ILUSTRITA OFICIALA RADIKARO ESPERANTA por LERNANTO (grupo 1)

###(1) [a][j][n] (*) vorteto, kiu almetiĝas apud vortoj demandaj aŭ sendifinaj por insisti pri la nedifiniteco
[[PIV] ###(1) [a][l] (*) prepozicio esprimanta direkton (rigardi [[al] la strato)
[[PIV] ###(1) [a][l][m][e][n][a][ŭ] (*) vorto por diri “ne malpli ol”
[[PIV] ###(1) [a][m][b][a][ŭ] (*) unu kaj alia kune
[[PIV] ###(1) [a][n][k][a][ŭ] (*) vorto por diri “kaj plie”, “same”, “egale kiel aliaj” ([[ankaŭ] mi ploris)
[[PIV] ###(1) [a][n][k][o][r][a][ŭ] (*) ĝis la nuna momento; denove, ree, plue
[[PIV] ###(1) [a][n][s][t][a][t][a][ŭ] (*) prepozicio por diri: en la loko de, en la rolo de, en la funkcio de
[[PIV] ###(1) [a][n][t][a][ŭ] (*) prepozicio por diri “en tempo pli frua”, “en loko fronte al”
[[PIV] ###(1) [a][p][e][n][a][ŭ] (*) vorto por diri “ne pli multe ol”, “preskaŭ ne” (ŝi [[apenaŭ] aŭdis vin)
[[PIV] ###(1) [a][p][u][d] (*) prepozicio esprimanta proksimecon
[[PIV] ###(1) [a][ŭ] (*) vorteto uzata por elekto: ĉu vi trinkos teon [[aŭ] kafon?
[[PIV] ###(1) [b][a][l][d][a][ŭ] (*) post mallonga tempo
[[PIV] ###(1) [c][e][n][t] (*) 100 1 ; ducent 200; [[tricent] kvar 304
[[PIV] ###(1) [d][a] (*) prepozicio uzata por mezuro (glaso [[da] vino, 60 paĝoj [[da] teksto)
[[PIV] ###(1) [d][e] (*) prepozicio esprimanta posedon, devenon, kaŭzon kaj komencan punkton en la tempo aŭ spaco (dentoj [[de] leono; [[de] la patro mi ricevis libron; li paliĝis [[de] timo; de hodiaŭ ĝis morgaŭ)
[[PIV] ###(1) [d][e][k] (*) 10
[[PIV] ###(1) [d][o] (*) vorteto esprimanta konkludon (Mi pensas [[do] mi estas. Mi bone manĝis, [[do] mi satas)
[[PIV] ###(1) [d][u] (*) 2
[[PIV] ###(1) [d][u][m] (*) prepozicio por diri “en la sama tempo” ([[dum] la parolado li dormis); por indiki daŭron (ŝi dormis [[dum] ok horoj)
[[PIV] ###(1) [e][k][s][t][e][r] (*) prepozicio esprimanta malinternon (mi staras [[ekster] la domo)
[[PIV] ###(1) [e][l] (*) prepozicio esprimanta: movon eksteren (veni el nordo); antaŭan staton (veki el dormo); kaŭzon de sento aŭ ideo; devenon (doni al iu [[el] sia pano); materialon (plekti kronon [[el] floroj)
[[PIV] ###(1) [e][n] (*) prepozicio por diri “interne de” pri loko, tempo kaj situacio (ŝi estas [[en] la lernejo)
[[PIV] ###(1) [e][ĉ] (*) vorteto por diri: “ne nur io, sed krom tio” (mi konkuris kaj [[eĉ] venkis), “surprize ankaŭ” ([[eĉ] sur la suno troviĝas makuloj)
[[PIV] ###(1) [f][o][r] (*) vorteto esprimanta malaperon, malproksimecon, neniiĝon ([[for]pasi, iru [[for]!)
