Tekst'ar'o de Esperant'o

Ĉapitr'o I

Renkont'o

Nokt'a mal'lum'o kovr'is la land'o'n Arab'a'n. Est'is la hor'o antaŭ la maten'a krepusk'o en la vast'a alt'plat'aĵ'o de la nord'orient'a part'o de Arab'uj'o, nom'it'a “Land'o Uc”. Stel'a baldaken'o, ornam'it'a kvazaŭ per milion'o'j da trem'et'ant'a'j diamant'o'j, etend'iĝ'is super mister'e silent'a pejzaĝ'o. Tim'ig'a blek'ad'o de leon'o'j kaj hien'o'j, kiu inter'romp'ad'is la silent'o'n, jam ĉes'is, kaj nun la tut'a, virg'a natur'o ŝajn'e ĝu'is la plej profund'a'n ripoz'o'n, ĝis la sun'o vek'os ĝi'n al nov'a, ĝoj'a aktiv'ec'o.

Tamen ne mank'is sign'o de hom'a viv'o. Sur mal'grand'a alt'aĵ'o vid'iĝ'is ne'fort'a ard'o de esting'iĝ'ont'a fajr'o, kiu ĵet'is ruben'o'ruĝ'a'n lum'o'n sur alt'kresk'a'n, sen'mov'a'n figur'o'n de vir'o, star'ant'a kelk'e da paŝ'o'j for de ĝi. Se facil'a vent'et'o okaz'e ne flirt'ig'us la rand'aĵ'o'n de li'a baŝlik'o'simil'a kap'o'vest'o, oni pens'us, ke ĝi est'as sen'viv'a statu'o. La vir'o, kiu est'is vest'it'a per long'a mantel'o el ŝaf'o'fel'o, pez'e apog'is si'n per ambaŭ man'o'j sur long'a, per tuf'o ornam'it'a lanc'o, ten'ant'e la kap'o'n kaj la ŝultr'o'j'n iom klin'it'a'j antaŭ'e'n. La lum'o de la mort'ant'a fajr'o vid'ig'is el inter la rand'o'j de la kapuĉ'o vizaĝ'o'n kun brun'a barb'o. Profund'a en'pens'ec'o kaj mal'ĝoj'o si'n pentr'is sur tiu vizaĝ'o, kaj li'a'j mal'hel'a'j okul'o'j rev'e rigard'is en la mal'lum'o'n de apud'a valet'o. Stel'o'j post stel'o'j, en si'a majest'a, silent'a ir'ad'o mal'lev'iĝ'is en la okcident'o, kaj mal'aper'is trans ne'klar'e siluet'it'a horizont'o.

Ankoraŭ tie la vir'o star'is, sen'mov'e; strang'a vid'aĵ'o! La bril'eg'a Sirius'o al'proksim'iĝ'is al la hord'o de la grand'a ne'kon'at'ej'o, kaj jam pal'a, flav'ruĝ'a lum'o ek'kolor'ig'is la orient'a'n ĉiel'o'n, kiam la sol'ul'o mal'rapid'e lev'is la kap'o'n, kaj direkt'is la rigard'o'n al la Plejad'o'j, bril'et'ant'a'j super li. Dum moment'o la mal'gaj'ec'o de li'a vizaĝ'o ced'is lok'o'n al esprim'o de esper'o kaj preskaŭ ĝoj'a, ard'a sopir'o.

— Am'at'a'j stel'o'j, — li dir'is mal'laŭt'e, — bon'e'kon'at'a'j, kiel la trajt'o'j de la am'at'o'j, kiu'j ne est'as plu. Kiel mir'ind'a est'as la man'o, kiu sen'erar'e vi'n gvid'as! Kaj ĉu ne gvid'as tiu sam'a man'o, sam'e sen'erar'e, la hom'a'j'n afer'o'j'n, la sekret'a'j'n afer'o'j'n de kor'o'j, dediĉ'it'a'j al Vi? Mi ne pet'as, Etern'ul'o, ke Vi lum'ig'u per bril'a lum'o mi'a'n ter'a'n voj'o'n. Don'u al mi nur en la kor'o radi'et'o'n, trankvil'o'n, kaj help'u al vi'a sklav'o ek'paŝ'i sen'tim'e; sen tim'o pro mi mem; pro mi'a'j dub'o'j; pro mi'a... pasi'o!

Rimark'ant'e la mal'aper'o'n de la bril'a stel'o, li subit'e rekt'iĝ'is kaj rigard'is la orient'a'n ĉiel'o'n. Ne pli fru'e ol tiam, li sent'is, ke li'a'j membr'o'j rigid'iĝ'is de la mal'varm'o.

— Unu du'on'o'n de Kaŝbuo* plu, — li dir'is al si, — ĝis plen'a tag'lum'o; du kaŝbuojn plu, kaj ebl'e mi vid'os Lemuelon, Ĥaranidon, la sen'ripoz'a'n ag'em'ul'o'n, kiu tamen posed'as tia'n mir'ind'a'n anim'pac'o'n.

La grand'a tag'lum'ig'ant'o plen'um'is preskaŭ kvar'on'o'n de si'a flam'a voj'o. La tra'nokt'int'o trov'iĝ'is jam kelk'e da mejl'o'j for de si'a sol'ec'a halt'ej'o, kaj nun vigl'e ir'is sud'e'n laŭ long'uz'it'a karavan'voj'o, port'ant'e si'a'n pez'a'n mantel'o'n per la lanc'o, met'it'a trans la mal'dekstr'a ŝultr'o. Li sur'hav'is blank'a'n, zon'it'a'n tunik'o'n kun mal'long'a'j manik'o'j, kiu las'is preskaŭ tut'e nud'a'j sun'brun'ig'it'a'j'n brak'o'j'n kaj, mal'supr'e de la genu'o'j, fort'muskol'a'j'n krur'o'j'n. Li'a'j pied'o'j est'is vest'it'a'j per led'a'j sandal'o'j. Ĉirkaŭ la muskol'aĵ'o de la mal'dekstr'a brak'o li port'is or'a'n bracelet'o'n kvin centi'metr'o'j'n larĝ'a'n, kaj ornam'it'a'n per ses'o da grand'a'j turkis'o'j; kaj ĉirkaŭ la kap'o simil'a'n, sed mal'pli larĝ'a'n kaj mal'pli dik'a'n stri'o'n, ord'o'ten'ant'a'n al li la kap'o'vest'o'n. Sur ĉi tiu stri'o bril'is, en la mez'o de la frunt'o, ar'o da bel'a'j briliant'o'j en form'o de rikolt'il'o aŭ kvar'on'lun'o; kaj ĉe ambaŭ flank'o'j vid'iĝ'is ar'o'j da mal'grand'a'j turkis'o'j, iom serpent'o'simil'e aranĝ'it'a'j. La fizionomi'o de la vir'o, kiu hav'is la aĝ'o'n de kvar'dek jar'o'j, est'is al'log'a, pens'em'a kaj nobl'a. Li'a tut'a si'n'ten'o est'is plen'a de dign'o.

La region'o, tra kiu li pas'is, est'is bel'a kaj rid'et'ant'a en la maten'a sun'lum'o. Ond'o'form'ec'o de la ter'o, kaj mult'a'j dis'a'j ar'et'o'j da arb'o'j, plej'e kverk'o'j, terebint'arb'o'j kaj cipres'o'j, don'is al la pejzaĝ'o tre plaĉ'a'n aspekt'o'n. Sed la tut'a land'o est'is ankoraŭ virg'a, kaj la sol'a hom'a sign'o est'is serpent'um'ant'a, ŝajn'e sen'fin'a karavan'voj'o.

Ating'int'e la supr'o'n de mal'grand'a alt'aĵ'o, la vir'o ek'vid'is en kelk'a mal'proksim'ec'o la atend'at'a'n de li karavan'o'n, en'volv'it'a'n en polv'a nub'o. Ĝi est'is long'a karavan'o kun pli ol kvin'dek kamel'o'j, el kiu'j tri kvar'on'o'j est'is pez'e ŝarĝ'it'a'j per komerc'a'j pak'aĵ'o'j kaj tend'aĵ'o'j. Kiam la vojaĝ'ist'ar'o sufiĉ'e al'proksim'iĝ'is, la vir'o far'is sign'o'n per sving'o de la man'o. Tiu sign'o tuj ricev'is respond'o'n per simil'a man'sving'o de unu el la unu'a'j karavan'an'o'j. Moment'o'n post'e la respond'int'o de'kamel'iĝ'is, don'is la brid'o'n al kun'rajd'ant'o, kaj rapid'paŝ'e ven'is antaŭ'e'n. Li est'is vest'it'a per ruĝ'e'brun'a tunik'o kaj griz'a, polv'o'kovr'it'a mantel'o, vast'a kaj mal'pez'a, kiu gaj'e flirt'is en la vent'o pro la rapid'a, energi'a mov'iĝ'ad'o de la port'ant'o. Li'a kap'o'vest'o est'is mal'vast'a ĉe la supr'o, lig'it'a ĉirkaŭ la frunt'o per simpl'a ruband'o, sed pend'is en fald'o'j sur la ŝultr'o'j. La part'e nud'a'j brak'o'j kaj krur'o'j, kiu'j'n la tunik'o las'is vid'iĝ'i, est'is mal'dik'a'j. Li'a tut'a, iom mal'gras'a korp'o est'is tre fleks'ebl'a kaj facil'mov'a, el'montr'ant'e muskol'a'n energi'o'n kaj mens'a'n vigl'ec'o'n. Ne est'us facil'e, per unu rigard'o, konjekt'i li'a'n aĝ'o'n. Long'a, griz'iĝ'ant'a barb'o supoz'ig'is al'proksim'iĝ'o'n al mal'jun'ec'o, sed li'a'j vigl'a'j, lum'a'j okul'o'j kaj li'a jun'ec'a mov'iĝ'ad'o ŝajn'e kontraŭ'dir'is tiu'n supoz'o'n. Se for'est'us la griz'iĝ'ant'a barb'o, oni pens'us, ke li hav'as la aĝ'o'n de ne pli ol kvin'dek'kvin jar'o'j. Efektiv'e li est'is preskaŭ ok'dek'jar'ul'o.

Ambaŭ vir'o'j halt'is moment'o'n je inter'spac'o de dek'kelk'e da paŝ'o'j, kaj profund'e klin'salut'is; post'e, lev'ant'e la man'o'j'n, ili rapid'paŝ'e al'proksim'iĝ'is kaj ĉirkaŭ'brak'is unu la ali'a'n. La pli mal'jun'a vir'o kis'is si'a'n amik'o'n sur ambaŭ vang'o'j, kaj dir'is ĝoj'e, tamen kun dec'a serioz'ec'o:

— La Etern'ul'o vi'n ben'u, Omar.

— Di'o est'u kun vi, Lemuel, — respond'is la ali'a fervor'e, kun mien'o plen'a de am'o kaj respekt'o. — Mi ĝoj'as, ke vi al'ven'is. La karavan'o mal'fru'as jam plen'a'n tag'o'n.

— Jes; unu kun'vojaĝ'ant'o el Uzal mal'san'iĝ'is sur'voj'e kaj mort'is antaŭ tri tag'o'j; tial la mal'fru'iĝ'o. Sed, de kie vi ven'as, Omar, tiel fru'e en la tag'o?

— Mi vizit'is, laŭ mi'a kutim'o, la karavan'renkont'ej'o'n Padar por aĉet'ad'o. La karavan'o el Damasko jam al'ven'is hieraŭ maten'e, iom pli fru'e ol oni atend'is. En la vesper'o mi mal'plezur'iĝ'is ĉe la kondut'o de mult'a'j Babelaj kaj Feniciaj komerc'ist'o'j pro ili'a'j blasfem'a'j kaj mal'ĉast'a'j parol'o'j en la gast'ej'o de Modad, la Kadmonido; kaj mi prefer'is sol'ec'o'n sub amik'a stel'ar'o. Mi do pas'ig'is la nokt'o'n sol'a, mez'distanc'e de ĉi tie. Ver'dir'e, mi vol'is, antaŭ ni'a renkont'iĝ'o, ord'ig'i al mi la pens'o'j'n; mi vol'is est'ig'i en mi'a intern'aĵ'o iom li klar'a'n bild'o'n de la mult'a'j afer'o'j, kiu'j embaras'as kaj prem'as mi'a'n kor'o'n. Ho, Lemuel, mi sopir'is kun grand'a sopir'o al vi'a saĝ'a konsil'o, al vi'a trankvil'ig'a kun'ul'ec'o. Vid'i vi'a'n vizaĝ'o'n est'as por mi kiel ek'bril'o de la sun'o post nokt'a uragan'o.

Lemuel rigard'is la pli jun'a'n vir'o'n kun grav'a mien'o. En li'a'j griz'a'j, penetr'em'a'j okul'o'j montr'iĝ'is sincer'a kun'sent'o kaj mal'kaŝ'a kor'inklin'o.

— Omar, — li dir'is, — mi'a konsil'o kaj mult'o krom tio ĉiam ja est'as je vi'a dispon'o. Sed, ĉu vi est'as inklin'a atent'i mi'a'n konsil'o'n? Jam ĉe mi'a last'a vizit'o en Betraĥ mi pen'is for'pel'i el vi'a kor'o nub'o'n de mal'ĝoj'o; sed nun eĉ pli mal'hel'a ombr'o kuŝ'as sur vi, kaj ŝajn'e ankoraŭ pli pez'a mal'feliĉ'o prem'as al vi la kor'o'n. Vi'a sen'ord'a barb'o tio'n ja montr'as.

— Pro kompren'ebl'a'j kaŭz'o'j.

— Kia'j?

La vir'o kun la or'a stri'o ĉirkaŭ la kap'o ne tuj respond'is. Li konduk'is Lemuelon for de la karavan'o, je distanc'o de unu ŝton'ĵet'o; kaj dum kelk'a temp'o la du vir'o'j ir'is flank'o'n ĉe flank'o, ne parol'ant'e. La kap'o de Omar est'is klin'it'a, kaj li'a vizaĝ'o aspekt'is pens'em'a, kvazaŭ li serĉ'as ĝust'a'j'n vort'o'j'n, por esprim'i si'a'j'n ne'klar'a'j'n pens'o'j'n. Fin'e li ek'parol'is:

— La sun'o tra'pas'is ok stel'bild'o'j'n de la zodiak'o, de kiam ni pri'parol'is la stat'o'n de ni'a land'o ĉe nokt'a fajr'o antaŭ mi'a tend'o en Betraĥ; kaj ni sam'e opini'is, ke tiu stat'o est'as pri'plor'ind'a. Hodiaŭ ĝi, efektiv'e la stat'o de la tut'a mond'o, est'as ankoraŭ pli mal'bon'a ol tiam. Ĉirkaŭ'rigard'u! Krom ne'mult'a'j dis'a'j fidel'ul'o'j, la tut'a mond'o dron'as en demon'ador'aĉ'o; kaj la moral'a stat'o konform'iĝ'as al la mal'virt'a'j karakter'o'j de la fals'a'j di'o'j. Ĉu vi iam aŭd'is pri la mal'nov'a, pur'a kred'o inter la dis'iĝ'int'a'j post'e'ul'o'j de Jafet? Vi konstant'e tra'vojaĝ'as la land'o'j'n de la Ĥam'id'o'j: la Ĥaldeoj; la trib'o'j loĝ'ant'a'j laŭ'long'e de la orient'a kaj sud'a mar'bord'o'j de Arab'uj'o; la Egiptoj; la Kanaan'id'o'j ktp. Ĉu ili ne ĉiu'j jam de'long'e for'las'is la serv'o'n al la Etern'ul'o, kaj tut'e perd'iĝ'is en la plej absurd'a'j kaj mal'virt'a'j kred'ar'o'j? Rest'as la Ŝem'id'o'j. Kio far'iĝ'is el la post'e'ul'o'j de la grand'a'j patriark'o'j, Abraham, Isaak kaj Izrael, la sankt'ul'o'j, al kiu'j la okul'o'j de la fidel'ul'o'j si'n turn'ad'is? La Izrael'id'o'j ankoraŭ est'as en la land'o Egipta. La Etern'ul'o est'as por ili preskaŭ nur nom'o. La riĉ'a'j kamp'o'j gras'ig'is al ili la kor'o'n; kaj ŝajn'as, ke ili tut'e mal'atent'as la alt'a'n destin'o'n propon'it'a'n al ili.

— Vi tro'ig'as, Omar. Mi sci'as, ke inter ili trov'iĝ'as ne mal'mult'a'j, kiu'j ankoraŭ al'kroĉ'iĝ'as al la promes'o'j don'it'a'j al la grand'a princ'o Abraham.

— Mi ĝoj'as tio'n aŭd'i; sed kio far'iĝ'is el la ceter'a'j post'e'ul'o'j de Abraham: la Iŝmael'id'o'j kaj la fil'o'j de Ketura; la Esavidoj? Neni'o krom rab'ist'o'j kaj gorĝ'o'tranĉ'ul'o'j. La id'o'j de Lot neniel super'as ili'n, nek la mult'e'nombr'a'j trib'o'j de la Joktanidoj en vi'a land'o, kiu'j jam de'long'e for'don'is si'n al fetiĉ'ism'o kaj ador'ad'o al la stel'o'j, anstataŭ al la Kre'int'o.

— Re'e vi tro'ig'as, amik'o, — trankvil'e respond'is la griz'barb'ul'o. — Mi komerc'ad'as inter Nineve kaj Bubastis kun mult'a'j komerc'ist'o'j, kiu'j ne merit'as tia'n sever'a'n juĝ'o'n; kiu'j, mal'e, est'as honest'a'j en negoc'o'j.

— Jes, kiam honest'ec'o est'as pli profit'em'a ol fripon'ec'o.

Ne atent'ant'e ĉi tiu'n dir'o'n, Lemuel daŭr'e parol'is: — Vi ankaŭ mal'memor'as la Hik-ŝasu*, la post'e'ul'o'j'n de Ŝem. Kio ajn est'us ili'a'j nun'a'j pens'o'j pri la Etern'ul'o, ili ne est'as idol'an'o'j. Plu'e, ĉu ne trov'iĝ'as kred'o en Teman, kaj saĝ'o en la land'o Edoma?

— Bul'et'o'j da or'o en sabl'a dezert'o; sol'ec'a'j flor'o'j en sovaĝ'ej'o, kiu'j'n vi'a'j indulg'em'a'j okul'o'j vid'as. Sed fin'e, ni rigard'u mi'a'n propr'a'n hejm'land'o'n. Ebl'e vi ne pov'as prezent'i al vi la insid'a'j'n klopod'o'j'n de la Babela pastr'ar'o, de'log'i la jam ne'mult'a'j'n fidel'ul'o'j'n, kaj sem'i la pere'ig'a'j'n sem'o'j'n de si'a satan'de'ven'a kult'o. La kult'o de Iŝtar* jam hav'as inter ni mult'e pli da sekret'a'j an'o'j, ol vi ebl'e supoz'as. Kelk'a'j el ni'a'j jun'ul'in'o'j sekret'e kun'ven'as ĉe la somer'a solstic'o, por pri'plor'i la mort'o'n de Tamuz kaj la for'est'o'n de Iŝtar en la sub'ter'a mond'o. Oft'e ni aŭd'as en la nokt'o, el tend'o'j kaj el luks'a'j dom'o'j, bel'son'a'j'n, sed ver'e blasfem'a'j'n himn'o'j'n al la di'in'o de la am'o, kiel font'o de la plej am'a'j kaj sankt'a'j sent'o'j. Ili en'hav'as por mal'firm'anim'a'j ge'jun'ul'o'j la plej al'log'a'j'n kaj fantazi'a'j'n ide'o'j'n pri natur'a'j inter'rilat'o'j kaj pri la intern'a, spirit'a viv'o. La imag'o flam'iĝ'as, kaj sent'am'o sekv'as. Ho, Lemuel, ĉu ven'os ankaŭ ĉi tie'n la sen'hont'a'j rit'o'j el Uruk kaj Babel, por mal'virt'ig'i la tut'a'n land'o'n? Memor'u la ge'fil'o'j'n de Ijob. Di'o, vid'ant'e ili'a'n mal'virt'iĝ'o'n, just'e pere'ig'is ili'n kaj mult'a'j'n ali'a'j'n. Per tio Li sen'ig'is Ijobon je kor'dolor'o'j eĉ pli akr'a'j ol li jam sufer'is.

La polv'o'kovr'it'a vojaĝ'ist'o nun inter'romp'is la parol'ant'o'n, kaj ek'kri'is:

— Ijob! Kiel fart'as vi'a am'at'a amik'o kaj mi'a? Mi jam aŭd'is en mal'proksim'a Saba, ke Di'o mir'ind'e ben'ad'is li'n, kaj re'e kovr'as li'n per honor'o kaj favor'o.

Radi'o de ĝoj'o ek'lum'ig'is la serioz'a'n vizaĝ'o'n de Omar. Kun emoci'o li respond'is:

— Tiu fam'o est'as ĝust'a. Li'a sort'o'ŝanĝ'o ver'e est'as tiel mir'ig'a, kiel subit'a est'is li'a antaŭ'a mal'feliĉ'o.

— Nu, ĉu tio ne pruv'as, ke li'a'j sufer'o'j est'is nur Di'a prov'o'temp'o?

— Mi neniam dub'is pri tio; sed, mal'feliĉ'e, la fid'o de mult'a'j mal'fort'iĝ'is per li'a'j terur'a'j tra'viv'aĵ'o'j. Ankoraŭ mi demand'as mi'n, kial...

— Kial? — tuj re'dir'is Lemuel, — mi demand'as mi'n “kiel” ĉio ĉi tio far'iĝ'is. Mi dir'as al vi, Omar, ke mi ne ripoz'os, ĝis mi mal'kovr'os la mister'o'j'n ĉirkaŭ'ant'a'j'n la mal'feliĉ'aĵ'o'j'n de Ijob. Mi jam pens'as, ke mi est'as sur ĝust'a voj'o. Demand'ad'i si'n “kial” far'as ĉi tio'n aŭ tio'n la Etern'ul'o, kaj plend'ad'i pri la mal'bon'eg'aĵ'o'j en la mond'o, tio egal'as dub'ad'o'n pri Li'a saĝ'o. Ĉu la nub'o'j demand'as: Kial ni pel'iĝ'as orient'e'n aŭ okcident'e'n? Aŭ ĉu la mar'ond'o'j demand'as: Kial vi furioz'ig'as ni'n? Dum vi plor'ĝem'as, mi ag'as.

— Volont'e kaj dank'e mi profit'as vi'a'n saĝ'o'n, Lemuel, antaŭ kiu mi'a sci'o est'as nur mal'saĝ'o. Mi'a kor'o instig'us mi'n met'i la man'o'n sur mi'a'n buŝ'o'n, se mi ne sent'us, ke, esplor'ant'e la “kial'o'j'n”, mi nur pen'as firm'ig'i mi'a'n fid'o'n en temp'o, kiam dis'fal'as la kred'o de tiom da hom'o'j; kiam ek'trem'as ĝust'e la fundament'o'j de ĉio, por ni sankt'a. — Vid'ant'e en sen'pacienc'a gest'o de Lemuel, ke ĉi tiu re'e vol'as inter'romp'i li'n, Omar ek'lev'is la man'o'n, kaj mild'e parol'is plu'e: —Aŭskult'u mi'n pacienc'e, saĝ'a amik'o. Mi ne vol'as ĉi tie de'nov'e star'ig'i diskut'o'n pri tia'j mal'simpl'a'j demand'o'j, kiu'j'n vi ne ŝat'as; prefer'e mi pet'as vi'n, lum'ig'i per vi'a saĝ'o la mal'lum'o'n de mi'a voj'o. Sci'u do, ke jam de'long'e mi ne pov'as for'ĵet'i suspekt'o'n, ke mi est'as cel'o de sekret'a'j, mister'a'j intrig'o'j. Ĉi tiu'j intrig'o'j est'as por mi des pli mister'a'j, ĉar mi ne hav'as mal'amik'o'j'n, kun escept'o, ebl'e, de hom'o'j, kiu'j est'as mal'amik'o'j al ni'a pra'patr'a manier'o serv'i Di'o'n.

Lemuel en'pens'e ek'balanc'is la kap'o'n.

— Jam du'foj'e — Omar daŭr'e parol'is, — iu far'is atenc'o'n kontraŭ mi'a viv'o per venen'o. Iu aŭ iu'j persist'e pen'as kalumni'i mi'n tiel, ke mi preskaŭ ne sci'as, kiu est'as mi'a ver'a amik'o, kaj kiu ver'e kred'as je mi'a honest'ec'o. Ne'kon'at'o'j kaj tra'pas'ant'o'j pen'ad'as mal'pac'iĝ'i kun mi, dum ali'a'j vol'as per divers'a'j rimed'o'j konsent'ig'i mi'n for'las'i la land'o'n de mi'a'j pra'patr'o'j, kaj ek'loĝ'i en Babel. Kelk'a'j eĉ parol'as de'log'em'e pri ebl'ec'o penetr'i en la mister'o'j'n de la post'mort'a viv'o per inter'rilat'iĝ'o kun demon'o'j*.

Lemuel re'e balanc'is la kap'o'n kun serioz'a mien'o. Post kelk'moment'a silent'o Omar daŭr'ig'is:

— Plu'a'n kaŭz'o'n de mi'a mal'ĝoj'o vi ja kon'as: Hodiaŭ est'as la du'a re'ven'o de la tag'o, kiu rab'is al mi la am'at'a'j'n fil'et'o'j'n kaj ili'a'n patr'in'o'n per unu terur'a sort'o'bat'o.

Omar ĉes'is parol'i, kaj la du vir'o'j re'e ir'is dum kelk'e da minut'o'j, flank'o'n ĉe flank'o, ne parol'ant'e. Super'reg'a kor'dolor'o silent'ig'is unu, kaj respekt'a kun'sent'o la ali'a'n. Fin'e Lemuel parol'is:

— Mi ne mal'estim'as vi'a'n mal'ĝoj'o'n, Omar. Mi kun'sent'as kun vi en vi'a'j aflikt'o'j. Tamen, mi ne pov'as de'ten'i mi'n de admon'o: Vi'a mal'ĝoj'o est'as kaŭz'at'a grand'a'part'e de tro mal'vast'a perspektiv'o. Vi'a spirit'o est'as katen'it'a de mem'forĝ'it'a'j katen'o'j; kaj vi'a'j pens'o'j tro mult'e loĝ'as en vi'a propr'a intern'o. Vi est'as jun'a kaj riĉ'a: vojaĝ'u tra la vast'a, bel'a mond'o, kiu'n Di'o plen'ig'is per bel'aĵ'o'j kaj bon'aĵ'o'j por ni'a ĝu'ad'o kaj ni'a profit'o; kaj vi'a anim'o mal'pez'iĝ'os kaj feliĉ'iĝ'os. El'iĝ'u el la mal'vast'a rutin'o de vi'a viv'o; el'iĝ'u el vi mem! Kiom da temp'o vi kaj vi'a'j amik'o'j en Betraĥ sen'util'e pas'ig'as, plor'ĝem'ant'e pri la stat'o de la mond'o, anstataŭ ag'i! Mi sen'pacienc'iĝ'as pri vi'a'j sen'fin'a'j, sen'cel'a'j diskut'ad'o'j pri sen'util'a'j subtil'aĵ'o'j. Kia'n util'o'n iam don'is al vi la long'a'j rezon'ad'o'j kaj har'ofend'ad'o'j kun Bildad, kun Zofar kaj Elifaz kaj ali'a'j? Ili parad'as si'a'n ekster'e sen'makul'a'n just'ec'o'n; kaj per si'a mal'vast'anim'ec'o kaj si'a mal'sincer'ec'o for'pel'as la ne'mult'a'j'n fidel'ul'o'j'n, kiu'j ankoraŭ rest'as en vi'a land'o. Kaj dum'e vi ĉiu'j far'iĝ'as blind'a'j je la politik'a'j, social'a'j kaj spirit'a'j danĝer'o'j ĉirkaŭ'ant'a'j vi'n. Kiam fin'e vi vek'iĝ'os el vi'a'j medit'o'j, vi est'os tiel sen'help'a'j, kiel vespert'o'j en sun'lum'o. Ĉu iam ven'is en vi'a'n kap'o'n suspekt'o, ke Ijob est'is viktim'o de konspir'o de fanatik'a pastr'ar'o, kiu vol'as ĉiu'rimed'e el'radik'ig'i la kred'o'n al Jehova, kaj firm'ig'i ador'o'n al Merodaĥ kaj Iŝtar kaj la tut'a ar'eg'o da mal'super'a'j di'o'j? Ili mal'sukces'is. Vi'n gard'u, ho Omar, ke, cel'ant'e vi'n, ili ne sukces'u!

Omar rigard'is si'a'n amik'o'n iom mal'trankvil'e. Kun sincer'a respekt'o li respond'is:

— Ni'a'j temperament'o'j est'as ja mal'simil'a'j, Lemuel: vi est'as tre ag'em'a, iom impuls'em'a kaj, ebl'e, kelk'a'foj'e eĉ sen'pacienc'a. Ni, en la trankvil'ec'o de ni'a kamp'ar'o est'as pli medit'em'a'j. Ni am'as diskut'o'j'n. Vi ne am'as ili'n. Oft'e mi pas'ig'is feliĉ'a'j'n kaj profit'a'j'n vesper'o'j'n antaŭ la tend'o de Ijob, pri'parol'ant'e la profund'a'j'n afer'o'j'n de ambaŭ mond'o'j. Ne mal'oft'e tiam la mal'saĝ'o de babil'em'ul'o'j vid'ig'is en bel'a lum'o la saĝ'o'n kaj la virt'o'j'n de ni'a am'ind'a amik'o. Tamen mi dev'as konfes'i, ke vi'a parol'o en'hav'as mult'o'n da ver'o kaj bon'a'n konsil'o'n. Mi konserv'os ĝi'n en mi'a kor'o. Sed mi nur alud'is la afer'o'j'n, pri kiu'j mi dezir'as konsil'iĝ'i kun vi, kaj mi tre esper'as, ke vi ne akompan'os ĉi tiu'n karavan'o'n al Babel, sed pas'ig'os kelk'a'n temp'o'n kun ni en Betraĥ. Ijob sopir'as re'vid'i vi'n. Li'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj li'a nun'a prosper'o pli profund'ig'is li'a'n intern'a'n viv'o'n; kaj li'a ŝanĝ'it'a anim'stat'o sen'dub'e ĉarm'os vi'n, malgraŭ vi'a em'o rigard'i ĉio'n per la okul'o'j de praktik'em'ul'o.

Lemuel volont'e konsent'is, dir'ant'e, ke post sen'inter'romp'a vojaĝ'ad'o en la daŭr'o de ses monat'o'j li bezon'as ripoz'o'n, kaj ke la rev'ig'a trankvil'ec'o de la paŝt'ej'o'j en la land'o Uc al'log'as li'n tiel fort'e, kiel la plezur'o re'vid'i am'at'a'j'n amik'o'j'n. Dum li parol'is, strang'a rid'et'o flirt'is trans li'a vizaĝ'o. Omar van'e pen'is diven'i la signif'o'n de tiu rid'et'o, sed ne kuraĝ'is pet'i klar'ig'o'n.

Ĉapitr'o II

Antikv'a foir'o

La du amik'o'j al'ven'is al Padar, grav'a renkont'ej'o de karavan'o'j, iom post tag'mez'o, du hor'o'j'n post la al'ven'o de la vojaĝ'ist'o'j el la sud'o de la land'o. Viv'eg'a'j, bru'a'j scen'o'j si'n prezent'is antaŭ ili. Ĉi tie, en ekstrem'aĵ'o de la mal'grand'a urb'o, kuŝ'is dorm'em'e en la ombr'o de terebint'arb'o'j ar'o da kamel'o'j, ĉirkaŭ'it'a'j de la ŝarĝ'o'j de'pren'it'a'j de sur ili'a'j dors'o'j. Tie, inter ar'o da dis'a'j palm'o'j, nov'al'ven'int'o'j star'ig'is tend'o'j'n, dum vir'in'o'j pret'ig'is manĝ'aĵ'o'j'n. Bru'em'a'j bub'o'j inter'puŝ'iĝ'is, propon'ant'e si'a'n serv'o'n, kri'eg'ant'e kaj mal'pac'iĝ'ant'e. En ali'a, pli centr'a part'o de la urb'o, inter'ŝanĝ'ad'o, vend'ad'o kaj brokant'ad'o jam est'is en plen'a flu'o. Sur stabl'o'j, mat'aĵ'o'j aŭ sur la herb'o el'montr'iĝ'is mult'e'spec'a'j komerc'aĵ'o'j: Iŝmael'id'o'j kaj Midjanaj komerc'ist'o'j al'port'is el Egipt'uj'o kosmetik'o'j'n, parfum'o'j'n, juvel'o'j'n mult'e'kost'a'j'n, delikat'a'j'n tol'aĵ'o'j'n ktp. Sabaanaj karavan'ist'o'j el Dedan bru'e asert'is la super'ec'o'n de si'a'j hind'a'j spic'o'j kaj or'a'j ornam'aĵ'o'j super simil'a'j komerc'aĵ'o'j el ĉiu'j ali'a'j land'o'j. Sam'e bru'e kaj eĉ pli insist'e, Kanaan'an'o'j propon'is si'a'j'n tapiŝ'o'j'n, lan'a'j'n ŝtof'o'j'n kaj tranĉ'il'aĵ'o'j'n el Damasko. Dum'e send'it'o'j de la Babela pastr'ar'o vend'is, sen'bru'e sed persist'e kaj elokvent'e, amulet'o'j'n kontraŭ la potenc'o de mal'bon'a'j spirit'o'j; statu'et'o'j'n de la di'in'o Iŝtar; rozari'o'j'n de la “Sankt'a Kor'o” aŭ ring'o'j'n ĉiu'spec'a'j'n kun kabal'a'j sur'skrib'o'j.

Mult'a'j karavan'ist'o'j kaj aĉet'ant'o'j salut'is Lemuelon kun sign'o'j de respekt'o, laŭ la salut'manier'o de si'a land'o. Al ĉiu'j Lemuel respond'is afabl'e, sed kun dign'o'plen'a si'n'ten'o: La Etern'ul'o, kre'int'o de la ĉiel'o kaj de la ter'o, ben'u vi'n.

La hom'a'j loĝ'ej'o'j en la ĉirkaŭ'aĵ'o de la urb'o est'is plej'part'e tend'o'j. Ĉi tie kaj tie vid'iĝ'is ŝton'a'j ter'etaĝ'a'j konstru'aĵ'o'j, ĉirkaŭ'it'a'j de bosk'o'j el divers'a'j arb'o'j. Kelk'a'j el ili, sufiĉ'e grand'a'j, montr'is nur alt'a'n, ekster'a'n mur'o'n kun unu pord'eg'o. Preskaŭ ĉiu'j pord'o'j est'is ferm'it'a'j; nur mal'mult'a'j don'is vid'o'n al mal'larĝ'a'j vestibl'o'j aŭ ne'invit'em'e aspekt'ant'a'j koridor'o'j. En la mez'o de la urb'o trov'iĝ'is kelk'e da grand'a'j, ŝton'a'j dom'o'j kun plat'a'j tegment'o'j, konsist'ant'a'j el du aŭ tri etaĝ'o'j. Ĉi tiu'j dom'o'j est'is ne'regul'e kaj krud'e konstru'it'a'j, kaj, tre kred'ebl'e, est'is loĝ'at'a'j de nombr'o da mal'riĉ'a'j famili'o'j. En tiu kvartal'o trov'iĝ'is ankaŭ ses'o da gast'ej'o'j, grand'a'j kaj mal'grand'a'j. La gast'ej'o, al kiu Omar kaj Lemuel si'n direkt'is, est'is el'star'e la plej grand'a, kaj vizit'ad'at'a de la plej riĉ'a'j vojaĝ'ist'o'j. Ale'o da cipres'o'j konduk'is al grand'a mal'ferm'aĵ'o en alt'a, ekster'a mur'o, konstru'it'a el glazur'it'a'j brik'o'j. Tra tiu mal'ferm'aĵ'o est'is vid'ebl'a la intern'a, vast'a kort'o. La du amik'o'j en'ir'is grand'a'n vestibl'o'n, flank'um'it'a'n per vic'o'j da kolon'o'j. El unu flank'a loĝi'o vigl'e el'paŝ'is Modad, la gast'ej'o'mastr'o, inter'frot'ant'e al si la man'o'j'n kun tro humil'a, komplez'aĉ'a rid'et'o sur la sen'barb'a vizaĝ'o. Li bon'ven'ig'is Lemuelon kun mult'a'j profund'a'j klin'salut'o'j kaj ripet'e el'dir'it'a dezir'o, ke la “Etern'ul'o” li'n ben'u. (Ceter'e li el'vok'ad'is la ben'o'j'n de divers'a'j di'o'j kaj di'in'o'j sur la kap'o'n de si'a'j gast'o'j, laŭ ili'a'j kred'o'j.)

Lemuel respond'is laŭ si'a kutim'a, dign'o'plen'a manier'o, sed kun iom mal'varm'et'a si'n'de'ten'o. La Kadmonido salut'is Omar'o'n kun montr'o de surpriz'o, kiu en'hav'is, tamen, i'o'n mal'sincer'a'n, demand'ant'e li'n, kie li pas'ig'is la nokt'o'n kaj la tut'a'n maten'o'n. Omar iom mal'plezur'e respond'is:

— Sub la stel'o'j, Modad. Se vi ne brid'os la mal'pur'a'j'n buŝ'o'j'n de kelk'a'j el vi'a'j gast'o'j, vi perd'os la favor'o'n de ĉiu'j bon'mor'a'j vojaĝ'ist'o'j.

Ne atent'ant'e la sen'kulp'ig'o'j'n de la dom'o'mastr'o, la du vir'o'j ir'is antaŭ'e'n en la kort'o'n. En la mez'o de vast'a, rekt'angul'a spac'o vid'iĝ'is oval'a lag'et'o kun fontan'o, ĉirkaŭ'it'a de dek'o da ne'grand'a'j arb'o'j. Tri flank'o'j'n de la kort'o form'is vic'o'j da gast'o'ĉambr'o'j, plej'part'e nur sen'pord'a'j ĉel'o'j. Sur la dekstr'a, sud'a flank'o, tamen, trov'iĝ'is nombr'o da pli grand'a'j kaj luks'a'j ĉambr'o'j, antaŭ kiu'j mult'e'kolor'a'j baldaken'o'j invit'e propon'is agrabl'a'n ombr'o'n. Ar'et'o'j da vir'o'j kuŝ'is sur mol'a'j tapiŝ'o'j en la ombr'o de la arb'o'j aŭ de la baldaken'o'j, aŭ sid'is sur la ŝton'a rand'o de la lag'et'o, vigl'e inter'parol'ant'e. Preskaŭ ĉiu'j est'is, supoz'ebl'e, komerc'ist'o'j, vend'ant'o'j kaj aĉet'ant'o'j, kiu'j si'n re'tir'is tie'n, por pli oportun'e kaj trankvil'e far'i si'a'j'n negoc'o'j'n.

Ĉe unu flank'o de la en'ir'ej'o, laŭ'long'e de la kort'o, trov'iĝ'is vast'a, publik'a ĉambr'o kun verand'o. Ĉi tie sid'is sur tapiŝ'o'j dis'a'j grup'et'o'j da vir'o'j. Ili est'is komerc'ist'o'j, far'ant'a'j kontrakt'o'j'n sub la gvid'o de skrib'ist'o'j, interpret'ist'o'j aŭ spert'ul'o'j pri la leĝ'ar'o de Ĥammu-rab'i*. La skrib'ist'o'j lert'e skrib'is la dokument'o'j'n per grifel'o'j sur mal'sek'e mol'a, en'kadr'ig'it'a brik'aĵ'o. Ali'a'j, po'grand'ist'o'j, dung'is kolport'ist'o'j'n, kiu'j dev'is kvitanc'i list'o'n de la vend'ot'a'j komerc'aĵ'o'j, kaj sur'skrib'i la kondiĉ'o'j'n de la inter'konsent'o.

Tuj kiam Omar kaj Lemuel en'ir'is la kort'o'n, vir'o el'ven'is el unu el la baldaken'o'hav'a'j ĉambr'o'j, kaj, salut'int'e Omar'o'n kun grand'a respekt'o, inform'is Lemuelon, ke ĉio est'as aranĝ'it'a, kaj ke du komerc'ist'o'j el Damasko atend'as li'a'n al'ven'o'n, por konfirm'i la negoc'o'n prepar'it'a'n de li. La vir'o, mez'aĝ'ul'o, est'is Hagaj, iam'a sklav'o, al kiu Lemuel re'don'is la liber'ec'o'n, kiel rekompenc'o'n por ekster'ordinar'e fidel'a serv'ad'o, kaj al kiu li konfid'is la pri'zorg'o'n de grav'a'j negoc'o'j. La sinjor'o lev'is la sklav'o'n al pozici'o de konfid'at'o kaj amik'o, kiu re'pag'is tiu'n honor'o'n per kor'tuŝ'a al'don'it'ec'o.

Dum Lemuel konfirm'is si'a'j'n negoc'o'j'n, Omar re'freŝ'ig'is si'n per lav'o kaj manĝ'o, kaj post'e ripoz'is medit'em'e sur la rand'o de la lag'et'o en la kort'o. Subit'e li'a medit'o inter'romp'iĝ'is de bru'o ekster la gast'ej'o. Tra la larĝ'a pord'eg'ej'o li ek'vid'is infan'o'j'n amas'iĝ'i, kaj aŭd'is ili'n bru'e vok'i unu al ali'a'j: — Ven'u infan'o'j; ven'u rapid'e; nov'a bel'eg'a karavan'o al'ven'as!

Vir'o'j kaj vir'in'o'j halt'is, kaj ĉiu'j rigard'is en la sam'a direkt'o, mal'laŭt'e inter'parol'ant'e, kvazaŭ ili inter'ŝanĝ'as sekret'o'n. La kor'o de Omar tuj ek'salt'is, kaj trud'is al li la demand'o'n: — Ĉu tio pov'as est'i — ŝi? La unu'a impuls'o instig'is li'n el'ir'i por rigard'i la kavalkad'o'n, sed tuj post'e li venk'is tiu'n dezir'o'n. Sent'o de dign'ec'o re'ten'is li'n. Nombr'o da sci'vol'em'a'j gast'o'j, tamen, kaj la gast'ej'o'mastr'o el'ir'is sur la strat'o'n, kaj pli'grand'ig'is la amas'o'n, kiu jam ĉirkaŭ'is la al'ven'int'o'j'n. Post ne'mult'a'j minut'o'j Modad, la Kadmonido, re'ven'is kaj rekt'e al'ir'is Omar'o'n kun dign'o'plen'a si'n'ten'o, kvazaŭ li est'as port'ant'o de tre grav'a komunik'o.

— Omar, mi'a sinjor'o, — li dir'is, — Zalmuna, la Bel'ul'in'o, mi'a sinjor'in'o, honor'is mi'n per ordon'o. Ŝi pet'as vi'n el'ven'i kaj inter'parol'i kun ŝi.

Omar tuj lev'iĝ'is kaj, ne parol'ant'e, el'ir'is. En li'a kor'o divers'a'j emoci'o'j furioz'e inter'batal'is: ĝoj'o, mal'trankvil'o, esper'o. Ne mal'proksim'e de la en'ir'ej'o en la gast'ej'o'n, apud la kap'o de la cipres'a ale'o, star'is vic'o da bel'eg'e ornam'it'a'j kamel'o'j, ĉirkaŭ'it'a'j de du'on'nud'a'j infan'o'j. La plen'kresk'ul'o'j, ne mal'pli sci'vol'a'j, si'n ten'is je kelk'a distanc'o, pro respekt'o.

Sur la unu'a du'o da best'o'j, star'ant'a'j flank'o'n ĉe flank'o, sid'is du vir'o'j, tut'e sam'e vest'it'a'j per blank'a'j tunik'o'j, kaj arm'it'a'j per long'a'j lanc'o'j kun grand'a'j ruĝ'a'j kvast'o'j. Ambaŭ vir'o'j est'is dik'a'j kaj sen'barb'a'j, kun iom vir'in'a aspekt'o. Kred'ebl'e ili est'is eŭnuk'o'j. Ili'a si'n'ten'o est'is preskaŭ rid'ind'e pomp'a. Kun sen'mov'a'j, sen'esprim'a'j mien'o'j ili rigard'is en la spac'o'n, kvazaŭ ili est'as tut'e indiferent'a'j pri ĉio okaz'ant'a ĉirkaŭ ili. Post ili kuŝ'is genu'e tre riĉ'e ornam'it'a kamel'o, port'ant'a vast'a'n, sfer'o'simil'a'n sun'ŝirm'il'o'n, far'it'a'n el fleks'it'a'j kan'o'j kaj kovr'it'a'n per verd'a ŝtof'o. Ĉe la kap'o de la kamel'o star'is sklav'o de la gast'ej'o, ten'ant'e la brid'o'n. Sekv'is du kamel'o'j kun simil'a'j, sed mal'pli luks'a'j ŝirm'il'o'j, el kiu'j el'rigard'is du vir'in'o'j. La post'gvardi'o'n form'is kvar sklav'o'j, pez'e arm'it'a'j, rajd'ant'a'j sur dromedar'o'j.

Omar al'ir'is la unu'a'n kamel'o'n, port'ant'a'n ŝirm'il'o'n, al kiu la pli'mult'o el la rigard'o'j de la ĉirkaŭ'star'ant'o'j direkt'iĝ'is. Kiam li al'proksim'iĝ'is, du blank'a'j man'o'j, ornam'it'a'j per mult'e'kost'a'j ring'o'j, dis'ŝov'is la kurten'o'j'n, kaj vid'ig'is en facil'a du'on'lum'o la vizaĝ'o'n kaj la form'o'n de ekster'ordinar'e bel'a vir'in'o. Ŝi'a bel'ec'o est'is la matur'a bel'ec'o de vir'in'o jam preter la fru'a'j jar'o'j de jun'ul'a ĉarm'o. Ŝi aspekt'is kiel vir'in'o, konsci'a pri ne'ordinar'a'j al'log'ec'o kaj inteligent'ec'o, kaj plu'e, konsci'a pri la potenc'o, kiu'n don'as ĉi tiu'j natur'a'j ec'o'j. Abund'a'j, ruĝ'e'brun'a'j har'o'j, lig'it'a'j nur ĉe la frunt'o per or'faden'a ruband'o, kovr'is ŝi'a'j'n ŝultr'o'j'n, kaj kelk'a'j bukl'o'j fal'is sur la brust'o'n kaj nud'a'j'n, bel'form'a'j'n brak'o'j'n. Ŝi est'is bon'gust'e vest'it'a per blank'a, tunik'o'simil'a kaj zon'it'a vest'o. Laŭ'form'e ŝi'a vest'o ne mult'e diferenc'is de vir'a tunik'o, sed ĝi est'is tre art'e kaj bel'e sur'brod'it'a per or'a'j kaj kolor'a'j faden'o'j, kaj hav'is franĝ'o'j'n ĉe la mal'supr'o kaj ĉe la ŝultr'o'j. La vest'o ating'is ĝis mal'supr'e de la genu'o'j, kaj vid'ig'is blank'a'n, vast'a'n pantalon'o'n, kun'fald'it'a'n ĉe la maleol'o'j. La sandal'e vest'it'a'j pied'o'j est'is ornam'it'a'j per juvel'o'j. De bracelet'o pend'is mal'grand'a, cilindr'o'form'a sigel'il'o.

— Mi ĵus sci'iĝ'is, ke vi est'as ĉi tie, Omar, sur la voj'o al Babel, — ek'parol'is la vir'in'o per bel'son'a voĉ'o. La ton'o de la voĉ'o est'is du'on'e kares'a, du'on'e plend'a. Ŝajn'e la parol'ant'in'o vol'is per ĝi esprim'i sam'temp'e surpriz'o'n, vir'in'a'n ofend'iĝ'o'n kaj iom'a'n dezir'em'o'n.

— La Etern'ul'o vi'n ben'u, Zalmuna, mi'a sinjor'in'o, kaj prosper'ig'u vi'a'n vojaĝ'o'n. Sed oni mal'ĝust'e inform'is vi'n. Mi ne intenc'as ir'i al Babel; mi ven'is ĉi tie'n por aĉet'o'j kaj por renkont'i Lemuelon, mi'a'n mal'nov'a'n amik'o'n. Kun'e ni ir'os morgaŭ maten'e al mi'a dom'o en Betraĥ.

Omar dir'is tio'n kun kelk'a mal'trankvil'o en la voĉ'o, kaj kun embaras'o en la mien'o. Distr'it'e li palp'is la border'aĵ'o'n de la ŝirm'il'o'tuk'o, kaj nur unu- aŭ du'foj'e ek'rigard'is la vizaĝ'o'n de Zalmuna, kvazaŭ li tim'as ŝi'a'j'n sorĉ'a'j'n, blu'a'j'n okul'o'j'n. Tamen li sopir'eg'is per si'a tut'a kor'o, en'rigard'i, kaj ating'i per la okul'o'j ĝis la anim'o mem de la vir'in'o, kaj esplor'i la tut'a'n por li al'log'a'n, sed turment'a'n mister'o'n de ŝi'a kor'o. La sinjor'in'o, ali'flank'e, ne for'pren'is la okul'o'j'n for de li'a vizaĝ'o; kaj facil'a, sen'ĝen'a rid'et'o lud'is ĉirkaŭ ŝi'a ruĝ'a, bel'form'a buŝ'o. Tiu rid'et'o kun'e kun mem'fid'a mien'o diven'ig'us al rigard'ant'o, ke jam prosper'is al ŝi sond'i li'a'j'n pens'o'j'n kaj li'a'n kor'o'n, kaj ke ŝi lud'as si'a'n lud'o'n konform'e al tiu el'trov'o. Ĉe la menci'o de la nom'o Lemuel la rid'et'o ĉirkaŭ ŝi'a buŝ'o trans'ir'is en mal'estim'a'n kaj mal'plezur'a'n esprim'o'n.

— Lemuel, — ŝi dir'is tord'et'ant'e la supr'a'n lip'o'n, kaj vid'ig'ant'e blank'a'n, perl'o'simil'a'n dent'ar'o'n, — Lemuel, la kolport'ist'o! Mi ne pov'as kompren'i vi'a'n amik'ec'o'n al tiu vir'o, Omar.

— Vi kompren'us, mi'a sinjor'in'o, se vi kon'us li'n, kiel mi li'n kon'as.

— Dank'o'n, ne. Mi jam aŭd'is sufiĉ'e pri li'a'j rid'ind'a'j, mal'nobl'a'j princip'o'j. Li, nur'a komerc'ist'o, vol'as renvers'i ni'a'n antikv'a'n soci'a'n sistem'o'n, si'n en'miks'i en la afer'o'j'n de super'a'j klas'o'j, kaj pli'bon'ig'i la sort'o'n de la sklav'o'j! Prefer'e li rest'u ĉe si'a meti'o.

Omar en'pens'e rigard'is la viv'ec'a'n, inteligent'a'n vizaĝ'o'n de Zalmuna kaj respond'is iom mal'gaj'e, tamen plaĉ'i'vol'e:

— Ne mal'plaĉ'u al vi, Zalmuna, mi'a sinjor'in'o; Lemuel est'as riĉ'a komerc'ist'o, fam'e'kon'at'a en la tut'a mond'o pro si'a honest'ec'o kaj pro si'a saĝ'ec'o. Pov'as est'i, ke li'a'j soci'a'j ideal'o'j est'as iom ne'ordinar'a'j kaj antaŭ'temp'a'j, ebl'e tro alt'a'j, sed ili est'as tut'e sincer'a'j.

La vir'in'o montr'is iom'a'n sen'pacienc'o'n; kaj kun mal'kontent'a mien'o, kvazaŭ de dorlot'it'a infan'o, ŝi dir'is:

— Kaj nun vi ir'os kun li al Betraĥ, anstataŭ plen'um'i vi'a'n jam oft'e don'it'a'n promes'o'n akompan'i mi'n al Babel. Kiam vi fin'e plen'um'os tiu'n promes'o'n?

— Mi plen'um'os, mi'a sinjor'in'o, kiam oportun'a okaz'o ven'os, — respond'is Omar hezit'em'e.

— Pli ol unu jam ven'is antaŭ'e.

— La vojaĝ'o est'os por mi al'sopir'at'a plezur'o, kvankam ver'dir'e la urb'eg'o Babel kun si'a bru'a inter'puŝ'iĝ'ad'o kaj kun si'a idol'kult'o ne al'log'as mi'n. Mi pli am'as la kviet'a'n, medit'em'a'n viv'o'n en la land'o de ni'a'j pra'patr'o'j.

— Omar, — re'dir'is Zalmuna viv'ec'e kaj sen'pacienc'e, — vi'a mal'gaj'ec'o, kutim'a jam de'long'e, tre dolor'ig'as ĉiu'j'n vi'a'j'n amik'o'j'n. Vi dev'as for'sku'i la “kviet'a'n, medit'em'a'n viv'o'n” en ni'a urb'et'o, kaj serĉ'i en pli ĝoj'a'j ĉirkaŭ'aĵ'o'j nov'a'j'n, pli feliĉ'a'j'n, pli lum'a'j'n pens'o'j'n — nov'a'j'n ideal'o'j'n! La mond'o ekster la mal'larĝ'a ampleks'o de vi'a nun'a viv'o est'as pli bel'a, pli lum'a kaj pli bon'a, ol vi kaj kelk'a'j el vi'a'j amik'o'j supoz'as. La ver'o'n, kiu'n vi serĉ'as, vi neniam trov'os per mal'larĝ'anim'a'j, sen'cel'a'j diskut'ad'o'j. Tre pov'as est'i, ke vi trov'os ĝi'n en kun'ul'ec'o kun vir'o'j, hav'ant'a'j alt'a'j'n, liber'a'j'n viv'o'cel'o'j'n. Almenaŭ esplor'ad'u kun el'ĉen'ig'it'a anim'o, kaj post'e decid'iĝ'u.

Omar en'pens'e, preskaŭ nerv'e, palp'is la franĝ'o'j'n de la ŝirm'il'o, kaj rigard'is la kap'o'n de la grumbl'ant'a kamel'o. Li sent'is dolor'a'n ĝen'at'ec'o'n pro ond'o post ond'o da konflikt'a'j pens'o'j, kiu'j prem'is li'a'n kor'o'n. Li sent'is, kvazaŭ la ard'ant'a'j okul'o'j de la bel'a vir'in'o tra'penetr'as li'n, sed li ne kuraĝ'is ŝi'n rigard'i, tim'ant'e, ke li dis'ĵet'os al la kvar vent'o'j ĉiu'j'n konscienc'a'j'n konsider'o'j'n kaj antaŭ'avert'o'j'n de la prudent'o, kaj konfes'os al ŝi si'a'n pasi'a'n am'o'n. Io, li'a pli bon'a mem'o, instig'is li'n, kontraŭ'e, parol'i pri la mal'trankvil'ig'a'j afer'o'j, pri kiu'j li inter'parol'is kun Lemuel sur la voj'o al Padar. Li sopir'is ek'sci'i, kie star'as la mister'a vir'in'o antaŭ li, rilat'e al ĉi tiu'j demand'o'j. Li sent'is, ke li dev'us el'trov'i tio'n. Tamen li ne kuraĝ'is ek'parol'i pri ĝi, pro tim'o, apenaŭ klar'e konsci'at'a, ke la el'trov'o ebl'e est'os por li mal'dolĉ'a sen'iluzi'iĝ'o. Li pen'is kred'ig'i si'n, ke la nun'a moment'o ne est'as oportun'a okaz'o por tia esplor'o, kaj ke li bezon'as plu'a'n prepar'iĝ'o'n, antaŭ ol komenc'i ĝi'n. Sam'temp'e li ne pov'is sub'prem'i en si akuz'a'n voĉ'o'n, ke li jam antaŭ'e las'is preter'pas'i pli ol unu okaz'o'n.

Li'a'n medit'o'n inter'romp'is rav'a sent'o, kiu tra'vibr'is kaj preskaŭ trem'ig'is li'n: Zalmuna met'is man'o'n sur li'a'n nud'a'n brak'o'n kaj dir'is kares'e:

— Ven'u kun mi morgaŭ maten'e, Omar.

Omar rigard'is al supr'e'n'turn'it'a'n vizaĝ'o'n de la vir'in'o, kaj li'a kor'o ek'bat'is furioz'e: — Kiel bel'a ŝi est'as, — li pens'is, — kiel ĉarm'a ŝi'a mol'a voĉ'o, kiel frenez'ig'a'j ŝi'a'j blu'a'j okul'o'j! — La anim'konflikt'o est'is mal'long'a, sed terur'a.

— Kiel mi pov'us akompan'i vi'n morgaŭ, Zalmuna, — li respond'is mal'gaj'e kaj pet'eg'e. — Mi insist'e pet'is Lemuelon pas'ig'i kelk'a'j'n tag'o'j'n en mi'a dom'o. Li do est'as kvazaŭ jam mi'a gast'o; kaj la sankt'ec'o de la mor'o de gast'ig'ad'o mal'permes'as tio'n.

— La mor'o de gast'ig'ad'o ne est'as la sol'a sankt'a mor'o, Omar, — re'dir'is la vir'in'o iom mal'fervor'e. Ŝajn'as al mi, ke la vir'o'j Babelaj est'as pli ĝentil'a'j, ol la vir'o'j en la land'o Uc.

Omar sent'is si'n tra'pik'it'a ĝis la kor'o: — Ne est'u kruel'a, mi'a sinjor'in'o, — mi ne sci'is, ke vi intenc'is akompan'i ĉi tiu'n karavan'o'n al Babel, ali'e...

— Nu, ali'e...

— Ali'e mi ĝoj'e konsent'us. Sed kiam ajn vi re'e ir'os nord'e'n, vi'a dezir'o est'os por mi ordon'o.

Omar sent'is kresk'ant'a'n ĝen'at'ec'o'n pro la ĉirkaŭ'star'ant'a'j kaj sci'vol'e al'rigard'ant'a'j hom'o'j; kaj kiam la kamel'o, sur kiu Zalmuna sid'is, re'e montr'is sen'ripoz'ec'o'n, li kapt'is la okaz'o'n por ĉes'ig'i la inter'parol'o'n.

— Vi'a vojaĝ'o est'u prosper'a, Zalmuna, — li al'dir'is, — kaj Di'o vi'n re'konduk'u hejm'e'n, kaj vi'a'n serv'ist'ar'o'n.

— Dank'o'n, Omar; tiel est'u. Mi hav'as grav'a'j'n afer'o'j'n en Babel. Mi vol'as vizit'i mi'a'j'n Egibojn*, por vend'i akci'o'j'n en komerc'a entrepren'o, kiu'j'n mi hered'is de mi'a patr'o. Vi'a kun'est'o kaj vi'a konsil'o est'us por mi tre valor'a'j. Tamen, sen'dub'e mi dev'os tre baldaŭ re'e vizit'i la grand'a'n urb'o'n.

Adiaŭ'e si'n klin'ant'e, Omar dir'is, dum rid'et'o ek'lum'ig'is li'a'n kutim'e serioz'a'n vizaĝ'o'n:

— La fam'o dir'as, ke vi super'as per lert'ec'o ĉiu'j'n komerc'ist'o'j'n kaj juĝ'ist'o'j'n en Babel.

Ĉapitr'o III

Lemuel daŭr'ig'as si'a'n esplor'o'n

Nokt'o re'e kovr'is la land'o'n. Kiel mal'sam'a'j est'is por Omar la ĉirkaŭ'aĵ'o'j hodiaŭ, kompar'e kun la trankvil'ig'a sol'ec'o, kiu'n li ĝu'is la antaŭ'a'n nokt'o'n sub la majest'a silent'o de la stel'bril'a ĉiel'o! La sam'a'j, mild'a'j stel'o'j supr'e rid'et'is, invit'ant'e mal'dorm'ant'o'j'n al anim'alt'ig'a medit'o aŭ al esplor'o pri ili'a'j mister'a'j voj'o'j; la sam'a, rid'et'ant'a lun'o ĵet'is arĝent'a'n lum'o'n sur la pejzaĝ'o'n, sorĉ'ali'form'ant'e ordinar'a'j'n vid'aĵ'o'j'n en rev'ig'a'n fe'in'ej'o'n. Sed ne unu ali'a person'o en tiu sen'ripoz'a urb'et'o dediĉ'is eĉ unu pens'et'o'n al la nokt'a bel'ec'o. Komerc'ad'o, disput'ad'o kaj tromp'ad'o jam ĉes'is dum kelk'a temp'o, kaj mult'a'j an'o'j de la karavan'o'j kun'e kun mult'a'j el la loĝ'ant'o'j de la urb'et'o ankoraŭ si'n for'don'is al divers'a'j amuz'aĵ'o'j.

Jen ven'is el kelk'a mal'proksim'ec'o bru'a'j son'o'j de kant'o el rond'o da vir'o'j, kaŭr'ant'a'j ĉirkaŭ fajr'o; jen ek'son'is laŭt'a rid'ad'o el ali'a grup'o, kaj bru'a mal'pac'ad'o inter ebri'a'j karavan'ist'o'j el tri'a. En la kort'o de unu el la du'a'klas'a'j gast'ej'o'j danc'is kaj kant'is dub'ind'a'j vir'in'o'j, hierodul'in'o'j* el Uruk. En la gast'ej'o de Modad reg'is mal'pli da tumult'o ol la antaŭ'a'n nokt'o'n; kaj mal'konven'a'j scen'o'j preskaŭ tut'e mal'est'is. Ŝajn'is, ke la admon'o de Omar est'is bon'efik'a. Ar'o da ne'sub'prem'ebl'a'j Fenici'an'o'j kaj Damask'an'o'j, kiu'j trink'is fort'a'n vin'o'n el la mont'o'j de Elam kaj miel'akv'o'n pli liber'e ol prudent'e, de temp'o al temp'o bru'e romp'is la konven'ec'o'n de la lok'o, sed la Kadmonido laŭd'ind'e pen'is sub'ten'i la kutim'a'n dign'o'n de si'a gast'ej'o. En unu part'o de la vast'a kort'o du'dek'o da gast'o'j ĉirkaŭ'is Ĥalde'an rakont'ist'o'n, kiu en'sorĉ'is la aŭskult'ant'ar'o'n per viv'ec'a'j recit'o'j, en poezi'a form'o, pri fabel'a'j hero'aĵ'o'j de Gilgameŝ, la Sumera pra'tip'o de Herkules'o.

Antaŭ la ĉambr'o de Lemuel sid'is la du amik'o'j, apud lign'o'fajr'o. Ŝajn'is, ke unu tem'o de ili'a inter'parol'o ĵus fin'iĝ'is, kaj kelk'minut'a silent'o reg'is inter ili. Omar en'pens'e rigard'is la ard'ant'a'j'n karb'o'j'n, dum Lemuel am'e esplor'is per si'a'j vigl'a'j, penetr'em'a'j okul'o'j la al'log'a'n kaj nobl'a'n fizionomi'o'n de la amik'o. La pli mal'jun'a vir'o subit'e demand'is:

— Kie vi hav'ig'is al vi tiu'j'n mult'e'kost'a'j'n zon'et'o'j'n, Omar?

— Ili est'is donac'o de Zalmuna.

— De Zalmuna, la Bel'ul'in'o?

— Jes.

— Kio'n signif'as tia mult'e'kost'a donac'o?

— Neni'o'n, Lemuel, krom sign'o de dank'ec'o pro tio, ke mi sav'is al ŝi la viv'o'n — almenaŭ tio'n Zalmuna persist'e asert'as.

En la daŭr'o de ĉi tiu dialog'o Omar ne lev'is la okul'o'j'n for de la fajr'uj'o; kaj Lemuel klar'e vid'is, ke li'a amik'o ne est'as tre inklin'a parol'i pri Zalmuna. Sed Lemuel antaŭ'e decid'iĝ'is, serĉ'i okaz'o'n direkt'i la inter'parol'o'n al tiu strang'a vir'in'o, kaj, se ebl'e, mal'volv'i la mister'o'n, ĉirkaŭ'ant'a'n ŝi'n. Ĝust'e pro tio, ke Omar montr'is mal'inklin'o'n pri'parol'i tiu'n sinjor'in'o'n, Lemuel vol'is daŭr'ig'i la tem'o'n, ĉar li ne dub'is, ke li'a amik'o profund'e en'am'iĝ'is en ŝi'n. Li rigard'is ŝi'n kun fort'a suspekt'o.

— Kia tem'o por balad'o! Sen'dub'e el la buŝ'eg'o'j de leon'o'j?

Omar dev'ig'is si'n rid'et'i. — Ne, — li respond'is, — la sav'o ne est'is tia hero'a afer'o. Mi kun'e kun ses'o el mi'a'j serv'ist'o'j sav'is ŝi'n el la man'o'j de Sabaanaj rab'ist'o'j. Ni ĉiu'j ricev'is donac'o'n.

— La fason'o de la kap'zon'o est'as tut'e Babela, kaj memor'ig'as al mi tre simil'a'j'n, kiu'j'n mi vid'is ĉe kelk'a'j si'n'dediĉ'int'o'j al Iŝtar en Uruk. La briliant'o'j, aspekt'ant'a'j kiel rikolt'il'o, pov'as figur'i kvar'on'lun'o'n, sankt'aĵ'o'n de Iŝtar; kaj la aranĝ'o de la turkis'o'j suspekt'ind'e simil'as al serpent'o'j.

Omar mov'et'iĝ'is iom mal'trankvil'e, kaj, rigard'ant'e la fajr'o'n, dir'is post kelk'e da moment'o'j:

— Antaŭ'juĝ'a imag'aĵ'o, Lemuel. Mi ne sci'as, kio ig'as vi'n tiel suspekt'em'a. Se mi pens'us tio'n, mi ne port'us ĉi tiu'n zon'et'o'n unu moment'o'n plu. Ver'dir'e, mi ne tre am'as tia'j'n luks'a'j'n ornam'o'j'n, sed mi ne vol'is mal'kontent'ig'i mi'a'n sam'urb'an'in'o'n. La tut'a land'o montr'as al ŝi respekt'eg'o'n.

— Por mult'a'j ŝi est'as mister'a person'o. Mi demand'is mi'n pli ol unu foj'o'n, kio'n signif'as ŝi'a'j tre oft'a'j vojaĝ'o'j al Uruk, al Eridu kaj al Babel. Ŝi, sen'edz'a vir'in'o, vizit'as Damaskon kaj eĉ vizit'is foj'e Ĉitimon* kaj Egipt'uj'o'n.

— Ŝi'a de'ven'o de la Akkadanoj — de la flank'o de ŝi'a patr'in'o — klar'ig'as ŝi'a'n sen'de'pend'ec'o'n kaj ŝi'a'n mem'star'ec'o'n*. Al'don'u al tio, ke ŝi est'as tre riĉ'a, hered'int'e de si'a patr'o posed'aĵ'o'n en divers'a'j lok'o'j, nom'e, grand'a'n rent'o'n el turkis'a min'ej'o en la land'o Sinaj; dom'o'j'n en Babel kaj ali'a'j urb'o'j; akci'o'j'n en tri aŭ kvar grav'a'j entrepren'o'j kaj tiel plu.

— Tio'n mi jam sci'is, kaj mult'a'j'n ali'a'j'n interes'a'j'n afer'o'j'n; sed ne en tio konsist'as la mister'o, kiu ŝi'n ĉirkaŭ'as. Oni aŭd'ad'as mult'a'j'n strang'a'j'n fam'o'j'n, sid'ant'e, en la vesper'o, ĉirkaŭ karavan'fajr'o.

Lemuel atend'is, ke Omar demand'os, kia'j'n fam'o'j'n oni aŭd'as; sed ĉi tiu ne demand'is. Iom post'e Lemuel parol'is plu'e:

— Ŝi'a dom'o en Betraĥ est'as mal'grand'a palac'o. Ĉu vi kon'as la intern'o'n de la dom'o?

— Mi oft'e vizit'is Dusadadon, ŝi'a'n patr'o'n, en li'a apart'a ĉambr'ar'o aŭ la ĝarden'o, sed de li'a mort'o antaŭ kvar jar'o'j mi nur du- aŭ tri'foj'e est'is en la vestibl'o aŭ en la akcept'ej'o. Memor'u, ke Zalmuna est'as sen'edz'a vir'in'o. La dom'o est'as tre'eg'e luks'e ornam'it'a.

— Ĉu vi vid'is i'o'n rimark'ind'a'n?

Omar rigard'is si'a'n amik'o'n kun mir'o, kaj respond'is:

— Ne... kial?

Evit'em'e Lemuel respond'is: — Mi ne mir'us, se vi trov'us. — Tuj post'e, por ŝanĝ'i la tem'o'n, li dir'is, parol'ant'e kun ton'o de sincer'a kun'sent'o:

— Vi dir'is, Omar, ke hodiaŭ est'as la du'a re'ven'o de la mal'feliĉ'a tag'o, kiam vi perd'is la edz'in'o'n kaj la fil'et'o'j'n. Ĝis nun mi ne vol'is alud'i tiu'n mal'ĝoj'a'n tem'o'n, ĉar mi vid'is, ke vi'a kor'dolor'o est'as profund'a; sed mi ĉiam tre dezir'is ek'sci'i pli detal'e, kiel tio okaz'is.

Omar silent'is en la daŭr'o de kelk'a'j minut'o'j. Fin'e li respond'is:

— Ĉiu'j vund'o'j cikatr'iĝ'as post pas'o de temp'o; sed mi'a sopir'o al re'kun'iĝ'o est'as ankoraŭ ne mal'pli dolor'plen'a ol tiam. La knab'o'j, ses'jar'a'j ĝemel'o'j, est'is la lum'o de mi'a'j okul'o'j; kaj la edz'in'o... krom iom'a, kelk'a'foj'e ne'kompren'ebl'a strang'ec'o de kondut'o dum la last'a'j jar'o'j, est'is am'ind'a, bon'a vir'in'o. Nu, jam de kelk'a temp'o ŝi sufer'is de kor'prem'at'ec'o — tio'n vi ja ankaŭ rimark'is — kaj imag'is, ke ŝi korp'e fart'as mal'bon'e. Ŝi'a anim'o rifuz'is konsol'o'n, krom de Zalmuna, kiu'n ŝi vizit'ad'is. Zalmuna est'as ekster'ordinar'a vir'in'o kun mir'ind'a'j sagac'o kaj kon'o de la hom'a kor'o. Mult'a'j vir'in'o'j en ni'a land'o ir'ad'as al ŝi, por ricev'i help'o'n, konsil'o'n kaj re'san'ig'o'n. Tiu'n fatal'a'n tag'o'n, en la vesper'o, Amtelaj ir'is vizit'i Zalmunan laŭ instig'o de si'a serv'ist'in'o Nupta.

— Nupta, la silent'em'a vir'in'o el Nippur?

— Jes. Vid'ant'e la kompat'ind'a'n stat'o'n de si'a sinjor'in'o, Nupta pet'eg'is ŝi'n ir'i. Amtelaj do ir'is. Mi ne vid'is ŝi'n, kiam ŝi re'ven'is; sed Nupta dir'is, ke ŝi'a sinjor'in'o aspekt'is trankvil'a, preskaŭ seren'a. Tiu'n nokt'o'n ŝi venen'is la knab'et'o'j'n kaj si'n mem. Strang'a, ne'kompren'ebl'a fatal'o!

La voĉ'o de Omar trem'is. Li vol'is dir'i i'o'n plu, sed ŝajn'e tim'is, ke pro emoci'o li ne pov'os reg'i si'n; kaj nur el'ig'is ĝem'o'n. Re'e li fiks'e rigard'is la fajr'o'n, kaj silent'o reg'is inter la du vir'o'j. Post kelk'a temp'o Lemuel si'n klin'is al la amik'o, met'is man'o'n sur li'a'n genu'o'n, kaj dir'is kun kor'tuŝ'a bon'kor'ec'o:

— Vi sci'as, Omar, ke vi'a aflikt'o est'as mi'a aflikt'o. Ne bezon'e est'as, ke mi dir'u i'o'n plu pri tio. Sed, — li al'dir'is mild'e kaj delikat'e, — ĉu vi iam kun'rilat'ig'is tiu'n mal'feliĉ'a'n okaz'o'n kun la mister'a'j intrig'o'j, per kiu'j oni jam de kelk'a temp'o turment'as vi'n? Plu'e, ĉu vi el'trov'is, kie Amtelaj hav'ig'is al si la venen'o'n?

Omar re'e ek'rigard'is la amik'o'n kun mir'o: — Ne... — li respond'is, — mi dev'as konfes'i, ke ne; ebl'e pro tio, ke tiam tiu'j mister'a'j intrig'o'j ankoraŭ ne komenc'iĝ'is. Sed vi est'as iom strang'a hodiaŭ, Lemuel; kaj vi'a'j demand'o'j konfuz'as mi'n.

— Mi vol'as nur mal'plekt'i inter'konfuz'aĵ'o'j'n.

Antaŭ ol Omar pov'is inter'met'i vort'o'n, Lemuel dir'is plu'e:

— Ne ofend'iĝ'u, amik'o, pro konsil'o, kiu'n mi vol'as al vi don'i: re'edz'iĝ'u. Mi kon'as jun'a'n vir'in'o'n, kiu ador'as eĉ la polv'o'n de'fal'int'a'n de vi'a'j pied'o'j, kaj kiu est'os bon'eg'a kaj am'a patr'in'o por vi'a fil'in'et'o.

Omar ankoraŭ unu foj'o'n rigard'is si'a'n amik'o'n demand'e kaj mal'trankvil'e, sed silent'is; kaj Lemuel daŭr'e parol'is:

— Mi alud'as Adahan, vi'a'n serv'ist'in'o'n. Ŝi est'as bel'a knab'in'o el bon'a, alt'estim'at'a famili'o en Dhafer en Hadamaut. Mi bon'e kon'as ŝi'a'n onkl'o'n Sabad, Joktanidon, tre honest'a'n vir'o'n, kiu est'as parenc'o de princ'o Nooman, do post'e'ul'o de Joktan kaj Ŝem. Krom tio, Adaha est'as fidel'a ador'ant'in'o de Jehova.

— Mi sci'as tio'n, — respond'is Omar, — kaj mi estim'as Adahan; sed glor'a de'ven'o, eĉ se kun'ig'it'a kun bel'ec'o kaj ali'a'j estim'ind'a'j ec'o'j, ne est'as ĉio, kio'n la kor'o postul'as. Mi neniam pens'is pri ŝi en tiu rilat'o.

Tiel la amik'o'j inter'parol'is.

Kiam post nokt'o'mez'o Omar serĉ'is dorm'o'n sur kuŝ'ej'o, far'it'a el ŝaf'o'fel'o'j, li ne pov'is, malgraŭ korp'a lac'ec'o, for'pel'i el si'a'j pens'o'j la tra'viv'aĵ'o'j'n de la ĵus pas'int'a, long'a tag'o. En la daŭr'o de pli ol unu hor'o li van'e pen'is ek'dorm'i. Li ne pov'is dub'i, ke ekzist'as inter Lemuel kaj Zalmuna reciprok'a mal'inklin'o, aŭ eĉ efektiv'a mal'amik'ec'o. Konfuz'is li'n la demand'o, kiel star'iĝ'is ĉi tiu mal'amik'ec'o; ĉar ili, kiom li sci'is, hav'is preskaŭ neni'a'j'n person'a'j'n inter'rilat'o'j'n. Li mir'is des pli mult'e, ĉar mal'am'em'o est'is ja tiel kontraŭ'a al la karakter'o de ambaŭ. Zalmuna neniam aspekt'is en li'a'j okul'o'j tiel rav'e bel'a, tiel sorĉ'e ĉarm'a, kiel hodiaŭ. Neniam antaŭ'e li sent'is tiel fort'e, ke li'a tut'a anim'o est'as al'lig'it'a al ŝi'a anim'o. Kaj tamen, li ne pov'is el'pel'i el si'a kap'o strang'a'n antaŭ'tim'o'n, si'n'admon'o'n, ke li'a pasi'a am'o al Zalmuna en'hav'as en si i'o'n ne'bon'a'n, i'o'n, kontraŭ kio la konscienc'o li'n avert'is. Lemuel ŝajn'e nutr'as suspekt'o'n kontraŭ ŝi — kaj li alt'e estim'is la saĝ'o'n kaj la sagac'o'n de la amik'o. Li pen'is sub'prem'i en si'a propr'a kor'o nask'iĝ'ant'a'n suspekt'o'n, kaj konvink'i si'n, ke suspekt'em'o est'as mal'ind'a je li mem, kaj mal'just'a kaj mal'lojal'a kontraŭ Zalmuna.

* * *

Fru'maten'e, la sekv'int'a'n tag'o'n, Omar kaj Lemuel kun'e ek'for'ir'is al Betraĥ; unu hejm'e'n, la ali'a por pas'ig'i “kelk'a'j'n tag'o'j'n da ripoz'o kaj medit'o” inter kar'a'j amik'o'j. Sed ili ne vojaĝ'is du'op'e. Vir'o el Babel, kiu prezent'is si'n per la nom'o Il'u-ittia*, pet'is permes'o'n akompan'i ili'n sur part'o de la voj'o. Li est'is bon'e vest'it'a, kaj hav'is ĝentil'a'j'n, delikat'a'j'n manier'o'j'n. Li'a aspekt'o est'is plaĉ'a kaj mild'a. Per montr'o de ne mal'grand'a kler'ec'o kaj preciz'a sci'o pri tre mult'a'j, komun'interes'a'j afer'o'j, li ig'is si'n tre agrabl'a kun'ul'o en la daŭr'o de la unu'a du'on'o de la kun'vojaĝ'o. Evident'e li est'is vir'o de vast'a spert'o pri reg'ist'ar'a'j kaj inter'naci'a'j afer'o'j, kaj parol'is kun aplomb'o de person'o, kiu hav'as en'vid'o'n en afer'o'j'n administr'a'j'n kaj politik'a'j'n. Sed ĉar la spirit'a stat'o de la tiam'a mond'o est'is el'star'e en la pens'o'j de Omar kaj Lemuel, la inter'parol'o post kelk'a temp'o turn'iĝ'is al tiu tem'o.

La Babel'an'o, kiu lert'e evit'is alud'a'j'n demand'o'j'n pri la cel'o de si'a vojaĝ'o kaj pri si'a ordinar'a okup'o, pen'is nask'i en la pens'o'j de si'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j la impres'o'n, ke li est'as larĝ'anim'a liber'pens'ul'o.

— Mi ĉiam las'as, — li dir'is, — al ĉiu'j, kiu'j posed'as la kapabl'o'n mem'star'e pens'i, plen'a'n liber'ec'o'n pri religi'a'j afer'o'j. Ne est'as grav'e, kio'n kred'as la vulgar'ul'o'j. Ili efektiv'e ne kred'as; ili nur sen'pri'pens'e sekv'as. Malgraŭ ŝajn'a fend'eg'o, la diferenc'o inter ni, prudent'a'j instru'it'ul'o'j, est'as surpriz'e mal'grand'a: pli-mal'pli diferenc'a'j opini'o'j pri ne'grav'a'j detal'o'j; sed preskaŭ la sam'a fundament'a koncept'o pri la etern'a est'aĵ'o, kiu'n oni nom'as per divers'a'j nom'o'j, per nom'o'j, kiu'j montr'as nur part'o'n de la tut'aĵ'o de li'a ec'ar'o.

Omar, kiu ne vol'is ofend'i la ŝajn'e bon'kor'a'n ne'kon'at'o'n, parol'is kun fervor'a elokvent'ec'o pri la pur'ec'o kaj la bel'ec'o de la origin'a Jehova-kult'o, kaj pri ĝi'a grand'a simpl'ec'o. Lemuel, laŭ si'a mal'kaŝ'em'a karakter'o, kaj est'ant'e mal'pli zorg'em'a pri delikat'a'j sent'o'j de idol'an'o'j, parol'frap'is li'n kun sincer'a indign'o pri abomen'a'j mal'dec'aĵ'o'j, okaz'ant'a'j ĉe iu'j idol'serv'o'j, precip'e pro la honor'o de la di'in'o Iŝtar de Uruk, kaj pri la insid'a'j kaj sen'skrupul'a'j pen'ad'o'j de la Babela pastr'ar'o detru'i la rest'aĵ'o'n de la Jehova-kult'o.

Al ĉio ĉi tio Ilu-ittia respond'is mild'e kaj sen'pasi'e: — Mult'a'j trajt'o'j de la Iŝtar-kult'o en Uruk est'as ja tre bedaŭr'ind'a'j, sed jam mult'a'j sincer'a'j kaj — mi ne dub'as — alt'anim'a'j ador'ant'o'j kaj precip'e ador'ant'in'o'j de la di'in'o fort'e klopod'as pur'ig'i kaj alt'ig'i ŝi'a'n kult'o'n. Ceter'e Iŝtar en Uruk, kaj Iŝtar en Babel kaj Ninive jam ne est'as unu sam'a di'in'o. Kio'n vi, Lemuel, nom'as mal'bon'a'j spirit'o'j, est'as ne tia'j, sed hero'o'j-di'o'j, anim'o'j de eminent'a'j, hom'a'j bon'far'int'o'j, ador'at'a'j de vulgar'a post'e'ul'ar'o, kiel di'o'j, sed rigard'at'a'j de kler'a'j pens'ul'o'j kiel ebl'a'j per'ul'o'j inter hom'o'j kaj la pli alt'a di'ec'o. La hom'a kor'o, konsci'ant'e pek'em'ec'o'n, sopir'ad'as ja al per'ant'o.

Omar inter'romp'is la parol'ant'o'n: — La Etern'ul'o efektiv'e promes'is al la unu'a'j ge'edz'o'j Sav'ont'o'n, sed la temp'o por Li'a al'ven'o ankoraŭ ne est'as.

— Tio'n mi sci'as, kaj mi ne mal'memor'as ĝi'n, — tuj respond'is afabl'e, sed evit'em'e la Babel'an'o, kaj, si'n turn'int'e re'e al Lemuel, li parol'is plu'e, — Lemuel, mi'a amik'o, ne tro facil'e kondamn'u kiel blasfem'ul'o'j'n la hom'o'j'n, kiu'j sincer'e serĉ'as inter'rilat'iĝ'o'n kun la Plej'alt'a per'e de di'o'j kaj di'in'o'j, kiu'j'n ili ebl'e mem elekt'is. Kio est'as blasfem'o por unu'j, est'as religi'a'j pens'o kaj emoci'o por ali'a'j. Kred'u, ke la “blasfem'o” de religi'ul'o'j est'as pri'stud'ind'a. Mult'a'j, kiu'j'n vi kondamn'as, en efektiv'ec'o ador'as la Etern'ul'o'n, kvankam ili tim'as kaj, sekv'e, ankaŭ serv'as di'o'j'n kaj di'in'o'j'n, kiu'j, en mult'a'j okaz'o'j, nur reprezent'as ec'o'j'n de la plej'alt'a di'ec'o. Mult'a'j kler'ul'o'j, ceter'e, vid'as en la aventur'o'j kaj klopod'o'j de Gilgameŝ, kaj en la batal'o'j de Merodaĥ, la printemp'a sun'o, kontraŭ Timat, la mal'bon'ul'o, la etern'a'n batal'o'n kontraŭ pek'a'j em'o'j. Plu'e, en la di'in'o Iŝtar vid'as mult'a'j hom'o'j sopir'o'n de la kor'o al ĉio bel'a kaj, — li al'dir'is kun mild'a rid'et'o, — tut'e natur'a'n dezir'o'n di'ig'i tiu'n super'eg'a'n, sankt'a'n inter'rilat'o'n, la am'o'n inter la vir'o kaj la vir'in'o. Por ali'a'j Iŝtar est'as font'o de la plej delikat'a'j kaj la plej sankt'a'j sent'o'j kaj imag'o'j, efektiv'e de intern'a, moral'a kaj spirit'a viv'o. Al la milit'em'a'j kaj ĉas'am'a'j Asiri'an'o'j Iŝtar est'as di'in'o de la milit'o kaj de la ĉas'ad'o; emblem'o'j pli ol real'aĵ'o, nask'it'a'j de dezir'o est'i brav'a, kaj venk'i.

Kun montr'o de sen'pacienc'o Lemuel dir'is:

— Ĉio ĉi tio est'as nur subtil'aĵ'o'j. Ne'kompren'ebl'e por mi est'as, kiel prudent'a'j hom'o'j pov'as okul'mal'ferm'e kred'i tia'j'n doktrin'o'j'n; kiel hom'o'j pov'as ador'i si'a'j'n kompat'ind'a'j'n kun'hom'o'j'n, kiel di'o'j'n, ankoraŭ reg'at'a'j'n de la sam'a'j mal'virt'o'j. Ne nur tia'j'n ili ador'as, sed ankaŭ ŝtip'o'j'n kaj ŝton'o'j'n kaj stel'o'j'n en la ĉiel'o, kiu'j ĉiu'j est'as sen'anim'a'j objekt'o'j, kre'it'a'j de la Etern'ul'o. La raci'o kontraŭ'as tiu'j'n ĥaos'a'j'n sent'o'tromp'iĝ'o'j'n.

— Neni'o est'as pli tromp'a, — re'dir'is Ilu-ittia, — ol ampleks'a dir'aĵ'o, pretend'ant'a la raci'o'n kiel patr'in'o'n. La raci'o lim'ig'as la anim'o'n, kiu serĉ'as di'ec'o'n en ĉio di'a.

Lemuel jam lac'iĝ'is pro la el'turn'iĝ'em'o de la Babel'an'o, kaj pens'ant'e, ke plu'a argument'ad'o kun li est'os sen'util'a, li ne daŭr'ig'is ĝi'n. Omar indign'iĝ'is pro la indiferent'ec'o de la fremd'ul'o pri la ver'o; kaj pro tio silent'is. Ilu-ittia si'a'flank'e pens'is, ke li jam gajn'is sufiĉ'e da poent'o'j, kaj ke li prefer'e ne persist'u. La inter'parol'o do natur'e trans'ir'is en ali'a'j'n tem'o'j'n. Ne long'e post'e, ĉe voj'kruc'iĝ'o, la Babel'an'o adiaŭ'is si'a'j'n kun'vojaĝ'int'o'j'n, dir'ant'e, ke li dezir'as, se ebl'e, ating'i antaŭ vesper'iĝ'o la apud'river'a'n urb'o'n Damar.

Tuj kiam li est'is sufiĉ'e mal'proksim'e, Omar dir'is:

— Kia sen'sent'a indiferent'ec'o ĉe kler'ul'o! Ŝajn'as, ke est'as por li tut'e indiferent'e, ĉu Jehova aŭ Baal est'as la reg'ant'o de la mond'o. Tamen mi ricev'is la impres'o'n, ke li est'as bon'kor'a, ebl'e eĉ am'ind'a hom'o.

— Tre pov'as est'i, — dir'is Lemuel, — ke tiu indiferent'ec'o est'as nur ŝajn'a. Ĉiu'okaz'e Ilu-ittia est'as mister'ul'o. Vi sen'dub'e rimark'is, kiel evit'em'e li respond'is al mi'a'j pli person'a'j demand'o'j. Mi nun demand'as mi'n, kio'n tia kler'ul'o kun delikat'a'j gust'o'j pov'as serĉ'i en Damar, lok'o loĝ'at'a nur de krud'a'j mar'ist'o'j kaj fiŝ'kapt'ist'o'j. Ceter'e, por ir'i de Padar al Damar ekzist'as ja pli rekt'a voj'o, kaj part'o de la karavan'o el Damasko tra'pas'as ĝi'n hodiaŭ aŭ morgaŭ maten'e. Ebl'e vi ne rimark'is, fin'e, iom'a'n fremd'land'a'n el'parol'o'n ĉe li. Mi dub'as, ĉu li est'as Babel'an'o.

Ĉapitr'o Iv

Ijob akcept'as fremd'land'a'j'n vizit'ant'o'j'n

Vesper'a sun'o ĵet'is long'a'j'n, grotesk'a'j'n ombr'o'j'n de la vojaĝ'ant'o'j kaj de ili'a'j best'o'j sur la voj'o'n, kiam la urb'et'o Betraĥ, la cel'o de ili'a vojaĝ'o, ek'vid'iĝ'is. Jam ili al'proksim'iĝ'is al la unu'a'j antaŭ'urb'a'j tend'o'j, en kiu'j loĝ'is bon'hav'a'j urb'an'o'j. Dum la somer'o mult'a'j prefer'is la plaĉ'eg'a'n, liber'a'n aer'o'n sub tend'o pli ol la sufok'ec'o'n en urb'a'j dom'o'j. Apud la tend'o'j vir'in'o'j pret'ig'is simpl'a'n vesper'manĝ'o'n, dum grav'mien'a'j vir'o'j ripoz'is post la tag'a labor'o, kaj feliĉ'kor'a'j infan'o'j lud'is sur la herb'ej'o. Plaĉ'a, al'log'a vid'aĵ'o si'n prezent'is al la okul'o'j de la lac'a'j vir'o'j, vigl'ig'ant'e ili'n per promes'o pri dolĉ'a ripoz'o. Inter foli'o'riĉ'a'j arb'o'j vid'iĝ'is ar'et'o'j da blank'a'j dom'o'j kun plat'a'j tegment'o'j, aspekt'ant'a'j kiel ov'o'j en verd'a'j nest'o'j. Ĉi tie kaj tie star'is pli grand'a'j dom'o'j, ĉirkaŭ'it'a'j de bel'a'j ĝarden'o'j, kies ĉef'a trajt'o est'is ale'o'j da cipres'o'j. La mal'hel'a verd'o de la cipres'o'j bel'e kontrast'is la blank'o'n de la mur'o'j. La tut'a pejzaĝ'o est'is bel'ig'it'a de la sub'ir'ant'a sun'o kaj prezent'is tre'eg'e ĉarm'a'n aspekt'o'n.

La rajd'ant'o'j nun al'proksim'iĝ'is al lok'o, kie voj'o el la okcident'o al'iĝ'is al ili'a voj'o. Sam'temp'e al'proksim'iĝ'is al tiu voj'fork'o, de la ali'a flank'o, kvar vojaĝ'ant'o'j, rajd'ant'a'j sur kamel'o'j. Esplor'e rigard'ant'e la ven'ant'o'j'n, Lemuel dir'is:

— La garn'aĵ'o'j de la kamel'o'j supoz'ig'as, ke ili ven'as el la land'o Egipta. Ĉiu'okaz'e laŭ aspekt'o ili ven'as de tre mal'proksim'e. Ili est'as polv'o'kovr'it'a'j kaj montr'as sign'o'j'n de long'a vojaĝ'o.

— Ni do mal'rapid'ig'u ni'a'n ir'ad'o'n, por salut'i ili'n, — dir'is Omar.

— Unu el ili est'as aŭ Izrael'id'o, aŭ Hiksos'o el Egipt'uj'o; pli kred'ebl'e la last'a, — al'dir'is Lemuel, kaj tuj post'e ek'kri'is:

— Ho! ĝust'e tiu'n, la blank'har'a'n mal'jun'ul'o'n mi kon'as! Tio est'as efektiv'e Hamul el Bubastis, post'e'ul'o de Ŝem, la Potenc'ul'o, vir'o de grand'a di'a saĝ'o! Kio ven'ig'as tia'n grand'aĝ'ul'o'n ĉi tie'n?

Omar kaj Lemuel halt'is kaj salut'is la fremd'ul'o'j'n per tiel profund'a riverenc'o, kiel permes'is al ili la sid'a poz'o, kaj post'e per lev'o de la man'o'j.

Omar ek'parol'is: — En la nom'o de la Etern'ul'o, mi bon'ven'ig'as vi'n al Betraĥ, ho fremd'ul'o'j el mal'proksim'a land'o Egipta!

Lemuel si'a'part'e salut'is ili'n kun montr'o de grand'a respekt'o kaj ĝoj'o: — Ben'o'j de Di'o rest'u sur vi, Hamul, mi'a sinjor'o, kaj sur vi, li'a'j feliĉ'a'j kun'ul'o'j!

La kvar vojaĝ'ant'o'j el la land'o de la Nil'o ankaŭ halt'is moment'o'n, kaj grav'a'mien'e respond'is al la salut'o'j en simil'a manier'o. Post reciprok'a kon'at'ig'ad'o ambaŭ ar'o'j da vir'o'j kun'e en'ir'is la urb'o'n. Sci'iĝ'int'e, ke la Egipt'uj'an'o'j vol'as vizit'i Ijobon sur'voj'e al Babel, la du en'land'an'o'j si'n de'ten'is de demand'o'j pri plu'a'j cel'o'j de ili'a vojaĝ'o, laŭ la kutim'o'j de la land'o, kiu'j tio'n mal'permes'is, antaŭ ol la gast'o'j re'freŝ'iĝ'os per lav'o kaj manĝ'o.

Por ating'i la tend'o'n de Ijob la vojaĝ'ant'o'j dev'is tra'pas'i la tut'a'n urb'o'n. La fremd'ul'o'j ĉirkaŭ'rigard'is kun grand'a interes'o, kompar'ant'e la aspekt'o'n de ĉio vid'at'a kun simil'a'j objekt'o'j en si'a propr'a land'o. Ili est'is por la vulgar'ul'o'j de la lok'o ne mal'pli grand'a'j interes'aĵ'o'j, ĉar nur mal'mult'a'j fremd'land'a'j vojaĝ'ant'o'j mal'trankvil'ig'is ĝi'a'n dorm'em'a'n seren'ec'o'n. Preter'pas'int'e ar'o'n da dom'et'o'j de mal'riĉ'ul'o'j, la fremd'ul'o'j ek'vid'is en kelk'a mal'proksim'ec'o, sur alt'aĵ'et'o, rimark'ind'e bel'a'n palac'o'n, ne grand'a'n, sed konstru'it'a'n, kun parad'a mal'ŝpar'em'o, el mult'e'kost'a'j material'o'j. Larĝ'a'j ŝtup'ar'o'j kaj teras'o'j altern'e konduk'is al kolon'ej'o, ĉirkaŭ'ant'a part'o'n de la dom'eg'o. La glat'a'j, polur'it'a'j kolon'o'j kun riĉ'e ornam'it'a'j kapitel'o'j kaj alt'a'j fris'o'j est'is el kalk'ŝton'o, kaj montr'is influ'o'n de Egipta arĥitektur'o, dum la masiv'ec'o de la ĉef'a konstru'aĵ'o mem vid'ig'is labor'aĵ'o'n de Babela konstru'ist'o. Tut'e glat'a, flank'a mur'o sen pord'o aŭ fenestr'o'j, kiu si'n prezent'is al la vojaĝ'ant'o'j, est'is konstru'it'a el kolor'ig'it'a'j kaj bril'e emajl'it'a'j brik'eg'o'j. Divers'a'j kolor'o'j est'is harmoni'e aranĝ'it'a'j laŭ long'a'j vic'o'j. La sub'ir'ant'a sun'o moder'ig'is kaj mol'ig'is la divers'kolor'ec'o'n de la mur'o, or'ig'ant'e la pli hel'a'j'n nuanc'o'j'n, kaj lum'ig'ant'e la pli mal'hel'a'j'n. La sam'a sun'lum'o dolĉ'e roz'kolor'ig'is la blank'ec'a'j'n kalk'ŝton'o'j'n, kaj don'is al la tut'a konstru'aĵ'o magi'a'n, majest'a'n aspekt'o'n.

Hamul ek'brid'is si'a'n kamel'o'n, kaj kun silent'a admir'o rigard'is la okul'frap'a'n vid'aĵ'o'n. Post kelk'e da moment'o'j li dir'is:

— Ankaŭ ĉi tie mal'riĉ'ec'o trov'iĝ'as flank'o'n ĉe flank'o kun luks'eg'o kaj am'o al la bel'o. Kia bel'eg'a palac'o! Miks'aĵ'o de Egipta delikat'ec'o kaj Babela solid'ec'o. Mi ne antaŭ'vid'is traf'i ĉi tie tia'n dom'eg'o'n; kred'ebl'e ĝi est'as la sol'a tia'spec'a en vi'a urb'o; ĉu ne, Omar?

La al'parol'it'o, kiu est'is ne mal'pli rav'it'a de la ne'ordinar'a bel'ec'o de la vid'aĵ'o, respond'is iom distr'it'e, kvazaŭ li vek'iĝ'as el rev'o:

— Jes... Ĉiu'j surpriz'iĝ'as. Ni fier'as pri ĝi. La dom'o'n konstru'ig'is tre riĉ'a vir'o kun vast'a'j komerc'a'j rilat'o'j en Babel kaj Egipt'uj'o.

— Kaj la bel'ec'o de la nun'a posed'ant'in'o, — al'dir'is Lemuel kun, por Omar, signif'o'plen'a balanc'et'o de la kap'o, — eĉ super'as la bel'ec'o'n de ŝi'a palac'o.

Tra'pas'int'e la urb'et'o'n, la rajd'ant'o'j al'ven'is al ne'profund'a val'o, en kies mez'o star'is grand'a long'e'form'a tend'o kaj, mal'antaŭ ĝi, en kelk'a mal'proksim'ec'o, ar'et'o da pli'mal'grand'a'j tend'o'j kaj ter'kultur'a'j bud'o'j.

Apud la mal'ferm'aĵ'o de la grand'a tend'o sid'is vir'o, sen'okup'e. Ŝajn'e li rev'e rigard'is ar'et'o'j'n da mal'pez'a'j, lan'er'o'simil'a'j nub'et'o'j, mal'rapid'e naĝ'ant'a'j en la dub'e'verd'a blu'o de la vesper'a ĉiel'o. Rimark'int'e la al'ven'o'n de vojaĝ'ant'o'j, li lev'iĝ'is kaj ŝirm'is al si la okul'o'j'n per man'o kontraŭ la preskaŭ horizontal'a'j sun'radi'o'j, por pli oportun'e rigard'i ili'n. Li est'is vir'o de iom pli ol mez'kresk'a statur'o kun zorg'e friz'it'a, mal'hel'e brun'a barb'o kaj impon'a mien'o. Alt'a kaj larĝ'a frunt'o indik'is profund'a'n pens'ul'o'n. Laŭ aspekt'o li hav'is la aĝ'o'n de ĉirkaŭ ses'dek'kvin jar'o'j. Kun dign'o'plen'a si'n'ten'o li atend'is, ĝis la rajd'ant'o'j est'is en la proksim'ec'o de cent'kelk'e da paŝ'o'j de li, kaj tiam li mal'rapid'e ek'ir'is renkont'e al ili, ĝentil'e si'n klin'ant'e de temp'o al temp'o.

La vojaĝ'ant'o'j dum'e halt'is kaj facil'mov'e de'salt'is de la kamel'o'j, kun escept'o de la grand'aĝ'ul'o, Hamul, kiu dev'is ig'i si'a'n best'o'n, ne sen iom'a pen'o, kaŭr'i, por ke li pov'u el'sel'iĝ'i. Lemuel, facil'e montr'ant'e al la al'proksim'iĝ'ant'a vir'o, dir'is simpl'e, sed solen'e:

— Amik'o'j, jen Ijob; — kaj si'n turn'ant'e al ĉi tiu, li dir'is kun mien'o, kiu vid'ig'is sam'temp'e respekt'eg'o'n kaj ĝoj'o'n, — la Etern'ul'o vol'as al'don'i al vi'a ben'it'ec'o, ho ben'it'a Ijob, konduk'ant'e al vi Hamulon, Ŝem'id'o'n kaj tri el li'a'j intim'ul'o'j. Ili est'as sur la voj'o el Egipt'uj'o al Babel kaj dezir'as vid'i vi'a'n vizaĝ'o'n, kaj amik'iĝ'i kun vi. Mi bon'e kon'as Hamulon, la fam'e'kon'at'a'n Hiksos'o'n el Bubastis, kaj tre alt'e estim'as li'n, kiel vir'o'n de grand'a saĝ'o kaj di'o'tim'o.

La tiel inter'prezent'it'a'j vir'o'j profund'e riverenc'is. Ijob, post afabl'a rigard'o al la tri kun'ul'o'j de la blank'har'ul'o, si'n turn'is al ĉi tiu last'a, kiu vid'ebl'e est'is hom'o de el'star'a eminent'ec'o inter la fremd'ul'ar'o. En li'a'j iom'et'e en'kav'a'j, rev'e penetr'em'a'j okul'o'j ek'lum'is ĝoj'a bon'ven'ig'em'o. Dum li al'parol'is la glor'a'n Ŝem'id'o'n kun princ'a dign'o, feliĉ'a rid'et'o lud'is ĉirkaŭ li'a buŝ'o. Tamen, nek tiu rid'et'o, nek la ĝoj'o si'n montr'ant'a en li'a'j okul'o'j, pov'is tut'e for'ig'i la ŝajn'e kutim'a'n serioz'ec'o'n de li'a mien'o kaj la post'e'sign'o'j'n, kiu'j'n akr'a'j anim'dolor'o'j gravur'is sur li'a vir'ec'a vizaĝ'o. Li dir'is:

— Mi'a kar'a amik'o Lemuel est'as kon'ant'o de la hom'a kor'o; li est'as sagac'a vir'o, kiu ne van'e uz'as sonor'a'j'n vort'o'j'n. Sed ankaŭ la vid'o de la okul'o'j cert'ig'as al mi, ho Hamul, ke vi est'as vir'o riĉ'e ben'it'a de la Etern'ul'o. Li sen'dub'e, direkt'is vi'a'n voj'o'n ĉi tie'n: Ben'at'a la hom'o, kiu'n Li konduk'as per Si'a okul'o. Ven'u, vi kaj vi'a'j kun'ul'o'j, sub mi'a'n humil'a'n tend'o'n, kaj rest'u, ĝis plaĉ'os al vi daŭr'ig'i vi'a'n voj'o'n. Mi'a hav'o est'as je vi'a dispon'o.

La al'ven'o'n de la fremd'ul'o'j rimark'is ankaŭ du serv'ist'o'j, kiu'j tuj pri'zorg'is kun bon'kor'a vigl'ec'o la kamel'o'j'n de la Egipt'uj'an'o'j. Du knab'o'j ĝoj'e plen'um'is ordon'o'n konduk'i la kamel'o'j'n de Lemuel kaj Omar al la dom'o de tiu last'a. Dum la gast'o'j re'freŝ'iĝ'is per lav'o, Ijob, li'a edz'in'o Dina kaj la ge'serv'ist'o'j pret'ig'is vesper'manĝ'o'n. Post mir'ig'e mal'long'a temp'o abund'a'j manĝ'aĵ'o'j est'is pret'a'j. Ĉiu ĝoj'e plen'um'is si'a'n apart'a'n, jam antaŭ'e al li difin'it'a'n task'o'n. Rapid'e prepar'i manĝ'aĵ'o'n por ne'atend'it'a'j gast'o'j evident'e ne est'is mal'oft'aĵ'o.

La manĝ'o'rest'aĵ'o'j est'is for'pren'it'a'j; kaj la sep vir'o'j du'on'kuŝ'is sur tapiŝ'et'o'j kaj kusen'o'j ĉe la larĝ'e mal'ferm'it'a kurten'pord'o de la tend'o. La tri kun'vojaĝ'ant'o'j de Hamul ne mult'e part'o'pren'is la inter'parol'ad'o'n; ili est'is jun'a'j, modest'a'j kaj iom silent'em'a'j hom'o'j, kiu'j trakt'is la grand'aĝ'ul'o'n kun si'n're'tir'em'a respekt'eg'o, preskaŭ ador'o. La impon'a ind'ec'o de Ijob, li'a strang'a, trans'mond'a trankvil'ec'o, kun'e kun la profund'a estim'o, kiu'n Hamul montr'is al li, est'ig'is en ili sent'o'j'n al'proksim'iĝ'ant'a'j'n al solen'a tim'o. Krom tio, ili ne sufiĉ'e sci'is la dialekt'o'n de la land'o Uc, kaj tial inter'parol'o kun ili plej'part'e far'iĝ'is per Babela lingv'o, kiu jam tiam est'is inter'naci'a komunik'il'o. Dina si'n ten'is apart'e, sed aŭskult'is la inter'parol'ad'o'n kun streĉ'a atent'o.

En la komenc'o ĉiu'j silent'is, ĝis Hamul est'os parol'int'a. La kap'o de la mal'jun'ul'o est'is frap'ant'e bel'a. Long'a'j, neĝ'o'blank'a'j har'o'j fal'is bukl'e sur la ŝultr'o'j'n. La menton'o'n ornam'is blank'a rekt'angul'a barb'o, proksim'um'e dek centi'metr'o'j'n long'a kaj zorg'e friz'it'a. Ali'e la vizaĝ'o est'is glat'e raz'it'a. Li'a, malgraŭ ekster'ordinar'e grand'a aĝ'o, vir'ec'a kaj vigl'a vizaĝ'o tre impon'is al li'a'j nov'a'j kon'at'o'j. Ĉiu trajt'o en ĝi montr'is majstr'ec'o'n, dign'o'n kaj trankvil'ec'o'n, kvankam kelk'a'j lini'o'j indik'is, ke ankaŭ li iam sufer'is mult'a'j'n anim'dolor'o'j'n. Post ne'long'a medit'o Hamul ek'parol'is:

— Kun grand'a dezir'o, ho Ijob, mi dezir'is vid'i vi'a'n vizaĝ'o'n, kaj aŭd'i la voĉ'o'n de la vir'o, kiu'n la Etern'ul'o tiel mir'ind'e honor'is kaj ben'is. En temp'o'j pas'int'a'j Li oft'e parol'is kun ni'a'j pra'patr'o'j, vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o, sed mi kred'as, ke, de la temp'o, kiam Li aŭd'ig'is Si'a'n voĉ'o'n al Izrael, Li ne vizit'is hom'id'o'j'n, ĝis Li parol'is kun vi. Sur'voj'e ni est'is gast'o'j de vi'a mal'proksim'a parenc'o Baraĥel, Buzano, kaj de li'a fil'o Elihu*. De ili mi sci'iĝ'is pri la mir'ind'a'j afer'o'j okaz'int'a'j ĉi tie, kaj avid'e mi aŭskult'is. Viv'o'ver'e la jun'a vir'o pri'skrib'is la diskut'ad'o'n inter vi, Ijob, kaj vi'a'j anim'blind'a'j amik'o'j. Kun laŭd'ind'a mal'kaŝ'em'o li ankaŭ recit'is si'a'j'n propr'a'j'n vort'o'j'n. Mult'a'j el li'a'j pens'o'j est'is ja bon'a'j kaj ĝust'a'j, apart'e konsider'it'e. Tamen nun, post la subit'a inter'ven'o de la Etern'ul'o, post Li'a'j detru'a'j argument'o'j, kaj post tra'serĉ'a medit'ad'o, Elihu hont'as si'a'n mal'saĝ'a'n mem'konfid'o'n, kaj pent'as pri si'a sen'am'a juĝ'em'o. Ho, Etern'ul'o! — ek'kri'is Hamul kun ard'o de profund'a ador'o en la okul'o'j, kvazaŭ li ne plu est'as konsci'a pri la ĉe'est'o de aŭskult'ant'o'j, — kiel sen'fin'e pli alt'e star'as Vi'a saĝ'o, Vi'a potenc'o, Vi'a pur'ec'o super ni'a'j mal'saĝ'a'j, pek'em'a'j, mal'modest'a'j kor'o'j! Ni, sen'sci'ul'o'j, ne sci'as la voj'o'n de la vent'o'j, des mal'pli ni kompren'as la mister'a'j'n voj'o'j'n de Vi'a'j pens'o'j. Ne'esplor'ebl'a'j mir'ind'aĵ'o'j por ni est'as la pluv'o, la neĝ'o, la glaci'o; kiom mal'pli do ni sci'as pri la sen'lim'a potenc'o, per kiu Vi reg'as la glor'o'n de la stel'ar'o. Mister'a'j ja est'as Vi'a'j voj'o'j, sed el'pens'it'a'j en ver'o kaj am'o. En la last'a'j tag'o'j Vi'a just'ec'o bril'os kun bril'eg'a glor'o, kaj la okul'o'j de ĉiu'j hom'o'j ĝi'n vid'os — mi'a'j okul'o'j ĝi'n vid'os.

