'o Haverford. Ĉirkaŭ tiu temp'o ni'a'j inter'rilat'o'j komenc'is iom streĉ'iĝ'i pro kaŭz'o'j, kiu'j'n mi jam cit'is. Nu, kiam mi mal'ferm'is la libr'o'n en la vagon'ar'o antaŭ kelk'e da tag'o'j, mi trov'is leter'et'o'n, ĝust'e en la lok'o, kie mi inter'romp'is la leg'o'n antaŭ tiom da jar'o'j. Se mi est'us tiam rimark'int'a tiu'n leter'et'o'n, la post'a ir'ad'o de mi'a viv'o, tre supoz'ebl'e, est'us tut'e mal'sam'a. Fatal'a okaz'aĵ'o! La leter'o est'is de fraŭl'in'o Haverford, kiu per ĝi pen'is klar'ig'i ni'a'n mal'kompren'iĝ'o'n kaj pet'is pardon'o'n pri okaz'a mal'bon'humor'o ĉe ni'a last'a kun'est'o. Sed, mal'feliĉ'e, la sort'o dekret'is ali'e, kaj far'it'aĵ'o ne pov'as mal'far'iĝ'i.

—Nu, mi don'os al vi tiu'n leter'o'n. Mi en'kovert'ig'os ĝi'n kaj adres'os al ŝi en la ĉe'est'o de iu alt'rang'a reg'ist'ar'a ofic'ist'o en Meksiko, kiu sigel'os ĝi'n kaj atest'os mi'a'n skrib'o'n. Mi dev'os ir'i Meksikon post kelk'e da tag'o'j por konsil'iĝ'i kun kardinal'o Martinez kaj, se ebl'e, ankaŭ kun la prezid'ant'o de la respublik'o. Ni ir'os kun'e, tuj kiam vi est'os sufiĉ'e fortik'a. Ni'n akompan'os Ju'a'n. Li'a help'o est'is por mi tre alt'valor'a, kaj iom kompens'as pri li'a'j pek'o'j. Feliĉ'a hom'o, ricev'i kun ĉarm'a vir'in'o ĉi tiu'n riĉ'a'n hered'aĵ'o'n! Vort'o'n de honor'o! tio est'as pli, ol li merit'as. Mi nur esper'as, ke li'a konvert'iĝ'o est'as sincer'a.

Ĉapitr'o X

Ankoraŭ kvar semajn'o'j pas'is. Leon'ard'o est'is sur'vojaĝ'e hejm'e'n. La ŝip'eg'o port'ant'a li'n preter'pas'is la lum'tur'o'n Eddystone apud Plymouth, ĝust'e kiam la horloĝ'o de la fum'ĉambr'o son'is nokt'o'mez'o'n. Li sid'is en luks'a brak'seĝ'o, ĉirkaŭ'it'a de ar'o da sinjor'o'j, plej'part'e Angl'o'j kaj german'de'ven'a'j Uson'an'o'j. La spirit'o de la konversaci'o, en kiu'n li tir'iĝ'is iom kontraŭ'vol'e, ne plaĉ'is al li kaj mal'gaj'ig'is li'n. Laŭ sci'ig'o'j ricev'it'a'j dum la vesper'o per sen'faden'a telegraf'o, mal'hel'a'j milit'ombr'o'j amas'iĝ'is ĉe la balkana horizont'o, kaj, kompren'ebl'e, la pens'o'j de la pasaĝer'o'j si'n turn'is al la demand'o pri ebl'ec'o de tut-Eŭrop'a milit'eg'o. Kelk'a'j rigard'is milit'o'n kiel ne'evit'ebl'aĵ'o'n; kaj unu German'o, kiu fanfaron'is, ke li sid'is ĉe la pied'o'j de Treitschke, kaj nun est'as disĉipl'o de Nietzsche, eĉ energi'e asert'is, ke milit'o'j pro si'a unu'ig'a kaj nobl'ig'a efik'ec'o est'as oft'e dezir'ind'aĵ'o. Li "prefer'is Korsikon ol Galile'o'n" kaj "inter'popol'a'n konflikt'o'n pri fier'o kaj honor'o ol la sen'energi'ig'a'j'n doktrin'o'j'n de la Nazaret'an'o". Ali'a, kvankam mal'aprob'ant'e tiu'n dir'o'n, opini'is, ke la krist'an'ism'o jam el'ĉerp'iĝ'is.

Leon'ard'o, kiu jam antaŭ'e far'is parol'ad'o'n pri la sankt'a'j cel'o'j de Esperant'ism'o kaj konfes'is si'a'n kred'o'n je la fin'a triumf'o de la filozofi'o de la am'o super la filozofi'o de la fort'o, nun lev'iĝ'is por el'ir'i. Unu'j el la sinjor'o'j, sur kiu'j'n li far'is pli profund'a'n impres'o'n, ol li supoz'is, pen'is re'ten'i li'n.

—Cert'e,—dir'is unu el ili, ŝajn'mir'e,—vi ne for'kur'os, ne refut'int'e ĉi tiu'j'n asert'o'j'n!—Ili est'as ja intenc'a'j provok'o'j, cel'ant'a'j vi'n,—riproĉ'et'is ali'a.

Leon'ard'o halt'is ĉe la mal'supr'o de la ŝtup'ar'o, konduk'ant'a sur la ferdek'o'n. Rigard'ant'e kun serioz'a kaj iom mal'gaj'a mien'o la divers'naci'an'ar'o'n, li respond'is:

—Kiam la fundament'a'j koncept'o'j pri spirit'a'j afer'o'j tiom diferenc'as, tiam argument'ad'o est'as plej'oft'e nur perd'o de temp'o. Mi do nur vol'as, respond'e, far'i jen'a'j'n du re'dir'o'j'n: La krist'an'ism'o tut'e ne est'as el'ĉerp'it'a. Mal'e, krist'an'ism'o laŭ la predik'o sur la mont'o ankoraŭ ne prov'iĝ'is—nek en ekonomi'a'j, nek en inter'naci'a'j afer'o'j. Du'e, milit'o'j est'as nek ne'evit'ebl'a'j, nek dezir'ind'a'j: En'ig'u la spirit'o'n de la Nazaret'an'o en la inter'naci'a'n politik'o'n, kaj milit'o'j far'iĝ'os ne'ebl'a'j; en'ig'u ĝi'n en ni'a'j'n soci'a'j'n kaj ekonomi'a'j'n rilat'o'j'n, kaj la hont'ind'a'j intern'a'j konflikt'o'j ĉes'os. Bon'a'n nokt'o'n, sinjor'o'j.

—Ating'int'e la jam sen'hom'a'n ferdek'o'n, Leon'ard'o sid'iĝ'is en ŝirm'it'a angul'o sur salik'a'n seĝ'eg'o'n. La somer'a nokt'o est'is bel'eg'a, sub stel'bril'a ĉiel'o. Ĉio super kaj ĉirkaŭ li el'spir'is dolĉ'a'n pac'o'n. Ĉie,—li dir'is al si en la pens'o'j,—reg'as seren'ec'o, profund'a pac'o, krom en la hom'a kor'o. La hom'ar'a kor'o, sam'e kiel la individu'a kor'o, ĉiam sopir'as al pac'o, tamen ĉiam rifuz'as la sol'a'n, ver'a'n pac'o'n, kiu'n don'as al'konform'iĝ'o al la Di'a vol'o.

Diskut'o'j pri mond'politik'o kun kosmopolit'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j—iel mar'vojaĝ'o'j inklin'ig'as al tia'j—konvink'is li'n pli ol iam, ke mond'pac'o dev'as ven'i de supr'e, kaj ke Esperant'ism'o plen'e sukces'os nur tiam, kiam ĝi est'as inspir'at'a de Di'a am'o, kaj labor'as en harmoni'o kun la vol'o de la Mond'reg'ant'o.

Sed post ne'long'e pli person'a'j pri'pens'o'j ek'okup'is Leon'ard'o'n. Post mal'mult'a'j hor'o'j fin'e dev'os okaz'i la tim'ind'a spirit'a batal'o kontraŭ Delfino Haverford. Malgraŭ trud'iĝ'ad'ant'a'j riproĉ'a'j pens'o'j, ke li est'as tro arogant'a, li ne perd'is la konvink'o'n, ke li'a'j mir'ind'a'j renkont'o'j kun la rus'a kamp'ar'an'o kaj kun Roberto Travers en Amerik'o, sen'dub'e montr'as al li li'a'n dev'o'n. Du afer'o'j, plu'e, tre klar'e el'star'is, nom'e, ke la batal'o ne est'os kontraŭ "karn'o kaj sang'o", sed kontraŭ "spirit'ar'o'j de mal'bon'o en la ĉiel'ej'o'j"; kaj ke li dev'os unu'e el'far'i la batal'o'n en si'a propr'a kor'o, por akir'i la neces'a'n spirit'a'n fort'o'n kaj trankvil'a'n fid'o'n al Di'a help'o. Jam de long'e li ne pov'is for'ig'i el si'a'j pens'o'j antaŭ'tim'o'n, ke fraŭl'in'o Haverford far'is uz'o'n el li'a long'a for'est'o, por malic'e en'danĝer'ig'i Lorn'a'n, kaj nun, en ĉi tiu solen'a hor'o, li sent'is, pli ol antaŭ'e, kiom li dev'as gard'i si'a'n kor'o'n kontraŭ sent'o'j de mal'am'o kaj flam'a indign'o. Antaŭ li'a'j intern'a'j okul'o'j de'nov'e star'is la impres'a figur'o de la rus'a religi'ul'o kun si'a plen'barb'a, en'pens'a vizaĝ'o kaj kun si'a strang'e profund'a fid'o al la potenc'o de la am'o. Kelk'foj'e li ne pov'is ne dezir'i, ke Bazilo Musatov mem al'est'u por entrepren'i la batal'o'n, sed ĉiu'foj'e li riproĉ'is si'n pri mank'o de mem'fid'o kaj mank'o de si'n'don'em'o plen'um'i dev'o'n, tiel klar'e kaj tiel ne'evit'ebl'e kuŝ'ant'a'n antaŭ li. La intern'a batal'o est'is long'a kaj akr'a, sed kiam, en la maten'a krepusk'o, li ir'is mal'supr'e'n al si'a kajut'o, li'a vizaĝ'o jam montr'is si'a'n kutim'a'n trankvil'o'n.

Li venk'is si'n mem, for'ig'ant'e el si'a anim'o dub'o'j'n kaj tim'o'n kaj plen'ig'ant'e ĝi'n je dezir'eg'o venk'i per am'o. Kun trankvil'a mem'fid'o li nun antaŭ'rigard'is la renkont'o'n kun Delfino Haverford.

La sekv'int'a'n tag'o'n, mal'fru'e en la post'tag'mez'o, Leon'ard'o star'is sur hom'plen'a fer'voj'a peron'o de la staci'o King’s Cross en Londono, atend'ant'e la el'vetur'o'n de rapid'a vagon'ar'o kaj sur'rel'iĝ'o'n de mal'rapid'a vagon'ar'o, per kiu li intenc'is vetur'i hejm'e'n. Li ĵus ordon'is al pak'aĵ'ist'o pri'zorg'i li'a'n kofr'o'n kaj si'n turn'is al peron'a libr'o'vend'ej'o por aĉet'i vesper'ĵurnal'o'n, kiam voĉ'o, bon'e kon'at'a de li, vok'is li'n el apud'a kupe'o. Tio est'is la voĉ'o de li'a amik'o kaj prokur'ist'o, sinjor'o Inman. Leon'ard'o tre kontent'e al'paŝ'is al la ankoraŭ ne'ferm'it'a kupe'o por man'prem'i si'a'n mal'jun'a'n konfid'at'o'n, sed la unu'a, kiu salut'is li'n, est'is sinjor'in'o en funebr'a vest'o, sinjor'in'o Harding.

—Bon'ven'o'n, sinjor'o Marston,—ŝi dir'is.—Supoz'ebl'e vi ĵus al'ter'iĝ'is? Tio ja est'as tre oportun'a renkont'o. Rapid'u, mi pet'as, kaj vetur'u kun'e kun ni ĝis Hitchin; ni'a aŭtomobil'o al'ven'ig'os vi'n hejm'e'n tiel fru'e, kiel vi'a mal'rapid'a vagon'ar'o al Linkfield.

Sinjor'in'o Harding pen'is parol'i trankvil'e, sed, kvankam, kiel spert'a societ'ul'in'o, ŝi ordinar'e bon'e reg'is si'a'n voĉ'o'n kaj si'a'n vizaĝ'esprim'o'n, ŝi mal'sukces'is kaj konsci'is, ke ŝi mal'sukces'as. La rapid'ec'o, kun kiu ŝi parol'is, la pal'iĝ'o kaj nerv'a spir'ad'o vid'ebl'ig'is—almenaŭ al la pli jun'a vir'o—profund'a'n emoci'o'n, kiu kvazaŭ kapt'is ŝi'n sen'avert'e.

—Mank'as la temp'o por "sed-aĵ'o'j",—inter'romp'is li'n mild'a'voĉ'e la jur'ist'o.—En'ven'u rapid'e kaj post'e, mi pet'as, klar'ig'u al ni vi'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n. Apart'a'j motiv'o'j ig'as tre konsil'ind'e, ke vi vetur'u kun'e kun ni.

Kelk'a'j'n minut'o'j'n post'e Leon'ard'o sid'is ĉe la flank'o de sinjor'o Inman kaj kontraŭ sinjor'in'o Harding. Per simpl'a'j, kor'tuŝ'a'j vort'o'j li kondolenc'is la amik'in'o'n pri la perd'o de la edz'o.

—Dank'o'n, sinjor'o Marston,—ŝi respond'is kun ĝem'o kaj trem'et'ant'a'j lip'o'j,—ankaŭ de'nov'e dank'o'n pro vi'a bel'a kondolenc'a leter'o. Ho! Kiom mal'mult'e ni pens'is, ke li star'as tiel proksim'e al la tomb'o, kiam vi adiaŭ'is ni'n antaŭ ne'mult'a'j monat'o'j! Kaj vi sufer'is du'a'n perd'o'n per la mort'o de vi'a kar'a, mal'jun'a amik'in'o, fraŭl'in'o Leggat.

—Aj!—dir'is Leon'ard'o, balanc'ant'e la kap'o'n, mal'ĝoj'e kaj en'pens'iĝ'e,—ŝi est'is tre kar'a amik'in'o kaj ne'anstataŭ'ig'ebl'a konsil'ant'in'o.

Post mal'long'a silent'o sinjor'o Inman ek'parol'is, al'pren'ant'e ton'o'n de jur'ist'o, kiu bedaŭr'as est'i dev'ig'at'a komunik'i tre mal'agrabl'a'n sci'ig'o'n al klient'o. Sed trem'et'o en la voĉ'o montr'is, ke pli ol profesi'a bedaŭr'o reg'as li'n:

—Ĉi tiu ne'atend'it'a renkont'o, sinjor'o Marston, est'as tre oportun'a. (Mi'a mal'san'em'a edz'in'o ĝu'as dum kelk'e da tag'o'j la gast'am'o'n de bon'a sinjor'in'o Harding. Tio klar'ig'as ni'a'n kun'est'o'n.) Nu, ni'a renkont'iĝ'o liver'as al mi okaz'o'n, mi'a kar'a amik'o, sci'ig'i al vi tre mal'ĝoj'ig'a'j'n nov'aĵ'o'j'n. Bon'e est'as, ke vi ek'sci'u ili'n antaŭ vi'a re'ven'o hejm'e'n.

La mal'jun'a vir'o halt'is moment'o'n, kaj kun profund'a kun'sent'o rigard'is Leon'ard'o'n per si'a'j akr'a'j sed bon'kor'a'j okul'o'j.

—Last'a'n mard'o'n en la nokt'o vi'a fabrik'ej'o tut'e for'brul'iĝ'is. Sed tio, mal'feliĉ'e, ne est'as la plej mal'bon'a afer'o. La brul'o okaz'is, ĝust'e kiam la posed'aĵ'o est'is, en la daŭr'o de nur du aŭ tri tag'o'j, ne asekur'it'a. Kiel vi sci'as, jam de kelk'a temp'o vi'a firm'o intenc'is trans'ig'i la asekur'o'n de unu kompani'o al ali'a. (Leon'ard'o jes'e ek'balanc'is la kap'o'n.) Nu, ĉi tiu mal'feliĉ'o okaz'is la tag'o'n antaŭ la definitiv'a aranĝ'o pri la polis'o. Strang'a fatal'aĵ'o! Sed, kar'a amik'o, bedaŭr'ind'e eĉ tio ne est'as la tut'a Ijobnovaĵo. En vi'a ĉirkaŭ'aĵ'o rond'ir'as mal'bon'a'j fam'o'j—sen'senc'a'j, kompren'ebl'e, kaj, kiel kutim'e, kontraŭ'dir'a'j. Kelk'a'j vilaĝ'a'j klaĉ'ist'o'j rilat'ig'as fraŭl'in'o'n Haverford al la kaŭz'o de la brul'o. Oni dir'as, ke la plej grand'a kor'ec'o ne ekzist'as inter ŝi kaj ŝi'a du'on'frat'o; efektiv'e kelk'a'j mal'kaŝ'e asert'as, ke la jam de mult'a'j jar'o'j brul'et'ant'a mal'amik'ec'o fin'e ek'flam'iĝ'is. Plu'a fam'o dir'as, ke ŝi antaŭ ne'long'e vend'is si'a'j'n akci'o'j'n de vi'a firm'o. Ali'a'j flustr'as, pli-mal'pli laŭt'e, ke dum la last'a'j jar'o'j ŝi'a kondut'o far'iĝ'is pli kaj pli strang'a, kaj ke ebl'e ŝi ne est'as pri'respond'a pri si'a'j ag'o'j; ali'a'j, kontraŭ'e, opini'as, ke ŝi est'as tre akr'a'sent'a, kalkul'em'a kaj mal'mol'kor'a vir'in'o. Ankoraŭ ali'a'j dir'as, ke sinjor'o Vincent est'as tut'e kor'romp'it'a vir'o, kiu ankaŭ kondut'as strang'e, precip'e de kiam ... sed ĉi tiu'n mal'ĝoj'a'n ĉapitr'o'n sinjor'in'o Harding pli bon'e al vi rakont'os.

—Mi ne vol'as admon'i vi'n, ne perd'i la kuraĝ'o'n, sinjor'o Marston, mi kon'as vi'n tro bon'e, por far'i tio'n. Vi lev'iĝ'os super ĉi tiu'j'n sort'o'bat'o'j'n.

Strang'e, Leon'ard'o sent'is nek surpriz'o'n, nek mal'trankvil'o'n pro si'a propr'a perd'o; ek'reg'is li'n nur obtuz'a, dolor'a antaŭ'tim'o, ke la du'a mal'ĝoj'ig'a ĉapitr'o—konjekt'ebl'e eĉ pli mal'ĝoj'ig'a—rilat'as al Lorn'a. Li'a vizaĝ'o est'is pal'a kaj serioz'a. Post moment'o li turn'is mal'gaj'a'j'n okul'o'j'n al sinjor'in'o Harding, atent'em'e, kaj demand'is:

Sinjor'in'o Harding dum la rakont'o de sinjor'o Inman rigard'is per si'a'j mal'hel'e brun'a'j, esprim'o'plen'a'j okul'o'j altern'e la du vir'o'j'n. Ĉiu rigard'o al Leon'ard'o ne'kaŝ'ebl'e montr'is dolor'a'n mal'trankvil'o'n kaj profund'a'n kun'sent'o'n. Nun ŝi iom'et'e ruĝ'iĝ'is kaj, ek'sku'ant'e la kap'o'n, dir'is:

Ŝi kun'prem'is la lip'o'j'n por ĉes'ig'i ili'a'n trem'et'ad'o'n, sed ŝi ne pov'is mal'help'i kolekt'iĝ'o'n de larm'o'j en ŝi'a'j okul'o'j.

—Tamen rakont'u, mi pet'as,—dir'is Leon'ard'o kun pet'o kaj kuraĝ'ig'o en la voĉ'o.

La brust'o de la vir'in'o dolor'e labor'is, kvazaŭ ŝi fort'e pen'is reg'i si'n. Fin'e ŝi respond'is:

—Antaŭ tri semajn'o'j ... Lorn'a mister'e mal'aper'is, kaj malgraŭ ĉia pen'eg'ad'o ne est'as trov'it'a ia post'e'sign'o de la kar'a, kompat'ind'a knab'in'o.

Ŝi'a voĉ'o kaj ŝi'a'j okul'o'j montr'is sincer'a'n aflikt'o'n pro la jun'a amik'in'o kaj ne mal'pli pro la vir'o, por kies sent'em'a kor'o ĉi tiu nov'aĵ'o cert'e est'is fort'a bat'o. Sed kiam, dir'int'e ĉi tiu'j'n vort'o'j'n, ŝi ek'rigard'is la vizaĝ'o'n de Leon'ard'o, ankoraŭ ali'a sent'o montr'iĝ'is: preskaŭ febr'a dezir'o ek'sci'i, ĉu Lorn'a est'as por li nur jun'a, pri'zorg'at'a amik'in'o, aŭ io pli kar'a. Unu'a'vid'e la serioz'a, ne'mov'iĝ'em'a mien'o de Leon'ard'o ankoraŭ ten'is ŝi'n en dub'o; sed iom post iom ven'is al ŝi dolor'ig'a cert'ec'o.

Tumult'a'j sent'o'j ek'posed'is la kor'o'n de Leon'ard'o. Subit'e trud'iĝ'is al li la konsci'o pri profund'a, fort'a am'o al la alt'anim'a knab'in'o, en kiu ĝis nun li vid'is nur infan'o'n, am'ind'a'n, bel'a'n infan'o'n, kar'eg'a'n, precip'e pro am'o al si'a mort'int'a patr'o. Am'zorg'o'n pri ŝi li ĉiam rigard'is kiel sankt'a'n hered'aĵ'o'n. Kiel torent'o tiu nov'a sent'o plen'ig'is li'n. En tiu moment'o li kompren'is, ke li'a tut'a feliĉ'o est'as kun'lig'it'a kun la anim'o de Lorn'a. La bild'o de la bel'a kaj pur'a knab'in'o star'is antaŭ li'a'j intern'a'j okul'o'j, kaj la pens'o, ke ŝi est'as en grand'a moral'a danĝer'o, terur'eg'is li'n. De'nov'e en la pens'o'j li est'is en la mort'o'ĉambr'o de la patr'o: ĉu ver'e,—li demand'is al si,—la antaŭ'mort'a vizi'o de sinjor'in'o Vincent real'iĝ'is? Ĉu ankaŭ sen'kulp'a Lorn'a far'iĝ'is viktim'o de la abism'a mal'am'o de Delfino Haverford? Diabl'a vir'in'o! Kiel li pov'os si'n de'ten'i de flam'a indign'o kontraŭ ŝi? Sed ĝust'a'temp'e ven'is al li en la memor'o'n la bild'o de la serioz'mien'a rus'a sankt'ul'o, kaj la intern'a batal'o, kiu'n li el'ten'is en la kviet'o de la pas'int'a nokt'o, sol'a kun Di'o kaj si'a propr'a mal'kovr'it'a anim'o.

Sed tuj post'e li'a turment'it'a kor'o riproĉ'e si'n demand'is:—Kiom el ĉiu'j ĉi tiu'j mal'feliĉ'aĵ'o'j mi antaŭ'e pov'us mal'help'i, se mi tiam, de la komenc'o, pen'us akir'i pli klar'a'n kompren'o'n pri la cirkonstanc'o'j kaj ag'us konform'e kun decid'em'o, sen'tim'e?—Tamen, sen'util'e est'as nun ĉagren'iĝ'i pro tio; tiom pli energi'e kaj si'n'don'em'e li tuj dev'os ag'i.

La sagac'a, mal'jun'a vir'o, kiu en la daŭr'o de si'a long'a karier'o est'is konfid'at'o—kiel profesi'ul'o kaj kiel amik'o—de tre mult'e da person'o'j, kun'sent'em'e rigard'is la vizaĝ'o'j'n de la du kun'vojaĝ'ant'o'j, kaj facil'e diven'is la sekret'o'j'n de ili'a'j kor'o'j. Preskaŭ rev'em'e Leon'ard'o demand'is:

—Eĉ la mi'a'j,—respond'is sinjor'in'o Harding viv'ec'e,—mi ja am'as la kar'a'n knab'in'o'n kiel ... proksim'a'n parenc'o'n.

—Aj! kompren'ebl'e,—dir'is Leon'ard'o, mal'gaj'e ek'balanc'ant'e la kap'o'n;—kiu pov'as ne am'i ŝi'n?—Post moment'o li al'dir'is kun trankvil'a decid'em'o:—Mi trov'os ŝi'n.

La vagon'ar'o halt'is ĉe la staci'o Hitchin. Dum Leon'ard'o pri'zorg'is si'a'n pak'aĵ'ar'o'n, sinjor'in'o Harding ir'is ekster'e'n, por parol'i al si'a aŭtomobil'ist'o. Tiu'n moment'o'n uz'is sinjor'o Inman, por apart'e parol'i al Leon'ard'o.

—Ĉi tiu subit'a perd'o,—li dir'is iom tim'em'e,—est'os por vi fort'a financ'a streĉ'iĝ'o. Las'u mi'n, do, far'i propon'o'n.—Leon'ard'o ĵet'is avert'a'n rigard'o'n al la mal'jun'a jur'ist'o, kiu tamen, ne atent'ant'e ĝi'n, parol'is plu'e:—En la okaz'o, se vi tuj bezon'os kontant'a'n mon'o'n, vi pov'os far'i kelk'a'temp'a'n uz'o'n el sufiĉ'e grand'a sum'o, kiu nun kuŝ'as en la bank'o je vi'a dispon'o. Plu'a'n sum'o'n de £ 500 mi atend'as post kelk'e da tag'o'j el Ital'uj'o. Tio est'as la unu'a re'pag'o kontraŭ la £ 2000, kiu'j'n vi prunt'is al komitat'o en Messina.—Leon'ard'o mal'konsent'e ek'sku'is la kap'o'n, sed la mal'jun'ul'o ne las'is si'n ĝen'iĝ'i. Kun pardon'pet'a kaj pli dezir'em'a ton'o de voĉ'o li daŭr'e parol'is:—Mi ja nur konsil'as, ke vi prunt'e'pren'u la mon'o'n. Pri'pens'u, ke la viv'o'pan'o kaj la prosper'o de tiom da famili'o'j de'pend'as de baldaŭ'a re'star'ig'o de vi'a fabrik'ej'o. Krom tio, vi mem ja foj'e prunt'is mon'o'n al vi'a patr'a fond'aĵ'o kaj, plu'e, mi est'as cert'a, ke vi'a mort'int'a patr'o ne mal'aprob'us tia'n interpret'o'n de si'a vol'o.

—Pardon'u, kar'a sinjor'o Inman; mi ne pov'as akcept'i vi'a'n, el bon'a kor'o ven'ant'a'n konsil'o'n. Mi dank'as vi'n; sed mi pli'vol'as laŭ'liter'e plen'um'i la dezir'o'j'n de mi'a patr'o, kaj ĝust'e en la senc'o, laŭ kiu mi tiu'temp'e far'is mi'a'n promes'o'n. Mi ne dub'as, ke en la daŭr'o de la ŝanĝ'it'a viv'o de mi'a patr'o kelk'a'j okaz'o'j prezent'iĝ'is, kiam li opini'is bon'e, modif'i si'a'n decid'o'n. Li hav'is la rajt'o'n tio'n far'i; mi ne hav'as. Ne, ni dev'os serĉ'i, kaj sen'dub'e trov'os, ali'a'j'n rimed'o'j'n.

Dum Leon'ard'o parol'is, sinjor'in'o Harding re'ven'is, sed, vid'ant'e, ke la du vir'o'j mal'laŭt'e kaj grav'mien'e inter'parol'as, ŝi ten'is si'n apart'a kaj kaŝ'e rigard'is la mal'gaj'a'n vizaĝ'o'n de la am'at'a amik'o. Sincer'a, vir'in'a kun'sent'o kun la mal'feliĉ'a vir'o kaj obtuz'a sent'o de perd'it'a esper'o batal'is en ŝi'a kor'o pri super'ec'o. Io ne'difin'ebl'a sci'ig'is ŝi'n, ke ŝi ĝust'e interpret'is la dolor'esprim'o'n, kiu'n ŝi vid'is sur li'a vizaĝ'o; ke li'a kor'o, malgraŭ ĉio, aparten'as al Lorn'a. Tamen, ŝi'a sol'ec'o, am'o'avid'a kor'o de'nov'e instig'is ŝi'n ne tut'e for'las'i la esper'o'n fin'e gajn'i li'a'n am'o'n.