[[PIV] ###(1) [h][a]! (*) vorteto esprimanta surprizon, doloron aŭ, ĝenerale, ian emocion
[[PIV] ###(1) [h][i][e][r][a][ŭ] (*) en la ĵus antaŭa tago, unu tagon antaŭ la nuna
[[PIV] ###(1) [h][o]! (*) ekkrio esprimanta surprizon, indignon, doloron
[[PIV] ###(1) [h][o][d][i][a][ŭ] (*) en la nuna tago
[[PIV] ###(1) [i][a] (*) kun nedifinita aŭ nekonata kvalito/speco
[[PIV] ###(1) [i][a][m] (*) en ia tute ne difinita tempo
[[PIV] ###(1) [i][e] (*) en iu loko
[[PIV] ###(1) [i][l][i] (*) persona pronomo de la 3a persono en plurnombro, por ĉiuj genroj: por tiuj (aliaj ol mi aŭ vi), pri kiuj temas la parolo
[[PIV] ###(1) [i][n][t][e][r] (*) prepozicio montranta pozicion (A B C: B estas [[inter] A kaj C)
[[PIV]
###(1) [i][o] (*) nedifinita afero
[[PIV] ###(1) [i][o][m] (*) nedifinita kvanto, grado
[[PIV] ###(1) [i][u] (*) nedefinita individuo aŭ aĵo
[[PIV] ###(1) [j][a] (*) vorteto por plifortigi, sendubigi aserton
[[PIV] ###(1) [j][a][m] (*) vorteto por diri “tuj depost tiam”, “tuj ekde tiam”, “antaŭ nun”, “antaŭ tiam”
[[PIV] ###(1) [j][e] (*) pre. uzata en pluraj situacioj (je la tria (horo); je la lasta fojo; preni iun per la mano, [[je] la kolo; la kanalo havas longon [[je] 10 kilometroj)
[[PIV] ###(1) [j][e][n] (*) vorteto uzata por anonci ion, pri kio oni atentigas ([[jen] kion mi faros)
[[PIV] ###(1) [j][e][s] (*) vorteto uzata por montri konsenton, aprobon, permeson (Ĉu mi povas? [[Jes], vi povas)
[[PIV] ###(1) [k][a][j] (*) vorteto por diri “plie, aldone” (akvo [[kaj] vino estas trinkaĵoj)
[[PIV] ###(1) [k][e] (*) vorteto por pluraj celoj (mi diris, [[ke] ...; mi estas furioza, [[ke] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][a] (*) demandovorto pri kvalito ([[kia] estas la rivero? larĝa); samspeca (..., [[kia] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][a][l] (*) demandovorto pri kaŭzo ([[kial] vi ploras? ĉar mia kapo doloras)
[[PIV] ###(1) [k][i][a][m] (*) demandovorto pri tempo ([[kiam] vi vojaĝos? je la sekva merkredo); samtempe (..., [[kiam] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][e] (*) demandovorto pri loko ([[kie] estas via loĝejo? en Rio); samloke (..., [[kie] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][e][l] (*) demandovorto pri maniero ([[kiel] vi manĝas? rapide); simile, sammaniere (..., [[kiel] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][o] (*) demandovorto pri io tute nekonata ([[kio] estas tio?)
[[PIV] ###(1) [k][i][o][m] (*) demandovorto pri kvanto ([[kiom] da akvo? du litroj); samkvante (..., [[kiom] ...)
[[PIV] ###(1) [k][i][u] (*) demandovorto pri iu parte konata (sur [[kiu] paĝo mi legis tion? [oni scias, ke temas pri iu paĝo]); sama afero (..., [[kiu] ...)
