Ĉi tiu libr'o est'as el'ŝut'it'a el la ret'ej'o de Sezon'o'j
http://esperant'o-ond'o.ru/Libr'o'j/Libr'o'j.php
Kompil'is Aleksander Korĵenkov
Traduk'is el la rus'a: Grigorij Arosev, Aleksander Korĵenkov, Ilsia Novikova
Redakt'is Wolfgang Kirschstein, Aleksander Korĵenkov
En'paĝ'ig'is Aleksander Korĵenkov
Korekt'is Halina Gorecka
La unu'a (paper'a) el'don'o:
Brjusov, Valeri'j. Kvar novel'o'j / Traduk'is el la rus'a Grigorij Arosev, Aleksander Korĵenkov, Ilsia Novikova. Komp., antaŭpar. Aleksander Korĵenkov. — Jekaterinburg: Sezon'o'j, 1999. — 24 p.; 500 ekz. — (Seri'o Rus'a literatur'o; №5).
Ĝi est'as bit'libr'o (elektron'ik'a libr'o) el'don'it'a laŭ la norm'o'j pdf kaj epub.
Oni ne rajt'as plen'e aŭ part'e publik'ig'i ĝi'n paper'e aŭ elektron'ik'e sen la permes'o de la traduk'int'o'j.
Brjusov, Valeri'j Jakovleviĉ
Kvar novel'o'j / Traduk'is el la rus'a Grigorij Arosev, Aleksander Korĵenkov, Ilsia Novikova. Komp., red., antaŭpar. Aleksander Korĵenkov. — Kaliningrado: Sezon'o'j, 2018. — 33 p. — (Virtual'a Bibliotek'o de Sezon'o'j; №15).
© Traduk'o en Esperant'o, la traduk'int'o'j 1999.
© Elektron'ik'a el'don'o, Sezon'o'j 2018.
© Antaŭ'parol'o'j kaj not'o'j, Aleksander Korĵenkov 2018.
Valeri'j Jakovleviĉ Brjusov (Валерий Яковлевич Брюсов, 1873–1924) est'as kon'at'a precip'e kiel bril'a poet'o kaj traduk'ist'o (inter'ali'e, de Infer'o kaj Faŭst'o), kun'fond'int'o de la rus'a poezi'a simbol'ism'o. La proz'o de Brjusov est'as mal'pli bon'e kon'at'a, probabl'e ĉar en Sovet'uni'o li'a'j'n proz'a'j'n verk'o'j'n oni el'don'is mal'pli oft'e ol la poezi'a'j'n, kaj iom post iom la ordinar'a'j leg'ant'o'j preskaŭ forges'is, ke la aper'o de li'a'j roman'o'j Flam'ant'a Anĝel'o (1908) kaj Altar'o de venk'o (1911–1912) est'is grav'a event'o en la jar'cent-komenc'a rus'a literatur'o. (Sur'baz'e de la unu'a roman'o Sergej Prokofjev en 1927 kompon'is oper'o'n.)
Sed kvankam la unu'a ampleks'a (sep'volum'a) verk'ar'o de Brjusov aper'is nur mez'e de la jar'o'j 1970aj, ver'a'j literatur'am'ant'o'j ĉiam alt'e taks'is li'a'j'n novel'o'j'n en La aks'o de Ter'o (1907) kaj Nokt'o'j kaj tag'o'j (1913).
La aks'o de Ter'o en'hav'is, apud la dram'o Ter'o, novel'o'j'n, kiu'j'n Brjusov nom'is “situaci'a'j”, ĉar en ili, mal'kiel en la “karakter'a'j” novel'o'j, la situaci'o'j kaj event'o'j pli grav'as ol la person'ec'o de la protagonist'o'j. Ĉiu el tiu'j novel'o'j est'is intenc'e verk'it'a kun konsider'o de la okcident'a novel'art'o — Franc'e, Po'e, Stendhal, Wells, Wilde k. a. — jen tem'is pri influ'o stil'a, jen pri prunt'it'a intrig'o.
Plur'foj'e la situaci'a'j model'o'j en La aks'o de Ter'o est'is kre'it'a'j por demonstr'i la tre svag'a'n lim'o'n inter la real'a kaj fantazi'a mond'o'j, ili'a'n reciprok'a'n influ'o'n kaj efik'o'n je la protagonist'o — tiel Brjusov kombin'is la rimed'o'j'n de la poezi'a simbol'ism'o kaj la “horor'novel'a'n” tradici'o'n de Po'e. Nokt'o'j kaj tag'o'j montr'is distanc'iĝ'o'n de Brjusov dis'de la pastiĉ'a eksperiment'ad'o, precip'e en Fianĉ'in'iĝ'o de Daŝa, sed la simbol'ism'a influ'o daŭr'is.
Ĉi tiu broŝur'o en'hav'as tri novel'o'j'n el La aks'o de Ter'o, kiu'j demonstr'as la inter'influ'o'n de la real'o kaj imag'o, kaj la novel'o'n Nokt'a aventur'o el Nokt'o'j kaj tag'o'j, kiu est'as tem'e proksim'a al Flam'ant'a Anĝel'o.
Brjusov lingv'e ne laŭ'as la klasik'a'n stil'o'n de la “grand'a'j rus'a'j roman'o'j”, nek sekv'as la stil'rimed'o'j'n de Ĉeĥov. La traduk'int'o'j dev'is konsider'i, ke tem'as pri proz'a parol'o de poet'o, per'it'a de divers-kler'a'j protagonist'o'j, kun kiu'j li si'n ne ident'ig'is (tio'n Brjusov apart'e klaŭz'is en la prefac'o de la unu'a novel'ar'o). Lingv'e ne'kutim'a est'as la last'a novel'o, kiu bezon'as glos'o'j'n eĉ por rus'a'j leg'ant'o'j.
La traduk'a team'o akcept'is la defi'o'n, kaj nun la esperant'ist'a leg'ant'ar'o pov'as ricev'i pli adekvat'a'n opini'o'n pri Valeri'j Brjusov per la kvin'a volum'o en la libr'o'seri'o “Rus'a literatur'o”.
Aleksander Korĵenkov
Ĉar ĉi tiu libr'et'o, pres'it'a kvin'cent-ekzempler'e antaŭ 19 jar'o'j, de'long'e el'ĉerp'iĝ'is, la el'don'ej'o Sezon'o'j kun konsent'o de la traduk'int'o'j decid'is re'el'don'i ĝi'n sen'pag'e kiel bit'libr'o'n laŭ la norm'o'j epub kaj pdf. Ĉe la pret'ig'o de la bit'libr'o la redaktor'o korekt'is kelk'a'j'n erar'o'j'n en la traduk'o'j kaj iom'et'e modif'is la supr'a'n en'konduk'o'n kaj la kubrofinajn not'o'j'n.
Cert'e, jam de mi'a infan'aĝ'o oni opini'is mi'n pervers'a; cert'e, oni asert'is, ke mi'a'j'n sent'o'j'n aprob'as neni'u. Mi do kutim'iĝ'is mensog'i al la hom'o'j. Mi kutim'iĝ'is dir'i banal'a'j'n vort'o'j'n pri kompat'em'o kaj am'o, pri la feliĉ'o am'i ali'a'n. Sed anim'profund'e mi est'is konvink'it'a kaj est'as konvink'it'a eĉ nun, ke la hom'o laŭ si'a natur'o est'as krim'em'a. Al mi ŝajn'as, ke inter ĉiu'j sens'o'j, kiu'j'n oni nom'as ĝu'ind'a'j, ekzist'as nur unu ind'a je tiel'a epitet'o — tiu, kiu konker'as la hom'o'n ĉe observ'ad'o de alies sufer'o'j. Mi opini'as, ke la hom'o en si'a origin'a stat'o pov'as soif'i sol'o'n — turment'i la simil'ul'o'j'n. Ni'a civilizaci'o brid'is tiu'n natur'a'n impuls'o'n. Jar'cent'o'j da sklav'ec'o ig'is la hom'a'n anim'o'n kred'i, ke la sufer'o'j de l’ ali'a'j aflikt'as ĝi'n. Kaj nun la hom'o'j tut'e sincer'e plor'as pro la ali'a'j kaj kompat'as ili'n. Sed tio est'as nur miraĝ'o kaj sent'o'tromp'o.
Oni pov'as tiel far'i miks'aĵ'o'n el akv'o kaj alkohol'o, ke provenc'a ole'o est'as en ĝi astat'a en ĉiu pozici'o, nek supr'e'n'iĝ'ant'e nek sink'ant'e. Ali'vort'e, la ter'a gravit'o ĉes'as efik'i je ĝi. En la lern'o'libr'o'j de fizik'o est'as skrib'it'e, ke en tiu'j okaz'o'j, obe'ant'e nur la streb'o'j'n de si'a'j partikl'o'j, la ole'o al'pren'as glob'a'n form'o'n. Simil'e, okaz'as moment'o'j, kiam la hom'a anim'o liber'iĝ'as de la potenc'o de l’ gravit'o, de ĉiu'j katen'o'j met'it'a'j sur ĝi'n de la hered'o kaj eduk'o, de ĉiu'j ekster'a'j influ'o'j kutim'e determin'ant'a'j ni'a'n mens'o'n: de la tim'o est'i juĝ'ot'a, de la tim'o antaŭ la publik'a opini'o ktp. En tiu'j moment'o'j ni'a'j dezir'o'j kaj ag'o'j sub'iĝ'as nur al la pra'a'j, aŭtent'a'j instinkt'o'j de ni'a natur'o.
Tem'as ne pri l’ hor'o'j de la ordinar'a dorm'o kiam la tag'a konsci'o, kvankam esting'it'e, plu kontrol'as la dorm'ant'a'n mem'o'n; ankaŭ ne pri l’ tag'o'j de frenez'o kaj alien'o: tiam la rutin'a'j'n inklin'o'j'n anstataŭ'as ali'a'j eĉ pli despot'a'j. Tem'as pri la moment'o'j de tiu strang'a stat'o, kiam ni'a korp'o trankvil'as en dorm'o, kaj la mens'o konsci'ant'a tio'n, sakrament'e anonc'as al ni'a fantom'o vag'ant'a en la mond'o de sonĝ'o'j: vi est'as liber'a! Kompren'int'e, ke ni'a'j ag'o'j ekzist'os nur por ni mem, kaj ke ili rest'os ne'kon'at'a'j en la ceter'a mond'o, ni volont'e for'don'as ni'n al la dezir'o'j lev'iĝ'ant'a'j el la mal'lum'a profund'o de ni'a mem'o. Almenaŭ mi'n en simil'a'j okaz'o'j neniam konker'is dezir'o entrepren'i virt'a'n, bon'far'a'n ag'o'n. Tut'e mal'e, sci'ant'e, ke mi rest'os absolut'e sen'pun'a, mi hast'is far'i i'o'n sovaĝ'a'n, malic'a'n kaj pek'a'n.
Mi ĉiam pens'is kaj plu pens'as, ke la sonĝ'o est'as egal'rajt'a al la real'a viv'o. Ja kio est'as ni'a real'o? — ni'a'j impres'o'j, ni'a'j sent'o'j, ni'a'j dezir'o'j, neni'o plu. Ĉio ĉi ekzist'as ankaŭ en la sonĝ'o'j. La sonĝ'o plen'ig'as la anim'o'n sam'kiel la real'o, sam'e ni'n emoci'as, ĝoj'ig'as kaj trist'e prem'as. La ag'o'j far'at'a'j en'sonĝ'e rest'ig'as en la mens'o spur'o'j'n ident'a'j al tiu'j en la real'o. Fakt'e, la sol'a diferenc'o inter la real'o kaj sonĝ'o est'as nur tio, ke la sonĝ'a viv'o est'as apart'a por ĉiu hom'o, sed la real'a est'as ĉies, aŭ est'as konsider'at'a ĉies'a… Tio konklud'ig'as, ke por ĉiu apart'a person'o la sonĝ'o'j est'as du'a real'o. Prefer'o'n de unu el la du real'aĵ'o'j — sonĝ'a aŭ efektiv'a — determin'as person'a'j inklin'o'j.
De l’ infan'aĝ'o la sonĝ'o'j plaĉ'is al mi pli ol la real'o. Mi nenial konsider'is perd'it'a la temp'o'n pas'ig'it'a'n en'dorm'e, eĉ mal'e: mi bedaŭr'is pri la sonĝ'o'hor'o'j ŝtel'it'a'j de la real'a viv'o. Sed, cert'e, en la dorm'o mi serĉ'is viv'o'n, tio est'as sonĝ'o'j'n. Ankoraŭ en la knab'a aĝ'o mi kutim'is opini'i sen'sonĝ'a'n nokt'o'n grav'a mank'o. Se mi vek'iĝ'is sen memor'i la sonĝ'o'n, mi sent'is mi'n mal'feliĉ'a. Tiu'okaz'e mi tra la tut'a tag'o, hejm'e kaj lern'ej'e, turment'is la memor'o'n ĝis en iu el ĝi'a'j for'a'j angul'o'j mi trov'is fragment'o'n de l’ forges'it'a'j bild'o'j kaj ĉe pli'a streĉ'o subit'e re'trov'is la tut'a'n klar'o'n de l’ nelga sonĝ'a viv'o. Mi avid'e merg'iĝ'is en la re'viv'iĝ'int'a'n mond'o'n kaj restaŭr'is eĉ la plej et'a'j'n ĝi'a'j'n detal'o'j'n. Per tia trejn'ad'o de la memor'o mi ating'is, ke mi ne plu forges'is mi'a'j'n sonĝ'o'j'n. Mi atend'is nokt'o'n kaj dorm'o'n kiel hor'o'n de la aspir'at'a rendevu'o.
Precip'e mi ŝat'is koŝmar'o'j'n pro la drast'e ŝok'a fort'o de la impres'o'j. Mi evolu'ig'is en mi la kapabl'o'n konsci'e el'vok'i ili'n. Apenaŭ mi ek'dorm'is, met'int'e la kap'o'n pli sub'e'n ol la korp'o'n, koŝmar'o preskaŭ tuj prem'is mi'n per si'a'j dolĉ'e-tortur'a'j ung'eg'o'j. Mi est'is vek'iĝ'ant'a pro la ne'esprim'ebl'a langvor'o kaj sufok'iĝ'o, sed apenaŭ en'spir'int'e freŝ'a'n aer'o'n mi hast'is re'e fal'i tie'n, en la makabr'a'n abism'o'n, en terur'o'n kaj konvulsi'o'j'n. Monstr'a'j muzel'o'j subit'e aper'is el la ĉirkaŭ'a obskur'o, simi'esk'a'j diabl'o'j est'is komenc'ant'a'j inter'batal'o'n kaj subit'e kun ŝrik'o'j impet'is al mi, sur'dors'ig'is kaj strangol'is mi'n; en la tempi'o'j tambur'is, est'is dolor'e kaj terur'e, sed tiel admir'ind'e, ke mi est'is feliĉ'a.