Ili al'ven'is antaŭ la dom'o de Leon'ard'o en Linkfield. Tuj el'kur'is mal'jun'a, blank'har'a Anjo, tiel rapid'e, kiel ŝi'a dik'ec'o permes'is. Ŝi preskaŭ ne pov'is parol'i pro ekscit'ec'o kaj mank'o de spir'o.

—Jen vi al'ven'as, Leon'ard'o, mi'a kar'a knab'o,—ŝi ek'kri'is kun larĝ'e mal'ferm'it'a'j kaj am'plen'a'j okul'o'j,—antaŭ ol la vagon'ar'o est'as atend'at'a; kaj mi ankoraŭ ne tut'e pret'ig'is la vesper'manĝ'o'n. Ho, Di'o, kia luks'a "aŭt'o"!

Ĝis nun la bon'a anim'o ne rimark'is la ceter'a'j'n al'ven'int'o'j'n: Ho, pardon'u,—ŝi dir'is iom ĝen'at'e kaj pen'ant'e far'i graci'a'n klin'salut'o'n,—bon'a'n vesper'o'n, sinjor'in'o Harding, kaj bon'a'n vesper'o'n, sinjor'o Inman.

Leon'ard'o el'paŝ'is kaj, si'n klin'ant'e al la dik'mal'alt'a vir'in'o, kor'e kis'is ŝi'a'n vang'o'n:

—Ne mal'trankvil'iĝ'u pri la vesper'manĝ'o, Anjo,—li dir'is afabl'e,—mi ĝoj'as re'vid'i vi'a'n bon'kor'a'n vizaĝ'o'n.

Dum moment'o ĝoj'a kontent'ec'o pri tiu am'a salut'o antaŭ tia'j grav'a'j person'o'j hel'ig'is la rond'a'n vizaĝ'o'n de la fidel'a dom'ist'in'o, sed la serioz'a mien'o, kiu'n Leon'ard'o van'e pen'is for'rid'et'i, re'vok'is al ŝi la mal'ĝoj'ec'o'n de li'a re'ven'o. Kun kor'tuŝ'a am'o en la okul'o'j ŝi rigard'is la vizaĝ'o'n de la kar'a zorg'at'o kaj sen'vort'e prem'is al li la man'o'n. Leon'ard'o kompren'is ĉio'n, kio'n vol'is esprim'i tiu ag'o, pli elokvent'a, ol mult'a'j vort'o'j, kaj dank'e re'don'is ŝi'a'n rigard'o'n. La blank'har'a vir'in'o nun si'n turn'is tim'em'e al sinjor'in'o Harding kaj demand'is ĝentil'e:

La sinjor'in'o en la funebr'a vest'o rigard'is en'pens'iĝ'e la scen'et'o'n lud'iĝ'ant'a'n ĉe la ĝarden'pord'o. Mal'trankvil'a'j pens'o'j ŝajn'e okup'is ŝi'a'n kap'o'n. Sed, aŭd'ant'e la demand'o'n de la am'ind'a mal'jun'ul'in'o, ŝi tuj vigl'iĝ'is kaj respond'is kun bon'kor'a rid'et'o:

—Dank'o'n, sinjor'in'o Bond; sed ni jam mal'akcept'is tre afabl'a'n invit'o'n de sinjor'o Marston. Est'us ja kruel'e akcept'i, ĉar vi ambaŭ dezir'as est'i sol'a'j post tia long'a dis'iĝ'o. Tiom mult'e vi vol'as rakont'i unu al la ali'a.

Anjo est'is tro honest'a por kontraŭ'dir'i tiu'n parol'o'n. Efektiv'e ŝi est'is tre kontent'a, ke sinjor'in'o Harding mal'akcept'is ŝi'a'n invit'o'n, kaj ŝi'a mal'kaŝ'em'a vizaĝ'o tio'n montr'is. Dum la aŭtomobil'ist'o en'port'is en la dom'o'n valiz'o'n de Leon'ard'o, akompan'at'e de Anjo, kaj dum sinjor'o Inman si'n moment'e okup'is per nov'a maŝin'aĵ'o apud la direkt'il'o, sinjor'in'o Harding si'n klin'is al Leon'ard'o por parol'i al li mal'laŭt'e. Sur ŝi'a iom'et'e ruĝ'iĝ'ant'a vizaĝ'o vigl'a observ'ant'o vid'us inter'batal'ant'a'j'n emoci'o'j'n: tim'o'n ofend'i; dezir'o'n unu'foj'e ĵet'i diskret'o'n al la vent'o'j; kaj pen'o'n ne montr'i la profund'ec'o'n de si'a'j sent'o'j. Kun'e kun tio, tamen, montr'iĝ'is ĉarm'a, natur'a sincer'ec'o. Dum moment'o la tut'a sent'o'plen'a anim'o de la vir'in'o spegul'iĝ'is en ŝi'a'j okul'o'j kaj en ŝi'a'j delikat'a'j trajt'o'j.

—Sinjor'o Marston,—ŝi flustr'is rapid'e,—pov'as est'i, ke vi bezon'os financ'a'n help'o'n. En tia okaz'o ne rifuz'u al mi la ĝoj'o'n ĝi'n don'i. Vi ja sci'as, ke ĉio, kio'n mi hav'as, est'as je vi'a dispon'o.

Dir'int'e tio'n, ŝi tuj re'sid'iĝ'is, evit'ant'e la rigard'o'n de Leon'ard'o, kvazaŭ ŝi hont'as pri si'a mal'tim'o kaj vol'as mal'help'i tuj'a'n respond'o'n.

Amas'o da pens'o'j tra'flug'is la cerb'o'n de Leon'ard'o. Li sent'is surpriz'o'n kaj ĝen'at'ec'o'n, sed ne mal'pli dank'ec'o'n kaj kompat'o'n. Vid'ant'e, ke sinjor'in'o Harding ne dezir'as respond'o'n en ĉi tiu moment'o, li nur dir'is mal'laŭt'e:

La ton'o de li'a voĉ'o kaj la mal'gaj'a, en'pens'a sku'et'o de li'a kap'o kompren'ig'is al ŝi, ke ŝi'a al'vok'o mal'sukces'is. Sent'o de sol'ec'o kaj for'las'it'ec'o de'nov'e ek'reg'is ŝi'a'n kor'o'n. Kapt'ant'e rigard'o'n, kiu'n Leon'ard'o ĵet'is en la direkt'o al la dom'o de sinjor'o Vincent, kies du tur'et'o'j'n oni pov'is vid'i en kelk'a mal'proksim'ec'o, ŝi forges'is si'a'n propr'a'n kor'dolor'o'n. La sufer'o, kiu'n ŝi vid'is sur la vizaĝ'o de la am'at'a vir'o, ŝajn'is al ŝi sen'kompar'e pli profund'a, ol ŝi'a propr'a.

Leon'ard'o kaj Anjo sid'is ĉe la tabl'o, kun'e vesper'manĝ'ant'e. De la komenc'o Anjo romp'is al si la cerb'o'n, demand'ant'e si'n, kiel en'konduk'i la mal'gaj'a'n tem'o'n, kiu okup'is ŝi'a'j'n pens'o'j'n, kaj kiel post'e konsol'i Leon'ard'o'n. Ŝi ne hav'is proksim'a'n parenc'o'n nek amik'o'n, kaj ŝi'a tut'a feliĉ'o kun'lig'iĝ'is kun la bon'stat'o de Leon'ard'o, kiu est'is ŝi'a zorg'at'o de post la mort'o de si'a patr'in'o. Ŝi do preskaŭ rigard'is li'n kiel si'a'n propr'a'n fil'o'n. Fin'e ŝi demand'is tim'em'e:

—Nu, tio evit'ig'as al mi la dolor'a'n task'o'n, sci'ig'i vi'n. Kuraĝ'iĝ'u, knab'o mi'a. Esper'ebl'e ne est'as tiel mal'bon'e, kiel ŝajn'as.

—Iom pli da puding'o? Vi dev'as manĝ'i kun bon'a apetit'o, ĉar ĝi est'as ja vi'a favor'at'aĵ'o.

—Ne, Anjo, dank'o'n; mi jam fin'is. Mi tre bon'e manĝ'is. Nun mi dev'as el'ir'i.

Leon'ard'o kun'fald'is si'a'n buŝ'tuk'o'n, el'trink'is la te'o'n el si'a tas'o, kaj lev'iĝ'is. Anjo ankaŭ lev'iĝ'is. Am'e rigard'ant'e en li'a'n serioz'a'n vizaĝ'o'n, ŝi dir'is kun ĝem'o:

—Kompat'ind'a knab'in'o! Mi bon'e sci'as, kiom vi sufer'as pro ŝi. Mi ĉiam prezent'is ŝi'n al mi en la pens'o'j kiel vi'a'n est'ont'a'n edz'in'et'o'n, Len’; jam de la temp'o, kiam ŝi est'is infan'o kaj kis'ad'is vi'n. Tio ĉiam ŝajn'is al mi la plej natur'a afer'o. Ho! mi tre, tre esper'as, ke vi trov'os ŝi'n. Sinjor'o Vincent est'is tro sen'nerv'ig'it'a, kompat'ind'a vir'o, por mem entrepren'i vigl'a'n serĉ'ad'o'n. Sed mi supoz'as, ke sinjor'in'o Harding kaj ali'a'j amik'o'j ĉi tie kaj en Londono far'is si'a'n ebl'o'n. Ho ve! van'e. Neni'a post'e'sign'o de la kar'a knab'in'o!

—Ne tro aflikt'iĝ'u pro ŝi, nek pro mi, mi'a kar'a Anjo,—li dir'is kares'e.—Ŝi est'as sub la am'a okul'o de Di'o, kie ajn ŝi trov'iĝ'as. Mi far'os mi'a'n ebl'o'n, kaj la ceter'o'n ni dev'as las'i kun Li.

Li el'ir'is. Kvar'on'hor'o'n post'e li star'is ĉe unu el la ark'aĵ'a'j tra'ir'ej'o'j en la alt'a buks'a bar'il'o, kiu apart'ig'is la flor'ĝarden'o'n, ĉirkaŭ'ant'a'n la dom'o'n de fraŭl'in'o Haverford, de la grand'a park'o. Jam krepusk'iĝ'is, kaj vesper'a silent'o reg'is ĉirkaŭ li. Paŝ'int'e de la herb'a tapiŝ'o sur la ŝton'et'aĵ'a'n voj'et'o'n de la ĝarden'o, li ek'halt'is, vek'it'e el si'a medit'o per la grinc'o de la ŝton'et'o'j sub la pied'o'j. En la mal'proksim'ec'o de du'cent paŝ'o'j star'is en si'a rekt'lini'a simpl'ec'o la dom'o, konstru'it'a laŭ Georg'a stil'o[17], ne'klar'e vid'ebl'a sur mal'hel'e griz'a fon'o de nub'o'kovr'it'a ĉiel'o. La preskaŭ enu'ig'e regul'a'j fenestr'o'j est'is mal'lum'a'j, nur en kelk'a'j mansard'a'j fenestr'et'o'j re'bril'is ruĝ'et'e la mort'ant'a ard'o de la okcident'a horizont'o. La silent'o en'hav'is por Leon'ard'o i'o'n anim'o'prem'a'n. La tut'a aer'o ŝajn'is al li plen'ig'it'a de strang'a, ne'difin'ebl'a spirit'ec'o, kvazaŭ loĝ'at'a de mister'a'j, spirit'a'j est'aĵ'o'j. Profund'e en'pens'e kaj kun pez'a solen'ec'o en la kor'o, li rigard'is dum kelk'a'j moment'o'j la el'star'a'n fenestr'eg'o'n, ĉe kiu li tiel oft'e ek'vid'is la du'on'kuŝ'ant'a'n figur'o'n de la kar'a amik'in'o, fraŭl'in'o Leggat, kiu'n—ho ve—li neniam re'vid'os ĉi sub'e. En tiu ĉambr'o, ver'ŝajn'e, nun la zorg'em'e antaŭ'rigard'at'a renkont'o kun fraŭl'in'o Haverford okaz'os. Li sent'is, ke li star'as antaŭ la plej solen'a kaj sort'o'plen'a hor'o de si'a viv'o.

Subit'e li vid'is lum'et'o'n en tiu salon'o. Iu ek'lum'ig'as grand'a'n lamp'o'n kun roz'kolor'a ŝirm'il'o. Si'n'gard'e, ir'ant'e sur bed'o'bord'o, li al'proksim'iĝ'is. La figur'o ir'ant'a en la ĉambr'o est'is Delfino Haverford mem. Antaŭ'e li intenc'is ĉirkaŭ'ir'i la dom'o'n laŭ la vetur'il'voj'o kaj sonor'ig'i ĉe la ĉef'a pord'o, sed nun li decid'is, ke, prefer'e ol risk'i mal'akcept'o'n, li risk'os ŝi'a'n mal'plaĉ'o'n per en'ven'o sen invit'o. Li do en'ir'is per la ĝarden'pord'o, per kiu li kutim'e en'ir'is, kiam li vizit'ad'is fraŭl'in'o'n Leggat. Li si'n trov'is en larĝ'a, sed ne'profund'a antaŭ'ĉambr'o, komunik'iĝ'ant'a dekstr'e kun la kuir'ej'o kaj serv'ist'ej'o, kaj mal'dekstr'e, per iom long'a pas'ej'o, kun vast'a vestibl'o. En ĉi tiu ir'ej'o li traf'is jun'a'n serv'ist'in'o'n, ne'kon'at'a'n de li, port'ant'a'n kandel'et'a'n lum'ig'il'o'n, per kiu ŝi, supoz'ebl'e, ĵus lum'ig'is la lamp'o'j'n en la vestibl'o. La knab'in'o, tim'ig'it'e de subit'a al'ven'o de ne'kon'at'a vir'o, el'ig'is ne'laŭt'a'n kri'o'n, prem'ant'e la liber'a'n man'o'n al la brust'o. Leon'ard'o ne surpriz'iĝ'is, vid'ant'e nov'a'n serv'ist'in'o'n. Kun escept'o de mal'jun'a dom'ist'in'o, sinjor'in'o Lockhart, kaj de la ĉef'ĝarden'ist'o, neni'u rest'is long'a'n temp'o'n en la serv'o de la strang'a, tim'ig'a vir'in'o.

—Ne ek'tim'iĝ'u,—li dir'is afabl'e, al'pren'ant'e preskaŭ gaj'a'n ton'o'n,—vi est'as nov'a help'ant'in'o ĉi tie—ĉu ne?—kaj vi ne kon'as mi'n. Mi est'as mal'nov'a kon'at'o ĉi tie. Marston est'as mi'a nom'o. Mi dezir'as parol'i kun fraŭl'in'o Haverford. Kiel fart'as sinjor'in'o Lockhart?

Iom dub'em'e kaj ankoraŭ prem'ant'e la man'o'n sur la brust'o, la knab'in'o respond'is:

—Sinjor'in'o Lockhart fart'as sufiĉ'e bon'e, sinjor'o. Sed ho! vi ver'e terur'eg'is mi'n!

—Mi tre bedaŭr'as tio'n, fraŭl'in'o. Kia'j'n tim'em'a'j'n kor'o'j'n knab'in'o'j nun'temp'e hav'as! Nu, tra'pas'ant'e la ĝarden'o'n, mi ek'vid'is fraŭl'in'o'n Haverford en la salon'o de mort'int'a fraŭl'in'o Leggat. Se vi bon'vol'os antaŭ'ir'i, mi sekv'os vi'n tie'n.

Kontent'a pri la ĝentil'ec'o de la nobl'aspekt'a sinjor'o, pri kiu ŝi jam aŭd'is mult'a'j'n laŭd'o'j'n, la serv'ist'in'o rid'et'is bon'humor'e kaj konduk'is Leon'ard'o'n tra la grand'a vestibl'o ĝis la fin'o de mal'long'a, flank'a koridor'o. Leon'ard'o sekv'is ŝi'n de proksim'e. Ek'frap'int'e, ŝi larĝ'e mal'ferm'is la pord'o'n, dir'ant'e iom mal'lert'e kaj tim'em'e:

—Fraŭl'in'o Haverford, se plaĉ'as al vi, sinjor'o Marston vol'as parol'i kun vi.

Ne atend'ant'e invit'o'n, Leon'ard'o en'ir'is la ĉambr'o'n. La mastr'in'o lev'iĝ'is de brak'seĝ'o kaj, ignor'ant'e la vizit'ant'o'n, tre mal'bon'humor'e rigard'eg'is la knab'in'o'n.

—Vi dev'us sci'i, Mart'a,—ŝi dir'is sever'e,—ke konven'as konduk'i vizit'ant'o'j'n en la antaŭ'ĉambr'o'n; ne ĉi tie'n.

—Ne riproĉ'u la knab'in'o'n, fraŭl'in'o Haverford,—mild'e dir'is Leon'ard'o,—riproĉ'u mi'n. Mi tra'pas'is la park'o'n kaj en'ven'is per la ĝarden'pord'o por ŝpar'i temp'o'n. Tre grav'a, urĝ'a afer'o ven'ig'as mi'n.

Tuj kiam la serv'ist'in'o el'ir'is, la sinjor'in'o si'n turn'is al la ven'int'o. Ŝi'a mien'o est'is for'pel'a kaj spit'em'a.

Leon'ard'o ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n antaŭ'e'n. Rigard'ant'e en ŝi'a'n mal'mol'a'n vizaĝ'o'n, tro'fru'e mal'jun'iĝ'int'a'n, li ek'konsci'is ĉe si anim'fort'o'n kaj trankvil'o'n, kiu'j ŝajn'is al li mir'ind'a'j, mister'a'j: Neni'a'n mal'inklin'o'n, neni'a'n mal'bon'vol'o'n li sent'is, nur fort'eg'a'n dezir'o'n gajn'i tiu'n vir'in'o'n, kaj vid'i ŝi'n liber'ig'it'a el ŝi'a terur'a anim'stat'o. Eĉ la pens'o pri Lorn'a dum kelk'a temp'o for'las'is li'n.

—Nu, kio'n vi vol'as?—fraŭl'in'o Haverford demand'is mal'varm'e.—Ĉu vi ven'as por inform'iĝ'i pri la brul'ad'o?

—Ne, fraŭl'in'o Haverford. De kiam mi ek'ir'is por ven'i ĉi tie'n, la afer'o pri la brul'ad'o eĉ ne unu foj'o'n en'ir'is mi'a'n kap'o'n. Pli grav'a'j afer'o'j al'ven'ig'is mi'n; afer'o'j, kiu'j tuŝ'as vi'n pli intim'e.—Leon'ard'o parol'is serioz'e, sed trankvil'e, fiks'ant'e dezir'em'a'n rigard'o'n sur la vizaĝ'o'n de la vir'in'o, kiu'n apud'a, sur alt'a piedestal'o star'ant'a lamp'o hel'e lum'ig'is. Tamen li'a voĉ'o ne est'is sen sign'o'j de profund'a emoci'o. Li'a tut'a anim'o, ŝajn'e, trans'ir'is al ŝi.—Efektiv'e?—fraŭl'in'o Haverford re'dir'is, pen'ant'e re'ten'i la sam'a'n mal'amik'a'n ton'o'n. Sed la ne'ordinar'e grav'a si'n'ten'ad'o de Leon'ard'o kaj li'a rimark'ebl'e sincer'a voĉ'ton'o jam, malgraŭ ĉio, sci'vol'ig'is ŝi'n.

—Jes, kaj la prepar'a pri'pens'ad'o pri ĉi tiu inter'parol'o kaŭz'is al mi profund'a'n kor'esplor'o'n.

La vir'in'o aspekt'is iom surpriz'it'a, kaj en ŝi'a'j griz'a'j okul'o'j montr'iĝ'is mal'trankvil'a, mal'konfid'em'a rigard'o:—Vi est'as strang'ul'o,—ŝi dir'is koler'e,—kia ŝanĝ'o do sur'ven'is vi'n?

—Grand'a ŝanĝ'o, efektiv'e. Grav'a'j'n lecion'o'j'n mi el'lern'is, de kiam mi vid'is vi'n la last'a'n foj'o'n. Unu lecion'o'n mi lern'is pli profund'e, nom'e, ke la plej grand'a potenc'o en la mond'o est'as la am'o. Kontraŭ ver'a am'o eĉ super'natur'a mal'am'o ne pov'as star'i.

—Ĉu ver'e vi ven'is ĉi tie'n ne'invit'it'e, por ted'i mi'n per tia'j rid'ind'e alt'son'a'j filozofi'aĵ'o'j?—Ŝi parol'is akr'a'voĉ'e, pen'ant'e per mord'a mok'rid'o montr'i si'a'n mal'estim'o'n. Tamen ŝi ne pov'is tut'e kaŝ'i trem'et'o'n en la voĉ'o, nek mal'seren'a'n rigard'o'n en la okul'o'j. La ekster'ordinar'e solen'a mien'o kaj la penetr'em'a rigard'o de la vir'o mal'trankvil'ig'is ŝi'n.

—Ne; mi ne vol'as ted'i vi'n. Tio est'is nur prelud'o, prepar'il'o. Mi est'as port'ant'o de send'aĵ'o de person'o, kiu'n ni en la daŭr'o de mult'a'j jar'o'j supoz'is mort'int'a.—Leon'ard'o ek'silent'is, turn'ant'e dum moment'o la okul'o'j'n preskaŭ rev'em'e al la fenestr'a pord'o.

—Ĉu vi pov'as el'port'i la nov'aĵ'o'n? Mi ek'vid'is en Amerik'o vir'o'n, aŭ, pli ĝust'e mi ek'aŭd'is la voĉ'o'n de vir'o, kiu'n mi tuj re'kon'is kiel la voĉ'o'n de sinjor'o Travers.

—Vi mensog'ul'o!—fraŭl'in'o Haverford ek'kri'eg'is, trem'ant'e pro ekscit'o.—Silent'u! Mi sci'as, ke li mort'is. Mi sci'as!

—Aŭskult'u, trankvil'e, fraŭl'in'o Haverford. Tio, sen'dub'e, aspekt'as kiel fantazi'aĵ'o, tamen ĝi est'as ver'aĵ'o sen eĉ la plej mal'grand'a dub'o. Aŭskult'u, mi tre pet'as; malgraŭ vi'a plej absolut'a cert'ec'o, mi konvink'os vi'n.

—Tamen. Kvankam mi nur ek'vid'is li'n de mal'antaŭ'e en la daŭr'o de mal'mult'a'j sekund'o'j, io en mi, intern'a impuls'o, se vi vol'as, mi'n pel'is sekv'i li'n. Antaŭ'a, ekster'ordinar'a tra'viv'aĵ'o, sen'dub'e prepar'is mi'n por tiu okaz'aĵ'o, en kiu mi nur pov'as vid'i providenc'a'n gvid'o'n. Malgraŭ divers'a'j mal'facil'aĵ'o'j kaj kontraŭ'aĵ'o'j, mi sekv'is li'n ĝis izol'a lok'o en mal'proksim'a sovaĝ'ej'o en Meksikio. Mi tuj re'kon'is li'n.

Dum Leon'ard'o parol'is, la vizaĝ'o de fraŭl'in'o Haverford al'pren'is, iom post iom, eĉ pli terur'a'n aspekt'o'n, ol tiu'n kiu'n li vid'is en ĝi antaŭ kelk'e da monat'o'j en la kontor'o; sed en la nun'a okaz'o, kun furioz'a, du'on'frenez'a mal'am'eg'o miks'iĝ'is rigard'o de tim'eg'o, kvazaŭ de konstern'it'a sovaĝ'a best'o. Ŝi'a brust'o fort'e labor'is; ŝi'a'j lip'o'j mal'ferm'iĝ'is, kvazaŭ ŝi vol'as el'ig'i kri'o'n, sed ne pov'as ĝi'n far'i, kaj ŝi'a'j fingr'o'j nerv'em'e pugn'iĝ'is. La vir'in'o simil'is al minac'ant'a furi'o. La kor'o'n de Leon'ard'o profund'a kompat'o reg'is kaj dezir'eg'o el'tir'i ŝi'n el tiu terur'a anim'sklav'ec'o. Al'paŝ'ant'e, li met'is man'o'n sur la alt'a'n dors'o'n de brak'seĝ'o, si'n klin'is iom antaŭ'e'n, kaj parol'is plu'e kun trankvil'a fervor'o:

—Du'foj'e mi'a viv'o est'is en grand'a danĝer'o. Neni'a'n pen'eg'o'n, neni'a'n ofer'o'n mi taks'is tro grand'a pro vi. Aŭskult'u; mi ne erar'is. Dum mi'a re'san'iĝ'o post preskaŭ mort'ig'a ponard'vund'o, far'it'a de fanatik'ul'o, ni oft'e pri'parol'is okaz'int'aĵ'o'j'n, kiu'j'n nur li pov'as sci'i. Mal'kaŝ'e li rakont'is al mi si'a'n viv'o'n, kaj klar'ig'is la motiv'o'n, kiu instig'is li'n ŝajn'ig'i, ke li mort'is. Tio'n li jam tre dolor'e bedaŭr'as. Li al'pren'is nov'a'n nom'o'n, David Hill, sub kiu li est'as bon'e kon'at'a kiel egipt'olog'o kaj mez-amerik'a antikv'ist'o. En Meksikio li nun'temp'e si'n okup'as per tre grav'a'j esplor'o'j de antaŭ'histori'a'j konstru'aĵ'o'j. Unu vort'o'n plu,—li dir'is, vid'ant'e, ke fraŭl'in'o Haverford vol'as inter'romp'i li'n.—Mal'feliĉ'e mi ne pov'is konsent'ig'i li'n akompan'i mi'n ĉi tie'n ...

Egal'anim'e Leon'ard'o daŭr'ig'is:—Mi el'uz'is mi'a'n tut'a'n elokvent'ec'o'n, van'e. Sed li don'is al mi ĉi tiu'n palp'ebl'a'n atest'aĵ'o'n de si'a viv'ant'ec'o.

Li el'pren'is el ĉe'brust'a poŝ'o grand'format'a'n leter'o'n kaj prezent'is ĝi'n al ŝi. Sur ĝi'a adres'flank'o est'is skrib'it'a per firm'a, profesi'a skrib'manier'o la nom'o kaj adres'o de fraŭl'in'o Haverford. Ĉi tiu sen'vort'e kaj sen'mov'e rigard'eg'is la leter'o'n. Post kelk'e da moment'o'j Leon'ard'o, ankoraŭ ten'ant'e ĝi'n en la etend'it'a man'o, montr'is al ŝi ankaŭ ĝi'a'n dors'a'n flank'o'n. Sur ĝi trov'iĝ'is grand'a, ruĝ'a sigel'o el sigel'vaks'o kaj jen'a'j vort'o'j: "La sub'skrib'ant'o volont'e atest'as, ke la adres'o sur la antaŭ'a flank'o skrib'iĝ'is sub li'a'j okul'o'j de sinjor'o, bon'e kon'at'a de li dum la last'a'j ok jar'o'j kiel doktor'o David Hill, sed kies ver'a nom'o, laŭ li'a propr'a asert'o, est'as Roberto Travers. La sub'skrib'ant'o mem en'ferm'is ĉi kun'e leter'o'n, skrib'it'a'n de iu "Delfino" kaj fotograf'aĵ'o'n de la pri'dir'it'a sinjor'o Travers, ali'nom'e sinjor'o Hill, kaj sigel'is la kovert'o'n per oficial'a sigel'o de la ŝtat'a Muze'o. Mi'a anim'o etern'e perd'iĝ'u, se tio ne est'as sen'kolor'ig'it'a ver'aĵ'o. La 22^an de juni'o 1914, Pedro Garcia, direktor'o de la ŝtat'a Muze'o de Meksikio."

