DOClocalStorage="fruktoj";
DOCbutonojVH = 9;
DOCdemandoVH = 50;
DOCmesaĝojVH = 8;
DOCklavaroVH =25;
DOCprogresoVH = 8;
DOCklavoj="abcdfgjklmnoprstvzĉhĝiĵ";
### [
Vin][be][ro]
[[,
uvo (el la
latina Ūva) aŭ
traŭbo (el la
germana Traube) estas
bero rikoltata de
vito el la familio
Vitacoj. Ĝi estas ofte uzata por
suko,
vino,
ĵeleo,
sekvinberoj, aŭ manĝebla krude.
af:Druiwe;
als:Weintraube;
am:ወይን;
an:Uga;
ang:Wīnberge;
ar:عنب;
arc:ܥܢܒܬܐ;
arz:عنب;
az:Üzüm;
bar:Weimer;
be:Вінаградзіна;
be-x-old:Вінаград (ягада);
bg:Грозде;
bn:আঙ্গুর;
bo:རྒུནའབྲུམ།;
bpy:আঙ্গুর;
br:Rezin;
bs:Grožđe;
ca:Raïm (fruit);
chr:ᏖᎸᎳᏗ;
chy:Hohpâháa'éheme;
ckb:ترێ;
cs:33Réva;
cy:Grawnwin;
da:Vinstok;
de:Weintraube;
el:Σταφύλι;
en:Grape;
es:Uva;
et:Viinamari;
eu:Mahats;
fa:انگور;
fi:Viinirypäle;
fr:Raisin;
frp:Resin;
gl:Uva;
gn:Úva;
gu:દ્રાક્ષ;
gv:Smeyr-feeyney;
hak:Phù-thò;
he:ענב;
hi:अंगूर;
hr:Grožđe;
hsb:Winowc (ród);
ht:Rezen;
hu:Szőlő;
id:Anggur;
io:Vito;
is:Vínber;
it:Uva;
ja: ブドウ;
jv:Anggur (woh);
ka:ყურძენი;
km:ទំពាំងបាយជូរ;
ko:포도;
ks:دَچھ;
ku:Tirî;
la:Uva;
lt:Vynuogė;
lv:Vīnogas;
map-bms:Anggur (woh);
mg:Voaloboka;
ml:മുന്തിരിങ്ങ;
mn:Усан үзэм;
mr:द्राक्ष;
ms:Anggur;
my:စပျစ်ပင်;
nah:Xocomecatl;
nds-nl:Droeve;
ne:अङ्गूर;
new:अंगुर;
nl:Druif;
nn:Drue;
no:Druer;
nrm:Vèrjus;
nv:Chʼil naʼatłʼoʼii (chʼiyáán);
oc:Rasim;
or:ଅଙ୍ଗୁର;
pl:Winogrono;
pms:Asinej;
pnb:انگور;
ps:انګور;
pt:Uva;
qu:Uwas;
ro:Strugure;
ru:Виноград (ягода);
sa:द्राक्षा;
sc:Bide;
scn:Grappugghia;
sh:Grožđe;
simple:Grape;
sk:Vinič;
sl:Grozdje;
so:Canab;
sr:Грожђе;
su:Anggur;
sv:Druva;
sw:Zabibu;
ta:திராட்சை;
te:ద్రాక్ష;
tg:Ангур;
th:องุ่น;
tl:Ubas (prutas);
tr:Üzüm;
ug:قۇرۇق ئۈزۈم;
uk:Виноград;
ur:انگور;
vec:Vegna;
vi:Nho;
wa:Roejhén;
war:Ubas;
yi:וויינטרויבן;
zh:葡萄;
zh-min-nan:Phô-tô;
zh-yue:提子;
]
### La
[Fi][za][li][do]
[[ (
Physalis) estas
genro de 75-90
specioj da
plantoj el la
solanacoj, kies ĝenera
nomo estas ankaŭ
fizalido aŭ
kamapuo. La
nomo Physalis signifas
vezikon, kaj estas devenas de la formo de la elkreskinta kaliko kiu ĉirkaŭfermas la
frukton post la
florado.
ar:حرنكش;
az:Yergilası;
bg:Физалис;
ca:Physalis;
da:Blærebæger;
de:Blasenkirschen;
en:Physalis;
es:Physalis;
et:Füüsal;
eu:Physalis;
fa:فیسالیس;
fi:Lyhtykoisot;
fr:Physalis;
hsb:Měchawka;
hu:Földicseresznye;
hy:Հարսնախոտ;
it:Physalis;
ka:ონტკოფა;
kk:Физалис жақтағы;
koi:Физалис;
la:Physalis;
lbe:Физалис;
lt:Dumplūnė;
ms:Buah letup;
nl:Lampionplant;
no:Lyktslekta;
nv:Bįįh yildeeʼí;
pl:Miechunka;
pt:Physalis;
qu:Tupu-tupu;
ro:Physalis;
ru:Физалис;
sv:Lyktörtssläktet;
te:ఫైసాలిస్;
tr:Güveyfeneri;
udm:Физалис;
uk:Фізаліс;
vi:Tầm bóp;
yi:פייסעליס;
zh:酸浆属;
]
###
[Ĉe][ri][zo ]
[[estas
frukto de
ĉerizarbo. Ĝi estas ofta ruĝa, kelkfoje ankaŭ flava-ruĝeta. La frukto estas
drupo, en la
fruktokarno kuŝas unu kerno kun diametro de ĉ. 0,5 - 1 cm.
als:Kirsche (Frucht);
ar:كرز;
bo:སེའུ།;
br:Kerez;
ca:Cirera;
co:Chjarasgia;
cs:Třešně;
cy:Ceiriosen;
da:Kirsebær (frugt);
el:Κεράσι;
en:Cherry;
es:Cereza;
fr:Cerise;
ga:Silín;
gl:Cereixa;
gu:ચેરી;
hi:आलूबालू;
hsb:Wišnja;
ht:Seriz;
io:Cerizo;
ja:サクランボ;
kaa:Shiye;
ko:버찌;
la:Cerasus (pomum);
lb:Kiischt;
lij:Çëxa;
mdf:Атямарь;
mn:Интоор;
mr:चेरी;
mwl:Cereija;
nap:Cerasa;
nl:Kers (fruit);
nn:Morell;
nv:Didzéchííʼ;
oc:Cerièra;
pcd:Chrisse;
pnb:شاہ دانہ;
scn:Cirasa;
sco:Cherry;
simple:Cherry;
sk:Čerešňa (plod);
sv:Körsbär;
tg:Олуболу;
ur:آلو بالو;
wa:Ceréjhe;
zh:樱;
zh-yue: 車厘子;
]
###
[Gri][o][to]
[[ aŭ acida ĉerizo estas la ruĝa
frukto de
Prunus cerasus, nomata ankaŭ
ĉerizprunuso. Ĝi tre similas al
ĉerizo aŭ pli precize al dolĉa ĉerizo.
ar:كرز حامض;
az:Gilənar;
bar:Weixl;
be:Вішня звычайная;
be-x-old:Вішня;
bg:Вишна;
bn:টক চেরি;
bs:Višnja;
ca:Guinder;
cs:Višeň obecná;
csb:Wisznia;
da:Sur-Kirsebær;
de:Sauerkirsche;
dsb:Kisała wišnja;
en:Prunus cerasus;
es:Prunus cerasus;
eu:Gingondo;
fa:آلبالو;
fi:Hapankirsikka;
fr-:Prunus cerasus;
gl:Guindeira;
hr:Višnja;
hsb:Kisała wišnja;
hu:Meggy;
it:Prunus cerasus;
ja:スミミザクラ;
kbd:Шэдыгъуэ;
kk:Кәдімгі шие;
ku:Albalû;
lbe:Бяъли;
lt:Paprastoji vyšnia;
mk:Вишна;
nl:Zure kers;
nn:Kirsebær;
no:Kirsebær;
pcd:Crinqhié;
pl:Wiśnia pospolita;
pms:Prunus cerasus;
pt:Ginja;
qu:Sirisa;
ro:Vișin;
ru:Вишня обыкновенная;
sh:Višnja;
sk:Čerešňa višňová;
sl:Vi999a;
sq:Vishnja (pemë);
sr:Вишња;
sv:Surkörsbär;
tr:Vişne;
uk:Вишня звичайна;
zh:欧洲酸樱桃;
]
###
[Per][si][ko]
[[ (latine:
Prunus persica) estas la frukto de
Persikarbo kun maldika ŝelo (kutime mikso de ruĝa, oranĝa, kaj flava) kun dolĉa flava sukplena karno kaj unu malmola semego. Ĝi originis en
Ĉinio. La scienca nomo
persica venis de frua eŭropa kredo ke persikoj venis de
Persujo (nun
Irano).
ab:Атама;
af:Perske;
an:Prunus persica;
ar:دراق (نبات);
ast:Prunus persica;
az:Adi şaftalı;
be:Персік;
bg:Праскова;
bjn:Persik;
bo:ཁམ་བུ།;
bs:Breskva;
ca:Presseguer;
ch:Melokoton;
chr:ᏆᏅ;
ckb:قۆخ;
cs:Broskvoň obecná;
da:Ferskentræ;
de:Pfirsich;
dsb:Rjaschen;
el:Ροδακινιά;
en:Peach;
es:Prunus persica;
et:Virsik;
eu:Mertxikondo;
fa:هلو;
fi:Persikka;
fr:Pêcher;
fur:Pierçolâr;
ga:Péitseog;
gl:Pexegueiro (árbore);
gv:Peitshag;
he:אפרסק;
hi:आड़ू;
hr:Breskva;
hsb:Brěškowc;
ht:Pèch (fwi);
hu:Őszibarack;
hy:Դեղձենի;
id:Persik;
io:Persiko;
is:Ferskja;
it:Prunus persica;
ja:モモ;
ka:ატამი;
kaa:Shabdal;
kn:ಪೀಚ್ (peach);
ko:복숭 아;
ks:ژٕنُن;
ku:Xox (riwek);
la:Prunus persica;
lbe:ЦIулит;
lez:Гугъри;
lij:Pèrsego;
lmo:Prunus persica;
lt:Persikas;
lv:Persiks;
ms:Pic;
nah:Duraznocuahuitl;
nds-nl:Pirk;
ne:आरू;
new:बःसि;
nl:Perzik;
nn:Fersken;
no:Fersken;
nv:Dzidzétsoh;
oc:Perseguièr;
os:Алтъами;
pl:Brzoskwinia zwyczajna;
pms:Prunus persica;
pnb:آڑو;
pt:Pessegueiro;
qu:Lurasnu;
ro:Piersic;
ru:Персик;
sc:Pèssighe;
scn:Pèrsicu;
sco:Peach;
sh:Breskva;
simple:Peach;
sk:Broskyňa obyčajná;
sl:Breskev;
sr:Бресква;
sv:Persika;
sw:Mfyulisi;
th:ท้อ;
tk:Şetdaly;
tl:Milokoton;
to:Piisi;
tr:Şeftali;
uk:Персик;
vec:Persegaro;
vi:Đào (cây);
wa:Pexhî;
zh:桃;
zh-classical: 桃;
zh-min-nan:Thô-á;
zh-yue:桃;
]
###
[Ĉi][na ][pla][ta ][per][si][ko ]
### La [
nek][ta][ri][no]
[[ estas
mutaciinto de la
persiko (
Prunus persica) kun glata kaj brila ŝelo. Krom la ŝelo, ne ekzistas esenca diferenco inter persikoj kaj nektarinoj. Nektarino do ne estas
hibrido de persiko kaj
pruno, kiel oni kelkfoje supozas.
de:Nektarine;
en:Peach;
fr:Nectarine;
gv:Naghtyreen;
he:נקטרינה;
ja:ネクタリ ン;
ka:ვაშლატამა;
koi:Нектарин;
kv:Нектарин;
lbe:Нектарин;
lt:Nektarinas;
mrj:Нектарин;
nl:Nectarine;
no:Nektarin;
pl:Nektarynka;
pt:Nectarina (fruta);
ru:Нектарин;
scn:Prunus persica laevis;
sv:Nektarin;
tl:Nektarina;
udm:Нектарин;
]
###
[A][bri][ko][to]
[[ estas flava manĝebla
frukto devena el
Ĉinio, kiu disvastiĝis tre frue al Persio, kaj alvenis en
Eŭropon el
Armenio, fakto kiu donis al ĝi la sciencan nomon (
Prunus armeniaca).
chr:ᏓᎶᏂᎨ ᎠᏓᏛᏍᎩ;
chy:Ová'kemene;
da:Abrikos (frugt);
dsb:Aprikoza;
el:Βερίκοκο;
et:Aprikoos;
fr:Abricot;
hsb:Aprikoza;
io:Abrikoto;
it:Albicocca;
mr:जर्दाळू;
nap:Aprecocca;
oc:Albricòt;
pdc:Abrigos;
ps:خوبانۍ;
scn:Pircocu;
]
###
[Pru][ne][lo]
[[ estas la
frukto de prunel-arbedo aŭ prunelujo:
drupo globa, blunigra, tre
adstringa, enhavanta preskaŭ globan, ŝtone malmolan kernon, post frostiĝo uzata por
konfitaĵoj aŭ
brando (
Paĉarano).
an:Prunus spinosa;
ar:خوخ شوكي;
ast:Prunus spinosa;
az:Göyəm (ağac);
ba:Тёрн;
bar:Schlehdorn;
be:Цёрн;
ca:Aranyoner;
cs:Trnka obecná;
csb:Psónka;
cy:Draenen ddu;
da:Slåen;
de:Schlehdorn;
dsb:Puckowina;
en:Prunus spinosa;
es:Prunus spinosa;
et:Laukapuu;
eu:Elorri beltz;
fi:Oratuomi;
fr:Prunellier;
frp:Belociér;
fur:Sespâr;
gd:Àirne;
gl:Abruñeiro;
gv:Drine airn;
hr:Trnina;
hsb:Dorničel;
hu:Kökény;
hy:Մամուխ;
io:Prunelo;
it:Prunus spinosa;
ja:スピノサスモモ;
ka:კვრინჩხი;
kbd:Пыжъ;
li:Sjlièkreek;
lt:Dygioji slyva;
lv:Ērkšķu plūme;
mk:Трнинка;
nl:Sleedoorn;
no:Slåpetorn;
oc:Agrenièr;
os:Какон;
pl:Śliwa tarnina;
pms:Prunus spinosa;
pt:Prunus spinosa;
ro:Porumbar;
ru:Тёрн;
scn:Prunus spinosa;
sco:Prunus spinosa;
sl:Kökény;
stq:Släieboom;
sv:Slån;
tr:Güvem;
uk:Терен;
vi:Mận gai;
vls:Sleedôorn;
wa:Purnalî;
zh: 黑刺李;
]
###
[Mi][ra][be][lo]
[[ (
Prunus domestica subsp.
syriaca) estas subspeco de la pruno. La dolĉaj fruktoj estas malgrandaj, globaj, flavaj kaj pro la sunobrilo havas ruĝajn punktetojn.
cs:Slivoň mirabelka;
de:Mirabelle;
dsb:Mirabela;
en:Mirabelle plum;
es:Prunus domestica var. syriaca;
fa:آلو قطرهطلا;
fr:Mirabelle;
hi:मिराबॅल आलू बुख़ारा;
hsb:Mirabela;
io:Mirabelo;
nl:Mirabelle (pruim);
pl:Śliwa mirabelka;
ru:Мирабель;
sv:Mirabelle;
zh:黃香李;
]
###
[Pru][no]
[[ (
Prunus domestica) estas konata frukto kaj arbo el
genro de
prunusoj.
af:Pruim;
ar:خوخ;
ba:Слива;
be:Сліва дамашняя;
be-x-old:Сьліва дамашняя;
bg:Слива;
bs:Šljiva;
ca:Prunera;
cs:Slivoň švestka;
da:Blommetræ;
de:Pflaume;
dsb:Slěwcyna;
en:Prunus domestica;
es:Prunus domestica;
et:Harilik ploomipuu;
eu:Aranondo;
fa:آلو;
fi:Luumu;
fr:Prunier;
frp:Promiér;
fur:Susìn;
fy:Prom;
gl:Ameixeira;
gv:Prunus domestica;
he:שזיף;
hsb:Slowčina;
ht:Prin;
hu:Szilva;
it:Prunus domestica;
kaa:Qa’reli;
kk:Қара өрік;
ko:자두;
lb:Promm;
lbe:Кякан;
lt:Slyva;
lv:Plūme;
ms:Pokok Plum;
nah:Ciruelacuahuitl;
nl:Pruim;
nn:Plomme;
no:Plomme;
oc:Prunièr;
os:Чылауи;
pcd:Pron·nhié;
pl:Śliwa domowa;
pms:Prunus domestica;
pnb:آلو بخارا;
pt:Prunus domestica;
qu:Sirwila;
ro:Prun;
ru:Слива домашняя;
scn:Prunu (fruttu);
simple:Plum;
sq:Kumbulla;
sv:Plommon;
th:พลัม ยุโรป;
tl:Sirwelas;
uk:Слива домашня;
vec:Bronbaro;
vi:Mận châu Âu;
vls:Prume (fruut);
yi:פלוים;
zh:欧洲李;
zh-min-nan:Lí-á;
zh-yue:布冧;
]
### La [
mes][pi][lo]
[[ aŭ
mespilbero estas frukto de
mespilujo aŭ mespilarbo, ankaŭ nomata
mespilo. La vorto "mespilo" do povas signifi kaj la
frukton kaj la
arbon.
ar:زعرور جرماني;
ast:Mespilus germanica;
az:Alman əzgili;
ca:Nespler;
da:Mispel;
de:Mispel;
dsb:Pšawa wušpula;
el:Μεσπιλέα η γερμανική;
en:Mespilus germanica;
es:Mespilus germanica;
eu:Mizpira;
fa:ازگیل;
fi:Mispeli;
fr:Néflier;
fur:Gnespolâr;
gl:Nespereira europea;
gv:Meidil;
hr:Mušmula;
hsb:Prawa myšpla;
it:Mespilus germanica;
ja:セイヨウカリン;
kbd:Къущхьэмышхей;
lb:Aaspel;
li:Mispel (plantj);
lmo:Mespilus germanica;
nl:Mispel;
oc:Nesplièr;
pl:Nieszpułka zwyczajna;
pms:Mespilus germanica;
ru:Мушмула германская;
sl:Nešplja;
sr:Обична мушмула;
sv:Mispel;
tr:Muşmula;
uk:Чишкун звичайний;
zh:歐楂;
]
###
[Ci][do][nio]
[[ (science:
Cydonia oblonga) estas frukto de arbo el la familio
rozacoj: la cidoniarbo, sola membro de la genro cidonio.