[[PIV] ###(1) [k][o][n][t][r][a][ŭ] (*) prepozicio uzata por montri: ion antaŭ io alia (sidi kontraŭ iu ĉe la sama tablo); ion je interŝanĝo (doni grenon [[kontraŭ] armiloj); iu, al kiu estas direktata ago aŭ sento (agi [[kontraŭ] iu)
[[PIV] ###(1) [k][r][o][m] (*) prepozicio por diri “plie al”, “aldone al”; (en nea frazo) por montri escepton
[[PIV] ###(1) [k][u][n] (*) prepozicio por montri akompanon (vivi, manĝi [[kun] iu; paroli, ludi [[kun] iu; agi [[kun] kolero; kafo [[kun] sukero)
[[PIV] ###(1) [k][v][a][n][k][a][m] (*) vorto por diri, ke io okazas, kiam oni ne devus kredi je tio (la suno forte brilas, [[kvankam] falas pluvo; mi vidas nenion, [[kvankam] ĉio estas luma)
[[PIV] ###(1) [k][v][a][r] (*) 4
[[PIV] ###(1) [k][v][a][z][a][ŭ] (*) vorto por diri “ne vere tio, sed simile al tio”, “ne vere tia, sed tute simila”, “ne vere tiel, sed tute simile” (ŝi kuŝas, [[kvazaŭ] mortinta)
[[PIV] ###(1) [k][v][i][n] (*) 5
[[PIV] ###(1) [l][a] (*) ([[la] glaso estas plena: ne iu ajn glaso, sed jam konata, jam menciita glaso; [[la] birdoj havas flugilojn: ĉiu birdo havas flugilojn)
[[PIV] ###(1) [l][a][ŭ] (*) prepozicio montranta sekvatan linion ([[laŭ] la fluo de la rivero), obeatan aferon ([[laŭ] la ordono de mia estro; [[laŭ] plano)
[[PIV] ###(1) [l][i] (*) vorteto por montri viran ulon (mi vidis knabon, [[li] estas alta)
[[PIV] ###(1) [m][e][m] (*) ne alia, la sama; nur per si, sen helpo de iu alia
[[PIV] ###(1) [m][i] (*) vorteto por indiki la parolanton
[[PIV] ###(1) [m][i][l] (*) 1.000; tri[[mil]: 3.000; [[mil] tri 1003
[[PIV] ###(1) [m][o][r][g][a][ŭ] (*) en la sekva tago
[[PIV] ###(1) [n][a][ŭ] (*) 9
[[PIV] ###(1) [n][e] (*) vorteto por indiki malkonsenton, malaprobon, malpermeson (ĉu mi povas? [[ne]!)
[[PIV] ###(1) [n][e][k] (*) vorteto por diri “ankaŭ ne”, “kaj ne”
[[PIV] ###(1) [n][e][n][i][a] (*) de neniu kvalito/speco
[[PIV] ###(1) [n][e][n][i][a][m] (*) en neniu tempo
[[PIV] ###(1) [n][e][n][i][e] (*) en neniu loko
[[PIV] ###(1) [n][e][n][i][o] (*) neniu afero
[[PIV] ###(1) [n][e][n][i][u] (*) eĉ ne unu homo, besto aŭ afero
[[PIV] ###(1) [n][i] (*) vorteto por montri la parolanton kaj aliajn (mi kaj vi; mi kaj ĝi; mi kaj ŝi; mi kaj li; mi kaj ili; mi kaj ili kaj vi...)
[[PIV] ###(1) [n][u] (*) vorteto servanta por kuraĝigi aŭ atentigi pri io sekvanta ([[nu], ni saltu)
[[PIV] ###(1) [n][u][n] (*) vorteto por diri “en ĉi-momento”, “en ĉi-epoko”
[[PIV] ###(1) [n][u][r] (*) vorteto por diri “ne pli ol” (la forno estas [[nur] varmeta, tio estas, ne sufiĉe aŭ ne plu varma), “ne alie ol” (li povas paroli [[nur] Esperante)
[[PIV] ###(1) [o][k] (*) 8
[[PIV] ###(1) [o][l] (*) vorteto por kompari (tiu libro estas pli dika [[ol] tiu alia; Karina estas pli alta [[ol] Natalia)
[[PIV] ###(1) [o][n][i] (*) nedifinita pronomo, signifanta “la homoj”, “multaj aŭ kelkaj personoj” ([[oni] kredas, ke ...)