En la daŭr'o de kelk'a'j minut'o'j Hamul silent'is, profund'e en'pens'a. Post'e li re'e parol'is, sed tiam jam kun sen'ekstaz'a trankvil'o:

— Adiaŭ'int'e la Buzanojn, ni turn'is la vizaĝ'o'n ĉi tie'n. Prem'at'a est'is mi'a kor'o, kaj konfuz'it'a'j mi'a'j pens'o'j; sed mi decid'iĝ'is, sen'tim'e lukt'i kontraŭ la anim'kirl'a'j problem'o'j, kiu'j'n mi'a vizit'o al la Buzanoj al'trud'is al mi. Tra'vojaĝ'ant'e la sen'akv'a'n dezert'o'n Nafad, kie la okul'o per vid'ad'o al enu'ig'a'j objekt'o'j lac'iĝ'as, mi fort'e okup'is mi'a'j'n pens'o'j'n. Mi ig'is ili'n vag'i tra la mond'o kaj esplor'i mi'a'n propr'a'n kor'o'n. Aŭskult'u mi'a'n parol'o'n, kaj riproĉ'u al mi mal'ĝust'a'j'n konklud'o'j'n: La sufer'o'j de la hom'id'o'j est'as la nepr'a sekv'o de la pek'o, sed sufer'o'j pov'as est'i por ni ben'o'j tiel grand'a'j, kiel akr'a'j est'is la dolor'o'j, eĉ mult'e pli grand'a'j, ĉar di'a saĝ'o el'pens'as kaj di'a am'o reg'as. La sen'inspir'a'j pens'o'j de la hom'a kor'o est'as mal'ĝust'a'j, kaj ĝi'a'j dezir'o'j vag'ad'as tra mal'virt'a'j lok'o'j. Nur pro ni'a natur'o, de perfekt'ec'o de'fal'int'a, ni sent'as dolor'o'n kiel sen'rimed'a'n mal'bon'o'n. Kaj, se ne est'us mal'fort'ig'it'a ni'a anim'o, kaj mal'san'em'a ni'a korp'o, sekv'e de la pek'o, aflikt'o'j est'us por ni pord'o al pli alt'a viv'o: ver'e, ni rigard'us ili'n kiel neces'a'n part'o'n de la feliĉ'o. Elihu ne est'us parol'int'a mal'saĝ'e, kaj vi'a'j amik'o'j ĉi tie'a'j ne est'us ir'int'a'j en la ir'ej'o'n de la koler'eg'o de la Etern'ul'o, se ili kompren'us, ke ĉiu aflikt'o hom'a est'as part'o de la aflikt'o de la tut'a hom'ar'o, pro la pek'o, kaj se ili est'us kred'int'a'j ankaŭ je di'a am'o, krom je di'a'j saĝ'o kaj just'o. Ĉu la Etern'ul'o pov'us trov'i i'a'n ali'a'n rimed'o'n pur'ig'i la mond'o'n, ol sufer'o'j'n? Tre diligent'e mi tra'serĉ'is mi'a'n propr'a'n kor'o'n, sed ne trov'is.

Hamul ek'silent'is. Neni'u respond'is en la daŭr'o de kvar'on'o de hor'o; ĉiu'j pes'is en la kor'o la vort'o'j'n de la respekt'eg'ind'a grand'aĝ'ul'o. Fin'e Ijob, klin'iĝ'int'e antaŭ Hamul, ek'parol'is:

— Vi'a'j saĝ'a'j vort'o'j, ho ŝat'at'a gast'o el mal'proksim'a land'o, est'is por ni ĉiu'j — ĉu ne ver'e? — kiel re'freŝ'ig'a ros'o kaj kiel bon'odor'o, ven'ant'a el ĝarden'o arom'aĵ'a. Avid'e ni plu'e aŭskult'os vi'n, sed mi tim'as, ke pro vi'a lac'ig'a vojaĝ'o kaj vi'a grand'a aĝ'o, korp'o kaj anim'o nun postul'as ripoz'o'n.

Respond'int'e al la ĝentil'aĵ'o de la gast'ig'ant'o per simil'a klin'salut'o, Hamul dir'is kun afabl'a rid'et'o:

— Mi ne pov'as ne'i, ho Ijob, ke kelk'a'foj'e mi sent'as la pez'o'n de la mult'e'nombr'ec'o de mi'a'j jar'o'j, sed memor'u mi'a'n de'ven'o'n; memor'u, ke mi est'as pra'nep'o de Ŝem, kiu ating'is la aĝ'o'n de ses'cent jar'o'j kaj mort'is kun plen'a posed'o de ĉiu'j si'a'j sent'o'j kaj spirit'pov'o'j. Mi ne est'as tro lac'a por aŭskult'i vi'a'n parol'o'n, al kiu mi sopir'is kun grand'a sopir'o. Antaŭ'ĝu'o de ĝust'e tia kun'ven'o help'is al mi spit'i la danĝer'o'j'n de sovaĝ'a land'o, kaj el'port'i la sufer'o'j'n de long'a vojaĝ'o tra lac'ig'a dezert'o. Parol'u, ĉar grand'a'j ja est'as la ben'o'j, kiu'j'n la Etern'ul'o en'verŝ'is en vi'a'n anim'o'n.

— Grand'a'j, ver'e, est'as la ben'o'j, kiu'j'n la Etern'ul'o en'verŝ'is en mi'a'n anim'o'n, — solen'e ripet'is Ijob, — mult'e pli grand'a'j, ol vort'o'j pov'us el'dir'i. Ankoraŭ mi hav'as la sent'o'n, kvazaŭ mi est'as vir'o, kiu, pas'ig'int'e mult'a'j'n jar'o'j'n en la plej profund'a infer'o, subit'e si'n trov'as en paradiz'o. Ankoraŭ mi ir'ad'as kvazaŭ en sonĝ'o. Ĉio ŝajn'as al mi nov'a; kaj per nov'a'j okul'o'j mir'e mi rigard'as la mond'o'n. Ho! kiel mal'ĝust'e mi kompren'is la cel'o'n de mi'a viv'o! Kiel miop'e mi pen'eg'is ating'i ekster'a'n, unu'tag'a'n perfekt'ec'o'n! Pen'ant'e traf'i la cel'o'n de la viv'o en la sav'o de si'a propr'a anim'o sol'e, oni far'iĝ'as blind'a pri la tut'mond'a spirit'o, lukt'ant'a kontraŭ la mal'bon'o, kaj pen'eg'ant'a re'trov'i la voj'o'n al Di'o. Mi cit'ad'is mi'a'j'n virt'o'j'n (aŭ pli ĝust'e mi fanfaron'is pri mal'est'o de mal'virt'o'j) kaj just'ec'o'n antaŭ la Etern'ul'o, antaŭ kiu eĉ la anĝel'o'j ne est'as pur'a'j. Mem'am'o kaj mem'estim'o est'as la kaŭz'o'j de ĉiu mal'ĝust'a kompren'o de ni'a'j tra'viv'aĵ'o'j. Mizer'o ne plu est'as mizer'o, kiam oni sent'as, ke ĝi est'as el'labor'ad'o de di'a am'o. Di'a am'o! Kun hont'o mi konfes'as, ke, en la daŭr'o de ni'a'j long'a'j diskut'ad'o'j, la pens'o pri di'a am'o eĉ ne unu foj'o'n ven'is al ni en la kap'o'n. Sed la Etern'ul'o favor'kor'e don'is al ni nov'a'n vizi'o'n. Nun mi vid'as, ke la ver'a intern'a real'o est'as la am'o. Ju pli ni cel'as si'n'forges'ad'o'n kaj ben'ad'o'n por ni'a'j kun'hom'o'j, des pli feliĉ'a kaj bel'a est'os ni'a intern'a viv'o. La am'o est'as ja la fundament'o de la di'a viv'o en ni.

En tiu moment'o aŭd'iĝ'is el la profund'o de la tend'o mal'laŭt'a kri'o de infan'et'o, kaj Dina, kiu kun am'a admir'o aŭskult'is la edz'o'n, rapid'is for, por atent'i la et'ul'o'n. Esprim'o de feliĉ'a kontent'ec'o kaj profund'a dank'ec'o sur'ven'is la grav'mien'a'n vizaĝ'o'n de Ijob, kiam li dir'is:

— Jen, amik'o'j, vi aŭd'as garanti'aĵ'o'n de la favor'kor'ec'o de Di'o al sen'merit'ul'o. Kaj ne la plej mal'grand'a el la ben'o'j, per kiu'j Li super'ŝut'is mi'n, est'as la ŝanĝ'it'a kor'o de Dina, mi'a edz'in'o.

Ĉapitr'o V

Lemuel aktiv'iĝ'as

La sun'o jam star'is alt'e en la ĉiel'o kaj plen'ig'is per bril'eg'a lum'o sufiĉ'e vast'a'n kort'o'n de la dom'o de Omar. La ĉef'a, sinjor'a part'o de la dom'o trov'iĝ'is ĉe unu el la pli mal'long'a'j flank'o'j de kvar'angul'a kort'o. Ĝi est'is divid'it'a en tri part'o'j'n; ĉiu hav'is unu pord'o'n, komunik'ig'ant'a'n ĉambr'ar'o'n kun ne'profund'a kolon'ej'o, kiu okup'is la tut'a'n larĝ'o'n de la kort'o. La du long'a'j'n flank'o'j'n de la kvar'angul'o form'is loĝ'ej'o'j de la serv'ist'ar'o, dom'ofic'ej'o'j, proviz'ej'o'j ktp. La kvar'a flank'o est'is alt'a, blank'a mur'o, apart'ig'ant'a la bien'dom'o'n de arb'ar'et'o kaj, pli mal'proksim'e, de stal'o'j por kamel'o'j, ĉeval'o'j kaj azen'o'j, kaj de ter'kultur'a'j konstru'aĵ'o'j.

Ĉe basen'o en la mez'o de la kort'o, en kiu fontan'o ritm'e plaŭd'is, du'on'kuŝ'is Lemuel sub mult'e'kolor'a baldaken'o, kares'ant'e bel'a'n kvar'jar'a'n knab'in'et'o'n. El'pren'int'e el ĉe'brust'a poŝ'o mal'grand'a'n, proksim'um'e dek'kvin centi'metr'o'j'n long'a'n figur'o'n de infan'o el mar'verd'a ŝton'o, kaj montr'ant'e ĝi'n al la knab'in'et'o, li dir'is:

— Rigard'u, kio'n Lemuel kun'port'is el mal'proksim'a land'o por si'a am'at'in'et'o!

— Ho! — ek'kri'is la infan'o rav'it'e, — kia bel'a pup'et'o! — kaj avid'e pren'is ĝi'n el la man'o de la vir'o. — Dank'o'n, kar'a Lemuel.

— Kiam mi est'is tre, tre mal'proksim'e de ĉi tie, en la land'o Egipta, mi vid'is knab'in'et'o'j'n, lud'ant'a'j'n kun tia'j pup'et'o'j, kaj tuj mi memor'is mi'a'n dolĉ'a'n Naaman, kaj ek'pens'is, kiel gaj'e ŝi lud'os kun tia pup'o.

— Ho, mi est'os tiel feliĉ'a kun mi'a bel'a pup'et'o! — dir'is la infan'o, am'e ĉirkaŭ'brak'ant'e Lemuelon.

— Nu, est'u feliĉ'a, infan'o; sed ankaŭ est'u si'n'gard'a, ke vi ne fal'ig'u ĝi'n sur la ter'o'n, ĉar ĝi tuj romp'iĝ'us; kaj ebl'e oni ne pov'us ripar'i ĝi'n.

Liber'ig'int'e si'n el la brak'o de Lemuel, Naama dir'is kun infan'a fervor'o:

— Las'u, mi vol'as montr'i mi'a'n pup'et'o'n al Adaha.

— Ne, — respond'is Lemuel, — las'u la pup'o'n ĉi tie kaj ir'u, konduk'u Adahan ĉi tie'n.

Obe'e la infan'o re'don'is la lud'il'o'n kaj kur'is for en la dom'o'n. Post kelk'e da minut'o'j el'ven'is el unu el la ĉambr'o'j, ĉirkaŭ'ant'a'j la kort'o'n, jun'a vir'in'o, port'ant'a la infan'o'n sur brak'o. Lemuel rigard'is ŝi'n pens'em'e kaj bon'kor'e. Vid'ebl'e la ekster'aĵ'o de la knab'in'o kontent'ig'is li'n kaj plaĉ'is al li. Ŝi est'is ver'e bel'aspekt'a, graci'a knab'in'o. Ŝi'a plen'san'a vizaĝ'o kun dolĉ'a'j, delikat'a'j trajt'o'j al'tir'us atent'o'n en grand'a ar'o da knab'in'o'j aŭ vir'in'o'j, precip'e pro ŝi'a'j lum'a'j, mal'hel'a'j okul'o'j, en kiu'j spegul'iĝ'is nobl'ec'o, mal'kaŝ'em'o kaj natur'a gaj'ec'o. Ŝi'a'j har'o'j, kiu'j fal'is en abund'a'j bukl'o'j sur la ŝultr'o'j'n, est'is bril'e nigr'a'j, kaj ŝi'a vizaĝ'haŭt'o iom'et'e pli mal'hel'a ol ĉe la vir'in'o'j de la land'o Uc. Kvankam ŝi okup'is en la dom'an'ar'o de Omar nur pozici'o'n de serv'ist'in'o — antaŭ'e eĉ de sklav'in'o — sub la estr'in'ec'o de Nupta, ŝi si'n ten'is kun sen'ĝen'a, natur'a dign'o, supoz'ig'ant'a bon'a'n de'ven'o'n kaj bon'eduk'it'ec'o'n.

— Mi'a sinjor'o Lemuel, — Adaha dir'is kun preskaŭ infan'a miks'o de dec'a respekt'o kaj facil'a familiar'ec'o, — Naama tre insist'as, ke mi ven'u, por vid'i i'a'n grand'a'n bel'aĵ'o'n.

— Jes, — respond'is Lemuel gaj'e, — mi dezir'as, ke vi admir'u bel'eg'a'n kaj mult'e'kost'a'n pup'et'o'n, kiu'n mi kun'port'is el Egipt'uj'o por Naama. Jen!

Adaha, por plaĉ'i al ambaŭ, Lemuel kaj la infan'o, ŝajn'ig'is grand'a'n surpriz'o'n kaj admir'o'n kaj gaj'e ek'kri'is:

— Ho, kar'ul'in'o, kia bel'a, am'ind'a lud'il'o! Ĉu vi dec'e dank'is al mi'a sinjor'o Lemuel?

— Jes; mi ricev'is sufiĉ'eg'a'n dank'o'n, dolĉ'a'n kis'o'n kaj ĉirkaŭ'brak'o'n. Nu, Naama, vi dev'as ne am'i vi'a'n pup'et'o'n pli ol viv'a'j'n hom'o'j'n. Dir'u do, kiu'j'n vi am'as?

Tuj la knab'in'et'o respond'is viv'ec'e: — Vi'n! — kaj mal'supr'e'n'ramp'is el la ten'o de la jun'a vir'in'o, por pruv'i la fervor'ec'o'n de si'a am'o per plu'a kis'o.

— Bon'e, — dir'is Lemuel kun feliĉ'a rid'et'o, — kaj kiu'j'n plu?

— Mi ankaŭ am'as Adahan, ĉu ne?

— Jes; daŭr'ig'u.

— Ankaŭ la patr'o'n kaj la frat'o'j'n, Lod'o kaj Akan.

Lemuel si'n turn'is al Adaha kun la demand'o: Ĉu la infan'o ver'e memor'as la frat'o'j'n kaj ne la patr'in'o'n?

— Mi kred'as, ke tiel est'as, ĉar mi'a sinjor'o Omar tre oft'e parol'as pri la kompat'ind'a'j knab'o'j, sed preskaŭ neniam pri ŝi'a patr'in'o.

— Nu, daŭr'ig'u Naama; kiu'j'n plu? — persist'e demand'is la esplor'ant'o; kaj, kiam la infan'o iom hezit'is, li sugest'is: Ĉu vi ankaŭ am'as Nupt'a'n?

Ankoraŭ hezit'ant'e, la infan'o respond'is: — Ne mult'e.

— Kial ne?

— Ĉar ŝi ne am'as mi'a'n Adahan.

— Ho, ver'e? — demand'is la mal'jun'ul'o kun ŝajn'ig'it'a surpriz'o. Ĉu vi ankaŭ am'as la bel'a'n sinjor'in'o'n, Zalmuna, en la bel'a blank'a dom'o?

— Ho, jes, — ek'kri'is la et'ul'in'o, — mi am'as ŝi'n ankaŭ, ĉar ŝi oft'e ven'ig'as mi'n, kaj don'as al mi bon'gust'a'j'n kuk'et'o'j'n kaj bel'a'j'n objekt'o'j'n.

— Nu, kur'u for, Naama, kaj montr'u vi'a'n pup'et'o'n al la patr'o, tuj kiam li re'ven'os el la kamp'o'j. Atend'u li'n ĉe la pord'eg'o. Li est'os tre feliĉ'a ĝi'n vid'i.

Adaha vol'is for'ir'i kun'e kun la infan'o, sed Lemuel pet'is ŝi'n post'rest'i kelk'e da moment'o'j. La knab'in'o volont'e obe'is. Ŝi alt'e estim'is la bon'kor'a'n, afabl'a'n komerc'ist'o'n, kiu ĉiam al'port'is por ŝi nov'aĵ'o'j'n el ŝi'a patr'o'land'o kaj oft'e i'a'n mal'grand'a'n donac'o'n.

— Jen, Adaha, — li dir'is, — don'ant'e al ŝi bel'et'a'n or'a'n kol'ĉen'o'n, — jen mal'grand'a juvel'et'o por vi el foir'o en Dedan. Mi ĉiam memor'as vi'n, tra'pas'ant'e la land'o'n de ni'a'j patr'o'j.

Adaha est'is rav'it'a de la ne'ordinar'e valor'a donac'o kaj vol'is mult'a'vort'e el'dir'i dank'o'n, sed Lemuel inter'romp'is ŝi'n, dir'ant'e:

— Las'u. Mi aŭskult'os vi'a'n dank'ad'o'n en pli oportun'a okaz'o. En la nun'a moment'o mi hav'as tre urĝ'a'n afer'o'n, kiu'n mi vol'as pri'parol'i kun vi. Aŭskult'u. Mi ne tre mir'is, aŭd'ant'e, ke Nupta ne am'as vi'n, kvankam en la ĉe'est'o de ali'a'j person'o'j ŝi ŝajn'ig'as kor'inklin'o'n al vi. Mi mal'fid'as ŝi'n.

— Mi ankaŭ.

— Kial?

La knab'in'o hezit'em'e respond'is: — Mal'facil'e est'as trov'i taŭg'a'j'n vort'o'j'n. Mi'a kor'o dir'ad'as, ke ŝi est'as mal'sincer'a kaj danĝer'a. Antaŭ ni'a sinjor'o Omar ŝi ŝajn'ig'as kred'o'n je la Etern'ul'o, sed ŝi amik'iĝ'as kun vir'in'o'j, kiu'j kaŝ'e aŭ eĉ mal'kaŝ'e ador'as la di'in'o'n Iŝtar. Eĉ antaŭ la fidel'ul'o'j ŝi montr'as ŝat'o'n al serv'ant'o'j de la fals'a'j di'o'j el Babel. Riproĉ'o'j kontraŭ ili neniam trov'iĝ'as en ŝi'a buŝ'o.

— Dir'u, de kiam vi mal'fid'as ŝi'n?

— Jam de'long'e; sed mult'e pli fort'e de la tag'o, kiam mort'is mi'a kompat'ind'a sinjor'in'o, Amtelaj.

— Kiam vi pens'as pri la mort'o de vi'a sinjor'in'o, ankaŭ la bild'o de Nupta al'trud'iĝ'as al vi, ĉu ne?

Adaha aspekt'is embaras'it'a. Preskaŭ tim'ig'it'e ŝi rigard'is la akr'a'trajt'a'n vizaĝ'o'n de la komerc'ist'o. Fin'e ŝi respond'is:

— La buŝ'o ne kuraĝ'as el'dir'i, kio'n la intern'aĵ'o sent'as. Oft'e mi'a kor'o est'as prem'at'a de antaŭ'tim'o'j, kaj terur'o for'pren'as de mi la dorm'o'n.

— Pro Omar, ĉu ne? — kaj li'a fil'in'et'o.

Ruĝ'iĝ'ant'e, la knab'in'o respond'is: — Jes, li hav'as kaŝ'it'a'j'n mal'amik'o'j'n ĉi tie. Ho, se mi nur pov'us mal'kaŝ'e parol'i antaŭ li; sed ĝust'e la person'o'j'n, kiu'j'n mi mal'fid'as, mi'a sinjor'o plen'kor'e fid'as.

— Zalmuna est'as unu el ili; ĉu ne?

Mir'ig'it'e, Adaha de'nov'e hezit'is. Post'e, ĉirkaŭ'rigard'int'e, kvazaŭ ŝi tim'as est'i sub'aŭd'at'a, ŝi respond'is mal'laŭt'e:

— Ŝi est'as bel'a vipur'o.

— Mi est'as tre kontent'a, ke vi tio'n el'trov'is, Adaha, — dir'is Lemuel. — La am'o do ne ĉiam est'as blind'a. Ne embaras'iĝ'u, mi'a fil'in'o, mi ja kon'as la sekret'o'n de vi'a kor'o. Ne tim'u, nek mal'esper'u; sed konfid'u vi'a'n voj'o'n al la Etern'ul'o. Li plen'um'u vi'a'n dezir'o'n. Mi ven'is ĉi tie'n kun la cel'o esplor'i la mister'o'n, ĉirkaŭ'ant'a'n tiu'n bel'a'n vipur'o'n, kaj mi bezon'as vi'a'n help'o'n. Ĉu vi kuraĝ'as i'o'n risk'i pro la vir'o, kiu'n vi am'as, Adaha?

Kun ard'o en si'a'j bel'a'j, mal'hel'a'j okul'o'j la knab'in'o respond'is:

— Ĉio'n, cent'foj'e mi'a'n viv'o'n.

— Bon'e. Mi pas'ig'os la nokt'o'n en la dom'o de Zalmuna...

— Ho, ver'e?

— ...dum Omar for'est'os en la stel'observ'ej'o, kun'e kun la tri jun'a'j gast'o'j de Ijob. Zorg'u, ke neni'u rimark'u mi'a'n for'est'o'n, ke “neni'u mal'trankvil'ig'u mi'n en mi'a dorm'o'ĉambr'o, ĉar mi est'os mort'e lac'a”. Morgaŭ ni inter'parol'os plu'e; sed nun rapid'u for, ĉar jen al'ven'as Omar kaj Ijob kaj ĉi ties gast'o'j.

Ses vir'o'j en'ir'is la kort'o'n: unu'e Ijob kaj Hamul, kaj post'e Omar kaj la jun'a'j fremd'ul'o'j. Lemuel, vigl'e lev'iĝ'int'e, salut'is la ven'int'o'j'n kun bon'kor'a ĝentil'ec'o kaj tuj part'o'pren'is en la inter'parol'o okup'ant'a ili'n. Kun viv'ec'a interes'o la Egipt'uj'an'o'j pri'rigard'is la dom'o'n de Omar, kaj admir'is la fortik'ec'o'n de la struktur'o, la oportun'a'n aranĝ'o'n de la ĉambr'o'j, kaj la simpl'a'n elegant'ec'o'n de la ne'mult'a'j mebl'o'j en kelk'a'j el ili.

Ŝajn'e sen'artifik'e Lemuel dir'is, ke la dom'o de Omar prezent'as bon'a'n ekzempl'o'n de bien'o de bon'hav'ul'o en la land'o Uc; sed ke, sen'dub'e, la dom'eg'o de Zalmuna est'as, krom la reĝ'a'j palac'o'j en Babel, la plej interes'a loĝ'ej'o en la tut'a land'o.

Unu el la jun'a'j Egiptoj respond'e esprim'is dezir'o'n tra'rigard'i tiu'n bel'a'n dom'eg'o'n, se tio est'as permes'at'a. Omar aspekt'is iom embaras'it'a.

— Dum la for'est'o de la posed'ant'in'o, — li dir'is, — mi ne est'as cert'a, ke la dom'estr'in'o tio'n permes'os.

— Nu, nu, — re'dir'is Lemuel flat'log'e, — al vi, Omar, favor'at'o de la tut'a dom'an'ar'o, neni'u rifuz'us la pet'o'n montr'i tia'n vid'ind'a'n palac'o'n al ar'o da eminent'a'j vir'o'j el Egipt'uj'o, kiu'j fort'e interes'iĝ'as pri tia'j konstru'aĵ'o'j. Ceter'e ili sci'as, ke Zalmuna furioz'iĝ'us, sci'iĝ'int'e, ke la serv'ist'o'j far'is al vi kaj al Ijob tia'n ofend'o'n.

Omar ne vol'is kontraŭ'dir'i ĉi tiu'n ver'ŝajn'a'n argument'o'n, kvankam li sent'is mal'inklin'o'n pren'i sur si'n la konduk'ant'ec'o'n, precip'e pro tio, ke la si'n'ten'o de Lemuel rilat'e al Zalmuna jam de ili'a renkont'o antaŭ du tag'o'j pli kaj pli mal'trankvil'ig'is li'n.

Ili do ir'is al la dom'o de Zalmuna, la Bel'ul'in'o. Supr'e'n'ir'int'e la larĝ'a'n, kalk'ŝton'a'n ŝtup'ar'o'n, ili halt'is moment'o'n, por admir'i la simpl'a'n bel'ec'o'n de la fasad'o, konstru'it'a plej'part'e el polur'it'a'j granit'blok'o'j. La grand'a'j, long'form'a'j ŝton'o'j est'is hak'it'a'j kaj ĉiz'it'a'j kun rimark'ind'a preciz'ec'o, kaj per tio al'tir'is apart'a'n atent'o'n de Hamul, kiu dir'is, ke li neni'e vid'is pli admir'ind'a'n mason'aĵ'o'n, krom ĉe la grand'a piramid'o en Egipt'uj'o, la ĉef'verk'o de li'a pra'av'o Ŝem.

Ili en'ir'is larĝ'a'n, sed ne profund'a'n vestibl'o'n tra pord'a mal'ferm'aĵ'o, form'it'a el tri grand'eg'a'j, bril'e polur'it'a'j kalk'ŝton'o'j. Apud ambaŭ ekstrem'aĵ'o'j de la larĝ'a mur'o, front'ant'a la en'ir'ant'o'j'n, trov'iĝ'is pord'o, tra kiu long'a koridor'o est'is vid'ebl'a. La sol'a'j objekt'o'j en la vestibl'o est'is du grand'a'j, marmor'a'j vaz'o'j, bel'e ornam'it'a'j per arabesk'o'j kaj flor'aĵ'o'j. Inter ili pend'is per silk'a'j ŝnur'o'j rond'form'a, kupr'a plat'o. Ĉi tiu'n plat'o'n Omar sonor'ig'is per mal'grand'a martel'o, kiu'n li pren'is el unu el la vaz'o'j. Post ne long'e aper'is el la pord'o ĉe ili'a dekstr'a flank'o mez'aĝ'a vir'in'o kun dign'o'plen'a si'n'ten'o, vest'it'a per blank'a vest'o. En la daŭr'o de mal'long'a moment'o la vir'in'o montr'is embaras'o'n kaj mal'plezur'o'n ĉe la vid'o de fremd'a'j vizit'ant'o'j, sed ŝajn'e ŝi venk'is ĉi tiu'j'n sent'o'j'n, tuj kiam ŝi vid'is Omar'o'n.

Omar ek'paŝ'is antaŭ'e'n kaj dir'is ĝentil'e: — Ben'o de la Etern'ul'o est'u kun ĉi tiu dom'o, Ajla. Kvar eminent'a'j vir'o'j el la land'o Egipta, respekt'eg'at'a'j en konsil'ej'o'j de saĝ'ul'o'j, honor'as ni'a'n urb'et'o'n per vizit'o. Ili vol'as esplor'i la kutim'o'j'n de ni'a land'o, kaj apart'e interes'iĝ'as pri bel'a'j konstru'aĵ'o'j. Bedaŭr'ind'e vi'a sinjor'in'o kaj mi'a for'est'as; sed mi pet'as pro mi'a'j vizit'ant'o'j permes'o'n tra'rigard'i ŝi'a'n bel'a'n palac'o'n.

Ajla respond'is per voĉ'o, kiu, malgraŭ ŝi'a pen'o vid'ig'i facil'a'n, sincer'a'n mien'o'n, ne pov'is kaŝ'i i'a'n mal'trankvil'ec'o'n.

— Est'u cert'a, Omar, mi'a sinjor'o, ke mi'a sinjor'in'o Zalmuna kun ĝoj'o plen'um'us ĉiu'j'n vi'a'j'n dezir'o'j'n, kaj ke ŝi sent'us si'n honor'at'a de vizit'o de tia'j honor'ind'a'j vizit'ant'o'j. Tre volont'e mi montr'os al vi ĉiu'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n de la dom'o, kun escept'o, kompren'ebl'e, de kelk'e da privat'a'j ĉambr'o'j, en kiu'j'n, ceter'e, nobl'a'j fremd'ul'o'j ne vol'us si'n trud'i.

Omar kaj Ijob esprim'is kor'a'n dank'o'n kaj ŝat'o'n, kaj la Egipt'uj'an'o'j aprob'is ili'n per ĝentil'a riverenc'o.

Ajla konduk'is la vizit'ant'o'j'n unu'e tra la mal'dekstr'a koridor'o, montr'ant'e al ili, unu post ali'a, dek'kelk'e da bel'eg'a'j ĉambr'o'j, bon'gust'e ornam'it'a'j, sed en'hav'ant'a'j nur mal'mult'a'j'n mebl'o'j'n. La pli'mult'o el ili est'is long'a'j, mal'larĝ'a'j ĉambr'o'j, apart'ig'it'a'j per dik'a'j mur'o'j. Ili est'is ar'e aranĝ'it'a'j; kaj ĉiu ar'et'o hav'is unu pord'o'n, komunik'iĝ'ant'a'n kun la centr'a koridor'o. Konjekt'ebl'e ĉiu ar'et'o da ĉambr'o'j hav'is apart'a'n cel'o'n, jen por loĝ'ig'i vizit'ant'o'j'n, jen por kun'ven'o'j ktp. Nur mal'mult'a'j ĉambr'o'j hav'is fenestr'o'j'n, aŭ pli ĝust'e, mal'larĝ'a'j'n mal'ferm'aĵ'o'j'n por ventol'ad'o. Ĉe ali'a'j la plafon'o est'is sub'ten'at'a de sufiĉ'e dens'a'j vic'o'j da mal'long'a'j kolon'o'j, star'ant'a'j sur la ekster'a'j mur'o'j, kvazaŭ balustrad'o.

La pli grand'a'j ĉambr'o'j est'is sen'plafon'a'j, aŭ part'e sen'plafon'a'j. Ili est'is kovr'it'a'j per al'ĝust'ig'ebl'a vaks'tol'o, al'las'ant'a mild'a'n lum'o'n kaj aer'o'n, kaj sam'temp'e don'ant'a agrabl'a'n ombr'o'n. La kolor'o de la vaks'tol'o ĉiam harmoni'is kun la kolor'o de la ŝton'a'j mur'o'j kaj kun la mebl'ar'o.

Lemuel preskaŭ ne part'o'pren'is en la inter'parol'o'j, kaj ŝajn'e ne mult'e interes'iĝ'is pri la bel'ec'o de la objekt'o'j, kiu'j est'ig'is en la fremd'a'j vir'o'j viv'ec'a'n plezur'o'n. La bask'et'o'j de li'a blank'a kap'vest'o ankoraŭ kaŝ'is la supr'a'n part'o'n de li'a vizaĝ'o, kvazaŭ li daŭr'e est'us sub bril'eg'a'j radi'o'j de la tag'mez'a sun'o. Tamen en la tut'a daŭr'o de la vizit'o li'a cerb'o vigl'e labor'is, esplor'ant'e per la okul'o'j la plan'o'n, laŭ kiu la dom'o est'is konstru'it'a; mezur'ant'e en la pens'o'j la distanc'o'j'n inter divers'a'j lok'o'j, kaj rimark'ant'e pli ol unu afer'o'n, kiu'j'n la ali'a'j ne vid'is, ĉar ili ne suspekt'is ili'n.

Dum la vizit'ant'o'j kun admir'o rigard'is en grand'a, parad'a ĉambr'o ses'o'n da bel'eg'a'j, el marmor'o skulpt'it'a'j ripoz'ej'o'j, kovr'it'a'j per leopard'a'j fel'o'j kaj mult'e'kost'a'j tuk'o'j, Ajla mal'aper'is moment'o'n, por don'i ordon'o'j'n al du serv'ist'in'o'j, kiu'j'n sci'vol'em'o al'log'is al tiu ne oft'e uz'at'a part'o de la dom'eg'o. (Ŝi uz'is kun egal'a facil'ec'o divers'a'j'n lingv'o'j'n: la Babel'an, la dialekt'o'n de la land'o Uc, la Egipt'an kaj la Sumero-Babel'an dialekt'o'n de si'a patr'o'land'o.)

Fin'int'e la pri'rigard'o'n de la mal'dekstr'a part'o de la dom'eg'o, kiu, krom unu pord'o, est'is tut'e apart'ig'it'a for de la dekstr'a part'o, ili el'paŝ'is en vast'a'n, kvar'angul'a'n ĝarden'o'simil'a'n kort'o'n, ĉirkaŭ'it'a'n je ĉiu'j flank'o'j de kolon'ej'o. En la mez'o de la kort'o trov'iĝ'is art'e'far'it'a lag'et'o, en kiu star'is grand'a, marmor'a basen'o. Klar'a akv'o el'flu'is el la basen'o super ĝi'a'n rand'o'n, kaj plaŭd'e fal'is en la lag'et'o'n. Ĉe la kontraŭ'a fin'o de la lag'et'o star'is rond'form'a kiosk'o, sur kies supr'o bril'is mult'e'kolor'e emajl'it'a, sen'pint'a piramid'et'o, kvazaŭ miniatur'a templ'o, kron'it'a per or'it'a kupol'o. Neni'u el la vizit'ant'o'j pov'is — aŭ vol'is — diven'i la cel'o'n de la kiosk'o; kaj Ajla, pri'demand'it'e, iom evit'em'e ŝajn'ig'is ne'sci'o'n. Mal'antaŭ la kiosk'o star'is ale'o da majest'a'j cipres'o'j, konduk'ant'a al larĝ'a pord'eg'o, tra kiu est'is vid'ebl'a, en kelk'a mal'proksim'ec'o, foli'o'riĉ'a ĝarden'o.

Ili en'ir'is, tra la pord'eg'o, la ĝarden'o'n, aŭ pli ĝust'e, vast'a'n park'o'n. Ĉi tiu park'o okup'is la tut'a'n dekliv'o'n de la mont'et'o, sur kiu star'is la dom'eg'o. Ĝi prezent'is tre'eg'e ĉarm'a'n vid'aĵ'o'n en ĉiu'j direkt'o'j. La Egipt'uj'an'o'j halt'is ĉe la supr'o de ŝtup'ar'o, konduk'ant'a de teras'o al mal'grand'a, art'e'far'it'a eben'aĵ'o kun mult'e'kolor'a'j kaj simetri'e aranĝ'it'a'j flor'bed'o'j. La bel'ec'o de la pejzaĝ'o ĉarm'is ili'n pli ol ĉio ali'a, kio'n ili vid'is antaŭ'e dum ili'a vojaĝ'o.

— Kia paradiz'o! — dir'is Hamul solen'e. — La tut'a land'o Egipta ne posed'as lok'o'n kompar'ind'a'n kun ĉi tiu ĝarden'o.

Ajla, kiu ŝajn'e dezir'is, ke la vizit'ant'o'j ne plu esplor'u la ĝarden'o'n, re'konduk'is ili'n tra kolon'ej'o al la dekstr'a part'o de la dom'o. Ili preter'pas'is kelk'e da ferm'it'a'j pord'o'j, al'ir'ej'o'j, sen'dub'e, al la serv'ist'a kvartal'o, en kiu'n tamen la vir'in'o ne invit'is ili'n en'ir'i. Neni'u el la ceter'a dom'an'ar'o est'is vid'ebl'a; kaj la vizit'ant'o'j mir'is pri mister'a silent'o, reg'ant'a en la tut'a lok'o. Ating'int'e la fin'o'n de la kolon'ej'o, ili trov'is, ke iu inter'temp'e pret'ig'is por ili manĝ'et'o'n sub baldaken'o antaŭ la dom'o. Sur mal'alt'a'j, el lign'o skulpt'it'a'j tabl'o'j star'is sep or'a'j pokal'o'j kaj karaf'o'j, plen'a'j de trink'aĵ'o'j, far'it'a'j el miel'akv'o kaj frukt'o'suk'o'j, kaj plad'o'j kun divers'a'j kuk'aĵ'o'j kaj frukt'o'j. Ĉirkaŭ la tabl'o'j est'is met'it'a'j salik'a'j seĝ'o'j, kovr'it'a'j per fel'o'j.

Post pren'o de la re'freŝ'ig'aĵ'o'j la vizit'ant'o'j, gvid'at'e de Ajla, en'ir'is la pli privat'a'n part'o'n de la dom'o. Tie la aer'o est'is agrabl'e parfum'it'a, kaj ĉio sent'ig'is al ili la influ'o'n de sinjor'in'o kun delikat'a kaj poezi'em'a gust'o. La pez'ec'o kaj la sever'ec'o de la konstru'aĵ'o est'is mol'ig'it'a per mult'a'j subtil'a'j ornam'aĵ'o'j kaj aranĝ'o de luks'a'j kurten'o'j, kusen'o'j, drapir'aĵ'o'j ktp. La dom'estr'in'o ne invit'is la vizit'ant'o'j'n pri'rigard'i mult'a'j'n ĉambr'o'j'n en ĉi tiu part'o de la dom'o. Kelk'a'j en'ir'ej'o'j est'is ferm'it'a'j per pez'a'j kurten'o'j, kaj ali'a'j est'is barit'a'j per tri'pied'o'j kun ornam'a'j kresk'aĵ'o'j. Oni ne pov'is ne sent'i, ke iu ĵus met'is ili'n tie'n, por mal'help'i en'ir'o'n aŭ pet'o'n pri permes'o en'ir'i.

Ĉi tie Lemuel, ŝajn'ig'ant'e interes'o'n nur pri ornam'aĵ'o'j kaj la mult'e'kost'ec'o de la konstru'a'j material'o'j uz'it'a'j, vigl'e esplor'is per kaŝ'it'a'j rigard'o'j ĉio'n esplor'ebl'a'n.

Ajla pet'is la gast'o'j'n en'ir'i iom vast'a'n salon'o'n, en kiu trov'iĝ'is, krom bel'a mebl'ar'o, grand'a kolekt'o da kurioz'aĵ'o'j el mult'a'j land'o'j. En la moment'o, kiam Omar vol'is, la last'a, en'ir'i la ĉambr'o'n, Ajla ek'tuŝ'is li'a'n brak'o'n kaj montr'is per kap'sign'o, ke ŝi vol'as parol'i kun li apart'e. Omar sekv'is ŝi'n.

— Jen, Omar, mi'a sinjor'o, — ŝi flustr'is, — trov'iĝ'as privat'a ĉambr'ar'o de mi'a sinjor'in'o Zalmuna, la Bel'ul'in'o. Rapid'e ĵet'u rigard'o'n en ĝi'n.

Omar hezit'is. Kontraŭ'a'j sent'o'j ek'batal'is en li'a kor'o. De la mort'o de Dusadad, la patr'o de Zalmuna, antaŭ kvar jar'o'j, li nur unu foj'o'n vizit'is la privat'a'n part'o'n de la dom'o, kun'e kun si'a edz'in'o. Ĝust'e la atmosfer'o de la ĉambr'o'j, en kiu'j Zalmuna kutim'e spir'ad'as kaj mov'iĝ'ad'as, en'hav'os por li — li sent'is — i'o'n mister'e al'log'a'n kaj dolĉ'a'n. Tamen ne nur natur'a modest'ec'o hezit'ig'is li'n, sed ankaŭ mal'trankvil'ig'a, admon'a sent'o, kvazaŭ li est'as trans'paŝ'ont'a en anim'stat'o'n, el kiu li ne facil'e pov'us post'e si'n liber'ig'i. Intern'a voĉ'o ŝajn'e avert'is li'n, ke li sen'ĉes'e pent'us ĉi tiu'n paŝ'o'n. Sed plu'a pens'o ven'is al li en la kap'o'n: Foj'e li aŭd'is mal'bel'a'n fam'o'n en la urb'et'o, ke en privat'a ĉambr'o de Zalmuna trov'iĝ'as idol'kult'a'j objekt'o'j. Ebl'e li nun pov'os konstat'i la mal'ĝust'ec'o'n de tiu fam'o. Ĉiu'okaz'e, li ricev'os cert'ec'o'n; kaj cert'ec'o, kiom ajn ĉagren'a, est'os prefer'ind'a je la dub'o'j, kiu'j ĉiam atak'ad'is li'n, malgraŭ li'a pen'o for'pel'i ili'n. Li do en'ir'is, ŝov'iĝ'ant'e preter tri'pied'a flor'vaz'o, per kiu, sen'dub'e, oni vol'is montr'i la privat'ec'o'n de la ĉambr'ar'o. La unu'a ĉambr'o est'is preskaŭ sen'mebl'a antaŭ'salon'o. Tra'pas'int'e tra pez'e kurten'it'a pord'o, li si'n trov'is en vast'a, long'form'a ĉambr'o, luks'eg'e mebl'it'a. Du'on'o de la plafon'o konsist'is el flav'e'ruĝ'a vaks'tol'o, kiu don'is al la lok'o tre agrabl'a'n lum'o'n, harmoni'ant'a'n kun la delikat'a'j kolor'o'j de la mebl'ar'o kaj de la ornam'aĵ'o'j. La ali'a part'o de la ĉambr'o est'is plafon'it'a per art'e skulpt'it'a lign'aĵ'o. En la lum'a part'o, sub la vaks'tol'o, trov'iĝ'is marmor'a akv'uj'o, en kiu ŝpruc'is fontan'o, kaj vigl'e mov'iĝ'ad'is fiŝ'et'o'j. Ĉirkaŭ la akv'uj'o star'is tri bel'a'j vaz'eg'o'j kun flor'o'j kaj ornam'a'j kresk'aĵ'o'j, kaj, inter la vaz'o'j, kanap'o'j teg'it'a'j per mult'e'kolor'a'j damask'aĵ'o'j. Sur unu el la kanap'o'j kuŝ'is kelk'e da muzik'il'o'j, nom'e flut'o'j, cimbal'o kaj ŝalm'o; kaj apud'e star'is harp'o.

La mez'o'n de la plafon'it'a part'o de la ĉambr'o okup'is or'teg'it'a kanap'o'lit'o, sur'hav'ant'a mol'a'j'n kusen'o'j'n kaj kovr'il'o'n el cerv'a'j fel'o'j. Ĉe ambaŭ flank'o'j de la kanap'o'lit'o, je kelk'a distanc'o, star'is alt'a'j tri'pied'o'j el polur'it'a latun'o kun or'a'j uj'o'j, kvazaŭ por brul'ig'i incens'o'n. Mol'a'j tapiŝ'o'j kovr'is ĉi tie kaj tie la blank'marmor'a'n plank'o'n; kaj grand'a'j, flor'desegn'a'j tapiŝ'o'j pend'is de or'a'j feston'o'j sur la mur'o'j, ĉirkaŭ'ant'a'j la lit'o'n.

Per rapid'a'j, avid'a'j rigard'o'j Omar esplor'is la plej okul'frap'ant'a'j'n trajt'o'j'n de la ĉambr'o. Dum kelk'e da moment'o'j li star'is apud la pord'o, ĉarm'it'a de la mir'ig'a bel'ec'o de la vid'aĵ'o, kaj preskaŭ du'on'ebri'a de la delikat'a bon'odor'o, plen'ig'ant'a la ej'o'n. Li'a kor'o bat'is fort'e, kaj re'e super'reg'em'a sopir'o ek'posed'is li'n, ĉio'n risk'i pro la vir'in'o, kies spirit'o ŝajn'e en'volv'is kaj en'sorĉ'is li'n. En la kontraŭ'a, long'a mur'o vid'iĝ'is du mal'ferm'aĵ'o'j, konduk'ant'a'j al mal'pli grand'a'j ĉambr'o'j. Rapid'e Omar trans'ir'is, por en'rigard'et'i ili'n. La unu'a est'is ban'ej'o, konstru'it'a el divers'kolor'e emajl'it'a'j brik'o'j. La akv'uj'o est'is rekt'angul'a kav'aĵ'o en la mez'o de la plank'o, en'ir'ebl'a per ŝtup'ar'et'o. Apud la akv'uj'o star'is kuŝ'ej'o por masaĝ'ad'o, kelk'e da kest'o'j, mol'a'j seĝ'o'j kaj tabl'o plen'a de ĉiu'spec'a'j tualet'objekt'o'j.

La ali'a mal'ferm'aĵ'o est'is pez'e kurten'it'a. La intern'a'j rand'o'j de la kurten'o'j est'is kun'plekt'it'a'j per long'a ruband'o, kies fin'o'j est'is sigel'it'a'j, tiel, ke neni'u pov'is en'ir'i la ĉambr'o'n, ne tranĉ'int'e la ruband'o'n, aŭ romp'int'e la sigel'o'n. Omar sci'is, ke la tiel ferm'it'a kabinet'o est'is antaŭ'e skrib'o'ĉambr'o de Dusadad, kaj en'hav'is grand'a'n nombr'o'n da dokument'o'j, skrib'it'a'j sur argil'a'j tabul'et'o'j aŭ cilindr'o'j. Supoz'ebl'e ĝi nun est'as la skrib'o'ĉambr'o kaj dokument'ej'o de Zalmuna. Li si'n turn'is, por for'ir'i, tim'ant'e, ke li jam rest'is tro long'e. Ne pli fru'e ol tiam li rimark'is mal'antaŭ la lit'o'kanap'o, ĉe unu el la mal'long'a'j mur'o'j, objekt'o'n per tuk'o'j kovr'it'a'n. Konjekt'ebl'e ĝi est'is tabl'o aŭ grand'a kest'o, sur'hav'ant'a kelk'e da ornam'aĵ'o'j aŭ kandel'ing'o'j. Ĉar li ne vol'is, ke oni rimark'u li'a'n for'est'o'n, Omar rapid'paŝ'e el'ir'is, por al'ig'i si'n al la amik'ar'o. Kiam li trans'ir'is la koridor'o'n, Ajla flustr'is al li:

— Ĉu ne ver'a paradiz'o, mi'a sinjor'o? Ĝi far'iĝ'os vi'a, se vi vol'as.

Neni'u rimark'is li'a'n for'est'o'n, krom Lemuel, kiu kun ŝajn'e vigl'a interes'o esplor'is antikv'a'n du'on'relief'aĵ'o'n, en'met'it'a'n en la mur'o'n super pord'o. Zorg'em'e li not'is al si en la memor'o'n la lok'o'n de la ĉambr'o, el kiu Omar el'ven'is. Ijob dank'is al la dom'estr'in'o en la nom'o de la fremd'land'a'j gast'o'j pro ŝi'a komplez'em'ec'o; kaj Hamul komisi'is al ŝi salut'o'j'n kaj bon'dezir'o'j'n por ŝi'a sinjor'in'o.

La vizit'o tiel fin'iĝ'is, kaj la vir'o'j el'ir'is en la plen'a'n tag'lum'o'n. Tuj ili komenc'is pri'diskut'i la bel'a'n dom'eg'o'n kaj ĝi'a'n posed'ant'in'o'n. La opini'o'j esprim'it'a'j montr'is la divers'ec'o'n de la karakter'o'j de la parol'ant'o'j. La unu'a'j egiptoj entuziasm'e laŭd'is la bel'eg'ec'o'n kaj la riĉ'ec'o'n de la bien'o, kaj fervor'e el'dir'is esper'o'n, ke est'os don'it'e al ili, antaŭ ol ili re'ir'os en si'a'n hejm'land'o'n, kon'at'iĝ'i ankaŭ kun la mastr'in'o, pri kies mir'ind'a bel'ec'o ili tiel mult'e aŭd'is. Okran, la plej jun'a el la tri'o, sci'vol'em'e demand'is, kial tia bel'a kaj riĉ'a sinjor'in'o rest'is tiel long'e sen'edz'a.

— Ĉu ne trov'iĝ'as en la land'o'j Arab'a aŭ Babela, — li demand'is, — jun'a'j aventur'em'a'j princ'o'j, kiu'j per'fort'e akir'os tia'n kapt'ind'aĵ'o'n, se ili ne pov'as gajn'i ĝi'n per am'ind'um'ad'o?

Dum Omar kaj Ijob pri'pens'is, kio'n respond'i, Lemuel ek'parol'is:

— Sen'dub'e tre mult'a'j jun'ul'o'j jam du'on'frenez'iĝ'is pro am'o al Zalmuna, la Bel'ul'in'o; sed Zalmuna ne est'as ced'em'a knab'in'o, kiu inspir'as aventur'a'n kapt'ad'o'n. Ia mister'a tim'o de'ten'as ili'n.

Tio'n li dir'is kun signif'o'plen'a rid'et'o kaj facil'a balanc'ad'o de la kap'o, kvazaŭ li sci'as pli mult'e, ol li vol'as el'dir'i.

Hamul re'e dir'is, kvazaŭ li ne aŭskult'is la inter'parol'o'n de la ali'a'j:

— Kia paradiz'o! Tie mi tre volont'e pas'ig'us en pac'o la rest'o'n de mi'a long'a okazojplena viv'o kun'e kun ar'et'o da saĝ'a'j, di'o'tim'a'j vir'o'j, kiu'j, sam'e kiel mi, lac'iĝ'as de la batal'o kontraŭ la mal'bon'o en la mond'o, kaj sopir'as ripoz'i en la sun'bril'o de di'a am'o.

Ijob respond'is, am'e rigard'ant'e la grand'aĝ'ul'o'n: Se la tag'o'j de mi'a viv'o est'us du'obl'e pli mult'a'j, ol ili est'as, mi'a kor'o ne pov'us dezir'i, nek mi'a imag'o el'pens'i pli grand'a'n feliĉ'o'n, ho, nobl'a amik'o, ol loĝ'i ĉi tie en seren'ec'o ĉe vi'a flank'o. Sed la Etern'ul'o sav'is mi'n el mi'a anim'abism'o por nov'a viv'o aktiv'a. Mi'a viv'o dev'as pruv'i, ke la Etern'ul'o est'as Di'o, potenc'a kaj favor'kor'a, la sol'a Sav'ont'o el ĉiu'j mizer'o'j, el ĉiu'j mal'virt'o'j.

Iom sen'pacienc'e Lemuel dir'is, tuj kiam Ijob silent'is:

— La gust'o'j de la hom'o ŝanĝ'iĝ'as. Kiu pov'as antaŭ'dir'i, kio'n la kor'o dezir'os, kiam la kap'o est'as arĝent'e'blank'a kaj la paŝ'o'j ne'fort'a'j? Ripoz'ad'o kaj rev'ad'o ĉi tie ne prezent'as nun al mi'a'j okul'o'j al'log'a'n bild'o'n. Don'u al mi la liber'a'n viv'o'n de komerc'a vojaĝ'ist'o; vizit'ad'o'n al fremd'a'j land'o'j; vid'ad'o'n al natur'a'j bel'aĵ'o'j. Inter'parol'ad'o kun mult'vojaĝ'int'a'j vir'o'j en la vesper'o ĉirkaŭ tend'ar'a fajr'o al'log'as mi'n nun pli fort'e. Per tio mi pov'as pli bon'e plen'um'i la dev'o'j'n, kiu'j'n ambici'o trud'as al volont'a kor'o.

Kun bon'kor'a sci'vol'em'o Hamul dir'is: — La kor'o nask'as ambici'o'j'n. Ĉar mi sci'as, ke vi'a kor'o est'as nobl'a, Lemuel, mi dezir'as sci'i, kia'j'n ambici'o'j'n vi en ĝi gast'ig'as.

Grav'a'mien'e Lemuel respond'is: — Per ĉiu'j fort'o'j mi batal'ad'as kontraŭ la insid'a'j pen'eg'o'j de la Babela pastr'ar'o detru'i la last'a'j'n rest'aĵ'o'j'n de la kred'o al la Etern'ul'o, kaj kontraŭ la kruel'eg'a ekspluat'ad'o de la mal'riĉ'ul'o'j. La pastr'ar'o kaj la riĉ'ul'ar'o en ni'a'j urb'o'j konspir'as, por ankoraŭ pli mizer'ig'i la labor'ist'o'j'n: tiu'j, por sklav'ig'i ili'a'j'n anim'o'j'n; ĉi tiu'j — ili'a'j'n korp'o'j'n. Bel'a'j palac'o'j kaj grand'a'j templ'o'j ne ĝoj'ig'as mi'a'n kor'o'n, ĉar mi ne pov'as ne memor'i, ke ili konstru'iĝ'as plej'part'e de mizer'a'j sklav'o'j, loĝ'ant'a'j mem en dom'aĉ'o'j. La Etern'ul'o ne trov'as plaĉ'o'n en konstru'aĵ'o'j, kiom ajn bel'eg'a'j, star'ig'it'a'j per mal'dolĉ'a'j ĝem'eg'o'j kaj river'o'j da larm'o'j kaj ŝvit'o de vip'o'pel'it'a'j mizer'ul'o'j.

Post kelk'moment'a, pez'a silent'o, dum kiu la ali'a'j vir'o'j meti'tem'e pes'is la vort'o'j'n de Lemuel, Ijob respond'is mild'e, sed kun sent'ebl'a embaras'o en la spirit'o:

— Vi'a'j vort'o'j, ho ve! est'as ver'a'j, Lemuel. La kor'o de la Etern'ul'o dolor'as pro la sufer'o'j de la sub'prem'it'o'j. Sed vi sci'as, ke Dusadad est'is bon'a estr'o, pag'is bon'a'n salajr'o'n, kaj bon'kor'e trakt'ad'is si'a'j'n serv'ant'o'j'n.

— Tio est'as ver'o, — vigl'e respond'is la komerc'ist'o, — Dusadad alt'e taks'is si'a'n reputaci'o'n de nobl'ul'o, kaj por konserv'i ĝi'n, mal'avar'e pag'ad'is, eĉ parad'e kelk'a'foj'e, en la lim'o'j de si'a kon'at'ar'o. Mi eĉ ne vol'as dub'i li'a'n bon'kor'ec'o'n; sed li ne esplor'is la trans'mont'a'n val'o'n. Mi vid'is, pli ol unu foj'o'n, la ŝvit'gut'o'j'n de la sklav'o'j de Ŝedad, la konstru'ist'o, kaj aŭd'is ili'a'j'n ĝem'eg'o'j'n, kiam ili tren'eg'ad'is trans la mont'o'j'n de la sud'o ĝust'e la ŝton'o'j'n, kiu'j'n vi admir'is antaŭ unu kaŝbuo. Mi vid'is tie hom'id'o'j'n tord'iĝ'i sub vip'o'bat'o'j, kvazaŭ ili est'us obstin'a'j best'o'j; kaj ek'flam'iĝ'is mi'a anim'o. La ost'o'j de unu el la mal'hom'a'j sklav'o'pel'ist'o'j de Ŝedad blank'iĝ'is apud dezert'a voj'o inter Dedan kaj Uzal.

Re'e pez'a silent'o reg'is inter la vir'o'j. La aŭskult'int'o'j ne pov'is dub'i, ke la vort'o'j de Lemuel est'as tut'e ver'a'j. Ijob kaj Omar bon'e kon'is la fervor'o'n de la komerc'ist'o pro la sub'prem'it'a'j klas'o'j, kaj li'a'n furioz'o'n kontraŭ la ĉiam kresk'ant'a'j influ'o kaj pov'o de la Babela pastr'ar'o. Ili admir'is li'n pro tiu'j nobl'a'j sent'o'j; sed ili ne part'o'pren'is li'a'n optimism'o'n, nek posed'is sufiĉ'e da energi'o kaj mal'tim'o, por mal'kaŝ'e si'n ĵet'i, ĉe li'a flank'o, en la batal'o'n kontraŭ la sen'skrupul'a hierarki'o kaj la soci'a sistem'o, kiu aprob'e permes'is la ekspluat'ad'o'n de la sklav'o'j kaj mal'riĉ'ul'o'j. Ili'a temperament'o prefer'is trankvil'a'n, medit'em'a'n viv'o'n en kviet'a vilaĝ'o, mal'proksim'e de la bru'mov'iĝ'ad'o en grand'a'j urb'o'j.

Por ŝanĝ'i la tem'o'n unu el la jun'a'j Egiptoj ek'parol'is:

— Dir'u, Omar, ĉu Zalmuna est'as tiel bel'anim'a, kiel, laŭ'fam'e, ŝi est'as bel'a korp'e?

Respond'ant'e post kelk'moment'a medit'o, Omar pen'is parol'i trankvil'e kaj sen'ĝen'e, sed ard'o en li'a'j okul'o'j kaj kontraŭ'vol'a trem'et'o en la voĉ'o montr'is, ke la demand'o ek'tuŝ'is sent'em'a'n lok'o'n en li'a kor'o. Li dir'is:

— Kred'ebl'e tiu'j, kiu'j Zalmunan plej intim'e kon'as, fervor'e respond'us jes'e. Demand'u en la ĉirkaŭ'aĵ'o; ĉiu'j mal'riĉ'ul'o'j kaj mizer'ul'o'j en la land'o pri'kant'as ŝi'a'n bon'kor'ec'o'n. Neniam ven'is al ŝi aflikt'it'o, kiu ne ricev'is konsol'o'n kaj help'o'n. Se harp'lud'ad'o pov'as indik'i anim'stat'o'n, ŝi'a anim'o super'as per bel'ec'o ŝi'a'n ekster'aĵ'o'n; kaj neni'u pov'us aŭd'i ŝi'n parol'i pri intern'a lum'o kaj pri la sopir'o'j de la hom'a spirit'o al la bel'o, ne sent'ant'e si'n anim'e alt'ig'at'a.

Ijob en'pens'e sku'is la kap'o'n.

— Ĉio ĉi tio pov'as est'i ver'a, Omar, — li dir'is, — tamen Zalmuna jam de'long'e est'as por mi mister'o. Kiam ŝi est'is pli jun'a, ŝi oft'e vizit'ad'is mi'n kun'e kun si'a patr'o, kaj kondut'is mal'kaŝ'em'e kaj amik'em'e. Sed nun ŝi ŝajn'e evit'as mi'n; kaj ni est'as preskaŭ fremd'ul'o'j unu por la ali'a.

Lemuel silent'is, sed li'a silent'o kaj li'a en'pens'a mien'o est'is por Omar mult'e'signif'a'j.

Ĉapitr'o Vi

Nokt'a aventur'o de Lemuel

Venus'o jam est'is bril'a stel'o en mal'lum'iĝ'ant'a okcident'a ĉiel'o, kaj ripoz'em'a natur'o si'n en'volv'is en silent'o, kiam rajd'ant'o sur kamel'o al'proksim'iĝ'is al flank'a pord'eg'o de la bien'o de Zalmuna. Rajd'ant'o kaj best'o est'is polv'o'kovr'it'a'j, kaj per tio supoz'ig'is, ke ili ven'is de tre mal'proksim'e. Kvankam la vir'o aspekt'is mal'jun'a, li de'glit'is de la kamel'o kun rimark'ind'a facil'mov'ec'o. Port'ant'e sak'o'n sur la ŝultr'o, kaj konduk'ant'e la kamel'o'n per brid'o'rimen'o, li al'ir'is part'o'n de la dom'eg'o, okup'it'a'n de la serv'ist'ar'o.

— Hola! — kri'eg'is la vir'o.

Tuj kiam li aŭd'is al'proksim'iĝ'ant'a'n pied'son'o'n, li al'pren'is aspekt'o'n de mal'fortik'a mal'jun'ul'o, lac'a pro long'a vojaĝ'o. Ne'jun'a vir'in'o mal'ferm'is kadr'o'n, kaj rigard'is la al'ven'int'o'n kun preskaŭ mal'kaŝ'a mal'plezur'o. Ignor'ant'e la mal'bon'humor'o'n de la vir'in'o, Lemuel — ĉar tio est'is li, lert'e ali'vest'it'a — salut'is ŝi'n kun humil'ec'o, miks'it'a kun ŝajn'e sen'artifik'a dign'o:

— Pac'o est'u kun ĉi tiu palac'o, vir'in'o. Mi ven'is, por demand'i pri la fart'o de mi'a sinjor'in'o Zalmuna, la Bel'ul'in'o. Mi est'as Jaŝab, Joktanido kaj komerc'ist'o el Uzal. Sci'ig'u, mi pet'as, al vi'a sinjor'in'o, ke mi atend'as ŝi'a'n bon'vol'o'n laŭ ŝi'a ordon'o.

— La sinjor'in'o Zalmuna ne est'as hejm'e, la vir'in'o respond'is hezit'em'e.

— Ne hejm'e! — ripet'is Lemuel kun bon'e ŝajn'ig'it'a konstern'o, — ne hejm'e?

— Ne, — re'dir'is la serv'ist'in'o per voĉ'ton'o, kiu jam montr'is iom da sci'vol'o kaj mol'kor'ec'o. — Zalmuna ir'is Babelon antaŭ kelk'e da tag'o'j, kaj mi ne atend'as ŝi'a'n re'ven'o'n antaŭ la fin'o de ĉi tiu monat'o.

— Tre ĉagren'a afer'o, vir'in'o, — dir'is la Joktanido mal'rapid'e, kaj sku'ant'e la kap'o'n kun aspekt'o de lac'ec'o kaj profund'a mal'ĝoj'o. — La sinjor'in'o Zalmuna tio'n ankaŭ tre bedaŭr'os. Ĉu mi pov'as parol'i en la orel'o'n de vi'a dom'mastr'in'o... Halka, ĉu ne?... Ajla?... bon'e, de Ajla?

Li dir'is tio'n tre simpl'e, kvazaŭ jes'a respond'o nepr'e ven'os, bon'e sci'ant'e tamen, ke Ajla en tiu sam'a moment'o est'as en la dom'o de Omar, sekret'e babil'ant'e kun Nupta — tre kred'ebl'e pri la vizit'o de la fremd'land'a'j gast'o'j, inkluziv'e de li mem. La serv'ist'in'o respond'is iom surpriz'it'e: — Ne, Ajla ne est'as en la dom'o en la nun'a moment'o. Tre ebl'e ŝi re'ven'os mal'fru'e. Re'ven'u morgaŭ maten'e.

La komerc'ist'o ek'lev'is la man'o'j'n kun montr'o de grand'a surpriz'o kaj ek'kri'is:

— Morgaŭ maten'e? Kie'n mi ir'u, vir'in'o? Kiu'n mi pov'us pet'i gast'ig'i mi'n, ne'kon'at'ul'o'n en Betraĥ, se la serv'ist'o'j de Zalmuna, mi'a nobl'anim'a sinjor'in'o, rifuz'as en'ir'o'n al mi, kiu'n ŝi efektiv'e invit'is? Mi'a ekster'aĵ'o kaj la lac'ec'o de mi'a best'o ja klar'e montr'as, ke mi ven'is de mal'proksim'e. La sun'o jam de duonkaŝbuo fin'is si'a'n ir'ad'o'n, kaj mal'jun'ec'o sopir'as al dolĉ'a ripoz'o. Jes, mi for'ir'os kaj kaŭr'os ie, lac'a kaj mal'sat'a, pri'medit'ant'e la sankt'a'j'n mor'o'j'n de la gast'am'o en la mult'a'j land'o'j, kiu'j'n mi vizit'ad'is, eĉ en land'o'j, kiu'j ne est'as sub la nobl'ig'a reg'ad'o de la di'in'o de la vesper'a stel'o. Mi for'ir'os, ja, kaŝ'ant'e mi'a'n vizaĝ'o'n antaŭ mi'a kamel'o, pro hont'o.

Tamen li ne for'ir'is, sed star'is en la daŭr'o de kelk'e da moment'o'j, kvazaŭ li est'as tro mal'gaj'a por si'n mov'i. La vir'in'o vid'ebl'e mal'trankvil'iĝ'is kaj fin'e dir'is kor'tuŝ'it'e:

— Kred'u mi'n, fil'o de Joktan, prefer'e ol las'i vi'n for'ir'i, mi mem pas'ig'us la nokt'o'n en la dezert'o mez'e de sovaĝ'a'j best'o'j. Sed dum la for'est'o de Zalmuna est'as al ni mal'permes'at'e akcept'i fremd'ul'o'j'n. Almenaŭ en la for'est'o de Ajla...

— Mi ne est'as fremd'ul'o por Zalmuna. Tamen tiel est'u, vir'in'o. Jaŝab, id'o de Joktan, la glor'a princ'o, neniam ankoraŭ humil'iĝ'is antaŭ vir'in'o por pet'aĉ'i kompat'o'n. Mi sku'os la polv'o'n for de mi'a'j ŝu'o'j kontraŭ Betraĥ, kaj ir'os kaj far'os por mi kaj mi'a kompat'ind'a kamel'o stern'aĵ'o'n el foli'o'j, mez'e de best'o'j de la dezert'o, pli gast'am'a'j ol Betraĥanoj. Pac'o est'u kun ĉi tiu dom'o.

Dum Lemuel ankoraŭ parol'is, li aŭd'is strang'a'n voĉ'o'n, kaj, moment'o'n post'e, ek'vid'is eĉ pli strang'a'n vid'aĵ'o'n: Pigme'o de ne'proporci'a statur'o kaj mal'plaĉ'eg'a mal'bel'ec'o sur'ven'is, konduk'ant'e per fer'a ĉen'o preskaŭ plen'kresk'a'n panter'o'n. Grand'eg'a kap'o sid'is ŝajn'e sen'kol'e inter larĝ'a'j ŝultr'o'j. Li'a'j nud'a'j har'kovr'it'a'j brak'o'j ating'is ĝis mal'supr'e de la genu'o'j, kaj aspekt'is kiel brak'o'j de grand'a simi'o. Li'a'j krur'o'j, ankaŭ nud'a'j kaj abund'e kovr'it'a'j de vil'a'j har'o'j, est'is tre mal'long'a'j kaj kurb'a'j. Malgraŭ li'a et'ec'o, la statur'o de la vir'o supoz'ig'is ekster'ordinar'a'n muskol'fort'o'n. Est'us mal'facil'e dir'i, kiu el la trajt'o'j de li'a sen'form'a vizaĝ'o kontribu'is la plej el'star'a'n part'o'n de li'a mal'bel'eg'ec'o; ĉu li'a vast'a buŝ'o kun si'a'j ne'regul'a'j, mal'pur'a'j dent'o'j; aŭ ĉu li'a larĝ'a tuber'aĵ'a frunt'o. Cert'e est'is, ke li'a'j okul'o'j, kvankam mal'grand'a'j kaj en'kav'a'j, ne est'is kulp'a'j. Ili est'is la sol'a, rimark'ebl'a trajt'o, kiu pen'is kompens'i li'a'n ali'e mal'moder'a'n mal'bel'ec'o'n. En ili bril'et'is sam'temp'e sprit'ec'o, petol'em'o kaj kelk'a'foj'e eĉ bon'kor'ec'o, tiel konsist'ig'ant'e rimark'ind'a'n kontrast'o'n kun la tut'a ceter'a ekster'aĵ'o de la vir'et'o. Al'parol'ant'e la best'o'n, kiu per ĉiu'j fort'o'j, sed van'e, pen'is si'n liber'ig'i de si'a gard'ist'o, la pigme'o dir'is:

— Ĉu vi vid'as ĉi tiu'n vip'o'n, mi'a bel'ul'in'o? Memor'u la danc'o'n, kiu'n ni kun'e danc'is hieraŭ vesper'e. Kuŝ'iĝ'u!

La panter'in'o ŝajn'e re'memor'is kaj obe'e kaŭr'iĝ'is. Si'n turn'ant'e al la vir'in'o, la pigme'o dir'is:

— Kio mal'plaĉ'as al vi, Alkana? Nov'a am'ant'o, mi vid'as. Kial vi ne invit'as li'n en'ven'i, jun'ul'in'o? Kiam mi est'is jun'a kaj bel'aspekt'a, la bel'ul'in'o'j de ni'a vilaĝ'o est'is pli komplez'em'a'j. Ha... ha!

La et'ul'o ek'rid'eg'is pro si'a ŝerc'o, mal'antaŭ'e'n ĵet'ant'e la kap'o'n, kaj mal'ferm'eg'ant'e la buŝ'o'n kiel faŭk'o'n, dum li'a'j okul'o'j tut'e mal'aper'is. Subit'e li ŝanĝ'is si'a'n kondut'o'n kaj dir'is kun ŝajn'ĝentil'ec'o kaj rid'ind'a serioz'ec'o:

— Ne for'ir'u, amik'o. Almenaŭ ne for'port'u kun vi tia'n mal'gaj'a'n kor'o'n.

La vir'in'o koler'e si'n turn'is al la pigme'o kaj akr'e protest'is:

— Silent'ig'u vi'a'n malic'a'n lang'o'n, vi simi'aĉ'o, kaj atent'u vi'a'j'n propr'a'j'n afer'o'j'n. Vi bon'e sci'as, ke dum la for'est'o de ni'a sinjor'in'o kaj de Ajla ni ne pov'as invit'i fremd'ul'o'j'n en la dom'o'n. For'ir'u tuj, ali'e mi for'tir'os vi'n per la mal'bel'a'j orel'o'j vi'a'j.

La rid'eg'o de la pigme'o kaj la akr'a voĉ'o de la vir'in'o sur'ven'ig'is du plu'a'j'n serv'ist'in'o'j'n. Lemuel trankvil'e rigard'is la scen'o'n, atend'ant'e oportun'a'n moment'o'n por re'e parol'i. Li jam aŭd'is mult'o'n pri tiu strang'a vir'et'o, sed neniam antaŭ'e vid'is li'n.

— Kial vi tiel ekscit'iĝ'as, Alkana? — demand'is unu el la ĵus al'ven'int'a'j vir'in'o'j. La ali'a'j preskaŭ sam'temp'e dir'is, riproĉ'e si'n turn'ant'e al la pigme'o:

— Vi dev'us ne konduk'i la panter'o'n ĉi tie'n, kap'eg'ul'o, antaŭ ĝi'a vesper'manĝ'o. Krom tio, subit'a vid'o al sovaĝ'a best'o pov'as ja mort'e tim'ig'i mal'jun'ul'o'n.

— Ne, mi'a bon'a vir'in'o, — dir'is Lemuel tre ĝentil'e; — katen'it'a best'o ne tim'ig'as Jaŝabon, fam'e'kon'at'a'n Dedananon, kiu jam mult'foj'e traf'is pli grand'a'j'n danĝer'o'j'n. Eĉ hodiaŭ mi ebl'e est'os dev'ig'at'a pas'ig'i la nokt'o'n sur la kamp'ar'o mez'e de danĝer'a'j best'o'j, ĉar oni rifuz'as al mi ŝirm'ej'o'n en dom'o, kies mastr'in'o pet'is mi'n ŝi'n vizit'i. Ĉu mi pov'us pet'i ŝirm'il'o'n ali'lok'e, ne risk'ant'e makul'i la bel'a'n fam'o'n de mi'a sinjor'in'o Zalmuna, la Bel'ul'in'o, pro tia hont'ind'a romp'o de la sankt'a'j mor'o'j de gast'am'o? Ne, prefer'e mi perd'us la viv'o'n!

— Pro kio, do, Zalmuna invit'is vi'n? — demand'is la “bon'a vir'in'o”, sufiĉ'e bon'kor'e, sed ne sen nuanc'o'j de suspekt'o kaj mal'plezur'o en la voĉ'o.

Lemuel respond'is mild'e:

— Pli'vol'e mi renkont'us koler'a'n mal'saĝ'ul'o'n ol far'i al vi mal'plezur'o'n; sed grand'sinjor'in'o'j oft'e de'ten'as grav'a'j'n afer'o'j'n for de jun'a'j serv'ist'in'o'j. Jen'o'n tamen, mi pov'as dir'i sen ne'diskret'ec'o: Mi renkont'is Zalmunan la unu'a'n tag'o'n de la monat'o Utulu*, dediĉ'it'a al la di'in'o Iŝtar, en la dom'o de Avel-il'u*, la ĉef'pastr'o en Eridu, kaj sci'ig'is ŝi'n pri nov'a kaj mir'ind'e efik'a en'sorĉ'il'o, far'it'a el kiŝkanu* kaj el kelk'a'j ali'a'j kun'miks'aĵ'o'j. Zalmuna tuj fort'e dezir'is posed'i tiu'n trezor'o'n, kaj pet'is mi'n sen'prokrast'e hav'ig'i al ŝi proviz'o'n da ĝi. Sol'a mi vojaĝ'is en tre mal'proksim'a'n land'o'n al grand'a sankt'ul'o, spit'ant'e danĝer'o'j'n, kaj sufer'ant'e pro mal'oportun'aĵ'o'j. Long'e mi pri'kant'is antaŭ la sankt'ul'o la nobl'ec'o'n kaj la bel'ec'o'n de vi'a sinjor'in'o; fervor'e mi parol'is pri la grand'a honor'o, kiu'n tribut'as al ŝi la tut'a mond'o. Fin'e prosper'is al mi konsent'ig'i li'n, kaj li don'is al mi mal'grand'a'n proviz'o'n de la konsist'aĵ'o'j, kaj mal'kovr'is al mi la sekret'o'n de la kun'miks'ad'o, kondiĉ'e ke mi ne mal'kaŝ'u la sekret'o'n al iu ali'a person'o. Mi'a sak'et'o en'hav'as la trezor'o'n kaj ankaŭ kelk'e da bon'eg'a'j, mal'oft'a'j kosmetik'o'j. Sed... mi dev'os for'ir'i...

Lemuel halt'is kaj fin'is la fraz'o'n per signif'o'plen'a gest'o. Dum li parol'is, li kaŝ'e observ'is la vizaĝ'o'j'n de la aŭskult'ant'o'j, precip'e ĉe la el'dir'o de la nom'o Avel-ilu, demand'ant'e si'n, kia'n efik'o'n hav'os li'a fabel'o. Al la tri vir'in'o'j li'a parol'o kaŭz'is viv'a'n interes'o'n, sed ankaŭ ne'kaŝ'ebl'a'n mal'trankvil'o'n. Per demand'a'j ek'rigard'o'j ili serĉ'is reciprok'e la okul'o'j'n unu de la ali'a'j. Sed tiel honest'a kaj fid'ind'a est'is la aspekt'o de la komerc'ist'o, ke ili'a tim'o iom post iom kviet'iĝ'is. Tamen ili rest'is ankoraŭ ne'decid'em'a'j. Kun ŝajn'a dign'o kiu ali'okaz'e est'us tre amuz'a, la pigme'o ek'kri'is:

— Kia'j tim'em'a'j est'aĵ'o'j est'as vir'in'o'j! Kaj kiel sen'sent'a'j! Mi, Ŝaerhabil, Irak'an'o kaj post'e'ul'o de Hira, la grand'a tabaa*, invit'as vi'n Jaŝabon, Dedananon, pas'ig'i la nokt'o'n sub la tegment'o de ni'a gast'am'a sinjor'in'o Zalmuna.

— Vi'n gard'u, Ŝaerhabil, mi'a grand'a sinjor'o, — dir'is Alkana, — Ajla tir'os vi'n for per vi'a'j orel'o'j en la best'ej'o'n pro vi'a mal'modest'ec'o!

— Ha... ha! — ek'kri'is la et'ul'o, kaj incit'e respond'is al la insult'em'a vir'in'o. — Mi mal'ŝat'as Ajl'a'n. Mi sci'as tro mult'e pri ŝi; kaj rilat'e al Zalmuna, ni est'as ge'am'ant'o'j... tra-la-la!

Dir'ant'e tio'n la petol'ul'o ek'danc'is sur unu pied'o, fajf'is kaj ritm'e sving'is si'a'j'n long'a'j'n brak'o'j'n. Pli rid'ind'a'n lud'o'n Lemuel neniam vid'is, kaj, forges'ant'e si'a'n rol'o'n, li kor'e ek'rid'is. La jun'a vir'in'o, kiu'n Lemuel nom'is “bon'a vir'in'o” nun si'n inter'met'is kaj dir'is:

— Kio'n ali'a'n ni pov'us far'i? Ni dev'as pet'i Jaŝabon pas'ig'i la nokt'o'n ĉi tie. Ajla ja ag'us tiel sam'e.

La ali'a'j vir'in'o'j konsent'is, kaj baldaŭ post'e Lemuel si'n trov'is, re'freŝ'ig'it'a per lav'o kaj manĝ'o, en la serv'ist'ej'o, ĉirkaŭ'it'a de la tut'a serv'ist'ar'o, kies favor'o'n li jam gajn'is per si'a natur'a afabl'ec'o. Ŝaerhabil sid'is kun kruc'ig'it'a'j krur'o'j alt'e sur kest'o en la mez'o de la ĉambr'o, kontraŭ la gast'o.

— Silent'u, vir'in'aĉ'o'j, — li kri'is, — don'u liber'temp'o'n al vi'a'j lang'o'j; ili jam labor'is krom'temp'o'n. Ni'a honor'ind'a gast'o nun plen'um'os promes'o'n, far'it'a'n al mi en la kamel'ej'o, kaj rakont'os al ni bel'a'n rakont'o'n el la land'o de la Joktanidoj. Li est'as ja fam'a rakont'ist'o.

La vir'in'o'j tuj silent'is kaj tre volont'e pret'ig'is si'n por aŭskult'i. Lemuel far'is al si oportun'e sur mol'a tapiŝ'o apud la fajr'uj'o, kaj ek'parol'is:

— Jam en la daŭr'o de mult'a'j jar'o'j mi vojaĝ'ad'as tra la tut'a mond'o, kaj mult'a'j'n bel'a'j'n rakont'o'j'n mi aŭd'is, ĉar karavan'vojaĝ'ist'o'j tre am'as for'pas'ig'i la temp'o'n sur la voj'o, en gast'ej'o'j, aŭ sid'ant'e ĉirkaŭ tend'o'fajr'o, per rakont'ad'o de mir'rakont'o'j. Tre oft'e oni pet'as mi'n dis'pel'i la enu'o'n de sen'okup'a'j hor'o'j per rakont'o el mi'a viv'o, aŭ per instru'a histori'o; ĉar tiu'j, kiu'j kon'as Jaŝabon, sci'as, ke li ne amuz'as per mal'konven'a'j histori'o'j, nek sen'senc'a'j fabel'o'j. Aŭskult'u do.

Iam, antaŭ mult'eg'e da jar'o'j loĝ'is en la sud'o de mi'a vast'a land'o tre'eg'e potenc'a princ'o. Neni'u princ'o antaŭ li, aŭ post li, est'is tiel saĝ'a, tiel nobl'a kaj alt'anim'a, kiel li. Li hav'is tri fil'o'j'n: Hamadan, Jabok kaj Uru, kiu'j'n li zorg'e eduk'is, admon'instru'ant'e al ili ĉi'a'n virt'o'n. Sed, por prov'i ili'n, kaj taŭg'ig'i por la alt'a'j pozici'o'j, al kiu'j li vol'is post'e ili'n vok'i, li send'is ili'n for en la mond'o'n, ĉiu'n en apart'a'n mal'proksim'a'n land'o'n, kun jen'a, adiaŭ'a parol'o: — Mi'a'j am'at'a'j fil'o'j; ir'u en la bel'a'n mond'o'n kaj praktik'u la virt'o'j'n, kiu'j'n mi instru'is al vi, kaj kiu'j sol'e pov'as feliĉ'ig'i vi'n. Por ke vi ne forges'u mi'n, kaj por ke la am'o lig'ant'a vi'n al mi ne detru'iĝ'u, akompan'os ĉiu'n el vi unu kolomb'o ne'vid'ebl'a. Ĉiu'vesper'e re'vok'u al vi en la memor'o'n la ag'o'j'n far'it'a'j'n kaj la pens'o'j'n gast'ig'it'a'j'n de vi dum la tag'o, kaj imag'e komunik'u ili'n al mi. La kolomb'o al'port'os al mi vi'a'j'n pens'o'j'n, kaj sci'ig'os al vi la respond'o'n de mi'a kor'o. En la okaz'o se vi rest'os fidel'a'j, mi re'vok'os vi'n, kaj difin'os vi'n princ'o'j; kaj vi est'os por ĉiam feliĉ'a'j. Sed, se vi persist'e mal'ŝat'os mi'a'j'n am'a'j'n ordon'o'j'n, la kolomb'o for'las'os vi'n, kaj ne plu re'ven'os al vi. Tiam mal'feliĉ'eg'o vi'n traf'os.

— La tri jun'a'j vir'o'j do el'ir'is en la mond'o'n, ĉiu en land'o'n destin'it'a'n al li. Sed la grand'a princ'o hav'is tre potenc'a'n mal'amik'o'n, kiu mal'am'eg'is ĉio'n bon'a'n kaj virt'a'n. Pro tio li mal'am'is ankaŭ la nobl'a'n princ'o'n. Ĉi tiu mal'bon'ul'o pen'is per ĉiu'j rimed'o'j detru'i la lojal'ec'o'n de la fil'o'j, kaj tuj komenc'is plen'um'i si'a'j'n malic'a'j'n plan'o'j'n. Mal'feliĉ'e li est'is tiel lert'a kaj ruz'a, kiel mal'virt'a, kaj kon'ant'o de la hom'a kor'o kun ĝi'a mal'fort'ec'o kaj ĉiu'j ĝi'a'j mal'bon'a'j inklin'o'j.

— Hamadan est'is fortik'a, aventur'am'a hom'o, tamen pli inklin'a sekv'i ali'a'j'n ol konduk'i mem; pli pret'a akcept'i la ide'o'j'n de ali'a'j, ol el'labor'i propr'a'j'n. Al li la mal'bon'ul'o send'is sen'skrupul'a'j'n amik'o'j'n, kiu'j de'log'is li'n de la virt'a voj'o. Ili flam'ig'is li'a'n imag'o'n per bril'a'j bild'o'j pri la glor'o de venk'akir'ad'o kaj pri la honor'o, kiu'n la mond'o verŝ'as sur milit'hero'o'j'n. Verv'e Hamadan part'o'pren'is en ili'a'j milit'ir'o'j; kaj ju pli la mal'sincer'a'j amik'o'j al'skrib'is al li'a hero'ec'o la glor'a'j'n venk'o'j'n, des pli li'a anim'o fremd'iĝ'is for de li'a patr'o; kaj des pli li'a kor'o hard'iĝ'is. En la komenc'o li pli-mal'pli regul'e komunik'iĝ'is kun la mal'proksim'a princ'o per'e de la ne'vid'ebl'a kolomb'o, obe'em'e al li'a ordon'o; sed baldaŭ li konsci'is, ke li'a'j nun'a'j viv'o'cel'o'j tut'e ne est'as en harmoni'o kun la spirit'o de la alt'anim'a, mal'ego'ist'a reĝ'o. La amik'o'j pli kaj pli mal'kaŝ'e mok'ad'is li'n kaj kred'ig'is al li, ke la sol'a virt'o posed'ind'a est'as la hero'ec'o, kaj ke ĉe vir'o mol'kor'ec'o, tia, kia'n li'a patr'o dorlot'as, est'as ver'e nur mal'estim'ind'a mal'virt'o. Ili prezent'is al li la esper'o'n, ke post li'a mort'o la hom'ar'o di'ig'os li'n, kaj ĉiu'j vir'o'j kaj vir'in'o'j ador'os li'n. Unu tag'o'n la kolomb'o flug'is for, hejm'e'n, kaj neniam re'ven'is. Kompren'ebl'e tiu esper'o ne efektiv'iĝ'is; kaj Hamadan neniam trov'is feliĉ'o'n en la daŭr'o de si'a viv'o; mal'e, nur ĉagren'o'j'n kaj mal'kontent'ec'o'n.

— Jabok hav'is tut'e mal'sam'a'n karakter'o'n. En li la mal'bon'ul'o trov'is em'o'n al komfort'o kaj al mol'a'j plezur'o'j de la viv'o. Li'n li tent'is per luks'o kaj per am'ind'um'ad'o de bel'a'j vir'in'o'j. Ankaŭ Jabok fal'is viktim'o de la ruz'a mal'amik'o. Ankaŭ li en la komenc'o regul'e inter'komunik'iĝ'ad'is kun la patr'o, kaj pen'is konserv'i bon'a'n konscienc'o'n en la daŭr'o de pli ol du jar'o'j. Sed tio tre mal'plaĉ'is al unu bel'eg'a am'ant'in'o, kiu unu tag'o'n dev'ig'is li'n elekt'i aŭ ŝi'n, aŭ la patr'o'n. Long'e li hezit'is, sed fin'e, en'sorĉ'it'e per magi'aĵ'o'j, li venk'iĝ'is; kaj la kolomb'o mal'ĝoj'e flug'is for, sen're'ven'e. Jabok dron'is pli kaj pli profund'e'n en mal'virt'o'j, kaj eĉ ador'is abomen'e mal'virt'a'j'n di'in'o'j'n, kiu'j nur ekzist'as en la imag'o de mal'virt'ul'o'j. Ankaŭ Jabok ne trov'is feliĉ'o'n en la viv'o, sed nur sen'ripoz'ec'o'n kaj ne'sat'ig'ebl'a'j'n pasi'o'j'n.

— Uru, ali'flank'e, posed'is feliĉ'e pli nobl'a'n anim'o'n kaj pli firm'a'n vol'o'n. Pur'a est'is li'a kor'o, kaj simpl'a est'is li'a'j dezir'o'j. Li am'is ĉio'n bel'a'n kaj bon'a'n. Tuj li pet'is la princ'o'n de la land'o, en kiu'n li ven'is, don'i al li taŭg'a'n ofic'o'n, por ke li pov'u ind'e okup'i si'a'n temp'o'n kaj si'a'j'n natur'don'o'j'n; kaj por ke li ne fal'u en tent'o'j'n. La princ'o, vid'ant'e li'a'n nobl'ec'o'n kaj li'a'n sincer'ec'o'n, difin'is li'n kancelier'o de la regn'o, kaj honor'is li'n per sen'lim'a konfid'o. La sekret'o de li'a virt'a viv'o kaj de li'a sukces'o est'is konstant'a inter'ŝanĝ'o de am'a'j pens'o'j kun li'a patr'o. Sed li neniel est'is liber'a de la konspir'o de la mal'bon'ul'o. Per la plej terur'a'j tent'o'j la mal'amik'o li'n tent'is: per riĉ'o'j — li'a'n honest'ec'o'n; per kort'eg'an'in'o'j — li'a'n ĉast'ec'o'n; per flat'ad'o de mal'sincer'ul'o'j — li'a'n kor'simpl'ec'o'n; per fals'a'j doktrin'o'j — li'a'n kred'em'o'n al la ver'o.

— Nu, per pri'skrib'o'j de tiu'j tent'o'j mi pov'us distr'i vi'n tre long'a'n temp'o'n, sed mi est'as por tio tro lac'a. Post long'a kaj lac'ig'a vojaĝ'o mi'a mal'jun'a, kaduk'a korp'o sopir'as al ripoz'o, kaj mi'a intern'o al forges'o en dorm'o. Pro tio mi'a histori'o rapid'u al si'a fin'o; kaj vi'a'j pens'o'j liber'iĝ'u por profit'a medit'o. Fin'e la grand'a princ'o re'vok'is la lojal'a'n fil'o'n laŭ si'a promes'o, kaj nom'is li'n reg'ant'o de bel'a land'o. Li kovr'is li'n per honor'o'j kaj riĉ'aĵ'o'j, kaj don'is al li, kiel edz'in'o'n, la plej bel'a'n kaj virt'a'n knab'in'o'n, kun kiu li viv'is en sen'nub'a feliĉ'ec'o mult'a'j'n jar'o'j'n, vid'ant'e feliĉ'a'j'n post'e'ul'o'j'n ĝis la kvin'a generaci'o.

Tiel Lemuel fin'is si'a'n fabel'o'n, esperant'e, ke la aŭskult'int'o'j el'trov'os ĝi'a'n moral'a'n instru'o'n, kaj de ĝi profit'os. Ili ne las'is li'n long'e dub'i, almenaŭ pri la unu'a demand'o; kaj li eĉ ek'tim'is, ke li far'is la cel'o'n de la rakont'o tro vid'ebl'a por la plen'um'ad'o de si'a plan'o. La vir'in'o'j, kvankam ili ĝentil'e dank'is li'n pro li'a “bel'eg'a histori'o”, tamen aspekt'is serioz'a'j, kaj mal'trankvil'e inter'ŝanĝ'is demand'a'j'n rigard'o'j'n. La pigme'o, kiu ebl'e neniam antaŭ'e silent'is tiel long'a'n temp'o'n, ne inter'ĵet'ant'e komik'a'j'n aŭ malic'a'j'n dir'aĵ'o'j'n, ek'parol'is:

— Ho, nobl'a kolport'ist'o, tio est'as ja strang'a rakont'o; kaj mi demand'is mi'n, kio'n Ajla pens'us pri ĝi. Ajla ne am'as rakont'o'j'n, kiu'j cel'as ŝir'vund'i ŝi'a'n mal'jun'a'n, mal'virt'a'n kor'o'n. Ha! ha! Mi tre ŝat'as tia'j'n fabel'o'j'n, ĉar ili mal'help'as al ni'a vir'in'ar'o far'iĝ'i pli mal'virt'a'j, ol ili jam est'as.

Respond'e al tiu insult'o, pec'o da lign'o ĵet'iĝ'is al li'a kap'o, preter'flug'ant'e ĝi'n je distanc'o de mal'pli ol kvin centi'metr'o'j. La petol'ul'o rapid'e si'n klin'is kaj, turn'ant'e si'n al Alkana, incit'e kri'is:

— Ho, mi'a sag'et'o do pli bon'e traf'is la lok'o'n cel'it'a'n, ol vi'a kruel'a ĵet'aĵ'o! Mal'saĝ'ul'in'o vi est'as, Alkana, tiel konfes'ant'e al fremd'ul'o, ke vi'a kulp'a kor'o per ĝi tra'pik'iĝ'is.

Ne'mult'a'j'n minut'o'j'n post'e Lemuel si'n trov'is en mal'grand'a gast'o'ĉambr'o, kuŝ'ant'a sur mol'a'j tapiŝ'o'j. La ĉambr'o est'is lok'it'a apud la kolon'ej'o, ĉirkaŭ'ant'a la intern'a'n kort'o'n, kaj komunik'iĝ'is per kurten'a pord'o kun la mal'dekstr'a koridor'o, kiu'n la vizit'ant'o'j tra'ir'is unu'e en la maten'o. Lemuel tiom impres'is la serv'ist'ar'o'n, kiel vir'o mult'e super'a al ordinar'a'j kolport'ist'o'j, ke ili ne vol'is trakt'i li'n kiel tia'n kaj las'i li'n okup'i rapid'e prepar'it'a'n stern'aĵ'o'n en la serv'ist'ej'o. Kuŝ'ig'int'e la kap'o'n sur si'a'n sak'o'n, li ŝajn'ig'is profund'a'n dorm'o'n per aŭd'ebl'a, regul'a spir'ad'o. Tamen li streĉ'e aŭskult'is. En la daŭr'o de unu hor'o plen'a silent'o reg'is. Nun aŭd'iĝ'is, unu'e, obtuz'a'j son'o'j de voĉ'o'j, kaj post'e koler'a parol'o de vir'in'o. Lemuel du'on'lev'iĝ'is, por pli bon'e aŭskult'i: Ajla re'ven'is kaj akr'a'voĉ'e riproĉ'is la serv'ist'in'o'j'n, precip'e pro tio, ke ili kuŝ'ig'is la fremd'ul'o'n en gast'o'ĉambr'o antaŭ ŝi'a re'ven'o.

— Vi est'as tro mal'saĝ'a'j kaj tro kred'em'a'j, — ŝi dir'is. — Zalmuna ne sci'ig'is al mi i'o'n pri tiu renkont'iĝ'o en Eridu, nek menci'is iam la nom'o'n de Jaŝab. Mi ne kred'as li'a'n fabel'o'n.

Al'proksim'iĝ'ant'a'j pied'son'o'j aŭd'iĝ'is de sur la marmor'a plank'o de la koridor'o. Tuj Lemuel re'e kuŝ'iĝ'is kaj tir'is la bask'o'j'n de si'a kap'o'vest'o sur la vizaĝ'o'n. Re'e li spir'ad'is profund'e kaj regul'e. Man'o sen'bru'e for'ŝov'is la pord'o'kurten'o'n, kaj vir'in'a figur'o ek'aper'is en la mal'ferm'aĵ'o, ten'ant'e ole'o'lamp'o'n super la kap'o. Tio est'is Ajla. Rigard'ant'e kun mal'plezur'o la kuŝ'ant'a'n vir'o'n en la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j, ŝi si'n turn'is kaj dir'is al unu el la serv'ist'in'o'j:

— Nu, mi ne vol'as vek'i li'n, ĉar en tio oni vid'us abomen'a'n romp'o'n de la gast'o'leĝ'o'j. Tamen, kial li kovr'as al si la vizaĝ'o'n? Mi dev'os esplor'i tiu'n vizaĝ'o'n tre zorg'e morgaŭ maten'e.

Ne'long'e post'e ĉio silent'iĝ'is. Lemuel atend'is ankoraŭ unu plen'a'n hor'o'n, streĉ'ant'e la aŭd'o'n, kaj rest'ant'e preskaŭ sen'mov'e. Fin'e li lev'iĝ'is kaj mal'plen'ig'is si'a'n sak'o'n, el'pren'ant'e el ĝi kelk'e da mal'grand'a'j, lign'a'j skatol'et'o'j kaj pak'aĵ'et'o'j per katun'o en'volv'it'a'j, kaj lamp'et'o'n el glazur'it'a argil'o. Li el'ir'is en la koridor'o'n kaj, ten'ant'e per unu man'o la sak'o'n kaj la lamp'o'n, li palp'e serĉ'is per la ali'a man'o la mal'ferm'aĵ'o'n, komunik'ig'ant'a'n la du koridor'o'j'n. Feliĉ'e li trov'is la pord'o'n ne'ferm'it'a. Li'a unu'a cel'o est'is la pord'o, el kiu li vid'is Omar'o'n kaŝ'e el'ir'i la pas'int'a'n maten'o'n. Li'a serĉ'o iom mal'facil'iĝ'is per tio, ke for'est'is la alt'a tri'pied'a vaz'o, kiu en la maten'o du'on'e bar'is tiu'n en'ir'ej'o'n. Sed, zorg'e mezur'int'e si'a'j'n paŝ'o'j'n, li ne pov'is dub'i, ke li ating'is la ĝust'a'n pord'o'n, kaj en'ir'is. Tuj li vid'is stri'o'n da lum'o el'ven'ant'a'n tra kurten'o'pord'o el apud'a ĉambr'o. Ĉi tiu lum'et'o vid'ebl'ig'is la tri'pied'a'n vaz'o'n, star'ant'a'n en la mez'o de la antaŭ'ĉambr'o. Tio est'is tre feliĉ'a cirkonstanc'o, ĉar, se en la mal'lum'o li renvers'us la mebl'er'o'n, la frakas'bru'o cert'e mal'sukces'ig'us li'a'n tut'a'n entrepren'o'n. (Li ankoraŭ ne kuraĝ'is ek'lum'ig'i per silik'o'j si'a'n lamp'o'n, pro la bru'o, kiu'n tio far'us.) Si'n'gard'e li tra'ir'is la antaŭ'ĉambr'o'n kaj en'ir'is la dorm'o'ĉambr'o'n de Zalmuna, el kiu la lum'o ven'is.

Lemuel jam vizit'ad'is dum si'a'j oft'a'j vojaĝ'o'j en la ĉef'a'j kultur'land'o'j mult'a'j'n bel'a'j'n dom'eg'o'j'n kaj palac'o'j'n, sed neni'e li vid'is tiel ĉarm'e kaj art'ist'e mebl'it'a'n ĉambr'o'n. Malgraŭ si'a mal'ŝat'o al super'flu'a luks'o, kaj la rigid'a simpl'ec'o de si'a'j person'a'j gust'o'j, li ne pov'is ne sent'i rav'it'ec'o'n pro la bel'eg'ec'o de la mebl'ar'o, kaj la poezi'ec'o de la ornam'aĵ'o'j. Tamen li ne long'e permes'is al la bel'aĵ'o'j, ĉirkaŭ'ant'a'j li'n, okup'i li'a'j'n pens'o'j'n. Ĉiu moment'o est'is por li alt'valor'a; kaj ebl'e li dev'os long'e serĉ'i, ĝis li trov'os tio'n, pro kio li entrepren'is ĉi tiu'n nokt'a'n esplor'o'n.

Li'a'n atent'o'n tuj al'tir'is mal'grand'a altar'o, star'ant'a ĉe mur'o, super kiu pend'is de la plafon'o la sol'a lamp'o, kiu lum'ig'is la ĉambr'o'n. Tiu altar'o est'is la objekt'o, per tuk'o'j kovr'it'a, kiu'n Omar ek'rimark'is en la moment'o, kiam li el'ir'is el ĉi tiu ĉambr'o. Se Omar tiam hav'us sufiĉ'e da sci'vol'em'o — aŭ kuraĝ'o — por esplor'i la kovr'it'a'n objekt'o'n, tre kred'ebl'e la direkt'o de li'a viv'o tut'e ali'iĝ'us.

Sur la altar'o vid'iĝ'is bel'a, per mult'e'kost'a'j gem'o'j ornam'it'a statu'et'o de la di'in'o Iŝtar, star'ant'a sur kvar'on'kresk'a lun'o, kaj ĉirkaŭ'it'a de ar'o da pli mal'grand'a'j objekt'o'j, tia'j, kia'j figur'aĵ'o'j de kolomb'o'j kaj or'a'j skatol'et'o'j, plen'a'j de incens'aĵ'o. Vid'ant'e tiu'n altar'o'n, Lemuel nek surpriz'iĝ'is, nek mal'gaj'iĝ'is; efektiv'e ek'balanc'o de la kap'o montr'is, ke li atend'is i'o'n simil'a'n, kaj ke la trov'o est'is kontent'ig'a. Ĵet'int'e rigard'o'n en la ban'ĉambr'o'n, li al'ir'is la sigel'it'a'n pord'o'n. Tuj kiam li vid'is la sigel'it'a'n ruband'o'n, eĉ pli grand'a kontent'ec'o lum'ig'is li'a'n vizaĝ'o'n. Sen'hezit'e li pren'is el si'a zon'o mal'grand'a'n ponard'o'n, kaj for'tranĉ'is la sigel'o'n ĉe la mal'supr'o. Ek'lum'ig'int'e per la lamp'o super la altar'o la lamp'et'o'n, kiu'n li kun'port'is, li en'ir'is la sekret'a'n skrib'o'ĉambr'o'n kaj dokument'ej'o'n de Zalmuna.

Ĝi est'is sufiĉ'e vast'a ĉambr'o, kies mebl'ar'o kaj ekip'aĵ'o indik'is, ke ĝi est'as destin'it'a por la okup'o de afer'ul'o, krom tio, ke sur unu mur'o, kovr'it'a per emajl'it'a'j kahel'o'j, trov'iĝ'is bril'kolor'a bild'o de grand'a monstr'o, la Babela drak'o. Tiu monstr'aĵ'o hav'is skvam'o'kovr'it'a'n korp'o'n, kiel serpent'eg'o. La antaŭ'a'j krur'o'j est'is panter'a'j, kaj la mal'antaŭ'a'j simil'is krur'o'j'n de ia bird'eg'o kun grand'a'j ung'ego'hav'a'j pied'o'j. La kap'o, port'at'e de long'e etend'it'a, serpent'o'simil'a kol'o, est'is ekip'it'a per rekt'a korn'o, kaj el ĝi'a buŝ'o el'star'is du'obl'a lang'o. Ĉe la fin'o de long'a, skvam'o'hav'a vost'o vid'iĝ'is skorpi'a pik'il'o*. En la mez'o de la ĉambr'o trov'iĝ'is, krom tabl'o kaj du seĝ'o'j, ar'o da aparat'o'j kaj il'o'j por far'i kaj sur'skrib'i tabul'et'o'j'n kaj cilindr'o'j'n. Du long'a'j'n mur'o'j'n okup'is depon'ej'o'j por dokument'o'j kaj ricev'it'a'j leter'o'j, argil'a'j kaj papirus'a'j. Ek'lum'ig'int'e du lamp'o'j'n, pend'ant'a'j'n de la plafon'o, Lemuel tuj atak'is avid'e ĉi tiu'j'n depon'ej'o'j'n. La konserv'ej'o'j est'is facil'vid'ebl'e divid'it'a'j en fak'o'j'n por skrib'aĵ'o'j rilat'ant'a'j al apart'a'j afer'o'j. La unu'a'j fak'et'o'j, kiu'j'n Lemuel esplor'is, rilat'is al komerc'a'j afer'o'j, kontrakt'o'j, posed'akt'o'j, jur'ist'a'j dokument'o'j ktp. Post'e li trov'is, sur la sam'a flank'o de la ĉambr'o, grand'a'n kolekt'o'n da cilindr'o'j, sur'hav'ant'a'j la komerc'a'n leĝ'ar'o'n de Ĥammu-rab'i. Ĉi tiu'j objekt'o'j, kvankam interes'a'j, ĉar ili montr'is la vast'a'j'n komerc'a'j'n kaj publik'a'j'n rilat'o'j'n de Zalmuna, tamen ne ten'is la atent'o'n de Lemuel, kaj ili'n li ne ven'is serĉ'i. Li do si'n turn'is al la ali'a depon'ej'o, kaj trov'is, ke la tut'a kolekt'o sur tiu flank'o rilat'as al religi'a'j afer'o'j en divers'a'j land'o'j. Sed la amas'o de la skrib'aĵ'o'j est'is grand'a kaj, pro la divers'ec'o, konfuz'a. Egiptaj legend'o'j kaj doktrin'a'j traktat'o'j est'is tie, skrib'it'a'j sur long'a'j papirus'a'j rul'o'j. En du aŭ tri fak'o'j kuŝ'is nigr'e polur'it'a'j ŝton'tabul'et'o'j el la land'o'j Fenik'a kaj Midjana, kaj en kelk'e da ali'a'j grand'a nombr'o da tre antikv'a'j skrib'aĵ'o'j de la Akkadoj kaj Sumeroj, kiu'j est'is por li plej'part'e ne'kompren'ebl'aĵ'o'j. Fin'e li el'trov'is kun ne'mal'grand'a kontent'ec'o tut'e freŝ'dat'a'j'n skrib'aĵ'o'j'n el Babel kaj Elamujo, kiu'j'n li fervor'e kaj rapid'e tra'leg'is. Tuj li sci'iĝ'is, ke Zalmuna, sub ali'nom'o Zir-Nana, okup'as tre alt'a'n kaj honor'at'a'n lok'o'n en la pastr'in'ar'o, serv'ant'a al la di'in'o Iŝtar en Babel. Alt'a'j pastr'o'j, eĉ ĉef'pastr'o'j, kies nom'o'j'n li re'kon'is, skrib'is al ŝi kun profund'a respekt'o; ali'a'j raport'is pri plen'um'it'a'j ordon'o'j.

Dek'o da cilindr'o'j, konserv'it'a'j en apart'a fak'et'o, tuj ekscit'is li'a'n plej viv'a'n interes'o'n, kvankam ili est'is skrib'it'a'j en la antikv'a lingv'o de la Sumeroj, kiu'n tiam uz'ad'is nur antikv'ist'o'j kaj pastr'o'j en sekret'a'j komunik'o'j. Ili ĉiu'j komenc'iĝ'is jen'e: — Avel-ilu, Kalu*, al Zir-Nana, Asipit*, salut'o'n... Lemuel pov'is deĉifr'i tro mal'mult'e da vort'o'j por kompren'i, eĉ supr'aĵ'e, la leter'o'j'n, sed li rimark'is en kelk'a'j el ili la nom'o'j'n de “Ijob” kaj “Mag-Mada”, kaj unu'foj'o'n la nom'o'n “Omar”. Lemuel tuj re'kon'is en Avel-ilu unu el la plej fanatik'a'j propagand'ist'o'j de la Iŝtar-kult'o kaj plej atak'em'a'j mal'amik'o'j de la origin'a, pur'a Jehova-kred'o. Mag-Mada est'is mal'bon'fam'a estr'o de potenc'a Ĥaldea band'o da rab'ist'o'j, kun kiu'j li hav'is jam pli ol unu ne'amik'a'n renkont'o'n. La kun'ig'o de ĉi tiu'j kvar nom'o'j: Avel-ilu, Mag-Mada, Ijob kaj Omar, kred'ig'is al li, ne sen sent'o de si'n'gratul'a kontent'ec'o, ke li ne erar'is, sed ke li si'n trov'as sur ĝust'a voj'o mal'kovr'i la ver'a'n karakter'o'n de la sorĉ'ist'in'o Zalmuna, kaj mal'plekt'i la mister'o'n, kiu ĉirkaŭ'as la katastrof'a'n mal'feliĉ'o'n de Ijob.

Zalmuna, do, est'as ident'a kun Zir-Nana, virg'a si'n'dediĉ'int'ul'in'o de Iŝtar, pri kies kvazaŭ fabel'a bel'ec'o vir'o'j oft'e parol'is kaj kant'is. Lemuel neniam vid'is tiu'n fam'a'n pastr'in'o'n, nek kon'is iu'n, kiu iam renkont'is ŝi'n. Laŭ fam'o Zir-Nana posed'is ekster'ordinar'a'j'n psik'a'j'n pov'o'j'n. Ĉi tiu krom'nom'o ne surpriz'is li'n, ĉar vir'in'o'j en alt'a'j pozici'o'j, si'n dediĉ'ant'e al la di'in'o, ne mal'oft'e al'pren'is religi'a'j'n nom'o'j'n por kaŝ'i si'a'n ident'ec'o'n. Lemuel jam antaŭ'e el'trov'is ĉe best'o'foir'o en la land'o de la Ŝeba'an'o'j, ke Zalmuna est'as ador'at'in'o de rab'ist'ar'o, kiu vend'is tie brut'ar'o'n de apart'a ras'o. Suspekt'ant'e, ke la brut'o'j est'as, aŭ est'is, propr'aĵ'o de Ijob, li far'is plu'a'j'n esplor'o'j'n, kaj el'tir'is el ebri'a an'o de la band'o da rab'ist'o'j konfes'o'n, ke tiel est'as, kaj ricev'is plu'e inform'o'n, ke foj'e, antaŭ kelk'e da monat'o'j, li port'is leter'o'n de si'a estr'o al Zalmuna. I'o'n plu la vir'o ne vol'is mal'kovr'i. Tamen tiu el'trov'o tiam decid'ig'is Lemuelon daŭr'ig'i si'a'n esplor'o'n kaj por tiu cel'o vizit'i Betraĥon.