ab:Абиа;
af:Kweper;
an:Cydonia oblonga;
ar:سفرجل;
arc:ܣܦܪܓܠܐ;
az:Adi heyva;
be:Айва;
be-x-old:Айва;
bg:Дюля;
bs:Dunja;
ca:Codonyer;
ce:Хьайба;
cs:Kdouloň obecná;
da:Kvæde;
de:Quitte;
dsb:Pšawa kwitula;
el:Κυδωνιά;
en:Quince;
es:Cydonia;
eu:Irasagarrondo;
fa:به;
fi:Kvitteni;
fr:Cognassier;
frr:Kwitenbuum;
fur:Codognâr;
ga:Cainche;
gv:Quinsh (billey);
he:חבוש;
hr:Dunja;
hsb:Prawy kwětlowc;
hu:Birs;
io:Quingo;
it:Cydonia oblonga;
ja:マ ルメロ;
ka:კომში;
kk:Айва;
ko:마르멜로;
lb:Quitt;
lbe:Бигь;
lez:Жум;
lt:Paprastoji cidonija;
lv:Parastā cidonija;
mk:Дуња;
ml:സബർജിൽ;
my:ချဉ်စော်ကားသီး;
nah:Membrillocuahuitl;
nl:Kweepeer;
no:Kvede;
os:Къомси;
pcd:Counhiasse;
pl:Pigwa pospolita;
pt:Marmeleiro;
ro:Gutui;
ru:Айва;
sc:Melachidonza;
scn:Cydonia vulgaris;
sh:Dunja;
simple:Quince;
sl:Kutina;
sq:Ftoi;
sr:Дуња;
sv:Kvitten;
tg:Биҳӣ;
tr:Ayva;
uk:Айва;
vi:Mộc qua Kavkaz;
wa:Poerî d' cwin;
zh:榲桲;
]
###
[Pi][ro]
[[ estas
frukto de
pirarbo. Koloro kaj grandeco varias laŭ la specio. Sed ankaŭ la gusto dependas de la specio kaj variaĵo.
ang:Peru (ofet);
ca:Pera (fruita);
cs:Hruška;
eml:Pìr;
es:Pyrus;
eu:Madari;
fr:Poire;
gl:Pera;
hsb:Krušwa;
ig:Ube;
io:Piro;
it:Pera;
lb:Bir;
mdf:Груша;
nn:Pære;
no:Pære;
nrm:Peire;
oc:Pera;
simple:Pear;
]
###
[Po][mo]
[[ estas manĝebla
frukto de
pomarbo, unu el la plej kulturataj. Plejofte manĝata freŝe, ĝi ankaŭ estas bakita en
pasteĉo aŭ
torto aŭ manĝata sub formo de pomsaŭco (aŭ pomkaĉo,
pompureo).
af:Appel;
am:ፖም;
an:Mazana;
ar:تفاح مستأنس;
arz:تفاح;
ast:Mazana;
az:Alma (meyvə);
bat-smg:Vuobelės;
be:Яблык;
be-x-old:Яблык;
bg:Ябълка;
bh:सेव;
bn:আপেল;
bo:ཀུ་ ཤུ།;
bpy:আপেল;
br:Aval;
bs:Jabuka;
ca:Poma;
chr:ᏒᎦᏔ;
chy:Má'xeme;
ckb:سێو;
cs:Jablko;
cv:Панулми;
cy:Afal;
da:Æble;
de:Kulturapfel;
dsb:Jabłuko;
dv:އާފަލް;
el:Μήλο;
eml:Pàm;
en:Apple;
es:Manzana;
et:Õun;
eu:Sagar;
fa:سیب;
fi:Tarhaomenapuu;
fj:Yapolo;
fr:Pomme;
fur:Miluçâr;
ga:Úll;
gan:蘋果;
gd:Ubhal;
gl:Maceira;
gn:Guavirana'a;
gu:સફરજન;
gv:Ooyl;
hak:Phìn-kó;
he:תפוח;
hi:सेब;
hif:Aapul;
hr:Jabuka;
hsb:Jabłuko;
ht:Pòm;
hu:Nemes alma;
hy:Խնձոր;
ia:Pomo;
id:Apel;
is:Epli;
it:Mela;
iu:ᑭᒻᒥᓇᐅᔭᖅ;
ja:リンゴ;
jbo:plise;
jv:Apel;
kaa:Alma;
kk:Алма;
kn:ಸೇಬು;
ko:사과;
krc:Алма;
ks:ژوٗنٛٹھ;
ksh:Appel;
ku:Sêv;
kw:Aval;
la:Malum;
lad:Mansana;
lb:Apel;
lij:Mei;
lt:Obuolys;
lv:Ābols;
map-bms:Apel;
mg:Paoma;
mi:Āporo;
mk:Јаболко;
ml:ആപ്പിൾ;
mn:Алим;
mr:सफरचंद;
ms:Epal;
nah:Manzana;
nds-nl:Appel;
ne:स्याउ;
new:स्याउ;
nl:Appel (vrucht);
nn:Eple;
no:Epleslekten;
nv:Bilasáana;
oc:Poma;
os:Фæткъуы;
pam:Mansanas;
pl:Jabłko;
pnb:سیب;
ps:مڼه;
pt:Maçã;
qu:Mansana;
ro:Măr;
ru:Яблоко;
rue:Ябко;
rw:Pome;
sa:सेवफलम्;
sc:Mela;
scn:Pumu;
sco:Aiple;
sd:اَنبِڙِي;
sh:Jabuka;
si:ඇපල්;
simple:Apple;
sk:Jablko;
sl:Jabolko;
sm:Apu;
sq:Molla;
sr:Јабука;
su:Apel;
sv:Äpple;
sw:Tofaa;
ta:ஆப்பிள்;
te:ఆపిల్;
tg:Себ;
th:แอปเปิล;
tl:Mansanas;
tr:Elma;
tt:Алма;
ug:ئالما;
uk:Яблуко;
ur:سیب;
uz:Olma;
ve:Apula;
vec:Pomaro;
vep:Jablok;
vi:Táo tây;
wa:Pemî;
war:Mansanas;
xal:Альмн;
yi:עפל;
zh:苹果;
zh-min-nan:Phōng-kó;
zh-yue:蘋果;
zu:Ihhabhula;
]
###
[Fram][bo]
[[ estas dolĉa, acida, ruĝa
frukto kiu kreskas de la
frambujo (aŭ
frambarbusto; science:
Rubus idaeus). Laŭ ĝusta
botanika termino, ĝi ne estas
bero, sed
plurfrukto de multaj
drupetoj ĉirkaŭ mola kerno. Kiam metata de la arbusto, ĝi apartiĝas de la kerno kiel ĉiuj membroj de la subgenro
Idaeobatus, tiel ĝi estas kava post rikolto
an:Chordón;
ar:عليق;
bat-smg:Avėitė;
bs:Malina;
chr:ᏒᏗᏩᎵ;
ckb:تووتڕک;
cs:Malina;
en:Raspberry;
fa:رزبری;
fr:Framboise;
gd:Sùbh-craoibh;
ht:Franbwaz;
hy:Ազնվամորի;
io:Frambo;
ja:ラズベリー;
kk:Таңқурай;
ko: 라즈베리;
kv:Ӧмидз;
lt:Avietė;
mt:Lampuna;
nv:Dzidzé łikaní dinilchííʼígíí;
os:Мæнæргъы;
pl:Malina (roślina);
simple:Raspberry;
sk:Malina (plod);
th:แรสเบอร์รี;
tl:Prambuwesas;
ur:توت الارض;
]
###
[Ru][bu][so]
[[ (
latine:
rubus fruticosus) estas tufarbusto el la genro
rubuso, familio
rozacoj kun nigraj fruktoj, la rubusberoj. Ekzistas multaj aliaj subspecioj, kiuj estas ofte nomataj "rubusoj". Strikte en la
botanika senco, la frukto ne estas
bero, sed
plurfrukto de multaj
drupetoj.
ar:عليق شجيري;
az:Böyürtkən;
ba:Ҡара бөрлөгән;
bar:Mur;
be-x-old:Ажына;
bg:Къпина;
br:Mouar;
bs:Kupina;
ca:Esbarzer;
chr:ᎧᏄᎦᎸ;
csb:Sokówka;
cy:Mwyaren;
da:Almindelig Brombær;
de:Brombeere;
el:Βατόμουρο;
en:Bramble;
es:Mora (fruta);
et:Pampel;
eu:Masusta;
fa:تمشک;
fi:Karhunvatukka;
fr:Ronce commune;
ga:Sméar dhubh;
gl:Amora;
gv:Smeyr ghoo;
he:פטל שחור;
hr:Kupina;
hsb:Čorny ćernjowc;
hu:Vadszeder;
id:Blackberry;
io:Rovo;
ja:ブラックベリー;
ka:ჟოლო;
kbd:МэракӀуапцӀэ;
ko:블랙베리;
ku:Tûreşk;
lb:Schwaarzbier;
lt:Raukšlėtoji gervuogė;
lv:Kazenes;
mt:Tuta tal-għollieq;
my:ဘလက်ဘယ်ရီ;
myv:Вединзей;
ne:कालो ऐँसेलु;
nl:Gewone braam;
nn:Bjørnebær;
no:Bjørnebær;
nrm:Rubus fruticosus;
os:Дзедыр;
pl:Jeżyna fałdowana;
ps:تورتوت;
pt:Amora-silvestre;
ro:Mur;
ru:Ежевика;
sc:Ru;
scn:Amuredda;
sco:Brammle;
simple:Blackberry;
sk:Ostružina černicová;
sl:Navadna robida;
sq:Manaferra;
stq:Brummelbäie;
sv:Björnbär;
th:แบล็ก เบอร์รี;
tr:Böğürtlen;
udm:Лыз эмезь;
uk:Ожина;
ur:علیق;
vi:Quả mâm xôi;
]
###
[Ka][me][mo][ro]
[[ (
Rubus chamaemorus), esperante ankaŭ
ĥamemoro aŭ
marĉa rubuso aŭ
flava nanorubuso, estas specio de frukto el la genro
Rubuso, kiu kreskas en
marĉoj en norda
Eŭropo.
az:Rubus chamaemorus;
be:Марошка;
ca:Móra vermella;
cs:Ostružiník moruška;
da:Multebær;
de:Moltebeere;
en:Rubus chamaemorus;
es:Rubus chamaemorus;
et:Rabamurakas;
fi:Lakka (kasvi);
fr:Plaquebière;
hsb:Žołty ćernjowc;
ik:Aqpik;
is:Múltuber;
it:Rubus chamaemorus;
ja:ホロムイイチゴ;
kv:Мырпом;
lt:Paprastoji tekšė;
lv:Lācene;
ms:Rubus chamaemorus;
nl:Kruipbraam;
nn:Molte;
no:Multe;
os:Цъымарайы мæнæргъы;
pl:Malina moroszka;
pt:Rubus chamaemorus;
ru:Морошка;
sah:Бөллөхүнэ;
se:Luomi;
simple:Cloudberry;
sv:Hjortron;
tr:Rubus chamaemorus;
zh:雲莓;
]
###
[Fra][go]
[[ (latine:
Fragaria) estas la bongusta kaj dolĉa
frukto de la
fragujo kiu estas en la sama familio kiel
rozo. Ĝi estas verd-blanka ĝis ĝi estas matura, tiam ĝi estas brile ruĝa.
af:Aarbei;
an:Fragaria;
ang:Strēawberge;
ar:شليك;
az:Çiyələk;
bar:Eadbean;
be:Суніцы;
be-x-old:Суніцы;
bg:Ягода;
bs:Jagoda;
bxr:Гүлзөөргэнэ;
ca:Fragaria;
co:Fraula;
cs:Jahodník;
da:Jordbær-slægten;
de:Erdbeeren;
dsb:Słynica;
el:Φράουλα;
en:Fragaria;
es:Fragaria;
et:Maasikas;
eu:Marrubi;
fa:توتفرنگی (سرده);
fi:Mansikat;
fiu-vro:Maasik;
fr:Fragaria;
frr:Eerdbeien;
ga:Sú talún;
gl:Amorodeira;
he:תות שדה;
hr:Jagoda;
hsb:Truskalca;
ht:Frèz;
hu:Szamóca;
id:Fragaria;
is:Jarðarber;
it:Fragaria;
ja:オランダイチゴ属;
jv:Fragaria;
ka:მარწყვი;
kk:Бүлдірген;
ko:딸기속;
koi:Оз;
kv:Оз;
la:Fragaria;
lt:Žemuogė;
lv:Zemenes;
mdf:Късты;
mn:Гүзээлзгэнэ;
mrj:Изимӧр;
ms:Pokok Strawberi;
nds-nl:Erebeie;
nl:Aardbei;
nn:Jordbærslekta;
no:Jordbær;
oc:Fragaria;
os:Æрыскъæф;
pl:Poziomka;
ps:ځمکني توتان;
pt:Morangueiro;
qu:Muntipuquy;
ro:Fragaria;
ru:Земляника;
sah:Дьэдьэн;
sc:Fràgula;
scn:Fràula;
se:Eanamuorjjit;
sh:Jagoda;
simple:Garden strawberry;
sk:Jahoda (rod);
sl:Jagodnjak;
sq:Fragaria;
sr:Јагода;
stq:Äidbäien;
sv:Smultronsläktet;
tg:Қулфинай;
tr:Çilek;
udm:Узы;
uk:Суниця;
vi:Dâu tây;
yi:טרוסקאווקע;
zea:Aerebezems;
zh: 草莓属;
zh-min-nan:Chhì-pho;
zh-yue:士多啤梨;
:Redaktu interlingvajn ligilojn;
]
###
[Ro][zo]
[[ estas floro de
arbedo el
familio de
rozacoj (Rosa) ordinare dorna kun pinataj folioj havantaj sep, ĉe multaj greftataj varioj kvin, folierojn dentorandajn, kaj kun floroj, kiuj ĉe sovaĝaj formoj estas kvinpetalaj kaj multestamenaj, ĉe la kulturformoj tre variaj, ofte plenaj. Estas multaj specioj da rozoj, miloj da kulturvarioj vaste kulturataj ĝardene pro la ornamaj, delikatpetalaj, brilkoloraj, ofte bonodoraj floroj.
ar:وردة;
arc:ܘܪܕܐ;
ast:Rosa (planta);
az:İtburnu;
be:Шыпшына;
bg:Роза;
bn:গোলাপ;
bo:རྒྱ་སེ།;
bs:Ruža;
ca:Rosa;
chr:ᎫᏔᏍᏲᏍᏗ;
chy:Henenó'e;
ckb:گوڵەباخ;
cs:Růže;
cv:Шăлан;
cy:Rhosyn;
da:Rose;
de:Rosen;
el:Τριανταφυλλιά;
en:Rose;
es:Rosa;
et:Kibuvits;
eu:Arrosa (landarea);
fa:رز;
fi:Ruusut;
fr:Rosier;
frr:Ruusen;
ga:Rós;
gu:ગુલાબ;
he:ורד;
hi:गुलाब;
hr:Prave ruže;
hsb:Róža;
ht:Woz (flè);
hu:Rózsa;
hy:Վարդենի;
ia:Rosa;
id:Mawar;
is:Rós;
it:Rosa (botanica);
ja:バラ;
jv:Kembang Mawar;
ka:ვარდი;
kn:ಗುಲಾಬಿ;
ko:장미;
ks:گُلاب;
ku:Gul;
ky:Ит мурун;
la:Rosa;
lbe:ХъункӀул тӀутӀи;
lmo:Ròsa;
lt:Erškėtis;
lv:Rozes;
ml:പനിനീർപ്പൂവ്;
mr:गुलाब;
ms:Pokok Bunga Mawar;
nah:Caxtillān tlapalpopozōn;
nl:Rozen;
nn:Roseslekta;
no:Roseslekta;
or:ଗୋଲାପ;
os:Уагъылы;
pl:Róża;
pnb:گلاب;
pt:Rosa;
qu:Waysallpu;
ro:Trandafir;
ru:Шиповник;
rw:Iroza;
sc:Rosa;
scn:Rosa (butànica);
sco:Rose;
sh:Ruža;
simple:Rose;
sk:Ruža;
sl:Vrtnica;
sr:Ружа;
su:Mawar;
sv:Rossläktet;
sw:Mwaridi;
szl:Rołza;
ta:உரோசா;
te:గులాబి;
tg:Гули садбарг;
th:กุหลาบ;
tl:Rosas (bulaklak);
to:Lose;
tr:Gül;
uk:Шипшина;
ur:گلاب;
vi:Hoa hồng;
yi:רויז;
zh:蔷薇属;
]
###
[Gra][na][to]
[[ estas skarlate ruĝa
frukto de
granatujo, simila al
pomo, kun ledeca ŝelo, supre (sub la
kaliko) kun 5-7, malsupre kun 3-4 kernoĉambretoj. Ĝi enhavas multajn grajnojn kun acidete dolĉa gusto.
am:ሩማን;
an:Punica granatum;
ar:رمان;
az:Nar;
be:Гранат;
be-x-old:Гранат;
bg:Нар;
bn:বেদানা;
bs:Šipak;
ca:Magraner;
ckb:ھەنار;
co:Mela granata;
cs:Granátové jablko;
cy:Grawnafal;
da:Granatæble;
de:Granatapfel;
el:Ροδιά;
en:Pomegranate;
es:Punica granatum;
et:Granaatõun;
fa:انار;
fi:Granaattiomena;
fr:Grenade (fruit);
gu:દાડમ;
hak:Sa̍k-liù;
he:רימון מצוי;
hi:अनार;
hif:Anaar;
hr:Nar;
hsb:Wšědny granatowc;
ht:Grenad (fwi);
hu:Gránátalma;
hy:Նուռ;
id:Delima;
is:Granatepli;
it:Punica granatum;
ja: ザクロ;
jv:Delima;
ka:ბროწეული;
kaa:Anar;
kk:Анар;
ko:석류나무;
ks:دٲن;
ku:Hinar;
la:Punica granatum;
lbe:Сунув;
lt:Paprastasis granatmedis;
lv:Granātābols;
ml:മാതളനാരകം;
ms:Delima;
my:တလည်းပင်;
mzn:انار;
nah:Ezxocotl;
ne:दारिम;
nl:Granaatappel;
nn:Granateple;
no:Granateple;
pl:Granatowiec właściwy;
ps:انار;
pt:Romã;
qu:Apinkuya;
ro:Rodie;
ru:Гранат обыкновенный;
sa:दाडिमफलम्;
sc:Melagranada;
scn:Punica granatum;
simple:Pomegranate;
sq:Shega;
sr:Нар;
su:Dalima;
sv:Granatäpple;
ta:மாதுளை;
te:దానిమ్మ;
tg:Анор;
th:ทับทิม (ผลไม้);
to:Pomikanite;
tr:Nar;
uk:Гранат звичайний;
ur:انار;
vec:Malgaragno;
vi:Lựu;
yi:מילגרוים;
zh:石榴;
zh-min-nan:Sia̍h-liû;
]
###
[Dak][ti][lo]
[[ estas la frukto de daktilopalmo, uzata kiel grava nutraĵo en Afriko kaj Okcidenta Azio, kaj kiel frandaĵo en Eŭropo.