[[PIV] ###(1) [p][e][r] (*) prepozicio por indiki ilon, rimedon aŭ manieron: mi tondas per tondilo; komenci sian paroladon per gratulo
[[PIV] ###(1) [p][l][e][j] (*) vorteto esprimanta kvanton aŭ gradon superan al ĉiuj aliaj (la [[plej] granda: ne estas alia pli granda)
[[PIV] ###(1) [p][l][i] (*) vorteto por diri “en grado aŭ kvanto supera je iu alia” (Aa: A estas [[pli] alta ol a)
[[PIV] ###(1) [p][l][u] (*) vorteto montranta la daŭradon kaj neĉesadon de iu stato aŭ ago ([[plu] pluvas...: la pluvo ankoraŭ okazas)
[[PIV] ###(1) [p][o][r] (*) prepozicio por indiki: celon (preni plumon [[por] skribi); aĉetobjekton; aĉet- aŭ vend-prezon (aĉeti teon [[por] unu franko); = kvazaŭ (mi prenis la danĝeron [[por] ŝerco)
[[PIV] ###(1) [p][o][s][t] (*) prepozicio por indiki tempon pli malfruan ol alia ([[post] sufero venas prospero); malantaŭ (la princo sidiĝis [[post] kolono)
[[PIV] ###(1) [p][r][e][s][k][a][ŭ] (*) vorto por diri “ne tute, sed proksimume” (ili estas [[preskaŭ] samaĝaj)
[[PIV] ###(1) [p][r][e][t][e][r] (*) prepozicio por montri lokon aŭ objekton, apud kiu oni pasas
[[PIV] ###(1) [p][r][i] (*) prepozicio por diri “koncerne al”, “rilate al” (plori [[pri] iu; kontenta [[pri] io; filmo [[pri] amo)
[[PIV] ###(1) [p][r][o] (*) prepozicio por indiki kialon: mi ridas [[pro] lia naiveco
[[PIV] ###(1) [s][e] (*) vorteto por diri “en la okazo ke”, “imagante ke”, “kondiĉe ke” ([[se] vi havos okazon, ne forgesu al mi skribi)
[[PIV] ###(1) [s][e][d] (*) vorteto montranta kontraŭecon, malsamecon aŭ diferencon (mi volis ŝlosi la pordon, [[sed] mi perdis la ŝlosilon)
[[PIV] ###(1) [s][e][n] (*) prepozicio esprimanta iel foreston, mankon (sen gutoj malgrandaj maro ne ekzistus; li restis du tagojn [[sen] manĝi)
[[PIV] ###(1) [s][e][p] (*) 7
[[PIV] ###(1) [s][e][s] (*) 6
[[PIV] ###(1) [s][i] (*) vorteto por indiki la aganton mem (ŝi lavas [[sin])
[[PIV] ###(1) [s][u][b] (*) prepozicio por indiki pozicion de io rilate al alia, kiu estas pli alte tuŝante aŭ ne (porti ion [[sub] la brako; muso kuras [[sub] la lito)
[[PIV] ###(1) [s][u][p][e][r] (*) prepozicio por indiki: pozicion de io rilate al alia, kiu estas pli malalte ne tuŝante; pozicion, kies forto, grado aŭ rango estas pli alta ol tiu de alia (saliko staras [[super] la rivero; regi [[super] princoj)
[[PIV] ###(1) [s][u][r] (*) prepozicio, kiu indikas pozicion kun kontakto de ekstere, kaj precipe de supre (sidi [[sur] seĝo; [[sur] la korto staras koko; li portis [[sur] si la pekon de multaj)
[[PIV] ###(1) [t][a][m][e][n] (*) vorto esprimanta ian kontraŭecon (kvankam li estas riĉa, [[tamen] li ne estas feliĉa; mi ne scias la hispanan lingvon, sed per helpo de vortaro mi [[tamen] komprenis vian leteron)