Lemuel met'is la cilindr'ar'o'n en si'a'n sak'o'n kun la intenc'o, kiel ebl'e plej baldaŭ ir'i al amik'o, nom'it'a Sahiba, loĝ'ant'a apud Eridu, por pet'i li'n traduk'i la antikv'a'n skrib'aĵ'o'n. Ebl'e li trov'is i'o'n mult'e pli grav'a'n ol li esper'is trov'i. Sahiba est'is ermit'o, sed sam'temp'e spirit'a estr'o de kun'ul'ar'o, nom'it'a “blank'vest'ul'o'j”. Li est'is profund'e'kler'a hom'o, kvankam strang'ul'o, sed tut'e honest'a pri iom fantazi'a kred'ar'o. Konfes'ant'e, almenaŭ ne ne'ant'e kred'o'n al Jehova, li ankaŭ asert'is, ke est'as ebl'e per si'n'de'ten'ad'o kaj kor'pur'ec'o, kaj post plen'um'ad'o de apart'a rit'ar'o ating'i i'a'n mistik'a'n unu'ec'o'n kun mal'super'a di'aĵ'o, kaj part'o'pren'i li'a'n spirit'o'n. Per tio li kaj ali'a'j “blank'vest'ul'o'j” kred'is ne nur, ke ĉiu'j ili'a'j pek'o'j pardon'iĝ'os, sed ke ili'a pek'em'ec'o por ĉiam el'radik'iĝ'os. Tiu kred'o al'log'is ne mal'mult'a'j'n, bon'intenc'a'j'n vir'o'j'n, al kiu'j naŭz'is la ne'esprim'ebl'e mal'pur'a idol'kult'o de ili'a temp'o*. Sen'dub'e la origin'o de tiu kred'o est'is mal'klar'a memor'o de la popol'o pri la long'e promes'it'a Sav'ont'o.

Ek'kri'o de kok'o nun memor'ig'is al Lemuel, ke li jam pas'ig'is tro long'a'n temp'o'n en la skrib'ej'o de Zalmuna. Anstataŭ'ig'int'e la for'pren'it'a'j'n cilindr'o'j'n per ali'a'j, simil'e aspekt'ant'a'j, kaj esting'int'e la pend'a'j'n lamp'o'j'n, li el'ir'is el la ĉambr'o kaj zorg'e re'ord'ig'is la pord'a'j'n kurten'o'j'n, tiel, ke oni ne tuj pov'is rimark'i la en'trud'o'n. Ne mult'a'j'n minut'o'j'n post'e li ŝtel'ir'is el la dom'o. Maten'a krepusk'o kaj profund'a silent'o ankoraŭ reg'is en la urb'et'o. Evit'ant'e kiom ebl'e loĝ'ej'o'j'n kaj mult'uz'at'a'j'n voj'o'j'n, li ating'is ne'rimark'it'e la dom'o'n de Omar kaj si'a'n propr'a'n ĉambr'o'n.

Ĉapitr'o Vi'i

Ijob kaj Hamul

Dum Lemuel rakont'is al la serv'ist'ar'o de Zalmuna si'a'n fabel'o'n, kaj dum Omar kun'e kun si'a'j nov'e'trov'it'a'j amik'o'j pen'is solv'i la komplik'ec'o'n de la voj'o de la lun'o, Ijob kaj Hamul sid'is ĉe la pord'o de la tend'o, intim'e pri'parol'ant'e afer'o'j'n, kiu'j hav'is por ili profund'a'n grav'ec'o'n. Ambaŭ sent'is si'n fort'e al'tir'at'a'j, unu al la ali'a. Post nur du'tag'a inter'kon'at'iĝ'o ili'a'j kor'o'j jam est'is kun'ig'it'a'j per lig'o de sankt'a amik'ec'o, kies varm'ec'o plen'ig'is ili'n per tiom da mir'o, kiom da feliĉ'o. Kun'ig'is ili'n mult'e da komun'a'j aspir'o'j kaj sopir'o'j, simil'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj mond'problem'o'j. Tamen, antaŭ nur dek monat'o'j est'us mal'facil'e trov'i du sam'e bon'a'j'n kaj admir'ind'a'j'n hom'o'j'n, kies el'vid'o sur la mond'o'n est'is pli mal'simil'a'j. Ĝust'e la nov'ec'o de ŝanĝ'it'a mond'koncept'o kaj la, antaŭ'e ne sent'it'a feliĉ'o, per kiu tiu koncept'o plen'ig'is Ijobon, est'is la ĉef'a'j kaŭz'o'j de kor'tuŝ'a al'don'it'ec'o de la pli jun'a vir'o al la grand'aĝ'ul'o. Antaŭ ĉi tiu Ijob sent'is si'n, rilat'e al spirit'a'j afer'o'j, kvazaŭ infan'o, kaj kiel jun'a disĉipl'o de eminent'a, nobl'a saĝ'ul'o, kiu rigard'as si'n'ofer'ad'o'n kiel viv'o'cel'o'n, kaj sufer'ad'o'n pro la afer'o'j de la di'a regn'o kiel ĝoj'o'n.

Ili parol'is pri la vojaĝ'o'cel'o'j de la Egipt'uj'an'o'j al Babel: Hamul ir'is kiel fam'e'kon'at'a spert'ul'o, kiu vol'is kompar'i kalkul'o'j'n pri ven'ont'a eklips'o kun simil'a'j kalkul'o'j, far'it'a'j de Babelaj astronom'o'j. La tri jun'a'j vir'o'j ir'is kiel gast'o'j-student'o'j, inter'ŝanĝ'e de ses'o da Babelaj student'o'j, kiu'j jam al'ven'is en Bubastis. Omar tre volont'e akcept'is propon'o'n de Hamul akompan'i ili'n, kaj pas'ig'i kelk'e da tag'o'j kiel kun'gast'o en la astr'ologi'a kolegi'o. Pri'parol'int'e tio'n, Hamul al'dir'is:

— Sed tio, mi'a amik'o, ne est'as la sol'a cel'o de mi'a vojaĝ'o al la lul'il'o de ĉiu idol'kult'o; ĝi est'as preskaŭ nur pretekst'o. Mi hav'as du mult'e pli grav'a'j'n cel'o'j'n. Aŭskult'u: Nur unu el la fil'o'j de Noa daŭr'e ir'ad'is laŭ la voj'o de la Etern'ul'o, nom'e Ŝem, la Potenc'ul'o; kaj el la fil'o'j de Ŝem nur du: Arfakŝad, pra'patr'o de Abraham, kaj Lud, ali'nom'it'a en Egipt'uj'o: Ĉefren aŭ Bo'e'n, kies pra'nep'o mi est'as. Tri'cent jar'o'j'n post la terur'a diluv'o Ŝem kaj li'a grand'nombr'a id'ar'o invad'is Egipt'uj'o'n, kaj sen verŝ'o de sang'o sub'ig'is la land'o'n. La cel'o de ili'a milit'ir'o est'is, el'radik'ig'i la idol'kult'o'n de la Ĥam'id'o'j kaj Kuŝ'id'o'j, kiu'j jam de'long'e de'tron'ig'is en si'a'j kor'o'j la Etern'ul'o'n. Ĉi tiu'j ador'is pra'patr'ar'o'n, kiu'n pek'em'a imag'o trans'form'is en di'aĵ'o'j'n. Ili far'is tio'n en la komenc'o sub la gvid'o de Nimrod, la Apostat'ul'o, kiu'n oni nun ador'as kiel di'o'n, nom'ant'e li'n Osiris. Kiel vi sci'as, ne tut'e prosper'is al Ŝem ating'i si'a'n cel'o'n, ĉar la mal'virt'a'j kor'o'j de mult'a'j el la Egipta pastr'ar'o firm'e si'n al'kroĉ'is al si'a nov'a kult'o; am'o al la pek'o jam tro profund'e en'radik'iĝ'is en ili'a anim'o.

Sub di'a inspir'o Ŝem konstru'is tie la grand'a'n piramid'o'n, kaj post'e si'n re'tir'is al Salem, kie en la daŭr'o de cent jar'o'j li serv'is al si'a Di'o kiel pastr'o kaj reĝ'o. Oni nom'is li'n tie Melkicedek*. Li'a'j post'e'ul'o'j, nom'it'a'j de la Egiptoj divers'e Hiksos'o'j aŭ paŝt'ist'o'j-reĝ'o'j, aŭ Amûû, aŭ Monâtiû, reg'is la land'o'n en la daŭr'o de jar'cent'o'j, sed pli kaj pli mal'am'it'e de la Kuŝ'id'o'j, tiel ke ĉiu paŝt'ist'o nun est'as por ili abomen'aĵ'o. Iom post iom ili'a potenc'o mal'kresk'is, sekv'e de mal'kresk'ant'a fidel'ec'o al la Etern'ul'o.

La Egipta pastr'ar'o nun mal'konfes'as la hom'a'n origin'o'n de si'a'j di'o'j, precip'e la ident'ec'o'n de Osiris kun Nimrod, fil'o de Kuŝ, kaj la ident'ec'o'n de Isis kun Semiramis, la edz'in'o de Nimrod, kiu'j'n la Babel'an'o'j ador'as sub la nom'o'j Bel-Merodaĥ kaj Iŝtar. Mi vol'as pruv'i la ident'ec'o'n per antikv'a'j sur'skrib'o'j sur rok'o'j en Babel kaj Elamujo. Jen, unu el mi'a'j cel'o'j. Sed pel'as mi'n tie'n plu'a afer'o, kiu fin'e decid'ig'is mi'n entrepren'i ĉi tiu'n long'a'n, lac'ig'a'n vojaĝ'o'n. Kiel vi ankaŭ sci'as, de temp'o al temp'o ven'as en ni'a'n land'o'n Babelaj kant'ist'in'o'j, kiu'j oft'e est'as efektiv'e hierodul'in'o'j*. Mult'a'j el ili est'as bel'eg'a'j vir'in'o'j, kiu'j jam oft'e de'log'is ni'a'j'n ge'jun'ul'o'j'n for de la voj'o de virt'o. Unu tia, tre'eg'e bel'a knab'in'o, kapt'is la kor'o'n de la sol'a fil'o de mi'a last'e'nask'it'o. Li est'is tiam jun'ul'o, kiu per si'a'j bon'eg'a'j talent'o'j kaj ŝajn'a am'o al la virt'o est'ig'is en ni grand'a'n esper'o'n, ke li help'os ten'i lum'a la torĉ'o'n de la ver'o. Ho ve! Li for'las'is la hejm'a'n land'o'n kaj post'kur'is la bel'a'n kant'ist'in'o'n. Tio okaz'is antaŭ dek'tri jar'o'j. La last'a'n nov'aĵ'o'n pri li ni ricev'is de amik'a komerc'ist'o, kiu li'n vid'is du jar'o'j'n post'e en Babel en vest'o de ia pastr'a kolegi'o. Mi'a fil'o, la patr'o de la jun'ul'o, jam de'long'e mal'san'a, mort'is kor'romp'it'e pro la apostat'ec'o de la am'at'a fil'o. Antaŭ li'a mort'o mi promes'is al li, ke, se la Etern'ul'o don'os al mi san'o'n kaj fort'o'n, mi vojaĝ'os al Babel, por serĉ'i la perd'iĝ'int'o'n.

Ijob aŭskult'is kun viv'a interes'o kaj profund'a kun'sent'o, memor'ant'e si'a'j'n tri fil'o'j'n, kiu'j kaŭz'is al li tiom da kor'dolor'o, kaj kiu'j'n la Etern'ul'o tiel tragedi'e for'pren'is de li, ebl'e por evit'ig'i al li pli grand'a'n aflikt'o'n. La pas'o de li'a viv'o est'is, kompar'e kun la tra'viv'aĵ'o'j de Hamul, tre trankvil'a, escept'int'e la fajr'a'n prov'o'n, tra kiu Di'o li'n ir'ig'is. Des pli avid'e li aŭskult'is la rakont'o'n de la eminent'a Hiksos'o, precip'e pri la social'a viv'o en Egipt'uj'o, kaj pri la ĉiam pli'grand'iĝ'ant'a potenc'o de la pastr'ar'o kontraŭ la pli kaj pli sen'fort'iĝ'ant'a influ'o de la post'e'ul'o'j de Ŝem. Kiam Ijob parol'is pri la grand'a piramid'o, Hamul tre volont'e kapt'is la okaz'o'n pri'trakt'i tem'o'n, kiu est'is por li ne'el'ĉerp'ebl'a font'o de ĝoj'o kaj entuziasm'o.

— Jes, — li dir'is solen'e, — la star'ig'o de tiu kolos'a monument'o est'is sen'dub'e la cel'o, pro kiu Di'o send'is Ŝemon al Egipt'uj'o kaj don'is al li tia'n super'hom'a'n saĝ'o'n; ebl'e ĝi est'is la ĉef'a cel'o, pro kiu Li li'n kre'is. Mi part'o'pren'as la pi'a'n respekt'eg'o'n, kiu'n mi'a patr'o al'port'is al la di'o'inspir'it'a konstru'aĵ'o. Mi ne oft'e parol'as pri ĉi tiu sankt'a afer'o, sed ĉar vi, ho Ijob, est'as vir'o, special'e star'ig'it'a de la Etern'ul'o, por el'montr'i Li'a'n potenc'o'n kaj Li'a'n favor'kor'ec'o'n, aŭskult'u: Neniam mi rigard'as tiu'n silent'a'n, majest'a'n monument'o'n, ne sent'ant'e mi'a'n anim'o'n alt'ig'at'a ĝis Li'a tron'o. Jen, bril'eg'ant'e en la sun'lum'o ĝi fortik'e star'as, ferm'it'a jam pli ol kvin'cent jar'o'j'n; silent'a mister'o por la di'o'n'spit'ant'a'j Egiptoj; kaj mult'eg'e da generaci'o'j ankoraŭ pas'os for, antaŭ ol ĝi'a mister'o est'os mal'kovr'it'a. Tiam, antaŭ la fin'a plen'um'iĝ'o de la mond'plan'o'j, kiu'j'n la Etern'ul'o el'labor'is, tiu silent'a atest'ant'o de di'a saĝ'o ek'parol'os kaj mal'kovr'os si'a'j'n mir'ind'aĵ'o'j'n, kaŝ'it'a'j'n en la daŭr'o de mult'a'j jar'cent'o'j plu. Tiam la saĝ'ul'o'j de tiu mal'proksim'a temp'o mir'eg'os. Hom'o'j, pel'it'a'j de ne'sat'ig'ebl'a dezir'o al sci'ad'o, vid'os si'a'j'n plej grav'a'j'n esplor'demand'o'j'n solv'it'a'j per la mezur'o'j, ester'a'j kaj intern'a'j, de la piramid'o. Ili vid'os per okul'o'j, spirit'e mal'ferm'it'a'j, la tut'a'n, vast'a'n mond'plan'o'n simbol'e kronik'it'a laŭ sankt'a mezur'unu'o. Tiam ili mir'eg'os pri la saĝ'o de Di'o, kaj plen'kor'e laŭd'os Li'a'n glor'a'n nom'o'n, konfes'ant'e la blind'ec'o'n de si'a'j propr'a'j okul'o'j kaj la mal'mol'ec'o'n de si'a'j kor'o'j. Tio, en kio la hom'o'j, en la daŭr'o de mult'a'j jar'cent'o'j, vid'is kaj vid'os nur sen'util'a'n amas'eg'o'n da ŝton'o'j, tiam montr'iĝ'os altar'o al la Etern'ul'o en la mez'o de la land'o Egipta, kaj atest'aĵ'o por Li ĉe ĝi'a bord'o, kvankam ĝi est'os per mal'pi'a'j man'o'j difekt'it'a*.

La okul'o'j de la respekt'eg'ind'a grand'aĝ'ul'o bril'is, kiam per profet'a vizi'o li tra'penetr'is la inter'temp'a'j'n jar'mil'o'j'n, kaj vid'is la am'at'a'n konstru'aĵ'o'n ricev'i la honor'o'n, kiu dec'as al ĝi. Post kelk'minut'a silent'o Ijob ek'parol'is:

— Mi'a anim'o alt'iĝ'as, kaj ĝoj'o plen'ig'as mi'a'n kor'o'n pro la profet'a parol'o, kiu'n la Etern'ul'o met'is en vi'a'n buŝ'o'n, ho Hamul! Mult'a'j vojaĝ'ant'o'j rakont'as al ni pri la bel'eg'ec'o de la grand'a piramid'o. La kolos'a grand'ec'o de la konstru'aĵ'o mir'ig'as ili'n kaj demand'ig'as, kial oni konstru'is ĝi'n. Ili ankaŭ rakont'as, ke la pastr'o'j kaj la popol'o fort'e mal'am'as la konstru'aĵ'o'n kaj la memor'o'n de la konstru'int'o'j, kies nom'o'j'n ili eĉ ne vol'as el'dir'i. Grand'a do est'as la favor'o al vi de la Ĉio'pov'a, kiu de'ten'as la mal'pi'ul'o'j'n, ke ili ne persekut'u vi'n; kiu dir'as al la leon'o'j: — Ne difekt'u mi'a'n favor'at'o'n; kaj al la vipur'o'j: ne al'proksim'iĝ'u al mi'a serv'ant'o.

Hamul kor'tuŝ'it'e respond'is:

— Cert'e, la Ĉio'pov'a est'is mi'a ŝirm'o kaj lamp'o sur mi'a voj'o. Li ankaŭ don'is al mi trov'i favor'o'n en la okul'o'j de la faraon'o'j, kaj komplez'o'n ĉe princ'o'j kaj pastr'o'j. La grand'a saĝ'o de mi'a patr'o kaj la profund'a sci'ad'o de mi'a pra'patr'o ŝajn'e el'tim'ig'is ili'n. La reg'ant'o'j de la popol'o ek'silent'is antaŭ ili, kaj por sci'avid'ul'o'j est'is ŝat'ind'a honor'o sid'ad'i ĉe ili'a'j pied'o'j, aŭskult'ant'e ili'a'n instru'o'n. Eĉ nun la pastr'o'j honor'as mi'n pro la memor'o pri ili'a saĝ'o kaj ankaŭ pro mi'a sci'o pri la ir'ad'o de la stel'o'j kaj pri la leĝ'o'j, laŭ kiu'j la Etern'ul'o reg'as la mir'ind'a'j'n far'aĵ'o'j'n de si'a'j man'o'j sur la ter'o. Mi daŭr'e rest'is en la land'o Egipta ne pro mi'a propr'a plezur'o nek mi'a profit'o. Silent'a voĉ'o de Di'o ordon'is al mi konserv'i la lum'o'n de Li'a saĝ'o en tiu land'o, kiu'n kovr'as dens'a spirit'a mal'lum'o, kaj kie reg'as ĉiu'spec'a'j mal'virt'o'j.

La Egipt'uj'an'o'j intenc'is daŭr'ig'i la vojaĝ'o'n al Babel la post'morgaŭ'a'n tag'o'n. Tial la du vir'o'j, kies kor'o'j est'is tiel am'e kun'ig'it'a'j, taks'is kar'eg'a ĉiu'n moment'o'n, kiu'n ili pov'is kun'e pas'ig'i. Est'is jam long'e post nokt'o'mez'o, kiam ili invit'is dorm'o'n sur si'a'j kuŝ'ej'o'j en la tend'o.

Ĉapitr'o VIII

Konstern'o

— Ir'u, Alkana, kaj vid'u, ĉu vi'a honor'at'a gast'o ankoraŭ ne vek'iĝ'is, — dir'is Ajla ordon'voĉ'e, la sekv'int'a'n maten'o'n, — jam sufiĉ'a'n temp'o'n li postul'is ni'a'n gast'am'o'n. Mi vol'as inter'parol'i kun li.

Post kvar'on'hor'o Alkana re'ven'is, trem'et'ant'e de tim'o, kaj dir'is:

— La fremd'ul'o ne est'as en la ĉambr'o, nek ie en la serv'ist'ej'o. Sed li'a kamel'o ankoraŭ kuŝ'as inter ni'a'j best'o'j.

Ajla akr'e respond'is:

— Ven'ig'u Ŝaerhabilon, la sen'taŭg'ul'o'n!

La pigme'o al'ven'is kun mult'e mal'pli impertinent'a mien'o, ol supoz'ig'us la hero'ec'a parol'et'o, kiu'n li far'is la pas'int'a'n vesper'o'n.

— Vi hibrid'a id'aĉ'o de simi'o kaj inkub'o, — ŝi dir'is sever'e, — kie est'as la vir'o, kiu'n vi, arogant'ul'o, invit'is en la palac'o'n de vi'a sinjor'in'o?

— Mi dezir'us, ke mi pov'us sci'ig'i al vi, kie li est'as. Sed mi ne sci'as pri tio pli, ol la vir'in'o'j.

— Kial do vi ne kuŝ'ig'is vi'a'n mal'bel'eg'a'n pak'aĵ'o'n da ost'aĉ'o'j antaŭ la pord'o de li'a ĉambr'o, por mal'help'i li'a'n for'ramp'o'n?

Incit'it'e, la pigme'o re'dir'is iom koler'e: — Ĉar al neni'u tiu ide'o ven'is en la kap'o'n antaŭ'e.

Ajla antaŭ'e'n'salt'is, ek'kapt'is li'n je orel'o, kaj, sen'kompat'e li'n tren'ant'e kelk'e da paŝ'o'j, ek'kri'is:

— Aĉ'ul'o, for'iĝ'u kaj ne las'u mi'n re'vid'i vi'n ĝis vi trov'os li'n.

Dir'int'e tio'n, ŝi ordon'is al la tut'a serv'ist'in'ar'o tra'serĉ'i la dom'o'n, por el'trov'i, ĉu io ŝtel'iĝ'is. Post'e ŝi for'send'is du fid'ind'a'j'n vir'o'j'n en la urb'et'o'n, por far'i diskret'a'j'n demand'o'j'n pri la mal'aper'int'a gast'o; kaj al du ali'a'j ŝi ordon'is si'n ten'i pret'a'j post'kur'i li'n sur rapid'a'j ĉeval'o'j, en la okaz'o, se tio est'os neces'a. Ajla mem ir'is kun mal'trankvil'a antaŭ'sent'o en la dorm'o'ĉambr'o'n de Zalmuna. Post nur mal'long'a ĉirkaŭ'rigard'o ŝi'a akr'e'vid'a okul'o rimark'is la for'est'o'n de la sigel'o ĉe la mal'supr'o de la kurten'o antaŭ la skrib'o'ĉambr'o.

— Ha! — ŝi sibl'is, — la fripon'o est'is tie!

Ajla est'is cert'a, ke la sigel'o est'is sen'difekt'a, kiam ŝi re'ek'brul'ig'is la lamp'o'n super la altar'o post la kelk'minut'a en'est'o de Omar en la ĉambr'o. Ŝi mal'plekt'is la ruband'o'n kaj en'ir'is. Ĉio ŝajn'e est'is en ord'o, unu'a'rigard'e. Sed super'kur'a rigard'o ne kontent'ig'is Ajl'a'n. Ŝi preciz'e kon'is la en'hav'o'n de la bret'ar'o'j. Ŝi posed'is faksimil'o'n de la sigel'il'o de Zalmuna, kaj oft'e en'ir'is sekret'e tiu'n dokument'ej'o'n por kontrol'i la afer'o'j'n de si'a sinjor'in'o, kiel spion'in'o en la serv'o de la Babela ĉef'pastr'ar'o. Ne long'e ŝi serĉ'is, ĝis ŝi el'trov'is la for'est'o'n de la cilindr'o'j, kiu'j'n Lemuel for'pren'is, kaj la anstataŭ'ig'o'n per simil'a'j skrib'aĵ'o'j. Ĉio ali'a est'is en bon'a ord'o.

Ajla sid'iĝ'is en la seĝ'o de Zalmuna por ord'ig'i al si la pens'o'j'n, kaj esplor'i tiu'n mister'a'n afer'o'n. Ŝi preter'pas'ig'is antaŭ ŝi'a'j intern'a'j okul'o'j ĉiu'j'n person'o'j'n, kiu'j, kiom ŝi sci'is, pov'us si'n interes'i, ĝis tia grad'o, pri la korespond'ad'o, al kiu la ŝtel'it'a'j cilindr'o'j rilat'is. — Ĉu Ijob? Omar? Ne. Ili hav'is eĉ ne la plej mal'grand'a'n suspekt'o'n, kiam ili vizit'is la dom'o'n la antaŭ'a'n tag'o'n. Tro bon'e ŝi kon'is ambaŭ vir'o'j'n kun ili'a tra'vid'ebl'a simpl'ec'o kaj honest'ec'o. Ili ne pov'is ag'i tiel hipokrit'e. Ĉu iu'j malic'a'j, intrig'em'a'j pastr'o'j: Gamil-Sin, Ilu-Bur, Ri-is-Vul, A-bil-Sin? — Ne tre kred'ebl'e; ĉar ili mal'util'us al si'a'j apart'a'j afer'o'j tiom, kiom al la parti'o, al kiu Zalmuna aparten'as. Ĉu iu venĝ'em'a mal'amik'o de Mag-Mada? Ankoraŭ mal'pli imag'ebl'e. Ĉu ali'flank'e Nupta far'iĝ'is perfid'ul'in'o? Rid'ind'a ide'o! Nupta jam don'is tro mult'e da pruv'o'j pri absolut'a fidel'ec'o en prov'a'j cirkonstanc'o'j. Aŭ ĉu tio est'as ia sekret'a, ruz'a plan'o de Zalmuna mem?

Dum kelk'a temp'o la vir'in'o en'profund'iĝ'is en tia'j'n demand'o'j'n, esplor'ant'e ĉiu'n ebl'a'n motiv'o'n, kiu pov'us aktiv'ig'i la person'o'j'n pri'pens'it'a'j'n; sed ŝi pov'is prezent'i al si neni'a'n sufiĉ'e prudent'a'n klar'ig'o'n. En la daŭr'o de ĉi tiu'j medit'o'j la pens'o pri Lemuel persist'e al'trud'is si'n al ŝi; kaj nun, for'ig'int'e ĉiu'j'n ali'a'j'n, mal'pli ver'ŝajn'a'j'n ebl'o'j'n, ŝi dir'is al si en la pens'o'j: — Rest'as do nur du aŭ tri Jehova-fanatik'ul'o'j; kaj el tiu'j Lemuel est'as el'star'e la plej danĝer'a: — Ŝi bon'e sci'is, ke la inter'rilat'o'j inter Zalmuna kaj Lemuel tut'e ne est'as amik'a'j; ke Zalmuna rigard'as la komerc'ist'o'n kun akr'a suspekt'o. Ajla mal'am'is li'n, kvankam ŝi preskaŭ ne kon'is li'n person'e, kiel nur fanatik'ul'in'o pov'as mal'am'i fervor'a'n kaj lert'a'n kontraŭ'ul'o'n. Ju pli ŝi pens'is pri la vizit'o, hieraŭ, de Omar kaj Ijob kaj ties kvin Egiptaj amik'o'j, des mal'pli ŝi dub'is, ke la silent'em'a mal'jun'ul'o est'is Lemuel. Ŝi do ne bezon'is fort'a'n pen'o'n ig'i si'n kred'i, ke Lemuel est'as la fripon'o, kiu ŝtel'is la kompromit'a'j'n korespond'aĵ'o'j'n de Avel-ilu, por mal'kovr'i la konspir'ad'o'n kontraŭ la rest'o de la Jehova-ador'ant'o'j en la land'o Uc.

Ver'o est'is, ke la pri'skrib'o de la serv'ist'o'j pri la mister'a gast'o ne tut'e akord'is kun la ekster'aĵ'o de Lemuel. Laŭ ili'a pri'skrib'o, la vir'o est'is pli mal'jun'a ol Lemuel, kaj preskaŭ kaduk'a. Tamen tio'n sen'dub'e pov'is klar'ig'i ne nur supoz'o, ke li dev'is per divers'a'j rimed'o'j kaŝ'i si'a'n ident'ec'o'n, sed ankaŭ kompren'ebl'a, pli-mal'pli intenc'a tro'ig'em'o de la serv'ist'ar'o, kiu vol'is si'n sen'kulp'ig'i. Pli ol unu demand'o ankoraŭ tre embaras'is Ajl'a'n: Ĉu la Dedanano ver'e sci'is, aŭ nur supoz'is, ke Zalmuna est'as Iŝtar-ador'ant'in'o kaj pastr'in'o; ĉu li sci'is i'o'n pri la ekzist'o de la korespond'aĵ'o'j, aŭ ĉu li nur okaz'e trov'is ili'n. Se li hav'is inform'o'n pri ili'a ekzist'o, kiu est'as la perfid'int'o? Ĉiu'okaz'e la afer'o est'is tre'eg'e ĉagren'a, kaj la sekv'o'j pov'us est'i grav'eg'a'j.

En la daŭr'o de pli ol unu hor'o plu Ajla sid'is, preskaŭ sen'mov'e, en la apog'seĝ'o de Zalmuna, cerb'um'ant'e. Ŝi'a'j griz'a'j, ŝtal'ec'a'j okul'o'j fiks'e rigard'is en la spac'o'n. En ili esprim'iĝ'is sam'temp'e mal'kompat'a decid'ec'o kaj flam'a fanatik'ec'o. La lini'o'j de ŝi'a mal'gras'a vizaĝ'o al'pren'is eĉ pli mal'mol'a'n aspekt'o'n ol ordinar'e, kaj ĉirkaŭ ŝi'a firm'a, mal'dik'lip'a buŝ'o vid'iĝ'is mal'estim'a, spit'em'a esprim'o, kvazaŭ ŝi kred'is si'n tut'e kapabl'a venk'o'bat'i la mal'estim'ind'a'n ar'o'n da obstin'em'ul'o'j, kiu'j ankoraŭ al'kroĉ'iĝ'as al antikv'a, el'uz'it'a kred'o.

Post kelk'a temp'o la serv'ist'in'o'j cert'ig'is al Ajla — pri kio ŝi jam ne dub'is — ke eĉ ne unu objekt'o en la dom'o for'est'as. La vir'o'j, kiu'j'n ŝi send'is en la urb'et'o'n, re'ven'is kun mal'kontent'ig'a inform'o: nur unu stult'a vir'in'o kaj kelk'e da infan'o'j rimark'is, la pas'int'a'n vesper'o'n, i'a'n fremd'ul'o'n, rajd'ant'a'n sur kamel'o, kies ekster'aĵ'o iel akord'is kun la pri'skrib'o, kiu'n la serv'ist'o'j far'is pri la mister'e mal'aper'int'a gast'o. Neni'u li'n vid'is en la fru'a maten'o tra'pas'i la urb'o'n. La post'las'it'a best'o est'is ĝust'e ordinar'a kamel'o kun ordinar'a'j ekip'aĵ'o'j el la sud'o de la land'o Arab'a, kaj, el'pel'it'e el la best'ej'o, trankvil'e komenc'is manĝ'i herb'o'n apud la voj'o. Evident'e ĝi ne sci'is, kie'n ir'i, kaj tre kred'ebl'e ne aparten'is al Betraĥ.

* * *

Omar kaj li'a amik'ar'o tre supr'iz'iĝ'is, kiam Lemuel sci'ig'is al ili, ke subit'e far'iĝ'is por li neces'e ir'i al Eridu, por konsult'i si'a'n amik'o'n Sahiba pri ia grav'a afer'o, pri kiu li post'e parol'os mal'kaŝ'e. Li vol'is akompan'i Omar'o'n kaj la gast'o'j'n el Egipt'uj'o ĝis Uruk, de tie ir'i al Eridu, kaj post tri aŭ kvar tag'o'j serĉ'i ili'n en la astr'ologi'a kolegi'o en Babel.

De temp'o al temp'o Omar ek'pens'is, ke la kondut'o de Lemuel est'as iom strang'a kaj ne'kompren'ebl'a; sed la vizit'o de la nov'a'j amik'o'j, la okaz'ont'a vojaĝ'o al Babel kaj ebl'a renkont'iĝ'o tie kun Zalmuna tiel okup'is li'a'j'n pens'o'j'n, ke li atent'is pri la kapric'o'j de la mal'nov'a amik'o mal'pli, ol ali'e li tio'n far'us. Lemuel pas'ig'is mult'e da temp'o en la urb'et'o, vizit'ant'e vir'o'j'n, kies amik'ec'o'n li antaŭ'e ne serĉ'is, kaj esplor'ant'e la ruin'o'n de la dom'o de Lotan, la mort'int'a plej aĝ'a fil'o de Ijob. Li'a pretekst'o est'is, ke li ne interes'iĝ'as pri astronomi'a'j diskut'o'j, kaj mal'ŝat'as astr'ologi'aĵ'o'j'n, opini'ant'e ke ili est'as mal'konfes'o je la super'reg'ad'o de la Ĉio'pov'a super ĉiu'j hom'a'j afer'o'j.

Tre fru'e en la sekv'ant'a tag'o la dom'an'ar'o de Omar ek'mov'iĝ'is. Ijob jam al'ven'is, por akompan'i la vojaĝ'ant'o'j'n ĝis la karavan'renkont'ej'o Padar, kie li intenc'is pas'ig'i kelk'e da tag'o'j.

— Ĉu vi vid'is Ajl'a'n ĉi tie hieraŭ vesper'e? — Lemuel demand'is Adahan antaŭ la for'ir'o de la karavan'et'o.

— Jes, Lemuel, mi'a sinjor'o.

— Ĉu vi rimark'is i'o'n ne'kutim'a'n ĉe la vir'in'o?

— Ŝajn'is al mi, ke ŝi est'as tre mal'seren'a. Ŝi ne pov'is du'op'e parol'i kun Nupta, ĉar Nupta est'is mult'okup'it'a kun'e kun mi'a sinjor'o Omar pri prepar'ad'o por la vojaĝ'o.

— Ĉu Ajla pet'is Nupt'a'n vizit'i ŝi'n? — demand'is Lemuel.

— Ne.

— Nu; aŭskult'u, knab'in'o, kaj vigl'ad'u. Sen'dub'e Ajla ven'os ĉi tie'n, tuj kiam ni est'os for. Ŝi'a inter'parol'o kun Nupta tre ebl'e rilat'os Omar'o'n kaj Ijobon kaj la vizit'o'n de mister'a gast'o en la dom'o de Zalmuna. El'pens'u ebl'o'n kaŝ'e aŭskult'i ili'n. Vi aŭd'os pri afer'o'j tre grav'a'j, kiu'j koncern'as la feliĉ'o'n de vi'a sinjor'o. Pro vi'a am'o al Omar, est'u tre si'n'gard'a, kaj ag'u saĝ'e, ĉar ni hav'as afer'o'n kun ar'o da tre'eg'e sen'skrupul'a'j vir'in'o'j. En la okaz'o, se vi el'trov'os, ke danĝer'o minac'as al Omar, avert'u li'n, tuj kiam li re'ven'os. Se vi bezon'as konsil'o'n antaŭ li'a re'ven'o, kaj dum la for'est'o de Ijob, konfid'u al neni'u krom Hadad, ĉef'paŝt'ist'o de Omar. Est'u saĝ'a kaj vigl'a, Adaha, kaj vi pov'os help'i, ke vi'a am'at'a sinjor'o ne en'fal'u en la ret'o'n de ruz'a vir'in'o.

* * *

Kun trem'ant'a kor'o kaj obtuz'a'j antaŭ'tim'o'j Adaha star'is ĉe la pord'eg'o, ten'ant'e Naaman sur la brak'o, por dir'i adiaŭ al la for'ir'ont'o'j. Ŝi respond'is al la pep'ad'o de la dolĉ'a infan'o nur mal'atent'e per unu'silab'o'j, kaj mal'volont'e aŭskult'is al unu el la jun'a'j Egiptoj, kiu, jam sid'ant'e sur kamel'o, vol'is per afabl'aĵ'o'j kaj ŝerc'o'j gajn'i la favor'o'n kaj am'a'n rid'et'o'n de la bel'a knab'in'o. Naama rimark'is la mal'gaj'ec'o'n de la jun'ul'in'o, kaj, ek'pren'ant'e ŝi'a'n vizaĝ'o'n per ambaŭ man'et'o'j, demand'is kares'e:

— Ĉu vi mal'ĝoj'as, Adaha, ĉar la patr'o for'ir'as? Li ne est'os for tre long'e, — ŝi dir'is konsol'em'e, — li ja promes'is baldaŭ re'ven'i.

En tiu moment'o Omar ven'is, por unu foj'o'n plu adiaŭ'kis'i si'a'n infan'o'n, antaŭ ol sur'kamel'iĝ'i. La jun'ul'in'o ek'ruĝ'iĝ'is kaj flustr'is: — Silent'u, mal'saĝ'ul'in'et'o!

Kis'int'e la infan'o'n, Omar dir'is am'e:

— Ĝis re'vid'o, mi'a dolĉ'a fil'in'et'o; kaj Di'o en la ĉiel'o gard'u vi'n. — Ĝentil'e salut'ant'e Adahan, li al'dir'is: — La Etern'ul'o rest'u kun vi ankaŭ, Adaha.

La kor'o de la knab'in'o bat'is fort'e, kaj ŝi'a voĉ'o trem'et'is, kiam ŝi respond'is:

— Di'o vi'n protekt'u kaj re'ven'ig'u en pac'o, Omar, mi'a sinjor'o.

Neniam antaŭ'e ŝi sent'is, kiel profund'a est'as ŝi'a al'don'it'ec'o al tiu vir'o, kaj kiel volont'e ŝi ofer'us si'a'n viv'o'n, por evit'ig'i al li danĝer'o'j'n. Ŝi sopir'is rigard'i al li en la okul'o'j'n kaj dir'i: — Est'u si'n'gard'a; danĝer'o'j vi'n minac'as. Zalmuna est'as nur bel'a vipur'o. — Sed ŝi ne kuraĝ'is; ŝi est'is ja nur humil'a serv'ist'in'o; kaj Omar grand'sinjor'o; kaj Zalmuna, la Bel'ul'in'o — ĉie respekt'eg'at'a kaj ador'at'a nobel'in'o.

Kvankam Omar pen'is evit'i inter'ŝanĝ'o'n de rigard'o'j kun Adaha, por ne star'ig'i en ŝi'a kor'o ne'real'ig'ebl'a'j'n esper'o'j'n, li ne pov'is ne rimark'i, ke ia ne'ordinar'a mal'trankvil'o aŭ emoci'o prem'as ŝi'n. Sed ambaŭ'flank'a ĝen'at'ec'o far'iĝ'is fort'a embaras'o, kiam la infan'o naiv'e dir'is al Omar:

— Memor'u, mi'a patr'o, vi'a'n promes'o'n, baldaŭ re'ven'i. Mi'a kar'a Adaha tre mal'ĝoj'as pro vi'a for'ir'o. Adaha dir'as, ke mult'a'j mal'bon'a'j hom'o'j loĝ'as en Babel.

Adaha unu'e pal'iĝ'is pro tim'eg'o, ke la sekret'o de ŝi'a kor'o ne mal'kaŝ'iĝ'u, kaj ke Omar ne ĉagren'iĝ'u. Sed ĉi tiu kaŝ'is si'a'n embaras'o'n per bon'kor'a rid'et'o al la infan'o, dir'ant'e:

— Ne tim'u, kar'ul'in'et'o, mi nepr'e re'ven'os en pac'o post ne'mult'a'j tag'o'j. Unu dev'as gaj'ig'i la ali'a'n.

Vid'ant'e, ke la mien'o kaj la voĉ'o de la sinjor'o ne montr'as mal'plezur'o'n, la tim'ig'it'a knab'in'o trankvil'iĝ'is, kaj ruĝ'et'o sur'ramp'is ŝi'a'n bel'a'n vizaĝ'o'n. Oft'e dum la vojaĝ'o, kaj eĉ dum la ekscit'a'j tag'o'j post'e en la grand'a urb'o, Omar re'memor'is la aspekt'o'n de la knab'in'o kaj la last'a'n rigard'o'n el ŝi'a'j bel'a'j, sent'o'plen'a'j okul'o'j, en kiu'j li vid'is ne nur i'a'n strang'a'n mal'trankvil'o'n, sed ankaŭ ador'a'n am'o'n. La rigard'o persekut'is li'n, kaj li dezir'is, ke li ne est'us vid'int'a ĝi'n.

* * *

La antaŭ'dir'o de Lemuel plen'um'iĝ'is. Ne long'e post la for'ir'o de la karavan'et'o, Adaha vid'is Ajl'a'n al'proksim'iĝ'i al la dom'o. Ŝi jam liber'ig'is si'n de la infan'o, for'send'int'e ŝi'n per kun'serv'ist'in'o al la tend'o de Ijob, por vid'i laŭ invit'o de Dina la nov'al'ven'int'a'n infan'et'o'n. Kun febr'a dezir'eg'o la knab'in'o pri'pens'is, kia'manier'e ŝi pov'os sub'aŭskult'i la du vir'in'o'j'n. Tio est'os ne'ebl'a — ŝi tim'is — se ŝi ne antaŭ'e si'n kaŝ'os en ĉambr'o, en kiu'n ili si'n re'tir'os. Jam pli ol unu'foj'e Nupta kaj Ajla hav'is sekret'a'j'n kun'ven'o'j'n, dum la for'est'o de Omar, en la dorm'o'ĉambr'o de Nupta, kie ili pov'is trankvil'e inter'parol'i. Tiu'j'n ŝtel'a'j'n kun'ven'o'j'n Adaha rigard'ad'is kun suspekt'o. Konfid'int'e si'n do kun ek'preĝ'et'o al la gvid'o de la Etern'ul'o, ŝi decid'is si'n kaŝ'i, se ebl'e, en la ĉambr'o de Nupta, kaj atend'i okaz'ont'aĵ'o'j'n. Sed tuj post'e ŝi trov'is, ke ŝi'a plan'o ne est'as plen'um'ebl'a: kie ŝi pov'us si'n kaŝ'i en ĉambr'o, kie trov'iĝ'as nur mal'mult'a'j mebl'o'j, kaj neni'a, kiu prezent'us taŭg'a'n kaŝ'ej'o'n? Mal'trankvil'e ŝi serĉ'is ali'a'n rimed'o'n. Subit'e Adaha memor'is, ke la long'a, mal'larĝ'a ĉambr'o de Nupta ricev'as lum'o'n kaj ventol'ad'o'n per sub'tegment'a'j inter'spac'o'j inter vic'o da kolon'et'o'j, star'ant'a'j sur ekster'a, dik'a mur'o, kaj sub'ten'ant'a'j la plat'a'n tegment'o'n. Ŝi esper'is, ke sur la supr'o de la mur'o, ekster'e de la kolon'ar'o, est'os sufiĉ'e da spac'o por ŝi en kuŝ'a pozici'o.

Feliĉ'e la koncern'a part'o de la dom'o tuŝ'is kviet'a'n angul'o'n de la ĝarden'o, rezerv'it'a'n por la uz'ad'o de Omar kaj li'a'j astronomi'a'j stud'o'j. Kelk'e da apud'star'ant'a'j arb'o'j mal'vid'ig'os ŝi'n. Tuj Adaha pen'is prov'i tiu'n plan'o'n. Ne mal'facil'e est'is ne'rimark'it'e sur'ir'i la tegment'o'n, ĉar part'o de ĝi est'is oft'e uz'at'a kiel astronomi'a observ'ej'o. Sed ŝi trov'is mal'facil'a la task'o'n ating'i, de la supr'o de parapet'o, la rand'o'n de la mur'o; kaj eĉ pli mal'facil'e est'is si'n ten'i sur la mal'larĝ'a rand'aĵ'o. Ŝi'a pozici'o tie est'is tre'eg'e mal'komfort'a kaj kap'turn'a. La plej mal'grand'a ek'mov'iĝ'o pov'us kaŭz'i, ke ŝi perd'os la ten'o'n de la fingr'o'j ĉirkaŭ la plint'o'j de la kolon'et'o'j, al kiu'j ŝi al'kroĉ'iĝ'is. Plu'a'n danĝer'o'n ŝi ek'kompren'is: Nupta pov'us rimark'i la mal'pli'iĝ'o'n de la lum'o en la ĉambr'o pro ŝi'a korp'o. Tamen ŝi esper'is, ke la pens'o'j de la du vir'in'o'j est'os tro okup'it'a'j por atent'i tio'n.

Adaha ne atend'is long'e. Nupta kaj Ajla en'ir'is la ĉambr'o'n, kaj sid'iĝ'is apud la mur'o, sur kies supr'o ŝi kuŝ'is, ĉar tie ili est'is plej mal'proksim'e de la pez'e kurten'it'a en'ir'ej'o. Ili sid'is sur ne'larĝ'a, mol'e teg'it'a estrad'o aŭ divan'o, okup'ant'e la plen'a'n long'o'n de la mur'o, kaj inter'parol'is sufiĉ'e laŭt'e, pens'ant'e, ke neni'u en la koridor'o pov'as aŭd'i ili'n. Adaha fort'e streĉ'is la aŭd'o'n, kaj ne las'is mult'a'j'n vort'o'j'n mal'traf'i ŝi'n. Ajla evident'e est'is en tre mal'seren'a humor'o kaj parol'is kun ton'o de mal'dolĉ'a ĉagren'o.

— Ĉu Lemuel pas'ig'is ĉi tie la nokt'o'n antaŭ'hieraŭ, — ŝi demand'is.

— Jes, — respond'is Nupta, — kiom mi sci'as. Li si'n re'tir'is tre fru'e, tuj kiam Omar kaj ties gast'o'j el'ir'is. Mi vid'is li'n hieraŭ maten'e el'ven'i el si'a ĉambr'o kun si'a kutim'a mien'o, seren'a kaj trankvil'a.

— Nu, unu'e, las'u mi'n rakont'i al vi, Nupta, kio okaz'is, kaj post'e ni pri'parol'os la signif'o'n de la tut'a mal'bel'a afer'o.

Per mal'long'a'j, viv'ec'a'j fraz'o'j, karakteriz'a'j je ŝi'a verv'a, observ'em'a mens'o, Ajla pri'skrib'is la okaz'int'aĵ'o'j'n, kiu'j tiom mal'trankvil'ig'is ŝi'n, kaj post'e tre klar'e kaj konciz'e met'is antaŭ la ali'a vir'in'o la kial'o'j'n, kiu'j konvink'is ŝi'n, ke nur Lemuel pov'as est'i la fripon'o. Kiam Nupta esprim'is dub'o'n, ĉu Lemuel kuraĝ'us tiel spit'i la tut'a'n Babel'an pastr'ar'o'n, kaj per tio risk'i si'a'n viv'o'n, Ajla sen'pacienc'e ek'kri'is:

— Vi est'as tro naiv'a, Nupta. La mild'ec'o kaj la komplez'em'ec'o de la ruz'a komerc'ist'o tromp'is ankaŭ vi'n! Kompren'ebl'e, — ŝi dir'is kun mok'rid'et'o, — vir'o, kiu'n tiu am'em'a naiv'ul'o, vi'a sinjor'o, rigard'as kiel sen'kompar'e saĝ'a'n nobl'ul'o'n, nepr'e est'as en vi'a'j okul'o'j model'a virt'ul'o. Sed mi dir'as al vi, vir'in'o, ke laŭ'fam'e Lemuel est'as la plej ruz'a kaj la plej danĝer'a mal'amik'o, kiu'n hav'as la kred'o al ni'a'j di'o'j. Li est'as vir'o, kiu'n hezit'ig'as nek mal'facil'aĵ'o'j, nek danĝer'o'j. — Respond'e al demand'o far'it'a de Nupta, Ajla parol'is plu'e: — Lemuel, kred'ebl'e, hav'as du cel'o'j'n: Mal'kovr'i ni'a'j'n pen'ad'o'j'n sub'fos'i la firm'a'n kred'o'n de Ijob kaj, sam'temp'e, la kred'o'n de la tut'a “fidel'ul'ar'o” en la land'o Uc. Ne, Nupta, ni ne tut'e mal'sukces'is. La fid'o de mult'a'j ali'a'j jam ne'ripar'ebl'e detru'iĝ'is pro la mal'feliĉ'o'j de Ijob. Ceter'e, ni ankoraŭ ne paf'is ni'a'n last'a'n sag'o'n al la “grand'a sankt'ul'o”. La du'a cel'o de Lemuel est'as mal'help'i, ke Omar pli profund'e en'am'iĝ'u en Zalmunan. Li vol'as ŝanĝ'i li'a'n blind'ig'a'n am'o'n en abomen'o'n. Supoz'ebl'e Omar jam sci'iĝ'is...

— Ne, Ajla, mi est'as tut'e cert'a, ke nek Omar, nek Ijob sci'iĝ'is antaŭ ili'a for'ir'o. Tia, por ili terur'a nov'aĵ'o nepr'e for'pren'us la gaj'a'n, feliĉ'a'n humor'o'n, kiu reg'is inter la vir'o'j; ĝi dron'ig'us ili'n en grand'a mal'ĝoj'o. Lemuel, ver'dir'e, est'is ja iom pli grav'a'mien'a ol kutim'e, sed ankaŭ li part'o'pren'is de temp'o al temp'o la gaj'ec'o'n de la ali'a'j. Ceter'e, vi dev'as sci'i, ke Lemuel intenc'as ir'i unu'e al Eridu, kaj post kelk'e da tag'o'j serĉ'i Omar'o'n kaj la Egiptojn en la astr'ologi'a kolegi'o en Babel, kie ili loĝ'os. Ijob akompan'os la vojaĝ'ant'o'j'n nur ĝis Padar.

— Ho! — ek'kri'is Ajla, — tio est'as strang'a afer'o. — Post kelk'moment'a en'pens'ec'o ŝi dir'is plu'e: — Sen'dub'e Lemuel vol'as hav'ig'i al si plu'a'j'n detal'o'j'n, kaj post'e, ten'ant'e en la man'o'j ĉiu'j'n ŝnur'o'j'n, uz'i ili'n kun des pli grand'a fort'o. Kiu'n do li vol'as serĉ'i en Eridu? Sub'aĉet'i Mag-Madan? Aŭ tromp'i Avel-iluon, kiel li tromp'is ni'a'n dom'an'ar'o'n? Ĉiu'okaz'e, Nupta, vi'a'j inform'o'j est'as tre grav'a'j, kaj, mi pens'as, pli'facil'ig'as mi'a'n task'o'n. Tuj mi send'os komunik'o'j'n per la plej rapid'kur'a'j ĉeval'o'j al Eridu kaj al Babel; kaj se Lemuel ating'os viv'a la grand'a'n urb'o'n, mi est'os sen'kulp'a.

Ajla ĉes'is parol'i; kaj en la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j silent'o reg'is en la ĉambr'o. La vigl'a cerb'o de la spion'in'o super la sekret'a pastr'in'o fort'e labor'is; kaj Nupta iom mal'trankvil'e pri'pens'is, kia'n ŝanĝ'o'n tiu okaz'int'aĵ'o al'port'os al ŝi'a viv'o.

La knab'in'o, kuŝ'ant'a sur la mur'o ekster'e, aŭskult'is kun febr'a atent'o kaj grand'a mir'o, malgraŭ si'a dolor'ig'a pozici'o.

Ajla ek'parol'is de'nov'e: — En la okaz'o, se prosper'os al mi mut'ig'i Lemuelon por ĉiam, antaŭ ol li mal'kovr'os al iu ni'a'n sekret'o'n, ni ating'os ni'a'n cel'o'n, spit'e ĉio. Ali'okaz'e mi ne plu vol'as lud'i hazard'a'n lud'o'n, kaj mi konsil'os al la ĉef'pastr'ar'o uz'i la plej mal'kompat'a'j'n rimed'o'j'n, por mal'help'i plu'a'n dis'vast'ig'o'n.

— Ĉu vi konsil'os, Ajla? — kun mir'o demand'is la ali'a vir'in'o.

— Jes, mi, Nupta, — respond'is la spion'in'o emfaz'e. — Mi okup'as ĉe la estr'o'j en Babel pli grand'a'n pozici'o'n, ol vi, ol iu ekster la plej intern'a rond'o de la sekret'a konsil'ant'ar'o supoz'as. Sed tio est'as fakt'o, el kiu vi far'os sekret'o'n, se vi est'as prudent'a. Mi ne est'as vir'in'o, kiu'n oni pov'as sen'pun'e mal'ŝat'i.

Adaha ek'trem'is, aŭd'ant'e ĉi tiu'j'n vort'o'j'n; kaj tim'eg'o ek'posed'is ŝi'n, tiel, ke ŝi'a'j man'o'j preskaŭ ne pov'is ten'ad'i la kolon'et'o'j'n. Febr'e ŝi demand'is al si, kia'manier'e ŝi pov'os avert'i Omar'o'n, antaŭ ol est'os tro mal'fru'e. Nupta ne far'is respond'o'n — ebl'e ŝi est'is tro konstern'it'a — kaj Ajla daŭr'ig'is la parol'o'n:

— Kvankam ĝis nun ni ŝajn'e mal'sukces'is ĉe Ijob, mi ankoraŭ fort'e opini'as, ke neni'o pov'as tiel efik'e sku'i la fid'o'n al nebul'ec'a di'aĵ'o, ol si'n'sekv'o da sort'o'bat'o'j. Omar konsist'as el ali'a material'o. Mi kred'as, ke Omar est'as hodiaŭ mult'e mal'pli cert'a pri si'a “Etern'ul'o”, ol antaŭ la unu'a sort'o'bat'o, kiu'n ni aranĝ'is por li. Zalmuna tiam long'e hezit'is, sed fin'e ced'is, kaj per si'a ekster'ordinar'a, sugesti'a pov'o met'is en la kap'o'n de Amtelaj la pens'o'n mort'ig'i la du ĝemel'et'o'j'n kaj si'n mem.

Nupta nun inter'romp'is la flu'o'n de la parol'o de Ajla, dir'ant'e kun ĝem'o:

— Mi ne pov'as re'memor'i tiu'n terur'a'n tag'o'n sen akr'a dolor'o. Amtelaj est'is tia mild'a sinjor'in'o, kaj la knab'et'o'j est'is tia'j dolĉ'a'j anĝel'et'o'j.

— Mi ja kompren'as, — re'dir'is Ajla iom sen'pacienc'e, — tio est'as tut'e natur'a; sed oni ne pov'as ind'e serv'i al la di'o'j, kaj merit'i ili'a'n favor'o'n, sen kor'romp'o'j, Nupta. La kor'o de Omar ankoraŭ ne est'as sufiĉ'e martel'it'a.

Adaha aŭskult'is ĉi tiu'j'n vort'o'j'n kun terur'o, kiu preskaŭ rab'is al ŝi la pov'o'n pens'i. Ŝi ek'sent'is nur fort'a'n dezir'o'n el'ig'i kri'eg'o'n, por mal'ŝarĝ'i al si la prem'it'a'n kor'o'n. Sed feliĉ'e ŝi reg'is si'n sufiĉ'e por kompren'i, ke tre ebl'e la feliĉ'o kaj la viv'o mem de Omar, de Naama, de Lemuel kaj de ali'a'j person'o'j nun de'pend'as de ŝi'a si'n'reg'ad'o kaj de ŝi'a el'trov'em'ec'o. Ŝi'a pozici'o far'iĝ'is de moment'o al moment'o pli turment'a; tamen ŝi ne kuraĝ'is eĉ mov'et'iĝ'i pro tim'o, ke ŝi fal'os, kaj tiel mal'ebl'ig'os la sav'o'n de la am'at'a'j hom'o'j. Fin'e Ajla lev'iĝ'is por for'ir'i, dir'ant'e:

— Mi'a task'o urĝ'as. Ĉiu moment'o est'as mult'valor'a.

Tuj kiam prosper'is al Adaha ne'rimark'it'e mal'supr'e'n'ir'i, ŝi re'tir'is si'n en la dorm'o'ĉambr'o'n, kiu'n ŝi okup'ad'is kun'e kun Naama, por ord'ig'i al si la konfuz'eg'it'a'j'n pens'o'j'n. Tio ne est'is facil'a afer'o. La kor'o de la kompat'ind'a knab'in'o furioz'e bat'is, kaj ŝi'a'j membr'o'j ne'reg'ebl'e trem'is, part'e de tim'o, kaj part'e de la ekster'ordinar'a streĉ'iĝ'ad'o de la muskol'o'j, kiu'n ŝi'a korp'o ĵus el'ten'is. Kun febr'a avid'o ŝi pen'is re'vok'i al si en la memor'o'n ĉiu'n fraz'o'n aŭd'it'a'n, kaj el'trov'i ĝi'a'n ver'a'n signif'o'n. — Ĉu ver'e est'as ebl'e, — ŝi demand'is si'n, — ke Zalmuna est'as tiel mal'virt'a, ke ŝi per magi'a'j rimed'o'j kaŭz'is la frenez'iĝ'o'n de Amtelaj kaj tiom da mal'feliĉ'eg'o al Omar, nur por ig'i li'n mal'konfes'i si'a'n Di'o'n, kaj si'n turn'i al la fals'a'j di'o'j de la Babela pastr'ar'o?

— Kaj Ajla la instig'int'o! — Kaj kio'n signif'as la dir'o de Ajla: — “la kor'o de Omar ankoraŭ ne est'as sufiĉ'e martel'it'a?” — Cert'e oni jam pri'pens'as plu'a'j'n aflikt'o'j'n por ŝi'a am'at'a sinjor'o! — Naama! La pens'o, ke iu vol'us mal'util'i, ebl'e pere'ig'i la dolĉ'a'n infan'o'n por tia malic'a cel'o preskaŭ glaci'ig'is al ŝi la kor'o'n.

Kun impuls'a si'n'ofer'em'o Adaha decid'is sen'prokrast'e met'i la infan'o'n en la man'o'j'n de Hadad, kaj rapid'i al Babel, por avert'i Omar'o'n. Sed tuj kiam la decid'o est'is far'it'a, kaj ŝi ek'pri'pens'is, kia'manier'e ŝi pov'os ĝi'n efektiv'ig'i, la mal'facil'aĵ'o'j aspekt'is preskaŭ ne'venk'ebl'a'j. Tamen, sen'tim'e ŝi dir'is al si, ke ŝi nepr'e dev'os pren'i sur si'n ĉi tiu'j'n task'o'j'n, kiel ajn grand'a'j est'us la mal'help'aĵ'o'j. Adaha tut'e ne dub'is pri tio, ke ŝi'a sinjor'o el'met'us si'a'n infan'o'n al mult'a'j danĝer'o'j, prefer'e ol las'i ŝi'n tuŝ'ebl'a de la malic'o de tia'j abomen'ind'a'j vir'in'o'j. Demand'o pri person'a'j danĝer'o'j eĉ ne unu foj'o'n hezit'ig'is la knab'in'o'n, kvankam ŝi klar'e kompren'is, ke tia entrepren'o prezent'as mult'a'j'n tim'ind'a'j'n risk'o'j'n.

Ĉapitr'o IX

Aventur'a vojaĝ'o

Nokt'a mal'lum'o ankoraŭ kovr'is la loĝ'ej'o'j'n de Betraĥ, kaj profund'a silent'o reg'is ĉie, kiam ombr'ec'a figur'o de azen'o kun strang'aspekt'e kun'prem'it'a rajd'ant'o sen'bru'e glit'is trans herb'ej'o apud la rand'o de la urb'et'o. La rajd'ant'o est'is Adaha, ten'ant'a en la brak'o'j terur'it'a'n infan'o'n, Naama.

— Silent'u, kar'ul'in'o, — flustr'is la jun'a vir'in'o, — ferm'u la okul'o'j'n kaj ek'dorm'u.

— Est'as al mi mal'varm'e, Adaha.

Adaha de'pren'is de si'a'j ŝultr'o'j lan'a'n mantel'o'n, kaj met'is ĝi'n ĉirkaŭ la knab'in'et'o'n. Post kelk'e da minut'o'j la infan'o mal'laŭt'e demand'is:

— Dir'u, Adaha, kial ni ir'as al Hadad en la nokt'o?

— Silent'u, kar'a infan'o, — de'nov'e respond'is la jun'ul'in'o, — mi ĉio'n rakont'os al vi, kiam tag'iĝ'os.

— Kiam ni ating'os li'a'n dom'o'n? Mi sent'as tim'o'n pro la mal'lum'o, Adaha. Ĉu vi aŭd'as blek'o'n de leon'o'j, aŭ...

— Ne, infan'o, neni'a'j rab'a'j best'o'j est'as proksim'e. La Etern'ul'o ten'as ili'n for de infan'o'j, kiu'j Li'n am'as.

La maten'a krepusk'o trov'is la rajd'ant'in'o'j'n jam sur la ĉef'a voj'o al la nord'o. Adaha instig'is la best'o'n kur'i pli kaj pli rapid'e, tiel rapid'e, ke kelk'a'foj'e ŝi preskaŭ el'glit'is el la sel'o; sed ŝi bon'e kompren'is, ke nun, ĉar ŝi komenc'is la risk'a'n entrepren'o'n, ĉio de'pend'os de la plej grand'a rapid'ec'o. Viv'ec'e ŝi prezent'is al si la konfuz'a'n bru'o'n, kiu'n tuj kaŭz'os en la urb'et'o ili'a mal'aper'o. Kiel konstern'it'a'j est'os Nupta kaj Ajla! Post van'a tra'serĉ'o ĝis la lim'o'j de la komun'um'o, oni persekut'os ili'n en ĉiu'j direkt'o'j per la plej rapid'a'j best'o'j. Ĉu ili suspekt'os, ke ŝi kaŝ'e aŭskult'is ili'a'n inter'parol'o'n? Tia'j kaj mult'a'j simil'a'j demand'o'j prem'e okup'is la pens'o'j'n de la knab'in'o, tiel ke ŝi ne rimark'is, ke la grand'a'j okul'o'j de la infan'o mir'e ŝi'n rigard'is dum kelk'a temp'o.

— Kial vi ne parol'as al mi, Adaha? Ĉu iu vol'as mort'ig'i ni'n?

— Ne las'u tia'j'n mal'saĝ'a'j'n pens'o'j'n mal'trankvil'ig'i vi'n. Sed mi el'trov'is, ke Nupta est'as tre mal'bon'a vir'in'o, kaj vi'a patr'o vol'as, ke vi ne rest'u en la hejm'o kun'e kun ŝi. Mi ir'os al Babel por sci'ig'i li'n. Dum'e vi dev'as rest'i ĉe mal'jun'a Hadad kaj li'a edz'in'o Sara. Vi ja kon'as ili'n. Ili est'as tre bon'kor'a'j hom'o'j, kaj vi tuj ek'am'os ili'n. Vi est'os bon'kondut'a kaj obe'em'a infan'o; ĉu ne?

Kun mir'o la knab'in'et'o respond'is: — Jes, Adaha; sed mi ne vol'as, ke vi for'ir'u kaj las'u mi'n tie tut'e sol'a.

— Sed, Naama, ĉu vi ne vol'as, ke mi kiel ebl'e plej rapid'e ir'u al Babel, por avert'i vi'a'n patr'o'n? Tio est'as ja nepr'e neces'a; kaj vi dev'as am'i vi'a'n patr'o'n pli ol vi'n mem.

— Ĉu mi ne pov'as ir'i kun vi?

Adaha pen'is rid'et'i, por pli bon'e konvink'i la infan'o'n, kaj respond'is: — Tio est'as tut'e ne'ebl'a, mal'saĝ'ul'in'et'o. Mi neniam aŭd'is pri mal'grand'a'j knab'in'et'o'j, kiu'j vojaĝ'is tiel mal'proksim'e'n. Ĉu vi?

— Ne.

Dum la infan'o konfuz'it'e medit'is, la jun'a vir'in'o ĉirkaŭ'rigard'is, kaj ir'ig'is la azen'o'n sur alt'aĵ'o'n, de kie ŝi pov'is esplor'i la kamp'ar'o'n. Tie, en kelk'a mal'proksim'ec'o, vid'iĝ'is en verd'a val'o ses'o da tend'o'j, kaj, sur herb'o'riĉ'a'j dekliv'o'j, ar'o'j da bov'in'o'j kaj ŝaf'o'j. Adaha tuj re'kon'is la lok'o'n, kiu'n ŝi vizit'is foj'e, antaŭ kelk'e da jar'o'j, kun'e kun la mal'feliĉ'a'j fil'et'o'j de Omar kaj eskort'o de serv'ist'o'j. Feliĉ'e la unu'a person'o, kiu'n la for'kur'ant'o'j traf'is, est'is mal'jun'a Hadad mem. Kun baston'eg'o en la man'o li ir'is en direkt'o al la tend'ar'o, kant'et'ant'e mal'nov'a'n psalm'o'n. Li est'is, krom ĉef'paŝt'ist'o, fidel'a intendant'o super ekster'a bien'o de Omar, kaj am'at'a konfid'at'o de si'a sinjor'o, kiel antaŭ'e ankaŭ de ties patr'o. Li'a ekster'aĵ'o est'is dign'o'plen'a, kaj li'a mien'o pens'em'a, tamen seren'a. Re'kon'int'e la al'ven'ant'o'j'n, li ek'parol'is mild'e:

— La ĝoj'o'n ek'vid'i la dolĉ'a'n fil'in'et'o'n de mi'a sinjor'o, kaj Adahan, ŝi'a'n am'ind'a'n vart'ist'in'o'n, egal'as nur la surpriz'o vid'i ili'n tiel fru'e en la tag'o, kaj sen eskort'o. Cert'e vi ek'for'ir'is antaŭ la maten'a krepusk'o, kaj grav'a motiv'o ven'ig'as vi'n.

Ĝis tiam Adaha el'ten'is la terur'a'n streĉ'iĝ'o'n de la sent'o'j; sed nun, kiam ŝi dev'is pri'parol'i la cel'o'n de si'a ekster'ordinar'a aventur'o, kaj, far'ant'e tio'n, mal'kaŝ'i iom de la sekret'o de si'a kor'o, la sub'prem'it'a'j emoci'o'j subit'e si'n liber'ig'is per el'flu'o de larm'o'j. Ne parol'ant'e la mal'jun'ul'o pren'is la infan'o'n el la brak'o de la jun'a vir'in'o, am'e kis'is ŝi'n, kaj star'ig'is sur la ter'o. Kun trankvil'a, sed profund'e kun'sent'a rigard'o en la okul'o'j li help'is al Adaha el'sel'iĝ'i, kaj, ek'pren'ant'e la brid'o'n de la azen'o, li dir'is:

— Ven'u en mi'a'n tend'o'n, manĝ'u kaj trink'u kaj post'e sci'ig'u al mi, kio prem'as al vi la kor'o'n.

Dum Naama kun la facil'kor'ec'o kaj sen'zorg'ec'o propr'a'j al feliĉ'a infan'aĝ'o, amuz'iĝ'is kun ar'o da kat'id'o'j, Adaha, trem'et'ant'e pro emoci'o, rakont'is al Hadad la okaz'int'aĵ'o'j'n de la last'a'j tag'o'j, kaj sci'ig'is al li si'a'n dezir'o'n sen'prokrast'e ir'i al Babel kaj avert'i Omar'o'n pri la danĝer'o'j minac'ant'a'j li'n. La blank'har'a paŝt'ist'o aŭskult'is grav'a'mien'e, eĉ ne unu foj'o'n inter'romp'ant'e la parol'ant'in'o'n, kaj nur de temp'o al temp'o ek'balanc'ant'e la kap'o'n, kvazaŭ li ne surpriz'iĝ'as pri la intrig'ad'o de la mal'amik'o'j de la antikv'a kred'o. En la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j li medit'is en serioz'a silent'o. Post'e li ek'parol'is:

— Adaha, mi'a infan'o, — li dir'is grav'e, — terur'a ja est'as vi'a rakont'o; sed ĝi ne tre surpriz'as mi'n. Kvankam mi pas'ig'as la viv'o'n ĉi tie en feliĉ'a trankvil'ec'o, mi ne est'as ne'sci'a pri la insid'a'j pen'ad'o'j de la idol'an'o'j el'radik'ig'i la pur'a'n pra'patr'a'n kult'o'n, kiu est'as por ili ĉiam'a riproĉ'o kaj sabl'er'o en la okul'o. La mal'lum'o mal'am'as la lum'o'n. Klar'vid'ebl'e est'as en ĉio ĉi tio la man'o de la Etern'ul'o, kiu vol'as uz'i vi'a'n kor'tuŝ'a'n fidel'ec'o'n kiel il'o'n por van'ig'i la mal'virt'a'j'n plan'o'j'n de fanatik'ul'o'j; ali'e mi fort'e konsil'us al vi, for'ig'i el vi'a kap'o tia'n danĝer'a'n intenc'o'n. Grand'a ja est'as vi'a kuraĝ'o, knab'in'o, kaj admir'ind'a vi'a si'n'ofer'em'o. Sovaĝ'a'j best'o'j, rab'ist'o'j kaj detru'ant'o'j de vir'in'a honor'o minac'os vi'n, mi'a infan'o, sed ne tim'u. Di'o, kiu est'ig'is en vi'a kor'o tiu'n nobl'a'n dezir'o'n; la Etern'ul'o, kiu ebl'e kaŭz'is, ke burĝon'o de si'n'don'em'o al bon'a sinjor'o ek'flor'is kiel bel'a vir'in'a am'o, nepr'e vi'n gard'os. Se mi hav'us ĉi tie unu person'o'n, al kiu mi pov'us konfid'i la zorg'o'n pri la kar'a fil'in'et'o de mi'a sinjor'o, mi nepr'e konduk'us vi'n al Babel, malgraŭ la mult'ec'o de mi'a jar'o'j kaj la kaduk'ec'o de mi'a'j ost'o'j. Mal'feliĉ'e mi ne hav'as. Sara, mi'a edz'in'o, kuŝ'as mal'san'a en jen'a tend'o; kaj al Dan'i, mi'a sol'a fil'o, rest'ant'a al mi, Di'o ne don'is sufiĉ'e da saĝ'o. Mi do dev'as rest'i ĉi tie kaj gard'i la knab'in'et'o'n. Sen'dub'e Ajla kaj Nupta serĉ'os vi'n kaj Naaman ĉi tie. Sed ne tim'u pro ŝi, mi trov'os rimed'o'j'n ŝi'n gard'i. Sur ĉiu paŝ'o de vi'a voj'o mi'a'j pens'o'j est'os kun vi.

Adaha aŭskult'is la mal'jun'ul'o'n kun respekt'o kaj dank'ec'o, sed ne sen mal'trankvil'o. Tuj kiam li ĉes'is parol'i, ŝi lev'iĝ'is kaj dir'is:

— Mi sci'as, ke Naama est'os en sen'danĝer'ec'o sub vi'a gard'o, Hadad. Rilat'e mi'n, mi ne tim'as la danĝer'o'j'n de la voj'o; tiel grand'a est'as mi'a dezir'o ating'i la urb'eg'o'n. Mi nur tim'as la venĝ'em'o'n de Ajla. Nun las'u mi'n for'ir'i, sen plu'a prokrast'o, por ke mi pov'u traf'i Padaron antaŭ nokt'iĝ'o.

— Konsil'ind'e est'as evit'i tra'ir'o'n tra Padar. Dan'i konduk'os vi'n al la tend'o de mi'a fil'in'o Zeri, edz'in'o de Rivul, kiu est'as ĉeval'eduk'ist'o en vilaĝ'o apud Padar. Dan'i est'as bon'kor'a kaj fid'ind'a hom'o kun sufiĉ'e da prudent'o por tia task'o. Mi'a fil'in'o volont'e vi'n akcept'os kaj montr'os al vi la voj'o'n al Ur morgaŭ maten'e. Sed ne fid'u Rivulon; li est'as Belialido.

* * *

La sekv'int'a tag'o al'proksim'iĝ'is al si'a fin'o, kaj vesper'a'j ombr'o'j pli kaj pli long'iĝ'is sur la eben'a herb'ej'o ĉe la flank'o de la mal'larĝ'a voj'o, kiu'n Adaha sekv'is laŭ la konsil'o de Zeri. Ŝi trov'iĝ'is jam mult'a'j'n mejl'o'j'n preter la karavan'renkont'ej'o, sed ne est'is progres'int'a tiel mal'proksim'e'n, kiel ŝi esper'is. La knab'in'o est'is tre lac'a, kaj la fidel'a azen'o ankaŭ montr'is sign'o'j'n de el'lac'iĝ'o, kvankam ĝi est'is rimark'ind'e fort'muskol'a kaj verv'a best'o. Pli ol unu foj'o'n Adaha dev'is halt'i, por si'n orient'i kaj pen'i re'memor'i la voj'o'pri'skrib'o'j'n don'it'a'j'n al ŝi de la fil'in'o de Hadad.

La fajr'a sun'glob'o jam al'proksim'iĝ'is al la ĉe'horizont'a'j nub'o'j. Adaha re'e halt'is kaj kun mal'trankvil'a kor'o ĉirkaŭ'rigard'is, demand'ant'e si'n, ĉu efektiv'e ŝi est'as sur ĝust'a voj'o al Ur, kaj kia distanc'o ankoraŭ dis'ig'as ŝi'n de tiu urb'o. La vesper'o est'is bel'a kaj seren'a. Ĉie reg'is silent'o, pac'o; neni'a hom'a loĝ'ej'o vid'iĝ'is; neni'a son'o aŭd'iĝ'is. Ĉi tiu seren'ec'o de la natur'o strang'e kontrast'is kun ŝi'a'j propr'a'j sent'o'j; kaj la sen'bru'ec'o ŝajn'e ankoraŭ pli'grand'ig'is ŝi'a'n mal'trankvil'ec'o'n.

Okaz'e rigard'ant'e al arb'ar'et'o en kelk'a mal'proksim'ec'o de la voj'o, Adaha ek'vid'is kun terur'o du'dek'o'n da vir'o'j sur ĉeval'o'j, el'ven'ant'a'j, unu post ali'a, el inter la arb'o'j. Ili rekt'e al'rajd'is al ŝi, kaj post'e dis'iĝ'is ambaŭ'flank'e'n, kred'ebl'e por mal'help'i, ke ŝi ne for'kur'u. Ĉi tiu antaŭ'zorg'o, tamen, est'is tut'e ne'neces'a, ĉar la azen'o ne pov'us for'kur'i; ĝi est'is tro lac'a. Adaha ne dub'is unu moment'o'n, ke la rapid'e kaj minac'e al'proksim'iĝ'ant'a'j vir'o'j est'as ar'o da Ĥaldeaj rab'ist'o'j. Krom unu, ĉiu'j est'is kanajl'e aspekt'ant'a'j ul'o'j, kiu'j ne hezit'us far'i ĉi'a'n per'fort'aĵ'o'n. La escept'ul'o est'is vir'o, kiu'n ŝi tuj supoz'is est'i la estr'o de la band'o pro li'a pli fier'a si'n'ten'o, li'a pli bon'a ekip'aĵ'o kaj pli inteligent'a mien'o, kvankam li est'is unu el la plej jun'a'j. Li est'is bel'statur'a vir'o kun plaĉ'a aspekt'o, efektiv'e vir'o, kiu'n neni'u, krom pro li'a'j kun'ul'o'j, suspekt'us est'i rab'ist'o.

Grand'a surpriz'o si'n montr'is sur li'a vizaĝ'o kaj sur la mal'delikat'a'j, sun'brun'ig'it'a'j vizaĝ'o'j de la ali'a'j rab'ist'o'j, kiam ili vid'is, ke jun'a, sen'defend'a vir'in'o est'as la sol'a person'o, kiu'n ili atak'as. Kiam la jun'a estr'o sufiĉ'e al'proksim'iĝ'is, la sign'o'j de surpriz'o ankoraŭ pli'fort'iĝ'is; sed ne mal'pli evident'a sur li'a vizaĝ'o est'is mal'kaŝ'a sent'o de admir'o. Li vid'is antaŭ si mild'a'n, sinjor'in'ec'a'n jun'ul'in'o'n kun graci'a, dign'o'plen'a si'n'ten'o, vojaĝ'ant'a'n tut'e sol'a en sen'hom'a, kvazaŭ dezert'a land'o sur la plej bel'a azen'o, kiu'n li'a'j okul'o'j iam traf'is. Kaj tiu jun'ul'in'o est'is surpriz'e bel'a, kun dolĉ'a'j, delikat'a'j vizaĝ'o'trajt'o'j kaj grand'a'j, esprim'o'plen'a'j okul'o'j! Sur la vizaĝ'o de la knab'in'o li'a'j avid'a'j rigard'o'j ek'vid'is rapid'e ŝanĝ'iĝ'ant'a'j'n emoci'o'j'n: unu'e ĉagren'o'n kaj tim'o'n, kiu'j'n ŝi vol'is for'pel'i, ŝajn'e, per fort'a pen'o si'n trankvil'ig'i; ebl'e per silent'a ek'preĝ'o; post'e ili vid'is sen'parol'a'n al'vok'o'n al kompat'o, aŭ al ia et'a, en li'a brust'o rest'ant'a vir'a nobl'ec'o.

La aspekt'o de la knab'in'o tuj kaŭz'is rimark'ebl'a'n ŝanĝ'o'n en la si'n'ten'o de la estr'o; eĉ kelk'a'j el la mal'ĝentil'a'j rab'ist'o'j al'pren'is mal'pli sovaĝ'a'n mien'o'n. Al du kanajl'o'j, kiu'j, de'ĉeval'iĝ'int'e, vol'is si'n ĵet'i kontraŭ Adahan, la jun'a kapitan'o sever'e kri'eg'is:

— Halt'u, Gamil! Halt'u, Bugaŝ, brut'ul'o'j! Neni'u kuraĝ'u tuŝ'i la knab'in'o'n!

Li de'salt'is de la ĉeval'o, kaj kun iom'a embaras'o, kvazaŭ li hont'as antaŭ si'a'j kun'ul'o'j pro si'a ne'rab'ist'a kondut'o, al'ir'is Adahan. Preskaŭ kun respekt'o li dir'is:

— Strang'a afer'o, vid'i jun'a'n vir'in'o'n, vojaĝ'ant'a'n sol'a en tia danĝer'a land'o. Vi'a kuraĝ'o plen'ig'as mi'n per admir'o. Kie'n vi ir'as?

Inter'temp'e Adaha esplor'is per la okul'o'j la ekster'aĵ'o'n de la jun'a estr'o, kaj ĵet'is pli mal'trankvil'a'j'n rigard'o'j'n al la marod'ist'o'j star'ant'a'j ĉirkaŭ ŝi. La mien'o de kelk'a'j el ili est'is minac'a kaj mal'plaĉ'eg'a; kaj mal'bon'humor'a murmur'eg'o inter ili cert'e ne efik'is for'ig'i ŝi'a'n tim'o'n. Si'n'gard'e ŝi respond'is:

— Sinjor'o, mi tre vol'as ating'i la urb'o'n Ur antaŭ nokt'iĝ'o.

— Ĉu tio est'as la cel'o de vi'a vojaĝ'o? — demand'is la voj'o'rab'ist'o.

— La cel'o de mi'a voj'o est'as afer'o de mi'a sinjor'o, — Adaha respond'is post moment'a hezit'o.

Mok'rid'o de du aŭ tri rab'ist'o'j koler'ig'is la estr'o'n, kaj ig'is li'n dir'i kun ebl'e mal'pli bon'humor'a ton'o, ol li intenc'is uz'i: — Mi ne pov'as protekt'i vi'n kontraŭ mi'a'j kun'ul'o'j, se vi ne respond'as pli mal'kaŝ'e.

Signif'o'plen'a murmur'o, aŭd'iĝ'ant'a el inter la rab'ist'o'j, montr'is, ke ili ofend'iĝ'is pro la ne'ordinar'a, kavalir'ec'a kondut'o de la estr'o, kaj ke Adaha hav'as afer'o'n kun obstin'a kanajl'ar'o. Post moment'o la knab'in'o re'e al'parol'is la bandit'estr'o'n, ignor'ant'e, tamen, li'a'n avert'o'n:

— Mi pet'as, sinjor'o, — ŝi dir'is, rekt'e rigard'ant'e al li en la okul'o'j'n, — ordon'u al vi'a'j vir'o'j, ke ili las'u mi'n preter'pas'i. Mi hav'as neni'o'n, kio valor'ig'us atak'o'n kontraŭ sen'defend'a vir'in'o. Mi el'met'as mi'n al danĝer'o'j pro fidel'ec'o al mi'a sinjor'o. — Adaha pen'is vest'i si'a'n parol'o'n per trankvil'a dign'o, kaj don'i al ĝi kor'tuŝ'a'n, eĉ facil'e kares'a'n ton'o'n.

Tio preskaŭ prosper'is al ŝi; tamen la vir'o, kiu star'is tre proksim'e, vid'is ne nur la pet'eg'a'n rigard'o'n en ŝi'a'j bel'a'j mal'hel'a'j okul'o'j, sed ankaŭ trem'et'o'n ĉirkaŭ ŝi'a'j bel'form'a'j, ankoraŭ iom infan'a'j lip'o'j, kaj rimark'is vibr'et'o'n en ŝi'a voĉ'o. Kvankam vir'o'j de li'a gent'o kaj de li'a viv'manier'o ne hav'is em'o'n el'montr'i subit'a'j'n emoci'o'j'n, tuj evident'iĝ'is, ke li est'as profund'e kor'tuŝ'it'a. Adaha vid'is, mult'e pli klar'e ol la mal'sentimental'a'j, Ĥaldeaj rab'ist'o'j, ke ĉi tiu du'a al'vok'o ir'is ĝis la fund'o de li'a anim'o. Efektiv'e ĝi tuŝ'is dorm'et'ant'a'n kord'o'n de vir'a nobl'ec'o, kiu'n eĉ viv'ad'o inter sang'avid'a kanajl'ar'o ne pov'is tut'e detru'i, kaj pri kiu ebl'e li mem ne est'is konsci'a. Aventur'am'o al'log'is li'n al rab'ist'a viv'o, pli ol avar'ec'o, kaj ĉirkaŭ'is per sorĉ'o profesi'o'n, en kiu mult'eg'e da hom'o'j en la temp'o de Ijob vid'is neni'o'n mal'nobl'a'n. Sed Adaha ek'vid'is en la okul'o'j de la jun'a ĉef'rab'ist'o i'o'n pli, kiu trem'ig'is ŝi'a'n kor'o'n: subit'a ek'flam'iĝ'o de pasi'a am'o. Ŝi sent'is konfuz'iĝ'o'n kaj tim'o'n eĉ pli grand'a'n, ol kaŭz'is al ŝi la minac'a si'n'ten'ad'o de la ali'a'j rab'ist'o'j.

Antaŭ ol la vir'o ĉe ŝi'a flank'o pov'is formul'i taŭg'a'n respond'o'n, star'iĝ'is tumult'o inter la rab'ist'ar'o. Furioz'a disput'o komenc'iĝ'is, kaj koler'a'j, eĉ ribel'a'j parol'o'j ĵet'iĝ'is kontraŭ la estr'o'n. La vort'o'j'n de la disput'ad'o Adaha ne kompren'is, ĉar ili est'is parol'at'a'j en Ĥaldea dialekt'o, kiu'n ŝi ne sci'is; sed pri ili'a signif'o ŝi ne pov'is dub'i eĉ unu moment'o'n. Sub'prem'ant'e si'a'n koler'o'n kaj si'a'n ĉagren'o'n, la estr'o ĝentil'e dir'is al la trem'et'ant'a knab'in'o:

— Ne tim'u, jun'a vir'in'o, mi zorg'os pri vi'a sen'danĝer'ec'o; sed antaŭ'e mi dev'os rezon'i kun ĉi tiu'j ribel'em'ul'o'j. Dum'e daŭr'ig'u vi'a'n voj'o'n. Du el mi'a'j vir'o'j akompan'os vi'n, ĝis mi fin'os mi'a'n rezon'ad'o'n ĉi tie.

Li ordon'is al du jun'ul'o'j sekv'i la knab'in'o'n, kaj trakt'i ŝi'n kun plen'a respekt'o. Adaha for'rajd'is sen'vort'e. Ŝi konfuz'iĝ'is, ne sci'ant'e, ĉu est'as pli konsil'ind'e rajd'i mal'rapid'e, por las'i la jun'a'n estr'o'n ating'i ŝi'n; aŭ rapid'i tiel fort'e, kiel la lac'a azen'o pov'os ŝi'n port'i. Krom tio ŝi ja ne est'is cert'a, ke ŝi est'as sur ĝust'a voj'o al Ur.

Dum'e la disput'ad'o inter la rab'ist'o'j far'iĝ'is pli kaj pli furioz'a. La plej divers'a'j sugest'o'j kaj postul'o'j el'met'iĝ'is, kaj la plej akr'a'j protest'o'j kaj insult'o'j ĵet'iĝ'is de unu kontraŭ ali'a'n. Kelk'a'j el la pli jun'a'j vir'o'j propon'is la ide'o'n lot'um'i la knab'in'o'n, don'ant'e al Benoe, la estr'o, du'obl'a'n, tri'obl'a'n ŝanc'o'n. Pli ol unu el la ne'jun'a'j rab'ist'o'j akr'e protest'is, ke est'as rid'ind'a sentimental'aĵ'o liber'ig'i tia'n kapt'it'aĵ'o'n. — Tia'n bel'eg'a'n knab'in'o'n, — ali'a opini'is, — mult'a'j princ'o'j en Babel aŭ Nineve aĉet'us por mil kvin'cent sikl'o'j. Krom tio la azen'o taŭg'as por princ'id'o aŭ reĝ'in'o. — Ali'a'j, iom pli ribel'em'a'j band'an'o'j mal'kaŝ'e kaj laŭt'e asert'is, ke neni'a estr'o hav'as la rajt'o'n tiel sen'ig'i la kun'ul'ar'o'n je tiel bel'a kapt'aĵ'o.

Benoe sci'is, ke sen'util'e est'as al'vok'i al ia nobl'a sent'o ĉe la grand'a pli'mult'o de la rab'ist'o'j, kaj tial li ne mal'ŝpar'is argument'o'j'n, por konsent'ig'i ili'n ag'i grand'anim'e en la nun'a okaz'o. Al ĉiu'j ili'a'j protest'o'j li respond'is nur, ke li arog'as al si la rajt'o'n trakt'i bel'a'n kaj alt'anim'a'n knab'in'o'n laŭ si'a plaĉ'o. Fin'e, furioz'ig'it'e kaj sen'pacienc'ig'it'e de preskaŭ ĉiu'flank'a kontraŭ'star'ad'o, li ek'kri'is kun koler'a rigard'eg'o al la plej ribel'em'a'j sub'ul'o'j:

— Aŭskult'u mi'a'j'n vort'o'j'n, vi mal'nobl'ul'o'j, kaj bon'e memor'u, kio'n mi dir'as: Mi, Benoe, protekt'os per mi'a viv'o tiu'n sen'defend'a'n knab'in'o'n. Ve al iu, kiu kuraĝ'os ŝi'n tuŝ'i! Rilat'e al ĉi tiu afer'o mi ne toler'as kontraŭ'star'o'n; ali'e vi dev'os elekt'i nov'a'n estr'o'n. Pri'pens'u tamen, antaŭ ol mi'a tut'a trib'o far'iĝ'os vi'a'j mort'a'j mal'amik'o'j!

Dir'int'e tio'n, li salt'is sur la ĉeval'o'n, kaj galop'e rajd'is post la knab'in'o kaj ŝi'a eskort'o, kiu'j jam de'long'e mal'aper'is el li'a vid'o. La disput'o kun la ribel'ant'o'j jam okup'is mult'e pli long'a'n temp'o'n, ol li intenc'is for'pas'ig'i super ĝi.

Inter'temp'e Adaha akcel'is la ir'ad'o'n de si'a rajd'o'best'o, esperant'i traf'i iu'j'n konfid'ind'a'j'n hom'o'j'n, kies protekt'o'n ŝi pov'os al'vok'i kontraŭ la du jun'a'j rab'ist'o'j, rajd'ant'a'j post ŝi. La sun'o jam mal'aper'is, post'las'ant'e sang'o'ruĝ'a'n, kiel forn'eg'o ard'ant'a'n horizont'o'n. Kelk'e da dis'a'j, lan'o'simil'a'j nub'et'o'j en la okcident'o, kiu'j'n la sub'ir'ant'a tag'lum'ig'ant'o est'is pentr'ind'e kolor'ig'int'a per ĉiu'j roz'a'j kaj sukcen'a'j nuanc'o'j, nun komenc'is al'pren'i griz'a'n aspekt'o'n. Sed Adaha, ordinar'e impres'ebl'a de natur'bel'aĵ'o'j, preskaŭ ne atent'is la grandioz'a'n kolor'spektakl'o'n; ŝi'a'j okul'o'j sopir'e tra'vag'ad'is la eben'a'n land'o'n por serĉ'i sign'aĵ'o'n de hom'a loĝ'ej'o. Fin'e ŝi ek'vid'is kun ĝoj'o, mal'proksim'e, la unu'a'j'n antaŭ'urb'a'j'n tend'o'j'n de Ur, kaj sam'temp'e mal'jun'a'n vir'o'n, el'ven'ant'a'n el apud'a arb'ar'o. Li port'is sur la ŝultr'o mal'grand'a'n fask'o'n da sek'a'j verg'o'j, kaj pez'e si'n apog'is sur ŝaf'ist'a'n baston'eg'o'n. Tuj Adaha al'proksim'iĝ'is al la vir'o, kaj, kuraĝ'ig'it'e de li'a bon'kor'a aspekt'o, ĝentil'e demand'is li'n, ĉu en li'a tend'o aŭ en najbar'a loĝ'ej'o ŝi pov'os trov'i dum'nokt'a'n ŝirm'o'n kaj protekt'o'n kontraŭ du ŝi'n sekv'ant'a'j rab'ist'o'j. La mal'jun'ul'o halt'is, de'pren'is si'a'n fask'o'n, kaj kun mir'o rigard'is la jun'a'n vir'in'o'n, ŝi'a'n ne'ordinar'e bel'a'n azen'o'n kaj la du vir'o'j'n, kiu'j inter'temp'e ankaŭ halt'ig'is si'a'j'n ĉeval'o'j'n.

— Ven'u, mi'a infan'o, — li dir'is afabl'e, — ni est'as humil'a'j ne'riĉ'ul'o'j, tamen neniam ankoraŭ ni rifuz'is ŝirm'o'n sub ni'a tend'o al iu, kiu bezon'is ĝi'n. Ne tim'u; jen el'ven'as el la arb'ar'o du el mi'a'j fil'o'j, kiu'j pli ol sufiĉ'os por vi'a'j persekut'ant'o'j.

* * *

Re'e la sun'o al'proksim'iĝ'is al la okcident'a horizont'o. Adaha si'n trov'is jam mult'a'j'n mejl'o'j'n preter Ur, daŭr'ig'ant'e en sol'ec'o si'a'n voj'o'n nord'e'n, kaj de temp'o al temp'o galop'ig'ant'e la bon'eg'a'n best'o'n, kiu ŝajn'e el'vok'is ĉies admir'o'n. Post du aŭ tri tag'o'j plu ŝi esper'is ating'i la grand'a'n, ne'kon'at'a'n urb'o'n. Mult'a'j mal'trankvil'a'j pens'o'j kaj obtuz'a'j antaŭ'tim'o'j okup'is ŝi'a'n kap'o'n; sed super'reg'ant'a ĉiu'j'n sent'o'j'n est'is la dezir'eg'o avert'i Omar'o'n pri la danĝer'o'j, minac'ant'a'j li'n kaj li'a'n infan'o'n. — Kiel, — ŝi demand'is si'n jam la cent'a'n foj'o'n kun trem'et'ant'a kor'o, — kiel akcept'os Omar ŝi'a'n rakont'o'n; kaj ĉu ŝi'a ag'o mal'kovr'os al li la sekret'o'n de ŝi'a kor'o? — Ju pli oft'e ŝi pri'pens'is la ven'ont'a'n renkont'o'n kun si'a sinjor'o, des pli arogant'a aspekt'is al ŝi la tut'a entrepren'o.

Subit'e la medit'o de la knab'in'o inter'romp'iĝ'is de laŭt'a leon'a blek'o, el'ven'ant'a el apud'a dens'ej'o. Moment'o'n post'e el'salt'is el ĝi leon'o, sekv'at'a de leon'in'o, kiu ramp'is pli ol kur'is, post ĝi. La azen'o ek'trem'is kaj pro terur'o preskaŭ ne pov'is si'n mov'i. Post mal'long'a ĉirkaŭ'rigard'o la vir'leon'o, majest'a mez'aĝ'a best'o, si'n turn'is al la knab'in'o kaj ŝi'a azen'o, kaj ne'rapid'e, kvazaŭ iom si'n'gard'e al'proksim'iĝ'is. Adaha ne'vol'e el'ig'is kri'o'n, kaj du'on'frenez'e, sed van'e pen'is per ĉiu'j rimed'o'j instig'i la tim'o'paraliz'it'a'n azen'o'n for'kur'i. Grand'a do est'is ŝi'a surpriz'o, kiam la leon'o subit'e halt'is kaj ek'rigard'is, jen en la direkt'o, el kiu ŝi ven'is, jen mal'antaŭ'e'n al si'a vid'ebl'e vund'it'a kun'ul'in'o. Dum moment'o ĝi hezit'is, kvazaŭ ne sci'ant'e, kio'n far'i. Post'e ĝi komenc'is si'n'gard'e si'n re'tir'i, furioz'e kaj minac'e sibl'ant'e. Ne pli fru'e ol tiam, Adaha rimark'is la al'proksim'iĝ'o'n de vir'o sur galop'ant'a ĉeval'o.

La vir'o est'is Benoe, la rab'ist'estr'o! Antaŭ ol li ating'is ŝi'n, li ek'kri'is: — Ne tim'u, knab'in'o! Mi al'ven'as ĝust'a'temp'e, dank’ al vi'a bon'ŝanc'a stel'o. — Rapid'e de'ĉeval'iĝ'int'e, Benoe met'is la brid'o'n de si'a ĉeval'o en la man'o'n de Adaha, kaj tuj pret'iĝ'is atak'i la rab'o'best'o'j'n. La vund'it'a leon'in'o diskret'e si'n re'tir'is en direkt'o al la arb'ar'et'o, sed la vir'leon'o montr'is inklin'o'n batal'i kaj defend'i si'a'n in'o'n. Ĝi kaŭr'is kaj, murmur'eg'ant'e, sving'is la vost'o'n de unu flank'o al ali'a, kvazaŭ pret'ig'ant'e si'n ĉiu'moment'e salt'eg'i kontraŭ la atak'ant'o'n. La unu'a sag'o, fort'e tir'it'e kaj bon'cel'it'e, traf'is la best'o'n en la brust'o'n, kaj salt'ig'is ĝi'n en la aer'o'n. Du'a sag'o tra'pik'is orel'o'n, kaj en'fiks'is si'n en la kap'o. Frenez'e la mort'e'vund'it'a kaj abund'e sang'ant'a leon'o ek'mord'is kaj bat'is la aer'o'n, kvazaŭ ĝi pov'us traf'i la mal'amik'o'n. Post kelk'e da moment'o'j ĝi kun'tir'is, ŝajn'e, ĉiu'j'n si'a'j'n fort'o'j'n, kaj vol'is si'n ĵet'i kun bel'a furioz'o kontraŭ Benoen. Sed la hero'a vir'o jam ne est'is en grand'a danĝer'o, kaj fort'a pik'o per li'a ĵet'lanc'o baldaŭ far'is fin'o'n al la viv'o de la best'eg'o.

La leon'in'o, observ'int'e la batal'o'n el inter la arb'et'o'j, nun el'ven'is, por venĝ'i la mort'o'n de si'a kun'ul'o. Mal'ŝat'ant'e pro blind'a furioz'o si'a'n mal'fort'ec'o'n, ĝi sen'tim'e atak'is Benoen; sed la batal'o ne est'is egal'ŝanc'a. Post'e ne'mult'a'j minut'o'j la brav'a leon'in'o kuŝ'is sen'viv'a apud la leon'o.

Inter'temp'e Adaha ir'is antaŭ'e'n cent'kelk'e da paŝ'o'j, konduk'ant'e la ĉeval'o'n de la rab'ist'o, kaj observ'ant'e kun mir'o, sed ne sen strang'a mal'trankvil'o, la unu'op'a'n, hero'a'n atak'o'n kontraŭ du sovaĝ'a'j best'eg'o'j. Kiam Benoe post si'a mir'ind'a venk'o al'proksim'iĝ'is al la knab'in'o kun esprim'o de gaj'a triumf'o en la vizaĝ'o kaj ne mal'kompren'ebl'a sopir'o en la okul'o'j, tre konflikt'a'j emoci'o'j ek'reg'is ŝi'n, kaj trem'et'ig'is ŝi'a'n ne'spert'a'n kor'o'n: Ŝi tim'is la ard'a'n rigard'o'n el li'a'j lum'a'j okul'o'j. La pens'o, ke ŝi est'as sol'a kun li, rab'ist'o, ebl'e mal'proksim'e de hom'a loĝ'ej'o, plen'ig'is ŝi'n per terur'o. Tamen ŝi sent'is grand'a'n mal'pez'iĝ'o'n pro la for'ig'it'a danĝer'o, kaj profund'a'n dank'ec'o'n al Di'o pro Li'a mir'ind'a kaj ĝust'a'temp'a sav'o. Ŝi ne pov'is ne sent'i ankaŭ grand'a'n admir'o'n kaj viv'a'n dank'ec'o'n al la nobl'aspekt'a kaj bel'tali'a vir'o, kiu jam la du'a'n foj'o'n sav'is ŝi'a'n viv'o'n. Kred'ebl'e la rab'ist'o diven'is iom el la emoci'o'j, reg'ant'a'j la kor'o'n de la knab'in'o, per la embaras'o kaj la konfuz'it'ec'o, kiu'j klar'e si'n pentr'is sur ŝi'a vizaĝ'o, kaj si'n montr'is en ŝi'a si'n'ten'o, ĉar li'a gaj'a, triumf'a mien'o ced'is lok'o'n al rigard'o, esprim'ant'a ĉagren'o'n kaj embaras'o'n. Tamen li'a'j okul'o'j perd'is neniom el la pasi'a sopir'o, kiu kaŭz'is al ŝi tiu'n ne'difin'ebl'a'n tim'o'n.

Pren'ant'e la brid'o'n de si'a ĉeval'o el la man'o de Adaha, kaj rigard'ant'e al ŝi en la okul'o'j'n, Benoe dir'is:

— Tim'o mal'lum'ig'as vi'a'j'n bel'a'j'n okul'o'j'n. Kial? Ĉu vi ne pov'as fid'i al vir'o, kiu du'foj'e sav'is vi'a'n viv'o'n? En ambaŭ okaz'o'j mi risk'is mi'a'n propr'a'n viv'o'n pro vi.

Tim'em'e Adaha respond'is: — Natur'a tim'o, ne'pet'at'e, en'ir'as la kor'o'n de sol'ec'a knab'in'o, vojaĝ'ant'a en sovaĝ'a land'o. Sed vol'u kred'i, sinjor'o, mi est'as al vi tre, tre dank'a pro vi'a hero'a help'o.

— Sincer'a dank'ec'o, tamen, dev'us for'pel'i ĉiu'n tim'o'n el vi'a kor'o.

— Ne mal'ŝat'u mi'a'n dank'em'ec'o'n, tial ke ne tut'e prosper'is al ĝi for'pel'i ĉiu'n tim'o'n. Du kontraŭ'a'j sent'o'j oft'e loĝ'as sam'temp'e en la kor'o.

— Ebl'e dank'ec'o ne sufiĉ'as. Mi sopir'as al io pli fort'a, Adaha — vi'a gast'ig'ant'o en Ur sci'ig'is al mi vi'a'n nom'o'n. Am'o kaj tim'o ne pov'as est'i kun'ul'o'j.

La knab'in'o ne respond'is al ĉi tiu alud'o, kaj tim'em'e palp'is la brid'o'n, kuŝ'ant'a'n sur la arĝent'e'blank'a kol'o de la azen'o. Tiam, rimark'int'e la long'a'j'n ombr'o'j'n, kiu'j'n la sub'ir'ant'a sun'o ĵet'is sur la voj'o'n, ŝi subit'e ek'kri'is:

— Jam vesper'iĝ'as, kaj mi dev'as rapid'i. Mi'a vojaĝ'o est'as tre'eg'e urĝ'a.

Ombr'o de mal'plezur'o tra'kur'is la vizaĝ'o'n de la rab'ist'o: — Bon'e, — li dir'is, — ni rapid'u. — Facil'e salt'int'e sur la sel'o'n, li ek'pren'is la brid'o'n de la azen'o, kaj trot'ig'is la best'o'n. Post kelk'e da minut'o'j li demand'is: — Kie'n vi ir'as?

Hezit'em'e la knab'in'o respond'is: — Al Babel.

— Al Babel! — Benoe ripet'is kun grand'a mir'o, — sol'a?

— Jes. Tamen ne sol'a. La Etern'ul'o est'as ĉe mi'a flank'o kaj ŝirm'as mi'n.

— Ver'e grand'a est'as vi'a fid'o, kaj grand'a la fidel'ec'o al vi'a sinjor'o, ho jun'ul'in'o! Kiu est'as la feliĉ'a mort'em'ul'o, kiu'n vi nom'as sinjor'o?

De'nov'e Adaha hezit'is. — Li est'as posed'ant'o de grand'a, princ'a bien'o en la land'o Uc, — ŝi fin'e respond'is evit'em'e.

Benoe ek'tir'is la brid'o'rimen'o'j'n, por mal'akcel'i la kur'o'n de la best'o'j, kaj kun ton'o, sam'temp'e mal'gaj'a kaj mal'pacienc'a, li demand'is:

— Adaha, ĉu mi merit'as ĉi tiu'n mal'konfid'o'n? — Tiam, dezir'em'e esplor'ant'e ŝi'a'n vizaĝ'o'n, li dir'is pasi'e: — De la unu'a moment'o, kiam mi vid'is vi'n hieraŭ vesper'e, mi'a kor'o sklav'iĝ'is, kaj mi ĵur'is per Nana, la di'in'o de la am'o*, ke mi ne ripoz'os, ĝis vi est'os mi'a.

Adaha, kiu jam atend'is kun tim'o i'a'n pli definitiv'a'n am'konfes'o'n, konfuz'iĝ'is de tia eksplod'o, kaj ne'vol'e re'tir'iĝ'is iom'et'e de la vir'o ĉe si'a flank'o. Ŝi pal'iĝ'is, kaj la man'o ten'ant'a la brid'o'n, ek'trem'is. Tio'n la jun'a rab'ist'o rimark'is, kaj pli mild'e li parol'is plu'e:

— Sol'ec'e al mi est'as en mi'a tend'o dum la somer'o, kaj la dom'o de la patr'o en Uruk sopir'as al la delikat'a influ'o de dolĉ'a vir'in'o. Adaha, mi, Benoe, fil'o de Ŝamkuratu, de'ven'as de princ'a gent'estr'o. Mi pov'as ĉirkaŭ'i vi'n per luks'o kaj feliĉ'o. Ir'u kun mi (post kiam vi est'os plen'um'int'a vi'a'n dev'o'n) en mi'a'n land'o'n, kaj far'iĝ'u patr'in'o de gent'o, ind'a je mi'a'j princ'a'j antaŭ'ul'o'j... ĉu vi hav'as neni'a'n respond'o'n por mi, Adaha? Memor'u, ke hieraŭ mi pov'us est'i per'fort'e konduk'int'a vi'n en mi'a'n tend'o'n — kaj ali'a'j sur mi'a lok'o tio'n far'us — sed vi'a nobl'a mien'o inspir'is mi'n per pli alt'anim'a dezir'o, nom'e, gajn'i vi'a'n kor'o'n per am'o.

Adaha ankoraŭ rest'is silent'a, kaj Benoe post moment'o daŭr'ig'is: — Ĉiu'okaz'e, mi intenc'as nepr'e ating'i mi'a'n cel'o'n.

Dum la parol'o de la am'ind'um'ant'o Adaha mal'trankvil'e cerb'um'is, kiu'manier'e ŝi pov'os ag'i prokrast'e. Fin'e ŝi dir'is mild'e:

— La pens'o pri vi'a okup'o terur'as mi'n. Kiel pov'us mi'a kor'o harmoni'i kun la kor'o de kun'ul'o de kruel'a, mal'delikat'a rab'ist'ar'o?

Fervor'e Benoe respond'is: — Volont'e mi for'las'os pro vi mi'a'n viv'okup'o'n. Jun'ec'a aventur'am'o ig'is mi'n al'pren'i ĝi'n, kaj mal'akord'o kun parenc'o'j, kiu jam ne ekzist'as. Vol'u kred'i, ke jam de'long'e naŭz'as mi'n la best'ec'o de la kanajl'ar'o. Pri tio vi mem ja pov'as atest'i. — Ek'pren'ant'e la man'o'n de la knab'in'o, li dir'is esper'em'e: — Se tio est'as la sol'a mal'help'o, Adaha...

— Est'as ali'a, tre grav'a. — Per tio tuj inter'romp'is li'n la jun'ul'in'o, ĝentil'e el'tir'ant'e la man'o'n el li'a ten'o.

— Kia?

— Mi eduk'iĝ'is en la antikv'a kred'o al Jehova, la Etern'ul'o, kaj nun loĝ'as inter fervor'a'j kred'ant'o'j al Li, la sol'a, ver'a Di'o. Mi tut'kor'e part'o'pren'as ili'a'n fervor'o'n.

— Ho; fig'o'n por la tut'a Ĥaldea ge'di'ar'o! Montr'u al mi, ke vi'a Jehova est'as la ver'a di'o, kaj mi serv'os al Li kun'e kun vi ĝis la fin'o de mi'a'j tag'o'j!

— Ne, — ek'kri'is Adaha, — tio ne est'as ĉe ni afer'o kiel vest'o'ŝanĝ'o. Ĝi est'as afer'o tuŝ'ant'a la profund'o'n de la anim'o.

— Sen'dub'e. Kred'u, Adaha, mi sent'as ĝi'a'n grav'ec'o'n; mi'a, pro ĝoj'o salt'ant'a kor'o mal'saĝ'e puŝ'is mi'n en ĉi tiu'n facil'anim'ec'o'n. Don'u do al mi esper'o'n. Vi'a'n am'o'n mi merit'as; ne for'ten'u ĝi'n.

— Ĉu la kor'o pov'as don'i, kio'n la kor'o ne posed'as?

— Ne. Sed vi kapabl'as am'i. Ĉiu trajt'o de vi'a dolĉ'a vizaĝ'o montr'as am'em'o'n. Trezor'o da am'o kuŝ'as en la profund'o de vi'a'j lum'a'j okul'o'j. Adaha, jam al mi vi aparten'as per ĉiu'j leĝ'o'j, hom'a'j kaj di'a'j.

— Ĉu iu pov'as aparten'i al pli ol unu? Prezent'u do al vi, ke iu ŝuld'as al mi dank'o'n tiel grand'a'n, kiel mi ŝuld'as al vi; ke mi... jam ŝuld'as al iu sen'mort'a'n dank'o'n.

— Vi est'as tro evit'em'a, jun'ul'in'o...

