de Serge HALIMI
La trud'ritm'a cifer'ec'ig'o de la al'ir'o al la publik'a'j serv'o'j de nun aplik'iĝ'as al ag'o'j tiel nepr'e neces'a'j kiel pet'o de civil'a status'o, impost'o'pag'o, obten'o de rest'ad'permes'il'o. Tamen, la dev'ig'o uz'i Inter'ret'o'n pri tiu'j afer'o'j kaj pri mult'a'j ali'a'j lig'at'a'j al la ĉiu'tag'a viv'o (vojaĝ'o'j, rezerv'ad'o'j, kont'ad'o) postul'as apart'a'n klopod'o'n de tiu'j, kiu'j mal'plej kapabl'as far'i ĝi'n, pro mank'o de bezon'at'a material'o, de komput'ik'a'j sci'o'j, de help'o de proksim'ul'o'j. Por ili, la start'ant'a naci'o (start-up nation) de S-ro Emmanuel Macron ŝajn'as ekzil'pun'o en ili'a propr'a land'o.
Ek'de la unu'a'j vort'o'j de la raport'o, kiu'n ŝi dediĉ'as al la kresk'ant'a rol'o de cifer'ec'o en la rilat'o inter la administr'o kaj ties uz'ant'o'j, la Rajt'o'defend'ant'in'o Claire Hédon instal'as la etos'o'n : "En la deĵor'ej'o'j de ni'a'j teritori'a'j deleg'it'o'j al'ven'as hom'o'j lac'ig'it'a'j, kelk'foj'e mal'esper'ig'it'a'j, kiu'j sci'ig'as si'a'n mal'pez'iĝ'o'n pov'i, fin'fin'e, sen'per'e parol'i kun iu." [1] La kor'prem'a'j scen'o'j de Moi Daniel Blake, la film'o de Ke'n Loach, en kiu brit'a mal'dung'it'o front'as administr'a'j'n procedur'o'j'n des pli mal'hom'ec'a'j'n, ke ili est'as bit'ig'at'a'j, ĉiu'tag'e ripet'iĝ'as en Franci'o. Dek tri milion'o'j da person'o'j, t.e. unu el kvin, tie mal'facil'e klopod'as kun la cifer'ec'aĵ'o'j, sen tio ke la politik'a'j respons'ul'o'j zorg'us pri ili'a ekzist'o [2].
La viktim'profil'o kongru'as kun popol'o'j jam per'fort'ig'it'a'j de la soci'a ord'o : mal'jun'ul'o'j, kamp'ar'an'o'j, salajr'ul'o'j, ne'diplom'it'o'j, mal'liber'ul'o'j, ekster'land'an'o'j. Invers'e, la kadr'ul'o'j, alt-en'spez'ul'o'j kaj diplom'it'o'j de super'a'j stud'o'j est'as bon'e proviz'at'a'j per komput'il'o'j, tabul'komput'il'o'j, saĝ'telefon'o'j, kaj sam'temp'e em'as turn'i si'n al la cifer'ec'a administr'o. En'tut'e, ju pli hom'o al'front'as mal'stabil'a'n soci'a'n situaci'o'n, des pli mal'facil'as al li ating'i si'a'j'n rajt'o'j'n, si'a'j'n mon-atribu'o'j'n, la publik'a'j'n serv'o'j'n. La sanitar'a urĝ'o, kiu ĝeneral'ig'is la praktik'ad'o'n de distanc'labor'o, distanc'lern'ad'o, inter'ret'a pet'o de kurac'a'j rendevu'o'j (Doctolib), ampleks'ig'is tiu'n teknik'a'n for'pel'o'n de la mal'favor'ul'o'j. Kaj kelk'foj'e, sen'pri'pens'e, politik'a'j organiz'o'j etend'as al la kamp'o de demokrati'a viv'o la flank'e'n'met'ad'o'n de la mal'riĉ'ul'o'j. Tiel, kiam ekologi'ist'o'j organiz'is konsult'ad'o'n "mal'fermat'a'n al ĉiu'j" por elekt'i si'a'n kandidat'o'n al la prezident'a balot'o, part'o'pren'i en ĝi postul'is "dispon'i propr'a'n ret'adres'o'n por ricev'i la voĉ'don'a'j'n lig'il'o'j'n, numer'o'n de port'ebl'a telefon'o por ricev'i la balot'valid'ig'a'j'n kod'o'j'n kaj kredit'kart'o'n por efektiv'ig'i du'eŭr'a'n mon'part'o'pren'o'n".