Pes'a, kor'prem'a silent'o reg'is en la vast'a ĉambr'o. Leon'ard'o antaŭ'sent'is, ke nun komenc'iĝ'os terur'a batal'o kun mister'a'j, super'hom'a'j potenc'o'j, el'vok'ant'a tut'a'n li'a'n spirit'a'n energi'o'n. Dum ankoraŭ kelk'e da minut'o'j la vir'in'o rigard'eg'is la kovert'o'n kun ruĝ'iĝ'ant'a'j okul'o'j. Subit'e ŝi el'tir'is ĝi'n rapid'mov'e el la man'o de Leon'ard'o kaj vol'is ĝi'n mal'ferm'i, sed ŝi'a'j man'o'j tro fort'e trem'is. Ŝi'a tut'a korp'o sku'iĝ'is. Leon'ard'o re'pren'is la leter'o'n kaj, ne difekt'ant'e la sigel'o'n, mal'ferm'is ĝi'n. El ĝi li pren'is kun'fald'it'a'n leter'o'n el roz'kolor'a paper'o kaj ne'fin'it'a'n fotograf'aĵ'o'n de vir'o kun mal'gras'a vizaĝ'o, delikat'e ĉiz'it'a'j trajt'o'j, kaj ne'esprim'ebl'e mal'gaj'a rigard'o en la okul'o'j. Ambaŭ objekt'o'j'n li met'is sur la tabl'o'n antaŭ la preskaŭ ĝis frenez'ec'o konfuz'it'a'n vir'in'o'n. Moment'o'n post'e ŝi ek'kri'is:

Leon'ard'o ne sci'is, ĉu ŝi aŭskult'is li'n; en la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j ŝi el'verŝ'is torent'o'n da dis'a'j, pli-mal'pli ne'kompren'ebl'a'j dir'aĵ'o'j, miks'it'a'j kun terur'a'j blasfem'o'j. Leon'ard'o profund'e kor'tuŝ'iĝ'is de dolor'o kaj kompat'o. Uz'ant'e tut'a'n si'a'n vol'fort'o'n kaj pen'ant'e super'reg'i ŝi'a'n anim'o'n per el'flu'o de kompat'em'a am'o, li ek'pren'is ambaŭ ŝi'a'j'n man'radik'o'j'n:

—Fraŭl'in'o Haverford,—li dir'is firm'e, sed kun ekster'ordinar'a am'em'o;—aŭskult'u ...

La vir'in'o ek'silent'is, sed tuj komenc'is furioz'e barakt'i. Per ŝajn'e super'hom'a fort'o ŝi liber'ig'is la mal'dekstr'a'n man'o'n kaj far'is rapid'a'n mov'o'n kun la vid'ebl'a intenc'o, frakas'i la lamp'o'n. Tio'n Leon'ard'o feliĉ'e mal'help'is per de'nov'a ek'pren'o de ŝi'a man'o. Fraŭl'in'o Haverford nun iom kviet'iĝ'is, kaj la barakt'ad'o post ne long'e tut'e ĉes'is.

—Aŭskult'u,—Leon'ard'o re'dir'is mild'e,—sinjor'o Travers ne trov'is vi'a'n leter'o'n, kiu nun tie kuŝ'as, ĝis antaŭ kelk'a'j semajn'o'j. Tio kaŭz'is ja la bedaŭr'ind'a'n dis'iĝ'o'n. Ĉu vi ankoraŭ ne kompren'as, ke vi terur'e tromp'iĝ'is kaj erar'is? En'las'u nur de'nov'e en vi'a'n kor'o'n pur'ig'a'n, liber'ig'a'n am'o'n. En'flu'o de ĉio'n'venk'ant'a Di'a am'o pov'as el'pel'i el ĝi ĉio'n mal'ind'a'n kaj mal'pur'a'n. Vi'n turn'u al Li.

Subit'e Delfino Haverford el'ig'is ĝem'o'n, kvazaŭ ŝi'a kor'o romp'iĝ'as, kaj fal'us ter'e'n, se Leon'ard'o ne sub'ten'us ŝi'n:—Ho mi'a Di'o!—ŝi plor'ĝem'is kaj tuj post'e sen'konsci'iĝ'is.

Leon'ard'o lev'is la vir'in'o'n kaj ŝi'n kuŝ'ig'is sur apud'a'n kanap'o'n. Li rigard'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n kun profund'a dank'ec'o kaj grand'a mal'pez'iĝ'o de la kor'o. Jam ŝi'a'j mal'mol'a'j trajt'o'j komenc'is mal'streĉ'iĝ'i, kaj iom post iom ili al'pren'is pli natur'a'n, trankvil'a'n aspekt'o'n. Dum li ĉirkaŭ'rigard'is, serĉ'ant'e re'viv'ig'il'o'n, fraŭl'in'o Haverford mal'ferm'is la okul'o'j'n kaj du'on'lev'iĝ'is, rev'e rigard'ant'e en la spac'o'n. Ŝi'a vizaĝ'o kaj ŝi'a tut'a ten'iĝ'o montr'is lac'ec'o'n, kaj dum kelk'a'j moment'o'j ŝi ŝajn'e ne sci'is, kie ŝi est'as. Fin'e, ek'vid'ant'e Leon'ard'o'n, ŝi'a rigard'o subit'e ŝanĝ'iĝ'is; konfuz'iĝ'o kaj terur'o ek'reg'is ŝi'n: la tut'a, mal'bel'a, kruel'a real'aĵ'o subit'e star'is antaŭ ŝi'a trem'ant'a anim'o:

Delfino Haverford klin'is la kap'o'n kaj, kun man'o'j kun'fald'it'a'j sur la genu'o'j, en'pens'iĝ'e rigard'is la plank'o'n. Silent'e, rapid'e si'n'sekv'ant'a'j larm'o'j flu'is sur ŝi'a'j vang'o'j, kaj de temp'o al temp'o ŝi sku'et'is la kap'o'n, kvazaŭ ŝi est'as sen'parol'a pro mir'o. Ankaŭ la kor'o de la vir'o plen'iĝ'is de mir'o kaj pi'a tim'o. Li ne romp'is la silent'o'n; far'i tio'n ŝajn'is al li profan'aĵ'o. Post kelk'e da minut'o'j fraŭl'in'o Haverford lev'is la larm'e mal'sek'a'j'n okul'o'j'n al Leon'ard'o, kaj kun kor'tuŝ'a respekt'eg'o dir'is:

Leon'ard'o preskaŭ ne aŭd'is kaj ne atent'is la vort'o'j'n de Delfino. Li'a kap'o jam est'is okup'it'a de ali'a'j pens'o'j, kaj li'a vizaĝ'o re'e akcept'is mal'gaj'a'n, zorg'o'plen'a'n aspekt'o'n. Kun trem'et'o en la voĉ'o, sed mild'e, li demand'is:

—Kie est'as Lorn'a? ... Mi am'as la knab'in'o'n kun la tut'a fort'o de mi'a anim'o.

La demand'o ŝajn'e ne surpriz'is ŝi'n. Mal'rapid'e ŝi lev'iĝ'is de la kanap'o, apog'is si'n per trem'ant'a man'o sur la tabl'o kaj, rigard'ant'e la plank'o'n, dir'is mal'laŭt'e, preskaŭ preĝ'e:

—Ho, la kompat'em'a Di'o don'u, ke ankoraŭ ne est'u tro mal'fru'e.—Si'n turn'ant'e al Leon'ard'o, ŝi al'dir'is:—Ŝi est'as en kaŝ'ej'o, en izol'a dom'eg'o en Cornwall, en la danĝer'a'j ung'eg'o'j de tiu fanatik'ul'o kaj tromp'ul'o Heilman. Ho ve, tio est'as mi'a far'o! Ŝi est'as unu el la sen'kulp'a'j viktim'o'j de mi'a blind'a furioz'o.—Kiom mi abomen'as mi'n mem!

—Ne preciz'e; ie proksim'e de mal'grand'a vilaĝ'o, nom'at'a, mi pens'as, Padmin aŭ Padmore. La plej proksim'a fer'voj'a staci'o est'as Falbridge.

Leon'ard'o el'pren'is si'a'n poŝ'horloĝ'o'n kaj post mal'long'a kalkul'o dir'is:

—Mi tuj for'ir'os. Ebl'e mi traf'os la "lakt'o"-vagon'ar'o'n el Hitchin kaj la fru'a'n ĵurnal'vagon'ar'o'n en Londono al Cornwall.

—Per tut'a mi'a kor'o mi dezir'eg'as, ke vi sukces'u trov'i ŝi'n. Sed est'u si'n'gard'a. Sinjor'o Heilman est'as ruz'a kaj, mi tim'as, danĝer'a, sen'skrupul'a kontraŭ'ul'o.

—Lorn'a kelk'a'foj'e parol'is pri li, sed ĉiam iom ne'volont'e, kiel tre alt'anim'a, progres'em'a instru'ant'o kun, supoz'ebl'e, iu'j nov'a'j religi'a'j ide'o'j, kaj mi ĉiu'foj'e, serioz'e avert'is ŝi'n, ne las'i si'n en'sorĉ'iĝ'i en unu el la mult'a'j, nov'e el'kov'it'a'j kred'aĵ'o'j, kiu'j en la nun'a temp'o ja est'as la plej grand'a spirit'a danĝer'o. Ĉu li est'as si'n'tromp'ul'o?

—Iam li est'is. Li'a histori'o est'as, laŭ tiu'j, kiu'j li'n plej bon'e kon'as, histori'o de vir'o, erar'ig'it'a de ekster'ordinar'a imag'o'pov'o, mal'bon'e reg'at'a, kaj de tro'a si'n'alt'ig'o, kiu'j ig'is li'n vid'i en li mem apart'a'n, sankt'a'n il'o'n di'a'n, sankt'ig'ant'a ĉio'n en kontakt'o kun li.

—Strang'e,—dir'is Leon'ard'o mir'e,—tuj kiam mi aŭd'is pri la mal'aper'o de la knab'in'o, tiu person'o ankaŭ ven'is al mi en la pens'o'j'n...

—Jes; mi dev'as konfes'i, jam de long'e mi tre tim'is, ke ĉi tie grav'a moral'a danĝer'o minac'as ŝi'n. Sed pri tio ni parol'os en pli oportun'a okaz'o. Mi dev'as jam for'rapid'i; kaj vi bezon'as sol'ec'o'n kaj medit'ad'o'n.

Ĉapitr'o XI

Per ĉi tiu'j al'iĝ'a'j vort'o'j Leon'ard'o al'parol'is, la sekv'int'a'n tag'o'n, vir'o'n, kiu'n li ating'is sur bel'a, ombr'o'riĉ'a voj'o kamp'ar'a. La al'parol'it'o est'is leter'port'ist'o iom pli ol mez'aĝ'a, port'ant'a sur kurb'ig'it'a dors'o pez'a'n sak'o'n, kaj marŝ'ant'a per ne'rapid'a'j, firm'a'j paŝ'o'j kiel vir'o, kutim'int'a al unu'ton'a pied'ir'ad'o sur la sam'a, long'a voj'o. Li halt'is kaj kun vid'ebl'a kontent'ec'o rigard'is la atlet'a'n figur'o'n de la afabl'a ne'kon'at'o.

—Bon'a'n tag'o'n, sinjor'o,—li respond'is ĝentil'e.—Aj! la post'tag'mez'o est'as sufiĉ'e agrabl'a, sed, se mi ne fort'e erar'as, la veter'o ŝanĝ'iĝ'os, antaŭ ol tag'iĝ'os morgaŭ maten'e.—Frap'et'ant'e si'a'n mal'dekstr'a'n genu'o'n, li al'dir'is:—Ĉi tiu genu'o, sinjor'o, vund'iĝ'is en la jar'o 1888 en Hind'uj'o en la val'o Hunza apud la fortik'aĵ'o Chalt. Tio est'as la ekstrem'a posten'o de Kaŝmir'o. Ebl'e vi jam aŭd'is pri tiu pun'a ekspedici'o kontraŭ tiu'j rab'ist'a'j ŝtat'o'j? Ne? Nu, ĉiam de mi'a re'ven'o ĉi tiu genu'o antaŭ'dir'as al mi ĉi'a'n ŝanĝ'o'n en la veter'o.

Dir'int'e tio'n, li al'ĝust'ig'is al si la sak'o'n sur la ŝultr'o kaj daŭr'ig'is la voj'o'n kun'e kun Leon'ard'o. Ili parol'is plu'e dum kelk'a temp'o pri la veter'o ĝeneral'e kaj la ŝanĝ'iĝ'em'o de la angl'a klimat'o. Kiam ili traf'is alt'iĝ'ant'a'n part'o'n de la voj'o, Leon'ard'o dir'is:

—Ĉu vi permes'os al mi port'i vi'a'n sak'o'n ĝis la supr'o de la dekliv'o? Vi aspekt'as lac'a, amik'o.

La leter'port'ist'o de'nov'e halt'is kaj grav'a'mien'e rigard'is si'a'n kun'voj'ir'ant'o'n:

—Mult'a'n dank'o'n, sinjor'o,—li dir'is,—sed tio est'as reĝ'a poŝt'aĵ'ar'o, kaj mi neniam las'as ali'a'j'n, ne oficial'ig'it'a'j'n person'o'j'n port'i ĝi'n; kun escept'o de mi'a propr'a fil'o; sed tio ja est'as mal'sam'a afer'o. Li est'as la lok'a polic'an'o.

—Tio est'as Padmoor, unu el la plej mal'nov'a'j vilaĝ'o'j en la duk'land'o, kiu tamen traf'is mal'feliĉ'a'j'n tag'o'j'n, de kiam la antikv'a famili'o Floyd for'las'is la mal'nov'a'n dom'eg'o'n "Padmoor Hall".

—Ne, ĝi est'as okup'it'a de pas'loĝ'ant'o'j—almenaŭ mi esper'as, ke ili est'as nur pas'loĝ'ant'o'j—, ia mister'a religi'a societ'o.—Signif'o'plen'e kaj mal'gaj'e sku'ant'e la kap'o'n, li al'dir'is:—kaj tre strang'a an'ar'o ĝi est'as. Vi vid'as, sinjor'o, ili don'as neni'a'n labor'o'n al la vilaĝ'an'o'j, kaj ili aĉet'as neni'o'n en la ĉirkaŭ'aĵ'o. Ĉi'a'n bezon'at'aĵ'o'n ili al'ven'ig'as el Londono. Ĉi tiu sak'o en'hav'as ĉiu'spec'a'j'n komerc'aĵ'o'j'n por ili. Tio pli'pez'ig'as mi'a'n ŝarĝ'o'n.

—Ne, dank'o'n ne mal'pli kor'a'n, sinjor'o. Mi ĉiam ag'as laŭ mi'a'j princip'o'j. Ne util'as ja hav'i princip'o'j'n, se oni ne est'as fidel'a al ili; ĉu ne?—Trans'met'int'e la sak'o'n de unu ŝultr'o sur la ali'a'n, li daŭr'ig'is si'a'n babil'ad'o'n:—Jen, ekzempl'e, est'as mi'a bo'frat'o: Li est'is la ĉef'ĝarden'ist'o de la dom'eg'o en la daŭr'o de du'dek'sep jar'o'j—kiam ven'os la unu'a de Aŭgust'o. Li subit'e mal'dung'iĝ'is, ĉar la "sankt'a kun'ul'ar'o" mem pri'zorg'os la kultur'ad'o'n. Najbar'in'o mi'a kaj ŝi'a fil'in'o lav'ad'is kaj amel'ad'is kaj glad'ad'is la delikat'a'j'n tol'aĵ'o'j'n por la sinjor'in'ar'o, sam'e kiel ŝi'a patr'in'o ĝi'n far'is por la antaŭ'a generaci'o. Sed ili mem lav'as por si la simpl'a'n, ne'blank'ig'it'a'n tol'aĵ'o'n, se plaĉ'as al vi. Neni'a'j mond'a'j ornam'aĵ'o'j aŭ delikat'aĵ'o'j por ili, ho ne! Ili viv'as laŭ la plej sever'a'j princip'o'j de la "simpl'a viv'o". Kun vast'a'j, mal'nov'mod'a'j vest'o'j ktp., kiel oni vid'as en bibli'a'j ilustr'aĵ'o'j. Sed sen'dub'e vi sci'as pri tio pli, ol mi.

—Kred'ebl'e. Kaj la tut'a'n temp'o'n, kiu'n ili pov'as ŝpar'i el si'a humil'a labor'o, ili pas'ig'as per himn'o-kant'ad'o, muzik'ad'o kaj pi'aĉ'a stel'rigard'ad'o. Mi ne est'as kontraŭ'religi'ul'o, sinjor'o, tut'e ne, sed mi ne am'as tia'j'n sekret'em'a'j'n farad'o'j'n; cert'e, tio ne est'as natur'a, precip'e por tia'j jun'ul'in'o'j, kiu'j est'as tie; ĝi ne est'as.

—Kompren'ebl'e, ne. Vi vid'is tro mult'e de la mond'o por est'i facil'e tromp'it'a; ĉu ne?

—Antaŭ du tag'o'j unu sinjor'in'o al'ven'is en la vilaĝ'o'n, tie, amerik'an'in'o. Ŝi loĝ'as ĉe mi'a frat'in'o kaj nur atend'as oportun'a'n moment'o'n, por en'ŝov'iĝ'i en la pord'o'n, por ek'viv'ig'i la afer'o'j'n en la kolomb'ej'o.

—Ŝi asert'as, ke ŝi est'as la edz'in'o, aŭ unu el la edz'in'o'j, de la kolomb'ej'estr'o.

—Tio ja far'iĝ'as roman'ec'a. Ĉu do est'as mal'facil'e si'n en'ŝov'i en la dom'o'n?

—Mal'facil'e! Neni'a viv'ant'a anim'o met'is pied'o'n intern'e'n de la mur'o'j, de kiam ili al'ven'is. La sol'a komunik'iĝ'o kun la ekster'a mond'o far'iĝ'as tra mal'grand'a fenestr'et'o en la pord'eg'o, tra kiu ili en'pren'as tia'j'n objekt'o'j'n, kiu'j'n ili aĉet'as en Londono kaj ali'a'j lok'o'j.

—Kiom'a'n grand'o'n hav'as la fenestr'a mal'ferm'aĵ'o en la pord'eg'o?—demand'is Leon'ard'o.

—Ne. Kaj kiu ajn mal'ferm'os la pord'eg'o'n, tiu nur tiom mal'ferm'os ĝi'n, kiom est'as neces'e por en'las'i la pak'aĵ'o'n.

—Kiom da vir'o'j en'kalkul'iĝ'as en la kun'ul'ar'o,—plu'e demand'is Leon'ard'o trankvil'e.

La mal'jun'a leter'port'ist'o ek'halt'is kun surpriz'o, kaj ne sen respekt'a tim'o demand'is:

—Ne, amik'o, pli mal'gaj'a cel'o al'ven'ig'as mi'n ĉi tie'n, ol nur'a profesi'a esplor'o. Tio est'as person'a afer'o, kiu tre dolor'e tuŝ'as mi'n.

La mal'jun'ul'o kun'sent'e kaj sci'vol'em'e ek'rigard'is la serioz'a'n vizaĝ'o'n de la vir'o ĉe si'a flank'o. Ĉi tiu plu'e parol'is:

—Mi est'as tre feliĉ'a, ke mi renkont'is vi'n, ĉar mi vid'as, ke vi est'as prudent'a kaj fid'ind'a hom'o. Nu, mi jam demand'is mi'n, ĉu vi bon'vol'e help'os al mi?

—Volont'e,—tuj respond'is la vir'o, al'dir'ant'e tamen iom dub'em'e kaj hezit'em'e:—Tio est'as, se ne...

La sun'o jam al'proksim'iĝ'is al la horizont'o, lud'em'e lum'ant'e tra suk'o'riĉ'a foli'ar'o, kiu super'pend'is bel'a'n kamp'ar'a'n voj'et'o'n. La aer'o far'iĝ'is sen'mov'a, kaj la pez'a silent'ec'o de la natur'o est'is sent'o'prem'a. Tri par'o'j da hom'o'j mal'rapid'e voj'ir'is, je mal'long'a'j inter'spac'o'j, en la sam'a direkt'o. La unu'a du'o konsist'is el la leter'port'ist'o kaj li'a fil'o, la vilaĝ'a polic'an'o, kiu port'is la poŝt'sak'o'n. La du'a par'o est'is Leon'ard'o kaj la Uson'an'in'o, sinjor'in'o Heilman, sekv'at'a'j de la eks-ĝarden'ist'o Bray kaj li'a edz'in'o, la gast'ig'ant'o'j de la fremd'a sinjor'in'o. Ĉiu'j parol'is mal'laŭt'e, serioz'e. Ia'foj'e oni renkont'as person'o'j'n, kies fort'a kaj, tamen, sent'em'a karakter'o tuj el'ven'ig'as la konfid'o'n de anim'o'j prem'at'a'j de mal'feliĉ'o, precip'e de anim'o'j ne'fort'a'j kaj ne'decid'em'a'j, kiu'j en kriz'a'j temp'o'j kvazaŭ instinkt'e serĉ'as apog'o'n ĉe pli firm'a'j natur'o'j kun klar'vid'a'j, trankvil'a'j juĝ'o'j. Leon'ard'o kon'at'iĝ'is kun sinjor'in'o Heilman nur antaŭ unu hor'o, kaj tamen li jam sci'iĝ'is pri la ĉef'a'j okaz'int'aĵ'o'j de ŝi'a viv'o kaj pri kelk'a'j el ŝi'a'j plej intim'a'j anim'barakt'o'j. En la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j ili ir'is flank'o ĉe flank'o en silent'o. Tra la kap'o de Leon'ard'o flug'is mult'a'j pens'o'j, kiu'j'n li ne vol'is el'dir'i pro tim'o vund'i la sent'o'j'n de preskaŭ tut'e ne'kon'at'a, sed, sen'dub'e, alt'anim'a kaj tre sent'em'a vir'in'o. Nun li demand'is si'n, kia'n rilat'o'n la ĵus ricev'it'a'j sci'ig'o'j pri la viv'o kaj la karakter'o de la religi'a strang'ul'o hav'as kun la sort'o de Lorn'a. Sinjor'in'o Heilman, laŭ ne'konsci'a ego'ism'o, oft'e trov'at'a ĉe pasi'e am'ant'a'j vir'in'o'j, jam plu ne pens'is pri la knab'in'o, sed avid'e atend'is esper'ig'a'n respond'o'n de si'a nov'o kon'at'o, en kies al'ven'o ŝi vid'is providenc'aĵ'o'n. Ĉe kurb'iĝ'o de la voj'o ŝi kaŝ'e ek'rigard'is li'a'n pens'em'a'n profil'o'n. La vizaĝ'o, kiu'n ŝi turn'is al li, est'is al'log'a kaj delikat'e ĉiz'it'a. Du lini'o'j ĉirkaŭ ŝi'a bel'form'a buŝ'o, ŝi'a'j iom kav'a'j, pal'et'a'j vang'o'j kaj, precip'e, ŝi'a'j griz'a'j, kav'iĝ'int'a'j okul'o'j kun si'a kor'tuŝ'a rigard'o de tim'o kaj dezir'em'o, vid'ig'is, ke la sort'o jam don'is al ŝi pli ol ordinar'a'n part'aĵ'o'n da mal'feliĉ'o.

—Tre mal'mult'a'j hom'o'j pov'as sen difekt'iĝ'o el'port'i ador'ad'o'n de si'a'j kun'hom'o'j, kaj mal'plej'e hom'o'j de ne'ordinar'a'j, intelekt'a'j kaj spirit'a'j natur'don'o'j. La plej danĝer'a ador'o est'as ador'o de superstiĉ'ul'o'j, kiu blind'e al'skrib'as al hom'o super'hom'a'j'n spirit'a'j'n pov'o'j'n. Li'a est'is ver'ŝajn'e la mal'progres'ad'o, kiu'n spert'as ne mal'mult'a'j erar'iĝ'ant'a'j instru'ant'o'j: Pli-mal'pli sincer'a esplor'em'o, si'n'tromp'o, ador'ant'a sekv'ant'ar'o, spirit'a fier'ec'o, kaj fin'e moral'a kaj spirit'a ruin'iĝ'o.

—Vi est'as prav'a. Mi ek'vid'is tio'n, kiam est'is tro mal'fru'e. Mi ankaŭ iom kontribu'is al ĉi tiu mal'feliĉ'o per tro'a ador'o—en la komenc'o. Neni'u ja est'is tiam pli plen'e sub la sorĉ'o de tiu vir'o, ol mi. Kiom da foj'o'j mi riproĉ'is mi'n post'e pri mi'a blind'a en'sorĉ'it'ec'o! Nun, eĉ se mi ne pov'os efektiv'e re'konduk'i li'n al raci'ec'o, mi almenaŭ pen'os sen'iluzi'ig'i li'a'j'n kompat'ind'a'j'n tromp'it'o'j'n. Ho, sinjor'o Marston, kor'romp'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj sen'indulg'a mem'analiz'o don'is al mi mal'dolĉ'a'j'n lecion'o'j'n. Tamen, kelk'a'foj'e, mi'a'j mal'nov'a'j, pli raci'a'j ideal'o'j de'nov'e si'n al'trud'as al mi'a'j pens'o'j kaj plen'ig'as mi'n per nov'a esper'o. Tio, kio est'as ver'a, ja fin'e dev'as evident'iĝ'i.

—Sen'dub'e. La el'prov'o de ideal'o est'as ĝi'a konform'ec'o kun la fin'a'j cel'o'j de Di'a providenc'o rilat'e al la hom'ar'o; ĉu ne?

Plu'a'n inter'parol'o'n mal'help'is aper'o de bel'eg'a vid'aĵ'o, kiu subit'e prezent'iĝ'is al ili'a'j okul'o'j. En kelk'a mal'proksim'ec'o, rekt'e antaŭ ili, kuŝ'is herb'o'riĉ'a val'o, ĉe kies fin'o vid'iĝ'is pentr'ind'a golf'et'o kaj, pli mal'proksim'e, vast'aĵ'o da blu'a mar'o. Dekstr'e de ili, tut'e apud'e, star'is alt'a kaj long'a mur'o kun vitr'o'romp'aĵ'o'j sur la supr'o. Ĉe pez'a, kverk'a pord'eg'o, ornam'it'a per masiv'a'j fer'aĵ'o'j, jam atend'is la poŝt'ist'o kaj la polic'an'o.

Laŭ antaŭ'e far'it'a plan'o prosper'is al Leon'ard'o, sinjor'in'o Heilman kaj la polic'an'o si'n en'ŝov'i intern'e'n. Kiam iu si'n'gard'e mal'ferm'is la pord'eg'o'n por en'las'i la pak'aĵ'o'j'n, Leon'ard'o per'fort'e en'paŝ'is kaj, spit'e indign'a'j protest'o'j de blank'har'a kaj respekt'ind'e aspekt'a sinjor'o, en'las'is la ali'a'j'n. La mal'jun'ul'o, kiu est'is vest'it'a per griz'a kitel'o, griz'a pantalon'o kaj sandal'o'j, rifuz'is al li ĉi'a'n inform'o'n pri la dom'an'ar'o kaj dram'ec'e al'vok'is la ĉiel'o'n mal'supr'e'n'ven'ig'i venĝ'o'n sur la kap'o'j'n de la mal'pi'a'j mal'trankvil'ig'ant'o'j de la sankt'ul'ej'o. Ekster'e de la pord'o la ge'edz'o'j Bray aŭskult'is buŝ'mal'ferm'e, esperant'e, ke la lud'ot'a dram'o ne fin'iĝ'os sen ili'a help'o. La leter'port'ist'o jam for'ir'is por ne implik'iĝ'i en la afer'o. Las'ant'e la jun'a'n polic'an'o'n gard'i la mal'ferm'it'a'n pord'o'n kaj diskut'i kun la koler'a blank'har'ul'o la laŭ'leĝ'a'n aspekt'o'n de la en'trud'o, Leon'ard'o kaj sinjor'in'o Heilman ir'is antaŭ'e'n.

La vid'aĵ'o antaŭ ili est'is sorĉ'e bel'a. Sur la supr'o de ne'krut'a dekliv'o star'is, je inter'spac'o de ili de ĉirkaŭ du'cent metr'o'j, ĉarm'a, blank'a dom'o kun hel'verd'e kolor'ig'it'a'j lign'aĵ'o'j, pentr'ind'e relief'ig'it'a de mal'hel'a fon'o de grand'a'j fag'o'j. La fasad'o el'rigard'is, trans glat'a, smerald'o'simil'a herb'ej'o, sur la jam rimark'it'a'n val'o'n kaj, pli proksim'e'n, sur la mar'o'n. Apud'e trov'iĝ'is rev'ig'a ripoz'ej'o mal'antaŭ bel'a, art'e'far'it'a lag'et'o, en kiu kelk'a'j ŝpruc'aĵ'o'j mal'vigl'e plaŭd'is el verdigr'iĝ'int'a'j ornam'figur'o'j. Ĉi tie kaj tie vid'iĝ'is flor'bed'o aŭ grup'et'o da du'on'tropik'a'j arb'o'j kaj arb'et'aĵ'o'j.