Sed ek'de la fru'a'j jar'o'j eĉ pli fort'e mi ŝat'is tiu'n stat'o'n en la dorm'o, kiam mi konsci'is, ke mi est'as dorm'ant'a. Kaj mi kompren'is, kiom majest'a'n liber'o'n de la spirit'o tio ebl'ig'as. Mi ne sci'is okaz'ig'i tio'n laŭ'dezir'e. Dorm'ant'e mi ricev'is kvazaŭ elektro'ŝok'o'n kaj tuj sent'is, ke la mond'o est'as nun en mi'a dispon'o. Mi ir'is laŭ voj'o'j de l’ sonĝ'o, laŭ ĝi'a'j val'o'j kaj palac'o'j, ĉi'e'n — kie'n mi dezir'is. Ĉe vol'streĉ'o mi pov'is vid'i mi'n en situaci'o, kiu'n mi ŝat'is; mi pov'is en'konduk'i en la sonĝ'o'n ĉiu'j'n, pri kiu'j mi rev'is. En la fru'a infan'aĝ'o mi uz'is tiu'j'n moment'o'j'n por mistifik'i la hom'o'j'n kaj divers'manier'e petol'i. Sed post'e mi trans'ir'is al ali'a'j, pli sekret'a'j plezur'o'j; mi per'fort'is vir'in'o'j'n, mi far'is murd'o'j'n kaj iĝ'is ekzekut'ist'o. Kaj tiam mi kompren'is, ke ekstaz'o kaj jubil'o ne est'as nur vort'o'j.
Pas'is jar'o'j. Fin'iĝ'is la tag'o'j de la stud'o'j kaj humil'o. Mi rest'is sol'a, mi ne hav'is famili'o'n kaj ne bezon'is labor'i por akir'i mi'a'n ĉiu'tag'a'n pan'o'n. Mi pov'is plen'a dediĉ'i mi'n al mi'a feliĉ'o. Mi pas'ig'is en la dorm'o kaj somnol'o plej'part'o'n de l’ temp'o. Mi uz'is divers'a'j'n narkot'a'j'n drog'o'j'n — ne por la ĝu'o'j provok'at'a'j de ili, sed por pli'long'ig'i kaj profund'ig'i la dorm'ad'o'n. La spert'o kaj rutin'o ebl'ig'is al mi pli kaj pli oft'e ĝu'i la plej absolut'a'n el la liber'o'j, pri kiu'j aŭdac'as pens'i la hom'o. Iom post iom mi'a nokt'a konsci'o ating'is la tag'a'n kaj, fakt'e, eĉ komenc'is super'i ĝi'n. Mi sci'is kaj viv'i en mi'a'j iluzi'o'j kaj kontempl'i tiu'n viv'o'n de'flank'e. Mi kvazaŭ observ'us mi'a'n fantom'o'n far'i en la sonĝ'o'j tio'n aŭ ali'o'n; mi gvid'is ĝi'n kaj sam'temp'e ard'e tra'viv'is ĉiu'j'n ties sensac'o'j'n.
Mi kre'is la plej konven'a'j'n kondiĉ'o'j'n por mi'a'j fatamorgan'o'j. Tio est'is vast'a salon'o ie en la ter'a profund'o. Ĝi est'is lum'ig'at'a de ruĝ'a fajr'o el du kolos'a'j forn'o'j. La mur'o'j probabl'e est'is fer'a'j kaj la plank'o — ŝton'a. Tie est'is ĉiu'j kon'at'a'j tortur'il'o'j: dyba, palis'o, najlozaj seĝ'o'j, instrument'o'j por el'tir'o de muskol'o'j kaj sur'volv'o de intest'o'j, ponard'o'j, pinĉ'il'o'j, skurĝ'o'j, seg'il'o'j, brul'varm'a'j metal'a'j stang'o'j kaj rast'il'o'j. Kiam la feliĉ'a sort'o favor'is mi'n per la liber'o, mi preskaŭ ĉiam tuj rapid'is al mi'a sekret'a azil'o. Per fort'a streĉ'o de l’ dezir'o mi ven'ig'is en la sub'ter'a'n ark'aĵ'o'n ĉiu'n, kiu'n mi vol'is: foj'e kon'at'o'j'n, sed plej'oft'e nask'it'o'j'n de la imag'o, kutim'e ge'jun'ul'o'j'n, graved'a'j'n vir'in'o'j'n kaj infan'o'j'n. Mi amuz'is mi'n per ili kiel la plej potenc'a el la despot'o'j de la mond'o.
Post kelk'a temp'o mi trov'is ŝat'at'a'j'n viktim'tip'o'j'n. Mi kon'is ili'n laŭ'nom'e. En kelk'a'j mi'n impon'is la korp'a bel'ec'o, en ali'a'j kuraĝ'o dum sufer'ad'o de plej drast'a'j tortur'o'j kaj ili'a mal'estim'o al ĉiu'j mi'a'j artifik'o'j, en la tri'a'j, mal'e, la korp'a kaj spirit'a febl'o, ĝem'o'j kaj van'a'j suplikoj. Foj'e, eĉ ne'mal'oft'e, mi re'viv'ig'is mort'int'o'j'n pro mi'a'j turment'o'j por re'ĝu'i ili'a'n sufer'plen'a'n mort'o'n. Komenc'e mi sol'a est'is kaj ekzekut'ist'o kaj spekt'ant'o. Post'e mi kre'is por mi help'ant'o'j'n: greg'o'n da hid'a'j nan'o'j, kies kvant'o kresk'is laŭ mi'a dezir'o. Ili don'is al mi tortur'il'o'j'n, ili plen'um'is mi'a'j'n ordon'o'j'n rid'eg'ant'e kaj grimac'ant'e. Inter ili mi festen'is mi'a'j'n orgi'o'j'n de sang'o kaj fajr'o, sakr'o'j kaj blasfem'o'j.
Ver'ŝajn'e mi rest'us frenez'a, izol'a kaj feliĉ'a. Sed mi'a'j ne'mult'a'j amik'o'j, kred'int'a'j mi'n est'i mal'san'ul'o proksim'iĝ'ant'a al alien'o, ek'vol'is mi'n sav'i. Preskaŭ per'fort'e ili de temp’ al temp'o ig'is mi'n for'las'i la hejm'o'n, vizit'i teatr'o'j'n kaj est'i inter hom'o'j. Mi suspekt'as, ke ili intenc'e klopod'is plej al'log'e prezent'i al mi la jun'ul'in'o'n, kiu post'e iĝ'is mi'a edz'in'o. Ceter'e, apenaŭ trov'iĝ'us vir'o, kiu ne trov'us ŝi'n ind'a je ador'o. Ĉiu'j ĉarm'o'j vir'in'a'j kaj hom'a'j kulmin'is en tiu, kiu'n mi ek'am'is, kiu'n mi tiel oft'e nom'is mi'a, kaj kiu'n mi ne ĉes'os pri'plor'i ĝis mi'a last'a spir'o. Ili montr'is al ŝi mi'n, kiel nepr'e sav'end'a'n sufer'ant'a'n mal'feliĉ'ul'o'n. Ŝi komenc'is de sci'vol'o kaj ven'is al la plej grand'a kaj la plej abnegaci'a pasi'o.
Long'a'n temp'o'n mi ne kuraĝ'is eĉ pens'i pri edz'iĝ'o. Malgraŭ la potenc'o de la am'a sent'o, kiu unu'a'foj'e sklav'ig'is mi'n, mi est'is terur'at'a de la pens'o perd'i la sol'ec'o'n ebl'ig'ant'a'n al mi liber'e delic'i la sonĝ'a'j'n vizi'o'j'n. Tamen la norm'a viv'o, kiu'n oni trud'is al mi, iom post iom ombr'is la raci'o'n. Mi sincer'e ek'kred'is, ke en mi'a anim'o pov'as okaz'i trans'form'iĝ'o, ke ĝi pov'as rezign'i de si'a ver'o, ne'agnosk'at'a de la hom'o'j. Je la nupt'o'tag'o la amik'o'j gratul'is mi'n, kvazaŭ mi el'ir'us el ĉerk'o al la sun'a lum'o. Post la nupt'a vojaĝ'o mi kun la edz'in'o ek'loĝ'is en nov'a, hel'a kaj gaj'a dom'o. Mi kred'ig'is mi'n, ke mi'n interes'as mond'event'o'j kaj urb'a'j nov'aĵ'o'j; mi leg'is ĵurnal'o'j'n kaj ten'is mond'um'a'j'n kontakt'o'j'n. Mi re'e ek'pov'is mal'dorm'i tag'e. Nokt'e, post sen'fort'ig'a'j amor'a'j kares'o'j, mi'n kutim'e kapt'is mort'a, banal'a sonĝ'o sen for'o'j kaj imag'o'j. En la provizor'a blind'iĝ'o mi pret'is ĝoj'i pro mi'a re'san'iĝ'o, pro la resurekt'o el la frenez'a mond'o al la real'o.
Tamen, cert'e neniam — ho jes, neniam! — en mi plen'e mort'is dezir'o de ali'a'j ĝu'o'j. Ĝi est'is nur surd'ig'it'a de la tro palp'ebl'a real'o. Eĉ dum la miel'a'j tag'o'j de la unu'a ge'edz'a monat'o mi sent'is en la anim'fund'o ne'kontent'ig'it'a'n soif'o'n al pli akr'a'j kaj pli blind'ig'a'j impres'o'j. Kun ĉiu nov'a semajn'o tiu soif'o turment'is mi'n pli kaj pli fort'e. Kaj apud tiu obsed'o kresk'is ali'a ne'esting'ebl'a dezir'o, kiu'n mi komenc'e ne vol'is konfes'i eĉ al mi mem: la dezir'o ven'ig'i ŝi'n, mi'a'n am'at'a'n edz'in'o'n, al mi'a nokt'a diboĉ'o kaj vid'i ŝi'a'n vizaĝ'o'n konvulsi'i pro la korp'a'j turment'o'j. Mi batal'is, mi long'e spit'is, pen'ant'e konserv'i la raci'o'n sobr'a. Mi est'is konvink'ant'a mi'n per ĉiu'j rezon'o'j de la prudent'o, sed mi ne pov'is kred'i ili'n. Van'e mi serĉ'is distr'iĝ'o'n, van'e mi ne permes'is al mi rest'i sol'a — la tent'o viv'is en mi, kaj mi neni'e'n pov'is fuĝ'i de ĝi.
Fin'e mi ced'is. Mi ŝajn'ig'is mi'n entrepren'i grand'a'n stud'o'n pri histori'o de l’ religi'o'j. Mi star'ig'is en mi'a bibliotek'o grand'a'j'n sof'o'j'n kaj en'ŝlos'is mi'n tie por'nokt'e. Pli post'e mi pas'ig'is tie tut'a'j'n tag'o'j'n. Mi ĉiel kaŝ'is la sekret'o'n de la edz'in'o; mi trem'is pens'ant'e, ke ŝi pov'os penetr'i en tio'n, kio'n mi kript'is plej ĵaluz'e. Ŝi est'is al mi kar'a sam'kiel pli fru'e, ŝi'a'j kares'o'j ĝu'ig'is mi'n ne mal'pli ol sojl'e de ni'a komun'a viv'o, sed mi'n log'is pli grand'a kaj pli potenc'a volupt'o. Mi ne pov'is klar'ig'i al ŝi mi'a'n kondut'o'n kaj prefer'is, ke ŝi pens'u, ke mi ĉes'is am'i ŝi'n kaj ke mi neglekt'as ŝi'n. Kaj ŝi ver'e tiel pens'is, sufer'is kaj sen'fort'iĝ'is. Mi vid'is ŝi'n pal'iĝ'i kaj velk'i, mi vid'is, ke la trist'o ven'ig'os ŝi'n en la tomb'o'n. Sed kiam, ced'ant'e al subit'a dezir'o, mi dir'is al ŝi la kutim'a'j'n am'a'j'n vort'o'j'n, ŝi re'vigl'iĝ'is nur por ne'long'e: ŝi ne pov'is kred'i mi'n, ĉar mi'a'j ag'o'j, vid'ebl'e, tre kontrast'is kun la vort'o'j.
Sed kvankam mi, sam'kiel pli fru'e, pas'ig'is en la sonĝ'o'j preskaŭ la tut'a'n temp'o'n, for'don'ant'e mi'n al la ĥimer'o'j eĉ pli plen'e ol en la fraŭl'a aĝ'o, mi ial perd'is la iam'a'n kapabl'o'n hav'i la absolut'a'n liber'o'n. Tut'a'j'n semajn'o'j'n mi kuŝ'is sur mi'a'j sof'o'j, vek'iĝ'ant'e nur por iom re'star'ig'i la fort'o'j'n per vin'o aŭ buljon'o, por akcept'i nov'a'n doz'o'n da barbitur'aĵ'o, sed la sopir'at'a moment'o ne ven'is. Mi est'is tra'viv'ant'a dolĉ'a'j'n turment'o'j'n de l’ koŝmar'o'j, ili'a'j'n pomp'o'n kaj sen'kompat'o'n, mi pov'is re'memor'i kaj fiks'i vic'o'j'n da divers'tip'a'j sonĝ'o'j, jen konsekvenc'a'j kaj terur'a'j ĝust'e pro tiu triumf'ant'a konsekvenc'o, jen sovaĝ'e kalejdoskop'a'j, admir'ind'a'j kaj grandioz'a'j pro la frenez'o de la kombin'o'j, — sed mi'a konsci'o plu rest'is kvazaŭ vual'it'a. Mi ne hav'is la pov'o'n direkt'i la sonĝ'o'n, mi dev'is aŭskult'i kaj kontempl'i tio'n, kio est'is don'at'a el'ekster'e, de iu.