ace:Keureuma;
am:ተምር;
ar:نخلة التمر;
az:İran xurması;
bg:Финикова палма;
bn:খেজুর;
bs:Datula;
ca:Palmera datilera;
ceb:Datilero;
ckb:خورما;
cs:Datlovník pravý;
cy:Palmwydden ddatys;
da:Ægte Daddelpalme;
de:Echte Dattelpalme;
el:Χουρμαδιά;
en:Phoenix dactylifera;
es:Phoenix dactylifera;
et:Datlipalm;
eu:Datil palmondo;
fa:خرما;
fi:Välimerentaateli;
fr:Phoenix dactylifera;
frr:Echt datelpualem;
gl:Datileira;
gu:ખજૂર;
hak:Tsûng-su;
he:תמר מצוי;
hi:खजूर;
hr:Datulja;
hsb:Wšědny datlowc;
hu:Közönséges datolyapálma;
ia:Palma de Dactylo;
id:Kurma (pohon);
io:Dateliero;
is:Döðlupálmi;
it:Phoenix dactylifera;
ja: ナツメヤシ;
jv:Kurma;
kk:Құрма;
ko:대추야 자;
ku:Qesp;
lbe:Чассаг;
lt:Datulinis finikas;
lv:Dateļpalma;
ml:ഈന്തപ്പന;
mr:खजूर;
ms:Pokok kurma;
my:စွန်ပလွံပင်;
nah:Zōyacapolcuahuitl;
ne:छोकडाको बोट;
nl:Dadelpalm;
nn:Daddel;
no:Daddelpalme;
nv:Hashkʼaan dijéʼé;
pcd:Pron·nhié `d Afrique;
pl:Daktylowiec właściwy;
pms:Phoenix dactylifera;
ps:کجوره;
pt:Tamareira;
ro:Finic;
ru:Финик пальчатый;
sa:खर्जूरम्;
sc:Pramma de datteros;
scn:Parma (botànica);
sh:Datulja;
simple:Date Palm;
sl:Pravi datljevec;
so:Geed Timir;
sr:Датула;
sv:Dadelpalm;
ta:பேரீச்சை;
te:ఖర్జూరం;
th:อินทผลัม;
tl:Datilero;
tr:Hurma;
uk:Фінік їстівний;
ur:کھجور;
vi:Chà là;
wa:Pålmî ås dates;
yi:טייטלבוים;
zh:海枣;
]
###
[Gu][ja][vo]
[[ estas ĝenerala nomo de pluraj specioj de
planto de la familio
Myrtaceae kaj de la genro
Psidio (latine:
Psidium), kiuj kreskas nature ekde
Meksiko ĝis
Sudameriko. Tiu planto disvastiĝis al
Afriko kaj ankaŭ al sudorienta
Azio pere de la
marfluoj.
ar:جوافة;
az:Psidium guajava;
be:Гуаява;
bjn:Jambu karantukal;
ca:Psidium guajava;
cs:Kvajáva;
da:Guava;
de:Echte Guave;
en:Psidium guajava;
es:Psidium guajava;
et:Harilik guajaavipuu;
fa:امرود;
fi:Guava;
fr:Goyavier;
gl:Goiabeira;
gn:Arasa;
ha:Gweba;
ht:Pye gwayav;
ia:Guayaba;
id:Jambu biji;
it:Psidium guajava;
ja:グアバ;
jv:Jambu kluthuk;
ko: 구아바;
koi:Гуайява;
kv:Гуайява;
lbe:Гуайява;
mr:पेरु;
mrj:Гуайява;
ms:Jambu batu;
my:ကီလိုမာလကာ;
nah:Xālxocotl;
nl:Guave;
no:Guava;
pl:Gujawa pospolita;
pt:Goiabeira;
qu:Sawintu;
ru:Гуайява;
rw:Amapera;
sl:Gvajava;
sv:Guava;
sw:Mpera;
th:ฝรั่ง;
tl:Bayabas;
to:Kuava;
tr:Psidium guajava;
udm:Гуайява;
uk:Гуаява;
ur:امرود;
vi:Ổi;
zh:番石榴;
zh-min-nan:Pa̍t-á;
]
###
[Pi][tan][go]
[[ estas la
frukto de la eta
arbo pitangujo (
Eugenia uniflora), endemia de la
Atlantikaj arbaroj, kiu apartenas al la
familio de la
mirtacoj. La pitango estas serĉata de pluraj
birdoj kiuj ŝatas ĝian dolĉan kaj acidan
guston. La
arbo estas kutime kultivata en
ĝardenoj kaj
kortoj en
Brazilo. La pitangujo atingas alton je 12m.
az:Eugenia uniflora;
de:Surinamkirsche;
en:Eugenia uniflora;
es:Eugenia uniflora;
fr:Cerisier de Cayenne;
gn:Ñangapiry;
he:פיטנגו;
id:Ceremai belanda;
ja:ピタンガ;
jv:Dewandaru;
lt:Vienažiedė eugenija;
ml:സൂരിനാം ചെറി;
nl:Surinaamse kers;
pl:Goździkowiec jednokwiatowy;
pt:Pitanga;
ru:Суринамская вишня;
to:Polokanite;
tr:Surinam kirazı;
zh:苏里南苦樱桃;
]
###
[Ba][na][no]
[[ estas flava malrekta
frukto multe produktata en la
tropikaj landoj. De sia sudorienta origino, la banano multe vojaĝis, ĝis atingi
Afrikon, la insulojn de la
Pacifiko kaj fine
Sudamerikon.
ab:Абанан;
ace:Pisang;
af:Piesang;
an:Musa × paradisiaca;
ar:موز;
arz:موز;
ast:Plátanu;
ay:Puquta;
az:Banan;
ba:Банан;
bat-smg:Banans;
bcl:Batag;
be:Банан;
be-x-old:Банан;
bg:Банан;
bjn:Pisang;
bn:কলা (ফল);
bo:ངང་ལག;
br:Bananez;
bs:Banana;
ca:Banana;
ceb:Saging;
chr:ᏆᏁᎾ;
chy:Vóhka'émene;
ckb:مۆز;
co:Banana;
cs:Banán;
csb:Banan;
cy:Banana;
da:Banan;
de:Dessertbanane;
dv:ދޮންކެޔޮ;
ee:Akɔɖu;
el:Μπανάνα;
en:Banana;
et:Banaan;
eu:Banana;
fa:موز;
fi:Banaani;
fj:Jaina;
fr:Banane;
ga:Banana;
gan:香蕉;
gd:Banana;
gl:Banana;
gn:Pakova;
gu:કેળાં;
gv:Bananey;
hak:Khiûng-tsiâu;
he:בננה;
hi:केला;
hr:Banana;
hsb:Bananowc;
ht:Bannann;
hu:Banán;
hy:Բանան;
ia:Banana;
id:Pisang;
ilo:Saba;
io:Banano;
is:Banani;
it:Banana;
ja:バナナ;
jbo:badna;
jv:Gedhang;
kk:Банан;
km:ចេក;
kn:ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣು;
ko: 바나나;
koi:Банан;
ks:کیل;
ku:Mûz;
kv:Банан;
la:Musa (fructus);
lmo:Musa;
ln:Etabé;
lt:Bananas;
lv:Banāns;
mg:Akondro;
mk:Банана;
ml:വാഴ;
mn:Гадил;
mr:केळ;
mrj:Банан;
ms:Pisang;
my:ငှက်ပျော;
nah:Zapalōtl;
ne:केरा;
new:म्वाय्;
nl:Banaan (vrucht);
nn:Banan;
no:Bananer;
nv:Hashkʼaan (łitsooígíí);
oc:Banana;
or:କଦଳୀ;
pam:Sagin;
pcd:Banade;
pl:Banan;
pnb:کیلا;
pt:Banana;
qu:Puquchi;
ro:Banană;
ru:Банан;
rw:Umuneke;
sa:कदलीफलम्;
scn:Banana;
sco:Bananae;
sh:Banana;
si:කෙසෙල්;
simple:Banana;
sk:Banán;
sl:Bananovec;
sm:Fa'i;
so:Moos;
sq:Bananja;
sr:Банана;
su:Cau;
sv:Banan;
sw:Ndizi;
ta:வாழை;
te:అరటి;
th:กล้วย;
tl:Saging;
to:Fusi;
tpi:Banana;
tr:Muz;
tt:Банан;
tum:Ntochi;
udm:Банан;
uk:Банан;
ur:کیلا;
uz:Banan;
vi:Chuối;
vls:Bananne;
war:Saging;
yi:באנאן;
yo:Ọ̀gẹ̀dẹ̀;
zh:香蕉;
zh-min-nan:Kin-chio;
zh-yue:蕉;
]
###
[Man][go]
[[ estas tropika
frukto de la
mangarbo (hindia
mangifero). Ĝi estas tre dolĉa
drupo kun or-kolora karno kaj grandega
kerno.
ace:Mamplam;
ay:Catuña;
bh:आम;
bm:Mangoro;
br:Mangez;
cs:Mango;
da:Mango;
dv:އަނބު;
dz:ཨམ་ཅུ་ཀུ་ལི;
en:Mango;
eu:Mango;
fa:انبه;
fr:Mangue;
gl:Manga (froita);
gv:Mango;
hak:Mong-kó;
hi:लंगड़ा आम;
ht:Mango;
io:Mango;
koi:Манго;
lb:Mango;
lbe:Манго;
lv:Mango;
mg:Manga;
mrj:Манго;
ms:Mangga;
new:मांगो;
nv:Naakaii bichʼil łitsxooí;
pap:Mango;
pnb:امب;
pt:Manga (fruta);
rw:Umwembe;
sa:आम्रफलम्;
scn:Mangu;
simple:Mango;
sk:Mango;
so:Cambe;
ug:مانگو;
war:Mangga;
zh-yue:芒果;
]
###
[Ki][vo]
[[ estas manĝebla
frukto de la ĉina
aktinidio (
Actinidia deliciosa,
Actinidia chinensis). Pro ĝi aktinidio estas multlande kulturata, sed precipe en
Novzelando, kie ĝi akiris sian nomon de la tiea nacia birdo
kivio; oni foje aŭdas la formon "kivi-frukto".
ang:Cīnisc gōsberige;
ar:كيوي (فاكهة);
be:Ківі, садавіна;
be-x-old:Ківі (садавіна);
bg:Киви (растение);
bo:སྤྲེལ་ ཁམ།;
bs:Kivi (voće);
ca:Kiwi;
cs:Kiwi;
cy:Ffrwyth ciwi;
da:Kiwi (frugt);
en:Kiwifruit;
et:Kiivi (vili);
eu:Kiwi;
fa:کیوی;
fi:Kiivi (hedelmä);
fr:Kiwi;
gl:Kiwi (froita);
he:קיווי (פרי);
hi:कीवी फल;
hr:Aktinidija;
hu:Kivi (gyümölcs);
id:Buah kiwi;
is:Kíví;
it:Kiwi (frutto);
ja:キウイフルーツ;
jv:Kiwi;
ka:კივი (ხილი);
kk:Киви жемісі;
kn:ಕೀವಿಹಣ್ಣು;
ko:키위 (과일);
lt:Kivis (vaisius);
mk:Киви (овошје);
ml:കിവി പഴം;
ms:Buah Kiwi;
nl:Kiwi (fruit);
nn:Kiwifrukt;
no:Kiwi (frukt);
nv:Chʼil dishooí;
ps:A New Etymological Vocabulary of Pashto;
pt:Quiuí;
ru:Киви (фрукт);
sh:Kivi (voće);
simple:Kiwifruit;
sl:Kivi;
sr:Киви (воће);
sv:Kiwi;
ta:பசலிப்பழம்;
th:กีวี (พืช);
ti:ኪዊ;
tr:Kivi (bitki);
tt:Киви (җиләк-җимеш);
uk:Ківі (фрукт);
vi:Quả dương đào;
zh:奇異果;
zh-min-nan:Kiwi;
zh-yue: 奇異果;
]
### La
[ĉe][ri][mo][lio]
[[ (
Annona cherimola) estas tropika planto de la
Anonacoj (Annonaceae) kaj origine venas de la altmontaraj valoj de la
Andoj en
Peruo,
Ekvadoro,
Kolombio kaj
Bolivio inter 1000 kaj 2000 m alto. La frukto estas multe kultivata en
Ĉilio kaj la lando estas unu el la plej grandaj ekportistoj de la ĉerimolio en la regiono. La plej nordaj kultivejoj estas la
Mediteranea areo (
Hispanio kaj
Israelo) kaj
Ĉinio. La frukto apartenas al la grupo de tropikaj krempomoj kaj ankaŭ nomiĝas jamajka pomo aŭ kustarda pomo.
ca:Xirimoier;
cs:Annona cherimola;
de:Cherimoya;
en:Annona cherimola;
es:Annona cherimola;
fr:Annona cherimola;
he:אנונת הכלאיים;
hsb:Anona;
it:Annona cherimola;
ja:チェリモヤ;
kk:Черимойя;
koi:Черимойя;
kv:Черимойя;
lbe:Черимойя;
lt:Peruvinė anona;
mdf:Черимойя;
mrj:Черимойя;
nah:Cuauhtzapotl;
nl:Cherimoya;
pl:Flaszowiec peruwiański;
pt:Cherimoia;
qu:Chirimuya;
ru:Черимойя;
rw:Seremoliya;
simple:Cherimoya;
sl:Anona čerimoja;
sv:Kirimoja;
sw:Mtomoko;
te:హనుమ ఫలం;
udm:Черимойя;
uk:Черімоя;
vi:Annona cherimola;
zh: 秘魯番荔枝;
]
###
[Du][rio]
[[ (
Durio en la
latina) estas
frukto kiun produktas tropika
arbo klasifikita en la
familio malvacoj aŭ
bombakacoj depende de la fonto. Ĝis nun, oni malkovris 30
speciojn kies naskiĝareo situas en
Sud-Orienta Azio, sed nur 9 el ili estas fruktodonaj.
Durio zibethinus estas la ununura specio disponebla en la internacia merkato.
ace:Driën;
ar:دوريان زبادي;
be:Дурыян;
bg:Дуриан;
bn:দুরিয়ান;
ca:Durian;
cs:Durian;
da:Durian;
de:Durian;
en:Durian;
es:Durio;
et:Durian;
fa:خارگیل;
fi:Durio;
fr:Durian;
hak:Liû-liên;
he:דוריאן;
id:Durio;
it:Durio;
ja:ドリアン;
jv:Durèn;
ka:დურიო;
ko:두리안;
koi:Дуриан;
kv:Дуриан;
lbe:Дуриан;
lt:Durijus;
lv:Duriāns;
map-bms:Durèn;
ml:ഡുറിയാൻ;
mrj:Дуриан;
my:ဒူးရင်းသီး;
nl:Doerian;
no:Durian;
oc:Durian;
pam:Durian;
pl:Durian;
pt:Durio;
ru:Дуриан;
rw:Duriyani;
si:දූරියන්;
simple:Durian;
so:Canuuni;
su:Kadu;
ta:முள்நாறிப் பழம்;
te:రాజ పనస;
th:ทุเรียน;
tl:Durian;
tr:Durian;
udm:Дуриан;
uk:Дуріан;
vi:Sầu riêng;
war:Durian;
zh:榴槤屬;
zh-min-nan:Liû-liân;
]
### La
[a][na][na][so]
[[ estas
frukto de la
tropika planto ananasarbusto, (science:
Ananas comosus). La planto estas membro de la familio
Bromeliacoj. Ĝia nomo devenas el la
tupia lingvo kiu signifas "bonega frukto". La frukto estas
polenita nature de
kolibroj.
af:Pynappel;
am:ኣናናስ;
ang:Pīnæppel;
ar:أناناس;
ay:Achupalla;
az:Əsl ananas;
bat-smg:Ananasos;
bg:Ананас;
bjn:Kanas;
bn:আনারস;
bo:ཐང་འབྲས།;
bs:Ananas;
ca:Ananàs;
chy:Šéstotó'emeno;
cs:Ananasovník chocholatý;
da:Almindelig Ananas;
de:Ananas;
diq:Ananas;
dsb:Ananas;
dv:އަލަނާސި;
ee:Abable;
en:Pineapple;
es:Ananas comosus;
eu:Anana;
fa:آناناس;
fi:Ananas;
fr:Ananas;
gl:Ananás;
gv:Annane;
ha:Abarba;
he:אננס;
hi:अनानास;
hr:Ananas comosus;
hsb:Ananas;
ht:Zannanna;
hu:Ananász;
id:Nanas;
io:Ananaso;
is:Ananas;
it:Ananas comosus;
ja:パイナップル;
kn:ಅನಾನಸ್;
ko: 파인애플;
la:Ananas comosus;
ln:Ananási;
lo:ໝາກນັດ;
lt:Valgomasis ananasas;
lv:Ananass;
map-bms:Nanas;
ml:കൈതച്ചക്ക;
mn:Хан боргоцой;
mr:अननस;
ms:Nanas;
nah:Matzahtli;
ne:भुइँ कटहर;
nl:Ananas;
nv:Bilasáana diwozhí;
oc:Ananas comosus;
pl:Ananas jadalny;
pt:Ananás;
qu:Chirimaway;
ro:Ananas;
ru:Ананас крупнохохолковый;
sa:अनानसफलरसः;
si:අන්නාසි;
simple:Pineapple;
sk:Ananás pestovaný;
sl:Ananas;
sm:Pineapu;
sq:Ananasi;
sr:Ananas comosus;
su:Ganas;
sv:Ananas;
ta:அன்னாசி;
te:అనాస;
tg:Ананас;
th:สับปะรด;
tl:Pinya;
to:Fainā;
tr:Ananas;
tum:Chinanazi;
uk:Ананас;
ur:انناس;
vi:Dứa;
yi:אנאנאס;
zh:菠蘿;
zh-min-nan:Ông-lâi;
zh-yue:菠 蘿;
]
###
[O][prun][tio ]
[[estas uzata ĉefe kiel
frukto aŭ
fruktlegomo. La plej multaj kuirartaj referencoj al opuntio rilatas al tiu specio. Laŭ
Alexander von Humboldt, ĝi estis indiĝena vorto el
Hispaniolo prenita en la hispanan lingvon ĉirkaŭ 1500 p.K.