Ĉie reg'is silent'o; ĉio kvazaŭ el'spir'is pac'o'n, dolĉ'a'n ripoz'o'n: Ter'a paradiz'et'o. Subit'e ek'son'is el mal'antaŭ ar'o da cipres'o'j, cent'kelk'e da paŝ'o'j de ili, rav'a, solen'ĝoj'a kant'ad'o, lert'e akompan'at'a de harp'o. Ambaŭ ne'konsci'e halt'is kaj aŭskult'is.

—Kia elizea lok'o!—mal'laŭt'e dir'is Leon'ard'o,—oni facil'e supoz'us, ke pek'a'j pens'o'j ne pov'as nask'iĝ'i ĉi tie.

En tiu moment'o aper'is sur la teras'o de la dom'o du sinjor'in'o'j, blank'e'vest'it'a'j, brak'o'n en brak'o. Ili halt'is ĉe la supr'o de la ŝtup'ar'o kaj ŝajn'e trankvil'e ĝu'is la bel'a'n vid'aĵ'o'n. Leon'ard'o pet'is sinjor'in'o'n Heilman rest'i kaŝ'it'a mal'antaŭ arb'et'aĵ'o, dum li ir'os rekt'e trans la herb'ej'o en direkt'o al la dom'o. Tuj kiam la sinjor'in'o'j rimark'is li'n, ili kur'is dom'e'n kun gest'o'j de surpriz'o kaj tim'o. Post kelk'e da moment'o'j el'ven'is sinjor'o Heilman, akompan'at'e de jun'a sinjor'o, kaj sekv'at'e de la du sinjor'in'o'j. Ambaŭ vir'o'j est'is strang'e vest'it'a'j per vast'a'j, blank'a'j vest'o'j el tol'o kun du-stri'a purpur'a border'aĵ'o: fantazi'a kombinaĵ'o el antikv'a grek'a kaj mez'epok'a mod'o'j. Sed la plen'a sam'ec'o de la vest'o'j est'is la sol'a komunaĵ'o, kiu'n montr'is ili'a ekster'aĵ'o. Dum sinjor'o Heilman kun si'a'j abund'a'j, mal'hel'e brun'a'j kaj ond'ant'a'j har'o'j kaj si'a'j al'log'a'j trajt'o'j de intelekt'ul'o aspekt'is mem'konsci'a, fier'a, li'a kun'ul'o prezent'is preskaŭ in'a'n mien'o'n. Li'a glat'a vizaĝ'o hav'is tre'eg'e mild'a'n esprim'o'n. Li'a'j blu'a'j okul'o'j, rev'em'e el'rigard'ant'a'j tra okul'vitr'o'j, kaj li'a'j long'a'j, lin'kolor'a'j har'o'j aspekt'ig'is li'n kiel lirik'a'n poet'aĉ'o'n, ĵus el'paŝ'int'a'n el ŝerc'gazet'o.

Leon'ard'o ir'is rekt'e antaŭ'e'n, kaj la blank'e'vest'ul'ar'o ven'is renkont'e al li. Inter'temp'e ankaŭ la polic'an'o kaj la mal'jun'a sinjor'o al'proksim'iĝ'is, ankoraŭ disput'ant'e. Sinjor'o Heilman la unu'a ek'parol'is. En li'a si'n'ten'ad'o kaj en li'a voĉ'o montr'iĝ'is delikat'a miks'aĵ'o de ind'ec'o, pi'aĉ'a indign'o, kaj mal'varm'a ĝentil'ec'o:

—Ĉu mi pov'as demand'i, sinjor'o,—li dir'is,—laŭ kia rajt'o vi en'trud'as vi'n en ĉi tiu'n nepr'e privat'a'n ĝarden'o'n?

—Laŭ la rajt'o, kiu'n don'as al mi dolor'a dev'o re'konduk'i al ŝi'a laŭ'leĝ'a zorg'ant'o knab'in'o'n, kiu trov'iĝ'as ĉi tie en anim'a mal'liber'ec'o.

Dum moment'o la du vir'o'j star'is sen'mov'e vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o, sever'e rigard'ant'e unu la ali'a'n. Ili si'n reciprok'e mezur'is. Ĉiu vid'is en la kontraŭ'ul'o vir'o'n de ne'ordinar'a karakter'o, ideal'ist'o'n; sed sam'temp'e ili sent'is, ke inter ili neni'a simpati'o pov'as ekzist'i. Sinjor'o Heilman de'nov'e parol'is kun patos'o, kies mal'sincer'ec'o'n Leon'ard'o facil'e el'trov'is:

—Spirit'a, mond'ul'a blind'ec'o,—li dir'is,—ig'as vi'n ofend'em'a kaj mal'just'a, sinjor'o. Sci'u, do, ke "anim'a mal'liber'ec'o" hav'as neni'a'n lok'o'n ĉi tie. Mal'e, ni ĉiu'j viv'as ĉi tie en la plen'a, sankt'a, bel'eg'a liber'ec'o, kiu'n don'as plen'a mal'lig'it'ec'o de mal'bon'a mond'o kaj konstant'a pret'ec'o ali'form'iĝ'i ĉe la al'sopir'at'a al'ven'o de la majstr'o. Anim'o'j en plen'a simpati'o kun ni'a'j aspir'o'j pov'as al'iĝ'i al ni aŭ for'ir'i, tut'e laŭ si'a plaĉ'o. Al ĉiu'j ali'a'j person'o'j ni plej kategori'e mal'permes'as la en'ir'o'n. Mi do dev'as pet'i vi'n, tuj kaj sen plu'a vort'o el'ir'i laŭ la sam'a voj'o, laŭ kiu vi en'ven'is.

Majest'e la super'mond'ul'o montr'is al la pord'eg'o. Ne atent'ant'e li'a'n gest'o'n, Leon'ard'o respond'is trankvil'e, sed firm'e:

—Laŭ ĉiu'j aŭtentik'a'j inform'o'j pri vi, sinjor'o Heilman—supoz'ebl'e tio est'as vi—mi hav'as sufiĉ'a'n kaŭz'o'n mal'trankvil'iĝ'i ĝust'e pri tiu plen'a liber'ec'o. Ĉia'okaz'e mi insist'as pri inter'parol'o kun fraŭl'in'o Lorn'a Prior, kiu'n vi ven'ig'is ĉi tie'n sen la konsent'o de ŝi'a du'on'patr'o, ŝi'a zorg'ant'o. Vi cert'e ne pov'as est'i ne'sci'a pri la fakt'o, ke vi el'met'as vi'n al sever'a pun'o, de'ten'ant'e knab'in'o'n ne'plen'aĝ'a'n de laŭ'leĝ'a reg'ad'o de si'a patr'o aŭ zorg'ant'o.

—Insult'o'j ne prosper'ig'os vi'n ĉi tie!—ek'kri'is sinjor'o Heilman.—Mi vol'as diskut'i kun vi nek leĝ'a'j'n demand'o'j'n, nek privat'a'j'n afer'o'j'n, sed mi, kiel posed'ant'o de ĉi tiu bien'o, ordon'as al vi tuj for'ir'i.

—Mi nepr'e mal'help'os tio'n,—sinjor'o Heilman re'dir'is, pal'a de koler'eg'o. Li si'n turn'is kaj ek'for'ir'is kelk'e da paŝ'o'j; sed subit'e li halt'is. Ver'ŝajn'e la tim'ig'it'a'j vizaĝ'o'j de la sinjor'in'o'j mal'antaŭ li ali'ig'is li'a'n intenc'o'n. Re'turn'iĝ'int'e, li si'n direkt'is al la jun'a polic'an'o kaj demand'is kun super'reg'em'a sever'o, per kiu, sen'dub'e, li vol'is konstern'i li'n:—Kio'n vi serĉ'as ĉi tie, jun'ul'o?

La lok'a reprezent'ant'o de la leĝ'o, alt'kresk'a kaj fort'muskol'a jun'a vir'o, kiu'n Leon'ard'o bon'e instru'is antaŭ'e, respond'is laŭ manier'o, kiu montr'is, ke li plen'e konsci'as la ind'ec'o'n de si'a ofic'o kaj la grav'ec'o'n de la okaz'o:

—Mi ricev'is ordon'o'j'n kaŝ'e observ'i la en'ir'ant'o'j'n kaj el'ven'ant'o'j'n el ĉi tiu bien'o. Ĉia'okaz'e mi est'as ĉi tie por pri'zorg'i, sen'parti'e, ke neni'a per'fort'o far'iĝ'u.

En tiu moment'o la mal'proksim'a kant'ad'o ĉes'is. Leon'ard'o tuj, el'streĉ'ant'e la brust'o'n, laŭt'e vok'is tri foj'o'j'n: Lorn'a!

La okul'o'j de ĉiu'j direkt'iĝ'is al la cipres'a bosk'o, el kiu la son'o'j ven'is. Moment'o'n post'e el'kur'is el ĝi blank'e'vest'it'a vir'in'a figur'o, sekv'at'e, je kelk'a distanc'o, de du simil'a'j figur'o'j. Pli post'e aper'is ar'et'o da hom'o'j, plej'part'e vir'in'o'j, kiu'j kolekt'iĝ'is antaŭ la mal'hel'e verd'a fon'o de la arb'o'j kaj rigard'is, sen'dub'e kun mir'o, en la direkt'o al la mal'grand'a grup'o star'ant'a sur la herb'ej'o.

Leon'ard'o, kun kor'o fort'e bat'ant'a pro sopir'eg'o, streĉ'e rigard'is la unu'a'n, mal'rapid'e al'proksim'iĝ'ant'a'n figur'o'n kaj post ne'long'e re'kon'is ŝi'n. Ŝi est'is Lorn'a. La knab'in'o est'is iom strang'e, sed tre ĉarm'e vest'it'a. Ŝi sur'hav'is vast'a'n, flu'et'ant'a'n vest'o'n el delikat'a, blank'a muslin'o, mal'streĉ'e zon'it'a'n per roz'kolor'a, tord'it'a ŝnur'o, kies kvast'o'j sving'pend'is ĝis mal'supr'e de la genu'o'j. La vest'o est'is border'it'a ĉe la sur'brust'aĵ'o, ĉe la fin'o de la vast'a'j du'on'manik'o'j kaj ĉe la mal'supr'o per roz'o'kolor'a ornam'aĵ'o laŭ antikv'a'grek'a desegn'o. De la dekstr'a ŝultr'o flirt'is blank'a, mal'pez'a ŝal'o, bel'e sur'brod'it'a per delikat'a'j flor'aĵ'o'j, kiu part'e kaŝ'is rekt'angul'a'n dekolt'aĵ'o'n. Ŝi'a'j dens'a'j, brun'a'j har'o'j fal'is ne'friz'it'a'j sur la ŝultr'o'j'n kaj la dors'o'n; nur ruĝ'a ruband'o, ĉirkaŭ'ant'a la frunt'o'n, firm'e ten'is ili'n al ŝi'a rond'form'a kap'o. Subit'e la knab'in'o halt'is kaj met'is la mal'dekstr'a'n man'o'n sur la brust'o'n, kvazaŭ ŝi vol'as kviet'ig'i furioz'e bat'ant'a'n kor'o'n. Ŝancel'iĝ'e ŝi antaŭ'e'n ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n kaj de'nov'e halt'is.

Leon'ard'o hav'is okul'o'j'n nur por la ŝancel'iĝ'ant'a knab'in'a figur'o; ĉio ali'a ĉirkaŭ li est'is en tiu moment'o forges'at'a. Kun kresk'ant'a sent'em'ec'o li demand'is si'n, kia'j sent'o'j reg'as ŝi'a'n kor'o'n. Vid'ebl'e fort'a batal'o okaz'as en ĝi. Tuj kiam li paŝ'is antaŭ'e'n, por ir'i renkont'e al ŝi, sinjor'o Heilman ankaŭ ek'mov'iĝ'is kun la intenc'o bar'i al li la voj'o'n. Sed unu firm'a rigard'o de li'a kontraŭ'ul'o ig'is li'n ek'halt'i. Al'proksim'iĝ'ant'e al la knab'in'o, Leon'ard'o etend'is al ŝi ambaŭ man'o'j'n kaj per voĉ'o trem'et'ant'a pro kor'tuŝ'it'ec'o li dir'is, mal'laŭt'e, kares'e:

Ne montr'iĝ'is en li'a voĉ'ton'o nuanc'o de riproĉ'o, nur pet'eg'o, kompat'o kaj profund'a am'o. Lorn'a ek'rigard'is en li'a'n vizaĝ'o'n. Tiu mal'long'a rigard'o est'ig'is por ŝi nov'a'n, mir'ig'a'n el'trov'o'n kaj sam'e nov'a'n, tra'vibr'ig'a'n konsci'o'n: Leon'ard'o am'as ŝi'n, kaj ŝi'a kor'o ĝoj'o'plen'e respond'as al li'a am'o. Sed la ĝoj'o, el'salt'ant'a el ŝi'a'j okul'o'j, est'is nur moment'o'daŭr'a. La jam ek'lev'iĝ'ant'a'j man'o'j mal'lev'iĝ'is. Sur ŝi'a ruĝ'iĝ'ant'a vizaĝ'o ek'aper'is sign'o'j de divers'a'j emoci'o'j: tim'o, ne'decid'em'o, konfuz'iĝ'o.

—Lorn'a,—plu'e parol'is Leon'ard'o per sen'afekt'a, sed kor'tuŝ'a voĉ'o,—en Linkfield kor'o'j romp'iĝ'as. Mi'a kor'o romp'iĝ'as. Vi viv'as ĉi tie en land'o de danĝer'a iluzi'o. Tromp'ul'o, kies pas'int'a viv'o ig'as li'n tre mal'konven'a kun'ul'o por vi, mal'bon'uz'is vi'a'n ne'spert'ec'o'n kaj vi'a'n natur'a'n fervor'o'n, por konduk'i vi'n ĉi tie'n.

Ĉi tiu'j last'a'j vort'o'j vid'ebl'e kaŭz'is al la sent'em'a knab'in'o dolor'a'n anim'bat'o'n, kiu sen'vort'ig'is ŝi'n. Ŝi pal'iĝ'is, konstern'it'e, kaj rigard'is la ter'o'n preskaŭ frenez'e. Fin'e ŝi dir'is mal'laŭt'e, en'pens'e, kvazaŭ ŝi parol'as al si mem:

—Mi sci'as ja, ke tio est'as por vi dolor'a sen'iluzi'iĝ'o, sed mi ne akuz'as sen sufiĉ'a prav'ec'o.

Antaŭ ol Lorn'a pov'is respond'i, sinjor'o Heilman afekt'e al'paŝ'is kaj ek'pren'is ŝi'a'n man'o'n. Laŭ si'a kutim'a, kares'a kaj plaĉ'a parol'manier'o li dir'is, ŝajn'ig'ant'e, ke li ne dub'as pri la efik'o de si'a'j vort'o'j:

—Frat'in'o Lorn'a, ne aŭskult'u admon'o'j'n, kiom ajn sincer'e don'it'a'j'n, de iu, kiu ne kompren'as ni'n. La mond'o ja tut'e ne kompren'as ni'n. Vi konsci'as, ke la spirit'o de la majstr'o ver'e liber'ig'as. Nek atent'u, mi pet'as vi'n, insult'a'j'n alud'o'j'n, nask'it'a'j'n de mal'amik'o'j kaj ripet'it'a'j'n de person'o'j blind'ig'it'a'j de ne'sci'o kaj ego'ist'a'j motiv'o'j. Re'memor'ig'u al vi vi'a'j'n sankt'a'j'n promes'o'j'n, la bel'eg'ec'o'n de ni'a'j sankt'a'j cel'o'j kaj la grand'a'n proksim'ec'o'n de ni'a feliĉ'eg'a ali'form'iĝ'o! Tiu subit'a el'prov'o ek'sku'is vi'a'j'n nerv'o'j'n, kar'a frat'in'et'o. Vi'a korp'o trem'as. Ir'u dom'e'n kun'e kun ni'a frat'in'o, sinjor'in'o Gibson. Ŝi'a saĝ'a konsil'o kaj patr'in'a zorg'em'o trankvil'ig'os vi'n.

Unu el la du sinjor'in'o'j, kiu'j est'is sekv'int'a'j Lorn'a'n, blank'har'ul'in'o, jam met'is man'o'n sur la brak'o'n de la konfuz'it'a knab'in'o, kiam Leon'ard'o ek'parol'is:

—Unu moment'o'n plu! Jen tre proksim'e est'as sinjor'in'o, kiu dezir'as dir'i kelk'a'j'n vort'o'j'n.—Du'on'turn'int'e si'n, li vok'is:—Sinjor'in'o Heilman!

La vok'o kaŭz'is grand'a'n surpriz'o'n inter la komun'um'o. Sinjor'o Heilman ek'pal'iĝ'is, sed, tuj post'e, laŭ'ŝajn'e, re'trov'is si'n'reg'o'n. Li inter'plekt'is la brak'o'j'n sur la brust'o, kaj li'a vizaĝ'o al'pren'is mal'mol'a'n, ne'ced'em'a'n aspekt'o'n, kiel ĉe hom'o, kiu, sci'ant'e, ke la mask'o tir'iĝ'as for de li'a vizaĝ'o, tamen si'n kiras'as per la last'a arm'il'o: obstin'a, sen'hont'a spit'em'o.

Sinjor'in'o Heilman el'ven'is el si'a kaŝ'ej'o kaj ne'rapid'e al'paŝ'is. Ŝi est'is pal'a. En ŝi'a'j okul'o'j lum'is dezir'em'o, dolor'a de profund'ec'o, kaj tiom pli kor'tuŝ'a, ĉar ŝi'a vizaĝ'o montr'is, precip'e ĉirkaŭ la buŝ'o, sign'o'j'n de sen'sukces'e sub'prem'at'a tim'o.

—Jen, Lorn'a,—dir'is Leon'ard'o, al'parol'ant'e tamen la tut'a'n ĉe'est'ant'ar'o'n,—jen est'as la edz'in'o de sinjor'o Heilman, de li kruel'eg'e trakt'it'a kaj for'las'it'a. Ŝi volont'e sci'ig'os vi'n pri ali'a'j vir'in'o'j, kiu'j'n li sen'kompat'e dron'ig'is en mal'feliĉ'eg'o kaj pere'o—en la okaz'o, se ŝi mal'sukces'os re'konduk'i li'n al honest'a viv'o kaj fidel'a edz'ec'o. Sinjor'in'o Heilman cel'as, unu'e, kaj pasi'e dezir'as, sav'i la, malgraŭ ĉio, profund'e am'at'a'n edz'o'n el li'a mal'feliĉ'a, iluzi'a anim'stat'o. En ĉia okaz'o, tamen, ŝi firm'e intenc'as, kiel nobl'a vir'in'o, laŭ'pov'e mal'help'i plu'a'j'n mal'just'aĵ'o'j'n kontraŭ ali'a'j.

Sur la vizaĝ'o'j de la ĉirkaŭ'star'ant'o'j vid'iĝ'is tre divers'a'j esprim'o'j: konstern'o, ne'kred'em'o, indign'o. Sinjor'o Heilman, ekster'e trankvil'a, aŭskult'is, evit'ant'e, kun aspekt'o de forges'o, la rigard'o'j'n de si'a'j kun'ul'o'j. Ĉirkaŭ li'a'j iom dik'a'j lip'o'j lud'is mal'estim'a rid'et'o, kvazaŭ li jam ten'is pret'a sufiĉ'a'n respond'o'n. Antaŭ ol li'a edz'in'o pov'is ek'parol'i, li komenc'is, ĵet'ant'e mal'antaŭ'e'n si'a'n long'a'n Homeran ĥiton'o'n kaj dram'ec'e lev'ant'e la dekstr'a'n man'o'n:

—Ge'frat'o'j! Kun miks'it'a'j sent'o'j de mal'ĝoj'o, naŭz'o kaj indign'o mi respond'as al ĉi tiu sen'hont'a kalumni'o. Mi ne respond'us, se mi ne sent'us, ke pro vi mi dev'as venk'i mi'a'n grand'a'n mal'inklin'o'n. Est'as ver'o; la sinjor'in'o, star'ant'a tie, iam est'is de mi rigard'at'a kiel edz'in'o. Nu, vi vid'as en tio pruv'o'n, ke mi ag'is laŭ la ordon'o de mi'a propr'a konscienc'o. En ni'a sankt'a, al'ĉiel'a vet'kur'ad'o mi ne hezit'is sen'ig'i mi'n de ĉiu mal'help'aĵ'o, kiom ajn kar'eg'a. Ja, kar'a'j sam'cel'an'o'j, pro ni'a komun'a, di'o'inspir'it'a cel'o mi jam ofer'is mult'eg'o'n; mi volont'e ofer'us ĉio'n. Sed, kompren'ebl'e, vi bezon'as plu'a'j'n klar'ig'o'j'n, kaj kun romp'iĝ'ant'a kor'o mi far'os ili'n: Post kelk'jar'a, feliĉ'a edz'ec'o kaj plen'harmoni'a kun'labor'ad'o ven'is por mi temp'o, kiam mi dev'is elekt'i inter ter'a am'o kaj ĉiel'a'j aspir'o'j; inter ter'a edz'ec'o kaj sen'pek'a liber'ec'o de l’ spirit'o. Kiam ven'is al mi la glor'ind'a di'a mal'kaŝ'o, kiu, per'e de mi, ven'is ankaŭ al vi, am'at'a'j anim'parenc'o'j, mi'a edz'in'o mal'pi'e rifuz'is ĝi'n. De tiu temp'o, ho ve! ŝi'a cerb'o nebul'iĝ'is. Terur'e mi sufer'is, kun'e kun ar'et'o da elekt'it'o'j, pro ŝi'a mal'kompren'em'o, ŝi'a ĵaluz'o kaj mal'am'o. Pro kompat'o las'u mi'n silent'i pri la detal'o'j! Fin'e, kun sang'ant'a kor'o mi dev'is for'ig'i ŝi'n en privat'a'n frenez'ul'ej'o'n. Evident'e est'as, ke ŝi ankoraŭ trov'iĝ'as sub...

Ĝis tiu moment'o sinjor'in'o Heilman star'is sen'mov'e apud Leon'ard'o kun man'o'j inter'plekt'it'a'j sur la dors'o—nobl'aspekt'a kaj majest'a figur'o. Dum la parol'o de la edz'o ŝi'a delikat'a vizaĝ'o montr'is kresk'ant'a'n anim'dolor'o'n. Nun ŝi ek'kri'is per voĉ'o trem'ant'a pro emoci'o:

—Markuso, ĉes'u! Mi ĵur'pet'as vi'n per la memor'o de ni'a kar'eg'a, ĉiel'en'ir'int'a infan'o, per la memor'o de vi'a sankt'a patr'in'o, kies viv'o'n mi iam sav'is je risk'o de la mi'a, aŭskult'u! Vi sci'as, ke neniam mi frenez'iĝ'is. Vi sufer'ig'is al mi ne'el'dir'ebl'a'j'n turment'o'j'n en fi-kurac'ej'o, kie mal'bon'eg'ul'o'j pen'is frenez'ig'i mi'n. Se fajr'er'o da human'ec'o rest'as en vi'a kor'o, kiu iam bat'is en feliĉ'eg'a harmoni'o kun la mi'a, re'ven'u al mi kaj for'las'u ĉi tiu'n frenez'a'n tromp'aĵ'o'n, je kiu vi mem jam ne kred'as, laŭ mi'a sci'o. Malgraŭ ĉio, mi'a edz'o, mi'a kor'o volont'eg'e pardon'os, kaj mi'a'j brak'o'j mal'ferm'iĝ'os al vi; kaj la bon'a Di'o ne pov'as est'i mal'pli pardon'em'a.

Sinjor'o Heilman en la daŭr'o de unu moment'o ek'trem'et'is kaj aspekt'is, kvazaŭ li'a kor'o tra'pik'iĝ'as. Sed tuj post'e li re'gajn'is si'a'n si'n'reg'o'n kaj, ĉirkaŭ'rigard'ant'e, dir'is kun bon'e ŝajn'ig'it'a sent'em'ec'o:

—Ho ve! Jam antaŭ'e mi aŭd'is tia'j'n parol'o'j'n; sed, mal'feliĉ'e, tia'j sent'o'j ne est'as long'e'daŭr'a'j. Vi sci'as, mi'a'j amik'o'j, sufiĉ'e pri cerb'o'mal'san'ul'o'j, por kompren'i mi'n. En ĉia okaz'o rest'as ĉiam en ŝi'a ruin'ig'it'a anim'o tiu furioz'a, fatal'a mal'amik'ec'o kontraŭ ni'a'j aspir'o'j. Mi do dev'as daŭr'e obe'i la de supr'e ricev'it'a'n kaj tre klar'e kompren'at'a'n ordon'o'n, kvankam tio ankoraŭ nun ia'foj'e romp'as al mi la kor'o'n.

La vizaĝ'esprim'o de sinjor'in'o Heilman ricev'is subit'a'n ŝanĝ'o'n: ŝi'a'j ŝtal'griz'a'j okul'o'j ek'bril'is; ŝi'a'j vang'o'j ek'ruĝ'iĝ'is, kaj ŝi'a tut'a ekster'aĵ'o montr'is flam'ec'o'n ne plu sub'prem'ebl'a'n.

—Bon'e, do,—ŝi dir'is,—dum mi'a terur'a mal'liber'ec'o mi ĵur'promes'is, ke, se Di'o pro favor'kor'ec'o liber'ig'os mi'n, mi far'os mi'a'n ebl'o'n re'gajn'i vi'n kaj sincer'e pardon'i al vi. Tiu'n solen'a'n promes'o'n mi konscienc'e pen'is plen'um'i. Sed mi ankaŭ ĵur'is, ke mi mal'help'os per ĉiu'j rimed'o'j la anim'pere'o'n de plu'a'j tromp'it'o'j.

Kun torent'o da flam'a elokvent'ec'o, kiu surpriz'is kaj en'sorĉ'is la tut'a'n ĉirkaŭ'star'ant'ar'o'n, ŝi pri'skrib'is la iom-post-iom'a'n spirit'a'n de'fal'o'n de la edz'o, li'a'n post'a'n karier'o'n de tromp'ul'o kaj la mir'ind'a'n psik'a'n potenc'o'n, kiu'n li posed'is super si'a'j sekv'ant'o'j, precip'e vir'in'o'j, ĝis unu tag'o, kiam li'a fripon'ec'o mal'kovr'iĝ'is.—En mi'a valiz'o trov'iĝ'as,—ŝi dir'is fin'e,—leter'o'j de kor'romp'it'a'j viktim'o'j li'a'j. Mi volont'e montr'os ili'n al kiu ajn dezir'as ili'n vid'i. Unu el ili en'hav'as la plej kor'ŝir'a'n konfes'o'n kaj la plej kor'tuŝ'a'n pardon'pet'o'n, kiu'j'n iam unu vir'in'o far'is al ali'a. Ĝi'n skrib'ig'is kompat'ind'a knab'in'o sur mort'lit'o, iam pur'a, alt'anim'a vir'in'et'o, sed ruin'ig'it'a, korp'e kaj anim'e, de vir'o, kiu pov'o'sci'is vibr'ig'i la kord'o'j'n de ŝi'a naiv'a kor'o. Ŝi'a pasi'a, karn'a am'o, kiu'n ŝi en si'a blind'ec'o pren'is por sankt'a, sen'pek'a ĉiel'edz'ec'o, iĝ'is oportun'a il'o en la man'o'j de li, kiu'n post'e ŝi mal'ben'is kun brul'ant'a furioz'o, tia, kia'n nur ruin'ig'it'a vir'in'a kor'o pov'as sent'i.

La ĉirkaŭ'star'ant'o'j aŭskult'is grav'a'mien'e en pez'a silent'o, tamen kun kresk'ant'a kor'tuŝ'it'ec'o. La ĝis'nun'a'j esprim'o'j de dub'o kaj ne'decid'em'o en la vizaĝ'o'j de la pli'mult'o ced'is lok'o'n al terur'o, sen'esper'ec'o. Kelk'a'j el ili, ĵet'ant'e mal'trankvil'a'j'n kaj mal'konfid'em'a'j'n rigard'o'j'n sur si'a'n ŝancel'iĝ'ant'a'n idol'o'n, kun'iĝ'is en grup'et'o'j por serĉ'i, unu de la ali'a, klar'ig'o'n kaj konsol'o'n.