Konstat'ant'e, ke "la situaci'o difekt'iĝ'em'as", s-in'o Hédon re'memor'ig'as, ke neni'u pov'as est'i sen'ig'it'a pri si'a'j rajt'o'j kaj mon'atribu'o'j pro la fakt'o, ke li ne uz'as cifer'ec'ad'o'n dum si'a'j rilat'o'j kun la administr'o. Ĉar por mult'a'j, ŝi insist'as, la "trud'a sen'materi'ig'o" ne aper'as kiel simpl'ig'o, sed kiel "form'o de Instituci'a mis'trakt'ad'o".
Serge HALIMI.
[1] « Dématérialisation des services publics : tro'is ans après, où en est-on ? », Raport'o de la Rajt'o'defend'ant'o, 16-an de Februar'o 2022
[2] Vd Juli'e'n Brygo, « Travail, famille, wifi », Le Mond'e diplomatique, Juni'o 2020
de Pierre RIMBERT
Forges'aĵ'o makul'as la sub'ten'o'n, kiu'n don'as ek'de 2014 la grand'a'j okcident'a'j amas'komunik'il'o'j al la Ukrainaj reg'ant'o'j por ili'a konflikt'o kun Moskvo : la laŭd'ad'o far'e de Kievo de memor'aĵ'a'j revizi'ism'a'j politik'o'j kaj la indulg'o de la reg'ant'o'j pri nov'nazi'o'j, kiu'j pav'as en la publik'a spac'o.
Post la ribel'o de Maidan, la komenc'iĝ'o de la en'land'a milit'o en Donbaso kaj la aneks'ad'o de Krimeo far'e de Rusio en 2014, la Ukraina prezid'ant'o Petro Poroŝenko promulg'is en maj'o 2015 "el'komun'ism'ig'a'j'n leĝ'o'j'n" [1]. Ili pun'as la laŭd'ad'o'n de komun'ism'a'j ide'o'j, mal'permes'as Sovet'a'j'n simbol'o'j'n kaj honor'ig'as kiel "batal'ant'o'j'n por sen'de'pend'ec'o" antisemit'a'j'n grup'o'j'n, kiu'j kun'labor'is kun la nazi'o'j : Organiz'aĵ'o'n de Ukrainaj naci'ist'o'j (OUN), kies milic'o'j part'o'pren'is la eksterm'ad'o'n de jud'o'j, kaj ĝi'a'n milit'ist'a'n branĉ'o'n, Ukraina insurekci'a arme'o (UPA), kiu inter'ali'e buĉ'is cent mil pol'o'j'n. De tiam, ambaŭ profit'as de naci'a omaĝ'o la 14-an de oktobr'o. Kaj ĉiu'n unu'a'n de januar'o, en Kievo, torĉ'a procesi'o honor'ig'as la memor'o'n de Step'a'n Bandera, ĉef'o de tiu'j du organiz'aĵ'o'j kaj kun'labor'ant'o de la Tri'a Regn'o. Tiu afabl'aspekt'a bild'o est'us ne'komplet'a se ni ne menci'us la integr'iĝ'o'n en la arme'o'n de la batalion'o Azov, nov'nazi'a milic'o, kies emblem'o de'ven'as de tiu de la SS-divizi'o Das Reich.