Antaŭ ol Adaha pov'is pri'pens'i plu'a'n argument'o'n, ili rimark'is kolon'o'n de fum'o, lev'iĝ'ant'a'n mal'antaŭ herb'o'kovr'it'a alt'aĵ'et'o, kaj, moment'o'n post'e, aŭd'is gaj'a'n rid'ad'o'n, ven'ant'a'n el la sam'a direkt'o. Ili traf'is mal'grand'a'n karavan'o'n, konsist'ant'a'n el du'dek'o da vir'o'j kaj vir'in'o'j, kiu'j en tiu moment'o komenc'is far'i aranĝ'o'j'n por dum'nokt'a loĝ'o en oportun'a valet'o. Laŭ aspekt'o la hom'o'j est'is bon'hav'a'j kaj ĝentil'a'j, kaj ili tuj akcept'is la al'ven'ant'o'j'n kun afabl'ec'o kaj bon'humor'o; kelk'a'j el ili eĉ kun tumult'a gaj'ec'o. Post'e Adaha kaj Benoe sci'iĝ'is, ke la karavan'o konsist'is el tri ar'o'j, nom'e, kelk'e da pastr'o'j kaj hierodul'in'o'j; dek'kelk'e da plej'e jun'a'j sinjor'o'j kaj sinjor'in'o'j el Eridu; kaj, fin'e tri kort'eg'an'o'j de la reĝ'a palac'o en Babel; ĉiu'j kun'e vojaĝ'ant'a'j al la ĉef'urb'o. La unu'a ar'o vol'is part'o'pren'i grand'a'n religi'a'n fest'o'n; kaj la du'a ir'is, por ĉe'est'i edz'iĝ'a'n festen'o'n en la palac'o de reĝ'a ofic'ist'o, kaj por si'n amuz'i en la gaj'a urb'eg'o.

Adaha komenc'e sent'is si'n trankvil'ig'it'a kaj feliĉ'a pro tiu ŝajn'e bon'ŝanc'a renkont'o, sed baldaŭ post'e ŝi mal'dolĉ'e ĉagren'iĝ'is. Frivol'a kaj oft'e mal'konven'a kondut'o de la tut'a Eriduanaro ĉirkaŭ la tend'ar'a fajr'o, kaj preskaŭ cinik'a am'ind'um'ad'o al ŝi de du vir'o'j naŭz'is ŝi'n. Ĉi tiu last'a mal'agrabl'aĵ'o est'us evit'ig'it'a al ŝi, se ŝi ne est'us si'n re'tir'int'a de la kun'ul'ec'o de Benoe, kiam ajn oportun'a okaz'o si'n prezent'is. Benoe observ'ad'is tio'n kun tre divers'a'j sent'o'j. Krom kresk'ant'a koler'eg'o pro la kondut'o de la du al'trud'iĝ'em'a'j vir'o'j, kiu ĉiu'moment'e minac'is eksplod'ig'i li'n, du sent'o'j plej'e li'n reg'is: ĉagren'o, kaŭz'e de la pen'o de Adaha evit'i li'n, kaj profund'a rav'it'ec'o pro ŝi'a natur'a nobl'ec'o kaj ŝi'a kor'pur'ec'o, kiu'j'n akr'a kontrast'o kun la ali'a'j vir'in'o'j tre klar'e el'montr'is. Neniam antaŭ'e li vid'is knab'in'o'n, tiel alt'anim'a'n, tiel natur'e virt'a'n, kiel est'is tiu bel'eg'a jun'ul'in'o el la land'o Uc. Ŝi est'is por li revelaci'o, okul'mal'ferm'o. La vir'in'o'j kaj eĉ la jun'ul'in'o'j de li'a kon'at'ar'o difekt'iĝ'is de mal'virt'o'j; kaj kor'pur'ec'o'n mal'mult'a'j atend'is, aŭ ŝajn'e dezir'is. Li'a am'o al Adaha ankoraŭ pli'profund'iĝ'is; kaj li sent'is strang'a'n sopir'o'n, for'kur'i de la viv'o, laŭ kiu li ĝis nun ir'ad'is; for de la mal'virt'o'j de si'a propr'a land'o, kaj ek'loĝ'i en la land'o, kiu posed'as tia'j'n hom'o'j'n, kiel tia'n perl'a'n knab'in'o'n kaj ŝi'a'n sinjor'o'n, kiu pov'is inspir'i al ŝi tia'n ekster'ordinar'a'n fidel'ec'o'n.

Kiam ĉiu'j re'tir'iĝ'is en la tend'o'j'n, krom du gard'ant'o'j apud la tend'ar'a fajr'o, Benoe en'volv'is si'n en mantel'o'n, kaj kuŝ'iĝ'is trans'e antaŭ la mal'ferm'aĵ'o de la tend'o, en kiu Adaha dorm'is kun'e kun la hierodul'in'o'j, — por mal'dorm'i.

La sekv'ant'a'n maten'o'n, unu el la mal'agrabl'a'j am'ind'um'ant'o'j de Adaha (kiu van'e ĉirkaŭ'vag'aĉ'is ŝi'a'n tend'o'n en la nokt'o) re'e ofend'is ŝi'n per persist'a'j atent'aĵ'o'j. Admon'e, kaj ebl'e iom sever'ton'e Benoe al'parol'is li'n:

— Ĉu vi ne rimark'as, sinjor'o, ke vi'a'j am'ind'um'aĵ'o'j tre mal'plaĉ'as al la jun'a vir'in'o? Do, ĉes'ig'u ili'n!

Kun mal'ben'o la Eriduano ek'kri'is: — Kiu vi est'as, impertinent'ul'o? Mal'delikat'a voj'o'rab'ist'o!

— Kaj vi? — koler'eg'e re'dir'is la rab'ist'ar'estr'o, — vend'ist'o de rab'it'aĵ'o'j kaj mal'bon'fam'a diboĉ'ul'o!

Insult'o sekv'is insult'o'n; kaj baldaŭ la du vir'o'j furioz'e inter'bat'iĝ'is. Benoe facil'e venk'us si'a'n fier'a'n, sed de diboĉ'a viv'o mal'fort'ig'it'a'n kontraŭ'ul'o'n, se ties intim'ul'o ne pik'eg'us li'n de mal'antaŭ'e per ponard'o. Grav'e vund'it'e kaj fort'e sang'ant'e, Benoe fal'is ter'e'n. Grand'a tumult'o far'iĝ'is. Preskaŭ la tut'a karavan'an'ar'o el'montr'is viv'a'n mal'trankvil'o'n pri si'a kun'ul'o, kaj nur i'a'n mal'estim'a'n mal'ŝat'o'n pri la mal'nobl'e trakt'it'a gast'o.

Unu hor'o'n post'e Adaha est'is de'nov'e du'op'e kun la rab'ist'o. Ŝi zorg'e lav'is li'a'n vund'o'n, kaj bandaĝ'is ĝi'n laŭ si'a ebl'o per tol'aĵ'o ŝir'it'a el ŝi'a propr'a sub'vest'o. La knab'in'o sent'is si'n tre'eg'e mal'gaj'a kaj konfuz'it'a. Akr'e konflikt'ant'a'j emoci'o'j plen'ig'is ŝi'a'n kor'o'n. Fort'e pel'is ŝi'n dezir'eg'o, rapid'i antaŭ'e'n al Babel, por plen'um'i si'a'n urĝ'a'n misi'o'n, antaŭ ol la tie'a pastr'ar'o pov'os aktiv'iĝ'i. La send'it'o'j de Ajla sen'dub'e vojaĝ'os per la plej rapid'kur'a'j ĉeval'o'j de Zalmuna, sen'inter'romp'e tag'e kaj nokt'e; kaj jam pov'os antaŭ'i ŝi'n. Tamen ŝi ne pov'is ne sent'i, ke ŝi'a tuj'a dev'o nepr'e est'as ĉe la flank'o de la grav'e vund'it'a vir'o, kiu re'foj'e sav'is ŝi'n el grand'a danĝer'o. La rab'ist'o nun dorm'is en ombr'aĵ'o sub terebint'arb'o, kie'n du pastr'o'j li'n port'is laŭ ŝi'a pet'o. Adaha sid'is apud li, medit'ant'e kaj mir'ant'e pri la strang'a situaci'o, en kiu ŝi si'n trov'is: du'op'e kun ebl'e mort'e vund'it'a rab'ist'o, por ŝi fremd'ul'o, kiu al'trud'is al ŝi si'a'n am'o'n; en vast'a, ne'kon'at'a land'o, kun proviz'aĵ'o kaj akv'o apenaŭ sufiĉ'a'j por unu tag'o. Du aŭ tri tag'o'j pov'os ven'i kaj for'pas'i sen preter'pas'o de hom'a est'aĵ'o. Kaj rab'a'j best'o'j! Sen fajr'o ili tre kred'ebl'e far'iĝ'os viktim'o'j de la unu'a sovaĝ'a best'o ĉirkaŭ'vag'ant'a en la nokt'o.

Ĉio'n ĉi tio'n Adaha plen'e kaj viv'e kompren'is, tamen ŝi ne hezit'is moment'o'n. Ŝi decid'iĝ'is rest'i, kvankam ŝi'a kor'o ŝir'iĝ'is de mal'trankvil'o pri Omar kaj la ali'a'j en'danĝer'ig'it'a'j amik'o'j. Unu pens'o don'is al ŝi iom'a'n konsol'o'n: Omar ne dezir'us, ke ŝi ag'u ali'manier'e. Tiam, vid'ant'e si'a'n azen'o'n kaj la ĉeval'o'n de la rab'ist'o trankvil'e manĝ'i, flank'o ĉe flank'o, ŝi trov'is plu'a'n konsol'o'n en la pens'o, ke la Etern'ul'o, kiu ĝis nun tiel mir'ind'e ŝirm'is ŝi'n, ne for'las'os ŝi'n, sed help'os al ŝi plen'um'i la misi'o'n, kiu'n ŝi entrepren'is.

La vund'it'o ĝem'is, kaj Adaha al'ir'is li'n, por far'i al li pli oportun'e. Tiam, la unu'a'n foj'o'n, ŝi atent'e rigard'is li'n kun sci'vol'em'o, si'n demand'ant'e, kia efektiv'e est'as la anim'o de la vir'o, kiu, kiom ŝi jam vid'is, montr'is tia'n strang'a'n miks'aĵ'o'n de mal'nobl'ec'o kaj nobl'ec'o, de sovaĝ'ec'o kaj mild'ec'o, de fier'ec'o kaj humil'ec'o. — Cert'e, — ŝi pens'is, — li est'as influ'ebl'a de nobl'a'j hom'o'j, kaj inklin'a, en la profund'o de si'a anim'o, al pli alt'a'j ideal'o'j, ol tiu'j, kiu'j'n la idol'an'a eduk'ad'o pov'us met'i antaŭ li'n. — Li'a ekster'aĵ'o supoz'ig'is kvazaŭ nobel'a'n de'ven'o'n; kaj li'a vizaĝ'o, kvankam en tiu moment'o pal'a kaj dolor'streĉ'it'a, est'is plaĉ'a kaj inteligent'a, kaj ne sen nobl'a'j trajt'o'j.

Sed tie ni dev'as las'i dum kelk'a temp'o la du tiel strang'e inter'rilat'iĝ'int'a'j'n hom'o'j'n, kaj trans'lok'i ni'n al Babel, kie Omar kaj li'a'j nov'a'j amik'o'j ĵus al'ven'is.

Ĉapitr'o X

Babel

Dek jar'o'j pas'is de kiam Omar, la last'a'n foj'o'n, vizit'is la mir'ind'a'n urb'eg'o'n Babel. Tiam li esplor'is, kun'e kun du fil'o'j de Ijob, ĝi'a'j'n mult'a'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n kun viv'a interes'o kaj mult'e da plezur'o. De tiu temp'o mal'ĝoj'a'j tra'viv'aĵ'o'j far'is el li serioz'a'n, oft'e tre mal'gaj'a'n hom'o'n. Nun li dir'ad'is al si, ke li mal'am'as la urb'eg'o'n kun ĝi'a'j de'log'a'j bel'eg'aĵ'o'j kaj mir'ind'aĵ'o'j, pro la moral'a pere'o, kiu'n ĝi kaŭz'as al mult'a'j hom'o'j, kaj pro tio, ke ĝi est'as la font'o mem de ĉiu'j spirit'a'j abomen'aĵ'o'j. Tamen, malgraŭ tiu mal'am'o, li sent'is si'n strang'e al'log'at'a de ĝust'e ĉi tiu'j abomen'aĵ'o'j. Li preskaŭ ne sci'is kial. Ebl'e per ili li pov'os cert'ig'i al si, ke li est'as prav'a rilat'e al la mal'util'eg'o de la idol'kult'o. Ju pli mal'bon'a'j do ili est'as, des pli prav'a est'as li'a kondamn'a juĝ'o. Krom tio, la esper'o, ie renkont'i Zalmunan en Babel neniam est'is tre mal'proksim'e de li'a'j pens'o'j.

Foj'o'n post foj'o li decid'iĝ'is, se li ŝi'n renkont'os, kaj se oportun'a okaz'o si'n prezent'os, fin'e hav'ig'i al si cert'ec'o'n pri la mal'agrabl'a'j oni'dir'o'j rilat'e al ŝi. La ne'cert'ec'o pri ŝi far'iĝ'is ĉiam pli ne'el'port'ebl'a. Kaj tamen, kelk'a'foj'e al'trud'is si'n la pens'o, ke ebl'e prefer'ind'e est'us, viv'ad'i en tromp'a paradiz'o, ol est'i sen'esper'e kaj por ĉiam apart'ig'it'a for de ŝi.

La ĉef'o'j de la astr'ologi'a kolegi'o akcept'is la Egiptajn gast'o'j'n kaj Omar'o'n kun grand'a'j parad'o kaj kor'ec'o; kaj ĉiu'j esper'is kun'e pas'ig'i tre agrabl'a'n temp'o'n. Kvankam Omar bon'e sci'is, ke, por la Babel'an'o'j, astronomi'a'j labor'o'j est'as nur rimed'o al cel'o, nom'e, astr'ologi'a'j konstat'o'j — precip'e preskaŭ ĉiu'tag'a'j horoskop'a'j antaŭ'dir'o'j pri la bon'fart'o de la reĝ'o — li sent'ad'is fort'a'n ambici'o'n vizit'i la kolegi'o'n, en kiu li nun est'is honor'at'a gast'o, kaj inter'parol'i kun la fam'e'kon'at'a'j astr'olog'o'j, kiu'j nun kun apart'a ĝentil'ec'o far'is si'a'n ebl'o'n, agrabl'ig'i al li la vizit'o'n.

Hamul ver'dir'e ne supoz'is, ke li'a vizit'o al la kolegi'o don'os al li sen'miks'a'n kontent'ec'o'n. Li tim'is, ke kelk'a'j ne'evit'ebl'a'j diskut'o'j kun la astr'olog'o'j est'os tiel sen'util'a'j, kiel la debat'o'j est'is kun la Egipta pastr'ar'o, kvankam ekzist'is silent'a inter'konsent'o, ke li ven'is nur kiel scienc'ist'o. Hamul posed'is i'a'n tradici'a'n sci'ad'o'n, hered'it'a'n post Ŝem, kaj komunik'it'a'n de patr'o al fil'o. Tio ebl'ig'is al li form'i pli ver'a'j'n ide'o'j'n pri la mister'o'j de la stel'a ĉiel'o, kaj far'i mult'e pli ĝust'a'j'n kaj preciz'a'j'n kalkul'o'j'n. Du sekret'o'j de li'a sci'ad'o est'is sci'o'j pri la oblikv'ec'o de la ekliptik'o kaj pri la fakt'o, ke la ter'o est'as glob'eg'o, flug'pend'e ekvilibr'ig'it'a en la spac'o — pri kiu'j afer'o'j nek la Egiptaj pastr'o'j, nek la Babelaj astr'olog'o'j hav'is supoz'et'o'n. Krom tio, li posed'is mult'e pli preciz'a'j'n mezur'instrument'o'j'n.

La Ŝem'id'o en'sorĉ'is la tut'a'n kolegi'an'ar'o'n per si'a ekster'ordinar'a sci'o pri la stel'o'j. Kun kor'tuŝ'a elokvent'ec'o kaj preskaŭ solen'a tim'o li parol'ad'is pri la mir'ind'aĵ'o'j de la univers'o, la ne'kompren'ebl'a vast'ec'o kaj la sen'erar'a preciz'ec'o de la stel'voj'o'j. Sed, kiam li sen'tim'e asert'is, ke li'a sci'ad'o est'as nur rest'aĵ'o de sci'ad'o, komunik'it'a de la Etern'ul'o mem al la unu'a'j pra'patr'o'j, kaj precip'e al li'a pra'av'o Ŝem; kiam li mal'kovr'is la mister'o'n de la zodiak'o, montr'ant'e, ke ĝi est'as etern'a bild'ar'o, don'it'a de la Etern'ul'o pri Si'a grand'a sav'o'plan'o rilat'e al la tut'a hom'ar'o, tiam la Babelaj astr'olog'o'j konstern'iĝ'is kaj ne'kred'em'e ek'sku'is la kap'o'n. Kelk'a'j el ili rigard'is li'a'j'n asert'o'j'n kiel afer'o'j'n lim'tuŝ'ant'a'j'n al blasfem'o kaj mal'pi'a mal'konfes'o pri la di'o'j de Babel. Tamen, tiel grand'a est'is ili'a respekt'eg'o antaŭ la grand'aĝ'ul'o, kaj la sent'o de ili'a propr'a mal'super'ec'o al li, ke ili ne kuraĝ'is star'ig'i diskut'o'j'n pri li'a mal'ortodoks'ec'o.

Grand'a honor'o atend'is en la sekv'ant'a tag'o la ĉef'direktor'o'n de la kolegi'o kaj li'a'j'n gast'o'j'n. Alt'rang'a ofic'ist'o de la reĝ'a kort'eg'o ven'is kun komunik'o, ke la reĝ'o dezir'as vid'i ili'n. Li'a sankt'a moŝt'o, kiel la plej alt'a ĉef'pastr'o kaj ter'a en'korp'iĝ'o de Merodaĥ, bon'vol'as honor'i per si'a ĉe'est'o la solen'a'n en'konduk'o'n de li'a plej aĝ'a fil'o en la mister'o'j'n de la plej sekret'a pastr'a kred'o. Sur la voj'o al la templ'o li permes'os aŭdienc'o'n al kelk'e da privilegi'ul'o'j. Ĉi tiu ne'atend'it'a sci'ig'o kaŭz'is ĝoj'o'n kaj ekscit'iĝ'o'n ĉe la invit'it'o'j, kun escept'o de Hamul, kiu trankvil'e kaj dign'o'plen'e respond'is al la alt'rang'ul'o:

— Mi tre volont'e plen'um'os la afabl'a'n dezir'o'n de la reĝ'o.

Parad'e si'n vest'int'e, la invit'it'o'j akompan'is la kort'eg'an'o'n al la palac'o sur ar'o da luks'a'j ĉar'o'j, atend'int'a'j ili'n antaŭ la pord'eg'o de la kolegi'o. Amas'o da sci'vol'em'a'j hom'o'j jam kolekt'iĝ'is ĉirkaŭ la ĉar'ar'o, kaj bru'e salut'is la fremd'ul'o'j'n. La fam'o de la Egipta saĝ'eg'ul'o jam dis'vast'iĝ'is en la urb'o. Dek'kelk'e da jun'a'j fervor'ul'o'j kur'e eskort'is li'a'n vetur'il'o'n, jen super'ŝut'ant'e li'n per laŭd'o'j, jen laŭt'voĉ'e sci'ig'ant'e al la popol'o, ke tio est'as la fam'a du'cent'jar'ul'o, la plej grand'a saĝ'ul'o en la mond'o, vizit'ont'a la reĝ'o'n. Antaŭ ol ili ating'is la pord'eg'o'n de la palac'o, tia dens'a popol'amas'o kun'kur'is, ke la ir'ad'o de la ĉar'o'j mal'help'iĝ'is, kaj la palac'a'j gard'ist'o'j dev'is mal'obstrukc'i la voj'o'n. Hamul mild'e admon'is la tro'oficial'em'a'j'n gard'o'soldat'o'j'n ne uz'i per'fort'o'n, dir'ant'e:

— Mi mal'ĝoj'us, se la bon'kor'ec'o de ĉi tiu'j bon'a'j hom'o'j kaŭz'us al iu mal'feliĉ'o'n. — Tuj la gard'ist'o'j ĉes'is kruel'e for'puŝ'i la amas'o'n per si'a'j lanc'o'j; kaj la hom'o'j mem respekt'o'plen'e iom si'n re'tir'is, por las'i al la reĝ'a'j gast'o'j liber'a'n voj'o'n.

La kvartal'o, tra kiu la vetur'il'o'j pas'is, konsist'is plej'part'e el dom'eg'o'j kaj palac'o'j de alt'rang'ul'o'j kaj kort'eg'an'o'j, kaj el templ'o'j. Omar, kiu trov'iĝ'is en la sam'a vetur'il'o kun'e kun Hamul, rimark'is, ke li'a kun'ul'o ne dediĉ'as mult'e da atent'o al ĉi tiu'j interes'aĵ'o'j, sed pli zorg'e esplor'as per la okul'o'j la hom'o'j'n sur la strat'o'j. Diven'int'e la pens'o'j'n de la grand'aĝ'ul'o, li demand'is kun'sent'em'e:

— Ĉu vi esper'as, Hamul, okaz'e vid'i la vizaĝ'o'n de vi'a nep'o?

— Jes, la bild'o de la jun'ul'o ĉiam star'as antaŭ mi'a'j okul'o'j. La spirit'o, kiu pel'is mi'n ĉi tie'n, ne send'is mi'n for al van'a serĉ'ad'o. Mi trov'os li'n.

Ar'o da fest'e vest'it'a'j kort'eg'an'o'j atend'is la invit'it'o'j'n antaŭ la impon'a pord'eg'o de la palac'o, por konduk'i ili'n al la lok'o destin'it'a por la aŭdienc'o. Solen'e ili salut'is la reĝ'a'j'n gast'o'j'n: — Pac'o est'u kun vi. — La al'ven'ant'o'j tiel sam'e ceremoni'e respond'is: — Pac'o est'u vi'a.

Ĉe ambaŭ flank'o'j de la pord'eg'o star'is kolos'a'j, granit'a'j figur'o'j, flug'il'hav'a'j vir'bov'o'j kun hom'a'j kap'o'j. Ili est'is majest'e aspekt'ant'a'j geni'o'j, nom'it'a'j Sed'i, kies special'a, imput'it'a dev'o est'is for'ten'i mal'bon'a'j'n spirit'o'j'n for de la reĝ'a loĝ'ej'o. Intern'e de la alt'a'j mur'o'j reg'is viv'a dis'mov'iĝ'ad'o. En la vast'a kort'o antaŭ la ĉef'a part'o de la grand'a palac'o mult'e'nombr'a'j ofic'ist'o'j kaj serv'ist'o'j rapid'ad'is ĉi tie'n kaj tie'n. La sub'ĉambelan'o'j afabl'e konduk'is la fremd'ul'o'j'n tra kelk'e da ne'privat'a'j ĉambr'o'j de la vast'a konstru'aĵ'o. Plej interes'a por la gast'o'j est'is grand'eg'a festen'ej'o, sen'tegment'a, kun escept'o de unu part'o, kie, sub tre alt'a plafon'o, konstru'it'a el masiv'a'j trab'o'j, trov'iĝ'is tre'eg'e luks'a baldaken'o. Sub la baldaken'o star'is larĝ'a estrad'o kun reĝ'a tron'o, kelk'e da honor'seĝ'o'j kaj long'a, or'teg'it'a tabl'o. Ĉe ambaŭ flank'o'j de la spac'o tuj antaŭ la reĝ'a estrad'o, kaj ankoraŭ sub la tegment'o, oni vid'is balkon'o'j'n kun bel'a'j drapir'aĵ'o'j.

La plank'o de la hal'o est'is pavim'it'a per lert'e kun'met'it'a'j plat'o'j kun desegn'aĵ'o'j, jen geometri'a'j, jen arabesk'a'j aŭ flor'bild'o'j de mult'a'j bril'a'j kolor'o'j. La alt'a'j mur'o'j est'is intern'e kovr'it'a'j, preskaŭ tut'e, per divers'kolor'e emajl'it'a'j brik'o'j. Je regul'a'j inter'spac'o'j vid'iĝ'is grand'a'j ŝton'a'j tabul'o'j kun gravur'it'a'j aŭ relief'e skulpt'it'a'j bild'o'j kaj sur'skrib'o'j, kronik'ant'a'j hero'aĵ'o'j'n de la reĝ'o'j aŭ de la naci'a hero'o kaj du'on'di'o Gilgameŝ. Mult'e'nombr'a serv'ist'ar'o est'is okup'it'a pret'ig'i la festen'ej'o'n por parad'a regal'o je la honor'o de la reĝ'id'o, en'konduk'ot'a en la mister'o'j'n de la pastr'a kred'o.

Tra'pas'int'e la festen'ej'o'n, oni el'ir'is la ĝarden'o'n, en kiu la aŭdienc'o okaz'os. Tiu ĝarden'o est'is pli ĝust'e vast'a park'o'simil'a ter'aĵ'o, supoz'ebl'e uz'at'a por ali'a'j cel'o'j krom promen'ad'o. Tie jam star'is dis'a'j grup'o'j da vir'o'j, atend'ant'a'j la tra'pas'o'n de la reĝ'o. La kort'eg'an'o, kiu al'port'is la invit'o'n, lok'is si'a'j'n protekt'at'o'j'n sub grand'a'n ombr'o'riĉ'a'n kverk'o'n apud pord'o, konduk'ant'a al pli mal'grand'a kaj pli bel'a, privat'a ĝarden'o. Tie ili est'is dev'ig'at'a'j atend'i pli ol unu hor'o'n; sed la afabl'a'j kort'eg'an'o'j tiel bon'e distr'is si'a'j'n gast'o'j'n, ke la temp'o agrabl'e for'flug'is.

Fin'e viv'a mov'iĝ'ad'o anonc'is la al'ven'o'n de la reĝ'o kun li'a sekv'ant'ar'o. Du ar'o'j da vir'o'j, lok'it'a'j pli proksim'e al la pord'o, el kiu la reĝ'o ven'is, est'is prezent'it'a'j al li antaŭ'e. Tio est'is por ni'a'j pli jun'a'j amik'o'j oportun'a okaz'o rimark'i la proced'o'n ĉe reĝ'a aŭdienc'o. La an'o'j de la unu'a grup'o preskaŭ sur'ventr'iĝ'is, tuj kiam la reĝ'o halt'is. Ĉe sign'o de unu el la kort'eg'an'o'j, kiu ankaŭ tre profund'e si'n klin'is, ili lev'iĝ'is kaj atend'is, ĝis la reĝ'o etend'is al ili si'a'n or'a'n sceptr'o'n. Tiam ili al'proksim'iĝ'is mal'rapid'e, daŭr'e riverenc'ant'e. La unu'a aŭdienc'o ne daŭr'is pli ol du aŭ tri minut'o'j'n, kaj ŝajn'e ne est'is tre kontent'ig'a por ĉiu'j koncern'at'o'j. La du'a grup'o konsist'is el tri alt'rang'a'j oficir'o'j, al kiu'j est'is permes'at'e adiaŭ'i la reĝ'o'n, antaŭ ol ili for'ir'os por entrepren'i i'a'n milit'ir'o'n. Ili ankaŭ profund'e riverenc'is tri foj'o'j'n, sed respond'is al la reĝ'o kun soldat'a si'n'ten'o, kaj ŝajn'e pli sen'ĝen'e ol la unu'a'j prezent'it'o'j. Post kelk'e da minut'o'j la reĝ'o for'ir'is de la oficir'o'j, kaj si'n turn'is al la grup'o sub la kverk'o.

La aŭtokrat'a reg'ant'o de la vast'a Babela imperi'o est'is impon'a, reĝ'a figur'o, mez'aĝ'a, alt'kresk'a kaj fort'muskol'a. Li'a mien'o est'is la fier'a mien'o de vir'o plen'e konsci'ant'a si'a'n preskaŭ sen'lim'a'n potenc'o'n, kutim'int'a, est'i ador'at'a kiel di'o, kaj blind'e obe'at'a. Li'a'j'n vizaĝ'o'trajt'o'j'n oni pov'us nom'i plaĉ'a'j, se li ne est'us al'pren'int'a en tiu moment'o sever'a'n mien'o'n, kiu'n, laŭ li'a supoz'o, la okaz'o postul'is. Li'a long'a barb'o kaj li'a'j abund'a'j kap'o'har'o'j est'is tre zorg'e friz'it'a'j en form'o de apart'a'j, long'a'j bukl'o'j. Ĉirkaŭ la kap'o li port'is or'a'n zon'et'o'n, tre simil'a'n al la zon'et'o, kiu'n port'is Omar. Super soldat'a vest'o li sur'hav'is blank'a'n ĉef'pastr'a'n mantel'o'n kun or'faden'a'j sur'brod'aĵ'o'j, reprezent'ant'a'j drak'o'simil'a'j'n serpent'o'j'n.

Laŭ ĝentil'a pet'o de la ĉambelan'o, Hamul star'is en la mez'o de la vic'o de la prezent'ot'o'j. Ĉe li'a dekstr'a flank'o star'is la tri Egiptaj student'o'j, kaj ĉe li'a mal'dekstr'a, Omar kaj la ĉef'direktor'o de la astr'ologi'a kolegi'o. La kort'eg'an'o paŝ'is antaŭ'e'n kelk'e da paŝ'o'j renkont'e al lz reĝ'o kaj ties luks'eg'e vest'it'a sekv'ant'ar'o, kaj profund'e riverenc'is mult'foj'e. La tut'a grup'o sub la kverk'o, kun escept'o de Hamul, sekv'is li'a'n ekzempl'o'n. La blank'har'a grand'aĝ'ul'o salut'is la regn'estr'o'n per facil'a, sed solen'a klin'o, kvazaŭ li salut'as respekt'ind'a'n sam'stat'an'o'n, kaj post'e star'is rekt'a inter la humil'eg'e riverenc'ad'ant'a'j vir'o'j, trankvil'e kaj dign'o'plen'e, atend'ant'e respond'a'n salut'o'n, aŭ almenaŭ, salut'a'n al'parol'o'n de la reĝ'o. Sur la vizaĝ'o'j de la ramp'aĉ'em'a sekv'ant'ar'o aper'is sign'o'j de grand'a mir'o; sur kelk'a'j el ili eĉ sign'o'j de konstern'o kaj indign'o. La reĝ'o eĉ ne klin'et'is la kap'o'n. Preskaŭ ne'rimark'ebl'a rid'et'o, per kiu li, moment'o'n antaŭ'e, vol'is moder'ig'i la kutim'a'n sever'ec'o'n de si'a mien'o, mal'aper'is, kaj esprim'o'j de mal'plezur'o kaj ĉagren'o ek'vid'iĝ'is en li'a'j mal'hel'a'j okul'o'j. Tut'e natur'e li pens'is, ke kelk'minut'a aŭdienc'o est'os por ĉiu hom'a est'aĵ'o, kiel ajn alt'eg'a, ne'taks'ebl'a honor'o, kaj plen'ig'os li'n per pi'a tim'o. Sed antaŭ li star'is fremd'ul'o, kiu per si'a mien'o montr'is al li, ke ekzist'as majest'o, krom imperi'estr'a majest'o: la majest'o de saĝ'o kaj de sen'makul'a nobl'ec'o. Krom tio, ĉu tiu fremd'ul'o ne sent'as la dign'o'n de rekt'a de'ven'o — laŭ li'a pretend'o — de ekster'ordinar'e potenc'a kaj kler'a reĝ'o, Ŝem?

La reĝ'o Babela est'is tro fier'a el'montr'i antaŭ si'a'j kort'eg'an'o'j la profund'ec'o'n de si'a ĉagren'o, kaj ver'dir'e, tro alt'anim'a daŭr'e sent'i koler'o'n pro tiu strang'a si'n'ten'o. Mal'e, li ne pov'is ne sent'i — kio'n li neniam sent'is antaŭ'e — spirit'a'n mal'super'ec'o'n antaŭ ali'a hom'o. Plu'e, al'trud'iĝ'is al li la pens'o, ke eĉ imperi'estr'a majest'o est'as en la okul'o'j de tia hom'o, kompar'e, nur van'aĵ'o. En la daŭr'o de unu moment'o li ricev'is tre grav'a'n lecion'o'n: li venk'is si'n mem. La vir'o'j, star'ant'a'j ĉirkaŭ li, kutim'int'a'j zorg'e observ'i ĉiu'j'n humor'nuanc'et'o'j'n sur la vizaĝ'o de la reĝ'o, mir'is, vid'ant'e sur ĝi sign'o'j'n de anim'batal'o. Ankoraŭ pli ili mir'is, vid'ant'e la fier'a'n, majest'a'n reĝ'o'n al'pren'i afabl'a'n, preskaŭ humil'a'n mien'o'n. La kort'eg'an'ar'o tuj al'konform'ig'is si'a'j'n mien'o'j'n al la si'n'ten'o de la reĝ'o, si'n demand'ant'e tamen, kun respekt'a tim'o, kia hom'o ĉi tiu est'as, kiu kuraĝ'as tia'manier'e si'n ten'i antaŭ li'a glor'a majest'ec'o, ne kaŭz'ant'e eksplod'o'n de li'a koler'eg'o!

La kort'eg'an'o, kiu konduk'is la fremd'ul'o'j'n, nun al'parol'is la reĝ'o'n:

— Ho, reĝ'o, viv'u etern'e! Vol'u favor'kor'e permes'i, ke mi humil'e prezent'u al vi jen Hamulon el la land'o Egipta, kiu per la mult'e'nombr'ec'o de si'a'j jar'o'j kaj la grand'a saĝ'o de si'a kor'o montr'as, ke la di'o'j rigard'as li'n kun apart'a favor'o. Li'a mir'ind'a sci'o pri la stel'a ĉiel'o kaj pri mult'a'j ali'a'j afer'o'j super'as eĉ la grand'a'n sci'ad'o'n de la Ĥaldeoj. Jen star'as Nobaĥ, Zelofedad kaj Okran, li'a'j feliĉ'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j, kiu'j, kun'e kun li, est'as send'it'o'j de la alt'a Egipta pastr'ar'o al la astr'ologi'a kolegi'o de vi'a reĝ'a moŝt'o. Kaj jen est'as amik'o de Hamul, Omar, el la land'o Uc, fam'e'kon'at'a, tiel sam'e pro si'a diligent'a observ'ad'o de la stel'o'j, kiel pro si'a'j grand'a'j virt'o'j. Gamil-Sin, la ĉef'direktor'o de la astr'ologi'a kolegi'o jam hav'is la honor'o'n est'i prezent'at'a al la reĝ'o.

Plen'um'int'e si'a'n komisi'o'n, kaj re'e riverenc'int'e, la alt'rang'ul'o si'n re'tir'is inter la kort'eg'an'ar'o'n mal'antaŭ la prezent'it'ar'o. La reĝ'o respond'is al la riverenc'o'j de la ses vir'o'j, kiam ili laŭ'vic'e prezent'iĝ'is, per facil'a klin'o de la kap'o kaj afabl'a rid'et'o, kiu tamen ne pov'is tut'e kaŝ'i la mal'gaj'ec'o'n de li'a kor'o. Unu'e li al'parol'is Hamulon. Dum la parol'o li pen'is, pli ol unu foj'o'n, konserv'i si'a'n kutim'a'n si'n'ten'ad'o'n de reĝ'a super'ec'o, sed kontraŭ'vol'e profund'a sent'o de respekt'eg'o ig'is li'n akcept'i humil'a'n aspekt'o'n kaj mild'a'n voĉ'ton'o'n. Li dir'is:

— La kolegi'o, kies gast'o vi est'as, ho Hamul, kaj mi'a tut'a kort'eg'an'ar'o rigard'as vi'a'n vizit'o'n kiel grand'a'n honor'o'n. Mi part'o'pren'as ili'a'n sent'o'n. La plej alt'a privilegi'o de reĝ'o ja est'as honor'i la saĝ'o'n kaj la nobl'o'n. La fam'o pri vi'a saĝ'ec'o kaj vi'a nobl'ec'o jam ating'is mi'a'j'n orel'o'j'n; kaj nun mi ĝoj'as vid'i vi'n antaŭ mi, kvankam mi'a'j di'o'j ne trov'as ŝat'o'n en vi'a kor'o. — Ombr'et'o de mal'plezur'o tra'kur'is li'a'n vizaĝ'o'n dum mal'long'a moment'o, sed, tuj reg'ant'e si'n, li mild'e parol'is plu'e: — Kiom est'as la jar'o'j de vi'a viv'o?

Hamul re'e salut'is la reĝ'o'n laŭ la sam'a manier'o, kiel antaŭ'e, kaj respond'is grav'a'mien'e:

— La Etern'ul'o al'don'u mult'a'j'n, feliĉ'a'j'n tag'o'j'n al la viv'o de la reĝ'o de ĉi tiu grand'a land'o, kaj ben'u li'a'n popol'o'n. Mi est'is cent'jar'ul'o, kiam la patr'o de vi'a reĝ'a moŝt'o ek'vid'is la lum'o'n de la mond'o. Du'cent jar'o'j kaj unu for'pas'is, de kiam mi nask'iĝ'is. Tio est'as long'a viv'o; sed, mezur'it'e per la mult'e'nombr'ec'o de mi'a'j aventur'a'j tra'viv'aĵ'o'j kaj la diligent'ec'o de mi'a'j labor'o'j, ĝi est'as mult'e pli long'a. La viv'o ja ne mezur'iĝ'as per jar'o'j, sed per la nombr'o de la task'o'j plen'um'it'a'j en ĝi.

— Tio est'as ver'o, — respond'is la reĝ'o pens'em'e, — mi'a viv'o ankaŭ est'as si'n'sekv'o de pen'ig'a'j labor'o'j. Ne est'as, ebl'e, en mi'a regn'o hom'o, kiu mal'pli ripoz'as ol mi. — Si'n turn'ant'e al la tri jun'a'j Egiptoj, li dir'is, al'pren'ant'e iom'et'e pli rigid'a'n si'n'ten'o'n: — Mi esper'as, ke vi'a vizit'o al mi'a kolegi'o est'os feliĉ'a kaj frukt'o'don'a. Neni'o pov'as amik'ig'i du parenc'a'j'n popol'o'j'n pli, ol alt'a'j, komun'a'j cel'o'j. Vi est'as envi'ind'a'j, sinjor'o'j; pli nobl'a'n okup'o'n mi ne pov'as al mi prezent'i, ol am'a'n observ'ad'o'n al la stel'o'j kaj el'serĉ'ad'o'n de la vol'o de la di'o'j.

Al'parol'ant'e Omar'o'n, la reĝ'o rigard'is li'n kun iom strang'a sci'vol'em'o. Li parol'is, kvazaŭ li ne est'as cert'a, ĉu li'a'j propr'a'j vort'o'j est'as konven'a'j; ĉu ne kuŝ'as en la profund'o de la anim'o de la vir'o antaŭ li sent'o'j, kiu'j'n ties honest'a, pens'em'a vizaĝ'o ne vid'ig'as. Tamen li parol'is afabl'e, preskaŭ plaĉ'i'vol'e:

— Omar, vi'a nom'o kaj mi ne est'as fremd'ul'o'j. Mi aŭd'is pri vi'a'j escept'a'j virt'o'j. Tia'j'n vir'o'j'n mi bezon'as en Babel. Pri'pens'u tio'n.

Honor'int'e per kelk'e da konven'a'j vort'o'j Gamil-Sinon, la ĉef'direktor'o'n de la kolegi'o, la reĝ'o ampleks'is per la rigard'o kaj sving'o de la sceptr'o la vic'o'n de la ĵus al'parol'it'a'j vir'o'j, kaj dir'is plu'e:

— Hodiaŭ vesper'e okaz'os festen'o pro la honor'o de princ'o Ilu-Zat, mi'a fil'o. Honor'a'j lok'o'j est'os rezerv'it'a'j por vi ĉiu'j. Ĝis la re'vid'o, do; bon'fart'u. — Respond'int'e al la salut'o de la tut'a grup'o per facil'a klin'o de la kap'o, la reĝ'o for'ir'is, sekv'at'e de grand'a nombr'o da ofic'ist'o'j, kort'eg'an'o'j kaj ali'a'j alt'rang'ul'o'j. La post'rest'ant'a'j kort'eg'an'o'j fervor'e gratul'is la invit'it'o'j'n pri la rimark'ind'a afabl'ec'o de la reĝ'o.

Vid'ant'e, ke la pli'mult'o de la Babel'an'o'j avid'e ĉirkaŭ'is Hamulon, por pli proksim'e kon'at'iĝ'i kun tia eminent'ul'o, Omar, ĉe oportun'a okaz'o, for'las'is la grup'o'n, kaj en'ir'is la apud'a'n, mal'grand'a'n ĝarden'o'n. Li vol'is est'i sol'a, kaj pri'pens'i la ekster'ordinar'a'n parol'o'n de la reĝ'o al li. Kiu menci'is li'a'n nom'o'n al la reĝ'o? Kaj kio est'as la cel'o de li'a lakon'e esprim'it'a invit'o, ek'loĝ'i en Babel? Ĉu tio est'as alud'o pri far'ot'a propon'o, ke li akcept'u i'a'n oficial'a'n pozici'o'n? Se jes, kia'n? La ide'o est'as ja fantazi'a, ne'ebl'a! Tamen ĝi lud'em'e en'sorĉ'is li'n; kaj li ne vol'is tut'e el'puŝ'i ĝi'n el si'a'j pens'o'j.

Kvankam la land'o Uc ne est'is sub efektiv'a reg'ad'o de la Babela reĝ'o, ĝi ne pov'is si'n rigard'i kiel sen'de'pend'a'n region'o'n. La influ'o de la Babela kultur'o kaj la ĉiu'tag'a'j inter'rilat'o'j kun la potenc'a imperi'o ig'is ĝi'a'n sen'de'pend'ec'o'n nur ŝajn'a. I'a'j mal'grav'a'j, konflikt'a'j interes'o'j, aŭ intern'a mal'pac'o pov'us kaŭz'i plen'a'n en'korp'iĝ'o'n de la land'o sub pli-mal'pli sever'a administr'ant'o. Mult'a'j hom'o'j do rigard'us ĝentil'a'n invit'o'n de la reĝ'o, tia'n, kia'n Omar sen'dub'e ĵus ricev'is, preskaŭ kiel ordon'o'n, kiu'n mal'ŝat'i est'us tre mal'saĝ'e.

En la brust'o de Omar ek'batal'is kontraŭ'a'j inklin'o'j. Ĝis antaŭ ne'mult'a'j tag'o'j neni'a difin'ebl'a dezir'o ven'is al li, for'las'i la trankvil'ec'o'n de si'a bel'a hejm'land'o kaj la mult'e'nombr'a'n, simpati'a'n amik'ar'o'n, por komenc'i nov'a'n viv'o'n en Babel. Li'a medit'em'a kaj trankvil'am'a temperament'o ĝis nun lig'is li'n fort'e al la kviet'a'j kamp'o'j kaj la naiv'a'j kamp'ar'an'o'j de Betraĥ. Sed la konsil'o'j de li'a saĝ'a amik'o Lemuel, la instig'ad'o'j de Zalmuna, kaj la agrabl'a'j inter'rilat'o'j kun la kolegi'an'o'j kaj kort'eg'an'o'j jam iom'e inklin'ig'is li'n rigard'i kun mal'pli da mal'favor'o period'a'n trans'loĝ'iĝ'o'n al la ĉef'urb'o. Nun li ne pov'is ne sent'i, ke malgraŭ li'a de'natur'a si'n'de'ten'em'o, malgraŭ li'a fort'a mal'am'o kontraŭ la pli abomen'a'j form'o'j de la idol'kult'o, viv'o en Babel propon'us al li mult'a'j'n al'log'aĵ'o'j'n, ebl'e tiu'n feliĉ'o'n, kiu'n li ja jam de'long'e van'e serĉ'is. Ĉu li ne pov'is, — li si'n demand'is, — vid'i en tio kaj en la ekster'ordinar'a invit'o de la reĝ'o — se tia ĝi est'as — montr'il'o'n de la Di'a vol'o?

Dum ĉi tiu'j pens'o'j tra'pas'is li'a'n kap'o'n, li ne est'is sen'sent'a pri la ĉarm'a bel'ec'o de la ĝarden'o, en kiu li si'n trov'is. Li'a anim'o est'is tro impres'ebl'a de ĉio bel'a, por ne rimark'i ĝi'n kaj plezur'iĝ'i en la flor'bed'o'j, art'e aranĝ'it'a'j fremd'land'a'j arb'o'j kaj ombr'o'riĉ'a'j laŭb'o'j. Ĉirkaŭ'rigard'ant'e kaj ĝu'ant'e la okul'plaĉ'a'n vid'aĵ'o'n, li ek'sent'is facil'kor'ec'o'n kaj esper'em'o'n, kiu'j ŝajn'is al li mem strang'a'j.

Subit'e Omar vid'is tra ne'dens'a arb'et'aĵ'ar'o, tut'e proksim'e, ar'et'o'n da blank'e'vest'it'a'j vir'in'o'j. Diskret'e li jam vol'is si'n re'tir'i, kiam li rimark'is, ke unu vir'in'o sen'sci'e al'proksim'iĝ'is al li, dum la ali'a'j ek'for'ir'is kaj baldaŭ mal'aper'is.

— Omar!

— Zalmuna!

La nom'o'j el'iĝ'is sam'moment'e kaj laŭ manier'o, kiu ambaŭ'flank'e esprim'is ne nur grand'a'n surpriz'o'n, sed ankaŭ grand'a'n ĝoj'o'n. La subit'ec'o de la renkont'o ig'is ili'n el'montr'i en la okul'o'j, kvazaŭ per mal'long'a ek'bril'o, am'o'n tiel profund'a'n, ke ambaŭ fort'e embaras'iĝ'is — tamen de mal'sam'a'j kaŭz'o'j. Post moment'a silent'o Omar ek'parol'is la unu'a:

— Kia surpriz'o, vid'i vi'n ĉi tie en privat'a ĝarden'o de la reĝ'o!

— Kaj kiu atend'us vid'i vi'n ĉi tie, Omar? Mi'a supr'iz'o cert'e est'as tiel grand'a, kiel pov'as est'i la vi'a.

— Sen'dub'e vi jam aŭd'is pri la al'ven'o de Hamul, la fam'a astronom'o kaj saĝ'ul'o el Egipt'uj'o...

— Jes, la tut'a urb'o parol'as pri li.

— Nu, li kaj li'a'j tri kun'ul'o'j, sur'voj'e al Babel, ven'is Betraĥon por vizit'i Ijobon, pri kies mir'ind'a'j tra'viv'aĵ'o'j ili aŭd'is. Ni kor'e inter'amik'iĝ'is, kaj la am'ind'a grand'aĝ'ul'o tre pet'is mi'n akompan'i ili'n ĉi tie'n, kaj kun'e kun ili gast'i en la reĝ'a astr'ologi'a kolegi'o.

— Ĉu kun permes'o de vi'a nobl'a gast'o Lemuel? — Zalmuna demand'is per voĉ'ton'o, sugest'ant'a sam'temp'e plend'em'o'n, petol'em'o'n kaj mal'estim'o'n.

— Ia urĝ'a afer'o vok'is Lemuelon al Eridu. Ni vojaĝ'is kun'e ĝis Uruk; sed li promes'is serĉ'i ni'n post ne'mult'a'j tag'o'j. La reĝ'o dezir'is vid'i Hamulon, kaj sekv'e ni ĉiu'j hav'is la honor'o'n est'i prezent'at'a'j al li antaŭ kelk'e da minut'o'j en la apud'a park'o.

— Ho, ver'e! Ĉu la reĝ'o al'parol'is ankaŭ vi'n?

— Li'a'j vort'o'j ankoraŭ strang'e zum'as en mi'a'j orel'o'j kaj plen'ig'as mi'n per grand'a mir'o. Li dir'is: — Omar, vi'a nom'o kaj mi ne est'as fremd'ul'o'j. Vir'o'j'n, tia'j'n, kia vi, mi bezon'as en Babel. Pri'pens'u tio'n.

— Vi nask'iĝ'is por pli grand'a feliĉ'o, ol vi imag'is, Omar. Ĉu la reĝ'o invit'is ankaŭ vi'n al la grand'a festen'o, okaz'ont'a hodiaŭ vesper'e?

— Jes, li'a invit'o ampleks'as mi'n.

— Feliĉ'ul'o!

— Mi demand'as mi'n, kiu parol'is pri mi antaŭ la reĝ'o. Ĉu vi?

Rid'et'ant'e, Zalmuna respond'is: — Nu, oni pri'parol'as ja si'a'j'n intim'a'j'n amik'o'j'n ankaŭ antaŭ reĝ'o'j. Prepar'u do vi'a'n respond'o'n.

— Efektiv'e, Zalmuna, mi ven'is ĉi tie'n, por pri'pens'i la tut'a'n mir'ind'a'n afer'o'n, kiu ver'dir'e kaŭz'as al mi iom'a'n konfuz'it'ec'o'n. Sed, kio'n vi far'as ĉi tie; kaj kio'n signif'as vi'a strang'a vest'o? Ĝi aspekt'as ja kiel vest'o de virg'a si'n'dediĉ'int'in'o.

Omar rigard'is kun mir'o kaj mal'trankvil'o la vir'in'o'n, star'ant'a'n antaŭ li. Ŝi sur'hav'is long'a'n, neĝ'e'blank'a'n kostum'o'n kun mal'larĝ'a skarlat'a border'o kaj zon'o de la sam'a kolor'o. Sur la ĉe'brust'aĵ'o vid'iĝ'is skarlat'a, sur'brod'it'a figur'o de flug'ant'a kolomb'o — sankt'a emblem'o de la di'in'o Iŝtar. Zalmuna dolĉ'e rid'et'is, kaj laŭ ŝajn'o, sen'ĝen'e.

— Mi port'as ĉi tiu'n vest'o'n, — ŝi respond'is, — por kontent'ig'i la reĝ'in'o'n, kiu pet'is mi'n ĉe'est'i grav'a'n, religi'a'n ceremoni'o'n, nom'e, adept'ig'o'n de ŝi'a am'at'a fil'o, Ilu-Zat. La reĝ'in'o est'as la plej kler'a kaj la plej alt'anim'a vir'in'o el ĉiu'j vir'in'o'j, kiu'j'n mi kon'as; kaj ni harmoni'as unu kun la ali'a rilat'e al mult'a'j aspir'o'j de la anim'o. Ŝi honor'as mi'n per intim'a amik'ec'o.

Omar aspekt'is konfuz'it'a. — Vi mir'ig'as mi'n, Zalmuna, — li dir'is. — Mi sci'is, ke vi prezent'iĝ'is al la reĝ'in'o; sed neni'u en Betraĥ supoz'et'as, ke vi est'as intim'a amik'in'o ŝi'a.

— Fanfaron'ant'e pri mi'a amik'ec'o, mi detru'us ĝi'n.

La lert'e evit'em'a'j respond'o'j de Zalmuna ne kontent'ig'is Omar'o'n; efektiv'e li'a embaras'iĝ'o pli'grand'iĝ'is. Dum kelk'e da moment'o'j li sopir'e rigard'is ŝi'n, observ'ant'e la sign'o'j'n de facil'e ŝanĝ'iĝ'ant'a'j emoci'et'o'j, kiu'j flirt'ad'is trans ŝi'a rav'e bel'a vizaĝ'o. La dolĉ'a, preskaŭ naiv'a rid'et'o subit'e ced'is lok'o'n al esprim'o de sopir'o, kaj tio, sam'e rapid'e, ŝanĝ'iĝ'is en strang'e mal'gaj'a'n mien'o'n. Pli ol iam antaŭ'e, Omar sent'is pasi'a'n, super'reg'ant'a'n dezir'o'n, sen pri'pens'o pri la sekv'o'j, el'dir'i si'a'n am'o'n. Des pli, ĉar li nun ek'vid'is en ŝi'a'j okul'o'j am'o'n, tiel profund'a'n, kia'n li neniam esper'is vid'i en ili. Sed ali'flank'e, pli fort'e ol iam antaŭ'e, la konscienc'o re'ten'is li'n kaj instig'is ne las'i preter'pas'i la nun'a'n oportun'a'n okaz'o'n hav'ig'i al si cert'ec'o'n pri la dub'o'j, kiu'j, li sent'is, ne pli long'e pov'os rest'i dub'o'j. Fin'e li kuraĝ'iĝ'is dir'i:

— Mi ne pov'as kompren'i, Zalmuna, kiel vi pov'as tiel harmoni'i kun vir'in'o, kvankam reĝ'in'o, kiu mal'konfes'as la Di'o'n de ni'a'j pra'patr'o'j. — Li vol'is dir'i i'o'n plu: fraz'o'n, kiu'n li jam formul'is kaj antaŭ'ripet'ad'is al si mult'foj'e; sed, antaŭ ol li pov'is ĝi'n el'ig'i, Zalmuna inter'romp'is li'n kun mien'o de sen'afekt'a bon'vol'o:

— Ne est'u mal'grand'anim'a, Omar. — Konduk'ant'e li'n al apud'a flor'bed'o, kaj per man'gest'o montr'ant'e al ar'o da divers'a'j flor'o'j, ŝi dir'is plu'e: — El mult'e'spec'a'j kaj mult'e'kolor'a'j kalik'et'o'j supr'e'n'lev'iĝ'as agrabl'a miks'aĵ'o de odor'o'j, facil'e kaj dolĉ'e blov'et'it'a de la vent'o'j al la ĉiel'o. Sam'e lev'iĝ'as el mult'a'j, divers'natur'a'j kor'o'j unu komun'a ador'o al la etern'a spirit'o, port'at'e de est'aĵ'o'j, kiu'j jam trans'ir'is el ĉi tiu ne'perfekt'a viv'o en kvazaŭ di'ec'a'n stat'o'n. Tro mal'grand'a rond'o da amik'o'j kun tro mal'vast'a perspektiv'o mal'help'is al vi'a nobl'a anim'o mal'volv'iĝ'i. Eĉ vi, saĝ'ist'o'j, se vi nur vol'us romp'i la katen'o'j'n, per kiu'j vi'a'j spirit'o'j lig'iĝ'is al tro mal'vast'a'j koncept'o'j, vi ankaŭ pov'us vid'i al'ir'ej'o'j'n al la ver'o en mult'a'j afer'o'j, kiu'j'n vi nun mal'prudent'e kondamn'as. Omar, — daŭr'e parol'is la sorĉ'ist'in'o, preskaŭ ekstaz'iĝ'ant'e kaj graci'e lev'ant'e la man'o'j'n, — la anim'o, liber'ig'it'e el mal'nobl'a'j katen'o'j, kaj bel'ig'it'e de la intern'a lum'o, alt'e'n lev'iĝ'as en gaj'ec'o, rav'it'e de profund'a sent'o pri unu'ec'o kaj harmoni'o kun la plej super'a di'ec'o, kaj ĝu'as ne'pere'em'a'n bel'ec'o'n en ĉio ĉirkaŭ si kaj en si.

Aŭskult'ant'e Zalmunan, kaj rigard'ant'e jen ŝi'a'n graci'e poz'it'a'n figur'o'n, jen ŝi'a'n supr'e'n'lev'it'a'n vizaĝ'o'n, ard'ant'a'n de emoci'o'j, part'e ver'a'j, part'e mem'inspir'it'a'j, Omar ankoraŭ pli konfuz'iĝ'is. La lingv'o de la mister'a vir'in'o est'is por li nov'a kaj strang'e en'sorĉ'a. Tiam, sed nur en la daŭr'o de unu mal'long'a moment'o, li sent'is inklin'o'n ador'klin'iĝ'i antaŭ ŝi. Io en ŝi'a'j vort'o'j ek'tuŝ'is kord'o'n en li'a anim'o, kaj mal'kovr'is al li aspir'o'j'n kaj sopir'o'j'n, de'long'e sent'it'a'j'n, sed nur tre mal'klar'e kompren'at'a'j'n. Tamen li ne pov'is ne sent'i sam'temp'e, ke en ŝi'a deklam'ad'o est'as mult'o da danĝer'a rezon'ad'o, mal'preciz'a ne'ad'o, kaj tre nebul'ec'a'j asert'o'j, kiu'j pov'us konduk'i li'n al pozici'o, el kiu est'us mal'facil'e re'trov'i la voj'o'n. Se li ne est'us sub la sorĉ'o de vir'in'o kun ekster'ordinar'a psik'a fort'o, li tuj ek'vid'us la cel'o'n de ŝi'a'j subtil'aĵ'o'j, kaj sever'e refut'us ili'n. Sed li nur mild'e protest'is:

— Vi parol'as enigm'e; kaj mi tim'as sekv'i vi'n, Zalmuna. Vi sci'as, ke mi est'as ĵaluz'a pri la kred'o de la pra'patr'o'j, vi'a'j kaj mi'a'j, kaj mi jam de'long'e pli kaj pli fort'e mal'trankvil'iĝ'as pri la invad'o, kiu'n far'as en ni'a'n fidel'ul'ar'o'n la Iŝtar-kult'o, precip'e ĝi'a'j pli mal'bel'a'j form'o'j.

Zalmuna tuj respond'is: — Sen'dub'e bedaŭr'ind'aĵ'o'j okaz'as; sed ne juĝ'u ili'n tro sever'eg'e. Vir'o'j kun vi'a spirit'a konsist'o neniel pov'as kompren'i la anim'pozici'o'n de hom'o'j, precip'e de vir'in'o'j, kun tia mal'simil'a eduk'it'ec'o. Ni ne parol'u pri tia'j afer'o'j, kiu'j nur koncern'as la vulgar'ul'o'j'n. Ni pov'as okup'i ni'a'j'n pens'o'j'n per pli alt'a'j aspir'o'j.

En tiu moment'o ambaŭ subit'e rimark'is vir'in'o'n, star'ant'a'n dek'kelk'e da paŝ'o'j de ili, kiu vid'ebl'e vol'is parol'i al Zalmuna. Ŝi est'is vest'it'a per vest'o tre simil'a al tiu, kiu'n port'is la Betraĥanino, krom tio, ke ĝi ne hav'is brod'it'a'n kolomb'o'n sur la ĉe'brust'aĵ'o. Ĉe sign'o de Zalmuna la vir'in'o al'proksim'iĝ'is kaj dir'is humil'e:

— Mi'a sinjor'in'o, la reĝ'in'o ordon'is al mi serĉ'i vi'n.

— Mi tuj ven'os, — respond'is Zalmuna, kaj, si'n turn'ant'e al Omar, dir'is, — bedaŭr'ind'e mi ne pov'as rest'i. Mi re'vid'os vi'n hodiaŭ vesper'e ĉe la festen'o. Fart'u bon'e.

Ĉapitr'o XI

Plu'a'j insid'o'j

Omar re'e est'is sol'a. Li frot'is al si la frunt'o'n, kaj rev'e rigard'is la flor'bed'o'n, kiu serv'is al Zalmuna kiel objekt'o por ŝi'a dub'a alegori'o. Mult'a'j divers'a'j pens'o'j tra'pas'is li'a'n kap'o'n, kaj konflikt'a'j emoci'o'j — li'a'n kor'o'n. Ĉu li ricev'is la cert'ec'o'n, kiu'n li serĉ'ad'is? Li tim'is honest'e respond'i al si'a propr'a demand'o. Dum li pes'is la “por — kaj — kontraŭ”, du sent'o'j reg'is li'n: ĝoj'o pri la ne'pri'dub'ebl'a, am'a rigard'o, kiu'n li vid'is en ŝi'a'j okul'o'j; kaj obtuz'a, sed insist'em'a tim'o, ke la cert'ec'o pri ŝi'a am'o al li ig'as li'a'n anim'batal'o'n ankoraŭ pli furioz'a — kaj ebl'e sen'util'a.

La amik'ar'o jam mal'aper'is el la park'o. Tio'n li ne bedaŭr'is, ĉar li ne sent'is inklin'o'n babil'i kun iu. Li do vag'is tra la ĝarden'o, admir'ant'e la plaĉ'a'n aranĝ'o'n de la flor'bed'o'j kaj de la fremd'land'a'j kresk'aĵ'o'j, kaj rigard'ant'e de mal'proksim'e la impon'a'j'n konstru'aĵ'o'j'n de la reĝ'a palac'o. Subit'e li aŭd'is voĉ'o'n, ne tut'e fremd'a'n, al'parol'i li'n. Turn'int'e si'n, li ek'vid'is Il'u-ttian la iom mister'a'n kun'vojaĝ'ant'o'n de antaŭ ne'long'e. Ĉi tiu, kort'eg'an'e vest'it'a, per mantel'o'simil'a, long'a tunik'o kun or'a'j ornam'aĵ'o'j, salut'is Omar'o'n kun ŝajn'e bon'kor'a, facil'a familiar'ec'o:

— Ho, Omar, vid'i vi'n ĉi tie, en mi'a favor'at'a mens'ripoz'ej'o, don'as al mi grand'a'n plezur'o'n. Mi dezir'as gratul'i vi'n pri la rimark'ind'a favor'o, kiu'n vi trov'is en la okul'o'j de la reĝ'o, kaj pri la bon'vol'o, kiu'n port'as al vi la sinjor'in'o Zalmuna, la Bel'ul'in'o. Admir'ind'a vir'in'o ŝi est'as, nobl'a kaj larĝ'anim'a! Mi est'is inter la sekv'ant'ar'o de la reĝ'o, sed mi vid'is, ke vi ne rimark'is mi'n.

Post konven'a salut'o de Omar, Ilu-ittia dir'is plu'e: — Vi ĵus rigard'is la palac'o'n de ekster'e. Se vi dezir'as tra'ir'i kelk'a'j'n el la plej luks'a'j apartament'o'j de la reĝ'o, al kiu'j oni ordinar'e ne al'las'as fremd'ul'o'j'n, mi tre volont'e konduk'os vi'n, kaj ŝat'os tia'n okaz'o'n kiel honor'o'n.

Kvankam Omar ne pov'is facil'e liber'ig'i si'n de la ne'favor'a impres'o, kiu'n Ilu-ittia far'is sur li'n ĉe ili'a unu'a renkont'o, li ne pov'is ne admir'i la ĝentil'a'n, kort'eg'an'a'n mien'o'n de la komplez'em'a vir'o. Se la bon'kor'ec'o kaj la ĉarm'a ĝentil'ec'o de Ilu-ittia ne est'is tut'e sincer'a'j, ili cert'e est'is tre'eg'e lert'a'j ŝajn'ig'aĵ'o'j, kapabl'a'j tromp'i ĉiu'n ne'suspekt'em'ul'o'n, ne'kutim'int'a'n al kort'eg'a'j artifik'o'j kaj manier'o'j. Ĉar do la propon'o de Ilu-ittia est'is natur'e al'log'a, Omar akcept'is ĝi'n kun plezur'o kaj kun dank'esprim'o.

Ilu-ittia est'is bon'eg'a gvid'ist'o. Tre kler'e kaj per bel'e fraz'it'a'j parol'o'j li klar'ig'is al Omar mult'a'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n. Sen'ĝen'e kaj sen mal'help'o de iu, ili ir'is de unu impon'a kaj luks'e mebl'it'a ĉambr'ar'o al ali'a. Serv'ist'o'j kaj ofic'ist'o'j ĉie montr'is al ili grand'a'n respekt'o'n, kaj ten'is si'n apart'e. Fam'o pri mult'a'j mir'ind'aĵ'o'j de la reĝ'a palac'o ating'ad'is la plej mal'proksim'a'j'n lim'o'j'n de la Babela imperi'o kaj fremd'a'j'n land'o'j'n; sed efektiv'a vid'o kaj de'proksim'a esplor'o sub lert'a gvid'ad'o de kort'eg'an'o, ŝajn'e kon'ant'a ĉiu'n angul'et'o'n de la grand'a konstru'aĵ'o, est'is por Omar afer'o mult'e pli mir'ig'a kaj interes'a, ol li antaŭ'e pov'us imag'i. La tut'a land'o Babela kaj ĉiu'j kon'at'a'j fremd'land'o'j ŝajn'e kontribu'is el si'a'j plej bon'a'j trezor'o'j al la konstru'ad'o kaj ornam'ad'o de loĝ'ej'o, ind'a je potenc'a reg'ant'o de vast'a imperi'o. Tre luks'e kaj bel'e ornam'it'a'j mebl'o'j kaj mal'ŝpar'a parad'o de mult'e'kost'a'j dekoraci'o'j montr'is, ke la reĝ'o'j est'is riĉ'a'j patron'o'j de la art'o'j. Mult'a'j mult'spec'a'j mur'skulpt'aĵ'o'j vid'ig'is, ke ili est'is fier'a'j pri si'a'j milit'a'j sukces'o'j, kaj pi'a'j ador'ant'o'j de si'a'j di'o'j. Kiam la du vir'o'j el'ir'is el la palac'o en la ĝarden'o'n, Ilu-ittia dir'is:

— Supoz'ebl'e la reĝ'a ĉeval'ej'o, la azen'ej'o kaj la bov'ej'o est'os por vi ne mult'e mal'pli interes'a'j, ol la palac'o mem, ĉar ili en'hav'as la plej bel'a'j'n best'ar'o'j'n kie ajn trov'ebl'a'j'n. Sed, por est'i tut'e ver'em'a, mi dev'as menci'i unu escept'o'n. Antaŭ du tag'o'j, vojaĝ'ant'e de Uruk ĉi tie'n, ni traf'is tre bel'a'n kaj am'ind'a'n knab'in'o'n, rajd'ant'a'n sur la plej bel'a kaj la plej fort'a azen'o, kiu'n mi iam vid'is. Ĝi est'is preskaŭ arĝent'e'blank'a, kaj mi tre dub'as, ĉu trov'iĝ'as tia bel'ul'o en la tut'a reĝ'a azen'ej'o. La knab'in'o est'is akompan'at'a de bon'e'kon'at'a jun'a Urukano, kiu, oni dir'as, far'iĝ'is estr'o de unu el la plej mal'tim'a'j Ĥaldeaj rab'ist'ar'o'j. Jam ĉirkaŭ'as li'n nimb'o de mir'rakont'o'j. Ceter'e, la reĝ'o bezon'as nov'a'n intendant'o'n por si'a ĉeval'ej'o, kaj ĉef'ekonom'o'n super ar'o da dis'a'j reĝ'a'j bien'o'j. Tiu ofic'ist'o hav'us princ'a'n rang'o'n. Neni'o don'os al mi pli grand'a'n plezur'o'n, Omar, ol montr'i al vi morgaŭ aŭ post'morgaŭ tiu'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n. Hodiaŭ bedaŭr'ind'e mi ne pov'os, ĉar mi dev'os ĉe'est'i, laŭ apart'a ordon'o de la reĝ'o, la solen'a'n ceremoni'o'n en la templ'o de Merodaĥ, pri kiu sen'dub'e vi jam aŭd'is.

Omar jam est'is tiel ĉarm'it'a de la elegant'a kort'eg'an'o, ke li tuj volont'e akcept'is la propon'o'n. Per tio kuraĝ'ig'it'e, Ilu-ittia pet'is Omar'o'n akompan'i li'n al la templ'o, al'dir'ant'e:

— Tio est'os tre grav'a, histori'a okaz'o, kiu cert'e est'os tre interes'a por vir'o, kiel vi, kio'n ajn vi pens'as pri la kred'o de la hom'o'j, kiu'j part'o'pren'as en la ceremoni'o'j. Mi ankaŭ rigard'as mult'a'j'n tia'j'n afer'o'j'n el apart'a vid'punkt'o de liber'pens'ul'o. Ĉar vi neniam antaŭ'e vid'is tia'n solen'a'n ceremoni'o'n, precip'e tia'n bril'eg'a'n ceremoni'o'n, mi fort'e konsil'as al vi ven'i. Mi pov'os montr'i al vi kelk'e da pli-mal'pli sekret'a'j afer'o'j, ĉar mi pov'os sen ies mal'help'o trov'i en'ir'ej'o'n al preskaŭ ĉiu'j part'o'j de la templ'o. Tre ver'ŝajn'e la sinjor'in'o Zalmuna ankaŭ est'os tie.

Al Omar, unu'a'pens'e, mal'plaĉ'is ĉi tiu propon'o, kaj li ĝentil'e, sed iom hezit'em'e mal'akcept'is ĝi'n. Admon'a sent'o, ke sekret'a vizit'o al idol'templ'o kaj ĉe'est'o ĉe mistik'a'j ceremoni'o'j ne akord'as kun li'a'j princip'o'j, mal'trankvil'ig'is li'n. Ali'flank'e instig'is li'n ir'i natur'a sci'vol'em'o kaj dezir'o observ'ad'i la pli kaj pli mister'iĝ'ant'a'n vir'in'o'n, kiu tiel plen'e en'sorĉ'is li'a'n kor'o'n. Ilu-ittia parol'is ŝajn'e sen artifik'o, sed konsent'ig'e kaj kun kelk'a aplomb'o de vir'o, kiu est'as cert'a, ke li sukces'os. Omar fin'e ced'is. Tra'pas'int'e la park'o'n kaj kelk'e da bel'a'j strat'o'j, ili ating'is pord'eg'o'n kaj antaŭ'konstru'aĵ'o'n, dediĉ'it'a'j'n al Iŝtar, kiu'j form'is al'ir'ej'o'n al vast'a kort'o, en kiu star'is la grand'a templ'o de Merodaĥ. La mur'o'j ĉe ambaŭ flank'o'j de la al'ir'ej'o est'is ĉirkaŭ kvar'dek fut'o'j'n alt'a'j, kaj est'is kovr'it'a'j intern'e per dek'kelk'e da vic'o'j da bril'e kolor'ig'it'a'j kaj glazur'it'a'j plat'o'j kun desegn'aĵ'o'j, reprezent'ant'a'j altern'e unikorn'o'n kaj drak'o'n. La templ'o mem, sam'e kiel la reĝ'a palac'o, est'is pli rimark'ebl'a pro grand'eg'ec'o kaj masiv'ec'o, ol pro bel'ec'o. Ambaŭ konsist'is el vast'a'j, brik'a'j mas'o'j, ĉirkaŭ'it'a'j per sam'e masiv'a'j mur'o'j. Vid'ebl'e oni pens'is iom mal'pez'ig'i la aspekt'o'n, kaj mal'sever'ig'i la unu'ton'ec'o'n de la tut'o per pilon'o'j kaj per mal'grand'a'j tur'o'j sur la mur'o'j je regul'a'j inter'spac'o'j.

Al'proksim'iĝ'ant'e el flank'a strat'o al la pord'eg'o de Iŝtar, Omar kaj Ilu-ittia vid'is long'a'n procesi'o'n da pastr'o'j kaj akolit'o'j, solen'e port'ant'a'j statu'o'j'n de di'o'j. En tia'j fest'a'j okaz'o'j la statu'o'j kutim'e est'is port'at'a'j tra la apud'a'j strat'o'j por ador'o de la popol'amas'o. La larĝ'a'n “Strat'o de la Procesi'o” plen'ig'is dens'a amas'o da hom'o'j, kiu'j dev'is kontent'ig'i si'n per rigard'o al la sankt'a'j statu'o'j; en'ir'o en la templ'o'n est'is permes'at'a nur al privilegi'ul'o'j. La du vir'o'j en'ir'is la templ'o'n per flank'a pord'o sen kontraŭ'star'o de la gvardi'an'o'j. La kort'eg'an'o tuj konduk'is si'a'n nov'a'n amik'o'n en unu el la mult'e'nombr'a'j flank'a'j ĉambr'o'j, long'a'n kaj mal'larĝ'a'n, kaj, el'pren'int'e el ŝrank'o du blank'a'j'n, pastr'a'j'n mantel'o'j'n, propon'is unu al Omar. Ĉi tiu instinkt'e re'tir'iĝ'is. Si'n vest'i per idol'pastr'a vest'o, est'is pli, ol li antaŭ'vid'is. Ilu-ittia seren'e rid'et'is:

— Kial do ne, Omar? — li demand'is mild'e, — port'ad'o de pastr'a mantel'o neniel trans'form'as vi'n en pastr'o'n; ne pli, ol vest'ad'o per mal'liber'ej'a kitel'o far'us el vi krim'ul'o'n, aŭ sur'met'o de funebr'a vest'o rab'us al vi am'at'a'n parenc'o'n. Ĉi tiu'j sen'kulp'a'j vest'o'j evit'ig'os al ni ĝen'aĵ'o'j'n kaj temp'o'perd'o'n. Est'u prudent'a.

Por ne ofend'i si'a'n afabl'a'n konduk'ant'o'n, Omar ced'is, sed kun mal'trankvil'a spirit'o. Ili en'ir'is lum'a'n, de kolon'ej'o'j ĉirkaŭ'it'a'n kort'o'n en la mez'o de la mult'ampleks'a templ'a konstru'aĵ'ar'o. La kvar mur'o'j est'is ornam'it'a'j per bel'a'j kahel'o'j, prezent'ant'a'j per bril'a'j kolor'o'j flor'desegn'o'j'n kaj leon'o'j'n, paŝ'ant'a'j'n kun majest'a dign'o. La fon'o de la bild'o'j est'is blu'a; la leon'o'j mem flav'a'j; kaj laŭ'long'e de la supr'a kaj mal'supr'a rand'o'j vid'iĝ'is blank'a'j roz'et'o'j kun flav'a centr'o. En la kolon'ej'o'j kaj en la kort'o reg'is viv'a dis'mov'iĝ'ad'o, tamen kun preskaŭ mister'a sen'bru'ec'o. Subit'e far'iĝ'is, en la mez'o de la kort'o, larĝ'a pas'ej'o inter la amas'o da hom'o'j, tra kiu, moment'o'n post'e, ir'is solen'a procesi'o. Ĝi'n antaŭ'ir'is vic'o da akolit'o'j, port'ant'a'j sankt'a'j'n figur'o'j'n aŭ fum'iĝ'ant'a'j'n incens'il'o'j'n. Post la akolit'o'j ven'is tri patesi aŭ ĉef'pastr'o'j, kaj post ĉi tiu'j majest'e paŝ'is la reĝ'o en ĉef'pastr'a vest'o, sekv'at'e de si'a fil'o, la princ'o, en'konduk'ot'a en la mister'o'j'n de la di'ec'o, kun klin'it'a kap'o kaj grav'a mien'o. Ili'n sekv'is long'a vic'o da pastr'o'j kaj pastr'in'o'j. La fin'o'n de la procesi'o form'is du'a ar'o da akolit'o'j, port'ant'a'j statu'et'o'j'n de mal'super'a'j di'aĵ'o'j.

Tuj post la preter'pas'o de la procesi'o Ilu-ittia konduk'is Omar'o'n rapid'paŝ'e tra koridor'o'j kaj long'form'a'j ĉambr'o'j, tra'labor'ant'e al ili voj'o'n tra amas'o'j da pastr'o'j, templ'o'serv'ist'o'j, gvardi'an'o'j, kort'eg'an'o'j ktp. Fin'e ili si'n trov'is en alt'a galeri'o, don'ant'a vid'o'n sur ĉambr'eg'o'n, en kiu unu part'o de la solen'a ceremoni'o jam komenc'iĝ'is. Mal'feliĉ'e la galeri'o est'is jam tiel plen'a de hom'o'j, ke ili ne pov'is ating'i la balustrad'o'n. Ili do rapid'is for, re'e tra'ir'ant'e labirint'o'n da pas'ej'o'j kaj ĉambr'o'j, al la kontraŭ'a part'o de la ĉambr'eg'o, kie prosper'is al ili hav'ig'i al si oportun'a'j'n vid'lok'o'j'n.

En dens'a amas'o da luks'e vest'it'a'j alt'rang'ul'o'j, pastr'o'j kaj pastr'in'o'j reg'is solen'a silent'o. Apud la kontraŭ'a ekstrem'aĵ'o de la salon'eg'o sid'is la reĝ'o sur masiv'a, or'teg'it'a tron'o, star'ig'it'a sur marmor'a estrad'o, sub alt'a baldaken'o. Antaŭ la tron'o, je kelk'a inter'spac'o, star'is grand'a ne'profund'a pelv'o el polur'it'a latun'o, du'on'plen'a de akv'o*. En la moment'o, kiam Ilu-ittia kaj Omar ek'okup'is la lok'o'j'n apud la balustrad'o, la jun'a princ'o el'paŝ'is sen'vest'a el tiu pelv'eg'o. Tuj du sen'barb'a'j pastr'o'j* kun rond'form'a'j, raz'it'a'j kap'o'j al'proksim'iĝ'is al li, kaj sankt'ole'is li'a'n tut'a'n korp'o'n per special'e prepar'it'a bon'odor'a timian'ole'o. Dum'e du vic'o'j da pastr'o'j, star'ant'a'j ĉe ambaŭ flank'o'j de la pelv'eg'o, sving'ad'is fum'iĝ'ant'a'j'n incens'il'o'j'n, kaj kant'is sorĉ'o'kant'o'j'n en antikv'a Sumera lingv'o. Post la sankt'ole'ad'o du ali'a'j pastr'o'j* al'ir'is kaj vest'is la princ'o'n per blank'a mantel'o, kaj zon'is li'n per or'a zon'o, dum tri'a pastr'o don'is al li or'a'n pokal'o'n, en'hav'ant'a'n vin'o'n fort'ig'it'a'n per spic'aĵ'o'j. Trink'int'e tio'n, la princ'o ricev'is de unu el la pastr'o'j or'a'n plad'o'n, ornam'it'a'n per mult'a'j bril'a'j gem'o'j, sur kiu brul'is fort'e odor'ant'a incens'o. Tiu'n incens'uj'o'n li port'is mal'rapid'e kaj solen'e al altar'o, star'ant'a en la mez'o de la ĉambr'eg'o, kaj de'met'is ĝi'n sur la supr'aĵ'o'n. Far'int'e tio'n, li ek'genu'is kaj sufiĉ'e laŭt'e preĝ'is:

— Ho, Marduk, sinjor'o de la land'o, potenc'ul'o, ĉiu'pov'a, unik'a, perfekt'a, alt'eg'a hero'o, kiu rest'as sen'ŝanĝ'a; ho, Marduk, glor'eg'ul'o!

Kiel lazur'ŝton'o est'u mi'a viv'o alt'valor'a en vi'a'j okul'o'j; ĝi ricev'u kompat'o'n.

Kiel or'o, ho mi'a di'o, ho mi'a di'in'o, est'u kun mi prosper'o.

En la buŝ'o de la popol'o mi est'u ben'it'a.

Kiel la ĉiel'o las'u mi'n bril'i inter la sorĉ'aĵ'o'j, kiu'j mi'n ĉirkaŭ'as; kiel la ter'o las'u mi'n bril'i en la mez'o de mal'bon'a'j sorĉ'o'j.

Kiel la kor'o de la ĉiel'o las'u mi'n bril'i, kaj detru'u la pov'o'n de mi'a'j pek'o'j.

Ho mi'a di'o, mi'a'j pek'o'j est'as sep'obl'e sep. Pardon'u mi'a'j'n pek'o'j'n.

Ho mi'a di'in'o, mi'a'j pek'o'j est'as sep'obl'e sep. Pardon'u ili'n, por ke mi pov'u serv'i al vi en humil'ec'o*.

En la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j, dum kiu'j la princ'o rest'is sur'genu'e, profund'a, preskaŭ pez'a silent'o plen'ig'is la ĉambr'eg'o'n. Ĉiu'j kap'o'j est'is ador'klin'it'a'j. Omar ne pov'is ne sent'i, ke mult'a'j kor'o'j tie est'as reg'at'a'j de religi'a'j emoci'o'j, sincer'a'j kaj profund'a'j, kiom ajn erar'a'j. Li mem sent'is si'n strang'e kor'tuŝ'it'a, kun'sent'e solen'ig'it'a. La princ'o lev'iĝ'is de antaŭ la altar'o, kaj, sekv'at'e de nur tri pastr'o'j — laŭ aspekt'o ĉef'pastr'o'j — el'ir'is tra pez'e kurten'it'a pord'o en ĉambr'o'n, super kiu Omar kaj Ilu-ittia star'is. Ĉiu'j ali'a'j person'o'j en la ĉambr'eg'o post'rest'is, sen'mov'e daŭr'ig'ant'e si'a'n silent'a'n, medit'em'a'n si'n'ten'o'n. Ilu-ittia inform'is Omar'o'n, ke la princ'o, kun'e kun la ĉef'pastr'o'j, en'ir'is la plej'sankt'ej'o'n de la templ'o, en kiu'n en'ir'i est'as permes'at'e nur al la ĉef'pastr'o'j kaj la person'o, en'konduk'ot'a en la mister'o'j'n.

— En tiu'n mister'ej'o'n, — li al'dir'is, — mi ne pov'as vi'n konduk'i, ĉar ĝi hav'as nur unu en'ir'ej'o'n. Sed okaz'as ali'a, eĉ mult'e pli interes'a afer'o en apud'a tur'o'templ'o. Mult'a'j sci'vol'em'ul'o'j el'spez'us mult'o'n por permes'o ĉe'est'i; kaj ne mal'mult'a'j pi'ul'o'j ebl'e for'don'us la dekstr'a'n man'o'n, por vid'i ĝi'n. Ven'u; mi kon'as sekret'a'n, sen'danĝer'a'n observ'ej'o'n.

Omar obe'em'e sekv'is, sed re'e ne sen konscienc'a'j dub'o'j. En la tut'a daŭr'o de la temp'o, kiam li port'is la pastr'a'n mantel'o'n, strang'a mal'trankvil'o prem'is li'n. Ju pli li sent'is si'a'n antaŭ'a'n abomen'o'n kontraŭ la idol'kult'o mal'fort'iĝ'i; ju pli li sent'is si'n impres'it'a de la spirit'o de sincer'a ador'em'o, reg'ant'a ĉirkaŭ li, des pli li sent'is inklin'o'n mal'daŭr'ig'i tiu'n entrepren'o'n kaj for'kur'i. Tamen li ne posed'is sufiĉ'e da vol'pov'o sukces'e batal'i kontraŭ la dezir'o'j, kiu'j antaŭ'e instig'is li'n akcept'i la propon'o'n de la Babel'an'o, kaj kontraŭ li'a subtil'a influ'o.

Ili el'ir'is do el la templ'o de Merodaĥ, kaj tra'pas'is kort'o'n al grand'a tur'o'templ'o*, star'ant'a apart'e, sed vid'ebl'e form'ant'a part'o'n de la tut'a, vast'a konstru'aĵ'ar'o. La vid'aĵ'o antaŭ ili est'is tre bel'a kaj impon'a. Sep grand'eg'a'j, kvadrat'a'j kaj divers'kolor'a'j etaĝ'o'j, kvazaŭ ŝtup'eg'o'j, form'is tre alt'a'n, piramid'o'simil'a'n konstru'aĵ'o'n, kron'it'a'n per or'teg'it'a kupol'o. Al'ir'o de unu vic'o al ali'a far'iĝ'is per dekliv'a'j pas'ej'o'j. La sep etaĝ'o'j est'is ornam'it'a'j per bril'e kolor'ig'it'a'j kahel'o'j kun long'a'j vic'o'j da panel'o'j, simil'a'j al fenestr'eg'o'j. En la bril'a sun'lum'o la tut'a tur'o'templ'o aspekt'is kiel grand'eg'a juvel'o. El la sep etaĝ'o'j nur du hav'is ĉambr'o'j'n, la kvin'a kaj la sep'a; la ali'a'j est'is masiv'a, aŭ preskaŭ masiv'a, mason'aĵ'o. La kort'o inter la templ'o'j est'is en tiu moment'o tre kviet'a; nur tri aŭ kvar blank'e'vest'it'a'j pastr'o'j, ŝajn'e en profund'a medit'o, tra'ir'is ĝi'n.

Ilu-ittia kaj Omar supr'e'n'ir'is la dekliv'o'j'n ĝis la kvin'a etaĝ'o, kaj, pas'int'e tra preskaŭ ne'rimark'ebl'a pord'et'o en unu el la panel'o'j, en'ir'is mal'grand'a'n ĉambr'o'n, unu el kvar vic'o'j da flank'a'j ĉambr'o'j, ĉirkaŭ'ant'a'j centr'a'n kapel'o'n. La ĉambr'et'o est'is sen'lum'a, krom pro stri'o da lum'o, en'ven'ant'a tra vent'o'tru'o apud la plafon'o. Ilu-ittia zorg'e palp'is laŭ'long'e de mur'o, kaj post iom da temp'o trov'int'e plat'o'n el ŝton'o, kiu'n li serĉ'is, prem'is per la tut'a pez'o de si'a korp'o kontraŭ ĝi'n. La ŝton'o ced'is, turn'iĝ'is sur pivot'o, kaj mal'kaŝ'is sekret'a'n, tut'e sen'lum'a'n pas'ej'o'n. Ambaŭ vir'o'j en'ir'is tiu'n pas'ej'o'n, kaj sen'bru'e re'ferm'is la mal'ferm'aĵ'o'n. Post'e ili supr'e'n'ir'is mal'larĝ'a'n, krut'a'n ŝtup'ar'o'n, konduk'ant'a'n tra la ali'e masiv'a mason'aĵ'o de la ses'a etaĝ'o al la sep'a. Ilu-ittia antaŭ'ir'is, kaj Omar mir'ant'e sekv'is. Ankoraŭ pli alt'e'n ili grimp'is en la mal'lum'o, nun sur preskaŭ vertikal'a ŝtup'ar'et'o kun gvid'stang'o'j, tre si'n'gard'e palp'ant'e, ĝis ili ating'is mal'grand'a'n plat'aĵ'o'n, apenaŭ sufiĉ'e larĝ'a'n por du person'o'j.

— Tio est'as ni'a cel'o, — flustr'is la Babel'an'o. — Ni trov'as ni'n ĉi tie intern'e de unu el kvar tre dik'a'j, alt'a'j kolon'o'j, star'ant'a'j en la sankt'ej'o de la sep'a etaĝ'o, kiu'j sub'ten'as la plafon'o'n kaj la or'a'n kupol'o'n super ĝi. Ĉi tie ni pov'os rigard'i de supr'e la okaz'ont'aĵ'o'j'n en la plej sankt'a lok'o, dediĉ'it'a al Si'n kaj Nan'a*. Mi ven'is ĉi tie'n kiel konfid'at'o de la reĝ'o, por observ'i kaj post'e raport'i.

Dir'ant'e tio'n, li palp'e serĉ'is i'o'n sur la mur'o ĉe alt'o de la ŝultr'o'j, kaj post ne'long'e el'tir'is du kojn'o'form'a'j'n ŝton'o'j'n, kiu'j ekster'e form'is part'o'n de la skulpt'it'a'j kapitel'o'j de la kolon'eg'o'j. La tru'o'j, tia'manier'e far'it'a'j, don'is vid'o'n sur la ĉef'a'j'n part'o'j'n de la ĉambr'o, sen danĝer'o por la rigard'ant'o est'i rimark'at'a de iu mal'supr'e.

La kapel'o est'is sen'fenestr'a kaj nur du'on'e lum'ig'it'a per kvar'lamp'a kandelabr'o, star'ant'a en la mez'o. Krom tio la ĉambr'o est'is plen'a de ebri'ig'a fum'o, el'ven'ant'a el du incens'uj'o'j sur or'a'j tri'pied'o'j. Post iom da temp'o Omar pov'is disting'i la divers'a'j'n objekt'o'j'n en la sankt'ej'o. Inter du kolon'o'j star'is bel'a, or'a kuŝ'ej'o, sub'ten'at'a de du figur'o'j de kaŭr'ant'a'j leon'o'j. Antaŭ la kuŝ'ej'o, apud la kap'o'j de la leon'o'j, star'is la tri'pied'a'j incens'uj'o'j. Sur la kanap'o, kovr'it'a per leopard'a'j fel'o'j, kuŝ'is vir'in'o, ŝajn'e dorm'ant'a. Ŝi est'is vest'it'a per blank'a, tre mal'pez'a, preskaŭ diafan'a drap'aĵ'o, kaj ŝi'a statur'o, kiom oni pov'is vid'i en la du'on'lum'o, est'is rimark'ind'e bel'a, kaj ŝi'a poz'o natur'e graci'a. La kap'o de la vir'in'o kuŝ'is sur kusen'o, kiu'n ŝi'a'j dis'plekt'it'a'j, ruĝ'e'brun'a'j har'o'j abund'e kovr'is. Ili aspekt'is en la ard'o de la kandelabr'o kiel fluid'a kupr'o.

En la moment'o, kiam Ilu-ittia kaj Omar ek'rigard'is ŝi'n, neni'u ali'a person'o est'is vid'ebl'a en la kapel'o, en kiu reg'is silent'o, tiel strang'e mister'a, ke kontraŭ li'a vol'o ia solen'a tim'o ek'posed'is Omar'o'n. — Ĉu li est'as vid'ant'a, — li demand'is si'n, — aŭ vid'ont'a i'o'n, kiu'n li dev'us ne vid'i? Fiks'e, sci'avid'e rigard'ant'e la kuŝ'ant'a'n figur'o'n, mal'supr'e — dorm'ant'a'n kaj tamen ne aspekt'ant'a'n, kiel en natur'a dorm'o — li ne pov'is ne rilat'ig'i ŝi'n en la pens'o'j al Zalmuna, kiom fort'e ajn li pen'is for'puŝ'i tiu'n mal'agrabl'a'n ide'o'n.

Ilu-ittia flustr'is: — Tio est'as Zir-Nana, pastr'in'o de ekster'ordinar'a'j kapabl'o'j kaj bel'ec'o. Mult'a'j vid'as en ŝi la ter'a'n edz'in'o'n de Merodaĥ. Ŝi est'as en sorĉ'o'dorm'o; kaj oni atend'as sort'o'diven'o'n pri Ilu-Zat, la princ'o, mal'kaŝ'ot'a'n al ŝi de la di'o.

Omar parol'is tre mal'laŭt'e: — Se vi ne nom'us ŝi'n Zir-Nana, mi preskaŭ pens'us, ke ŝi est'as Zalmuna.

— Silent'u, — dir'is Ilu-ittia, — jen en'ven'as la pastr'o'j — sorĉ'ist'o'j. Aŭskult'u.

En la sam'a moment'o ek'aŭd'iĝ'is el ĉambr'et'o, mal'antaŭ la kuŝ'ej'o, mal'laŭt'a'j, melodi'a'j son'o'j de muzik'o, religi'e solen'a. Du aŭ tri lir'o'j kaj sam'a nombr'o de kan'instrument'o'j lud'iĝ'is kun akompan'o de plend'a'j kaj kor'tuŝ'a'j harp'akord'o'j. La mol'a'j ton'o'j ŝajn'e est'is en plen'a harmoni'o kun la scen'o antaŭ la rigard'ant'o'j; kaj Omar hav'is la sent'o'n, kvazaŭ la muzik'o est'as sonĝ'o'preĝ'o de la dorm'ant'a vir'in'o. Post kelk'a temp'o en'ven'is de la kontraŭ'a flank'o tri alt'rang'a'j, grandioz'e vest'it'a'j pastr'o'j, kiu'j star'iĝ'is inter la kandelabr'o kaj la incens'uj'o'j, dum amas'et'o da ali'a'j pastr'o'j, ankaŭ luks'e vest'it'a'j, sen'bru'e plen'ig'is la spac'o'n inter la kvar kolon'o'j kaj la mur'o'j. Lev'int'e la man'o'j'n en preĝ'a poz'o, kaj fervor'e rigard'ant'e la or'teg'it'a'n plafon'o'n, unu el la alt'rang'a tri'o preĝ'is:

— Patr'o, toler'em'a kaj plen'a de pardon'em'o, kies man'o sub'ten'as la viv'o'n de la tut'a mond'o, unu'e'nask'it'a, ĉio'pov'a.

Kies kor'o est'as vast'ec'o, kiu'n neni'u pov'as sond'i.

Kiu en la ĉiel'o est'as super'eg'a?

Vi sol'a est'as super'eg'a.

Rilat'e vi'n, vi'a vol'o kon'iĝ'as sur la ter'o; kaj la spirit'o'j mal'supr'e kis'as la grund'o'n*.

Bon'vol'u favor'kor'e sci'ig'i al ni per'e de la sen'makul'a sankt'ul'in'o, vi'a ter'a edz'in'o, la destin'o'n de la princ'o Ilu-Zat.

Vi en la ĉiel'o kon'as li'a'n kor'o'n. Li'a am'o al princ'in'o en la land'o Asiria ne est'as kaŝ'it'a antaŭ vi'a'j ĉio'n'vid'ant'a'j okul'o'j.

— Dir'u, ho Di'o, reĝ'o de la ĉiel'o, dir'u, ĉu la dezir'o de li'a kor'o konduk'os al feliĉ'o. Dir'u, ĉu edz'iĝ'o pli'grand'ig'os la glor'o'n de la regn'o, kiu honor'as vi'a'n nom'o'n.

— Parol'u, ho don'ant'o de konsil'o'j!

Re'e solen'a silent'o reg'is en la sankt'ej'o. Post kelk'e da minut'o'j unu el la tri ĉef'a'j pastr'o'j paŝ'is antaŭ'e'n, si'n klin'is super la kuŝ'ant'a'n vir'in'o'n, kaj fiks'e rigard'is de proksim'e ŝi'a'n vizaĝ'o'n. Ĉe man'sign'o de li, la du ali'a'j pastr'o'j, li'a'j koleg'o'j, ankaŭ al'proksim'iĝ'is kaj si'n klin'is super ŝi'n.

Tiam Zalmuna, ali'nom'it'a Zir-Nana, ne mal'ferm'ant'e la okul'o'j'n kaj rest'ant'e sen'mov'a, ek'parol'is mal'laŭt'e, sed sufiĉ'e aŭd'ebl'e, tiel, ke la aŭskult'ant'o'j en la kaŝ'ej'o pov'is kompren'i preskaŭ ĉiu'n vort'o'n. Ŝi parol'is unu'ton'e, per mal'long'a'j fraz'o'j, inter'romp'it'a'j de pli-mal'pli long'a'j paŭz'o'j:

— Princ'id'in'o est'as mal'alt'a prez'o por vast'a regn'o... Mi vid'as bel'a'j'n princ'in'o'j'n en mal'proksim'a land'o de etern'a sun'bril'o... en riĉ'a land'o, tra'flu'at'a de sankt'a, frukt'o'don'a river'o*. Ver'a am'o est'as kre'aĵ'o de la di'in'o de la am'o mem... Ve al ĉiu'j intrig'ul'o'j!

Du el la tri pastr'o'j inter'ŝanĝ'is signif'o'plen'a'j'n rigard'o'j'n. Sur ili'a'j sagac'a'j vizaĝ'o'j aper'is konstern'o kaj akr'a ĉagren'o. Unu el ili mal'trankvil'e ek'rigard'is mal'antaŭ'e'n al la amas'et'o da pastr'o'j en la profund'o de la ĉambr'o; sed ŝajn'e la voĉ'o de Zalmuna ne ating'is ili'n. Ilu-ittia sub'rid'is. Unu fraz'o de la vir'in'o frap'is Omar'o'n, kaj ig'is li'n demand'i al si: — Ĉu mi'a am'o est'as ver'a am'o kaj sekv'e di'o'inspir'it'a? — Sed la pens'o apenaŭ tra'flug'is li'a'n kap'o'n, kiam Zalmuna plu'e parol'is:

— Vol'as di'o, ke ĉiu hom'o mem'star'e pens'u... kred'u... am'u. Li mal'konsent'u est'i nutr'at'a per kuler'et'o... Ĉu la princ'o est'os feliĉ'a? Mi vid'as flu'o'j'n da larm'o'j kaj mi aŭd'as ĝem'o'j'n... pro intrig'em'ul'o'j. Sed li est'os feliĉ'a en viv'o est'ont'a, se nur... li'a spirit'o serĉ'os unu'ec'o'n kun la spirit'o super'eg'a.

Zalmuna ĉes'is parol'i, sed rest'is sen'mov'a. Iom post'e la tri pastr'o'j si'n re'tir'is grav'a'mien'e en apud'a'n ĉambr'et'o'n, por inter'konsil'iĝ'i pri la enigm'a'j el'dir'o'j, ĵus aŭd'it'a'j; kaj ar'o da vir'in'o'j, hierodul'in'o'j, en'ven'is, por serv'i al la vek'iĝ'ont'a pastr'in'o.

— Ni dev'as nun sen'prokrast'e re'ir'i, Omar, — flustr'is Ilu-ittia, — antaŭ ol kun'ven'o okaz'os en la sankt'ej'o mal'supr'e, en la kvin'a etaĝ'o. Ne est'us tiam facil'a afer'o ne'rimark'it'e el'iĝ'i el la sekret'a pas'ej'o. Vol'u do si'n'gard'e mal'supr'e'n'ir'i la ŝtup'ar'o'n, dum mi re'met'as la ŝton'o'j'n.

Tre mal'volont'e Omar obe'is. Li'a cerb'o preskaŭ ŝancel'iĝ'is. Li ofer'us mult'o'n por ebl'o rest'i tie kaj atend'i la vek'iĝ'o'n de la mister'a vir'in'o; sed li ne kuraĝ'is sci'ig'i al Ilu-ittia si'a'n dezir'o'n. Per ĉiu'j fibr'o'j de la anim'o li ankoraŭ vol'is al'kroĉ'iĝ'i al la jam iom post iom mal'aper'ant'a esper'o, ke la vir'in'o tie mal'supr'e, kuŝ'ant'a sur la or'a kuŝ'ej'o, ne est'as Zalmuna, la sol'a cel'o de li'a super'reg'ant'a pasi'o; ke Zalmuna ne est'as ador'ant'in'o, pastr'in'o de Iŝtar, de mal'moral'a di'in'o. La ne'cert'ec'o far'iĝ'is pli kaj pli frenez'ig'a. Kiel ajn furioz'e li for'puŝ'is la pens'o'n, li ne pov'is ne konfes'i, ke la aspekt'o de la vir'in'o, kvankam ne'klar'a, tamen est'as la aspekt'o de Zalmuna, kaj ke la voĉ'o, kvankam ne'natur'a kaj kavern'ec'a, tamen tre simil'as ŝi'a'n voĉ'o'n. — Sed ali'flank'e, ĉu pov'as est'i, ke Zalmuna, prudent'ul'in'o, vid'as en si hom'a'n edz'in'o'n de la plej alt'a di'aĵ'o? Kiel tia, ŝi ja neniam pov'us far'iĝ'i ies edz'in'o en la ĝust'a signif'o de la vort'o*. — Ĉu do Zalmuna far'is el li nur lud'il'o'n? Ne'kred'ebl'e!

Ĉi tiu'j turment'a'j demand'o'j okup'is la pens'o'j'n de Omar, kiam li mal'rapid'e mal'supr'e'n'ir'is sur la ŝtup'ar'o en la mal'lum'o. Est'is mal'lum'o ankaŭ en li'a anim'o. Mal'dolĉ'ec'o kaj mal'kontent'ec'o pri si mem plen'ig'is li'a'n kor'o'n. Akr'e li riproĉ'is si'n pro ne'decid'em'o kaj sen'kuraĝ'ec'o, pro mank'o de vir'ec'o en batal'o kontraŭ pasi'o, kiu, li ne pov'is ne sent'ad'i, est'as mal'ind'a je li. Kaj tamen, malgraŭ ĉio, li ankoraŭ pen'is kred'ig'i si'n, ke li erar'is, ke tia dolĉ'a, nobl'aspekt'a vir'in'o ne pov'as tiel kruel'e tromp'i li'n.

— Ne, ne, — li dir'is al si, — tio ja ne pov'as est'i.

La du vir'o'j ating'is la kort'o'n antaŭ la templ'o de Merodaĥ. Omar aspekt'is mal'gaj'a kaj en'pens'a, kaj vid'ebl'e mal'inklin'a parol'i. Ankaŭ Ilu-ittia est'is en'pens'a, kaj li'a kutim'a, gaj'a babil'em'o ŝajn'e for'las'is li'n. Li do, ignor'ant'e la serioz'ec'o'n de la kun'ul'o, ĝentil'e sen'kulp'ig'is si'n per tre urĝ'a afer'o en la reĝ'a palac'o, pro kiu li nepr'e dev'is for'rapid'i. Li al'vok'is templ'o'serv'ist'o'n, kaj ordon'is al li konduk'i Omar'o'n, kie'n ajn ĉi tiu dezir'os ir'i.

Ĉapitr'o XII

Lemuel kaj Adaha

Dec'as, ke ni nun demand'u al ni, kio okaz'is al Lemuel, de kiam li for'ir'is de Betraĥ al Eridu. Sed sufiĉ'as por la mal'volv'iĝ'o de ni'a histori'o, renkont'i li'n ie inter Ur kaj Uruk sur la voj'o al Babel. Sahiba, la ermit'o, volont'e traduk'is por li la kulp'ig'a'j'n cilindr'o'j'n, kaj skrib'is kopi'o'j'n de la traduk'o sur freŝ'a'j tabul'et'o'j.

El tiu'j korespond'aĵ'o'j tre klar'e evident'iĝ'is, ke Zalmuna ne nur aranĝ'is kaj kontrol'is la sam'temp'a'j'n invad'o'j'n de la Ĥaldea kaj Sabaana rab'ist'ar'o'j kontraŭ Ijobon, sed ankaŭ sekret'e difekt'ig'is la ĉef'a'j'n angul'kolon'o'j'n de la dom'o de Lotan, la plej aĝ'a fil'o de Ijob, kun la cel'o kaŭz'i ĝi'a'n dis'fal'eg'o'n ĉe la unu'a uragan'o el la dezert'o. Ĉu ŝi efektiv'e iniciat'is la tut'a'n konspir'ad'o'n, tio'n li ne pov'is konklud'i el la leter'o'j, sed tio ne est'is el'barit'a.

Tra'pas'int'e la antikv'a'n urb'o'n Ur, li traf'is ar'et'o'n da mal'pli rapid'e rajd'ant'a'j vojaĝ'ant'o'j, ir'ant'a'n al Uruk. Du el ili est'is Babel'an'o'j, kon'at'o'j de Lemuel. Ili est'is an'o'j de sekret'a societ'o, kies ĉef'a cel'o est'is sub'fos'i la super'reg'a'n pov'o'n de la reakci'a, hered'a ĉef'pastr'ar'o, kaj detru'i ĝi'a'n velk'ig'a'n influ'o'n sur la politik'o'n de la land'o. Per tio oni esper'is en'konduk'i pli liber'a'n reg'ad'o'n, jam ekzist'ant'a'n en Asirio; kaj fin'e, per'fort'e for'ig'i — per sang'a revoluci'o, se neces'e, — la fremd'a'n dinasti'o'n de la Kasidoj.

Sci'ant'e pri la mal'am'o de Lemuel kontraŭ la Babela pastr'ar'o kaj pri li'a radikal'ism'o, ili ĝoj'e salut'is li'n. Unu el la Babel'an'o'j ek'kri'is:

— Lemuel! Se mi'a'j okul'o'j ne tromp'as mi'n! Vi est'as ĝust'e tiu vir'o, kiu'n ni bezon'as, kaj pri kiu ni inter'parol'is antaŭ nur kelk'e da moment'o'j.

Konfidenc'e ili mal'kaŝ'is al Lemuel la ĉef'a'j'n afer'o'j'n de si'a konspir'o, kaj pen'is konsent'ig'i li'n al'iĝ'i al ili'a societ'o, promes'ant'e al li eminent'a'n pozici'o'n en ĝi. Sed ili tre mal'ĝust'e taks'is la komerc'ist'o'n. Lemuel dank'is ili'n pro ili'a konfidenc'o, sed firm'e mal'konsent'is:

— Vi'a'n asoci'o'n, — li dir'is, — mi jam kon'as, kaj vi'a'j'n cel'o'j'n. Mi ankaŭ jam hav'as pli ol supoz'et'o'n pri la fend'o ekzist'ant'a en la pastr'ar'o; pri la re'form'em'a'j tendenc'o'j de unu parti'o, kaj la reakci'a'j inklin'o'j de la ali'a. Mi ankaŭ sci'as, ke tamen la ĉef'a cel'o de ambaŭ parti'o'j est'as for'tord'i la absolut'a'n — almenaŭ nominal'e absolut'a'n — pov'o'n for de la reĝ'o. Volont'e mi help'us ŝancel'i la potenc'o'n de la pastr'ar'o kaj de la reĝ'o, sed, sinjor'o'j, vi'a'j arm'il'o'j ne est'as mi'a'j arm'il'o'j, nek vi'a'j cel'o'j — mi'a'j. La pastr'o'j Asiriaj, sam'e kiel la pastr'o'j Babelaj est'as mi'a'j mal'amik'o'j, ĉar ili est'as mal'amik'o'j de la Etern'ul'o kaj de Li'a'j ador'ant'o'j. Mi do ne pov'as help'i al unu'j kontraŭ la ali'a'j. Sed en vi'a'j klopod'o'j, kondiĉ'e ke ili est'as pac'a'j, mal'pez'ig'i la sort'o'n de la sub'prem'it'a'j mizer'ul'o'j en la land'o, mi fervor'e part'o'pren'os. Sang'o'verŝ'ad'o neniam konduk'os al la feliĉ'o de popol'o. Almenaŭ, — li al'dir'is post moment'o, — el'prov'u antaŭ'e ĉiu'j'n ali'a'j'n rimed'o'j'n.

La diskut'o'j sur la voj'o pri tiu tem'o far'iĝ'is akr'a'j, sed ne mal'dolĉ'a'j. La kontraŭ'ul'o'j de Lemuel pov'is kompren'i nek li'a'j'n alt'a'j'n ideal'o'j'n, nek la ne'profit'em'ec'o'n de li'a'j, ĝis nun unu'op'a'j klopod'o'j. Fin'e ili ĉiu'j konsent'is amik'e labor'i kun'e intern'e de la lim'o'j de la komun'a'j cel'o'j.

La post'tag'mez'o pas'is, kaj la vesper'o al'proksim'iĝ'is. Subit'e unu el la vojaĝ'ant'o'j ek'kri'is:

— Ho, rigard'u! Jen est'as knab'in'o, sol'a kun'e kun ĉeval'o kaj azen'o. Ne; ŝi ne est'as sol'a; jen sub arb'o kuŝ'as vir'o, ŝajn'e vund'it'a.

Kiam ili sufiĉ'e al'proksim'iĝ'is, Lemuel re'kon'is en la knab'in'o, kun grand'a surpriz'o, Adahan. Tuj li konjekt'is, ke li'a ruz'o mal'kovr'iĝ'is, kaj ke grav'a danĝer'o minac'as Omar'o'n kaj li'n mem. Sed kio'n signif'as la ĉe'est'o de fremd'a, vund'it'a vir'o? — li demand'is si'n kun kresk'ant'a surpriz'o.