Leon'ard'o atent'e rigard'is Lorn'a'n. Ŝi'a vizaĝ'o est'is pal'a kaj sen'mov'a, kaj en ŝi'a'j larĝ'e mal'ferm'it'a'j okul'o'j vid'iĝ'is tim'o kaj terur'o. Preskaŭ sen'sci'e ŝi al'ir'is Leon'ard'o'n kaj kun kor'tuŝ'a, sen'vort'a al'vok'o pri help'a kun'sent'o met'is man'o'n sur li'a'n brak'o'n. Rigard'o de profund'a am'o kaj ĝoj'o en la okul'o'j de la fidel'a amik'o kuraĝ'ig'is ŝi'n flustr'i:

Se antaŭ'e rest'us en la pens'o'j de iu'j el la sekv'ant'o'j de Markuso Heilman dub'et'o pri li'a abomen'a hipokrit'ec'o, subit'a ŝanĝ'o en li'a vizaĝ'esprim'o ĝi'n tuj for'pel'us. Kun rigard'o, en kiu malic'o kaj koler'eg'o konkur'is, li sibl'e dir'is al Leon'ard'o:

—Jam est'as tro mal'fru'e, mi'a virt'eg'a amik'o; ha! vi nur pov'os al'prem'i al vi'a brust'o ĉif'it'a'n flor'o'n.—Dir'int'e tio'n, li si'n turn'is kaj for'ir'is en direkt'o al la dom'o. Antaŭ ol li al'ven'is tie'n, li est'is ĉirkaŭ'at'a de ses'o de si'a'j sen'iluzi'it'a'j sekv'ant'o'j, laŭt'e kaj kun furioz'a'j gest'o'j disput'ant'a'j kun li.

Dum kelk'a'j moment'o'j Lorn'a rigard'is en dolor'a konfuz'ec'o la for'ir'ant'a'n figur'o'n de la vir'o, en kiu ĝis antaŭ mal'mult'a'j minut'o'j ĉiu'j ŝi'a'j aspir'o'j al'centr'iĝ'is. La tuj'a impuls'o, kiu'n Leon'ard'o sent'is, est'is ek'kapt'i la kanajl'o'n je la kol'o kaj sku'eg'i li'n. Sed li ne far'is tio'n; li'a kutim'a si'n'reg'ec'o kaj sent'o de abomen'o re'ten'is li'n.

—Las'u la arĥi'fripon'o'n al la favor'kor'ec'o de li'a furioz'iĝ'ant'a koleg'ar'o, sinjor'o Marston,—dir'is sinjor'in'o Heilman;—oni ja pov'is vid'i, ke li nur malic'e mensog'as.

Jun'a sinjor'in'o preskaŭ histeri'e si'n ĵet'is en la brak'o'j'n de Lorn'a, pet'eg'ant'e, ke ŝi ne for'las'u ŝi'n. Dum'e unu sinjor'o al'parol'is Leon'ard'o'n kaj sinjor'in'o'n Heilman kun funebr'a vizaĝ'o. Li esprim'is dezir'o'n ricev'i de ili plu'a'j'n pruv'o'j'n pri la fals'virt'o de la ĝis'nun'a majstr'o, kies sen'mask'iĝ'o,—li dir'is,—trans'lok'ig'as mi'n de l’ ĉiel'o en infer'o'n kaj dron'ig'as mi'n en abism'o de sen'esper'a mal'feliĉ'eg'o.

Jam komenc'is mal'lum'iĝ'i, kiam, laŭ sen'vort'a inter'konsent'o, la rest'int'a grup'o for'ir'is en la direkt'o al la ĉef'a ĝarden'pord'eg'o, ne'laŭt'e inter'parol'ant'e kun serioz'a'j mien'o'j.

Leon'ard'o sopir'is parol'i intim'e kun Lorn'a, sed li ne trov'is oportun'a'n okaz'o'n. Al neni'u, ŝajn'e, en'ir'is en la cerb'o'n la pens'o, ke tiu'j du hom'o'j pov'as dezir'i inter'parol'o'n inter si. Kvankam Lorn'a sopir'is liber'ig'i si'n de la kun'est'o de ali'a'j person'a'j kaj serĉ'i en sol'ec'o kun Leon'ard'o trankvil'ig'o'n por si'a ŝir'it'a, trem'ant'a kor'o, tamen ne'klar'a sent'o de tim'o kaj hont'o re'ten'is ŝi'n.

Sinjor'in'o Heilman insist'is, ke Lorn'a, kiu aspekt'is konfuz'it'a kaj nerv'o'sku'it'a, okup'u kun'e kun ŝi la mal'grand'a'n krom'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, met'it'a'n je ŝi'a dispon'o de la ge'edz'o'j Bray. Ŝi tuj sent'is grand'a'n kor'inklin'o'n al la mal'feliĉ'a knab'in'o kaj propon'is proviz'i ŝi'n per kelk'a'j vest'aĵ'o'j por anstataŭ'ig'i ŝi'a'n fantazi'a'n kostum'o'n. Leon'ard'o ir'is, laŭ konsil'o de la jun'a polic'an'o, al najbar'a vilaĝ'o por serĉ'i pas'loĝ'o'n ĉe la tie'a pastr'o aŭ ĉe iu ali'a bon'stat'ul'o.

Tuj kiam, la sekv'int'a'n maten'o'n, Leon'ard'o pov'is konven'e adiaŭ'i la mal'jun'a'n pastr'o'n kaj pastr'edz'in'o'n, en kies gast'am'a dom'o li trov'is kor'a'n bon'ven'o'n, li rapid'is for, port'ant'e si'a'n valiz'et'o'n, por pri'zorg'i Lorn'a'n. Ĝis tre mal'fru'a hor'o li pri'parol'is kun si'a'j am'ind'a'j gast'ig'ant'o'j la ekster'ordinar'a'n histori'o'n de sinjor'o Heilman, kiu tre interes'is ili'n ambaŭ el vid'punkt'o'j spirit'a kaj psikologi'a.

La kap'o de Leon'ard'o est'is plen'a de antaŭ'sent'o'j, jen feliĉ'a'j, jen serioz'a'j. Li preskaŭ ne rimark'is, ke la veter'o est'as mal'varm'a kaj pluv'a. Ĉio'n forges'ig'is al li pasi'a sopir'o prem'i al si'a brust'o la nun el'danĝer'ig'it'a'n knab'in'o'n kaj ŝirm'i ŝi'n kontraŭ sort'o'bat'o'j en mond'o, kiu'n ŝi'a ne'matur'a kaj iom fantazi'em'a mens'o ankoraŭ ne sufiĉ'e kompren'is. Ĉe vid'o de mal'jun'a, kaduk'a vir'o ek'ven'is al li la memor'o pri li'a am'at'a patr'o, kaj li ne pov'is ne sent'i iom'a'n si'n'riproĉ'o'n, pro tio, ke la tra'viv'aĵ'o'j de la last'a'j dek du hor'o'j, el'okup'ant'e li'a'n tut'a'n kor'o'n, for'pren'is ĉiu'n pens'o'n pri li.—Mir'ind'a sort'o!—li dir'is al si.—Kiom mal'mult'e mi tiam antaŭ'sent'is, kiam mi akcept'is, en tiu ne'forges'ebl'a nokt'o, la strang'a'n hered'aĵ'o'n, ke pasi'a am'o al tiu knab'in'et'o fin'e est'os por mi la plej fort'a instig'o plen'um'i mi'a'n solen'a'n promes'o'n.—Li sent'is mal'kontent'ec'o'n kaj ĉagren'o'n pro tio, ke ĉe la plen'um'o de tiu task'o io, krom konsci'o pri li'a dev'o al la patr'o, pov'us instig'i li'n.

—Ĉu mi do ver'e jam plen'um'is mi'a'n dev'o'n,—li demand'is si'n;—ĉu tiu ĉi okaz'aĵ'o ver'e vid'iĝ'is en la super'natur'a, antaŭ'mort'a vizi'o de sinjor'in'o Vincent? Sen'dub'e,—li respond'is al si.

Dolĉ'a sent'o de ĝoj'o kaj esper'o jam ek'okup'is li'a'n kor'o'n, kiam subit'e li'a rev'o inter'romp'iĝ'is. Renkont'e al li rapid'is, preskaŭ kur'is, sinjor'in'o Heilman, akompan'at'a de mal'grand'a vilaĝ'a knab'in'o, fil'in'o de la ĝarden'ist'o. Ambaŭ vid'ebl'e est'is en grand'a ekscit'ec'o. Kun vizaĝ'o montr'ant'a akr'a'n kor'prem'o'n la sinjor'in'o ek'kri'is:

—Ho, sinjor'o Marston, mi hav'as por vi mal'bon'a'n nov'aĵ'o'n: Fraŭl'in'o Prior mal'aper'is dum la nokt'o aŭ tre fru'e en la maten'o. Kio'n mi pov'as dir'i al vi krom tio, ke mi est'as terur'e ĉagren'it'a; ĉar mi ja sent'as mi'n iom pri'respond'a? Sed kiel mi pov'is imag'i, kiam mi en'dorm'iĝ'is ĉe ŝi'a flank'o, ke, vek'iĝ'ant'e, mi trov'os ŝi'a'n lok'o'n ne'okup'it'a?

Tim'em'e kaj mal'gaj'e la vir'in'o rigard'is en la vizaĝ'o'n de Leon'ard'o, kaj ek'mir'is, vid'ant'e sur ĝi neni'a'n sign'o'n de konstern'iĝ'o. Li'a'j vir'ec'a'j trajt'o'j montr'is si'a'n kutim'a'n, ne'mal'trankvil'ig'ebl'a'n serioz'ec'o'n.

Iom kviet'ig'it'e per la egal'anim'ec'o de Leon'ard'o, sinjor'in'o Heilman respond'is, parol'ant'e, tamen, tre rapid'e:

—Tuj kiam ni al'ven'is en mi'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, la kompat'ind'a knab'in'o pet'is mi'n, ke mi montr'u al ŝi la leter'o'j'n, pri kiu'j mi parol'is. Ŝi leg'is ili'n kun kresk'ant'a ekscit'iĝ'o, el'dir'ant'e esprim'o'j'n plen'a'j'n de kompat'o. Subit'e ŝi'a en'pens'a, sen'kulp'a vizaĝ'o al'pren'is aspekt'o'n de terur'o. Ŝi pal'iĝ'is kaj ruĝ'iĝ'is, kaj ŝi'a'j okul'o'j rigard'eg'is en la spac'o'n kun du'on'frenez'a konstern'o. Mi est'as cert'a, ke la knab'in'o ĝis tiu moment'o ne kompren'is la mal'bel'a'n signif'o'n por ŝi de tiu'j konfes'o'j, nek la malic'a'n alud'o'n de tiu vir'aĉ'o Heilman. Ŝajn'is, ke la tut'a real'aĵ'o nun per unu terur'a bat'o traf'is ŝi'n. Post kelk'e da moment'o'j ŝi ek'plor'is kaj, kuŝ'ig'int'e la brak'o'j'n kaj la kap'o'n sur la lit'o'n, ne'konsol'ebl'e plor'ĝem'is. Per ĉiu'j rimed'o'j mi pen'is trankvil'ig'i ŝi'n, sed van'e. Mi aŭd'is ŝi'n ĝem'i, parol'ant'a'n al si mem:—"Ho ve! Kia'j mal'kovr'o'j! ... Mi ne pov'as el'ten'i tio'n."—Post'e, lev'iĝ'int'e de la lit'o, ŝi dir'is tre mal'laŭt'e:—"Li do am'as mi'n ... la plej dolĉ'a ĝoj'o de l’ viv'o ... kaj ĝi daŭr'is nur unu moment'o'n, unu sol'a'n, tra'vibr'ig'a'n moment'o'n."

—Ŝi rifuz'is vesper'manĝ'o'n, kiu'n sinjor'in'o Bray propon'is al ŝi kun kor'tuŝ'a afabl'ec'o, kaj respond'is al mi'a'j demand'o'j kaj konsol'ad'o nur silab'e. Sen'dub'e ŝi'a kor'dolor'o est'is tro profund'a por en'miks'iĝ'o de fremd'ul'in'o. Fin'e, pens'ant'e, ke kelk'hor'a dorm'o trankvil'ig'os la kompat'ind'ul'in'o'n, mi konsent'ig'is ŝi'n en'lit'iĝ'i. Prezent'u al vi mi'a'n surpriz'o'n, kiam hodiaŭ maten'e mi trov'is, ke fraŭl'in'o Prior mister'e mal'aper'is, post'las'int'e neni'a'n komunik'o'n por vi. Kaj en tia pluv'eg'o, vest'it'e nur per si'a rid'ind'a, mal'dik'a kostum'o kaj mal'pez'a mantel'et'o, kiu'n mi don'is al ŝi hieraŭ vesper'e. Sen'dub'e ŝi mal'sek'iĝ'is ĝis la haŭt'o en la daŭr'o de ne'mult'a'j minut'o'j.

La mal'grand'a knab'in'o, kiu buŝ'mal'ferm'e aŭskult'is la rakont'o'n de la uson'an'in'o, nun tim'em'e el'met'is la ide'o'n:

—Ebl'e, sinjor'in'o Heilman, ŝi dron'ig'is si'n en la muel'ej'lag'et'o mal'antaŭ ni'a ĝarden'mur'o.

—Fi! silent'u, mal'saĝ'a knab'in'et'o,—tim'ig'it'e ek'kri'is sinjor'in'o Heilman, ek'rigard'ant'e unu'e la infan'o'n kaj post'e Leon'ard'o'n.

—Ver'ŝajn'e vi antaŭ'e aŭd'is pri mal'feliĉ'ul'o, kiu far'is tio'n, sed ne est'as konven'e, supoz'i i'o'n tia'n pri ĉiu, et'ul'in'o. Nun montr'u al ni, mi pet'as, la plej mal'long'a'n voj'o'n al la staci'o Falbridge.

—Sinjor'o Bray jam ir'is tie'n laŭ mi'a konsil'o,—dir'is sinjor'in'o Heilman.

—Ne,—respond'is Leon'ard'o,—ir'u hejm'e'n kaj sci'ig'u la patr'in'o'n, kie'n ni ir'is.

Rapid'paŝ'e Leon'ard'o kaj sinjor'in'o Heilman ir'is laŭ kamp'ar'a voj'et'o en la direkt'o montr'it'a de la knab'in'o. Traf'int'e la ĉef'voj'o'n, ili ek'vid'is la ĝarden'ist'o'n, kur'ant'a'n re'turn'e. Jam el mal'proksim'e li ek'kri'is:—Mi hav'as sci'ig'o'n pri ŝi.—Tiel rapid'e, kiel spir'eg'ant'a brust'o al li permes'is, la bon'kor'a vir'o rakont'is, ke la knab'in'o en'kur'is en la staci'o'n dek minut'o'j'n post la kvin'a, ĝust'e kiam la unu'a vagon'ar'o komenc'is for'mov'iĝ'i orient'e'n. Ne aĉet'int'e bilet'o'n ŝi en'vagon'iĝ'is en la last'a moment'o. La staci'estr'o dir'is, ke ŝi est'is sen'ĉapel'a kaj tiel mal'sek'a, ke la akv'o gut'is de ŝi'a vest'o.

Flu'eg'o da kompat'o kaj sopir'o ek'plen'ig'is kaj preskaŭ tro'ŝarĝ'is la kor'o'n de Leon'ard'o. Sed post moment'o li re'akir'is si'a'n kutim'a'n egal'anim'ec'o'n kaj demand'is la ĝarden'ist'o'n:

—Ne'mult'a'j'n minut'o'j'n antaŭ la dek'a, do post kvar'on'hor'o aŭ du'dek minut'o'j.

Ili rapid'is kun'e al la staci'o. Al'ven'int'e ili sci'iĝ'is, ke la vagon'ar'o, kiu'n Lorn'a ating'is, ir'is nur ĝis Plymouth, fin'staci'o Millbay. Leon'ard'o tuj telegraf'is al la staci'estr'o'j de tiu staci'o kaj de Plymouth—North Road, pet'ant'e ili'n far'i demand'o'j'n pri la mal'aper'int'a fraŭl'in'o kaj, en okaz'o de trov'o, pen'i konsent'ig'i ŝi'n tie rest'i ĝis li'a al'ven'o. Sinjor'in'o Heilman bon'kor'e propon'is post'las'i si'a'j'n aparten'aĵ'o'j'n kaj akompan'i Leon'ard'o'n ĉe li'a serĉ'ad'o, sed post ĝentil'a kontraŭ'rezon'o ŝi kompren'is, ke ŝi'a tuj'a dev'o ankoraŭ kuŝ'as apud Padmoor. Ver'ŝajn'e ali'a'j bezon'as ŝi'a'n help'o'n kaj konsil'o'n.

Post pli ol du'hor'a vetur'o—neniam vagon'ar'o tiel mal'rapid'aĉ'is—Leon'ard'o ating'is Plymouth. De la intendant'o de la staci'o Millbay li sci'iĝ'is, ke fraŭl'in'o, pri kies ident'ec'o kun Lorn'a ne pov'is est'i dub'o, al'ven'is je la sep'a kaj tri'dek en kun'est'o de bon'e vest'it'a, mez'aĝ'a sinjor'in'o. Ili kun'e el'ir'is el la staci'dom'o kaj re'ven'is post ĉirkaŭ du hor'o'j. La knab'in'o est'is mal'sam'e vest'it'a, per tre simpl'a, mal'hel'e blu'a vest'o. La sinjor'in'o aĉet'is kaj prezent'is al la kontrol'ist'o du bilet'o'j'n, unu ĝis Londono kaj la ali'a'n ĝis Taŭnton. Ĉi tiu nov'aĵ'o iom mal'pez'ig'is al Leon'ard'o la kor'o'n. Iu bon'kor'ul'in'o do pri'zorg'is ŝi'n, kaj pro tio li fervor'e dank'is Di'o'n. Nun prezent'iĝ'is al li jen'a demand'o: Ĉu Lorn'a vetur'as rekt'e al Londono aŭ jam el'vagon'iĝ'is en Taŭnton, kie loĝ'as kuz'in'o de sinjor'o Vincent? Sed moment'o'n post'e li for'puŝ'is la pens'o'n pri tiu last'a eventual'aĵ'o. La kuz'in'o de sinjor'o Vincent est'as mal'larĝ'anim'a kaj juĝ'em'a vir'in'o, ĉe kiu Lorn'a trov'us neni'a'n simpati'o'n.

Nun est'is du'on'hor'o post la dek'du'a. Lorn'a supoz'ebl'e al'ven'os en Londono je la kvin'a kaj kvar'dek. Leon'ard'o tuj telegraf'is al sinjor'o Vincent kaj al ge'sinjor'o'j Garner, por sci'ig'i ili'n pri tiu ver'ŝajn'ec'o kaj pri li'a al'ven'o ĉe la staci'o Paddington du'dek minut'o'j'n post la ok'a.

Kiam la long'a vagon'ar'o mal'rapid'e al'proksim'iĝ'is al la staci'a peron'o, Leon'ard'o el'rigard'is el la fenestr'o kun bat'ant'a kor'o:—Ĉu iu ven'is por renkont'i li'n? Jes, jen star'as ge'sinjor'o'j Garner kaj sinjor'o Vincent. Sed ili'a'j vizaĝ'o'j est'as mal'gaj'a'j, precip'e la vizaĝ'o de li'a kun'firm'an'o. Ili do hav'as mal'bon'a'n nov'aĵ'o'n. Tiel est'is. Sinjor'o Vincent ricev'is la depeŝ'o'n tro mal'fru'e por al'ven'i ĝust'a'temp'e, kaj doktor'o Garner ne est'is hejm'e en la post'tag'mez'o. La doktor'edz'in'o, kiu bon'e kon'is Lorn'a'n kaj sent'is al ŝi varm'a'n kor'inklin'o'n, mal'feliĉ'e ne renkont'is ŝi'n, laŭ si'a supoz'o, pro la grand'a amas'o da hom'o'j.

Je la du'on'o post la dek'a hor'o Leon'ard'o kaj sinjor'o Vincent re'ven'is en la hotel'o'n King’s Cross post van'a serĉ'ad'o en ĉiu'j lok'o'j, kie Lorn'a ebl'e pov'us trov'i amik'a'n rifuĝ'ej'o'n. Laŭ telegram'o, atend'ant'a ili'n, la knab'in'o ne re'ven'is hejm'e'n. Nokt'o'manĝ'et'int'e, la vir'o'j si'n re'tir'is en kviet'a'n angul'o'n de salon'o. Ambaŭ est'is tro mal'dorm'em'a'j por en'lit'iĝ'i, kaj ambaŭ sent'is, ke bon'e est'os mal'kaŝ'e pri'trakt'i la mal'agrabl'a'j'n afer'o'j'n, pri kiu'j ili ĝis nun, kvazaŭ inter'konsent'e, silent'is. Dum la vetur'o'j tra Londono Leon'ard'o jam rakont'is al sinjor'o Vincent si'a'j'n strang'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n en Padmoor. Li ne propon'is, kaj la ali'a vir'o ne pet'is klar'ig'o'j'n pri tio, kiel li trov'is la post'e'sign'o'j'n de Lorn'a. Alud'o'j'n pri li'a am'o al Lorn'a sinjor'o Vincent akcept'is kun sign'o'j de profund'a kontent'ec'o.

La pli mal'jun'a vir'o sid'ig'is si'n sur sof'o'n, re'mal'ferm'is la telegram'o'n ankoraŭ unu foj'o'n kaj tra'leg'is ĝi'n. Leon'ard'o, sid'iĝ'int'e apud li, observ'is li'n kun kor'tuŝ'ec'o dum kelk'e da moment'o'j. Li dir'is al si en la pens'o'j, ke neniam li vid'is vir'o'n pli kor'prem'eg'it'a'n, aŭ vizaĝ'o'n pli zorg'o'lac'a'n. Grand'a ŝanĝ'o okaz'is en li en la daŭr'o de la kelk'a'j monat'o'j, dum kiu'j Leon'ard'o ne vid'is li'n. Li'a alt'kresk'a, mal'gras'a figur'o far'iĝ'is ankoraŭ pli mal'dik'a. Li'a'j ŝultr'o'j kurb'iĝ'is, kiel ĉe grand'aĝ'ul'o, kaj li'a'j har'o'j jam est'is preskaŭ tut'e blank'a'j. La man'o ten'ant'a la paper'o'n trem'et'ad'is.

Dum kelk'a temp'o ili pri'parol'is la iom ne'ordinar'a'n karakter'o'n de Lorn'a, am'e, simpati'e; sed ili eĉ per unu vort'o ne alud'is la brul'detru'it'a'n fabrik'ej'o'n. Leon'ard'o subit'e demand'is, ŝajn'e sen'pri'pens'e:

Sinjor'o Vincent ne tuj respond'is. Nerv'em'e li kun'fald'is mal'grand'form'e'n la paper'foli'o'n. Post'e, al'rigard'ant'e Leon'ard'o'n, li ek'parol'is grav'a'mien'e sed firm'e:

—Jes, mi ŝi'n vid'is. Mi est'as nun kontent'a hav'i oportun'a'n okaz'o'n por tut'e mal'kaŝ'e pri'parol'i kun vi afer'o'j'n, kiu'j tre dolor'ig'e tuŝ'as la plej intern'a'n part'o'n de mi'a anim'o. Al neni'u en la mond'o mi tiel mal'kovr'us mi'a'n kor'o'n. Sed mi tio'n ŝuld'as al vi.

—Leon'ard'o, neni'u vir'o iam sufer'is pli ol mi de rafin'it'a'j vir'in'a'j kruel'eg'aĵ'o'j. Se iam hom'o sufer'is prem'eg'ant'a'j'n anim'dolor'o'j'n, frenez'ig'a'j'n mord'o'j'n de la konscienc'o, kiel pun'o'n pro mal'just'aĵ'o'j, tiu hom'o est'as mi. Pli terur'a infer'o, ol tiu, en kiu mi viv'is, en la daŭr'o de la last'a'j dek unu jar'o'j, ne ekzist'as. Mi ja sci'as, ke mult'foj'e vi vol'is help'i al mi, sed ĝust'e pro la mal'dolĉ'ec'o en mi'a anim'o mi for'puŝ'is vi'a'n kun'sent'o'n, kelk'a'foj'e tre mal'ĝentil'e, mi tim'as. Pardon'u. Mal'ĝust'a fier'o kaj kaŭteriz'it'a konscienc'o far'is el mi moral'a'n mal'kuraĝ'ul'aĉ'o'n. Ju pli long'e mi prokrast'is, des pli mal'fort'iĝ'is mi'a vol'pov'o, kaj des pli mi mal'am'is kaj mal'estim'is mi'n mem, ĝis tiu mem'abomen'o rab'is al mi la fort'o'n gard'i tiu'j'n, kiu'j'n mi am'as pli ol ĉio'n ali'a'n en la mond'o, kontraŭ la insid'a persekut'ad'o de demon'a mal'amik'in'o. Ho, en kia infer'o mi viv'ad'is!

—Sed nun, sinjor'o Vincent, tiu ver'e demon'inspir'it'a mal'am'o jam ĉes'is; kaj pli feliĉ'a'j tag'o'j kuŝ'as antaŭ vi.

—Jes,—respond'is la mal'feliĉ'a vir'o, solen'e kaj varm'e,—en tia okaz'o mi ŝuld'as tio'n al vi'a nobl'a si'n'don'em'o. Ni, efektiv'e ni'a tut'a famili'o, neniam pov'os rekompenc'i al vi vi'a'j'n ekster'ordinar'a'j'n serv'o'j'n.

—Nu, hieraŭ, kiam mi en dolor'o'plen'a sol'ec'o tag'manĝ'et'is, mi ricev'is leter'et'o'n de mi'a frat'in'o. Ĝi'a ton'o est'is tiel kor'a, ke ĝi for'pren'is al mi la spir'o'n. Unu'e mi suspekt'is, ke tio est'as nur diabl'a ruz'o ia'manier'e ek'kapt'i mi'n person'e, por el'far'i si'a'n last'a'n kaj plej abomen'a'n venĝ'o'n. Tamen mi dev'is ne mal'atent'i eĉ la plej mal'grand'a'n ebl'o'n liber'ig'i mi'n el tiu terur'a prem'sonĝ'o. Sed mi konfes'as, ke la nur'a pens'o pri inter'vid'iĝ'o kun ŝi en ŝi'a dom'o trem'ig'is mi'n. Fin'e mi decid'iĝ'is ir'i. Sur la voj'o nerv'o'detru'a'j pens'o'j reg'is mi'n; turment'a'j demand'o'j prem'sekv'e tra'flug'is mi'a'n cerb'o'n. Tim'o, mem'kulp'ig'o, mal'am'o, kaj flam'a indign'o, esper'o kaj mal'esper'o tord'ad'is mi'a'n kor'o'n.