Mi aplik'is ĉiu'j'n manier'o'j'n kaj rimed'o'j'n, kiu'j'n mi kon'is: mi mal'regul'ig'is la sang'o'cirkul'ad'o'n, hipnot'is mi'n mem, uz'is morfin'o'n, haŝiŝ'o'n, kaj ĉiu'j'n ceter'a'j'n dorm'ig'il'o'j'n, sed ili don'is al mi nur si'a'j'n propr'a'j'n sorĉ'o'j'n. Post ekscit'o provok'it'a de l’ barata papav'demon'o komenc'iĝ'is dolĉ'a langvor'o, mal'fort'a hul'o de l’ dorm'em'a boat'o en la sen'lim'a ocean'o, nask'ant'a el si'a'j ond'o'j ĉiam nov'a'j'n hant'aĵ'o'j'n — sed tiu'j vizi'o'j ne obe'is mi'a'j'n sorĉ'al'vok'o'j'n. Vek'iĝ'int'e, mi kun frenez'a indign'o est'is re'memor'ant'a la sen'fin'a'j'n bild'o'ŝanĝ'iĝ'o'j'n okaz'int'a'j antaŭ mi, sed ili aper'is ne pro mi'a arbitr'o kaj for'iĝ'is ne mi'a'vol'e. Mi est'is for'konsum'iĝ'ant'a pro la furioz'o kaj dezir'eg'o, sed mi ne pov'is inter'ven'i.
Probabl'e pas'is iom pli ol du'on'a jar'o ek'de kiam mi re'ven'is al la por'temp'e romp'it'a sonĝ'o'ĝu'o ĝis tiu tag'o, kiam mi'a plej kar'a feliĉ'o est'is re'don'it'a al mi. En'dorm'e mi sent'is la bon'e kon'at'a'n elektr'a'n ŝok'o'n kaj mi tuj kompren'is: mi est'as de'nov'e liber'a, mi dorm'as, sed pov'as reg'i la sonĝ'o'n, mi pov'as plen'um'i ĉiu'j'n dezir'o'j'n, kaj ĉio ĉi rest'os nur sonĝ'o! Ond'o da mir'ind'a ekstaz'o plen'ig'is mi'a'n anim'o'n. Mi ne pov'is spit'i la de'long'a'n tent'o'n: mi'a unu'a intenc'o est'is tuj trov'i la edz'in'o'n. Sed mi ne vol'is ir'i en la sub'ter'a'n palac'o'n. Mi prefer'is traf'i en tiu'j'n cirkonstanc'o'j'n, al kiu'j ŝi kutim'is kaj kiu'j'n ŝi kre'is mem. Tio est'us pli fajn'a ĝu'o! Kaj tuj per la du'a dorm'ant'a mem'o mi ek'vid'is mi'n star'i post la bibliotek'a pord'o.
“Ir'u, — mi dir'is al mi'a fantom'o, — ir'u, ŝi dorm'as nun, kaj kun'pren'u la fajn'a'n ponard'o'n kun la ebur'e inkrust'it'a ten'il'o”.
Obe'ant'e la ordon'o'n, mi ek'ir'is la kon'at'a'n voj'o'n tra la mal'lum'a'j ĉambr'o'j. Al mi ŝajn'is, ke mi ne ir'as per la krur'a mov'o, sed flug'as kiel normal'e okaz'as en sonĝ'o'j. Tra'ir'ant'e la salon'o'n mi ek'vid'is post la fenestr'o'j tegment'o'j'n de la urb'a'j dom'o'j kaj pens'is: “Ĉio ĉi est'as en mi'a pov'o”. La nokt'o est'is sen'lun'a, sed sur'ĉiel'e bril'is stel'o'j. El sub la fotel'o'j ek'aper'is mi'a'j nan'o'j, sed mi man'gest'e ig'is ili'n fuĝ'i. Mi mal'laŭt'e mal'ferm'et'is la dorm'ej'a'n pord'o'n. La ĉambr'o est'is sufiĉ'e bon'e lum'ig'at'a de lucern'et'o. Mi al'paŝ'is la lit'o'n, sur kiu dorm'is la edz'in'o. Kuŝ'ant'e, ŝi aspekt'is tre febl'a, mal'grand'a kaj magr'a; ŝi'a'j har'o'j, ord'ig'it'a'j por'nokt'e en du lig'o'j, pend'is de sur la lit'o. Ĉe la kusen'o kuŝ'is tuk'o: ŝi plor'is dorm'ont'e, ŝi plor'is pro tio, ke mi de'nov'e ne ven'is al ŝi. Morn'a sent'o prem'is mi'a'n kor'o'n. Mi pret'is tiu'moment'e ek'kred'i la kompat'o'n. En la cerb'o fulm'is la dezir'o fal'e sur'genu'iĝ'i antaŭ la lit'o kaj kis'i ŝi'a'j'n frid'iĝ'int'a'j'n gamb'o'j'n. Sed mi memor'ig'is al mi, ke est'as sonĝ'o.
Mir'ind'e strang'a sent'o prem'is mi'n. Fin'fin'e mi pov'us efektiv'ig'i la sekret'a'n rev'o'n kaj far'i al tiu vir'in'o ĉio'n, kio'n mi dezir'us. Kaj ĉio ĉi rest'os kon'at'a nur al mi. Sed en la real'o mi pov'us ĉirkaŭ'i ŝi'n per ekstaz'a'j kares'o'j, konsol'i, am'i kaj dorlot'i ŝi'n… Klin'int'e mi'n al la korp'o de la edz'in'o mi fort'a'man'e prem'is ŝi'a'n kol'o'n, ke ŝi ne pov'u kri'i. Ŝi tuj vek'iĝ'is, apert'is la okul'o'j'n kaj per la tut'a korp'o sku'iĝ'is sub mi'a man'o. Sed mi kvazaŭ najl'us ŝi'n al la lit'o, kaj ŝi serpent'e mov'is si'n pen'ant'e mi'n for'puŝ'i, dir'i i'o'n al mi, rigard'ant'e mi'n per si'a'j frenez'a'j okul'o'j. Kelk'a'j'n moment'o'j'n mi rigard'is en la blu'a'n fund'o'n de tiu'j okul'o'j, sent'ant'e ne'vort'um'ebl'a'n sent'o'kulmin'o'n, kaj post'e mi subit'e ponard'is ŝi'a'n flank'o'n sub'kovr'il'e.
Mi vid'is kiel ŝi ek'trem'is per la tut'a korp'o, rekt'iĝ'is, plu ne pov'ant'e kri'i, sed ŝi'a'j okul'o'j plen'iĝ'is je larm'o'j de l’ dolor'o kaj desper'o, kaj larm'o'j ek'stri'is laŭ ŝi'a'j vang'o'j. Kaj laŭ mi'a man'o, ten'ant'a la ponard'o'n, ek'flu'is viskoz'a kaj varm'et'a sang'o. Mi komenc'is ne'hast'e far'i pli'a'j'n frap'o'j'n, for'ĵet'is de sur ŝi la kovr'il'o'j'n kaj plu pik'is ŝi'n nud'a'n, dum ŝi klopod'is ŝirm'i si'n, lev'iĝ'i, ramp'i. Ho, kiel dolĉ'a'j'n ĝu'o'n kaj terur'o'n mi sent'is, tranĉ'ant'e per la kling'o la elast'a'j'n puf'aĵ'o'j'n de ŝi'a korp'o kaj dekor'ant'e la tut'a'n bel'eg'a'n, tener'a'n kaj am'at'a'n korp'o'n per skarlat'a'j ruband'o'j de l’ vund'o'j kaj sang'o! Fin'e, kapt'int'e ŝi'a'n kap'o'n, mi en'pik'is la ponard'o'n en la kol'o'n, tra'pik'int'e ĝi'n post la karotid'o, streĉ'is ĉiu'j'n fort'o'j'n kaj dis'ŝir'is la gorĝ'o'n. La sang'o stertor'e ek'ŝaŭm'is, ĉar la agoni'ant'in'o pen'is spir'i; ŝi'a'j man'o'j konvulsi'e pen'is i'o'n kapt'i aŭ for'sving'i. Kaj post'e ŝi rest'is sen'mov'a.
Tiam mi'a'n anim'o'n ek'reg'is tiel terur'a desper'o, ke mi tuj impet'is vek'iĝ'i, sed sen'sukces'e. Mi far'is ĉi'a'j'n ebl'a'j'n vol'streĉ'o'j'n, atend'ant'e, ke la mur'o'j de l’ ĉambr'o subit'e dis'fal'os, for'ir'os kaj degel'os, kaj mi ek'vid'os mi'n sur mi'a sof'o en la bibliotek'o. Sed la koŝmar'o daŭr'is. La sang'oz'a kaj kripl'ig'it'a korp'o de la edz'in'o kuŝ'is antaŭ mi sur la sang'e asperg'it'a lit'o. Kaj en la pord'o jam svarm'is hom'o'j kun kandel'o'j, kiu'j ĵet'is si'n ĉi tie'n, aŭd'int'e la batal'bru'o'n, kaj ili'a'j vizaĝ'o'j est'is ne're'kon'ebl'a'j pro l’ horor'o. Ili dir'is neni'o'n, sed ĉiu'j rigard'is al mi, kaj mi vid'is ili'n.
Ĉi tiam mi subit'e kompren'is, ke ĉi-foj'e, ĉio kio okaz'is, est'is ne en sonĝ'o
Traduk'is Aleksander Korĵenkov
Mi am'is spegul'o'j'n ek'de la jun'a'j jar'o'j. Infan'aĝ'e mi plor'is kaj trem'is, rigard'ant'e en ili'a'n tra'vid'ebl'a'n ver'em'a'n profund'o'n. En la infan'ec'o mi'a plej ŝat'at'a lud'o est'is vag'ad'i tra la ĉambr'o'j aŭ ĝarden'o, port'ant'e antaŭ mi spegul'o'n kaj rigard'ant'e en ties abism'o'n, per ĉiu paŝ'o trans'ir'ant'e la rand'o'n, sufok'iĝ'ant'e pro terur'o kaj vertiĝ'o. Ankoraŭ kiel knab'in'o mi komenc'is plen'ig'i mi'a'n tut'a'n ĉambr'o'n per spegul'o'j, grand'a'j kaj et'a'j, fidel'a'j kaj iom'et'e mis'spegul'ant'a'j, klar'a'j kaj preskaŭ nebul'a'j. Mi kutim'iĝ'is pas'ig'i long'a'j'n hor'o'j'n kaj tag'o'j'n inter la kruc'iĝ'ant'a'j mond'o'j, en'ir'ant'a'j
unu la ali'a'n, ŝancel'iĝ'ant'a'j, vanu'ant'a'j kaj re'aper'ant'a'j. Mi'a sol'a pasi'o est'is ced'i mi'a'n korp'o'n al tiu'j sen'son'a'j for'o'j, al tiu'j sen'eĥ'a'j perspektiv'o'j, al tiu'j apart'a'j univers'o'j, kiu'j tranĉ'as la ni'a'n kaj spit'e al la raci'o kun'ekzist'as sam'temp'e kaj sam'lok'e. Tiu revers'it'a real'o, apart'ig'it'a de ni per la polur'it'a vitr'o'surfac'o, ial ne'ating'ebl'a por palp'ad'o, log'is mi'n al si, al'tir'is kiel abism'o, kiel mister'o.
Mi'n log'is ankaŭ la fantom'o, kiu aper'is antaŭ mi ĉiu'foj'e, kiam mi proksim'iĝ'is al la spegul'o, kaj kiu strang'e du'obl'ig'is mi'a'n est'aĵ'o'n. Mi pen'is diven'i, kio divers'ig'as tiu'n ali'a'n vir'in'o'n de mi, kiel ebl'as, ke mi'a dekstr'a man'o est'as ŝi'a mal'dekstr'a, kaj kiel ĉiu'j fingr'o'j de tiu man'o est'as trans'lok'it'a'j, kvankam ĝust'e unu el ili port'as mi'a'n edz'in'ring'o'n. Mi'a'j pens'o'j konfuz'iĝ'is, dum mi prov'is penetr'i en tiu'n enigm'o'n kaj solv'i ĝi'n. En ĉi tiu mond'o, kie ebl'as tuŝ'i ĉio'n, kie voĉ'o'j son'as, viv'is mi — la aŭtent'a; en la ali'a, re'spegul'it'a mond'o, kiu'n ebl'as nur kontempl'i, est'is ŝi — la fantom'a. Ŝi est'is preskaŭ kiel mi, sed ne tut'e mi. Ŝi ripet'is ĉiu'j'n mi'a'j'n mov'o'j'n, sed neni'u el ili koincid'is kun tiu, kiu'n mi far'is. Tiu ali'a, sci'is i'o'n, kio'n mi ne pov'is diven'i; ŝi posed'is sekret'o'n, por ĉiam kaŝ'it'a'n de mi'a mens'o.
Sed mi rimark'is, ke ĉiu spegul'o hav'as si'a'n apart'a'n, unik'a'n mond'o'n. Met'u sur la sam'a lok'o du spegul'o'j'n, unu post la ali'a'n — kaj tuj aper'os du divers'a'j mond'o'j. En divers'a'j spegul'o'j antaŭ mi bild'iĝ'is divers'a'j fantom'o'j: ĉiu simil'is al mi, sed neni'u est'is ident'a kun la ali'a'j. En mi'a et'a poŝ'spegul'o viv'is naiv'a knab'in'o kun la klar'a'j okul'o'j, kiu'j memor'ig'is al mi la jun'a'j'n jar'o'j'n. En la rond'a buduar'a spegul'o kaŝ'is si'n vir'in'o, spert'int'a la dolĉ'o'n de ĉi'a'j volupt'o'j: sen'hont'a, liber'a, bel'a, kuraĝ'a. En la rekt'angul'a spegul'o de l’ ŝrank'o ĉiam form'iĝ'is figur'o rigor'a, potenc'a, frid'a, kun sen'kompat'a rigard'o. Mi kon'is ankaŭ ali'a'j'n mi'a'j'n sozi'o'j'n — en mi'a trum'o, en la or'um'it'a tri'panel'a klap'spegul'o, en la sur'mur'a spegul'o pend'ant'a en kverk'a fram'o, en la sur'kol'a spegul'et'o, kaj en tre mult'a'j ali'a'j, kiu'j'n mi kolekt'is. Al ĉiu est'aĵ'o, kaŝ'it'a en ili, mi don'is pretekst'o'n kaj ebl'o'n montr'i si'n. Laŭ la strang'a'j kondiĉ'o'j de ili'a mond'o, ili dev'is ricev'i la aspekt'o'n de tiu, kiu star'iĝ'is antaŭ la vitr'o, sed en tiu prunt'it'a ekster'aĵ'o ili konserv'is si'a'j'n person'a'j'n trajt'o'j'n.