Ĉe la ne'atend'it'a aper'o de la fid'ind'a amik'o la kor'o de Adaha ek'sent'is sen'ŝarĝ'iĝ'o'n, kiu'n imag'i est'us pli facil'e ol pri'skrib'i. Sekv'ant'e la rigard'o'n de Lemuel, kaj vid'ant'e en ĝi mir'o'n, ŝi konfuz'iĝ'is. Tio ankoraŭ pli'grand'ig'is la surpriz'o'n de la bon'kor'a komerc'ist'o. Tamen li ne perd'is si'a'n kutim'a'n egal'anim'ec'o'n. Si'n turn'ant'e al si'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j, kiu'j rimark'is kun mir'o ĉi tiu'n inter'ŝanĝ'o'n de rigard'o'j, li dir'is:

— Sinjor'o'j, ni'a viv'o est'as plen'a de surpriz'o'j. Mi bon'e kon'as tiu'n jun'ul'in'o'n, kaj antaŭ nur kvar tag'o'j adiaŭ'is ŝi'n, vizit'int'e la vilaĝ'o'n, kie ŝi loĝ'as. Sen'dub'e tre urĝ'a est'as la afer'o, kiu dev'ig'is ŝi'n entrepren'i sol'a long'a'n, danĝer'a'n vojaĝ'o'n. Permes'u, mi pet'as, ke mi inter'parol'u kun ŝi apart'e, dum vi pri'zorg'as la vund'it'a'n vir'o'n. Unu el vi, Dingir, est'as ja lert'a pri la kurac'art'o.

Lemuel, el'sel'iĝ'int'e, ek'pren'is la man'o'n de la knab'in'o, kiu trem'et'is de ekscit'ec'o, kaj konduk'is ŝi'n mal'long'a'n distanc'o'n for de la vir'o'j. Per rigard'o plen'a de trankvil'a kuraĝ'ig'o kaj sam'temp'e de sci'vol'o, li pet'is ŝi'n sci'ig'i al li, kio okaz'is.

— Ho, Lemuel, mi'a sinjor'o, — Adaha dir'is per voĉ'o preskaŭ sufok'it'a de emoci'o, — kia'n terur'a'n nov'aĵ'o'n mi hav'as por vi!

— Trankvil'ig'u vi'n, mi'a knab'in'o, — re'dir'is la mal'jun'ul'o, — kaj rakont'u al mi mal'long'e vi'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n.

— Volont'e. Mi jam tiel oft'e en la pens'o'j rakont'is al vi kaj al Omar ĉio'n, kio okaz'is, de kiam vi for'ir'is el Betraĥ, ke mi ne bezon'as ek'sku'i al mi la memor'o'n.

Tiam sekv'is konciz'a rakont'o pri la okaz'int'aĵ'o'j en Betraĥ kaj pri ŝi'a'j post'a'j aventur'o'j sur la voj'o. Rilat'e al la unu'a'j, la knab'in'o parol'is kun ekster'ordinar'a en'vid'o kaj kler'ec'o, montr'ant'e, ke ŝi plen'e kompren'as la el'star'a'j'n fakt'o'j'n, kaj ĝust'e taks'as ili'a'n grav'ec'o'n; rilat'e al la du'a'j, ŝi parol'is kun naiv'a simpl'ec'o, ne kaŝ'ant'e antaŭ la patr'ec'a amik'o si'a'n el'kompren'o'n pri la am'o, kiu'n ŝi sen'kulp'e est'ig'is en la kor'o de la rab'ist'o, nek la sent'o'j'n de dank'em'o kaj preskaŭ admir'o, kiu'j'n ŝi ne pov'is ne tribut'i al li pro li'a kondut'o kontraŭ ŝi. Adaha fin'is si'a'n rakont'o'n per la vort'o'j:

— Ĉu vi pens'as, Lemuel, ke mi ag'is mal'bon'e aŭ mal'saĝ'e, post'rest'ant'e ĉe la vund'it'a vir'o?

— Tut'e ne, — respond'is Lemuel emfaz'e, — vi'a dev'o est'is post'rest'i kaj fid'i al la Etern'ul'o, ke Li super'reg'os la sekv'o'j'n. Efektiv'e jam montr'iĝ'is, ke Li tio'n far'is. Se vi est'us for'ir'int'a kun'e kun la vojaĝ'ant'o'j el Eridu, mi ne est'us traf'int'a vi'n, kaj ebl'e la send'it'o'j de Ajla ating'us vi'n antaŭ vi'a al'ven'o en Babel. En tio mi klar'e vid'as la man'o'n de la Ĉio'n'sci'ant'o. Sed ni jam perd'is alt'valor'a'n temp'o'n, kaj ni dev'as tuj daŭr'ig'i la vojaĝ'o'n.

— Sed, kio okaz'os al Benoe?

— Mi jam el'pens'is plan'o'n, Adaha. Ne tre mal'proksim'e de ĉi tie loĝ'as Kedar, fidel'a ador'ant'o al Jehova. Li volont'e gast'ig'os kaj fleg'os li'n. Ĉar ni'a afer'o tre urĝ'as, ni rapid'os al li'a dom'o kaj pet'os li'n tuj ven'ig'i la vund'it'o'n sub li'a'n tegment'o'n. Mi'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j rest'os kun li ĉi tie ĝis la al'ven'o de Kedar. Ne konsil'ind'e est'as ir'i rekt'e al Babel, ĉar tie ni ebl'e jam kur'us en la faŭk'o'n de la mort'o. Ni dev'as est'i tre si'n'gard'em'a'j.

Vid'ant'e mal'trankvil'a'n, demand'a'n rigard'o'n en la okul'o'j de la knab'in'o, Lemuel al'dir'is: — Ne tim'u pri Omar, mi'a infan'o. Oni ne tuŝ'os li'n tiel long'e, kiel li neni'o'n sci'as pri la mal'kovr'iĝ'o de la krim'a konspir'o de la pastr'ar'o kaj pri la terur'a mal'virt'ec'o de Zalmuna. Li'a ne'sci'o est'as li'a sen'danĝer'ec'o. Pro tio mi kaŝ'is antaŭ li la cel'o'n de mi'a vizit'o al Betraĥ kaj la rezultat'o'n de mi'a'j esplor'o'j tie. Krom tio, li est'as ja gast'o de grav'a institut'o kaj sekv'e sub la protekt'ad'o de la sankt'a leĝ'o de gast'am'o. Sed ni pov'os pri'parol'i ĉi tiu'j'n afer'o'j'n sur ni'a long'a voj'o. Ven'u.

Inter'temp'e la kun'ul'o'j de Lemuel, pri'zorg'int'e la vund'it'o'n, for'ir'is por pri'rigard'i la bel'eg'a'n azen'o'n de Adaha kaj la rimark'ind'e fort'muskol'a'n ĉeval'o'n de la rab'ist'o. Lemuel al'ir'is la vir'o'n, kuŝ'ant'a'n sub la arb'o; kaj Adaha sekv'is li'n, mal'trankvil'e si'n demand'ant'e, kio'n sent'os kaj dir'os Benoe pri ili'a subit'a for'ir'o. La bon'kor'a komerc'ist'o si'n klin'is super la rab'ist'o'n, kaj dir'is kun kor'tuŝ'a afabl'ec'o:

— Amik'o, mi dank'as vi'n por la mir'ind'a nobl'ec'o, kiu'n vi montr'is al jun'ul'in'o, kar'a por mi kiel fil'in'o. Vi kondut'is grand'anim'e kontraŭ ŝi, kaj ni neniam forges'os vi'a'j'n serv'o'j'n. La Etern'ul'o rekompenc'u vi'n kaj konduk'u vi'n al pac'a'j voj'o'j, kie la nobl'ec'o de vi'a kor'o trov'os frukt'o'don'a'j'n kamp'o'j'n. Ne aflikt'iĝ'u, mi pet'as, pro tio, ke Adaha kun'e kun mi dev'as sen'prokrast'e for'rapid'i. Ni'a afer'o est'as ekster'ordinar'e urĝ'a, kaj de ni'a rapid'ec'o de'pend'as hom'a'j viv'o'j kaj sort'o'j, grav'a'j pli ol ĉiu'j ali'a'j konsider'o'j.

Sur la vizaĝ'o de la vund'it'a vir'o aper'is sign'o'j de fort'a kor'prem'o; kaj el li'a'j lac'a'j okul'o'j ven'is pet'eg'a rigard'o, kiu plen'ig'is la kor'o'n de Lemuel per profund'a kun'sent'o. Adaha est'is tuŝ'it'a ĝis larm'o'j, kiu'j'n ŝi van'e pen'is re'ten'i. Benoe respond'is, parol'ant'e mal'facil'e pro emoci'o kaj mal'fort'ec'o:

— Vi est'as afabl'a, sinjor'o; sed la pens'o perd'i Adahan romp'as al mi la kor'o'n. Ĉu mi ne re'vid'os ŝi'n?

Lemuel met'is la man'o'n sur la kap'o'n de la sufer'ant'o kaj post moment'o dir'is:

— Vi'a aflikt'o trov'as kun'sent'o'n en mi'a kor'o; kaj dank'ec'o al vi tre mal'facil'ig'as al mi la task'o'n pli'grand'ig'i vi'a'n ĉagren'o'n. Vi ne kon'as la cirkonstanc'o'j'n. Vi ne kompren'us ili'n. Sed, kred'u mi'n, est'as nepr'e konsil'ind'e por vi el'pel'i el vi'a memor'o ĉi tiu'n aventur'o'n. Ĝi est'u por vi sonĝ'o, bel'a en la komenc'o, sed mal'dolĉ'a en la fin'o; ĝi est'u sonĝ'o, el kiu vi vek'iĝ'as pli saĝ'a kaj pli nobl'a, ol vi est'is antaŭ'e.

— Kiel mi pov'us forges'i? — re'dir'is Benoe. — Mi'a anim'o ne'dis'ig'ebl'e al'forĝ'iĝ'is al la anim'o de la knab'in'o. Blind'iĝ'int'o ne pov'as forges'i la sun'lum'o'n; nek mi, en mal'lum'o de mal'esper'o, la sun'a'n est'aĵ'o'n, kiu foj'e lum'ig'is mi'a'n anim'o'n. Adaha, parol'u! Ĉu kruel'ec'o pov'as ekzist'i en kor'o, kiu el'rigard'as el tia'j okul'o'j?

Inter plor'ĝem'o'j la knab'in'o balbut'is: — Ne pov'as est'i, Benoe. Mi'a bon'kor'a zorg'ant'o est'as prav'a. Mi dev'as las'i li'n gvid'i mi'n per si'a saĝ'a konsil'o.

Dezir'em'e, sed jam pli firm'e la eks'rab'ist'o respond'is:

— Mi sci'as, Adaha, ke vi ven'is el la land'o Uc. Vi'a land'o est'os mi'a land'o; kaj vi'a Di'o — mi'a Di'o!

Ĉe tiu'j ĉi vort'o'j la ali'a'j vir'o'j re'ven'is kaj mir'is pri la grav'a'j mien'o'j de la tri hom'o'j; sed ĝentil'ec'o kaj la evident'a profund'ec'o de ili'a'j emoci'o'j mal'permes'is sci'vol'a'j'n demand'o'j'n.

Lemual ek'parol'is: — Amik'o'j, tre grav'a'j afer'o'j dev'ig'as ĉi tiu'n jun'ul'in'o'n kaj mi'n tuj for'rapid'i, kvankam nokt'a'j ombr'o'j jam komenc'as fal'i. Pardon'u, ke mi ne sci'ig'as al vi la kaŭz'o'n de ni'a subit'a for'ir'o. Tio'n far'i mi hav'as nek la rajt'o'n, nek sufiĉ'a'n temp'o'n. Mi pet'as vi'n, pri'zorg'u la vund'it'a'n vir'o'n ĝis morgaŭ maten'e. Antaŭ ol la sun'o mal'aper'ig'os la ros'o'n sur la herb'o, ven'os vir'o'j kun port'il'o. En la dom'o de bon'kor'a'j hom'o'j li trov'os gast'am'o'n, sen'danĝer'ec'o'n kaj re'san'ig'o'n.

La al'parol'it'o'j volont'e promes'is pren'i sur si'n la zorg'o'n pri Benoe. Lemuel, si'n turn'ant'e al ĉi tiu last'a, plu'e parol'is:

— Ni bedaŭr'as, fremd'ul'o, ke ne'ŝancel'ebl'a sort'o mal'permes'as al ni rest'i unu moment'o'n plu. Vol'u kred'i, ke nur terur'a neces'o pel'as ni'n for antaŭ la nokt'iĝ'o. La Etern'ul'o re'san'ig'u kaj konsol'u vi'n. Adiaŭ!

Adaha ankaŭ al'proksim'iĝ'is kaj si'n klin'is super la korp'e kaj anim'e sufer'ant'a'n vir'o'n. La dolor'plen'a, am'avid'a rigard'o el li'a'j okul'o'j tiel'e kor'tuŝ'is la mol'kor'a'n knab'in'o'n, ke en la daŭr'o de kelk'e da moment'o'j ŝi ne pov'is el'ig'i eĉ unu vort'o'n. Post'e, super'reg'ant'e si'n, ŝi ek'parol'is mal'laŭt'e:

— Adiaŭ, Benoe, pen'u vir'e kaj nobl'e forges'i. Mi'a kor'o kompat'as vi'n kaj dezir'as al vi bon'o'n. Mi ne pov'as dir'i i'o'n plu.

Dir'int'e tio'n, ŝi for'kur'is por kaŝ'i si'a'j'n larm'o'j'n. Tiam, kvazaŭ obe'ant'e al subit'a impuls'o, ŝi al'ir'is si'a'n azen'o'n, kaj, sur'met'int'e la sel'o'n, sur'iĝ'is. Lemuel ankaŭ sen plu'a parol'o al'ir'is si'a'n ĉeval'o'n kaj sur'sel'iĝ'is. Ambaŭ, per man'gest'o'j adiaŭ'e salut'int'e la post'rest'ant'a'n ar'o'n da vir'o'j, rajd'is for rapid'paŝ'e en direkt'o al Babel kaj baldaŭ post'e perd'iĝ'is el ili'a vid'o. Mir'e la antaŭ'a'j kun'vojaĝ'ant'o'j de Lemuel sekv'is per la okul'o'j la strang'a'n par'o'n, ĝis ĝi mal'aper'is mal'antaŭ alt'aĵ'et'o, kaj tuj komenc'is pri'diskut'i la por ili ekster'ordinar'a'n okaz'int'aĵ'o'n. Benoe est'is tro lac'a kaj tro en'profund'ig'it'a en si'a ĉagren'o por babil'ad'o, kaj montr'is al si'a'j nov'a'j kun'ul'o'j, ke li ne vol'as serv'i al ili'a sci'vol'em'o.

Lemuel kaj Adaha daŭr'ig'is la voj'o'n dum kelk'a temp'o en pez'a silent'o. Post du'on'hor'a rajd'o Lemuel subit'e al'pren'is flank'a'n voj'et'o'n, nord'orient'e'n, konduk'ant'a'n unu'e tra sen'herb'a, dezert'a region'o. Nun la vesper'a krepusk'o, mal'long'a en tiu land'o, sur'ven'is kaj baldaŭ ced'os al plen'a mal'lum'o, ĉar du'on'lun'o lev'iĝ'os super la horizont'o'n nur post unu aŭ du hor'o'j. En la du'on'lum'o la sign'o'j de la voj'et'o far'iĝ'is pli kaj pli mal'klar'a'j, kaj kelk'a'foj'e ŝajn'e tut'e mal'aper'is. Rapid'ec'o en tia'j cirkonstanc'o'j est'is ne'ebl'a. Lemuel de temp'o al temp'o iom mal'trankvil'e esplor'is per la okul'o'j la ĉirkaŭ'aĵ'o'n. La kaŭz'o de li'a mal'trankvil'o est'is precip'e zorg'o pri Adaha, kiu montr'is sign'o'j'n de grand'a lac'ec'o. Li am'is la knab'in'o'n kiel fil'in'o'n, tiom pli nun, kiam li hav'is okaz'o'n vid'i, en tiu akr'a prov'o'temp'o, la ne'ordinar'a'n bel'ec'o'n de ŝi'a karakter'o. Plu'a'j kaŭz'o'j est'is la vund'it'a vir'o kaj li'a promes'o send'i help'ont'o'j'n, por liber'ig'i si'a'j'n antaŭ'a'j'n kun'vojaĝ'ant'o'j'n. Se li perd'os la voj'o'n, kaj mal'prosper'os al ili ating'i, en la sam'a tag'o, la dom'o'n de Kedar, li ne pov'os ĝust'a'temp'e plen'um'i si'a'n promes'o'n; kaj la fid'ind'ec'o de li'a parol'o aspekt'os dub'ind'a. Mal'e, Adaha ne sent'is i'a'n mal'trankvil'o'n pro si mem; ŝi hav'is ja la kun'ul'ec'o'n de si'a patr'ec'a amik'o, al kies saĝ'o ŝi nepr'e fid'is; kaj kun'e kun li ŝi esper'is plen'um'i si'a'n misi'o'n. Sed la pens'o'j de la jun'ul'in'o direkt'iĝ'ad'is mal'trankvil'e al Benoe, kvankam la serioz'a mien'o de Lemuel pli'grand'ig'is ŝi'a'j'n antaŭ'tim'o'j'n pri Omar, kaj kvankam la grav'ec'o de la afer'o'j, en kiu'j ŝi en'miks'iĝ'is, nun star'is ankoraŭ pli klar'e antaŭ ŝi'a'j intern'a'j okul'o'j.

Inter'temp'e la nokt'o ating'is ili'n kaj pli'mult'ig'is ili'a'j'n mal'facil'aĵ'o'j'n. Se Lemuel ne hav'us grand'a'n spert'o'n pri el'serĉ'ad'o de voj'o'j kaj re'ten'em'a'n memor'o'n pri orient'il'o'j en tra'pas'it'a'j region'o'j, ili tre kred'ebl'e erar'vag'us. Plu'a cirkonstanc'o help'is al ili. En la dom'o de Kedar okaz'is edz'iĝ'a fest'o; kaj gaj'a'j fest'o'fajr'o'j brul'is sur plac'o inter ar'o da tend'o'j. La ard'o de tiu'j fajr'o'j est'is vid'ebl'a en grand'a distanc'o, kaj serv'is al ili kiel konduk'il'o. Nokt'o'mez'o jam est'is proksim'a, kiam la vojaĝ'ant'o'j al'ven'is. Tuj ili si'n trov'is ĉirkaŭ'it'a'j de tumult'a gaj'ec'o. Grand'a est'is la surpriz'o de Kedar kaj de li'a'j kun'fest'ant'o'j, kaj ne mal'pli grand'a la kor'ec'o de ili'a bon'ven'ig'o.

— Kia domaĝ'o, mi'a am'at'a amik'o, — bon'kor'e ek'kri'is Kedar, — ke vi ne al'ven'is tri plen'a'j'n tag'o'j'n pli fru'e! Neni'u el mi'a kon'at'ar'o pli ind'e al'don'us solen'ec'o'n al ni'a fest'o; kaj tia bel'a knab'in'o est'us ĉarm'a ornam'o por la plej bril'a kun'ven'o. Ni intenc'is dis'iĝ'i morgaŭ maten'e, sed nun ni nepr'e dev'os daŭr'ig'i la fest'ad'o'n. Nun, sen'dub'e, vi ambaŭ est'as lac'a'j kaj prefer'os ripoz'o'n je danc'ad'o.

La al'ven'int'o'j jam el'sel'iĝ'is, kaj ili'a'j best'o'j est'is pri'zorg'at'a'j de serv'em'a'j jun'ul'o'j. Lemuel, afabl'e salut'int'e la gaj'a'n fest'ant'ar'o'n, kor'e dank'is al si'a mal'nov'a amik'o pro li'a ĝoj'a bon'ven'ig'o:

— Mi'a ĉef'a zorg'o, — li dir'is, — est'as pri mi'a jun'a kun'ul'in'o, kiu est'as mort'e'lac'a. Morgaŭ maten'e, je fru'a hor'o, ni nepr'e dev'os daŭr'ig'i la voj'o'n. Mal'feliĉ'e la grav'ec'o de la cel'o de ni'a vojaĝ'o ne permes'as prokrast'o'n.

Malgraŭ ĝentil'a protest'ad'o de la flank'o de Lemuel, la bru'a gaj'ec'o de la jun'ul'o'j tuj ĉes'is, kaj ĉiu'j montr'is la plej sincer'a'n respekt'o'n kaj viv'a'n simpati'o'n al ambaŭ nov'a'j gast'o'j.

Krom Lemuel kaj Kedar, la tut'a'j dom'an'ar'o kaj gast'ar'o jam re'tir'iĝ'is, kaj silent'o reg'is post gaj'a fin'a inter'dezir'ad'o pri bon'a ripoz'o, dolĉ'a'j sonĝ'o'j ktp. La mal'nov'a'j amik'o'j sid'is apud ard'ant'a'j cindr'o'j de la fest'o'fajr'o en la mez'o de la inter'tend'ar'a plac'o. Ili ne est'is vid'int'a'j unu la ali'a'n de kelk'a temp'o, kaj tiu ne'atend'it'a vizit'o don'is al ambaŭ grand'a'n kontent'ec'o'n. Lemuel rakont'is al si'a gast'ig'ant'o la okaz'int'aĵ'o'j'n de la last'a'j dek'du monat'o'j, rilat'ant'a'j'n al ni'a histori'o, per tiel mal'mult'a'j vort'o'j, kiel plen'a kompren'ig'o permes'is. Kedar aŭskult'is kun la plej viv'a interes'o, tamen sen inter'romp'o. Post kelk'minut'a, silent'a medit'o li ek'parol'is grav'a'ton'e:

— Ho, Lemuel, il'o en la man'o de la Etern'ul'o, vi'a rakont'o tuŝ'as la profund'o'n de mi'a anim'o. De nun mi'a feliĉ'o por ĉiam est'os lig'it'a kun vi'a sort'o kaj kun la sort'o de vi'a'j nobl'a'j amik'o'j. Ni viv'as ĉi tie en trankvil'a, feliĉ'a izol'ec'o, ĝis nun sen'danĝer'a. Reciprok'a am'o kaj harmoni'o dolĉ'ig'as al ni la viv'o'n. Ni'a viv'manier'o est'as simpl'a, laŭ la antikv'a'j leĝ'o'j de ni'a'j pra'patr'o'j; kaj kvankam ni trov'iĝ'as en la lim'o de du'tag'a vojaĝ'o de Babel, la tumult'o'j de la grand'a urb'o ne ating'as ni'n, kaj la intrig'o'j de la kort'eg'o, la konspir'o'j de la pastr'ar'o kaj la diboĉ'o'j de la mal'virt'ul'o'j ne tuŝ'as ni'n. Mi'a dom'o ĉiam est'os azil'o por vi kaj por vi'a'j kun'fidel'ul'o'j en la okaz'o, se vi aŭ ili bezon'os rifuĝ'ej'o'n. Kvankam vi'a rakont'o est'as terur'a, mi ĝoj'as pro tio, ke ankoraŭ trov'iĝ'as anim'o'j, pret'a'j si'n ofer'i pro la antikv'a kred'o. Mi ĝoj'as, ke ni'a kred'o ankoraŭ ne for'mort'is. Oft'e mi sid'as ĉe la pord'o de mi'a tend'o en la silent'o de somer'a nokt'o kaj medit'as pri la stat'o de la mond'o. Mal'gaj'a'j tiam est'as mi'a'j pens'o'j. Oft'e tiam, memor'ant'e, ho Lemuel, vi'a'n grand'a'n fervor'o'n en batal'ad'o kontraŭ la artifik'o'j de la pastr'ar'o kaj vi'a'n pret'ec'o'n help'i al ĉiu'j sub'prem'it'o'j, mi sent'as hont'o'n pro mi'a propr'a nenio'n'farad'o. Sed ne oportun'e est'as en la nun'a moment'o tio'n pri'plor'i. Mi tuj dev'as far'i aranĝ'o'n, por ven'ig'i ĉi tie'n vi'a'n vund'it'a'n amik'o'n.

Li for'ir'is, kaj post kelk'e da minut'o'j re'ven'is, kaj dir'is:

— Nehemo, mi'a fil'o, kaj du serv'ist'o'j ek'for'ir'os post ne'long'e kun du'o da kviet'a'j azen'o'j kaj komfort'a port'il'o. Ni volont'e pren'os sur ni'n la zorg'o'n pri Benoe. Ni ja kon'as li'n kaj li'a'n band'o'n — je ni'a mal'ĝoj'o.

Long'e ankoraŭ la amik'o'j pri'parol'is la situaci'o'n, en kiu ili si'n trov'is, kaj la eventual'a'n ag'ad'o'n de la Babela pastr'ar'o. Se ne est'us decid'it'e, ke Benoe ek'loĝ'os en la dom'o de Kedar, Adaha ne pov'us trov'i en tiu temp'o pli oportun'a'n kaj sen'danĝer'a'n rifuĝ'ej'o'n, ol la izol'a'n bien'o'n de la bon'kor'a gent'estr'o. Sed, ĉar la cirkonstanc'o'j tio'n el'bar'is, Lemuel decid'iĝ'is serĉ'i loĝ'ej'o'n por Adaha en la dom'o de ali'a'j fidel'ul'o'j, nom'e Ŝalmana, fil'in'o de li'a serv'ist'o Hagaj, kaj ŝi'a si'n'don'em'a edz'o, Peor. Ili est'is humil'a'j ter'kultur'ist'o'j apud ne'grand'a vilaĝ'o, nom'it'a Ilajim, kvin ĝis ses mejl'o'j'n nord'orient'e de Babel. De tie li vol'is ek'komunik'iĝ'i kun Omar, kaj aranĝ'i renkont'o'n kun li, kaj renkont'o'n inter li kaj Adaha. Li vol'is, ke Adaha propr'a'buŝ'e rakont'u al si'a sinjor'o, kio'n ŝi far'is kaj sufer'is pro li. Tio, li pens'is, est'as dec'a just'aĵ'o por la alt'anim'a knab'in'o; kaj ek'kon'o de tia pur'a si'n'ofer'em'a am'o, kia'n ŝi al'port'is al Omar, est'os, li esper'is, la plej bon'efik'a kontraŭ'il'o kontraŭ la pasi'o, kiu'n inspir'is al li tiu bel'a sorĉ'ist'in'o, Zalmuna.

Kedar propon'is ir'i mem al Babel kiel ebl'e plej fru'e en la ven'ont'a maten'o kaj trans'don'i al Omar i'a'n komunik'o'n, kiu'n Lemuel dezir'os send'i. Ĉi tiu tre volont'e akcept'is la propon'o'n de la amik'o, sed serioz'e avert'is li'n est'i tre'eg'e si'n'gard'a:

— En la okaz'o, — li dir'is, — se Zalmuna aŭ la pastr'o'j jam ricev'is nov'aĵ'o'n de Ajla, antaŭ ol vi renkont'os Omar'o'n, vi'a komisi'o tut'e ne est'os sen danĝer'o. Sen'dub'e la pastr'o'j tre zorg'e observ'ad'as ĉiu'j'n paŝ'o'j'n de Omar, kaj atent'os pri ĉiu'j person'o'j, vizit'ant'a'j li'n. Ili uz'os sen'kompat'e ĉiu'j'n rimed'o'j'n, por mal'help'i dis'vast'iĝ'o'n de la sci'o pri ili'a'j kanajl'aĵ'o'j. Mi mem antaŭ'vid'as akr'a'n konflikt'o'n kun ili. Mi kon'as ili'n.

* * *

La post'sekv'ant'a'n tag'o'n, ne'long'e antaŭ la vesper'o, Lemuel kaj Adaha al'ven'is en la tend'o'n de Peor kaj Ŝalmana, kiu'j akcept'is ili'n kun sincer'a ĝoj'o. Ambaŭ rigard'is vizit'o'n de Lemuel kiel grand'a'n honor'o'n. Ŝalmana est'is sol'a infan'o de Hagaj. De si'a sen'patr'in'a infan'ec'o ŝi est'is favor'at'in'o de Lemuel, kiu, kiel fraŭl'o kaj preskaŭ sen'parenc'ul'o, ĉiam am'e interes'iĝ'is pri ŝi'a bon'fart'o. Kiel infan'o, kaj nun kiel edz'in'o kaj patr'in'o de ar'o da infan'o'j, Ŝalmana al'port'is al li sincer'a'n kaj dank'o'plen'a'n am'o'n, des pli kor'tuŝ'a'n, ĉar ĝi'n inspir'is la plej profund'a respekt'o. Ŝi sci'is, ke en tio ŝi part'o'pren'as la sent'o'j'n de la patr'o, kies si'n'don'em'o al si'a iam'a posed'ant'o kaj nun'a konfid'ant'o est'is sen'lim'a. La bien'o, sufiĉ'e grand'a kaj bon'e ekip'it'a, est'is donac'o de Lemuel.

Adaha tuj gajn'is la sincer'a'n kor'inklin'o'n de la tut'a dom'an'ar'o per si'a natur'a am'ind'ec'o. Dum la knab'in'o, post kun'a vesper'manĝ'o, amuz'iĝ'is kun la infan'o'j, Lemuel al'parol'is si'a'j'n gast'ig'ant'o'j'n jen'e:

— Sci'vol'em'o est'as natur'a ec'o de la hom'a kor'o. Mi sci'as, ke vi, de ni'a al'ven'o, vi'n demand'ad'is, kiu est'as Adaha, kaj kial ni kun'e ven'is ĉi tie'n. Ne ofend'iĝ'u pro tio, ke mi ne pov'as mal'kaŝ'e parol'i pri ĉi tiu'j demand'o'j. Fid'u al mi; est'os pli bon'e, ke vi ne sci'u pli mult'e, ol mi opini'as prudent'e sci'ig'i al vi, eĉ se vi'a sci'vol'em'o per tio pli'grand'iĝ'os. Nu, Adaha est'as an'in'o de mi'a land'o kaj tre fidel'a kaj tre ŝat'at'a serv'ist'in'o de kar'a amik'o mi'a. Ŝi est'as en grand'a danĝer'o, minac'ant'a ŝi'n de la flank'o de sen'skrupul'a'j hom'o'j. Pro amik'ec'o al mi, gast'ig'u ŝi'n dum kelk'a temp'o, kaj kiom ebl'e, gard'u sekret'a ŝi'a'n vizit'o'n, ne kaŭz'ant'e tamen suspekt'o'n pri ŝi en la vilaĝ'o.

Ĉapitr'o XIII

La batal'o komenc'iĝ'as

La grand'a vesper'festen'o en la reĝ'a palac'o est'is ating'ont'a la plej bril'a'n epizod'o'n. La vast'a'n kaj bril'eg'e lum'ig'it'a'n festen'ej'o'n plen'ig'is du mil luks'e vest'it'a'j gast'o'j, jen du'on'kuŝ'ant'a'j sur mol'a'j kanap'o'j, jen sid'ant'a'j sur apog'seĝ'o'j, ĉe long'a'j vic'o'j da art'e skulpt'it'a'j, lign'a'j tabl'o'j. Inter la vic'o'j star'is, je regul'a'j inter'spac'o'j, mult'e'brak'a'j kandelabr'o'j, bel'form'e forĝ'it'a'j, kaj altern'e alt'a'j, masiv'a'j tri'pied'o'j kun or'it'a'j uj'o'j, en kiu'j brul'is lign'a karb'o aŭ ia parfum'it'a ole'o. Sur la estrad'o prezid'is la reĝ'o, ĉirkaŭ'it'a de la ĉef'a'j nobel'o'j kaj pastr'o'j de la land'o; kaj sur bel'e ornam'it'a balkon'o, ĉe unu flank'o de la estrad'o, vid'iĝ'is la reĝ'in'o kaj kvin'dek'o da kort'eg'a'j sinjor'in'o'j, nobel'in'o'j kaj pastr'in'o'j. Zalmuna okup'is honor'a'n seĝ'o'n apud la reĝ'in'o.

Omar kaj Hamul sid'is inter la plej eminent'a'j saĝ'ul'o'j, ne mal'proksim'e de la reĝ'o, sub la alt'a plafon'o. Ilu-ittia trov'iĝ'is ĉe la ali'a ekstrem'aĵ'o de la honor'a tabl'o, inter ar'o da dign'o'plen'a'j ministr'o'j.

La ĉef'a manĝ'o jam fin'iĝ'is, kaj la tabl'o'j est'is kovr'it'a'j per or'a'j vin'uj'o'j kaj frukt'uj'o'j. La reĝ'a'j gast'o'j trink'is la plej bon'a'j'n vin'o'j'n kaj frukt'o'suk'o'j'n, kaj manĝ'is la plej bon'gust'a'j'n frukt'o'j'n, kiu'j'n la hejm'land'o, Sirio kaj Kanaano pov'is produkt'i. Ar'o da harp'ist'o'j ĵus for'las'is ĉirkaŭ'barit'a'n spac'o'n antaŭ la reĝ'a estrad'o, kaj ses'o da ĵongl'ist'o'j en'ir'is ĝi'n. Post mult'foj'a riverenc'ad'o ili lud'is seri'o'n da tre'eg'e lert'a'j ĵongl'aĵ'o'j; jen unu'op'e, jen du- aŭ tri'op'e, aŭ ĉiu'j kun'e. Unu el la prezent'ist'o'j lud'is mal'sprit'ul'o'n, kaj lud'e far'iĝ'is mok'at'aĵ'o de si'a'j kun'ul'o'j. Per traf'a'j ŝerc'o'j ili oft'e el'vok'is ĉiu'flank'e kor'a'n rid'ad'o'n. Tuj kiam tiu prezent'ad'o fin'iĝ'is, en'kur'is facil'mov'e kvar tre mal'pez'e, preskaŭ diafan'e vest'it'a'j danc'ist'in'o'j. Graci'e riverenc'int'e antaŭ la ge'reĝ'o'j, ili komenc'is seri'o'n da mal'simpl'a'j, figur'aĵ'a'j danc'o'j ĉe ritm'a'j son'o'j de cimbal'o kaj tambur'et'o. Tondr'a aplaŭd'o sekv'is ĉiu'n er'o'n de la program'o. La vir'o'j, jun'a'j kaj mal'jun'a'j, tribut'is al la bel'ec'o kaj la lert'ec'o de la danc'ist'in'o'j la plej mal'avar'a'n admir'o'n. La plej fervor'a'j admir'ant'o'j ŝajn'e elekt'is por si lok'o'j'n apud la danc'ej'o por inter'ŝanĝ'i rigard'o'j'n kun la vir'in'o'j, kaj por flustr'i al ili am'ind'um'aĵ'o'j'n. Kelk'a'j el ili eĉ kuraĝ'is, dum la paŭz'o'j, prezent'i si'a'n or'a'n vin'pokal'o'n al apart'a favor'at'in'o, por ke ŝi trink'u el ĝi. Sed tio vid'ebl'e mal'plaĉ'is al la reĝ'o, kaj oni si'n de'ten'is ĝis post la for'ir'o de la ge'reĝ'o'j. Tiam la gast'o'j si'n for'don'is al ĉiu'spec'a'j eksces'o'j. — Strang'a fin'o de solen'a, religi'a fest'o!

Iom da temp'o, antaŭ ol tio okaz'is, Zalmuna subit'e rimark'is, ke tri ĉef'pastr'o'j, kiu'j ĝis antaŭ ne'long'e sid'is tre proksim'e de la reĝ'o, est'is for, kaj ke Omar, Hamul kaj Gamil-Sin, la ĉef'direktor'o de la astr'ologi'a kolegi'o, okup'as ili'a'j'n lok'o'j'n, inter'parol'ant'e kun li. Ŝi ankaŭ rimark'is, ke Ilu-ittia eĉ ne unu foj'o'n vizit'is la part'o'n de la festen'ej'o, kie sid'is Omar, malgraŭ la intim'a amik'ec'o, star'iĝ'ant'a inter ili, pri kiu li fanfaron'is. Sci'vol'e ŝi demand'is si'n — kial?

La reĝ'in'o atent'ig'is kun mal'plezur'o la kort'eg'an'in'o'j'n, sid'ant'a'j'n apud ŝi, pri du jun'a'j dand'o'j, kiu'j si'n'trud'em'e am'ind'um'is la danc'ist'in'o'j'n. Ŝi est'is alt'kresk'a, bel'statur'a vir'in'o kun dign'o'plen'a mien'o. Kvankam ŝi ne est'is tiel luks'e vest'it'a, kiel kelk'a'j el la kort'eg'an'in'o'j, ne est'us mal'facil'e diven'i, kiu el la vir'in'o'j sur la balkon'o est'as la reĝ'in'o. Ŝi'a bel'ec'o — ĉar bel'a ŝi est'is, malgraŭ la tri'dek'naŭ jar'o'j de si'a aĝ'o — est'is bel'ec'o, kiu ebl'e ne al'log'us tre mult'a'j'n vir'o'j'n, kaj cert'e trov'us mal'ŝat'o'n ĉe mult'a'j kritik'em'ul'in'o'j. Alt'a, bel'form'a frunt'o kaj grand'a'j, viv'ec'a'j okul'o'j indik'is inteligent'ec'o'n pli ol ordinar'a'n. La mien'o est'is fier'a, sed ŝajn'e ne tiom pro ŝi'a reĝ'a rang'o, kiom pro ia konsci'at'a aŭ imag'at'a super'ec'o de la spirit'o. Ŝi'a vizaĝ'o est'is kutim'e bon'kor'a, sed esprim'o de am'ind'ec'o sur ĝi oft'e difekt'iĝ'is per mok'a rid'et'o ĉirkaŭ la iom mal'dik'a'j lip'o'j, suspekt'ig'ant'a iom ne'firm'a'n kaj ne'sincer'a'n karakter'o'n.

Dum la reĝ'in'o parol'is, serv'ist'in'o tim'em'e al'proksim'iĝ'is, ten'ant'e en la man'o mal'grand'a'n, per sigel'o ferm'it'a'n sak'et'o'n.

— Vol'u permes'i, vi'a reĝ'in'a moŝt'o, — ŝi dir'is, — tre'eg'e urĝ'a komunik'aĵ'o al'ven'is por mi'a sinjor'in'o Zir-Nana.

— Pren'u ĝi'n, Zir-Nana, kaj sen'ĝen'e leg'u, — dir'is la reĝ'in'o, — mi esper'as, ke ĝi ne en'hav'as mal'bon'a'n nov'aĵ'o'n.

Zalmuna pren'is la sak'et'o'n, kaj, romp'int'e la sigel'o'n, el'tir'is el ĝi du mal'grand'a'j'n, sur'skrib'it'a'j'n cilindr'o'j'n. Tuj post leg'o de la unu'a'j du aŭ tri lini'o'j, ŝi pal'iĝ'is, kaj la man'o, ten'ant'a cilindr'et'o'n, ek'trem'is. La reĝ'in'o, vid'ant'e tio'n, flustr'is al ŝi kun'sent'em'e:

— Vi ĉagren'iĝ'as, Zir-Nana; kio okaz'is?

Zalmuna embaras'iĝ'is kaj respond'is evit'em'e:

— Ajla raport'as, ke nokt'a ŝtel'ist'o en'iĝ'is en la dom'o'n kaj ŝtel'is alt'valor'a'j'n objekt'o'j'n. Mi ne pov'as klar'e deĉifr'i la skrib'aĵ'o'n, ĉar la lum'o ne est'as sufiĉ'e hel'a.

— Sinjor'in'o'j, — dir'is la reĝ'in'o, kun signif'o'plen'a rigard'o al la danc'ist'in'o'j, — jam ven'is la temp'o, kiam sinjor'in'o'j dev'as si'n re'tir'i de la festen'o. Ni ir'u. — Si'n turn'ant'e al Zalmuna, ŝi al'dir'is: — En vi'a propr'a ĉambr'o, Zir-Nana, vi pov'os leg'i la cilindr'o'j'n pli oportun'e. Mi esper'as aŭd'i morgaŭ, ke la nov'aĵ'o est'as mal'pli mal'bon'a, ol vi tim'as.

Tuj kiam Zalmuna pov'is si'n liber'ig'i, ŝi rapid'is al la ĉambr'ar'o en la palac'o, met'it'a je ŝi'a dispon'o. Lamp'o'j jam est'is ek'lum'ig'it'a'j en ŝi'a buduar'o, kaj en port'ebl'a fajr'uj'o brul'is amas'et'o da lign'o'karb'o, plen'ig'ant'e la ĉambr'o'n per komfort'ig'a ard'o. En ŝi'a dorm'o'ĉambr'o serv'ist'in'o atend'is ŝi'n, por pri'zorg'i ŝi'a'n sen'vest'iĝ'o'n.

Star'ant'e sub du'o da lamp'o'j, pend'ant'a'j de plafon'trab'o, Zalmuna avid'e leg'is kaj re'leg'is la kojn'o'form'a'n skrib'aĵ'o'n. Ŝi'a bel'a vizaĝ'o, kiu laŭ'vol'e pov'is aspekt'i tiel seren'a, kiel lag'o en trankvil'a, sun'a maten'o, pli kaj pli tord'iĝ'is de koler'eg'o; kaj en ŝi'a'j okul'o'j, el kiu'j ŝi pov'is el'ig'i, laŭ'vol'e, rav'e dolĉ'a'j'n aŭ rev'em'a'j'n rigard'o'j'n, fulm'ec'e aper'is inter'sekv'e esprim'o'j de mort'a mal'am'o, dolor'plen'a ĉagren'o kaj tim'o. Post kelk'e da moment'o'j ŝi sid'iĝ'is sur kanap'o por streĉ'e medit'i pri la embaras'a situaci'o, en kiu'n ŝi subit'e ĵet'iĝ'is.

Ŝi ne dub'is unu moment'o'n, ke la ruz'a ŝtel'ist'o est'is Lemuel, kaj ke li'a cel'o est'as mal'ferm'i la okul'o'j'n de Omar, kaj mal'kovr'i al la tut'a mond'o ŝi'a'j'n intrig'o'j'n. Ŝi'a kor'o furioz'e bat'is ĉe la pens'o, ke Omar ek'sci'os pri la part'o, kiu'n ŝi pren'is en la okaz'ig'o de la mal'feliĉ'o'j en Betraĥ, kaj ke li'a am'o ced'os lok'o'n al la plej profund'a abomen'o. Tuj ŝi klar'e kompren'is, ke ŝi pov'as trov'i sen'danĝer'ec'o'n nur en la mort'o de Lemuel, okaz'ig'ot'a, antaŭ ol li pov'os komunik'i la nov'aĵ'o'n al si'a intim'ul'o. Zalmuna est'is cert'a, ke Omar est'os la unu'a person'o, al kiu li sci'ig'os si'a'n el'trov'o'n. Tiel sam'e, kiel Ajla, ŝi romp'is al si la kap'o'n, kial Lemuel ir'is al Eridu, kaj kial li ne tuj inform'is Omar'o'n kaj Ijobon. Fin'e ŝi konklud'is, ke plej kred'ebl'e li ne sufiĉ'e kompren'is la sekret'a'n, antikv'a'n skrib'aĵ'o'n, kaj vol'is serĉ'i en Eridu plu'a'j'n klar'ig'o'j'n.

Unu fakt'o iom sen'pez'ig'is al ŝi la kor'o'n kaj en'las'is esper'o'n en ĝi'n: ĝis antaŭ ne'mult'a'j minut'o'j Omar sci'is neni'o'n pri tiu embaras'eg'a afer'o! Ŝi do nepr'e dev'os tuj klopod'i, ke li neniam ek'sci'u. Pri ebl'a'j antaŭ'rimed'o'j ŝi streĉ'is al si la cerb'o'n, el'labor'ant'e, en rapid'a inter'sekv'o, ses'o'n da plan'o'j, kaj tuj for'las'is ili'n kiel mal'taŭg'a'j'n aŭ mank'o'hav'a'j'n. Ŝi vol'is, se iel ebl'e, zorg'i, ke la ĉef'pastr'o'j ne sci'iĝ'u, ĉar ŝi tim'is, ke ili sam'temp'e el'trov'os ŝi'a'n pek'a'n am'o'n al Omar. Tamen fin'e ŝi konvink'iĝ'is, ke ŝi ne pov'os sukces'e silent'ig'i Lemuelon sen ili'a help'o. Decid'iĝ'int'e do, Zalmuna energi'e lev'iĝ'is kaj sci'ig'is al la serv'ist'in'o, atend'ant'a ŝi'n en la dorm'o'ĉambr'o, ke ŝi nepr'e dev'as tuj vizit'i Uzibitumon, la ĉef'pastr'o'n, kaj ke ŝi for'est'os ebl'e unu kaŝbuon. La knab'in'o surpriz'it'e balbut'is:

— Ho, kio est'as al vi, mi'a kar'a sinjor'in'o? Vi ja aspekt'as mort'e'pal'a kaj tre ĉagren'it'a!

Kor'tuŝ'it'e de la sincer'a mal'trankvil'o de la serv'ist'in'o pro ŝi, Zalmuna respond'is:

— Ne aflikt'iĝ'u, Belizunu; la voj'o'j de ni'a viv'o ne ĉiam konduk'as tra flor'ĝarden'o'j. Zorg'u, ke la nokt'o'gard'ist'o en la ĝarden'a vestibl'o atend'u mi'a'n re'ven'o'n, kaj admon'u li'n, ten'i si'a'n buŝ'o'n ferm'it'a. Mi sci'as rekompenc'i diskret'ec'o'n.

Sur'met'int'e ŝal'o'n sur la kap'o'n kaj ŝultr'o'j'n, Zalmuna el'ir'is. Ŝi tra'pas'is rapid'paŝ'e la ĝarden'o'n, kie antaŭ kelk'e da hor'o'j ŝi subit'e renkont'is Omar'o'n, kaj kie, la unu'a'n foj'o'n, ŝi ek'sent'is la plen'a'n fort'o'n de si'a pasi'a am'o al tiu vir'o. Unu moment'o'n ŝi halt'is kaj rigard'is la lok'o'n apud la flor'bed'o, kie ili star'is, vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o. Tie ili'a'j okul'o'j far'is reciprok'a'n konfes'o'n de am'o, kontraŭ kiu ili antaŭ'e van'e batal'is. Sen'sci'e ŝi frot'is al si la frunt'o'n, kvazaŭ ŝi pov'us per tio el'vek'iĝ'i el mal'bel'a sonĝ'o. Nun la ali'e sagac'a vir'in'o ek'kompren'is, kiel mal'saĝ'e ŝi ag'is. Ŝi leg'ad'is la kor'o'n de la honest'a, nobl'a vir'o, kiel skrib'o'tabul'et'o'n de infan'o; ŝi kompren'is li'a'n hezit'em'o'n, kaj ne pov'is ne admir'i li'n pro ĝi. Pen'ant'e tromp'i li'n, ŝi efektiv'e tromp'is si'n mem; ĉar ŝi ne sufiĉ'e kon'is si'a'n propr'a'n kor'o'n.

Tia'j pens'o'j fulm'o'rapid'e tra'pas'is ŝi'a'n febr'a'n cerb'o'n, dum ŝi moment'e halt'ig'is la paŝ'o'j'n. Post'e ŝi rapid'is antaŭ'e'n tra la silent'a park'o, kiu en kapric'a lun'lum'o aspekt'is tim'ig'a kaj fantom'plen'a. — Kio ajn est'os la sekv'o'j, — ŝi dir'ad'is al si en la pens'o'j, — mi am'as li'n, kaj dev'as mal'help'i renkont'o'n inter li kaj Lemuel.

Per la pozici'o de la stel'o'j Zalmuna vid'is, ke nokt'o'mez'o ne est'as mal'proksim'a; kaj, tim'ant'e, ke Uzibitum si'n re'tir'os antaŭ ŝi'a al'ven'o, ŝi du'obl'ig'is la rapid'ec'o'n de si'a'j paŝ'o'j. Tra'pas'int'e la park'o'n, ŝi pren'is inter'dom'a'n, sol'ec'a'n voj'et'o'n por ŝpar'i temp'o'n. Ne mal'proksim'e de la en'ir'ej'o en la voj'et'o'n, ŝi traf'is festen'e vest'it'a'n vir'o'n, pli ol du'on'e ebri'a'n. La fest'em'ul'o, gaj'e rid'ant'e pro si'a bon'ŝanc'o, pen'is bar'i la voj'o'n al Zalmuna, kaj per mal'klar'a, balbut'a voĉ'o kant'et'is:

— Kie'n vi rapid'as, ĉarm'ul'in'o? Rav'e est'as en la reĝ'a park'o. Ven'u...

— For'iĝ'u, mal'saĝ'ul'o, el mi'a voj'o!

Fort'a vang'o'frap'o ig'is la trud'iĝ'em'a'n am'ind'um'ant'o'n ŝancel'iĝ'i kaj fal'i; kaj Zalmuna rapid'is antaŭ'e'n, ne plu atent'ant'e li'n. Antaŭ ol ŝi tra'pas'is la inter'dom'ej'o'n, la afer'o jam for'flug'is el ŝi'a'j pens'o'j.

Zalmuna en'ir'is long'a'n, kompar'e mal'larĝ'a'n ĉambr'o'n, lum'ig'it'a'n nur en la profund'o per du'op'a lamp'o, pend'ant'a de plafon'a trab'o. Sub al lamp'lum'o, ĉe mal'grand'a tabl'o, sid'is tri vir'o'j, la ĉef'a'j pastr'o'j, kiu'j kun'e konsist'ig'is la plej grand'a'n kaj la efektiv'a'n potenc'o'n de la regn'o. Unu el la vir'o'j, Uzibitum, la mastr'o de la dom'eg'o, sid'is sur masiv'a ŝton'a kaj ŝajn'e sen'komfort'a seĝ'o, tiel ke li'a dors'o est'is turn'it'a al la en'ir'ej'o. La ali'a'j vir'o'j sid'is ĉe la kontraŭ'a flank'o de la tabl'o sur pli luks'a'j kaj mol'a'j seĝ'eg'o'j. Ni rigard'u la tri vir'o'j'n iom pli atent'e.

Ĉiu'j est'is sen'barb'a'j — okul'frap'ant'a kontrast'o kun la ĝeneral'a kutim'o de la land'o en tiu antikv'a temp'o — kaj tonsur'hav'a'j. Uzibitum est'is el ĉi tiu alt'rang'a tri'o sen'kontraŭ'dir'e la plej rimark'ind'a person'o. Malgraŭ li'a pli ol mez'a aĝ'o, li'a alt'kresk'a, mal'gras'a figur'o aspekt'is preskaŭ jun'ec'e fleks'ebl'a kaj fortetendena. Li'a vizaĝ'o dev'ig'us tuj'a'n atent'o'n en ĉia amas'o da inteligent'ul'o'j. Ĉe masiv'a kap'o kaj larĝ'a frunt'o, li'a'j makzel'o'j est'is rimark'ebl'e mal'dik'a'j. Tio kaj iom kav'a'j tempi'o'j supoz'ig'us hom'o'n, dot'it'a'n per imag'em'o kaj poezi'em'o, pli ol vir'o'n de super'estr'em'a vol'pov'o, tia'n, kia li efektiv'e est'is. Li'a'j klar'a'j, penetr'em'a'j okul'o'j, li'a firm'a buŝ'o kaj el'star'a, kurb'a naz'o tuj indik'is vir'o'n sagac'a'n, ne'fleks'ebl'a'n, sever'a'n; tamen vir'o'n de vizi'o'j, kaj ne tut'e sen pli nobl'a'j impuls'o'j.

La du ĉef'pastr'o'j, sid'ant'a'j kontraŭ li, montr'is tre mal'sam'a'j'n karakter'trajt'o'j'n. Oni pov'is tuj vid'i, ke ili de'ven'is de ali'a gent'o. Ili aparten'is al la Sumero Sumero -Akkada, hered'a hierarĥi'o, dum Uzibitum, post'e'ul'o de la pra'loĝ'ant'o'j de la land'o, si'n lev'is sol'e per geni'ec'o kaj vol'pov'o, ŝtup'o'n post ŝtup'o, ĝis ne'disput'ebl'a pozici'o de estr'o de la ĉef'pastr'ar'o. La hered'a'j pastr'o'j hav'is mult'a'j'n komun'a'j'n trajt'o'j'n. Ili hav'is tia'n sam'a'n rond'a'n kap'o'n kaj mal'alt'a'n frunt'o'n; tia'n sam'a'n dik'a'n, muskol'a'n nuk'o'n kaj fier'a'n si'n'ten'ad'o'n. Sed unu frap'ant'a mal'sam'ec'o evident'ig'is grand'a'n diferenc'o'n en ili'a'j karakter'o'j. Ĉe la angul'o'j de la buŝ'o de Ŝankhatum, la pli aĝ'a vir'o, vid'iĝ'is profund'a'j sulk'et'o'j, kur'ant'a'j de la flank'o de dik'a naz'o mal'supr'e'n ĝis la menton'o. Ĉi tiu'j sulk'et'o'j kaj mal'dik'a'j kun'prem'it'a'j lip'o'j aspekt'ig'is li'n kiel vir'o'n kun mal'dolĉ'a temperament'o kaj kutim'a mal'kontent'ec'o.

La buŝ'o de Ilu-ulba, la tri'a ĉef'pastr'o, per mult'a'j jar'o'j pli jun'a, est'is rimark'ind'e mal'grand'a kaj dik'lip'a. Ĉirkaŭ ĝi lud'et'is mal'plaĉ'a cinik'a rid'et'o, kiu tamen ne pov'is kaŝ'i sent'am'em'o'n, kiu est'is ebl'e la plej el'star'a trajt'o de li'a karakter'o.

Oni pov'is konjekt'i, ke, eĉ en la plej bon'a'j cirkonstanc'o'j, ili ne est'is feliĉ'a tri'o. Sed en tiu nokt'o ili'a'j vizaĝ'o'j aspekt'is zorg'o'prem'it'a'j kaj tre'eg'e mal'bon'humor'a'j. Tia'n ar'et'o'n da vir'o'j Zalmuna renkont'is, kiam rapid'paŝ'e ŝi en'ir'is la ĉambr'o'n. Ŝi'a'j vigl'a'j okul'o'j tuj vid'is, ke ne'ordinar'e grav'a afer'o okup'as ili'n.

— Mi'a'j sinjor'o'j, — ŝi ek'parol'is, — tre urĝ'a afer'o dev'ig'as mi'n ven'i ĉi tie'n je tre mal'fru'a hor'o.

Uzibitum turn'is al ŝi la vizaĝ'o'n, kaj iom mal'afabl'e respond'is: — Ni jam sci'as pri ĝi.

La hered'a'j pastr'o'j, ne salut'ant'e ŝi'n, rigard'is ŝi'n kun preskaŭ ne'kaŝ'it'a mal'plezur'o. Ĉi tiu mal'fervor'a akcept'o tre surpriz'is kaj konfuz'is Zalmunan. Ĉiam antaŭ'e la ĉef'pastr'o'j trakt'is ŝi'n kun apart'a kaj ŝajn'e sincer'a respekt'o kaj ne'pri'dub'ebl'a bon'kor'ec'o. Ilu-ulba oft'e eĉ kun plaĉ'i'vol'em'o, kiu'n ŝi mal'ŝat'is. Tiu'n nokt'o'n neni'u el la tri'o lev'iĝ'is por salut'i ŝi'n kaj propon'i al ŝi seĝ'o'n; almenaŭ ne tuj. Divers'a'j sent'o'j tra'kur'is la kap'o'n de Zalmuna: Surpriz'o kaj suspekt'o pri ies perfid'ec'o kontraŭ ŝi; flam'a indign'o pro la ne'kutim'a mal'ĝentil'ec'o de la vir'o'j; kaj antaŭ'tim'o, ke en ĉi tiu kriz'a afer'o ŝi ne ricev'os la plen'kor'a'n simpati'o'n kaj la help'o'n, kiu'j'n ŝi bezon'is. Tiu last'a pens'o ig'is ŝi'n ag'i si'n'gard'e. Ek'vid'ant'e tri argil'a'j'n cilindr'et'o'j'n, kuŝ'ant'a'j'n sur la tabl'o, ŝi demand'is:

— Kiu sci'ig'is vi'n?

Neni'u tuj respond'is. Uzibitum kaj Ŝankhatum sam'moment'e lev'iĝ'is mal'rapid'e, por al'port'i al ŝi seĝ'o'n. Ebl'e ili vol'is per tio gajn'i temp'o'n, por formul'i respond'o'n al ĝen'a demand'o. Ek'sid'int'e, Zalmuna ripet'is la demand'o'n:

— Kiu do sci'ig'is vi'n?

Uzibitum respond'is: — Ajla.

— Ajla! — ripet'is la vir'in'o surpriz'it'e kaj mal'plezur'eg'e, — kial?

La el'dir'o de la last'a vort'o montr'is, ke ŝi mal'facil'e sub'prem'is ek'koler'iĝ'o'n. Ŝi jam ne dub'is, ke ia mister'a konspir'o ekzist'as kontraŭ ŝi. Grav'a'mien'e Uzibitum respond'is:

— Pli oportun'a'j okaz'o'j ven'os, por pri'parol'i la kial'o'n, Zir-Nana. En la nun'a moment'o la plej urĝ'a afer'o est'as — ag'i, ne diskut'i.

Ankoraŭ pli konfuz'it'e, Zalmuna ek'rigard'is unu vir'o'n post ali'a. Kun sent'o, kvazaŭ ŝi sufok'iĝ'as, ŝi dir'is:

— Mult'o'n risk'ant'e, mi kur'is ĉi tie'n tuj post kiam mi ricev'is la komunik'o'n de Ajla. Tiel fort'e mi dezir'eg'is ag'i. Sed, sinjor'o'j, pli ol strang'a'j est'as vi'a'j mien'o'j. Mi atend'is simpati'o'n, sed ricev'as re'pel'o'n; mi atend'is vi'a'j'n kutim'a'j'n, dec'a'j'n ĝentil'aĵ'o'j'n, sed ricev'as mal'afabl'aĵ'o'j'n.

Re'e la ĉef'o parol'is; jam iom pli respekt'e kaj mal'pli sever'e: — Seri'o da ĉagren'a'j okaz'aĵ'o'j, la prem'ant'a ŝarĝ'o de ni'a politik'o kaj precip'e vi'a danĝer'a mal'sukces'o en Betraĥ, Zir-Nana, for'pren'is moment'e al mult'okup'it'a'j afer'ul'o'j em'o'n al kort'eg'a'j ĝentil'aĵ'o'j. Pardon'u.

Ŝankhatum enigm'e ek'parol'is: — Nur la plej sen'prokrast'a kaj mal'kompat'a ag'ad'o pov'as ebl'e mal'help'i la plej grav'a'n mal'util'o'n. Ni jam pri'parol'is rimed'o'j'n mal'help'i ĉi'a'n dis'vast'iĝ'o'n de la nov'aĵ'o.

Uzibitum dir'is: — Ajla pens'as, ke tre kred'ebl'e Lemuel, Dedana komerc'ist'o, est'as la ruz'a ŝtel'ist'o. Ni opini'as, laŭ tio, kio'n ni sci'as pri tiu persist'a mal'amik'o de ni'a kred'o, ke ŝi est'as tut'e prav'a. Ni ag'os do laŭ tiu supoz'o.

Ŝankhatum koler'e al'dir'is: — Jam antaŭ long'e ni dev'us est'i silent'ig'int'a li'n por ĉiam...

Ilu-ulba, fiks'e rigard'ant'e Zalmunan, inter'met'is:

— Ne est'as el'barit'e, ke Omar...

Tuj Zalmuna inter'romp'is li'n, dir'ant'e: — Mi cert'ig'as al vi, sinjor'o'j, ke ĝis antaŭ unu duonkaŝbuo Omar ne sci'is i'o'n pri ĉi tiu afer'o. Ankaŭ Ilu-ittia ne dub'as pri tio. Mi tro bon'e kon'as Omar'o'n por pens'i, ke li, kun tia sci'o, pov'us... aspekt'i facil'anim'a kaj feliĉ'a.

Ilu-ulba respond'is mal'afabl'e: — Ni las'u Il'u-ittian ekster ni'a konsider'o en la nun'a moment'o. Ni ne bezon'as la opini'o'n de sen'kred'a ali'land'ul'o. Ĉiu'okaz'e ni dev'as ne mal'pli zorg'e fiks'i ni'a'j'n okul'o'j'n sur Omar'o'n. Kiu ajn sci'as aŭ ek'sci'os i'o'n pri ĉi tiu afer'o, nepr'e est'os for'ig'it'a el ni'a voj'o.

Zalmuna pal'iĝ'is, sed, ne perd'ant'e si'n'reg'o'n, dir'is kun ŝajn'a egal'anim'ec'o:

— Tre kred'ebl'e Lemuel ir'is unu'e al Eridu, por hav'ig'i al si plu'a'j'n atest'aĵ'o'j'n, antaŭ ol sci'ig'i O... Ijobon kaj Omar'o'n.

Rapid'e si'n turn'ant'e al Zalmuna, Uzibitum demand'is:

— Kial Omar'o'n?

Kun ŝajn'a trankvil'o la pastr'in'o respond'is:

— Ĉar Lemuel kaj Omar est'as pli intim'a'j amik'o'j, ol Lemuel kaj Ijob; kaj ĉar la trov'it'a korespond'aĵ'o sen ia dub'o mal'kovr'is al Lemuel, ke ankaŭ Omar'o'n minac'as danĝer'o'j.

La tri pastr'o'j rigard'is la vizit'ant'in'o'n kun mir'o kaj ne'kred'em'o.

— Ankoraŭ? — Ilu-ulba sek'e demand'is.

La pal'ec'o de la vizaĝ'o de Zalmuna ced'is lok'o'n dum moment'o al ek'ruĝ'iĝ'o, sed tim'o tuj post'e super'is hont'o'n. Evit'em'e ŝi respond'is:

— Vi bon'e sci'as, Ilu-ulba, ke danĝer'o'j minac'as li'n de pli ol unu flank'o.

Dir'ant'e tio'n, ŝi ĵet'is al Ilu-ulba ek'rigard'o'n, kiu ŝajn'e far'is el atak'int'o atak'it'o'n, kaj efik'e silent'ig'is li'n. Si'n turn'ant'e al Zalmuna, Uzibitum parol'is plu'e:

— Laŭ la ricev'it'a komunik'o Lemuel intenc'is renkont'i Omar'o'n kaj la Egiptojn en Babel post ne'mult'a'j tag'o'j. Li do pov'as al'ven'i tre baldaŭ. Efektiv'e ni jam el'far'is ni'a'j'n plan'o'j'n. De maten'ruĝ'o ĉiu'j al'ir'ej'o'j al Babel est'os zorg'e gard'at'a'j. Mi'a'j koleg'o'j el'trov'os ĉiu'j'n amik'o'j'n de Lemuel, ĉiu'j'n person'o'j'n, al kiu'j li pov'os si'n turn'i ĉi tie aŭ ali'lok'e. Unu taĉment'o da pastr'a'j gvardi'an'o'j tuj ir'os al Eridu kaj ali'a al Betraĥ, por serĉ'i li'n. Ĉiu person'o, en'ir'ont'a la astr'ologi'a'n kolegi'o'n, est'os sever'e esplor'it'a. Ni sci'as, ke ni hav'as afer'o'n kun lert'a, rimed'o'plen'a vir'o, kaj ni ne kalkul'as kun bon'ŝanc'o'j.

Ambaŭ hered'a'j pastr'o'j nun lev'iĝ'is, dir'ant'e, ke ili vol'as ne perd'i plu'a'n temp'o'n, sed tuj al'pren'i rimed'o'j'n efektiv'ig'i la far'it'a'j'n plan'o'j'n. Uzibitum aprob'is tio'n, kaj ankaŭ lev'iĝ'is. La unu'a'j adiaŭ'is Zalmunan kun mal'varm'a ĝentil'ec'o, kaj el'ir'is. Uzibitum si'n turn'is al la pastr'in'o, kiu inter'temp'e ankaŭ star'iĝ'is, kaj dir'is:

— La nokt'o preskaŭ pas'is for. Mi bezon'as iom da ripoz'o, Zir-Nana, antaŭ pen'o'plen'a tag'o, kiu komenc'iĝ'os por mi ĉe maten'ruĝ'o. Mi ordon'os al du'o da eŭnuk'o'j konduk'i vi'n al la palac'o. Mi ne vol'as nun star'ig'i mal'agrabl'a'n diskut'o'n; sed vol'u memor'i, ke sekret'a labor'o por la parti'o, kiu kontraŭ'star'as ni'a'j'n dezir'o'j'n, ne prosper'ig'os la vi'a'j'n. Tio sufiĉ'u. Adiaŭ!

Kiam Zalmuna, sen plu'a aventur'o, ating'is la sol'ec'o'n de si'a dorm'o'ĉambr'o en la reĝ'a palac'o, ŝi'a kap'o est'is ankoraŭ pli konfuz'it'a, ol antaŭ'e. Ŝi klar'e vid'is nur tio'n, ke ŝi'a vizit'o al la palac'o de Uzibitum hav'is terur'a'n mal'sukces'o'n. Ĉar por ŝi dorm'o est'is ne'ebl'a, ŝi propon'is al si pas'ig'i la rest'ant'a'j'n hor'o'j'n de la nokt'o per fort'a cerb'um'ad'o analiz'i la embaras'a'j'n cirkonstanc'o'j'n, en kiu'j ŝi si'n trov'as. La plej prem'a pens'o est'is, ke la danĝer'o, ĉirkaŭ'ant'a Omar'o'n, est'as eĉ pli grand'a, ol ŝi supoz'is. — Mi tuj dev'os, — ŝi dir'is al si, — trov'i rimed'o'j'n sekret'e avert'i li'n. — Sed unu plan'o'n post ali'a, kiu'n ŝi'a vigl'a cerb'o sugest'is, ŝi dev'is for'ĵet'i kiel ne'taŭg'a'n. — Kiu'n, — ŝi demand'is si'n mal'gaj'e, — kiu'n mi nun pov'as fid'i? — La ĉef'pastr'ar'o, kies kar'ul'in'o ŝi imag'is si'n est'i, subit'e montr'is al ŝi mal'ĝentil'aĵ'o'j'n pro ŝi'a'j mal'sukces'o'j en Betraĥ kaj mal'dens'e vual'it'a'n mal'amik'ec'o'n pro suspekt'o, ke ŝi favor'as, kun'e kun la reĝ'in'o kaj ties politik'a parti'o, inter'lig'o'n, per reĝ'a edz'iĝ'o, kun Egipt'uj'o anstataŭ kun Asirio. Evident'e ili fort'e suspekt'is, ke ŝi'a'j mistik'a'j el'dir'o'j en la templ'o de Merodaĥ est'is inspir'it'a'j de la reĝ'in'o, pli ol de la di'o. Ajla, kiu'n ŝi est'is sen'rezerv'e fid'int'a, est'is spion'in'o de la pastr'ar'o super ŝi — abomen'ind'a perfid'ul'in'o! Post kelk'a temp'o, dolor'e medit'ant'e pri la kapric'ec'o de la sort'o, Zalmuna si'n demand'is kun mir'o: — Kia'j'n strang'a'j'n petol'aĵ'o'j'n lud'as al ni la sort'o! Antaŭ mal'pli ol ses monat'o'j mi volont'e est'us sen'ig'int'a al Omar ĉio'n: hav'o'n, feliĉ'o'n, la viv'o'n mem, por varb'i kelk'e da vilaĝ'an'aĉ'o'j por ni'a kred'o; hodiaŭ mi tre volont'e ofer'us ĉio'n: la viv'o'n, feliĉ'o'n kaj honor'o'n, por sav'i li'n el la sekv'o'j de mi'a propr'a fanatik'ec'o!

Fin'e, kiam la serv'ist'o'j jam komenc'is ĉirkaŭ'kur'ad'i en la koridor'o'j, Zalmuna decid'iĝ'is, kiel ebl'e plej baldaŭ konsil'iĝ'i kun la reĝ'in'o. Plen'a konfes'o pri ŝi'a am'o al Omar ne mult'e konstern'os ŝi'n, ĉar ŝi est'is pli politik'em'a, ol religi'em'a. Krom tio Zalmuna sci'is pri jam long'e'daŭr'a am'aĵ'o inter la reĝ'in'o kaj Ilu-ittia. Ŝi pens'is, ke ŝi est'as la sol'a person'o, posed'ant'a ĉi tiu'n sekret'o'n, kaj kred'is, ke mild'a alud'o al ĝi ne nur sen'fort'ig'os ĉi'a'n indign'o'n kontraŭ ŝi, sed inklin'ig'os la reĝ'in'o'n help'i al ŝi. Sed preskaŭ la tut'a tag'o for'pas'is, ĝis ŝi trov'is okaz'o'n efektiv'ig'i si'a'n decid'o'n.

Ĉapitr'o XIV

Ruz'o kontraŭ ruz'o

La fond'int'o'j kaj la konstru'int'o'j de la astr'ologi'a kolegi'o elekt'is por ĝi, pli ol cent jar'o'j'n antaŭ la temp'o de ni'a rakont'o, bel'a'n, kviet'a'n lok'o'n ekster la lim'o'j de la tiam'a urb'o Babel. La situaci'o de la institut'o sur la mal'dekstr'a bord'o de la majest'a river'o Eŭfrat'o, est'is tre plaĉ'a. Vast'a ĝarden'o ĉirkaŭ'is konstru'aĵ'ar'o'n, konsist'ant'a'n el apart'a'j loĝ'ej'o'j por la direktor'o'j kaj la student'o'j, lern'ej'o'j, ofic'ej'o'j kun grand'a'j arĥiv'o'j, kaj, en kelk'a distanc'o sur alt'aĵ'et'o, templ'o'tur'o, kies supr'o serv'is kiel astronomi'a observ'ej'o. Alt'a mur'o, hav'ant'a nur unu grand'a'n pord'o'n kun bazalt'a'j Sed'i aŭ geni'o'j, apart'ig'is la institut'o'n de la ekster'a mond'o, kaj don'is al ĝi, en la okul'o'j de la popol'o, sankt'a'n aspekt'o'n.

Iom post iom la rapid'e kresk'ant'a urb'eg'o en'sorb'is preskaŭ la tut'a'n inter'spac'o'n inter si kaj la mur'o de la kolegi'o. Sed tiel grand'a est'is la respekt'eg'o al tiu kolegi'o, ke la man'o'j de la mon'avid'a'j, spekul'em'a'j konstru'ist'o'j re'ten'iĝ'is laŭ reĝ'a ordon'o; kaj sufiĉ'e vast'a, liber'a spac'o rest'is antaŭ la mur'o. Tamen du tre mult'uz'at'a'j strat'o'j lim'tuŝ'is ĉi tiu'n liber'a'n spac'o'n ne tre mal'proksim'e de la pord'eg'o; kaj apud'a river'a trans'ir'ej'o ankaŭ kaŭz'is, ke la plac'o antaŭ la kolos'a'j sankt'figur'o'j est'is dum kelk'a'j hor'o'j de la tag'o tre viv'o'plen'a. Komerc'ist'o'j kaj profesi'ul'o'j oft'e uz'is tiu'n plac'o'n kiel renkont'ej'o'n, kvazaŭ bors'o'n.

Varm'eg'a tag'mez'a sun'o bril'e lum'ig'is la plac'o'n, la sekv'ant'a'n tag'o'n, kaj vibr'ig'is la aer'o'n super ĝi'a brik'a pavim'o. Ne mult'a'j hom'o'j preter'pas'is. Ĉi tie kaj tie vid'iĝ'is dis'a'j ar'et'o'j da vir'o'j, ne'vigl'e inter'parol'ant'a'j, kaj tri aŭ kvar strat'vend'ist'o'j kun puŝ'vetur'il'o'j aŭ port'ebl'a'j bud'et'o'j, dorm'em'e atend'ant'a'j okaz'a'j'n preter'pas'ant'o'j'n, al kiu'j ili pov'os propon'i si'a'j'n frukt'o'j'n aŭ bagatel'a'j'n komerc'aĵ'o'j'n. Mal'jun'a kamp'ar'an'o el'ven'is el unu el la dir'it'a'j ĉef'strat'o'j en la vast'a'n plac'o'n antaŭ la pord'eg'o, halt'is moment'o'n hezit'em'e, kaj ĉirkaŭ'rigard'is. Post'e li ek'ir'is mal'rapid'e en direkt'o al la en'ir'ej'o de la kolegi'o. Vid'ebl'e li est'is profund'e en'pens'a. Unu el la strat'vend'ist'o'j, kaduk'aspekt'a mal'jun'ul'o, star'ant'a apud kaduk'a puŝ'vetur'il'o, al'parol'is li'n per unu'ton'a, du'on'e plend'a, du'on'e almoz'o'n'pet'ant'a voĉ'o:

— Aĉet'u mi'a'j'n freŝ'a'j'n granat'o'j'n; aĉet'u mi'a'j'n dolĉ'a'j'n vin'ber'o'j'n.

La kamp'ar'an'o unu'e ek'rigard'is la vend'ist'o'n mal'atent'e, sed, kor'tuŝ'it'e de li'a mizer'a aspekt'o, dir'is:

— Ne en la nun'a moment'o, amik'o, post'e, kiam mi re'ven'os.

Li si'n turn'is por daŭr'ig'i la voj'o'n. Tuj aŭd'iĝ'is mal'antaŭ li ŝanĝ'it'a voĉ'o:

— Kedar!

Surpriz'it'e la kamp'ar'an'o, aŭd'int'e si'a'n propr'a'n nom'o'n, re'turn'is si'n, kaj rigard'is la nun rid'et'ant'a'n kaduk'ul'o'n kun mir'o. Moment'o'n post'e li ek'kri'is:

— Lemuel! Per ĉiu'j sankt'a'j patriarĥoj! Kia trans'form'ig'o!

— Ŝ... ŝ, — far'is Lemuel, — aŭskult'u, Kedar. Ni pov'as inter'ŝanĝ'i nur mal'mult'a'j'n vort'o'j'n. Jen mi'a plan'o: Vol'u en'ir'i la pord'eg'o'n post kvaronkaŝbuo; ne tuj. Pet'u unu el la pord'ist'o'j konduk'i vi'n al Sanbalto, unu el la astr'olog'o'j. Sci'ig'u al la pord'ist'o, ke vi dezir'as komunik'i al Sanbalto grav'a'n astronomi'a'n el'trov'o'n. Hieraŭ nokt'e mi rimark'is en la stel'bild'o, nom'it'a “La Leon'o” tre mal'alt'e ĉe la ter'o, stel'et'o'n, kiu'n mi tie neniam antaŭ'e vid'is. Sanbalto ne est'as en la kolegi'o, ĉar mi vid'is li'n el'ir'i antaŭ'ne'long'e, rajd'ant'a'n sur kamel'o, kaj ekip'it'a por long'a vojaĝ'o. Oni sen'dub'e pet'os vi'n re'ven'i post'e, kiam tut'e nokt'iĝ'os. Ŝajn'ig'u est'i unu Dana-ilu el Karkhar apud Iridu, sam'provinc'an'o kun Sanbalto. Dana-ilu mort'is antaŭ kelk'e da tag'o'j. En la okaz'o, se prosper'os al vi renkont'i Omar'o'n, avert'u li'n pri la danĝer'o'j minac'ant'a'j li'n de la flank'o de la ĉef'pastr'o'j. Pet'eg'u li'n si'n sav'i tuj kiam li pov'os, ne est'ig'ant'e suspekt'o'n. La plej sen'danĝer'a lok'o est'as mal'pur'a gast'ej'o, nom'it'a “La Ankr'ad'ej'o”. Ĝi est'as loĝ'ej'o kaj renkont'ej'o por mal'nobl'a'j ŝarĝ'pram'ist'o'j, ŝtel'ist'o'j kaj ali'a'j kanajl'ar'o'j. Ĝi trov'iĝ'as apud la river'o ne mal'proksim'e de la mal'nov'a kaj'o. Ĉiu suspekt'ind'ul'o en tiu kvartal'o pov'os vi'n gvid'i. Plen'um'int'e vi'a'n komisi'o'n, ir'u tie'n. Vi kaj Omar trov'os mi'n tie, aŭ mi'a'n konfid'at'o'n, Hagaj: Mi'n sub ali'nom'o Nanar; Hagajon sub la nom'o Gomer. Ne re'ven'u ĉi tie'n. La Sinjor'o ir'u kun vi.

Kedar aŭskult'is ĉi tiu'j'n, rapid'e parol'it'a'j'n vort'o'j'n kun mir'o, kaj ne sen mal'trankvil'o; sed, neniel dub'ant'e la sagac'o'n de la amik'o, li konsent'is kaj tuj for'ir'is, kun'port'ant'e kelk'e da granat'o'j, por ŝajn'ig'i aĉet'o'n. Lemuel antaŭ'e'n'puŝ'is si'a'n vetur'il'o'n, kri'ad'ant'e unu'ton'e: — Aĉet'u mi'a'j'n dolĉ'a'j'n granat'o'j'n; aĉet'u mi'a'j'n freŝ'a'j'n vin'ber'o'j'n. — Sam'temp'e li kaŝ'e observ'is la hom'o'j'n sur la plac'o. Kelk'a'j el ili ŝajn'is al li suspekt'ind'a'j, kvazaŭ ili ne hav'as tie honest'a'n afer'o'n. Lemuel pens'is, ke por li la plej grand'a sen'danĝer'ec'o kuŝ'as en mal'tim'o. Li do al'ir'is, unu post ali'a, la person'o'j'n, pri kies si'n'ten'o li dub'is, propon'ant'e al ili si'a'j'n frukt'o'j'n, laŭ la sam'a plend'a, kompat'el'vek'a manier'o. Precip'e al'tir'is li'a'n atent'o'n unu vir'o, kiu ŝajn'e sen'cel'e ĉirkaŭ'vag'is, sed de temp'o al temp'o la rigard'o'n turn'is al la pord'eg'o de la kolegi'o. Lemuel al'parol'is li'n. La vir'o est'is vid'ebl'e tre kontent'a pri tiu inter'lud'o, kaj volont'e aĉet'is vin'ber'ar'o'n. En la mal'long'a daŭr'o de la aĉet'o la vir'o ĵet'is, pli ol unu foj'o'n, rigard'o'n al la pord'eg'o. Lemuel, konfidenc'e okul'um'ant'e li'n, kaj per signif'o'plen'a kap'sign'o montr'ant'e al la pord'eg'o, dir'is:

— Mi esper'as, ke baldaŭ prosper'os al ni kapt'i la bird'o'j'n. Mi ne vol'us pas'ig'i mult'e da kaŝbuoj ĉi tie.

— Kia'j'n bird'o'j'n? — la vir'o demand'is surpriz'it'e kaj iom mal'trankvil'e.

Io tamen en li'a voĉ'ton'o kaj en li'a mien'o cert'ig'is al la ruz'a komerc'ist'o, ke li ne erar'is. Li do respond'is: — La danĝer'a'n komerc'ist'o'n kaj li'a'n pi'aĉ'a'n amik'o'n.

Tamen li ne est'is tut'e prav'a. La suspekt'ind'ul'o, rigard'ant'e la pseŭdo-frukt'vend'ist'o'n iom dub'em'e, dir'is:

— Do, vi est'as spion'o, send'it'a de la pastr'o'j? Ĉu?

— Ĉu ne vi ankaŭ?

Post mal'long'a hezit'o, dum kiu li ankoraŭ iom dub'em'e esplor'is la vizaĝ'o'n de Lemuel, la vir'o respond'is:

— Ne; nobel'a sinjor'in'o el la reĝ'a palac'o komisi'is mi'n.

— Ha; Zir-Nana!

En tiu moment'o Lemuel rimark'is, ke du vir'o'j, el'ven'int'e el unu el la gvardi'ej'o'j ĉe la pord'eg'o, rekt'e al'proksim'iĝ'is al ili. Li do antaŭ'e'n'puŝ'is si'a'n frukt'vetur'il'o'n, ĝust'e en direkt'o al tiu'j vir'o'j, kvazaŭ li kred'as, ke ili vol'as aĉet'i i'o'n ĉe li, kaj re'komenc'is si'a'n unu'ton'a'n kant'aĉ'o'n. La du vir'o'j iom mal'ĝentil'e al'parol'is la ĉirkaŭ'vag'ul'o'n, kaj demand'is li'n, kiu li est'as, kaj kio'n li serĉ'as tie. La komisi'it'o de Zalmuna respond'is kun bel'a montr'o de indign'o, ke li est'as ofic'ist'o de la reĝ'a palac'o, kaj ke la cel'o de li'a promen'ad'o ne koncern'as sci'vol'em'ul'o'j'n. Unu el la al'ven'int'o'j iom pli afabl'e re'dir'is, ke ili dev'as en la nom'o de la sankt'a ĉef'pastr'ar'o pet'i li'n, akompan'i ili'n en la gvardi'ej'o'n de la kolegi'a pord'eg'o. Mal'humil'e la komisi'it'o tuj respond'is, ke ofic'ist'o de la reĝ'a palac'o neniel rigard'as kiel si'a'n dev'o'n obe'i sur publik'a strat'o al an'o'j de la ĉef'pastr'a gvardi'o, des mal'pli al civil'ul'o'j, pretend'ant'a'j est'i tia'j. Dir'int'e tio'n, li for'ir'is.

* * *

Dek'du hor'o'j'n post'e Kedar en'ir'is la gast'ej'o'n de Turani, Mitanido, nom'it'a'n “La Ankr'ad'ej'o”. Ĉe la en'ir'o al komun'a gast'o'ĉambr'o salut'is li'n son'o'j de mal'delikat'a'j kant'o'j kaj bru'o'j de ebri'a'j, mal'pac'ant'a'j hom'o'j kaj mal'agrabl'a'j odor'o'j. La vid'aĵ'o naŭz'is la bon'kor'a'n kamp'ar'an'o'n. La mal'alt'a, long'a ĉambr'o, preskaŭ sen ventol'ad'o, ver'e odor'aĉ'is pro mal'pur'ec'o kaj pro amas'o da mal'delikat'a'j hom'o'j. Ŝajn'e preskaŭ ĉiu'j ĉe'est'ant'o'j en la ĉambr'o est'is pli-mal'pli ebri'a'j. Du aŭ tri kuŝ'is mort'ebri'a'j en angul'o, kvazaŭ sub la pied'o'j de kun'ul'o'j, kiu'j konjekt'ebl'e baldaŭ sekv'os ili'a'n ekzempl'o'n. La vizaĝ'o'trajt'o'j de kelk'a'j el la vir'o'j, en'loĝ'ant'o'j de krim'ul'a kvartal'o, plen'ig'is la sent'em'a'n kor'o'n de Kedar per terur'o. Tie vid'iĝ'is fizionomi'o'j, apenaŭ hom'a'j, kiu'j'n ĉiu'spec'a'j mal'virt'o'j de pli ol unu generaci'o stamp'is per sign'o'j de moral'a degener'ec'o.

Turani, la Mitanido, ven'is antaŭ'e'n, por inform'iĝ'i pri la bezon'o'j de la al'ven'int'o. Li mir'is pri tio, ke kamp'ar'an'o kun tia respekt'ind'a aspekt'o vizit'as li'a'n gast'ej'o'n.

— Kio'n vi bezon'as, sinjor'o? — li demand'is, ne tro afabl'e.

Venk'ant'e natur'a'n naŭz'o'n, Kedar respond'is: — Mi serĉ'as mal'jun'a'n Nanaron, strat'vend'ist'o'n.

— Jen li est'as, — dir'is la mastr'o, — en tiu angul'o, kun'e kun vir'o, kiu si'n super'vest'as per la nom'o Gomar, aŭ io simil'a.

Kedar far'is al si voj'o'n tra la amas'o da gast'o'j, kaj al'iĝ'is al si'a'j amik'o'j, Lemuel kaj Hagaj. Unu el ĉi tiu'j sid'is sur kaduk'a kest'o, kaj la ali'a sur mal'bon'odor'a volv'aĵ'o da gudr'it'a ŝnur'eg'o. Inter ili trov'iĝ'is objekt'o, kiu iam en la pas'int'ec'o simil'is al tri'pied'a tabl'o. Sur ĉi tiu mebl'aĉ'o star'is du pot'o'j kun ne'tuŝ'it'a bier'o. Neni'u atent'is ili'n; ili do pov'is sen'ĝen'e parol'i.

— Kia'n nov'aĵ'o'n vi al'port'as, mi'a bon'a Kedar? — demand'is Lemuel.

— Aŭskult'u la raport'o'n de simpl'a kamp'ar'an'o, kiu simpl'e plen'um'is si'a'n komisi'o'n. Sed mi vigl'is, kiel vir'o kutim'int'a al subit'a'j danĝer'o'j en kamp'o'j kaj arb'ar'o'j. La gvardi'an'o'j ĉe la pord'eg'o tra'esplor'is mi'n, sed ili trov'is nur kamp'ar'an'a'n simpl'ec'o'n. Konduk'it'e al ofic'ist'o de la institut'o, mi ripet'is mi'a'n rakont'o'n. Kiel vi, ho Lemuel, prav'e antaŭ'dir'is, li invit'is mi'n re'ven'i post nokt'iĝ'o; kaj mi re'ir'is. Gamil-Sin kaj dek'du'o da astr'olog'o'j akcept'is mi'n tre afabl'e sur la supr'o de alt'a templ'o'tur'o en bel'a ĝarden'o. Oni jam rimark'is vi'a'n nov'a'n stel'et'o'n, Lemuel; tamen ili est'is tre kontent'a'j pro mi'a observ'em'o kaj mi'a komplez'em'o, kaj laŭd'is mi'n. Gamil-Sin sci'ig'is al mi, ke la subit'a aper'o de stel'o en tiu stel'ar'o est'as tre'eg'e grav'a por la horoskop'o de Ilu-Zat, la princ'o. Dum ili tre lert'e diskut'is pri la nov'a stel'o, mi lok'is mi'n apud Omar, kiu'n mi facil'e ek'kon'is per vi'a pri'skrib'o, kaj en oportun'a moment'o flustr'is al li: — Mi port'as al vi tre'eg'e grav'a'n komunik'o'n de Lemuel. — Post iom da temp'o ni ir'is apart'e'n kelk'e da paŝ'o'j, kaj, ŝajn'ig'ant'e, ke ni inter'parol'as pri astronomi'a'j afer'o'j, mi komunik'is al li per mal'mult'a'j vort'o'j la nov'aĵ'o'n, kiu'n mi port'is. En la komenc'o li est'is tro konstern'it'a por kompren'i la plen'a'n signif'o'n de mi'a rakont'o. Tuj kiam li'a'j konfuz'it'a'j pens'o'j sufiĉ'e klar'iĝ'is, terur'a mal'ĝoj'o ek'posed'is li'n. Eĉ ne unu demand'o'n li far'is. Kun klin'it'a kap'o, kvazaŭ en preĝ'o, li star'is dum kelk'a temp'o en dolor'e profund'a medit'o. Subit'e li lev'is la okul'o'j'n al la stel'o'j, kaj, ŝajn'e ne konsci'ant'e mi'a'n apud'est'o'n, li murmur'et'is: — Far'iĝ'u vi'a vol'o; mi merit'as tio'n. Si'n turn'ant'e al mi, li dir'is tre mal'laŭt'e, kun pen'eg'e sub'prem'it'a emoci'o: — Pli profund'a ol la mar'o est'as la mal'virt'ec'o de la hom'a kor'o; kaj ne'sond'ebl'a la mister'o de la kor'o vir'in'a, ho Kedar. — Li ek'silent'is kaj, en mal'gaj'a en'pens'ec'o rigard'ant'e la ter'o'n, mal'rapid'e sku'is la kap'o'n. Post'e li dir'is firm'e: — La mal'bon'o ankoraŭ ne triumf'is, Kedar; ĝi neniam venk'os.

Ŝajn'is al mi, ke du jun'a'j vir'o'j observ'as ni'a'n inter'parol'o'n pli atent'e, ol konven'as, kaj ke ni est'as la tem'o de ili'a inter'flustr'ad'o. Mi atent'ig'is Omar'o'n pri tio, kaj admon'is li'n est'i tre'eg'e si'n'gard'a, kaj ne las'i al iu rimark'i suspekt'ind'a'n mal'gaj'ec'o'n.

En tiu moment'o mal'help'is ni'a'n inter'parol'o'n al'proksim'iĝ'o de vir'o'j, kiu'j vol'is parol'i kun Omar, kaj bedaŭr'ind'e mi ne hav'is plu'a'n okaz'o'n inter'ŝanĝ'i vort'o'n, nek rigard'o'n kun li. Mi rimark'is tiam, ke unu el la du jun'a'j vir'o'j sid'as sur la rand'o'mur'o, kiu ĉirkaŭ'as la plat'aĵ'o'n, tre proksim'e de la sol'a al'ir'ej'o al ĝi. Gamil-Sin afabl'e konduk'is mi'n ĝis la el'ir'ej'o el la ĝarden'o. Kiam ni al'proksim'iĝ'is al ĝi, tiu sam'a jun'ul'o kur'ating'is ni'n kaj dir'is: — Gamil-Sin, mi'a sinjor'o, permes'u al vi'a serv'ant'o parol'i. Vi'a vizit'ant'o est'as vir'o de grand'a aĝ'o, kaj ebl'e li ne kon'as la danĝer'a'n ret'aĵ'o'n de Babelaj strat'o'j. Volont'e mi konduk'os li'n al li'a loĝ'ej'o. — Kie vi loĝ'as, mi'a bon'a amik'o? — li demand'is mi'n. Jen ĝen'a moment'o. Sed mi'a kamp'ar'an'a simpl'ec'o sav'is mi'n: — Jun'ul'o, — mi dir'is, — en la daŭr'o de mi'a sep'dek'jar'a viv'o mi renkont'is mult'a'j'n danĝer'o'j'n; mi ne tim'is rab'a'j'n best'o'j'n sur eben'aĵ'o'j, nek urs'o'j'n sur mont'o'j, kaj batal'is kontraŭ Ĥaldeaj rab'ist'o'j en arb'ar'o'j. Eĉ nun mi ne trem'us antaŭ nokt'a'j strat'rab'ist'o'j, sed fid'us mi'a'n fort'a'n fraksen'a'n baston'eg'o'n. Vi'a propon'o, mi'a jun'ul'o, est'as bon'kor'a; mi dank'as vi'n. — Dir'int'e tio'n, mi adiaŭ'is ili'n. Tra'pas'ant'e la plac'o'n antaŭ la pord'eg'o, tiam plen'e lum'ig'it'a de la lun'o, mi ek'rigard'is mal'antaŭ'e'n de temp'o al temp'o, por cert'ig'i mi'n, ke neni'u mi'n sekv'as.

— Mi ne surpriz'iĝ'as pri la apud'est'o de spion'o'j, — dir'is Lemuel, — efektiv'e mi ne dub'is, ke gard'o'hund'o'j de la pastr'o'j observ'os ĉiu'n paŝ'o'n de Omar. Est'as bon'e, ke li ne pen'is el'ir'i kun'e kun vi. Vi plen'um'is vi'a'n misi'o'n tre lert'e, Kedar; neni'u pov'us antaŭ'vid'i pli bon'a'n sukces'o'n. Vi silent'is pri la nov'aĵ'o, kiu'n port'as Adaha; ĉu ne?

— Laŭ vi'a dezir'o, jes.

— Vi bon'e far'is, Kedar; ĉiu'okaz'e jam sufiĉ'e kor'ŝir'a est'as por ni'a amik'o la nov'aĵ'o, kiu'n li ricev'is. Ĝi prepar'u li'a'n kor'o'n por la terur'a bat'o, ankoraŭ atend'ant'a li'n. — Lemuel ek'silent'is kaj en'pens'iĝ'is, kvazaŭ li prezent'as al si la dolor'eg'o'n de la am'at'a amik'o, ankoraŭ tra'font'a li'n. Post'e li parol'is plu'e: — Unu cirkonstanc'o tre favor'as ni'n: Omar est'as gast'o de la kolegi'o kun'e kun Hamul, kaj eĉ la ĉef'pastr'o'j ne kuraĝ'os ofend'i la direktor'o'n per mal'kaŝ'a atak'o kontraŭ li'n. Krom tio, mi aŭd'is, ke ili ne ĉiam inter'harmoni'as. Uzibitum kaj li'a'j kun'fripon'o'j de'pend'as tro mult'e en si'a'j intrig'o'j de la ir'ad'o de la stel'o'j, aŭ pli ĝust'e, de la interpret'ad'o, kiu'n la astr'ologi'a kolegi'o elekt'as al'met'i al ĝi. Ne; tiel long'e, kiel Omar est'as gast'o en la kolegi'o, li'a viv'o ne est'as en grand'a danĝer'o; sed tuj kiam li for'las'os la ŝirm'o'n de ĝi'a tegment'o, li pov'os fal'i viktim'o al la plej sen'skrupul'a kanajl'ar'o, kiu iam mal'honor'is sankt'a'n ofic'o'n.

Dum'e Hagaj atent'e kaj kun kor'inklin'o rigard'is la vizaĝ'o'n de Kedar, en kiu trankvil'a nobl'ec'o, honest'ec'o kaj sagac'o si'n montr'is. Li demand'is li'n:

— Ĉu vi est'as cert'a, Kedar, ke neni'u vi'n sekv'is?

La kamp'ar'an'o respond'is iom dub'em'e: — Mi ĵet'is la last'a'n rigard'o'n trans la plac'o'n, antaŭ ol mi en'ir'is la unu'a'n flank'o'strat'o'n. Sed tuj post'e mi'a'j pens'o'j tiel okup'iĝ'is de mi'a task'o trov'i la voj'o'n ĉi tie'n, ke mi las'is tiu'n demand'o'n el'glit'i el mi'a kap'o. Ĉu vi el'labor'is plu'a'j'n plan'o'j'n? — li demand'is, rigard'ant'e unu post la ali'a.

Lemuel respond'is: — Neni'a'j'n definitiv'a'j'n; ĉar ni ne sci'is, kia'n rezultat'o'n hav'os vi'a vizit'o al la kolegi'o. Tamen inter'temp'e ni ne est'is mal'aktiv'a'j. Hagaj dung'is posed'ant'o'n de pram'o sur la river'o kun'e kun ses'o da vir'o'j, kiu'j por sufiĉ'e da arĝent'o si'n met'us absolut'e je ĉies dispon'o. Du el ili esplor'as en la nun'a moment'o la ebl'o'n komunik'i kun Omar trans la mur'o ĉe la river'bord'o, aŭ efektiv'ig'i for'kur'o'n tie. Mi ne sci'as, ĉu ekzist'as en tiu mur'o pord'et'o, don'ant'a al'ir'ej'o'n al la river'o. Neni'u el la pram'ist'o'j sci'is tio'n. Tia'j vir'o'j ne hav'as okul'o'j'n por io, krom la objekt'o'j, kiu'j rekt'e koncern'as ili'n. Fru'maten'e, morgaŭ, mi de'nov'e vend'os “dolĉ'a'j'n vin'ber'o'j'n kaj freŝ'a'j'n granat'o'j'n”. Per send'it'o mi pet'is Dingiron, la revoluci'ul'o'n, ven'i sur la plac'o'n antaŭ la kolegi'o, por aĉet'i mi'a'j'n bon'gust'a'j'n komerc'aĵ'o'j'n. Mi okaz'e renkont'is li'n sur la voj'o apud Uruk. Rilat'e al vi, Kedar, mi konsil'as al vi ir'i hejm'e'n, antaŭ ol tag'iĝ'os. Vi plen'um'is vi'a'n task'o'n. Ĉi tie nun danĝer'o'j vi'n minac'as.

* * *

Ĉirkaŭ la sam'a temp'o, kiam Omar si'n re'tir'is en si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n, kun kap'o konfuz'it'a, kaj kor'o prem'eg'it'a de angor'o kaj mem'riproĉ'o'j, Zalmuna en'ir'is la buduar'o'n de la reĝ'in'o. En ŝi'a pal'a vizaĝ'o batal'is decid'em'o kaj mal'trankvil'o pro la mal'kaŝ'o, kiu'n ŝi vol'is far'i al la reĝ'a amik'in'o. La reĝ'in'o du'on'kuŝ'is sur divan'o inter mol'a'j kusen'o'j, kaj afabl'e invit'is Zalmunan per man'gest'o, okup'i simil'a'n sid'lok'o'n apud'e.

— Zir-Nana, — la reĝ'in'o dir'is kun'sent'em'e, — vi aspekt'as, kvazaŭ vi mal'dorm'is tra la tut'a nokt'o. Mult'a'j'n foj'o'j'n hodiaŭ mi romp'is al mi la kap'o'n, demand'ant'e mi'n, kia est'as la nov'aĵ'o, kiu tiel subit'e pov'is ŝanĝ'i vi'a'n trankvil'feliĉ'a'n mien'o'n en aspekt'o'n plen'a'n de terur'o. Avid'e mi aŭskult'os vi'a'n rakont'o'n, kaj volont'e mi help'os laŭ mi'a pov'o.

Kor'e dank'int'e al la reĝ'in'o, Zalmuna rakont'is al ŝi tiom, kiom laŭ ŝi'a juĝ'o, est'is neces'e dir'i. La pastr'in'o de Iŝtar, kvankam ŝi ĵur'promes'is ĉiam'a'n fraŭl'ec'o'n, ne kaŝ'is la profund'ec'o'n de si'a am'o al Omar antaŭ la vir'in'o, kiu, laŭ ŝi'a sci'o, est'is pli mal'laŭd'ind'a ol ŝi mem. Sam'temp'e ŝi pen'is kred'ig'i al la reĝ'in'o — kio'n ebl'e ŝi mem sincer'e kred'is — ke ŝi est'as viktim'o de la sort'o, aŭ pli ĝust'e, viktim'o de la okult'a'j pov'o'j, kiu'j'n ŝi uz'ad'is — aŭ kred'is est'i uz'int'a. Alud'int'e tre delikat'e, sed ne'mal'kompren'ebl'e al Ilu-ittia, Zalmuna ek'kri'is pasi'e:

— Ne est'u sever'a kontraŭ mi, mi'a am'at'a reĝ'in'o. Pov'as ja est'i, ke la di'o'j, malgraŭ ĉio, kre'is la in'a'n kor'o'n por am'o. Mi dediĉ'is mi'n al la glor'a di'in'o, imag'ant'e, ke mi'a kor'o est'as ne'tuŝ'ebl'a de vir'a am'o. Per aplik'ad'o de ĉiu'j fort'o'j mi klopod'is el'vok'i li'a'n am'o'n, por mal'feliĉ'ig'i li'n, kaj per tio serv'i al mi'a di'in'o. Far'ant'e tio'n, mi est'ig'is kontraŭ'vol'e en mi'a propr'a kor'o am'o'n, tiel super'reg'a'n, ke nun mi volont'e ofer'us ĉio'n, ĉio'n! por sav'i li'n, kaj batal'us kontraŭ la tut'a Babela pastr'ar'o, se neces'e est'us. Dir'u, mi'a saĝ'a reĝ'a amik'in'o, dir'u, ĉu pov'as est'i, ke Iŝtar, la di'in'o de la am'o, mal'aprob'is mi'a'n ag'o'n, nask'it'a'n de sincer'a si'n'don'em'o al ŝi, ĉar ĝi est'is pek'o kontraŭ la sankt'ec'o de la am'o?

La reĝ'in'o pens'em'e ek'balanc'is la kap'o'n; kaj Zalmuna, per tio kuraĝ'ig'it'e, plu'e parol'is:

— Mi vol'as kred'i do, ke Iŝtar, kre'ant'e tia'n profund'a'n am'o'n en ambaŭ ni'a'j kor'o'j, ne vol'as, ke ni rest'u apart'a'j, kaj ke ŝi volont'e liber'ig'os mi'n de mi'a ĵur'promes'o.

Vigl'e la reĝ'in'o ek'kri'is: — Sed tio, Zir-Nana, kaŭz'us ja skandal'o'n, ĉu ne?

— En Babel, jes, sed ne en ali'a'j land'o'j.

— Pri'pens'u tamen, Zir-Nana, ke Omar ne daŭr'e am'us vi'n, sci'iĝ'int'e pri vi'a'j antaŭ'a'j intrig'o'j.

Rapid'e Zalmuna respond'is: — Pasi'e mi al'kroĉ'iĝ'as al la esper'o, ke prosper'os al mi for'ig'i de la voj'o Lemuelon, antaŭ ol li trov'os oportun'a'n okaz'o'n renkont'i Omar'o'n. — Rev'em'e rigard'ant'e en la spac'o'n, ŝi al'dir'is: — nun'temp'e la kor'o de Omar est'as sub mi'a reg'ad'o, kaj eĉ se post'e li si'n de'turn'us de mi; okaz'u, kio okaz'os, mi est'os tra'viv'int'a feliĉ'eg'a'n temp'o'n, kiu kompens'os ĉiu'j'n post'a'j'n dolor'o'j'n.

En'pens'e la reĝ'in'o dir'is: — Vi est'as strang'a vir'in'o, Zir-Nana. Mi vid'as vi'n hodiaŭ vesper'e per tut'e nov'a'j okul'o'j, en strang'a lum'o! Per kio do mi pov'os help'i al vi?

Zalmuna respond'is: — Vi sci'as, ke la reĝ'o vol'as instal'i Omar'o'n kiel administr'ant'o'n de la reĝ'a'j bien'o'j. Ven'ig'u li'n, mi pet'as, sinjor'in'o, per reĝ'a ĉar'o. Sur la voj'o ni pov'os per'fort'e konduk'i li'n al unu el la reĝ'a'j ĉas'dom'o'j en la mont'o'j, kaj kaŝ'i li'n tie, ĝis preter'pas'os la danĝer'o.

La reĝ'in'o mal'gaj'e kaj dub'em'e rid'et'is: — Sed kio'n dir'os la reĝ'o?

— En la okaz'o, se oni el'trov'os la kapt'o'n, oni dev'os sci'ig'i al li, ke mort'a danĝer'o minac'as li'n de mal'kompat'a'j mal'amik'o'j.

La reĝ'in'o ek'pal'iĝ'is: — Ne, Zir-Nana, — ŝi dir'is, — ne; el'pens'u ali'a'n plan'o'n, mi pet'as. Tio ja ne'evit'ebl'e kaŭz'us konflikt'o'n inter la reĝ'o kaj la ĉef'pastr'ar'o; kaj tio'n ni dev'as ĉia'manier'e evit'i en la nun'a mal'oportun'a temp'o. Jam sen tio ekzist'as inter ili streĉ'it'a'j rilat'o'j. Vi ne sci'as ĉio'n, kio'n mi sci'as: Uzibitum sekret'e vol'as en'konduk'i en ni'a'n regn'o'n, kio'n li nom'as pli liberal'a'n reĝim'o'n, tia'n, kia trov'iĝ'as en Asirio; kaj Ŝankhatum kaj Ilu-ulba insid'e klopod'as for'tord'i ĉi'a'n potenc'o'n de la Kasidoj, kaj re'star'ig'i la absolut'a'n aŭtokrat'ec'o'n de la hered'a, Sumero Sumero -Akkada pastr'ar'o. Mi tim'as ili'n.

— Mi bon'e sci'as tio'n, sed kontraŭ'e opini'as, ke la nun'a temp'o est'as oportun'a por kojn'e fend'i la rilat'o'j'n inter Uzibitum kaj la hered'a'j pastr'o'j. Kred'u mi'n, la batal'o inter la Kasida dinasti'o kaj la ĉef'pastr'o'j nepr'e ven'os. Ĝi ven'u nun. Est'os pli facil'e venk'i du dis'ig'it'a'j'n parti'o'j'n, ol unu kontraŭ'ul'ar'o'n unu'anim'a'n. Hieraŭ nokt'e ili trakt'is mi'n kun hont'ind'a mal'ŝat'o. Ili konjekt'is mi'a'n am'o'n al Omar, kaj nepr'e vol'as detru'i li'n. Ili hav'os afer'o'n kun vol'fort'a vir'in'o! Krom tio mi ne dub'as, ke tre mal'plaĉ'is al ili mi'a profet'aĵ'o sur la di'a kuŝ'ej'o. Uzibitum avert'is mi'n per facil'e kompren'ebl'a'j vort'o'j, ne sub'ten'i la kontraŭ'pastr'a'n parti'o'n rilat'e al la elekt'o de edz'in'o por la princ'o.

La reĝ'in'o aspekt'is mal'trankvil'a. — Zir-Nana, — ŝi ek'parol'is hezit'em'e, — la nun'a temp'o est'as tre'eg'e konfuz'a. Kie'n ajn la okul'o rigard'as, montr'iĝ'as mal'hel'a'j, minac'a'j nub'o'j. — Mal'laŭt'ig'ant'e la voĉ'o'n ĝis flustr'o, ŝi dir'is plu'e: — Mi tre tim'as konflikt'o'n inter la reĝ'o kaj la ĉef'pastr'o'j — ĉu unu'anim'a'j, ĉu dis'ig'it'a'j. La reĝ'o ne egal'as ili'n per ruz'ec'o. Li est'as jen tro impuls'em'a kaj koler'em'a, jen tro ŝancel'iĝ'em'a aŭ ced'em'a; kaj per si'a rekt'ec'o li oft'e ig'as pli efik'a la ruz'ec'o'n de intrig'ul'o'j.

— En ĉi tiu juĝ'o vi est'as tut'e prav'a, ho saĝ'a reĝ'in'o; sed en la nun'a kriz'a temp'o li'a rekt'ec'o est'as tre oportun'a, help'at'e de ni'a subtil'ec'o, kaj la vigl'ec'o de Ilu-ittia. La arme'o mal'am'as intrig'ul'o'j'n, kaj fidel'e star'as ĉe la flank'o de honest'akor'a reĝ'o.

— Sen'dub'e, — respond'is la reĝ'in'o, ankoraŭ skeptik'e, — sed la pastr'o'j batal'os per pli subtil'a'j kaj danĝer'a'j arm'il'o'j, ol krud'a'j fort'o'j, kaj fin'e triumf'os.

En la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j reg'is en la ĉambr'o pez'a silent'o, dum kiu Zalmuna observ'is, kiel kat'o, la bel'a'n pens'em'a'n profil'o'n de la reĝ'a amik'in'o. Kun kontent'ec'o ŝi rimark'is — ne la unu'a'n foj'o'n — en ŝi'a'j vizaĝ'o'trajt'o'j sign'et'o'j'n de moral'a mal'fort'ec'o.

— Mi'a reĝ'in'o, — ŝi dir'is ŝajn'funebr'e, — ne pov'as est'i dub'o pri tio, ke ekzist'as mal'pac'o inter la ĉef'pastr'o'j kaj Ilu-ittia, almenaŭ mal'bon'vol'o de ili'a flank'o kontraŭ Ilu-ittia. Hieraŭ nokt'e, kiam okaz'e mi alud'is li'n, Ilu-ulba vigl'e kaj mal'ĝentil'e inter'met'is: — Ni las'u Il'u-ittian ekster ni'a konsider'o. Ni kontraŭ'as al inter'miks'iĝ'o de sen'moral'a, sen'kred'a ali'land'ul'o.

La reĝ'in'o ek'ruĝ'iĝ'is kaj est'is ek'koler'iĝ'ont'a, sed reg'is la impuls'o'n, kaj silent'is. Zalmuna parol'is plu'e:

— Pov'as ven'i temp'o, kiam mi'a pozici'o en la intern'a rond'o de la pastr'ar'o ebl'ig'os mi'n mal'help'i, ke mal'util'o sur'ven'u li'n. Nu, rilat'e al Omar, mi cerb'um'is ĝis du'on'frenez'ec'o, sed mi ne pov'is el'pens'i i'a'n ali'a'n el'far'ebl'a'n plan'o'n, ol tiu'n, kiu'n mi sugest'is. — Tiam, glit'ant'e sur la plank'o'n antaŭ la reĝ'in'o, ŝi ek'pren'is kaj kis'is ŝi'a'n man'o'n: — Dolĉ'a amik'in'o, — ŝi flustr'is, lev'ant'e al ŝi pet'eg'a'n rigard'o'n el si'a'j mister'e bel'a'j kaj sorĉ'a'j okul'o'j, — ne rifuz'u al mi ĉi tiu'n help'o'n!