Ŝi akcept'is mi'n en mal'grand'a buduar'o sur la du'a etaĝ'o, kiu'n ŝi—ĉi tiu pens'o ven'is al mi post'e—ornam'is per objekt'o'j, memor'ig'a'j pri mi'a'j ge'patr'o'j kaj pri mi'a jun'ec'o. Mi ne kred'is, ke pov'as okaz'i en hom'a vizaĝ'o tiel grand'a ŝanĝ'o en la daŭr'o de, supoz'ebl'e, mal'pli ol du tag'o'j. Est'as tre mal'facil'e pri'skrib'i ŝi'a'j'n trajt'o'j'n, ili konfuz'is mi'n. La ĝis'tiam'a'j, mal'dolĉ'a'j vizaĝ'esprim'o'j; eĉ la mal'mol'a'j lini'o'j, jam mal'aper'is. Kaj ŝi'a'j okul'o'j! Vi sci'as, ke ili oft'e for'tim'ig'is la infan'o'j'n de la vilaĝ'o kaj suspekt'ig'is al kelk'a'j person'o'j, ke ŝi est'as frenez'a. La rigard'o el ili est'is mal'gaj'a, sed ne'pri'skrib'ebl'e mild'a kaj sopir'em'a. Ĝi fort'e re'memor'ig'is al mi la bel'a'n foto'gravur'aĵ'o'n de Tomas'o Mostyn en vi'a salon'o, "Krist'o en Getsemane". La tut'a vizaĝ'o montr'is lac'ec'o'n kaj nerv'o'streĉ'it'ec'o'n, kiel post terur'a anim'konflikt'o, sed, sam'temp'e, ankaŭ sign'o'j'n de nobl'a venk'o kaj trankvil'a decid'ec'o. Pardon'u tiu'j'n detal'o'j'n. Per la unu'a'j vort'o'j, kiu'j'n ŝi parol'is kun voĉ'o trem'et'ant'a pro kor'tuŝ'ec'o, ŝi preskaŭ tut'e sen'arm'ig'is mi'n: La mal'am'o, la furioz'o, kiu'j'n mi supoz'is profund'e en'radik'ig'it'a'j en mi'a kor'o, ŝajn'e, ek'vapor'iĝ'is. Mir'ind'aĵ'o!:—"Hug'o",—ŝi dir'is,—"mi far'is al vi ne-mal'est'ig'ebl'a'j'n mal'just'aĵ'o'j'n, kies profund'ec'o'n nur Di'o sci'as. En la daŭr'o de la last'a'j dek unu jar'o'j mi est'is la plej mal'feliĉ'eg'a vir'in'o en la mond'o, kaj, ŝajn'e, la plej abomen'ind'a; sed, pli ver'e, tre kompat'ind'a est'aĵ'o. Frat'o mi'a",—ŝi'a'j lip'o'j trem'is, kaj ŝi'a'j okul'o'j mal'sek'iĝ'is,—"sub la ne'kontraŭ'star'ebl'a influ'o de mensog'a'j spirit'o'j mi kruel'eg'e re'venĝ'is al vi la perd'o'n de am'ant'o, aŭ, pli ĝust'e, mal'amik'aĵ'o'n, kiu'n vi, laŭ mi'a supoz'o, far'is kontraŭ mi."—Klin'ant'e la kap'o'n sur la brust'o'n, ŝi ek'ĝem'is kun dolor'eg'o, kor'ŝir'a pro profund'ec'o, kaj dir'is:—"Ho ve! tro bon'e mi sukces'is!"—Ĉe la memor'o de mi'a'j terur'a'j sufer'o'j mi ne pov'is ne inter'met'i:—"Aj! plen'eg'e!" Sed tuj post'e mi bedaŭr'is, ke mi tio'n far'is, ĉar mi'a'j vort'o'j vid'ebl'e ankoraŭ pli'grand'ig'is ŝi'a'n sufer'o'n. Post moment'o ŝi parol'is plu'e:—"Mi ne pov'as pet'i vi'n, ke vi nun pardon'u al mi, sed mi preĝ'os, ke la kompat'em'a Di'o inklin'ig'u vi'n al'rigard'i mi'a'j'n ag'o'j'n en lum'o, ĵet'at'a sur ili'n de Li'a propr'a pardon'em'a am'o."—Post'e ŝi rakont'is al mi iom pri vi'a vizit'o antaŭ'hieraŭ kaj pri vi'a'j ekster'ordinar'a'j tra'viv'aĵ'o'j. Sed tiam mi pov'is rimark'i, ke la ekscit'o jam tro'taks'is ŝi'a'n fort'o'n, kaj mi pet'is, ke ŝi indulg'u si'n.

"Jes",—ŝi dir'is,—"ĉio ĉi tio ankoraŭ kirl'as al mi la kap'o'n. Sen'dub'e sinjor'o Marston pov'os rakont'i al vi pli bon'e, kio okaz'is."

—Nu, mi tre dezir'as aŭd'i vi'a'n rakont'o'n. Sed antaŭ ol vi komenc'os, mi vol'as sci'ig'i vi'n, ke Delfino preskaŭ konfes'is, ke ŝi mem ek'brul'ig'is ni'a'n fabrik'ej'o'n; almenaŭ ŝi propon'is propr'a'kost'e re'konstru'ig'i ĝi'n. Inter'temp'e ŝi tuj met'os je ni'a dispon'o si'a'n dom'o'n kiel provizor'a'n fabrik'ej'o'n. Plu'e Delfino promes'is tuj ven'ig'i el Hitchin si'a'n notari'o'n, sinjor'o'n Golding, por re'far'i si'a'n testament'o'n. Nun sci'ig'u al mi, kiel prosper'is al vi kaŭz'i ĉi tiu'n mir'ind'a'n ali'form'ig'o'n.—

Jam ek'son'is la tri'a hor'o, kiam Leon'ard'o fin'is si'a'n rakont'o'n. Li parol'is pri la strang'a'j tra'viv'aĵ'o'j de si'a mort'int'a patr'o rilat'e al spirit'ism'o kaj pri si'a propr'a kred'o koncern'e ĝi'n. Post'e li pri'skrib'is si'a'n vizit'o'n al la rus'a mistik'ul'o, si'a'n aventur'a'n renkont'o'n kun sinjor'o Travers kaj fin'e la vizit'o'n ĉe fraŭl'in'o Haverford.

Dum kelk'e da moment'o'j sinjor'o Vincent ne pov'is parol'i pro kor'tuŝ'it'ec'o, post'e li dir'is:

—Mir'ind'aĵ'o! Kiel blind'a mi est'is! Leon'ard'o, vi est'as eĉ pli nobl'a hom'o, ol mi opini'is.

La sekv'int'a'n maten'o'n sinjor'o Vincent kaj Leon'ard'o decid'is apart'e daŭr'ig'i la serĉ'ad'o'n kaj de temp'o al temp'o telefon'i al la hotel'ofic'ej'o por inter'komunik'iĝ'i kaj por demand'i, ĉu sci'ig'o'j al'ven'is. Iom post la tri'a hor'o Leon'ard'o parol'is la tri'a'n foj'o'n telefon'e al la administr'ej'o kaj sci'iĝ'is, ke po unu telegram'o atend'as li'n kaj sinjor'o'n Vincent. Laŭ li'a pet'o la komiz'o mal'ferm'is la al li adres'it'a'n depeŝ'o'n kaj voĉ'leg'is ĝi'a'n en'hav'o'n: "Lorn'a est'as ĉe sinjor'in'o Harding. Ŝi'a aŭtomobil'o ĵus al'ven'is por ven'ig'i vi'n kaj sinjor'o'n Vincent. Sinjor'in'o Harding tre pet'as, ke vi tuj ven'u. Lorn'a ne bon'fart'as. Anjo."

—Lorn'a ĉe sinjor'in'o Harding! Strang'e,—li dir'is al si,—ke ni ne tuj serĉ'is ŝi'n tie. La kompat'ind'a knab'in'o, do, elekt'is el si'a tut'a kon'at'ar'o sinjor'in'o'n Harding, cert'a, ke ŝi trov'os rifuĝ'ej'o'n ĉe ŝi'a nobl'a, kun'sent'em'a kor'o. La sci'ig'o, ke Lorn'a mal'san'as, ne surpriz'is li'n; jam de ŝi'a mal'aper'o el Padmoor li tim'is, ke ŝi fort'e mal'varm'um'os. Post'las'int'e komunik'aĵ'o'n por sinjor'o Vincent, li rapid'is al la staci'dom'o, telegraf'is al sinjor'in'o Harding kaj ating'is oportun'a'n vagon'ar'o'n al Hitchin.

La mastr'in'o akcept'is li'n en la vestibl'o de la dom'eg'o. Kia mal'simil'ec'o inter ĉi tiu akcept'o kaj la ĝoj'a bon'ven'ig'o, kiu'n li kaj Lorn'a ricev'is antaŭ sep monat'o'j! La vizaĝ'o de sinjor'in'o Harding est'is tre serioz'a kaj zorg'o'lac'a. Man'prem'ant'e Leon'ard'o'n, ŝi dir'is mal'laŭt'e:

—La kar'a knab'in'o ven'is ĉi tie'n en la mez'o de la nokt'o en ne'el'dir'ebl'e kompat'ind'a stat'o, tut'lac'a, febr'a kaj kor'romp'it'a. Mi est'as tre kontent'a, ke vi ven'is sol'a, kaj mi esper'as, ke vi'a al'est'o trankvil'ig'os ŝi'n. Mi far'is mi'a'n ebl'o'n.

—Neni'o'n tre klar'a'n,—respond'is sinjor'in'o Harding kun trem'et'o en la voĉ'o.—Mi pen'is kun'ig'i la kelk'a'j'n dis'a'j'n parol'o'j'n, ven'ant'a'j'n el turment'it'a kor'o... Am'o al vi for'kur'ig'is ŝi'n. Mi cert'ig'is al ŝi, ke vi neniam dub'os ŝi'n, neniam. Lorn'a est'as ja tiel naiv'a, kiel infan'o. Mi ne pov'is mult'e parol'i kun ŝi, ĉar ... ŝi'a stat'o ne permes'as ĝi'n.

Leon'ard'o rigard'is kun kor'dolor'o kaj sam'temp'e kun dank'em'o kaj admir'o en la vizaĝ'o'n de la vir'in'o, nobl'a'n kaj bel'a'n pro emoci'o.

—Mi dank'as vi'n, sinjor'in'o Harding,—li dir'is varm'e;—ĉu vi jam konsult'is kurac'ist'o'n?

—Jes, mi tuj ven'ig'is doktor'o'n Foster kaj fleg'ist'in'o'n el Hitchin. Je la ok'a mi atend'as London'an special'ist'o'n, doktor'o'n Mas'o'n, kaj special'e spert'a'n nokt'a'n fleg'ist'in'o'n. Doktor'o Mas'o'n pas'ig'os la nokt'o'n ĉi tie, se neces'e. Vi ankaŭ dev'as rest'i, kaj sinjor'o Vincent. Mi jam ricev'is de li telegram'o'n; li al'ven'os kun'e kun la special'ist'o je la ok'a.

—Ĉu ver'e ĉio ĉi tio est'as neces'a?—demand'is Leon'ard'o kun pez'a kor'o.

—Neni'o, kio'n kurac'ist'a lert'ec'o kaj am'o pov'as far'i, est'os preter'las'it'a. Nun ven'u supr'e'n. Mi prepar'is ŝi'n por vi'a ven'o; sed la fleg'ist'in'o insist'e pet'as, ke vi'a vizit'o est'u tre mal'long'a, kaj ke ni evit'ig'u al ŝi ĉi'a'n ekscit'iĝ'o'n.

Sinjor'in'o Harding konduk'is Leon'ard'o'n en mal'hel'ig'it'a'n ĉambr'o'n, kaj tuj el'ir'is. Ĉe lit'o sid'is mez'aĝ'a fleg'ist'in'o, kiu lev'iĝ'is por si'n re'tir'i al la plej mal'proksim'a fenestr'o. Preter'pas'ant'e Leon'ard'o'n, ŝi dir'is mal'laŭt'e:

—Nur unu aŭ du minut'o'j'n, sinjor'o; kaj ne parol'ig'u ŝi'n mult'e. Ekscit'iĝ'o ankoraŭ pli alt'ig'us ŝi'a'n febr'o'n.

Leon'ard'o al'paŝ'is kaj si'n klin'is super la kap'o'n de la lit'kuŝ'ant'a knab'in'o. Vid'ebl'e ŝi est'is en febr'a stat'o kaj spir'is kun dolor'a mal'facil'ec'o. Li'a am'plen'a okul'o vid'is en ŝi'a lac'a rigard'o mal'gaj'ec'o'n kaj sopir'em'o'n. Klin'iĝ'ant'e pli mal'supr'e'n, li tuŝ'et'is per la lip'o'j ŝi'a'n varm'eg'a'n man'o'n, kuŝ'ant'a'n sur la lit'kovr'il'o, kaj murmur'et'is:

La sent'o'plen'a'j vort'o'j, li'a konfid'em'a, am'a rigard'o, kaj la ek'tuŝ'o de li'a'j lip'o'j aper'ig'is sur ŝi'a vizaĝ'o feliĉ'a'n rid'et'o'n. Leon'ard'o re'don'is ĝi'n per rid'et'o, en kiu spegul'iĝ'is la ond'ant'a'j emoci'o'j en li'a kor'o: dank'em'o, dolor'o kaj sopir'o. Kun pen'o reg'ant'e si'a'n voĉ'o'n, li flustr'is:

Tuj post'e li el'ir'is mal'laŭt'e, kontent'a, ke li al'port'is iom'a'n trankvil'o'n en ŝi'a'n kor'o'n, sed kun pez'a'j antaŭ'sent'o'j, ke li'a nov'a am'rev'o ne efektiv'iĝ'os; ke la mal'varm'a man'o de la mort'o jam ek'pren'os tiu'n trezor'o'n for de li, antaŭ ol li rajt'e pov'os nom'i ĝi'n si'a.

Tri sinjor'o'j, Leon'ard'o, sinjor'o Vincent kaj doktor'o Mas'o'n, mal'rapid'e promen'is sur la herb'ej'o antaŭ la dom'eg'o, gvid'at'e de bril'a lun'lum'o. La bel'ec'o de la park'o kaj la ne'ordinar'a ĉarm'o de la pac'a vesper'o influ'is tre divers'e sur la tri vir'o'j'n. La special'ist'o, mez'aĝ'a, mult'okup'it'a vir'o, est'is tre kontent'a el'iĝ'i el sufok'a Londono kaj pas'ig'i kelk'a'j'n hor'o'j'n en la viv'ig'a aer'o de tiu alt'e'lok'it'a, nobel'a bien'o. Foj'e, dum si'a'j student'a'j jar'o'j, li est'is gast'o en tiu dom'eg'o en la daŭr'o de kelk'e da semajn'o'j, kaj nun li vol'is el'ĝu'i la re'vid'o'n—eĉ se nur en lun'lum'o—de la bel'a'j ĉirkaŭ'aĵ'o'j, memor'ig'a'j pri mult'a'j feliĉ'a'j hor'o'j. Pri'parol'int'e kun si'a'j kun'promen'ant'o'j la danĝer'a'n stat'o'n de la mal'san'ul'in'o—ŝi'a'n mal'san'o'n li nom'is fort'a atak'o de du'obl'a pulm'o'brul'um'o, pli'grav'ig'it'a kaj preskaŭ sen'esper'ig'it'a de iom mal'fortik'a kor'o—li ĝentil'e sed insist'e pen'is gvid'i la inter'parol'o'n al tem'o'j pli en harmoni'o kun la bel'aĵ'o'j ĉirkaŭ ili.

En la anim'o de sinjor'o Vincent, mal'e, la trankvil'a bel'ec'o de la vesper'o nur pli'akr'ig'is li'a'n mal'gaj'ec'o'n kaj mal'dolĉ'ec'o'n. La dolĉ'a pac'o de la natur'o ŝajn'e mok'is li'a'n turment'it'a'n, ŝir'it'a'n kor'o'n. Ĉe okaz'a cit'o de la nom'o de Di'o, mal'pi'a'j, ribel'em'a'j pens'o'j tra'flug'is li'a'n kap'o'n. Li sci'is, ke la mal'aper'o de Lorn'a, al kiu li'a sol'ec'a kor'o al'kroĉ'iĝ'is per ĉiu'j ten'il'o'j, kaj, sekv'e, ŝi'a ver'ŝajn'e baldaŭ'a mort'o, est'as al'juĝ'ebl'a'j al li'a du'on'frat'in'o. De'nov'e mal'dolĉ'a'j, venĝ'em'a'j pens'o'j kontraŭ'vol'e ek'reg'is li'n. La ĝis'nun'a inkub'a tim'o pri mal'kovr'o de pas'int'a'j mal'bon'far'o'j, kiu en la daŭr'o de mult'a'j jar'o'j farad'is li'n humil'a kaj preskaŭ pent'em'a, nun sent'ebl'e mal'pez'iĝ'is, kaj li ek'demand'is si'n, ĉu ver'e la lud'o valor'is la kandel'o'n: ĉu li nun ne montr'as al Delfino tro da indulg'o.

Leon'ard'o dank'em'e mal'ferm'is si'a'n prem'at'a'n kor'o'n al trankvil'ig'a'j influ'o'j de la bel'a nokt'o. La seren'ec'o de la vesper'o sent'ig'is al li, ke ĉiu'j sur'ter'a'j dolor'o'j iam ĉes'os; ke, kio'n ajn Di'a providenc'o destin'is por li, neni'o pov'us rab'i al li anim'pac'o'n kaj la hered'o'n de post'tomb'a spirit'aktiv'ec'o sen iluzi'o'j kaj sen ĉagren'o'j. La seren'ec'o ĉirkaŭ li, kaj la bril'a'j stel'o'j super li ŝajn'is cert'ig'i li'n pri tio.

La horloĝ'o en la grand'a vestibl'o ek'son'is. Nokt'o'mez'o. Sinjor'o Vincent jam en'lit'iĝ'is. Leon'ard'o el'ven'is el stud'ej'o kaj star'is en la daŭr'o de kelk'a'j minut'o'j ĉe la mal'supr'o de la ŝtup'ar'o, rigard'ant'e supr'e'n kaj streĉ'e aŭskult'ant'e. Li sent'is si'n tut'e lac'a. Post vic'o da pli-mal'pli sen'ripoz'a'j nokt'o'j, li'a korp'o sen'indulg'e postul'is, malgraŭ li'a vol'fort'o, iom da dorm'o. Sed li ne vol'is si'n re'tir'i en si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, ne sci'iĝ'int'e pri la last'a bulten'o de la special'ist'o, kiu jam antaŭ du'on'hor'o en'ir'is la ĉambr'o'n de la mal'san'ul'in'o. Fin'e li aŭd'is paŝ'o'j'n, kaj, moment'o'n post'e, sinjor'in'o Harding aper'is ĉe la supr'o de la ŝtup'ar'o. Ŝi jam de'met'is si'a'n vesper'manĝ'a'n rob'o'n kaj est'is vest'it'a per tre simpl'a koton'a vest'o. Post mal'long'a ŝancel'iĝ'o ŝi ven'is mal'supr'e'n, kaj la du hom'o'j de'nov'e star'is kun'e en la sam'a lok'o, kie ili star'is, en la silent'o de la nokt'o, antaŭ kelk'e da monat'o'j. Sed tia est'is ili'a antaŭ'okup'it'ec'o, ke ili ne memor'is la antaŭ'a'n okaz'aĵ'o'n. La vizaĝ'o de sinjor'in'o Harding est'is tre serioz'a kaj mal'gaj'a. Ŝi'a'j esprim'o'plen'a'j okul'o'j, ek'rigard'ant'e la li'a'j'n, vid'ig'is profund'a'n kun'sent'o'n kaj sincer'a'n kompat'o'n.

—Mi tre mal'ĝoj'as,—ŝi dir'is kun trem'et'ant'a'j lip'o'j;—doktor'o Mas'o'n las'as al ni tre mal'mult'e da esper'o.—Ŝi ek'halt'is, por si'n reg'i kaj parol'is plu'e:—Efektiv'e, mi tim'as, preskaŭ neniom.—Ĉar Leon'ard'o ne tuj respond'is, ŝi al'dir'is:—Nun ir'u en vi'a'n dorm'o'ĉambr'o'n. Vi aspekt'as mort'e lac'a.

La sci'ig'o ne surpriz'is Leon'ard'o'n; li jam antaŭ'sent'is, ke ĝi ven'os, kaj nun ek'prem'eg'is li'n obtuz'a dolor'o, kiu preskaŭ mal'ebl'ig'is al li kompren'i ĝi'a'n signif'o'n.

—Kaj vi,—li demand'is,—ĉu vi ne serĉ'os dorm'o'n? Vi ankaŭ aspekt'as lac'eg'a.

—Ne,—ŝi respond'is sen'afekt'e,—mi mal'dorm'os; mi tre am'as fleg'ad'o'n.

Ĉapitr'o XII

Ok monat'o'j pas'is; sep monat'o'j post la eksplod'o de la terur'a mond'milit'o.

Mal'varm'a post'tag'mez'o, mal'agrabl'e mal'sek'a, al'proksim'iĝ'is al pez'a, mal'gaj'a vesper'o. Nebul'a krepusk'o sur'ramp'is la tomb'ej'o'n de la vilaĝ'o Linkfield. Solen'ig'a silent'o reg'is tie, inter'romp'at'a nur de susur'et'o, kaŭz'at'a de pez'a'j gut'o'j, fal'ant'a'j sur velk'int'a'j'n foli'o'j'n. En ĉirkaŭ'bar'o de grand'a, famili'a tomb'o star'is alt'kresk'a vir'o en profund'a medit'o. Li'a ne'kovr'it'a kap'o est'is respekt'eg'e klin'it'a, kaj per ambaŭ man'o'j li ten'is bel'a'n girland'o'n el blank'a'j flor'o'j.

La leg'ant'o jam re'kon'is en tiu en'pens'a figur'o Leon'ard'o'n. Li sur'hav'is khakan uniform'o'n de simpl'a soldat'o kun ruĝ'a kruc'o sur la manik'o'j. Li'a ĉap'o pend'is sur palis'o de la fer'aĵ'a bar'il'o. La last'a'j dek ok monat'o'j, precip'e la last'a'j ok, efik'is sur li rimark'ebl'a'n ŝanĝ'o'n, aspekt'ig'ant'e li'n pli mal'jun'a, ol la pas'o de la temp'o pri'respond'is. Li'a vizaĝ'o est'is mal'gaj'a kaj serioz'a, tamen en li'a'j okul'o'j lum'is esper'em'o kaj cel'konsci'o. Ĉi tiu kviet'a angul'o en la ombr'o de la am'at'a, mal'nov'a preĝ'ej'o est'is nun por li la plej kar'a, la plej sankt'a lok'o en la mond'o. Li ven'is tiu'n vesper'o'n por adiaŭ'i ĝi'n.

—Kiel strang'e est'as,—li pens'is,—ke mi trov'iĝ'as en milit'ist'a uniform'o, pret'a for'ir'i al la scen'ej'o de la plej sang'a, la plej terur'a milit'o, kiu'n la mond'o iam vid'is; mi, kiu de mi'a'j knab'a'j jar'o'j mal'am'ad'is la milit'o'n kaj ĉio'n, kio kaŭz'as milit'o'n; mi, kiu jam ankoraŭ mult'obl'e pli mal'am'as ĝi'n, vid'ant'e, kia'n torent'eg'o'n da mal'am'o kaj ali'a'j mal'bon'a'j pasi'o'j ĝi pov'as mal'bar'i.

Sed li ir'is je la vok'o de sufer'ant'o'j. Nun, kiam la nov'a fabrik'ej'o est'is en labor'ord'o, li ne pov'is pli long'e kontraŭ'star'i tiu'n al'vok'o'n. Li el'pens'is aparat'o'n por konstat'i la preciz'a'n lok'o'n de kugl'o en la korp'o de vund'it'o'j kaj, ĉar mult'a'j jun'a'j milit'kurac'ist'o'j trov'is mal'facil'aĵ'o'j'n en la uz'ad'o de la il'ar'o, li propon'is al la milit'ministr'ar'o si'a'n serv'o'n. Fru'maten'e, la morgaŭ'a'n tag'o'n, li ek'for'ir'os al Franc'uj'o—i'e'n, li ne sci'is kie'n.

Sed ne sol'e tiu'j pens'o'j okup'is li'n; ali'a'j ven'is al li en la kor'o'n; pens'o'j, kiu'j jam kelk'a'foj'e si'n al'trud'is al li, kaj kontraŭ kiu'j li ĉiam honest'e batal'is: Ĉu li ver'e far'is tut'a'n si'a'n ebl'o'n, por plen'um'i la promes'o'n, don'it'a'n al si'a patr'o?

—Ĉu li ne rest'is tro long'e en Uson'o?—Ĉu li antaŭ'e pov'us mal'help'i la tro'fru'a'n mort'o'n de tiu bel'a hom'a flor'o, se li ag'us ali'manier'e, pli kuraĝ'e? Tiu'j demand'o'j prezent'iĝ'is al li hodiaŭ ne en tre klar'a form'o; pli'ĝust'e ven'is al li nur memor'o pri ili kaj pri la respond'o'j, kiu'j'n li don'is al si antaŭ'e. De'nov'e li sent'is, kaj nun kun seren'a cert'ec'o, ke li konscienc'e plen'um'is si'a'n promes'o'n. Cert'e ne pov'us est'i la vol'o de li'a patr'o, ke li neniam for'est'u for de la vilaĝ'o aŭ de Lorn'a; kaj neni'o pov'us ŝancel'i li'a'n konvink'o'n, ke li'a'j vojaĝ'o'j al Rus'uj'o kaj Amerik'o est'is providenc'e aranĝ'it'a'j. Prosper'is ja al li, tir'i la kar'a'n knab'in'o'n el grand'a danĝer'o—pli mal'bon'a ol la mort'o mem—kiu'n sen'dub'e ŝi'a agoni'ant'a patr'in'o antaŭ'vid'is.—Lorn'a,—li dir'is al si re'foj'e,—ir'is en la ĉiel'a'n hejm'o'n kun sen'makul'a kor'o, kaj est'as en la ĉiel'ej'o'j pli feliĉ'a kaj okup'at'a per pli ben'o'riĉ'a labor'o, ol ŝi trov'us ĉi sub'e. Almenaŭ ŝi'a for'pas'o evit'ig'is al ŝi mult'a'j'n ĉagren'o'j'n kaj anim'konflikt'o'j'n; la terur'a'n streĉ'iĝ'o'n de la nerv'o'j, de kiu ĉiu'j sent'em'a'j person'o'j sufer'is de post la komenc'o de la milit'o. Kelk'a'foj'e, pens'ant'e pri Lorn'a, li est'is inklin'a pren'i laŭ'liter'e la dir'o'n de Salomono, kiu opini'is, ke:—"La mort'int'o'j, kiu'j jam antaŭ long'e mort'is, est'as pli feliĉ'a'j, ol la viv'ant'o'j, kiu'j viv'as ĝis nun."

La sol'a'j afer'o'j, krom li'a fort'a komerc'a okup'at'ec'o, kiu'j don'is al li distr'ad'o'n kaj konsol'o'n, est'is li'a'j literatur'a'j labor'o'j por Esperant'o kaj por pli'vast'ig'o de pli pac'am'a'j sent'o'j inter la naci'o'j. Mez'e de tiom da akr'e konflikt'ant'a'j koncept'o'j pri la milit'o, pri ĝi'a'j kaŭz'o'j kaj cel'o'j; mez'e de tiom da liber'ig'it'a'j pasi'o'j kaj mal'just'a'j juĝ'o'j, li pen'is fiks'i la rigard'o'n sur la pli vast'a'j kaj pli sankt'a'j koncern'o'j de la hom'ar'o, kun fervor'a dezir'o, ke li'a'j propr'a'j, natur'e hom'a'j sent'o'j est'u en plen'a harmoni'o kun la vol'o de Di'o, por ke li pov'u sen'rezerv'e las'i la fin'a'j'n decid'o'j'n en la man'o'j de saĝ'a kaj am'a Providenc'o.

Eĉ ne unu moment'o'n ŝancel'iĝ'is li'a firm'a kred'o je la fin'a triumf'o de la Esperant'o-pac'mov'ad'o, se nur ĝi inspir'iĝ'os per la spirit'o de Di'a am'o. Nun, pli ol iam antaŭ'e, li est'is cert'a, ke la el'star'ant'a mal'sukces'o de la mult'e'nombr'a'j pac'mov'ad'o'j est'as atribu'ebl'a al la fakt'o, ke ili pli-mal'pli las'is Di'a'j'n konsider'o'j'n ekster si'a'j kalkul'o'j.