am:ቁልቋል;
ar:تين شوكي;
ca:Figuera de moro;
co:Fica d'India;
de:Opuntia ficus-indica;
el:Φραγκοσυκιά;
en:Opuntia ficus-indica;
es:Opuntia ficus-indica;
fi:Viikunaopuntia;
fr:Figuier de Barbarie;
he:צבר מצוי;
hsb:Figowa opuntija;
hu:Közönséges fügekaktusz;
it:Opuntia ficus-indica;
la:Opuntia ficus-indica;
lt:Figavaisė opuncija;
nl:Opuntia ficus-indica;
pl:Opuncja figowa;
pnb:کھانوالا چھتر تھور;
pt:Opuntia ficus-indica;
qu:Tuna waraqu;
ro:Opuntia ficus-indica;
ru:Опунция индийская;
sc:Figu morisca;
sq:Fiku i detit;
sv:Fikonkaktus;
szl:Figowo uopůncyjo;
te:భారతీయ నాగ జెముడు;
tr:Hint inciri;
zh:梨果仙人掌;
]
###
[Sam][bu][ko]
[[ (
Sambucus el
kaprifoliacoj) estas genro el la familio de
falfoliaj plantoj (
Adoxaceae). Ekzistas multaj specioj da sambuko, el kiuj tri kreskas en
Mez-Eŭropo. La plej fama inter ili estas la
nigra sambuko.
ar:خمان;
bar:Holler;
bg:Бъз;
ca:Sambucus;
cs:Bez;
csb:Bes;
da:Hyld;
de:Holunder;
el:Κουφοξυλιά;
en:Sambucus;
es:Sambucus;
et:Leeder;
fa:سامبیکاس;
fi:Seljat;
fr:Sureau;
fy:Flearen (plant);
gv:Sambucus;
hr:Bazga;
hsb:Bozanka;
hu:Bodza (növénynemzetség);
io:Sambuko;
is:Yllir;
it:Sambucus;
ja:ニワトコ属;
ka:ანწლი;
kk:Ырғай;
ko: 덧나무;
ku:Bazge;
la:Sambucus;
li:Heulenteul;
lt:Šeivamedis;
mrj:Пивӹзӹлмӹ;
nap:Sammuco;
nl:Vlier (geslacht);
nn:Sambucus;
no:Hyll;
oc:Saüc;
os:Фæдæгъд;
pl:Bez;
pt:Sabugueiro (botânica);
qu:Rayan;
ro:Soc;
ru:Бузина;
sh:Bazga;
simple:Elderberry;
sl:Bezeg;
stq:Kiddeboom;
sv:Flädersläktet;
th:พวง ไข่มุก;
tr:Mürver;
uk:Бузина;
wa:Sawou;
zh:接骨木属;
]
###
[Pa][pa][jo]
[[ (
Carica papaya, ankaŭ melonarbo) estas
neotropika, molatrunka
arbedo, kiu apartenas al la planta familio de
melonarbacoj. La arbedo originas el
malaltebenaĵo kaj marbordaj regionoj de tropika
Ameriko. La hispanoj provis jam en la 16-a jarcento transplanti tiun vegetaĵon al la
Antiloj kaj la
Filipinoj. Hodiaŭ ĝi estas kultivata dise en la
tropikoj kaj
subtropikoj.
am:ፓፓያ;
ar:بابايا;
as:অমিতা;
az:Qovunağacı;
bcl:Tapayas;
be:Дыннае дрэва;
be-x-old:Папая;
bg:Папая;
bjn:Kostéla;
bn:পেঁপে;
bo:སེ་ ཡབ།;
ca:Papaier;
ch:Papaya;
cs:Papája;
da:Melontræ;
de:Papaya;
el:Παπάγια;
en:Papaya;
es:Carica papaya;
fa:پاپایا;
fi:Papaija;
fj:Weleti;
fr:Papayer;
gl:Papaio;
gu:પપૈયાં;
hak:Muk-kôa;
he:פפאיה;
hi:पपीता;
hr:Papaja;
hsb:Wšědny papajowc;
ht:Papay;
hu:Papaja;
hy:Պապայա;
id:Pepaya;
io:Papayo;
it:Carica papaya;
ja:パパイア;
jbo:rutrpaupau;
jv:Katès;
ka:ნესვის ხე;
ko:파파야;
koi:Папайя;
kv:Папайя;
la:Carica papaya;
lbe:Папайя;
ln:Payipayi;
lo:ໝາກຫຸ່ງ;
lt:Papajinis melionmedis;
lv:Papaija;
map-bms:Katès;
ml:പപ്പായ;
mr:पपई;
mrj:Папайя;
ms:Betik;
my:သင်္ဘောပင်;
nah:Ochonetli;
ne:मेवा;
nl:Papaja;
no:Papaya;
nv:Hashkʼaan dootłʼizhí (babáayah);
oc:Papaia;
or:ଅମୃତଭଣ୍ଡା;
pa:ਪਪੀਤਾ;
pam:Kapaya;
pl:Melonowiec właściwy;
pnb:پپیتا;
pt:Mamão;
qu:Papaya;
ro:Papaya;
ru:Папайя;
rw:Ipapaya;
sa:मधुकर्कटीफलम्;
sco:Papaya;
sh:Papaja;
simple:Papaya;
sk:Papája melónová;
sl:Papaja;
so:Babaay;
sr:Papaja;
su:Gedang;
sv:Papaya;
sw:Mpapai;
ta:பப்பாளி;
te:బొప్పాయి;
th:มะละกอ;
tl:Papaya;
to:Lesi;
tr:Papaya;
udm:Папайя;
uk:Папая;
ur:پپیتا;
vi:Đu đủ;
zh: 番木瓜;
zh-min-nan:Bo̍k-koe;
]
###
[Me][lo][no]
[[ estas tropika
planto, specio de kukumo (
Cucumis melo) kun grandaj globformaj aŭ ovoformaj
fruktoj kun sukplena dolĉa karno plejofte flava aŭ verdeta. Ankaŭ la frukto mem nomiĝas melono.
ar:بطيخ;
az:Yemiş;
be-x-old:Дыня;
bg:Пъпеш;
bn:ফুটি;
bo:ཀུབ་མངར།;
ca:Melonera;
ch:Melon;
chr:ᎦᏩᏒᎩ;
ckb:کاڵەک;
cs:Meloun cukrový;
da:Melon;
de:Zuckermelone;
el:Πεπόνι;
en:Muskmelon;
es:Cucumis melo;
eu:Meloi;
fa:خربزه تخمقند;
fi:Meloni;
fr:Melon (plante);
gl:Melón (froita);
gn:Merõ;
he:מלון (פרי);
hi:ककड़ी;
hsb:Dynja;
ht:Melon frans;
hu:Sárgadinnye;
id:Melon;
it:Cucumis melo;
ja:マスクメロン;
jv:Melon;
kaa:Qawın;
kk:Қауын;
ko:멜론;
la:Cucumis melo;
lt:Sėjamasis melionas;
lv:Melone;
ml:തയ്ക്കുമ്പളം;
nah:Melōn;
nl:Meloen (vrucht);
nn:Melon;
no:Melon;
oc:Melon;
pcd:Melon (plante);
pl:Ogórek melon;
pt:Melão;
qu:Unukhachun;
ro:Pepene galben;
ru:Дыня;
sc:Melone;
scn:Muluni di fedda;
sh:Dinja;
simple:Muskmelon;
sr:Диња;
sv:Melon;
tg:Харбуза;
th:แตงไทย;
tk:Gawun;
tr:Kavun;
uk:Диня;
ur:خربوزہ;
vi:Dưa bở;
yi:מעלאן;
zh:厚皮甜瓜;
zh-min-nan:Me-lóng;
]
###
La
[a][kvo][me][lo][no]
[[ (
Citrullus lanatus, sin.
C. vulgaris) estas
frukto kun fluaĵa, dolĉa
sarkokarpo kun el ĉiuj fruktoj la plej alta
titro da
likopeno. En la sarkokarpo, kiu estas plejofte ruĝa, sed ankaŭ blanka, roza, flava aŭ oranĝa laŭ koloro, enestas grajnoj. Nuntempe tamen ankaŭ ekzistas sengrajnaj
specioj. La sarkokarpo estas manĝata per unue tranĉi la melonon en grandaj partoj kaj poste la sarkokarpo en pecetoj. La sarkokarpo oni manĝas per forko aŭ kulero aŭ per la mano. Ĝi tre bongustas kiam ĝi estas frida.
ab:Акарпыжә;
af:Waatlemoen;
am:ሃብሃብ;
ar:بطيخ أحمر;
az:Adi qarpız;
ba:Ҡарбуз;
be:Кавун звычайны;
be-x-old:Кавун;
bg:Диня;
bn:তরমুজ;
bo:ཆུ་ཀུབ།;
bs:Lubenica;
ca:Síndria;
chr:ᎬᎩᏍᏗ;
chy:Nêxo'mévéhe;
ckb:شووتی;
da:Vandmelon;
de:Wassermelone;
dv:ކަރާ;
el:Καρπούζι;
eml:Ingüria;
en:Watermelon;
es:Citrullus lanatus;
et:Arbuus;
eu:Angurri;
fa:هندوانه;
fi:Vesimeloni;
fr:Pastèque;
gl:Sandía;
gn:Sándia;
gu:તરબૂચ;
gv:Mellyn ushtey;
he:אבטיח;
hi:तरबूज़;
hr:Lubenica;
hsb:Wódna melona;
ht:Melon dlo;
hu:Görögdinnye;
hy:Ձմերուկ;
id:Semangka;
it:Citrullus lanatus;
ja: スイカ;
jv:Semangka;
ka:საზამთრო;
kaa:G'arbız;
kk:Қарбыз;
ko:수박;
ku:Zebeş;
la:Citrullus lanatus;
lbe:Къалпуз;
lij:Pateca;
lt:Tikrasis arbūzas;
lv:Arbūzs;
map-bms:Semangka;
mk:Лубеница;
ml:തണ്ണിമത്തൻ;
mn:Тарвас;
mr:टरबूज;
mrj:Арбуз;
ms:Tembikai;
ne:खरबुजा;
nl:Watermeloen;
no:Vannmelon;
nv:Chʼééhjiyáán;
pa:ਤਰਬੂਜ;
pdc:Wassmeloon;
pl:Arbuz zwyczajny;
pnb:دوانہ;
ps:هندواڼه;
pt:Melancia;
ro:Pepene;
ru:Арбуз обыкновенный;
sa:कलिङ्गफलम्;
sc:Sìndria;
scn:Muluni d'acqua;
se:Čáhcemelovdna;
sh:Lubenica;
simple:Watermelon;
sl:Lubenica;
sn:Nwiwa;
so:Qare;
sq:Shalqiri;
sr:Лубеница;
su:Samangka;
sv:Vattenmelon;
ta:தர்ப்பூசணி;
te:పుచ్చ;
th:แตงโม;
tl:Pakwan;
to:Meleni;
tr:Karpuz;
udm:Арбуз;
uk:Кавун;
ur:تربوز;
vi:Dưa hấu;
war:Pakwan;
yi:ארבוז;
zh: 西瓜;
zh-min-nan:Si-koe;
zh-yue:西瓜;
]
###
[Per][si][mo][no]
[[ estas frukto de persimon-arbo. Temas pri dolĉa bero de arbo de la familio de Ebenaceoj kaj kun ĝis milo da variantoj: specioj kaj subspecioj. La frukto estas ronda kaj simila al
pomo aŭ
tomato. Kelkaj variantoj lasas en la buŝo de konsuminto aspran senton; aliaj ne.
ar:برسيمون;
ca:Caquier;
chr:ᏌᎵ;
da:Kakifrugt;
el:Λωτός;
en:Persimmon;
es:Caqui;
et:Hurmaa;
fa:خرمالو;
fr:Kaki;
gu:ટીમરુ;
hi:तेंदू;
is:Döðluplóma;
ko:감;
ms:Pisang kaki;
my:တည်;
mzn:خرمندی;
ne:हलुवावेद;
simple:Persimmon;
sq:Hurma;
sr:Персимон;
sv:Persimon;
ta:சீமைப் பனிச்சை;
th:พลับ;
zh:柿;
]
### La [
ka][ki][no][ko]
[[ (
Diospyros kaki) estas la ekonomie plej grava
Diospiro, kiu estas kultivata por siaj fruktoj. Ĝi estas ĝis 15 m alta, foliperdanta,
monoika aŭ
dioika arbo kun rondigita, malfermita supro. La alterne lokitaj,
ledecaj folioj estas ovalaj kaj ĝis 25 x 10 cm grandaj. Supre ili estas malhelverdaj kaj malsupre kovritaj per arĝentbrunaj haroj. Kiam ili defalas en la aŭtuno la koloro estas flava aŭ ruĝa. La masklaj
floroj staras triope en la foliakseloj. La feminaj floroj staras solaj en la foliakseloj. La
ligno de la kakinokarbo estas kiel la tre parenca
ebono tre malmola kaj uzata por la fabrikado de
mebloj.
Nature la kakinoko troviĝas en la
Himalajo kaj en la montoj de
Mjanmaro,
Tajlando,
Hindoĉinio,
Koreio kaj
Japanio. Mondvaste la kakinoko estas kultivata en la duon
tropikoj kaj en la tropikoj pli alta ol 1000 metroj. Ankaŭ estas informoj ke la origino de la kakinoko estas en
Ĉinio.
ar:كاكي;
av:Хурма;
az:Yapon xurması;
be:Хурма ўсходняя;
bg:Райска ябълка;
bjn:Tasmak;
br:Kaki;
cs:Kaki;
da:Almindelig Kaki;
de:Kaki;
en:Diospyros kaki;
es:Diospyros kaki;
et:Idadiospüür;
eu:Kakiondo;
fa:خرمالوی ژاپنی;
fi:Kaki;
fr:Plaqueminier;
gl:Caqui;
he:אפרסמון;
hr:Kaki jabuka;
hsb:Kakijowc;
hu:Datolyaszilva;
id:Kesemek;
it:Diospyros kaki;
ja:カキノキ;
ko:감나무;
lt:Rytinis juodmedis;
map-bms:Kesemek;
nl:Kaki (plant);
nn:Kakiplomme;
no:Kaki;
pl:Hurma wschodnia;
pt:Caqui;
ru:Хурма восточная;
scn:Fruttu magnu;
sk:Hurma;
sl:Kaki;
su:Kesemek;
sv:Kaki;
tr:Trabzon hurması;
vi:Hồng (quả);
zh-yue:林柿;
]
###
[i][po][feo]
[[ (
Hippophae) estas nomo de
genro kaj specio (
Hippophae rhamnoides) en la
familio de arĝentarbacoj (
Elaeagnaceae).
Specioj de la genro : Hippophae rhamnoides
Hippophae salicifolia
Hippophae tibetana
Ĝi estas arbedo, dorna, falfolia arbusto aŭ malofte arbo ĝis 11 m. Ĝi vivas dise en Eŭrazio sur marbordoj, rivervaloj, sabloj, rokoj. Oni plantas ĝin ankaŭ kiel ornamplanton.
Ĝi forte ligas la grundon, ne havas specifan pretendon je grundo. Ĝi bone rezistas al vintro. La kunvivantaj ridifungoj povas ligi la nitrogenon por la planto.
La folioj longas 1-6 cm, skvamaj arĝente aŭ rustbrune, poste iĝas senskvamaj. La ŝosoj estas same arĝentkoloraj, ofte finiĝas je dorno.
La floroj estas etaj, verdetaj, ruĝbrune skvamaj, unuseksaj. La produktaj floroj staras en spikoj, dum la aliarbedaj stamenaj floroj en mallongaj grapoloj. La fruktoj estas ruĝaj, oranĝflavaj, karnaj, longaj 6-8 mm, acidetaj, unugrajnaj ŝajnberoj.
La frukta enteno je C-vitamino estas dekobla kompare al tiu de la citrono (150-300 miligramoj en 100 gr.). Oni povas fari el la frukto marmeladon, sukon. ĉar en la frukto mankas askorbinazo, la vitamino ne malkombiniĝas dum kuirado.
Ĝi estas kuracplanto, oni ofte jam kultivas ĝin pro la frukto, oleo en la grajno.
az:Çaytikanı;
be:Абляпіха;
ca:Hippophae;
cv:Сырлăн;
da:Havtorn;
de:Sanddorne;
el:Ιπποφαές;
en:Hippophae;
es:Hippophae;
et:Astelpaju (perekond);
fi:Tyrnit;
he:היפופיאה;
hsb:Rokotnik;
hu:Homoktövis;
is:Hafþyrnir;
it:Hippophae;
ja:シーバックソーン;
lt:Šaltalankis;
mn:Чацаргана;
ne:डालेचुक;
no:Tindvedslekten;
os:Кæркмисындзæг;
pl:Rokitnik (roślina);
pt:Hippophae;
ru:Облепиха;
sv:Havtornssläktet;
tr:Yalancı iğde;
zh:沙棘属;
]
###
[Mir][te][lo]
[[ (
Vaccinium myrtillus) estas
specio de
vakcinio. Ĝia alteco estas 10-50 centimetroj. Ĝi havas helverdajn foliojn, kiuj defalas en la aŭtuno. La ruĝaj floroj fariĝas bongustaj malhelbluaj beroj. La pulpo estas violkolora.
Tiu
holarkta specio estas kutima en
Eŭropo, krom en la regiono ĉirkaŭ la
Mediteraneo. En
Azio ĝi estas iom kutima en la nordo, sed pli kutima en nord-okcidento ol en nord-oriento. En
Nordameriko ĝi nur troviĝas en
Gronlando, en okcidenta
Kanado kaj en okcidenta
Usono .
Oni povas manĝi la berojn krudajn, kuiri ilin en tortoj aŭ fari konfitaĵon, sukon, vinon ktp.