Kelk'a'j'n spegul'mond'o'j'n mi am'is; kelk'a'j'n mi abomen'is. En iu'j'n mi volont'e for'ir'is por long'a'j hor'o'j vag'ant'e en ili'a'j al'log'a'j vast'o'j. Ali'a'j'n mi evit'is. Kaŝ'e mi mal'am'is ĉiu'j'n mi'a'j'n sozi'o'j'n. Mi sci'is, ke ili ĉiu'j est'as mi'a'j mal'amik'o'j, almenaŭ pro tio, ke ili est'as dev'ig'it'a'j en'korp'iĝ'i en mi'a ekster'aĵ'o, tiom naŭz'a por ili. Tamen, kelk'a'j'n spegul-vir'in'o'j'n mi kompat'is, pardon'is ili'a'n mal'ŝat'o'n al mi kaj trakt'is ili'n preskaŭ amik'e. Iu'j'n mi mal'estim'is, ili'a'n sen'fort'a'n furioz'o'n mi pri'rid'is, ili'n mi incit'is per mi'a liber'o kaj turment'is per mi'a potenc'o super ili. Kontraŭ'e, est'is tiu'j, kiu'j'n mi tim'is, ĉar ili est'is tro fort'a'j kaj mem kuraĝ'is pri'rid'i mi'n kaj ordon'i al mi. Mi hast'e liber'iĝ'is de la spegul'o'j, en kiu'j viv'is tia'j vir'in'o'j; mi ne rigard'is mi'n en tia'j spegul'o'j; mi kaŝ'is, for'don'is, eĉ romp'is ili'n. Sed post ĉiu romp'it'a spegul'o mi ne pov'is for'ten'i mi'n de tut'tag'a plor'eg'o, kompren'ant'e ke mi ruin'ig'is tut'a'n univers'o'n. Kaj riproĉ'a'j kontur'o'j de l’ pere'ig'it'a mond'o riproĉ'e rigard'is al mi el la vitr'o'split'o'j.
La spegul'o'n, kiu por mi iĝ'is fatal'a, mi brokant'e aĉet'is aŭtun'e. Ĝi est'is grand'a tualet'spegul'o, balanc'iĝ'ant'a sur ŝraŭb'o'j. Ĝi mir'ig'is mi'n per eskvizit'a klar'o de la bild'o'j. La fantom'a real'o ŝanĝ'iĝ'is tie ĉe la plej et'a klin'o de la vitr'o, tamen tiu real'o est'is sen'de'pend'a kaj ekstrem'e viv'ec'a. Kiam mi ekzamen'is ĝi'n en la aŭkci'o, la vir'in'o imit'ant'a en ĝi mi'n, rigard'is mi'a'j'n okul'o'j'n kun fier'a defi'o. Mi ne vol'is ced'i al ŝi, vid'ig'int'e, ke ŝi tim'ig'is mi'n — mi aĉet'is la spegul'o'n kaj ordon'is met'i ĝi'n en mi'a'n buduar'o'n. Rest'int'e sol'a en mi'a ĉambr'o, mi tuj al'paŝ'is al la nov'a spegul'o kaj fiks'is la rigard'o'n en mi'a'n rival'o'n. Sed ŝi far'is la sam'o'n kaj, star'ant'e vid'al'vid'e, ni komenc'is tra'pik'i unu la ali'a'n per la okul'o'j, kiel serpent'o'j. En ŝi'a'j okul'o'j re'spegul'iĝ'is mi, en la mi'a'j — ŝi. Mi'a kor'o ek'halt'is, la kap'o ek'turn'iĝ'is pro la fiks'a rigard'o. Per vol'streĉ'o mi tamen for'tir'is mi'a'n rigard'o'n de la fremd'a'j okul'o'j, pied'puŝ'is la spegul'o'n tiel ke ĝi ek'balanc'iĝ'is, kompat'ind'e ŝancel'ant'e la fantom'o'n de mi'a rival'o, kaj for'las'is la ĉambr'o'n.
De tiu moment'o komenc'iĝ'is ni'a batal'o. La unu'a'n vesper'o'n de ni'a kon'at'iĝ'o mi ne kuraĝ'is proksim'iĝ'i al la nov'a spegul'o; mi kun mi'a edz'o vizit'is teatr'o'n, afekt'e rid'is kaj ŝajn'is gaj'a. Sekv'a'tag'e, ĉe la bril'a lum'o de septembr'a tag'o, mi brav'e en'ir'is sol'a la buduar'o'n kaj ek'sid'is antaŭ la spegul'o. Sam'temp'e tiu, la ali'a, ankaŭ tra'ir'is la pord'o'n, mov'ant'e si'n al mi, trans'paŝ'is la ĉambr'o'n kaj ek'sid'is kontraŭ mi. Ni'a'j okul'o'j renkont'iĝ'is. Mi tra'leg'is en ŝi'a'j okul'o'j abomen'o'n al mi, ŝi en la mi'a'j — abomen'o'n al ŝi. Komenc'iĝ'is ni'a du'a duel'o, la duel'o de la okul'o'j, de la du persist'a'j rigard'o'j: ordon'a'j, minac'a'j, sugesti'a'j. Ĉiu el ni pen'is konker'i la vol'o'n de si'a rival'o, romp'i ties rezist'o'n, obe'ig'i la ali'a'n al si'a'j dezir'o'j. Est'us tim'ig'e vid'i de'flank'e la du vir'in'o'j'n, sen'mov'e sid'ant'a'j unu kontraŭ la ali'a, lig'it'a'j per magi'a influ'o de la rigard'o'j, preskaŭ sven'ant'a'j pro la psik'a streĉ'o… Subit'e oni mi'n vok'is. La rav'o ĉes'is. Mi ek'star'is, el'ir'is.
Post'e ni'a'j duel'o'j okaz'is ĉiu'tag'e. Mi kompren'is, ke tiu aventur'ist'in'o intenc'e invad'is mi'a'n hejm'o'n por pere'ig'i mi'n kaj okup'i en ni'a mond'o mi'a'n lok'o'n. Sed mi ne hav'is fort'o'n por rifuz'i la batal'o'n. En tiu konkur'ad'o est'is kript'a delic'o. En la ebl'o de mal'venk'o kaŝ'iĝ'is dolĉ'a tent'o. Iu'foj'e mi dev'ig'is mi'n dum kelk'a'j tag'o'j ne ven'i al la spegul'o; mi okup'is mi'n per afer'o'j kaj amuz'o'j — sed profund'e de mi'a anim'o ĉiam kaŝ'iĝ'is la memor'o pri la rival'o, kiu pacienc'e kaj aplomb'e atend'is mi'a'n re'ven'o'n. Mi ja est'is re'ven'ant'a, kaj ŝi form'iĝ'is antaŭ mi pli triumf'ant'a ol antaŭ'e, ŝi bor'is mi'n per si'a venk'a rigard'o kaj katen'is mi'n al la lok'o antaŭ si. Mi'a kor'o halt'is, kaj mi kun van'a koler'o sent'is mi'n reg'at'a de tiu rigard'o…
Tiel pas'is tag'o'j kaj semajn'o'j; ni'a batal'o daŭr'is; sed la domin'o de mi'a rival'o iĝ'is ĉiam pli evident'a. Foj'e mi subit'e kompren'is, ke mi'a vol'o est'as sub'ig'it'a al ŝi'a vol'o, kaj ke ŝi est'as jam pli fort'a ol mi. Terur'o kapt'is mi'n. Mi'a unu'a impuls'o est'is fuĝ'i el mi'a hejm'o, for'vetur'i en ali'a'n urb'o'n; sed mi tuj konstat'is, ke tio est'us van'a: pro obe'o al la al'tir'a fort'o de l’ mal'amik'a vol'o, mi malgraŭ ĉio re'ven'us ĉi tie'n, en tiu'n ĉambr'o'n, al mi'a spegul'o. Tiam ven'is la ide'o frakas'i la spegul'o'n, trans'form'i mi'a'n rival'o'n al neni'o. Tamen venk'i ŝi'n per krud'a per'fort'o signif'us re'kon'i ŝi'a'n super'ec'o'n al mi: tio humil'ig'us mi'n. Mi prefer'is rest'i por konduk'i ĝis la fin'o la komenc'it'a'n batal'o'n, malgraŭ la minac'ant'a mal'venk'o.
Baldaŭ ne plu rest'is dub'o'j pri tio, ke mi'a rival'o triumf'as. Pli kaj pli da potenc'o koncentr'iĝ'is en ŝi'a rigard'o je ĉiu pli'a renkont'o. Iom post iom mi perd'is la kapabl'o'n ne ven'i al mi'a spegul'o almenaŭ unu'foj'e dum la tag'o. Ŝi ig'is mi'n pas'ig'i kelk'a'j'n hor'o'j'n ĉiu'tag'e antaŭ ŝi. Ŝi direkt'is mi'a'n vol'o'n kiel hipnot'iz'ant'o direkt'as la vol'o'n de somnambul'o. Ŝi dispon'is mi'a'n viv'o'n kiel mastr'o dispon'as la viv'o'n de si'a sklav'o. Mi plen'um'is tio'n, kio'n ŝi postul'is, mi iĝ'is aŭtomat'o de ŝi'a'j mut'a'j ordon'o'j. Mi sci'is, ke ŝi intenc'e, atent'em'e, sed ne'evit'ebl'e ven'ig'as mi'n al pere'o, sed mi ne plu rezist'is. Mi diven'is ŝi'a'n sekret'a'n plan'o'n: en'ĵet'i mi'n en la mond'o'n de l’ spegul'o kaj mem el'spegul'iĝ'i en ni'a'n mond'o'n; sed al mi mank'is fort'o por mal'help'i ŝi'n. Mi'a'j edz'o kaj parenc'o'j — kiu'j vid'is mi'n pas'ig'i tut'a'j'n hor'o'j'n, tag'o'j'n kaj nokt'o'j'n antaŭ la spegul'o — trakt'is mi'n frenez'a kaj intenc'is kurac'i mi'n. Mi ne kuraĝ'is mal'kaŝ'i al ili la ver'o'n, ĉar al mi est'is mal'permes'it'e rakont'i al ili la terur'a'n ver'o'n pri la horor'o, al kiu mi ir'is.
Unu el decembr'a'j tag'o'j antaŭ la Krist'nask'o iĝ'is la tag'o de mi'a pere'o. Mi memor'as ĉio'n klar'e, detal'e, preciz'e; erar'o'j mal'est'as en mi'a'j re'memor'o'j. Kiel kutim'e, mi ir'is en mi'a'n buduar'o'n fru'e, ĉe komenc'o de vintr'a krepusk'iĝ'o. Mi star'ig'is mol'a'n sen'dors'a'n fotel'o'n antaŭ la spegul'o, en'fotel'iĝ'is kaj ced'is mi'n al ŝi. Ŝi sen'prokrast'e respond'is al mi'a vok'o, ankaŭ ŝi star'ig'is fotel'o'n, ek'sid'is kaj komenc'is rigard'ad'i mi'n. Obskur'a antaŭ'sent'o obsed'is mi'a'n anim'o'n, sed mi ne hav'is pov'o'n klin'i mi'a'n kap'o'n kaj est'is dev'ig'at'a akcept'i la arog'a'n rigard'o'n de mi'a rival'o. Pas'is kelk'a'j hor'o'j, ombr'o'j plen'ig'is la ĉambr'o'n. Neni'u el ni ŝalt'is lum'o'n. La vitr'o pal'e glim'et'is en la mal'lum'o. La bild'o'j apenaŭ disting'ebl'is, sed ŝi'a'j aplomb'a'j okul'o'j plu rigard'is sam'fort'e. Mal'kiel en la ali'a'j tag'o'j, mi sent'is nek malic'o'n, nek terur'o'n — nur sen'konsol'a'n angor'o'n kaj amar'o'n pro la konsci'o pri mi'a reg'at'ec'o far'e de la ali'a. La temp'o flu'is kaj mi est'is for'flos'ant'a kun ĝi en la infinit'o'n, en la nigr'a'n vast'o'n de debil'ec'o korp'a kaj mens'a.
Subit'e ŝi, la re'spegul'it'a, for'las'is la fotel'o'n. Mi per tut'a mi'a korp'o ek'trem'is pro la ofend'o. Tamen io ne'venk'ebl'a, io el'ekster'e dev'ig'a star'ig'is ankaŭ mi'n. La vir'in'o en la spegul'o far'is unu paŝ'o'n antaŭ'e'n. Ankaŭ mi. La vir'in'o en la spegul'o etend'is antaŭ'e'n la brak'o'j'n. Ankaŭ mi. Rigard'ant'e al mi rekt'e per si'a'j sugesti'a'j kaj ordon'a'j okul'o'j, ŝi sen'devi'e mov'iĝ'is antaŭ'e'n, kaj mi ir'is renkont'e al ŝi. Est'is strang'e, ke malgraŭ la horor'o de la situaci'o kaj malgraŭ la abomen'o al mi'a rival'o, ie en profund'o de mi'a anim'o flagr'et'is tim'ig'a konsol'o, sekret'a ĝoj'o pri fin'fin'a en'ir'o en la mister'a'n mond'o'n, en kiu'n mi en'rigard'is de la infan'ec'o, kaj kiu ĝis nun rest'is ekster mi'a ating'o. Kelk'moment'e mi preskaŭ ne sci'is, kiu al'log'is kiu'n: ŝi — mi'n, aŭ mi — ŝi'n; ĉu ŝi avid'is mi'a'n lok'o'n, aŭ mi plan'is tiu'n batal'o'n por substitu'i mi'n al ŝi.