[[PIV] ###(1) [t][i][a] (*) de tiu kvalito; tiuspeca
[[PIV] ###(1) [t][i][a][l] (*) pro tiu kaŭzo
[[PIV] ###(1) [t][i][a][m] (*) en tiu tempo
[[PIV] ###(1) [t][i][e] (*) en tiu loko
[[PIV] ###(1) [t][i][e][l] (*) en/per tiu maniero; en tiu grado
[[PIV] ###(1) [t][i][o] (*) tiu afero/aĵo
[[PIV] ###(1) [t][i][o][m] (*) en tiu kvanto
[[PIV] ###(1) [t][i][u] (*) montra pronomo (tiu estas mia amiko; kiu vivos, [[tiu] vidos)
[[PIV] ###(1) [t][r][a] (*) prepozicio, kiu indikas lokon: en kiu iu movo komenciĝas ĉe unu ekstremo kaj atingas la alian; en kiu pasas iu movo, kiu komenciĝis antaŭ ĝi kaj daŭras pluen (ĝi saltis [[tra] la fenestro)
[[PIV] ###(1) [t][r][a][n][s] (*) prepozicio por indiki lokon je la alia flanko de io; indiki, ke oni pasis sur aŭ super io por atingi tiun lokon (la popoloj loĝantaj [[trans] la maro)
[[PIV] ###(1) [t][r][e] (*) vorteto por diri “en alta grado, forte” ([[tre] rapide iri)
[[PIV] ###(1) [t][r][i] (*) 3
[[PIV] ###(1) [t][r][o] (*) vorteto por diri “pli ol sufiĉe”, “pli ol necese”, “pli ol konvene”
[[PIV] ###(1) [t][u][j] (*) vorteto por diri “senprokraste post tiu momento” (mi [[tuj] foriras)
[[PIV] ###(1) [u][n][u] (*) 1
[[PIV] ###(1) [v][i] (*) vorteto por indiki la persono(j)n, al kiu(j) oni parolas
[[PIV] ###(1) [ĉ][a][r] (*) vorteto por klarigi ion: “pro tio, ke” (mi ridas, [[ĉar] vi grimacas)
[[PIV] ###(1) [ĉ][e] (*) prepozicio esprimanta proksimecon (sidi [[ĉe] la fenestro)
[[PIV] ###(1) [ĉ][i] (*) vorteto esprimanta proksimecon
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][a] (*) de ĉiu speco, de ĉiu kvalito
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][a][m] (*) en ĉiu tempo
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][e] (*) en ĉiu loko
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][o] (*) ĉiuj aferoj; la tuto
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][r][k][a][ŭ] (*) prepozicio signifanta “en ĉiuj flankoj de”; proksimume
[[PIV] ###(1) [ĉ][i][u] (*) sen escepto
[[PIV] ###(1) [ĉ][u] (*) vorteto por enkonduki demandon: [[ĉu] vi komprenas? [[ĉu] li venos?
[[PIV] ###(1) [ĝ][i] (*) vorteto por montri ideon, beston, kreskaĵon ... (por montri homon, kiam oni ne konas la sekson) (mi havas hundon, [[ĝi] estas amika)
[[PIV] ###(1) [ĝ][i][s] (*) prepozicio esprimanta atingon, kiam ne estas transpaso aŭ preterpaso (tempo: mi laboros [[ĝis] la dua horo; spaco: ni promenos [[ĝis] la rivero; mezuro: 2$ por manĝo [[ĝis] 500 gramoj; okazaĵo: mi dormis [[ĝis] la tondro)
[[PIV] ###(1) [ĵ][u][s] (*) ĝuste antaŭ nun; ĝuste antaŭ tiam
[[PIV] ###(1) [ŝ][i] (*) vorteto por montri inan ulon (mi vidis Anan, [[ŝi] estas alta)
[[PIV]

MEMORU