La beroj enhavas tre multe da
antioksidantoj,
vitaminon C kaj iom da
fero kaj
magnezio.
ar:عنبية آسية;
az:Qaragilə;
be:Чарніцы;
be-x-old:Чарніцы;
bg:Синя боровинка;
bs:Borovnica;
bxr:Хара нэрhэн;
ca:Nabiu;
cs:Brusnice borůvka;
csb:Czôrnô jagòda;
cv:Хура çырла;
cy:Llus;
da:Almindelig blåbær;
de:Heidelbeere;
dsb:Carnica;
el:Μύρτιλο;
en:Vaccinium myrtillus;
es:Vaccinium myrtillus;
et:Harilik mustikas;
eu:Ahabia;
fa:واکسینیوم میرتیلوس;
fi:Mustikka;
fiu-vro:Mustik;
fo:Bláber;
fr:Vaccinium myrtillus;
ga:Fraochán;
gl:Arandeira;
hr:Borovnica;
hsb:Holanska jahodka;
hu:Fekete áfonya;
io:Mirtelo;
it:Vaccinium myrtillus;
ja:セイヨウスノキ;
krc:Къара шкилди;
kv:Чӧд;
lmo:Vaccinium myrtillus;
lt:Mėlynė;
lv:Mellenes;
nds-nl:Blauwe bosbeze;
nl:Blauwe bosbes;
nn:Blåbær;
no:Blåbær;
os:Саунæмыг;
pcd:Grinbéle;
pl:Borówka czarna;
pms:Vaccinium myrtillus;
pt:Vaccinium myrtillus;
ro:Afin;
ru:Черника;
se:Sarri;
sh:Borovnica;
sk:Brusnica čučoriedková;
sl:Borovnica (grm);
sq:Boronica;
sr:Боровница;
stq:Bikbäie;
sv:Blåbär;
tr:Yaban mersini;
udm:Кудымульы;
uk:Чорниця;
vi:Việt quất quả đen;
zh:歐洲越橘;
]
###
[Vak][ci][nio]
[[ (Vaccinium) estas genro el erikacoj de tufarbustoj kaj arbustetoj kun simplaj folioj, kun helruĝaj, helvioletaj aŭ blankaj floroj ofte kruĉformaj, kaj kun malgrandaj beroj nigraj, blue nigraj, verdaj aŭ flavaj, kiujn fruktojn oni manĝas. Pli ol 450 specioj el Eŭropo, Azio, Afriko kaj Ameriko, pluraj kultivataj por ornamo aŭ por beroj manĝataj freŝaj aŭ konfititaj.
ar:عنبية (نبات);
az:Qaragilə (cins);
be:Ягаднік;
bg:Боровинка;
ca:Vaccinium;
cs:Brusnice (rod);
da:Bølle-slægten;
de:Heidelbeeren;
dsb:Carnicy;
en:Vaccinium;
es:Vaccinium;
et:Mustikas (perekond);
eu:Vaccinium;
fa:واکسینیوم;
fi:Puolukat;
fr:Airelle;
gl:Vaccinium;
hsb:Holanske jahodki;
hu:Áfonya;
hy:Հապալասենի;
io:Oxikoko;
it:Vaccinium;
ja:スノキ属;
ka:მოცვი;
ko:산앵두나무속;
lt:Šilauogė;
nds:Heidelberen;
nds-nl:Bosbezen;
nl:Bosbessen;
nn:Bærlyngslekta;
no:Bærlyng;
pcd:Couzin·ne;
pl:Borówka;
pt:Vaccinium;
ru:Вакциниум;
se:Jokŋašattut;
simple:Vaccinium;
sk:Brusnica (rod);
sl:Vakcinij;
sv:Blåbärssläktet;
tr:Vaccinium;
vec:Giasena;
vi:Chi Việt quất;
zh:越橘屬;
]
###
[Ok][si][ko][ko]
[[ striktasence estas specio de vakcinio (Vaccinium oxycoccos).
Larĝasence, oksikoko estas la nomo de grupo de vakciniaj specioj ampleksanta la vakcinian subgenron
Oxycoccus.
ang:Fenberge;
ar:عنبية حادة الخباء;
ba:Мүк еләге;
be:Журавіны;
be-x-old:Журавіны;
ca:Cranberry;
cs:Klikva;
csb:Kwasnica;
da:Almindelig Tranebær;
de:Moosbeeren;
dsb:Žorawina;
en:Cranberry;
es:Arándano rojo;
et:Harilik jõhvikas;
fa:کرنبری;
fi:Isokarpalo;
fo:Tranuber;
fr:Canneberge;
gv:Smeyr churree;
he:חמוצית;
hr:Brusnica;
hsb:Wšědna tymjenka;
hu:Tőzegáfonya;
it:Oxycoccus;
ja:クランベリー;
ko:넌출월귤;
koi:Туримоль;
kv:Турипув;
lt:Spanguolė;
nl:Veenbes;
nn:Tranebær;
no:Tranebær;
oc:Oxycoccus;
os:Сырхнæмыг;
pam:Cranberry;
pl:Żurawina;
pt:Oxicoco;
ru:Клюква;
scn:Milucuccu;
se:Jeaggemuorji;
sh:Brusnica;
simple:Cranberry;
stq:Moasbäie;
sv:Tranbär;
th:แครนเบอร์รี;
tl:Kranberya;
udm:Нюрмульы;
uk:Журавлина болотна;
vi:Mạn việt quất;
wa:Bicoine;
zh:小紅莓;
zh-yue: 金啤梨;
]
###
[]
[[
Ar][bu][to (
Arbutus) estas ĉefe
holarkta genro de minimume 14
specioj de
angiospermoj en la
familio de
erikacoj, hejme en la mezvarmaj zonoj kun
mediteranea klimato, de
Okcident-Eŭropo kaj de
Nordameriko.
ar:قطلب;
az:Çiyələk ağacı;
be:Сунічнае дрэва;
ca:Arbutus;
cs:Planika;
cy:Arbutus;
da:Jordbærtræ;
de:Erdbeerbäume;
en:Arbutus;
es:Arbutus;
et:Maasikapuu;
eu:Arbutus;
fi:Mansikkapuut;
fr:Arbutus;
he:קטלב;
it:Arbutus;
ja:イチゴノキ属;
ka:ხემარწყვა;
nah:Tomaizquitl;
nl:Arbutus (geslacht);
oc:Arbutus;
pt:Arbutus;
ru:Земляничное дерево;
sq:Arbutus;
sv:Smultronträdssläktet;
tr:Arbutus;
uk:Суничник;
zh:浆果鹃属;
]
###
[Man][go][sta][no]
[[ (
Garcinia mangostana) estas speco de daŭrafoliaj arboj (garcinio) kun fruktoj (beroj) el
Sud-Orienta Azio kun elipsaj, ledecaj folioj kaj oranĝograndaj, malhele ruĝaj, manĝeblaj beroj, kies gusto estas inter tiu de
persiko kaj de
vinbero.
ar:مانغوستين;
be:Мангастан;
ca:Garcinia mangostana;
cs:Mangostana lahodná;
de:Mangostane;
en:Purple mangosteen;
es:Garcinia mangostana;
et:Mangostan;
eu:Mangostan;
fa:ترگیل;
fi:Mangostani;
fr:Mangoustanier;
gl:Mangostaneira;
he:מנגוסטין;
id:Manggis;
it:Garcinia mangostana;
ja:マンゴスチン;
jv:Manggis;
ka:მანგოსტანი;
ko:망고스틴;
koi:Мангостан;
kv:Мангостан;
lbe:Мангостан;
ln:Mangusitá;
lt:Mangostaninė garcinija;
map-bms:Manggis;
ml:മാങ്കോസ്റ്റീൻ;
mrj:Мангостан;
ms:Manggis;
my:မင်းကွတ်သီး;
nl:Mangistan;
nn:Mangostan;
pam:Mangosteen;
pl:Mangostan właściwy;
pt:Mangostão;
ro:Garcinia mangostana;
ru:Мангостан;
simple:Purple Mangosteen;
sk:Mangostána (ovocie);
su:Manggu;
sv:Mangostan;
ta:மங்குசுத்தான்;
te:వంగ మామిడి;
th:มังคุด;
tr:Mangostan;
udm:Мангостан;
uk:Мангостан;
vep:Mangostan;
vi:Măng cụt;
zh:山竹;7
]
### [
A][ce][ro][lo]
[[ (
Malpighia emarginata) estas
arbeto (altas 2-6 m) de la
familio Malpighiaceae kiu altiĝas ĝis 3m kaj kreskas sovaĝe en
Karibio,
Centra Ameriko kaj en la norda parto de
Sudameriko. Ĝiaj
fruktoj estas du aŭ 3 cm grandaj kaj kiam maturaj estas ruĝaj aŭ vinkoloraj. Ili gustas acide kaj mezdolĉe kaj ilia odoro similas al tiu de la
pomo. En
Brazilo la Acerolo estas tre populara. Tie ili estas manĝataj laŭnature aŭ en
sukoj. La acerolo estas riĉa je
vitamino C, ĝia fruktokarno povas enteni eĉ 5% da C-vitamino.
ar:الأسيرولا;
az:Malpighia emarginata;
bg:Ацерола;
ca:Acerola;
cs:Acerola lysá;
de:Acerola;
en:Malpighia emarginata;
es:Malpighia emarginata;
fa:آسرولا;
fi:Barbadoksenakerola;
fr:Acérola;
he:אסרולה;
it:Malpighia glabra;
ja:アセロラ;
ml:വെസ്റ്റ് ഇന്ത്യൻ ചെറി;
nl:Acerola;
pam:Acerola;
pl:Malpigia granatolistna;
pt:Acerola;
ro:Acerola;
ru:Барбадосская вишня;
sl:Acerola;
sr:Malpighia emarginata;
sv:Acerola;
th:อาเซโรลา;
to:ʻAselola;
tr:Barbados kirazı;
vi:Sơ ri;
zh:西印 度櫻桃;
]
###
[Fi][go]
[[.
Kvankam la figoj komune konsideriĝas fruktoj, tutekzakte temas pri la floroj de la figarbo. Temas pri "falsa frukto", en kiuj la floroj kaj semoj de la planto kunkreskiĝis.
an:Ficus carica;
ar:تين معروف;
az:Adi əncir;
be:Інжыр;
bg:Смокиня;
bo:མེ་ ཏོག་མེད་པའི་ཤིང་ཏོག;
bs:Smokva;
ca:Figuera;
chy:Vóhkooheme;
ckb:ھەنجیر;
cs:Fíkovník smokvoň;
cu:Сѷкоморїꙗ;
de:Echte Feige;
dv:ވައްތީނި;
el:Συκιά;
en:Common fig;
es:Ficus carica;
et:Harilik viigipuu;
eu:Pikondo;
fa:انجیر;
fi:Aitoviikuna;
fr:figuier
fur:Figâr;
gl:Figueira;
gu:અંજીર;
gv:Fig;
hak:Vù-fâ-kó;
he:תאנה;
hi:अंजीर;
hr:Obična smokva;
hsb:Prawy figowc;
hu:Közönséges füge;
id:Tin;
io:Figo;
is:Fíkjutré;
it:Ficus carica;
ja:イチジク;
ka:ლეღვი;
kbd:Ахъо;
kk:Інжір;
ko:무화과나무;
koi:Инжир;
kv:Инжир;
la:Ficus carica;
lbe:Инжир;
ln:Figi;
lt:Skiautėtalapis fikusas;
lv:Vīģeskoks;
mk:Смоква;
ml:അത്തി;
mr:अंजीर;
mrj:Инжир;
nah:Hicoxcuahuitl;
nap:Fìguere;
nl:Vijgenboom;
nn:Fiken;
oc:Figuièra;
os:Легъуи;
pa:ਅੰਜੀਰ;
pl:Figowiec pospolity;
pms:Ficus carica;
pnb:انجیر;
ps:اينځر;
pt:Figueira-comum;
qu:Igu;
ro:Smochin;
ru:Инжир;
sa:प्लाक्षफलम्;
sc:Figu;
sh:Smokva;
sl:Figa;
sq:Fiku;
sr:Смоква;
sv:Fikon;
sw:Mtini;
ta:அத்தி (தாவரம்);
te:అంజూరం;
tg:Анҷир;
th:มะเดื่อ;
tl:Igos;
to:Fiki kai;
tr:İncir;
udm:Инжир;
uk:Інжир;
ur:انجیر;
vec:Figaro;
yi:פייג;
zh:無花果;
zh-yue:無花果;
]
###
[Mo][ru][so]
[[ (Morus) estas genro de falfoliaj, monoikaj, laktosukohavaj arboj kaj trunkarbustoj kun plurformaj, dentaj kaj ofte lobaj folioj, kun malgrandaj floroj kaj kun fruktoj (kunmetaj ŝajndrupoj) aspektantaj kiel pli-malpli longformaj framboj; ĉ. 12 specioj el Azio kaj Nordameriko, pluraj kultivataj inter alie por ornamo, el kiuj kvar havas manĝeblajn fruktojn:
ab:Амжәа;
ar:توت (شجرة);
be-x-old:Шаўкоўніца;
bg:Черница;
bn:তুঁত;
ca:Morera;
ceb:Morus;
ckb:توو;
crh:Dut;
cs:Morušovník;
da:Morbær;
de:Maulbeeren;
dsb:Mulowka;
el:Μουριά (φυτό);
en:Morus (plant);
es:Morus (planta);
fa:توت;
fi:Mulperipuut;
fr:Mûrier;
gl:Moreira (árbore);
he:תות עץ;
hr:Murva;
hsb:Marušnja;
hu:Eperfa;
hy:Թթենի;
id:Bebesaran;
io:Moruso;
it:Morus (botanica);
ja:クワ;
jv:Murbei;
ka:თუთა;
kbd:Тут мэракӀуэ;
ko:뽕나무속;
ku:Tû;
lt:Šilkmedis;
lv:Zīdkoki;
ml:മൾബറി;
ms:Mulberi;
mt:Morus (botanika);
ne:किम्बु;
nl:Moerbei;
no:Morbærslekten;
oc:Amorier;
os:Тута;
pl:Morwa;
pnb:شتوت;
ps:توت;
pt:Morus;
qu:Murira;
ro:Dud;
ru:Шелковица;
sh:Dud;
si:ඇඹිල්ල ගණය;
simple:Mulberry;
sk:Moruša;
sq:Mani;
sr:Дуд;
sv:Mullbärssläktet;
ta:முசுக்கொட்டை;
te:మల్బరీ;
th:หม่อน;
tl:Moras (halaman);
to:Fuamelie;
tr:Dut;
uk:Шовковиця;
ur:شہتوت (درخت);
vec:Moraro;
vi:Chi Dâu tằm;
war:Morus;
zh:桑树;
]
### [
Ja][kvo]
[[ (
Artocarpus heterophyllus) estas ĝis 30 m alta
daŭreverda arbo el la familio de la
Morusacoj (
Moraceae), kies origino estas en
Barato. La arbo okulfrapas pro siaj enormaj fruktoj (ĝis 40 kg), kiuj fontas el trunko. La disaj folioj estas supre malhelverdaj kaj brilaj kaj malsupre malbrile verdaj. La folioj estas ovalformaj kaj 3,5-12 x 5-25 cm grandaj. Plej ofte la folioj havas sendifektan randon, sed junaj folioj povas esti entranĉitaj. La malgrandaj floroj kreskas aparte laŭ sekso en 1-4,5 x 3-15 cm grandaj
infloreskoj el la foliakseloj je harkovritaj
ŝosoj.
ar:جاكا;
bcl:Langka;
bn:কাঁঠাল;
bo:པ་ར་མི་ཏ།;
ca:Artocarpus heterophyllus;
cs:Jackfruit;
de:Jackfruchtbaum;
dv:ސައްކެޔޮ;
en:Jackfruit;
es:Artocarpus heterophyllus;
et:Jaka;
fa:جک فروت;
fi:Jakkihedelmä;
fr:Jacquier;
he:פרי-הג'ק;
hi:कटहल;
hsb:Wšelakołopjenaty chlěbownik;
hu:Jákafa;
id:Nangka;
it:Artocarpus heterophyllus;
ja: パラミツ;
jv:Nangka;
km:ខ្នុរ;
kn:ಹಲಸು;
ko:잭프루트;
koi:Джекфрут;
kv:Джекфрут;
lbe:Жекфрут;
lt:Stambusis duonmedis;
lv:Džekfrūts;
map-bms:Nangka;
mdf:Джакфрут;
ml:പ്ലാവ്;
mr:फणस;
mrj:Джекфрут;
ms:Pokok Nangka;
ne:रूख कटहर;
nl:Nangka;
no:Jackfrukt;
nrm:Artocarpus heterophyllus;
pam:Yangka;
pl:Dżakfrut;
pnb:جیکفروٹ;
pt:Artocarpus heterophyllus;
ru:Джекфрут;
rw:Igifenesi;
sa:पनसफलम्;
si:කොස්;
simple:Jackfruit;
sl:Nangka;
su:Nangka;
sv:Jackfrukt;
ta:பலா;
te:పనస;
th:ขนุน;
tl:Langka;
to:Mei ʻinitia;
tr:Artocarpus heterophyllus;
udm:Джекфрут;
uk:Джекфрут;
ur:کٹھل;
vi:Mít;
war:Langkâ;
zh: 波罗蜜;
zh-min-nan:Po-lô-bi̍t;
zh-yue:大樹菠蘿;
]
### Frukto de [
pan][ar][bo]
[[ latine:
Artocarpus altilis el la familio de la
Morusacoj La panarbo estas
arbo origine de Orient-Hindio kaj
Pacifikaj insuloj, ĝi estis vaste plantita en tropikaj regionoj en aliaj partoj de la mondo. Ĝi estas konata pro rolo de ties frukto (panfrukto) en la
Ribelo sur la Bounty.