De'ven'int'a el jud'a famili'o, Prezid'ant'o Volodimir Zelenski rest'as for el tiu demenc'o, al kiu oni ne pov'as redukt'i la Ukraina politik'a viv'o. Tamen, la pas'int'a'n 28-an de april'o, cent'o'j da hom'o'j parad'is en la ĉef'urb'o por celebr'i la SS-divizi'o'n Galici'o form'it'a'n per Ukrainaj volont'ul'o'j [2]. La Franc'a'j amas'komunik'il'o'j ne dir'is eĉ unu vort'o'n pri tio - ĉu ili est'us far'int'a'j la sam'a'n elekt'o'n se Kreml'o est'us permes'int'a tia'n nov'nazi'a'n manifestaci'o'n sur Ruĝ'a plac'o ?
En Uson'o, la observ'ej'o de ĵurnal'ism'o Fairness and Accuracy in Reporting (FAIR) far'is klar'e inform'ig'a'n nombr'ad'o'n : inter la 6-a de decembr'o 2021 kaj la 6-a de januar'o 2022 New York Times publik'ig'is 228 artikol'o'j'n menci'ant'a'j'n Ukrainion, 9 en'hav'is la vort'o'n "nazi-" en iu form'o aŭ ali'a, kaj neni'u menci'is la oficial'a'n revizi'ism'o'n, la toler'em'o'n de la reg'ant'o'j pri faŝism'a'j mobiliz'ad'o'j aŭ la ĉe'est'o'n de nov'nazi'o'j en la arme'o. En la kolumn'o'j de Washington Post la nombr'o'j est'is respektiv'e 201, 6 kaj nul'o. Nu, FAIR rimark'ig'is, ke tiu'j element'o'j "cert'e hav'us influ'o'n sur la Uson'a publik'a opini'o - almenaŭ se la publik'o est'us inform'it'a". Kompren'ebl'e, preciz'ig'is la asoci'o, "tio ne don'as al Rusio la rajt'o'n atak'i Ukrainion, sed la Uson'a'j amas'komunik'il'o'j dev'us inform'i la Uson'an'o'j'n pri tiu land'o, arm'it'a per ili'a impost'a mon'o" [3].
Kio pri Franci'o ? Inter la 1-a de januar'o kaj la 15-a de februar'o 2022, en la 152 artikol'o'j menci'ant'a'j Ukrainion publik'ig'it'a'j en Le Mond'e (inter ili 14 sen rilat'o al la nun'a konflikt'o), 5 en'hav'is la vort'o'n "nazi-". Du el tiu'j alud'is la faŝism'em'o'n de iu'j naci'ist'o'j, sed nur por rimark'ig'i, ke Moskvo instrument'ig'as tiu'n situaci'o'n (8-a kaj 11-a de februar'o 2022). Ali'a trakt'is la part'o'pren'o'n de Ukrainaj milic'o'j en la genocid'o de la jud'o'j, sed tem'as pri... recenz'o de libr'o pri la histori'o de la du'a mond'milit'o (21-a de januar'o 2022). La nombr'ad'o en la kolumn'o'j de Figar'o ating'as la sam'a'n rezult'o'n : 171 artikol'o'j menci'as Ukrainion (18 sen rilat'o al la nun'a konflikt'o), el tiu'j 8 en'hav'as la vort'o'n "nazi-". Unu recenz'as libr'o'n pri la eksterm'ad'o de jud'o'j en Eŭrop'o kaj kompren'ebl'e cit'as Ukrainion. Neni'u inform'as pri fakt'o'j kutim'e taks'at'a'j ne'toler'ebl'a'j de la gazet'ar'o. Sed, ĉar ili okaz'as en land'o alianc'an'a de Okcident'o kontraŭ Rusio, ili est'as nun moral'e akcept'it'a'j de ĵurnal'ist'o'j.
Pierre RIMBERT.
[1] Ankaŭ leg'u : Laurent Geslin kaj Sébastien Gobert, "Ukraine, jeux de miroirs pour héros troubles", Le Mond'e diplomatique, decembr'o 2016.
[2] Lev Golinkin, "Secretary Blink'e'n faces a big test in Ukraine, where naz'is and their sympathizers ar'e glorified", The Nation, Nov'jork'o, 6-a de maj'o 2021.
[3] Gregory Shupak, "Hawkish pundits downplay threat of war, Ukraine’s naz'i ties", FAIR, 15-a de januar'o 2022, https://fair.org