La reĝ'in'o trem'is, part'e de emoci'o, part'e de tim'o. Mal'fort'e ŝi kontraŭ'rezon'is, sed fin'e dir'is:

Zir-Nana, mi tim'as, ke mi grav'e en'danĝer'ig'as mi'n, tiel mal'bon'e uz'ant'e la nom'o'n de la reĝ'o. Tamen mi ne pov'as ĉagren'i vi'n. Mi ced'as.

Ĉapitr'o XV

Omar far'iĝ'as vent'eg'o'centr'o

Mal'varm'et'a'j, fru'maten'a'j vent'et'o'j, ven'ant'a'j de la majest'a, silent'a river'o Eŭfrat'o, blov'is tra la arb'et'aĵ'o'j de la ĝarden'o ĉirkaŭ'ant'a la astr'ologi'a'n kolegi'o'n. Omar est'is lev'iĝ'int'a de si'a sen'ripoz'a kuŝ'ej'o, antaŭ ol iu ali'a en la institut'o ek'mov'iĝ'is. Por li la aer'o en la dorm'o'ĉambr'o est'is sufok'a; sed pli ĝust'e, li'a spirit'o est'is el'turment'at'a. Li sopir'is spir'i la freŝ'a'n aer'o'n de fru'a maten'o en la ĝarden'o, por for'sku'i el si'a kap'o la fantom'o'reg'at'a'j'n rev'o'j'n, kaj por klar'e pri'rigard'i la situaci'o'n. Li ankaŭ vol'is evit'i la okul'o'j'n de la du vir'o'j, kiu'j, li ne pov'is dub'i, spion'aĉ'is li'n. Ebl'e li trov'os tru'o'n ie, tra kiu li pov'os si'n for'sav'i. Aŭ, ĉu li kuraĝ'e el'ir'u el la pord'eg'o, kaj risk'u la sekv'o'j'n, malgraŭ la avert'o'j de la saĝ'a amik'o Lemuel? Sed la pens'o ŝtel'ir'e for'las'i la institut'o'n, ne adiaŭ'int'e la direktor'o'n kaj Hamulon, tre mal'plaĉ'is al li.

Tia'j kaj simil'a'j pens'o'j okup'is la turment'at'a'n kap'o'n de Omar, kiam li vag'is tra bel'a'j ale'o'j de ornam'arb'et'aĵ'o'j mal'antaŭ la templ'o'tur'o. Subit'e li aŭd'is paŝ'o'j'n post si, kaj, si'n turn'int'e, vid'is kun surpriz'o Hamulon. La respekt'eg'ind'a grand'aĝ'ul'o tuj ek'parol'is:

— La dorm'o for'flug'is de mi ĉe la lev'iĝ'o de la tag'o, Omar; kaj mal'trankvil'a'j pens'o'j pri vi turment'is mi'n. Ĉu vi permes'os al mal'jun'ul'o, en kies kor'o vi vek'is am'o'n, demand'i, kio est'as la kaŭz'o de vi'a subit'a mal'ĝoj'o? Ia pez'a aflikt'o prem'eg'as al vi la anim'o'n.

— Vi'a'j okul'o'j ne tromp'is vi'n, ho, saĝ'a Ŝem'id'o; terur'a ĉagren'o dis'ŝir'as al mi la kor'o'n. Hont'o kaj mem'riproĉ'o'j kaj mal'ĝoj'o inter'batal'as en ĝi, pretend'ant'e la ĉef'a'n lok'o'n en mi'a'j pens'o'j.

Omar ek'silent'is kaj en la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j ir'is ĉe la flank'o de la mal'jun'ul'o, rigard'ant'e la ter'o'n en profund'a en'pens'ec'o. Hamul kun'sent'e konserv'is la silent'o'n, kaj Omar re'pren'is la parol'o'n:

— Pri mi'a mal'feliĉ'o mi far'as al mi riproĉ'o'n: mi sol'a ĝi'n kaŭz'is; ne la sort'o; ne ali'a'j person'o'j. Antaŭ la Etern'ul'o mi vid'as mi'n kulp'a pro obstin'e blind'a, mal'sankt'a pasi'o. Long'a pen'o silent'ig'i la voĉ'o'n de la konscienc'o for'pren'is al mi la vol'fort'o'n, kaj ig'is mi'n anim'blind'a, mal'sincer'a — mal'feliĉ'eg'a. Kaj nun, kiam la bel'a idol'o de mi'a kor'o frakas'iĝ'is, la mal'ind'ec'o de mi'a'j rev'o'j star'as antaŭ mi'a'j intern'a'j okul'o'j en mal'bel'a nud'ec'o, kaj mi mal'estim'as mi'n mem.

Re'e Omar ek'silent'is. Post kelk'a hezit'o, dum kiu ŝajn'e en li anim'batal'o okaz'is, li parol'is plu'e:

— Neniam ekzist'is inter mi'a edz'in'o kaj mi plen'a, feliĉ'a simpati'o, tia, kiu'n mi'a anim'o sopir'is. Post ŝi'a mort'o antaŭ du jar'o'j, Zalmuna, la Bel'ul'in'o, iom post iom plen'ig'is mi'n per pasi'a, blind'a am'o. En ŝi mi vid'is anim'bel'ec'o'n eĉ pli mal'oft'a'n kaj pli bril'a'n ol ekster'a'n bel'ec'o'n. Ŝi est'is por mi la sol'a vir'in'o, kiu pov'is respond'i al mi'a ideal'o. Ne, ver'e, ŝi star'is mult'e pli alt'e, ol iam mi lok'is ideal'a'n vir'in'o'n en mi'a'j rev'o'j. Por mi ŝi est'is dum kelk'a temp'o kvazaŭ bel'a stel'o, kvazaŭ di'in'o, ne'ating'ebl'a, ador'ebl'a nur de mal'proksim'e. Sed kiam unu tag'o'n mi vid'is am'o'n al mi en ŝi'a'j bel'a'j okul'o'j; kiam mi ek'sent'is, ke jam ekzist'as inter ni anim'kun'ul'ec'o, tiam la dezir'eg'o posed'i tiu'n vir'in'o'n, far'iĝ'is super'reg'o de mi'a viv'o. Tamen, star'iĝ'ad'is en mi'a pens'o'j kresk'ad'ant'a'j dub'o'j pri ŝi'a fidel'ec'o al la kred'o de ni'a'j pra'patr'o'j. Mi ne vol'as ted'i vi'n per long'a rakont'o pri mi'a'j terur'a'j intern'a'j batal'o'j. Vi pov'as imag'i ili'n. Nu, Lemuel jam de'long'e suspekt'is, ke Zalmuna est'as sekret'a ador'ant'in'o de Iŝtar, kaj ke ŝi per mult'a'j rimed'o'j klopod'as, kun'labor'ant'e kun Babela pastr'ar'o, sub'fos'i la pur'a'n kred'o'n al Jehova. Li diven'is mi'a'n am'o'n, kaj por sav'i mi'n el fatal'a mal'saĝ'ec'o, kaj por kontraŭ'batal'i la insid'o'j'n de la konspir'ant'ar'o, li pen'is hav'ig'i al si pruv'o'j'n. Tio mir'ig'e prosper'is al li. Dum si'a vizit'o en Betraĥ li pas'ig'is, sen mi'a sci'o, nokt'o'n en la dom'o de Zalmuna, ali'vest'it'e kiel kolport'ist'o, kaj tra'serĉ'is ŝi'a'n sekret'a'n dokument'ej'o'n. La cilindr'o'j kaj korespond'aĵ'o'j, kiu'j'n li tie trov'is, evident'ig'as, ekster ĉia dub'o, ne nur ke Zalmuna est'as alt'a pastr'in'o de Iŝtar, kaj virg'a si'n'dediĉ'int'in'o, sed ankaŭ, ke ŝi help'is okaz'ig'i la rab'ir'o'j'n de Ĥaldea kaj Sabaana band'o'j kontraŭ Ijobon, kaj la fal'eg'o'n de la dom'o de Lotan, la plej aĝ'a fil'o de Ijob.

Mir'ig'it'e Hamul ek'kri'is: — Preskaŭ ne'kred'ebl'a rakont'o! Sed, kiel vi sci'iĝ'is pri tio, Omar?

— Per Kedar, la kamp'ar'an'o, kiu vizit'is la institut'o'n hieraŭ nokt'e. Li est'is send'it'o de Lemuel. Mal'feliĉ'e la ŝtel'o de la cilindr'o'j el'trov'iĝ'is, kaj nun la venĝ'o de la fanatik'ul'o'j minac'as Lemuelon kaj ĉiu'j'n, kiu'j laŭ ili'a supoz'o, sci'as la sekret'o'n. La pastr'o'j jam pen'as per ĉi'a'j ruz'o'j mal'help'i la dis'vast'iĝ'o'n de la hont'a nov'aĵ'o. Sed tio, mi tim'as, ne est'as ĉio. Mal'lum'a'j alud'o'j de Kedar plen'ig'as mi'n per antaŭ'tim'o'j, ke pli terur'a'j bat'o'j mi'n atend'as. Venen'o de aspid'o'j mi'n minac'as, kaj dent'o'j de leon'o'j mi'n ĉirkaŭ'as. Unu pens'o ne vol'as las'i si'n el'puŝ'i el mi'a memor'o: Lemuel, kies sagac'o est'as ekster'ordinar'a, kaj antaŭ kiu hipokrit'ec'o est'as van'a; Lemuel, mi kred'as, jam de'long'e suspekt'is, ke iel Zalmuna est'as kulp'a pri la mort'o de mi'a edz'in'o kaj de mi'a'j fil'o'j — Zalmuna! mi'a ideal'o, ha! — li ek'kri'is kun mal'dolĉ'eg'a, du'on'frenez'a rid'o, — ador'ebl'a nur de mal'proksim'e! Mi'a blind'a am'o tiam mal'help'is al mi kompren'i li'a'j'n alud'o'j'n. Nun li'a'j vort'o'j ricev'as nov'a'n, terur'a'n signif'o'n, kiu kruel'e dis'ŝir'as mi'a'n kor'o'n. Mi'a anim'o est'as plen'a de mal'dolĉ'ec'o, kaj ted'as al mi la viv'o. Volont'e mi ir'us antaŭ la ĉef'pastr'o'j'n, kaj dir'us: — Vid'u, mi est'as tiu, kiu'n vi persekut'as, kies sang'o'n vi soif'as. Sed mi dev'as konserv'i mi'a'n viv'o'n pro mi'a am'at'a fil'in'et'o, kaj kompens'i mi'a'j'n mal'bon'ag'o'j'n per batal'o kontraŭ la detru'ant'o'j de ni'a kred'o. Pere'u ili'a'j mal'virt'a'j el'pens'aĵ'o'j; pere'u ili'a'j nom'o'j de sur la ter'o! Ili'a'j soif'ant'a'j anim'o'j tra'vag'ad'u dezert'a'j'n lok'o'j'n en la intern'aĵ'o'j de la ter'o, van'e serĉ'ant'e ripoz'o'n!

Kun serioz'a mien'o Hamul respond'is:

— Vi'a strang'a rakont'o, Omar, for'pren'as al mi la kutim'a'n trankvil'ec'o'n de la anim'o. En la daŭr'o de tre mult'a'j jar'o'j mi mal'ŝat'is afer'o'j'n politik'a'j'n, kaj evit'is inter'miks'iĝ'o'n en intrig'o'j de la mal'virt'ul'o'j. Trov'iĝ'as ja en la land'o Egipta simil'a'j konspir'o'j de la fanatik'a hierarĥi'o kontraŭ herez'ul'o'j; kaj en pas'int'a'j tag'o'j mi mult'e sufer'is pro Li'a nom'o. Sed dank’ al mi'a, de mi'a'j pra'patr'o'j hered'it'a sci'ad'o, kiu mult'e super'as la kompren'o'n de la pastr'o'j Egiptaj kaj de la Babelaj saĝ'ul'o'j, mi okup'is en mi'a land'o ekster'ordinar'a'n pozici'o'n, kvankam mi'a abomen'o kontraŭ ĉia idol'kult'o ne est'as kaŝ'it'a antaŭ ili. Malgraŭ mi'a kon'at'a de'ven'o de la mal'am'eg'at'a Ŝem, nom'it'a de ili Nubti-Set aŭ Tifon'o, neni'u kuraĝ'as mi'n tuŝ'i. Oni trakt'as mi'n ĉi tie kun eĉ pli mir'ig'a respekt'o. Se mi laŭt'e proklam'us ĉe la pord'eg'o de urb'o'j kontraŭ la mal'virt'o'j de la land'o kaj la mal'saĝ'ec'o de ador'ad'o al idol'o'j, tiam sur mi'n ankaŭ si'n el'verŝ'us la koler'o de la pastr'ar'o, kiel sur Lemuelon. Ebl'e pli bon'e efik'as protest'ad'o per mal'sam'a viv'o. Ne tro aflikt'iĝ'u, Omar, pro la persekut'o'j de mal'virt'ul'o'j. La Etern'ul'o mal'dorm'as super Si'a'j fidel'ul'o'j, kaj neni'ig'as la plan'o'j'n de ĉiu'j, kiu'j vol'as mal'util'i al ili. Prefer'e rigard'u ĉi tiu'n aflikt'o'n kiel sign'o'n de Di'a favor'o. Ceter'e vi ja trov'is favor'o'n en la okul'o'j de la reĝ'o; kaj mi ne vol'as kred'i, ke li sen'kontraŭ'star'e las'os vi'n fal'i en la man'o'j'n de fanatik'a pastr'ar'o.

Ĉi tiu'j vort'o'j apenaŭ el'dir'iĝ'is, kiam aper'is unu el la pord'ist'o'j de la institut'o, akompan'at'e de ofic'ist'o el la reĝ'a palac'o, kiu vol'is parol'i kun Omar. Kiam la pord'ist'o re'tir'iĝ'is, Omar pet'is la ofic'ist'o'n sen'ĝen'e parol'i antaŭ Hamul. Riverenc'int'e, la send'it'o dir'is:

— Mi hav'as ordon'o'n pet'i vi'n ven'i en la reĝ'a'n palac'o'n. Reĝ'a ĉar'o atend'as ni'n apud la pord'eg'o.

Omar kaj Hamul rapid'e inter'ŝanĝ'is rigard'o'j'n. La pli jun'a vir'o demand'is per la okul'o'j, kio'n la saĝ'a amik'o pens'as pri la far'it'a propon'o. Ricev'int'e kuraĝ'ig'a'n respond'o'n, li dir'is al la ofic'ist'o:

— Mi dank'as vi'n, sinjor'o. Kiu ordon'is al vi ven'ig'i mi'n?

— La reĝ'in'o send'is mi'n. Sen'dub'e vi'a vizit'o rilat'as al la afer'o, pri kiu la reĝ'o bon'vol'is parol'i kun vi antaŭ'e.

Hamul ek'parol'is grav'a'mien'e: — Ir'u, Omar, kaj la Etern'ul'o est'u kun vi. Mi ankaŭ esper'as, ke la reĝ'o honor'os mi'n post ne'long'e per aŭdienc'o.

Omar do sci'ig'is al la ofic'ist'o, ke li est'os pret'a post ne'mult'a'j minut'o'j akompan'i li'n, kaj ir'is en si'a'n dorm'o'ĉambr'o'n por ŝanĝ'i si'a'j'n vest'o'j'n. Li'a kap'o est'is plen'a de mal'trankvil'a'j kaj konflikt'a'j pens'o'j. Antaŭ dek'du hor'o'j invit'o al la reĝ'a palac'o re'star'ig'us en li akr'a'n batal'o'n, ĉar li ankoraŭ ne decid'iĝ'is, kio'n far'i en tia okaz'o. Sed nun la ordon'o ven'ant'a de la reĝ'in'o, la amik'in'o de Zalmuna, ĵet'is li'n en eĉ li grand'a'n konfuz'it'ec'o'n. Pri unu afer'o, tamen, li ne pov'is hav'i dub'o'n, nom'e, ke la favor'o'n de la reĝ'o li ŝuld'as al Zalmuna. Malgraŭ la terur'a hipokrit'ec'o de la Bel'ul'in'o, li energi'e for'puŝ'is la pens'o'n, ke ia korp'a danĝer'o minac'as li'n de ŝi'a flank'o.

— Ĉu ebl'e, — li demand'is si'n, — Zalmuna kun'e kun la reĝ'in'o pen'as varb'i la reĝ'o'n en batal'o kontraŭ la ĉef'pastr'o'j? Sed, se tiel est'us, ĉu ne est'us kontraŭ'e al ĉiu'j sent'o'j de mem'estim'o kaj vir'ec'o si'n apog'i al tia vir'in'o, kaj per tio daŭr'ig'i la antaŭ'a'j'n inter'rilat'o'j'n kun ŝi? Aŭ ĉu, ali'flank'e, tio nur est'as ruz'o de la ĉef'pastr'o'j, el'ir'ig'i li'n el la sen'danĝer'ec'o de la kolegi'o? Tamen, kio ajn est'us la solv'o de tia'j demand'o'j, li dev'os ir'i; ĉar li ne pov'os mal'ŝat'i la ricev'it'a'n ordon'o'n, ĉu ĝi ven'is de la reĝ'o, aŭ de la reĝ'in'o.

Kelk'e da minut'o'j post'e Omar vetur'is en la ĉar'o de la reĝ'o en direkt'o al la palac'o, aŭskult'ant'e bon'kor'a'n babil'ad'o'n de la ĝentil'a ofic'ist'o.

Unu el la du jun'a'j spion'o'j de la pastr'o'j tuj rapid'is al la palac'o de Uzibitum, por raport'i la okaz'int'aĵ'o'n. La ali'a jam antaŭ'e kur'is al la reĝ'a palac'o, por vid'i, ĉu ili'a pri'zorg'at'o efektiv'e en'ir'os la reĝ'a'n pord'eg'o'n.

Atent'o al la babil'ad'o de la ofic'ist'o ne mal'help'is al Omar zorg'e ĉirkaŭ'rigard'i en la esper'o ek'vid'i Lemuelon. Li ne mal'kontent'iĝ'is. Tie, ĉe strat'angul'o, de kie la pord'eg'o de la institut'o est'is facil'e observ'ebl'a, star'is la fidel'a amik'o, propon'ant'e al la preter'pas'ant'o'j si'a'j'n “bon'gust'a'j'n, freŝ'a'j'n frukt'o'j'n el la kamp'ar'o”. Dank’ al la pri'skrib'o, don'it'a al li de Kedar, Omar tuj re'kon'is li'n. Feliĉ'e en tiu moment'o la ĉar'o iom mal'rapid'iĝ'is, por evit'i kun'frap'eg'o'n kun ali'a'j vetur'il'o; kaj la amik'o'j pov'is inter'ŝanĝ'i rigard'o'j'n.

La surpriz'o de Lemuel est'is grand'a, kiam li vid'is Omar'o'n en reĝ'a ĉar'o, ir'ant'a en direkt'o al la palac'o; sed, kvankam la vizaĝ'o de la amik'o est'is grav'a, tamen trankvil'a salut'rid'et'o sur ĝi iom re'kuraĝ'ig'is li'n. Li tuj decid'iĝ'is ŝanĝ'i si'a'n observ'ej'o'n, kaj lok'i si'n apud la ĉef'pord'eg'o de la palac'o.

La ĉar'o, port'ant'a la ĉar'ist'o'n, la ofic'ist'o'n kaj Omar'o'n, daŭr'ig'is la voj'ir'o'n, tra'pas'ant'e strat'o'n post strat'o, kaj post kelk'a temp'o en'ir'is mal'dens'e loĝ'at'a'n kvartal'o'n, kiu'n Omar ne kon'is. Kun surpriz'o kaj suspekt'o li si'n turn'is al si'a konduk'ant'o, kaj demand'is:

— Kie'n vi konduk'as mi'n, sinjor'o? Tio ja ne est'as rekt'a voj'o al la reĝ'a palac'o.

Ĝentil'e la ofic'ist'o respond'is: — Ne, ĝi ne est'as; ĝi ne konduk'as al la grand'a palac'o, sed al iom mal'proksim'a ĉas'dom'o de la reĝ'o. — Vid'ant'e, ke Omar est'as ek'koler'iĝ'ont'a, li ek'lev'is la man'o'n, kaj mild'e al'dir'is: — Ne mal'seren'iĝ'u, Omar. Ni ir'as tie'n pro vi'a sen'danĝer'ec'o. Vi'a viv'o est'as en grand'a danĝer'o ĉi tie. Ne pen'u nun en'penetr'i en la mister'o'n, kiu neces'ig'as ĉi tiu'n artifik'o'n. Mi ne pov'as klar'ig'i ĝi'n; mi nur sci'as la ordon'o'n de la reĝ'in'o konduk'i vi'n en tiu'n sen'danĝer'a'n lok'o'n. Ŝi'a reĝ'in'a moŝt'o kaj alt'rang'a palac'a sinjor'in'o pet'as, ke vi volont'e konsent'u, pro vi'a propr'a bon'stat'o, est'i sen'ig'it'a je vi'a liber'ec'o dum kelk'a temp'o, ĝis for'pas'os la danĝer'o. Tre kred'ebl'e la reĝ'o baldaŭ vok'os vi'n antaŭ si'a'n vizaĝ'o'n. Ne pen'u for'kur'i, mi pet'as, ĉar la okul'o'j de vi'a'j mal'amik'o'j vigl'as. Tiu'j, kiu'j dezir'as al vi bon'o'n, opini'as, ke tiu ĉas'dom'o est'as la plej taŭg'a rifuĝ'ej'o por vi. Krom tio, ĉia pen'o liber'ig'i vi'n mem est'us tut'e sen'util'a. Vi'a'j bon'dezir'ant'o'j jam al'pren'is ĉiu'j'n neces'a'j'n rimed'o'j'n, tio'n mal'help'i.

Ne pli fru'e ol tiam Omar, ĉirkaŭ'rigard'ant'e, rimark'is, ke en kelk'a mal'proksim'ec'o de ili, antaŭ'e kaj mal'antaŭ'e sur la voj'o, rajd'as ar'et'o'j da arm'it'a'j vir'o'j, laŭ aspekt'o an'o'j de la palac'a gvardi'o.

Ĉirkaŭ la vesper'o Omar si'n trov'is en ĉarm'a loĝ'ej'o, kie neni'o mank'is al li'a komfort'o. Part'o de la reĝ'a palac'et'o kaj ar'o da atent'em'a'j, ĝentil'a'j serv'ist'o'j est'is met'it'a'j je li'a dispon'o. La dom'o star'is en la mez'o de bel'a arb'ar'o, propon'ant'a mal'varm'et'a'n ombr'ec'o'n kaj ripoz'o'plen'a'n ĉirkaŭ'aĵ'o'n. La pli grand'a'j, parad'a'j ĉambr'o'j en'hav'is mult'a'j'n trofe'o'j'n el milit'o'j kaj ĉas'ej'o'j, krom mult'a'j ali'a'j interes'a'j objekt'o'j, kiu'j pov'us agrabl'e okup'i la mens'o'n eĉ de hom'o distr'it'a de mal'trankvil'a'j pens'o'j.

* * *

La prem'a varm'eg'o de somer'a tag'o est'is for'pas'ont'a, kaj baldaŭ ced'os al pli agrabl'a, vesper'a aer'o kun re'freŝ'ig'a'j vent'et'o'j. Ni en'ir'u ĝarden'o'n mal'antaŭ la palac'o de Uzibitum, la ĉef'pastr'o. Apud lag'et'o, en kiu'n ŝpruc'akv'o'j el bel'a fontan'o rev'ig'e fal'ad'is, sid'is en mal'hel'a ombr'o de ar'o da cipres'o'j la potenc'a estr'o de la vast'a kaj majest'e organiz'it'a pastr'ar'o. Li'a mal'gras'a vizaĝ'o est'is pens'em'a, kaj de temp'o al temp'o sign'o'j de mal'bon'humor'o kaj mal'pacienc'o ek'aper'is sur ĝi. Li sid'is sur masiv'a, ŝton'a brak'seĝ'o antaŭ marmor'a tabl'o, sur kiu kuŝ'is ar'o da leter'cilindr'o'j kaj tabul'et'o'j. Subit'e, kvazaŭ per'fort'e vek'int'e si'n el profund'a, mal'agrabl'a medit'o, li lev'iĝ'is kaj ek'rigard'is kun mal'plezur'o la long'a'n ombr'o'n de la majest'a'j arb'o'j, kiu'j ŝirm'is li'n kontraŭ la ankoraŭ brul'ant'a'j radi'o'j de la sun'o.

— Jam unu duonkaŝbuon ili mal'fru'as, — li dir'is al si preskaŭ aŭd'ebl'e. — La ombr'o'j jam est'as du'obl'e pli long'a'j ol la alt'o de la arb'o'j; kaj la afer'o ne permes'as prokrast'o'n.

De branĉ'o de apud'a arb'o pend'is kupr'a tamtam'o, en kiu, en tiu moment'o, pentr'ind'e spegul'iĝ'is or'a'j sun'radi'o'j, mov'iĝ'em'e penetr'ant'a'j la foli'ar'o'n de tremol'o. Uzibitum al'ir'is la sonor'il'o'n, por ven'ig'i serv'ist'o'n, kiam li ek'aŭd'is al'proksim'iĝ'ant'a'j'n paŝ'o'j'n sur ŝton'a voj'et'o. Li ne sonor'ig'is, sed atend'is. La al'ven'ant'o'j est'is li'a'j atend'at'a'j koleg'o'j, Ŝankhatum kaj Ilu-ulba.

— Pardon'u, Uzibitum, ni'a'n mal'fru'ec'o'n, — ek'parol'is Ilu-ulba, — sed pli'valor'as ven'i mal'fru'e kun grav'a'j sci'ig'o'j ol ĝust'a'temp'e sen inform'o'j.

— Mi dev'as konsent'i, — respond'is Uzibitum kun apenaŭ kaŝ'it'a mal'bon'humor'o, — sed mi pet'is aŭdienc'o'n de la reĝ'o pri subvenci'o por la nov'a templ'o, kaj la temp'o tre urĝ'as. Kio do est'as vi'a'j grav'a'j sci'ig'o'j?

Ŝankhatum respond'is: — Pri la suspekt'ind'a vizit'o de kamp'ar'an'o en la astr'ologi'a kolegi'o, kaj pri la post'a melankoli'a mien'o de Omar vi jam sci'as, Uzibitum. El ĉiu'j plu'a'j el'trov'o'j, far'it'a'j hodiaŭ, rezult'as resum'e jen'a'j fakt'o'j: Fru'e en la maten'o al'ven'is palac'a ofic'ist'o, nom'it'a Padan-Rimmu, en reĝ'a ĉar'o, pretekst'e por konduk'i Omar'o'n antaŭ la vizaĝ'o'n de la reĝ'o. Unu el la spion'o'j, Rimum, tuj kur'as en direkt'o al la palac'o, por observ'i, se ebl'e, la en'ir'o'n kaj atend'i la el'ir'o'n de Omar. Hamul, kiu grav'a'mien'e inter'parol'as kun Omar en la ĝarden'o, dezir'as al li ben'o'n de si'a di'o. Kelk'e da moment'o'j post'e Omar akompan'as Padan-Rimmun. La ali'a spion'o tuj kur'as ĉi tie'n kun tiu nov'aĵ'o. Ĉe strat'angul'o, apud la dom'o de Abu kaj Ballut-Sin, la Egiboj,Omar inter'ŝanĝ'as rigard'o'j'n kun suspekt'ind'a vir'o, mal'jun'ul'o, vend'ant'a frukt'o'j'n, kaj ĉi tiu tuj post'e mister'e mal'aper'as. La ĉar'o, vetur'ig'it'e de reĝ'a serv'ist'o, nom'it'a Hamor, ne en'ir'as la reĝ'a'n palac'o'n, sed de'flank'iĝ'as apud la tapiŝ'o'bazar'o, ir'ant'e en nord'orient'a direkt'o. Ili el'ir'is el la urb'o ĉe la gvardi'ej'o, star'ant'a ne mal'proksim'e de la nov'a palac'o de Odad-No, la riĉ'a Asiria komerc'ist'o. Ili tra'pas'is kelk'e da vilaĝ'o'j. La last'a'j person'o'j, kiu'j ili'n vid'is, est'is du ne'grand'a'j infan'o'j kaj unu jun'a vir'in'o apud mal'grand'a vilaĝ'o, nom'it'a Ilajim, apud la lok'o, kie la ŝose'o divid'iĝ'as en tri voj'o'j'n. La infan'o'j asert'as, ke la vetur'il'o pren'is la voj'o'n, konduk'ant'a'n al la arb'ar'o, sed la jun'a vir'in'o est'as tut'e cert'a, ke ĝi si'n turn'is en la nord'a'n karavan'voj'o'n al Akkad, Aŝur kaj Ninive. Pli ver'ŝajn'e la jun'ul'in'o est'as prav'a. Ŝi hav'is fremd'land'a'n aspekt'o'n kaj fremd'land'a'n parol'manier'o'n.

— Do est'as antaŭ ni tri ebl'aĵ'o'j rilat'e al la cel'o de la vojaĝ'o: Asirio; la arb'ar'a ĉas'dom'o de la reĝ'o; aŭ la vast'a reĝ'a bien'o kun ĉeval- kaj brut'eduk'ej'o'j. Oni flustr'as, ke la reĝ'o vol'as honor'i Omar'o'n, kaj lok'i li'n tie'n kiel intendant'o'n de la reĝ'a'j best'o'j.

— Laŭ am'a rekomend'o de Zir-Nana, tre kred'ebl'e, — al'dir'is Ilu-ulba.

Ŝankhatum, ne atent'ant'e la inter'romp'o'n de la koleg'o, daŭr'ig'is si'a'n raport'o'n: — Star'as plu'e antaŭ ni jen'a'j demand'o'j: Ĉu efektiv'e la reĝ'o mem send'is for'konduk'i Omar'o'n, kaj se jes, kial? Aŭ ĉu iu ali'a vol'as li'n ŝirm'i kontraŭ ni? La palac'estr'o kaj la gvardi'estr'o hav'as neni'a'n sci'o'n pri aŭdienc'o don'it'a aŭ don'ot'a al Omar. Li'a nom'o ne trov'iĝ'as sur la tag'list'o. Neni'u sci'as, kiu don'is la ordon'o'n al Padan-Rimmu aŭ al Hamor ven'ig'i Omar'o'n. Ceter'e Padan-Rimmu est'as unu el la oficir'o'j de la gvardi'o, kiu'j oft'e hav'as la honor'o'n pri'zorg'i komisi'et'o'j'n por la reĝ'in'o aŭ sinjor'in'o'j de la kort'eg'o.

Re'e Ilu-ulba inter'romp'is la raport'ant'o'n: — Mi tut'e ne dub'as, ke Zir-Nana est'as la aranĝ'int'in'o de ĉi tiu fi'lud'o. Ŝi am'as Omar'o'n.

Uzibitum respond'is dub'em'e: — Ŝi ne kuraĝ'us ordon'i en la nom'o de la reĝ'o, sen permes'o.

Ilu-ulba re'dir'is: Dir'ant'e tio'n, vi montr'as, Uzibitum, ke vi ne kon'as la vir'in'o'n.

— Kial ne per'e de la reĝ'in'o, — sek'e demand'is Ŝankhatum.

— Ebl'e, — respond'is Uzibitum pens'em'e, — la du vir'in'o'j hav'as unu kun'fand'it'a'n kor'o'n; kaj la reĝ'in'o est'as sen'vol'a antaŭ la ali'a. Tamen la reĝ'in'o est'as tre si'n'gard'a. — Al'ir'ant'e la marmor'a'n tabl'o'n, kaj de'pren'ant'e de ĝi du cilindr'et'o'j'n, li dir'is plu'e: — Jen al'ven'is plu'a komplik'aĵ'o. Ne'long'e post vi'a for'ir'o hodiaŭ maten'e, mi ricev'is jen'a'n komunik'o'n de Ajla. Aŭskult'u: — Al Uzibitum, plej riverenc'ind'a ĉef'pastr'o, Ajla, li'a serv'ist'in'o, send'as salut'o'n. Nana kaj Ŝamaŝ pli'grand'ig'u la nombr'o'n de vi'a'j feliĉ'a'j tag'o'j. Unu tag'o'n post la mal'aper'o de Lemuel mal'aper'is ankaŭ Adaha, bel'a jun'a serv'ist'in'o de Omar, kun'e kun ties fil'in'et'o. Adaha est'as sam'land'an'in'o kun Lemuel, kaj ties konfid'at'in'o. Nupta dir'as, ke Omar est'as di'o en ŝi'a'j okul'o'j. Ĉiu'j serĉ'o'j en la daŭr'o de du tag'o'j est'is van'a'j. Pov'as est'i, ke la knab'in'o kaŝ'e aŭskult'is inter'parol'o'n inter ni, kaj sci'iĝ'is pri ni'a'j sekret'a'j plan'o'j kaj pri la mort'o de la edz'in'o kaj de la fil'o'j de Omar, kiu'n Zir-Nana okaz'ig'is. Ĉu Adaha voj'ir'as al Babel? La serv'ist'o'j de vi'a sankt'a moŝt'o serĉ'u tie; ni daŭr'e serĉ'os ĉi tie kaj en ŝi'a hejm'land'o. Bon'fart'u.

— Fantazi'a ide'o! — ek'kri'is Ŝankhatum.

Ilu-ulba dir'is: — Fantazi'aĵ'o'j ne loĝ'as en la kap'o de Ajla. Ŝi kon'as la knab'in'o'n; ni ne kon'as ŝi'n. En'am'iĝ'int'a'j knab'in'o'j oft'e far'as strang'a'j'n hero'aĵ'o'j'n.

Grav'a'mien'e Uzibitum dir'is: — Tio est'as tre mal'agrabl'a nov'aĵ'o. Ĉu la ide'o est'as fantazi'o aŭ ne, ni nepr'e dev'as ag'i laŭ ŝi'a konsil'o, kaj du'obl'ig'i ni'a'n vigl'ec'o'n. Ni'a honor'o est'as en danĝer'o.

Ilu-ulba sugest'is: — Ni dev'as unu'e el'trov'i, kio'n Zir-Nana sci'as pri la mal'aper'o de Omar...

— Mi opini'as, — rapid'e inter'romp'is li'n Ŝankhatum, — ke ni dev'as demand'i la reĝ'o'n, kio'n li sci'as pri la mister'a vojaĝ'o de Omar. Est'as ja tre oportun'e, ke li atend'as vi'n, Uzibitum; ni ĉiu'j ir'u.

Uzibitum ne tuj respond'is. Li vid'is en la intenc'o de Ŝankhatum grand'a'n danĝer'o'n, tim'ant'e, ke tia paŝ'o pov'us tro'fru'ig'i terur'a'n batal'o'n kontraŭ la reĝ'o kaj la kontraŭ'pastr'a parti'o. Jam de kelk'a temp'o politik'a'j fajr'er'o'j sub'brul'ad'is, kaj disput'o pri Omar facil'e pov'us vent'um'i ili'n ĝis ne'reg'ebl'a'j flam'o'j. Ŝankhatum re'e parol'is:

— La batal'o nepr'e okaz'os. Ne grav'as, kiam ĝi okaz'os. Ni est'as pret'a'j komenc'i.

Uzibitum re'met'is la cilindr'et'o'j'n sur la tabl'o'n kaj dum kelk'a temp'o rigard'is la marmor'a'n supr'o'n, ŝajn'e en profund'a en'pens'ec'o. Li far'is tio'n por don'i al Ilu-ulba temp'o'n el'dir'i si'a'n opini'o'n. La pli jun'a hered'a ĉef'pastr'o kapt'is la okaz'o'n kaj dir'is:

— Kiom pli long'e ni hezit'ad'as? Ĉu vi ne vid'as, Uzibitum, ke la reĝ'o de tag'o al tag'o pli'fort'ig'as si'a'n pozici'o'n? Li si'n ĉirkaŭ'as per kresk'ant'a nombr'o da potenc'a'j princ'o'j, li'a'j kre'it'aĵ'o'j, kiu'j pro dank'em'o star'os ĉe li'a flank'o, kio ajn okaz'e est'us li'a plan'o de ag'ad'o. Mi lac'iĝ'as de sen'fin'a prokrast'ad'o, kaj tiel sam'e, kiel ni'a saĝ'a koleg'o Ŝankhatum, opini'as, ke ni dev'as tuj ag'i.

Kun trankvil'a decid'ec'o, kiu'n la hered'a'j pastr'o'j tim'is, Uzibitum respond'is:

— Mi'a'j frat'o'j, la batal'o, pri kiu vi parol'as, nepr'e ven'os. Ver'o. Sed saĝ'a general'o elekt'as la plej taŭg'a'n lok'o'n kaj la plej ĝust'a'n temp'o'n por batal'o. Ni ne trov'iĝ'as en la nun'a moment'o sur la plej taŭg'a lok'o, nek al'ven'is la plej oportun'a temp'o. La afer'o ne est'as tiel urĝ'a. La reĝ'o est'as ŝancel'iĝ'em'a. Mank'as al li oportun'a kaŭz'o, eĉ pretekst'o star'ig'i publik'a'n mal'pac'o'n kontraŭ ni, — supoz'e, ke li hav'as la kuraĝ'o'n neces'a'n. Dum'e ni zorg'e pes'u la oportun'aĵ'o'j'n kaj la mal'oportun'aĵ'o'j'n; kaj decid'u post dec'a pri'medit'o: unu'e, la okaz'int'aĵ'o'j en Betraĥ, en la okaz'o, se ili dis'kon'iĝ'us, ne help'us al ni gajn'i la sub'ten'o'n de la popol'o. La reĝ'o kaj li'a kort'eg'o laŭt'e mal'aprob'us ili'n kun abomen'o, pro politik'a'j motiv'o'j. Du'e, per si'a afabl'ec'o kaj prudent'a mal'avar'ec'o, okaz'e de la adept'ig'o de la princ'o, la reĝ'o pli'e firm'ig'is si'n en la favor'o de la Babel'an'o'j. La bru'a'j salut'o'j sur la strat'o'j ne'pri'dub'ebl'e tio'n montr'is. Tri'e, la politik'o de la reĝ'a parti'o, nutr'at'a, se ne iniciat'it'a de tiu ramp'aĵ'o, Ilu-ittia, prosper'is en la last'a temp'o pli bon'e, ol vi ŝajn'e est'as inklin'a'j konfes'i. Kvar'e, la sekret'a societ'o, estr'at'a de Dingir, kiu vol'as detru'i la pastr'a'n potenc'o'n eĉ pli, ol ĝi cel'as detru'i la reĝ'a'n potenc'o'n, est'as tro bon'e organiz'it'a. Ni unu'e mal'fort'ig'u la influ'o'n de Ilu-ittia, kaj kapt'u Dingiron kaj li'a'j'n leŭtenant'o'j'n. Mi aŭd'is, ke Dingir al'ven'is en Babel antaŭ ne'mult'a'j tag'o'j, ktp. Ĉi tiu'j konsider'o'j jam sufiĉ'e pli'pez'as ĉiu'j'n favor'a'j'n oportun'aĵ'o'j'n, kiu'j si'n pov'us prezent'i hodiaŭ. Ĉiu'okaz'e mank'as al ni hodiaŭ vesper'e la temp'o por dec'a inter'konsil'iĝ'o, ĉar mi jam dev'as for'rapid'i, por ne mal'fru'i. Adiaŭ.

Uzibitum si'n turn'is por for'ir'i. Li'a'j koleg'o'j ek'aspekt'is ĉagren'it'a'j. Ŝankhatum dir'is iom mal'afabl'e:

— Bon'e, Uzibitum, ni do atend'os vi'n en ni'a ĉambr'o en la grand'a templ'o. Ĉi tiu afer'o ne permes'as prokrast'o'n.

Ĉapitr'o XVI

Hero'a si'n'ofer'o

La sam'a'n post'tag'mez'o'n kolekt'iĝ'is antaŭ la ĉef'a pord'eg'o de la reĝ'a palac'o grand'a popol'amas'o. La reĝ'in'o, du hor'o'j'n antaŭ'e, ir'is en la templ'o'n de si'a favor'at'a di'in'o Ninmakh, por publik'e dank'i al ŝi pro ŝi'a favor'kor'ec'o al la princ'o Ilu-Zat. Ŝi vetur'is en bel'e ornam'it'a, parad'a port'il'o, akompan'at'e de Zalmuna kaj ar'o da kort'eg'an'in'o'j. Mult'a'j hom'o'j, precip'e vir'in'o'j, avid'e kapt'is la okaz'o'n rigard'i de proksim'e, ne nur la majest'a'n reĝ'in'o'n, sed ankaŭ la bel'a'n pastr'in'o'n, kiu est'is por ili sorĉ'a person'o, inspir'ant'a preskaŭ solen'a'n tim'o'n pro si'a'j supoz'it'a'j magi'a'j pov'o'j kaj pro si'a sankt'ec'o. La popol'amas'o est'is tut'e kontent'a atend'i la ne'rapid'e mov'iĝ'ant'a'n procesi'o'n en la daŭr'o de du hor'o'j kaj pli, sub brul'ant'a'j radi'o'j de somer'mez'a sun'o. Tia oportun'a okaz'o, salut'i la eminent'a'j'n sinjor'in'o'j'n kaj, feliĉ'e, ricev'i de ili rid'et'o'n aŭ afabl'a'n rigard'o'n, egal'valor'is mult'a'n ĝen'o'n.

Inter la svarm'a hom'amas'o est'is Lemuel kaj Hagaj, kun'e kun ses'o da dung'it'a'j sen'tim'ul'o'j, kiu'j, je divers'a'j distanc'o'j, ten'is si'n pret'a'j ĉia'manier'e help'i en okaz'o de bezon'o. Laŭ sugest'o de Hagaj, li kaj li'a sinjor'o est'is tut'e sam'e vest'it'a'j, por pov'i pli efik'e super'ruz'i eventual'a'j'n persekut'ant'o'j'n. Ne'ordinar'a simil'ec'o de ekster'aĵ'o far'is tio'n praktik'a sugest'o. Long'e antaŭ la al'ven'o de la reĝ'in'a procesi'o Lemuel el'vend'is si'a'j'n “freŝ'a'j'n, bon'gust'a'j'n frukt'o'j'n”, kaj vend'is, je alt'a'j prez'o'j, star'lok'o'j'n sur si'a iom kaduk'a puŝ'vetur'il'o. Li mem star'is en la unu'a vic'o de la amas'o, antaŭ la vetur'il'o, kaj Hagaj mal'antaŭ ĝi. Fin'e al'ven'is la antaŭ'gvardi'o, kaj la vid'avid'a hom'amas'o el'streĉ'is la kol'o'j'n, por ne mal'traf'i i'a'j'n vid'ind'aĵ'o'j'n. Post vic'o da kort'eg'a'j oficir'o'j, marŝ'ant'a'j kun pomp'a parad'o, ven'is du hom'port'il'o'j, flank'o'n ĉe flank'o, port'at'a'j de po kvar fort'muskol'a'j vir'o'j. Sur unu port'il'o vid'iĝ'is la reĝ'in'o, kaj sur la ali'a, iom mal'pli grand'a kaj mal'pli luks'e ornam'it'a, kuŝ'is Zalmuna mal'antaŭ diafan'a'j kurten'o'j. Ambaŭ afabl'e ĉirkaŭ'rigard'is kaj per plaĉ'i'vol'a'j rid'et'o'j respond'is al la fervor'a'j viv'u-kri'o'j de la hom'o'j.

Sent'ant'e si'n ekster danĝer'o pro si'a ali'vest'it'ec'o, Lemuel sen'tim'e rigard'is Zalmunan, kiam ŝi tre proksim'e de li preter'pas'is. Sed li tro mal'alt'e taks'is la vigl'ec'o'n de la vir'in'o. Subit'e la bon'humor'a esprim'o de ŝi'a vizaĝ'o ŝanĝ'iĝ'is en aspekt'o'n de ekscit'iĝ'o. Ŝi re'kon'is li'n. Si'n turn'ant'e al la reĝ'in'o, ŝi flustr'is:

— Rigard'u, mi'a reĝ'in'o, jen star'as Lemuel, ali'vest'it'e kiel kamp'ar'an'o. Mi est'as tut'e cert'a, ke tio est'as li. Vol'u ordon'i, mi pet'as, ke ven'u ĉi tie'n unu el la oficir'o'j.

La reĝ'in'o tuj el'dir'is la ordon'o'n; kaj jun'a, vigl'aspekt'a gvardi'an'o al'ir'is la reĝ'a'n port'il'o'n. Ĉi tiu okaz'aĵ'et'o ne mal'traf'is la atent'o'n de la ĉirkaŭ'star'ant'o'j, kiu'j tamen ne hav'is supoz'et'o'n pri ĝi'a signif'o, krom Lemuel kaj Hagaj.

— Ŝi re'kon'is vi'n, Lemuel, — flustr'is Hagaj en Egipta lingv'o al si'a sinjor'o. — For'sav'u vi'n kiel ebl'e plej rapid'e, mi pet'as vi'n.

— Ebl'e vi est'as prav'a, mi'a bon'a Hagaj. Mi ir'os mal'dekstr'e'n; vi ir'u dekstr'e'n. Ni vest'o'ŝanĝ'u kaj renkont'iĝ'u post sub'ir'o de la sun'o en la dom'o de la pram'ist'o.

— Bon'e. Pren'u kun vi du aŭ tri vir'o'j'n. Mi pri'zorg'os la vetur'il'o'n.

— Ne...

— Tamen; for'rapid'u. Ne tim'u pro mi, mi pet'as.

Tuj kiam la popol'amas'o komenc'is for'mov'iĝ'i, Lemuel tra'labor'is al si voj'o'n, kaj mal'aper'is kun'e kun tri el la dung'it'o'j, kiu'j, diven'int'e, ke ia mal'oportun'aĵ'o okaz'is, ne ordon'it'e sekv'is li'n.

Hagaj trankvil'e rest'is apud la vetur'il'o. Per sign'o al'vok'int'e fil'o'n de la pram'ist'o, li ordon'is al li, si'n ten'i pret'a, kaj post'e sekv'i li'n, je kelk'a distanc'o.

Inter'temp'e la reĝ'in'o kaj ŝi'a sekv'ant'ar'o en'ir'is la pord'eg'o'n, gard'at'a'n de la kolos'a'j “Sed'o'j”. Ne'mult'a'j'n minut'o'j'n post'e el'ven'is el la gvardi'ej'o nombr'o da vir'o'j, mal'kun'e, kiu'j tuj si'n en'miks'is en la jam dis'iĝ'ant'a popol'amas'o, sub estr'ec'o de la jun'a oficir'o, kiu'n la reĝ'in'o antaŭ'e al'vok'is al si. Hagaj tio'n atend'is. Li ne evit'is la serĉ'o'n, sed mal'e rest'is, ĝis li est'is cert'a, ke la oficir'o li'n ek'vid'is. Tiam li pren'is la timon'o'j'n de la vetur'il'o, kaj ŝajn'e indiferent'e kaj ne'suspekt'em'e for'rul'ad'is ĝi'n. Li'a nobl'a vizaĝ'o est'is grav'a'mien'a, kaj en li'a'j okul'o'j, kiu'j de temp'o al temp'o kvazaŭ preĝ'e lev'iĝ'is al la ĉiel'o, vid'iĝ'is solen'a decid'em'o. Mal'rapid'e li ir'is tra strat'o post strat'o, cel'ant'e magazen'o'n de Lemuel, kiu tiam, laŭ li'a sci'o, est'is preskaŭ mal'plen'a kaj tut'e sen'hom'a. Li sci'is, ke la vir'o'j, ses aŭ sep, daŭr'e sekv'is li'n je divers'a'j inter'spac'o'j.

Post du'on'hor'o li en'ir'is mal'riĉ'ul'a'n kvartal'o'n apud la river'o, kaj fin'e ating'is la cel'it'a'n magazen'o'n, star'ant'a'n apart'e inter dis'a'j bud'o'j, barak'o'j kaj ali'a'j ten'ej'o'j. Mal'ferm'int'e pez'a'n pord'o'n, li puŝ'is la vetur'il'o'n en la ten'ej'o'n. Apenaŭ li si'n trov'is trans la sojl'o, en'ir'is post li du el la vir'o'j, kiu'j sekv'is li'n de proksim'e. Hagaj si'n turn'is, kaj kun ŝajn'ig'it'a surpriz'o demand'is:

— Kio'n vi vol'as? Kio'n vi serĉ'as ĉi tie?

Inter'temp'e ankaŭ la ceter'a'j vir'o'j en'ven'is. Unu el ili ferm'is la pord'o'n, dum la ali'a'j rapid'e ĉirkaŭ'is Hagajon por mal'help'i for'kur'o'n. La oficir'o ek'parol'is:

— Vi'a'j malic'a'j intrig'o'j fin'iĝ'as ĉi tie, Lemuel. Oni re'kon'is vi'n malgraŭ vi'a lert'a ali'vestiĝ'o.

— Mi est'as mal'riĉ'a frukt'o'vend'ist'o, — respond'is Hagaj. — Vi tromp'iĝ'as, sinjor'o.

— Ne, mi ne tromp'iĝ'as, tromp'ul'o! — re'dir'is la oficir'o, — mi mem vid'is vi'n, star'ant'a'n antaŭ vi'a puŝ'vetur'il'o. Vi'a ali'vest'o ne est'is sufiĉ'e efik'a.

Inter'plekt'ant'e la brak'o'j'n sur la brust'o, kaj el'rekt'ig'ant'e si'n, Hagaj spit'e rigard'is al vizaĝ'o'n de la oficir'o kaj dir'is:

— Nu, mi est'as Lemuel! Kio'n do vi vol'as, mort'ig'em'a lake'aĉ'o de mal'virt'a vir'in'o?

— Vi'n ĵet'u sur la hund'o'n! — furioz'e ek'kri'is la gvardi'an'o.

Moment'o'n post'e la nobl'a mal'jun'ul'o sen'ŝancel'iĝ'e ricev'is ses'o'n da mort'ig'a'j vund'o'j, kaj mal'viv'e fal'is ter'e'n.

— En'volv'u la kadavr'o'n en sak'aĵ'o'n, — ordon'is la estr'o, — kaj for'ig'u la sang'o'n de sur la ter'o. Ni dev'as atend'i ĝis mal'lum'iĝ'o. Tiam for'port'u ĝi'n kaj ĵet'u en la river'o'n. Tiel'e pere'u ĉiu'j blasfem'ant'o'j kaj mal'amik'o'j de la di'o'j!

Tri hor'o'j'n post'e la band'o ŝtel'ir'is el la magazen'o per pord'o, don'ant'a al'ir'ej'o'n al kaj'o. Ili port'is la mort'ig'it'o'n en mal'grand'a boat'o. Du vir'o'j rem'is kelk'a'n distanc'o'n al la mez'o de la river'o, kaj fal'ig'is en la akv'o'n la kadavr'o'n, pez'ig'it'a'n per ŝton'o'j.

El'o'n, la jun'a pram'ist'o, est'is sekv'int'a la band'o'n je sen'danĝer'a inter'spac'o, kaj observ'is la tut'a'n okaz'int'aĵ'o'n, part'e tra fend'et'o en la pord'o. Kun mir'o li demand'is si'n, kial tia, ŝajn'e vigl'eg'a vir'o tiel mal'lert'e las'is ili'n kapt'i kaj mort'ig'i li'n. Ke tio pov'us est'i nobl'a, intenc'e far'it'a si'n'ofer'o, neniel ven'is en la kap'o'n de la krud'ul'o.

Gaj'e kaj tre kontent'a pri si mem la estr'o de la band'o ir'is al la renkont'o de Zalmuna en la park'o mal'antaŭ la reĝ'a palac'o. Bon'eg'e prosper'is al li plen'um'i la komisi'o'n, konfid'it'a'n al li de la reĝ'in'o kaj de la bel'a pastr'in'o. Jam li vid'is si'n en la pens'o'j sekret'a konfid'at'o de la plej alt'a'j kaj bel'a'j sinjor'in'o'j de la kort'eg'o, kaj rev'is pri bel'a'j aventur'o'j kaj rapid'a pli'alt'rang'iĝ'ad'o. Zalmuna atend'is li'n sen'pacienc'e de pli ol unu hor'o. La ĝoj'o, kiu'n inspir'is al ŝi la esper'o, ke la oficir'o sukces'os okaz'ig'i la mort'o'n de ŝi'a ĉef'a mal'amik'o, Lemuel, mult'e sufok'iĝ'is de nov'aĵ'o, inter'temp'e ricev'it'a, pri la subit'a mal'aper'o de Adaha kaj de Naama. Kvankam ŝi fort'e pen'is kred'ig'i al si, ke la alud'o de Ajla pri la am'o de Adaha al Omar kaj pri la ver'ŝajn'a cel'o de la knab'in'o est'as rid'ind'a'j fantazi'aĵ'o'j, ŝi ne pov'is for'ig'i la ebl'ec'o'n el si'a'j pens'o'j. Lev'i la okul'o'j'n al tia nobel'o, kiel Omar, est'us de la flank'o de jun'a serv'ist'in'o, iam'a sklav'in'o, ne'toler'ebl'a arogant'ec'o. Kaj pri jun'a, al'log'a vir'in'o, entrepren'int'a tia'n danĝer'a'n vojaĝ'o'n, sol'a, oni eĉ ne aŭd'is en balad'o'j. Pa! sen'senc'aĵ'o! — Kaj tamen, supoz'e, ke la knab'in'o li'n am'as. Kio do? Ĉu ŝi mem, sur ŝi'a lok'o, ne est'us inklin'a far'i tio'n sam'a'n? Cert'e! Ĉiu'okaz'e, est'us tre ne'kred'ebl'e, ke ŝi el'trov'os la kaŝ'ej'o'n de Omar; kaj en la okaz'o, ke ŝi ankoraŭ ne traf'is Lemuelon, ŝi cert'e perd'iĝ'os en tia urb'eg'o kiel Babel.

La mal'trankvil'a'j'n medit'o'j'n de Zalmuna inter'romp'is la al'ven'o de la atend'it'a gvardi'an'o. Ŝi akcept'is la iom ornam'it'a'n raport'o'n de la oficir'o kun grand'a ĝoj'o kaj sen'ŝarĝ'iĝ'o de la kor'o.

— Ĉu vi est'as cert'a, ke la vir'o'j sci'as neni'o'n pri la person'o'j, kiu'j komisi'is vi'n? — demand'is Zalmuna.

— Ili ne hav'as eĉ supoz'et'o'n, mi'a sinjor'in'o, mi ĵur'as per la glor'a di'in'o, kies honor'at'a pastr'in'o vi est'as. Kiel Lemuel, tiel pere'u ĉiu'j vi'a'j mal'amik'o'j kaj ĉiu'j blasfem'ant'o'j al la di'o'j!

— Nu, — dir'is Zalmuna, tre kontent'a pri la fervor'o de la jun'a kavalir'o, — se vi est'as diskret'a kaj si'n'don'em'a, ebl'e vi pov'os serv'i al ni per plu'a'j komisi'o'j. Sed memor'u, ke la afer'o'j de la grand'a di'in'o postul'as nepr'a'n sekret'ec'o'n.

La kor'o de la vir'o ek'salt'is de ĝoj'o. Riverenc'int'e antaŭ la ador'at'a pastr'in'o, li dir'is:

— De nun mi hav'os nur unu dezir'o'n, nom'e fidel'e serv'i al la reĝ'in'o kaj al vi, mi'a sinjor'in'o. Mi taks'os mi'a'n viv'o'n kiel gren'vent'um'aĵ'o'n, kompar'e kun la feliĉ'o serv'i al vi!

— Mi kred'as, — respond'is Zalmuna kun dign'o'plen'a si'n'ten'o, — en okaz'o de bezon'o ni sci'as, kie vi'n trov'i. Nun, for'ir'u tra la pord'o apud la ĉeval'ej'o; kaj la di'o'j gard'u vi'n.

* * *

Se am'o al Omar kaj indign'eg'o kontraŭ Zalmuna kaj la ĉef'pastr'o'j ne sub'ten'us Lemuelon, li jam antaŭ'e for'las'us la naŭz'a'n kvartal'o'n, en kiu li ek'loĝ'is, kaj romp'us la inter'rilat'o'j'n al la mal'nobl'a pram'ist'ar'o, kiu'n li dung'is. Kutim'int'e al kun'ul'ec'o kun ĉiu'spec'a'j hom'o'j en mult'a'j land'o'j, li ne est'is tre naŭz'iĝ'em'a, sed kun'tuŝ'iĝ'ad'o kun kanajl'ar'o, tia, kiu'n li renkont'ad'is en la mal'pur'a gast'ej'o de la Mitanido, preskaŭ trans'paŝ'is por li la lim'o'n de el'port'ebl'ec'o. Tamen li kred'is, ke nur tie li pov'as trov'i sen'danĝer'ec'o'n, kaj ke la krud'a'j river'labor'ist'o'j est'as por li en la nun'a'j cirkonstanc'o'j la plej taŭg'a'j help'ant'o'j.

Jam long'a'n temp'o'n post la sub'ir'o de la sun'o Lemuel atend'is en la dom'aĉ'o de la pram'ist'o la al'ven'o'n de Hagaj kaj de Dingir, kiu'n li antaŭ'e pet'is vizit'i li'n tie la sam'a'n vesper'o'n. Li sent'is kresk'ant'a'n mal'trankvil'o'n pro Hagaj kaj bedaŭr'is, ke li konsent'is si'n vest'i sam'manier'e kiel li.

El'o'n en'ir'is la ĉambr'o'n, en kiu Lemuel sid'is sur pak'aĵ'o da komerc'aĵ'o'j. La jun'a vir'o est'is el la dung'it'a'j vir'o'j la plej inteligent'a kaj la plej fid'ind'a kaj la sol'a, kiu montr'is sufiĉ'e da interes'o en la mister'a'j afer'o'j de la sinjor'o'j, kies ver'a'j'n nom'o'j'n li ne sci'is.

— Nu, — demand'is Lemuel, — kie est'as Gomer?

— Sinjor'o, — respond'is El'o'n evit'em'e, — mi preciz'e plen'um'is la ordon'o'n de Gomer, kaj sekv'is li'n de mal'proksim'e.

— Kio do okaz'is?

— Ar'o da vir'o'j el la palac'o ankaŭ sekv'is li'n de pli proksim'e, sed kun mal'bon'a intenc'o...

— Daŭr'ig'u.

— Mi tim'as, sinjor'o, ke mal'ĝoj'o plen'ig'os vi'n, kiam vi sci'os, ke vi'a amik'o plu ne viv'as.

Lemuel ek'salt'is kri'ant'e: — Kio? Plu ne viv'as?

— Tiel est'as. La vir'o'j sekv'is li'n ĝis sen'hom'a kvartal'o apud la river'o, kie star'as kelk'e da mal'nov'a'j ten'ej'o'j. Mi oft'e mir'is, ke Gomer ne rimark'as, ke vir'o'j sekv'as li'n. Post'e la afer'o aspekt'is, kvazaŭ li vol'as konduk'i ili'n en embusk'o'n. Gomer en'ir'is unu el la konstru'aĵ'o'j, kaj la vir'o'j sekv'is li'n. Tra fend'o en la pord'o mi observ'is la tut'a'n afer'o'n. Post ambaŭ'flank'a'j insult'o'j Gomer ricev'is dek'o'n da mort'ig'a'j pik'eg'o'j. Li neniel pen'is si'n defend'i; kaj mi ne pov'is sav'i li'n, sinjor'o. Kio est'is mi, kontraŭ ok arm'it'a'j gvardi'an'o'j? mi atend'ad'is, por vid'i, kio okaz'os plu'e. Jam komenc'is mal'lum'iĝ'i. Fin'e la vir'o'j met'is la kadavr'o'n en boat'o'n, kaj du el ili rem'is river'mez'e'n. Tie ili ĵet'is li'n en la akv'o'n. Mi aŭd'is la plaŭd'o'n. Post'e mi ŝtel'ir'is ĉi tie'n kun mal'ĝoj'o en la kor'o, por sci'ig'i al vi. Vid'u; mi dir'is al vi la ver'o'n. Morgaŭ maten'e vi pov'os rigard'i la post'e'sign'o'j'n de la sang'o de vi'a amik'o, kvankam la fripon'o'j kovr'is ili'n per sabl'o. Mi pov'os konduk'i vi'n al la lok'o.

Per man'gest'o Lemuel pet'is Elonon las'i li'n sol'a, kaj re'e sid'iĝ'is sur la pak'aĵ'o, de kiu li salt'is moment'o'n antaŭ'e. Kaŝ'ant'e la vizaĝ'o'n en la man'o'j, li ek'plor'is:

— Hagaj, Hagaj, — li ĝem'is, — ĉu iam trov'iĝ'is ali'a anim'o tiel fidel'a kiel vi?

Lemuel ne pov'is dub'i, ke Hagaj intenc'e ofer'is si'a'n viv'o'n, por ebl'ig'i al li plen'um'i si'a'j'n plan'o'j'n pli liber'e kaj sen'danĝer'e. El la profund'o de la kor'o li bedaŭr'is la terur'a'n ofer'o'n de la am'at'a serv'ist'o, sent'ant'e, ke la plej grand'a'j profit'o'j, kiu'j'n li pov'os tir'i el ĝi, est'as kompar'e sen'signif'a'j.

Fin'e la al'ven'o de Dingir lev'is li'n el li'a mal'ĝoj'a medit'o. Ĉi tiu est'is mez'aĝ'a vir'o kun impon'a ekster'aĵ'o. Rekt'a, iom fier'a si'n'ten'o; alt'a, pens'em'a frunt'o; sen'tim'a'j okul'o'j kaj firm'e'trajt'a buŝ'o don'is al li aspekt'o'n de vir'o destin'it'a estr'i ali'a'j'n. Li halt'is ĉe la pord'o de la mal'alt'a kaj mal'hel'e lum'ig'it'a ĉambr'o, kaj dum kelk'e da moment'o'j rigard'is kun mir'o la vir'o'n, kiu'n renkont'i li ven'is — mal'gaj'a'n, kurb'iĝ'int'a'n figur'o'n en profund'a en'pens'ec'o.

— Ho, Lemuel, — li ek'kri'is fin'e, — ne'ordinar'aĵ'o est'as vid'i vi'n en tia sen'esper'a humor'o!

Lemuel lev'iĝ'is kaj respond'is: — Mi'a anim'o est'as plen'a de mal'ĝoj'o. Hagaj, la plej fidel'a serv'ist'o, kiu'n iam sinjor'o hav'is; Hagaj, kiu est'is por mi am'at'a frat'o, jam ne viv'as. Post trankvil'a pri'pens'o li ofer'is si'a'n viv'o'n por sav'i mi'a'n, por pli'facil'ig'i al mi la plen'um'ad'o'n de mi'a'j plan'o'j. Li don'is al Zalmuna, ali'nom'it'a Zir-Nana, kaj al la ĉef'pastr'o'j okaz'o'n mort'ig'i li'n per si'a'j oficial'a'j mort'ig'ist'o'j. Li pens'ig'is ili'n, ke ili silent'ig'is mi'n, la ĉef'mal'amik'o'n, por ĉiam. Li'a korp'o ripoz'as sur la fund'o de la river'o. Lemuel do est'as mort'int'a; kaj mi pov'os tiom pli liber'e daŭr'ig'i mi'a'n ag'ad'o'n kontraŭ ili.

— Grand'a est'as vi'a perd'o, ho Lemuel; kaj kompren'ebl'a vi'a mal'ĝoj'o, — dir'is Dingir. — La mond'o ne posed'as mult'a'j'n tia'j'n nobl'ul'o'j'n, kiel Hagaj, nek mult'a'j'n tia'j'n sinjor'o'j'n, kiel vi. Kiu iam aŭd'is pri ali'a sinjor'o, kiu el sklav'o far'is amik'o'n liber'a'n kaj frat'o'n am'at'a'n? Nobl'ec'o nobl'ec'o'n nask'as.

— Nu, Dingir, — demand'is Lemuel, dezir'ant'e ĉes'ig'i la flu'o'n de la mult'vort'aĵ'o, kiu'n la amik'o ŝajn'e vol'is el'verŝ'i, — kia'n nov'aĵ'o'n vi al'port'as?

— Ni'a sekret'a sam'ide'an'o en la palac'a gvardi'o raport'as jen'e: La reĝ'a ĉar'o, kiu ven'ig'is vi'a'n amik'o'n Omar el la astr'ologi'a kolegi'o, ne en'ir'is la antaŭ'kort'o'n de la palac'o per la grand'a ĉef'pord'o. La vetur'ig'ist'o de la ĉar'o, vir'o, nom'it'a Hamor, est'as unu el la ĉef'a'j vetur'ig'ist'o'j de la reĝ'o, kaj, kompren'ebl'e, ĉie bon'e kon'at'a. La oficir'o est'is unu Padan-Rimmu, unu el la plej dand'a'j oficir'o'j de la palac'a gvardi'o, kaj an'o de alt'rang'a famili'o. De temp'o al temp'o li ricev'as ne'grav'a'j'n komisi'o'j'n de la reĝ'in'o, kiu'j preskaŭ kirl'as al li la kap'o'n, kaj ig'as li'n ne'el'port'ebl'e fier'a. Li'a'j koleg'o'j pro tio ne am'as li'n. Mal'fru'e, en la post'tag'mez'o, ĉirkaŭ la temp'o de la vesper'a brul'ofer'o, re'ven'is Hamor sol'a kun si'a ĉar'o, en'ir'ant'e la palac'a'n kort'o'n tra la pord'o apud la ĉeval'ej'o. El tio oni pov'as ia'mezur'e konklud'i la distanc'o'n de la lok'o, kie'n ili konduk'is vi'a'n amik'o'n. Padan-Rimmu ankoraŭ ne est'is re'ven'int'a antaŭ unu kaŝbuo.

Dingir ĉes'is parol'i, kaj Lemuel, per man'gest'o pet'int'e la amik'o'n sid'iĝ'i sur rul'o da vel'aĵ'o, re'e ek'sid'is sur la pak'aĵ'o, sur kiu li sid'is antaŭ'e. Tie la mal'jun'ul'o re'e en'fal'is en long'a'n, profund'a'n medit'o'n. La mister'o ĉirkaŭ'ant'a la subit'a'n for'vetur'o'n de Omar pli'profund'iĝ'is. Ju pli li pri'rigard'is la tut'a'n afer'o'n el ĉiu'j ebl'a'j flank'o'j, des pli li konfuz'iĝ'is. Kio ŝajn'is al li plej ne'kompren'ebl'a, est'is la trankvil'a, kuraĝ'ig'a rid'et'o, kiu'n li vid'is sur la vizaĝ'o de Omar, kvazaŭ ĉi tiu vol'is dir'i: — Ne tim'u pro mi, amik'o, ĉio ir'os bon'e.

Dingir atend'is kun pacienc'o, ne inter'romp'ant'e la medit'o'n de la komerc'ist'o, kies mien'o vid'ig'is ne nur mal'ĝoj'o'n, sed ankaŭ konfuz'it'ec'o'n. Fin'e Lemuel lev'is la okul'o'j'n, kaj sen'ekscit'e dir'is:

— Mi dank'as vi'n, Dingir, por vi'a bon'a serv'o; — kaj re'e silent'iĝ'is.

Post kelk'a temp'o, vid'ant'e, ke Lemuel ne vol'as pri'parol'i la afer'o'n, rilat'ant'a'n al Omar, Dingir dir'is:

— Mi hav'as plu'a'n nov'aĵ'o'n, Lemuel, kiu surpriz'os vi'n.

— Parol'u, mi pet'as.

— Antaŭ ol mi ven'is ĉi tie'n — kaj tio kaŭz'is mi'a'n mal'fru'iĝ'o'n — send'it'o de Uzibitum sekret'e vizit'is mi'n.

— Ha!

— La ul'o est'is lert'e mal'preciz'a kaj tiel el'turn'iĝ'em'a, kiel li'a sankt'a send'int'o. Apart'ig'it'e de bel'et'a mult'vort'ec'o, la komunik'o est'as la jen'a: Uzibitum propon'as al mi person'a'n kun'labor'ad'o'n.

— Ho! Kontraŭ kiu?

— Ĝust'e tiu'n sam'a'n demand'o'n mi far'is, sam'e subit'e, sed la vulp'o ne vol'is si'n for'don'i, kaj mal'rekt'e sugest'is, ke sen'dub'e ekzist'as inter ni por util'a kun'labor'ad'o sufiĉ'e da komun'a'j ideal'o'j, kiu'j'n mi pov'os aer'um'i kun'e kun li'a ĉef'pastr'a moŝt'o. Tamen tiom prosper'is al mi el'prem'i el li, ke Ilu-ulba kaj Ŝankhatum neni'o'n sci'as pri ĉi tiu propon'o.

— Kompren'ebl'e ne. Evident'a fend'et'o en ili'a harmoni'o. Kio'n vi far'os?

— Mi ne ŝtel'ir'os en mort'a silent'o de la nokt'o en la palac'o'n de Uzibitum, por ebl'e met'i mi'a'n pied'o'n en ret'o'n, aŭ mi'a'n kap'o'n en la buŝ'eg'o'n de leon'o. Mi jam inform'is li'a'j'n kar'a'j'n koleg'o'j'n pri tiu propon'et'o.

— Per tio vi far'os el fend'et'o fend'eg'o'n.

— Ĝust'e tio'n, — viv'ec'e re'dir'is Dingir. — Fend'it'a baston'o facil'e romp'iĝ'as.

— Ver'aĵ'o, ho Dingir; tamen, memor'u: malgraŭ la ne'dub'ebl'a super'ec'o de Uzibitum super si'a'j fier'a'j koleg'o'j, pov'as est'i, en okaz'o de dis'romp'iĝ'o, ke li mal'venk'os. La hered'a princip'o est'as tre profund'e en'radik'ig'it'a en la popol'o. Est'u si'n'gard'a, do, ke vi ne tro fortik'ig'u la reakci'a'n parti'o'n. Vi gajn'us neni'o'n per tio.

— El publik'a romp'o pov'as rezult'i nur mal'fort'iĝ'o de ambaŭ parti'o'j; kaj mi zorg'os, ke la reputaci'o de ambaŭ sufiĉ'e difekt'iĝ'u.

Lemuel re'e en'fal'is en medit'o'n. Post kelk'a temp'o li subit'e lev'is la kap'o'n kaj dir'is:

— Mi pov'us sci'ig'i al vi afer'o'j'n rilat'e al la karakter'o'j de la sankt'a ĉef'pastr'ar'o, kiu'j ankoraŭ pli'profund'ig'us vi'a'n abomen'o'n kontraŭ ĝi, kvankam vi est'as ador'ant'o de la sam'a'j di'o'j.

Dingir ne tuj respond'is. Mal'plaĉ'is al li est'i rigard'at'a kiel kun'ador'ant'o kun la ĉef'pastr'o'j; sed, hav'ant'e sufiĉ'a'n sci'o'n pri la kontraŭ'ec'o de Lemuel kontraŭ la preskaŭ universal'a kred'o al mult'e'nombr'a di'ar'o sub mal'sam'a'j, naci'a'j nom'o'j, kaj pri li'a'j vast'a'j sci'o'j pri la religi'a histori'o de la mond'o, li ne avid'is en'tir'iĝ'i en diskut'o'n kun li. Fin'e li dir'is evit'em'e:

— Mi tim'as, ke mi ne est'as tre fervor'a ador'ant'o de la di'o'j.

— Se la di'o'j est'as ador'ind'a'j, vi dev'us ador'i ili'n per vi'a tut'a fervor'o, Dingir. Se ne, esplor'u, ĉu Jehova, la Etern'ul'o kaj Kre'int'o de la mond'o, ne ind'as vi'a'n ador'o'n kaj vi'a'n serv'o'n?

Dingir respond'is: — Tio hav'as aspekt'o'n de san'a prudent'o. Sed kio'n vi pov'as sci'ig'i al mi pri la sankt'a tri'o?

Lemuel rakont'is al la revoluci'ul'o tia'j'n okaz'int'aĵ'o'j'n en Betraĥ, pri kiu'j li juĝ'is, ke li pov'as prudent'e parol'i, ne mal'kovr'ant'e, tamen, la inter'rilat'o'j'n inter Omar kaj Zalmuna. Fin'int'e la rakont'o'n, Lemuel demand'is:

— Ĉu ili ver'e pens'as, ke ili pov'as serv'i al di'o per tia'j mal'nobl'eg'a'j far'o'j? Ali'flank'e, ĉu oni pov'as hav'i alt'a'n ide'o'n pri la sankt'ec'o de di'o'j, kiu'j bezon'as tia'j'n serv'o'j'n?

* * *

Jam vid'iĝ'is en la orient'o la unu'a'j sign'o'j de ven'ant'a maten'ruĝ'o, kiam Dingir lev'iĝ'is, por serĉ'i la voj'o'n al la loĝ'ej'o, kie li si'n kaŝ'is antaŭ tiu'j, kiu'j promes'is mal'avar'e rekompenc'i ĉiu'n, kiu li'n kapt'os. Lemuel kuŝ'iĝ'is sur amas'o da vel'aĵ'o en angul'o de la ĉambr'o, si'n kovr'is per mantel'o, kaj baldaŭ post'e en'dorm'iĝ'is. La mal'jun'ul'o mult'e bezon'is dorm'o'n. Jam dum pli ol unu nokt'o li ne ferm'is la okul'o'j'n.

Ĉapitr'o XVII

Adaha serĉ'as Omar'o'n

Ia'foj'e la sort'o konduk'as ni'n laŭ voj'o, sur kiu ni traf'as mal'ĝoj'o'j'n, ŝajn'e tre mister'a'j'n. Ni ne pov'as diven'i ili'a'n cel'o'n, nek ili'a'n signif'o'n. Ali'foj'e, ŝajn'as al ni, ke ni est'as lud'aĵ'o de strang'a'j kun'okaz'aĵ'o'j. En pli medit'em'a'j moment'o'j ni demand'as ni'n, ĉu tiu'j kun'okaz'aĵ'o'j pov'as est'i tut'e sen'signif'a'j; ĉu ili ne est'as antaŭ'sign'o'j de grav'a'j ŝanĝ'o'j en ni'a sort'o. Kio ajn est'us la cel'o'j de mal'feliĉ'o'j traf'ant'a'j ni'n, kaj ĉu strang'a'j okaz'aĵ'o'j ŝanĝ'as la ir'ad'o'n de ni'a viv'o, aŭ ne, la sort'o est'as nek blind'a, nek kapric'a.

Jar'o'j'n post'e tia'j pens'o'j tra'ir'is la kap'o'n de Adaha, kiam ŝi re'memor'is la okaz'int'aĵ'o'j'n de la tag'o, kiu nun okup'os ni'a'n atent'o'n. Sen'dub'e la leg'ant'o jam konjekt'is, ke la jun'ul'in'o kun fremd'land'a'j aspekt'o kaj parol'manier'o, kaj la infan'o'j, pri kiu'j Ŝankhatum alud'is en la raport'o al Uzibitum, est'is Adaha kaj la infan'o'j de ŝi'a'j gast'ig'ant'o'j. La leg'ant'o ankaŭ konjekt'is, ke Adaha intenc'e tromp'is la vir'o'j'n, kiu'j demand'is pri la direkt'o, en kiu la ĉar'o ir'is.

La kor'o de la knab'in'o ek'salt'is de ekscit'iĝ'o, kiam ŝi subit'e vid'is Omar'o'n preter'pas'i en elegant'a vetur'il'o; kaj eĉ pli furioz'e ĝi bat'is de tim'o, kiam, kelk'e da hor'o'j post'e, ar'o da vir'o'j al'ven'is, rapid'eg'e rajd'ant'e sur ŝaŭm'o'kovr'it'a'j ĉeval'o'j, kaj avid'e esplor'demand'is pri la preter'pas'int'o'j. Okaz'e Adaha kuŝ'is sur la herb'o apud la voj'kruc'iĝ'o kun'e kun la du infan'o'j, al kiu'j ŝi est'is rakont'ant'a histori'et'o'j'n el mal'proksim'a land'o, la land'o de si'a nask'iĝ'o. Ili est'is preskaŭ tut'e kaŝ'it'a'j de la herb'aĵ'o kaj arb'et'aĵ'o'j; kaj la okup'ant'o'j de la ĉar'o neniel atent'is ili'n, kvankam la infan'o'j sci'vol'em'e lev'iĝ'is kaj salut'e balanc'is la man'o'n al ili.

De kiam Lemuel, antaŭ tri tag'o'j, for'ir'is al Babel, ali'vest'it'e kiel mal'riĉ'a kamp'ar'an'o, Adaha rest'is fidel'a al li'a'j konsil'o'j. Sed la temp'o pas'is tre mal'rapid'e, kaj ŝi ĉagren'iĝ'is pro si'a ne'aktiv'ec'o. Ŝi sent'is kun bedaŭr'o, ke ŝi kaŭz'as al si'a'j am'ind'a'j gast'ig'ant'o'j ne'mal'grand'a'n ĝen'at'ec'o'n, kvankam ili pen'is ne vid'ig'i ĝi'n, kaj ĝentil'e si'n gard'is, ke ili ne embaras'u ŝi'n per sci'vol'ec'o.

La subit'a aper'o de Omar en bel'a, princ'a ĉar'o, kaj post'e, de la persekut'ant'o'j, evident'e ne'amik'a'j, tre konfuz'is la knab'in'o'n. Ŝi fort'e sopir'is ek'komunik'iĝ'i kun Lemuel, sed por tio mank'is al ŝi ĉiu'j rimed'o'j. Per diskret'a'j demand'o'j ŝi el'trov'is, ke la voj'o, laŭ kiu la vetur'il'o ir'is, konduk'as nur al reĝ'a ĉas'dom'o; kaj ke tiu dom'o trov'iĝ'as en la mez'o de vast'a arb'ar'o, apart'a ĉas'konserv'ej'o de la reĝ'o. Lud'ant'e kun la infan'o'j, aŭ plen'um'ant'e facil'a'j'n hejm'dev'o'j'n, kiu'j'n ŝi pren'is sur si'n, ŝi fort'e pen'is penetr'i en la mister'o'n de la vojaĝ'o de Omar, sed pro mank'o de don'it'aĵ'o'j, la pen'o est'is sen'sukces'a. Tamen, long'e antaŭ nokt'iĝ'o ŝi decid'iĝ'is, ke ŝi dev'as serĉ'i si'a'n sinjor'o'n sen ia evit'ebl'a prokrast'o, kaj jam far'is ĉiu'j'n neces'a'j'n prepar'o'j'n por efektiv'ig'i si'a'n intenc'o'n.

Apenaŭ krepusk'iĝ'is, la sekv'ant'a'n tag'o'n, Adaha mild'e vek'is la pli aĝ'a'n infan'o'n, ok'jar'a'n knab'in'o'n, apud kiu ŝi kuŝ'is en la sam'a tend'o, kaj flustr'is:

— Ŝ... ŝ... silent'u. Kiam tag'iĝ'os, sci'ig'u al la ge'patr'o'j, ke mi dev'is for'ir'i. Mi re'ven'os antaŭ la vesper'o. Ili ne mal'trankvil'iĝ'u pro mi. Ne mov'iĝ'u, kaj re'e ek'dorm'u.

Sen'bru'e la knab'in'o ŝtel'ir'is el la tend'o, sel'is si'a'n azen'o'n, kiu nokt'is en apud'a herb'ej'o, kaj rapid'e rajd'is for en direkt'o al la reĝ'a ĉas'dom'o. Tuj kiam ŝi si'n trov'is ekster vid'o de la hejm'bien'o, ŝi mal'rapid'ig'is la kur'o'n de la best'o, kaj al'pren'is la larĝ'a'n kaj bon'e pavim'it'a'n voj'o'n, konduk'ant'a'n al la arb'ar'a dom'o. La maten'o est'is mal'varm'et'a; kaj mort'a silent'o reg'is ĉie. Post kelk'a temp'o ŝi el'sel'iĝ'is kaj pied'ir'is ĉe la flank'o de la bel'a, kviet'a azen'o, por si'n mov'i kaj dis'pel'i la sen'sent'ec'o'n de la membr'o'j. La silent'o prem'is kaj tim'ig'is ŝi'n, kaj por facil'ig'i al si la kor'o'n, ŝi parol'is al la azen'o, kvazaŭ ĝi est'us hom'a est'aĵ'o. Tia'manier'e ili ir'ad'is kvar aŭ kvin mejl'o'j'n, ĝis ili ating'is la rand'o'n de la arb'ar'o. Laŭ inform'o'j, okaz'e ricev'it'a'j, ankoraŭ kvin- ĝis ses'mejl'a voj'o tra dens'a arb'ar'o kuŝ'is antaŭ ŝi. Antaŭ'e'n la knab'in'o ir'is, mal'rapid'e konduk'ant'e la azen'o'n. Ŝi'a kor'o est'is prem'at'a de tim'o'j. Mal'trankvil'a'j pens'o'j tumult'e ĵet'iĝ'ad'is en ŝi'a kap'o: Ĉu Omar efektiv'e est'as en la arb'ar'a kastel'o; ĉu danĝer'o'j minac'as li'n tie; kaj ĉu prosper'os al ŝi vid'i li'n, kaj inter'parol'i kun li? Ŝi ankoraŭ ne sci'is, kiel en'ir'i en la dom'o'n, kaj kia'manier'e klar'ig'i si'a'n al'ven'o'n. Ĉia pretekst'o, kiu ven'is al ŝi en la kap'o'n, aspekt'is tro ne'ver'ŝajn'a kaj suspekt'ind'a. Post kelk'a temp'o ŝi rimark'is ĉe la dekstr'a flank'o mal'plen'a'n spac'o'n en la arb'ar'o, lum'ig'it'a'n de la sun'o, kiu jam sufiĉ'e alt'e'n lev'iĝ'is super la horizont'o. Gaj'a kant'ad'o de bird'o'j, ven'ant'a el tiu direkt'o, al'log'is ŝi'n; kaj pens'ant'e, ke est'as ankoraŭ tro fru'e en la maten'o por prezent'i al la kastel'an'o'j kred'ind'a'n rakont'o'n, ŝi konduk'is la azen'o'n en tiu'n sen'arb'ej'o'n. Ceter'e, ŝi pov'os tie manĝ'i la pec'o'n da horde'a pan'o, kiu'n ŝi kun'port'is, kaj las'i la best'o'n ĝu'i la suk'a'n herb'o'n.

Adaha neniam antaŭ'e est'is en tia dens'a, bel'a arb'ar'o; kaj neniam antaŭ'e ŝi aŭd'is tia'n rav'a'n ĥor'o'n de bird'o'j. Ŝi ankoraŭ ne vid'is templ'o'n; sed al ŝi'a viv'ec'a imag'o la majest'a'j arb'o'j kun si'a'j dens'a'j, kvazaŭ tegment'on'form'ant'a'j branĉ'o'j, prezent'is solen'ej'o'n simil'a'n al tia'j grand'a'j templ'o'j, pri kiu'j ŝi tiel oft'e aŭd'is Nupt'a'n kaj vizit'ant'o'j'n el Babel rakont'i. Dum kelk'a temp'o ŝi for'don'is si'n al la anim'alt'ig'a'j impres'o'j, kiu'j'n far'is sur ŝi'n la ne'ordinar'a ĉirkaŭ'aĵ'o. La plum'a'j kant'ul'o'j ŝajn'e prezent'is maten'a'j'n laŭd'himn'o'j'n al la Kre'int'o; kaj la tut'a natur'o en harmoni'a silent'o part'o'pren'is la ador'serv'o'n. Sed ne long'e pov'is ĉi tiu'j sorĉ'aĵ'o'j for'log'i la knab'in'o'n for de la pens'o'j, kiu'j prem'ad'is ŝi'a'n kor'o'n. Sen'ripoz'ec'o de'nov'e ek'reg'is ŝi'n. Tiel pas'is pli ol unu hor'o.

Subit'e ŝajn'is al ŝi, ke ŝi aŭd'as bru'o'n de huf'o'j frap'ant'a'j la voj'o'n. Streĉ'e kaj kun mal'trankvil'e bat'ant'a kor'o ŝi aŭskult'is. Jes; la huf'o'frap'ad'o al'proksim'iĝ'as; kaj vir'a'j voĉ'o'j aŭd'iĝ'as. Rapid'e la vigl'a knab'in'o kaŝ'is la azen'o'n kaj si'n mem mal'antaŭ oportun'a arb'et'aĵ'o, kaj atend'is. Post moment'o ŝi vid'is preter'pas'i kvin aŭ ses vir'o'j'n, rapid'e rajd'ant'a'j'n sur ĉeval'o'j. Apenaŭ la bru'o de la huf'o'j ek'mal'proksim'iĝ'is, Adaha aŭd'is laŭt'a'n, koler'a'n inter'parol'o'n de vir'o'j. Sci'vol'em'e ŝi al'ŝtel'iĝ'is al la lok'o, kie la disput'o, ebl'e inter'bat'iĝ'o, okaz'is. Konfuz'a scen'o si'n prezent'is al ŝi; sed baldaŭ ŝi kompren'is, ke unu ar'o da vir'o'j, proksim'um'e ok arm'it'a'j pied'soldat'o'j, bar'is la voj'o'n al la ses'o da al'rajd'int'o'j, kiu'j pen'is per'fort'e si'n puŝ'i tra la hom'a'n bar'il'o'n. Unu el la al'ven'int'o'j, kred'ebl'e ili'a estr'o, lev'is la man'o'n kaj kri'is:

— Aŭskult'u! En la nom'o de la ĉef'pastr'ar'o ni postul'as liber'a'n pas'ej'o'n!

Unu el la kontraŭ'a parti'o respond'is fier'e:

— Spit'e al vi, mol'kap'ul'o'j, ni kontraŭ'star'as vi'n en la nom'o de la reĝ'o!

Adaha sen'bru'e re'ir'is al la azen'o, kaj, ĉirkaŭ'ir'ant'e la disput'ant'o'j'n, re'e traf'is la voj'o'n en lok'o, kie ili ne pov'is ŝi'n vid'i. De tie ŝi rapid'e rajd'is en direkt'o al la arb'ar'a kastel'o, kaj ating'is ĝi'n post tri kvar'on'o'j de hor'o.

La reĝ'a ĉas'dom'o star'is en la mez'o de sufiĉ'e vast'a mal'plen'ej'o, hav'ant'a la form'o'n de huf'o'fer'o, kaj ĉirkaŭ'it'a de alt'a plekt'o'bar'il'o. Ĝi est'is bel'aspekt'a, unu'etaĝ'a konstru'aĵ'o, okup'ant'a tri flank'o'j'n de rekt'angul'o, kaj, kompar'e kun la masiv'a palac'o en la urb'o, tre mal'pez'e kun'met'it'a, plej'e el lign'o. Apud la en'ir'ej'o en la ĉirkaŭ'ej'o'n, ĉe ambaŭ fin'o'j de la huf'o'fer'o, star'is ar'o da pli mal'grand'a'j konstru'aĵ'o'j, supoz'ebl'e gard'ej'o'j, ĉeval'ej'o'j ktp.

El'sel'iĝ'int'e, Adaha en'ir'is la pord'ej'o'n, konduk'ant'e la azen'o'n, kaj tim'em'e ĉirkaŭ'rigard'is. Moment'o'n post'e el'ven'is el ambaŭ flank'o'j ses'o da gard'ist'o'j. Kun mir'o ili rigard'is la bel'a'n knab'in'o'n kaj ŝi'a'n bel'a'n azen'o'n. Du el ili preskaŭ sam'temp'e demand'is:

— Kio'n vi vol'as ĉi tie?

Pen'ant'e parol'i kiel ebl'e plej natur'e, kaj ŝajn'ig'ant'e surpriz'o'n, Adaha respond'is:

— Mi vol'as ir'i al Akkad; sed mi tim'as, ke mi pren'is mal'ĝust'a'n direkt'o'n.

— Al Akkad? — demand'is unu vir'o, iom dub'em'e. — Tio ja est'as en long'a distanc'o de ĉi tie.

Ali'a demand'is: — Kio'n vi serĉ'as sol'a en Akkad?

Kun lert'a rid'et'o Adaha dir'is: — Ver'e, jam de kelk'a temp'o mi suspekt'is, ke mi est'as sur mal'ĝust'a voj'o; ĉar mi ne aŭd'is pri ir'ej'o tra tia dens'a arb'ar'o. Mi dev'as do ir'i re'turn'e ĝis la voj'kruc'iĝ'o. Ĉu ne? Sed mi pet'as, don'u al mi trink'i kaj al mi'a azen'o. Vol'u ankaŭ pri'rigard'i la dekstr'a'n pied'o'n de la best'o. Ŝajn'as al mi, ke ĝi iom lam'as.

Du el la vir'o'j for'ir'is, por al'port'i akv'o'n; kaj la ali'a'j si'n okup'is per esplor'ad'o de la pied'o de la azen'o, ĵet'ant'e, dum'e, admir'a'j'n rigard'et'o'j'n al la knab'in'o, kun ŝi'a'j fremd'land'a'j ekster'aĵ'o kaj parol'manier'o. Kompren'ebl'e ili ne trov'is i'a'n difekt'o'n, ĉar la pied'o est'is tut'e bon'stat'a. Unu vir'o, kred'ebl'e estr'o de la gvardi'an'o'j, montr'is iom da suspekt'em'o. Li dir'is:

— Sen'dub'e ni'a sinjor'o Padan-Rimmu est'os tre kontent'a vid'i ĉi tiu'n bel'a'n best'o'n kaj ĝi'a'n ĉarm'a'n rajd'ant'in'o'n. Unu el vi, Balt'u, ir'u vok'i li'n. Li trov'iĝ'as en la arm'il'ej'o kun'e kun la mal'liber'ul'o.

Ne bezon'e est'is vok'i Padan-Rimmun. La al'ven'o de Adaha kaŭz'is jam sufiĉ'e da mov'ad'o en la ĉirkaŭ'aĵ'o de la palac'o; kaj li, sekv'at'e de Omar, ven'is, por vid'i, kio okaz'as. Sur la vizaĝ'o de Omar si'n montr'is apati'o, kiu tamen subit'e ŝanĝ'iĝ'is en rigard'o'n de grand'a surpriz'o. Feliĉ'e li'a gard'ant'o tio'n ne rimark'is; kaj Omar tuj dev'ig'is si'n re'e al'pren'i indiferent'a'n mien'o'n. La gvardi'estr'o raport'is al Padan-Rimmu, kiu aŭskult'is kun mir'o, kaj iom ne'kred'ebl'e ek'lev'is la brov'o'j'n. Okul'um'ant'e Adahan kun vid'ebl'a plezur'o, kiu tre mal'plaĉ'is al Omar, kaj ĝen'is la knab'in'o'n, la dand'a oficir'o demand'is ŝi'n afabl'e:

— Sed, ĉu vi ne traf'is sur la voj'o tra la arb'ar'o antaŭ'gvardi'o'n? Ĉu la vir'o'j ne sci'ig'is vi'n, ke tio ne est'as tra'ir'ej'o?

Adaha al'vok'is tut'a'n si'a'n kuraĝ'o'n, kaj respond'is ŝajn'e sen embaras'o, vid'ig'ant'e delikat'a'n aktor'in'aĵ'o'n:

— Jes, mi'a sinjor'o, mi vid'is en kelk'a distanc'o du ar'o'j'n da vir'o'j, laŭt'e inter'disput'ant'a'j kaj post'e inter'batal'ant'a'j. Ŝajn'is, ke unu ar'o vol'as tra'bat'i al si voj'o'n tra la ali'a. Mi do ĉirkaŭ'is la batal'ant'o'j'n tra la arb'ar'o, kaj daŭr'ig'is mi'a'n voj'o'n. En la arb'ar'o, mi tim'as, ke mi'a bon'a azen'o difekt'is al si post'a'n pied'o'n.

Sci'avid'e Padan-Rimmu demand'is:

— Kiom da atak'ant'o'j vi vid'is?

— Mi ne pov'is kalkul'i ili'n; ebl'e ok aŭ naŭ.

— Ho! — ek'kri'is la oficir'o, — ses'o da vir'o'j, arm'iĝ'u kaj sur'ĉeval'iĝ'u! Unu al'konduk'u por mi ankaŭ vigl'a'n ĉeval'o'n.

Si'n turn'ant'e al Omar, li dir'is: — Mi dev'as person'e atent'i ĉi tiu'n afer'o'n. Mi fid'as vi'a'n honor'parol'o'n, Omar.

Omar respond'is: — Trankvil'iĝ'u, mi'a amik'o, mi ne mal'ŝat'os mi'a'n honor'promes'o'n. Ceter'e, for'kur'i est'us tiel sam'e sen'util'e, kiel mal'prudent'e.

— Bon'e, mi fid'as vi'n. Ĉu tio ne est'as ekster'ordinar'e bel'a azen'o? Vi ja est'as spert'ul'o pri best'o'j.

Omar mild'e frap'et'is la preskaŭ blank'a'n kol'o'n de si'a favor'at'a azen'o. — Efektiv'e, — li respond'is, ŝajn'ig'ant'e nur ne'vigl'a'n interes'o'n, — ĝi est'as bel'eg'a best'o, tre fort'muskol'a kaj tamen graci'a.

Dum la azen'o montr'is sign'o'j'n de kontent'ec'o pro la am'a atent'o de si'a sinjor'o, ĝi ŝajn'e ofend'iĝ'is pro iom pli fort'a'j man'frap'o'j de la ali'a vir'o. Ĉi tiu kun surpriz'o kaj iom'a mal'plezur'o kri'is:

— Ver'e ŝajn'as, Omar, ke vi uz'as sorĉ'a'n influ'o'n sur ĉeval'o'j kaj azen'o'j!

Trankvil'e Omar respond'is: — Best'o'j instinkt'e sent'as inklin'o'n al tiu'j, kiu'j am'as ili'n.

En tiu moment'o la gvardi'an'o'j, pret'iĝ'int'e, al'rajd'is, kaj Adaha far'is uz'o'n el la okaz'ant'a tumult'o, por flustr'i al Omar:

— Ho! mi'a sinjor'o, — mi ven'is por avert'i vi'n pri danĝer'o'j minac'ant'a'j vi'n. Ĉu Lemuel jam sci'ig'is vi'n?... Efektiv'e! Sed mi hav'as por vi ankoraŭ pli terur'a'n nov'aĵ'o'n.

Padan-Rimmu facil'mov'e sur'ĉeval'iĝ'is. Brid'ant'e la sen'pacienc'a'n best'o'n, li demand'is Adahan:

— Kia est'as vi'a nom'o?

— Sara, sinjor'o.

— Nu, Sara, rest'u ĉi tie, ĝis mi re'ven'os. Mi hav'as ankoraŭ kelk'e da esplor'demand'o'j por vi... Unu el la vir'in'o'j pri'zorg'u la knab'in'o'n.

La vir'in'o'j de la dom'an'ar'o avid'e ĉirkaŭ'is Adahan, kaj trud'em'e ĝen'is ŝi'n per mult'a'j demand'o'j. La bel'a fremd'land'a knab'in'o tuj el'vok'is ili'a'j'n sci'vol'em'o'n kaj kor'inklin'o'n. La sol'ec'o de la mez'arb'ar'a ĉas'dom'o ja ne oft'e inter'romp'iĝ'is de tia interes'a kaj iom mister'a vizit'ant'in'o.

Nur post du'on'hor'o prosper'is al Adaha kaj Omar du'op'e inter'parol'i dum ne'mult'a'j minut'o'j ekster la pord'eg'o. Inter'temp'e ili'a'j kor'o'j furioz'e bat'is. La kap'o'n de Omar tumult'e tra'pas'is mult'a'j pens'o'j, mal'trankvil'a'j kaj mal'dolĉ'a'j. Ne mult'e pli ol unu tag'o pas'is, de kiam Kedar al'port'is al li tiu'n konstern'a'n nov'aĵ'o'n; kaj tamen, li hav'is la sent'o'n, kvazaŭ li tra'viv'is jar'o'j'n en anim'dolor'eg'o'j. La furioz'a'j vent'eg'o'j, kiu'j tra'blov'is li'a'n anim'o'n, post'las'is nur ruin'o'n. Li'a kor'o konsum'iĝ'is kaj far'iĝ'is kiel el'brul'int'a dom'o, kies kvar nigr'ig'it'a'j mur'o'j sol'e rest'as. La plej mal'dolĉ'a ingredienc'o en li'a sort'o'pokal'o est'is mem'riproĉ'o'j pri ne'dir'ebl'e blind'a mal'saĝ'o kaj mal'fort'ec'o de la vol'o. En la daŭr'o de tiu du'on'hor'o li mult'foj'e kaj mal'trankvil'e si'n demand'is, ĉu la “ankoraŭ pli terur'a nov'aĵ'o” koncern'as li'a'n kar'a'n fil'in'et'o'n, aŭ ĉu ĝi mal'kovr'os al li i'a'n ankoraŭ pli abism'a'n mal'virt'ec'o'n de Zalmuna.

Li ne pov'is dub'i, ke ne nur si'n'don'em'o al sinjor'o, sed ankaŭ fort'a vir'in'a am'o al li pel'is Adahan entrepren'i tiu'n long'a'n, danĝer'a'n vojaĝ'o'n. Kvankam li dev'is konfes'i al si, ke ver'e bel'a, alt'anim'a knab'in'o propon'as al li si'a'n tut'a'n riĉ'o'n da pur'a, hero'a am'o — tio'n li ja vid'is en ŝi'a'j esprim'o'plen'a'j okul'o'j — li ne sent'is en la kor'o eĉ la plej mal'grand'a'n respond'a'n am'o'n al ŝi. Li'a kor'o, rilat'e al am'o, jam est'is mal'viv'a; tro atrofi'a por sent'i eĉ la indign'o'n kontraŭ Zalmuna, kiu'n li ja nepr'e dev'us sent'i. Tio'n li obtuz'e konsci'is; kaj ĉi tiu konsci'o ankoraŭ pli'profund'ig'is li'a'n mizer'o'n. Li bedaŭr'is, ke Adaha ven'is; kaj tamen, li ne pov'is sub'prem'i sen'pacienc'a'n dezir'o'n ek'sci'i, kio est'as la terur'a nov'aĵ'o, kiu'n la fidel'a knab'in'o al'port'is.

Fin'e do Adaha liber'iĝ'is de la sci'vol'em'a vir'in'ar'o, kaj la du hom'o'j renkont'iĝ'is, vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o. La al'sopir'at'a moment'o al'ven'is por Adaha, kaj kun'e kun ĝi mal'dolĉ'a sen'iluzi'iĝ'o. La ne'el'dir'ebl'e mal'gaj'a rigard'o el la okul'o'j de Omar, montr'ant'a obtuz'a'n dolor'o'n kaj sen'esper'ec'o'n, plen'ig'is ŝi'a'n kor'o'n per terur'o.

— Ho, Omar, mi'a sinjor'o, — ŝi balbut'is, — kiel mi pov'os dir'i al vi, kio'n vi dev'as sci'i; kiel mi pov'us pli'akr'ig'i vi'a'n jam grand'a'n aflikt'o'n?

— Tamen, parol'u, mi'a fidel'a knab'in'o.

Parol'ant'e tre rapid'e kaj kun preskaŭ ne'reg'ebl'a emoci'o, Adaha dir'is:

— Lemuel do jam sci'ig'is vi'n pri si'a el'trov'o en la dom'o de Zalmuna; ĉu ne?

— Jes, per'e de send'it'o.

— Neni'o'n plu?

— Neni'o'n.

— Nu, Lemuel ordon'is al mi antaŭ si'a for'ir'o kaŝ'e aŭskult'i inter'parol'o'n inter Nupta kaj Ajla, kaj... ho! Mi aŭd'is, ke ili — Zalmuna kaj la Babela pastr'ar'o — vol'as detru'i vi'n pro vi'a fidel'ec'o al la Etern'ul'o. Unu'e ili vol'as terur'e sufer'ig'i al vi la kor'o'n por ig'i vi'n neg'i vi'a'n Di'o'n. Mi ankaŭ aŭd'is... ho! tio ja est'as tro terur'a... ke Zalmuna kaŭz'is la frenez'iĝ'o'n de mi'a sinjor'in'o Amtelaj kaj ŝi'a'n mort'o'n kaj la mort'o'n de la dolĉ'a'j knab'et'o'j, por for'pren'i de vi la fid'o'n al Jehova.

Omar el'ig'is kor'ŝir'a'n ĝem'o'n, sed tuj post'e, ek'reg'int'e si'n, dir'is per raŭk'a voĉ'o:

— Daŭr'ig'u.

— Mi tim'is, ke Ajla — ŝajn'as, ke ŝi est'as potenc'a spion'in'o por la pastr'ar'o super Zalmuna — kaj Nupta far'os mal'bon'o'n al Naama, kaj tial, en la nokt'o, antaŭ la maten'a krepusk'o, mi pren'is unu el vi'a'j plej fort'a'j azen'o'j, kaj rapid'kur'e konduk'is la infan'o'n al Hadad. Sub li'a gard'ad'o ŝi est'as tut'e en sen'danĝer'ec'o. Post'e, ho mi'a sinjor'o, mi ven'is ĉi tie'n por avert'i vi'n. Per la favor'o de Di'o mi sen'difekt'e tra'pas'is mult'a'j'n terur'a'j'n danĝer'o'j'n sur la voj'o, kaj ankaŭ renkont'is Lemuelon inter Ur kaj Uruk. Li konduk'is mi'n al la dom'o de Peor kaj Ŝalmana. Nun mi loĝ'as kun ili. Apud ili'a bien'o mi feliĉ'e ek'vid'is vi'n preter'pas'i hieraŭ en princ'a ĉar'o.

Adaha ĉes'is parol'i; part'e pro spiro'mank'o, kaj part'e pro tro'plen'ec'o de la kor'o. Omar rigard'is la supr'e'n'turn'it'a'n vizaĝ'o'n de la knab'in'o kun sent'o'j de admir'o kaj sincer'a dank'em'o, sed ne mal'pli kun sent'o de sen'esper'a kor'prem'at'ec'o.

— Adaha, — li dir'is kor'tuŝ'it'e, — vi est'as bon'a, hero'a knab'in'o. La Etern'ul'o riĉ'e rekompenc'os al vi ĉi tiu'n super'eg'a'n serv'o'n. Mi ne pov'as. Di'o pardon'u al mi; mi ne pov'as.

Ĉe la last'a'j vort'o'j de Omar la kor'o de la jun'a vir'in'o kvazaŭ ŝton'iĝ'is dum kelk'e da moment'o'j. Ĝis tiam ŝi ne kuraĝ'is imag'e prezent'i al si, kio'n dir'os aŭ far'os ŝi'a sinjor'o, sci'iĝ'int'e, kiom por li ŝi far'is kaj risk'is kaj sufer'is. Ŝi nur for'don'ad'is si'n al mal'preciz'a, tamen profund'a sopir'o, ke ŝi'a si'n'don'em'a am'o vek'os en li'a kor'o respond'a'n sent'o'n. Sed unu rigard'o al li'a dolor'tord'it'a vizaĝ'o kompren'ig'is al ŝi, ke ŝi'a esper'o est'as van'a. La obtuz'a sent'o de dolor'a konfuz'ec'o ced'is si'a'n lok'o'n al akr'a ĉagren'o, kaj sam'temp'e ne mal'pli al kor'ŝir'a kun'sent'o kun la sufer'eg'ant'a vir'o; Omar iam am'is Zalmunan per ĉio'n'konsum'ant'a am'o. Li ne pov'os de'nov'e am'i.

Ĉio'n ĉi tio'n Omar facil'e diven'is el la sen'artifik'a mien'o de la knab'in'o; kaj la el'trov'o ankoraŭ pli'grand'ig'is li'a'n sufer'o'n. Ankoraŭ pli fort'e li riproĉ'is si'n mem pro si'a mal'saĝ'o kaj pro si'a'j sen'kor'ec'o kaj sen'dank'ec'o kontraŭ tiu bel'a, nobl'a jun'ul'in'o, kiu est'is ja sen'kompar'e pli ind'a je li'a am'o, ol la perfid'em'a serpent'o, kiu'n li sopir'ad'is prem'i al si'a brust'o. Mal'dolĉ'e li mal'estim'is si'n mem pro la el'brul'it'ec'o de si'a kor'o; sed pen'i, vir'e kontraŭ'batal'i ĉi tiu'n mal'ind'a'n anim'stat'o'n, li ne pov'is en tiu moment'o.

Adaha demand'is hezit'em'e: — Sed... Omar, kial vi est'as ĉi tie?

— Mi est'as ĉi tie kvazaŭ mal'liber'ul'o. Van'e mi pen'as penetr'i la mister'o'n, kiu ĉirkaŭ'as mi'n. Ŝajn'as, ke mi iel trov'is plaĉ'o'n en la okul'o'j de la reĝ'o kaj de la reĝ'in'o. Mi nur sci'as, ke la reĝ'in'o vol'as ŝirm'i mi'n kontraŭ danĝer'o'j.

Dolor'e ĝen'a silent'o ek'reg'is inter la du hom'o'j; sed la vigl'a kaj elast'a mens'o de Adaha ne las'is ĝi'n long'e daŭr'i.

— Omar, mi'a bon'a sinjor'o, — ŝi ek'parol'is, — pren'u vi'a'n azen'o'n, kaj sav'u vi'n for el ĉi tiu mal'liber'ec'o kaj el la danĝer'o'j, kiu'j minac'as vi'n de la flank'o de la pastr'o'j. Sen'dub'e la vir'o'j, kiu'j vol'is per'fort'e en'trud'i si'n ĉi tie'n, vol'as far'i atenc'o'n kontraŭ vi'a viv'o.

Omar mild'e respond'is: — Kiel mi pov'us tio'n far'i, Adaha, kaj romp'i la honor'promes'o'n, kiu'n mi don'is al Padan-Rimmu, la konfid'at'o de la reĝ'in'o. Kiel mi pov'us for'kur'i, las'ant'e vi'n ĉi tie al la furioz'o de mi'a'j mal'amik'o'j kaj vi'a'j? Tia abomen'ind'a sen'dank'ec'o ja laŭt'e kri'us al la ĉiel'o por venĝ'o. Ne, mi'a bon'a knab'in'o, re'ir'u laŭ la sam'a voj'o, laŭ kiu vi ven'is, antaŭ ol Padan-Rimmu re'ven'os. Ver'dir'e, mal'plaĉ'is al mi la rigard'o'j, kiu'j'n ĵet'is sur vi'n tiu dand'a kort'eg'an'o. Adaha, — li al'dir'is solen'e, per voĉ'o preskaŭ sufok'it'a de emoci'o, — Di'o ben'u kaj rekompenc'u vi'n. Mi dev'as konfid'i mi'a'n am'at'a'n fil'in'o'n al vi'a am'a pri'zorg'ad'o. Ni ĉiu'j est'as sub la ŝirm'a flug'il'o de la Etern'ul'o. Fid'u la saĝ'a'n gvid'o'n de Lemuel. Bon'fart'u!

Dir'int'e tio'n, Omar si'n turn'is kaj re'ir'is en la part'o'n de la dom'o, met'it'a'n je li'a dispon'o.