Panarbo estas iu ajn specio de la genro artokarpo (Artocarpus), el kiuj du specioj gravas kiel nutroplantoj (A. incisa kaj A. integrifolia), kies "falsaj fruktoj" formiĝas per unuiĝo de la karnecaj petaloj kun la akso de la infloresko. La fruktoj fariĝas ofte ĉ. 40 cm longaj, 25 cm laŭlarĝe, kun faruneca enhavo. La fruktoj estas kutime manĝataj frititaj.
ace:Sukôn;
ar:فاكهة الخبز;
az:Çörək ağacı;
bcl:Rimas;
be:Хлебнае дрэва;
bo:གོ་ རེ་ཤིང་འབྲས།;
ca:Arbre del pa;
cs:Chlebovník obecný;
da:Brødfrugt;
de:Brotfruchtbaum;
dv:ބަނބުކެޔޮ;
el:Αρτόκαρπος;
en:Breadfruit;
es:Artocarpus altilis;
fa:درخت نان;
fi:Leipäpuu;
fr:Arbre à pain;
gl:Árbore do pan;
haw:‘Ulu;
he:עץ הלחם;
hr:Kruhovac;
hsb:Prawy chlěbownik;
ht:Labapen;
id:Sukun (pohon);
it:Artocarpus altilis;
ja: パンノキ;
jv:Sukun;
kk:Нан ағашы;
kn:ದಿವಿಹಲಸು;
ko:빵나무;
lt:Paprastasis duonmedis;
lv:Maizeskoks;
mdf:Кшинь шуфта;
mi:Kuru;
ml:ശീമപ്ലാവ്;
ms:Sukun;
nl:Broodboom;
no:Brødfrukt;
pam:Kamansi;
pl:Chlebowiec właściwy;
pt:Artocarpus incisa;
qu:Paparawa;
ro:Arborele de pâine;
ru:Хлебное дерево;
rw:Urubuto rw’umugati;
sa:नागदामिनी;
sh:Hljebovac;
si:රටදෙල්;
simple:Breadfruit;
sk:Chlebovník obyčajný;
su:Sukun;
sv:Brödfruktträd;
sw:Mshelisheli;
ta:ஈரப்பலா;
te:కూర పనస;
th:สาเก (พรรณไม้);
tl:Rimas;
to:Mei;
tr:Ekmek ağacı;
ty:Ùru;
uk:Хлібне дерево;
vi:Xa kê;
zh:麵包樹;
]
### [
Man][da][ri][no]
[[ estas frukto de
mandarinujo (
Citrus reticulata), simila al malgranda
oranĝo. La fruktoj estas sferosimilaj, ne vere rondaj, kaj laŭ sia formo iom rememorigas
kukurbon. Mandarinoj ne toleras malvarmon, ili povas kreski nur en tropika kaj subtropika
klimato.
La mandarinaj arboj estas malaltaj, ne pli ol 4 metrojn altaj.
arz:سفندى;
cs:Mandarinka;
cv:Мандарин;
da:Mandarin (frugt);
eml:Mandarëin;
es:Mandarina;
et:Mandariin;
fr:Mandarine;
ht:Mandarin;
io:Mandarino;
lt:Mandarinas (vaisius);
nl:Mandarijn (vrucht);
no:Mandarin (frukt);
sk:Mandarínkovník;
sw:Mchenza;
]
### [
Ce][dra][to]
[[ (
Citrus medica) estas specio de
citruso. Estas la
frukto de
cedratarbo,
arbo el plant
familio rutacoj.
Cedrato estas frukto ovala kaj veruka, de formo kiel citrono, sed pli multe pli granda kaj pesanta de 0,5 kg ĝis 2 kg. Sed la plej grandaj cedratoj trafas 25 cm kaj 4 kg. Ĝia verda aŭ flava polpo gustas acide kaj malplenas sukon, sed ĝi odoras ĉarmege.
Tro amara, la cedrato malofte estas uzata freŝa : nur kiel aldonmanĝaĵo al viandoj aŭ salatojn. Ĉefe ĝi estas vendata konfitata kaj uzata en kukaĵo, en frandaĵo aŭ por dekoracio. Ekzemple, la ŝelojn uzas la kukindustrio. Kun ĝi oni ankaŭ produktas marmeladojn kaj likvorojn. Unu el tiuj alkoholaĵoj koloras verda kaj enhavas proksimume 30 % da alkoholo.
ar:أترج;
ca:Poncem;
cs:Cedrát;
cv:Цитрон;
da:Cedrat;
de:Zitronatzitrone;
dsb:Citronatowa citrona;
el:Κιτριά;
en:Citron;
es:Citrus medica;
fa:بالنگ;
fi:Sukaattisitruuna;
fr:Cédrat;
ga:Ciotrón;
gv:Billey kidrane;
he:אתרוג;
hif:Khatta nabbu;
hsb:Citronatowa citrona;
it:Citrus medica;
ja:シトロン;
lt:Vaistinis citrinmedis;
ml:ഗണപതിനാരകം;
mr:महाळुंग;
nah:Cidracuahuitl;
ne:बिमिरो;
nl:Sukadeboom;
no:Cedrat;
or:ଟଭାଲେମ୍ବୁ;
pl:Cytron;
pms:Citrus medica;
pt:Cidra;
ru:Цитрон;
sa:नागरङ्गफलम्;
scn:Citrus medica;
simple:Citron;
sk:Citronát;
sv:Suckatcitron;
sw:Mfurungu;
te:మాదీఫలం;
tr:Ağaç kavunu;
uk:Цитрон;
vi:Thanh yên (chi Cam chanh);
yi:אתרוג;
zh:枸櫞;
]
### [
Ci][tro][no]
[[ aŭ limono estas la
frukto de la
citronujo (
Citrus × limon). Ĝi devenas de la sudorienta Azio, la citronujo divastiĝis tra la
mediteranea zono ekkultivita tie de la araboj inter la jaroj
1000 kaj
1200. La citrono fizike karakteriziĝas per ĝia ovalformo kun pintoj en ĝiaj ekstremoj kaj per diversdika ŝelo (malmultaj milimetroj ĝis preskaŭ unu centimetroj).
am:ሎሚ;
an:Limón;
ar:ليمون;
arz:لامون;
az:Limon;
ba:Лимон;
bar:Limauni;
bat-smg:Cėtrėna;
be:Лімон;
be-x-old:Лімон;
bg:Лимон;
bn:লেবু;
bo:ལེ་མོན།;
br:Suraval;
bs:Limun;
ca:Llimoner;
chr:ᎴᎹᏂ;
chy:Vé'ôhkêheóvemá'xeme;
ckb:لیمۆ;
co:Limonu (arburu);
cs:Citron;
cv:Лимон;
cy:Lemon;
da:Citron;
de:Zitrone;
dsb:Citronowy bom;
el:Λεμόνι;
en:Lemon;
et:Harilik sidrunipuu;
eu:Limoiondo;
fa:لیموترش;
fi:Sitruuna;
fr:Citron;
ga:Líomóid;
gan:檸檬;
gl:Limón;
gu:લીંબુ;
gv:Limon;
he:לימון;
hi:नीबू;
hr:Limun;
hsb:Citronowc;
ht:Sitron;
hu:Citrom;
id:Sitrun;
ilo:Limon;
io:Citrono;
is:Sítróna;
ja:レモン;
jv:Lémon;
ka:ლიმონი;
kaa:Limon;
kk:Лимон;
kn:ನಿಂಬೆ;
ko:레몬;
koi:Лимон;
ku:Lîmon;
kv:Лимон;
la:Limon;
lad:Limon;
lb:Zitroun;
lez:Лимон;
ln:Ndímo;
lt:Tikrasis citrinmedis;
lv:Citrons;
mk:Лимон;
ml:നാരകം;
mn:Нимбэг;
mrj:Лимон;
ms:Lemon;
my:ရှောက်;
nah:Limacuahuitl;
nds-nl:Zitroun (vrucht);
ne:कागती;
nl:Citroen (vrucht);
nn:Sitron;
no:Sitron;
nv:Chʼil łitsooí díkʼǫ́zhígíí;
oc:Citron;
os:Лимон;
pa:ਨਿੰਬੂ;
pam:Lemon;
pcd:Limon;
pl:Cytryna zwyczajna;
pms:Citrus limon;
pnb:نمبو;
ps:ليمو;
pt:Limão;
qu:Puquy k'allku;
ro:Lămâi;
ru:Лимон;
rue:Цітрон;
sa:जम्बीरम्;
sc:Limone;
scn:Citrus limon;
sh:Limun;
simple:Lemon;
sk:Citrón;
sl:Limona;
so:Liin dhanaan;
sq:Limoni;
sr:Limun;
su:Jeruk mipis;
sv:Citron;
sw:Limau;
ta:எலுமிச்சை;
te:నిమ్మ;
tg:Лимӯ;
th:เล มอน;
tl:Lemon;
to:Lemani;
tr:Limon;
tt:Лимон;
tum:Zobala;
udm:Лимон;
uk:Лимон;
ur:لیموں;
uz:Limon;
vi:Chanh tây;
war:Limon;
yi:לימענע;
zh:柠檬;
zh-min-nan:Lê-bóng;
zh-yue:檸檬;
]
### [
Li][meo]
[[ estas la
frukto de la
limeujo,
Citrus aurantiifolia, devena de Orienta Azio, simila al la
citrono, sed pli malgrandaj, ovalaj, daŭre verdaj, nur finevolue hele flavaj fruktoj, havanta acidetan sukon, uzatan en la tropiklandoj kaj
Usono same kiel citronsuko.
Ne konfuzu kun limedo, kio estas la frukto de Citrus limetta, aŭ limono (= citrono: Citrus limon).
ar:ليم;
be:Лайм;
bg:Зелен лимон;
bs:Limeta;
ca:Llimona dolça;
chr:ᎳᎢᎻ;
cs:Limeta;
cv:Лайм;
da:Lime;
de:Limette;
en:Lime (fruit);
es:Lima (fruta);
fi:Limetti;
fr:Lime (fruit);
ga:Líoma (toradh);
he:ליים;
hu:Zöldcitrom;
ja:ライム;
ko:라임;
la:Lumia;
lt:Rūgščiavaisis citrinmedis;
lv:Laims;
my:သံပရာ;
nah:Limōnxocotl;
nl:Limoen;
nn:Lime;
no:Lime;
nv:Chʼil dootłʼizhí díkʼǫ́zhígíí;
oc:Lime;
os:Лайм;
pl:Lima (roślina);
pt:Lima (fruto);
ro:Lămâie verde;
simple:Lime;
sk:Citrónovník limetový;
sl:Limeta;
sr:Лимета;
sv:Lime;
sw:Ndimu;
tr:Misket limonu;
uk:Лайм;
vi:Chanh;
zh:青檸;
]
### [
Pam][pel][mu][so]
[[ (
Citrus maxima =
Citrus grandis) estas specio de
citruso. La frukto estas granda kaj flava aŭ helverda. La specio kreskas nature en sudorienta Azio kaj la Pacifikaj insuloj. Nun oni kultivas ĝin tra orienta kaj suda Azio kaj en varmaj regionoj de Ameriko. Oni manĝas la karnon kaj la kanditan ŝelon de pampelmuso.
La pli malgranda grapfrukto estas hibrido de pampelmuso kun speco de oranĝo. En kelkaj kulturoj oni nomas pampelmuson kaj grapfrukton per unu vorto.
ar:بوميلو;
bcl:Lukban;
be:Памела;
bg:Помело;
bn:জাম্বুরা;
bo:སྐྱུར་ ཙི་ཆེན་པོ།;
ca:Aranja grossa;
ch:Kahet ma'gas;
cs:Pomelo;
da:Pomelo;
de:Pampelmuse;
dsb:Pampelmuza;
el:Φράπα;
en:Pomelo;
es:Citrus maxima;
et:Pomelipuu;
fa:پومیلو;
fi:Pomelo;
fr:Citrus maxima;
he:פומלו;
hif:Chakotra;
hsb:Pamplmuza;
ht:Chadèk;
hu:Pomelo;
id:Jeruk bali;
it:Citrus maxima;
ja:ブンタン;
jv:Jeruk Bali;
ka:თურინჯი;
ko:자몽;
koi:Помело;
kv:Помело;
lbe:Помело;
lt:Didysis citrinmedis;
lv:Pampelmūze;
ml:ബബ്ലൂസ് നാരകം;
mrj:Помело;
ms:Limau bali;
ne:भोगटे;
nl:Pompelmoes;
no:Pomelo;
pl:Pomarańcza olbrzymia;
pms:Citrus grandis;
pt:Pomelo;
ro:Pomelo;
ru:Помело (фрукт);
simple:Pomelo;
sk:Citrónovník obrovský;
sl:Pomelo;
su:Jeruk Bali;
sv:Pompelmus;
sw:Mbalungi Mkubwa;
te:గజనిమ్మ;
th:ส้มโอ;
tl:Suha;
tr:Pomelo;
udm:Помело;
uk:Помело (дерево);
vi:Bưởi;
war:Aslom;
za:Makbug;
zh:柚子;
zh-min-nan:Iū-á;
]
### La [
ram][bu][ta][no]
[[ (
Nephelium lappaceum) estas frukto el la familio de la
Sapindacoj (
Sapindaceae), kiu ankaŭ nomiĝas "harahava
liĉio".
La nomo venas de la indonezia vorto rambutan, rambut signifas "haron", kun la sufikso '-an' ĝi signifas "harhavan".
La rambutanarbo fariĝas 25 m alta.
ar:رامبوتان;
bcl:Rambutan;
be:Рамбутан;
bn:রামবুটান;
ca:Rambutà;
cs:Rambutan;
da:Rambutan;
de:Rambutan;
en:Rambutan;
es:Nephelium lappaceum;
ext:Nephelium lappaceum;
fa:مژکی;
fi:Rambutaani;
fr:Ramboutan;
gl:Rambutaneira;
he:רמבוטן;
hu:Rambután;
id:Rambutan;
ilo:Rambutan;
is:Ígulber;
it:Nephelium lappaceum;
ja:ランブータン;
jv:Rambutan;
ko:람부탄;
lbe:Рамбутан;
lt:Paprastasis rambutanas;
map-bms:Rambutan;
ml:റമ്പൂട്ടാൻ;
mrj:Рамбутан;
ms:Rambutan;
nl:Ramboetan;
no:Rambutan;
nv:Chʼil ditsʼozíłchííʼ;
pl:Jagodzian rambutan;
pt:Rambutão;
ru:Рамбутан;
simple:Rambutan;
sk:Rambután (ovocie);
sv:Rambutan;
ta:இறம்புட்டான்;
th:เงาะ;
tl:Rambutan;
udm:Рамбутан;
uk:Рамбутан;
vi:Chôm chôm;
zh:红毛丹;
zh-yue:紅毛丹;
]
### [
Li][ĉi][o. ]
[[La liĉioarbo (
Litchi chinensis) estas, ĝis 30m alta, arbo el la familio de
Sapindaceoj, kiu kreskas aparte en la sudo de
Ĉinio kaj tie kultiviĝas ekde ĉirkaŭ la jaro
1766 antaŭ Kristo, dum la tempo de la
dinastio Ŝang de
antikva Ĉinio. La fruktoj nomiĝas
liĉioj (
ĉine 荔枝,
pinjine lizhi). Intertempe la arbo kultiviĝas tutmonde en la
suptropikaj klimataj zonoj, inter alie en
Tajvano,
Barato,
Tajlando,
Sudafriko,
Madagaskaro,
Aŭstralio,
Israelo,
Brazilo,
Meksiko kaj
Usono.
ar:ليتشي (فاكهة);
az:Liçi;
be:Лічы;
be-x-old:Лічы;
bi:Leji;
bn:লিচু;
bo:འབྲུག་ ཚགས།;
bs:Liči;
ca:Litxi;
cs:Liči čínské;
da:Litchi;
de:Litschibaum;
en:Lychee;
es:Litchi chinensis;
et:Litši;
fa:سرخالو;
fi:Litsi;
fr:Litchi;
gl:Litchi chinensis;
gu:લીચી (ફળ);
he:ליצ'י;
hi:लीची;
hu:Licsi;
id:Lici;
it:Litchi chinensis;
ja:レイシ;
ko:리치 (식물);
koi:Личи (быдмас);
kv:Личи (быдмӧг);
lbe:Личи (ххяххия);
lt:Kininis ličis;
lv:Līčija;
ml:ലിച്ചി;
mrj:Личи (пушӓнгӹ);
ms:Pokok Laici;
ne:लीची;
nl:Lychee;
no:Litchi;
pl:Liczi chińskie;
pt:Litchi chinensis;
ro:Lici;
ru:Личи;
simple:Lychee;
sk:Dvojslivka;
sl:Liči;
sr:Liči;
sv:Litchi;
ta:விளச்சிப்பழம்;
te:లీచీ;
th:ลิ้นจี่;
tl:Alpay;
tr:Liçi;
udm:Личи (будос);
uk:Ліджи;
ur:لیچی;
vi:Vải (cây);
vls:Litchi;
zh:荔枝;
zh-min-nan:Nāi-chi;
zh-yue:荔枝;
]
### La [
ru][ĝa ][ri][bo]
[[ (
Ribes rubrum) estas
bero, origine el la okcidenta parto de
Eŭropo:
Belgio,
Germanio,
Francio,
Nederlando, Nord-
Italio kaj Nord-
Hispanio. Ĝi estas foliperdanta
arbusto, normale 1 ĝis 1,5 m alta, kelkfoje 2 m, kun manlobaj
folioj kun kvin
loboj. La
floroj estas modestaj flavoverdaj kaj la manĝeblaj beroj estas helruĝaj aŭ kelkfoje blankaj. La beroj (diametro proks. 8-12 mm) pendas en
grapoloj de 3 ĝis 10 beroj, la longeco de tia grapolo estas 4 ĝis 8 cm. Plantita arbusto povas doni 3 ĝis 4 kg da beroj, ĉirkaŭ la mezo aŭ fino de la somero.
ar:الكشمش الأحمر;
ast:Ribes rubrum;
az:Qırmızı qarağat;
be:Парэчкі чырвоныя;
bg:Червен касис;
bxr:Улаагана;
ca:Riber vermell;
cs:Červený rybíz;
csb:Swiãtojanka;
da:Have-Ribs;
de:Rote Johannisbeere;
dsb:Cerwjeny janowy krick;
en:Redcurrant;
es:Ribes rubrum;
et:Punane sõstar;
eu:Andere-mahats;
fi:Punaherukka;
fr:Groseille;
frr:Riiblis;
gl:Groselleira vermella;
gv:Berrish yiarg;
he:דומדמנית;
hsb:Čerwjeny januškowc;
hu:Vörös ribiszke;
is:Rifsber;
it:Ribes rubrum;
ja: フサスグリ;
ka:წითელი მოცხარი;
li:Miemer;
lt:Raudonasis serbentas;
lv:Sarkanā jāņoga;
myv:Ашо шукшторов;
nl:Aalbes;
nn:Hagerips;
no:Hagerips;
pl:Porzeczka zwyczajna;
ps:نانګه;
ro:Coacăz roșu;
ru:Смородина красная;
sah:Хаптаҕас (сэппэрээк);
se:Jieret;
sv:Röda vinbär;
tr:Kırmızı frenk üzümü;
tt:Кызыл карлыган;
udm:Горд сутэр;
uk:Порічки;
vec:Ua spineła;
vls:Jeniver;
zh:紅加侖;
]
### [
Ni][gra ][ri][bo]
[[ estas arbusto, kiu havas manĝeblajn berojn kun alta enhavo de la
vitamino C. Ĝi havas ankaŭ signifan enhavon de
resveratrolo.