Sed kiam mi'a'j man'o'j mov'iĝ'ant'e antaŭ'e'n tuŝ'is ĉe la vitr'o ŝi'a'j'n man'o'j'n, mi tut'e stupor'iĝ'is pro la naŭz'o. Sed ŝi potenc'e pren'is mi'a'j'n man'o'j'n kaj per'fort'e tir'is mi'n al si. Mi'a'j man'o'j merg'iĝ'is en la spegul'o'n kiel en brul'ig'e glaci'a'n akv'o'n. La mal'varm'o de l’ vitr'o penetr'is en mi'a'n korp'o'n kun tortur'a dolor'o, kvazaŭ ĉiu'j atom'o'j de mi'a est'aĵ'o ŝanĝ'us si'a'n dispozici'o'n. Sekv'a'moment'e mi'a vizaĝ'o tuŝ'is la vizaĝ'o'n de l’ rival'o, mi ek'vid'is ŝi'a'j'n okul'o'j'n antaŭ la mi'a'j, kaj ni kun'iĝ'is en monstr'a kis'o. Ĉio ĉes'is en la turment'a sufer'o, kompar'ebl'a kun neni'o. Re'konsci'iĝ'int'e post la sven'o, mi ek'vid'is antaŭ mi mi'a'n buduar'o'n al kiu mi rigard'is el la spegul'o. Mi'a rival'o star'is antaŭ mi kaj rid'eg'is. Kaj mi — ho, kruel'o! — apenaŭ viv'a pro la sufer'o kaj humil'ig'o, mi est'is dev'ig'at'a rid'eg'i, imit'ant'e ĉiu'j'n ŝi'a'j'n grimac'o'j'n per triumf'a kaj gaj'a rid'o. Apenaŭ mi konsci'is mi'a'n stat'o'n, ŝi subit'e re'turn'is si'n, ir'is al la pord'o, mal'aper'is el la vid'o, kaj mi subit'e fal'is en stupor'o'n kaj mal'ekzist'o'n.
Post tio komenc'iĝ'is la viv'o de mi, la re'spegul'it'a — viv'o strang'a, du'on'konsci'a, kvankam mister'e dolĉ'a. Ni est'is mult'a'j en tiu spegul'o — obskur'a'j anim'o'j, dorm'ant'a'j mens'o'j. Ni ne pov'is inter'parol'i, sed ni sent'is intim'ec'o'n kaj am'is unu la ali'a'n. Ni neni'o'n vid'is, mal'klar'e aŭd'is, kaj ni'a ekzist'o simil'is al torpor'o pro la ne'ebl'o spir'i. Nur kiam iu el la hom'a mond'o proksim'iĝ'is al la spegul'o, ni, subit'e pren'int'e ties aspekt'o'n, pov'is rigard'i en la mond'o'n, disting'i la voĉ'o'j'n, spir'i tut'brust'e. Mi pens'as, ke tia est'as la viv'o de l’ mort'int'o'j — mal'klar'a konsci'o pri si mem, nebul'a memor'o pri la pas'int'ec'o kaj sufer'ig'a dezir'o almenaŭ por unu moment'o de'nov'e en'karn'iĝ'i, vid'i, aŭd'i, parol'i… Ĉiu el ni kaŝ'is kaj dorlot'is si'a'n sekret'a'n rev'o'n — liber'iĝ'i, trov'i nov'a'n korp'o'n, for'ir'i en la mond'o'n de konstant'ec'o kaj stabil'ec'o.
Dum la unu'a'j tag'o'j de mi'a nov'a stat'o mi sent'is mi'n tut'e mal'feliĉ'a. Ankoraŭ neni'o'n mi sci'is, neni'o'n sci'pov'is. Obe'em'e kaj sen'pens'e mi pren'is la aspekt'o'n de mi'a rival'o, kiam ŝi proksim'iĝ'is al la spegul'o kaj komenc'is mok'i mi'n. Ŝi far'is tio'n sufiĉ'e oft'e. Ŝi ĝu'is parad'i antaŭ mi per si'a'j viv'em'o kaj real'o. Ŝi sid'iĝ'is kaj sid'ig'is mi'n, star'iĝ'is kaj triumf'is vid'i mi'n ek'star'ant'a, man'sving'is, danc'is, ig'is mi'n du'obl'ig'i si'a'j'n mov'o'j'n kaj rid'eg'is, rid'eg'is por ke ankaŭ mi rid'eg'u. Ŝi kri'is ofend'a'j'n vort'o'j'n en mi'a'n vizaĝ'o'n, sed mi ne pov'is respond'i al ŝi. Ŝi pugn'e minac'is mi'n kaj mok'is mi'a'n dev'ig'e ripet'it'a'n gest'o'n. Ŝi turn'is si'a'n dors'o'n al mi, kaj mi, perd'int'e la vid'kapabl'o'n kaj aspekt'o'n, est'is konsci'ant'a la ver'a'n hont'o'n de la veget'ad'o rest'ig'it'a al mi… Post'e subit'e ŝi per unu bat'o turn'is la spegul'o'n ĉirkaŭ la aks'o kaj sving'e ĵet'is mi'n al la komplet'a mal'ekzist'o.
Tamen iom post iom la humil'ig'o kaj ofend'o'j vek'is mi'a'n konsci'o'n. Mi kompren'is, ke mi'a rival'o nun viv'as mi'a'n viv'o'n, uz'as mi'a'n tualet'o'n, est'as konsider'at'a kiel la edz'in'o de mi'a edz'o, okup'as mi'a'n lok'o'n en la mond'um'o. Abomen'o kaj soif'o al venĝ'o tiam kresk'is en mi'a anim'o kiel du flam'a'j flor'o'j. Mi komenc'is amar'e damn'i mi'n pro tio, ke sekv'e de mi'a mal'firm'ec'o aŭ krim'a sci'vol'em'o mi permes'is al ŝi venk'i mi'n. Mi iĝ'is cert'a ke tiu aventur'ist'in'o neniam triumf'us super mi, se mi mem ne help'us ŝi'n en ŝi'a'j intrig'o'j. Kutim'iĝ'int'e al la kondiĉ'o'j de mi'a nov'a est'ad'o, mi do decid'is batal'i kontraŭ ŝi, sam'kiel ŝi batal'is kontraŭ mi. Se ŝi, ombr'o, sukces'is okup'i la lok'o'n de vir'in'o real'a, ĉu mi, hom'o nur provizor'e ombr'iĝ'int'a, ne est'os pli fort'a ol la fantom'o?
Mi komenc'is de for'e. Unu'e mi ŝajn'ig'is, ke la mok'o'j de mi'a rival'o turment'as mi'n ĉiam pli kaj pli ne'toler'ebl'e. Mi intenc'e ebl'ig'is al ŝi ĝu'i ĉi'a'j'n dolĉ'o'j'n de l’ venk'o. Mi incit'is en ŝi kaŝ'it'a'j'n ekzekut'ist'a'j'n instinkt'o'j'n, afekt'ant'e mi'n kolaps'int'a viktim'o. Ŝi traf'is en tiu'n kapt'il'o'n. Ŝi for'don'is si'n al tiu lud'o kun mi. Ŝi disip'is si'a'n imag'o'n, el'pens'ant'e por mi nov'a'j'n tortur'o'j'n. Ŝi invent'is mil'o'j'n da ruz'aĵ'o'j por montr'i al mi plur'foj'e, ke mi est'is nur re'spegul'iĝ'o, kaj ke mi ne hav'is mi'a'n propr'a'n viv'o'n. Jen ŝi lud'is pian'o'n antaŭ mi, tortur'ant'e mi'n per la sen'son'ec'o de mi'a mond'o. Jen ŝi frand'is per et'a'j glut'o'j mi'a'j'n ŝat'at'a'j'n likvor'o'j'n, sid'ant'e kontraŭ la spegul'o kaj dev'ig'ant'e mi'n ŝajn'ig'i ke ankaŭ mi ili'n trink'as. Jen, fin'fin'e, ŝi ven'ig'is en mi'a'n buduar'o'n hom'o'j'n, kiu'j'n mi abomen'is, kaj antaŭ mi'a'j okul'o'j ŝi est'is for'don'ant'a si'a'n korp'o'n al ili'a'j kis'o'j, las'ant'e ili'n pens'i, ke mi'n ili kis'is. Post'e, rest'int'e nur kun mi, ŝi rikan'is malic'e kaj jubil'e. Tamen tiu rikan'o ne plu vund'is mi'n; sur ĝi'a pint'o est'is dolĉ'o — mi'a atend'o de venĝ'o!
Dum ŝi est'is mal'honor'ant'a mi'n, mi ne'rimark'ebl'e kutim'ig'is mi'a'n rival'o'n rigard'i en mi'a'j'n okul'o'j'n, iom post iom mi ek'reg'is ŝi'a'n rigard'o'n. Baldaŭ mi jam pov'is laŭ mi'a dezir'o ig'i ŝi'n lev'i kaj mal'lev'i si'a'j'n palpebr'o'j'n, far'i mov'o'j'n per si'a vizaĝ'o. Nun mi komenc'is triumf'i, kvankam mi kaŝ'is mi'a'n sent'o'n sub la mien'o de sufer'o. Mi'a anim'fort'o kresk'is, kaj mi kuraĝ'is ordon'i al mi'a rival'o: hodiaŭ vi far'os tio'n, hodiaŭ vi ir'os tie'n, morgaŭ vi ven'os al mi je tiom'a hor'o. Kaj ŝi plen'um'is! Mi implik'is ŝi'a'n anim'o'n per ret'o de mi'a'j dezir'o'j, mi plekt'is firm'a'n faden'o'n, per kiu mi ten'is ŝi'a'n vol'o'n, mi kaŝ'e jubil'is pro ĉiu mi'a sukces'o. Kaj est'is jam mal'fru'e, kiam foj'e dum ŝi'a rikan'ad'o ŝi konstat'is sur mi'a'j lip'o'j venk'a'n rid'et'o'n, kiu'n mi ne sukces'is kaŝ'i. Ŝi furioz'e for'kur'is el la ĉambr'o, sed re'sink'ant'e en la sonĝ'o'n de mi'a mal'ekzist'o, mi sci'is, ke ŝi re'ven'os; mi sci'is, ke ŝi ced'os al mi! Ekstaz'o de l’ venk'o ŝveb'is super mi'a sen'vol'a febl'o kaj dis'tranĉ'is la obskur'o'n de mi'a fikci'a mort'o per iriz'a lum'fask'o.
Ŝi re'ven'is! Ŝi ven'is al mi koler'a kaj tim'ig'it'a. Ŝi kri'is al mi kaj minac'is mi'n. Sed mi ordon'is al ŝi, kaj ŝi dev'is obe'i. Komenc'iĝ'is lud'o de kat'o kun mus'o. Iam ajn mi pov'us re'ĵet'i ŝi'n de'nov'e en la profund'o'n de l’ vitr'o kaj mem de'nov'e ven'i en la sonor'a'n kaj firm'a'n real'o'n. Ŝi sci'is, ke mi pov'as far'i tio'n laŭ mi'a vol'o, kaj tiu sci'o du'obl'e sufer'ig'is ŝi'n. Sed mi ne rapid'is. Iam mi ŝat'is la dolĉ'o'n de la mal'ekzist'o. Mi ĝu'e delekt'is mi'n per mi'a pov'o. Fin'fin'e (tio est'as strang'a, ĉu ne?) en mi vek'iĝ'is kompat'o al mi'a rival'o, mi'a mal'amik'o, mi'a ekzekut'ist'o. Ŝi ja hav'is i'o'n mi'a'n, kaj mi tim'is sen'ig'i ŝi'n je la viv'real'o kaj trans'form'i ŝi'n je fantom'o. Mi hezit'is, mi ne kuraĝ'is, mi prokrast'is tiu'n moment'o'n tag'o'n post tag'o. Mi mem ne sci'is, kio'n mi vol'is kaj kio tim'ig'is mi'n.
Iu'n klar'a'n printemp'a'n tag'o'n en la buduar'o'n subit'e ven'is hom'o'j kun lign'o'tabul'o'j kaj hak'il'o'j. En mi for'est'is la viv'o, mi kuŝ'is en volupt'a stupor'o, sed eĉ vid'ant'e neni'o'n mi kompren'is, ke ili est'as ĉi tie. La hom'o'j komenc'is klopod'i ĉe la spegul'o, kiu est'is mi'a univers'o. La anim'o'j loĝ'ant'a'j en ĝi apud mi, unu post la ali'a vek'iĝ'is kaj pren'is la iluzi'a'n karn'o'n en la form'o de re'spegul'iĝ'o. Terur'a mal'trankvil'o agit'is mi'a'n dorm'em'a'n anim'o'n. Antaŭ'sent'ant'e horor'o'n, antaŭ'sent'ant'e jam ne'renvers'ebl'a'n pere'o'n, mi kolekt'is la tut'a'n potenc'o'n de mi'a vol'o. Grand'a'j'n streĉ'o'j'n mi bezon'is por lukt'i kontraŭ la langvor'o de l’ somnol'a du'on'ekzist'o! Tiel viv'ant'a'j hom'o'j foj'e lukt'as kun inkub'o, ŝir'ant'e si'n el ties sufok'a'j katen'o'j en la real'o'n.
Mi akcent'is ĉiu'j'n mi'a'j'n fort'o'j'n sur la vok'o'n, kiu cel'is ŝi'n, mi'a'n rival'o'n: “Ven'u ĉi tie'n!” Mi sugesti'is kaj hipnot'ig'is ŝi'n per la tut'a streĉ'o de mi'a somnol'a vol'o. Sed temp'o mank'is. Oni jam balanc'is la spegul'o'n. Oni jam intenc'is met'i ĝi'n en la lign'o'tabul'a'n ĉerk'o'n por for'port'i ĝi'n — mi ne sci'is kie'n. Kaj jam preskaŭ agoni'ant'e mi vok'is plu kaj plu: “Ven'u!..” Subit'e mi sent'is, ke mi re'viv'iĝ'as. Ŝi, mi'a rival'o, mal'ferm'is la pord'o'n kaj, pal'a, du'on'mort'a, ir'is renkont'e al mi'a vok'o, per rezist'em'a'j paŝ'o'j, kvazaŭ ir'ant'e al ekzekut'o. Mi'a'j okul'o'j kapt'is ŝi'a'j'n okul'o'j'n; mi lig'is mi'a'n rigard'o'n kun la ŝi'a, kaj post'e mi jam sci'is, ke la venk'o est'os mi'a.