* * *

Vesper'a'j ombr'o'j jam komenc'is fal'i, kiam Adaha ating'is la farm'bien'o'n de Peor kaj Ŝalmana. Ŝi'a re'ven'o kaŭz'is grand'a'n sen'pez'iĝ'o'n de la kor'o ne nur al ĉi tiu'j bon'a'j hom'o'j, sed ankaŭ al Lemuel, kiu inter'temp'e al'ven'is. Lemuel pens'is, ke li nepr'e dev'os al'port'i la mal'ĝoj'a'n nov'aĵ'o'n pri la mort'o de Hagaj al li'a fil'in'o kaj ties edz'o, kaj sci'ig'i al ili la cirkonstanc'o'j'n, kiu'j kaŭz'is tiu'n mal'feliĉ'o'n. Tio'n li jam far'is kun dolor'ant'a kor'o kaj profund'a kun'sent'o, antaŭ ol Adaha re'ven'is. La pens'o prem'is li'n, ke li mem est'as en grand'a mezur'o kulp'a pri la mort'o de la fidel'a serv'ist'o; sed la varm'kor'a'j ge'edz'o'j nobl'anim'e pen'is for'pel'i el li'a kor'o tiu'n mal'gaj'a'n sent'o'n, cert'ig'ant'e li'n, ke ili ne pov'us dezir'i al Hagaj pli nobl'a'n mort'o'n.

Laŭ pet'o de Lemuel, Adaha rakont'is si'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n en la ĉe'est'o de la gast'ig'ant'o'j, kiu'j mir'eg'is, trov'ant'e, ke la dolĉ'a, simpl'anim'a knab'in'o konsist'as el tia hero'a material'o. Kiam Lemuel kaj Adaha est'is sol'a'j, la mal'jun'ul'o patr'ec'e met'is man'o'n sur la ŝultr'o'n de la knab'in'o, kaj dir'is:

— Vi'a rakont'o est'as tre'eg'e mal'ĝoj'a, mi'a kar'a Adaha; kaj la mister'o en'volv'ant'a li'n ankoraŭ pli'dens'iĝ'as. Dir'u al mi mal'kaŝ'e, ĉu ne vid'iĝ'is en li'a'j okul'o'j ek'bril'et'o, montr'ant'a, ke li'a kor'o iom respond'as al vi'a am'o?

— Tut'e neni'a. Se tra li'a'j kar'a'j okul'o'j mi en'rigard'is en li'a'n kor'o'n, mi vid'is nur nigr'a'n abism'o'n de mal'ĝoj'o kaj sen'esper'ec'o. Lemuel, — ŝi flustr'is kun trem'et'ant'a'j lip'o'j, — ĉu Omar antaŭ'e tiel pasi'e am'is Zalmunan?

Lemuel ne tuj respond'is, kvankam li jam atend'is tia'n demand'o'n. Kun'sent'em'e li dir'is post moment'o:

— Jam de'long'e mi tim'is, ke tiu bel'a diabl'in'o serpent'e si'n volv'is ĉirkaŭ li'a'n kor'o'n. En Zalmuna ja kun'iĝ'as ĉiu'j vir'in'a'j sorĉ'o'j. Krom ne'ordinar'a'j ĉarm'o'j de la korp'o, ŝi posed'as i'a'n magi'a'n pov'o'n, kiu ig'as ŝi'n tre'eg'e danĝer'a vir'in'o. Mult'e da vir'o'j si'n ĵet'us al ŝi'a'j pied'o'j ĉe la unu'a kuraĝ'ig'a sign'o el ŝi'a'j bel'a'j okul'o'j. Ŝajn'as, ke per ĉiu'j subtil'a'j rimed'o'j ŝi en'sorĉ'is li'n por detru'i li'n. Ĉar, si'n dediĉ'int'e al Iŝtar, do al sen'edz'ec'o, ŝi neniel pov'us cel'i edz'ec'a'n feliĉ'o'n kun li. Ni ne juĝ'u li'n sever'e, Adaha.

— Ne, — respond'is la knab'in'o mal'gaj'e, — kia'n rajt'o'n mi hav'as juĝ'i li'n?

Silent'a'j larm'o'j ek'flu'is mal'supr'e'n sur ŝi'a'j rond'a'j vang'o'j. La mol'kor'a mal'jun'ul'o al'tir'is la knab'in'o'n al si'a brust'o, kaj las'is ŝi'n plor'i.

Ĉapitr'o XVIII

Mal'trankvil'o en la reĝ'a palac'o

Hamul, la grand'a saĝ'ul'o!

Tiel ĉambelan'o anonc'is, laŭt'voĉ'e kaj kun majest'a ceremoni'ec'o, al la reĝ'o la grand'aĝ'a'n Ŝem'id'o'n. Hamul en'ir'is kun grav'a mien'o tra kurten'a pord'eg'o en vast'a'n, luks'a'n ĉambr'o'n — aŭ pli ĝust'e kort'o'n, ĉar la salon'eg'o est'is preskaŭ tut'e sen'plafon'a. Tie la reg'ant'o de la Babela imperi'o don'is fru'maten'a'j'n aŭdienc'o'j'n. Li sid'is sur or'teg'it'a tron'o, star'ant'a sur estrad'o, kaj ŝirm'it'a kontraŭ la sun'o per grand'a, bel'e ornam'it'a baldaken'o. Li'n ĉirkaŭ'is ar'o da ministr'o'j kaj kort'eg'an'o'j, el kiu'j la ĉef'a'j star'is apud la plej mal'supr'a ŝtup'o de la estrad'o, ambaŭ'flank'e de la tron'o, dum la ceter'a'j okup'is divers'a'j'n lok'o'j'n pli mal'proksim'e de la ŝtup'ar'o.

Sulk'ig'it'a frunt'o de la reĝ'o kaj mal'bon'humor'a rigard'o el li'a'j mal'hel'a'j okul'o'j indik'is, ke la okaz'ant'a konferenc'o ne est'as gaj'a afer'o. La ŝtat'afer'o'j diskut'at'a'j evident'e est'is grav'a'j kaj embaras'a'j. Sed tuj kiam la reĝ'o vid'is Hamulon, li'a mien'o hel'iĝ'is. Salut'int'e la saĝ'ul'o'n per afabl'a rid'et'o, li al'vok'is li'n per man'gest'o, al'proksim'iĝ'i. Sam'temp'e li sign'e ordon'is al la ministr'o'j kaj kort'eg'an'o'j, si'n re'tir'i je kelk'a distanc'o. Tio est'is grand'a honor'o por fremd'ul'o. Hamul al'ir'is ĝis la mal'supr'o de la estrad'o, facil'e, sed dign'o'plen'e riverenc'is, kaj dir'is:

— La Etern'ul'o don'u al vi, ho reĝ'o, etern'a'n viv'o'n.

Akcept'int'e per balanc'et'o de la kap'o la solen'e el'dir'it'a'n kaj sent'ebl'e sincer'a'n salut'o'n de Hamul, la reĝ'o parol'is:

— Ven'u pli alt'e'n, mi'a patr'o. Mi ĝoj'as re'vid'i vi'n. Kio'n mi pov'as far'i por vi?

Ĉi tiu si'n'mal'alt'ig'o de la flank'o de la reĝ'o kaŭz'is grand'a'n surpriz'o'n kaj mal'kontent'a'j'n rigard'o'j'n inter la alt'rang'ul'ar'o. Hamul supr'e'n'ir'is kelk'e da ŝtup'o'j, kaj dir'is:

— Post ne'long'e mi for'ir'os, ho reĝ'o...

— Kial tia rapid'ec'o? Mi'a'j saĝ'ul'o'j esper'is, ke vi loĝ'ad'os inter ni mult'a'j'n tag'o'j'n, por ke ili pov'u ĉerp'i el la font'o de vi'a grand'a saĝ'o. Est'u do kontent'a rest'i ĉe ni pli long'e; kaj vi'a anim'o ĝu'u ĉi tie ripoz'o'n kaj la respekt'eg'o'n de mi'a popol'o. Volont'e mi loĝ'ig'os vi'n en mi'a palac'o aŭ en la reĝ'a dom'o apud la river'o, laŭ vi'a prefer'o.

— Ne mal'plaĉ'u tio al la reĝ'o, — re'dir'is Hamul. — La fin'o de mi'a'j tag'o'j jam ne pov'as est'i tre mal'proksim'e; kaj grav'a'j'n labor'o'j'n mi ankoraŭ vol'as far'i. Unu el la cel'o'j de mi'a long'a vojaĝ'o ĉi tie'n est'as esplor'ad'o pri la antikv'a histori'o de mi'a gent'o. Mult'a'j post'e'sign'o'j pri ĝi trov'iĝ'as en la land'o Ŝinear, precip'e en la reĝ'a'j arkiv'o'j en Akkad kaj Ĥalne. Bon'vol'u do, ho reĝ'o, don'i al mi leter'o'j'n al la provinc'estr'o'j de tiu land'o, rajt'ig'ant'a'j'n mi'n far'i tia'j'n esplor'o'j'n. Vol'u kred'i, nobl'a reĝ'o, ke mi neniel mal'ŝat'as vi'a'n grand'a'n favor'kor'ec'o'n.

— Mi kred'as, ho Hamul. Leter'o'j est'os don'it'a'j al vi, — respond'is la reĝ'o, al'dir'ant'e kun rid'et'o, — kondiĉ'e, ke vi re'ven'os kaj sci'ig'os al mi'a'j kronik'ist'o'j la rezultat'o'j'n de vi'a'j esplor'o'j.

— Vi'a reĝ'a moŝt'o super'ŝut'as mi'n per afabl'aĵ'o'j. La dezir'o de la reĝ'o est'os por mi bon'ven'a ordon'o.

Hamul ek'silent'is kaj post moment'o demand'is iom pli mal'laŭt'e:

— Ĉu vi'a reĝ'a moŝt'o sci'as, kie est'as mi'a amik'o Omar?

— Kie est'as vi'a amik'o Omar? — demand'e ripet'is la reĝ'o kun grand'a surpriz'o. — Kial vi supoz'as, ke mi sci'as, kie li est'as?

La vizaĝ'o de la grand'aĝ'ul'o al'pren'is ankoraŭ pli serioz'a'n mien'o'n. Post moment'o li respond'is:

— Vol'u la reĝ'o pardon'i mi'a'n demand'o'n. Mi sent'as mal'trankvil'o'n pro li.

— Kial?

— Hieraŭ maten'e, je tre fru'a hor'o, Omar kaj mi promen'is en la ĝarden'o de la kolegi'o, pri'parol'ant'e grav'a'j'n afer'o'j'n. Jen al'ven'is oficir'o de la palac'a gvardi'o en reĝ'a ĉar'o, kiu'n vetur'ig'is bon'e'kon'at'a reĝ'a vetur'ig'ist'o. La oficir'o sci'ig'is al Omar, ke li hav'as ordon'o'n de la reĝ'in'o konduk'i li'n en la palac'o'n, kaj ke li'a vizit'o sen'dub'e rilat'as al afer'o, pri kiu vi'a reĝ'a moŝt'o antaŭ'e parol'is kun li. Ĉar mi'a amik'o ne re'ven'is, mi demand'is pri li la gvardi'estr'o'n, kiu tamen ne sci'as i'o'n pri tia komisi'o. Li cert'ig'is mi'n, ke tiu vetur'il'o ne en'ir'is la palac'o'n tra la ĉef'a pord'eg'o. Laŭ sci'o de vi'a vic'ĉambelan'o Omar ne hav'is aŭdienc'o'n ĉe vi'a reĝ'a moŝt'o.

Dum la parol'o de Hamul la vizaĝ'o de la reĝ'o aspekt'is pli kaj pli mal'trankvil'a.

— Tio est'as tre'eg'e strang'a afer'o, — li dir'is. — Mi ja intenc'is vok'i Omar'o'n, kaj propon'i al li grav'a'n reĝ'a'n ofic'o'n; sed mi ankoraŭ ne ven'ig'is li'n, nek ordon'is al iu tio'n far'i en mi'a nom'o. Mi dev'as tuj serĉ'i klar'ig'o'n ĉe la reĝ'in'o mem.

Li lev'iĝ'is. Hamul, paŝ'int'e flank'e'n, demand'is:

— Ĉu mi pov'as esper'i ricev'i komunik'o'n de la reĝ'o?

— Rest'u en la palac'o; mi re'vid'os vi'n post'e.

La reĝ'o el'ir'is kun sign'o'j de konfuz'ec'o kaj koler'o sur la vizaĝ'o, kiu'j tre surpriz'is la kort'eg'an'o'j'n. Por evit'i sci'vol'a'j'n demand'o'j'n, Hamul ankaŭ tuj el'ir'is. Sen'cel'e kaj reg'at'e de mal'trankvil'a'j pens'o'j, li vag'is tra koridor'o'j kaj du ĝis tri inter'komunik'iĝ'ant'a'j ĉambr'eg'o'j. Por distr'i si'n, li halt'is de temp'o al temp'o, kaj rigard'is apart'e bel'a'n ornam'aĵ'o'n aŭ unu el la ĉie'a'j evident'aĵ'o'j de idol'kult'o. Vid'ant'e, ke ĉambr'o, kiu'n li en'ir'is, hav'as iom privat'a'n aspekt'o'n, li vol'is si'n re'tir'i, kiam el'paŝ'is vir'o el mal'antaŭ'e de par'o da pez'a'j, mult'e'kolor'a'j kurten'o'j, kiu'j divid'is long'a'n ĉambr'o'n en du part'o'j'n.

Hamul si'n trov'is vizaĝ'o'n kontraŭ vizaĝ'o kun Ilu-ittia.

— Abidan! — ek'kri'is la mal'jun'ul'o kun ton'o, en kiu surpriz'o kaj ĝoj'o konkur'is.

— Jes, mi'a patr'o, mi est'as Abidan, ali'nom'it'a Ilu-ittia.

— Vi sci'is, ke mi est'as ĉi tie; kial do vi evit'is mi'n?

— Mi hont'is, Hamul, mi'a sinjor'o. Sed vol'u kred'i, ke mi jam decid'iĝ'is serĉ'i vi'a'n vizaĝ'o'n.

Dum moment'o la grand'aĝ'ul'o silent'e klin'is la kap'o'n, kaj post'e dir'is solen'e:

— Mi ador'klin'iĝ'as antaŭ la Etern'ul'o, kiu prosper'ig'is mi'a'n vojaĝ'o'n, kaj gvid'is mi'a'j'n paŝ'o'j'n ĉi tie'n. — Si'n turn'ant'e al Abidan, li dir'is: — La ĉef'a cel'o de mi'a vojaĝ'o est'is ja serĉ'i vi'n. Abidan, mi promes'is tio'n al vi'a patr'o, antaŭ ol li re'don'is si'a'n anim'o'n al la Etern'ul'o, kaj kolekt'iĝ'is al si'a'j pra'patr'o'j. Li met'is si'a'n plej alt'a'n esper'o'n sur vi'n, dezir'ant'e, ke vi daŭr'ig'u la batal'o'n kontraŭ la potenc'o'j de la mal'bon'o. Vi'a for'kur'o kun Babela hierodul'in'o est'is por li terur'a bat'o. Kia'n ofic'o'n vi hav'as ĉi tie; kaj kiom vi konserv'is el la kred'o, kiu'n vi'a patr'o instru'is al vi?

Abidan hezit'is moment'o'n. Kelk'jar'a loĝ'ad'o en la reĝ'a palac'o, en'miks'iĝ'ad'o en ĉiu'spec'a'j intrig'o'j, kaj precip'e al'pren'o de mal'ŝat'em'a si'n'ten'ad'o rilat'e al ĉiu'j religi'a'j afer'o'j preskaŭ ne'kapabl'ig'is li'n est'i reg'at'a de profund'a'j emoci'o'j; sed la subit'a renkont'iĝ'o kun li'a respekt'eg'ind'a av'o, kaj la nov'aĵ'o pri la mort'o de li'a patr'o, viv'ec'e re'vok'is al li memor'o'j'n pri sankt'a'j viv'o'j kaj hero'a batal'ad'o kontraŭ ne'super'ebl'a'j fort'o'j, kaj vek'is en li sent'o'j'n de hont'o kaj profund'a mal'ĝoj'o. Dum kelk'e da moment'o'j li klin'is la kap'o'n, kaj li'a bel'trajt'a, inteligent'ul'a vizaĝ'o montr'is sign'o'j'n de intern'a batal'o. Fin'e li respond'is:

— Mi est'as konfidenc'a, ekster'land'a sekretari'o de la reĝ'o kaj ankaŭ de la reĝ'in'o, kiu'j'n mi alt'e estim'as. Kiam la bel'a kant'ist'in'o tromp'is kaj for'las'is mi'n, mi sent'is fort'a'n dezir'o'n re'ir'i al Egipt'uj'o, sed hont'o re'ten'is mi'n. De tiu temp'o, bedaŭr'ind'e, mi'a'j tra'viv'aĵ'o'j ĉi tie rab'is al mi la dezir'o'n kred'i i'o'n. Kelk'a'foj'e la mal'sincer'ec'o kaj la mal'virt'ec'o de la pastr'ar'o naŭz'as mi'n. Ordinar'e mi est'as indiferent'a, sed — mi ne est'as feliĉ'a.

— Re'ir'u do kun'e kun mi en ni'a'n land'o'n.

Abidan mal'gaj'e sku'is la kap'o'n:

— La sci'ig'o pri la fru'a mort'o de mi'a patr'o plen'ig'as mi'n per dolor'o. Kaj nun, ĉar la patr'o ne plu viv'as, la land'o Egipta ne al'log'as mi'n. Mi'a'j parenc'o'j tre kred'ebl'e ne bon'ven'ig'us mi'n. Krom tio, mi okup'as ĉi tie util'a'n pozici'o'n, kaj ĝu'as la konfid'o'n de la ge'reĝ'o'j.

Hamul rigard'is kun kor'inklin'o la impon'a'n statur'o'n kaj la delikat'e ĉiz'it'a'n vizaĝ'o'n de la elegant'e vest'it'a kort'eg'an'o. Mild'e li dir'is kun du'on'e sopir'a, du'on'e rezign'a voĉ'ton'o:

— Dekkvin jar'o'j pas'is, Abidan, de kiam vi for'las'is Egipt'uj'o'n; kaj mult'a'j afer'o'j ŝanĝ'iĝ'is. Kvankam vi'a re'ir'o kun'e kun mi tre feliĉ'ig'us la ne'mult'a'j'n tag'o'j'n, kiu'j pov'as est'i al mi don'it'a'j, mi ne vol'as pet'i vi'n tiom ofer'i pro mi. Grand'a est'as mi'a kontent'ec'o pri tio, ke mi'a'j okul'o'j re'vid'as vi'n; sed mi tre mal'ĝoj'as, ke vi ne rest'is pli fidel'a al la Di'o de vi'a'j pra'patr'o'j. Vi pov'us est'i en la Babela kort'eg'o potenc'a influ'o pur'ig'a.

Abidan rid'et'is mal'gaj'e: — Tio est'as eĉ pli ne'ebl'a en ĉi tiu kort'eg'o, ol en la kort'eg'o de la faraon'o'j. Krom tio, por nun komenc'i predik'i ador'o'n al Jehova, mi bezon'us pli da hero'ec'o, ol mi posed'as. Tut'e sol'a re'konduk'i la kort'eg'an'ar'o'n al ia kred'o, kiom ajn super'a kaj raci'a, est'us super'hom'a task'o.

— Jes, super'hom'a; sed super la hom'o est'as la Etern'ul'o.

— Ni en'ir'u mi'a'n skrib'ej'o'n mal'antaŭ la kurten'o. Tie ni pov'os pli oportun'e parol'i, — dir'is Abidan, kaj konduk'is Hamulon en tre luks'e kaj komfort'e mebl'it'a'n ĉambr'o'n. — Ĉi tie mi pas'ig'as mult'e da temp'o, kiu'n mi dediĉ'as, krom mi'a'j dev'o'j kiel sekretari'o, al mi'a'j am'at'a'j stud'o'j pri matematik'a'j problem'o'j. La astr'olog'o'j en la kolegi'o oft'e konfuz'iĝ'us sen mi'a kontrol'o de ili'a'j mal'simpl'a'j kalkul'o'j. Sid'iĝ'u, mi pet'as.

— En tio vi trov'os en Omar alt'valor'a'n help'o'n. Vi ja kon'as li'n. Mi tre dezir'as, ke vi intim'e amik'iĝ'u kun li, kaj pas'ig'u mult'e da temp'o en Betraĥ, li'a urb'o. Tie trov'iĝ'as ankoraŭ nombr'o da lojal'ul'o'j.

— Jes, mi kon'as Omar'o'n, kaj alt'e estim'as li'n. Mi esper'as, ke li akcept'os la pozici'o'n de ekonom'o de la reĝ'a'j bien'o'j, kiu'n la reĝ'o intenc'as propon'i al li. Tiam ni sen'dub'e far'iĝ'os intim'a'j amik'o'j. Efektiv'e mi tio'n tre dezir'as.

— Ĉu vi sci'as, kie est'as Omar?

Post mal'long'a hezit'o Abidan respond'is: — Nu, ĉu vi vol'as en'miks'iĝ'i en unu el tiu'j abomen'a'j intrig'o'j inter la pastr'ar'o kaj la palac'an'o'j?

— Mi sent'as grand'a'n mal'trankvil'o'n pro li. Mi sci'as, ke grand'a danĝer'o minac'as li'n de la flank'o de la ĉef'pastr'o'j.

Mal'laŭt'ig'ant'e la voĉ'o'n, Abidan dir'is: — En la nun'a moment'o li est'as en sen'danĝer'a lok'o, gard'at'e, kvazaŭ kiel mal'liber'ul'o, en izol'a ĉas'dom'o de la reĝ'o.

— La reĝ'o tamen ne sci'as, kie li est'as.

— Ho! — ek'kri'is Abidan, salt'e lev'iĝ'ant'e de la seĝ'o, — ĉu vi demand'is la reĝ'o'n? Tiu'okaz'e la tut'a gras'uj'o en'fal'is en la fajr'o'n! Ho ve! mi vid'as, ke vi ne est'as spert'ul'o pri kort'eg'a'j afer'o'j, Hamul, malgraŭ vi'a grand'a saĝ'o.

Mir'ant'e pri la konstern'o de la kort'eg'an'o, Hamul respond'is:

— Nu, ĉar la gvardi'a oficir'o, kiu for'konduk'is Omar'o'n en reĝ'a ĉar'o, dir'is, ke la reĝ'o mem vol'as parol'i kun li, mi supoz'is, ke la reĝ'o sci'as, kie li est'as.

— Sed la reĝ'in'o ven'ig'is li'n; ne la reĝ'o.

— Tio'n mi sci'is.

— Ĉu vi sci'ig'is tio'n al la reĝ'o?

— Jes.

Abidan iom pal'iĝ'is, kaj dir'is kun tre grav'a mien'o:

— Kompat'ind'a reĝ'in'o! Nun okaz'os frakas'bru'o. Mi tim'as, ke la reĝ'in'o kaj Zalmuna en'fal'os en mal'feliĉ'o'n. Ebl'e tio fin'e kaŭz'os publik'a'n konflikt'o'n inter la reĝ'o kaj la tut'a hierarki'o. Mi avert'is ili'n.

Hamul rigard'is kun mir'o la ĉagren'o'plan'a'n vizaĝ'o'n de la nep'o, kaj dir'is:

— Mi tre mal'ĝoj'as, ke mi'a sen'kulp'a demand'o kaŭz'os mal'feliĉ'o'n al iu. Neni'o'n mi mal'am'as pli ol en'miks'iĝ'o'n en palac'a'j intrig'o'j aŭ politik'a'j afer'o'j. Tamen, ebl'e, mi nun ne pov'os tio'n evit'i. La reĝ'o vol'as re'e parol'i kun mi. Li vid'ebl'e tre ĉagren'iĝ'is kaj tuj for'ir'is serĉ'i klar'ig'o'n ĉe la reĝ'in'o. Mi do jam dev'as re'ir'i en la aŭdienc'ej'o'n.

— Mi pet'as vi'n, mi'a patr'o, est'u tre si'n'gard'a. Zorg'em'e pes'u vi'a'n parol'o'n laŭ la humor'o de la reĝ'o. Li est'as honor'ind'a kaj honest'a hom'o en ĉiu'j afer'o'j, kiu'j ne minac'as li'a'n honor'o'n, aŭ pli ĝust'e, kiu'j ne en'danĝer'ig'as la firm'ec'o'n de li'a tron'o. Kaj memor'u, ke la ĉef'pastr'ar'o, precip'e la hered'a'j ĉef'pastr'o'j, est'as kanajl'ar'o sen egal'ul'o'j en kiu ajn land'o. Mi, kiel ekster'land'a sekretari'o de la reĝ'o, kred'ebl'e ne est'as ne'sci'ul'o pri hom'o'j en alt'a'j pozici'o'j. Ili est'as fanatik'ul'o'j, kiu'j ne hezit'us antaŭ la plej mal'nobl'a ag'o.

* * *

Dum Hamul kaj Abidan tiel inter'parol'is, okaz'is en privat'a ĉambr'o dolor'a scen'o inter la ge'reĝ'o'j. Vok'it'e tuj si'n prezent'i antaŭ la reĝ'o, la reĝ'in'o en'ir'is li'a'n privat'ej'o'n kun tre mal'trankvil'a kor'o. Vid'ant'e li'a'n koler'a'n vizaĝ'o'n, ŝi pal'iĝ'is kaj ek'trem'is per la tut'a korp'o. La reĝ'o star'is en la mez'o de la ĉambr'o kun inter'plekt'it'a'j brak'o'j. Sever'ton'e li demand'is:

— Kiu kuraĝ'is for'konduk'ig'i Omar'o'n per reĝ'a ĉar'o sen mi'a permes'o; kaj for'sekret'ig'i li'n sen mi'a sci'o?

— Ho, mi'a reĝ'o, — balbut'e respond'is la reĝ'in'o, si'n ĵet'ant'e antaŭ li'n genu'e, — mi konfes'as, ke mi merit'as vi'a'n koler'o'n, sed vol'u mi'n aŭskult'i: Mi tio'n far'is ne pro mi mem, sed pro kor'romp'it'a vir'in'o, kiu'n mi am'as.

— Neni'a kor'romp'it'ec'o de cent'o da vir'in'o'j pov'us prav'ig'i tia'n mal'respekt'a'n ag'o'n. La vir'o'j, kiu'j plen'um'is vi'a'n ordon'o'n, perd'os la viv'o'n. Sed mi aŭskult'os vi'n; parol'u.

— Ho, mi'a dolĉ'a edz'o, ne tiel'e koler'iĝ'u kontraŭ la patr'in'o de vi'a'j fil'o'j; kaj ne tiel sever'e pun'u vir'o'j'n, kiu'j en'danĝer'ig'is si'n, por serv'i al reĝ'in'o! La ĉef'pastr'o'j vol'as mort'ig'i Omar'o'n pro tio, ke li sci'as pri ili'a'j hont'ind'a'j metod'o'j el'detru'i la antikv'a'n kult'o'n al Jehova en Betraĥ, en la land'o Uc. Amik'in'o mi'a am'as li'n per tut'a si'a kor'o. Kun larm'o'j kaj per vort'o'j brul'ant'a'j de pasi'o, ŝi pet'eg'is mi'n help'i al ŝi; kaj ni, mal'saĝ'a'j vir'in'o'j, ne pov'is el'pens'i ali'a'n plan'o'n ol for'sekret'ig'i li'n. Sci'u, ho reĝ'o, ke Omar est'is ĉirkaŭ'it'a en la astr'ologi'a kolegi'o de spion'o'j, dung'it'a'j de la ĉef'pastr'o'j, kaj kiu'j ombr'um'is ĉiu'j'n li'a'j'n paŝ'o'j'n. Do nur per reĝ'a ĉar'o ni pov'is tromp'i ili'n.

Dum la reĝ'in'o parol'is, la vizaĝ'o de la reĝ'o ankoraŭ pli kaj pli mal'seren'iĝ'is. Li'a vund'it'a fier'o kaj li'a koler'o ŝajn'e ced'is lok'o'n al grand'a mal'trankvil'o.

— Ĉu vi kompren'as, vir'in'o, — li demand'is mal'gaj'e, — ke per vi'a mal'saĝ'a ag'o vi ebl'e ven'ig'as al kriz'o la ĝis nun re'ten'it'a'n konflikt'o'n inter la tron'o kaj la Sumera hierarki'o? Sed lev'iĝ'u kaj pen'u per vi'a sagac'o help'i al mi evit'i ĉi tiu'n mal'feliĉ'o'n. Ver'dir'e, mi ne sci'as, kiu'n mi pov'as fid'i en la palac'o, krom Ilu-ittia; eĉ en la arme'o trov'iĝ'as insid'em'ul'o'j. Kvankam mi alt'e ŝat'as Omar'o'n, kaj tre dezir'as li'a'n serv'o'n, cent haŭt'o'j li'a'j kaj cent ŝir'it'a'j vir'in'a'j kor'o'j ne egal'valor'as la pac'o'n inter la du parti'o'j, kiom ajn supr'aĵ'a ĝi est'as.

La reĝ'in'o lev'iĝ'is kun mal'pli pez'a kor'o pro la ŝanĝ'it'a voĉ'ton'o de la reĝ'a edz'o.

— Ho, mi'a kar'a edz'o, — ŝi dir'is, — mi efektiv'e dezir'is evit'ig'i al vi la jam de'long'e minac'ant'a'n konflikt'o'n. En la okaz'o, se la pastr'o'j mort'ig'us Omar'o'n, sci'ant'e, ke vi'a reĝ'a moŝt'o dezir'as honor'i li'n per alt'a ofic'o, mal'pac'o ja est'us ne'evit'ebl'a.

Dum kelk'e da moment'o'j la reĝ'o rest'is silent'a; kaj la reĝ'in'o jam vol'is pet'i permes'o'n si'n re'tir'i.

— Kie trov'iĝ'as Omar? — li demand'is subit'e; sed antaŭ ol la reĝ'in'o pov'is respond'i, li al'dir'is: — Halt'u, ne respond'u. Pov'as okaz'i, ke la ĉef'pastr'o'j demand'os mi'n; kaj est'os pli bon'e por mi ne sci'i.

* * *

Hamul ĵus lev'iĝ'is, por re'ir'i, gvid'at'e de Abidan, al la aŭdienc'ej'o, kiam la reĝ'o, dis'ig'ant'e la kurten'o'j'n, aper'is en la mal'ferm'aĵ'o.

— Mi ne antaŭ'vid'is, ho Hamul, — dir'is la reĝ'o, — renkont'i vi'n ĉi tie. Antaŭ ol plen'um'i mi'a'n promes'o'n al vi, mi vol'is parol'i kun Ilu-ittia pri grav'a politik'a afer'o, kiu subit'e ek'star'is.

La grand'aĝ'ul'o facil'e riverenc'is, kaj dir'is: — Permes'u do, ke mi el'ir'u kaj atend'u la vok'o'n de la reĝ'o.

Ilu-ittia, lev'iĝ'int'e ĉe la en'ir'o de la reĝ'o, ankaŭ riverenc'is. Parol'ant'e kun grav'ec'o, tamen kun sen'ĝen'ec'o, kiu en'hav'is eĉ iom'a'n familiar'ec'o'n, li dir'is:

— Vol'u pardon'i, vi'a reĝ'a moŝt'o; dec'as, ke mi sci'ig'u al vi, ke Hamul, la sen'kompar'a saĝ'ul'o, kiu'n vi just'e honor'as pro li'a el'star'a nobl'ec'o, est'as mi'a av'o. Mi fier'as pri ĉi tiu parenc'ec'o. Grav'a'j motiv'o'j ĝis nun hezit'ig'is mi'n tio'n konfes'i. Sed la nun'a'j, mal'trankvil'a'j cirkonstanc'o'j kuraĝ'ig'as mi'n mal'kaŝ'e parol'i.

La ombr'o'j mal'aper'is dum moment'o de la vizaĝ'o de la reĝ'o; kaj sincer'a surpriz'o si'n montr'is sur ĝi. Afabl'e li dir'is:

— Just'e vi fier'as pri tia parenc'ec'o, Ilu-ittia; kaj al Hamul ne mank'as kaŭz'o'j est'i tre kontent'a pri si'a nep'o; ĉu ne? Sed mal'kaŝ'e parol'u, Ilu-ittia.

Ilu-ittia riverenc'is kun la graci'ec'o de delikat'a kort'eg'an'o, kaj respond'is:

— La vort'o'j de la reĝ'o feliĉ'ig'as ni'n ambaŭ. Ili'a bon'kor'ec'o kuraĝ'ig'as mi'n sen'tim'e parol'i. Hamul jam sci'as pri la dezir'o de la ĉef'pastr'o'j detru'i Omar'o'n kaj ĉiu'j'n, kiu'j pov'as atest'i pri la sekret'a'j metod'o'j, uz'it'a'j de ili, por el'radik'ig'i la Jehova-kult'o'n en Betraĥ kaj en la tut'a land'o Uc. Mi mem sci'ig'is al li, kie Omar nun trov'iĝ'as. Plu'e, Hamul ankaŭ ne est'as ne'sci'a pri la klopod'o'j de la hered'a hierarki'o sub'fos'i la potenc'o'n de la reĝ'a tron'o. Pen'u do, ho reĝ'o, konsent'ig'i li'n rest'i en ni'a land'o, kaj dediĉ'i si'a'n grand'a'n saĝ'o'n al ĝi'a prosper'o. La reĝ'o ne pov'us trov'i en la vast'a mond'o pli nobl'a'n, pli honest'a'n kaj sen'tim'a'n hom'o'n.

Ek'vid'ant'e embaras'o'n kaj rifuz'em'o'n en la mien'o de la av'o, Ilu-ittia fervor'e al'dir'is:

— Ĝust'e pro tio, ke Hamul ne est'as spert'ul'o pri la maŝ'aĵ'o'j de ni'a intern'a politik'o, li'a sen'antaŭ'juĝ'em'o est'os por la reĝ'o alt'valor'a.

Ĉi tiu subit'a kaj ekster'ordinar'a sugest'o embaras'is la reĝ'o'n kaj Hamulon. La reĝ'o respond'is:

— Vi'a konsil'o, Ilu-ittia, surpriz'as mi'n, kaj montr'as al mi en bel'a lum'o vi'a'n mal'ego'ism'o'n. Tia pens'o ankoraŭ ne klar'e formul'iĝ'is en mi'a kap'o, kvankam la dezir'o ja nask'iĝ'is profit'i de la saĝ'o de vi'a av'o en la nun'a'j konfuz'a'j temp'o'j, kaj mi jam pet'is li'n rest'i pli long'e en mi'a land'o. Hamul, mi'a patr'o, — li dir'is, si'n turn'ant'e al la blank'har'ul'o, — eĉ reĝ'o de Babel ne pov'as propon'i al vi honor'o'j'n; sed vi trov'os ĉi tie, en la antikv'a land'o de vi'a glor'a pra'patr'o Ŝem, ĉio'n, kio'n vi'a anim'o pov'as dezir'i. Est'u unu el tiu'j ŝat'ind'aĵ'o'j sincer'a bon'vol'o de dank'em'a reĝ'o.

Kor'tuŝ'it'e Hamul respond'is: — Ver'e, ho nobl'a reĝ'o, mi rigard'as vi'a'n propon'o'n kiel el'star'a'n honor'o'n, des pli, ĉar la vort'o'j, kiu'j ĝi'n al'port'as, est'as tiel afabl'a'j. Se efektiv'e mi posed'as i'a'n saĝ'o'n, tio est'as pro long'a viv'o antaŭ la Etern'ul'o, kaj aŭskult'ad'o al Li'a voĉ'o en la kor'o. Li ja est'as la font'o de ĉia saĝ'o. Rilat'e al sub'ter'a'j politik'o'j mi est'as kvazaŭ nur infan'o, kaj mi'a anim'o abomen'as ili'n; sed en la okaz'o, se mi'a'j last'a'j tag'o'j pov'os trov'i okup'o'n pli util'a'n ĉi tie, ol en Egipt'uj'o, volont'e mi pas'ig'os ili'n en vi'a land'o, ho reĝ'o.

— Mi ĝoj'as kaj dank'as vi'n, ho ben'it'o de la etern'a Spirit'o. Ĝust'e pro tio, ke ankaŭ mi'a anim'o abomen'as la subtil'a'j'n intrig'o'j'n kaj la mal'nobl'a'j'n konspir'o'j'n, ĉiam ĉirkaŭ'ant'a'j'n la tron'o'n, mi alt'e ŝat'os la konsil'o'j'n de vir'o, en kiu est'as la saĝ'a spirit'o de Di'o. La Etern'ul'o, vi'a Di'o, al'don'u ankoraŭ mult'a'j'n tag'o'j'n al vi'a jam long'a viv'o, kaj kron'u ili'n per grand'a feliĉ'o.

* * *

Kiam la reĝ'o re'ven'is en la aŭdienc'ej'o'n, la ĉambelan'o sci'ig'is al li, ke la ĉef'pastr'o'j Ŝankhatum kaj Ilu-ulba dezir'as aŭdienc'o'n la sekv'ant'a'n maten'o'n pri tre grav'a afer'o.

Ĉapitr'o XIX

La kriz'o

Apenaŭ komenc'iĝ'is la ordinar'a, maten'a aktiv'ec'o sur la strat'o'j de Babel; nur hom'o'j, kies okup'o dev'ig'is ili'n fru'e for'las'i si'a'j'n kuŝ'ej'o'j'n, vid'iĝ'is ekster'e, dum mult'a'j ankoraŭ si'n dorlot'is per dorm'et'ad'o. Subit'e kolekt'iĝ'is antaŭ la pord'eg'o de la grand'a templ'o de Merodaĥ mal'grand'a amas'o da ekscit'it'a'j hom'o'j, mal'laŭt'e inter'parol'ant'a'j. Sci'vol'em'e ili en'rigard'is la antaŭ'kort'o'n, ne kuraĝ'ant'e en'ir'i.

Post kelk'e da minut'o'j dek'o da pastr'o'j el'ven'is el la templ'o kun vizaĝ'o'j pal'a'j de terur'o: io ekster'ordinar'a okaz'is. Kio? La pastr'o'j ne vol'is dis'vast'ig'i la nov'aĵ'o'n inter la popol'o; ili est'is tro konstern'it'a'j, kaj la afer'o est'is tro terur'a. Kelk'a'j el la templ'an'o'j ir'is en direkt'o al la apud'a'j palac'o'j de la ĉef'pastr'o'j; ali'a'j si'n turn'is al la reĝ'a palac'o, dum ankoraŭ ali'a'j mal'aper'is sur flank'o'strat'o'j, sekv'at'e de la plej persist'em'a'j el la sci'vol'ul'o'j.

Iom post iom grand'a'j svarm'o'j da hom'o'j amas'iĝ'is sur la vast'a'j strat'o'j kaj plac'o'j en la ĉirkaŭ'aĵ'o'j de la palac'o'j kaj templ'o'j; kaj divers'a'j, pli-mal'pli fantazi'a'j fam'o'j rond'ir'is en la urb'eg'o. Fin'e jen'a terur'a nov'aĵ'o dis'kon'iĝ'is: Uzibitum, la grand'a ĉef'pastr'o, si'n mort'ig'is! Oni trov'is la mal'varm'a'n, rigid'iĝ'int'a'n kadavr'o'n, pend'ant'a de trab'o en la templ'o de Merodaĥ.

Grand'a konstern'o reg'is la popol'o'n. El la tri ĉef'pastr'o'j Uzibitum est'is la plej respekt'at'a kaj, ebl'e la sol'a ver'e am'at'a, ĉar li plen'e kon'is la popol'o'n, kaj simpati'is kun ĝi. Por la pli pens'em'a'j est'is terur'a la pens'o, ke tia eminent'a sankt'ul'o pov'is far'i tio'n, kio'n la hom'a kor'o ĉiam instinkt'e rigard'is kiel krim'o'n kontraŭ Di'o. Neni'u pov'is konjekt'i sufiĉ'a'n motiv'o'n: Uzibitum, krom okaz'a mal'san'o, ne hav'is — kiom sci'is la popol'o — kaŭz'o'j'n sent'i si'n mal'feliĉ'a. Li ating'is per si'a'j natur'don'o'j la plej alt'a'n eminent'ec'o'n en la land'o, ŝajn'e ne minac'at'a'n de iu. Li est'is fraŭl'o, kaj li'a'j famili'a'j rilat'o'j est'is kontent'ig'a'j. Ankaŭ li'a'j financ'a'j afer'o'j est'is en bon'a ord'o.

La tragik'a okaz'int'aĵ'o est'is mister'o por ĉiu'j, kaj far'iĝ'is la sol'a tem'o de inter'parol'o'j en la tut'a urb'o.

* * *

Kelk'a'n temp'o'n antaŭ la aranĝ'it'a aŭdienc'o, la hered'a'j ĉef'pastr'o'j, Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, ir'is mal'rapid'e tra la reĝ'a park'o al la grand'a palac'o. Ili'a'j mien'o'j est'is grav'a'j kaj ne sen sign'o'j de mal'trankvil'o. Ŝankhatum parol'is:

— Kia'n grand'a'n bru'o'n far'as la popol'aĉ'o pri li'a mort'o!

— Kred'ebl'e, — respond'is Ilu-ulba, ĉagren'it'e kaj kun facil'a ton'o de riproĉ'o, — la popol'aĉ'o am'is li'n pli, ol vi supoz'is. Cert'e, la okaz'aĵ'o sku'is la tut'a'n urb'o'n, de la plej alt'a'j klas'o'j ĝis la aĉ'ul'o'j de la krim'ul'a'j kvartal'o'j.

— Nu, ĉar la afer'o rilat'e al Betraĥ jam ir'is antaŭ'e'n ĝis la nun'a oportun'a stat'o, ni dev'as firm'ig'i al ni la kor'o'n, kaj ne re'tir'iĝ'i. Nun, ĉar Uzibitum ne pov'as mal'help'i ni'n plu, ni ating'os ni'a'n cel'o'n pli facil'e. Jam pli fru'e ol vi, Ilu-ulba, mi suspekt'is li'n pri dezir'o'j renvers'i ni'a'n politik'o'n. Fin'e li'a pen'o inter'rilat'iĝ'i kun Dingir kaj ties danĝer'a'j revoluci'ul'o'j mal'ebl'ig'is ĉi'a'n pac'a'n kun'labor'ad'o'n kun li.

— Tia perfid'ul'o, — dir'is Ilu-ulba patos'e, — ne ind'as okup'i la plej alt'a'n pozici'o'n en la land'o. Ni zorg'u, ke la kolegi'o elekt'u post'e'ul'o'n el la hered'a pastr'ar'o; tamen mi tim'as, ke la mal'util'eg'a influ'o de Uzibitum jam si'n montr'os.

Dum kelk'a temp'o la alt'rang'ul'o'j daŭr'ig'is la voj'o'n en silent'o. Ambaŭ est'is prem'it'a'j de mal'trankvil'a'j pens'o'j, kiu'j'n ili ne kuraĝ'is konfes'i unu al la ali'a. Fin'e Ilu-ulba parol'is:

— Mi ne pov'as ne sent'i, kontraŭ'vol'e, Ŝankhatum, ke iom mal'oportun'e est'as, ke ni'a tuj komenc'iĝ'ont'a lukt'o kontraŭ la reĝ'o pri Omar kaj la mort'o de Uzibitum kun'okaz'as.

— Tut'e ne, — re'dir'is la pli aĝ'a vir'o emfaz'e, — la ĉie'a tumult'o for'tir'os la atent'o'n for de la mal'aper'o de Omar. La pli grav'a afer'o en'glut'os la mal'pli grav'a'n.

Ili en'ir'is la palac'o'n per mal'mult'e uz'at'a pord'o. Tuj ili al'pren'is tre'eg'e serioz'a'n, funebr'a'n mien'o'n, kiu fort'e impres'is la preter'pas'ant'a'j'n ofic'ist'o'j'n kaj serv'ist'o'j'n en la koridor'o'j. La ĉambelan'o sci'vol'e rapid'is renkont'i la funebr'ant'a'j'n sankt'ul'o'j'n, por ricev'i de ili la plej aŭtentik'a'n nov'aĵ'o'n. Ŝankhatum pet'is li'n indulg'i ili'n, kaj konduk'i en apart'a'n ĉambr'o'n apud la aŭdienc'ej'o, kie ili pov'os pas'ig'i la temp'o'n rest'ant'a'n antaŭ la aŭdienc'o per medit'ad'o kaj silent'a'j preĝ'o'j.

Ili'a'j pi'a'j medit'o'j tamen inter'romp'iĝ'is post ne'mult'a'j minut'o'j. Tatnaj, la reĝ'a kurac'ist'o, en'ven'is kaj, profund'e riverenc'int'e, dir'is:

— Pardon'u, vi'a'j sankt'a'j moŝt'o'j, ke mi mal'help'as vi'n en vi'a'j pi'aĵ'o'j; mi tre dezir'as ricev'i de vi permes'o'n pri'rigard'i la kadavr'o'n de la pri'plor'ind'a ĉef'pastr'o.

Iom mal'afabl'e, sed konserv'ant'e plaĉ'a'n mien'o'n, Ilu-ulba respond'is:

— Ni'a'j inter'rilat'o'j kun la di'o'j en la unu'a moment'o est'as afer'o tro sankt'a por si'n'en'trud'o de profan'ul'o'j. Ni don'is ordon'o'j'n, ke neni'u al'proksim'iĝ'u al la kar'a mort'int'o, ĝis ni re'ven'os. Ceter'e, ne est'as urĝ'a bezon'o, ke kurac'ist'o pri'rigard'u li'n. La sankt'a vir'o est'as mal'viv'a, kaj ĉi tiu'n fakt'o'n neni'u kurac'ist'o pov'us mal'est'ig'i.

Tatnaj, furioz'a pro tiu rifuz'o, si'n re'tir'is.

La reĝ'o akcept'is la ĉef'pastr'o'j'n ne en la grand'a aŭdienc'ej'o, sed en la sam'a ĉambr'o, en kiu li inter'parol'is kun la reĝ'in'o, la antaŭ'a'n tag'o'n, kaj kiu cert'ig'is plen'a'n privat'ec'o'n. Li'a vizaĝ'o est'is tre grav'a. Sid'iĝ'int'e sur tron'o'simil'a seĝ'eg'o, li dir'is mal'gaj'e:

— Sid'iĝ'u, sankt'a'j pastr'o'j*. La nov'aĵ'o pri la subit'a mort'o de Uzibitum profund'e kor'tuŝ'as mi'n. Efektiv'e ĝi konstern'as mi'n kaj ŝajn'e la tut'a'n urb'o'n. Si'n'mort'ig'o est'as ja krim'o en la okul'o'j de la di'o'j; tiom pli ĉe vir'o de supoz'e grand'a sankt'ec'o. Oni dir'as, ke li'a vizaĝ'o est'as terur'e tord'it'a. Ĉu vi, saĝ'a'j pastr'o'j, pov'as ĵet'i lum'o'n sur ĉi tiu'n mister'a'n afer'o'n?

Ilu-ulba respond'is kun mal'gaj'a sku'o de la kap'o:

— Ne, vi'a reĝ'a moŝt'o; ankoraŭ ne. Ni'a'j kor'o'j est'as tiel ŝir'it'a'j, kaj ni'a'j mens'o'j tiel konfuz'it'a'j, ke ni ankoraŭ ne pov'is ord'ig'i al ni la pens'o'j'n. Inter'temp'e ni pas'ig'is per preĝ'o'j ĉiu'n moment'o'n, kiu'n las'is al ni la dev'o'j prem'ant'a'j ni'n. En tia terur'a kaj mister'a afer'o ni vol'as juĝ'i nur post sankt'a inspir'o de la di'o'j.

— Mi admir'as vi'a'n saĝ'o'n, sankt'a'j vir'o'j, — dir'is la reĝ'o, kvankam la respond'o de la ĉef'pastr'o tut'e ne kontent'ig'is li'n. Post'e li demand'is: — Vi ambaŭ pet'is aŭdienc'o'n. Kial ne ankaŭ Uzibitum?

La pastr'o'j trov'is ĉi tiu'n demand'o'n ĝen'a, precip'e en la tiam'a'j cirkonstanc'o'j; sed Ŝankhatum sen'tim'e respond'is:

— Uzibitum, ho reĝ'o, plen'e konsent'is kun ni pri la fin'a cel'o de ni'a pet'o; sed li vol'is ĝi'n ating'i per mal'sam'a'j rimed'o'j, almenaŭ li vol'is prov'i unu'e ali'a'j'n, ne tiel rekt'a'j'n.

La reĝ'o tre mal'kontent'iĝ'is pri la enigm'a kaj evident'e evit'em'a respond'o de Ŝankhatum, sed re'ten'is akr'a'n re'dir'o'n, kiu vol'is salt'i el li'a'j lip'o'j. Post moment'o Ŝankhatum parol'is plu'e:

— Ni'a pet'o, ho reĝ'o, rilat'as al unu Omar el Betraĥ en la land'o Uc, kie loĝ'as ankaŭ, en bel'a palac'o, Zir-Nana, la ĉef'pastr'in'o de Iŝtar. Tie, en la land'o Uc, trov'iĝ'as mult'a'j blasfem'ul'o'j, kiu'j mal'ŝat'eg'as ni'a'j'n grand'a'j'n di'o'j'n, kaj pen'as for'log'i ili'a'j'n ador'ant'o'j'n. La ĉef'pastr'a kolegi'o de kelk'a temp'o pen'is, per rimed'o'j inspir'it'a'j de la di'o'j mem, el'radik'ig'i tiu'n herez'o'n, kaj en'plant'i ador'o'n al ni'a'j di'o'j en tiu'j region'o'j, apud la Babela imperi'o. Omar, kiu est'is gast'o en la astr'ologi'a kolegi'o kun'e kun la Egiptaj vizit'ant'o'j, est'as unu el la plej danĝer'a'j fervor'ul'o'j. Dum li'a vizit'o li ricev'is inform'o'n pri trov'o de dokument'o'j, rilat'ant'a'j al ni'a'j klopod'o'j. Tiu inform'o pov'us, en li'a'j man'o'j, est'i tre'eg'e danĝer'a al ni'a kult'o. Plu'e, Omar kun mal'pi'a arogant'ec'o lev'is la okul'o'j'n al Zir-Nana, si'n'dediĉ'int'in'o; kaj ni tim'as, ke jam prosper'is al li, kapt'i ŝi'a'n kor'o'n.

— Kio? La kor'o'n de Zir-Nana?

— Jes, ho reĝ'o; tio est'as por ni, fervor'ul'o'j pri la honor'o de ni'a grand'a di'in'o, terur'a el'trov'o.

— Sed, — demand'is la reĝ'o, — ĉu Omar sci'is, ke Zalmuna est'as ĉef'pastr'in'o kaj si'n'dediĉ'int'in'o al Iŝtar? Ebl'e li ŝi'n kon'as nur per la nom'o “Zalmuna”.

— En tiu okaz'o, — tuj respond'is Ilu-ulba, — li posed'as mult'e mal'pli da sagac'o, ol oni supoz'as.

Ĉiu'okaz'e, — plu'e parol'is Ŝankhatum, — Zir-Nana, sci'iĝ'int'e, ke la ĉef'pastr'a kolegi'o kondamn'is li'n al mort'o, konsent'ig'is la reĝ'in'o'n for'sekret'ig'i li'n en la arb'ar'a ĉas'dom'o de la reĝ'o.

Dum la parol'o de Ŝankhatum la mien'o de la reĝ'o iĝ'is pli kaj pli mal'bon'humor'a. Fin'e, ĉe la last'a'j vort'o'j, la reĝ'o ek'flam'iĝ'is:

— Omar trov'is grand'a'n plaĉ'o'n en mi'a'j okul'o'j, — li dir'is. — Laŭ la juĝ'o'j de ĉiu'j, kiu'j li'n kon'as, li est'as saĝ'a vir'o de ne'dub'ebl'a rekt'ec'o kaj ekster'ordinar'a spert'ec'o pri ekonomi'a'j afer'o'j — ĝust'e tia vir'o, kia'n mi serĉ'as kiel administr'ant'o'n por mi'a'j bien'o'j. Antaŭ ol tia vir'o est'os kondamn'it'a al mort'o, dec'as, ke mi, la reĝ'o, konsent'u.

Ŝankhatum respond'is kun firm'a, decid'a ton'o tia, kia'n neni'u iam antaŭ'e kuraĝ'is al'pren'i antaŭ la reĝ'o:

— La rajt'o de la ĉef'pastr'o'j, en tia'j okaz'o'j kondamn'i al mort'o, est'as antikv'a kaj ne'tuŝ'ebl'a, vi'a reĝ'a moŝt'o.

La vizaĝ'o de la reĝ'o ruĝ'iĝ'is de koler'o:

— La ĉef'pastr'o'j, — li dir'is, pli'laŭt'ig'ant'e la voĉ'o'n, — dum jar'cent'o'j juĝ'ad'is en afer'o'j apart'e rilat'ant'a'j al si'a sankt'a ofic'o, sen kontraŭ'star'o de la reĝ'o'j. Sed tio ne don'as al ili i'a'n ne'for'pren'ebl'a'n rajt'o'n.

Ŝankhatum respond'is kun ekster'a trankvil'o, sed kun signif'o'plen'a, tranĉ'a ton'o de voĉ'o, kiu mir'ig'is eĉ Il'u-ulban, kaj kiu ek'frost'ig'is la kor'o'n de la reĝ'o:

— Vol'u la reĝ'o re'ir'i en la pens'o'j al ankoraŭ pli antikv'a temp'o, al la komenc'iĝ'o de la vic'o da reĝ'o'j el la Kasida gent'o. Sen la help'o de la hered'a'j ĉef'pastr'o'j la unu'a Kasida princ'o neniam est'us ek'okup'int'a la tron'o'n de Babel. Memor'u, ho reĝ'o, ke la post'e'ul'o'j de tiu sam'a hered'a ĉef'pastr'ar'o, kiu hav'is la pov'o'n sur'tron'ig'i, nun hav'as la pov'o'n de'tron'ig'i ili'n.

La reĝ'o pal'iĝ'is kaj vid'ebl'e konstern'iĝ'is. Amas'o da mal'trankvil'a'j kaj dolor'a'j sent'o'j torent'e tra'flu'is li'a'n kap'o'n: furioz'o pro la mal'tim'o kaj la mal'respekt'o, montr'it'a'j al li de la pastr'o'j; du'on'frenez'a dezir'o refut'i ili'a'j'n asert'o'j'n, kiu'j, tamen — ĉi tiu terur'a pens'o subit'e al'trud'is si'n al li — ne est'as sen'baz'a'j; turment'a'j dub'o'j, ĉu en mort'ig'a batal'o kontraŭ la pastr'o'j, kiu la tut'a'n land'o'n implik'us, est'os por li ŝanc'o konserv'i la tron'o'n de la Kasidoj; aŭ ĉu ne pli prudent'e est'us, ced'i al la postul'o de la vir'o'j antaŭ li, ofer'i si'a'n fier'o'n, kaj trans'don'i Omar'o'n al ili. Tamen, ĉiu pli nobl'a impuls'o en li for'pel'is ĉi tiu'n last'a'n ide'o'n. Ankaŭ ven'is al li, fulm'o'rapid'e, la sugest'o konsil'iĝ'i kun Ilu-ittia kaj Hamul, por gajn'i temp'o'n. Sed sam'temp'e kun ĉi tiu sugest'o ven'is la cert'ec'o, ke almenaŭ la nobl'a grand'aĝ'ul'o fort'e mal'aprob'us ĉi'a'n intenc'o'n, tiel mal'kuraĝ'e ĵet'i Omar'o'n al la lup'o'j. Post pez'a silent'o, kiu de moment'o al moment'o far'iĝ'is pli ĝen'a, la reĝ'o respond'is, akcept'ant'e mien'o'n, en kiu reĝ'a dign'o kaj nobl'a mal'ĝoj'o ricev'is egal'mezur'o'n:

— Vi'a sankt'a ofic'o, pastr'o'j, ŝirm'as vi'n kontraŭ la sort'o, kiu traf'us ĉiu'n ali'a'n mal'tim'ul'o'n, kiu tiel parol'us antaŭ Babela reĝ'o. Memor'u, ke per la vol'o de la alt'a'j di'o'j mi okup'as la tron'o'n de la land'o, kie ili'a honor'o loĝ'as. La vol'o de la di'o'j ja sankt'ig'as la Babel'an tron'o'n kaj ĝi'a'n okup'ant'o'n. Ho vi ĉef'pastr'o'j, kiu'j dev'us est'i model'o'j de sankt'ec'o, ve al mal'pi'a'j man'o'j, kiu'j si'n lev'as kontraŭ tiu'n vol'o'n!

La reĝ'o ĉes'is parol'i. Li'a vizaĝ'o est'is pal'a; li'a brust'o ond'ad'is, kvazaŭ ĝi vol'as krev'i, kaj la man'o, kuŝ'ant'a sur brak'o de la seĝ'o, trem'et'is. Li'a aspekt'o kontraŭ'dir'is li'a'j'n brav'a'j'n vort'o'j'n. Tio ne kaŝ'iĝ'is antaŭ la akr'a'j okul'o'j de la pastr'o'j. Ili est'is tro cert'a'j pri si'a afer'o, por est'i facil'e tromp'at'a'j. Ŝankhatum re'e pren'is la parol'o'n:

— La interpret'ad'o pri la di'a vol'o est'as apart'a afer'o de la ĉef'pastr'a kolegi'o, ho reĝ'o. Tre zorg'e ni pri'pens'is la sort'o'n de Omar. Unu Lemuel, komerc'ist'o el Dedan, fanatik'a mal'amik'o de ni'a'j di'o'j, kiu est'is intim'ul'o de Omar, kaj kun'iniciat'int'o de ribel'o kontraŭ ili, jam pag'is per la viv'o si'a'n blasfem'ad'o'n. La koler'o de la di'o'j ek'brul'is kontraŭ ĉi tiu'j mal'pi'ul'o'j. La honor'o de la loĝ'ant'o'j en la ĉiel'o postul'as, ke ni eksterm'u ili'n. Ke Omar trov'is plaĉ'o'n en la okul'o'j de la reĝ'o, tio'n ni tre bedaŭr'as; sed ced'i en ĉi tiu afer'o ni ne pov'as.

La sen'hont'a arogant'ec'o de Ŝankhatum preskaŭ eksplod'ig'is la reĝ'o'n de koler'eg'o; sed prudent'a diskret'ec'o, aŭ tim'o pri la sekv'o'j sufok'is li'a'n bol'ant'a'n indign'o'n. Re'e li pes'is en la pens'o'j la ŝanc'o'j'n en eventual'a batal'o kontraŭ la hered'a hierarki'o: venk'o en la nun'a'j cirkonstanc'o'j sen'dub'e firm'ig'us, por mult'e da jar'o'j, li'a'n tron'o'n, kaj evit'ig'us al li kaj ebl'e al li'a'j tuj'a'j post'e'ul'o'j la danĝer'o'j'n, kiu'j jam de'long'e mal'dolĉ'ig'is li'a'n viv'o'n. Ali'flank'e, ced'o por ĉiam mal'fort'ig'us la potenc'o'n de la tron'o, kaj star'ig'us ne'disput'ebl'a'n super'ec'o'n de la hierarki'o. Mal'venk'o! Li ne kuraĝ'is pri'pens'i ĝi'n! Sed tio ne est'is ĉio: en la profund'o de li'a anim'o sent'iĝ'is tim'o, ke, batal'ant'e kontraŭ la ĉef'pastr'o'j, kiom ajn mal'sincer'a'j ili est'us, li ofend'us la di'o'j'n.

Pov'as est'i, ke Ilu-ulba diven'is iom el la pens'o'j de la hezit'em'a reĝ'o. Li ek'pens'is, ke ebl'e pli prudent'e est'os, uz'i ali'a'n taktik'o'n, kaj facil'ig'i al la fier'a, sed ne'fort'anim'a reĝ'o si'n humil'ig'i kaj ced'i.

— Ho, reĝ'o, — li dir'is kun preskaŭ mild'a ton'o de voĉ'o, — vol'u kred'i, ke ni tre mal'volont'e kaŭz'us mal'pac'o'n inter la ĉef'pastr'a kolegi'o kaj la tron'o de Babel. Tio mal'util'us al ambaŭ, kaj mal'plaĉ'us al la di'o'j. Ni do nur pet'as, ke vi'a reĝ'a moŝt'o don'u al ni komunik'o'n al la kapitan'o de la gvardi'o de vi'a ĉas'dom'o, ordon'ant'a'n al li liver'i Omar'o'n en ni'a'j'n man'o'j'n. Ni uz'os ĉi'a'n dezir'ind'a'n diskret'ec'o'n.

La reĝ'o respond'is kun dign'o'plen'a mien'o, kiu tamen ne pov'is kaŝ'i moment'a'n sen'pez'iĝ'o'n de la kor'o:

— Tio est'as mult'e pli konven'a lingv'aĵ'o, Ilu-ulba. Mi ced'as al pet'o; ne al minac'o. Tia'n komunik'o'n al mi'a kapitan'o mi hav'ig'os al vi, kondiĉ'e ke vi far'u vi'a'n ebl'o'n help'i, ke la afer'o ne dis'kon'iĝ'u. Vi kompren'as.

Li lev'iĝ'is, por indik'i, ke la aŭdienc'o fin'iĝ'is.

Long'a'n temp'o'n ankoraŭ la reĝ'o rest'is en si'a ĉambr'o, dron'int'e en la plej mal'gaj'a'j medit'o'j. Li riproĉ'is si'n pro la ŝancel'iĝ'em'o, kiu en la daŭr'o de dek jar'o'j reg'is li'a'n politik'o'n, kaj kiu fin'e met'is li'n en ĉi tiu'n tre'eg'e humil'ig'a'n pozici'o'n. Se li est'us sekv'int'a — li dir'ad'is al si en la pens'o'j — la pli energi'a'j'n konsil'o'j'n de Ilu-ittia, kiu avert'ad'is li'n pri intrig'o'j de la ĉef'pastr'a kolegi'o, li ebl'e nun evit'ig'us al si tia'n mal'venk'o'n.

* * *

Febr'a ekscit'ec'o reg'is en la grand'a urb'o. Ĉi tie kaj tie grup'et'o'j da hom'o'j kolekt'iĝ'is en kviet'a'j flank'o'strat'o'j kaj kort'o'j, por pri'parol'i, du'on'voĉ'e, la strang'a'j'n, mal'trankvil'ig'a'j'n nov'aĵ'o'j'n kaj fam'o'j'n, kiu'j dum la tut'a tag'o tra'flug'is ĝi'n. Neni'u preciz'e sci'is, kio okaz'is; neni'u kompren'is la signif'o'n de la mister'a'j okaz'ant'aĵ'o'j. Grav'mien'a'j ofic'ist'o'j rapid'is de la reĝ'a palac'o al la dom'o'j de alt'rang'ul'o'j, kaj re'turn'e al la palac'o; en la kort'o'j de la templ'o'j amas'iĝ'is pi'ul'o'j, mal'gaj'a'j kaj konfuz'it'a'j, kun'e kun sci'vol'em'ul'o'j kaj skandal'ul'o'j — sed ne en la lok'o de la terur'a mal'feliĉ'o, la grand'a templ'o de Merodaĥ, al kiu oni al'las'is nur rajt'ig'it'a'j'n ofic'ist'o'j'n. Mov'iĝ'ad'o en la kazern'o'j kaj for'galop'ad'o de oficir'o'j sur rapid'a'j ĉeval'o'j al apud'a'j urb'o'j, ankoraŭ pli'grand'ig'is la mir'ad'o'n. En unu'j est'iĝ'is mal'preciz'a tim'o, ke la jam de'long'e brul'et'ant'a'j revoluci'a'j konspir'o'j baldaŭ ek'flam'os; dum ali'a'j konjekt'is, ke milit'o kontraŭ fremd'a naci'o tuj okaz'os. Al'don'e al ĉio ĉi tio, funebr'a spirit'o kaj mister'a, silent'a mal'ĝoj'o ŝajn'e pend'is kiel nigr'a nub'o super la vast'a urb'o.

Ĉapitr'o XX

Lemuel far'as el'trov'o'n

Ĉe unu el ar'o da mal'grand'a'j, mal'san'ig'a'j strat'o'j, lim'tuŝ'ant'a'j mal'bon'odor'a'n, mez'urb'a'n haven'o'n, star'is bud'o de sel'far'ist'o. Du vir'o'j, kamp'ar'an'e vest'it'a'j, al'ir'is tiu'n bud'o'n, kaj pri'rigard'is kelk'e da objekt'o'j, el'met'it'a'j sur tabul'o por vend'o. Unu el la vir'o'j est'is Lemuel, la ali'a Dingir. Laŭ inter'konsent'o ili renkont'iĝ'is tie por konsil'iĝ'o. La sel'far'ist'o est'is sam'ide'an'o kaj amik'o de Dingir, kaj volont'e permes'is al ili far'i uz'o'n el li'a butik'o. Ili do sid'iĝ'is sur tapiŝ'o'j, kaj pri'parol'is la grav'a'j'n afer'o'j'n okaz'int'a'j'n de post ili'a nokt'a renkont'o en la dom'o de la pram'ist'o.

Okaz'e el'rigard'ant'e trans la montr'a'n tabul'o'n, Dingir subit'e ek'kri'is:

— Ho! jen al'proksim'iĝ'as mi'a frat'o Tatnaj, ĉef'kurac'ist'o de la reĝ'o!... He, Tatnaj, en'ven'u ĉi tie'n, kaj sci'ig'u al ni, kial vi'a vizaĝ'o est'as eĉ pli funebr'a, ol la vizaĝ'o'j de la pastr'o'j kaj de la palac'a flat'eg'ul'ar'o.

Tatnaj, kiu ver'e aspekt'is tre'eg'e mal'bon'humor'a, en'ir'is la butik'o'n, kaj, ne parol'ant'e, sid'iĝ'is ĉe la flank'o de si'a frat'o en angul'o, kie la rigard'o'j de la preter'pas'ant'o'j ne pov'is li'n traf'i. Dingir dir'is plu'e:

— Vi pov'as mal'kaŝ'e parol'i antaŭ mi'a amik'o Lemuel, riĉ'a komerc'ist'o, kiu, tamen, plen'e simpati'as kun ni. Efektiv'e ni kun'e lukt'as en la nun'a moment'o kontraŭ la ĉef'pastr'o'j en afer'o, kiu plej fort'e prov'as ni'a'n sagac'o'n.

Post inter'ŝanĝ'o de salut'o'j inter Lemuel kaj Tatnaj la reĝ'a kurac'ist'o ek'parol'is:

— En lukt'o kontraŭ la ĉef'pastr'o'j vi sen'dub'e bezon'as pli ol ordinar'a'n sagac'o'n, sinjor'o'j. Tre volont'e mi part'o'pren'as en la lukt'o, ĉar mi ricev'is de ili hodiaŭ maten'e ofend'eg'o'n.

— Kia'n? — demand'is Dingir.

— Mi est'is stult'a mal'saĝ'ul'o, kaj dank'as la ricev'it'a'n re'puŝ'o'n al mi'a propr'a mal'prudent'o. Ŝankhatum kaj Ilu-ulba ven'is en la palac'o'n por aŭdienc'o. Trov'ant'e, ke rest'as kelk'e da moment'o'j antaŭ la vok'o de la reĝ'o, la sankt'ul'o'j vol'is pas'ig'i ili'n per pi'a medit'ad'o kaj preĝ'o. Nu, mi, mal'saĝ'ul'o, instig'it'e de sci'vol'em'o, plaĉ'i'vol'em'o, parad'em'o, kaj mi ne sci'as de kiu'j ceter'a'j mal'saĝ'a'j em'o'j, en'ir'is la ĉambr'o'n, por pet'i ili'a'n permes'o'n pri'rigard'i la kadavr'o'n de la sankt'a si'n'mort'ig'int'o. Kompren'ebl'e mi pov'us far'i tio'n sen permes'o de iu ĉef'pastr'o, sed... nu, en fatal'a moment'o mi perd'is la prudent'o'n. La re'puŝ'o, kiu'n mi ricev'is, por ĉiam est'os mal'dolĉ'eg'aĵ'o en mi'a intern'o. Lev'ant'e si'a'j'n sankt'a'j'n okul'o'j'n al la ĉiel'o je ofend'iĝ'o pro mi'a mal'pi'a inter'romp'o al ili'a'j pi'aĵ'o'j, ili kompren'ig'is al mi, pri kia terur'a profan'aĵ'o mi far'iĝ'is kulp'a. Ili ankaŭ sci'ig'is al mi, ke ili post'las'is sever'a'j'n ordon'o'j'n, ke neni'u al'proksim'iĝ'u al la mort'int'o; ke plu'e, la sankt'ul'o est'as mal'viv'a kaj jam ne bezon'as pri'rigard'o'n de ia kurac'ist'o. Dir'int'e tio'n, ili turn'is al mi la dors'o'n, kaj mi dev'is el'ir'i, kiel vip'it'a hund'aĉ'o kun la vost'o inter la krur'o'j.

Lemuel dir'is kun grav'a mien'o: — Tio est'as suspekt'ind'a kondut'o, kiu tre fort'e dezir'ig'as mi'n pri'rigard'i la sankt'a'n kadavr'o'n. Kiu balzam'os ĝi'n?

Tatnaj respond'is: — Potipanea, Egipto, la reĝ'a balzam'ist'o. Efektiv'e mi est'is sur la voj'o al li'a dom'o, laŭ ordon'o de la reĝ'o. Potipanea loĝ'as ie en ĉi tiu abomen'a kvartal'o.

— Bon'e, — dir'is Lemuel, — tio est'as bon'eg'a bon'ŝanc'o. Kun vi'a permes'o, Tatnaj, mi pet'os la Egipton dung'i mi'n kiel help'ant'o'n ĉe la balzam'ad'o. Mi bon'e pag'os al li mi'a'n meti'o'lern'ant'ec'o'n.

La frat'o'j esplor'e rigard'is la komerc'ist'o'n. Dingir kun ĝoj'o kaj admir'o, Tatnaj kun kelk'a mal'trankvil'o. La kurac'ist'o respond'is:

— Mi ne sci'as vi'a'n motiv'o'n, Lemuel; sed est'u si'n'gard'a, kaj precip'e ne en'danĝer'ig'u mi'n.

— Ne tim'u, mi'a kler'a amik'o, — dir'is Lemuel, — la danĝer'o, al kiu mi el'met'as mi'n, est'as cent'obl'e pli grand'a. La ĉef'pastr'o'j soif'as — aŭ pli ĝust'e soif'is — mi'a'n sang'o'n. Efektiv'e ili pens'as, ke ili jam sat'e trink'is ĝi'n; sed ĝi est'is la sang'o de iu ali'a. — Lev'iĝ'int'e, li al'dir'is: — Ni ne perd'u alt'valor'a'n temp'o'n, sinjor'o'j. Dum Ŝankhatum kaj Ilu-ulba tra'serĉ'as la palac'o'n de Uzibitum, kaj, kred'ebl'e, el'kov'as nov'a'j'n plan'o'j'n, ni pov'as esplor'i... esplor'ind'aĵ'o'j'n en la templ'o. Mi rakont'os al vi, Tatnaj, sur la voj'o al la dom'o de Potipanea, kiel okaz'is, ke Zir-Nana, ali'nom'it'a Zalmuna, la Bel'ul'in'o, kaj ŝi'a'j sankt'a'j kun'konspir'ant'o'j pens'as, ke mi est'as mal'viv'a.

* * *

Mal'pli ol unu hor'o'n post'e tri vir'o'j si'n prezent'is antaŭ flank'a pord'o de la grand'a templ'o de Merodaĥ. Tatnaj, la reĝ'a kurac'ist'o, kaj Potipanea, flav'a'vizaĝ'a Egipto, en pastr'a vest'o de si'a land'o (kiu'n port'i li ne rajt'is) star'is ĉe la pord'o, dum Lemuel, vulgar'ul'e vest'it'e, si'n ten'is kelk'e da paŝ'o'j mal'antaŭ ili, port'ant'e pez'a'n sak'o'n sur la dors'o. Vir'o, laŭ aspekt'o templ'o'serv'ist'o, kiu okaz'e mal'ferm'is la pord'o'n, respond'e al ili'a frap'o, ne kuraĝ'is pren'i sur si'n la respond'ec'o'n en'las'i ili'n, sed volont'e ir'is serĉ'i iu'n pli grav'a'n person'o'n. Dum la vir'o for'est'is, Lemuel flustr'is al Tatnaj:

— Al'pren'u kuraĝ'a'n mien'o'n, mi'a sinjor'o, kaj don'u al ili la tut'a'n pez'o'n de la dign'o de vi'a alt'a ofic'o. Per ĝust'a kvant'o da arogant'ec'o oni ordinar'e impres'as la hom'o'j'n — eĉ ruz'ul'o'j'n, kiu'j mem uz'ad'as la sam'a'n artifik'o'n.

Post kelk'a temp'o al'ven'is unu el la mal'super'a'j pastr'o'j, kiu demand'is la vizit'ant'o'j'n, kio est'as la cel'o de ili'a ven'o. Li hav'is funebr'a'n aspekt'o'n, kaj parol'is du'on'voĉ'e, kvazaŭ li tim'as vek'i la mort'int'o'n, aŭ ofend'i li'a'n ĉirkaŭ'ŝveb'ant'a'n spirit'o'n. Tatnaj respond'is kun dign'o'plen'a si'n'ten'o, sed kun la afabl'ec'o de kort'eg'an'o:

— Ŝajn'e vi ne kon'as mi'n, pastr'o. Mi est'as Tatnaj, ĉef'kurac'ist'o de la reĝ'o. La reĝ'o vol'as, ke la sankt'a mort'int'o balzam'iĝ'u laŭ la plej lert'a metod'o, kaj person'e ordon'is al mi ven'ig'i ĉi tie'n li'a'n propr'a'n balzam'ist'o'n Potipanean, el la land'o Egipta. Potipanea kaj li'a help'ist'o vol'as do pri'rigard'i la mort'int'o'n, kaj far'i aranĝ'o'j'n pri la trans'lok'iĝ'o al taŭg'a lok'o por la plen'um'ad'o de si'a labor'o.

La pastr'o tuj akcept'is mal'trankvil'a'n aspekt'o'n, kaj hezit'em'e dir'is:

— Mi ne sci'as, kio'n far'i. Mi'a'j sinjor'o'j, Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, post'las'is ordon'o'n, ke neni'u al'ir'u la mort'int'o'n ĝis ili'a re'ven'o.

Tatnaj mild'e respond'is: — Mi pov'as bon'e kompren'i, ke la sankt'a'j vir'o'j, konfuz'it'e de tia terur'a okaz'int'aĵ'o, ne zorg'e antaŭ'pri'pens'is tia'n dezir'esprim'o'n. La en'balzam'ig'o ja tre urĝ'as kaj ne permes'as prokrast'o'n. La ĉef'pastr'o'j, laŭ mi'a sci'o, est'as en la nun'a moment'o prem'e okup'it'a'j de tre grav'a'j ŝtat'afer'o'j, kaj, kred'ebl'e, ne re'ven'os antaŭ nokt'iĝ'o. Krom tio el'ir'is definitiv'a ordon'o de la reĝ'o, ke mi, kiel kurac'ist'o, tuj person'e kontrol'u la aranĝ'o'j'n pri la en'balzam'ig'o, por ke ĉio dec'e far'iĝ'u kun la plej grand'a respekt'o al la ind'o de la sankt'a vir'o. Tuj post'e mi dev'os raport'i al li pri la plen'um'ad'o de la ordon'o.

Ankoraŭ la pastr'o hezit'is tre embaras'it'e.

Lemuel rimark'is, ke la pastr'o de temp'o al temp'o met'is la man'o'n sur la lumb'a'n region'o'n de si'a dors'o, kaj aspekt'as, kvazaŭ io dolor'as li'n tie. Parol'ant'e respekt'o'plen'e kaj bon'kor'e, li dir'is:

— Mi'a sinjor'o Tatnaj, bon'vol'u pardon'i; ebl'e la sankt'a pastr'o ne bon'fart'as, kaj pro tio la afer'o aspekt'as al li mult'e pli grav'a, ol ĝi ver'e est'as. Ebl'e vi pov'as don'i al li bon'a'n konsil'o'n.

Tatnaj avid'e kapt'is la sugest'o'n de la ruz'a komerc'ist'o, kaj tre afabl'e demand'is la pastr'o'n pri la simptom'o'j de li'a mal'san'o. La pastr'o volont'e pri'skrib'is detal'e si'a'j'n dolor'o'j'n kaj si'a'n fart'o'n. Tatnaj aŭskult'is kun bon'kor'a, sed grav'a mien'o, kaj respond'is:

— Vi'a mal'san'o pov'as est'i kaŭz'at'a de unu el du mal'ord'o'j. Kiu el ili la kaŭz'o est'as, mi ne pov'as konstat'i sen zorg'a kaj preciz'a esplor'o. Tio est'as urĝ'a afer'o, kaj prokrast'o est'us danĝer'a. Do, dum Potipanea kaj li'a help'ist'o pri'zorg'as la mort'int'o'n, mi pov'as esplor'i vi'a'n afer'o'n.

La pens'o liber'iĝ'i de si'a'j dolor'o'j, kaj est'i pri'zorg'at'a de la reĝ'a kurac'ist'o mem, venk'is ĉiu'j'n rest'ant'a'j'n skrupul'o'j'n de la pastr'o, kaj li konduk'is la tri vir'o'j'n tra koridor'o'j kaj antaŭ'ĉambr'o'j al la privat'a vest'ej'o de la ĉef'pastr'o'j. Sur'voj'e li el'verŝ'is mal'ĝoj'a'j'n sent'o'j'n pri la terur'a sort'o de la ĉef'o. Por li la afer'o est'is dolor'ig'a, konfuz'a mister'o. Li sci'ig'is al ili, ke la tri ĉef'pastr'o'j est'is kun'e ĝis ne'ordinar'e mal'fru'a hor'o en ĉambr'o, apud'a al la vest'ej'o, kiu serv'is ili'n kiel privat'ej'o, ripoz'ej'o aŭ ej'o por okaz'a'j inter'konsil'iĝ'o'j. Ne'mult'a'j'n minut'o'j'n post'e, templ'o'serv'ist'o, okaz'e en'ir'int'e la vest'ej'o'n, traf'is la terur'a'n vid'aĵ'o'n kaj tuj, frenez'a de konstern'o, tra'kur'is la templ'o'n kri'eg'ant'e. La pastr'o plu'e inform'is ili'n, ke la ŝnur'o est'as ankoraŭ ĉirkaŭ la kol'o de la mort'int'o, laŭ insist'a ordon'o de la juĝ'ist'a inspektor'o. Tio'n la bon'a vir'o tre bedaŭr'is kaj rigard'is kiel mal'respekt'aĵ'o'n kontraŭ la sankt'a vir'o. — Mi kovr'is li'a'n kap'o'n per blank'a tuk'o, — li dir'is, — ĉar mi ne pov'is el'port'i la aspekt'o'n de la tord'it'a vizaĝ'o.

Dum Tatnaj kaj la pastr'o si'n re'tir'is en la ĉef'pastr'a'n privat'ej'o'n, Lemuel kaj la Egipto en'ir'is la vest'ej'o'n. La mort'int'o kuŝ'is sur benk'o kaj est'is vest'it'a per long'a, blank'a surplis'o, ordinar'e port'at'a de pastr'o'j ĉe ne'grav'a deĵor'ad'o intern'e de la templ'o. Potipanea si'n okup'is per mezur'ad'o kaj pret'ig'ad'o de la kadavr'o por si'a naŭz'a labor'o. Dum'e Lemuel rigard'is ĝi'n kun streĉ'a atent'o. Li'a'j vigl'a'j okul'o'j ŝajn'e atent'is ĉiu'n detal'et'o'n, ne nur de la kadavr'o mem, sed ankaŭ de ĝi'a poz'o, de la ŝnur'o ĉirkaŭ la kol'o, kaj de la tol'a vest'o. Plej zorg'em'e li pri'rigard'is la vizaĝ'o'n, la buŝ'o'n kaj la okul'o'j'n de la mort'int'o. Subit'e li vok'is la Egipton kaj pet'is li'n per'fort'e mal'ferm'i li'a'n buŝ'o'n. Potipanea volont'e plen'um'is tiu'n dezir'o'n; kaj Lemuel daŭr'ig'is si'a'n esplor'o'n. Kontent'a rid'et'o lud'is ĉirkaŭ li'a buŝ'o, kiam iom post'e li turn'is la atent'o'n al divers'a'j objekt'o'j en la ĉambr'o. Evident'e li trov'is interes'a'j la en'hav'o'n de lign'a kest'o kaj de vest'o'ŝrank'o, kaj la trab'o'n en la mez'o de la plafon'o, de kiu, kred'ebl'e, la ĉef'pastr'o pend'is, kiam la tim'em'a templ'o'serv'ist'o en'ir'is la ĉambr'o'n.

Lemuel ĵus fin'is si'a'n esplor'o'n, kaj la Egipto si'a'n prepar'a'n labor'o'n, kiam en'ven'is Tatnaj kaj la pastr'o.

— Nu, dir'is la reĝ'a kurac'ist'o, bon'humor'e rid'et'ant'e, — ni'a konsult'ad'o mal'help'is mi'n plen'um'i mi'a'n dev'o'n ĉi tie, Rigan, sed sen'dub'e ni'a Egipto kaj li'a pi'a help'ant'o dec'e trakt'is la eminent'a'n sankt'ul'o'n. Mi nur vol'as formal'e konstat'i, ke efektiv'e tiel est'as.

Lemuel, per man'gest'o montr'ant'e al la vest'o'ŝrank'o, demand'is la pastr'o'n tre humil'e kaj kun lert'e ŝajn'ig'it'a, solen'a tim'o:

— Vi'a pastr'a moŝt'o; ĉu tiu ŝrank'o en'hav'as la vest'o'j'n de la sankt'a'j ĉef'pastr'o'j?

Rigan afabl'e mal'ferm'is la mebl'o'n, vid'ig'ant'e du dub'e'blank'a'j'n vest'o'j'n, simil'a'j'n al la vest'o, kiu'n sur'hav'is Uzibitum. Sed ili'a blank'ec'o ne est'is tiel pur'a; efektiv'e ili hav'is iom flav'a'n nuanc'o'n.

— Jes, — li dir'is, — jen est'as la surplis'o'j, kiu'j'n port'as mi'a'j sinjor'o'j Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, kiam ili okup'as si'n per ordinar'a'j, pi'a'j dev'o'j en la templ'o. La tri'a lok'o — ho ve! — ricev'ad'is la surplis'o'n de tiu bedaŭr'ind'a vir'o. Mult'e'kost'a'j kaj bel'e ornam'it'a'j, ceremoni'a'j vest'o'j trov'iĝ'as en apart'a vest'ej'o apud la plej'sankt'ej'o en la kvin'a etaĝ'o de la Zikurati*.

— Mi tre vol'us tuŝ'i per la man'o la sankt'a'j'n vest'o'j'n, — Lemuel dir'is. — En ili cert'e est'as ia efik'ec'o.

La pastr'o bon'humor'e rid'et'is kaj flank'e'n'paŝ'is por permes'i al la pi'a help'ant'o palp'i la vest'o'j'n. Al'proksim'iĝ'ant'e al la ŝrank'o, Lemuel demand'is:

— Kiu el la du vest'o'j aparten'as al mi'a sinjor'o Ŝankhatum? Mi apart'e respekt'eg'as li'n pro li'a sankt'ec'o, kaj vol'us tuŝ'i li'a'n zon'o'n per la lip'o'j.

— Jen, amik'o, — respond'is Rigan, — la vest'o ĉe vi'a dekstr'a man'o. La vest'o'j de la hered'a'j ĉef'pastr'o'j est'as tut'e tia'j sam'a'j, krom la long'o'j. Ŝankhatum est'as pli alt'kresk'a, ol Ilu-ulba.

— Ho, — dir'is Lemuel kun facil'a ĉagren'o en la voĉ'o, — mal'est'as la zon'o; mi do kis'u la sur'brust'aĵ'o'n.

La reĝ'a kurac'ist'o observ'is ĉi tiu'n scen'et'o'n kun mir'o, demand'ant'e si'n, kio'n cel'as la arab'a komerc'ist'o.

Gajn'int'e per tiu pi'aĵ'o la favor'o'n de la pastr'o, Lemuel dir'is plu'e:

— Por komplet'ig'i ni'a'j'n prepar'o'j'n, ni bezon'as mal'grand'a'n ole'o'lamp'o'n, sankt'a pastr'o; ni vol'as ek'brul'ig'i arom'aĵ'o'n. Ebl'e ne tro ĝen'os vi'n hav'ig'i al ni tia'n objekt'o'n.

Tuj kiam la pastr'o el'ir'is el la vest'ej'o, Lemuel si'n turn'is al Tatnaj kaj pet'is li'n ir'i kun li en la apud'a'n privat'ej'o'n de la ĉef'pastr'o'j. La kurten'o, apart'ig'ant'a la du ĉambr'o'j'n, apenaŭ fal'is post ili, Lemuel ek'parol'is rapid'e kun tre grav'a mien'o:

— Mi'a sinjor'o, rigard'u atent'e la kadavr'o'n. Uzibitum ne mort'ig'is si'n mem. La pastr'o'j Ŝankhatum kaj Ilu-ulba pend'ig'is kaj mort'ig'is li'n, dum li est'is sub epilepsi'a atak'o.

— Kio? Mort'ig'it'a de si'a'j koleg'o'j? Terur'a akuz'o, tio, Lemuel!

— Tamen facil'e pruv'ebl'a. Atent'e pri'rigard'u la kadavr'o'n, precip'e la strang'e tord'it'a'n vizaĝ'o'n. Mi mal'ferm'ig'is li'a'n buŝ'o'n kaj konstat'is, ke li mord'is al si la lang'o'n. Esplor'ant'e la buŝ'o'n, mi trov'is en ĝi ankoraŭ rest'aĵ'o'n de sang'a ŝaŭm'o. Plu'e, rigard'u li'a'j'n kun'prem'it'a'j'n man'o'j'n kaj li'a'j'n pied'o'j'n. Ili, la pied'o'j, ne mal'supr'e'n'pend'is mal'rigid'e, kiel oni supoz'us, sed rekt'e el'star'as kiel ĉe hom'o sub tia atak'o. Por ŝajn'ig'i si'n'mort'ig'o'n, la du sankt'ul'o'j pend'ig'is li'n de la trab'o supr'e, per li'a propr'a zon'o. La zon'o romp'iĝ'is. Ŝankhatum, la pli decid'em'a el ili, de'pren'is si'a'n zon'o'n, kaj tiu'n zon'o'n ili uz'is. Ĝi ankoraŭ trov'iĝ'as ĉirkaŭ la kol'o de la mort'ig'it'o. Vi rimark'os, ke la kolor'o de la zon'o ĉirkaŭ la kol'o de Uzibitum tut'e akord'as, ne kun la kolor'o de li'a surplis'o, sed kun la kolor'o de la surplis'o de Ŝankhatum, al kiu mank'as la zon'o. La romp'iĝ'int'a'n zon'o'n vi trov'os en la kest'o apud la vest'o'ŝrank'o, kaŝ'it'a'n sub tol'aĵ'o'j.

Dum moment'o Tatnaj star'is sen'mov'e, konfuz'it'e. Post'e li re'en'ir'is la vest'ej'o'n, sekv'at'e de Lemuel, kaj, rapid'e pri'rigard'int'e la sign'o'j'n kaj objekt'o'j'n, indik'it'a'j'n de la komerc'ist'o, dir'is mal'laŭt'e kun grav'a mien'o:

— Ho, Lemuel, vi est'as tut'e prav'a: si'n'mort'ig'o est'as el'barit'a. Kio est'os la sekv'o de ĉi tiu el'trov'o?

— Ter'trem'o'j en la ĉef'pastr'a'j palac'o'j; kaj la plej bru'eg'a tumult'o, kiu iam okaz'is en Babel!

— Mi tuj sci'ig'os Il'u-ittian.

— Il'u-ittian? Kiu li est'as?

— Li est'as kort'eg'an'o; privat'a sekretari'o de la reĝ'o en ekster'land'a'j afer'o'j. Li hav'as grand'a'n, iom mister'a'n influ'o'n en la reĝ'a palac'o. En'tut'e li est'as mister'a hom'o, sed, mi kred'as, fidel'a kaj honest'a; unu el la mal'mult'a'j, pri kiu'j oni pov'as tio'n dir'i. Ceter'e, ne ekzist'as amik'a'j rilat'o'j inter li kaj la ĉef'pastr'o'j. Ĉi tiu inform'o est'os por li tre valor'a, kaj ankaŭ por mi'a frat'o Dingir.

Lemuel tiam re'memor'is la fremd'ul'o'n, kiu akompan'is li'n kaj Omar'o'n sur part'o de la voj'o de Padar al Betraĥ. Post moment'a medit'o li pet'is la reĝ'a'n kurac'ist'o'n prokrast'i la dis'vast'ig'o'n de la nov'aĵ'o ĝis la vesper'o. — Ebl'e, — li al'dir'is, — mi vol'os far'i uz'o'n el mi'a el'trov'o por mi'a'j propr'a'j cel'o'j, antaŭ ol ĝi dis'kon'iĝ'os.

Ĉapitr'o XXI

Zalmuna batal'as kontraŭ la ĉef'pastr'o'j

Zalmuna kaj la reĝ'in'o si'n re'tir'is en la urb'dom'o'n de la unu'a, sen la sci'o de iu en la palac'o, por sen'ĝen'e inter'konsil'iĝ'i pri la konfuz'a stat'o, en kiu ĉio trov'iĝ'is; por evit'i la reĝ'o'n; kaj fin'e, por atend'i raport'o'n de Ilu-ittia. Jam vesper'iĝ'is, kaj la komplez'em'a Hiksos'o ankoraŭ ne ven'is. La vir'in'o'j rigard'is unu la ali'a'n mal'trankvil'e de temp'o al temp'o. Ili'a'j kor'o'j est'is tro prem'it'a'j por inter'parol'o; kaj silent'o reg'is en la ĉambr'o dum kelk'a temp'o. Fin'e paŝ'o'j aŭd'iĝ'is en la koridor'o, kaj, moment'o'n post'e, la atend'it'a vir'o dis'ig'is la pez'a'j'n pord'o'kurten'o'j'n, kaj en'ven'is. Facil'e riverenc'ant'e kun la plaĉ'a rid'et'o, kiu mal'oft'e for'las'is li'a'n al'log'a'n vizaĝ'o'n, li dir'is:

— Vol'u pardon'i, vi'a'j sinjor'in'a'j moŝt'o'j, ke mi mal'fru'as. Ĉiu moment'o de la tag'o est'is prem'okup'it'a kaj sort'o'plen'a. Kaj nun la reĝ'o atend'as mi'n post mal'pli ol unu kaŝbuo; do mi dev'as rapid'i super mi'a long'a raport'o. Vol'u do aŭskult'i. Kiam mi vid'is mi'a'n reĝ'a'n sinjor'o'n post la aŭdienc'o, kiu'n li don'is al Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, mi trov'is li'n en furioz'a humor'o, kaj en la komenc'o tre mal'babil'em'a. Sed iom post iom prosper'is al mi el'tir'i el li la tut'a'n afer'o'n. Nu, la batal'o komenc'iĝ'is; kaj bedaŭr'ind'e en la unu'a lukt'o la reĝ'o est'is dev'ig'at'a ced'i lok'o'n. Vi jam sci'as, ke, malgraŭ ĉiu'j antaŭ'zorg'o'j, la ĉef'pastr'o'j el'trov'is la kaŝ'ej'o'n de Omar kaj send'is al ĝi du'on'rot'o'n el si'a propr'a gvardi'o, supoz'ebl'e kun ordon'o per'fort'e en'ir'i kaj mort'ig'i ni'a'n amik'o'n. En tio ili mal'sukces'is. Ili kred'ebl'e est'us sukces'int'a'j, se ne al'ven'us ĝust'a'temp'e bel'a knab'in'o, rajd'ant'a sur sam'e bel'a azen'o. Ŝi avert'is la reĝ'a'n gvardi'o'n. Nu, Ilu-ulba kaj Ŝankhatum rekt'e postul'is, ke la reĝ'o don'u al ili leter'o'n al Padan-Rimmu, ordon'ant'a'n al li trans'don'i Omar'o'n en ili'a'j'n man'o'j'n. Ili prezent'is Omar'o'n kiel tre'eg'e danĝer'a'n mal'amik'o'n de la di'o'j, efektiv'e kiel fanatik'ul'o'n, kiu posed'as sci'o'n pri dokument'o'j rilat'ant'a'j al kelk'a'j plan'o'j kaj far'o'j de la ĉef'pastr'a kolegi'o, “inspir'it'a'j de la di'o'j mem”, por el'radik'ig'i la Jehova-kult'o'n en la land'o Uc. Laŭ la pretend'it'a, ne'tuŝ'ebl'a rajt'o de la kolegi'o ili kondamn'is Omar'o'n al mort'o, ne nur pro tio, sed ankaŭ pro li'a arogant'ec'o kaj li'a mal'pi'ec'o am'ind'um'i alt'a'n pastr'in'o'n, si'n dediĉ'int'a'n al Iŝtar.

Dir'ant'e tio'n, Ilu-ittia mult'signif'e ek'rigard'is Zalmunan, kiu kompren'is la alud'o'n, kaj pal'iĝ'is. Ilu-ittia daŭr'ig'is: — En la komenc'o la reĝ'o furioz'iĝ'is kaj mal'konsent'is. Li eĉ pli furioz'iĝ'is, kiam Ŝankhatum sen'pasi'e sci'ig'is li'n, ke, en okaz'o de mal'konsent'o, la ĉef'pastr'a kolegi'o uz'os rimed'o'j'n de'tron'ig'i la Kasidan dinasti'o'n. Koler'a argument'ad'o sekv'is. Long'e la reĝ'o nobl'e kontraŭ'star'is, ne nur ĉar li klar'e vid'is la grav'eg'a'j'n sekv'o'j'n de ced'o, sed ankaŭ ĉar li'a tut'a reĝ'a anim'o kun abomen'o for'pel'is la pens'o'n, tiel ofer'i al ili vir'o'n, kiu trov'is plaĉ'o'n en li'a'j okul'o'j. Tamen, mi'a'j sinjor'in'o'j, fin'e, post lert'a al'vok'o de Ilu-ulba al prudent'o kaj pi'ec'o kaj al respekt'o antaŭ la honor'o de la di'o'j ktp., la reĝ'o sent'is si'n dev'ig'at'a ced'i. Efektiv'e, aŭ pretekst'e, la reĝ'o ced'is al pet'o, ne al minac'o. Ĉiu'okaz'e tio est'as tre'eg'e bedaŭr'ind'a, sed tiam, konsider'e ĉiu'j'n cirkonstanc'o'j'n, ne'evit'ebl'a.

Zalmuna est'is eksplod'ont'a de indign'o, sed, ek'vid'ant'e dolor'plen'a'n kaj pet'eg'a'n rigard'o'n en la okul'o'j de la reĝ'in'o, ŝi si'n de'ten'is. Ilu-ittia rimark'is kaj kompren'is ĉi tiu'n inter'ŝanĝ'o'n de rigard'o'j, kaj plu'e parol'is:

— Antaŭ unu kaŝbuo kaj du'on'o la reĝ'o send'is la postul'it'a'n leter'o'n al Ŝankhatum, sed mi tre bedaŭr'as, ke li tio'n far'is tiel sen'prokrast'e; ĉar mi ĵus sci'iĝ'is, ke prosper'is al Tatnaj far'i el'trov'o'n, kiu ebl'e re'met'os la tut'a'n afer'o'n en la fand'uj'o'n, kaj esper'ebl'e el'ven'ig'os ĝi'n en stat'o pli oportun'a por la reĝ'o. — Post moment'a, impres'a paŭz'o li dir'is grav'e: — Uzibitum ne mort'ig'is si'n mem. Li'a'j koleg'o'j, Ilu-ulba kaj Ŝankhatum mort'ig'is li'n, dum li est'is sub epilepsi'a atak'o; kaj pend'ig'is li'n de trab'o en la vest'ej'o, por ŝajn'ig'i, ke li mort'ig'is si'n mem.

La du sinjor'in'o'j salt'e lev'iĝ'is de la divan'o'j ĉe la unu'a'j vort'o'j de la kort'eg'an'o kun ek'kri'o'j de surpriz'o kaj terur'o. Ambaŭ tuj kompren'is la grav'a'j'n sekv'o'j'n de tia el'trov'o, pri kiu'j Ilu-ittia alud'is.

— Ne'kred'ebl'a rakont'o, Ilu-ittia! — ek'kri'is la reĝ'in'o.

Sam'temp'e Zalmuna dir'is kun flam'a'j okul'o'j:

— Do, la batal'o komenc'iĝ'is. Bon'e, ni tri kun'e batal'u.

La Hiksos'o re'pren'is la parol'o'n:

— Pri la fakt'o'j ne pov'as ekzist'i dub'o'j. La nun'a stat'o de la kadavr'o klar'e montr'as, ke la mort'o okaz'is, dum Uzibitum ankoraŭ est'is sub la atak'o. Plu'e, templ'o'serv'ist'o, okaz'e en'ir'ant'e la vest'ej'o'n, nur mal'mult'a'j'n minut'o'j'n post la el'ir'o de Ilu-ulba kaj Ŝankhatum, ek'vid'is la mal'feliĉ'ul'o'n pend'ant'a'n per ŝnur'o de plafon'a trab'o. Li est'is tiel konstern'it'a, ke mank'is al li sufiĉ'e da prudent'o, por de'pren'i la vir'o'n. Ebl'e li tiam pov'us sav'i li'a'n viv'o'n. Hom'o ĵus sufer'int'a de epilepsi'aĵ'o, ne est'as en la daŭr'o de long'a temp'o en sufiĉ'e konsci'a stat'o, por pend'ig'i si'n.

Tiam sekv'is detal'a pri'skrib'o pri la cirkonstanc'o'j, kiu'j'n Tatnaj raport'is al Ilu-ittia, kaj kiu'j'n ripet'i ne est'as bezon'e.

Zalmuna kaj la reĝ'in'o aŭskult'is kun la plej viv'a interes'o: la pastr'in'o esplor'demand'is si'n, kia'n person'a'n uz'o'n ŝi pov'os far'i el la nov'aĵ'o; kaj la reĝ'in'o mal'trankvil'e pri'pens'is, ĉu ŝi'a edz'o nun kuraĝ'us kapt'i la okaz'o'n, por detru'i la hered'a'n potenc'o'n de la Sumera hierarki'o; aŭ ĉu ŝi mem dev'os pen'i okaz'ig'i ili'a'n fal'o'n.

Ne'long'e post la fin'o de la raport'o de Ilu-ittia, la reĝ'in'o re'ir'is al la palac'o, port'at'e de kvar lake'o'j en ŝirm'il'ferm'it'a port'il'o, kaj akompan'at'e de si'a am'ant'o. Tuj kiam ili est'is for, Zalmuna rapid'is al la palac'o de Ŝankhatum, kiu ne est'is tre mal'proksim'e de ŝi'a loĝ'ej'o. En kelk'a distanc'o sekv'is ŝi'n la du dik'a'j eŭnuk'o'j. Ŝi'a kor'o bat'is furioz'e. Du fort'a'j emoci'o'j inter'batal'is en ĝi, kaj preskaŭ dis'ŝir'is ĝi'n: du'on'frenez'a tim'o pro la sort'o de Omar, kaj ne'difin'ebl'a terur'o ĉe la pens'o, ke, per minac'o mal'kovr'i la krim'o'n de la ĉef'pastr'o'j — por dev'ig'i ili'n ced'i rilat'e al Omar — ŝi kaŭz'os definitiv'a'n romp'iĝ'o'n de ĉiu'j inter'rilat'o'j kun la religi'a'j aŭtoritat'o'j de la land'o, kaj por ĉiam detru'os si'a'n pastr'in'a'n karier'o'n. Sed ju pli ŝi al'proksim'iĝ'is al la cel'o de si'a vojaĝ'et'o, des mal'pli terur'a aspekt'is ĉi tiu last'a pens'o. Tio'n kaŭz'is vic'o da konsider'o'j, kiu'j ĝis tiam ankoraŭ ne al'pren'is en ŝi'a mens'o tre preciz'a'j'n form'o'j'n, sed kiu'j nun subit'e re'ven'is al ŝi en la memor'o'n kun unu'ig'it'a'j fort'o'j. La ĉef'a'j konsider'o'j est'is la jen'a'j: ŝi'a mal'sukces'o eĉ sku'et'i la fid'o'n de Ijob; kaj li'a subit'a kaj ekster'ordinar'a prosper'o tuj post li'a re'san'iĝ'o; dub'o pri tio, ĉu la terur'a sort'o'bat'o, kiu'n ŝi fal'ig'is sur Omar'o'n, kaj li'a pasi'a am'o al ŝi ver'e iel ŝancel'is li'a'n fid'o'n al Jehova; la el'star'a, ne'ignor'ebl'a nobl'ec'o de Ijob, de Omar, Adaha kaj Hamul, kies laŭd'o'n Ilu-ittia ne pov'is sufiĉ'e pri'kant'i; fin'e ŝi ne pov'is ne viv'e sent'i, ke tiu nobl'ec'o de an'o'j de la mal'estim'at'a kult'o akr'e kontrast'as la mal'bon'far'o'j'n de la ĉef'pastr'o'j, ŝi'a'j'n propr'a'j'n far'o'j'n, kaj la abomen'a'n mal'lojal'ec'o'n de Ajla kaj Nupta. Ĉu ŝi, pro kun'labor'ad'o kun tia'j hom'o'j, ofer'us la viv'o'n de vir'o, kiu, malgraŭ ŝi'a'j antaŭ'a'j kontraŭ'batal'o'j, nun est'is la idol'o de ŝi'a kor'o? Tamen, la pens'o est'i mal'lojal'a kontraŭ si'a grand'a, ador'at'a di'in'o ankoraŭ terur'is ŝi'n.

Ŝankhatum est'is for de la dom'o. Almenaŭ tiu'n sci'ig'o'n ŝi ricev'is de li'a edz'in'o. Sen'hezit'e do ŝi direkt'is la paŝ'o'n al la dom'eg'o de Ilu-ulba, kiu trov'iĝ'is tut'e apud'e. Ŝi al'ven'is kaj pet'is serv'ist'o'n sci'ig'i al si'a sinjor'o, ke ŝi dezir'as parol'i kun li. Anstataŭ, tamen, atend'i en antaŭ'ĉambr'o, Zalmuna sen'tim'e sekv'is la serv'ist'o'n, kaj en'ir'is ĉambr'o'n, en kiu, en tiu moment'o, Ilu-ulba kaj Aramis, li'a edz'in'o, laŭt'e kaj akr'e diskut'is pri ia famili'a afer'o. Ambaŭ est'is en tre mal'bon'a humor'o, kaj mal'kaŝ'e montr'is mal'plezur'o'n pro la sen'ceremoni'a en'trud'iĝ'o. Precip'e Aramis, kiu sent'ad'is mal'inklin'o'n kontraŭ Zalmuna pro ĵaluz'o, rigard'is ŝi'n tre mal'afabl'e. Zalmuna iom ne'ĝentil'e esprim'is dezir'o'n parol'i kun Ilu-ulba sol'a. Li'a edz'in'o tuj dir'is:

— Mi rest'os ĉi tie.

Zalmuna respond'is kun ia mal'estim'a mal'ŝat'o — alud'e al Ilu-ulba:

— Mi cert'ig'as al vi, Aramis, ke vi hav'as neni'a'n kaŭz'o'n ĵaluz'iĝ'i. Sed ni'a afer'o ne est'as por profan'a'j orel'o'j, kaj ceter'e tre'eg'e urĝ'as.

La pastr'edz'in'o koler'e ripet'is: — Mi rest'os ĉi tie!

Ilu-ulba konfuz'iĝ'is. Mir'o pri la strang'a kondut'o de Zalmuna super'is eĉ li'a'n kresk'ant'a'n koler'o'n. Mal'trankvil'e li si'n demand'is, kia afer'o pov'as instig'i Zir-Nanan tiel arogant'e insist'i pri du'op'a inter'parol'o kun li. Li sub'ten'us la edz'in'o'n, se li ne ĵus mal'pac'us kontraŭ ŝi. La scen'o est'is mal'edif'a, kaj por ĉes'ig'i ĝi'n, li dir'is mal'bon'humor'e, sed kun tiom da dign'o, kiom li pov'is kolekt'i:

— Bon'e, Zir-Nana, ni ir'u en mi'a'n privat'a'n sankt'ej'o'n.

Aramis tuj dir'is kun malic'a mok'rid'et'o:

— Nu, por ke vi ne mal'sankt'ig'u la sankt'ej'o'n, mi prefer'e el'ir'os. Inter'parol'u do ĉi tie.

Ĵet'ant'e al la pastr'in'o rigard'o'n, plen'a'n de mal'am'o, ŝi el'ir'is.

Tuj kiam la pez'a'j pord'o'kurten'o'j re'ferm'iĝ'is post Aramis, Zalmuna si'n turn'is al Ilu-ulba, kiu post'rigard'is la el'ir'ant'a'n edz'in'o'n kun mien'o, esprim'ant'a koler'o'n, hont'o'n kaj antaŭ'tim'o'n.

— Ĉu vi jam for'send'is la leter'o'n de la reĝ'o al la arb'ar'a ĉas'dom'o? — ŝi demand'is subit'e.

— Jes, ar'o da gvardi'an'o'j for'ir'is antaŭ unu kaŝbuo.

— Kun kia'j instrukci'o'j?

— Ver'e, Zir-Nana, vi'a kondut'o strang'a mal'facil'ig'as al mi, eĉ en mi'a propr'a dom'o, respond'i al vi kun la respekt'o dec'a al ĉef'pastr'in'o!

— Kun kia'j instrukci'o'j, vir'o?!

— Plen'um'i la dekret'o'n de la ĉef'pastr'a kolegi'o, kaj mort'ig'i Omar'o'n, blasfem'ant'o'n de la di'o'j kaj mal'pi'ul'o'n, kiu kapt'is la kor'o'n de pastr'in'o de Iŝtar!

— Ja, kor'o'n, kiu'n vi, sankt'a ĉef'pastr'o, kaj edz'o de ne'bel'a, sed riĉ'a vir'in'o, van'e pen'is kapt'i. Sed mi for'puŝ'ad'is vi'a'j'n naŭz'a'j'n pen'o'j'n. Nun, tuj for'send'u komisi'ist'o'j'n sur la plej rapid'a'j ĉeval'o'j post la gvardi'an'o'j, por nul'ig'i vi'a'j'n instrukci'o'j'n, antaŭ ol est'os tro mal'fru'e.

La furioz'o de la fier'a ĉef'pastr'o far'iĝ'is ne'reg'ebl'a. Li'a rond'a vizaĝ'o purpur'iĝ'is, kaj li'a'j mal'hel'a'j okul'o'j el'ĵet'is fulm'ec'a'j'n rigard'eg'o'j'n al la vir'in'o antaŭ li.

— Vi'a arogant'ec'o, Zir-Nana, trans'paŝ'as ĉiu'j'n lim'o'j'n. Mi ne far'os i'o'n tia'n!

— Tamen, vi far'os, tuj kiam mi rakont'os al vi i'o'n, kiu okaz'is hieraŭ vesper'e.