Ĝi apartenas al la genro ribo (Ribes).
ar:كشمش أسود;
az:Qara qarağat;
ba:Ҡарағат;
be:Парэчкі чорныя;
bg:Касис;
bo:སིལ་ ཏོག་ཅིག་གི་མིང་།;
bxr:Үхэр нюдэн;
ca:Riber negre;
cs:Černý rybíz;
csb:Smarlëna;
da:Solbær-busk;
de:Schwarze Johannisbeere;
dsb:Carny janowy krick;
en:Blackcurrant;
es:Ribes nigrum;
et:Must sõstar;
eu:Andere-mahats beltz;
fa:انگورفرنگی سیاه;
fi:Mustaherukka;
fr:Ribes nigrum;
frr:Solbei;
gl:Groselleira negra;
gv:Berrish ghoo;
he:ענבי שועל;
hsb:Čorny januškowc;
hu:Fekete ribiszke;
io:Kasiso;
is:Sólber;
it:Ribes nigrum;
ja:クロスグリ;
ka:შავი მოცხარი;
kk:Қарлыған;
ky:Кара карагат;
lt:Juodasis serbentas;
lv:Upene;
mt:Kassisa;
nl:Zwarte bes;
nn:Solbær;
no:Solbær;
os:Сау хъæлæрдзы;
pl:Porzeczka czarna;
pt:Cassis;
qu:Yananara;
ro:Coacăz negru;
ru:Смородина чёрная;
sah:Моонньоҕон;
se:Čáhppesjieret;
simple:Blackcurrant;
sk:Ríbezľa čierna;
sv:Svarta vinbär;
tr:Siyah frenk üzümü;
udm:Сьӧд сутэр;
uk:Смородина чорна;
zh:黑加仑;
]
###
La [gro][so]
[[ (Ribes uva-crispa) apartenas, same kiel la blanka, ruĝa kaj nigra ribo, al la genro Ribo. La groso formas pikan arbuston.
Krom kultivado la groso ankaŭ kreskas en la naturo.
La groso estas sinpolenanto, sed insektoj donas pli bonan polenadon. La rikolto en Eŭropo estas de la komenco de julio ĝis la komenco de aŭgusto.
Grosoj estas vegetative plimultigataj per stikado.
ar:جوسبري;
az:Əyri rus alçası;
bar:Ogrosl;
be:Агрэст;
be-x-old:Агрэст;
bg:Цариградско грозде;
ca:Agrassó;
cs:Srstka angrešt;
csb:Kòsmatczi;
cv:Йĕплĕ хурлăхан;
da:Stikkelsbær-busk;
de:Stachelbeere;
dsb:Hendryškowy keŕ;
el:Φραγκοστάφυλο;
en:Gooseberry;
es:Ribes uva-crispa;
et:Euroopa karusmari;
fa:انگور گوزبری;
fi:Karviainen;
fr:Groseillier à maquereau;
frr:Stikelbei;
gl:Groselleira branca;
gv:Berrish ghlass;
he:חזרזר;
hr:Ogrozd;
hsb:Kosmačkowc;
hu:Egres (növényfaj);
hy:Կոկռոշենի;
io:Grozelo;
is:Stikilsber;
it:Ribes uva-crispa;
ja:セイヨウスグリ;
lb:Déck Kréischel;
li:Kroezjel;
lt:Agrastas;
lv:Ērkšķogas;
ms:Gusberi;
mt:Għenba tax-xewk;
nds-nl:Knoepbees;
nl:Kruisbes;
nn:Stikkelsbær;
no:Stikkelsbær;
nv:Kʼíníjíłʼahí (dííshjį́ ááłjiní);
os:Хъалгъæн;
pcd:Croquepoutier;
pfl:Truuschele;
pl:Porzeczka agrest;
pt:Groselheira;
ro:Agriș;
ru:Крыжовник обыкновенный;
sa:आमलकम्;
se:Muovjejieret;
sh:Ogrozd;
simple:Gooseberry;
sk:Ríbezľa egrešová;
sl:Kosmulja;
sr:Огрозд;
stq:Kjuusbäie;
sv:Krusbär;
te:కేశ ఉసిరి;
tl:Gansang-ratiles;
tr:Bektaşi üzümü;
uk:Аґрус;
zh:鵝莓;
zh-yue:菇時啤梨;
]
### [
Pe][pi][no ]
[
Pe][pi][no ] [[
az:Pepino;
de:Pepino;
es:Solanum muricatum;
fr:Pepino;
id:Pepino;
it:Solanum muricatum;
jv:Pepino;
kk:Пепино;
lt:Ežinė kiauliauogė;
hu:Tojásdinnye;
mdf:Пепино;
nl:Pepino (vrucht);
ja:ペピーノ;
pl:Psianka melonowa;
pt:Melão-andino;
qu:Q'achan;
ru:Пепино (растение);
sr:Пепино;
fi:Pepino;
sv:Pepino;
tr:Pepino;
vi:Solanum muricatum;
zh:香瓜茄;
]
### [
Re][ĝa ][jug][lan[do]
[[ (
Juglans regia, aŭ
ordinara juglandarbo aŭ
juglandujo) estas
fruktarbo multe kulturata pro la valora
nukso (
juglando), kies manĝebla kerno konsistas ĉefe el du grandaj karakterize falditaj kotiledonoj. Ankaŭ ĝia ligno estas tre aprezata pro siaj karakterizaj 'desegnoj', kiuj valorigas ĝin en luksa meblofarado. Ĝi devenas el
Malgrand-Azio.
an:Juglans regia;
ast:Nuez;
az:Yunan qozu;
be:Грэцкі арэх;
be-x-old:Валоскі арэх;
bg:Обикновен орех;
bn:আখরোট;
ca:Noguer comú;
ceb:Nogal;
cs:Ořešák královský;
da:Almindelig Valnød;
de:Echte Walnuss;
dsb:Pšawa wórješyna;
en:Juglans regia;
es:Juglans regia;
et:Kreeka pähklipuu;
eu:Intxaurrondo arrunt;
fa:گردوی ایرانی;
fi:Saksanpähkinä;
fr:Noyer commun;
fur:Noiâr;
gl:Nogueira común;
gu:અખરોટ;
gv:Galchro;
he:אגוז מלך;
hsb:Prawa włóska worješina;
hu:Közönséges dió;
io:Nuco;
it:Juglans regia;
ja: シナノグルミ;
ka:კაკალი;
kbd:Дэшхуей;
kk:Грек жаңғағы;
ko:호두나무;
la:Iuglans;
lb:Nëssert;
li:Boumnoot;
lmo:Juglans regia;
lt:Graikinis riešutmedis;
lv:Grieķijas valrieksts;
mzn:آغوز;
ne:ओखर;
nl:Walnoot (boom);
nn:Valnøtt;
no:Valnøtt;
nv:Haʼałtsédii;
oc:Juglans regia;
os:Æнгуз;
pl:Orzech włoski;
pms:Juglans regia;
pt:Nogueira-comum;
ro:Nuc;
ru:Орех грецкий;
sc:Nughe;
scn:Juglans regia;
sh:Orah;
sk:Orech (rod);
sl:Navadni oreh;
sv:Valnöt;
ta:அக்ரூட்;
th:วอลนัต;
tl:Nogales;
tr:Adi ceviz;
uk:Горіх волоський;
ur:اخروٹ;
wa:Djaeyî;
zh:普通胡桃;
]
### [
Hi][ko][rio]
[[ aŭ
Karjo (
Carya) estas genro en familio de
juglandacoj (
Juglandaceae), kun ĉ. 18 falfoliaj specioj, gravaj por la industrio kaj kiel fruktodonaj arboj.
Ĉ. 15 hikorio-specioj kreskas en orienta parto de Norda Ameriko, dum 3 specioj en Orienta Azio. Laŭ prarestaĵoj, la specioj kreskis eĉ sur okcidenta parto de norda Ameriko, Grenlando, Islando kaj Eŭropo.
ar:الجوزية;
az:Karya;
ca:Carya;
cs:Ořechovec;
da:Hickory;
de:Hickory (Pflanze);
en:Hickory;
es:Carya;
fi:Hikkorit;
fr:Carya;
it:Carya;
ja:ペカン属;
lbe:Гикори;
mrj:Гикори;
nl:Carya;
no:Hickory;
pdc:Hickernissbaam;
pl:Orzesznik;
pt:Carya;
ru:Гикори;
sv:Hickorysläktet;
tr:Hikori;
udm:Гикори;
zh:山核桃属;
]
### Frukto de [
Fa][go]
[[. Fago (
Fagus) estas
holarkta genro de dek specioj de falfoliaj
arboj en la
familio fagacoj. Ili devenas de
Eŭropo,
Azio, kaj
Nordameriko. Ili estas ekonomie gravaj arboj kun globformaj, long-pedunklaj masklaj
amentoj kaj kun femalaj amentoj sur mallongaj, rigidaj staraj pedunkloj. La
fruktoj estas po du triangulaj
nuksoj en moldorna
kupulo el kunkreskintaj brakteoj. Ili estas manĝeblaj sed iomete amargusta pro la alta titro da
tanino. La
ligno estas tre multe utiligita, valora. Mez-Eŭropa arbo, kiu ŝatas la malsekan klimaton. Kreskas 30-48 m, la arbokrono estas fermita, surfunde kreskas nur malmultaj arbustoj, herboj. Toleras la ombron. La krusto estas glata kaj griza ĉe la pli maljunaj arboj.
an:Fagus;
ar:زان;
ast:Fagus;
az:Fıstıq;
be:Бук;
bg:Бук;
bs:Bukva;
ca:Fagus;
cs:Buk (rod);
da:Bøg;
de:Buchen;
dsb:Buk;
el:Οξιά;
en:Beech;
es:Fagus;
et:Pöök;
eu:Pago;
fa:راش (درخت);
fi:Pyökit;
fo:Bók (træ);
fr:Fagus;
frr:Böökebuumer;
fur:Faiâr;
ga:Feá;
gd:Faidhbhile;
gl:Fagus;
he:אשור (עץ);
hsb:Buk;
hu:Bükk (növénynemzetség);
hy:Հաճարենի;
io:Fago;
is:Beyki;
it:Fagus;
ja:ブナ属;
ka:წიფელი;
kk:Шамшат;
ku:Narewan;
kw:Fagus;
la:Fagus;
lb:Bichen;
lt:Bukas;
lv:Dižskābarži;
mk:Бука;
nl:Fagus;
nn:Bøk;
no:Bøkeslekten;
oc:Fagus;
os:Тæрс;
pl:Buk;
pnb:بیچ;
pt:Faia;
qu:Haya;
ru:Бук;
simple:Beech;
sk:Buk (rod);
sr:Буква;
sv:Boksläktet;
tl:Haya;
tr:Kayın;
uk:Бук;
vi:Fagus;
wa:Faw;
zh:水青冈属;
]
### [
Kaŝ][ta][no]
[[.
La
kaŝtanarbo aŭ
kastaneo (
Castanea) estas
genro de arboj kaj
arbedoj kun defalemaj, dentaj folioj, kun virseksaj floroj en longaj, staraj
amentoj, kaj kun inseksaj floroj ĝenerale triope ĉirkaŭitaj de
involukro, kiu - post fekundiĝo de la floro - iĝas ledeca, multadorna, globa frukto malfermiĝanta al kvar aloj kaj enhavanta tri
akenojn (
kaŝtanojn); dek specioj en la mezvarmaj partoj de la norda hemisfero, kelkaj kultivataj por fruktoj manĝataj kuiritaj aŭ por ligno uzata i.a. en lignaĵarto.
Etimologio de la nomo estas la latina vorto "castanea", memdevena de la helena "kastanon". Tiu nomo aludas al la urbo Kastanon, en Tesalio, fama en antikveco je kvalito de la rikoltitaj tie kaŝtanoj. Ĝi plejparte kreskas en Mediteraneaj regionoj, sed ankaŭ iom pli norde.
an:Castanya;
ar:كستناء;
az:Şabalıd;
be:Каштан;
be-x-old:Каштан;
bg:Кестен;
bs:Kesten;
ca:Castanea;
ceb:Kastanya;
cs:Kaštanovník;
da:Kastanje;
de:Kastanien;
dsb:Kastanija;
el:Καστανιά;
en:Chestnut;
es:Castanea;
et:Kastanipuu;
eu:Gaztaina;
fi:Kastanjat;
fr:Castanea;
gl:Castanea;
hsb:Kastanija;
hu:Gesztenye;
id:Kastanya;
io:Kastano;
it:Castanea;
ja:クリ属;
jv:Kastanya;
ka:წაბლი;
kk:Талшын;
ko:밤나무속;
kw:Castanea;
la:Castanea;
lad:Shaten;
lb:Käscht;
lbe:Шабалут;
lt:Kaštainis;
lv:Kastaņas;
nl:Kastanje;
no:Kastanjeslekten;
nv:Neeshchʼííłchííʼ;
os:Сабæлут;
pam:Kastanias;
pcd:Catin·nhié;
pl:Kasztan;
pnb:شاہ بلوط;
pt:Castanea;
qu:Chincha kastaña;
ru:Каштан;
sq:Castanea;
sr:Кестен;
sv:Kastanjesläktet;
ta:செசுநட்;
th:เกาลัด;
tr:Kestane;
uk:Каштан;
ur:شاہ بلوط;
vi:Chi Dẻ Trùng Khánh;
wa:Cascagnî;
zh:栗;
]
###
[Gla][no]
[[ estas frukto de kverko. Ĝi ofte havas kupulon.
En la mezepoko ĝi servis ofte kiel manĝaĵo (la faruno el ĝi) en periodoj de malsato.
Ĝin ŝatas la aproj. Ĝis mezo de la 20-a jarcento, oni paŝtis porkojn ofte en kverka arbaro.
an:Glan;
ar:البلوط;
ast:Llande;
bg:Жълъд;
ca:Gla;
chr:ᎫᎴ;
cs:Žalud (plod);
da:Agern;
en:Acorn;
es:Bellota;
et:Tõru;
eu:Ezkur;
fi:Tammenterho;
fr:Gland (fruit);
gl:Landra;
he:בלוט;
hu:Makk;
it:Ghianda;
ja:ドングリ;
ko: 도토리;
ku:Pelût;
la:Glans (fructus);
lt:Gilė;
nah:Āhuatomatl;
nap:Cugliandra;
nl:Eikel (vrucht);
oc:Agland;
os:Гуыркъо;
pl:Żołądź (botanika);
pt:Bolota;
ro:Ghindă;
ru:Жёлудь;
scn:Agghiànnara;
sh:Žir;
simple:Acorn;
sl:Želod;
sr:Жир;
szl:Ajchel;
tl:Ensina;
tr:Palamut (yemiş);
uk:Жолудь;
zh:橡 子;
]
### [
A][ve][lo]
[[
Avelujo (aŭ
korilo) estas genro de la familo betulacoj. Avelujoj estas
arbedoj aŭ
arboj.
an:Corylus;
ar:بندق (نبات);
az:Fındıq;
be:Ляшчына;
bg:Леска;
br:Kelvez;
ca:Corylus;
cs:Líska;
csb:Leszczëna;
cv:Шĕшкĕ;
da:Hassel;
de:Hasel (Botanik);
dsb:Lěšćina;
el:Φουντουκιά;
en:Hazel;
es:Corylus;
et:Sarapuu (perekond);
fa:فندقیان;
fi:Pähkinäpensaat;
fr:Noisetier;
hsb:Lěšćina;
hu:Mogyoró;
it:Corylus;
ja:ハシバミ属;
ka:თხილი;
kk:Орешник (Хасково облысы);
ko:개암나무속;
la:Corylus;
lbe:Пуннукь;
lt:Lazdynas;
lv:Lazdas;
nl:Corylus;
nn:Hasselslekta;
no:Hasselslekten;
os:Æхсæр;
pl:Leszczyna;
pt:Corylus;
qu:Awillanu;
ru:Лещина;
simple:Corylus;
sq:Corylus;
sv:Hasselsläktet;
tr:Fındık;
uk:Ліщина (рід);
zh:榛属;
]
###
[Mig][da][lo]
[[ estas kerno de la frukto de migdalujo. Ĝi estas longece ovoforma kaj havas (de interne) unue lignan ŝelon kaj due grizan ledecan fruktoŝelon. Interne la kerno estas blanka, kio estas uzata por kuirarto kaj dolĉaĵoj.
La migdalujo (latine: Prunus dulcis) apartenas al la familio rozacoj (latine: Rosaceae) kaj estas kreskigita de 4000 jaroj. Oni kreskigas la migdalujon ĉefe en Kalifornio, Usono, ĉirkaŭ la Mediteraneo, sed ankaŭ en Pakistano kaj Irano. Tamen ankaŭ en Germanio ĝi kreskas en kelkaj regionoj kien verŝajne romianoj alportis ĝin kune kun vinberujoj.