Sur la voj'o hejm'e'n Leon'ard'o renkont'is sinjor'o'n Vincent. La long'a vizaĝ'o de la alt'kresk'a, mal'dik'a vir'o est'is serioz'a kun sulk'o'j sur la frunt'o kaj ĉirkaŭ la buŝ'o, don'ant'a'j al li aspekt'o'n de nerv'e mal'fortik'a hom'o, kies vol'fort'o romp'iĝ'is de prem'eg'a'j sort'o'bat'o'j. Kvankam li rigard'is Leon'ard'o'n kun kor'inklin'o, li ne pov'is mal'kaŝ'i iom'a'n mal'bon'humor'o'n. Kiam, antaŭ kelk'e da semajn'o'j, li'a kun'firm'an'o sci'ig'is al li pri dezir'o propon'i si'a'j'n serv'o'j'n al la reg'ist'ar'o, li komenc'e fort'e kontraŭ'star'is, rezon'ant'e, ke Leon'ard'o pov'os pli bon'e serv'i al la patr'uj'o kiel fabrik'ant'o kaj, ebl'e, kiel el'pens'ant'o de plu'a'j ĥirurgi'a'j aparat'o'j, ol kiel help'ant'o en milit'hospital'o. Sed li bon'e sci'is, ke sen'util'e est'as pen'i deklin'i li'n de voj'o de la dev'o, kaj iom post iom li ĉes'ig'is si'a'n argument'ad'o'n. La ĉef'a kaŭz'o de la kontraŭ'star'o de sinjor'o Vincent ne est'is mank'o de patriot'ec'o, kiu, efektiv'e, trov'is en li'a kun'tir'iĝ'int'a anim'o nur mal'varm'a'n lok'o'n, sed tim'o. Kvankam Delfino Haverford far'is si'a'n ebl'o'n re'akir'i la konfid'o'n de la frat'o per si'n'don'em'o kaj mal'avar'ec'o, sinjor'o Vincent ankoraŭ sent'is si'n tre ĝen'at'a kaj mal'trankvil'a en ŝi'a kun'est'o. Li mal'am'is est'i sol'a kun ŝi. Plu'e, li atend'is baldaŭ'a'n re'ven'o'n de Malkomo el Skot'land'o, kie ĉi tiu pas'ig'is kelk'e da monat'o'j'n kun parenc'o, kaj li bon'e sci'is, ke en li'a'j obstin'em'a'j aŭ melankoli'a'j humor'o'j Leon'ard'o est'as la sol'a person'o, kiu pov'as efik'e trakt'i la mal'feliĉ'a'n jun'ul'o'n.

—Ven'u dom'e'n, Leon'ard'o, kaj trink'u kun mi tas'o'n da te'o. Ĵus al'ven'is grand'a pak'aĵ'o el Parizo. Sinjor'in'o Harding send'is bel'eg'a'n girland'o'n kun la pet'o ĝi'n met'i morgaŭ sur la tomb'o'n de Lorn'a. Morgaŭ est'os ŝi'a nask'o'tag'o.

—Mi ne forges'is tio'n. La blank'a'j lili'o'j kaj konval'o'j, kiu'j'n mi kresk'ig'is en mi'a varm'ej'o, est'is destin'it'a'j por girland'o por ŝi'a nask'o'tag'o. Mi ĵus met'is ĝi'n sur la tomb'o'n.—Sur'voj'e al la dom'o de sinjor'o Vincent Leon'ard'o dir'is en'pens'e:—Memor'i tiu'n tag'o'n, est'as bel'a montr'o de la bon'kor'ec'o de sinjor'in'o Harding.

—Aj! Nobl'a vir'in'o ŝi est'as, Leon'ard'o, nobl'a nobel'in'o. Sed strang'e est'as, ke jam de ses monat'o'j ŝi kaŝ'as si'n for de ĉiu'j amik'o'j kaj kon'at'o'j. Ŝi'a mal'long'a leter'et'o en'hav'as neni'a'n adres'o'n. Kial? mi demand'as al mi.—Post moment'o li dir'is plu'e kun mal'dolĉ'a ĝem'o:—Ŝi est'us por Lorn'a alt'valor'a, patr'in'a amik'in'o. Tiom ŝi favor'is ŝi'n, ke per si'a soci'a pozici'o kaj per si'a riĉ'ec'o ŝi pov'us cert'ig'i al ŝi bril'a'n est'ont'ec'o'n. Tia knab'in'o, kia Lorn'a, sub lert'a zorg'ant'ec'o de sinjor'in'o Harding hav'us la mond'o'n ĉe si'a'j pied'o'j. Turment'a pens'o!

Leon'ard'o aŭskult'is tiu'j'n sen'takt'a'j'n vort'o'j'n kun dolor'ant'a kor'o. Silent'e li ir'is ĉe la flank'o de la ne'pli'bon'ig'ebl'a ego'ist'o, medit'ant'e. Li ek'sent'is sen'ŝarĝ'iĝ'o'n ĉe la pens'o, ke li, almenaŭ dum kelk'a temp'o, liber'iĝ'os de labor'ad'o kun si'a kun'firm'an'o. Pli'vol'e li serĉ'us por ĉiam, mal'proksim'e inter ne'kon'at'o'j, nov'a'n kamp'o'n de ag'ad'o. Tamen mult'a'j sentimental'a'j pens'o'j fort'e lig'is li'n al tiu kar'a, ĉarm'a lok'o.

Fraŭl'in'o Haverford promes'is al Leon'ard'o send'i si'a'n kaleŝ'o'n fru'e, la sekv'int'a'n maten'o'n, por vetur'ig'i li'n al la staci'o. Apenaŭ tag'iĝ'is. La maten'a aer'o est'is tranĉ'a, kiam la vetur'il'o halt'is antaŭ la ĝarden'a pord'o de li'a dom'o.

Am'e adiaŭ'int'e Anjon, kiu sent'is tro'grand'a'n tim'o'n pri la danĝer'o'j, al kiu'j li si'n el'met'os, Leon'ard'o al'ir'is la vetur'il'o'n. Kun surpriz'o li trov'is en ĝi Delfinon Haverford. Kor'e prem'ant'e ŝi'a'n man'o'n, li dir'is:

—Ho, fraŭl'in'o Haverford, kiel bon'kor'e est'as akompan'i mi'n tiel fru'e kaj en tia mal'agrabl'a veter'o! Anjo ankaŭ vol'is ven'i, sed pro ŝi'a mal'varm'um'o mi konsil'is al ŝi ne far'i tio'n. Kompat'ind'a vir'in'o, ŝi sen'bezon'e fort'e mal'trankvil'iĝ'as.

Dum Leon'ard'o sid'iĝ'is kontraŭ ŝi kaj de'met'is kelk'e da pak'aĵ'et'o'j sur la sid'ej'o'n, fraŭl'in'o Haverford rigard'is li'n kun kor'tuŝ'a am'sent'o, preskaŭ kun respekt'eg'o. En ŝi'a'j mal'gaj'a'j okul'o'j lum'is delikat'a emoci'o. Ia kon'at'o, kiu ne vid'is ŝi'n en la daŭr'o de la last'a'j ok monat'o'j, mir'eg'us pri la grand'a ŝanĝ'o, sur'ven'int'a ŝi'a'n ekster'aĵ'o'n. Ŝi'a'j har'o'j est'is preskaŭ blank'a'j, kaj ŝi'a'j trajt'o'j montr'is ĉarm'a'n mild'ec'o'n, humil'ec'o'n kaj pens'em'ec'o'n, kiu'j ig'is ŝi'n preskaŭ ne're'kon'ebl'a.

—Mi mal'ĝoj'as, ke vi for'ir'as,—ŝi respond'is simpl'e,—kaj mi vol'is adiaŭ'i vi'n la last'a ĉe la vagon'ar'o. Di'o sci'as, kiam mi re'vid'os vi'n. Est'u tre si'n'gard'a; kaj Di'o ŝirm'u vi'n.

—Mi dank'as vi'n, fraŭl'in'o Haverford,—Leon'ard'o dir'is kor'tuŝ'it'e kaj pen'ant'e gaj'ig'i ŝi'n per rid'et'o,—sed mi ne el'met'iĝ'os al tia'j danĝer'o'j, kiel vi kaj Anjo prezent'as al vi.

—Ne dir'u tio'n, sinjor'o Marston; pri'zorg'i vund'it'o'j'n ĝust'e mal'antaŭ la paf'lini'o aŭ en la tranĉe'o'j, est'as tre danĝer'a afer'o.

—Ni akr'e sent'os vi'a'n for'est'o'n,—ŝi dir'is plu'e,—vi ja far'iĝ'is por ni tia neces'aĵ'o. Kaj kiom'eg'e mi ŝuld'as al vi.

—Kiom da foj'o'j vi jam promes'is al mi ne plu parol'i pri tio!—respond'is Leon'ard'o.—Ne'mult'a'j hom'o'j pov'us sub'prem'i plezur'a'n sent'o'n ĉe la pens'o, ke kelk'a'j amik'o'j tiom bedaŭr'as ili'a'n for'est'o'n; kaj mi dev'as konfes'i mi'n iom'et'e kulp'a pri tia ego'ism'o.

Fraŭl'in'o Haverford pen'is rid'et'i, sed ŝi'a kor'o est'is tro prem'at'a. Iom post'e ŝi demand'is subit'e, kvazaŭ la demand'o form'as part'o'n de vic'o da si'n'sekv'ant'a'j pens'o'j:

—Mi ŝtel'ir'os tie'n en la vesper'a krepusk'o, kiam mi est'as cert'a, ke mi renkont'os neniu'n—por plor'i. Ho, la hodiaŭ'a tag'o est'as por mi mal'gaj'a tag'o.—La vir'in'o ek'silent'is, por venk'i si'a'n kor'prem'o'n. Post moment'o ŝi parol'is plu'e kun kor'tuŝ'a, sed sen'sukces'a pen'o for'sku'i la ŝi'n reg'ant'a'n mal'gaj'ec'o'n:—Sed mi ne ven'is por mal'gaj'ig'i al vi la for'ir'o'n; mi ven'is por iom gaj'ig'i vi'n. Ne tro ĉagren'iĝ'u pro ŝi, sinjor'o Marston. Vi ja est'as ankoraŭ jun'a, kaj la temp'o re'san'ig'as ĉiu'j'n vund'o'j'n.

Plu'a surpriz'o atend'is Leon'ard'o'n ĉe la staci'dom'o. Kelk'dek'o'j da ge'amik'o'j, dung'it'o'j el la ofic'ej'o, el la fabrik'ej'o, kaj el la farm'bien'o, kiu'n li'a patr'o antaŭ'e administr'is, krom ali'a'j vilaĝ'an'o'j, jam ven'is por, ankoraŭ unu foj'o'n, adiaŭ'i li'n. Ili'a'j adiaŭ'kri'o'j est'is tre kor'a'j, kaj Leon'ard'o profund'e kor'tuŝ'iĝ'is de tiom da bon'kor'ec'o kaj sid'iĝ'is en la kupe'o kun sent'o de mir'o pri la mult'a'j montr'o'j de kor'inklin'o, kiu'j'n li vid'is. Kiam la last'a'j, tiel bon'e'kon'at'a'j part'o'j de la hejm'a pejzaĝ'o mal'aper'is el li'a vid'o, li sent'is, ke, malgraŭ ĉio, la vilaĝ'o kun si'a'j loĝ'ant'o'j, kun si'a'j koncern'o'j kaj inter'rilat'o'j kaj kun si'a'j dolĉ'a'j kaj mal'dolĉ'a'j memor'o'j est'as por li pli kar'a, ol li supoz'is.

Pas'is ankoraŭ kelk'e da monat'o'j. La terur'a mond'milit'o daŭr'e furioz'is, kaj blind'ig'a'j pasi'o'j mal'proksim'ig'is pli kaj pli ĉi'a'n ebl'ec'o'n de baldaŭ'a pac'o. Tamen ĉie milion'o'j da mild'a'j, prem'at'a'j kor'o'j, al kiu'j tiu sen'senc'a el'verŝ'ad'o de sang'o kaŭz'is grand'a'n mizer'o'n, sopir'is al pac'o. Ali'a'j, kompar'e tre mal'mult'a'j, rigard'ant'e pli profund'e'n en la ver'a'j'n kaŭz'o'j'n de la konflikt'o, preĝ'is ne por nur'a ĉes'o de la batal'ad'o, sed por grand'a, spirit'a re'viv'iĝ'o en ĉiu'j land'o'j kaj por al'konform'iĝ'o al la saĝ'a'j instru'o'j de la mild'a Nazaret'an'o.

Leon'ard'o labor'is en kelk'a'j milit'hospital'o'j en Flandr'uj'o kaj Franc'uj'o kun grand'a sed sen'parad'a si'n'don'em'o, funkci'ig'ant'e si'a'j'n nov'a'j'n aparat'o'j'n aŭ al'port'ant'e vund'it'o'j'n el tranĉe'o'j kaj sen'ŝirm'a'j batal'kamp'o'j. En la komenc'o li'a serioz'ec'o kaj iom'a si'n'de'ten'em'o kaj ne mal'pli li'a mal'inklin'o abomen'i ĉio'n rilat'ant'a'n al la mal'amik'o'j mal'favor'at'ig'is li'n ĉe mult'a'j el li'a'j kun'ul'o'j kaj super'ul'o'j. Li'a pasi'a pac'am'o kaj li'a firm'a kred'o je ebl'ec'o de honor'a pac'o, baz'it'a sur reciprok'a estim'o kaj krist'an'a frat'am'o, est'is mal'ĝust'e kompren'at'a'j kaj mal'just'e juĝ'at'a'j. En tia ekscit'a temp'o, mez'e de fort'a'j pasi'o'j, nobl'a'j kaj mal'nobl'a'j, kiam la hom'o'j turn'is la vizaĝ'o'n kiel silik'aĵ'o al la akir'o de venk'o, ŝajn'e ne trov'iĝ'is lok'o por rev'em'a'j ideal'ist'o'j aŭ utopi'ul'o'j. Sed iom post iom tiu'j antaŭ'juĝ'o'j mal'aper'is, kaj li akir'is la kor'inklin'o'n kaj alt'a'n estim'o'n de ĉiu'j kun'ul'o'j per si'a el'star'ant'a si'n'don'em'o, si'a ĉiam'a bon'kor'ec'o kaj si'a sen'tim'a kuraĝ'o en la plej danĝer'a'j situaci'o'j.

Unu tag'o'n Leon'ard'o ricev'is ordon'o'n tuj ir'i aŭtomobil'e al hospital'o en Epinal kun'e kun du franc'a'j arme'a'j kurac'ist'o'j. Unu el la kurac'ist'o'j, la pli jun'a, est'is Esperant'ist'o. La ali'a, kiu, antaŭ la milit'o, est'is inklin'a entrepren'i la stud'o'n de la inter'naci'a lingv'o, precip'e pro profesi'a'j cel'o'j, nun for'las'is tiu'n intenc'o'n. Li opini'is, ke la Esperant'ist'a mov'ad'o ricev'is tro fort'a'n puŝ'o'n mal'antaŭ'e'n per la milit'o por plen'um'i, en la daŭr'o de tre mult'a'j jar'o'j, la grav'a'n misi'o'n, kiu'n ĝi'a'j adept'o'j laŭ'dir'e far'is la cel'o de si'a viv'o. Ĉi tiu demand'o form'is la tem'o'n de vigl'a diskut'o dum part'o de la aŭtomobil'a vetur'o.

—Jes, jes, sinjor'o Marston,—dir'is la pli'aĝ'a oficir'o ĝentil'e, lev'ant'e blank'e gant'it'a'n man'o'n, kvazaŭ pet'ant'e pardon'o'n,—teori'e vi'a'j maksim'o'j est'as tre bon'a'j, sed, mal'feliĉ'e, ĉi tiu milit'o montr'as la ne'ebl'ec'o'n praktik'i ili'n.

—Se maksim'o'j est'as ĝust'a'j, ili'a praktik'o ne dev'us est'i ne'ebl'a, kondiĉ'e, ke ne mank'as la vol'o...

—Ha!—viv'e ek'kri'is la sam'a oficir'o kun ton'o de facil'a triumf'o, kaj petol'e ek'rigard'ant'e la pli jun'a'n kurac'ist'o'n.—Sen'dub'e vi est'as prav'a. Ĝust'e tiu'n punkt'o'n mi jam pri'diskut'is kun mi'a koleg'o kaj du aŭ tri ali'a'j Esperant'ist'o'j. "Kondiĉ'e, ke" ... jen la mal'facil'aĵ'o! Ja, kondiĉ'e, ke ne mank'as vol'o, kuraĝ'o, sincer'ec'o...

—kaj am'o, se vi vol'as; ĉar la am'o ampleks'as ja ĉiu'j'n virt'o'j'n. Unu moment'o'n, sinjor'o koleg'o,—li dir'is al la jun'a kurac'ist'o, kiu vol'is ek'parol'i kaj, kiu aspekt'is iom embaras'at'a,—mi kred'as, ke vi kaj kelk'a'j ali'a'j Esperant'ist'o'j en nun milit'ant'a'j land'o'j rest'as fidel'a'j al vi'a'j laŭt'e proklam'it'a'j pac'princip'o'j. Sed mult'a'j, kiu'j fanfaron'ad'is pri universal'a frat'ec'o kaj kant'ad'is ĝis raŭk'ec'o "La Esper'o" kaj simil'a'j'n himn'o'j'n, nun trov'iĝ'as inter la plej fervor'a'j batal'ant'o'j. Ne dec'as en'ŝrank'ig'i dum la milit'o si'a'j'n tiel laŭt'e pri'kant'it'a'j'n, kontraŭ'milit'a'j'n princip'o'j'n, por post'e el'pren'i ili'n kaj re'komenc'i la kant'ad'o'n. Oni dev'as indulg'i vulgar'ul'o'j'n, se ili perd'as fid'o'n al la ebl'ec'o de universal'a frat'ec'o. Mi person'e kon'as franc'a'j'n Esperant'ist'o'j'n kaj aŭd'is pri ali'a'j en land'o'j nun implik'it'a'j en la milit'o, kiu'j'n la ond'eg'o de patriot'ism'o per'fort'e for'port'is kun ĉiu'j ali'a'j bel'a'j maksim'o'j pri universal'a frat'am'o, tut'e,—kun signif'o'plen'a, for'bala'a man'gest'o.—Aj! kaj kelk'a'j el ili okup'is alt'a'n lok'o'n en la konsil'ant'ej'o'j de la Esperant'ist'a mov'ad'o.

—Vi tro'ig'as, sinjor'o koleg'o, vi tro'ig'as. Tamen mi asert'ad'as, ke patriot'ec'o est'as unu el la plej sankt'a'j sent'o'j en la hom'a kor'o. Ĉu ne ver'e, sinjor'o Marston?

—Sen'dub'e, doktor'o Souchay,—respond'is Leon'ard'o en'pens'e,—ver'a patriot'ec'o est'as tre nobl'a karakter'trajt'o; sed fals'a patriot'ism'o est'as danĝer'a afer'o kaj tre'eg'e mal'util'a por la hom'ar'o. Mult'eg'e da krim'o'j far'iĝ'is en ĝi'a nom'o, sam'e kiel en la nom'o de religi'o. Ver'a'j patriot'o'j est'as tiel mal'oft'a'j, kiel ver'a'j sankt'ul'o'j. Ĝust'a'j koncept'o'j pri patriot'ism'o baldaŭ for'ig'us la kaŭz'o'j'n de milit'o'j.

La du kurac'ist'o'j mir'e rigard'is la pens'em'a'n vizaĝ'o'n de la parol'ant'o. Doktor'o Souchay demand'is li'n:

—Mi koncept'as ver'a'n patriot'ism'o'n jen'e: "Fort'a dezir'o, ke la land'o de ies nask'iĝ'o aŭ elekt'o plen'um'u en la inter'naci'a ekonomi'o tiu'n lok'o'n, kiu'n, pro la bon'o de la tut'a hom'ar'o, Di'a providenc'o al ĝi difin'is."

—Hm! iom tro alt'e altruism'a koncept'o por la nun'temp'a humor'o de Eŭrop'o, mi tim'as,—re'dir'is doktor'o Flambert, la mal'jun'a kurac'ist'o.

—La mond'o est'as tro ego'ist'a por al'pren'i tiu'n difin'o'n; kaj kun ĉiam kresk'ant'a material'ism'o, mi vid'as neni'a'n esper'o'n, ke ĝi far'iĝ'os mal'pli ego'ist'a.

—Ne mal'esper'u,—dir'is Leon'ard'o;—ver'o ja est'as, ke, ĝis la kor'o de la hom'ar'o ŝanĝ'iĝ'os, oni daŭr'e si'n apog'os al krud'a, best'a fort'o. La hom'ar'o bezon'as pli da am'o kaj mal'pli da mal'am'o; pli da inter'naci'a altruism'o kaj mal'pli da naci'a ego'ism'o. Sed, ĉar Di'o ekzist'as, am'o fin'e nepr'e venk'os.

La diskut'o inter'romp'iĝ'is. La aŭtomobil'o subit'e mal'rapid'iĝ'is kaj, moment'o'n post'e, halt'is. La tri sinjor'o'j antaŭ'e ne rimark'is, ke ili ating'is la fin'o'n de regiment'o de franc'a infanteri'o, marŝ'ant'a en la sam'a direkt'o. Tumult'o reg'ant'a inter la soldat'ar'o, laŭt'a'j ordon'o'j de oficir'o'j pri tuj'a pret'iĝ'o kaj rapid'a dis'kur'o, kaj mult'a'j ĉiel'e'n direkt'it'a'j rigard'o'j tuj sci'ig'is al la okup'ant'o'j de la aŭtomobil'o, ke ar'o de mal'amik'a'j aeroplan'o'j al'proksim'iĝ'as. Post kelk'e da moment'o'j oni jam pov'is disting'i la "Taŭbe" tip'o'n de la bird'eg'o'j, el kiu'j kvar, flug'ant'e en preskaŭ rekt'a lini'o, aspekt'is kvazaŭ ili vet'flug'as por sem'i mort'o'n kaj detru'o'n sur la serpent'um'ant'a'n stri'o'n da mal'amik'a'j soldat'o'j. Du plu'a'j flug'maŝin'o'j sekv'is en kelk'a mal'proksim'ec'o post la unu'a'j.

—Rest'u!—sever'e respond'is la al'demand'it'o.—Ĉi tie trov'iĝ'os labor'o por ni post kelk'a'j moment'o'j.

Li est'is prav'a. Pli kaj pli proksim'e'n ven'is la ses aeroplan'o'j; kaj pli kaj pli laŭt'e aŭd'iĝ'is la bru'o de la motor'o'j. Tuj kiam ili trov'iĝ'is super la ekstrem'aĵ'o de la rapid'e dis'iĝ'ant'a korpus'o, la bomb'o'j komenc'is fal'i. Subit'e aŭd'iĝ'is el la kontraŭ'a flank'o bru'o de ali'a'j aeroplan'o'j, kaj post moment'o aper'is du, tri, kvar franc'a'j aer'vetur'il'o'j de iom pli grand'a tip'o, ol la german'a'j, alt'flug'ant'e kun nuk'romp'a rapid'ec'o.

La mal'amik'a'j aviad'ist'o'j tuj far'is rond'o'flug'o'n, rapid'e ĵet'ant'e si'a'j'n bomb'o'j'n. Leon'ard'o kaj la du kurac'ist'o'j, rapid'e el'pren'int'e valiz'et'o'j'n kun urĝ'e'bezon'aĵ'o'j, jam el'salt'is el la vetur'il'o por provizor'e bandaĝ'i kelk'a'j'n vund'it'o'j'n. Malgraŭ la danĝer'o kaj la surd'ig'a bru'o de la eksplod'ant'a'j bomb'o'j, mult'a'j soldat'o'j halt'is kaj preskaŭ sen'spir'e supr'e'n'rigard'is por observ'i la komenc'iĝ'ant'a'n aer'batal'o'n. Kun mir'ig'a mal'tim'o kaj grand'a furioz'o la franc'a'j aviad'ist'o'j atak'is la "Taŭbojn". Paf'o'j inter'ŝanĝ'iĝ'is, kaj frakas'ad'o de flug'il'o'j aŭd'iĝ'is. Nov'a, terur'a spektakl'o si'n prezent'is: ambaŭ'flank'e lert'a'j, rapid'a'j turn'iĝ'o'j; ruz'a'j, mal'tim'a'j pen'o'j si'n lok'i super la mal'amik'a'j aer'batal'il'o'j. La furioz'ec'o de la reciprok'a'j atak'o'j, la rapid'ec'o de la mov'o'j kaj la minac'ant'a'j, terur'a'j risk'o'j ten'is mult'a'j'n al'rigard'ant'o'j'n en'sorĉ'it'a'j.

Leon'ard'o ne vid'is la fin'o'n de la batal'o; nur kelk'e da semajn'o'j post'e li sci'iĝ'is, ke tri german'a'j aeroplan'o'j kaj du franc'a'j kun si'a'j aviad'ist'o'j pere'is. La ceter'a'j "Taŭboj" for'flug'is. La venk'o do aparten'is al la pli grand'a'j kaj pli bon'e ekip'it'a'j aviad'il'o'j. Leon'ard'o ĵus al'kur'is al mort'e'vund'it'a oficir'o, kaj si'n klin'is super li por halt'ig'i el'flu'o'n de sang'o, kiam okaz'is tre proksim'e de li terur'a eksplod'o, ek'bril'o, sur'ŝut'o de frakas'it'aĵ'o'j—kaj neni'o'n plu li konsci'is.

Mal'rapid'e Leon'ard'o mal'ferm'is la okul'o'j'n kaj du'on'konsci'e ĉirkaŭ'rigard'is, pen'ant'e kompren'i, kie li est'as. Li'a rigard'o rev'em'e vag'is de bel'eg'e ornam'it'a plafon'o al kontraŭ'a, blank'a mur'o kaj de tie al neĝ'e'blank'a lit'kovr'il'o kaj buked'o da bel'a'j flor'o'j en kristal'a vaz'o, star'ant'a sur apud'a tabl'et'o. Ĉirkaŭ li est'is du'on'lum'e kaj silent'e. Post kelk'e da minut'o'j aŭd'iĝ'is el kelk'a mal'proksim'ec'o murmur'et'ad'o, mal'laŭt'a inter'parol'ad'o de mild'a'j, vir'in'a'j voĉ'o'j. Plaĉ'a'j memor'o'j rev'e flug'is al li en la pens'o'j'n: Li est'is re'e en Svis'land'o. Du'on'lun'o ĵet'is arĝent'a'n lum'o'n sur rav'e bel'a'n val'o'n. Ĉie reg'is silent'o, kiu'n pli'grand'ig'is pli ol romp'is plaŭd'a murmur'et'o de river'et'o. La aer'o est'is dolĉ'a kaj plen'a de bon'odor'o de flor'o'j, kaj en li'a'n anim'o'n penetr'is mir'ind'e pac'a'j, feliĉ'a'j sent'o'j. Ĉe li'a flank'o promen'is, sur mol'a herb'o, sinjor'in'o Harding. Ŝi est'is vest'it'a per nigr'a, silk'a vest'o, sam'e kiel antaŭ du jar'o'j, kiam ŝi ven'is serĉ'i li'n sur la teras'o de la pension'o "Valpaco". Sur ŝi'a sur'brust'aĵ'o pend'is bel'a, kvin'pint'a stel'o, ruĝ'e glazur'it'a, en kies mez'o bril'is diamant'a liter'o "A". Ŝi aspekt'is reĝ'in'ec'a kaj bel'a. Ial li ne kuraĝ'is al'parol'i ŝi'n. Kvankam li'a brak'o preskaŭ tuŝ'is ŝi'a'n manik'o'n, ŝajn'is al li, ke io, kio'n li ne pov'is difin'i, kvazaŭ golf'e dis'ig'is ili'n. La sent'o de dis'ec'o kaŭz'is al li grand'a'n bedaŭr'o'n. Tiam, iom post iom, li imag'is, ke tio, kio ir'as ĉe li'a flank'o, est'as nur la anim'o de la vir'in'o. La aper'aĵ'o iĝ'is pli kaj pli eter'a, pli kaj pli lum'a kaj bel'a. Li sent'is, ke inter li'a anim'o kaj ŝi'a anim'o ekzist'as, kiel ĉiam ekzist'is, mister'a parenc'ec'o, kaj ke ambaŭ anim'o'j sopir'as al unu'iĝ'o. Subit'e li vid'is ĉe la ali'a flank'o de sinjor'in'o Harding blank'e'vest'it'a'n figur'o'n, anĝel'o'simil'a'n. Atent'e, sed sen'mir'e li rigard'is ĝi'n kaj re'kon'is Lorn'a'n. Ju pli long'e li rigard'is, des pli bel'a ŝi far'iĝ'is. Ŝi'a'j or'a'j har'o'j pend'is je lum'a'j bukl'o'j sur la ŝultr'o'j. Ŝi sur'hav'is bel'a'n vest'o'n, simil'a'n al la vest'aĵ'o, kiu'n ŝi port'is, kiam li vid'is ŝi'n en Padmoor, sed pli bel'a'n, pli lum'a'n, preskaŭ diafan'a'n. Mir'ind'a, mister'a lum'et'o el'radi'is el ŝi'a tut'a est'aĵ'o.—Kiel super'ter'e bel'a ŝi est'as!