Mi tuj ig'is ŝi'n for'send'i la hom'o'j'n el la ĉambr'o. Ŝi obe'is sen prov'o rezist'i. De'nov'e ni est'is du'op'e. Mi ne plu pov'is prokrast'i; ceter'e ankaŭ ĉar mi ne pov'is pardon'i ŝi'a'n kovard'ec'o'n. Sur ŝi'a lok'o, si'a'temp'e, mi ag'is aliel. Nun mi sen'kompat'e ordon'is al ŝi ir'i rekt'e al mi. Dolor'ĝem'o mal'ferm'is ŝi'a'j'n lip'o'j'n, ŝi'a'j okul'o'j larĝ'iĝ'is kvazaŭ ŝi vid'us fantom'o'n, sed ŝi ir'is — ir'is ŝancel'iĝ'ant'e kaj fal'ant'e. Ankaŭ mi ir'is rekt'e al ŝi, ŝancel'iĝ'ant'e pro ebri'ig'a ekstaz'o; mi'a'j lip'o'j est'is kurb'iĝ'int'a'j pro la triumf'o, mi'a'j okul'o'j est'is larĝ'e mal'ferm'it'a'j pro ĝoj'o. De'nov'e ni'a'j man'o'j inter'tuŝ'iĝ'is, de'nov'e proksim'iĝ'is ni'a'j lip'o'j kaj ni fal'is unu en la ali'a'n, brul'ig'at'a'j per ne'esprim'ebl'a dolor'o de la trans'form'iĝ'o. Sekv'a'moment'e mi jam est'is antaŭ la spegul'o, mi'a brust'o plen'iĝ'is per aer'o, mi laŭt'e kaj jubil'e ek'kri'is, kaj fal'is vizaĝ-al-ter'e antaŭ la spegul'o pro plen'a konsum'iĝ'o.
Mi'a edz'o kaj la serv'ist'o'j en'kur'is. Mi kapabl'is nur ripet'i mi'a'n antaŭ'a'n ordon'o'n port'i la spegul'o'n for, ekster la hejm'o'n, por ĉiam. Tio est'is saĝ'a decid'o, ĉu ne? Ja tiu, la ali'a, pov'us uz'i mi'a'n mal'fort'ec'o'n en la unu'a'j minut'o'j post mi'a re'viv'iĝ'o por prov'i per furioz'a atak'o re'kapt'i la venk'o'n. For'ig'ant'e la spegul'o'n el la hejm'o, mi por long'e, por ajn'long'a temp'o, garanti'is mi'a'n trankvil'o'n, kaj mi'a rival'o merit'is tia'n pun'o'n pro si'a kovard'ec'o. Mi frap'is ŝi'n per ŝi'a propr'a arm'il'o, per la kling'o kiu'n ŝi mem lev'is kontraŭ mi.
Far'int'e la ordon'o'n, mi sven'is. Mi est'is en'lit'ig'it'a. Oni ven'ig'is kurac'ist'o'n. Pro ĉio sufer'it'a mi'n traf'is nerv'a febr'o. La parenc'o'j jam de'long'e taks'is mi'n mal'san'a, alien'a. En la unu'a jubil'a impet'o mi mal'prudent'e rakont'is al ili ĉio'n, kio okaz'is al mi. Mi'a rakont'o nur konfirm'is ili'a'j'n suspekt'o'j'n. Mi est'is lok'it'a en psikiatr'a'n hospital'o'n, kie mi trov'iĝ'as ankaŭ nun. Mi konsent'as, ke mi'a tut'a mem'o ankoraŭ est'as konstern'it'a. Sed mi ne vol'as rest'i ĉi tie. Mi soif'as re'ven'i al viv'ĝoj'o'j, al la mult'eg'a'j plezur'o'j akir'ebl'a'j por viv'ant'a hom'o. Tro long'e mi est'is sen'ig'it'a de ili.
Krom'e — ĉu mi dir'u? — mi hav'as afer'o'n, kiu'n mi dev'as plen'um'i plej rapid'e. Mi dev'as ne dub'i, ke mi est'as mi. Sed kiam mi pens'as pri tiu, en'ferm'it'a en mi'a spegul'o, mi'n ek'posed'as strang'a hezit'o: ĉu ebl'e la real'a mi est'as tie? Tiu'okaz'e mi mem — mi, kiu pens'as kaj skrib'as tio'n ĉi — est'as ombr'o, fantom'o, re'spegul'iĝ'o; kaj en mi'n nur trans'flu'is la re'memor'o'j, pens'o'j kaj sent'o'j de tiu, ali'a mi, la aŭtent'a, kaj real'e mi est'as ĵet'it'a en mal'ekzist'o'n de la spegul'profund'o, kie mi est'as langvor'e veget'ant'a kaj mort'ant'a. Mi sci'as, mi preskaŭ cert'e sci'as, ke tio est'as mal'ver'a. Sed por dis'pel'i la last'a'j'n ombr'o'j'n de mi'a'j dub'o'j, mi dev'as de'nov'e, ankoraŭ foj'o'n, la last'a'n foj'o'n, vid'i tiu'n spegul'o'n. Mi dev'as rigard'i en ĝi'n ankoraŭ foj'o'n por konstat'i, ke tie est'as la pseŭd'a mi, mi'a mal'amik'o, kiu rol'is mi'n dum kelk'a'j monat'o'j. Kiam mi vid'os tio'n, la konfuz'o en mi'a anim'o ĉes'os, kaj mi de'nov'e iĝ'os sen'zorg'a, klar'a, feliĉ'a. Kie est'as tiu spegul'o? Kie mi trov'u ĝi'n? Mi dev'as, mi dev'as ankoraŭ unu foj'o'n rigard'i en ĝi'a'n profund'o'n!..
Traduk'is Ilsia Novikova
Li est'is juĝ'it'a pro ŝtel'o kaj kondamn'it'a por unu'jar'a mal'liber'o. Mi'n konstern'is kaj la kondut'o de l’ old'ul'o dum la proces'o, kaj la karakter'o mem de la krim'o. Mi sukces'is aranĝ'i rendevu'o'n kun la kondamn'it'o. Komenc'e li evit'is mi'n, silent'is, sed fin'fin'e li rakont'is si'a'n viv'o'n al mi.
— Vi prav'as, — li komenc'is, — mi hav'is pli bon'a'j'n tag'o'j'n, ne ĉiam mi est'is sur'strat'a mizer'ul'o, ne ĉiam mi dorm'is en tra'nokt'ej'o'j por sen'hejm'ul'o'j. Mi ricev'is bon'a'n kler'o'n, mi est'as teknik'ist'o. Dum la jun'ec'o mi'a mon'uj'o ne est'is mal'plen'a, mi viv'is bru'e: ĉiu'vesper'e mi vizit'is festen'o'j'n kaj bal'o'j'n, kaj ĉiam ili fin'iĝ'is per drink'ad'o. Tiu'n temp'o'n mi memor'as bon'e, memor'as detal'e. Sed en mi'a memor'o est'as mank'o, kaj por plen'ig'i ĝi'n mi pret'as ofer'i la tut'a'n rest'o'n de mi'a'j kaduk'a'j tag'o'j — tem'as pri ĉio kio rilat'as al Nina.
Jes, ŝi'a nom'o est'is Nina, kar'a sinjor'o, Nina — mi cert'as pri tio. Ŝi est'is edz'in'o de mal'grav'a fer'voj'a ofic'ist'o. Ili viv'is mal'riĉ'e. Tamen ŝi iel sukces'is est'i elegant'a kaj special'e delikat'a en tiu mizer'a etos'o! Ŝi mem kuir'is, sed ŝi'a'j man'o'j est'is kvazaŭ cizel'it'a'j. El si'a'j ĉip'a'j rob'o'j ŝi kre'is i'o'n delir'e mirakl'a'n. Tuŝ'int'e ŝi'n, ĉio rutin'a far'iĝ'is fantast'a. Re'vid'ant'e ŝi'n, ankaŭ mi ĉiu'foj'e iĝ'is ali'a, pli bon'a, for'sku'ant'e de mi la ĉiu'tag'a'n banal'ec'o'n, kvazaŭ pluv'er'o'j'n.
Di'o pardon'os tio'n, ke ŝi pek'is am'int'e mi'n. Ĉirkaŭ ŝi ĉio est'is tiel krud'a, ke ŝi ne pov'is ne ek'am'i mi'n: jun'a'n, bel'a'n, sci'ant'a'n parker'e mult'eg'a'j'n poem'o'j'n. Sed mi ne pov'as re'star'ig'i en mi'a memor'o, kie kaj kiel mi ek'kon'is ŝi'n. El tenebr'o el'ŝir'iĝ'as nur apart'a'j bild'o'j. Jen ni sid'as en teatr'o. Ŝi, feliĉ'a kaj gaj'a (eg'e mal'oft'e ŝi hav'is ŝanc'o'n est'i tia!) en'sorb'as ĉiu'n vort'o'n de spektakl'o, rid'et'as al mi… Ŝi'a'n rid'et'o'n mi memor'as. Jen ni ie est'as du'op'e. Ŝi klin'is la kap'o'n kaj dir'is al mi: “Mi sci'as, ke vi est'as efemer'a feliĉ'o por mi; ne grav'as — ja mi hav'is la ver'a'n viv'o'n”. Tiu'j'n vort'o'j'n mi memor'as. Sed kio sekv'is post'e, kaj ĉu efektiv'e ĉio ĉi okaz'is kun Nina? Mi ne sci'as.
Cert'e est'is mi, kiu for'las'is ŝi'n. Tio ŝajn'is al mi tut'e natur'a. Ĉiu'j mi'a'j kon'at'o'j kondut'is sam'e: ili aranĝ'is am'intrig'o'n kun edz'in'ig'it'a vir'in'o, kaj post kelk'a temp'o for'las'is ŝi'n. Mi nur ag'is sam'e kiel la ali'a'j, kaj en mi'a kap'o eĉ ne est'is pens'o, ke mi'a kondut'o est'as fi'a. Fi'e est'as ŝtel'i mon'o'n, ne re'pag'i ŝuld'o'n, denunc'i, sed for'las'i am'don'ant'in'o'n est'as afer'o kutim'a! Antaŭ mi est'is bril'a est'ont'o, kaj mi ne pov'is lig'i mi'n per iu romantik'a am'o. Mi sent'is dolor'o'n, grand'a'n dolor'o'n, sed mi venk'is mi'n kaj eĉ taks'is hero'a tio'n, ke mi sukces'is super'i tiu'n dolor'o'n.
Mi aŭd'is ke post'e Nina kun la edz'o for'ir'is sud'e'n, kaj tie ŝi baldaŭ mort'is. Sed ĉar la re'memor'o'j pri Nina tamen turment'is mi'n, tiam mi evit'is ĉiu'j'n inform'o'j'n pri ŝi. Mi klopod'is neni'o'n sci'i pri ŝi kaj eĉ ne pens'i pri ŝi. Mi ne plu hav'is ŝi'a'n portret'o'n, ŝi'a'j'n leter'o'j'n mi re'don'is al ŝi, komun'a'j'n kon'at'o'j'n ni ne hav'is — kaj iom post iom la aspekt'o de Nina for'viŝ'iĝ'is en mi'a memor'o. Kompren'u, mi iom post iom ven'is al tio, ke mi forges'is Nina'n, forges'is komplet'e, forges'is ŝi'a'n vizaĝ'o'n, ŝi'a'n nom'o'n, tut'a'n ni'a'n am'o'n. Rezult'is tiel, kvazaŭ ŝi ne ekzist'us en mi'a viv'o… Aĥ, est'as io hont'ig'a por hom'o en ties kapabl'o forges'i!
Jar'o'j pas'is. Mi ne rakont'u al vi, kia'manier'e mi “karier'is”. Sen Nina mi cert'e rev'is nur pri ekster'a prosper'o, pri mon'o. Iu'temp'e mi preskaŭ ating'is la cel'o'n, mi pov'is prodig'i mil'o'j'n, mi loĝ'is ekster'land'e, mi edz'iĝ'is, patr'iĝ'is… Post'e ĉio ek'sink'is; entrepren'o'j lanĉ'it'a'j de mi mal'sukces'is; edz'in'o mort'is, fiask'int'e viv'i kun la infan'o'j, mi dis'loĝ'ig'is ili'n ĉe parenc'o'j kaj — Di'o pardon'u mi'n — mi eĉ ne sci'as, ĉu nun mi'a'j fil'o'j est'as viv'a'j… Kompren'ebl'e, mi drink'is kaj hazard'lud'is. Mi fond'is iu'n ofic'ej'o'n, sed mal'sukces'is, kaj en ĝi pere'is mi'a'j last'a'j fort'o'j kaj mon'o… Mi prov'is pli'bon'ig'i la afer'o'n per hazard'lud'o kaj preskaŭ en'prizon'iĝ'is — ceter'e, ne tut'e sen'kaŭz'e… Mi'a'j kon'at'o'j ignor'is mi'n, kaj komenc'iĝ'is mi'a fal'o.
Iom post iom mi iĝ'is tia, kia'n vi nun vid'as. Mi, por tiel dir'i, “demisi'is” el la kler'a soci'o kaj sur'fund'iĝ'is. Kiu'n lok'o'n pov'is pretend'i mi, aĉ'e vest'it'a, preskaŭ ĉiam ebri'a? En la last'a'j jar'o'j mi viv'ten'is mi'n kiel labor'ist'o en uzin'o'j dum tiu'j monat'o'j kiam mi ne drink'is. Kaj kiam mi drink'is — tiam mi veget'is en bazar'o kaj en tra'nokt'ej'o'j por mal'riĉ'ul'o'j. Mi iĝ'is terur'e malic'a kontraŭ hom'o'j kaj rev'is, ke subit'e la sort'o ŝanĝ'iĝ'os kaj mi de'nov'e est'os riĉ'a. Ebl'e mi atend'is iu'n ne'ekzist'ant'a'n hered'aĵ'o'n aŭ i'o'n simil'a'n. Mi mal'estim'is mi'a'j'n nov'a'j'n amik'o'j'n pro tio, ke ili ne hav'is tia'n esper'o'n.
Foj'e mi, frost'iĝ'int'a kaj mal'sat'a, hazard'e ven'is en iu'n kort'o'n, mi ne plu memor'as pro kio. Subit'e kuir'ist'o kri'is al mi: “Hej, kar'ul'o, ĉu ci est'as serur'ist'o?” — “Serur'ist'o”, — mi respond'is. Oni ven'ig'is mi'n por ripar'i serur'o'n en skrib'o'tabl'o. Mi ven'is ŝik'a'n kabinet'o'n, ĉie est'is bril'or'aĵ'o kaj pentr'aĵ'o'j. Mi iom labor'is, ripar'is ĉio'n neces'a'n, kaj la mastr'in'o ven'is por don'i al mi unu rubl'o'n. Mi pren'is la mon'o'n kaj subit'e rimark'is marmor'a'n kap'o'n sur blank'a kolon'et'o. Unu'e mi stupor'iĝ'is pro ne'kon'at'a kial'o, fiks'e rigard'is ĝi'n, kaj ne pov'is kred'i — est'is Nina!