Ekzistas dolĉaj kaj amaraj migdaloj. El tiu lasta oni produktas en Portugalio faman alkoholaĵon, nome Amendoa.
ca:Ametlla;
cs:Mandle (plod);
el:Αμύγδαλο;
es:Almendra;
fr:Amande;
fy:Mangel (nút);
gl:Améndoa;
it:Mandorla;
nl:Amandel (noot);
oc:Almendra;
pcd:Aminte;
scn:Mènnula;
sk:Mandľa (semeno);
]
### [
Bra][zi][la ][nuk][so]
[[ =
Bertoletio (Bertholletia excelsa)
ar:الجوز البرازيلي;
ca:Nou del Brasil;
cs:Juvie ztepilá;
da:Paranød;
de:Paranussbaum;
en:Brazil nut;
es:Bertholletia excelsa;
et:Parapähklipuu;
fi:Parapähkinäpuu;
he:אגוז ברזילאי;
hsb:Paraworjechowc;
it:Bertholletia excelsa;
ja:ブラジルナッツ;
ko: 브라질너트;
ku:Panos (riwek);
la:Bertholletia excelsa;
lt:Brazilinė bertoletija;
nl:Paranoot;
no:Paranøtt;
pl:Orzesznica wyniosła;
pt:Bertholletia excelsa;
qu:Kastaña;
ru:Бразильский орех;
sl:Bertolecija;
sv:Paranöt;
ta:பிரேசில் கொட்டை;
uk:Бразильський горіх;
zh:巴西堅果;
]
### [
A][ka][ĵuo]
[[ estas la manĝebla ŝajnfrukto de la
akaĵuarbo (
Anacardium occidentale). Ĝi estas origine de nordorienta
Brazilo, kie portugallingvanoj nomas la arbon
cajueiro kaj la frukton
caju. La planto disvastiĝis al aliaj landoj, kaj nun
Vjetnamio produktas trionon de la akaĵuoj en la mondo
ar:كاجو;
az:Anacardium microcarpum;
bg:Кашу;
bn:কাজু বাদাম;
ca:Anacard;
ceb:Kasoy;
cs:Ledvinovník západní;
de:Kaschu;
dv:ކަޖޫނަޓް;
el:Κάσιους;
en:Cashew;
es:Anacardium occidentale;
et:Lääneanakard;
fa:بادام هندی;
fi:Munuaispuu;
fr:Anacardier;
gl:Anacardio;
gn:Akaju;
gu:કાજુ;
he:קשיו;
hi:काजू;
hsb:Zapadny anakardijum;
ht:Pye pom kajou;
hu:Kesu;
id:Jambu monyet;
it:Anacardium occidentale;
ja:カシューナッツ;
jv:Jambu ménté;
ka:აკაჟუ;
kn:ಗೋಡಂಬಿ;
ko:캐슈;
koi:Кешью;
ks:کاجوٗ;
ku:Fistiqa kajû;
kv:Кешью;
la:Anacardium occidentale;
lbe:Кешью;
ln:Líbótu;
lt:Vakarinis anakardis;
lv:Indijas rieksti;
ml:കശുമാവ്;
mr:काजू;
mrj:Кешью;
ms:Pokok Gajus;
ne:काजु;
nl:Cashew;
no:Kasjutre;
nv:Neeshchʼííłgai;
or:କାଜୁ;
pam:Balubad;
pl:Nanercz zachodni;
pt:Cajueiro;
qu:Marañun sach'a;
ro:Caju;
ru:Кешью;
sa:भल्लातकः;
simple:Cashew;
sv:Cashew;
sw:Korosho;
ta:முந்திரி;
te:జీడిపప్పు;
th:มะม่วงหิมพานต์;
tl:Kasoy;
tr:Kaju;
udm:Кешью;
uk:Кеш'ю;
vi:Đào lộn hột;
zh:腰果;
]
###
[Ko][ko][so]
[[, ankaŭ nomata kokospalmo aŭ kokosujo, estas arbo (scienca nomo Cocos nucifera), kiu devenas de la bordoj kaj insularoj de Pacifiko. Ĝiaj grandaj fruktoj havas tre malmolan ŝelon. Ankaŭ la fruktoj estas nomataj kokosoj aŭ, por precizigi, kokosnuksoj.
La kokosnukso estas botanike drupo, peza ĉ. 1 kg, diverse utiligata.
ace:U;
ar:جوز الهند;
az:Kokos palması;
bcl:Niyog;
be:Какосавая пальма;
bg:Кокосова палма;
bi:Kokonas;
bjn:Nyiur;
bn:নারিকেল;
bo:བེ་ཏ།;
ca:Cocoter;
ckb:گوێزی ھیندی;
cs:Kokosovník ořechoplodý;
da:Kokos;
de:Kokospalme;
dv:ކުރުނބާ;
el:Κοκοφοίνικας;
en:Coconut;
es:Cocos nucifera;
et:Kookospalm;
eu:Kokondo;
fa:نارگیل;
fi:Kookospalmu;
fj:Niu;
fr:Cocos nucifera;
frr:Kokospualem;
gl:Coco;
gn:Mbokaja;
gu:નારિયેળ;
gv:Cro bainney;
hak:Yâ-è;
he:קוקוס;
hi:नारियल;
hr:Kokosova palma;
hsb:Kokosowa palma;
ht:Kokoye;
hu:Kókuszpálma;
id:Kelapa;
io:Kokoso;
is:Kókoshneta;
it:Cocos nucifera;
ja: ココナッツ;
jv:Krambil;
km:ដើមដូង;
kn:ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ;
ko:코코넛;
ku:Gûza hindê;
la:Cocos nucifera;
lbe:Гьиндусттан гьивхь;
ln:Kokotí;
lt:Riešutinė kokospalmė;
lv:Kokospalma;
ml:തെങ്ങ്;
mn:Далдуу мод;
mr:नारळ;
ms:Kelapa;
ne:नरिवल;
nl:Kokospalm;
no:Kokosnøtt;
nv:Mágí bichʼiyąʼ;
or:ନଡ଼ିଆ;
pam:Buku;
pl:Kokos właściwy;
pnb:ناریل;
ps:ناريال;
pt:Coqueiro;
qu:Pikwayu;
ro:Cocotier;
ru:Кокосовая пальма;
sa:केरवृक्षः;
sh:Kokosova palma;
si:පොල්;
simple:Coconut palm;
sk:Kokosovník;
sl:Kokosova palma;
sq:Arra e kokosit;
sr:Кокосова палма;
su:Kalapa;
sv:Kokospalm;
sw:Mnazi (mti);
ta:தேங்காய்;
te:కొబ్బరి;
th:มะพร้าว;
to:Niu;
tpi:Kokonas;
tr:Hindistan cevizi;
uk:Кокосова пальма;
vi:Dừa;
war:Lubí;
yi:קאקאס;
zh:椰;
zh-min-nan:Iâ-á;
zh-yue: 椰子;
]
### La [
ter][nuk][so]
[[ (
Arachys hypogea), nomata ankaŭ simple
][a][ra][ki][do, estas
arakido vaste kultivata en tropikaj kaj subtropikaj landoj, malalta unujara herbo kun 3-folieraj folioj kaj kun flavaj aŭ flavruĝaj floroj unu-ĝis-kvar-ope akselaj; post fekundiĝo de la floro, la pedunklo de la guŝo longiĝas kaj kurbiĝas malsupren enterigante la junan guŝon, kiu subtere kreskos.
9999 La arakido estas neotropika, brazil-argentin-devena planto, kiu atingis Eŭropon en la 19-a jarcento.
La planto estas unujara,
moltiga, 30-60 cm alta, varmoŝatanta.
af:Grondboontjie;
am:ኦቾሎኒ;
an:Arachis hypogaea;
ar:فول سوداني;
ay:Chuqupa;
az:Araxis;
bg:Фъстък;
bn:চীনাবাদাম;
bs:Kikiriki;
ca:Cacauet;
cs:Podzemnice olejná;
cy:Cnau mwnci;
da:Jordnød;
de:Erdnuss;
dsb:Zemski wórješk;
en:Peanut;
es:Arachis hypogaea;
et:Maapähkel;
eu:Kakahuete;
fa:بادام زمینی;
fi:Maapähkinä;
fr:Arachide;
gl:Cacahuete;
gn:Manduvi;
gu:મગફળી;
ha:Gyaɗa;
he:אגוז אדמה;
hi:मूँगफली;
hr:Kikiriki;
hsb:Zemski worjech;
hu:Földimogyoró;
id:Kacang tanah;
io:Arakido;
it:Arachis hypogaea;
ja:ラッカセイ;
jv:Kacang brol;
ka:არაქისი;
kn:ಕಡಲೇಕಾಯಿ;
ko:땅콩;
ku:Fistiqa axê;
lb:Kakuett;
lt:Valgomasis arachis;
lv:Zemesrieksts;
mk:Кикирики;
ml:നിലക്കടല;
mr:भुईमूग;
mrj:Кӹдӓлӓн пӱкш;
ms:Kacang Tanah;
nah:Tlālcacahuatl;
ne:बदाम;
nl:Pinda;
no:Peanøtt;
nv:Neeshchʼííłbáhí;
pam:Mani;
pl:Orzacha podziemna;
pnb:مونگ پھلی;
pt:Amendoim;
qu:Inchik;
ro:Alun de pământ;
ru:Арахис культурный;
sa:कलायः;
sh:Kikiriki;
simple:Peanut;
sk:Podzemnica olejná;
sn:Nzungu;
sr:Кикирики;
su:Suuk;
sv:Jordnöt;
ta:நிலக்கடலை;
th:ถั่ว ลิสง;
tl:Mani;
to:Pīnati;
tr:Yer fıstığı;
uk:Арахіс культурний;
vi:Lạc;
yi:סטאשקע;
zh:花生;
zh-min-nan:Thô͘-tāu;
zh-yue: 花生;
]
### [
Pis][ta][ko]
[[.
La
pistakujo,
pistakarbo aŭ
vera pistacio (
Pistacia vera) estas malgranda falfolia arbo kun nur 3-5-folieraj folioj kaj kun fruktoj (sekaj dupoj) enhavantaj manĝeblajn semojn (
pistakoj) po unu. Ĝi estas hejma de
Irano ĝis Centra Azio, kultivata en la varmaj regionoj (eĉ de
Usono) por produktado de pistakoj
ar:فستق;
az:Əsl püstə;
bg:Шамфъстък;
ca:Pistatxer;
ceb:Pistatso;
da:Ægte Pistacie;
de:Pistazie;
dv:ޕިސްތާ ބަދަން;
el:Φιστικιά;
en:Pistachio;
es:Pistacia vera;
et:Harilik pistaatsia;
eu:Pistatxondo;
fa:پسته;
fi:Mantelipistaasi;
fr:Pistache;
gl:Pistacho;
gu:પિસ્તા;
he:פיסטוק;
hi:पिस्ता;
hr:Pistacija;
hsb:Prawa pistacija;
io:Pistacho;
it:Pistacia vera;
ja:ピスタチオ;
kaa:Piste;
ko:피스타치 오;
ku:Fistiq;
lb:Pistasch;
nl:Pistache;
no:Pistasjnøtter;
oc:Pistacha;
pl:Pistacja właściwa;
pt:Pistache;
ro:Fistic;
ru:Фисташка настоящая;
sh:Pistacija;
sl:Pistacija;
sr:Пистаћ;
sv:Pistasch;
ta:பசுங்கொட்டை;
th:พิส ทาชิโอ;
tl:Pistatso;
tr:Antep fıstığı;
uk:Фісташка справжня;
vi:Hồ trăn;
zh:开心果;
zh-yue: 開心果;
]
###
[Pin][se][moj]
[[ estas la manĝeblaj semoj de pino, tradicie de la pinspeco pinio, kultivata ĉie en la mediteraneaj landoj. La blankeca, migdalece gusta kerno kreskas en la pinistrobiloj. Oni rikoltas mane la strobilojn inter oktobro kaj aprilo, kio estas sufiĉe longa kaj danĝera laboro pro la arboalto de ĉirkaŭ 30 metroj. Poste, la kernoj estas elstrobiligitaj kaj elŝeligitaj.
Oni uzas pinsemojn en la mediteranea kuirarto - por bakaĵoj, salatoj kaj manĝetado. En la turka kaj araba kuirarto oni uzas ilin ankaŭ ofte kun rizaĵoj. Pinsemoj estas ingredienco de la ŝatata
Pesto alla genovese el la itala kuirarto, kaj de la
Torta della Nonna (torto laŭ avino)
ar:حبوب الصنوبر;
ca:Pinyó (botànica);
ceb:Pinyon;
de:Pinienkern;
el:Κουκουνάρι;
en:Pine nut;
es:Piñón;
et:Seedermännipähkel;
eu:Pinazi;
fa:دانه کاج;
fi:Sembramännyn siemen;
fr:Pignon de pin;
he:צנובר;
hu:Fenyőmag (élelmiszer);
it:Pinolo;
ja:松の実;
ko: 잣;
ku:Fistiqên çaman;
la:Nucleus pineus;
nl:Pijnboompit;
nn:Russenøtter;
no:Pinjekjerne;
nv:Neeshchʼííʼ;
pl:Orzeszki piniowe;
pnb:چناٹو;
pt:Pinhão;
ru:Кедровый орех;
tl:Pinyon;
tr:Çam fıstığı;
vec:Denti de vecia;
zh:松子;
]
###
Fruktoj de [Ri][ci][no]
[[ (Ricinus) estas genro el la eŭforbiacoj. Ĝi havas nur unu specion, la ordinara ricino (Ricinus communis), kiu estas plurjara planto kun profunde entranĉitaj folioj, havantaj grandajn stelforme aranĝitajn lobojn. La floroj estas unuseksaj, supre la femalaj, malsupre la masklaj, en granda paniklo. La fruktoj estas pikilhavaj kapsuloj, enhavantaj tri grandajn semojn tre oleoriĉajn.Unuseksa planto.La kava tigo en kontinenta zono altas 1-4 m, dikas 2-5 cm (en la originloko ĝi estas 6-12 m alta arbo).
La semoj enhavas 35-70 % laksigan, nevenenan oleon, kiun oni elpremas kaj uzas i.a. por teknikaj celoj (ŝmiroleo, precipe por aviadilaj motoroj), kaj ankaŭ por kosmetiko, farboindustrio. En kelkaj izolataj regionoj, oni uzas ĝin en primitivaj lampoj.
am:ጉሎ;
ar:خروع;
az:Gənəgərçək;
be:Клешчавіна;
bg:Рицин;
ca:Ricí;
cs:Skočec obecný;
cy:Trogenllys;
da:Ricinus;
de:Wunderbaum;
el:Ρετσινολαδιά;
en:Castor oil plant;
es:Ricinus communis;
eu:Akain-belar;
fi:Risiini (kasvi);
fr:Ricin commun;
gu:દિવેલી;
ha:Zirman;
he:קיקיון מצוי;
hi:अरण्डी;
hsb:Wšědny ricinus;
ht:Maskreti;
hu:Ricinus;
id:Jarak (tumbuhan);
io:Ricino;
it:Ricinus communis;
ja:トウゴマ;
ka:აბუსალათინი;
kk:Кенедән;
ko:피마자;
ku:Kerçik;
lt:Paprastasis ricinmedis;
ml:ആവണക്ക്;
mr:एरंड;
ms:Pokok Jarak;
my:ကြက်ဆူပင်;
ne:अँडिर;
nl:Wonderboom;
no:Ricinus;
oc:Ricin;
pl:Rącznik pospolity;
pt:Mamona;
ro:Ricin;
ru:Клещевина;
rw:Ikibonobono (Ricinus);
sa:एरण्डसस्यम्;
simple:Castor oil plant;
su:Jarak;
sv:Ricin (växt);
ta:ஆமணக்கு;
te:ఆముదము;
to:Lepo;
tr:Hint yağı bitkisi;
uk:Рицина;
vi:Thầu dầu;
zh: 蓖麻;
]
### [
Ma][ka][da][mia nukso]
[[
Makadamio estas
genro el planta
familio de
Proteacoj (
Proteaceae ). Ĝi estas konata ĉefe pro la "makadamiaj
nuksoj", kiuj estas la fruktoj de la ĉ. 5 metrojn alta arbo.
ar:كستناء الحصان;
az:At şabalıdı;
be:Конскі каштан звычайны;
be-x-old:Конскі каштан звычайны;
bs:Divlji kesten;
ca:Castanyer d'Índia comú;
cs:Jírovec maďal;
da:Almindelig Hestekastanje;
de:Gewöhnliche Rosskastanie;
el:Αγριοκαστανιά;
en:Aesculus hippocastanum;
es:Aesculus hippocastanum;
et:Harilik hobukastan;
eu:Indi gaztaina;
fi:Hevoskastanja;
fr:Aesculus hippocastanum;
frr:Hingstkastanje;
gl:Castiñeiro de Indias;
he:ערמונית הסוסים;
hr:Divlji kesten;
hsb:Běły jěrowc;
hu:Közönséges vadgesztenye;
io:Kastaniero;
it:Aesculus hippocastanum;
ja:セイヨウトチノキ;
ka:ცხენისწაბლა;
ko:마로니에;
lt:Paprastasis kaštonas;
lv:Parastā zirgkastaņa;
mk:Див костен;
nl:Witte paardenkastanje;
nn:Hestekastanje;
no:Hestekastanje;
oc:Marronièr d'Índia;
pl:Kasztanowiec zwyczajny;
pms:Aesculus hippocastanum;
pt:Castanheiro-da-índia;
ro:Castan sălbatic;
ru:Конский каштан обыкновенный;
sc:Ippocastanu;
simple:Horse Chestnut;
sl:Navadni divji kostanj;
sq:Gështenja e egër;
sr:Дивљи кестен;
sv:Hästkastanj;
uk:Гіркокаштан звичайний;
zh:欧洲七叶树;
]
###
[Hi][po][kas][ta][no]
[[,
ĉevalkaŝtanarbo,
ĉevalkaŝtanujo aŭ
hipokaŝtano (
Aesculus hippocastanum) estas granda
decidua arbo, komune konata kiel "ĉevalkastaneo".
ar:كستناء الحصان;
az:At şabalıdı;
be:Конскі каштан звычайны;
be-x-old:Конскі каштан звычайны;
bs:Divlji kesten;
ca:Castanyer d'Índia comú;
cs:Jírovec maďal;
da:Almindelig Hestekastanje;
de:Gewöhnliche Rosskastanie;
el:Αγριοκαστανιά;
en:Aesculus hippocastanum;
es:Aesculus hippocastanum;
et:Harilik hobukastan;
eu:Indi gaztaina;
fi:Hevoskastanja;
fr:Aesculus hippocastanum;
frr:Hingstkastanje;
gl:Castiñeiro de Indias;
he:ערמונית הסוסים;
hr:Divlji kesten;
hsb:Běły jěrowc;
hu:Közönséges vadgesztenye;
io:Kastaniero;
it:Aesculus hippocastanum;
ja:セイヨウトチノキ;
ka:ცხენისწაბლა;
ko:마로니에;
lt:Paprastasis kaštonas;
lv:Parastā zirgkastaņa;
mk:Див костен;
nl:Witte paardenkastanje;
nn:Hestekastanje;
no:Hestekastanje;
oc:Marronièr d'Índia;
pl:Kasztanowiec zwyczajny;
pms:Aesculus hippocastanum;
pt:Castanheiro-da-índia;
ro:Castan sălbatic;
ru:Конский каштан обыкновенный;
sc:Ippocastanu;
simple:Horse Chestnut;
sl:Navadni divji kostanj;
sq:Gështenja e egër;
sr:Дивљи кестен;
sv:Hästkastanj;
uk:Гіркокаштан звичайний;
zh:欧洲七叶树;