Zalmuna parol'is ŝajn'e sen ekscit'o, sed kun mord'a akr'ec'o. Ŝi'a vizaĝ'o est'is mort'e pal'a, kaj la man'o, per kiu ŝi apog'is si'n al divan'o, trem'is:

— Aŭskult'u! Vi, Ŝankhatum kaj Uzibitum est'is kun'e en vi'a vest'ej'o en la grand'a templ'o. Vi mal'pac'is. Vi kaj Ŝankhatum akr'e riproĉ'is Uzibitumon pri politik'a'j intrig'o'j. Subit'e Uzibitum ricev'is epilepsi'a'n atak'o'n. Ŝankhatum, pli cerb'o'vigl'a ol vi, tuj sugest'is uz'i la oportun'a'n okaz'o'n ŝajn'ig'i, ke li mort'ig'is si'n mem, kaj pend'ig'i li'n de trab'o sub la plafon'o per li'a propr'a zon'o.

Ilu-ulba pal'iĝ'is, kaj en la daŭr'o de moment'o li'a'j okul'o'j akcept'is vitr'ec'a'n aspekt'o'n pro terur'o. Tamen li pen'is per ĉiu'j fort'o'j si'n reg'i, kaj nun ŝajn'mok'e demand'is:

— Kaj kiu frenez'ul'o rakont'is al vi tia'n fabel'o'n?

— Silent'u! — Kun glaci'ec'a mal'ŝat'o Zalmuna parol'is plu'e. — La ŝnur'o romp'iĝ'is, kaj Ŝankhatum mal'lig'is si'a'n propr'a'n zon'o'n, kiu'n vi ambaŭ uz'is. La romp'it'a zon'o de Uzibitum trov'iĝ'as en la nun'a moment'o en kest'o en angul'o de la vest'ej'o, kaŝ'it'a per vest'aĵ'o'j. Silent'u, ĝis mi fin'os! Ir'u kaj mal'ferm'u la buŝ'o'n de la mort'ig'it'o, kaj vi trov'os, ke la mal'feliĉ'ul'o mord'is al si la lang'o'n. Ebl'e ankoraŭ trov'iĝ'as sang'a ŝaŭm'o en li'a buŝ'o. Plu'e, rigard'u li'a'j'n man'o'j'n, li'a'j'n pied'o'j'n, li'a'j'n supr'e'n'turn'it'a'j'n okul'glob'o'j'n. Ĉio indik'as epilepsi'a'n atak'o'n. Hom'o en li'a stat'o ne pov'as si'n mem pend'ig'i. En la daŭr'o de mult'e da hor'o'j post'e li ne kapabl'as tio'n far'i.

Kvankam la vizaĝ'o de Ilu-ulba nun aspekt'is cindr'ec'e pal'a; kaj ŝvit'gut'o'j vid'iĝ'is sur li'a frunt'o, tamen li ankoraŭ ne vol'is ced'i en la lukt'o.

— Kiu frenez'ul'o... — li balbut'is.

Sed Zalmuna tuj inter'romp'is li'n, al'pren'ant'e solen'a'n voĉ'ton'o'n:

— Neni'a hom'a okul'o vid'is la mal'nobl'eg'a'n krim'o'n. Nur la ĉie'est'ant'a'j di'o'j ĝi'n vid'is. Plu'a ne'ad'o est'as sen'util'a, Ilu-ulba. Kulp'a'n anim'o'n vi'a vizaĝ'o perfid'as. Rapid'u kaj for'send'u la vir'o'j'n, preĝ'ant'e, ke flug'il'o'j don'iĝ'u al la ĉeval'o'j. Sci'u, ke, se Omar mort'os per la man'o'j de vi'a'j send'it'o'j, morgaŭ maten'e la tut'a urb'o ek'sci'os, kia'manier'e la am'at'a ĉef'pastr'o traf'is la mort'o'n!

En la daŭr'o de kelk'e da moment'o'j la cerb'o de Ilu-ulba, obtuz'ig'it'e de terur'o, mal'kapabl'is labor'i. Tamen per grand'eg'a pen'o li stimul'is si'n. Tiam tra'kur'is li'a'n du'on'frenez'a'n kap'o'n, fulm'o'rapid'e, vic'o da konfuz'a'j demand'o'j kaj furioz'a'j dezir'o'j: ĉu sen'util'e est'as daŭr'ig'i la batal'o'n? Ĉu ver'e Zir-Nana ricev'is tiu'n sci'ig'o'n sen'per'e de la di'o'j? Ĉu ŝi sol'a sci'as pri la mort'ig'o? Aŭ ĉu iu ali'a ĝi'n el'trov'is kaj sci'ig'is ŝi'n? Frenez'a dezir'o ek'kapt'is li'n, ĉio'n risk'i, si'n ĵet'i sur la antaŭ'e am'at'a'n, sed nun mal'am'eg'at'a'n vir'in'o'n, kaj, silent'ig'ant'e ŝi'n por ĉiam, ebl'e mal'help'i dis'kon'ig'o'n de la sekret'o.

Zalmuna diven'is li'a'j'n pens'o'j'n. Spit'ant'e la mem'kondamn'it'a'n mal'kuraĝ'ul'o'n, ŝi dir'is:

— Sen'util'e est'as, Ilu-ulba, pen'i mort'ig'i ankaŭ mi'n. Ekster'e star'as du el mi'a'j serv'ist'o'j, fort'muskol'a'j vir'o'j, tiel al'don'it'a'j al mi, kiel am'ant'o'j.

Sen plu'a argument'ad'o Ilu-ulba konsent'is tuj for'send'i du fid'ind'a'j'n vir'o'j'n, kvankam li tre tim'is, ke jam est'os tro mal'fru'e. La pli'fru'ec'o de la unu'a send'it'ar'o kaj la sever'a'j instrukci'o'j don'it'a'j al ĝi est'is mal'esper'ig'a'j.

Emfaz'e ripet'int'e la minac'o'n, ke ŝi nepr'e mal'kovr'os al la mond'o ili'a'n krim'o'n, en la okaz'o se Omar est'os mort'ig'it'a, Zalmuna el'ir'is kaj, sekv'at'e de la du si'n'don'em'a'j serv'ist'o'j, re'ven'is hejm'e'n.

Tuj kiam Zalmuna est'is sol'a en si'a propr'a buduar'o, grand'a sen'ripoz'ec'o kapt'is ŝi'n. Konsider'int'e, sur la voj'o hejm'e'n, la situaci'o'n, en kiu ŝi si'n trov'is rilat'e al ĉio, kiu konsist'ig'ad'is ŝi'a'n ĝis'nun'a'n viv'o'n, kaj kon'ant'e nun la ver'a'j'n karakter'o'j'n de la vir'o'j, kun kiu'j ŝi plen'kor'e labor'ad'is, ŝi ne vol'is las'i la afer'o'j'n flos'i laŭ'flu'e. Ŝi fort'e mal'fid'is Il'u-ulban, kaj neniel pov'is est'i cert'a, ke li efektiv'e jam for'send'is la du'a'n komunik'o'n al la arb'ar'a ĉas'dom'o. La mort'ig'em'a rigard'o, kiu'n ŝi ricev'is el la okul'o'j de la vir'o, kiu iam al'trud'is al ŝi si'a'n am'o'n, sed kiu nun mal'am'eg'is ŝi'n, kaj li'a preskaŭ mal'esper'a situaci'o ig'is ŝi'n tim'i, ke li far'os atenc'o'n kontraŭ ŝi'a viv'o antaŭ la morgaŭ'a maten'o, prefer'e ol risk'i cert'a'n kaj plen'a'n ruin'iĝ'o'n de si'a tut'a karier'o. Tiam ven'is al ŝi la pens'o, ke ebl'e Padan-Rimmu dub'os pri la aŭtentik'ec'o de la reĝ'a leter'o, aŭ mal'vol'os plen'um'i la ordon'o'n, aŭ dezir'os prokrast'i ĝi'a'n plen'um'o'n. Tuj do ŝi decid'iĝ'is sen plu'a mal'ŝpar'o de temp'o for'rapid'i mem al la ĉas'dom'o. Ŝi ne klar'e sci'is, kio'n ŝi far'os tie, nek kio'n ŝi dir'os al Omar, se feliĉ'e li ankoraŭ est'as viv'a. Tio'n, ŝi pens'is, ŝi pov'os pri'pens'i sur la long'a voj'o.

Mal'pli ol unu hor'o'n post'e, Zalmuna rajd'is sur verv'a ĉeval'o, ne're'kon'ebl'e vual'it'e, tra jam sen'hom'a'j strat'o'j de la grand'a urb'o. Post ŝi rajd'is, en mal'grand'a distanc'o, ŝi'a'j fidel'o'j eŭnuk'o'j, arm'it'a'j kvazaŭ por batal'o. Sed unu foj'o'n plu la kalkul'em'a vir'in'o erar'is. Ŝi mal'ĝust'e taks'is la danĝer'o'j'n de nokt'a vojaĝ'o en temp'o de naci'a mal'trankvil'o kaj politik'a konfuz'ec'o. Neni'u el la tri hom'o'j hav'is tre preciz'a'n sci'o'n pri la voj'o al la ĉas'dom'o, kaj, pen'ant'e evit'i la ĉef'voj'o'j'n, ili erar'iĝ'is en unu el la dis'a'j antaŭ'urb'o'j*. Voj'ir'int'e en la daŭr'o de pli ol unu hor'o en mal'ĝust'a direkt'o, ili est'is dev'ig'at'a'j si'n re'turn'i kaj re'ir'i laŭ post'e'sign'o'j kaj orient'il'o'j.

Zalmuna, kiu okaz'e iom apart'iĝ'is de si'a eskort'o, subit'e aŭd'is post si tumult'a'n bru'o'n. La du vir'o'j est'is atak'it'a'j de du'on'rot'o da soldat'o'j, kiu'j gard'is por la reĝ'a parti'o la ĉef'a'j'n ŝose'o'j'n komunik'ig'ant'a'j'n la grand'a'n urb'o'n kun la ekster'a mond'o. La rond'a'j, sen'barb'a'j vizaĝ'o'j de la arm'it'a'j eŭnuk'o'j kaŭz'is suspekt'o'n, ke ili est'as El'amid'o'j, ir'ant'a'j al Babel, por pli'grand'ig'i la parti'an'ar'o'n de la ĉef'pastr'o'j. Ĉar ili ne pov'is, aŭ ne vol'is, far'i kred'ind'a'n klar'ig'o'n pri la cel'o de si'a nokt'a vojaĝ'o, la rot'estr'o ordon'is arest'i ili'n. Tio'n la fidel'a'j serv'ist'o'j fort'e pen'is mal'help'i, kaj furioz'a batal'o okaz'is. La subit'a bru'o ek'tim'ig'is la ĉeval'o'n de Zalmuna kaj ne'reg'ebl'e for'kur'ig'is ĝi'n. Unu el la soldat'o'j, ek'vid'ant'e la for'galop'ant'a'n figur'o'n, send'is post ĝi sag'o'n kun la intenc'o traf'i la best'o'n, kaj mal'help'i la for'kur'o'n. La sag'o est'is bon'e cel'it'a kaj en'fiks'iĝ'is en la post'aĵ'o de la ĉeval'o. La vund'it'a best'o ankoraŭ pli terur'iĝ'is kaj frenez'e salt'is trans fos'o'j'n kaj kur'eg'is tra kamp'o'j. Okaz'e traf'int'e ŝose'o'n, ĝi galop'is dum kelk'a temp'o laŭ ĝi'a mez'o.

Zalmuna ten'eg'is si'n per ambaŭ man'o'j je la sel'o kaj per streĉ'o de ĉiu'j fort'o'j feliĉ'e konserv'is si'a'n pozici'o'n. Sed iom post iom la rapid'ec'o de la ĉeval'o mal'pli'iĝ'is de dolor'o kaj sang'o'perd'o; kaj ĝi'a'j paŝ'o'j far'iĝ'is pli ŝancel'iĝ'a'j kaj trem'a'j.

La nokt'a mal'lum'o nun komenc'is ced'i al maten'a krepusk'o. Arb'et'aĵ'o'j kaj ali'a'j objekt'o'j akcept'is fantom'ec'a'j'n aspekt'o'j'n. Tim'o kapt'is la kor'o'n de la vir'in'o. De mal'antaŭ ĉiu'j mal'hel'a'j, mister'e aspekt'ant'a'j sen'form'aĵ'o'j ŝajn'e ek'aper'is atak'ont'o'j, kontraŭ'ul'o'j, kiu'j vol'is mal'sukces'ig'i ŝi'a'n cel'o'n. Ne long'e post'e Zalmuna al'proksim'iĝ'is al la voj'o'fork'o, kie jam du scen'et'o'j de ni'a histori'o lud'iĝ'is. Ne'decid'em'e kaj nerv'e ŝi brid'is la ĉeval'o'n, kaj ĉirkaŭ'rigard'is, ne sci'ant'e, kie ŝi si'n trov'as, nek kio'n ŝi dev'as far'i. Ŝi'a kor'o est'is pez'a; kaj de temp'o al temp'o nerv'a tim'o trans'ir'is en obtuz'a'n sen'esper'ec'o'n aŭ akr'a'n mal'dolĉ'ec'o'n de la spirit'o pro ŝi'a sort'o.

Subit'e Zalmuna vid'is figur'o'n de vir'o, kvazaŭ el'paŝ'ant'a'n el la griz'a mal'lum'o. La vir'o al'proksim'iĝ'is tre mal'rapid'e al la voj'o'fork'o. Li'a kap'o, kovr'it'a per kapuĉ'o, est'is klin'it'a antaŭ'e'n, kaj pez'e li apog'is si'n sur long'a'n baston'o'n. Li aspekt'is kiel lac'a mal'jun'ul'o en profund'a, mal'gaj'a en'pens'ec'o. Kred'ebl'e li preter'pas'us, ne rimark'int'e la vir'in'o'n, se la sen'fort'ig'it'a ĉeval'o en tiu moment'o ne ek'tim'iĝ'us ĉe la ne'atend'it'a, fantom'o'simil'a aper'aĵ'o. Ĝi flank'e'n'salt'is, ŝancel'iĝ'is kaj fal'is, ter'e'n ĵet'ant'e la rajd'ant'in'o'n. Vek'iĝ'int'e el si'a mal'gaj'a medit'o, la vir'o tuj al'kur'is, por help'i al la mal'feliĉ'a vir'in'o. Li far'is tio'n kun pli grand'a vigl'ec'o, ol li'a kaduk'a mien'o supoz'ig'us ebl'a. Zalmuna ricev'is nur el'artik'iĝ'o'n de pied'o kaj fort'a'n sku'o'n.

— Dank'o'n al vi, bon'ul'o, — ŝi dir'is, — feliĉ'e mi ne fal'is sub la ĉeval'o'n. Sed unu pied'o fort'e al mi dolor'as. Bedaŭr'ind'e pere'o al'rigard'as mi'a'n best'o'n. Nokt'a'j voj'o'rab'ist'o'j vund'is ĝi'n per sag'o... kiu... ho! — ŝi ek'kri'is kun sign'o'j de terur'eg'o, — Lemuel!

— Jes, Zalmuna, ali'nom'it'a Zir-Nana, — respond'is la mal'jun'ul'o, rigard'ant'e la vir'in'o'n kun larm'e mal'sek'a'j okul'o'j, — jes, mi est'as Lemuel, la mal'estim'at'a kolport'ist'o, kies sang'o'n vi soif'is, kaj pens'is est'i verŝ'int'a. Jes, mi viv'as, Zalmuna. La vir'o, kiu'n vi mort'ig'is, est'is Hagaj, mi'a serv'ist'o. Nobl'e li ofer'is si'a'n viv'o'n, por sav'i mi'a'n.

Pas'is moment'o'j, dum kiu'j Lemuel vid'ebl'e pen'is reg'i profund'a'n emoci'o'n. Post'e li parol'is plu'e per voĉ'ton'o, en kiu esprim'iĝ'is sam'temp'e akr'a anim'dolor'o, abomen'o kaj furioz'o.

— Sed, diabl'in'o, bon'e prosper'is al vi mort'ig'i vi'a'n viktim'o'n, vir'o'n, kies pied'o'n lav'i ind'as nek vi nek vi'a'j kun'krim'ul'o'j.

— Kio? — ek'kri'is Zalmuna kun trem'ant'a voĉ'o, — ĉu Omar ver'e est'as mal'viv'a? Parol'u!

— Jes, vi'a'j send'it'o'j, aŭ la send'it'o'j de la ĉef'pastr'o'j, mort'ig'is li'n antaŭ kaŝbuo kaj du'on'o. Mal'feliĉ'e mi al'ven'is tro mal'fru'e por mort'i kun'e kun li. Ir'u for, do, mal'virt'ul'in'o, kaj ĝu'u la triumf'o'n de vi'a venk'o! Aŭskult'u tamen. Per ĉi tiiu baston'o mi pov'us frakas'i vi'a'n kap'o'n, aŭ per ĉi tiu ponard'o mi pov'us el'tranĉ'i tiu'n mal'nobl'a'n kor'o'n vi'a'n. Sed mi sci'as, ke la Etern'ul'o viv'as; kaj al Li prefer'e mi las'os la venĝ'o'n al la mort'ig'int'o'j de Li'a serv'ist'o.

Zalmuna nur du'on'e aŭskult'is la furioz'a'n riproĉ'o'n de Lemuel, kiu torent'o'simil'e el'verŝ'iĝ'is el li'a tro'ŝarĝ'it'a kor'o. Konstern'it'e kaj ŝancel'iĝ'ant'e ŝi serĉ'is per la man'o'j apog'o'n, kvazaŭ ŝi tim'as sven'i. Ekscit'it'e ŝi inter'romp'is li'n:

— Vi erar'as, Lemuel; vi erar'as. Ver'e, mi rapid'is al la ĉas'dom'o, por sav'i li'n, se ebl'e. Mi ja pasi'e am'as li'n, kaj jam risk'is ĉio'n, ĉio'n ŝat'ind'a'n en la mond'o, por sav'i li'n.

Kun tranĉ'a mal'estim'o Lemuel re'dir'is:

— Ne parol'u pri am'o, mal'nobl'ul'in'o! La vort'o mal'sankt'iĝ'as en vi'a buŝ'o. Mi sci'as, ke de kelk'a temp'o vi ĉirkaŭ'volv'is li'a'n honest'a'n kor'o'n kiel vipur'o. Vipur'o vi ja est'as!

— Vi mal'just'e juĝ'as mi'n, vi, nokt'a ŝtel'ist'o!

— Jes, Zalmuna, por sav'i kar'a'n amik'o'n el la ret'o de mal'virt'a vir'in'o, mi pas'ig'is kelk'e da nokt'a'j hor'o'j en vi'a skrib'ej'o. Jes, mi ŝtel'is dek'du'o'n da cilindr'o'j, por mal'kovr'i vi'a'n idol'an'ec'o'n, kaj por tir'i en la tag'lum'o'n vi'a'j'n intrig'o'j'n okaz'ig'i la spirit'a'n pere'o'n de Ijob kaj de ali'a'j ador'ant'o'j de la Etern'ul'o. Ĉu mi mal'just'e vi'n juĝ'as, vipur'o, sci'ant'e, kia'manier'e vi kaŭz'is la mort'o'n de Amtelaj kaj de ŝi'a'j fil'et'o'j; sci'ant'e, ke vi konspir'is, kun'e kun vi'a'j spion'in'o'j, Ajla kaj Nupta, dis'prem'ig'i per plu'a'j kor'dolor'o'j la fid'o'n de Omar al li'a Di'o? Vi'a kor'o est'as putr'a abism'o de mal'virt'o.

Moment'o'n Lemuel paŭz'is, kaj post'e mok'e daŭr'ig'is:

— Kaj ĉio'n ĉi tio'n, por pli'vast'ig'i la regn'o'n de vi'a'j di'aĉ'o'j. Vi kaj la ĉef'pastr'o'j est'as ver'e ind'a'j reprezent'ant'o'j de di'o'j, kiu'j est'as neni'o, krom est'aĵ'o'j, kiu'j iam est'is mort'em'ul'o'j, pek'o'plen'a'j, kiel vi mem. Nobl'a'j di'o'j, en ver'o, kiu'j bezon'as tia'j'n serv'ist'o'j'n! Vi kaj vi'a'j kun'krim'ul'o'j pen'eg'is detru'i mi'n, sed mi ankoraŭ ne fin'is mi'a'n labor'o'n. Van'a est'as la frenez'a pen'o de la pastr'o'j eksterm'i la kred'o'n al Jehova. La viv'ant'a Di'o, kiu am'as la just'ec'o'n kaj la virt'o'n, fin'e detru'os Si'a'j'n mal'amik'o'j'n. Sci'u, vir'in'o, morgaŭ maten'e, antaŭ ol la butik'o'j mal'ferm'iĝ'os, ĉiu'j bub'aĉ'o'j en Babel sci'os, ke la sankt'ul'o'j Ŝankhatum kaj Ilu-ulba mal'nobl'e mort'ig'is si'a'n koleg'o'n Uzibitum, dum li est'is sub epilepsi'a atak'o. Jes; mi, mal'estim'at'a komerc'ist'o, tio'n el'trov'is. El du'dek'o da apart'a'j lok'o'j la nov'aĵ'o dis'kur'os kiel fajr'o en sek'a herb'ej'o.

Zalmuna, terur'it'e, rigard'is du'on'frenez'e antaŭ si. Per ambaŭ man'o'j ŝi prem'is al si la febr'a'j'n tempi'o'j'n, kaj ĝem'is. Forges'ant'e si'a'n el'artik'ig'it'a'n pied'o'n, ŝi si'n turn'is, kred'ebl'e por for'kur'i, sed el'ig'is dolor'kri'o'n, kaj preskaŭ fal'is ter'e'n. Tuj Lemuel rapid'is sub'ten'i ŝi'n, kaj kun jam mal'sever'a voĉ'ton'o dir'is:

— Vi ne pov'as re'ir'i sen help'o, Zalmuna. En la plej proksim'a tend'o loĝ'as di'o'tim'a'j hom'o'j. Ili fleg'os vi'n kaj ven'ig'os vi'n hejm'e'n.

— Ne! — ek'kri'is Zalmuna mal'esper'e, — mi ne vol'as est'i fleg'at'a de ili!

— Ne est'os neces'e, — Lemuel respond'is sarkasm'e, — ĉar jen ven'as Padan-Rimmu, kiu sen'dub'e kun plezur'o lev'os vi'n sur si'a'n ĉeval'o'n, kaj ten'os vi'n en la brak'o'j.

Dir'int'e tio'n, Lemuel si'n turn'is, rapid'paŝ'e for'ir'is, kaj baldaŭ mal'aper'is en apud'a arb'ar'o.

Ĉapitr'o XXII

La fin'o de la intrig'o'j

La mister'a “atmosfer'o”, kiu'n est'ig'is la nov'aĵ'o pri la supoz'it'a si'n'mort'ig'o de Uzibitum, ankoraŭ pez'e pend'is super la vast'a urb'o Babel, la sekv'ant'a'n maten'o'n, kiam la ordinar'a aktiv'ec'o sur la strat'o'j re'komenc'iĝ'is.

Subit'e nov'a fam'o mister'e dis'vast'iĝ'is, sam'temp'e el mult'a'j divers'a'j part'o'j de la urb'o: unu'e flustr'it'a'j alud'o'j; post'e pli laŭt'a'j oni'dir'o'j; kaj fin'e ne'dub'ebl'a fakt'o, akompan'at'a de ĉiu'j spiro'halt'ig'a'j detal'o'j. Preskaŭ neni'u sci'is, kiel far'iĝ'is, ke post ne pli ol unu hor'o la terur'a nov'aĵ'o re'son'ad'is de la plej kviet'a'j kort'o'j en la centr'o de la urb'eg'o ĝis la plej mal'proksim'a'j antaŭ'urb'o'j, nom'e, ke la bedaŭr'ind'a, sankt'a ĉef'pastr'o Uzibitum ne mort'ig'is si'n mem, sed ke li est'is mal'nobl'eg'e mort'ig'it'a de si'a'j koleg'o'j, la hered'a'j ĉef'pastr'o'j Ilu-ulba kaj Ŝankhatum! Antaŭ ol pas'is plu'a hor'o, la publik'a'j plac'o'j, precip'e la plac'o'j antaŭ la templ'o'j kaj palac'o'j, bol'is per ekscit'it'a'j popol'amas'o'j.

La ekscit'ec'o de la pas'int'a tag'o est'is grand'a, sed kompar'e sen'bru'a pro la profund'a dolor'o sub'kuŝ'ant'a ĝi'n. La nun'a'n tumult'o'n karakteriz'is flam'a, minac'a indign'o. Ekster'ordinar'e est'is vid'i, kun kia volont'ec'o la vulgar'ul'o'j kred'is la mal'bel'a'n fam'o'n. Ŝajn'is, ke la solv'o de la mister'o, kvankam terur'a, iom mal'ŝarĝ'is al ili la kor'o'n. La si'n'ten'o de la popol'o ankaŭ en'lum'ig'is ĝi'a'n respekt'eg'o'n al la vir'o, kiu si'n lev'is el ĝi'a mez'o ĝis la plej alt'a pozici'o en la land'o, krom la tron'o de la reĝ'o; kaj sam'temp'e ĝi montr'is — kaj per tio mal'ferm'is la okul'o'j'n de mult'a'j — la kaŝ'it'a'n mal'inklin'o'n kontraŭ la fremd'a, hered'a pastr'ar'o.

La konstern'o en la pastr'a'j rond'o'j ne hav'is paralel'aĵ'o'n en la tut'a histori'o de la idol'kult'o. En la reĝ'a palac'o la ekscit'ec'o est'is preskaŭ ne mal'pli grand'a, sed, kompren'ebl'e, brid'it'a de kort'eg'a konven'ec'o. Tiu'j, kiu'j sci'is i'o'n pri la streĉ'it'a'j rilat'o'j inter la reĝ'o kaj la ĉef'pastr'ar'o, tuj furioz'e pri'pens'is la politik'a'j'n sekv'o'j'n de tiu mir'ig'a el'trov'o.

La reĝ'o ricev'is la nov'aĵ'o'n kun miks'it'a'j sent'o'j. Li tuj kompren'is, ke la renvers'it'a'j cirkonstanc'o'j — se la rakont'o efektiv'e est'as ver'a — ne nur for'pren'is al la nun'a hered'a pastr'ar'o la pov'o'n al'milit'i li'n, sed ankaŭ, prezent'as al li la plej oportun'a'n okaz'o'n for'detru'i si'a'j'n person'a'j'n mal'amik'o'j'n, Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, kaj sufiĉ'e re'star'ig'i la firm'ec'o'n de si'a tron'o. Tio de'pren'is pez'a'n ŝarĝ'o'n de li'a kor'o. Tamen la pens'o, puŝ'i la batal'o'n en la kamp'o'n de la kontraŭ'ul'o'j, ankoraŭ tim'ig'is li'n. Ali'flank'e la nov'aĵ'o ĉagren'is kaj mal'trankvil'ig'is li'n. Malgraŭ kelk'a'j ne'bel'a'j karakter'trajt'o'j, la reĝ'o est'is profund'e religi'em'a. Li sincer'e bedaŭr'is, ke vir'o'j, alt'ig'it'a'j al tiu'j ofic'o'j, kaj, laŭ supoz'o, el'star'e sankt'a'j, pov'us ver'e est'i tia'j abomen'a'j krim'ul'o'j. Plu'a konsider'o mal'ĝoj'ig'is kaj mal'trankvil'ig'is li'n: li tim'is, ke la far'it'a el'trov'o mal'pli'grand'ig'os, almenaŭ dum kelk'a temp'o, la simpl'a'n religi'em'o'n de la popol'o, kaj sekv'e, ankoraŭ mal'pli'grand'ig'os la pi'a'n tim'o'n, kun kiu oni rigard'is li'n kiel ter'a'n en'korp'iĝ'o'n de la plej alt'a di'ec'o.

Long'e kaj dolor'e la reĝ'o medit'is sol'a en si'a privat'ej'o, evit'ant'e la ĉe'est'o'n eĉ de si'a'j plej favor'at'a'j konsil'ist'o'j. Li est'is mal'inklin'a mal'kaŝ'i si'a'j'n plej intern'a'j'n sent'o'j'n al iu el ili, des pli, ĉar li nun kun mal'dolĉ'a ĉagren'o bedaŭr'is, ke li, malgraŭ la admon'o'j de si'a pli bon'a mem'o, mal'nobl'e trans'don'is Omar'o'n al tiu'j fanatik'ul'o'j. En tia'j cirkonstanc'o'j la konsil'o'j de liber'pens'ul'o, kiel Ilu-ittia, est'us sen'util'a'j, ebl'e eĉ mal'plaĉ'a'j. Ankoraŭ mal'pli da inklin'o li sent'is, konsil'iĝ'i kun Hamul. Ia strang'a tim'o ek'posed'is li'n, ke la mal'kaŝ'em'o de la preskaŭ super'hom'e saĝ'a Hiksos'o ŝancel'os la fundament'o'n mem de li'a kred'o.

Ju pli long'e la reĝ'o medit'is, des pli mal'trankvil'a kaj mal'ĝoj'a li far'iĝ'is. Fin'e li sopir'eg'is est'i for el ĉiu'j ĉi tiu'j ĉagren'o'j kaj konfuz'o'j. Li vol'is est'i sol'a en ia mal'proksim'a templ'o de Merodaĥ. Ebl'e tie li trov'os, sen'per'e de la di'o mem, inspir'o'n kaj gvid'o'n. Sed tio ja pov'is rest'i nur sopir'o. Kio'n ajn ne'vol'e, li dev'os tuj kaj energi'e ag'i.

Li do lev'iĝ'is, kiam la sun'o jam al'proksim'iĝ'is al la okcident'a horizont'o, kaj el'ir'is el la ĉambr'o, por hav'ig'i al si la plej freŝ'a'j'n nov'aĵ'o'j'n. La koridor'o, konduk'ant'a al tiu privat'a ĉambr'o de la reĝ'o, est'is preskaŭ plen'a de alt'a'j ofic'ist'o'j, kiu'j evident'e atend'is li'a'n el'ven'o'n. Ili aspekt'is mal'gaj'a'j kaj mal'trankvil'a'j, kaj preskaŭ ne kuraĝ'is eĉ flustr'i vort'o'n unu al la ali'a'j. Vid'ant'e, ke la reĝ'o koler'e sulk'ig'as la frunt'o'n, la pli'mult'o el la kort'eg'an'o'j diskret'e si'n re'tir'is en apud'a'j'n koridor'o'j'n aŭ ĉambr'o'j'n. Al la ĉambelan'o kaj al kvar ministr'o'j la reĝ'o ordon'is sekv'i li'n en la aŭdienc'ej'o'n. En'ir'int'e ĝi'n, la reĝ'o tuj sid'iĝ'is sur la tron'o, kaj dir'is:

— Vi'a'j vizaĝ'o'j, ho konsil'ist'o'j, est'as grav'a'mien'a'j. Kio do est'as la last'a nov'aĵ'o?

Unu el la ministr'o'j, vir'o kun fier'a si'n'ten'o, respond'is:

— Marduk don'u al la reĝ'o etern'a'n viv'o'n. La popol'aĉ'o...

Koler'e la reĝ'o inter'romp'is li'n: — Ne nom'u mi'a'n popol'o'n popol'aĉ'o!

La ministr'o profund'e si'n klin'is kaj koler'e mord'is al si la mal'supr'a'n lip'o'n. Kiam li el'rekt'iĝ'is, li'a vizaĝ'o jam montr'is humil'a'n, preskaŭ mild'a'n mien'o'n:

— Vol'u la reĝ'o ordon'i. Flam'a indign'o met'is tiu'n mal'bel'a'n vort'o'n en la buŝ'o'n de vi'a serv'ist'o. La plej mal'alt'a'j klas'o'j de la urb'o, forges'ant'e la ne'taks'ebl'a'j'n ben'o'j'n, per kiu'j la reĝ'o ili'n super'ŝut'ad'as, kuraĝ'as kri'eg'i kaj postul'i, ke la reĝ'o tuj juĝ'u la ĉef'pastr'o'j'n.

Ali'a ministr'o, kuraĝ'ig'it'e de rigard'o de la reĝ'o, dir'is:

— Grand'a est'as la tumult'o, ho reĝ'o; kaj la spirit'o'j de la vulgar'ul'o'j bol'as. Sed tio est'as far'o de agit'ist'o'j. En ĝi vid'iĝ'as la man'o de Dingir, la estr'o de sekret'a societ'o de revoluci'ul'o'j.

La mal'feliĉ'a reĝ'o klin'is la kap'o'n, kaj apog'is la frunt'o'n sur man'plat'o'n, por kaŝ'i la vizaĝ'o'n antaŭ la kort'eg'an'o'j. Dum kelk'e da minut'o'j silent'o reg'is en la ĉambr'o; kaj neni'u kuraĝ'is inter'romp'i la dolor'a'n medit'o'n de la okup'ant'o de la tron'o. Tiam la ĉambelan'o rimark'is mov'iĝ'o'n de la pord'o'kurten'o'j, kaj al'ir'is ili'n sur la pied'pint'o'j.

— Kio est'as? — subit'e demand'is la reĝ'o.

— Al'ven'o de nov'a'j raport'o'j, ho reĝ'o, — respond'is la ĉambelan'o, — la popol'o pen'as per'fort'e en'ir'i la palac'o'n de Ilu-ulba.

La reĝ'o vigl'e lev'iĝ'is kaj koler'e kri'is:

— Tio'n mi ne vol'as toler'i. Melzar, ir'u, ordon'u al la palac'a gvardi'estr'o pret'ig'i taĉment'o'n, por gard'i la pord'eg'o'n de li'a palac'o.

— Mi tre tim'as, vi'a reĝ'a moŝt'o, — Melzar, la ĉef'milit'estr'o, kuraĝ'is dir'i, — ke unu taĉment'o ne sufiĉ'os.

— Send'u du... tri. La leĝ'o de la land'o, kaj mi'a sent'o de just'ec'o ne permes'as, ke mal'util'o traf'u iu'n antaŭ dec'a enket'o kaj laŭ'leĝ'a kondamn'o.

Antaŭ ol Melzar el'ir'is el la aŭdienc'ej'o, la ĉambelan'o en'las'is ĵus al'ven'int'a'n oficir'o'n, kiu, post profund'a riverenc'o, raport'is, ke grand'a amas'o da ekscit'it'a'j hom'o'j kolekt'iĝ'as sur la plac'o antaŭ la reĝ'a palac'o, kaj ke la ĉef'o'j kun bru'a arogant'ec'o postul'as aŭdienc'o'n ĉe la reĝ'o. Apenaŭ fin'iĝ'is la raport'o, en'ir'is en la ĉambr'o'n Ilu-ittia, sen antaŭ'e ricev'it'a permes'o. Tiel grand'a est'is la ekscit'ec'o, kaj tiel ekster'ordinar'a'j la cirkonstanc'o'j, ke ŝajn'e neni'u mir'is pri tio, ke li rekt'e supr'e'n'ir'is la ŝtup'o'j'n antaŭ la tron'o kaj al'parol'is la reĝ'o'n!

— Dec'as, ke vi'a reĝ'a moŝt'o sci'u, — li flustr'is, — Zalmuna mister'e mal'aper'is hieraŭ nokt'e kun'e kun du serv'ist'o'j, la fam'a'j Elam'a'j eŭnuk'o'j. La serv'ist'o'j'n oni trov'is hodiaŭ maten'e mort'ig'it'a'j sur sol'ec'a kamp'o ekster la urb'o; sed neni'a'n post'e'sign'o'n de la sinjor'in'o. Ŝi'a reĝ'in'a moŝt'o est'as ne'konsol'ebl'a kaj plor'eg'as. La reĝ'in'o tim'as, ke ĉi tiu mal'feliĉ'o kaj la krim'o de la ĉef'pastr'o'j ne est'as sen inter'rilat'o.

La nov'aĵ'o kor'tuŝ'is la reĝ'o'n pli profund'e, ol Ilu-ittia antaŭ'vid'is. Li'a vizaĝ'o vid'ig'is akr'a'n dolor'o'n kaj pen'e sub'prem'it'a'n furioz'o'n. Ilu-ittia parol'is plu'e, nun jam pli laŭt'e:

— La tumult'o de la popol'o far'iĝ'as pli danĝer'a de moment'o al moment'o, ho reĝ'o. Ni dev'as tuj ag'i. Se la reĝ'o vol'as, mi al'parol'os la amas'o'n el reĝ'a ĉar'o.

— Tio'n far'u, mi'a fidel'a princ'o, — respond'is la reĝ'o, indik'ant'e per la vort'o “princ'o”, ke li alt'ig'as Il'u-ittian al princ'a rang'o, — sed ne el'met'u vi'n al tro grand'a danĝer'o. Tuj kiam prosper'os al vi trankvil'ig'i la popol'o'n, ven'ig'u la ĉef'pastr'o'j'n ĉi tie'n, sub protekt'a eskort'o, se ili vol'as. Inter'temp'e mi ir'os parol'i al la reĝ'in'o. Kie ŝi est'as?

— En si'a buduar'o, kred'ebl'e.

La reĝ'o kaj Ilu-ittia el'ir'is el la aŭdienc'ej'o, sekv'at'e de mal'bon'vol'a'j rigard'o'j de la kort'eg'an'o'j, kiu'j mal'estim'is la unu'a'n pro li'a ne'decid'em'o, kaj mal'am'is la ali'a'n pro la super'ec'o super ili, kiu'n li ating'is en la reĝ'a konsil'ej'o.

Du'on'hor'o'n post'e el'ir'is el la impon'a pord'eg'o de la reĝ'a palac'o elegant'a ĉar'o, bril'e or'teg'it'a kaj ornam'it'a per mult'e'kolor'a'j juvel'o'j. Du'o da bel'a'j, fort'muskol'a'j ĉeval'o'j ĝi'n tir'is, alt'paŝ'e kaj kun dign'o'plen'a mal'rapid'ec'o. Honor'a eskort'o de reĝ'a'j gvardi'an'o'j akompan'is la vetur'il'o'n. Du lanc'ist'o'j antaŭ'ir'is la ĉeval'o'j'n, kaj dek'du'o da ali'a'j solen'e marŝ'is ĉe ambaŭ flank'o'j. Apud la vetur'ig'ist'o star'is Ilu-ittia parad'e vest'it'a. Sur li'a brust'o pend'is long'a, or'a ĉen'o, indik'ant'a li'a'n princ'a'n rang'o'n. La profund'o'n de la ĉar'o okup'is Hamul, sid'ant'a sur rembur'it'a angul'seĝ'o. Tuj kiam la trankvil'ig'ont'o'j al'proksim'iĝ'is al la popol'amas'o, kiu si'n ten'is je kelk'a distanc'o de la kolos'a'j sankt'figur'o'j, la antaŭ'ir'ant'o'j kri'is:

— Ced'u lok'o'n, Babel'an'o'j, al la reĝ'a ĉar'o. Aŭskult'u la parol'o'n de la reĝ'o per la buŝ'o de la princ'o Ilu-ittia!

Ilu-ittia trankvil'mien'e rigard'is la bol'ant'a'n amas'o'n da hom'o'j, kaj post moment'o ek'parol'is, laŭt'e kaj impon'e:

— Vir'o'j de la grand'a urb'o! Ni'a am'at'a, sankt'a ĉef'pastr'o Uzibitum jam ne viv'as...

Iu en la amas'o ek'kri'is: Mal'nobl'eg'e mort'ig'it'a!

Trankvil'e Ilu-ittia respond'is:

— Kred'ebl'e. Sed la leĝ'o de la grand'a reĝ'o Ĥammu-rab'i dir'as, ke neniu'n oni rigard'u kulp'a antaŭ dec'a jur'a esplor'o. Kiom mal'pli vir'o'j'n, kiu'j okup'as tia'j'n alt'a'j'n, sankt'a'j'n ofic'o'j'n! Jam prepar'o'j far'iĝ'is, por esplor'i tiu'n ekster'ordinar'a'n afer'o'n. Mi cert'ig'as vi'n, ke la kor'o de la reĝ'o est'as ŝir'it'a de grand'a dolor'o. Sed ankoraŭ pli fort'e ĉagren'as la bon'a'n reĝ'o'n vi'a tumult'o, kiu'n la sankt'a mort'int'o cert'e mal'aprob'us. Do, nobl'a'j Babel'an'o'j, montr'u vi'n ind'a'j je la plej grand'a urb'o en la mond'o, ind'a'j je la grand'a reĝ'o, kaj ind'a'j je Uzibitum. Kviet'e for'ir'u, ĉiu en si'a'n dom'o'n. Just'ec'o nepr'e far'iĝ'os.

Aŭd'iĝ'is en la popol'amas'o jen aprob'a'j murmur'o'j, jen mal'kontent'a'j el'dir'o'j de pli tumult'em'a'j vir'o'j; sed la pli'mult'o est'is sen'esprim'e konfuz'it'a'j. Kiam do, laŭ okul'ordon'o de Ilu-ittia, la vetur'ig'ist'o antaŭ'e'n'ir'ig'e vip'et'is la ĉeval'o'j'n, tra'ir'ej'o tuj mal'ferm'iĝ'is tra la dens'a ar'eg'o. En ĝi la pli jun'a Hiksos'o vid'is ne'mal'mult'a'j'n, kiu'j evident'e mir'is mut'e, kial ili tiel stult'e obe'as. Post mult'a'j mal'help'o'j la vetur'il'o ating'is la palac'o'n de Ilu-ulba. Tie la popol'amas'o est'is eĉ pli grand'a kaj ankoraŭ pli fort'e ekscit'it'a, ol antaŭ la reĝ'a pord'eg'o.

Ilu-ittia tuj al'parol'is la mar'o'n da mal'afabl'a'j, minac'a'j vizaĝ'o'j ĉirkaŭ li, uz'ant'e preskaŭ la sam'a'j'n argument'o'j'n. Sed baldaŭ evident'iĝ'is, ke li hav'as afer'o'n kun pli obstin'a kaj danĝer'a amas'o, ol li antaŭ'vid'is. Mok'riproĉ'o'j, incit'o'j kaj kri'eg'o'j aŭd'iĝ'is el ĉiu'j flank'o'j. La spert'a diplomat'o tamen sen'tim'e daŭr'ig'is si'a'n deklam'o'n. Unu laŭt'voĉ'a estr'o, supr'e'n'grimp'int'e piedestal'o'n de obelisk'o apud la pord'eg'o, kri'eg'is:

— Kiu est'as Ilu-ittia, ke ni aŭskult'u li'n?

Pli kaj pli proksim'e la amas'o prem'is la gvardi'an'o'j'n, star'ant'a'j'n ĉirkaŭ la vetur'il'o, kiu'j jam si'n'gard'e ten'is la arm'il'o'j'n, pret'a'j defend'i la ĉar'o'n de la reĝ'o kaj ĝi'a'j'n okup'ant'o'j'n. Tiam Hamul lev'iĝ'is kaj majest'e ĉirkaŭ'rigard'is. Ŝajn'is, ke preskaŭ neni'u rimark'is li'n antaŭ'e. Tuj la tumult'o en la proksim'ec'o de la ĉar'o trankvil'iĝ'is, kaj murmur'o tra'kur'is la popol'o'n: — Silent'u, — oni dir'is, — tio est'as la grand'aĝ'a Egipta saĝ'ul'o; aŭskult'u!

— Babel'an'o'j, — ek'parol'is la blank'har'ul'o, — ne'grav'e, kiu est'as Ilu-ittia. Sufiĉ'as, ke li star'as ĉi tie en la lok'o de la reĝ'o mem. Vi serĉ'as just'o'n. Prav'e. Sed la just'o postul'as ĉe la juĝ'ant'o'j egal'anim'ec'o'n kaj sen'pasi'a'n si'n'ten'o'n. Ĉu ne konfuz'a pasi'o kaj flam'a indign'o reg'as vi'n en la nun'a moment'o? Vi'a bon'a reĝ'o promes'as al vi per la buŝ'o de Ilu-ittia, ke just'ec'o far'iĝ'os. Kred'u li'n. Ir'u do trankvil'e hejm'e'n, kaj ne kaŭz'u, ke vi'a'j post'e'ul'o'j vi'n riproĉ'os, kaj hont'os pro kondut'o vi'a, mal'ind'a je vi'a grand'a urb'o.

La efekt'o de la simpl'a'j vort'o'j de la grand'aĝ'ul'o est'is mir'ig'a. La tumult'o lim'intern'e de li'a voĉ'o tuj ĉes'is; kaj iom post iom la tut'a vast'a hom'amas'o trankvil'iĝ'is. Mult'a'j tuj obe'is li'a'n konsil'o'n, kaj for'ir'is; ali'a'j sci'vol'em'e rest'is en konven'a distanc'o, por vid'i, kio plu'e okaz'os. Moment'o'n post'e la pord'eg'o de la palac'o du'on'mal'ferm'iĝ'is, kaj vir'o el'ven'is, kiu, riverenc'int'e antaŭ Ilu-ittia kaj Hamul, respekt'e al'parol'is la unu'a'n:

— Laomer, la dom'estr'o de Ilu-ulba, mi'a sinjor'o, humil'e pet'as vi'n en'ven'i. Li hav'as grav'eg'a'n sci'ig'o'n.

Ilu-ittia volont'e konsent'is kaj sekv'is la serv'ist'o'n, kiu post la en'ir'o ferm'is kaj zorg'e rigl'is la pord'o'n. La dom'estr'o, aspekt'e respekt'ind'a mal'jun'ul'o, atend'is Il'u-ittian en la sam'a, luks'e mebl'it'a antaŭ'ĉambr'o, kiu'n Zalmuna en'ir'is la antaŭ'a'n tag'o'n. Li est'is pal'a kaj vid'ebl'e profund'e mal'ĝoj'a. Tuj la kort'eg'an'o demand'is:

— Kie est'as vi'a sinjor'o?

— For.

— For? Kie'n?

— Mi ne sci'as. Jam antaŭ la maten'a krepusk'o hodiaŭ maten'e li kaj Ŝankhatum rajd'is for sur la plej rapid'a'j ĉeval'o'j, ali'vest'it'e kaj en plen'a sekret'ec'o. Ili pet'eg'is, ne ordon'is, sed pet'eg'is mi'n kaj promes'ig'is, per ĉiu'j rimed'o'j kaŝ'i la sekret'o'n de ili'a for'ir'o ĝis la vesper'o. Eĉ Aramis, mi'a sinjor'in'o, neni'o'n sci'as pri la cel'o de ili'a subit'a vojaĝ'o.

— Si'n'kondamn'o; ĉu ne?

Laomer mal'gaj'e kap'jes'is, dolor'ĝem'is kaj respond'is kun trem'ant'a'j lip'o'j:

— Mi tre tim'as, mi'a sinjor'o, ke tio est'os la juĝ'o de la popol'o. Ver'dir'e mi ne rigard'is ili'n kiel apart'a'j'n sankt'ul'o'j'n, sed... sed...

La mal'jun'ul'o ne fin'is la fraz'o'n, kaj daŭr'e balanc'is la kap'o'n.

* * *

Nokt'a'j ombr'o'j jam kovr'is la grand'a'n ĉef'urb'o'n, kiam Zalmuna ŝtel'e en'ir'is si'a'n dom'o'n, lam'ant'e. Ŝi'a kap'o est'is klin'it'a antaŭ'e'n, kaj ŝi'a mien'o kaj ĉiu mov'o de la korp'o montr'is ekstrem'a'n lac'ec'o'n kaj kor'prem'at'ec'o'n. Sen'bru'e tra'pas'int'e koridor'o'n kaj ar'o'n da antaŭ'ĉambr'o'j, ŝi en'ir'is si'a'n buduar'o'n. La ĉambr'o est'is du'on'lum'ig'it'a en la profund'o per unu lamp'o, pend'ant'a super altar'o'simil'a tabl'o kun statu'et'o de la di'in'o Iŝtar.

Subit'e lev'iĝ'is de antaŭ ĉi tiu tabl'o vir'in'o el preĝ'a poz'o. Tio est'is Belizunu, ŝi'a konfidenc'a Babela serv'ist'in'o. Ek'lum'o de ĝoj'a surpriz'o, kiu ek'vid'iĝ'is en la larm'e'mal'sek'a'j okul'o'j de la vir'in'o, tuj mal'aper'is. Al'kur'ant'e al Zalmuna, kaj ĵet'ant'e si'n antaŭ ŝi'n genu'e, Belizunu kri'is:

— Ho, Zir-Nana, mi'a dolĉ'a sinjor'in'o; vi re'ven'is! Sed kiel mal'feliĉ'a vi aspekt'as! Ho, kio okaz'is? kio tiel kor'prem'as vi'n?

Zalmuna ne respond'is. Ŝajn'is, ke ŝi'a kor'dolor'o est'as tro pez'a por parol'o. Belizunu re'e parol'is:

— La bon'a di'in'o aŭskult'is mi'a'j'n preĝ'o'j'n kaj re'don'is vi'n al ni... sed parol'u, sci'ig'u al vi'a fidel'a serv'ist'in'o...

Per voĉ'o, en kiu emoci'o kaj sen'esper'ec'o inter'batal'is, Zalmuna inter'romp'is ŝi'n:

— Mi'a bon'a Belizunu, mi ŝuld'as al vi sen'fin'a'n dank'o'n. La di'in'o pag'u al vi tio'n, kio'n mi ne pov'as re'pag'i. Se vi am'as mi'n, ne demand'u mi'n, kio okaz'is. Sed tuj pret'ig'u mi'a'n skrib'il'ar'o'n kaj la incens'il'o'n.

— Sed, mi'a kar'a sinjor'in'o... la aflikt'it'a vir'in'o balbut'is.

— Ne parol'u, Belizunu; per silent'o montr'u vi'a'n kun'sent'o'n.

Belizunu el'ir'is kaj post ne'mult'a'j minut'o'j re'ven'is, al'port'ant'e mal'grand'a'n kupr'a'n uj'o'n, en kiu ard'is lign'o'karb'o'j, kaj plet'o'n kun ar'o da objekt'o'j neces'a'j por leter'skrib'ad'o. Zalmuna star'is antaŭ la altar'o'tabl'o, fiks'e rigard'ant'e en obtuz'a sen'sent'ec'o la sankt'figur'o'n. Silent'e plor'ant'e, la fidel'a serv'ist'in'o met'is la skrib'il'ar'o'n sur kanap'o'n kaj la incens'il'o'n sur tri'pied'o'n, star'ant'a'n apud la tabl'o, kaj destin'it'a'n por ĝi. Silent'e ŝi re'e el'ir'is.

La ne'evit'ebl'a bru'et'o, kiu'n ŝi far'is, ŝajn'e vek'is la kor'prem'eg'at'a'n vir'in'o'n el du'on'a sen'konsci'ec'o. Kun ek'mov'o, kvazaŭ ŝi dev'ig'as si'n al'pren'i fin'a'n decid'o'n, Zalmuna el'pren'is el intern'a poŝ'o de si'a mantel'o mal'grand'a'n argil'a'n botel'o'n, kaj el'verŝ'is el ĝi brun'a'n fluid'aĵ'o'n en or'a'n pokal'o'n, star'ant'a'n sur la sankt'a tabl'o. Far'int'e tio'n, ŝi sid'iĝ'is sur la kanap'o, kaj per mal'long'a grifel'o kun al'fiks'aĵ'o en form'o de sag'o'kap'o pres'is kojn'o'form'a'j'n liter'o'j'n sur du mal'sek'e mol'a'j cilindr'o'j. Sen'hezit'e ŝi skrib'is leter'o'n, pri kies tekst'o ŝi ŝajn'e jam antaŭ'e decid'iĝ'is:

“Zir-Nana al si'a dolĉ'a, reĝ'a amik'in'o send'as la last'a'j'n salut'o'j'n. La reĝ'in'o de la ĉiel'o for'pren'u el vi'a kor'o ĉiu'n mal'ĝoj'o'n pro mi'a terur'a sort'o. En la brak'o'j de la kompat'em'a di'in'o mi esper'as trov'i pardon'o'n, forges'o'n, pac'o'n. Omar ne est'as plu. Tial la viv'o est'as por mi mal'am'at'aĵ'o. Honest'e mi pen'is serv'i al la di'o'j. Sed van'a'j kaj mal'saĝ'a'j est'is mi'a'j pen'o'j; kaj nun mi abomen'as ili'n. Reg'as mi'n mal'esper'o, kiu'n neni'o sur'ter'a pov'us mal'pez'ig'i. Jam star'as antaŭ mi pokal'o, plen'ig'it'a per cikut'a venen'o. Post ne'mult'a'j moment'o'j mi'a spirit'o est'os for. Adiaŭ. Vol'u akcept'i, kiel memor'ig'il'o'n al am'a amik'in'o, mi'a'n dom'o'n kaj mi'a'n bien'o'n en Betraĥ. Mi'a'j Egiboj administr'u mi'a'n turkis'o'min'ej'o'n en Sinaj kaj mi'a'n bien'o'n en Elasar pro la profit'o de Naama, fil'in'o de Omar. Ili don'u dec'a'j'n donac'o'j'n al mi'a serv'ist'ar'o, krom al Ajla, kiu'n la sep mal'bon'a'j di'o'j turment'u en ambaŭ mond'o'j. La tut'a rest'aĵ'o de mi'a hav'o el'spez'iĝ'u pro la profit'o de la templ'o'j de Iŝtar en Uruk kaj Babel.”

Zalmuna lev'iĝ'is, kvazaŭ en rev'o, kaj kun mien'o de anim'a lac'ec'o mal'mol'ig'is la cilindr'o'j'n super la ard'ant'a'j lign'o'karb'o'j. Post'e ŝi met'is la cilindr'o'j'n en silk'a'n sak'et'o'n, ferm'is ĝi'a'n buŝ'o'n per silk'a ŝnur'o kaj sigel'is la fin'aĵ'o'j'n per sigel'il'o, pend'ant'a de bracelet'o.

La komunik'o est'is skrib'it'a kaj pret'a por si'a fatal'a voj'o al la reĝ'a palac'o. Ankoraŭ ĝi est'is en ŝi'a man'o; sed for'send'it'e, ĝi ig'os ne'evit'ebl'a ŝi'a'n sort'o'n. Re'memor'ig'ant'e al si la jam far'it'a'n decid'o'n, Zalmuna frenez'e labor'is for'pel'i el la pens'o'j si'n al'trud'ant'a'j'n konsider'o'j'n pri la sekv'o'j, kiu'j'n hav'os ŝi'a sen'esper'a ag'o. Tim'ant'e do, ke ŝi ŝancel'iĝ'os, ŝi energi'e sonor'ig'is vok'il'o'n, kaj ir'is renkont'e al la tuj ven'ant'a serv'ist'in'o.

— Belizunu, — ŝi dir'is per funebr'a voĉ'o, — tuj pret'iĝ'u. Pren'u kun vi du vir'o'j'n, kaj ir'u al la reĝ'a palac'o. Trans'don'u al la reĝ'in'o mem ĉi tiu'n sak'et'o'n. Ĝi en'hav'as tre'eg'e grav'a'n komunik'o'n. En la okaz'o, se la reĝ'in'o ne pov'as akcept'i vi'n hodiaŭ nokt'e, rest'u en la palac'o, kaj plen'um'u vi'a'n komisi'o'n kiel ebl'e plej fru'e morgaŭ maten'e.

Ne don'ant'e al la surpriz'it'a vir'in'o okaz'o'n dir'i eĉ unu vort'o'n, Zalmuna si'n turn'is kaj re'ir'is al la sankt'a tabl'o. Tie ŝi star'is sen'mov'e dum kelk'e da minut'o'j, rigard'ant'e altern'e la statu'et'o'n kaj la pokal'o'n, en'hav'ant'a'n la mort'ig'a'n venen'o'n. Tre'eg'e mal'dolĉ'a pens'o turment'is ŝi'n: trink'i la venen'o'n signif'us mal'venk'o'n por ŝi, kaj venk'o'n por la Jehova-kult'an'o'j, kiu'j blasfem'as Merodaĥon kaj la grand'a'n di'in'o'n. Terur'a pens'o! Des pli terur'a, ĉar la bild'o de la mal'am'at'a Lemuel daŭr'e persekut'is ŝi'n, kaj ĉar li'a mord'ant'a parol'o ankoraŭ son'is en ŝi'a'j orel'o'j. De'nov'e ven'is al ŝi la ĉagren'a pens'o, ke inter la ador'ant'o'j de la “Etern'ul'o” trov'iĝ'as hom'o'j de el'star'a nobl'ec'o, kompar'e kun kiu'j la ĉef'pastr'o'j kaj mult'a'j ali'a'j aspekt'as kiel abomen'a'j mal'virt'ul'o'j!

Sur la voj'o hejm'e'n Zalmuna fort'e pen'is imag'i i'a'n ekstaz'o'n, kiu'n ŝi sent'os en la solen'a sol'ec'o de si'a buduar'o antaŭ la statu'et'o de la am'at'a di'in'o, kaj ĉe la pens'o pri baldaŭ'a unu'iĝ'o kun ŝi. Tia rav'a sent'o tiam neniel vol'is ven'i. Nun ĝi est'is eĉ pli mal'proksim'e de ŝi. Ŝi'a vizaĝ'o ricev'is pli kaj pli dolor'plen'a'n aspekt'o'n. La okul'o'j, ruĝ'rand'a'j kaj sek'a'j, est'is vitr'ec'a'j, kaj el ili el'rigard'is dum kelk'a temp'o mal'lum'a, du'on'frenez'a sen'esper'ec'o. Ŝi vol'is preĝ'i, sed ne pov'is. Sopir'e ŝi rigard'is la statu'et'o'n de la di'in'o, dezir'eg'ant'e lum'et'o'n de help'a simpati'o. Neni'a respond'o ven'is. Post'e ŝi pren'is el or'a skatol'et'o plen'man'o'n da incens'o, kaj ŝut'et'is ĝi'n sur la ard'ant'a'j'n karb'o'j'n, esperant'e, ke la ebri'ig'a parfum'o vek'os en ŝi'a kor'o iom el la kutim'a fervor'o kaj am'o al la di'in'o. La ĉambr'o iom post iom plen'iĝ'is de fort'e odor'ant'a fum'o, kiu tamen, ne al'port'is al ŝi la dezir'at'a'n ador'sent'o'n.

Laŭ subit'a impuls'o Zalmuna pren'is harp'o'n, apog'it'a'n al la kanap'o, kaj, sid'iĝ'int'e, komenc'is lud'i favor'at'a'n himn'o'n al Iŝtar. Kant'i ŝi ne pov'is. Iom post iom la melodi'o de la himn'o trans'ir'is, sen konsci'o de la lud'ant'in'o, en tre'eg'e plend'a'j'n akord'o'j'n. Ili est'is ne'vol'a el'flu'o el ŝir'it'a, sen'esper'a kor'o.

Subit'e ŝi vek'iĝ'is, kvazaŭ el mort'a prem'sonĝ'o, for'puŝ'is la harp'o'n kaj firma'mien'e al'ir'is la sankt'a'n tabl'o'n. Rapid'e ŝi pren'is la pokal'o'n, el'trink'is ĝi'a'n en'hav'o'n, kaj ĵet'is si'n genu'e antaŭ la statu'et'o'n de la di'in'o. Ek'trem'o kapt'is ŝi'n. Post kelk'e da moment'o'j ŝi'a'j pens'o'j konfuz'iĝ'is, kaj ŝi'a'j membr'o'j ek'rigid'iĝ'is. Silent'o, sen'konsci'ec'o, kaj fin'e mort'o.

Ĉapitr'o XXIII

Pac'a Betraĥ

Kvar jar'o'j pas'is, kaj du'on'o. Kelk'a'j el la strang'a'j okaz'int'aĵ'o'j en Babel, kiu'j okup'is ni'a'n atent'o'n dum sufiĉ'e long'a temp'o, dis'kon'iĝ'is en Betraĥ, kaj ankoraŭ viv'e rest'is en la memor'o de la urb'et'an'o'j. La tragik'a mort'o de Omar, am'at'a kaj respekt'at'a de ĉiu'j; la si'n'mort'ig'o de Zalmuna, la mister'a bel'ul'in'o; la abomen'a krim'o kontraŭ la potenc'a ĉef'pastr'o Uzibitum; kaj fin'e, la si'n'akuz'a for'kur'o de li'a'j koleg'o'j est'is oft'a'j tem'o'j por grav'a'j diskut'o'j inter pens'em'a'j vir'o'j, kaj bon'ven'a'j font'o'j de flustr'it'a'j inter'rakont'o'j de ne mal'pli babil'em'a'j vir'in'o'j. Ankoraŭ la vulgar'ul'o'j pri'parol'is la sort'o'j'n de Omar kaj Zalmuna kun kelk'a si'n'gard'em'o, se ne kun solen'a tim'o. Jam la imag'em'a popol'o vest'is la tut'a'n afer'o'n per pli-mal'pli fantazi'a'j al'don'aĵ'o'j, ebl'e sem'ant'e per tio sem'o'j'n por mirakl'a'j legend'o'j.

La perd'o de la am'at'a amik'o ĵet'is Ijobon en profund'a'n mal'ĝoj'o'n. La nov'aĵ'er'o'j pri la cirkonstanc'o'j, okaz'ig'int'a'j li'a'n mort'o'n, kiam ili iom post iom tra'filtr'iĝ'is el Babel, kaŭz'is al li mult'a'j'n hor'o'j'n de mal'gaj'a kaj streĉ'a medit'o. Post kelk'a temp'o al'ven'is al li sekret'a inform'o, ke Naama kaj Adaha rifuĝ'is en la ekstrem'a sud'o de la land'o Arab'a, kaj loĝ'as tie en trankvil'a sen'danĝer'ec'o kun'e kun Lemuel en bien'o aparten'ant'a al la mal'jun'ul'o.

La plej'aĝ'ul'o'j de Betraĥ opini'is konsil'ind'e, ke ambaŭ knab'in'o'j rest'u tie dum kelk'a temp'o, ĝis oni pov'is est'i cert'a, ke ĉiu'j danĝer'o'j for'pas'is. Petit'e de la urb'a konsil'ant'ar'o, Ijob volont'e konsent'is kontrol'ad'i la administr'ad'o'n de la bien'o'j de Omar dum la ne'plen'aĝ'o de ties fil'in'o.

La reĝ'in'o de Babel ek'posed'is, laŭ leĝ'a proced'o, la dom'eg'o'n kaj ter'aĵ'o'n, testament'it'a'j'n al ŝi de Zalmuna. Jam de du jar'o'j loĝ'is tie Hamul kaj Ilu-ittia, kiu, almenaŭ en Betraĥ, re'e uz'is si'a'n unu'a'n nom'o'n, Abidan. De la renkont'iĝ'o kun si'a grand'aĝ'a parenc'o Ilu-ittia pli kaj pli naŭz'iĝ'is pro la ŝlim'a'j politik'o'j de Babel. Tio'n la ge'reĝ'o'j klar'e vid'is; kaj, por ne tut'e perd'i li'n, la reĝ'in'o propon'is al Hamul kaj li, ke ili okup'u la bel'a'n palac'et'o'n en Betraĥ. Ilu-ittia daŭr'e serv'is al la reĝ'o kiel privat'a konsil'ist'o, kaj tre oft'e vojaĝ'is Babelon, kiam li'a konsil'o est'is dezir'at'a en mal'facil'a'j afer'o'j. Li'a'n politik'a'n si'n'ten'o'n fort'e influ'is li'a kun'ul'ec'o kun Hamul kaj Ijob. La reĝ'o rimark'is tio'n kun kresk'ant'a kontent'ec'o. La el'star'a nobl'ec'o kaj la preskaŭ super'hom'a saĝ'o de la grand'aĝ'ul'o tre impon'is al li; kaj la fam'o pri la mir'ig'a histori'o kaj la sankt'ec'o de Ijob vek'is en li viv'a'n interes'o'n, ebl'e i'o'n pli profund'a'n. Efektiv'e li jam promes'is al Ilu-ittia vizit'i Betraĥon la ven'ont'a'n printemp'o'n kun'e kun la reĝ'in'o kaj la princ'o Ilu-Zat.

La anim'o'j de Hamul kaj Ijob kun'lig'iĝ'is per la plej fort'a'j lig'o'j de am'a amik'ec'o. Unu trov'is en la karakter'o kaj en la tra'viv'aĵ'o'j de la ali'a i'o'n, kio ankoraŭ pli'riĉ'ig'is li'a'n intern'a'n viv'o'n. Tiom da temp'o, kiom Ijob pov'is apart'ig'i de si'a'j mult'afer'a'j okup'o'j, li tre volont'e pas'ig'is en feliĉ'a kun'ec'o kun la am'at'a kaj respekt'eg'at'a amik'o, en kiu li vid'is kvazaŭ en'korp'iĝ'o'n de di'a saĝ'o, kaj kiu strang'e kun'lig'is li'n kun la long'a vic'o da grand'a'j patriark'o'j.

En la administr'ad'o de si'a tre rapid'e kresk'ant'a hav'o kaj en la kontrol'ad'o de la bien'o'j de la mort'int'a Omar, Ijob ricev'is tre kompetent'a'n kaj fidel'a'n help'o'n de vir'o, kiu ne'long'e post la tragedi'a'j okaz'int'aĵ'o'j en Babel al'ven'is en Betraĥ, kaj pet'is de li i'a'n humil'a'n okup'o'n. Li dir'is, ke li'a nom'o est'as Oriel, sed insist'e pet'is, ke oni ne far'u demand'o'j'n pri li'a de'ven'o. Ĉar Ijob urĝ'e bezon'is serv'ist'o'j'n, kaj la okup'o'pet'ant'o ali'e plaĉ'is al li, li dung'is li'n.

La person'ec'o de Oriel tuj kaŭz'is en la mal'grand'a urb'o ne'ordinar'a'n sci'vol'o'n. Efektiv'e la Betraĥanoj hav'is sufiĉ'a'n kaŭz'o'n rigard'i li'n kiel enigm'o'n. Li est'is jun'a ali'gent'ul'o, kiu, malgraŭ si'a sen'ornam'a, preskaŭ mal'riĉ'ul'a vest'o, hav'is la aspekt'o'n de nobel'o. Li est'is mal'babil'em'a kaj pens'em'a, oft'e eĉ mal'gaj'a, kaj kutim'e ten'is si'n, kiom ebl'e, apart'e de la vilaĝ'an'o'j. Kvankam la vir'o ne rekt'e mal'konfes'is kred'o'n je la di'o'j de Babel, li ne vol'is kun'ig'i si'n kun ili'a'j, jam ne mult'e'nombr'a'j ador'ant'o'j. Pri Jehova li hav'is, en la komenc'o, nur tre ombr'ec'a'n sci'o'n. Per konstant'a ĝentil'ec'o kaj mal'oft'a serv'em'o Oriel baldaŭ gajn'is la bon'vol'o'n de ĉiu'j, kun kiu'j li hav'is afer'o'n. Al tio help'is en ne mal'grand'a mezur'o li'a vir'e bel'a vizaĝ'o, li'a medit'em'a mien'o kaj strang'e rev'em'a rigard'o el li'a'j esprim'o'plen'a'j okul'o'j. La vir'in'o'j, precip'e la jun'a'j vir'in'o'j de Betraĥ, avid'is sond'i la mister'o'n, ĉirkaŭ'ant'a'n la bel'a'n fremd'ul'o'n, sed iom post iom, post pas'o de du ĝis tri jar'o'j, ili ĉes'ig'is la pen'o'n.

La sol'a'j person'o'j, kies kun'est'o'n Oriel ne evit'ad'is, eĉ kelk'a'foj'e mal'kaŝ'e dezir'is, est'is la intim'a'j amik'o'j de Ijob. Kiam ajn en la tend'o de li'a sinjor'o, aŭ antaŭ ĝi'a pord'o okaz'is diskut'o'j pri politik'a'j, filozofi'a'j aŭ religi'a'j afer'o'j, Oriel pen'ad'is si'n okup'i apud'e, kaj avid'e aŭskult'is. Unu tag'o'n, pli ol unu jar'o'n post li'a al'ven'o, li konfes'is al Ijob, ke jam de'long'e li sent'is mal'ŝat'o'n al la di'o'j de si'a land'o; kaj ke, sci'iĝ'int'e pri ador'ant'o'j al Jehova en la land'o Uc, kies viv'o est'as mult'e pli nobl'a kaj pur'a, ol la viv'o ĝeneral'e de la ador'ant'o'j al la di'o'j de Babel, li decid'iĝ'is ek'loĝ'i en Betraĥ kaj al'iĝ'i al la kult'an'o'j de la Etern'ul'o. Dir'int'e tio'n, li re'e pet'is Ijobon ne far'i demand'o'j'n pri li'a de'ven'o. Ijob tre ĝoj'is pri tiu decid'o, kaj de tiu temp'o diligent'e pen'is instru'i la jun'a'n vir'o'n pri la voj'o de la ver'o, trakt'ant'e li'n kiel estim'ind'a'n amik'o'n kaj egal'ul'o'n, kelk'a'foj'e eĉ kvazaŭ am'at'a'n fil'o'n. Oft'a'j intim'a'j inter'parol'o'j kun'lig'is la kor'o'j'n de la du vir'o'j. La respekt'o, kiu'n sent'is la pli jun'a vir'o al la sankt'ul'o, kresk'ad'is preskaŭ ĝis ador'o tiel sam'e, kiel post'e li ankaŭ respekt'eg'is la grand'aĝ'ul'o'n, Hamul.

La Betraĥanoj do jam ĉes'is rigard'i Oriel'o'n kiel kurioz'aĵ'o'n. Ili al'kutim'iĝ'is al li'a si'n'de'ten'em'o kaj li'a pens'em'o. Kiel intim'ul'o'n de Ijob, de Hamul kaj, kvankam en ne tre grand'a mezur'o, de Abidan, ili trakt'is li'n kun grand'a respekt'o. Ankaŭ li'a fidel'ec'o kaj la el'star'a lert'ec'o, kun kiu li plen'um'is si'a'j'n administr'a'j'n dev'o'j'n, plen'ig'is ili'n per admir'o.

Oft'e okaz'is, ke Oriel for'est'is for el Betraĥ, pri'zorg'ant'e afer'o'j'n de Ijob aŭ administr'ant'e mal'proksim'a'j'n part'o'j'n de la bien'o de la mort'int'a Omar. Dum unu tia okaz'o traf'is Betraĥon nov'aĵ'o, kiu ĉie kaŭz'is ne mal'grand'a'n ekscit'iĝ'o'n: per tuj ven'ont'a karavan'o el Dedan al'ven'os Naama kaj Adaha, akompan'at'a'j de Lemuel!

Post for'est'o en la daŭr'o de tiom da jar'o'j la sopir'o de la knab'in'o'j, re'vid'i la am'at'a'n urb'et'o'n kaj la kar'a'j'n amik'o'j'n tie'a'j'n, far'iĝ'is tre'eg'e fort'a; kaj fin'e prosper'is al ili konsent'ig'i la patr'ec'a'n pri'zorg'ant'o'n konduk'i ili'n al la mal'nov'a hejm'o. La vund'o, kiu'n kaŭz'is en la kor'o de Lemuel la mort'o de Omar kaj de Hagaj ankoraŭ ne vol'is cikatr'iĝ'i. Dum long'a temp'o li sent'is fort'a'n mal'inklin'o'n re'e vizit'i la urb'et'o'n Betraĥ, ĉar li ne pov'is liber'ig'i si'n de prem'a pens'o, ke li est'as en kelk'a mezur'o kulp'a pri la mort'o de Omar. Li dir'ad'is al si, ke en la batal'o kontraŭ la ĉef'pastr'o'j kaj Zalmuna li ja en ali'a'j rilat'o'j venk'is; sed oft'e li demand'is si'n mal'gaj'e, kiom efektiv'e li gajn'is per tiu venk'o por la afer'o'j, pro kiu'j li tiel fervor'e batal'ad'is. Tiam li ankoraŭ ne sci'is, ke la insid'a'j klopod'o'j de la Babela pastr'ar'o en la land'o Uc jam tut'e ĉes'is, kaj ke la tut'a mal'fidel'ul'ar'o, hont'ant'e pri la mal'nobl'eg'a kondut'o de la estr'o'j de la Iŝtar-kult'o, re'ven'is al la simpl'a serv'ad'o al Jehova, sekv'at'e de mult'a'j ali'gent'a'j idol'an'o'j.

Lemuel tra'pas'is temp'o'n, kiam reg'is li'n mal'gaj'ec'o kaj dezir'o si'n re'tir'i de la mond'o kaj ripoz'i. Li'a sol'a ĝoj'o tiam est'is la kun'ul'ec'o de la knab'in'o'j, Adaha kaj Naama, kies fil'in'a am'o kaj sincer'a al'don'it'ec'o kompens'is en ne mal'grand'a mezur'o la mal'dolĉ'a'j'n tra'viv'aĵ'o'j'n en Babel kaj la perd'o'n de flor'ant'a komerc'o. Sed tiu kun'ul'ec'o, ali'flank'e, sklav'ig'is li'a'n kor'o'n pli, ol li konsci'is.

Ijob est'is ir'int'a al Padar, por bon'ven'ig'i la mal'nov'a'n amik'o'n kaj li'a'j'n zorg'at'o'j'n, al'ven'ont'a'j'n per la grand'a karavan'o el la sud'o, kaj konduk'i ili'n al Betraĥ, kie mult'a'j am'a'j kaj sci'vol'a'j kor'o'j sopir'e atend'is ili'n. En la post'tag'mez'o ar'o da vir'in'o'j el'ir'is el la urb'et'o, por renkont'i la knab'in'o'j'n sur la voj'o.

Fin'e, ĉirkaŭ la vesper'o, polv'o'nub'et'o anonc'is ili'a'n al'ven'o'n. La re'vid'o est'is kor'tuŝ'a: ĝoj'o, kun'sent'o kaj torent'o da mal'gaj'a'j memor'o'j el'verŝ'iĝ'is per abund'a'j larm'o'j. Dum kelk'a temp'o la tut'a amik'ar'o voj'ir'is en solen'a silent'o, kun kor'o'j tro plen'a'j por inter'parol'o. Post'e komenc'iĝ'is inter la vir'in'o'j kaj la knab'in'o'j pli kaj pli viv'iĝ'ant'a inter'ŝanĝ'o de demand'o'j kaj respond'o'j kaj klar'ig'o'j.

La mal'nov'a'j serv'ist'o'j de Omar, kiu'j ankoraŭ plen'um'is si'a'j'n antaŭ'a'j'n dev'o'j'n en la dom'o, kaj nov'a dom'o'mastr'in'o, dung'it'a de Ijob, akcept'is la knab'in'o'j'n kun sign'o'j de sincer'a emoci'o kaj am'a si'n'don'em'o. Adahan ili rigard'is ne nur kiel ekster'ordinar'a'n heroin'o'n, ind'a'n je lok'o en balad'o'j, sed ankaŭ kiel super'ul'in'o'n, vid'ant'e, ke Naama, ili'a est'ont'a sinjor'in'o, trakt'as ŝi'n kun fil'in'a am'o kaj grand'a respekt'o. Ne plu ŝi est'is serv'ist'in'o: Lemuel rigard'is ŝi'n kiel am'at'a'n fil'in'o'n, kaj Ijob honor'is ŝi'n kiel vir'in'o'n de model'a virt'ec'o, kaj mal'kaŝ'e montr'is al ŝi patr'ec'a'n kor'inklin'o'n de patriark'o.

Nokt'a'j ombr'o'j jam fal'is, kiam fin'e Adaha kaj Naama si'n trov'is sol'a'j en la ĉambr'o, kiu'n ili kun'e okup'ad'is. Ced'ant'e al natur'a impuls'o, ili ĉirkaŭ'brak'is unu la ali'a'n, kaj silent'e plor'is. Malgraŭ la pas'o de la jar'o'j, Naama viv'ec'e kaj am'e konserv'is en la memor'o la bild'o'n de la patr'o. Sed neniam antaŭ'e ŝi sent'is tiel akr'e li'a'n for'est'o'n, ol kiam ŝi, kun'e kun Adaha, tra'ir'is la dom'o'n, re'memor'ig'ant'e al si, ĉe ĉiu paŝ'o, okaz'int'aĵ'o'j'n rilat'ant'a'j'n al li, aŭ apart'a'j'n kutim'o'j'n, karakteriz'a'j'n de li.

La kor'o de Adaha est'is plen'a de emoci'o'j, kiu'j'n ŝi van'e pen'is analiz'i. Rev'e ŝi mir'is pri tio, ke ŝi'a mal'ĝoj'o ne est'as pli grand'a, ol ĝi efektiv'e est'is. Ĝis antaŭ kelk'e da monat'o'j ŝi imag'ad'is, ke re'vid'i la dom'o'n en Betraĥ de'nov'e dis'ŝir'os ŝi'a'n kor'o'n; ke ĉiam ŝi sent'os si'n tre'eg'e mal'feliĉ'a en ĝi. Solen'ec'o kaj sincer'a mal'ĝoj'o ja reg'is ŝi'n; sed la rev'o'j, kiu'j'n ŝi gast'ig'ad'is kaj nutr'ad'is en la kor'o antaŭ la tragedi'o en Babel, nun ŝajn'is al ŝi jam afer'o de mal'proksim'a pas'int'ec'o. Nun, kiam ŝi post preskaŭ kvin jar'o'j re'vid'is la antaŭ'a'n hejm'o'n, en kiu ŝi serv'ad'is kiel vart'ist'in'o, ŝi'a am'o al Omar, nobel'a grand'sinjor'o, aspekt'is al ŝi pli van'a kaj pli arogant'a, ol iam antaŭ'e, malgraŭ ke ŝi konsci'is, ke la long'a kun'est'o kun Lemuel kaj Naama en plen'a sam'stat'an'ec'o, kaj vizit'o'j al riĉ'a'j kaj respekt'at'a'j parenc'o'j en ŝi'a hejm'land'o est'is lev'int'a'j ŝi'n sur pli alt'a'n social'a'n nivel'o'n. Tiam ankoraŭ Adaha ne kompren'is, ke la stat'o de ŝi'a kor'o est'as sekv'o de tiu ben'o'plen'a, san'ig'a efik'o, kiu'n temp'o'pas'o kaŭz'as, precip'e en la freŝ'a kaj elast'a mens'o de san'a jun'ul'ec'o. Kiam al'proksim'iĝ'is la temp'o por re'ir'i al Betraĥ, kaj dum la long'a vojaĝ'o la pens'o'j de Adaha si'n okup'is ne nur per mal'gaj'a'j re'memor'o'j pri Omar kaj pri la van'ec'o de knab'in'a'j rev'o'j. Ven'is al ŝi ankaŭ de temp'o al temp'o, komenc'e iom kontraŭ'vol'e, la bild'o de pli jun'a vir'o, de Benoe, la strang'e al'log'a rab'ist'estr'o. Dum la long'a karavan'o pen'e tir'iĝ'is laŭ la antikv'a, polv'a voj'o, sub brul'ant'a somer'a sun'o, kaj dum la mens'o'j far'iĝ'is tro obtuz'a'j por trivial'a inter'parol'o, la jun'a vir'in'o oft'e medit'is kaj demand'is si'n, kio far'iĝ'is kun tiu nobl'aspekt'a rab'ist'o, tiu strang'a miks'aĵ'o de sovaĝ'ec'o kaj ĝentil'ec'o, de mal'nobl'a okup'it'ec'o kaj nobl'a'j impuls'o'j: ĉu li efektiv'e for'las'is si'a'n mal'bon'a'n okup'o'n, kaj ek'loĝ'is en la land'o Uc? Ĉu ver'e ek'sci'o pri Jehova pov'us tiel'e ŝanĝ'i la kor'o'n de hom'o, ke ĝi far'is el idol'an'a rab'ist'o sincer'a'n kaj nobl'a'n serv'ist'o'n de la Etern'ul'o? Ĉu ver'e ŝi'a Di'o nun est'as ankaŭ li'a Di'o, laŭ li'a promes'o? Pli ol unu foj'o'n Adaha ek'konsci'is pri fervor'a esper'o, ke Benoe plen'um'is si'a'n promes'o'n.

* * *

Varm'eg'a post'tag'mez'o al'proksim'iĝ'is al vesper'o, promes'ant'a pli agrabl'a'n aer'o'n. Jam freŝ'ig'a'j vent'et'o'j ek'lud'is en la supr'o'j de majest'a'j terebint'arb'o'j en la plej alt'a part'o de la park'o, kiu iam aparten'is al Zalmuna. En mal'varm'et'a ombr'o de foli'o'dens'a arb'o du'on'kuŝ'is sur tapiŝ'o'j tri vir'o'j: Hamul, Abidan kaj Lemuel, inter'parol'ant'e. La ŝanĝ'it'a politik'o de la Babela land'o est'is la ĉef'a tem'o de la inter'parol'ad'o. Lemuel, kiu en la daŭr'o de la pas'int'a'j kvar jar'o'j viv'ad'is preskaŭ en izol'ec'o, sen kontakt'o kun la tumult'a'j afer'o'j de la grand'a mond'o, avid'e aŭskult'is la rakont'o'j'n kaj sci'ig'o'j'n de Abidan. Kelk'a'j el la demand'o'j de Lemuel embaras'is la ĝentil'a'n kort'eg'an'o'n, kaj li respond'is ili'n iom evit'em'e. Eĉ antaŭ fidel'ul'o, kiel la honest'a Dedanano, li ne vol'is dir'i i'o'n, kio pov'us re'star'ig'i politik'a'j'n danĝer'o'j'n, aŭ re'vek'i la aktiv'ec'o'n de agit'ist'o'j, kiu feliĉ'e dum kelk'a temp'o trankvil'iĝ'is. Iom ne'vol'e, do, li sci'ig'is al Lemuel, ke Ŝankhatum kaj Ilu-ulba, laŭ sekret'a inform'o ricev'it'a de li, nun trov'iĝ'as en Hind'uj'o, gast'ant'e en pastr'a kolegi'o sub ali'nom'o'j, kaj pretekst'ant'e est'i pi'a'j serĉ'ant'o'j al la ver'o. Sekret'a'j detektiv'o'j observ'ad'as ili'n, por raport'i al la reĝ'o ĉiu'n sign'et'o'n de intrig'o'j ĉe la kort'eg'o'j de Hind'a'j princ'o'j kontraŭ la Babela regn'o. Lemuel parol'is vigl'e:

— Se mi sci'iĝ'us antaŭ tri aŭ kvar jar'o'j, kie mi pov'os trov'i tiu'j'n kanajl'o'j'n aŭ la ramp'ul'in'o'j'n, Ajla kaj Nupta, mi est'us sent'int'a fort'a'n tent'o'n el'serĉ'i ili'n, por sald'i mi'a'n kalkul'o'n kun ili. Eĉ nun mi bedaŭr'as, ke la vir'in'o'j mal'aper'is, ne post'las'int'e pied'sign'o'j'n.

— Las'u ili'n, — dir'is Hamul mild'e, — venĝ'ad'o est'as afer'o de Di'o. Li re'pag'os.

— Ne est'as venĝ'o, mi'a patr'o, — respond'is Lemuel am'e, si'n klin'ant'e antaŭ la jam tre mal'fortik'a Hiksos'o, — kio mi'n pel'as, sed dezir'o help'i, ke ili ne far'u plu'a'n mal'util'o'n al la knab'in'o'j.

— Lemuel, — dir'is Abidan ĝentil'e, kun la kviet'a parol'manier'o de vir'o, kutim'int'a don'i grav'a'j'n konsil'o'j'n, — ne vek'u dorm'ant'a'j'n leon'o'j'n. Neni'a danĝer'o minac'as ili'n de la flank'o de la du vir'in'o'j, ili hav'us afer'o'n kun la tut'a urb'et'o Betraĥ. Mi ne antaŭ'vid'as atak'o'n de ili. Kaj rilat'e vi'n, vi pov'as nun sen'tim'e re'komenc'i vi'a'n komerc'o'n en Babel, se tio est'as vi'a dezir'o.

En'pens'e Lemuel rigard'is dum kelk'a temp'o la supr'o'j'n de alt'a arb'o, mov'et'iĝ'ant'a'j'n en la facil'a vent'o, kaj post'e respond'is:

— Mi est'as ankoraŭ jun'a kaj ag'em'a. Tre oft'e sen'pacienc'o turment'as mi'n, kaj fort'a dezir'o kapt'as mi'n de'nov'e tra'vag'i la mond'o'n. Ne facil'e ja est'as, tiel plen'e ŝanĝ'i si'a'n viv'manier'o'n. Sed en solen'a moment'o antaŭ la Etern'ul'o mi pren'is sur mi'n la dev'o'n laŭ'pov'e gard'i la viv'o'n de la du knab'in'o'j, kiu'j al mi est'as tre kar'a'j. En la okaz'o, se mi post kelk'a temp'o de'nov'e re'pren'os mi'a'n komerc'ad'o'n, mi ne vojaĝ'os mal'proksim'e'n de Betraĥ. Mi'a kor'o rest'os ĉi tie.

* * *

Adaha star'is ĉe la ĉef'a pord'eg'o de la bien'o, kiu re'e far'iĝ'is ŝi'a hejm'o. Ŝi ŝirm'is al si la okul'o'j'n per la man'o kontraŭ ĝen'a'j radi'o'j de la sub'ir'ant'a sun'o. Vid'ebl'e ŝi atend'is iu'n kun mal'trankvil'o. La pas'int'a'j kvar jar'o'j kaj du'on'o ne pas'is for sen rimark'ebl'a efekt'o sur la ekster'aĵ'o de la knab'in'o. Ŝi hav'is nun la aĝ'o'n de du'dek'tri jar'o'j. Ŝi'a figur'o jam ne montr'is la knab'in'a'n, graci'a'n ne'dik'ec'o'n de la dek'ok'jar'ul'in'o, kiu'n ni renkont'is unu'e en la kort'o, port'ant'a'n Naaman sur la brak'o. Ĝi est'is nun pli vir'in'e rond'a kaj dign'a. Ŝi'a bel'ec'o inter'temp'e ankoraŭ mal'volv'iĝ'is kaj ating'is ebl'e jam la plej alt'a'n grad'o'n de si'a plen'a, matur'a ĉarm'o.

— Jen, fin'e ŝi ven'as, — Adaha mal'laŭt'e dir'is al si kun ek'ĝem'et'o, kiu mal'pez'ig'is al ŝi la kor'o'n.

Tuj kiam Naama, la kaŭz'o de la mal'trankvil'o de Adaha, ek'vid'is la am'at'a'n vart'ist'in'o'n, ŝi komenc'is kur'i. Kun serioz'a mien'o Adaha ek'ir'is renkont'e al la infan'o. Sur la vizaĝ'o de Naama vid'iĝ'is tre feliĉ'a rid'et'o, kiu far'iĝ'is esprim'o de infan'a ekstaz'o, kiam ŝi salt'et'e al'proksim'iĝ'is, kvazaŭ ŝi hav'as ĝoj'a'n nov'aĵ'o'n. Tamen Adaha ek'parol'is kun ton'o de riproĉ'o:

— Naama, mi'a kar'a knab'in'o, kie do vi est'is la tut'a'n post'tag'mez'o'n? Ni serĉ'is vi'n kun zorg'o ĉie en la urb'o!

— Ho, kar'ul'in'o, ne koler'u mi'n. Mi est'is kun tre bon'a kun'ul'o, kiu'n vi ankoraŭ ne kon'as. Diven'u!

— Nu, kun kiu?

— Kun Oriel, ni'a nov'a administr'ant'o. Ho, Adaha, li est'as tia am'ind'a hom'o; kaj vi ankaŭ tre ŝat'os li'n. Mi ir'is kun li al la grand'a ĉeval'ej'o post la arb'ar'o. Tie li vol'is last'foj'e kontrol'i ar'o'n da bel'eg'a'j ĉeval'o'j kaj azen'o'j, antaŭ ol ili for'ir'os al foir'o en Damasko. Oriel est'is por mi tiel bon'a kaj afabl'a, ke mi tuj ek'am'is li'n. Li rajd'ig'is mi'n sur la plej bel'a azen'o, kaj ni gaj'e galop'is, supr'e'n kaj mal'supr'e'n sur la mont'et'o'j. Ho! kia ĝoj'o ĝi est'is! Mi tre am'as la... la ard'o'n en li'a'j lum'a'j okul'o'j. La serv'ist'o'j ankaŭ, ĉiu'j, ŝat'as kaj tre respekt'as li'n. Li ne kon'as tim'o'n, Adaha. Imag'u; kiam ni al'proksim'iĝ'is al la ĉeval'ar'o, ni vid'is, ke grand'a tumult'o okaz'as inter la best'o'j. La vir'o'j ne pov'is reg'i ili'n, sed Oriel tuj si'n ĵet'is sen'tim'e en la mez'o'n de la ĉeval'o'j kaj dev'ig'is ili'n kviet'iĝ'i. Li aspekt'is kiel hero'o!

Tiel Naama babil'is kun knab'in'a entuziasm'o, dum ili, man'o'n en man'o, re'ir'is al la dom'o. Adaha aŭskult'is sen inter'romp'o. Ne montr'iĝ'is sur ŝi'a vizaĝ'o sign'o, ke ŝi part'o'pren'as la entuziasm'o'n de la knab'in'o. Ŝi aspekt'is pens'em'a, kaj ŝi'a kor'o bat'is pli rapid'e. Naama mir'e rigard'is la kun'ul'in'o'n, kaj post moment'o daŭr'ig'is si'a'n rakont'o'n:

— Oriel tamen est'as iom strang'a vir'o, Adaha. Li parol'as, kvazaŭ li ven'is el mal'proksim'a land'o. Ekzempl'e li dir'as: “gatu” anstataŭ “ĥat'u” kaj “kibit” anstataŭ “ĥibet”*. Sed, Adaha, kial vi aspekt'as tiel mal'gaj'a, kaj ne parol'as? Ĉu vi ankoraŭ koler'as mi'n? Mi pent'as. Sed vi ne pov'as imag'i kiel rapid'eg'e la temp'o for'flug'is.

— Ne, kar'ul'in'o, — mi ne koler'as vi'n, — am'e respond'is Adaha. — Mal'trankvil'o pro vi prem'is al mi la kor'o'n; kaj nun vi'a rakont'o vek'as en ĝi memor'o'n pri long'e pas'int'a'j tra'viv'aĵ'o'j, kiu'j ankoraŭ konfuz'as mi'n.

En tiu moment'o el'ven'is el la kort'o Mirjam, la dom'mastr'in'o.

— Ho! — ŝi ek'kri'is, — Naama, fin'e vi re'ven'as! Infan'o, kie vi est'is kaj kial vi ne sci'ig'is al Adaha, kie'n vi ir'os?

La knab'in'o ripet'is si'a'n rakont'o'n al Mirjam, sed kun jam sufok'it'a fervor'o. Ili kun'e en'ir'is la dom'o'n; kaj Naama for'kur'is feliĉ'a, ke ŝi'a petol'aĵ'o ne ricev'is pli sever'a'n riproĉ'o'n.

Koler'et'e la dom'mastr'in'o dir'is: — Oriel dev'us ne tiel for'konduk'i la infan'o'n. Tamen, mi ne vol'as tro laŭt'e plend'i kontraŭ li; ĉar li est'as bon'a, nobl'a hom'o. Ĉu vi jam vid'is li'n?

— Ne.

— Nu, kvankam li loĝ'as inter ni jam pli ol kvar jar'o'j'n, tre mal'mult'a'j kompren'as li'a'n spirit'o'n, kun escept'o, ebl'e, de Ijob kaj ties intim'ul'o'j. Ijob efektiv'e tre estim'as kaj am'as li'n. Sen'dub'e iam Oriel est'is idol'an'o, sed nun li est'as fidel'a serv'ant'o de Jehova. La jun'ul'in'o'j de Betraĥ sekv'ad'as li'n per sopir'a'j rigard'o'j; kaj la plej bel'a'j si'n ĵet'us en li'a'j'n brak'o'j'n, tuj kiam li ek'mal'ferm'us ili'n. Sed Oriel ne hav'as okul'o'j'n por bel'ul'in'o'j; li est'as por ili ĝentil'a kaj afabl'a, sed — neni'o pli. Neni'u, eĉ la plej am'ind'um'ind'a'j el ili, pov'us fanfaron'i pri la plej et'a kuraĝ'ig'o. Strang'ul'o li est'as.

— Ne, Mirjam, — Adaha respond'is en'pens'e, — mi ankoraŭ ne vid'is li'n. — Tiam, pen'ant'e aspekt'i egal'anim'a, ŝi al'dir'is:

— Ver'e, vi ig'as mi'n dezir'em'a, renkont'i tiu'n mir'ind'aĵ'o'n.

La kor'o de Adaha est'is strang'e ekscit'it'a; kaj tuj kiam ŝi pov'is liber'ig'i si'n de la babil'em'a dom'o'mastr'in'o, ŝi rapid'is al mal'mult'uz'at'a ĉambr'o, por pri'pens'i la ĵus aŭd'it'a'n nov'aĵ'o'n. Unu demand'o post ali'a si'n prezent'is al ŝi: Ĉu tiu Oriel est'as Benoe? — Ŝi'a kor'o respond'is per ard'a dezir'o, ke li est'u ŝi'a iam'a, hero'a sav'int'o. — Ĉu li ven'is ĉi tie'n, ne nur por ek'loĝ'i inter Jehov'an'o'j, sed ankaŭ pro ŝi? Ĉu la kaŭz'o'j de li'a si'n'de'ten'em'o antaŭ jun'ul'in'o'j en Betraĥ est'as am'o al ŝi, kaj cert'ec'o, ke ŝi re'ven'os? — Post kelk'a temp'o tamen ŝi iom mal'trankvil'e demand'is si'n, kial ili ankoraŭ ne renkont'iĝ'is. Ĉu li evit'as ŝi'n? Ĉu ebl'e por don'i al ŝi okaz'o'n aŭd'i iom pri li'a ŝanĝ'it'a viv'o?

La sekv'ant'a'n post'tag'mez'o'n, ĉirkaŭ la vesper'o, Adaha kaj Naama ir'is laŭ invit'o al la tend'o de Dina, la edz'in'o de Ijob. Lemuel akompan'is ili'n sur part'o de la voj'o. Sur li'a ordinar'e pens'em'a vizaĝ'o lud'is feliĉ'a rid'et'o, kiu ia'foj'e hav'is eĉ petol'a'n aspekt'o'n. La pens'o'j de Adaha est'is tro okup'it'a'j por tio'n vid'i. Dum'e la infan'o gaj'e babil'is, ne rimark'ant'e, ke ŝi'a'j kun'ul'o'j nur distr'it'e aŭskult'as.

Adaha kaj Naama en'ir'is la tend'o'n de Dina, nun feliĉ'a patr'in'o de tri infan'o'j. La plej'aĝ'a infan'o, dolĉ'a knab'et'o, pet'is la vizit'ant'o'j'n ir'i kun li, por vid'i li'a'n nov'a'n azen'id'o'n. Naama est'is tro absorb'it'a de la ĉarm'o de la infan'et'o'j, kaj prefer'e rest'is en la tend'o. Adaha do sol'a akompan'is la knab'et'o'n, kiu gvid'is ŝi'n laŭ la plej mal'long'a voj'o, ten'ant'e ŝi'a'n man'o'n. Gaj'e kaj viv'ec'e la bub'et'o babil'is:

— Ho, Adaha, vi dev'as sci'i, ke ĝi est'as tut'e mi'a propr'a azen'id'o. La patr'o donac'is ĝi'n al mi. Ĝi nask'iĝ'is antaŭ... mi ne sci'as, kiom da tag'o'j; kaj ĝi est'as la plej dolĉ'a kaj la plej bel'a azen'id'et'o, kiu'n vi iam vid'is. Oriel dir'as, ke, kiam ĝi est'os sufiĉ'e grand'a, mi ankaŭ est'os sufiĉ'e fort'a, por rajd'i sur ĝi. Ho! kiom mi dezir'as, ke ĝi jam est'u sufiĉ'e grand'a!

Adaha aŭskult'is bon'humor'e kaj pen'is montr'i gaj'a'n part'o'pren'o'n en la ĝoj'o de la infan'o; sed ŝi'a'j pens'o'j de temp'o al temp'o si'n okup'is per la demand'o, ĉu ebl'e ŝi renkont'os Oriel'o'n sur la voj'o aŭ apud la azen'ej'o. En la daŭr'o de la tut'a tag'o li ne vid'ig'is si'n en la bien'o de Omar; kaj la dom'an'ar'o jam rimark'is la mal'oft'ec'o'n de li'a'j vizit'o'j al ĝi. Subit'e la knab'o vek'is Adahan el ŝi'a en'pens'ec'o, kri'ant'e:

— Jen, ĝi est'as kun si'a patr'in'o, mal'antaŭ tiu arb'et'aĵ'o. Rigard'u!

Adaha rigard'is kaj vid'is ne nur la best'o'j'n, sed ankaŭ — Benoen.

— Ho! jen est'as ankaŭ mi'a kar'a Oriel, — ĝoj'e dir'is la infan'o.

La okul'o'j de Adaha kaj Benoe renkont'iĝ'is. En la lum'a'j okul'o'j de Adaha ek'bril'is ĝoj'o; sed ili tuj post'e mal'lev'iĝ'is antaŭ la ard'a rigard'o de la vir'o.

— Adaha! — ek'kri'is Benoe, impuls'e iom lev'ant'e la man'o'j'n kaj ek'paŝ'ant'e, kvazaŭ li vol'as kur'i kaj ĉirkaŭ'brak'i ŝi'n. Per tiu ek'kri'o esprim'iĝ'is grand'a ĝoj'o kaj fort'a sopir'o kaj ankaŭ sent'o de mal'pez'iĝ'o de la kor'o post long'a, turment'a atend'ad'o. Sed tuj li re'ten'is si'n kaj al'dir'is, jam pli trankvil'e:

— Fin'e vi ven'is! Mi atend'is vi'n ĉi tie long'a'j'n jar'o'j'n; kvar jar'o'j'n kaj du'on'o'n; kaj mi'a anim'o konsum'iĝ'is de sopir'o.

Adaha re'lev'is la okul'o'j'n. Antaŭ ŝi star'is vir'o, kiu'n ŝi facil'e re'kon'is, kvankam la pas'int'a temp'o efik'is sur li rimark'ind'a'j'n ŝanĝ'o'j'n. Al li'a natur'a al'log'ec'o ĝi al'don'is la ĉarm'o'n de dign'o, sincer'ec'o kaj honest'ec'o. Tio'n la jun'a vir'in'o vid'is per unu rigard'o; kaj ŝi'a kor'o ek'salt'is de ĝoj'o. Tamen ŝi respond'is iom si'n'de'ten'em'e:

— Salut'o'n al vi, Benoe!

— Ne “Benoe”, Adaha, — la vir'o re'dir'is, — sed nun “Oriel” — “mi'a lum'o est'as Di'o”. Kedar don'is al mi tiu'n nov'a'n nom'o'n. Ĉu vi ĝoj'as re'vid'i mi'n ĉi tie en Betraĥ?

— Jes, mi ĝoj'as.

— Ĉu vi kred'is, ke mi plen'um'os mi'a'n promes'o'n?

— Mi esper'is, ke vi sincer'e pen'os.

— Ja efektiv'e, sincer'e mi pov'as dir'i, Adaha, ke nun vi'a Di'o est'as mi'a Di'o.

La infan'o mir'e rigard'is la inter'parol'ant'o'j'n, kiu'j ŝajn'e mal'memor'is li'a'n ĉe'est'o'n.

— Ven'u do, Adaha, — li dir'is iom sen'pacienc'e, — kaj rigard'u mi'a'n azen'et'o'n.

Oriel respond'is por Adaha, pren'ant'e la man'o'n de la et'ul'o:

— Bon'e, kar'ul'o, ni rigard'u vi'a'n bel'a'n azen'id'o'n. Ven'u. Sed est'u si'n'gard'a, Palti, ke ĝi'a patr'in'o ne pied'frap'u vi'n.

Por plaĉ'i al la infan'o, Adaha fervor'e admir'is la id'o'n kaj frap'et'is la preskaŭ blank'a'n kol'o'n de la patr'in'best'o.

Oriel dir'is: — Ĝi est'as bel'eg'a azen'id'o, Adaha, sed ne egal'as la azen'o'n, sur kiu vi rajd'is dum vi'a aventur'a vojaĝ'o al Babel.

— Ne, — respond'is Adaha, ŝajn'e kun iom sen'pez'ig'it'a kor'o, kvazaŭ ŝi bon'ven'ig'is ĉi tiu'n mal'pli embaras'a'n tem'o'n. — Ne; ĝi est'is pli grand'a kaj mult'e pli fort'muskol'a best'o.

Oriel preskaŭ ne atent'is la respond'o'n de la jun'a vir'in'o. Subit'e li pren'is ŝi'a'n man'o'n, kuŝ'ant'a'n sur la kol'o de la azen'o, kaj dir'is kun ton'o de konsent'ig'em'a sincer'ec'o, kiu tamen ne pov'is kaŝ'i profund'a'n emoci'o'n:

— Adaha, lum'o de mi'a viv'o; laŭ ĉiu'j leĝ'o'j pri hom'a'j inter'rilat'o'j vi aparten'as al mi. Ĉu vi pov'as tio'n ne'i?

Adaha pen'is ĝentil'e, sed sen'efik'e — ĉar tro ne'fort'e — for'tir'i la man'o'n el la ten'o de la ard'a am'ind'um'ant'o:

— Mi ne dezir'as ne'i tio'n, Oriel, — ŝi dir'is mild'e, — sed antaŭ ol don'i al vi respond'o'n, mi vol'as parol'i kun mi'a patr'ec'a pri'zorg'ant'o Lemuel.

— Ho! Se vi'a respond'o de'pend'as de konsil'o de Lemuel, kiu ne mal'ŝat'os la opini'o'n de Ijob, vi jam est'as mi'a, Adaha. Sed rigard'u! Ni ne rest'os long'e en dub'o; ĉar jen ven'as ĝust'e la vir'o'j, kiu'j'n ni bezon'as, Lemuel kaj Ijob. Demand'u ili'n!

Ĝis tiu moment'o nek Oriel, nek Adaha rimark'is la al'proksim'iĝ'o'n de la du vir'o'j. Palti, la et'ul'o, al kiu ted'is pro la ne'sufiĉ'a atent'o don'it'a al li de la ge'am'ant'o'j, est'is vid'int'a la patr'o'n kaj ties amik'o'n, kaj for'salt'is al ili. Tuj kiam Ijob kaj Lemuel ek'vid'is la jun'a'n par'o'n, feliĉ'a rid'et'o anstataŭ'is la serioz'a'n aspekt'o'n de ili'a'j vizaĝ'o'j. Ili kompren'is la situaci'o'n, kaj vol'is si'n re'tir'i.

— Ne for'ir'u, sinjor'o'j, mi pet'as, — gaj'e vok'is Oriel, — Adaha dezir'as ricev'i de vi konsil'o'n pri grav'a afer'o.

La esprim'o de ĝoj'o, kiu tuj montr'iĝ'is en la mien'o'j de la al'ven'ant'o'j, jam est'is respond'o al ne'far'it'a demand'o. Ne bezon'e est'is el'dir'i ĝi'n. Tio'n, kred'ebl'e, pens'is Lemuel, ĉar li ek'parol'is:

— Mi tuj re'kon'is Benoen, kaj jam rakont'is al mi'a saĝ'a amik'o Ijob la aventur'o'n de Adaha kun li. Mi aŭd'is kun grand'a ĝoj'o bon'a'n raport'o'n pri ni'a hero'a amik'o. Laŭd'at'a est'u la nom'o de la Etern'ul'o, kiu ŝanĝ'is la kor'o'n de per'fort'ul'o, kaj konduk'is li'a'j'n pied'o'j'n en voj'o'n de pac'o kaj virt'o. Se la ben'o de mond'afer'ul'o iom valor'as, mi ĝoj'e ben'as vi'n, mi'a'j infan'o'j: est'u feliĉ'a'j! Vi'a feliĉ'o est'os mi'a feliĉ'o.

Ijob kor'tuŝ'it'e al'paŝ'is al la ge'am'ant'o'j, kaj, met'ant'e la man'o'j'n sur ili'a'j'n ŝultr'o'j'n, li dir'is solen'e:

— La ben'o de la Ĉio'pov'a est'u kun vi. Aŭd'int'e la strang'a'n histori'o'n, kiu'n Lemuel rakont'is al mi, ĉu iu pov'us dub'i, ke Li destin'is unu por la ali'a? Adaha, mi'a kar'a fil'in'o, kun plen'a konfid'o vi pov'as met'i vi'a'n man'o'n en la man'o'n de Oriel. Mi kon'as li'n, kaj am'as li'n kiel fil'o'n. Kaj vi, Oriel, per vi'a nobl'ec'o vi gajn'is perl'o'n de grand'a valor'o. Ni'a land'o ne posed'as pli dolĉ'a'n, nobl'a'n vir'in'o'n ol vi'a'n est'ont'a'n edz'in'o'n.

— Ven'u, Ijob, — dir'is Lemuel. — Ir'u kun ni, Palti, mi'a amik'et'o; ni ne hav'as plu'a'n afer'o'n ĉi tie.

Pren'ant'e la man'o'n de la mir'ig'it'a knab'et'o, Lemuel for'konduk'is li'n; kaj Ijob sekv'is, las'ant'e sol'a'j la feliĉ'a'j'n am'ant'o'j'n. Ili for'ir'is; kaj en la daŭr'o de kelk'e da minut'o'j la du vir'o'j ir'is flank'o'n ĉe flank'o en profund'a en'pens'ec'o, preskaŭ ne aŭd'ant'e la babil'o'n de la et'ul'o. Lemuel la unu'a parol'is:

— Ijob, mi est'as tre feliĉ'a.

— Ne pli feliĉ'a ol mi.

— Pri la profund'ec'o de ni'a'j propr'a'j sent'o'j ni ne vol'as disput'i. Tamen, ĉi tiu feliĉ'a okaz'o vek'as en mi'a kor'o mal'ĝoj'a'n emoci'o'n. “Hom'o propon'as, Di'o dispon'as.” Mi destin'is Adahan por Omar.

Ijob respond'is mild'e: — Adaha est'os pli feliĉ'a kun Oriel, ol ŝi est'us kun Omar. Omar est'is tro pez'anim'a por tia sun'a est'aĵ'o, kiel Adaha. Strig'o ne est'as taŭg'a kun'ul'o por alaŭd'o.

— Ver'o, ho saĝ'a amik'o; sed la alaŭd'o per si'a'j tril'o'j dis'pel'us la sorĉ'o'n, en kiu vipur'o ten'is la strig'o'n. Sun'a radi'o est'as bon'a kurac'il'o kontraŭ mal'gaj'ec'o. Ceter'e, la alaŭd'o tiam am'is la strig'o'n. — Du larm'o'j ŝtel'e el'flu'is el li'a'j okul'o'j, kiam, moment'o'n post'e, li al'dir'is: — Mi vol'is sav'i la nobl'a'n vir'o'n el terur'a anim'mizer'o.

— Ho, ver'e, Lemuel, la Etern'ul'o mem sav'is li'n el anim'pere'o. Kar'eg'a est'is al mi tiu bel'anim'a vir'o. Mi funebr'is pro li, kiel mi funebr'is pro mi'a'j propr'a'j fil'o'j. Sed nun, amik'o, ni ĝoj'u kun'e kun la ĝoj'ant'o'j; ni trov'u feliĉ'o'n en la feliĉ'o de ali'a'j.