Mi dir'as al vi, kar'a sinjor'o, ke mi definitiv'e forges'is Nina'n, kaj unu'a'foj'e mi kompren'is ĝust'e tiam: mi kompren'is, ke mi forges'is ŝi'n. Subit'e antaŭ mi bild'iĝ'is ŝi'a aspekt'o, kaj tut'a univers'o de sent'o'j, rev'o'j, pens'o'j — kiu est'is sepult'it'a en mi'a anim'o simil'e al iu Atlantid'o — re'vek'iĝ'is, re'viv'iĝ'is, resurekt'is… Mi trem'e rigard'is al la marmor'a bust'o kaj demand'is: “Ĉu ebl'as ek'sci'i, sinjor'in'o, kio est'as ĉi tiu kap'o?” — “Ĝi est'as, — ŝi respond'is, — tre mult'e'kost'a, far'it'a antaŭ kvin'cent jar'o'j, en la 15a jar'cent'o”. Ŝi nom'is la skulpt'ist'o'n, sed mi ne kompren'is ĝi'n. Ŝi dir'is ke ŝi'a edz'o kun'port'is tiu'n kap'o'n el Italio kaj ke pro tio okaz'is eĉ diplomati'a korespond'ad'o inter italia kaj ruslanda reg'ist'ar'o'j. “Sed ĉu, — la mastr'in'o demand'is mi'n, — vi ŝat'is ĝi'n? Do vi hav'as tre modern'a'n art'gust'o'n! Ja la orel'o'j, — ŝi dir'is, — est'as mal'korekt'e lok'ig'it'a'j, la naz'o mal'ĝust'as…” — kaj ŝi ek'parol'is long'e kaj abund'e.
Mi for'kur'is de tie kvazaŭ haladz'iĝ'int'a. Tio est'is ne simil'aĵ'o, sed la ver'a portret'o, eĉ pli — iu marmor'a re'kre'o de l’ viv'o… Dir'u al mi, kiu mirakl'o help'is la skulpt'ist'o'n en la 15a jar'cent'o far'i tut'e sam'a'j'n orel'o'j'n, kurb'e lok'it'a'j'n, kiu'j'n mi tre bon'e kon'is, tut'e sam'a'j'n iom'et'e oblikv'a'j'n okul'o'j'n, mal'ĝust'a'n naz'o'n kaj long'a'n klin'it'a'n frunt'o'n, kio ne'atend'it'e rezult'ig'is la plej bel'a'n, plej al'log'a'n vir'in'a'n vizaĝ'o'n? Kia'mirakl'e pov'is viv'i du sam'a'j vir'in'o'j — unu en la 15a jar'cent'o, ali'a nun'temp'e? Mi ne dub'is, ke la vir'in'o kies kap'o est'is skulpt'it'a est'is preciz'e sam'a, ident'a kun Nina, ne nur vizaĝ'e sed ankaŭ karakter'e kaj anim'e.
Tiu tag'o ŝanĝ'is mi'a'n tut'a'n viv'o'n. Mi kompren'is kaj la tut'a'n mal'nobl'ec'o'n de mi'a pas'int'a kondut'o, kaj la profund'o'n de mi'a fal'o. Mi kompren'is Nina'n kiel anĝel'o'n send'it'a'n de la sort'o al mi, kiu'n anĝel'o'n mi ne re'kon'is. Ne ebl'as re'ven'ig'i la pas'int'o'n. Sed mi avid'e ek'kolekt'is la re'memor'o'j'n pri Nina, kiel oni kolekt'as split'o'j'n de frakas'it'a valor'a vaz'o. Ili est'is tre mal'mult'a'j! Malgraŭ mi'a'j pen'o'j mi ne pov'is kompil'i i'o'n unu'ec'a'n. Est'is nur pec'o'j kaj split'o'j. Sed kiom mi jubil'is kiam mi est'is sukces'int'a re'trov'i en mi'a anim'o i'o'n nov'a'n. En'pens'iĝ'int'e kaj re'memor'ant'e mi pas'ig'is hor'o'j'n. Oni mok'is mi'n, sed mi est'is feliĉ'a. Mi est'as old'a, est'as jam mal'fru'e re'komenc'i la viv'o'n, sed mi ankoraŭ pov'as pur'ig'i mi'a'n anim'o'n de vulgar'a'j pens'o'j, de kontraŭ'hom'a malic'o kaj de plend'o'j kontraŭ la Kre'int'o. En la re'memor'o'j pri Nina mi est'is trov'ant'a la pur'iĝ'o'n.
Mi obsed'e dezir'is de'nov'e rigard'i la statu'o'n. Mi vag'is dum vesper'o'j ĉirkaŭ la dom'o, kie ĝi star'is, klopod'ant'e ek'vid'i la marmor'a'n kap'o'n, sed ĝi est'is mal'proksim'a de la fenestr'o'j. Mi tut'a'j'n nokt'o'j'n star'is antaŭ la dom'o. Mi ek'kon'is ĉiu'j'n ĝi'a'j'n en'loĝ'ant'o'j'n, ek'sci'is dispozici'o'n de la ĉambr'o'j, kon'at'iĝ'is kun serv'ist'o'j. Somer'e la ge'mastr'o'j for'vetur'is al vila'o. Kaj mi ne plu pov'is rezist'i mi'a'n dezir'o'n. Ŝajn'is al mi ke, de'nov'e rigard'int'e al marmor'a Nina, mi tuj re'memor'os absolut'e ĉio'n. Mi do decid'is far'i tio'n, pro kio mi est'is juĝ'it'a. Vi sci'as, ke mi mal'sukces'is. Mi est'is kapt'it'a ankoraŭ en koridor'o. Dum la proces'o evident'iĝ'is ke mi est'is en la ĉambr'o'j kiel serur'ist'o, kaj ke oni plur'foj'e rimark'is mi'n ĉe la dom'o… Mi est'is mizer'ul'o, kiu romp'is serur'o'j'n… Tamen la histori'o est'as fin'it'a, kar'a sinjor'o!
— Sed ni apelaci'os, — mi dir'is, — kaj vi est'os absolv'it'a.
— Por kio? — la old'ul'o mal'konsent'is. — Mi'a kondamn'o neniu'n zorg'ig'as nek mal'honor'ig'as, kaj ĉu est'as grav'e, kie mi pens'os pri Nina: en tra'nokt'ej'o por sen'hejm'ul'o'j aŭ en prizon'o?
Mi ne pov'is trov'i respond'o'n, sed la old'ul'o subit'e ek'rigard'is mi'n per si'a'j strang'a'j velk'a'j okul'o'j kaj daŭr'ig'is:
— Nur unu afer'o mi'n ĝen'as. Ĉu ebl'as, ke Nina neniam ekzist'is, kaj mi'a povr'a mens'o, mal'fort'iĝ'int'a pro drink'ad'o, el'pens'is la histori'o'n pri tiu ĉi am'o, dum mi rigard'is la marmor'a'n kap'o'n?
Traduk'is Grigorij Arosev
— Vi van'e fanfaron'as, — la Diabl'o dir'is al mi. — Mi montr'os al vi mond'o'j'n, kiu'j'n vi ne pov'us imag'i. Rigard'u: ĉu vi vid'as la stel'o'n α en la konstelaci'o Orion'o?
Mi rigard'is laŭ la indik'o de li'a long'a skvam'a krif'o. Per la ali'a brak'o la Diabl'o lev'is la pez'a'n kurten'o'n de l’ fenestr'o. La ĉiel'o ŝajn'is nigr'a abism'o, faŭk'ant'a antaŭ la pied'o'j.
— Ĉirkaŭ tiu stel'o, — la Diabl'o daŭr'ig'is, — rivolu'as cent kvar'dek grand'a'j planed'o'j, sen konsider'i asteroid'o'j'n. Mi kaj vi tuj ven'os al unu el ili; ĝi grand'as kiel vi'a verd'a Ter'o.
— Sed kiom da temp'o ni vojaĝ'os? — mi rikan'e demand'is.
La Diabl'o rigard'is mi'n kun du'obl'e pli intens'a rikan'o. Li'a mal'dens'a barb'o sku'iĝ'is, kaj li respond'is al mi jen'e:
— Ni cert'e flug'ad'us dum milion'o'j da jar'o'j, se ni intenc'us ir'i tra ĉiu'j punkt'o'j inter la Ter'o kaj tiu astr'o. Sed ni ignor'os ili'n. Don'u al mi vi'a'n man'o'n.
Tiu'tag'e la Diabl'o sur'hav'is vast'a'n hispan'a'n mantel'o'n, kaj li'a vizaĝ'o simil'ig'is li'n al la oper'a Do'n Johano, sed — pro strang'a dand'em'o — li konserv'is la vil'a'j'n polm'o'j'n kaj hok'ec'a'j'n fingr'o'j'n, kiel la demon'o de l’ Mal'lum'o sur la gravur'o de Dürer. Naŭz'a spasm'o atak'is mi'n pro la tuŝ'o de li'a aspr'a man'o. Sed la Diabl'o rikan'is rekt'e en mi'a'n vizaĝ'o'n kaj impet'e tir'is mi'n antaŭ'e'n, kvazaŭ engaĝ'ant'e mi'n en iu'n frenez'a'n danc'o'n.
Mi spert'is efemer'a'n vertiĝ'o'n, ĉar mi'a kun'vojaĝ'ant'o odor'is parfum'o'n fort'a'n, sed mal'agrabl'a'n. Tamen la Diabl'o tuj liber'ig'is mi'a'n man'o'n. Ni jam est'is ekster la Ter'o. En mond'o, kiu'n mi ne kon'is.
La ĉiel'o super ni est'is iriz'a. Ĝi ĉiu'minut'e est'is kvazaŭ bril'ant'a pro purpur'a'j fulm'o'j, kies kolor'o post'e re'bril'is per ĉiu'j kolor'o'j de l’ spektr'o. La tut'a univers'o ŝajn'is aspekt'i kiel gigant'a art'fajr'aĵ'o aŭ total'a incendi'o.
— Ne tim'u, — la Diabl'o dir'is al mi, rid'eg'ant'e, — ne tim'u, almenaŭ ĉar vi mal'hav'as vi'a'j'n korp'a'j'n organ'o'j'n. Tiel okaz'is ne pro tio, ke por mi est'us komplik'e port'i ĉi tie'n vi'a'n sur'ter'a'n konsist'o'n — tio'n far'i por mi est'us tiel facil'e, kiel for'puŝ'i vi'n trans pord'o'n. Sed vi'a'j korp'a'j organ'o'j ne est'as adapt'it'a'j por ĉi-tie'a'j atmosfer'o kaj lum'o. Tial mi prefer'is kun'pren'i vi'n en la aspekt'o astrala. Sed vi'a korp'o kuŝ'as, kvazaŭ kadavr'o, sur la plank'o en vi'a ĉambr'o, de kiu ni'n dis'ig'as tiom da mejl'o'j, kiom vi ne pov'as imag'i.
Mi rigard'is ĉirkaŭ'e.
Sur la grund'o ĉirkaŭ ni kresk'is plant'o'j. Tamen ili mov'et'iĝ'is. Ili est'is oranĝ'kolor'a'j tig'o'j — al'grund'ig'it'a'j per radik'o'j — hom'brak'e dik'a'j, kun stret'a'j kaj apenaŭ burĝon'ant'a'j skvam'o'j, kvazaŭ si'a'spec'a'j foli'o'j. Sed super la tig'o'j est'is, kvazaŭ flor'kalik'o'j, grand'a'j rond'a'j ĉap'o'j. La kalik'o'n kron'is petal'o'j, inter kiu'j, anstataŭ supoz'ebl'a'j stamen'o'j, simil'aĵ'o de okul'o mal'bril'e reflekt'is lum'radi'o'j'n. Mar'o da tiu'j oranĝ'kolor'a'j, alt'a'j, okul'hav'a'j tig'o'j lant'e serpent'um'is, etend'iĝ'is flank'e'n, ek'ŝveb'is kaj re'sink'is, kvazaŭ mov'at'e de vent'o, kiu'n mi ne pov'is percept'i.
— Ili ne vid'as ni'n, — la Diabl'o dir'is al mi, — ni ir'u.
Ni ek'sag'is en facil'a aer'flug'o. La aspekt'o de mi'a kun'vojaĝ'ant'o ŝanĝ'iĝ'is. Nun li simil'is vizi'o'n pri la bel'eg'a Lucifer'o, kaj kron'o el ne'hel'a'j diamant'o'j lum'et'is super li'a vizaĝ'o — la vizaĝ'o de de'fal'int'a seraf'o. La viv'ant'a'j plant'o'j kun trem'o rekt'iĝ'is sub ni, mal'klar'e percept'ant'e la vent'um'o'n de ni'a'j astralaj korp'o'j.
Jam vesper'iĝ'is, kaj la skarlat'a sun'disk'o ek'kuŝ'is sur la horizont'o, pik'ant'e blind'ig'a'j'n iriz'a'j'n radi'o'j'n en la lant'e pal'iĝ'ant'a'n firmament'o'n. Post'e la fajr'a rond'o sink'is ekster la vid'ating'o'n, kaj en la ĉiel'o komenc'iĝ'is nov'a danc'o de ĉi'a'j kolor'o'j kaj nuanc'o'j — ebri'a lud'o de flam'ant'a'j, bunt'a'j, ŝanĝ'iĝ'ant'a'j kameleon'o'j kaj salamandr'o'j. Post ne'long'e aper'is kvar lun'o'j: blu'a, verd'a, flav'a kaj viol'a; ili'a'j kruc'iĝ'ant'a'j radi'o'j etend'is flu'o'j'n da kviet'a lum'o tra la ankoraŭ flagr'ant'a'j re'bril'o'j de l’ tag'o.
Rimark'int'e, ke mi'a'n atent'o'n kapt'is la ĉiel'a'j bild'o'j, la Diabl'o aplomb'e dir'is al mi:
— Tamen vi est'as tre mir'ig'it'a. “Cosi ti circonfulse luce viv'a”, vi'a poet'o dir'is. Sed rigard'u sub'e'n: tie komenc'iĝ'is la temp'o de am'o.