Neni'u parol'is vort'o'n. De temp'o al temp'o Lorn'a dolĉ'e al'rid'et'is al ili, unu'e al li kaj post'e al sinjor'in'o Harding. Ŝi aspekt'is tre kontent'a, super'natur'e feliĉ'a. Iom post iom la blank'a figur'o iĝ'is pli eter'a kaj post kelk'e da moment'o'j mal'aper'is.

Leon'ard'o turn'is la kap'o'n, por sekv'i per la rigard'o la mal'klar'iĝ'ant'a'n aper'aĵ'o'n kaj, far'ant'e tio'n en real'ec'o, li dolor'ig'is al si la vund'it'a'n nuk'o'n. Ĝem'o el'iĝ'is el li'a brust'o, kaj li vek'iĝ'is.

La unu'a objekt'o, kiu'n li vid'is, est'is la vizaĝ'o de vir'in'o, klin'it'a super li. Ŝi'a'j okul'o'j est'is plen'a'j de am'o kaj kompat'o.

Ek'konsci'iĝ'ant'e, li ne mir'is tiom pro tio, ke li vid'as ŝi'n tie, kiom pro tio, ke li vid'as ŝi'n en fleg'ist'in'a vest'o. Ankoraŭ iom sub la influ'o de la sonĝ'o, li rev'e rigard'is kun ĝoj'a emoci'o en la am'zorg'a'n vizaĝ'o'n de la amik'in'o.

—Jes, mi nun zorg'as pri vi,—ŝi respond'is mild'e, for'ig'ant'e per si'a mol'a, blank'a man'o ĝen'a'n har'bukl'o'n de sur li'a frunt'o.—Ĉu vi sent'as dolor'o'n?

—Ne; ne grand'a'j'n dolor'o'j'n en la nun'a moment'o. Ĉu mult'a'j mort'iĝ'is per la aer'atak'o?

Leon'ard'o silent'is moment'o'n kaj post'e demand'is per ton'o, en'hav'ant'a mild'a'n riproĉ'o'n:

La demand'o vid'ebl'e iom embaras'is sinjor'in'o'n Harding, dum la varm'a ton'o, per kiu ĝi est'is far'it'a, ig'is ŝi'a'n kor'o'n bat'i pli rapid'e. Kun feliĉ'a rid'et'o, ŝi respond'is:

—Vi parol'as tro mult'e por vi'a'j fort'o'j. Ĉi tiu demand'o ne est'as urĝ'a. Pli urĝ'as hav'ig'i al vi manĝ'et'o'n.

La fart'o de Leon'ard'o rapid'e pli'bon'iĝ'is, dank’, al fort'a, san'a korp'o kaj moder'a viv'ad'o. Unu tag'o'n fleg'ist'in'o al'konduk'is el ali'a fak'o franc'a'n koleg'in'o'n, sur kies sur'brust'aĵ'o li vid'is verd'a'n stel'o'n.

Sid'iĝ'int'e ĉe li'a flank'o la verd'stel'ul'in'o ek'parol'is Esperant'e kun plaĉ'a rid'et'o:

—Mi aŭd'is de sinjor'in'o Harding, ke ni hav'as ĉi tie bon'e'kon'at'a'n Esperant'ist'o'n, kaj mi pet'is de ŝi permes'o'n vizit'i vi'n.

Far'int'e kelk'a'j'n ĝentil'a'j'n demand'o'j'n pri la fart'o de Leon'ard'o, la franc'in'o amuz'is li'n per gaj'a babil'ad'o. Ŝi sci'ig'is al li, ke jam mult'a'j'n Esperant'ist'o'j'n oni akcept'is en tiu hospital'o, kaj ke ŝi nun fleg'as en si'a fak'o german'a'n sam'ide'an'o'n, kiu trov'iĝ'as en improviz'it'a konstru'aĵ'o en la park'o.—Sinjor'in'o Harding,—ŝi dir'is,—ver'e bon'kor'a anim'o, ĉiam est'as apart'e afabl'a por Esperant'ist'o'j el ĉiu'j land'o'j, sed,—ŝi al'don'is kun petol'a rid'et'o,—laŭ oni'dir'o, vi est'as tre apart'a favor'at'o ŝi'a.

—Efektiv'e?—re'dir'is Leon'ard'o trankvil'e, kun feliĉ'a rid'et'o,—nu, ni ja est'as mal'nov'a'j amik'o'j.

—Ho! kiel mal'trankvil'a ŝi est'is pro vi, precip'e ĉe vi'a al'ven'o, kiam vi'a viv'o pend'is de faden'o!

En la kor'o'n de Leon'ard'o verŝ'iĝ'is ond'o da varm'a'j sent'o'j, kies efekt'o, supoz'ebl'e kaŭz'e de li'a korp'a mal'fort'ec'o, si'n montr'is sur li'a vizaĝ'o, pli ol tio est'is kutim'a ĉe li.

—Neni'u, kiu en'ir'as ŝi'a'n hospital'o'n, adiaŭ'as ĝi'n, ne sent'ant'e profund'a'n dank'o'n kaj ŝat'o'n pro ŝi'a princ'a mal'avar'ec'o kaj ŝi'a grand'a bon'kor'ec'o. Ŝi est'as am'ind'a, nobl'a vir'in'o, kaj, kiel Esperant'ist'in'o, mi est'as fier'a pri ŝi.

—Ĉu sinjor'in'o Harding propr'a'kost'e sub'ten'as ĉi tiu'n milit'hospital'o'n?—demand'is Leon'ard'o.

—Mon Dieu! Ĉu vi ne sci'is tio'n?—ek'kri'is la franc'in'o.—Jen, mi dev'us ne las'i tio'n el'glit'i; tamen, ne'grav'e. Jes, oni dir'as ke ŝi aĉet'is ĉi tiu'n bel'a'n kamp'o'dom'eg'o'n, for'las'it'a'n de ĝi'a ruin'ig'it'a posed'ant'o, konstru'ig'is du al'don'a'j'n fak'o'j'n en la park'o kaj per si'a propr'a mon'o ekip'is ili'n kaj nun pag'as ĉiu'j'n el'spez'o'j'n. Antaŭ du semajn'o'j ven'is general'o De Blinval kun si'a stab'o, ŝajn'e, por oficial'e inspekt'i la hospital'o'n, sed efektiv'e por dank'i al sinjor'in'o Harding por ŝi'a'j bon'eg'a'j serv'o'j. Ili trakt'is ŝi'n kiel duk'in'o'n. Neni'a mir'ind'aĵ'o! Kaj, tamen, ŝi labor'eg'as, kvazaŭ la bon'stat'o de la tut'a hom'ar'o de'pend'as de ŝi.

Tiel babil'is la fleg'ist'in'o, kiu, kiel ver'a Esperant'ist'in'o, pri'trakt'is favor'at'a'j'n tem'o'j'n kun grand'a entuziasm'o. Unu el la deĵor'ant'a'j fleg'ist'in'o'j far'is al ŝi nun avert'a'n sign'o'n el la fund'o de la long'a ĉambr'o. Tuj ŝi halt'ig'is si'a'n babil'ad'o'n kaj, ek'rigard'int'e si'a'n horloĝ'et'o'n, dir'is:

—Mi tim'as, ke mi lac'ig'as vi'n, sinjor'o Marston. Ceter'e, sinjor'in'o Harding ordon'is al mi ne rest'i pli ol unu kvar'on'hor'o'n.

Leon'ard'o dank'is al la sam'ide'an'in'o pro ŝi'a vizit'o kaj pet'is ŝi'n re'ven'i.

Unu sun'bril'a'n post'tag'mez'o'n en la monat'o septembr'o, Leon'ard'o sid'is ĉe fenestr'o, rev'e el'rigard'ant'e sur bel'a'n kaj bon'e pri'zorg'it'a'n ĝarden'o'n antaŭ la fasad'o de la dom'eg'o. Li'a'j okul'o'j ripoz'is ne'vigl'e, jen sur la aŭtun'a'j flor'bed'o'j, jen sur elegant'a pord'eg'o kaj bar'il'o, art'e far'it'a'j el forĝ'it'a fer'o, kaj jen, pli mal'proksim'e, sur bel'a ond'o'form'a kaj arb'o'riĉ'a pejzaĝ'o. Sed li'a'j pens'o'j tre oft'e est'is ali'lok'e. La dekstr'a brak'o pend'is en blu'a silk'a skarp'o, el kiu bandaĝ'it'a man'o el'star'is. Per la ali'a man'o, kuŝ'ant'a sur genu'o, li ten'is ĵus al'ven'int'a'n leter'o'n de fraŭl'in'o Haverford. Li lev'is la leter'o'n, kaj de'nov'e leg'is kelk'a'j'n el la last'a'j fraz'o'j:

"Mi dank'as vi'n pro vi'a admon'o kaj zorg'e konserv'os ĝi'n en mi'a kor'o. Sed furioz'e mi dev'is batal'i kontraŭ mal'am'em'o al ni'a'j mal'amik'o'j, kiu vol'is reg'i mi'n. Ĉu ili ne preskaŭ rab'is al mi vi'n, al kiu mi ŝuld'as mult'e pli, ol la viv'o'n mem? Vi'a'j nobl'a'j vort'o'j ebl'e sav'is mi'n el danĝer'o, de'nov'e en'profund'iĝ'i en la anim'a'n abism'o'n, el kiu vi tir'is mi'n. Mi trem'as ĉe la pens'o. Vi est'as prav'a; la am'o venk'os la mond'o'n, kaj la mal'am'o ankoraŭ pli'profund'e'n ĝi'n en'mizer'ig'us.... Nur unu kor'dezir'o'n mi nun hav'as, nom'e, vid'i vi'n feliĉ'a kun bon'a vir'in'o, ind'a vi'n. Sed ne mult'a'j tia'j trov'iĝ'as.... Mi dank'as Di'o'n, ke fin'e, post lac'ig'a atend'ad'o, mi est'as nun sufiĉ'e san'a por pri'pens'i vojaĝ'o'n al vi. Ĝis re'vid'o do post ne'mult'a'j tag'o'j!"

En la pens'o'j Leon'ard'o jam vid'is la antaŭ'temp'e blank'iĝ'int'a'n vir'in'o'n al'ven'i ĉe la pord'eg'o kaj antaŭ'ĝu'is la ĝoj'o'n ŝi'n re'vid'i. Ŝi'a kor'tuŝ'a dank'ec'o kaj ŝi'a am'o est'is por li riĉ'a kompens'o por ĉio, kio'n li far'is por ŝi.

Facil'a tuŝ'o sur la ŝultr'o vek'is li'n el li'a rev'o. Antaŭ li star'is sinjor'in'o Harding, vest'it'a per promen'a vest'o.

—Mi ven'is por vetur'ig'i vi'n aŭtomobil'e,—ŝi dir'is.—Mal'long'a vetur'o tra la mild'a aer'o ne pov'as mal'util'i al vi. Vi dev'as pli'fort'iĝ'i, prepar'e al la vizit'o de fraŭl'in'o Haverford.

—Jes, mi ricev'is leter'o'n de ŝi, sam'temp'e kun vi. Kiom zorg'o'plen'a ŝi est'as pro vi!

Sinjor'in'o Harding mem direkt'is la aŭtomobil'o'n. Dum kelk'a temp'o ne mult'a'j vort'o'j parol'iĝ'is inter la du hom'o'j. Leon'ard'o si'n for'don'is al la ĝu'o de la bel'a pejzaĝ'o kaj de la viv'ig'a aer'o. Li sent'is nov'a'n, dolĉ'a'n viv'o'ĝoj'o'n kaj nov'a'n esper'o'n plen'ig'ant'a'j'n li'a'n kor'o'n. Ek'rigard'ant'e la vizaĝ'o'n de la vir'in'o ĉe si'a flank'o por vid'i, ĉu simil'a'j sent'o'j ankaŭ reg'as ŝi'n, li rimark'is en ĝi—ŝajn'is al li—ne nur ard'a'n feliĉ'o'n, kiu sen'dub'e lum'is en ŝi'a'j okul'o'j, sed ankaŭ iom'a'n ĝen'at'ec'o'n. Por ke i'a'j ĝen'a'j pens'o'j ne difekt'u la seren'ec'o'n de la ekskurs'o, li tuj ek'parol'is:

—Dum la last'a'j tag'o'j mi'a kap'o fort'e okup'iĝ'is de pens'o'j pri ni'a mal'sukces'o mal'help'i la eksplod'o'n de la milit'o kaj de pens'o'j pri la est'ont'ec'o de ni'a Esperant'ist'a mov'ad'o.

—Mi ne dub'is pri tio,—viv'e inter'romp'is li'n sinjor'in'o Harding,—rigard'ant'e li'n zorg'o'plen'e,—efektiv'e vi tro mult'e pens'ad'is. Vi bezon'as korp'a'n kaj anim'a'n ripoz'o'n.

Preskaŭ ne atent'ant'e la vort'o'j'n de la amik'in'o, Leon'ard'o parol'is plu'e, pens'em'e:

—Ni Esperant'ist'o'j dev'as est'i misi'ist'o'j en la plej ampleks'a senc'o de la vort'o. Misi'ist'a entuziasm'o nask'iĝ'as de el'trov'o de io nov'a, super'eg'e bon'a, grand'a. Ni dev'as el'trov'i, ke Di'o est'as en ni'a mov'ad'o. Ni'a misi'o est'as, predik'i tiu'n el'trov'o'n al ni'a'j sam'ide'an'o'j en la mond'o, persist'e, entuziasm'o'plen'e, kiel nov'a'n, grav'eg'a'n efektiv'aĵ'o'n. Sed neces'iĝ'as pli vast'a, ampleks'a misi'o, kiu'n ni ankaŭ dev'as part'o'pren'i, kaj en kiu ni pro ni'a Esperant'ist'a el'vid'o pov'as hav'i tre grav'a'n rol'o'n. La eklezi'o'j, cent'o'j da pac'o'societ'o'j, inter'naci'a'j kongres'o'j ĉia'spec'a'j, kaj Hag'o-konferenc'o'j el'star'e mal'sukces'is mal'help'i la eksplod'o'n de preskaŭ tut'mond'a milit'eg'o. Evident'e est'as, ke ni'a kompren'o pri inter'hom'a'j rilat'o'j, ni'a tut'a spirit'a si'n'ten'ad'o est'is ne'ĝust'a'j. Nov'a spirit'o dev'as reg'i ĉiu'j'n ni'a'j'n mov'ad'o'j'n. Re'nask'iĝ'o de Krist'an'ism'o est'as bezon'a, por venk'i la mond'o'n por just'ec'o, kaj re'nask'iĝ'o de Esperant'ism'o kun nov'a konsci'o pri Di'a kun'labor'ad'o. En la mond'o'n efektiv'e dev'as ven'i nov'a sent'o, sed ĝi dev'as est'i sent'o en harmoni'o kun la sent'o de Di'o. Konven'ec'o, konsil'ind'ec'o kaj nur'e hom'a'j konsider'o'j blind'ig'is ni'n; kaj pretend'em'a pseŭdo'scienc'a material'ism'o fin'e al'ven'ig'is ni'n en abism'o'n. Nov'a sent'o!

En la okul'o'j de sinjor'in'o Harding ard'is entuziasm'o kaj ĝoj'o, kaj varm'a ruĝ'o kovr'is ŝi'a'j'n vang'o'j'n.

—Simil'a'j pens'o'j,—ŝi dir'is,—jam pli ol unu foj'o'n okup'is mi'n; sed ankaŭ ali'a'j.

Sinjor'in'o Harding ne tuj respond'is. Ŝi direkt'is la aŭtomobil'o'n en flank'a'n voj'o'n kaj post kelk'e da moment'o'j halt'ig'is ĝi'n apud voj'o'kurb'iĝ'o. De tiu lok'o etend'iĝ'is tre bel'a vid'aĵ'o antaŭ la okul'o'j de la du vetur'ant'o'j. En la mez'o de iom vast'a, verd'o'riĉ'a val'o star'is bel'a kamp'o'dom'o pentr'ind'e ĉirkaŭ'it'a de ĝarden'o, aspekt'ant'a kiel kolor'a desegn'aĵ'o. Apud ĝi vid'iĝ'is kelk'e da dom'et'o'j kaj farm'konstru'aĵ'o'j kaj, pli mal'proksim'e, ar'o da vir'in'o'j kaj infan'o'j, labor'ant'a'j en kamp'o'j. La vid'aĵ'o si'n prezent'ant'a en lok'o ating'ebl'a, de temp'o al temp'o, de la bru'o de kanon'o'j est'is ekster'ordinar'e pac'a, kaj la du hom'o'j ŝajn'e est'is, en la daŭr'o de kelk'e da moment'o'j, en'sorĉ'it'a'j de la plaĉ'a kontrast'o. Ankoraŭ ĉirkaŭ'rigard'ant'e, Leon'ard'o re'e demand'is:

La man'o'j de la vir'in'o, ten'ant'a'j la direkt'il'o'n, iom trem'et'is. Trankvil'ig'int'e si'a'n mien'o'n, ŝi respond'is:

—Mi oft'e pri'pens'is la nun'a'j'n soci'a'j'n inter'rilat'o'j'n, kaj ĉiam kun hont'a sent'o. Neniam antaŭ'e mi tiel klar'e kompren'is, kiom mal'just'a'j ili est'as. La milit'o, mi esper'as, sufiĉ'e al'ĝust'ig'os la rilat'o'j'n inter la divers'a'j klas'o'j. Al'ĝust'ig'o est'as jam de'long'e post'temp'a. Mi mal'ĝoj'as, pri'pens'ant'e, kiom mem'am'a est'is ĝis nun mi'a viv'o. Ni lu'is, ekzempl'e—mi hont'as dir'i je kiom'a lu'prez'o—por unu jar'o la ĉarm'a'n dom'eg'o'n "Elmcroft" kun ĝi'a'j vast'a'j ter'aĵ'o'j. Oft'e mi star'is sur la balkon'o de mi'a buduar'o, sur la unu'a etaĝ'o, ĉarm'it'e de la vast'a etend'aĵ'o da herb'ej'o'j, ne'ampleks'ebl'a de la okul'o, kaj en'sorĉ'it'e de la silent'a trankvil'ec'o de la vid'aĵ'o. Nun mi vid'as en tiu rav'it'ec'o mult'e da blind'a ego'ism'o. Cent'o'j kaj cent'o'j da hektar'o'j tie, kaj mult'a'j mil'o'j da ali'a'j en la land'o, tiel rest'as ne'util'ig'at'a'j, for'ten'at'a'j for de la hom'o'j, kiu'j ili'n fort'e bezon'as. For'ten'o de la land'o for de la uz'ad'o de la komun'um'o est'ig'is en ni'a pri'fanfaron'at'a civilizaci'o infer'o'n, kiu'n la simpl'anim'a'j sovaĝ'ul'o'j ne pov'as al si prezent'i. Unu el la ideal'o'j, kiu'j'n ni cel'as, est'as naci'a kaj inter'naci'a frat'ec'o, sed la privilegi'o'j, kiu'j'n ni pretend'as, nask'it'e de ego'ism'o, natur'e nask'as ego'ism'o'n, mal'amik'a'n al frat'ec'o. Ĉu en la nun'a'j kondiĉ'o'j la popol'amas'o'j pov'as obe'i al la nov'a ordon'o: "Am'u unu la ali'a'n"? Per Di'a help'o mi vol'as uz'i la riĉ'aĵ'o'n al mi post'las'it'a'n, en pen'ad'o antaŭ'e'n'ig'i ni'a'j'n cel'o'j'n. Kun sopir'eg'o mi atend'as la fin'o'n de ĉi tiu terur'a milit'o por ĵet'i mi'n en tiu'n labor'o'n. Ĝi feliĉ'ig'os ni'n. Sed, unu afer'o mank'os por plen'ig'i mi'a'n feliĉ'o'n: Ĉu ni ne ĉiam pov'os labor'i kun'e, Leon'ard'o?

Rid'et'o, du'on'e mir'a, du'on'e feliĉ'a, flirt'is trans la pens'em'a vizaĝ'o de Leon'ard'o. Moment'o'n ankoraŭ li'a'j okul'o'j vag'is en la val'o antaŭ li; post'e li turn'is al la amik'in'o rigard'o'n, en kiu profund'a emoci'o kaj kor'inklin'o pen'is for'pel'i la last'a'j'n sign'o'j'n de mal'gaj'ec'o. El la vizaĝ'o de sinjor'in'o Harding mal'aper'is ĉiu'j montr'o'j de hont'em'o kaj ĝen'at'ec'o. Kun plen'a konfid'o kaj dign'o de vir'in'o, sci'ant'a, ke ŝi ag'is konven'e, ŝi atend'is li'a'n respond'o'n.

—Est'is temp'o, antaŭ du jar'o'j, kiam, pli ol unu foj'o'n, la pens'o si'n en'trud'is en mi'a'n kor'o'n, ke ir'ad'i mi'a'n viv'o'voj'o'n kun'e kun vir'in'o kiel vi, Maria, est'us la kvintesenc'o de feliĉ'o. Tiam mi dev'is for'puŝ'i tia'j'n pens'o'j'n kiel mal'ind'a'j'n—Hodiaŭ ... neni'o mal'help'os al ni serĉ'i feliĉ'o'n kun'e.

Maria Harding ne pov'is ne rimark'i sur la vizaĝ'o de la am'at'a vir'o la mal'rapid'e mal'aper'ant'a'n ombr'et'o'n de mal'gaj'o. Kun kor'tuŝ'a sent'em'o ŝi dir'is:

—Por est'i feliĉ'a'j, ni ne bezon'os el'pel'i el ni'a'j kor'o'j la memor'o'n pri antaŭ'a'j am'sent'o'j, Leon'ard'o.

La franc'a fleg'ist'in'o kun la verd'a stel'o sur la ĉe'brust'aĵ'o, observ'int'e la el'vetur'o'n kaj la re'ven'o'n de la aŭtomobil'o, ek'vid'is, ke super'eg'a feliĉ'o en'ir'is la viv'o'n de la nobl'a, mal'gaj'okul'a vidv'in'o kaj de ŝi'a serioz'vizaĝ'a amik'o.

Pied'not'o'j

[1] Magister artium (magistr'o de art'o'j).

[2] Laŭd'u ni Di'o'n potenc'a'n, la reĝ'o'n de glor'o.

[3] Bon'a'n vesper'o'n, ge'sinjor'o'j.

[4] "The honourable" Algernon Villiers, fil'o de Lord Morland.

[5] "Territorials"—teritori'ul'o'j oni nom'as volont'ul'a'n soldat'ar'o'n, organiz'it'a'n precip'e por en'land'a (teritori'a) defend'o. Ili loĝ'as hejm'e kaj nur intermit'e serv'as por instru'iĝ'o kaj si'n'ekzerc'ad'o.

[6] Angl'a dir'aĵ'o kun signif'o "ne pov'as el'port'i esplor'o'n".

[7] Nun nom'at'a Petrograd'o.

[8] Grand'eg'a koncert'ej'o, tut'e rond'form'o.

[9] Aztek'o'j = indiĝen'o'j, kiu'j'n la Hispan'o'j sub Cortes trov'is en Meksikio.

[10] Tol'tek'o'j = pra'loĝ'ant'o'j de Meksikio, kies skulpt'it'a'j'n hieroglif'o'j'n la aztek'o'j ne kompren'is.

[11] El'parol'u: Ŝerlok Homz.

[12] Canis latrans.

[13] La pluv'a sezon'o.

[14] La mantel'o de la mal'riĉ'ul'o'j.

[15] Larĝ'rand'a meksikia ĉapel'o.

[16] En'ven'u!

[17] Stil'o mod'a en la temp'o de la reĝ'o Georg'o Iv.

Esperant'o-Literatur'o

Bennemann, Paul: Inter'naci'a leg'o'libr'o

Tra La Mond'o

1a part'o: Por komenc'ant'o'j. Kun mult'a'j bild'o'j kaj muzik'not'o'j. 1922. 2a el'don'o. 96 paĝ'o'j. Karton'it'a.

2a part'o: Por progres'int'o'j. Kun al'don'o de 4 kompon'aĵ'o'j. 1922. 144 paĝ'o'j. Kun 12 paĝ'a muzik'a al'don'o. Karton'it'a.

— Inter'naci'a Kantar'o. 3a el'don'o de la Esperant'ist'a Kantar'o. Kolekt'o de 64 popol'a'j kant'o'j el 26 naci'o'j. Kun al'don'o de 3 fam'a'j koncert'ari'o'j (Händel-Mozart-Wagner) Tekst'ar'o. 1922. 64 paĝ'o'j. Broŝur'it'a.

— — Muzik'a el'don'o. Aranĝ'it'a de Josef Achtélik, iam'a orkestr'estr'o ĉe la oper'o en Leipzig. 1922. 80 paĝ'o'j. Broŝur'it'a. Bind'it'a.

Dietterle, Joh., Prof. D-ro.: La Vendred'a Klub'o. 11 divers'a'j original'a'j artikol'o'j, verk'it'a'j de la Vendred'o'klub'an'o'j en Leipzig. Kun unu portret'o kaj kelk'a'j desegn'aĵ'o'j. 1921. 115 paĝ'o'j. Broŝur'it'a.

Hankel, M.: Sabl'er'o'j. Poezi'aĵ'o'j kaj skiz'o'j. Kun portret'o de la alt'ŝat'at'a aŭtor'in'o. 1911. 91 paĝ'o'j. Broŝur'it'a.

Hebbel, Friedrich: Gyges kaj li'a ring'o. Tragedi'o kvin'akt'a. El la german'a original'o trad. P. Bennemann. 1916. 151 paĝ'o'j. Bind'it'a.

Luyken, H. A., F. B. E. A.: Strang'a Hered'aĵ'o. Roman'o original'e verk'it'a. 1922. 320 paĝ'o'j. Broŝur'it'a kaj bind'it'a.

Molière: La mal'san'ul'o pro imag'o. Komedi'o en tri akt'o'j. El la franc'a original'o trad. W. Velten. 1913. 98 paĝ'o'j. Broŝur'it'a.

Zahn, Ernst: Svis'a'j rakont'o'j. El la german'a original'o trad. Ch. Pulvers. 1913. 68 paĝ'o'j. Broŝur'it'a.

Inter'naci'a Mond'literatur'o

La kolekt'o est'as sub'met'it'a al la gvid'ad'o de Prof. D-ro Joh. Dietterle, direktor'o de la Esperant'o-Institut'o por la German'a Respublik'o.

Ĝi en'hav'as nur la plej fam'a'j'n verk'o'j'n el ĉiu'j naci'a'j literatur'o'j. Nur tiu'j traduk'o'j est'as publik'ig'ot'a'j, kiu'j'n far'is sam'naci'an'o'j de la koncern'a'j naci'a'j verk'ist'o'j. Ĝis nun aper'is la jen'a'j verk'o'j:

Volum'o 1:

Goethe, J. W. von: Herman'o kaj Doroteo. Epos'o idili'a. El la german'a original'o trad. B. Küster. 2a, korekt'it'a el'don'o. Kun antaŭ'parol'o de Prof. D-ro Joh. Dietterle. 1922. 77 paĝ'o'j. Karton'it'a.

Volum'o 2/3:

Niemojewski, A.: 12 Legend'o'j. El la pol'a original'o trad. B. Kuhl. Kun antaŭ'parol'o de Anton'i Grabowski. 1911. 232 paĝ'o'j. Bind'it'a.

Volum'o 4:

Raabe, Wilhelm: La nigr'a galer'o. Histori'a rakont'o. El la german'a original'o trad. Prof. D-ro Fritz Wicke. 2a, korekt'it'a el'don'o. 1922. 64 paĝ'o'j. Karton'it'a.

Volum'o 5/6:

Meier, E. L.: Kvin german'a'j novel'o'j de bon'e kon'at'a'j aŭtor'o'j (Rumohr-Körner-Seidl-Grillparzer-Halm). 1914. 254 paĝ'o'j. Bind'it'a.

Volum'o 7:

Chamisso, A. de: La mir'ind'a histori'o de Petro Schlemihl. El la german'a original'o trad. Eug. Wüster. 1922. 84 paĝ'o'j. Karton'it'a.

Volum'o 8:

Stamatov, G. P.: Nun'temp'a'j rakont'o'j. El la bulgar'a original'o trad. Iv. H. Krestanoff. 1922. 80 paĝ'o'j. Karton'it'a.

La kolekt'o est'as daŭr'ig'ot'a.

Ferdinand Hirt & SOHN-LEIPZIG
Esperant'o-Fak'o