Mi ŝajn'ig'is mi'n ne rimark'i la mis'cit'o'n el “La Paradiz'o” kaj efektiv'e mal'lev'is la rigard'o'n. Kapt'it'a'j de pasi'a sopir'o, la viv'ant'a'j tig'o'j nun inter'proksim'iĝ'is, grup'iĝ'ant'e po tri. Sub la magi'a lum'o de la kvar divers'kolor'a'j lun'o'j ili'a'j okul'o'j ek'viv'is kaj ek'scintil'is per volupt'a flam'o. Mi vid'is, ke la plant'o'j, ŝnur'e inter'plekt'ant'e si'a'j'n tig'o'j'n kaj alt'ig'ant'e si'n supr'e'n kiel lanc'o'j, kun'ig'is si'a'j'n flor'kalik'o'j'n, kvazaŭ serpent'o'j la kap'o'j'n sur la baston'o de Hermeso. Mi vid'is post'e, kiel la tri kalik'o'j kun'tuŝ'iĝ'is, kiel ili'a'j'n okul'o'j'n teg'is mal'klar'a likv'aĵ'o, kiel ili'a'j petal'o'j kun'iĝ'is en unu hid'a buton'o. Ni plu glit'is en facil'a flug'o super la hirt'iĝ'int'a grund'o, kaj mi demand'is mi'a'n kun'vojaĝ'ant'o'n:
— Kial ili kopulaci'as tri'op'e?
La Diabl'o respond'is mal'estim'e:
— Vi, kiel hom'o, opini'as, ke nur du seks'o'j pov'as ekzist'i. En tiu ĉi mond'o ekzist'as tri seks'o'j, sed mi kon'as mond'o'n kun dek sep, kaj est'as mond'o'j kun kelk'a'j mil'o'j. Tamen mi ne ven'ig'os vi'n al tiu'j land'o'j por ne don'i ne'plen'um'ebl'a'n task'o'n al vi'a febl'a ter'an'a mens'o.
Inter'temp'e la kun'iĝ'int'a'j tig'o'j rekt'iĝ'is sub ni kiel fer'stang'o'j kaj ek'cel'is si'a'j'n pint'o'j'n rekt'e al la ĉiel'o. Ili'a'j skvam'a'j foli'o'j glu'prem'iĝ'is al la tig'o'j, kaj inter la tig'o'j, ĉe la radik'o'j, vid'iĝ'is grund'o — sulk'oz'a kaj sek'a kiel haŭt'o de senil'a hipopotam'o.
Mi de'nov'e met'is demand'o'n:
— Ĉu akv'o mank'as sur tiu ĉi planed'o?
La Diabl'o mal'zorg'e ĵet'is respond'o'n:
— Hidrogen'o est'as ĉi tie.
Mi ne plu dezir'is demand'i, kaj ni plu flug'is silent'e ĉirkaŭ la planed'a glob'o, kiu est'is eben'a kiel kok'ov'o kaj sen'iluzi'ig'e monoton'a — sen mont'o'j kaj val'o'j, sen river'o'j kaj mar'o'j. Dum kelk'a temp'o mi de'nov'e admir'is la bild'o'n de l’ stel'plen'a nokt'o, atent'e rigard'ant'e la dispozici'o'n de la stel'o'j, blank'makul'e tra'pik'ant'a'j la blu'a'n-verd'an-flav'a'n-oranĝ'a'n ĉiel'o'n; tiu dispozici'o est'is ali'a ol la vid'at'a sur la Ter'o. Post'e mi de'nov'e rigard'is la plant'o'j'n kaj vid'is, ke ili'a'j amor'spasm'o'j ĉes'is. La langvor'iĝ'int'a'j tig'o'j rapid'e mal'implik'iĝ'is kaj unu post ali'a fal'is grund'e'n, sen'fort'a'j kaj debil'a'j. Baldaŭ la grund'o'n sub ni de'nov'e kovr'is hid'a amas'o da torpor'a'j, supl'a'j plant'o'j, kun mal'bel'e mis'form'it'a'j flor'kalik'o'j, de kiu'j sen'senc'e kaj mal'sprit'e gap'is ne'vid'ant'a, sen'mov'a rigard'o.
Tremerinte mi dir'is al la Diabl'o:
— Aŭskult'u, mi enu'as ĉi tie. Vi promes'is montr'i al mi mond'o'n, kiu'n mi ne pov'as imag'i. Mi cert'ig'as vi'n, ke la fantazi'o de Flammarion kaj Wells bild'ig'is mult'e pli mir'ind'a'j'n mond'o'j'n. Mi pens'is, ke vi ven'ig'os mi'n en la regn'o'j'n de spirit'o'j de lum'o kaj fajr'o, kies sent'o'j kaj noci'o'j est'as milion'obl'e pli komplik'a'j kaj pli delikat'a'j ol la mi'a'j. Mi pens'is, ke vi ven'ig'os mi'n en ali'dimensi'a'j'n univers'o'j'n, kie io nov'a est'as al'don'it'a al la mezur'o de ĉiu'j objekt'o'j, aŭ en univers'o'j'n de ali'a temp'o, kie krom la pase'o, nun'o kaj futur'o est'as io kvar'a. Sed vi, en la tut'a sen'fin'a mond'o, elekt'is por demonstr'i al mi neni'o'n pli bon'a'n ol art'fajr'aĵ'o'n, kiu'n ebl'as ekzakt'e re'produkt'i per kinematografi'o, kaj mis'volupt'o'n de l’ flor'o'j — tiu spektakl'o naŭz'as mi'n. Sci'u, ke vi'a pli'aĝ'a frat'o Mefist'o est'is mult'e pli invent'em'a.
La tut'a konsist'o de la Diabl'o terur'e ek'flam'is, kaj li koler'voĉ'e hurl'is al mi el la fund'o de si'a est'aĵ'o:
— Mizer'a verm'o! ĉu vi forges'is, kiel Faŭst'o fal'is vizaĝ-al-plank'e, kiam aper'is la Terspirito, aŭ kiel Semel'a est'is cindr'ig'it'a ek'vid'int'e Zeŭson? Ĉu ankaŭ vi dezir'as tio'n?
Sed mi etend'is mi'a'j'n astralajn brak'o'j'n polm'o'supr'e kaj kviet'e prononc'is la magi'a'n formul'o'n de l’ glor'a Ciprian'o; la vizaĝ'o de Lucifer'o tuj kurb'iĝ'is kaj mis'form'iĝ'is, kvazaŭ en konveks'a spegul'o, kaj mi'a kun'vojaĝ'ant'o, pli rapid'e ol flug'ant'a bolid'o, fal'is en fajr'a'n abism'o'n. Sam'temp'e mi'a est'aĵ'o ricev'is bat'o'n, terur'a'n kiel spark'o de mil elektr'a'j pil'o'j, kaj mi ek'vid'is mi'n sid'ant'a sur la plank'o, en mi'a ĉambr'o, apud la skrib'o'tabl'o.
Neni'o ŝanĝ'iĝ'is intern'e, sed lev'it'a est'is la kurten'o antaŭ la fenestr'o, kaj unu el la fenestr'a'j vitr'o'j est'is frakas'it'a: cert'e pro la trem'o ĉe mi'a fal'o, ĉar la astrala korp'o, tra'ir'ant'e solid'a'j'n objekt'o'j'n, ne ŝanĝ'as ties fizik'a'n stat'o'n.
Traduk'is Aleksander Korĵenkov
Dyba (Rus'e: дыба). Tortur'a rek'o kun ŝnur'o fiks'it'a al la post'dors'e kun'lig'it'a'j pojn'o'j de la tortur'at'o. Tir'ant'e la ŝnur'o'n, oni lev'as la tortur'at'o'n, foj'e por luksaci'i la brak'o'j'n; simil'a inkvizici'a tortur'il'o est'is nom'at'a “strappado”.
Gravur'o de Dürer. Tem'as pri la gravur'o Kavalir'o, Mort'o kaj Diabl'o (1513) de la german'a pentr'ist'o kaj grafik'ist'o Albrecht Dürer (1471–1528). Kelk'a'j opini'as, ke la gravur'o'n inspir'is trakt'aĵ'o de Erasm'o de Roterdam'o Gvid'il'o de krist'an'a kavalir'o (1501).
Astrala. Okult'a termin'o por sign'i aparten'o'n al la astralo: fluid'a substanc'o pli subtil'a ol la materi'a. Laŭ okult'ism'o la astrala korp'o est'as la anim'o, la pens'ant'a substanc'o de la hom'o, kiu ĉe cert'a'j kondiĉ'o'j kapabl'as mov'iĝ'i en la temp'o kaj spac'o sen'de'pend'e de la fizik'a korp'o.
“Cosi ti cirkonfulse luce viv'a”. Ĉe Dant'o est'as “Cosi mi cirkonfulse luce viv'a” (Paradiz'o: XXX, 49); en la traduk'o de Pet'er'long'o: “Sam'e ĉirkaŭ'is mi'n lum’ viv'a”. La Diabl'o ŝanĝ'as mi'n al vi'n.
Tremeri. “Far'i unu'op'a'n ek'trem'o'n (Rus'e: вздрогнуть, Franc'e: sursauter, Angl'e: to start, German'e: zusammenzucken). Ŝancel'iĝ'i, ek'sku'iĝ'i est'as tro fort'a'j; ek'trem'i pov'as egal'e signif'i kaj komenc'o'n de daŭr'a trem'ad'o — Rus'e: задрожать, Franc'e: se mettre à trembler — kaj unu'op'a'n tremeron. Ceter'e oni propon'is por tiu senc'o neolog'ism'o'n ciki (German'e: zucken)”. (Pokrovskij S. Not'o'j de la traduk'int'o // Bulgakov M. La majstr'o kaj Margarita. Jekaterinburg: Sezon'o'j, 1991. P. 354).
Flammarion, Camille (1842–1925). Franc'a astronom'o kaj spirit'ist'o, fond'int'o de la franc'a astronomi'a societ'o (1887), aŭtor'o de popular'a'j libr'o'j pri astronomi'o.
Wells, Herbert Georg'e (1866–1946). Angl'a verk'ist'o, ĵurnal'ist'o kaj histori'ist'o. En Esperant'o aper'is: La dorm'ant'o vek'iĝ'as (1929) kaj La temp'o-maŝin'o (1938)
… Faŭst'o fal'is vizaĝ-al-plank'e, kiam aper'is la Terspirito. Laŭ Goet'o Faŭst'o tamen fal'is ne ĉe la aper'o, sed post la mal'aper'o de la spirit'o (Part'o 1. Nokt'o).
… Semel'a est'is cindr'ig'it'a ek'vid'int'e Zeŭson. En la grek'a mit'ologi'o, fil'in'o de Kadm'o kaj Harmoni'a, am'at'in'o de Zeŭso. Laŭ sugest'o de Her'a, la edz'in'o de Zeŭso, Selen'a pet'is Zeŭson vid'ig'i si'n je la aŭtent'a aspekt'o. Kiam Zeŭso aper'is fulm'o'fajr'ant'e, la dorm'ej'o de Selen'a kaj ŝi mem est'is brul'ig'it'a'j.
… la magi'a formul'o de l’ Glor'a Ciprian'o. Kutim'e oni klar'ig'as, ke tem'as pri fraz'o el la kontraŭ'envult'a preĝ'o de Sankt'a Ciprian'o (Thaschus Cæcilius Cyprianus, ĉ. 200–258), episkop'o de Kartago, aŭtor'o de teologi'a'j stud'o'j, martir'o de kontraŭ'krist'an'ism'o. Sed ebl'e tem'as pri magi'a fraz'o el mez'epok'a okult'a libr'o kon'at'a sub plur'a'j nom'o'j (Nigr'a libr'o, Ses'a libr'o de Moseo k. a.)
Aleksander Korĵenkov
№1. Aleksandr Puŝkin. La pik'a dam'o. Traduk'is Aleksander Korĵenkov. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2010. 30 paĝ'o'j.
№2. Ant'o'n Ĉeĥov. Sved'a alumet'o. Traduk'is Aleksander Korĵenkov. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2010. 24 paĝ'o'j.
№3. Edgar Allan Po'e. La fal'o de la dom'o Usher. Traduk'is Edmund Grimley Evans. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2010. 24 paĝ'o'j.
№4. Fjodor Dostojevskij. Blank'a'j nokt'o'j. Traduk'is Grigorij Arosev. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2010. 48 paĝ'o'j.
№5. Arthur Conan Doyle. La ĉas'hund'o de la Baskerviloj. Traduk'is William Auld. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2010. 168 paĝ'o'j.
№6. Harrison, Harry. Nask'iĝ'o de la Rust'imun'a Ŝtal'rat'o. Traduk'is Reinhard Fössmeier, Edmund Grimley Evans, Rob Helm, Konrad Hinsen, Pierre Jelenc, Jorge Llambías, Kevin Schoedel, Mark Weddell. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2011. 195 paĝ'o'j.
№7. Nikol'a'j Gogol. Palt'o. Traduk'is Aleksander Korĵenkov. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2011. 35 paĝ'o'j.
№8. Aleksander Korĵenkov. Fjodor Dostojevskij en Esperant'o. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2011. 33 paĝ'o'j.
№9. Charles Dickens. La post'las'it'a'j paper'o'j de la Klub'o Pikvika. Ĉapitr'o'j 1–7. Traduk'is William Auld. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2012. 121 paĝ'o'j.
№10. Aleksander Korĵenkov. Unu Ring'o ili'n Reg'as: John Ronald Reuel Tolkien en Esperant'o. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2012. 22 paĝ'o'j.
№11. Georges Simenon. Maigret hezit'as. Traduk'is Daniel Luez. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2012. 142 paĝ'o'j.
№12. Miĥail Lermontov. Princ'id'in'o Mary. Traduk'is Nikol'a'j Danovskij. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2014. 86 paĝ'o'j.
№13. L. M. Zamenhof. Kongres'a'j parol'ad'o'j. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2015. 64 paĝ'o'j.
№14. Aleksandr Saĥarov. Super'fort'a ambici'o. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2017. 31 paĝ'o'j.
№15. Valeri'j Brjusov. Kvar novel'o'j. Traduk'is Grigorij Arosev, Aleksander Korĵenkov, Ilsia Novikova. Kaliningrado: Sezon'o'j, 2018. 33 paĝ'o'j.
Ni'a el'ŝut'ej'o: http://esperant'o-ond'o.ru/Libr'o'j/Libr'o'j.php